Podrecznik dla nauczycieli

Transkrypt

DUCH PRZEDSIĘBIORCZOŚCI
PODRĘCZNIK DLA NAUCZYCIELI SZKÓŁ ZAWODOWYCH
013-1-RO1-LEO04-29529 7
01 sierpnia 2013 – 31 lipca 2015
Autorzy:
Joanna Szczecinska (Koordynator)
Aysun Güzey
Mehmet Akmanoğlu
M. İlker Arıcıoğlu
Sezgin Durmuş
Ten projekt został zrealizowany przy wsparciu finansowym Komisji Europejskiej.
Projekt lub publikacja odzwierciedlają jedynie stanowisko ich autora i Komisja
Europejska nie ponosi odpowiedzialności za umieszczoną w nich zawartość
merytoryczną
Partnerstwo dla Przedsiębiorczości
https://pfeprojectenglish.wordpress.com
Koordynator:
Oświatowiec - Prywatna Instytucja Edukacyjna - Łódź, POLSKA
http://www.oswiatowieclodz.pl/index.php/pl/
Partnerzy:
Przemysłowa Szkoła Zawodowa w Kastamonu, TURCJA
http://kastamonueml.meb.k12.tr/
Średnia Zawodowa Szkoła Buca, Izmir, TURCJA
http://mebk12.meb.gov.tr/
Zawodowa Szkoła Wieczorowa w Chanii - Kreta, GRECJA
http://epal-esp-chanion.chan.sch.gr
Ten projekt został zrealizowany przy wsparciu finansowym Komisji
Europejskiej. Projekt lub publikacja odzwierciedlają jedynie stanowisko ich
autora i Komisja Europejska nie ponosi odpowiedzialności za umieszczoną
w nich zawartość merytoryczną
2
Spis Treści 1. Wprowadzenie ............................................................................................................................ 4 1.1. Znaczenie przedsiębiorczości .............................................................................................. 4 1.2. Dlaczego powstał niniejszy podręcznik? .............................................................................. 4 2. Informacje na temat podręcznika ................................................................................................ 6 2.1. Do kogo podręcznik jest adresowany? ................................................................................. 7 3. Nowy początek ............................................................................................................................ 7 3.1. Bieżąca sytuacja w krajach partnerujących .......................................................................... 7 3.2. Bieżąca sytuacja w Europie ................................................................................................. 9 3.3. Korzyści wynikające z projektu dla UE i jej obywateli. ....................................................... 10 4.Każdy przedsiębiorca musi posiadać te 10 cech. ...................................................................... 11 5. Jakie błędy przedsiębiorcy popełniają najczęściej? .................................................................. 14 6. Jak powinien postępować przedsiębiorca ................................................................................. 15 6.1. Propozycja scenariuszy lekcji opracowanych projekcie adresowanych do szkół
zawodowych .................................................................................................................... 16 7. Metodologia - badanie pilotażowe: ........................................................................................... 17 8. Czego się nauczyliśmy? ........................................................................................................... 18 9. Rekomendacje .......................................................................................................................... 21 10. Interesujące strony internetowe ............................................................................................. 22 10.1. Turcja ............................................................................................................................... 22 10.2. Grecja ............................................................................................................................... 23 10.3. Polska ............................................................................................................................... 24 Ten projekt został zrealizowany przy wsparciu finansowym Komisji
3
1. Wprowadzenie 1.1. Znaczenie przedsiębiorczości !
!
!
Jest znaczącym rozwiązaniem dla problemu bezrobocia, a także stanowi element napędzający
wzrost ekonomiczny.
To przedsiębiorcy są w największym stopniu biorą udział w procesie przechodzenia od niskiej
produktywności do większych zasobów gospodarczych, ponieważ potrafią łączyć zasoby
produkcyjne w nowy sposób i wykorzystywać te, które do tej pory nie wykorzystywane. Sprzyja to
rozwojowi produkcji.
Przedsiębiorcy przyczyniają się do powstawania, rozpowszechniania i wykorzystywania w praktyce
nowych pomysłów biznesowych, a także mają swój udział w odkrywaniu nowych gałęzi przemysłu.
Dzięki temu zwiększają produktywność w sektorach wykorzystujących nowe technologię, co
przyczynia się do powstawania nowych sektorów gospodarki i przyspiesza wzrost gospodarczy.
1.2. Dlaczego powstał niniejszy podręcznik? Podręcznik podsumowuje prace nad scenariuszami zajęć, które mogą być wykorzystane przez
nauczycieli, by poszerzyć wiedzę o przedsiębiorczości uczniów szkół zawodowych. W niniejszej
publikacji przedstawiono sposób jak uczyć przedsiębiorczości w szkołach zawodowych, w oparciu o
pilotaż jaki został przeprowadzony w szkołach partnerskich i w tym sensie podręcznik może być
postrzegany jako zbiór wskazówek dla nauczycieli. Najważniejszym priorytetem tej publikacji jest
uświadomienie osobom zaangażowanym w edukacje zawodową znaczenia nauczania
przedsiębiorczości w szkołach.
Autorzy podjęli się dokonania oceny nauczania przedsiębiorczości w szkołach zawodowych w
swoich krajach, porównania tego z innymi przykładami europejskimi, uzupełnienia dostrzeżonych
niedociągnięć i sprawdzenia efektywności tych działań w czasie pilotażu w szkołach. Podręcznik zgadza
się z celami postawionymi przed nauczaniem przedsiębiorczości przez Unię Europejską do roku 2020,
która ma przyczynić się do rozwoju kompetencji przedsiębiorczych wśród uczniów szkół zawodowych.
Nauczyciele mogą korzystać z niniejszego podręcznika, by poszerzyć wiedzę na temat
przedsiębiorczości wśród uczniów szkół zawodowych oraz wykorzystać w tym celu scenariusze lekcji
zaproponowane przez projekt. Niniejszy podręcznik przedstawia również sytuację przedsiębiorczości w
krajach partnerskich, pokazuje różnorodność rozwiązań, proponuje wymianę pomysłów wynikających z
działań edukacyjnych podejmowanych przez nauczycieli i uczniów. Ten mini podręcznik jest adresowany
do każdego, kto interesuje się przedsiębiorczością.
Zalecenia Parlamentu Europejskiego dotyczące kluczowych kompetencji związanych z
kształceniem przez całe życie powinny być wprowadzane w życie przez twórców polityki europejskiej,
instytucje edukacyjne, pracodawców, uczniów i studentów. Model zawiera osiem obszarów kluczowych
kompetencji, a wśród nich znajduje się kreatywność i przedsiębiorczość. Uważa się, że wszystkie osiem
obszarów ma jednakową wagę, ponieważ przyczyniają się do pomyślnego życia w społeczeństwie
opartym na wiedzy.
4
Strategia Unii Europejskiej na rok 2020 dotycząca IVET (Początkowe Kształcenie i Szkolenie
Zawodowe) mówi o tym, że szkolnictwo zawodowe powinno zapewniać młodym ludziom możliwość
zdobycia istotnych umiejętności, przydatnych w ustawicznie rozwijającym się rynku pracy, takich jak
umiejętności informatyczne i szersze kompetencje kluczowe. Modernizacja systemów VET wymaga
silnego zaangażowania i poświęcenia wszystkich związanych z tym osób – w tym władz publicznych,
firm, itp.
