Wizyta Kierownika WPHI w Maseru, Lesotho

Wizyta Kierownika WPHI w Maseru, Lesotho

Wizyta Kierownika WPHI w Maseru,
Lesotho
2016-10-09 11:43:27
2
Wizyta Kierownika WPHI w Maseru, Lesotho
W dniach 27-30 września br. odbyła się wizyta Kierownika WPHI w Lesotho w celu spotkania z
najważniejszymi instytucjami, organizacjami oraz firmami, które mają kluczowy wpływ na rozwój współpracy
gospodarczej i wymiany handlowej Królestwa Lesotho. Wizyta była m.in. rezultatem spotkania w dniu 8 lutego
br., pani ambasador Królestwa Lesotho (rezydująca w Berlinie) M.L.L. Khechane-Ntoane z zastępcą dyrektora
Departamentu Współpracy Międzynarodowej, p. W. Pobóg-Pągowskim, podczas którego omówiono stan oraz
perspektywy rozwoju relacji gospodarczo-handlowych między Polską a Królestwem Lesotho. Uzgodniono, że za
pośrednictwem WPHI w Johannesburgu będzie promowana wśród polskich przedsiębiorców wiedza na temat
możliwości biznesowych w Lesotho, a także podjęte będą starania o włączenie Lesotho w program przyszłych
misji gospodarczych realizowanych w Afryce Południowej. Zgodzono się również, że byłoby pożądane
zaproszenie przedstawicieli administracji i biznesu z Lesotho na imprezy promujące współpracę Polski z Afryką.
Wydział otrzymał w czerwcu tego roku informację, iż Krajowa Izba Gospodarcza planuje zorganizowanie misji
handlowej do Królestwa Lesotho oraz do Prowincji Przylądkowej Wschodniej – miasta East London i Port
Elizabeth. Rozpoczęto działania organizacyjne w tym Kierownik WPHI umówił się na spotkanie z Wysokim
Komisarzem Królestwa Lesotho p. Evelyn Letooane w dniu 7 września 2016 r. Wśród priorytetowych
kierunków współpracy Pani Komisarz wskazała sektor energetyczny, podkreślić warto duże projekty
hydroenergetyczne, a także plany intensyfikacji produkcji energii elektrycznej ze źródeł
odnawialnych oraz biopaliw; sektor rolniczy i rolno-przetwórczy, w tym rozwiązania dotyczące
irygacji, ale także prezentacja polskich towarów rolno-spożywczych, jak i górniczy. Podkreśliła, że
Lesotho potrzebuje partnerów inwestycyjnych dla rozwoju produkcji, jak również w dziedzinie
szkolenia kadr.
W celu uzgodnienia działań zmierzających do zorganizowania w Maseru seminarium biznesowego połączonego z
organizacją spotkań B2B Wydział nawiązał współpracę z panem Hlomohang Morokole, attaché handlowym w
Konsulacie Generalnym Lesotho w Johannesburgu i ustalono termin wizyty Kierownika WPHI w celu zapoznania
się z najważniejszymi organizacjami promującymi rozwój wymiany handlowej i inwestycji oraz współpracy
gospodarczej. W trakcie tych uzgodnień KIG poinformował, że ilość polskich firm zainteresowanych udziałem w
tej misji nie jest wystarczająca, aby misja mogła dojść do skutku we wskazanym terminie. WPHI uznał, iż bliższe
zapoznanie się z realiami Lesotho, była to pierwsza od trzech lat wizyta przedstawiciela WPHI w tym kraju,
pozwoli na efektywniejsze promowanie polskich towarów oraz możliwości współpracy.
Program wizyty obejmował spotkania w Lesotho National Development Corporation /LNDC/ – Krajowa Agencja
Wspierania Rozwoju i Inwestycji Zagranicznych, Izbą Przemysłowo-Handlową Lesotho /LCCI/, Fundacją
Prywatnego Sektora Lesotho /PSFL/, Lesotho Tourism Development Corporation /LTDC/ – agencją rządową
zajmującą się promocją sektora turystycznego oraz Lesotho Highland Development Authority /LHDC/,
organizacją, której udziałowcami są rządy Lesotho i RPA, której zadaniem była budowa tamy Katse na rzece
Orange, drugiej co do wielkości na świecie, tamy Mohale, hydroelektrowni, rurociągów transportujących wodę
pomiędzy zbiornikami ale także dróg, mostów i obiektów opieki zdrowotnej. Faza druga jest obecnie w trakcie
realizacji. Celem projektu jest zapewnienie wysokiej jakości wody głównie dla prowincji Gauteng z Pretorią i
Johannesburgiem. Najgęściej zaludnionej prowincji RPA. Lesotho eksportuje wodę do RPA. W drugim dniu
programu odbyły się spotkania w ministerstwach handlu i przemysłu oraz małych i średnich przedsiębiorstw.
