Odpowiedzi na pytania polskiej strony dot. oceny oddziaływania na

Odpowiedzi na pytania polskiej strony dot. oceny oddziaływania na środowisko naturalne
Bałtyckiej Elektrowni Atomowej
Pytanie 1
Utylizacja odpadów radioaktywnych oraz zuŜytego paliwa (miejsce składowania
twardych odpadów, rozmieszczenie regionalnego mogilnika odpadów radioaktywnych,
środki bezpieczeństwa stosowane w trakcie transportu zuŜytego paliwa na miejsce jego
przetwarzania).
Odpowiedź:
Dla bloków energetycznych Bałtyckiej Elektrowni Atomowej w rozwiązaniach projektowych
przewidziano jak następuje:
- po wydobyciu z reaktora zuŜytych kaset paliwowych wydzielających ciepło sprawdzana jest
ich szczelność, a następnie nieuszkodzone zuŜyte kasety paliwowe umieszcza się
bezpośrednio w stelaŜu specjalnego basenu przetrzymania, a nieszczelne umieszcza się
najpierw w szczelnym pokrowcu, a następnie w tym samym basenie.
- przechowywanie zuŜytych kaset paliwowych w basenach przetrzymania trwa do 10 lat i
prowadzone jest w celu zmniejszenia poziomu radioaktywności i poziomu wydzielania ciepła
przez zuŜyte paliwo jądrowe, co ułatwia prowadzenie kolejnych etapów postępowania ze
zuŜytym paliwem jądrowym oraz sprawia, Ŝe są one bardziej bezpieczne.
- poniewaŜ zuŜyte paliwo jądrowe jest cennym surowcem (zachowuje się 95 % początkowego
potencjału energetycznego) celem uzyskania świeŜego paliwa jądrowego, zuŜyte paliwo
jądrowe po upłynięciu terminu przechowywania kierowane jest do dalszego przetworzenia do
Krasnodarskiego kombinatu górniczo - chemicznego.
- wywóz zuŜytego paliwa jądrowego, dzięki zastosowaniu specjalnych kontenerów do
przechowywania i przewozu zuŜytego paliwa jądrowego, moŜe odbywać się róŜnymi
rodzajami transportu: naziemnym, wodnym lub powietrznym.
- wszystkie manipulacje ze zuŜytym paliwem jądrowym odbywają się z zachowaniem
ścisłego przestrzegania wymogów federalnych dokumentów normatywnych
- zuŜyte paliwo jądrowe, po upłynięciu 10-letniego okresu przechowywania w basenach
przetrzymania, wywoŜone jest z działu reaktorowego bloku energetycznego elektrowni
atomowej w eszelonie wagonowo-kontenerowym, przeznaczonym do wysyłki zuŜytego
paliwa jądrowego z terenu elektrowni atomowej, z następującym później przeładunkiem
kontenerów na specjalny statek morski dla dostarczenia do portu Sanki-Petersburg i dalej
kolejowym eszelonem do fabryki regeneracji paliwa jądrowego.
Dotyczy postępowania z radioaktywnymi odpadami:
Podstawowymi źródłami powstawania substancji radioaktywnych w elektrowni są
produkty podziału uranu 235 podczas promieniowania paliwa w aktywnej strefie, aktywacji
przez neurony materiałów konstrukcyjnych, mieszanek nośników energii cieplnej pierwszego
obiegu i powietrza w przestrzeni wokół reaktora.
Ograniczenie rozprzestrzenienia radioaktywnych gazów i aerozoli w elektrowni i ich
przedostawania się do środowiska naturalnego zapewnia realizacja kolejnych zasad ochrony o
wysokim stopniu separacji, opartej na zastosowaniu systemu barier.
Dla bloków energetycznych Bałtyckiej Elektrowni atomowej przewidziane są następujące
etaopy postępowania z płynnymi i stałymi odpadami radioaktywnymi.
- Gromadzenie i sortowanie odpadów radioaktywnych. Dla stałych odpadów radioaktywnych
wykorzystywane są specjalne zbiorniki kontenery, których zapełnianie odbywa się pod
kontrolą promieniowania. Płynne odpady radioaktywne gromadzone są w specjalnych
zbiornikach w kanałach specjalnej kanalizacji.
- Przetwarzanie odpadów radioaktywnych. W wyniku przetwarzania płynnych
radioaktywnych substancji instalacjach zagęszczania radionuklidów metodą odparowywania i
oczyszczania na sorbentach jonów powstają koncentraty soli, przerobione jonowymienne
Ŝywice i kondensat do powtórnego wykorzystania cyklu elektrowni atomowej lub
wyprowadzenie kondensatu w formie niezbilansowanej wody ze wskaźnikami jakości
dotyczącymi aktywności, dopuszczającymi wyrzut do środowiska naturalnego. Zmniejszenie
objętości stałych odpadów radioaktywnych odbywa się poprzez ich rozdrobnienie i
sprasowanie.
- Porcjowanie i czasowe przechowywanie odpadów radioaktywnych. Skoncentrowane płynne
odpady radioaktywne kierowane są do utwardzania do instalacji cementowania. Instalacja
utwardzania [przetwarzania w substancję stałą] przewiduje uzyskanie produktu końcowego
nadającego się do długoterminowego
przechowywania i podzielonego na części i
załadowanego w betonowe kontenery typu NZK-150-1,5P. Projekt przewiduje odwodnienie
przerobionych jonowymiennych Ŝywic o niskim i średnim stopniu aktywności i rozdzielenie
ich w kontenery NZK-150-1,5P(IOS) bez mieszania ich z cementem.
Podzielone na porcje i umieszczone w beczkach lub kontenerach NZK stałe odpady
radioaktywne oraz utwardzone płynne odpady radioaktywne, transportowane są do składu
odpadów na czasowe przechowywanie do 10 lat.
Po upływie 10-letniegookresu odpady radioaktywne w stanie stałym zostaną
przewiezione na składowanie do mogilników.
W odróŜnieniu od istniejących elektrowni zastosowana jest technologia odwadniania
przerobionych jonowymiennych Ŝywic i umieszczania ich w kontenerach NZK-1501,5P(IOS) bez mieszania ich z cementem, co spowoduje zakładane trzykrotne zmniejszenie
ilości kontenerów z utwardzonymi jonowymiennymi Ŝywicami.
Państwowa strategia regulowania odpadów radioaktywnych, w tym w zbiornikach
regionalnych, zawiera się w federalnej ustawie o odpadach radioaktywnych, która obecnie jest
opracowywana. Oprócz tego na chwilę obecną został przyjęty i jest realizowany celowy
program federalny „Zapewnienie jądrowego i promieniotwórczego bezpieczeństwa na rok
2008 i na okres do 2015 roku”, który przewiduje finansowanie przedsięwzięć dotyczących
postępowania z odpadami radioaktywnymi i zuŜytym paliwem jądrowym.