Rola nauczycieli i osób prowadzących szkolenia jest bardzo ważna, a przyszłość stawia przed
nimi stale nowe wyzwania związane z nowymi formami nauczania, nowymi programami zajęć, wysoką
jakością nauczania i prawidłowym zarządzaniem edukacją. Edukacja przedsiębiorczości powinna
oznacza inicjatywę, umiejętność przekuwania pomysłów na działania, kreatywność, pewność siebie – i
musi być dostępna dla wszystkich uczniów szkół zawodowych w postaci przedmiotu w programie
nauczania, ale również na innych zajęciach szkolnych. Przedsiębiorczość powinna należeć do
najistotniejszych kompetencji nauczycieli i osób prowadzących szkolenia.
W tym kontekście niniejszy podręcznik przedstawia propozycję zajęć z przedsiębiorczości, które
mogą być wykorzystywane na obowiązkowych lekcjach, jak i poza nimi, ich celem jest wyposażenie
uczniów w kompetencje przedsiębiorcy. Projekt ma ponadto na celu przygotowanie nauczycieli
prowadzenia lekcji z przedsiębiorczości i wyposażenie ich w odpowiednie narzędzia pedagogiczne
służące ich implementacji.
Nauczanie przedsiębiorczości zazwyczaj odbywa się z wykorzystaniem tradycyjnych metod i
prezentacją wiedzy teoretycznej, i ciągle brakuje świadomości jak ważny jest ten przedmiot dla
przyszłości młodych obywateli. Pierwszym i najważniejszym krokiem, który pozwoli wykształcić taką
świadomość, jest przełożenie wiedzy teoretycznej na działanie. Drugim krokiem jest plan zajęć
obejmujący również zajęcia praktyczne. Uczniowie powinni mieć możliwość zastosowania zdobytej
wiedzy w rzeczywistych sytuacjach. Tego rodzaju zajęcia praktyczne w znacznym zakresie powinny być
opierane na projektach. Uczniowie przygotowywaliby projekt i zdobywali możliwość wdrożenia go w
życie. Dzięki temu otrzymaliby sposobność zastosowania w praktyce posiadanej wiedzy teoretycznej.
Podstawowym celem projektu PFE jest rozwijanie umiejętności przedsiębiorczych wśród uczniów
i nauczycieli szkół zawodowych i technicznych, aby umożliwić im łatwiejszy dostęp do krajowych i
międzynarodowych rynków pracy, a także zwiększyć umiejętność dostosowywania się do stałych zmian
w świecie pracy.
Szczegółowe cele to;
" podniesienie umiejętności przedsiębiorczych wśród nauczycieli pracujących w szkołach
zawodowych,
" zwiększenie konkurencyjności, umiejętności przedsiębiorczych i wiedzy na temat
europejskiego rynkiem pracy wśród absolwentów szkół średnich
" identyfikacja strategii i metod nauczania przedsiębiorczości w szkolnictwie europejskim i
podniesienie jakości nauczania takiego przedmiotu jak przedsiębiorczość,
" poprawa umiejętności dydaktycznych, językowych, informatycznych,
społecznych i adaptacyjnych wśród uczestników projektu.
kulturowych,
Niniejszy podręcznik zawiera badania porównawcze na temat przedsiębiorczości przygotowane
przez partnerów. Stanowi on również materiał pomocniczy do nauki umiejętności przedsiębiorczych w
ramach podstawowego lub opcjonalnego programu edukacyjnego.
5
ZAŁÓŻMY WŁASNĄ FIRMĘ I STAŃMY SIĘ PRODUCENTAMI
2. Informacje na temat podręcznika „Partnerstwo na rzecz przedsiębiorczości” jest projektem, należącym do europejskiego programu
Uczenia się przez całe życie finansowanego przez Komisję Europejską, współtworzonym przez czterech
partnerów: z Turcji (2 partnerów z İzmiru i Kastamonu), Polski i Grecji. Partnerzy przeanalizowali kwestię
nauczania przedsiębiorczości, przy czym szczególną uwagę poświęcili szkołom zawodowym. Partnerzy
badali, w jaki sposób przedsiębiorczość jest obecna w szkolnym planie zajęć na poziomie edukacji
zawodowej w ich krajach. Wyniki badań pokazują, że zdaniem respondentów ze wszystkich krajów
partnerskich podstawowe kursy w zakresie przedsiębiorczości są obowiązkowe na poziomie średnich
szkół zawodowych, jednak liczba godzin poświęcanych na te zajęcia jest różna w każdym z krajów.
W poniższej tabeli pokazane zostały podobieństwa (na niebiesko) i różnice odnoszące się do
zawartości programowej zajęć w poszczególnych krajów partnerskich.
Grecja
Przedsiębiorcy - zachowanie,
nastawienie i typ osobowości
Przywództwo i zarządzanie
Tworzenie biznes planu i przykłady
Rozwój ekonomiczny i społeczny
Przedsiębiorczość i rozwój
ekonomiczny
Sieci społeczne i zasoby ludzkie
Polska
Turcja
Rozwój postaw przedsiębiorczych.
Rozwój efektywnych sposobów
komunikacji i współpracy.
Przygotowanie do aktywnego i
świadomego uczestnictwa w
działaniach biznesowych.
Nauka, w jaki sposób działa
gospodarka rynkowa.
Nauka tego, jaką rolę w gospodarce
rynkowej odgrywa państwo oraz
informacje o integracji i globalizacji
gospodarki.
Przygotowanie programu działań
związanych z założeniem firmy.
Przygotowanie biznes planu
związanego z ukończeniem
procesu zakładania firmy
Przygotowanie planów
niezbędnych dla
zrównoważonego rozwoju firmy i
rozwinięcia jej potencjału
Rozumienie prawa związanego z
przepisami odnoszącymi się do
firm
Klasyfikacja firm w zależności od
ich struktury
Nauka tego, w jaki sposób aktywnie
szukać pracy i dokonywać
świadomych wyborów na tym polu.
6
2.1. Do kogo podręcznik jest adresowany? Niniejszy podręcznik jest skierowany do:
!
!
!
!
Nauczycieli szkół zawodowych
Nauczycieli innych szkół średnich
Uczniów szkół zawodowych
Osób zainteresowanych przedsiębiorczością
3. Nowy początek Etapy procesu zakładania firmy, przez które przedsiębiorca musi przejść mogą być zdefiniowane
jako znalezienie pomysłu na udany biznes- przygotowanie programu działań i biznes planu, założenie i
rozwijanie firmy. Przedsiębiorca musi posiadać niezbędną motywację, aby pomyślnie przejść przez te
etapy – musi być cierpliwy i gotowy podejmować ryzyko, musi przywiązywać wagę do wiedzy i badań
oraz posiadać określone zasoby przeznaczone na inwestycje.
W czasie szkoleń zawodowych uczestnicy są wyposażani w wiedzę fachową oraz umiejętności i
cechy osobowości wymagane na rynku pracy, ale ich celem nie powinno być tylko umożliwienie
uczestnikom pracy na opłacanych stanowiskach, lecz również pozwolenie im na przyjęcie roli
pracodawcy, może w tym pomóc prezentacja cech osobowości przynależnych przedsiębiorcy. Samo
szkolenie wykwalifikowanych pracowników nie będzie miało sensu, jeśli przedsiębiorca nie założy firmy i
nie zainwestuje w sektor gospodarczy. Z tego względu przedsiębiorczość powinna być szczególnie
doceniana w szkołach zawodowych. Niezwykle ważne jest również organizowanie zajęć praktycznych
poświęconych przedsiębiorczości, a nie jedynie przekazywanie wiedzy teoretycznej.
3.1. Bieżąca sytuacja w krajach partnerujących 3.1.1. Turcja: Rola przedsiębiorczości w krajach rozwijających się, takich jak Turcja, jest szczególnie istotna.