http://www.lhda.org.ls/phase2/index.php
W dniu 29 września br. miały miejsce dwa spotkania. Pierwsze w Ministerstwie Handlu i Przemysłu /DTI/, a drugie
w Ministerstwie Małych i, Średnich Przedsiębiorstw /SMSMinistry/.
1. Spotkanie w LNDC. Przedstawione został katalog projektów, jakie obecnie są promowane przez LNDC, jako
możliwości inwestycyjne w Lesotho. Lista projektów w załączeniu. W spotkaniu wzięli udział pani Mathabo Klass
szef usług inwestycyjnych, pani Puseletso Makhajhe menedżer ds. usług inwestycyjnych, pani Mapitso Marina
Bizani menadżer ds. promocji inwestycji, pan Mokhethi Shelile, szef ds. promocji inwestycji pani Malira Sekonyela
urzędnik ds. promocji inwestycji. Zaprezentowano najważniejsze możliwości inwestycyjne w Lesotho, ale także
3
omówiono sektory będące obecnie priorytetami inwestycyjnymi rządu Lesotho. Omówione zostały priorytetowe
kierunki działań promocyjnych, które są wskazówką dla organizacji misji KIG w 2017 roku, a wśród nich
rolnictwo, przetwórstwo wełny mohair, hodowla pstrągów, uprawa owoców drzew liściastych. Lesotho jest
jednym z najwyżej położonych krajów świata, więc uprawy są możliwe jedynie w zachodniej, relatywnie niższej
części kraju. Problemem jest nawadnianie, bo choć Lesotho eksportuje wodę to nie ma systemu irygacja
pozwalającego na zwiększenie areału upraw. Lesotho importuje żywność głównie z RPA, jednakże sporą pozycją
jest import pszenicy, która Polska mogłaby dostarczać bezpośrednio do tego kraju. Sektor produkcji
przemysłowej, w tym najsilniejszy w Afryce sektor tekstylny. Lesotho produkuje – szyje dla największych marek
odzieżowych, np. Lewi Strauss, Dress Barn, Champion, Costco, Kohls i wiele innych. Wg LNDC Królestwo ma
także aspiracje rozwijania sektora motoryzacyjnego w sensie montowni. Jest to jednak na razie bardziej plan niż
rzeczywistość. Sektor energetyczny. Lesotho jest w trakcie realizacji II fazy budowy tam na Orange wraz z
elektrowniami wodnymi. Nadal jest możliwość włączenia się w te projekty, jednakże szanse będą miały tylko te
firmy, które utworzę Joint Ventures lub konsorcja z firmami południowoafrykańskimi z Lesotho.
Sektor górniczy Głównym surowcem wydobywanym w Lesotho są diamenty. Jednakże sektor górniczy jest
jednym z kluczowych dla budżetu kraju.
Infrastuktura. W przypadku infrastruktury w zakresie It i ITC Lesotho rozwój kraju stwarza szansę dla polskich
firm posiadających doświadczenia w komputeryzacji ministerstw i urzędów np. opieki społecznej. Lesotho jest
także otwarte na inwestorów planujących otwieranie np. call centers, ale także na budowanie silniejszego
sektora usług finansowych.
