Numer 4 - gmina luban

Nr 3 (4)
Dwumiesięcznik
31 maja 2010 r.
Egzemplarz bezpłatny
ISSN 2081-6707
W numerze:
Integracja mieszkańców str. 4
Bliżej przyrody
Zakończenie Uniwersytetu III Wieku str. 5
Dzień Dziecka str. 10
str. 8
Trio forte
str. 10
Imieniny Henryka
str. 15
2
SPIS TREŚCI
RADA GMINY
ECHA GMINY nr 3 (4)
Drodzy czytelnicy!
Upłynęły kolejne dwa miesiące od
Ostatni raz………………….………………….3
Wielki człowiek………………………………..3
ostatniego spotkania na stronach naszego
Z ŻYCIA GMINY
biuletynu. Szybko upływający czas i ważne
Integracja mieszkańców……………………..4
Aktywne sołectwo…………………………….4
Zakończenie budowy chodnika i zatok autobusowych w Radogoszczy…………………..4
Uporządkowanie pobocza drogi gminnej
w Pisarzowicach.…………………….……….6
Zakończono budowę oświetlenia drogowego
w Kościelnikach Dolnych……...………….….6
Trwa odbudowa dróg gminnych…………….6
Einstein-pobudźmy umysły do twórczości…7
Dzień Ziemi…….………………………….….7
SZKOLNE ROZMAITOŚCI
Bliżej przyrody………………………………..8
Zachowaj Trzeźwy Umysł…………………...8
Dzień Książki…………………..……………..9
NOTATNIK KULTURALNY
Ognisko integracyjne ………………….…….9
Biblioteka wraca do Pisarzowic…………….9
Dzień Dziecka……………………………….10
Trio Forte………………………………...…..10
wydarzenia dotykające mieszkańców naszej gminy i kraju, skłaniają mnie do refleksji nad sprawami , które nas dotyczą i dzieją się daleko stąd. Długa i uciążliwa zima,
mokra i opóźniona wiosna nie napawały
optymizmem. Ponadto wiadomości z kraju
o katastrofalnych skutkach powodzi w dorzeczach Wisły i Odry, obsunięcia ziemi
na Podkarpaciu wprowadzają nastrój niepokoju i przygnębienia. Jednak wszystko to nie zwalnia nas od wypełniania powierzonych nam codziennych obowiązków. Gmina Lubań pracuje normalnie, załatwiani są interesanci, podejmowane
są kolejne decyzje, realizowane zadania inwestycyjne oraz projekty adresowane do mieszkańców naszych miejscowości. Między innymi zakończyliśmy projekt pod nazwą ,,Uniwersytet III Wieku”, ponadto ukończono budowę zatok autobusowych i chodników w Radogoszczy, oświetlenia w Kościelniku Dolnym i pobocza drogi w Pisarzowicach. W części wykonano zadania w zakresie usuwania
skutków nawalnych opadów deszczu, które uszkodziły nasze drogi gminne.
Trwają przygotowania do przebudowy ul. Granicznej w ramach Narodowego
PRZYRODA
Programu Budowy Dróg. Realizowane są zadania w zakresie budowy sieci wo-
Bocian biały …………………………………11
dociągowej w miejscowościach Uniegoszcz i Radostów, kolejne zadania są
ŚLADAMI HISTORII
Siedemnastowieczny rękopis z parafii
w Uniegoszczy……………………………....12
SPORT
II Turniej Piłki Nożnej……………………….14
Łużyckie Wędrówki………………………….14
w trakcie procedur udzielenia zamówienia publicznego i niebawem wejdą w fazę
realizacji. W najbliższym czasie przystąpimy do budowy Orlika w Radogoszczy
i boiska wielofunkcyjnego w Henrykowie Lubańskim. Bliskie oddania do użytku
dla mieszkańców Pisarzowic i Radogoszczy są wyremontowane i wyposażone
świetlice wiejskie. W ostatnich tygodniach odbyły się spotkania organizacyjne
w sprawie V jubileuszowych imienin Henryka w Henrykowie oraz Dożynek Gmin-
OGŁOSZENIA
nych w Kościelnikach Dolnych, na które już dziś pragnę Państwa zaprosić. O
V Ogólnopolskie Imieniny Henryka………..15
Konkurs Przyśpiewki Wiejskiej o Piejącego
Koguta………………………………………..16
interesujących i ważnych inicjatywach z naszego terenu poinformujemy Państwa
w kolejnych wydaniach naszego biuletynu.
Życzący przyjemnej lektury
Zbigniew Zjawin
ECHA GMINY nr 3 (4)
RADA GMINY
Ostatni raz
Po raz ostatni radni Gminy Lubań, obecnej
kadencji, rozpatrywali sprawozdanie z wykonania budżetu za rok ubiegły oraz udzielali absolutorium Wójtowi Gminy Lubań.
W tym celu 30 kwietnia bieżącego roku odbyła się sesja rady gminy.
Posiedzenie rozpoczęto od procedury udzielenia absolutorium. Przewodniczący poszczególnych stałych komisji rady gminy przedłożyli
pozytywne opinie o przedłożonym sprawozdaniu z wykonania budżetu gminy za rok 2009
oraz wniosku komisji rewizyjnej o udzielenie
wójtowi gminy absolutorium. Żadnych uwag
oraz zastrzeżeń nie miała również do przedmiotowego sprawozdania Regionalna Izba
Obrachunkowa - pozytywnie je opiniując. Po
krótkich wyjaśnieniach Wójta Gminy Lubań –
Wielki Człowiek
W tym roku, po raz dziewiąty, władze Powiatu Lubańskiego zaprosiły do udziału
w konkursie o tytuł „Człowieka Roku Powiatu Lubańskiego”. Wnioski nominacyjne na
kandydatów do tytułu „Człowiek Roku 2009
Powiatu Lubańskiego” można było składać
w następujących kategoriach: przedsiębiorczość; rolnictwo; kultura i edukacja; sport,
turystyka i rekreacja oraz działalność społeczno – charytatywna.
Dotychczas mieliśmy czterech mieszkańców
z terenu Gminy Lubań uhonorowanych tym
zaszczytnym tytułem . W roku bieżącym Wójt
Gminy Lubań, pragnąc podziękować za dotychczasową pracę na rzecz społeczności lokalnej,
zgłosił do konkursu kandydaturę Adama Kowalów z Pisarzowic w kategorii sport, turystyka
i rekreacja. Nominowany, od 30 lat jest członkiem Miejsko – Gminnego Ludowego Klubu
Sportowego „Kwisa” Lubań. Jest jednym
Mirosława Herdzika na zadane pytania radnych, przystąpiono do procedury głosowania.
Radni, niemalże jednogłośnie, przyjęli sprawozdanie z wykonania budżetu gminy oraz udzielili
wójtowi absolutorium. Przewodniczący Rady
Gminy – Jacek Jaworski pogratulował wójtowi
za okazane przez radnych zrozumienie i przychylność do jego działalności.
z ostatnich prekursorów kolarstwa na naszym
terenie. Był współzałożycielem klubu sportowego i jego sekcji kolarskiej. Nadal czynnie startuje w zawodach i reprezentuje barwy klubu. Dążąc do dalszego rozwoju kolarstwa na naszym
terenie uzyskał kwalifikacje trenerskie, od ponad 15 lat jest trenerem oraz wychowawcą
dzieci i młodzieży. Przez lata pracy dochował
się wielu zdolnych kolarzy, najczęściej w kategoriach juniorskich ( członków kadry dolnośląskiej ), którzy to w kategorii seniorów występują
lub występowali w innych klubach. Całe serce
i swój czas prywatny poświęcił kolarstwu.
Nominowany prywatnie związany jest z nasza gminą. Jest mieszkańcem Pisarzowic, a od
2002 roku jest radnym Rady Gminy Lubań.
Pełniąc funkcje społeczne stara się wspierać
sport i działalność klubów sportowych na terenach wiejskich, przez co jest znany i ceniony
w środowisku lokalnych sportowców i działaczy.
Adam Kowalów jest osobą niezwykle komunikatywną i ciepłą. Jest bardzo pozytywnie nastawiony do świata i ludzi. Przez swoją niebywałą skromność i umiejętności jest szanowany
oraz poważany wśród mieszkańców, sportowców a przede wszystkim działaczy samorządowych.
Dotychczasową działalność nominowanego
oraz jego niebywałą osobowość doceniła szanowna kapituła konkursu przyznając tytuł
„Człowieka Roku 2009 Powiatu Lubańskiego”.