Ponieważ dla tego kraju jest to nowa idea, nie odnotowuje się znacznych postępów na tym polu.
Faktem jest, że przygotowując się do członkostwa w UE, Turcja potrzebuje planu i kompletu
reform, które pozwoliłyby zwiększyć poziom dochodu na osobę oraz poziom zatrudnienia. W tym celu w
Turcji ustanowiony został szereg instytucji, a przedsiębiorcy lub potencjalni przedsiębiorcy otrzymali
wsparcie. Przedsiębiorczość jest promowana, w szczególności wśród młodych ludzi. Konferencje
organizowane przez instytucje społeczeństwa obywatelskiego, takie jak TUSIAD (Turkish Industry and
Business Association – Stowarzyszenie Tureckiego Przemysłu i Biznesu ), AIESEC (International
Association of Students in Economic and Commercial Sciences - Międzynarodowe Stowarzyszenie
Studentów Nauk Ekonomicznych i Handlowych) i KOSGEB (Small and Medium Enterprises
Development Organization - Organizacja Na Rzecz Rozwoju Małych I Średnich Przedsiębiorstw),
stanowią prawdopodobnie najlepsze dowód na to, że koncepcja przedsiębiorczości zaczyna być
ceniona.
7
Dla gospodarki i rozwoju kraju niezwykle istotne jest zapewnienie obywatelom edukacji
adekwatnej do potrzeb życia zawodowego i społecznego, aby mogli znaleźć zatrudnienie w zawodach,
do których są przygotowani, a także by przejawiali ducha przedsiębiorczości w swoich obszarach
zawodowych. Ponadto, bardzo ważne jest, by obywatele zakładali firmy, zdobywali kompetencje i stawali
się przedsiębiorcami. W badaniu przeprowadzonym przez EARGED (Dział Badań i Rozwoju Edukacji)
przeprowadzona została ocena efektywności kursów związanych z przedsiębiorczością oraz analiza
produktywności przekazywanych w ich ramach treści - zwrócono tu uwagę na uczniów, którzy ukończyli
zawodowe szkoły średnie i technika, a następnie założyli własne firmy. Generalnie, celem tego badania
było dokonanie ogólnej oceny kursów związanych z przedsiębiorczością prowadzonych w zawodowych
szkołach średnich i technikach oraz oszacowanie kompetencji absolwentów w zakresie zakładania
własnych firm, a następnie na tej podstawie przedstawienie bieżącej sytuacji. Wyniki wspomnianego
badania są następujące:
#
#
#
#
#
#
69,7% dyrektorów i nauczycieli jest zdania, że obecna struktura programu kursów z
przedsiębiorczości jest odpowiednia i umożliwia absolwentom zakładanie własnych firm.
64,5% dyrektorów i nauczycieli jest zdania, że tematy kursów z przedsiębiorczości są
odpowiednie, by umożliwiać absolwentom zakładanie własnych firm.
73,6% absolwentów i 59% dyrektorów i nauczycieli uważa, że struktura programu kursów z
przedsiębiorczości odpowiada rzeczywistym mechanizmom rynkowym.
39,4% dyrektorów i nauczycieli jest zdania, że metody nauczania - uczenia się
wykorzystywane w ramach kursów z przedsiębiorczości i stosowane w szkołach (wykłady,
zadawane materiały, itp.) zachęcają uczniów do nauki.
40,4% dyrektorów i nauczycieli uważa, że materiały do kursów z przedsiębiorczości są
wystarczające do przeprowadzania działań edukacyjnych.
44% dyrektorów i nauczycieli oraz 37,5% absolwentów jest zdania, że przedmioty kursów z
przedsiębiorczości są odpowiednie, by wyjaśnić cechy i mechanizmy przyczyniające się do
powodzenia idei biznesowej.
Jak można zaobserwować na podstawie powyższego badania, zarówno materiały, jak i treści
kursów z przedsiębiorczości prowadzonych w szkołach zawodowych w Turcji nie są dostatecznie dobre.
Niniejszy projekt, w długiej perspektywie, ma za zadanie podnieść ich jakość i zainicjować prace w tym
obszarze. W Turcji, w czasie zajęć z nadobowiązkowego przedmiotu „przedsiębiorczość”, przyjmuje się
że to uczeń jest w centrum uwagi. Praca w projekcie edukacyjnym oraz inne nadobowiązkowe zadania
promują kreatywność i uczą współdziałania. Program nauczania i podręcznik do kursu są pisane przez
ekspertów z Ministerstwa Edukacji Narodowej.
3.1.2. Grecja: Liczba firm znajdujących się w fazie rozpoczynania działalności w Grecji jest wyższa niż średnia
europejska. W kraju obecnie istnieje wiele firm rodzinnych i małych, prywatnych firm z ograniczoną
odpowiedzialnością. Faktem jest, że poziom działalności biznesowej jest niższy niż ma to miejsce
przeciętnie w Europie, a jest to związane z dużą liczbą impulsywnych przedsiębiorców. Do tej grupy
należy niemal 65 % greckich przedsiębiorców: z konieczności wybierają zakładanie firm, których
odporność na ryzyko jest niska, zamiast lepiej korzystać z okazji biznesowych. Ponadto, średni wiek
tego rodzaju przedsiębiorców wynosi ponad 55 lat.
Pozytywne jest to, że wiele firm przyjmuje politykę mówiącą o odpowiedzialności społecznej i
etyce zawodowej, starając się w ten sposób połączyć dwa cele: rozwój firmy i interes publiczny. Hellenic
Entrepreneurship Association (Zrzeszenie Przedsiębiorców Greckich), założone w roku 1995,
stowarzysza firmy greckie i działa na rzecz podnoszenia świadomości w zakresie przedsiębiorczości.
8
Głównym założeniem Zrzeszenia jest promowanie przedsiębiorczości we wszystkich sferach
życia społecznego, poszukiwanie okazji biznesowych, co wiąże się z innowacjami, podejmowaniem
ryzyka oraz tworzeniem działań sprzyjających akceptacji i zrozumienia dla biznesu w społeczeństwie.
Niektóre z gałęzi przemysłu przeżywają gwałtowny rozkwit, np. turystyka, akwakultura – hodowla
ryb, przetwórstwo spożywcze – opakowalnictwo oraz informatyka i usługi telekomunikacyjne. Rząd
ogrywa znaczącą rolę w rozwoju przedsiębiorczości - pomagając przedsiębiorcom lub hamując
zakładanie nowych firm, zapewniając dotacje (subwencje pieniężne 40%, dotacje do oprocentowania
40%, dotacje na spłatę rat leasingowych 40% lub ulgi podatkowe 100% i dotacje do oprocentowania
40%), lecz również wymagając dopełnienia 16 procedur biurokratycznych i posiadania dostatecznej
ilości pieniędzy.
Przykłady firm, które odniosły sukces, pomagają młodym ludziom rozwijać kulturę
przedsiębiorczą poprzez działanie i naukę.
3.1.3. Polska: Polski system gospodarczy zmienił się wraz ze zmianą ustroju politycznego w 1989. Sektor
publiczny obecnie produkje około 25% PKB. Od samego początku transformacji w Polsce małe I średnie
przedsiębiorstwa stanowiły istotną siłę rozwoju krajowej gospodarki, wpływając tym samym na poziom I
strukturę zatrudnienia oraz poziom życia polskiego społeczeństwa. W 2008 r. wkład MŚP w polskie PKB
wynosił już 47% ,a więcej niż połowa nowych miejsc pracy w latach 2003-2008 była rezultatem rozwoju
MŚP.