Do porcjowania i czasowego przechowywania w elektrowni atomowej przewiduje się
budowę zbiornika na odpady radioaktywne w formie stałej (i utwardzone). Odpady
radioaktywne będą wywoŜone w specjalnych kontenerach do jednego z regionalnych
zakładów składowania odpadów radioaktywnych. Takie zakłady (zbiorniki) projektuje
państwowa korporacja „Rosatom” zgodnie z celowym federalnym programem „Zapewnienie
jądrowego i promieniotwórczego bezpieczeństwa na rok 2008 i na okres do 2015 roku”.
Planowany termin oddania do uŜytku regionalnych punktów składowania odpadów
radioaktywnych – 2016 rok.
Jako punkt umieszczenia odpadów radioaktywnych z Bałtyckiej Elektrowni Atomowej
rozpatrywany jest Leningradzki oddział przedsiębiorstwa państwowego (FGUP) RosRAO
(miasto Sosnowyj Bor).
MoŜliwości przyjęcia odpadów radioaktywnych w pierwszej kolejności 5000 m³ (do
6000 m³/rok) z moŜliwością zwiększenia do 250000 m³ (Leningradzki /nieczytelny skrót/…
składowania odpadów radioaktywnych).
Pytanie 2
Oddziaływanie pracy elektrowni na wody podziemne i powierzchniowe, w tym morskie,
oraz wymienione w rozdziałach 5.5 i 10.5. Z dokumentacji nie moŜna jednoznacznie
wnioskować, jak jakość i temperatura wody, wykorzystywanej w systemie chłodzenia
elektrowni i wpływającej do Morza Bałtyckiego, będzie oddziaływać na środowisko
morskie.
Odpowiedź: W Bałtyckiej Elektrowni Atomowej wykorzystany jest obiegowy system
zaopatrzenia w wodę z odparowującą wieŜową gradiernią, zastosowanie której minimalizuje
pobór wody z rzeki Niemen (zasilanie dodatkowe ) i praktycznie wyeliminuje chemiczne i
cieplne oddziaływanie na rzekę.
Z zatokowego ujęcia wody połoŜonego na lewym wklęsłym brzegu rzeki Niemen
woda kierowana jest do pompowni zasilania dodatkowego i z niej poprzez pompy
rurociągami o średnicy 1200mm, będącymi częścią systemu dodatkowej wody,
transportowana jest na odległość 12,6 km do placu Bałtyckiej Elektrowni Atomowej i dalej do
pompowni odbiorników budynku turbiny kaŜdego z bloków energetycznych drugie
kolejności.
Przepompowywana woda z gradierni i odpadowe mineralizowane ścieki z instalacji
uzdatniania wody transportowane są podziemnym rurociągiem o długości 12 km. Przy takiej
odległości od miejsca poboru wody oraz przy uwzględnieniu, Ŝe natęŜenie przepływu wody w
rzece jest znacznie wyŜsze, niŜ natęŜenie przepływu przepompowanej wody, wzrost
temperatury wody w rzece mieści się w granicach dopuszczalnego przedziału.
NajwyŜsze natęŜenie odpływu wody z bloku energetycznego nr 1 Bałtyckiej
elektrowni atomowej wynosi 2718 m³/h (0,76 m³/s), co stanowi około 0,4% przepływu rzeki
Niemen (205 m³/s).
Analiza wyników badań nad potencjalnym zanieczyszczeniem arterii wodnych państw
sąsiadujących w przypadku awarii promieniotwórczej w Bałtyckiej Elektrowni Atomowej
pokazała, Ŝe transgraniczne zanieczyszczenie poprzez podziemne arterie wodne Obwodu
Kaliningradzkiego terytoriów państw sąsiadujących w wyniku oddziaływania awaryjnych
wyrzutów Bałtyckiej Elektrowni Atomowej jest praktycznie niemoŜliwe w dającym się
przewidzieć okresie czasu.
W związku z tym, Ŝe powierzchniowe cieki wodne są odpowiednio oddalone od
elektrowni atomowej, czas migracji neutralnych komponentów (wliczając w to chemiczne
substancje zanieczyszczające) do strefy przedostawania się do wód powierzchniowych (rzeka
Szeszupe lewy dopływ Niemenu na północnym wschodzie i rzeka Instrucz na południowym
zachodzie) szacuje się na setki lat, a początkowe stopnie koncentracji obniŜą się co najmniej
10-krotnie.
NaleŜy oczekiwać, Ŝe w bardziej realistycznych scenariuszach oddziaływania na wody
podziemne, uwzględniających sorpcję i rozpad radionuklidów, wycieki awaryjne nie
spowodują przedostania się radionuklidów poza granice placu Bałtyckiej Elektrowni
Atomowej, co związane jest z wysoką chłonnością piaskowo-gliniastych typów ziemi
porowym charakterem płynięcia w nich wód podziemnych.
W celu ochrony wodnych ekosystemów Bałtyckiej Elektrowni Atomowej przyjęto
następujące rozwiązania techniczne:
1. Obiegowy system zaopatrzenia w wodę z gradierniami, który pozwala na znaczne
zmniejszenie ilości zrzucanej ciepłej wody (dzięki odparowywaniu w gradierni ) i tym samym
odpowiednio minimalizować oddziaływanie na ekosystem rzeki Niemen. Wpływ emisji z
gradierni na powietrze atmosferyczne i naziemny ekosystem jest równieŜ minimalizowany,
dzięki zainstalowaniu wysokowydajnych separatorów wodnych;
2. Urządzenia pobierające wodę dla Bałtyckiej Elektrowni Atomowej wyposaŜone są
w mechanizmy chroniące ryby o sumarycznej efektywności ~ 80% (na podstawie danych
/skrót nieczytelny/ [ЦУРЕН?])
3. Powrót (wyrzut) wód technicznych do rzeki Niemen planowany jest poprzez
rozproszony spust wody - 10 nasadek rozpraszających strumień. Dla uzasadnienia zgodności
Bałtyckiej Elektrowni Atomowej z wymogami prawa o ochronie środowiska naturalnego w
zakresie wpływu zrzutów wód technicznych do rzeki Niemen, przeprowadzono wyliczenia
rozcieńczenia dla rozproszonego spustu wody (podstawowe czynniki zanieczyszczające –
temperatura i koncentracja substancji zawiesinowych). Wyliczenie zostało wykonane na
podstawie Rozporządzenia Ministra Federacji Rosyjskiej z dn. 17 grudnia 2007 nr 333 „O
zatwierdzeniu metodyki opracowania normatywów dopuszczalnych zrzutów substancji i
mikroorganizmów do obiektów wodnych dla odbiorników wody” (dalej „Metodyka”). Przy
wyliczaniu uwzględniono, Ŝe rzeka Niemen zaliczana jest do pierwszej (wyŜszej) kategorii
zbiorników wód powierzchniowych przeznaczonych do gospodarki rybnej.