Uroczyste wręczenie statuetek nastąpiło podczas sesji Rady Powiatu Lubańskiego w dniu
27 maja 2010 roku. Do życzeń składanych
przez Przewodniczącą kapituły oraz Rady Po-
3
Korzystając z okazji Wójt Gminy Lubań podziękował radnym za udzielenie absolutorium,
podkreślając, iż jest to podsumowanie kolejnego roku ciężkiej pracy jego, radnych oraz pracowników urzędu gminy. Szczególne słowa
uznania skierował do Skarbnik Gminy – Elżbiety Siedleckiej.
W dalszej kolejności radni podjęli pięć
uchwał dotyczących zmian w budżecie gminy
na rok 2010, sprzedaży nieruchomości oraz
przystąpienia do zmian studium uwarunkowań
i kierunków zagospodarowania przestrzennego
dla gazociągu wysokiego ciśnienia Jeleniów –
Dziwiszów. Ważnym punktem sesji była uchwała w sprawie udzielenia pomocy finansowej
Powiatu Lubańskiego na przebudowę drogi
powiatowej Kościelniki – Szyszkowa – Leśna.
Aneta Usyk
wiatu Lubańskiego dołączył się Wójt Gminy
Lubań – Mirosław Herdzik. Adam Kowalów nie
krył wzruszenia. Podziękował on między innymi
szanownej kapitule za docenienie jego działalności, zawodnikom i kolegom z klubu oraz Wójtowi Gminy Lubań za zgłoszenie jego kandydatury.
Z naszej strony, jeszcze raz gratulujemy
Adamowi Kowalów zwycięstwa w tegorocznej
edycji konkursu na „Człowieka Roku Powiatu
Lubańskiego” życząc jednocześnie kolejnych,
równie wielkich sukcesów w kolejnych latach.
Nam natomiast pozostaje się cieszyć, iż w naszej gminie mieszkają tak wielcy ludzie.
Aneta Usyk
4
Integracja mieszkańców
Ponad osiemdziesięciu mieszkańców
Gminy Lubań uczestniczy w projekcie
pn.”Cis henrykowski – szansą na integrację mieszkańców Gminy Lubań”. W czterech miejscowościach utworzone zostały
koła miłośników cisa.
Podczas prowadzonych warsztatów
wskazano uczestnikom możliwość wykorzystania cisa- najstarszego drzewa w Polsce
do promocji swoich wsi oraz dodatkowego
źródła zarobku. Pierwsza grupa z Henrykowa Lubańskiego na tzw. „produkt regionalny”
zaproponowała drewniane korale cisowe.
Grupa z Pisarzowic tworzy maskotkę cisową. Koło z Radostowa umożliwi wszystkim
zainteresowanym poznanie smaku źródlanej
Aktywne sołectwo
Kolejny raz Sołectwa z Radostowa wyszły
z inicjatywą zorganizowania dzieciom czasu
wolnego podczas najbliższych wakacji. W tym
celu napisano wniosek o dofinansowanie do
Fundacji wspomagani Wsi w ramach konkursu „Pożyteczne wakacje 2010”. Przedłożony
przez rady sołeckie projekt pt. ”Smak Europyniepowtarzalna podróż dzieci z Radostowa”
otrzymał dofinansowanie w maksymalnej
kwocie 3000 złotych. W ramach realizacji
projektu zaplanowano zajęcia dwa razy
w tygodniu przez okres wakacji. Podczas tych
Z ŻYCIA GMINY
wody oraz cisa w postaci ciastek wypiekanych według tylko im znanej receptury.
Mieszkańcy z Radogoszczy zaproszą
wszystkich na podpływ kajakowy rzeką Kwisą. Efekty swojej intensywnej pracy poszczególne koła zaprezentują podczas tegorocznych Ogólnopolskich Imienin Henryka,
Henryki i Henrykowa Lubańskiego.
Wytwarzane przez mieszkańców małe
rzeczy bardzo ich cieszą. Dają cel i możliwość wspólnego spędzania czasu. Poprzez
ich spotkania „rodzą” się kolejne pomysły do
realizacji i ewentualnego szukania dofinansowania. Przedmiotowy projekt jest kolejną
propozycją ciekawego i twórczego spędzania czasu skierowaną do mieszkańców gminy, a co najważniejsze w pełni finansowaną
z funduszy Unii Europejskiej.
Aneta Usyk
spotkań dzieci będą poznawały kulturę, kulinaria, najsłynniejsze bajki oraz gry i zabawy
dla najmłodszych różnych państw europejskich. Kulminacją oraz nagrodą dla wytrwałych uczestników będzie wycieczka do
„EXPLORA PARKU” w Wałbrzychu oraz ZOO
we Wrocławiu. Ponadto, jak sama nazwa
konkursu mówi, tak i w tej edycji wymagane
jest zaangażowanie się dzieci w życie swojej
miejscowości. W związku
z tym zaplanowano pomoc
dla osób starszych, samotnie zamieszkujących poprzez np. wykonanie niezbędnych zakupów.
ECHA GMINY nr 3 (4)
Zakończenie budowy
chodnika i zatok
autobusowych
w Radogoszczy
W ostatnich dniach maja zakończyły
się roboty przy budowie chodników
i zatok autobusowych w Radogoszczy.
Ta oczekiwana od wielu lat inwestycja
ma na celu poprawę bezpieczeństwa
mieszkańców miejscowości Radogoszcz
oraz Nawojowa Śląskiego i Uniegoszczy,
którzy korzystają z przystanku autobusowego w sąsiedztwie świetlicy wiejskiej. Ponadto znacząco wzrośnie bezpieczeństwo dzieci i młodzieży dojeżdżających do szkoły
podstawowej w Radogoszczy, korzystających z dowozów autobusowych, a tym
samym z nowo wybudowanych zatok na
przystanku autobusowym. Tą planowaną
od wielu lat inwestycję Gmina Lubań zrealizowała na przełomie roku 2009/2010
wspólnie z Dolnośląską Służbą Dróg i Kolei
we Wrocławiu. Zadanie o wartości niemal
1 200 000 zł sfinansowano w 50% z budżetu Gminy Lubań i 50% z budżetu Województwa Dolnośląskiego.
Zbigniew Zjawin
Wszystkie działania są skonsultowane z pracownikiem socjalnym z Gminnego Ośrodka
Pomocy Społecznej w Lubaniu i będą odbywać się pod jego nadzorem.
W tym miejscu chcielibyśmy już dzisiaj
zachęcić wszystkie dzieci z Radostowa do
udziału w planowanych zajęciach podczas
wakacji.
Aneta Usyk
ECHA GMINY nr 3 (4)
Z ŻYCIA GMINY
5
Zakończenie Uniwersytetu III Wieku
8 maja br. w Gimnazjum im. Aleksandra Fredry w Pisarzowicach odbyło się uroczyste
zakończenie zajęć prowadzonych w ramach
projektu pn. „Wiejski Uniwersytet III Wiekuprogram edukacji osób starszych w Gminie
Lubań”.
Projekt otrzymał dofinansowanie z Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki, priorytet IX
Rozwój wykształcenia i kompetencji w regionach- działanie 9.5 Oddolne inicjatywy edukacyjne na obszarach wiejskich, w wysokości
47 859.43 PLN, co stanowi sto procent jego
wartości. Celem było przeprowadzanie cyklu
zajęć szkoleniowych.
Rekrutacja uczestników uniwersytetu zakończyła się z końcem 2009 roku. Uroczysta inauguracja roku akademickiego, którą otworzyli
wspólnie Wójt Gminy Lubań Mirosław Herdzik
z Panią Edytą Sawicką- Prezesem firmy Bossg
Consulting, przy współpracy której powstał nasz
projekt, miała miejsce 8 stycznia 2010. Obowiązkowym kryterium zakwalifikowania na zajęcia było ukończenie 50- tego roku życia, oraz
zamieszkiwanie na terenie Gminy Lubań. Pozytywną rekrutację przeszło 34 osoby. Wszyscy
uczestnicy otrzymali indeksy, a także niezbędne
do nauki materiały.
W czasie trwania zajęć przeprowadzono
szkolenia z zakresu polityki społecznej, wskazujące uczestnikom, jakie przysługują im świadczenia; szkolenia komputerowe, uczące obsługi
komputera; szkolenia z zakresu kulinariów;
pokazano, jak być aktywnym po 50 - tce.
W ramach zajęć uczestnicy wybrali się do Świeradowa Zdroju, gdzie czekała na nich Kolejka
Gondolowa. Studenci dowiedzieli się, jak wykorzystać atuty naszego regionu, jak przygotować
imprezę, żeby odniosła sukces, oraz jak wydać
książkę. Ważnym elementem szkoleń były także informacje o Unii Europejskiej. Zajęcia prowadzone były m.in. przez wykładowców Uniwersytetu Wrocławskiego, wieloletnich praktyków:
przedstawicieli Zakładu Ubezpieczeń Społecznych z Legnicy, oraz Kasy Rozlicznego Ubezpieczenia Społecznego z Lubania.