2. Spotkanie w LCCI. W spotkaniu wzięli udział Prezydent Izby Przemysłowo-Handlowej Lesotho pan Ntaote
Seboka, poprzedni prezydent pan Simon Phafane poraz skarbnik LCCI pani Maleloko Mokalanyane. Nieobecny był
CEO LCCI pan Fako Hakane, który akurat przebywał w Namibii. Podkreślono, że pani ambasador Królestwa
Lesotho (rezydująca w Berlinie) M.L.L. Khechane-Ntoane spotkała się w ubiegłym roku z zarządem LCCI i została
poproszona o złożenie wizyty w Polsce w celu nawiązania współpracy z polskimi firmami oraz zainteresowania
potencjalnych polskich inwestorów. LCCI jest reprezentantem interesów prywatnego sektora w kontaktach z
Rządem Lesotho, ale również zajmuje się negocjacjami pomiędzy właścicielami a pracobiorcami, w przypadkach
konfliktów np. na tle płacowym. W skład Izby wchodzi kilkadziesiąt klastrów składających się z firm o określonej
działalności np. firmy ochroniarskie albo księgowe i audytorskie lub usług zdrowotnych. LCCI jest obecna we
wszystkich dystryktach (odpowiednik naszego województwa) Lesotho. Jej członkowie to tzw. „członkowie
zwyczajni” opłacający składki, „członkowie stowarzyszeni” np. banki czy instytucje sektora finansów, najczęściej
najwięksi reprezentacji sektora, np. Bank FNB, standard Bank czy Nedbank, ale także takie instytucje jak LNDC.
Członkostwo w Izbie jest dobrowolne. Ustalono, iż LCCI jest gotowa do rozmów z Krajową Izbą Gospodarczą na
temat podpisania porozumienia w formie Memorandum of Understanding, aby zacieśnić współpracę i możliwości
rozwijania kontakt ów handlowych i inwestycyjnych.
3. Spotkanie z PSFL – Private Sector Foundation of Lesotho. Organizacja powstała w wyniku implementacji
projektu Światowej Organizacji Handlu. W 2001 wykonane zostały badania – Diagnostic Trade Interaction Study,
które był podstawą do utworzenia PSFL w 2009 roku. Celem fundacji finansowanej ze środków WTO jest
podnoszenie świadomości małych i średnich przedsiębiorców Lesotho konieczności współdziałania celem
wzmocnienia pozycji sektora prywatnego w rozmowach z Rządem Lesotho. Finansowanie zapewnione jest do
2030 roku. Członkami Fundacji są firmy – korporacje, członkowie afiliowani np. LCCI czy Stowarzyszenie
Inżynierów Lesotho, oraz stowarzyszeni głównie wspólnoty gminne i organizacje wioskowe, małe i mikro
przedsiębiorstwa np. tkalnie, rękodzieło etc. Rada Fundacji to po siedmiu przedstawicieli z trzech powyższych
rodzajom członków, co daje 21 osobową radę i jej część wykonawczą. CEO pan Thabo Qhesi, z którym odbyło się
spotkanie, poinformował, iż rolą PSFL jest opiniowanie regulacji dotyczących sektora prywatnego lub
bezpośrednio odnoszących się do działalności mikro, małych i średnich przedsiębiorstw. Np. obecnie realizowana
jest reforma finansów publicznych i jej regulacje są konsultowane z PSFL.
W trakcie przygotowań do misji KIG w Lesotho PSFL będzie informowane o planowanych przedsięwzięciach.
4
4. Spotkanie w LTDC z panią Mamello Morojele, szefem promocji inwestycji LTDC. Omówiono obecne warunki
rozwoju turystyki w Lesotho. Ustalono, iż LTDC opracuje liste potencjalnych projektów, którymi są głównie hotele
i motele, jakie organizacja planuje włączyć w sieć możliwości noclegowych w Lesotho. Pomimo, iż jest to bardzo
atrakcyjny turystycznie kraju, p. Morojele ma pełną świadomość, iż nie jest to kraj, który może być głównym
miejsce podróży turystycznych z Europy. Stąd chęć promowania Lesotho, jako atrakcji do zobaczenia przy okazji
wizyty w RPA. Infrastruktura turystyczna jest nadal niewystarczająca, a także podejście do odwiedzających
wymaga zmiany, co dało się zauważyć podczas wizyty Kierownika WPHI w obiektach dostępnych wokół tamy
Mohale, gdzie pracownicy ochrony byli niezmiernie dociekliwi, co niewątpliwie zniechęci turystę indywidualnego
do skorzystania z tych atrakcji. Ponadto Lesotho jest krajem bardzo biednym, gdzie połowa populacji żyje za
około 1,5 USD dziennie. Jest to widoczne poza dużym ośrodkiem miejskim, jakim jest Maseru.