Source:http://www.egospodarka.pl/58234,Sektor-MSP-w-Polsce-w-latach-2008-2009,3,39,1.html
Do tej pory w odpowiedzi na bezrobocie tworzono nowe firmy. Od jakiegoś czasu obserwujemy,
że bezrobocie maleje, a firm nadal przybywa. Wniosek jest taki: powstawanie firm nie jest tylko i
wyłącznie reakcją na brak zatrudnienia, nie jest pójściem w samozatrudnienie. Dziś Polacy coraz
częściej zakładają swój własny biznes, bo liczą na samorozwój.
Prawie 67% Polaków podziela zdanie, że własna firma to dobra ścieżka kariery. Pozytywnym
zjawiskiem jest również to, że polscy przedsiębiorcy na tle tych z innych krajów europejskich, są
relatywnie młodzi.
Zwiększa się liczba przedsiębiorców do 30 roku życia, którzy prowadzą własny biznes. Mamy też
bardzo duży potencjał przedsiębiorczości kobiet. Kobiety w Polsce są bardzo dobrze wykształcone i
działania, które wspomagają założenie firmy, dają pozytywny efekt
Odsetek Polaków pozytywnie nastawionych do przedsiębiorczości maleje wraz z wiekiem
respondentów. W grupie osób, które ukończyły 60 lat i więcej, tylko nieco ponad połowa ankietowanych
aprobuje przedsiębiorczość, wśród respondentów pomiędzy 30. a 59. rokiem życia, odsetek ten wzrasta
do 72 proc. Poniżej 30 roku życia aż 81 proc. badanych myśli pozytywnie o samozatrudnieniu.
3.2. Bieżąca sytuacja w Europie Według nowego raportu opublikowanego przez Komisję Europejską 13 kwietnia 2012 r. w
większości krajów europejskich edukacja przedsiębiorczości uzyskuje coraz większe wsparcie. 8 krajów
(Dania, Estonia, Litwa, Holandia, Szwecja, Norwegia, Walia i flamandzka część Belgii) wdrożyło
specjalne strategie mające pomóc w rozwijaniu nauczania przedsiębiorczości; 13 krajów (Austria,
Bułgaria, Republika Czeska, Finlandia, Grecja, Węgry, Islandia, Liechtenstein, Polska, Słowacja,
Słowenia, Hiszpania i Turcja) wdraża niniejsze szkolenie jako część programu Uczenia się przez całe
życie oraz jako element strategii związanych z młodzieżą lub rozwojem.
9
Połowa krajów europejskich rozpoczęła proces reformowania systemu edukacyjnego, który
uwzględnia również wzmocnienie edukacji o przedsiębiorczości.
Podejście międzyprzedmiotowe jest popularne zarówno w kształceniu gimnazjalnym, jak i
ponadgimnazjalnym, tzn. w przybliżeniu w dwóch trzecich państw europejskich. Istnieją jednak pewne
różnice pomiędzy kształceniem gimnazjalnym i ponadgimnazjalnym. Na przykład, w Niemczech nauka
przedsiębiorczości w edukacji gimnazjalnej ma formę międzyprzedmiotową, natomiast w edukacji
ponadgimnazjalnej jest ona uwzględniona jedynie w przedmiotach nieobowiązkowych. To, co najbardziej
rzuca się w oczy na tym poziomie edukacji, w porównaniu z edukacją gimnazjalną, to wzrost liczby
krajów europejskich włączających edukację o przedsiębiorczości do przedmiotów nadobowiązkowych.
Podobnie jak w przypadku edukacji gimnazjalnej, niektóre kraje na tym poziomie edukacji, oferują
przedsiębiorczość jako oddzielny przedmiot. Przedmiot ten jest nadobowiązkowy we wszystkich krajach
poza Polską, gdzie nowy program zajęć uwzględnia przedsiębiorczość jako oddzielny przedmiot
obowiązkowy. Wprowadzony 1 września 2009 r. i stopniowo wdrażany do 2016 r. nowy program zajęć,
przedsiębiorczość definiuje jako jeden ze swoich priorytetów. W szkołach ponadgimnazjalnych ten
program zajęć wszedł jednak w życie dopiero w roku szkolnym 2012/13. W Bułgarii, na Litwie, w Austrii,
na Słowenii, w Szwecji, Turcji i Norwegii przedmiot „przedsiębiorczość” pozostaje nadobowiązkowy lub
stanowi część określonej specjalizacji.
W edukacji ponadgimnazjalnej ponad połowa krajów włącza nauczanie o przedsiębiorczości do
przedmiotów z zakresu gospodarki, biznesu i kształcenia zawodowego. Jednak jedynie w kilku krajach
przedmioty te są obowiązkowe. Tam, gdzie nauczanie o przedsiębiorczości włączone zostało do
przedmiotów z zakresu nauk społecznych (około dwunastu krajów), pozostaje ono przedmiotem
obowiązkowym. Mniejsza liczba krajów, niż miało to miejsce w przypadku edukacji na poziomie
gimnazjalnym, włącza przedsiębiorczość do przedmiotów z zakresu matematyki, nauk przyrodniczych,
technologii i technologii teleinformatycznych (Litwa, Polska, Słowenia i Szwecja) - wszędzie tam
przedmiot ten jest obowiązkowy. W Polsce trwająca reforma programu zajęć, która zostanie ukończona
w 2016 r., skupia się na kształtowaniu postaw i kompetencji, w tym przedsiębiorczości.
3.3. Korzyści wynikające z projektu dla UE i jej obywateli. Jak wspomniano powyżej, w kraju partnerskich projektu i w Europie poziom nauczania
przedsiębiorczości można uznać za niski. Projekt PFE, dzięki przygotowanym materiałom i pilotażom
zorganizowanym w krajach partnerskich, przyczyni się do podniesienia tego poziomu.
Autorzy projektu chcą, aby nauczanie przedsiębiorczości w zakresie wiedzy teoretycznej oraz
umiejętności odbywało się zgodne z normami europejskimi.
Mobilność nauczycieli ze szkół biorących udział w projekcie oraz pracowników firm partnerskich
będzie
sprzyjała
lepszemu
wykorzystaniu
znajomości
języka
angielskiego,
technologii
teleinformatycznych, szerszej współpracy kulturowej, a także będzie promowała zrozumienie, szacunek i
akceptację różnorodności kulturowej wśród krajów partnerskich.
Przesłanie projektu jest skierowane do wszystkich nauczycieli i uczniów - ma ono za zadanie
zachęcić do zakładania własnych firm na terenie UE. Ponadto, nauczyciele biorący udział w projekcie
nie tylko podniosą swoje kompetencje pedagogiczne, ale również rozwiną umiejętność pracy w zespole i
pracy w kontekście europejskim. Projekt przywiązuje wagę do potrzeb młodych absolwentów techników i
szkół ekonomicznych, którzy chcą być konkurencyjni na europejskim rynku pracy, chcą współpracować i
komunikować się globalnie –Projekt PFE to również szansa dla szkół i krajów europejskich na możliwość
współpracy, zgodnie z duchem Unii Europejskiej. Model włączenia do programu nauczania w szkołach
zawodowych wiedzy na temat zakładania firm, będzie stanowił doskonały przykład dla wielu osób
chcących założyć własną firmę.
10
PRZEDIĘBIORCY STAJĄ SIĘ SZEFAMI WŁASNYCH FIRM.
4.Każdy przedsiębiorca musi posiadać te 10 cech. 1- Zdolność przewidywania
W przypadku przedsiębiorcy zdolność przewidywania
jest niezwykle istotna.