Normatywy jakości wód rzeki Niemen przyjęte były zgodnie z:
- Rozporządzenie Rosrybołówstwa z dnia 18.01.2010 nr 20 „O zatwierdzeniu normatywów
jakości wody w obiektach wodnych przeznaczonych do gospodarki rybnej, w tym norm
granicznych dopuszczalnej koncentracji substancji szkodliwych w wodach obiektów wodnych
przeznaczonych do gospodarki rybnej”.
- Rozporządzenie Rosrybołówstwa z dnia 04.08.2009 nr 695 o zatwierdzeniu „ Wskazówek
metodycznych dotyczących opracowania norm jakości wody w obiektach wodnych
przeznaczonych do gospodarki rybnej, w tym norm granicznych dopuszczalnej koncentracji
substancji szkodliwych w wodach obiektów wodnych przeznaczonych do gospodarki rybnej”.
PoniewaŜ rzeka Niemen jest w znacznym stopniu zanieczyszczona i nie odpowiada
wymogom określonym w wyŜej wymienionych rozporządzeniach, wyliczenia zostały
przeprowadzone przy załoŜeniu zachowania jakości wód, jaka występuje w tle (zgodnie z
punktem 9 Metodyki).
Zgodnie z wynikami wyliczeń norma dopuszczalnego zrzutu substancji
zawiesinowych w wodach stokowych Bałtyckiej Elektrowni Atomowej wynosi 39,77 mg/l.
Przy takiej koncentracji substancji zawiesinowych w wodach stokowych zwiększenie ich
zawartości w kontrolnym słupie (500 m) wyniesie dopuszczalną wielkość 0,25 mg/l
(Rozporządzenie Rosrybołówstwa nr.695) a koncentracja w wodzie rzeki Niemen
odpowiednio wyniesie 20,25 mg/l. W projekcie Bałtyckiej Elektrowni Atomowej zakłada się,
Ŝe koncentracja substancji zawiesinowych w wodach stokowych moŜe wynieść 31,8 mg/l, co
wynosi znacznie mniej, niŜ otrzymany normatyw rozliczeniowy (NDS 39,77 mg/l). W ten
sposób warunki zrzutu substancji zawiesinowych są spełnione z zapasem.
Wyniki wyliczeń dot. temperatury :
1. Dla czasu letniego:
Temperatura w słupie początkowego rozcieńczenia podniesie się o 2,7 st.C, co wynosi mniej,
niŜ dopuszczalna norma wskazana w „Metodyce” (8st.C dla wszystkich rodzajów ryb oprócz
zimnolubnych, 5st.C dla obiektów wodnych, gdzie zamieszkują zimnolubne gatunki ryb).
Jednocześnie naleŜy zauwaŜyć, Ŝe nie uwzględniono strat ciepła podczas transportu w
rurociągu na trasie o długości 12 km do miejsca zrzutu, przy tym wzrost temperatury wody w
kontrolnym słupie wyniesie 0,1st.C. Biorąc pod uwagę, Ŝe okres ochronny łososiowatych
odbywa się jesienią przy niŜszych temperaturach wody, zachowywany jest naturalny reŜim
temperatury;
2. Dla czasu zimowego:
Temperatura wody w słupie dla początkowego rozcieńczenia podniesie się o 5,19 st.C i
wyniesie 5,39 st.C
Przy tym temperatura wody w odbiorniku /skrót nieczytelny/[PW?] w kontrolnym słupie
wzrośnie o 0,2st.C i wyniesie 0,4 st.C, co wynosi mniej, niŜ dopuszczalna temperatura (8 st.C
dla wszystkich rodzajów ryb oprócz zimnolubnych, 5 st.C dla obiektów wodnych, gdzie
zamieszkują zimnolubne gatunki ryb).
Przy uwzględnieniu ochłodzenia wody na trasie wodociągu (12 km), specjalne
ochłodzenie substancji /skrót nieczytelny/[PW?] przed zrzutem ich do odbiornika /skrót
nieczytelny/[PW?] na podstawie wstępnych szacunków wydaje się być niepotrzebne.
Rozcieńczenie zrzucanych wód do początkowych koncentracji odbywa się faktycznie
w miejscu [słupie] wypuszczenia.
Warunki mieszania zrzucanych wód, dotyczące temperatury, przygotowane są z
duŜym zapasem, poniewaŜ nie uwzględniono strat ciepła w procesie transportu w
podziemnym rurociągu na trasie o długości 12 km.
W okresie ochronnym łososiowatych (okres jesienny) nie ma danych o reŜimie
temperatury w rzece Niemen, które to dane zostaną sprecyzowane po przeprowadzeniu badań
hydrologicznych. W czasie letnim wahanie temperatury letnich maksimów z ostatnich lat
wynosi 23,6 st.C w rzece Niemen i przekracza temperaturę dopuszczalną dla zimnolubnych
gatunków ryb (łososiowatych i siejowatych), jednak okres ochronny przypada na wiosnę i
jesień, kiedy temperatura wody w rzece jest niŜsza, niŜ dopuszczalna.
W celu zapewnienia zgodności hydrotechnicznych rozwiązań Bałtyckiej Elektrowni
Atomowej z najlepszymi wskaźnikami ochrony przyrody i zminimalizowaniu strat wodnych
biozasobów przewidziano, co następuje:
- Przeprowadzenie prac naukowo-badawczych i doświadczalnych dla zatokowego ujęcia
wody, sprecyzowanie rozwiązań dotyczących rozproszonego zrzutu wody;
- kontynuacja prowadzenia ekologicznych i hydrologicznych badań dla rzeki Niemen;
- opracowanie Programu monitorowania ekosystemu rzeki Niemen podczas budowy i
eksploatacji Bałtyckiej Elektrowni Atomowej;
- Przeprowadzenie szczegółowego wyliczenia rozcieńczenia wód stokowych z
uwzględnieniem skonkretyzowanych rozwiązań projektowych z wykorzystaniem CFD kodów
(Computer Fluid Dynamice);
- opracowanie finansowo uzasadnionego Planu Przedsięwzięć ukierunkowanego na
kompensatę szkód wyrządzonych wodnym ekosystemom rzeki Niemen wskutek negatywnego
oddziaływania Bałtyckiej Elektrowni Atomowej.
Pytanie 3 Przedstawienie schematu transmisji aerozoli emitowanych przez Bałtycką
Elektrownię Atomową w warunkach normalnej eksploatacji oraz przy moŜliwych
awaryjnych sytuacjach w zaleŜności od warunków atmosferycznych.