5. Spotkanie z COO LHDA dr M. Lukhele oraz Public Relations Manager MBA Masilo Phakoe miało na celu
zapoznanie się z największy projektem między rządowym w części opisanym powyżej. Budowa tam, tuneli
łączących zbiorniki wodne, dróg elektrowni wodnych jest projektem trwającym już kilkadziesiąt lat i nadal
będącym w fazie realizacji. Na stronie LHDA ogłaszane są przetargi dotyczące realizacji poszczególnych części
projektu jednakże punktacja jest tak ustawiona, iż firmy niezarejestrowane w RPA lub/i Lesotho właściwie nie
mają szans na wygranie. Jest to dość istotny element tutejszego krajobrazu gospodarczego. Kraje Afryki
Subsaharyjskiej oczekują inwestycji i współpracy, sama sprzedaż choćby najatrakcyjniejszych towarów nie jest
receptą na długotrwały sukces na tych rynkach.
W dniu 29 września w programie znalazły się dwa spotkania oraz wizyta na tamie Mohale opisana wyżej.
1. Pierwsze spotkanie miało miejsce w DTI z zastępcą podsekretarza stanu (Deputy Permanent Secretary) –
niestety brak wizytówek. W trakcie spotkania omówione zostały główne sektory gospodarki Lesotho, które są
obecnie postrzegane, jako najbardziej obiecujące dla inwestycji zagranicznych. (Omówione wyżej – spotkanie w
LNDC.) Wspomniano o możliwościach rozwoju przemysłu skórzanego a także o aspiracjach wzmocnienia
przemysłu farmaceutycznego. Około 25% populacji Lesotho cierpi na AIDS i jest nosicielem wirusa HIV. Lesotho
posiada Strategiczny Plan Rozwoju Narodowego, który jest obecnie aktualizowany.
2. Drugie spotkanie odbyło się w Ministerstwie Małych i Średnich Przedsiębiorstw, które zostało wyodrębnione z
Ministerstwa Handlu, Przemysłu półtora roku temu. Tak jak LNDC jest przykładem niezwykle sprawnego działania
w zakresie promocji Lesotho, tak nowopowstałe ministerstwo jest przykładem braku koncepcji i urzędniczego
marazmu. Osoby biorące udział w spotkaniu, tj. pełniący obowiązki dyrektora ds. małych przedsiębiorstw nie
tylko, że w półtora roku nie byli w stanie przygotować wizytówek, ale również nie mieli zbyt dokładnej wiedzy,
czym ministerstwo winno się zajmować. Spotkanie było interesujące, ponieważ wraz ze spotkaniem w DTI
pokazało, iż agencje rządowe i instytucje pozarządowe, jak Izba Handlowo-Przemysłowa działają znacznie lepiej
niż instytucje rządowe.
Spotkania w Lesotho dały możliwość promowania naszego kraju, jego gospodarki oraz oferty handlowoinwestycyjnej.
Uzgodniono, iż LNDC podejmie współpracę z PAIiZ, a LCCI z KIG w celu lepszego zrozumienia możliwości
współpracy.
Widoczna jest dysproporcja pomiędzy zorganizowaną działalnością LNDC, LHDA czy LCCI, a administracją
rządową, co może wydawać się paradoksalne. Być może zawirowania, które czynią wewnętrzną sytuację
polityczna w kraju nie do końca ustabilizowaną maja także wpływ na funkcjonowanie poszczególnych
ministerstw. Lesotho jest niewielkim krajem będącym enklawą otoczoną terytorium RPA, ale ma aspiracje
budowania własnych kontaktów handlowych, gospodarczych i politycznych.
Istnieją nisze, które mogą być rozpoznane przez polskie firmy, eksport wybranych produktów żywnościowych,
współpraca przy zwiększeniu produktywności sektora rolnego, działania w zakresie cyfryzacji państwa.
5
Każda z szans na współpracę wymaga bezpośrednich rozmów, stąd wizyta Kierownika WPHI miała na celu
dokonania rozpoznania, w jaki sposób polska oferta, polskie towary i usługi mogą znaleźć swoją szansę w
Lesotho.
Warto podkreślić, iż Lesotho jest krajem o populacji porównywalnej z Botswaną i Namibią, tak więc jest to jeden z
rynków, który może być dla niektórych polskich firm interesujący, szczególnie w przypadku podjęcia już działań
w RPA lub innych kraju SACU – Południowoafrykańskiej Unii Celnej, której Lesotho jest członkiem.
6