2- Motywacja
Dobrze płatna praca najemna na pewno dostarcza
wielu powodów, by ją kontynuować. Jednak kiedy
pracuje się na własny rachunek, konieczna jest
motywacja wewnętrzna.
3- Wiara w siebie
Aby zwiększyć swoje przekonanie o własnej wartości,
najpierw należy uwierzyć w siebie, a następnie
udoskonalić umiejętności techniczne, istotne dla
prowadzonej działalności biznesowej.
11
4- Zarządzanie czasem
Należy poprawić swoją zdolność do zarządzania
czasem. Na początku drogi przedsiębiorca nie ma zbyt
wiele czasu do zmarnowania.
5- Informacje finansowe
Współpraca z ekspertami, którzy potrafią zarządzać
finansami w imieniu przedsiębiorcy może być dobrym
rozwiązaniem, jednak nawet w takiej sytuacji, dobrze
jest posiadać również wiedzę w tym zakresie.
6- Umiejętności zarządzania
Każdy zespól potrzebuje lidera, który zapewni sukces
biznesowy. Umiejętność podtrzymania zadowolenia
zespołu i jego efektywności wymaga szczególnego
talentu.
12
7- Umiejętności planowania
Umiejętności planowania to coś znacznie więcej niż
tylko przygotowanie biznes planu. Jest on ważny, ale
późnej konieczna jest umiejętność podzielenia
przedsięwzięcia na mniejsze etapy, aby szybciej
wdrożyć je w życie.
8- Elastyczność
Życie może potoczyć się zupełnie inaczej, niż
przedsiębiorca oczekiwał. W takich przypadkach są dwa
wyjścia. Można zrezygnować ze wszystkiego lub
postawić na elastyczność i przystosować się do zmiennej
sytuacji.
9- Wysokie ambicje
Jeśli przedsiębiorca chce rozszerzać swoją działalność,
duże ambicje pomogą mu podjąć kolejne
decyzje
prowadzące do sukcesu. W szczególności ważne jest nie
poddawanie się, gdy napotkane zostaną trudności.
13
10- Umiejętności komunikacyjne
Problemy przedsiębiorcy w poprawnej komunikacji ze
swoimi
klientami,
pracownikami,
partnerami
lub
inwestorami, będą przyczyną większych problemów z
urzeczywistnieniem swoich marzeń.
11- Bonus: Szczęście
Szczęście można zdefiniować jako „nieprzewidziane
wydarzenia, których przyczyn nie da się wyjaśnić”. Kiedy
patrzy się na historie przedsiębiorców, którzy odnieśli
sukces, można zauważyć, że szczęście odgrywa
znaczącą rolę. Na początku dobrze jest zaryzykować, a
jeśli ma się odrobinę szczęścia, może się to okazać
strzałem w dziesiątkę.
5. Jakie błędy przedsiębiorcy popełniają najczęściej? W czasie wdrażania nowego pomysłu biznesowy lub rozwijania już funkcjonującej firmy,
przedsiębiorcy mają skłonność do ignorowania pewnych czynników, które mogą się przyczynić do
zamknięcia firmy wkrótce po założeniu i zmarnowaniu całego włożonego w nią wysiłku.
Naśladowanie: Kiedy powstanie firma odnosząca sukcesy, zdarza się, że w jej okolicy zaczynają
powstawać biznesy o takim samym profilu oferujące podobne usługi. Aby odnieść sukces, powinno się
wprowadzać innowacje do oferowanych usług lub do profilu firmy.
Nieplanowane wydatki: Jednym z błędów popełnianych przez wielu przedsiębiorców jest
zakładanie firmy bez wcześniejszego obliczenia kosztów związanych z jej prowadzeniem i bez
posiadania zabezpieczenia finansowego.
Wysokie koszty: Nowy pomysł na firmę może przynieść wielki dochód, jednak jeśli wcześniej nie
przeprowadzi się badania rynkowego, można się gorzko rozczarować. Jeśli początkowy kapitał
przedsiębiorcy jest niewielki, powinien on unikać niepotrzebnych kosztów i kontrolować wydatki.
Niewłaściwe zarządzanie: Małe i średnie przedsiębiorstwa to często firmy rodzinne. Rodzinne
zarządzanie firmą jest postrzegane jako potencjalne źródło konfliktów. W przypadku takich firm
korzystne jest zrezygnowanie z rodzinnej struktury zarządzania jest korzystne i współpraca z zespołem
profesjonalistów.
14
Bezcelowość: Niezależnie od wielkości firmy, musi ona posiadać w misję i jasno wyznaczone
cele.
Jednym z największych błędów popełnianych przez przedsiębiorców jest „dokonywanie
fundamentalnych zmian celów firmy w zależności od zmieniających się okoliczności”.
Nieodpowiednie praktyki zatrudniania: Praca jest oferowana osobom z najbliższego
otoczenia, zamiast specjalistom. Pracownicy nie są poszukiwani w odpowiedni sposób, zamiast tego są
zatrudniani niekompetentni krewni, co powoduje nieefektywne działanie firmy w średniej i długiej
perspektywie.
Nadmierna ostrożność lub brawura: Podejmowanie odważnych decyzji popartych
przeczuciami, zamiast bazowania na konsultacjach z ekspertami zajmującymi się daną gałęzią
gospodarki, może przynieść firmie szkody. Podobnie jak nazbyt ostrożne działanie w chwili, gdy
potrzebne jest wykonanie ryzykownego kroku. W sprawach istotnie wpływających na kondycję firmy,
zalecane jest uzyskanie wsparcia eksperta.
Unikanie nowinek z zakresu nowych technologii: Przedsiębiorcy muszą nadążać za
innowacjami technologicznymi w danym sektorze. W warunkach silnej konkurencji technologia stanowi
dla firm narzędzie pozwalające być o krok przed rywalami.
Nie okazywanie pełnej szczerości pracownikom: Właściciele małych firm zwykle dzielą się
decyzjami dotyczącymi firmy ze swoimi pracownikami. Brak takich praktyk może prowadzić do spadku
motywacji w miejscu pracy, a także do hamowania rozwoju nowych pomysłów.
Niedostateczna znajomość potrzeb klientów: Przyczyną porażki bywa niedostateczne
poznanie potrzeb/oczekiwań klientów, do których przedsiębiorca chce dotrzeć ze swoimi produktami lub
usługami. Przedsiębiorcy powinni okresowo sprawdzać oczekiwania klientów i opracowywać
odpowiednie rozwiązania na te potrzeby odpowiadające.
Nieumiejętność zwiększenia liczby klientów: Kolejną wadą małych firm jest nieumiejętność
opracowania programów pozwalających na zwiększenie liczbę klientów. Przedsiębiorca musi rozwijać
rozwiązania, które pozwolą mu zaspokajać potrzeby różnych grup klientów z wykorzystaniem różnych
technik.
Nie nadążanie za zmianami: Dynamika zarządzania i handlu nieustannie podlega zmianom.
Sposoby zapewniające sukces w przeszłości obecnie mogą się już nie sprawdzać. Z tego powodu
konieczne jest, gdy zajdzie taka potrzeba, by przedsiębiorca dostosowywał produkty i usługi do nowych
wyzwań oraz by potrafił dopasować styl zarządzania firmą do zmieniających się warunków.
Nieumiejętność zarządzania rozwojem: Rozwój firmy często wymaga wprowadzenia nowego
sposobu zarządzania. Przedsiębiorca musi stale rozwijać swoje umiejętności zarządzania firmą, aby
móc się adaptować się do nowych warunków i rozwijać swoją firmę w kontrolowany sposób.