Nauka na studiach Wiejskiego Uniwersytetu
III Wieku została uroczyście zakończona przez
Wójta Gminy Lubań- Mirosława Herdzika. Przeprowadzane zajęcia podsumował student Edward Nieścior w formie prezentacji multimedialnej, w trakcie której mogliśmy dowiedzieć
się, jaką przyjemnością było uczestniczenie
w poszczególnych modułach szkolenia. Wójt
Gminy Lubań, na dowód zdobytej wiedzy, wręczył absolwentom dyplomy, a także pamiątki
w postaci książki kucharskiej, która została
napisana przez samych absolwentów. Druga
część uroczystości wzbudziła bardzo entuzjastyczne reakcje. Zaproszeni goście oglądali
pokaz strojów damskich i męskich z przełomu
XIX i XX wieku. Uczestnicy zajęć uniwersytetu
prezentowali je z dużym wdziękiem. Dzięki nim
mogliśmy przenieść się, choć na kilka chwil
w dawną epokę.
Studenci nabyli w trakcie nauki praktyczne
umiejętności, które z pewnością będą mogli
wykorzystać w życiu codziennym. Dzięki realizacji projektu zwrócono uwagę na duże zainteresowanie mieszkańców gminy inicjatywami
tego rodzaju. Z pewnością będą kolejne.
Magda Kachniarz
6
Z ŻYCIA GMINY
ECHA GMINY nr 3 (4)
Uporządkowanie pobo- Zakończono budowę
cza drogi gminnej w Pi- oświetlenia drogowego
sarzowicach
w Kościelnikach Dolnych
Wielokrotne prośby mieszkańców Pisarzowic o uporządkowanie pobocza drogi
gminnej, sygnały o potrzebie poprawy
bezpieczeństwa na drodze do szkoły
płynące od rodziców uczniów oraz wnioski radnych z tej miejscowości doczekały się realizacji.
Po kilku latach oczekiwania zakończono
budowę oświetlenia drogowego w Kościelnikach Dolnych.
Zgodnie z zapisami Wieloletniego Planu
Inwestycyjnego Gminy Lubań zadanie to powinno być zrealizowane do końca 2009r. Przewlekłe procedury uzgodnień branżowych projektu budowlanego i uzyskanie tym samym
decyzji pozwolenia na budowę w Urzędzie
Wojewódzkim i Starostwie Powiatowym przesunęły w czasie rozpoczęcie zadania na późną
jesień 2009r. Z powyższych powodów,
uwzględniając mroźną zimę, z końcem maja
2010r. zakończono inwestycję. Przedsięwzięcie to poprawi w znacznym stopniu bezpieczeństwo uczestników ruchu, w szczególności
Trwa odbudowa dróg
gminnych
Po ustąpieniu zimy przystąpiono do prac
porządkujących pobocze drogi. Przycięto
rosnące tam drzewa i krzewy, usunięto
nagromadzony przez lata piasek i ziemię
przygotowując miejsce pod podbudowę ze
żwiru i materiału kamiennego. Następnie
ułożono krawężniki drogowe od strony jezdni oraz obrzeże chodnikowe od strony parku. Przestrzeń pomiędzy krawężnikami
a obrzeżami wypełniono starannie ułożoną
kostką brukową. Powstało trwałe i estetycznie wykonane pobocze drogi o szerokości
ponad jednego metra.
Przyczyni się to z pewnością do poprawy
bezpieczeństwa dzieci i młodzieży na drodze do szkoły, szczególnie w porze zimowej, kiedy to szybko zapada zmrok. Wypada
mieć nadzieję, iż w przyszłości uda się wybudować oświetlenie uliczne.
Zbigniew Zjawin
W wyniku niesprzyjających warunków atmosferycznych, w szczególności bardzo intensywnych nawalnych opadów deszczu, zdegradowane zostały latem 2009r. drogi gminne
w Pisarzowicach, Nawojowie Śląskim i Kościelnikach Dolnych. Po otrzymaniu promesy na
usuwanie skutków klęsk żywiołowych, jedną
z rozmytych dróg w Pisarzowicach (na kolonię ,,R” ) udało się wyremontować jeszcze pod
koniec ubiegłego roku, co zostało przyjęte
pieszych poruszających się poboczem drogi
wojewódzkiej nie posiadającej chodnika.
Władze Gminy Lubań deklarują kolejne inwestycje na terenie gminy w zakresie budowy
oświetlenia ulicznego.
Zbigniew Zjawin
z wielkim zadowoleniem okolicznych mieszkańców.
Na początku roku Wójt Gminy Lubań odebrał z rąk Ministra kolejną promesę potwierdzającą przekazanie środków z Ministerstwa Spraw
Wewnętrznych i Administracji na usuwanie wyrządzonych szkód. Na chwilę obecną ze zgłoszonych trzech dróg odbudowano kolejną drogę
gminną w Pisarzowicach oraz drogę w Kościelnikach Dolnych ( w kierunku na Olszynę Dolną ). W trakcie odbudowy jest droga gminna
w Nawojowie Śląskim.
Zbigniew Zjawin
ECHA GMINY nr 3 (4)
SZKOLNE ROZMAITOŚCI
7
Einstein – pobudźmy
umysły do twórczości
W Szkole Podstawowej im. Orła Białego
w Kościelniku zajęcia w ramach programu
Einstein – każdy ma w sobie ukryty potencjał nabrały już tempa. Odbywają się:
warsztaty dziennikarskie, zajęcia ekologiczne Las i woda to nasza uroda, koło
języka angielskiego English is easy , koło
informatyczne Komputer bez tajemnic,
koło matematyczne Zostanę laureatem
(klasy IV-VI) i Zostań Pitagorasem (klasa
II).
Dzieci uczęszczają na zajęcia chętnie,
gdyż proponowane metody pracy wykraczają
poza konwencjonalne podejście do nauki.
Uczniowie mogą wykazać się aktywnością,
chętnie poszerzają swoje wiadomości i umiejętności, a zdobyte informacje mają okazję
zastosować
w praktyce. Jako przykład
może nam tu posłużyć koło dziennikarskie.
Uczestnicy tych zajęć nie tylko ćwiczą swój
warsztat redakcyjny, ale już wydali trzeci numer uczniowskiego miesięcznika Spod ławki.
Jednym z wielu naszych działań jest pomoc w nauce dzieciom o specjalnych potrzebach edukacyjnych. Celem zajęć jest pokazanie uczestnikom, iż nauka nie musi być przykrą koniecznością, lecz może być również
dobrą zabawą. Uczeń o specjalnych potrzebach edukacyjnych wymaga dodatkowej stymulacji do podejmowania zadań, dlatego też
prowadząca zajęcia pani Urszula Serewis –
pedagog szkolny – przeprowadziła w kwietniu
zajęcia kynoterapeutyczne z cyklu Spotkanie
z psem, które są działaniem nowatorskim
i w pewnym sensie eksperymentalnym. Cele
kynoterapii współgrają z potrzebami tych
uczniów. Prowadzone zajęcia mają na celu:
Dzień Ziemi
Miesiąc kwiecień od wielu lat poświęcony
jest szeroko rozumianej ochronie przyrody.
W Szkole Podstawowej im. Noblistów Polskich w Pisarzowicach, jak co roku, odbyły
się uroczystości poświęcone obchodom
Dnia Ziemi.
Zwieńczeniem szeregu pogadanek i zajęć
w klasach młodszych i starszych było przedstawienie przygotowane przez uczniów klasy trze-
1.Ujawnienie i odreagowanie negatywnych
emocji; poprawę samopoczucia, podniesienie
poczucia własnej wartości, identyfikowanie
i wyrażanie emocji:
- wyzwolenie naturalnej potrzeby ekspresji
w działaniach,
- obniżenie poziomu lęku, relaksację,
- obniżenie wzmożonego napięcia mięśniowego.
2. Pozytywne relacje człowiek – zwierzę oraz
człowiek- człowiek:
- poprawa komunikacji,
- integracja grupy, rodziny, zdrowych i chorych.
3. Stymulacja rozwoju psychoruchowego.
4. Zmiana nieprawidłowych zachowań psychofizycznych:
- poprawa samopoczucia,
- zaspokojenie potrzeb emocjonalnych.
5. Trening społeczny - nauka poprawności
interakcji społecznych.