Odpowiedź:
Podczas normalnej eksploatacji ilość radioaktywnych aerozoli zmniejszana jest przy
pomocy wysokowydajnych instalacji filtrujących, w które zostały wyposaŜone systemy
wentylacji elektrowni atomowej. Efektywność oczyszczania dla aerozoli wynosi co najmniej
99,95%. Wydalanie powietrza po oczyszczeniu odbywa się w zorganizowanej formie poprzez
wysokościową rurę wentylacyjną.
Podczas awarii moŜliwe jest wydalania powietrza zarówno przez rurę wentylacyjną,
jak i przez nieszczelności w płaszczu ochronnym. Przewidziane są środki ograniczające takie
awaryjne wydalanie (system szczelnych pomieszczeń, płaszcz ochronny, system
bezpieczeństwa elektrowni atomowej). W ocenie wpływu na środowisko naturalne i projekcie
elektrowni atomowej jest mowa o wynikach analizy przenoszenia wydalonych substancji
radioaktywnych przy najbardziej konserwatywnych załoŜeniach (tzn. przy najgorszych
moŜliwych warunkach). Analiza ta świadczy o tym, Ŝe w przypadku awarii projektowych
dawki promieniowania poza granicami placu elektrowni atomowej znajdują się w granicach,
dla których nie ma konieczności podejmowania kroków, mających na celu ochronę ludności,
takich jak ewakuacja ludności, schronienie jej lub profilaktyka jodowa).
Podczas pozaprojektowych awarii poziom promieniowania zewnętrznego na granicy
strefy o promieniu 5-7 km i poza jej granicami nie jest przeszkodą do nieograniczonego
przebywania na otwartym terenie i nie osiąga dolnej granicy poziomu dawek dot. schronienia
i ochrony skóry, zgodnie z NRB 99/2009. Przedsięwzięcia w zakresie ochrony w strefie 5-7
km (strefa planowania ochronnych przedsięwzięć) ograniczają się do schronienia i/lub
jodowej profilaktyki. Strefa planowania obowiązkowych przedsięwzięć w zakresie ochrony
(schronienie, profilaktyka jodowa) ograniczona jest promieniem 3 km. Wykazano, Ŝe
przedsięwzięcia obowiązkowej ewakuacji ludności nie są niezbędne w odległości większej,
niŜ granice placu przemysłowego elektrowni atomowej.
W przypadku takich wyrzutów jak wilgoć i sole wyrzucane przez gradiernie, to w
najnowszej wersji oceny wpływu na środowisko naturalne kwestia ta została rozpatrzona i
wykazano, Ŝe strefa wpływu tych czynników znajduje się w granicach 3-4 km od gradierni.
Pytanie 4 Opis systemu informowania (ostrzegania i alarmu) krajów sąsiednich, w tym
Polski, w przypadku wystąpienia incydentów mających charakter awarii, z
jednoczesnym przedstawieniem planów podjęcia kroków awaryjnych oraz określenie
zakresu współpracy w tej sferze z odpowiednimi organami w Polsce.
Odpowiedź: W projekcie Bałtyckiej Elektrowni Atomowej przewidziany jest automatyczny
system kontroli warunków dotyczących promieniowania w strefie rozmieszczenia elektrowni
atomowej o promieniu 13 km.
Automatyczny system kontroli warunków dotyczących promieniowania jest systemem
stanowisk automatycznej kontroli mocy dawek promieniowania gamma, z których informacje
są automatycznie przekazywane co 0,5 godziny za pomocą kanałów radiowych do
centralnego stanowiska kontroli.
W projekcie, stanowiska kontroli umieszczone są tylko na terenie Federacji
Rosyjskiej. Do informowania ludności Litwy zamieszkałej wewnątrz tej strefy , równieŜ moŜe
zostać przewidziana budowa analogicznych stanowisk kontroli. Warto zauwaŜyć, Ŝe na
terytorium Polski radioaktywność obiektów środowiska naturalnego kontrolowana jest za
pomocą Stałego Monitoringu Rzeczypospolitej Polskiej (Permanent Monitoring System).
MoŜliwe jest przewidzenie rozwiązania pozwalającego na wymianę informacji między
systemem kontroli, znajdującym się na terenie Polski, i systemem kontroli warunków
dotyczących promieniowania Bałtyckiej Elektrowni Atomowej (lub jednolitym państwowym
systemem kontroli warunków dotyczących promieniowania EGASKRO), włączające
opracowanie wyjściowych danych automatycznego systemu kontroli warunków dotyczących
promieniowania, formę protokołów wymiany informacji.
Poza tym, przed oddaniem do eksploatacji, zostaną opracowane rozwiązania dotyczące
organizacji informowania władz Rzeczpospolitej Polskiej w przypadku awarii elektrowni
atomowej z podaniem oczekiwanych prognoz warunków dotyczących promieniowania na
terenie Rzeczypospolitej Polskiej.
Te kwestie zostaną rozwiązane na poziomie państwowej korporacji „Rosatom” przy
pośrednictwie Ministerstwa Spraw Zewnętrznych Federacji Rosyjskiej.
Pytanie 5 Prezentacja systemu ochrony elektrowni atomowej w przypadku sytuacji
nadzwyczajnych (np. aktów terrorystycznych).
Odpowiedź: W ocenie wpływu na środowisko naturalne zawarta jest krótka informacja wraz
z oceną zagroŜenia katastrofami lotniczymi dla placu Bałtyckiej Elektrowni Atomowej. Przy
ocenie zewnętrznych oddziaływań naturalnego i technologicznego pochodzenia wykorzystano
metody wyliczeń i badań, przewidziane w rosyjskich normach. W poszczególnych
przypadkach w razie konieczności, oprócz norm krajowych brano pod uwagę rekomendacje
Międzynarodowej Agencji Energii Atomowej i międzynarodową praktykę projektową, w
tym:
- Normy Federacji Rosyjskiej NI-064 05 Uwzględnienie zewnętrznych oddziaływań
naturalnego i technologicznego pochodzenia na obiekty wykorzystywania energii atomowej
- Instrukcja Międzynarodowej Agencji Energii Atomowej nr NS-G 3.1 „Wydarzenia
zewnętrzne pochodzenia technologicznego w ocenie placu dla elektrowni atomowych”,
Wiedeń 1990.
Analiza uwarunkowań powietrznych w rejonie projektowanego placu budowy
Bałtyckiej Elektrowni Atomowej została wykonana przez państwowe przedsiębiorstwo
Państwowy Instytut Naukowo-Badawczy „Aeronawigacja” w 2009 roku. Materiały z
przeprowadzonych prac przedstawione są w sprawozdaniu „analiza wpływu uwarunkowań
powietrznych na bezpieczeństwo funkcjonowania potencjalnych terenów budowy Bałtyckiej
Elektrowni Atomowej”.
