nieodpłatnie w formacie PDF

Transkrypt

analiza dynamiczna zakłóceń
występujących w sieci elektroenergetycznej
Index Copernicus: 3,69; punkty MNiSW: 5
styczeń-luty
2015 (131)
e-mail: [email protected] www.elektro.info.pl
1/2
Nakład 9,5 tys. egz. ISSN 1642-8722 indeks 373761
Cena 13,00 zł (w tym 5% VAT)
ENERGETAB, HALA K, STOISKO 15
odporność systemów zasilania gwarantowanego
nowe wymagania norm dotyczących
rozdzielnic i sterownic nn
GRUPA
• Szczegó³owe informacje w Internecie na stronie www.ndn.com.pl
PoMOCne w działaniu Rewelacja cenowa
Charakterystyka - PC5000a
Odczyt 50000 i 500000 na zakr. DCV i Hz;
Odświeżanie: odczyt 4 4/5 cyfry – 5 razy/s
odczyt 5 4/5 cyfry – 1,25 razy/s
True RMS (pomiar rzeczywistej wartości skutecznej)
dla AC / AC+DC
Dokładność na zakresie DCV 0,03%
System PC Link® - współpraca z komputerem PC
(interfejs RS232 lub USB2)
Pomiar pojemności
Pomiar częstotliwości
Pomiar częstotliwości sygnałów cyfrowych
Kompensacja rezystancji przewodów pomiarowych
Pomiar poziomu (dBm)
Pomiar wypełnienia impulsów
Pomiar pętli prądowej (%4-20mA)
Test diod i akustyczny test ciągłości
Pamięć wartości maksymalnej i minimalnej (MAX/MIN)
Pomiar wartości szczytowych (Peak Hold)
Automatyczny dobór zakresu
Automatyczny wyłącznik zasilania
Współpraca z komputerem (oprogramowanie oraz
kabel jest wyposażeniem opcjonalnym)
PC 5000a cena 1 szt. 450 zł + vat
cena przy 3 szt. 400 zł + vat/1 szt.
Charakterystyka - APPA 30R
Maksymalny odczyt 4000
Automatyczny dobór zakresu
Podwójny czujnik Halla
Cęgi ze stali niklowej
Pomiar prądu AC/DC do 300A i napięcia AC/DC do 600 V
0,5% dokładnoœæ pomiaru napięcia stałego
1,5% dokładnoœæ pomiaru napięcia zmiennego
1,0% dokładnoœæ pomiaru prądów stałych i zmiennych
0,9% dokładnoœæ pomiaru rezystancji
Akustyczny test ciągłoœci
Przycisk zerowania zakresu
Pamięć pomiaru bieżącego i maksymalnego
Średnica mierzonego przewodu do 22mm
Ochrona przed przepięciami do 600V na każdym zakresie
Odporność na upadek z wysokości do 1,4m
Izolowane gniazda wejściowe
Ergonomiczna obudowa
Zgodny z normą IEC 1010-1 CAT II 600V
DS1054Z: 50MHz, 4 kanały
1 GSa/s, 12 Mpkt, USB, 7"
Charakterystyka
Pasmo: 50 MHz
4 kanały
Maks. częstość próbkowania do 1 GSa/s
Pamięć akwizycji do 12 Mpkt / opcjonalnie do 24 Mpkt
Innowacyjna technologia „UltraVision”`
Odświeżanie z częstotliwością do 30 000 przebiegów na sekundę
Nagrywanie do 60 000 ramek przebiegów w czasie rzeczywistym (opcja)
Niski poziom szumu, zakres dynamiki: 1 mV/dz do 10V/dz
Opcjonalne wyzwalanie i dekodowanie magistral szeregowych (RS232, I2C, SPI)
Wiele poziomów jasności wyświetlanych przebiegów
Interfejsy komunikacyjne: USB Host i Device, LAN (LXI), AUX, USB-GPIB (opcja)
Kompaktowe wymiary, mały ciężar, łatwa obsługa
7-calowy ekran TFT (800x480) WVGA
Pasmo analogowe
Liczba kanałów analogowych
Maks. częstość próbkowania
Maks. pojemność pamięci
Częstość odświeżania
Dokładność podstawy czasu
Dryft podstawy czasu
Zakres podstawy czasu
Impedancja wejściowa
Skala osi pionowej
Dokładność wzmocnienia DC
Ogranicznik pasma
Rejestracja w czasie
rzeczywistym, odtwarzanie,
analiza przebiegów
Standardowe tryby wyzwalania
Charakterystyka - APPA 135
Maksymalny odczyt 10000
Bargraf 60 segmentów
Odczyt AC i AC+DC TrueRMS
Automatyczny wykrywanie AC/DC 1000V i dobór zakresu
Odświeżanie wskazania 3x na sek.