Pierwsze zajęcia z cyklu Spotkanie z psem
odbyły się według scenariusza Co mówi Twój
pies i spotkały się z dużym zainteresowaniem
uczniów. Zaprezentowane ćwiczenia posłuszeństwa, triki treserskie wzbudzały podziw i
zaskakiwały uczestników zajęć. Każdy z nich
mógł podjąć próbę nauczenia czworonoga
nowej komendy, co sprawiało ogromną radość. Dzieci zapoznały się z zagadnieniami
teoretycznymi dotyczącymi zachowania wobec zwierząt, ich pielęgnacji, odpowiedzialności za swoje zwierzę. Uczniowie zapoznani
zostali z mową ciała psa, przypomniano
o postawie bezpiecznej i zachowaniu w przypadku jego agresji . Dzieci z zaangażowaniem rozwiązywały zagadki i brały udział
w przygotowanych ćwiczeniach. Wiele z nich
bardzo chętnie i spontanicznie głaskało, przytulało psa.
Obserwacja uczestników podczas zajęć,
uśmiech i zadowolenie dzieci, potwierdziły
potrzebę zorganizowania kolejnych takich
spotkań.
Iwona Kalinowska – Tymińska
ciej pt. Audycja Ekoludków . Uczniowie w sposób zabawny, ale wymowny pokazali problemy
wody, gleby i powietrza. W finale występu delegacje z klas zawiesiły na drzewie zapisane na
zielonych listkach dobre uczynki dla Ziemi
i wręczyli kwiaty. Aby jednak pozostał także
trwały ślad, uczniowie klasy szóstej pod opieką
nauczycieli zasadzili kwiaty na klombach wokół
szkoły.
Barbara Misztal
8
SZKOLNE ROZMAITOŚCI
ECHA GMINY nr 3 (4)
Bliżej przyrody
12 maja 2010 roku to dzień, w którym dzieci
z młodszej grupy przedszkolnej ze Szkoły
Podstawowej im. Noblistów Polskich
w Pisarzowicach wyjechały na całodniową
wycieczkę do Liberca.
Plany zorganizowania wycieczki powstały
już we wrześniu 2009 roku, intensywne przygotowania trwały od grudnia a ostateczne
dopięcie wszystkich elementów zorganizowania wycieczki i dokładnego przygotowania
maluchów miały miejsce już od początku maja.
Program wycieczki został zaplanowany tak, by
nawet trzylatki podołały tak dużemu wyzwaniu.
Już wczesnym rankiem, o godzinie 7.30
dzieci wraz z rodzicami zebrały się w przedszkolu. Panie nauczycielki jeszcze raz dokładnie przypomniały wszystkie zasady zachowania się podczas wycieczki ,ze szczególnym
zaakcentowaniem zasad bezpieczeństwa.
Dzieci zostały podzielone na trzyosobowe
zespoły i przydzielone do poszczególnych
opiekunów, nauczycieli bądź rodziców. O godzinie 8.30 przedszkolaki wyruszyły w pierwszą w swoim życiu zagraniczną wycieczkę
autokarową. Pierwsze kroki skierowały do
ogrodu botanicznego, gdzie mogły podziwiać
przebogaty świat flory z najdalszych zakątków
naszej planety. Mogły na własnej skórze odczuć warunki klimatyczne panujące w tropikach czy na pustyniach.
Kolejnym etapem było ZOO. Cudowny świat
zwierząt zachwycił dzieci ogromnie a pytaniom
i uśmiechom nie było końca. Bliski kontakt
Zachowaj Trzeźwy Umysł
7 maja br. , po raz trzeci w naszej gminie,
ruszyła jubileuszowa, dziesiąta kampania
edukacyjno-profilaktyczna Zachowaj Trzeźwy Umysł. Jej organizatorem jest Stowarzyszenie Producentów i Dziennikarzy Radiowych z Poznania. Akcja ta uczy, że trzeźwy
umysł to taki, który nie tylko potrafi odróżnić
dobro od zła, ale także potrafi na zło reagować.
W ramach środków Gminnej Komisji Rozwiązywania Problemów Alkoholowych, zakupiono
dla wszystkich szkół podstawowych profesjonal-
z takimi zwierzętami jak: słonie, lwy, żyrafy,
tygrysy, papugi, pingwiny, małpy, węże, krokodyle, lamparty i wiele, wiele innych wywarł na
dzieciach ogromne wrażenie do tego stopnia,
że po powrocie do domu długo o wszystkim
opowiadały rodzicom, nie mogąc zasnąć.
Po etapie poznawania i zwiedzania przyszedł czas na poznanie kulinarnych smaków
czeskiej kuchni, czyli obiad w restauracji. Przy
tej okazji przedszkolaki mogły w praktyce wykorzystać umiejętność zachowywania się
w takich miejscach, które wcześniej poznały
w trakcie zajęć w przedszkolu.
Uwieńczeniem całego dnia była wizyta
w Babilonie, w czarownym miejscu dla wszystkich dzieci, czyli w wesołym miasteczku. Dwie
godziny uciesznych zabaw dały upust cało-
dniowym emocjom. Tuż przed wyjazdem do
domu przedszkolaki wraz z opiekunami udali
się na degustację pysznych lodów , po czym
w iście szampańskich humorach cała wycieczka wróciła do Pisarzowic, gdzie z utęsknieniem
czekali na nas rodzice. Następnego dnia dzieci
miały okazję uwiecznić swoje przeżycia podczas wykonywania przepięknych prac plastycznych, które teraz są ozdobą "Galerii Malucha".
Pytania dzieci o to, kiedy jedziemy na następną wycieczkę są dla nas nauczycieli najlepszym dowodem na to, że warto organizować takie imprezy nawet dla maluchów.
Alicja Szawurska
-przekazanie dzieciom informacji o mózgu jako
ośrodku sterowania funkcjami życiowymi,
-poinformowania o zasadach dbania o sprawny
umysł,
-wdrażanie dzieci w świadome korzystanie
z różnych form aktywności umysłowej,
-rozmowę na temat wpływu alkoholu na organizm człowieka, wskazanie na zagrożenia.
W ramach kampanii Zachowaj Trzeźwy
Umysł, 28 maja br. w świetlicy środowiskowej
w Henrykowie zorganizowano Dzień Dziecka.
ne materiały edukacyjne do przeprowadzenia Dla dzieci przygotowano poczęstunek oraz
ciekawych zajęć w ramach skutecznej profilak- drobne nagrody. Druga część zajęć odbyła się
tyki oraz materiały konkursowe.
4 czerwca 2010 r.
Kampania dla szkół podstawowych zakłada:
Maria Kessel
ECHA GMINY nr 3 (4)
Dzień Książki
O tym, że ważna w życiu człowieka jest
książka, przekonali się uczniowie klas 1-3
Szkoły Podstawowej w Pisarzowicach podczas obchodów Światowego Dnia Książki
i Praw Autorskich. Takie przedsięwzięcie to
jeden z elementów programu Gminnej Biblioteki Publicznej w Pisarzowicach, którego
celem jest wykreowanie mody na czytanie
poprzez aktywny udział dzieci w życiu literackim.
Dzień Książki na świecie obchodzi się 23
kwietnia. Jest to data symboliczna - tego dnia
zmarli sławni pisarze min. Wiliam Szekspir.
Samo święto wywodzi się z Hiszpanii, a dokładnie z Katalonii, której patronem jest Św. Jerzy.
Wedle legendy pokonał on smoka, z krwi którego wyrastały później czerwone róże. Kwiatami
tymi obdarowywano kobiety. Na pamiątkę tego
zdarzenia do dziś w Katalonii paniom ofiarowuje
się róże, mężczyźni natomiast w zamian otrzymują od kobiet prezenty w postaci książek.
Tegoroczne święto książki obchodziliśmy
wspólnie z uczniami SP w Pisarzowicach. Po
uroczystym powitaniu dziewczęta z Koła Młodych Twórców działającego przy bibliotece wystąpiły z inscenizacją ”Książka moim przyjacielem”. Głównym zadaniem scenki było zwrócenie
uwagi na fakt, jak ważne są książki, jak wiele
mogą czytelnikowi zaoferować i , że warto o nie
dbać, by służyły nam całymi latami.
Podczas takiego święta nie mogło zabraknąć
9
NOTATNIK KULTURALNY
głośnego czytania. Był to jednocześnie nasz
mały wkład w popularną akcję "Cała Polska
czyta dzieciom". Uczniowie wysłuchali wiec
bajki „Franklin i książka z biblioteki”, następnie
podzielili się swoimi wrażeniami, co utwierdziło
nas w przekonaniu, że morał zawarty w opowieści był dla nich jasny i zrozumiały. Po tej krótkiej
rozmowie zaproponowaliśmy dzieciom podróż
z książką przez tysiąclecia. Uczestnicy spotkania mieli okazję wysłuchać wspaniałej prezentacji multimedialnej, podczas której Iwona Janikowska przedstawiła historię powstawania piśmiennictwa, od rysunków naskalnych po
współczesne formy umożliwiające czytanie
tekstów.