W sprawozdaniu zawarta jest informacja, włączając:
- dane o rozmieszczeniu lotnisk, rozmieszczeniu korytarzy lotniczych, skrzyŜowaniach tras
powietrznych w rejonie rozmieszczenia Bałtyckiej Elektrowni Atomowej;
- dane o rodzajach ruchu powietrznego, typach statków latających i ich charakterystykach,
częstotliwości lotów,
- schematy startu, lądowania i postoju statków powietrznych;
- dane o obecności w odległości do 30 km od placu elektrowni atomowej obiektów
wojskowych lub przestrzeni powietrznej, wykorzystywanej jako poligon do bombardowania, i
dane o rodzajach moŜliwych ciał latających i ich charakterystykach, częstotliwości
powstawania niebezpieczeństwa;
- archiwalne dane o katastrofach lotniczych.
Dane informacje mają poufny charakter i nie mogą zostać w pełni podane w danym
sprawozdaniu.
Dane te są przytaczane w ogólnym objaśnieniu w rozdziale 5 dokumentu
„Uzasadnienia dla inwestycji w budowę Bałtyckiej Elektrowni Atomowej”, dokument
BT10.C.110.&.&&&&&&.0102&.000.TH.0001. wnioski przytaczane są w rozdziale 2
rozdziale 2.2.3 „Charakterystyka rejonu i placu elektrowni atomowej” wstępnego
sprawozdania z uzasadnienia bezpieczeństwa (POBB blok 1 Bałtyckiej Elektrowni
Atomowej), dokument BT10.B.1.02&&&&.01&&&.000.HE.0001.
W związku z tym, Ŝe na odcinku międzynarodowej trasy powietrznej B-120 BOLUK
KRAKI, znajdującemu się w bezpośredniej bliskości placu budowy Bałtyckiej Elektrowni
Atomowej, loty odbywają się głównie magistralnymi samolotami klas I-III do/z lotniska
Chabrowo (Kaliningrad), istniejąca i prognozowana roczne liczby lotów na 2020 rok
ograniczone są przez zapotrzebowanie Obwodu Kaliningradzkiego na loty pasaŜerskie, a
faktyczny i prognozowany na 2020 rok poziomy ryzyka katastrof samolotów I-III klasy na
etapie trasy będą rzędu 10-7 /jednostka nieczytelna/ [l/l godz.], moŜna załoŜyć, Ŝe roczne
prawdopodobieństwo upadku cięŜkiego szybkobieŜnego samolotu nie będzie przekraczać
wartości 10-7 dla elektrowni jądrowych i nie będzie przekraczać wartości 10-6 dla
przemysłowego placu bałtyckiej Elektrowni Atomowej, co stanowi akceptowalny poziom
ryzyka.
Zgodnie z /nieczytelny skrót/ NP.-064.05, nawet przy dowolnie niskim poziomie
zagroŜenia upadku samolotu, naleŜy uwzględnić w projekcie elektrowni atomowej
„…odporność konstrukcji ochronnych lokalizujących systemów na miejscowe uderzeniowe
obciąŜenia spowodowane upadkiem statków powietrznych i innych latających przedmiotów,
równym w strefie kontaktu uderzeniowemu obciąŜeniu, nie mniejszemu niŜ powstające
podczas upadku lekkiego samolotu, wykorzystywanego w wewnętrznych liniach…” W
związku z powyŜszym w projekcie Bałtyckiej Elektrowni Atomowej uwzględniono
obciąŜenie od uderzenia samolotu wykorzystywanego na wewnętrznych drogach lotniczych.
Zgodnie z zadaniem technicznym Bałtyckiej Elektrowni Atomowej zewnętrzne
oddziaływania naturalne i oddziaływania pochodzenia technologicznego przyjęte zostały z
uwzględnieniem realnego placu elektrowni atomowej, jednak waŜne dla bezpieczeństwa
systemy i elementy (niezmienna część projektu) zaprojektowane są dla wyŜszych
parametrów. Ocena moŜliwości upadku cięŜkiego samolotu o masie 400 t i prędkości upadku
215 m/s w odniesieniu do projektu elektrowni atomowej „Belene” była przeprowadzona przez
specjalistyczną niemiecką firmę. Ocena ta pokazała, Ŝe przy nieznacznym dopracowaniu
projektu płaszcza ochronnego moŜe zostać zapewnione przyjęcie uderzenia cięŜkiego
samolotu. Rozplanowanie Bałtyckiej Elektrowni Atomowej przewiduje wykorzystanie
podwójnego płaszcza ochronnego. Do przyjęcia uderzenia samolotu przeznaczony jest
zewnętrzny płaszcz ochronny. Grubość i zbrojenie zewnętrznego płaszcza ochronnego zostały
zwiększone, wychodząc z załoŜeń rekomendacji, otrzymanych podczas analizy projektu
elektrowni atomowej „Belene”.
Potencjalne prawdopodobieństwo przeprowadzenia aktów terrorystycznych niestety
rzeczywiście jest powaŜnym zagroŜeniem w najróŜniejszych dziedzinach bezpieczeństwa
Ŝycia społecznego i gospodarki. Zmniejszenie zagroŜenia aktami terrorystycznymi w
pierwszej kolejności będzie odbywało się metodami organizacyjnymi.
Projekt elektrowni atomowej przewiduje system fizycznej ochrony przed
nieupowaŜnionym wstępem na teren elektrowni atomowej oraz przed potencjalnym atakiem
terrorystycznym. System ten zawiera zarówno specjalny personel do ochrony obiektu, jak i
odpowiednie urządzenia. Informacja o składzie systemów fizycznej ochrony równieŜ jest
poufna i nie moŜe zostać w pełni zaprezentowana społeczności międzynarodowej.
Pytanie 6
MoŜliwość zanieczyszczenia środowiska naturalnego radionuklidami podczas
eksploatacji, a takŜe awarii z uwolnieniem radionuklidów, z uwzględnieniem wpływu na
migrującą faunę.
Odpowiedź: Jako podstawa wyliczenia średnich rocznych normalizowanych koncentracji
nuklidów z stale działającego źródła emisji słuŜy Instrukcja Międzynarodowej Agencji
Energii Atomowej o bezpieczeństwie N 50—SG-S3 i metodyka DW-98. Schemat wyliczenia,
słuŜący do określenia czynnika rozcieńczenia, oparty jest na modelu Gaussa i uwzględnia
regionalne warunki rozpraszania mieszanek w atmosferze.
Projektowy wyliczeniowy poziom emisji kształtuje się rzędu 50 Tbk na blok w ciągu
roku (inertne gazy radioaktywne pond 99,9%, aerozole i jody – mniej niŜ 0,1%), emisja trytu
– 3,9Tbk.