6. Jak powinien postępować przedsiębiorca Trzy najważniejsze czynniki warunkujące przedsiębiorczość to
kwalifikacje, odwaga i wiedza.
15
6.1. Propozycja scenariuszy adresowanych do szkół zawodowych lekcji opracowanych projekcie Poniższe scenariusze mogą być wykorzystane jako kompletny kurs lub jako pojedyncze lekcje.
Stosować je można na zajęciach obowiązkowych lub podczas zajęć dodatkowych. Ponadto, mogą one
być dostosowywane do potrzeb nauczycieli z różnych krajów. Każdy z nich opatrzony jest informacją,
który z partnerów stworzył poszczególne lekcje i czego one dotyczą.
Niniejszy podręcznik nie jest klasycznym podręcznikiem; jest to bardziej narzędzie wspierające
istniejące programy edukacji i materiały koncentrujące się na edukacji obywatelskiej.
Celem niniejszego podręcznika jest podniesienie świadomości, zachęcenie do przemyśleń i
zainspirowanie działań.
Celem autorów przede wszystkim było wykształcenie postaw sprzyjających przedsiębiorczości
wśród młodych ludzi. Efektywne propagowanie umiejętności związanych z przedsiębiorczością nie jest
możliwe z wykorzystaniem jedynie metod tradycyjnych, takich jak wykłady, czytanie podręcznika i
zadania domowe.
Edukacja w zakresie przedsiębiorczości musi stanowić „szkołę biznesu” – musi ona wykraczać
poza model jednostronnego transferu wiedzy na korzyść uczestnictwa i modelu edukacji zorientowanego
na dialog. Nauczyciel jest przewodnikiem. Właśnie dlatego plany zajęć przedstawione w niniejszym
podręczniku odnoszą się do aktywnych form nauczania. W czasie kursu uczniowie powinni odnosić się
do rzeczywistych problemów gospodarczych, uczestniczyć w debatach i ankietach, a także podejmować
się różnych działań biznesowych.
!
!
Autorzy są świadomi tego jak różne są sposoby uczenia przedsiębiorczości w systemach
edukacyjnych poszczególnych krajów Europy. Ich zamiarem było opracowanie materiałów do
nauczania, które mogłyby być wykorzystywane przez nauczycieli z różnych krajów, niezależnie od
systemu edukacyjnego. Z tego względu plany zajęć nie stanowią programu zajęć, który jest jednolity,
spójny i zamknięty. Poszczególne scenariusze stanowią osobny element, a zadania wykonywane na
ich podstawie mogą być przeprowadzane oddzielnie od pozostałych elementów kursu. Scenariusze
zostały również opracowane w taki sposób, by mogły zostać włączone w istniejący program zajęć na
temat przedsiębiorczości jako element wzbogacający. Mogą one również być wykorzystywane do
nauczania innych przedmiotów, które uwzględniają elementy nauczania o przedsiębiorczości.
Nauczyciele, którzy będą korzystać z przedstawionych scenariuszy, mogą ich używać w
niezmienionej formie (takiej, w jakiej są podane w podręczniku) lub mogą je dostosować i zmienić
tak, by dopasować je do własnych potrzeb, np.: dla uczniów należących do innej grupy wiekowej,
innych przedmiotów, itp.
6.1.1. Grecja (Kultura Przedsiębiorczości/Czynniki Warunkujące Sukces)
1. Ogólnie o kulturze przedsiębiorczości
2. Zestaw cech przedsiębiorcy
3. Motywacja kierująca przedsiębiorcą
4. Zachowania charakterystyczne dla przedsiębiorcy (część I)
5. Zachowania charakterystyczne dla przedsiębiorcy (część II)
16
6.1.2. Turcja - Kastamonu (Kompetencje Przedsiębiorcy)
1. Podejmowanie Decyzji
2. Negocjacje
3. Rozwiązywanie problemów
4. Kreatywność
5. Ewaluacja
6.1.3. Turcja - İzmir (Poszukiwanie realnych możliwości rynkowych dla własnego biznesu)
1. Wybór sektora biznesowego
2. Charakterystyka rynku
3. Dane statystyczne ważne dla biznesu
4. Charakterystyka konkurencji
5. Charakterystyka produktów i usług
6.1.4. Polska (Przekształcenie pomysłu na biznes w firmę)
1. Identyfikacja niezbędnych zasobów
2. Dostawcy
3. Źródła finansowania
4. Forma prawna firmy
5. Strategie marketingowe
Pełne wersje scenariuszy zajęć są dostępne na stronie internetowej projektu w czterech
językach. ( https://pfeprojectenglish.wordpress.com/ )
7. Metodologia -‐ badanie pilotażowe: Zadania poszczególnych partnerów w ramach projektu zostały uzgodnione w czasie spotkań
partnerskich, w czasie jednego z takich spotkań ustalono również tematykę modułów, które zostaną
opracowane przez danego partnera. Każdy z partnerów miał za zadanie przygotować zestaw 5
scenariuszy zajęć odpowiadających wybranemu tematowi. Scenariusze są adresowane do nauczycieli i
uczniów szkół zawodowych. Każdy z partnerów miał poddać testowi pilotażowemu w szkole 5
scenariuszy. Wśród tych scenariuszy miał się znaleźć jeden stworzony przez danego partnera („własne”)
oraz 4 inne (stworzone przez innych partnerów) , po jednym z każdego modułu. Zajęcia pilotażowe
prowadzone były w ramach obowiązkowych lekcji lub jako zajęcia dodatkowe. W czasie lekcji
pilotażowych można było stosować różne metody dydaktyczne: wykłady, warsztaty, praca nad
projektem. Minimalna liczba uczniów to 10 – 15 na partnera. Uczniowie z danej grupy nie powinni się
zmieniać, natomiast nauczyciele prowadzący zajęcia pilotażowe mogą być różni. W celu ewaluacji zajęć
pilotażowych stworzono 3 kwestionariusze: jeden przeznaczony dla nauczycieli, jeden dla szkoły i
jeden dla uczniów/uczestników.
Poniżej podano tematy wybrane przez poszczególnych partnerów: GRECJA: Kultura przedsiębiorczości
KASTAMONU/TURCJA: Kompetencje przedsiębiorcy
İZMİR/TURCJA: Poszukiwanie realnych możliwości rynkowych dla własnego biznesu
POLSKA: Przekształcenie pomysłu na biznes w firmę
17
8. Czego się nauczyliśmy? Partnerzy podjęli się przeprowadzenia pilotażu scenariuszy PFE w szkołach, aby sprawdzić ich
poprawność i efektywność. Zajęcia pilotażowe odbyły się w Grecji, Polsce i Turcji od marca do maja
2015 r. Zrealizowanie wybranych zajęć każdemu z partnerów zajęło 1 miesiąc.
Liczba szkół, nauczycieli i uczniów uczestniczących w zajęciach pilotażowych
Liczba szkół
Liczba
zaangażowanych
nauczycieli
Liczba
zaangażowanych
uczniów
ESPERINO EPAL
CHANIA (Grecja Kreta)
1
5
57
Oświatowiec Łódź
(Polska - Łódź)
3
4
83
Kastamonu Teknikve
Endüstri Meslek Lisesi
(Turcja)
1
5
20
BUCA TEKNIK ve
ENDUSTRI MESLEK
LISESI (Turcja-Izmir)
1
2
54
Razem
6
16
214
Partner
Nauczyciele wybierali takie scenariusze lekcji, które ich zdaniem były bardziej odpowiednie dla
ich uczniów oraz takie, których mogli lepiej nauczyć. W toku zajęć pilotażowych wykorzystanych zostało
70% scenariuszy PFE – 14 z 20.