Po części edukacyjnej przyszedł czas na
zabawę. Klasy wzięły udział w grach drużynowych związanych z dziecięcym światem bajek.
Musiały więc wykazać się znajomością baśni,
odgadując ich tytuły na podstawie rekwizytów
lub uzupełniając wylosowane cytaty. Udzielając
bezbłędnych odpowiedzi na zadawane pytania,
rozwiązując zagadki udowodnili, że świetnie
znają bohaterów książek dla dzieci.
Na zakończenie uroczystości przedstawiliśmy wyniki ogłoszonego w kwietniu konkursu
plastycznego na Najpiękniejszy projekt okładki
ulubionej książki. Podstawowym kryterium konkursowym była samodzielność pracy oraz odpo-
Ognisko integracyjne
Co roku Gminna Biblioteka Publiczna
w Pisarzowicach przygotowuje różne imprezy służące integracji dzieci i młodzieży,
są to min. wycieczki, uroczystości okolicznościowe, spotkania wigilijne, ogniska
bądź wspólne grillowanie.
W sobotę, 1 maja br. odbyło się ognisko
integracyjne, w którym uczestniczyły dziewczęta z Koła Młodych Twórców przy bibliotece. Pogoda sprzyjała, a czas mijał szybko
przy wspólnym pieczeniu kiełbasek oraz
grach na świeżym powietrzu. Humorki jak
zwykle dopisywały a śmiechu było co niemiara, zwłaszcza w trakcie zabawy z piłką w tzw.
„zbijanego”. Ognisko było również okazją do
powtórzenia ról i tekstu piosenki do przedstawienia „Książka moim przyjacielem”, przygotowywanego z okazji Dnia Książki.
Spotkanie upłynęło w miłej i przyjaznej
atmosferze. Wszyscy z uśmiechem na twarzy
wrócili wieczorem do domów, a ponieważ
było tak sympatycznie, obiecaliśmy sobie, że
takie ogniska staną się naszą tradycją.
Monika Sawicka
wiednia dla okładki książki kompozycja; tak
więc komisja wyłoniła 3 zwycięzców: Dawid
Zatoka (kl. I), Julia Rudnicka (kl. II), Daria
Szymko (III), którym zostały wręczone piękne
nagrody książkowe. Wszystkie dzieci otrzymały
słodkości oraz dyplomy z pamiątkową dedykacją.
Mamy nadzieję, iż ta inicjatywa przyczyni się
do systematycznego korzystania z naszej placówki, że rozwinie w dzieciach zapał do książek, a czytanie będzie się im kojarzyć z radością i przyjemnością.
Biblioteka wraca
do Pisarzowic
W styczniu br., ze względu na remont świetlicy wiejskiej w Pisarzowicach, funkcjonująca
w tym budynku Gminna Biblioteka Publiczna
została przeniesiona do Henrykowa Lubańskiego. Pod koniec maja zakończone zostały wszelkie prace modernizacyjne i pomieszczenia placówki oddano do użytku. Otwarcie biblioteki
w Pisarzowicach nastąpi w drugiej połowie
czerwca. Serdecznie zapraszamy czytelników
do zapoznania się z bogatą ofertą nowości
Monika Sawicka wydawniczych.
MS
10
NOTATNIK KULTURALNY
ECHA GMINY nr 3 (4)
Dzień Dziecka
30.05.2010 r. z inicjatywy Gminnego Ośrodka Kultury i Sportu odbył się Dzień Dziecka
w Radostowie. Tego dnia świetlica wiejska została pięknie przystrojona w kolorowe balony
i serpentyny, a ta wesoła dekoracja miała przypominać, że w dniu tak szczególnym nikt nie
powinien się smucić ani martwić -zasada ta
dotyczyła zarówno dzieci jak i dorosłych.
Już w progu maluchy były witane kolorowymi balonikami i ciepłym uśmiechem organizatorów. Imprezę rozpoczęła dyrektor Gminnego
Ośrodka Kultury i Sportu Justyna Antoszewska,
która powitała wszystkich przybyłych na tę uroczystość oraz złożyła podziękowania osobom
zaangażowanym w przygotowanie zabawy.
Następnie Iwona Janikowska przekazała dzieciom życzenia. Po części oficjalnej mogliśmy
podziwiać przedstawienie
teatru ART-RE
z Krakowa Latający Kufer' , będące adaptacją słodkości wypieczone przez rodziców i dziadków oraz kiełbaski przygotowane przez LZS
Radostów, po czym rozpoczęła się zabawa
taneczna, której przygrywał zespół w składzie:
Zbigniew Michoński i Hubert Stępkowski. Hitem
na parkiecie okazały się Kaczuchy, które wywołały salwy śmiechu i radości u najmłodszych
i ich rodziców.
W przerwie muzycznej wystąpiła grupa
teatralna GWIAZDY działająca przy bibliotece
z inscenizacją "Czerwony Kapturek". Młodzi
artyści z wielkim zaangażowaniem i dziecięcą
teatralną baśni Hansa Chrystiana Andersena. prostotą pokazali całą gamę uczuć towarzysząGłównym zadaniem inscenizacji było uświado- cych historii Czerwonego Kapturka. Głównym
mienie dzieciom, że udawanie kogoś kim się przesłaniem bajki było motto " Jeśli chcesz żyć
nie jest nie popłaca, a nawet za niewinne kłam- bezpiecznie dziecię nie chodź samo po świecie". Niewątpliwą atrakcją okazały się również
stwo płaci się wysoką cenę.
Po spektaklu na stoły zostały wniesione konkursy, a najwięcej emocji wzbudziła konku-
Trio Forte
W dniu 19 maja br. w ramach projektu
„Trio forte – organizacja warsztatów wokalnych dla młodzieży, związanych z kulturą i tradycją regionu” odbył się koncert
trzydziestoosobowych chórów z Zespołu
Szkół w Blizanowie, Jankowie Pierwszym
i Piotrowie.
W Gimnazjum Publicznym im. Aleksandra
Fredry w Pisarzowicach spotkała się młodzież
z Blizanowa i uczniowie szkoły. Poza śpiewaniem uczestnicy projektu zwiedzili również
atrakcje turystyczne naszej gminy i okolic.
Pod czujnym okiem instruktorek Marii
Szczap, Ewy Mysłakowskiej i Anny NowakKot grupy wokalne ćwiczyły już od lutego br.
Trzy chóry wykonały po jednym utworze samodzielnie i trzy utwory wspólnie. Podczas
występu młodzież przedstawiła swoje prezentacje o Lokalnej Grupie Działania 7, gminie
Blizanów, GOK w Blizanowie i szkołach ze
zwróceniem szczególnej uwagi na tradycje,
obrzędowość i historię regionu.
Występ spotkał się z dużym zainteresowaniem gimnazjalistów i przedstawicieli Gminy
Lubań. Mamy nadzieję na dalszą współpracę
gmin.
Justyna Antoszewska
rencja dla dzieci i rodziców tzw. "taczki". Wspólna zabawa sprawiła, że w tym szczególnym
dniu więzi rodzinne były jeszcze mocniejsze
a dzieci jeszcze bardziej szczęśliwe. Wiele
radości wzbudziła wśród najmłodszych zabawa
„magiczny balonik” oraz inne przygotowane na
tę uroczystość atrakcje jak malowanie twarzy
czy pokaz wozu strażackiego. Każde dziecko
mogło do niego wsiąść oraz przymierzyć kask
strażacki.
Zabawa trwała do późnych godzin poobiednich- wszyscy zmęczeni, ale szczęśliwi
wrócili do domu. A my już dziś zapraszamy za
rok. Jeszcze raz pragniemy gorąco podziękować za bezinteresowną pomoc wszystkim zaangażowanym w organizację uroczystości .
Iwona Janikowska
ECHA GMINY nr 3 (4)
PRZYRODA
Bocian biały
cąc się w gnieździe omotują sobie nogi
sznurkiem i albo noga usycha albo ptak nie
może się ruszać i ginie w męczarniach. (W
Tierparku w Görlitz jest przytułek dla bocianów, które miały pecha. Niejeden z nich ma
tylko jedną nogę).
Samica przylatuje kilka dni później. Ptaki
witają się nie tylko głośnym klekotem, ale
„bocianim tańcem”. Machają wtedy skrzydłami i wykonują wdzięczne podrygi.
Pod koniec kwietnia samica składa 3-5 jaj.