Przy zakłóceniach eksploatacyjnych w elektrowni, którym towarzyszy dodatkowe
przedostanie się radioaktywnych substancji do powietrza w pomieszczeniach
technologicznych, niski poziom radioaktywnych jodów i aerozoli w gazowo-aerozolowym
wentylacyjnym wydzielaniu, utrzymywany jest dzięki efektywnemu filtrowaniu
wyciągowego powietrza z pomieszczeń strefy kontrolowanego dostępu pomocniczych
budynków i urządzeń.
Projekt zapewnia spełnienie wymogów odnośnie efektywności filtrowania: dla
aerozoli – 99.99%, dla pierwiastkowego jodu – 99,9%, dla organicznych związków jodu –
99,9%.
Oczekiwane wielkości gazowo-aerozolowych wyrzutów przy normalnej eksploatacji
przedstawione są w tabeli poniŜej.
Tabela – roczne wyrzuty radioaktywnych gazów i aerozoli Bałtyckiej Elektrowni Atomowej
do atmosfery (poziom projektowy) w Bk/rok
Nuklid/grupa nuklidów
Bałtycka Elektrownia Atomowa 2 Dokument Normatywny
bloki z RU W 491
(SI AS 03)
60 Co
6,2-104
7,4-109
8
131 I (gazowa+aerozolowa 1,5-10
1,8-1010
formy)
/nieczytelne/ Cs
117 Cs
£IRU
4,0-107
6,1-107
9,2-1013
9,0-108
2,0-109
6,9-1014
Oczekiwany poziom skutków dotyczących promieniowania cięŜkiej pozaprojektowej awarii
ze szczątkowym ryzykiem 107 1/rok na reaktor odpowiada 5 stopniowi skali INES („awaria z
ryzykiem poza granicami placu”, emisja ID w ilościach radiologicznie ekwiwalentnych
rzędowi setek tysięcy terabekereli 131I).
Poza tym analiza wyników badań nad potencjalnym zanieczyszczeniem wodnych
arterii na terytorium państw graniczących (Litwa) przy awarii związanej z promieniowaniem
na Bałtyckiej Elektrowni Atomowej, pokazała, Ŝe transgraniczne zanieczyszczenie poprzez
podziemne arterie wodne Obwodu Kaliningradzkiego terenu sąsiadującej Litwy w wyniku
oddziaływania awaryjnych emisji Bałtyckiej Elektrowni Atomowej jest praktycznie
niemoŜliwe w dającej się przewidzieć przyszłości.
W związku z tym, Ŝe powierzchniowe cieki wodne są odpowiednio oddalone od placu
elektrowni atomowej, czas migracji plam neutralnych komponentów (włączając w to
chemiczne substancje zanieczyszczające) do strefy przedostawania się do wód
powierzchniowych (rzeka Szeszupe lewy dopływ Niemanu na północnym wschodzie i rzeka
Instrucz na południowym zachodzie) szacuje się na setki lat, a początkowa koncentracja
obniŜy się co najmniej 10-krotnie.
NaleŜy oczekiwać, Ŝe w bardziej realistycznych scenariuszach oddziaływania na wody
podziemne, uwzględniających sorpcję i rozpad radionuklidów, wycieki awaryjne nie
spowodują wydostania się radionuklidów poza granice placu przemysłowego Bałtyckiej
Elektrowni Atomowej, co związane jest z wysoką chłonnością piaskowo-gliniastych typów
ziemi porowym charakterem płynięcia w nich wód podziemnych.
Pytanie 7 W zaprezentowanej dokumentacji nie znalazła się szczegółowa ocena
bezpieczeństwa sejsmicznego wybranej lokalizacji (widocznie placu), brak takŜe danych
na temat struktury geologicznej i odporności sejsmicznej głębokiej warstwy danego
rejonu (autor dokumentacji powołuje się jedynie na konkretne materiały).
Uwzględniając dość bliskie rozmieszczenie elektrowni atomowej obok granic
Rzeczpospolitej Polskiej (około 80 km), a takŜe niedawne (2004 r.) wstrząsy sejsmiczne,
odczuwalne zarówno w Obwodzie Kaliningradzkim, jak i w południowo-wschodniej
Polsce, polska strona chciałaby zapoznać się szczegółowo z metodyką badania i
wynikami oceny bezpieczeństwa sejsmicznego. W związku z tym proszę o przedstawienie
dokumentów, na które powołują się autorzy raportu (w spisie literatury ta część
dokumentacji oznaczona jest pozycjami 3 i 4).
Odpowiedź: Na podstawie wyników prac Instytutu Fizyki Ziemi Rosyjskiej Akademii Nauk,
Instytutu Geoekologii Rosyjskiej Akademii Nauk, OOO „Geomonitor” i innych organizacji
uściślających mapy OCP-97 na podstawie rozszyfrowania zdjęć lotniczych z kosmosu,
morfologiczno-tektonicznej analizy, wydzieleniu geodynamicznych aktywnych stref w M
1:500000, 1 :50000 w celu wykorzystania dla uściślenia geodynamicznych i sejsmicznych
warunków placu budowy Bałtyckiej Elektrowni Atomowej, sporządzono mapy stref /skrót
nieczytelny/ WOZ[?] w M 1:500000 dla rejonu o promieniu 300 km i w M:150000 dla rejonu
o promieniu 30 km od placu, określone zostały parametry tych stref i obliczone ich
oddziaływania sejsmiczne na placu, które wyniosły MR3 7, Intensywność wstrząsów ziemi 6
punktów dla średnich gruntów. Takie same rezultaty otrzymano metodą prawdopodobieństwa.
W celu wyliczenia oddziaływania na intensywność sejsmicznego wpływu właściwości
gruntów placu, zostały wykonane prace dot. sejsmicznego mikrorejonowania placu, które
wykazały, Ŝe na głębokości załoŜenia fundamentów odpowiedzialnych budowli, grunty placu
zaliczane są do gruntów N kategorii g właściwości sejsmicznych (NI-031 01), dla których
wzrost intensywności wynosi „0” punktów.
W ten sposób plac wg najbardziej konserwatywnych ocenach prawdopodobieństwa i
ocenach warunkujących spełnia wymogi rozmieszczenia elektrowni atomowej:
- znajduje się w granicach całościowego bloku, nienaruszonego przez aktywne w
czwartorzędzie deformacje i geodynamiczne strefy;
- maksymalna wyliczeniowa intensywność wstrząsów dla gruntów II kategorii wg
właściwości sejsmicznych Intensywność projektowych wstrząsów ziemi = 6 punktów,
Intensywność wyliczeniowych wstrząsów ziemi 7 punktów.