Poniższa tabela zawiera listę scenariuszy PFE wraz z wyjaśnieniem, który partner je stworzył i
który przetestował:
LP
Temat zajęć (liczba
zajęć przypadająca na
poszczególne kraje)
Grecja
Polska
Turcja
Turcja – Izmir
Liczba
przypadków
użycia
1
Ogólnie o kulturze
przedsiębiorczości
opracowano
Przetestowano Przetestowano Przetestowano 3
2
Zestaw cech
przedsiębiorcy
opracowano
Przetestowano
3
Motywacja kierująca
przedsiębiorcą
opracowano
4
Zachowania
opracowano
charakterystyczne dla Przetestowano
przedsiębiorcy (część I)
1
0
1
18
LP
Temat zajęć (liczba
zajęć przypadająca na
poszczególne kraje)
Grecja
Polska
Turcja
Turcja – Izmir
opracowano
Liczba
przypadków
użycia
5
Zachowania
charakterystyczne dla
przedsiębiorcy (część
II)
0
6
Identyfikacja zasobów
opracowano
7
Dostawcy
opracowano
Przetestowano
1
8
Zasoby finansowe
opracowano
Przetestowano
1
9
Forma prawna firmy
Przetestowano opracowano
Przetestowano
2
10
Strategie marketingowe
11
Podejmowanie decyzji
12
Negocjacje
13
Przetestowano 1
opracowano
Przetestowano
Przetestowano
2
opracowano
Przetestowano 2
Przetestowano
Przetestowano
2
Rozwiązywanie
problemów
opracowano
Przetestowano
1
14
Kreatywność
opracowano
0
15
Ewaluacja
opracowano
0
16
Wybór sektora
biznesowego
17
Charakterystyka rynku
18
Dane statystyczne
ważne dla biznesu
2
Przetestowano
19
Charakterystyka
konkurencji
opracowano
0
20
Charakterystyka
produktów i usług
opracowano
0
opracowano
1
Przetestowano
1
W Turcji zajęcia pilotażowe odbyły się poza obowiązkowym programem (Izmir i Kastamonu).
W Grecji i Polsce zajęcia PFE zostały wprowadzone w ramach obowiązkowych lekcji. Faza pilotażowa
potwierdziła, że zajęcia PFE mogą być wykorzystywane w szkołach zawodowych w zarówno w ramach
przedmiotów obowiązkowych, jak i zajęć dodatkowych.
Nauczyciele i uczniowie ogólnie ocenili, że zajęcia pilotażowe były dobrze opracowane
i przygotowane. Większość nauczycieli uważała, że idea „zajęć PFE” pomaga wprowadzać nowe
podejście do nauczania PRZEDSIĘBIORCZOŚCI w szkołach zawodowych, byli oni również zadania, że
zajęcia te były użyteczne w kontekście nauczania o przedsiębiorczości i zakładaniu własnej firmy.
19
Najsilniejsze strony „zajęć PFE"?
! aktywność wszystkich uczniów uzyskana dzięki interesującemu przedmiotowi i aktywującym
metodom nauczania (praca zespołowa, dyskusje, negocjacje, burza mózgów, itp.)
! złożona i całościowa prezentacja tematu, jakim jest przedsiębiorczość.
! niektóre scenariusze oferowały bardzo interesujące ćwiczenia i materiały do nauki.
Najsłabsze strony „zajęć PFE"?
! zbyt krótki czas przypisany poszczególnym lekcjom, który nie pozwala na odpowiednie
ukończenie wszystkich zadań
! brak wskazówek dotyczących kryteriów oceny zadań, które podpowiedziałyby jakie oceny
należy wystawić uczniom
! brak materiałów w formie prezentacji multimedialnych i tablic interaktywnych, materiałów
wizualnych, animacji i filmów
Wnioski z oceny przeprowadzonej wśród uczniów
Pytania
TAK
NIE
INNE
ODPOWIEDZI
(trudno
powiedzieć,
nie wiem, itp.)
1
Czy treść lekcji była dla ciebie
interesująca?
86%
12%
2%
2
Czy te lekcje pomogły Ci
bardziej zrozumieć ducha
przedsiębiorczości?
85%
14%
1%
3
Czy treść lekcji była dla ciebie
zrozumiała?
92%
8%
0%
4
Czy w twojej opinii lekcja była
trudna?
10%
89%
1%
5
Czy te lekcje zainspirowały Cię
i teraz myślisz o
PRZEDSIĘDSIĘBIORCZOŚCI/
ZAŁOŻENIU WŁASNEJ FIRMY
inaczej ?
90%
9%
1%
20
Kwestie, które uczniom najbardziej podobały się w zajęciach
!
!
!
!
!
!
!
!
!
!
!
!
Burza mózgów i nietypowe pomysły generowane w innych grupach
Analiza SWOT
Zdobywanie funduszy: dotacje przyznawane przez rząd przedsiębiorcom zakładającym
własne firmy
Praca w grupie, praca zespołowa, komunikacja podczas pracy zespołowej,
Wyszukiwanie informacji
Dyskusje, wolność wypowiedzi, możliwość zaprezentowania własnych opinii
Możliwość wykazania własnej kreatywności
Analiza zachowań klientów
Profil przedsiębiorcy, analiza zachowań przedsiębiorcy
Nauka poprzez zabawę
Nauka poprzez przedstawianie prezentacji
Uczenie się w inny sposób niż zazwyczaj
Zmiany, jakie uczniowie chcieliby wdrożyć do zajęć
!
!
!
!
!
Więcej godzin
Materiały audiowizualne, filmy o znanych przedsiębiorcach
Więcej o wirtualnym sektorze gospodarki ( e-firmy)
Więcej wykresów, które umożliwiłyby korzystanie z materiałów uzyskanych podczas zajęć w
przyszłości
Więcej danych na temat dobrych źródeł informacji
Wartością dodaną dla uczniów uczestniczących w zajęciach PFE była możliwość rozwoju ich
umiejętności miękkich – takich jak praca zespołowa, kreatywność, auto-prezentacja, współdziałanie, itp.
Niemal wszystkim uczniom bardzo podobały się metody interaktywne wykorzystane podczas zajęć PFE.
9. Rekomendacje Na zakończenie projektu autorzy pozwalają
sobie przedstawić rekomendacje dotyczące
praktycznego wykorzystania nauczania przedsiębiorczości w szkołach zawodowych. Celem jaki
przyświeca tym rekomendacjom jest rozwój kompetencji przedsiębiorczych w krajach partnerskich i w
całej Europie.
1. Kursy na temat przedsiębiorczości powinny podejmować praktyczne kwestie prowadzenia
biznesu.
2. Kursy na temat przedsiębiorczości powinny mieć praktyczny charakter, w szczególności w
przypadku uczniów, którzy niedługo ukończą szkołę (ostatnia klasa).
3. Kursy na temat przedsiębiorczości obejmują wiele różnych kwestii i tematów. Dlatego można
uczyć przedsiębiorczości w czasie innych zajęć i przedmiotów, ale równie dobrze można z
przedsiębiorczości stworzyć samodzielny przedmiot.
21
4.
Powinny być organizowane seminaria na temat przedsiębiorczości.