Wysiadywanie trwa 33-34 dni. Oboje rodzice
karmią potomstwo. Na dietę bocianią składają się głównie owady (pasikoniki, szarańcze,
chrząszcze, do tego: myszy, norniki, jaszczurki, węże, krety, rzadko ryby i pisklęta
ptaków.)Bocian z żabą w dziobie to obrazek
dla dzieci. Nie przepada bowiem za żabami,
a szczególnie unika dużych żab wodnych,
gdyż są bardzo niesmaczne.
(Ciconia ciconia)
Fot. Waleria Kudera
Wiosna to czas narodzin. Bociany kojarzą
się nam głównie z wsią i urodzajem na
dzieci. Nie przynoszą ich i nie wrzucają
przez komin, ale dawniej najwięcej dzieci
rodziło się wiosną.
Chyba wszyscy znają tego wytwornego
pana w biało - czarnym fraku, z czerwonym
dziobem i nogami. Kroczy spokojnie i z uwagą po bagnach, ugorach, łąkach i polach
wypatrując zdobyczy. Dla świata jest symbolem Polski, bo co czwarty bocian na świecie
jest „Polakiem”.
Migruje do tropików afrykańskich i Afryki
Wschodniej. Ma dwa szlaki migracyjne: przez
Gibraltar do Afryki Zachodniej; przez cieśninę
Bosfor i Zatokę Perską do Afryki Południowej
i Wschodniej. Kiedy wykonuje majestatyczny
lot, szyję i nogi ma wyciągnięte. Pięknie szybuje. W terenie otwartym jest płochliwy, ale
staje się groźny w obronie gniazda i podwórka, jeśli zostanie przygarnięty przez ludzi.
Należy do ptaków synantropijnych, czyli
tych, które wybrały sobie siedliska blisko
osad ludzkich. W okresie godowym, a także
podczas rytualnego powitania dwóch osobników, bociany białe głośno klekoczą dziobami.
Zadzierają głowę do tyłu i zarzucają ją sobie
aż na grzbiet. Wydają tez cichy syk, a młode
kwiczą i miauczą.
Samiec przylatuje do miejsca gniazdowania w marcu lub kwietniu. Ogląda gniazdo,
patroluje teren, odwiedza znajome miejsca.
Potem rozpoczyna naprawę i powiększanie
gniazda zajmowanego w minionym roku lub
buduje nowe w innym miejscu. Wykłada je
trawą, słomą lub perzem. Śmiertelnym zagrożeniem zwłaszcza dla młodych ptaków są
kawałki sznurków pozostawionych przez
beztroskich rolników na polach. Młode wier-
Piękny ptak naszych pól bażant łowny - zwyczajny
(Phasianus colchicus)
fot. Joanna Janeczko
Ojczyzną bażanta łownego jest obszar od
Kaukazu aż do wschodniej oraz południowowschodniej Azji. Tworzy tam wiele podgatunków, których rozróżnia się około 30.
Bażant łowny hodowany był już około 500
lat p.n.e. przez Greków a następnie przez
Rzymian. Do Europy środkowej trafił w XI
wieku.
Okres rozrodczy u tych ptaków trwa do
maja, a rozpoczyna się z chwilą stopnienia
śniegu. Każdy kogut w tym czasie zajmuje
dla siebie swój rewir (od 1 do 10 ha), którego
będzie strzegł i bronił (przepędza i walczy
z innymi samcami), na którym gromadzi kilka
kur. Podczas toków samiec głośno pieje oraz
trzepocze skrzydłami. Często dochodzi do
walk między kogutami z sąsiednich rewirów.
11
Wydają one w tym czasie charakterystyczne
okrzyki -jakby „look-kook” jednocześnie szybko i mocno uderzają skrzydłami o ziemię.
Kogut dominujący zdobywa jedną lub wiele
kur, a te podporządkowane, bez terytorium,
nie uczestniczą w procesie rozrodu, albo
tylko w niewielkim stopniu. Jeżeli jest zbyt
wielu samców mogą doprowadzić do śmierci
samiczki, zadeptując ją. Dlatego poluje się
wyłącznie na koguty, aby zachować właściwa
strukturę płciową.
Samice zakładają gniazda na ziemi, ukryte
wśród roślin, zbóż i krzewów. Do wygrzebanego dołka znoszą około 8-16 jaj, które wysiadują przez 24-25 dni.
Pisklętami po wykluciu opiekuje się samica
i razem poszukują pokarmu. Młode bażanty
łowne są wrażliwe na zimno oraz deszcz.
Ptaki na wolności żywią się ziarnem zbóż,
nasionami chwastów, krzewów. Jedzą także
jagody, korzenie, bulwy, liście i młode pędy
roślin. W skład ich diety wchodzą też dżdżownice, ślimaki oraz owady. To zaciekli wrogowie stonki ziemniaczanej. Stadko bażantów
potrafi oczyścić ze stonki w ciągu dnia pas
kartofliska o szerokości 10 metrów i długości
1 kilometra. Jest to ptak piękny i łatwy w hodowli. Tam żywiony jest pszenicą, kukurydzą,
słonecznikiem, granulatem oraz mieszankami
różnych zbóż i nasion. Ptaki powinny dostawać także zielonki, warzywa, owoce oraz
pokarm pochodzenia zwierzęcego.
Niestety, wobec zagrożeń ze strony człowieka, wałęsających się psów i kotów, nadmiernego rozrodu drapieżników (lisów i kruków) i bezmyślnego wypalania traw grozi im
zagłada, dlatego ratunkiem jest hodowla. Do
lęgów o charakterze naturalnym urządza się
duże i gęsto obsadzone roślinami woliery.
Ptaki powinny mieć możliwość schronienia
się przed śnieżycami i wichurami w czasie
okresu zimowego. Podczas srogich zim ptaki
na wolności często padają z wycieńczenia
i głodu. Dlatego podczas takich niesprzyjających warunków muszą być dokarmiane i mieć
możliwość schronienia np. w remizach śródpolnych, młodnikach, nieużytkach, kępach
nawłoci.
Agnieszka Wierzbicka
12
ŚLADAMI HISTORII
ECHA GMINY nr 3 (4)
Siedemnastowieczny
rękopis z parafii
w Uniegoszczy
Informację o znalezisku rękopiśmiennego inwentarza katolickiej
parafii w Uniegoszczy otrzymałem
od Janusza Kulczyckiego. Postanowiłem odwiedzić proboszcza ks.
Marka Kurzawę i obejrzeć dokument napisany w 1695 roku, tym
bardziej, że księga ta nie ujrzała
światła dziennego od 1945 roku!
Dzięki przychylności proboszcza
otrzymałem pozwolenie na digitalizację dokumentu i po przetłumaczeniu obszernych fragmentów powstał obraz struktury ówczesnej
wsi w kontekście płaconych podatków i ciekawostek z życia parafii.
Pierwsze informacje dotyczące
kościoła w Uniegoszczy pochodzą
z 1372 r., jednak około 1500 roku,
budowla została wzniesiona na
nowo, zachowując jedynie ze swej
dawnej postaci wieżę i prezbiterium z XV w. W 1504 r. do jednonawowej budowli dobudowano od
strony północnej kaplicę von Eberhardtów. W roku 1832 kościół
uległ gruntownej przebudowie.
W ścianach kaplicy do dzisiaj zachowały się wmurowane pełno postaciowe płyty epitafijne. Podczas
Reformacji budynek kościelny został przejęty przez protestantów
i przez ponad 100 lat znajdował
się w ich ręku. Dopiero postano-
wienia pokoju westfalskiego
z 1648 r., nakazujące zwrot katolikom zabranych przez ewangelików świątyń sprawiły, że w 1654
roku odprawiono tu ponownie
mszę św.
Znaleziony rękopiśmienny inwentarz napisany ręką proboszcza
Phillipusa Iacobusa Thierse
w 1695 roku składa się z 76 stron,
w tym 71 zapisanych, z czego 26
stron napisanych jest po łacinie,
a pozostałe po niemiecku. Trzy
ostatnie strony zapisane są innym
charakterem pisma. Księga zawiera
spis majątków chłopskich z Uniegoszczy płacących dziesięcinę,
czynsz (silberzins) oraz opłatę stołową (tischgeld), imienny spis panów i chłopów ze wsi Kościelniki
Górne, Średnie i Dolne, Bożkowice, Radostów i Baworowo również
płacących dziesięcinę, a także osobiste opisy proboszcza ówczesnych
zwyczajów i struktury wsi.