Na wybranych konkurencyjnych placach i bezpośrednio na priorytetowym placu
przeprowadzono szereg prac inŜynierskich, mających na celu weryfikację danych,
otrzymanych z źródeł funduszowych. Szczególnie na priorytetowym placu zostały wykonane
następujące prace:
- przerąbano i przeprowadzono próby 107 odwiertów o głębokości od 30 do 120 metrów, 35
punktów statycznego sondowania;
- szereg prac mających na celu sprecyzowanie ogólnego sejsmicznego rezonowania i
początkowej sejsmiczności placu rozmieszczenia elektrowni atomowej. Określono
standardowe oddziaływanie sejsmiczne dla sprecyzowanego poziomu sejsmiczności.;
- reŜimowe sejsmologiczne obserwacje (monitoring sejsmologiczny) prowadzone przez
tymczasową lokalną sieć z 7 stacji w celu sprecyzowania geodynamicznego reŜimu placu
rozmieszczenia elektrowni atomowej;
- naziemne poszukiwania geoelektryczne z szczegółowymi badaniami na odcinkach
rozmieszczenia odpowiedzialnych budowli;
- kompleksowe geofizyczne badania odwiertów (profilowanie otworu wiertniczego) w celu
uzyskania danych o właściwościach fizycznych skał przekroju i zwiększenia wiarygodności
interpretacji naziemnych badań geoelektrycznych;
- szereg naziemnych i odwiertowych poszukiwań sejsmicznych z nie wybuchowymi źródłami
pobudzenia, w tym między odwiertowego sejsmicznego prześwietlania w celu zbadania
fizycznych (ściśliwych) właściwości gruntów i skał, otrzymania danych wyjściowych dla
sejsmicznej mikrorejonizacji i oceny ciągłości środowiska geologicznego (na głębokości do
100 m) w miejscach umieszczenia bloków reaktorowych;
- sejsmiczne mikrorejonizacje placu metodami sejsmicznych twardości, inŜynieryjnogeologicznych analogii i metodami wyliczeniowymi dla naturalnych zmiennych warunków i
zmiennych warunków pochodzenia technologicznego.
Wody na powierzchni kredowego wodonośnego ciśnieniowego poziomu mają
wodorowęglanowo-chlorkowy skład z przewagą w składzie kationowym sodu i wapnia.
Mineralizacja wynosi około 1,0 mg/litr, wraz z głębokością mineralizacja się zwiększa do 2,64,7 mg/litr. Sumaryczna grubość skał zawierających wodę osiąga 118 metrów, zwiększając
się z północy na południe. Wewnątrz grubości wodonośnego poziomu wody mają pionową
geochemiczną budowę strefową. W związku z róŜnym poziomem granic słodkich i
mineralizowanych wód moŜliwe jest znaczące wahanie jonowego składu (w tym takŜe
chlorków) w róŜnych odwiertach.
Doprecyzowane mapy ogólnego sejsmicznej rejonizacji (OSR 97) (z uwzględnieniem
trzęsienia ziemi w Kaliningradzie w 2004 roku) były wykorzystane jedynie do określenia
normatywnej sejsmiczności. W celu przeprowadzenia oceny sejsmiczności placu
rozmieszczenia elektrowni atomowej wykonano szereg wymienionych wyŜej prac i badań w
celu sprecyzowania ogólnej sejsmicznej rejonizacji i początkowej sejsmiczności, wykonania
sejsmicznej mikrorejonizacji, wyniki tych prac są szczegółowo przedstawione w głównym
rozdziale 2 rozdziale 2.4.2. „Charakterystyka rejonu i placu elektrowni atomowej” wstępnego
sprawozdania z uzasadnienia bezpieczeństwa (blok 1 Bałtyckiej Elektrowni Atomowej)m
dokument BT10.B.1.02&&&&.01&&&.000.HE.0001. Dany dokument moŜe zostać
przekazany stronie polskiej na podstawie odrębnego zgłoszenia Ministerstwa Spraw
Zagranicznych.
Maksymalna wyliczeniowa intensywność wstrząsów na placu z uwzględnieniem
warunków gruntowych na poziomie załoŜenia fundamentów odpowiedzialnych budowli
wyniosła Intensywność projektowych wstrząsów ziemi = 6 punktów, Intensywność
wyliczeniowych wstrząsów ziemi 7 punktów.
Jako część przeprowadzonych prac określono takŜe wyliczeniowe sejsmiczne
oddziaływania (akcelerografy, widma reakcji i inne parametry zgodnie z normami elektrowni
atomowej) poziomu projektowych wstrząsów ziemi i wyliczeniowych wstrząsów ziemi dla
gruntów placu.
Konstrukcje budynków i budowli I kategorii wg odpowiedzialności za radiacyjne i
jądrowe bezpieczeństwo Bałtyckiej Elektrowni Atomowej, zgodnie z wymogami Pin AE-5.6 i
NP-064-05, zaprojektowane są z uwzględnieniem szczególnych oddziaływań pochodzenia
technologicznego i naturalnego charakteru (zewnętrznych wydarzeń wypadkowych),
wliczając maksymalne wyliczeniowe wstrząsy ziemi.
Z uwzględnieniem wymogów p. 2.17 NP. 031-01 do przeprowadzenia analizy
odporności sejsmicznej budowlanych konstrukcji budynków i budowli Bałtyckiej Elektrowni
Atomowej, przyjęto następujące wyliczeniowe wartości maksymalnego poziomowego
przyspieszenia podłoŜa:
- maksymalne wyliczeniowe wstrząsy ziemi 0,12 g – maksymalne poziomowe przyspieszenie
na wolnej powierzchni gruntu (7 punktów w skali MSK 64);
- projektowe wstrząsy ziemi 0,06 g - maksymalne poziomowe przyspieszenie na wolnej
powierzchni gruntu (6 punktów w skali MSK 64);
gdzie g – 9,8 m/s2 przyspieszenie spadania swobodnego.
W celu unifikacji projektowych rozwiązań bloku energetycznego i innych placów,
wyposaŜenie podstawowej części projektu wyliczone jest dla bardziej intensywnego wpływu
sejsmicznego.
- maksymalne wyliczeniowe wstrząsy ziemi 0,25 g (8 punktów w skali MSK 64);
- projektowe wstrząsy ziemi 0,12 g (7 punktów w skali MSK 64);
Wyliczenia zostały przeprowadzone z zastosowaniem szeroko znanych w świecie i
przyjętych w międzynarodowej praktyce projektowania elektrowni atomowych programów
wyliczeniowych.
W ten sposób projekt Bałtyckiej Elektrowni Atomowej przewiduje ochronę przed
zewnętrznymi ekstremalnymi obciąŜeniami w ramach podstawowych warunków
projektowych, w tym przy trzęsieniu ziemi - maksymalne wyliczeniowe wstrząsy ziemi o sile
7 punktów.