5. Izby Gospodarcze powinny w większym zakresie
przedsiębiorczości na poziomie szkół zawodowych.
angażować
się
w
nauczanie
6. Zakładanie szkolnych klubów przedsiębiorczości może przyczynić się do większego
zaangażowania uczniów i nauczycieli szkół zawodowych w tę tematykę.
7. Do promowania kwestii związanych z przedsiębiorczością wykorzystane powinny zostać
platformy społecznościowe, takie jak Twitter czy Facebook.
8. Nauczanie przedsiębiorczości powinno być promowane w ramach Światowego Tygodnia
Przedsiębiorczości.
9. Można organizować Szkolne Dni Przedsiębiorczości.
10. Można nawiązać kontakty z przedsiębiorcami odnoszącymi sukcesy i zaprosić ich do szkoły
na zajęcia.
11. Można organizować lokalne konkursy projektów na biznes
poszukuje swojego przedsiębiorcy!")
(Na przykład: „Kastamonu
PRZEDSIĘBIORCZOŚĆ WYMAGA ODWAGI.
10. Interesujące strony internetowe 10.1. Turcja 1. Turkcellakademi:ABC przedsiębiorczości. Podstawy przedsiębiorczości wzbogacone o filmy.
http://www.turkcell.com.tr/akademi/kategori/inovasyon-ve-girisimcilik/girisimcilik
2. Initiativefactory (fabryka inicjatyw):Zastosowany 5-tygodniowy kurs przyspieszony stwarza
przedsiębiorcom możliwość przetestowania swoich pomysłów.
http://www.girisimfabrikasi.com/
3. Young entrepreneurs (młodzi przedsiębiorcy):Jest to inicjatywa tureckiego Ministerstwa ds.
Młodzieży i Sportu. Oferowanych jest tu 70 godzin szkoleń dla przedsiębiorców.
http://gencgirisimciler.gsb.gov.tr/#/genc-girisimciler/anasayfa
4. International entrepreneurshipcentre (międzynarodowe centrum przedsiębiorczości):
Miejsce spotkań przedsiębiorczych studentów uniwersytetów w Stambule.
http://www.uluslararasigirisimcilikmerkezi.org/
22
5. Entrepreneurshipcouncil of SabancıUniversity (rada przedsiębiorczości uniwersytetu
Sabancı): Posiadające certyfikat centrum edukacji w zakresie przedsiębiorczości przeznaczone dla
wszystkich studentów uniwersytetów.
http://girisimcilikkonseyi.sabanciuniv.edu/
6. Capitalism | Blogomi (kapitalizm | Blogomi):Gra dotycząca przedsiębiorczości dostępna na
Facebooku. http://www.blogomi.net/kapitalizm
7. Materiały na temat przedsiębiorczości: Zestawy zadań, gry
http://www.econedlink.org/lessons/index.php?lid=476&type=educator
8. Informacje dodatkowe
http://swotanalizi.com/ornek-swot-analizleri.asp
http://www.mindtools.com/pages/article/newTMC_05.htm
http://kobitek.com/swot_analizi
http://www.businessnewsdaily.com/4245-swot-analysis.html
http://articles.bplans.com/how-to-perform-swot-analysis/
www.synergyistanbul.com
http://scholar.lib.vt.edu/ejournals/JVTE/v12n1/Balamuralikrishna.html
http://www.businessballs.com/swotanalysisfreetemplate.htm
https://www.business.qld.gov.au/business/starting/market-customer-research/swotanalysis/example-swot-analysis
www.entrepreneur.com
www.findarticles.com
www.gemconsortium.org
www.aiesec.org
www.aiesec.org.tr
www.aiesec.org/turkey/
10.2. Grecja 1. Sivitanidios Public School of Trades and Vocations - Virtual Enterprises
http://www.sivitanidios.edu.
2. Sekretariat Generalny programu Uczenia się przez całe życie,
http://www.gsae.edu.gr/en/
3. Krajowe Strategiczne Ramy Odniesienia,
http://www.espa.gr/en
4. Krajowa Fundacja Stypendialna (IKY), jest to Agencja Krajowa Erasmus+,
http://www.iky.gr/en/
5. Ebusinessforum jest stałą platformą konsultacji pomiędzy rządem, sektorem przedsiębiorstw i
społecznością akademicką, mającą na celu ustanowienie użytecznych środków promocji
przedsiębiorczości elektronicznej w Grecji.
http://www.ebusinessforum.gr/
23
6. Foundation for Economic&IndustrialResearch,
http://www.iobe.gr/default_en.
7. Ministerstwo Gospodarki, Infrastruktury, Gospodarki Morskiej i Turystyki,
http://www.antagonistikotita.
10.3. Polska #
http://mfiles.pl/pl/index.php/Kryteria_wyboru_dostawc%C3%B3w
#
http://interaktywnie.com/okiem-eksperta/crowdfunding-udzialowy-szansa-dla-start-upow248971
#
http://www.polityka.pl/tygodnikpolityka/spoleczenstwo/1585981,1,crowdfunding-popolsku.read
#
http://polakpotrafi.pl/
#
#
#
#
#
#
http://ec.europa.eu/small-business/finance/index_pl.htm
#
#
#
#
#
#
http://www.ideabank.pl/kredyt-na-start-plus-rok-bez-zus
#
http://fundir.org/gallery,nietypowe_zastosowanie_przedmiotow_codziennego_uzytku,2159,0,0
.html
#
Nauczanie przedsiębiorczości w szkołach w Europie: strategie, programy i efekty kształcenia
(http://eacea.ec.europa.eu/education/eurydice)
http://www.aniolybiznesu.org/PL/DlaProjektodawcow/Szukamy/Default.aspx
http://www.firmy.pl/dotacje.html
http://www.inicjatywamikro.pl/pozyczki/pozyczka-na-start/
http://www.mbank.pl/firmy/kredyty/kredyt-na-start/
http://pierwszymilion.forbes.pl/kredyty-na-start-od-tysiaca-zlotych-do-pozyczek-z-szesciomazerami,artykuly,164296,1,1.html
http://www.klon-mikropozyczki.pl/
http://www.parp.gov.pl/files/74/81/98/warunki.pdf
http://pl.wikipedia.org/wiki/Dzia%C5%82alno%C5%9B%C4%87_gospodarcza
http://www.sciencenetwork.eu/formy-prowadzenia-dzialalnosci-gospodarczej-w,20,9.html
https://www.google.pl/search?q=butelki+plastikowe+zastosowanie&espv=2&biw=801&bih=77
0&tbm=isch&tbo=u&source=univ&sa=X&ei=Wk0RVJ6PCuviywPtzYIo&ved=0CEoQsAQ
24
ODWAŻNI JUŻ TU SĄ, DOŁĄCZYSZ?
Przedsiębiorcy – urodzeni czy stworzeni?
Na powyższe pytanie 63 procent respondentów odpowiedziało, że według nich
przedsiębiorczości można nauczać innych i uczyć się samemu. Jesteś ciekaw wyników z
poszczególnych krajów? Sprawdź, jak Twój kraj wypadł w tej dyskusji.
25
A wyniki są takie
Grecja
Turcja
Polska
Greccy respondenci uważają, że
przedsiębiorcy są
Tureccy respondenci uważają, że
przedsiębiorcy są:
Polscy respondenci uważają, że
przedsiębiorcy są
urodzeni
stworzeni
urodzeni
stworzeni
urodzeni
stworzeni
26

Podrecznik dla nauczycieli

Transkrypt

Podobne dokumenty

Katarzyna Kozioł, Wiesława Krysik - Gdy burmistrz śpi, mieszkańcy

w środku?

(standard kompetencji zawodowych) dla trenera VET w branży