Inwentarz dostarcza ciekawych
informacji na temat dóbr ziemskich
parafii (str. 34). Dowiadujemy się,
że …”Proboszcz posiada w górnej
części wsi Uniegoszcz łąkę nad
Kwisą. Owa łąka znajduje się za
łąką chłopa o imieniu Martin
John. Ksiądz nie dysponuje żadną
inną możliwością przewiezienia
siana ze swojej łąki, jak tylko
przez łąkę chłopa, więc ten zobowiązany jest zorganizować za niewielką odpłatnością transport.
Zwykle za przewóz ksiądz dawał
chłopu 10 małych groszy i piwo,
a jeżeli siana było więcej wtedy
proboszcz wynagradzał go 3 srebrnymi groszami”.
Thierse na stronach 30-31 opisał
dokładnie sposoby ściągania dziesięciny, tzn. jak dostarczali ją
chłopi, a jak szlachta. Na przykład w Kościelnikach chłopi przynosili dziesięcinę na plebanię
w określonym dniu, ogłoszonym
ECHA GMINY nr 3 (4)
wcześniej przez proboszcza.
W chwili, gdy chciał ściągnąć podatek z Uniegoszczy musiał wynajmować woźnicę i płacić za przewóz. Panowie z dolnej i średniej
wsi przysyłali dziesięcinę tuż po
nowym roku lub na święto Matki
Boskiej Gromnicznej. Inaczej było
z panem z Kościelnika Górnego.
Dziesięcinę płacił opieszale. Proboszcz upominał go nieraz cztero
krotnie, a zapłata następowała gdy
„okazywał wielkie niezadowolenie
i reagował złością” . W Bożkowicach i Baworowej dziesięcinę chłopi
zanosili do domu sołtysa w pierwszy czwartek po kiermaszu odpustowym. Wówczas ksiądz wynagradzał ich 15 groszami „na przepicie”. Od każdego wielkiego wozu
ksiądz płacił 2 srebrne grosze
(Trincgeld), natomiast, gdy pobierał
ją w pieniądzu musiał dać chłopom
pół talara na przepicie. Z kolei sołtys w dniu poboru zobligowany był
gościć księdza „kawałkiem wołowiny” (str. 30-31).
W dokumencie na str. 19-21 zamieszczony jest spis wszystkich
przedmiotów liturgicznych znajdujących się w kościołach w Uniegoszczy, Radostowie i Kościelnikach. Dokładnie wymieniona jest
ilość ornatów, lamp cynowych
i drewnianych, chust na ołtarze,
a także krzyży, paten, kielichów,
szat i ksiąg. Szczegółowo opisany
jest złoty krucyfiks z Uniegoszczy
wykorzystywany przy pochówkach.
Krzyż ten kładziono przy trumnie,
a za jego użycie należało uiścić
ŚLADAMI HISTORII
opłatę 3 groszy! Ksiądz był na tyle
dokładny, że opisał nawet pojemność cynowej butelki do przechowywania mszalnego wina.
Poznajemy także wyposażenie
plebanii, gdzie wymieniane są tylko
przedmioty należące do kościoła:
stołki, stoły i co najważniejsze miara do odmierzania dziesięciny. Rzeczy prywatnych nie wymienia, podkreślając, że kupił je za własne pieniądze.
Proboszcz opisuje także problemy
z przeprowadzaniem remontu kościoła w Kościelnikach. Pisze, że
wynikały one przede wszystkim
z niechęci chłopów do świadczenia
bezpłatnej robocizny …”Kiedy
trzeba coś zbudować przy kościele,
zagrodnicy zobowiązani są pracować jako pomocnicy bezpłatnie
przez cały dzień, a chłopi zapewnić
transport. Ani jedni, ani drudzy nie
chcą jednak bezpłatnie wywiązywać się z obowiązków” (str. 28).
Proboszcz Thierse przedstawia
w szczegółach kwestie uprawy zie-
13
mi należącej do kościoła, a także
uwypukla problemy z przepędzaniem przez chłopskie i kościelne dobra pańskich owiec. Opisuje problemy ze ściąganiem opłat za śluby,
pogrzeby i chrzty w kontekście ich
podnoszenia. Sporo miejsca poświęca kwestiom spornym z mieszkającymi w jego parafii luteranami.
W tekście autor przedstawia również interesujące anegdoty historyczne i ciekawostki obrazujące nie
tylko życie katolickie, ale również
funkcjonowanie wiernych kościoła
ewangelickiego na pograniczu śląsko-łużyckim (str. 12).
Inventarium opisałem na kolejnej
międzynarodowej konferencji naukowej, która odbyła się 20 czerwca ubiegłego roku na zamku Czocha, a Państwu z konieczności
przybliżyłem jedynie fragmenty
informacji zawartych w arcyciekawym znalezisku. Późniejsze dokładne przetłumaczenie w całości,
szczególnie części łacińskiej, po
opracowaniu może stanowić temat
do ciekawej pracy naukowej. Dzięki
księdzu Markowi Kurzawie, proboszczowi parafii pod wezwaniem
Narodzenia NMP, i Jego szczerej
przychylności, ten bezcenny dokument, stanowiący przyczynek do
historii kościoła, mogłem wykorzystać i opisać. Wielkie Bóg zapłać!
Zbigniew Madurowicz
14
SPORT
II Turniej Piłki Nożnej
W dniu 24 mają bieżącego roku Radostów
gościł drużyny dziewcząt reprezentujących
szkoły podstawowe podczas II Turnieju Mini
Piłki Nożnej Dziewcząt.
Do rywalizacji przystąpiło pięć zespołów
i mimo niesprzyjających warunków atmosferycznych poziom rywalizacji sportowej był wysoki.
Turniej był jednocześnie eliminacją powiatową
do zawodów finałowych strefy jeleniogórskiej.
Po rozgrywkach grupowych w finałowym meczu
spotkały się drużyny z Pisarzowic i Kościelnika
a po pasjonującym spotkaniu zwycięzcą została
reprezentacja Szkoły Podstawowej w Pisarzowicach. Najwszechstronniejszą zawodniczką turnieju została Gabrysia Grabowska reprezentująca zwycięską drużynę. Puchar dla najlepszego
zespołu turnieju oraz dla najwszechstronniejszej
zawodniczki rozgrywek ufundował Gminny
Ośrodek Kultury i Sportu. Współorganizatorem
turnieju był Młodzieżowy Dom Kultury w Lubaniu i Szkoła Podstawowa w Radostowie, za co
składamy podziękowania.
Klasyfikacja końcowa:
1.M-CE SP PISARZOWICE
2.M-CE SP KOŚCIELNIK
3.M-CE SP 3 OLSZYNA
4.M-CE SP RADOSTÓW
5.M-CE SP RADOGOSZCZ
Krzysztof Sudomlak
Łużyckie Wędrówki
23 kwietnia uczniowie Szkoły Podstawowej
w Radogoszczy wzięli udział w jubileuszowych Łużyckich Wędrówkach 2010.
Piątek przywitał uczestników rajdu wspaniałą
pogodą oraz perfekcyjną organizacją. Mieliśmy
okazję wędrować na trasie 10 kilometrowej
przeznaczonej dla klas młodszych, na trasie 15
kilometrowej dla uczniów klas starszych oraz
wyjątkowo po raz pierwszy na trasie 35 kilometrowej, ale nie pieszo a rowerami. Ogółem aż 40
uczniów oraz 5 opiekunów wzięło udział w X
edycji Łużyckich Wędrówek będących pierwszą
częścią międzynarodowej imprezy pod nazwą 3
Dni - 3 Kraje - 3 Wędrówki 2010.
SP Radogoszcz
ECHA GMINY nr 3 (4)
OGŁOSZENIA
ECHA GMINY nr 3 (4)
Imieniny Henryka
15
PROGRAM V OGÓLNOPOLSKICH IMIENIN HENRYKA, HENRYKI
I HENRYKOWA W IZERSKIEJ KRAINIE CISÓW
W dniach 10 – 11 lipca 2010 roku od10 lipca (sobota)
będą się jubileuszowe V Ogólnopolskie
Imieniny Henryka, Henryki i Henrykowa . 16.00 – Uroczyste otwarcie imprezy O Henryku imienniku
Do Henrykowa Lubańskiego jak co roku
zaprosimy sławnych Henryków i Henryki
z całej Polski. W poprzednich latach odwiedzili nas m.in. Henryk Gołębiewski – aktor,
Henryk Gulbinowicz – kardynał, Henryk
Talar – aktor, Henryk Sawka – satyryk. Honorowym solenizantem tegorocznych imienin będzie Henryk Urbaś– znany komentator sportowy, w programie przewidujemy
więc wiele atrakcji o charakterze sportowym.