Pytanie 8 Dane z rozdziału 3.9.4 dotyczące oceny obecnej sytuacji dotyczącej
promieniowania na terenie, gdzie planowana jest budowa Bałtyckiej Elektrowni
Atomowej i wokół niej wymagają przeprowadzenia szeregu własnych pomiarów. W
analizowanym materiale przytaczane są litewskie i polskie dane, co jest istotnym
dodatkowym materiałem dla oceny sytuacji, jednak nie zwalnia inwestora z
przeprowadzenia własnych badań w tych dziedzinach, gdzie do tej pory brak danych z
odpowiednich terenów wokół elektrowni (np. pomiary atmosferycznych aerozoli).
Proszę o dostarczenie odpowiednich danych.
Odpowiedź: Zgodnie z rekomendacjami Ministerstwa Środowiska Federacji Rosyjskiej i
Państwowego Komitetu Budowlanego (Gosstroj) Rosji na danym stadium projektowania
(uzasadnienie inwestycji) wiele cech środowiska naturalnego i odpowiednio niektóre aspekty
oceny wpływu na środowisko naturalne zostały przyjęte na podstawie funduszowych
materiałów rozpatrywanego regionu.
Przytoczono dane z pomiarów w Rzeczypospolitej polskiej, które mogą, naszym
zdaniem, charakteryzować stan atmosfery w regionie dla tego czynnika. Rosyjskie dokumenty
normatywne, zaliczane do badań radiacyjno-ekologicznych, nie wymagają obowiązkowego
przeprowadzenia pomiarów radioaktywnych aerozoli w pobliŜu placu budowy.
PoniewaŜ w pobliŜy placu przyszłej elektrowni atomowej nie ma źródeł
radioaktywnych zanieczyszczeń, uwaŜa się, Ŝe nie ma konieczności dodatkowego badania
radioaktywnych aerozoli.
RóŜe wiatrów na podstawie danych wieloletnich obserwacji stacji meteorologicznych
w mieście Sowietsk (25 km na północny zachód od placu elektrowni atomowej)
/patrz: rosyjska wersja językowa/
Warunki aerologiczne dla rozpatrywanego placu są sprzyjające do rozpraszania
mieszanek z wysokich źródeł i spełniają wymogi, przyjęte dla rozmieszczenia elektrowni
atomowej.
- powtarzalność przyziemnych inwersji w rejonie średnio w ciągu roku wynosi 28%,
wzniesionych 25%
- powtarzalność prędkości wiatru 0-2 m/s wynosi 6%
- największe prawdopodobieństwo mają klasy stałości atmosfery neutralna (41%) i bardzo
niestała (20%).
Na następnym stadium budowy Bałtyckiej Elektrowni Atomowej (pierwsze trzy lata
budowy) przeprowadzone zostaną dodatkowe badania w celu potwierdzenia i doprecyzowania
zdeklarowanych wyników oceny wpływu na środowisko, w tym charakterystykę
aeroklimatyczną bezpośrednio na placu budowy elektrowni atomowej.
Prace mające na celu zbadanie istniejącego obciąŜenia technologicznego pochodzenia
przeprowadzane były w latach 2009-2010 przez zespół Rosyjskiego Państwowego
Uniwersytetu im. E. Kanta (Kaliningrad). Z uwagi na wielkość dawki naturalnego
promieniowania gamma badany teren zaliczany jest do strefy umiarkowanej (od 0,6 do 0,9
mSv/rok) naturalnej radiacji. Średnia wartość mocy efektywnej dawki promieniowania
gamma dla badanego terenu wyniosła około 0,10 mcSv/godz. Niskie wartości dawki
promieniowania, są przede wszystkim uwarunkowane obniŜonymi zawartościami naturalnych
radioaktywnych komponentów w skałach tworzących glebę i odpowiednio glebach danego
regionu.
Rozmieszczenie tła gamma w badanych glebach zaleŜy od typu ukształtowania terenu.
Na terenie lokalizacji elektrowni atomowej istnieją 3 typy ukształtowania terenu z róŜnymi
radioaktywnymi systemami: pierwszy typ obszar jezior polodowcowych, charakteryzuje się
nagromadzeniem naturalnych radionuklidów, drugi typ zalewowy, charakteryzuje się aktywną
migracją radionuklidów; trzeci typ – urbanistyczny z wprowadzeniem elementów
radioaktywnych.
Pytanie 9 Niezrozumiałe jest, dlaczego dla analizy awarii poza ramami projektu
przyjmuje się początkowo przypadki uwolnienia, charakterystyczne dla awarii, gdzie
istnieje prawdopodobieństwo powstania 10E-7 (w przypadku takiej awarii
przeprowadzana jest kompleksowa analiza wraz z oceną zastosowania określonych
działań interwencyjnych), a następnie rozpatrywana jest jeszcze powaŜniejsza awaria o
prawdopodobieństwie powstania 10E /nieczytelne/ i uwolnieniem 20 razy większym w
części Cs 137 (jedynie dla analizy zanieczyszczenia wód podziemnych i
powierzchniowych). W drugim przypadku zakłada się brak innych sposobów
przedostania się radioaktywnych substancji do środowiska naturalnego. Jednocześnie w
pierwszym akapicie na stronie 199 danego dokumentu napisano, Ŝe najpowaŜniejszą
awarią, zakładaną dla potrzeb projektu, jest awaria o prawdopodobieństwie nie
mniejszym niŜ 10E-7, co poddaje w wątpliwość zastosowanie tego negatywnego
scenariusza.
Odpowiedź:
W przedstawionym przez stronę rosyjską dokumencie „Bałtycka Elektrownia Atomowa”.
Materiały oceny oddziaływania na środowisko naturalne” p. 6.4.4 4.1 (1 akapit na stronie
199) rozpatrywane są awarie projektowe (kryteria dla awarii projektowych – poziom
prawdopodobieństwa nie mniej niŜ 10E-7 1/rok).
W p. 6.4.2.4.2 rozpatrywane są pozaprojektowe awarie, ryzyko których wynosi poniŜej 10E-7
1/rok.
Dla sytuacji zaraŜenia podziemnych i powierzchniowych wód były konserwatywnie
rozpatrzone celowo najgorsze scenariusze emisji, a mianowicie zakładana cięŜka
pozaprojektowa awaria c emisją 100 TBk Cs 137, prawdopodobieństwo wystąpienia której
nie przekracza 10E-7 1/rok, przy której całkowita uwolniona aktywność bądź a) rozprasza się
po skaŜonym terenie, który następnie traktowany jest jako źródło zanieczyszczenia wód
podziemnych, i b) miejscowo rozlewa się na ziemię i dalej trafia do wód podziemnych. Nie
uwzględniono przy tym czynników, które zmniejszają rozprzestrzenienie, a mianowicie
sorpcja i rozpad nuklidów.
W ten sposób moŜna uwaŜać, Ŝe sprzeczność w przedstawionych materiałach nie
występuje.