Święto otworzy barwny korowód imieninowych gości, zespołów, mieszkańców
oraz organizatorów. Zaprosimy lokalne
zespoły muzyczne, twórców ludowych
i artystów z regionu. Wystąpią dzieci z kół
zainteresowań działających przy Gminnym
Ośrodku Kultury i Sportu, Zespoły folklorystyczne: Cisowianki, Marysieńki i Cisowianeczki. Wyróżnieni Henrycy tradycyjnie
posadzą drzewka cisowe w Alei Cisowej,
tak, aby przy najstarszym drzewie w Polsce
– cisie henrykowskim, rosły nowe, powiększając Izerską Krainę Cisów.
Ciekawym punktem programu będzie
Konkurs Przyśpiewki Wiejskiej o Piejącego
Koguta o tematyce Henrykowa, imienin
Henryka i cisa. Odbędzie się również widowiskowy Turniej Sołectw Henryków kontra
Radogoszcz oraz konkursy dla dorosłej
publiczności. Zwycięzcy otrzymają nagrody
rzeczowe. Gwiazdami wieczoru będą: zespół SKANER oraz KABARET Z KOPYDŁOWA – aktorzy znanego programu Spotkanie z Balladą.
Serdecznie
zapraszamy do udziału
w uroczystościach imieninowych wszystkich Henryków, Henryki oraz mieszkańców gminy i okolic.
Justyna Antoszewska
16.30 – Występ Zespołu Ludowego MARYSIEŃKI
17.00 – Konkurs Przyśpiewki Wiejskiej o Piejącego Koguta
18.00 – Turniej Sołectw Henryków kontra Radogoszcz
19.00 – Zespół MDK
20.00 – Spotkanie z Balladą My z Kopydłowa
21.30 – dyskoteka pod gwiazdami DJ
11 lipca (niedziela)
14.00 – Uroczysta Msza Święta w kościele parafialnym p.w. Św. Mikołaja
15.00 – Sadzenie certyfikowanych drzewek cisowych w alei cisowej przez
zaproszonych Henryków
15.30 – Uroczyste otwarcie drugiego dnia Imienin program artystyczny w
wykonaniu dzieci
16.00 – Występ Zespołu Ludowego CISOWIANKI
16.20 – Finał Konkursu Przyśpiewki Wiejskiej
16.40 – Występ Zespołu Ludowego CISOWIANECZKI
17.00 – HENRYK URBAŚ – tytan mikrofonu
17.30 – Cis Henrykowski – szansą na integrację mieszkańców gminy
17.45 – Konkursy dla dzieci i dorosłych
18.00 – POP ROCK cover
20.00 – SKANER
21.00 – Zabawa taneczna
24.00 – Zakończenie uroczystości
16
Urząd Gminy Lubań
OGŁOSZENIA
Wykaz telefonów:
Fax
ul. Dąbrowskiego 18
75
612
68 50
59-800 Lubań
Sekretariat
e-mail: [email protected]
75 646 59 20 lub 507 021 585
www.luban.ug.gov.pl
Skarbnik Gminy
75 646 59 23
Referat Organizacyjno Prawny
Godziny pracy Urzędu Gminy:
75 646 59 26
 Poniedziałek 7.30 - 15.30
Biuro Rady Gminy
75 646 59 22
 Wtorek - Piątek 7.15 - 15.15
Referat Finansów, Podatków i Opłat Lokalnych
Wójt Gminy Mirosław Herdzik przyjmu75 646 59 24, 25 i 26
Ewidencja ludności, działalność gospodarcza,
je w sprawach skarg i wniosków
przetargi
w poniedziałek od godz. 13.00 do
75 646 59 27
Referat Gospodarki Przestrzennej, Budownicgodz. 15.45
twa i Dróg Publicznych
e-mail: [email protected]
75 646 59 28 i 29
Referat Gospodarki Komunalnej, MieszkalPrzewodniczący Rady Gminy Jacek
nictwa i Rolnictwa
Jaworski przyjmuje w czwartki od
75 646 59 31, 32 i 33
Samodzielne stanowisko do spraw infrastrukgodz. 14.00 do 15.30 pok. nr 12,
tury technicznej (wodociągi, oświetlenie,
tel. 075 646 5922.
cmentarze komunalne)
e-mail: [email protected]
75 646 59 34
KONKURS PRZYŚPIEWKI
WIEJSKIEJ
o Piejącego Koguta
ORGANIZATOR
Gminny Ośrodek Kultury i Sportu w Lubaniu
CELE KONKURSU
Celem konkursu jest kultywowanie oraz popularyzowanie tradycji przyśpiewek ludowych
i gry na ludowych instrumentach.
TERMIN i MIEJSCE
10 lipca 2010r. (sobota) godz. 17.00 eliminacje, 11 lipca 2010r. (niedziela) godz. 16.20
Echa Gminy — dwumiesięcznik.
Wydawca: Gminny Ośrodek Kultury
i Sportu
Redaktor naczelny: Zbigniew Zjawin
Redakcja: Justyna Antoszewska, Monika Sawicka.
Adres:
Gminny Ośrodek Kultury i Sportu,
ul. Dąbrowskiego 18, 59-800 Lubań,
tel. 75 648 07 44,
e-mail: [email protected]
Nakład: 500 egz.
Zastrzegamy sobie prawo do skracania i adiustacji tekstów oraz zmiany
ich tytułów.
ECHA GMINY nr 3 (4)
Ocalić od zapomnienia
Zwracamy się z prośbą do mieszkańców
o udostępnienie oraz pomoc w zebraniu materiałów obrazujących naszą lokalną historię.
W ten sposób zamierzamy zebrać, usystematyzować oraz udostępnić wszelkiego rodzaju
dokumenty z przeszłości ( fotografie, mapy,
obrazy, wycinki, gazety itp.)
Przekazane archiwalia będą skanowane lub
fotografowane a następnie niezwłocznie,
w nienaruszonym stanie, oddawane właścicielom.
Prosimy o bezpośredni lub telefoniczny kontakt z pracownikiem urzędu - Anetą Usyk
(tel. 75 646 59 22). Materiały można przekazywać również za pośrednictwem dyrektorów
szkół oraz pracowników bibliotek gminnych.
Liczymy na aktywne włączenie się do naszej
akcji "Ocalenie od zapomnienia naszej lokalnej historii", której efekty będziemy mogli
wkrótce oglądać na stronach internetowych
oraz na łamach lokalnej gazety i albumu.
KRYTERIA OCENY:

zachowanie ludowego charakteru

poprawna dykcja

wyraz ogólny

wygląd zewnętrzny – strój, rekwizyty

zachowanie stylu wykonawczego
REGULAMIN KONKURSU
zgodnego z wiejskim obyczajem
1. W konkursie mogą wziąć udział wszyscy

czystość brzmienia
chętni (osoby indywidualne)
Komisja oceniająca może przyznać nagrodę
2. Przyśpiewkom może towarzyszyć akompa- specjalną im. Wójta Gminy Lubań dla szczeniament na instrumencie muzycznym
gólnie zasłużonego wykonawcy kultywującego
3. Uczestnicy wykonują maksymalnie 2 przy- słowny przekaz tradycji swojego regionu.
śpiewki.
4. Czas występu nie może przekroczyć 5 min. ZGŁOSZENIA DO UDZIAŁU W KONKURSIE
5. Tematyczny dobór repertuaru powinien Warunkiem uczestnictwa w KONKURSIE
dotyczyć Henrykowa i Ogólnopolskich Imienin PRZYŚPIEWKI WIEJSKIEJ O PIEJĄCEGO
Henryka
KOGUTA jest nadesłanie na adres organiza6. Dla ubarwienia prezentowanego utworu torów wypełnionej karty zgłoszenia. Kartę
wskazany jest odpowiedni strój, rekwizyty zgłoszenia można powielać w zależności od
oraz akompaniament .
ilości uczestników.
7. Repertuar uczestnika powinien obejmować
p r z y ś p i e w k i w ł a s n e g o a u t o r s t w a Termin nadsyłania zgłoszeń do konkursu
8. Organizator powołuje Komisję Konkursową, upływa 30 czerwca 2010 r.
która oceniać będzie walory głosowe, muzykalność, sposób aranżacji oraz osobowość Dodatkowych informacji udziela Gminny Ośrosceniczną uczestników konkursu
dek Kultury i Sportu pod numerem telefonu
9. Uczestnicy przyjeżdżają na własny koszt.
075 648 07 44 lub w siedzibie przy ul. Dąbrowskiego 18 w Lubaniu.
Uczestnicy konkursu zaprezentują się podczas V Ogólnopolskich Imienin Henryka, Henryki i Henrykowa, na plenerowym koncercie
w Henrykowie Lubańskim, gdzie nastąpi wręczenie nagród.