Pomiar mocy i współczynnika mocy
Zakres DCμA
Licznik częstotliwości
Pomiar temperatury, pojemności, rezystancji
Pomiar harmonicznych do 25 i zniekształceń
Zbliżeniowe wykrywanie przewodu pod napięciem
Akustyczny test ci¹głości, test diody, Auto Ohm
Pamięć pomiaru bieżącego Data HOLD i maks./min. Peak
HOLD
Filtr dolnoprzepustowy
Prąd rozruchowy, wskaźnik kolejności faz
Średnica mierzonego przewodu do 37 mm
Odporność na upadek z wysokości do 1,2 m
Zgodny z normą IEC 61010-1 CAT. IV 600V / CAT. III 1000V
APPA 30R cena: 300 zł + vat
APPA 135 cena: 450 zł + vat
Opcjonalne tryby wyzwalania
Dekodowanie standardowe
Dekodowanie opcjonalne
Funkcje matematyczne
Pomiary automatyczne
Interfejsy komunikacyjne
Ekran
Wymiary
Masa
Sondy pomiarowe w standardzie
50 MHz
4
1 GSa/s (1 kanał), 500 MSa/s (2 kanały), 250MSa/s
(3/4 kanały)
standardowo: 12 Mpkt (1 kanał), 6 Mpkt (2 kanały),
3 Mpkt (3/4 kanały)
opcjonalnie: 24 Mpkt (1 kanał), 12 Mpkt (2 kanały),
6 Mpkt (3/4 kanały)
do 30 000 wfms/s (przebiegów/s)
≤ ±25 ppm
≤ ±5 ppm/rok
5 ns/dz ~ 50 s/dz
(1 MΩ ±2%)⎟⎪ (13 pF ±3 pF);
1 mV/dz do 10 V/dz
±2% pełnej skali (1 kanał); ±3% pełnej skali (2, 3, 4,
kanały)
20 MHz
do 60 000 ramek (opcja)
Edge, Pulse Width, Slope, Video, Pattern, Duration
RS232, I2C, SPI, Runt, Windows, Nth Edge, Delay,
Time out
magistrala równoległa
magistrale szeregowe: RS232, I2C, SPI
A+B, A-B, AxB, A/B, FFT, AND, OR, NOT, XOR, Diff,
Intg, Lg, Sqrt
Vpp, Vamp, Vmax, Vmin, Vtop, Vbase, Vavg, Vrms,
Vavg jednego okresu, Vrms jednego okresu, przerost,
przedrost, obszar, obszar okresu, częstotliwość,
okres, czas narastania i opadania, +Width, -Width,
+Duty, -Duty, opóźnienie A→B zbocza narastającego,
opóźnienie A→B zbocza opadającego, przesunięcie
fazy A→B zbocza
narastajacego, przesunięcie fazy A→B zbocza
opadającego
USB Host, USB Device, LAN(LXI), wyjście AUX (Trig
Out, Pass/Fail), konwerter USB-GPIB (opcja)
7,0” TFT LCD, WVGA (800x 480), 64 poziomów
jasności przebiegu
(Sz. x Wys. x Gł.) 313,1 mm x 160,8 mm x 122,4 mm
3,2 kg ±0,2 kg (bez opakowania)
150 MHz sonda pasywna RP2200: 4 komplety;
1300 zł + vat
®
02-784 Warszawa, ul. Janowskiego 15 tel./fax (22) 641-15-47, 644-42-50
http://www.ndn.com.pl e-mail: [email protected]
spis treści
s. 24
s. 66
s. 40
od redakcji
6
piszą dla nas
8
po godzinach
10
e.nowości
12
e.informuje
13
e.fotoreportaż
18
e.normy
86
wielcy elektrycy
87
e.dystrybucja
88
e.recenzja
89
e.krzyżówka
90
instalacje elektroenergetyczne
Karol Kuczyński
nowe wymagania norm dotyczących rozdzielnic
i sterownic nn (część 1.)
Leszek Halicki
miernik mocy HIOKI PW3365-20
prezentacja
56
inteligentny budynek
Andrzej Książkiewicz
zastosowanie systemów automatyki budynkowej
w obiektach wielkopowierzchniowych
58
automatyka
Karol Kuczyński
podstawowe parametry paneli operatorskich
64
Karol Kuczyński
przegląd paneli operatorskich/sterujących
66
systemy gwarantowanego zasilania
20
Wiktor Suliga
prezentacja
IP BUS – układ zasilania gwarantowanego
Karol Kuczyński
zestawienie rozdzielnic nn – podstawowe
parametry
24
Dominik Czado
prezentacja
rozdzielnice nn i obudowy aluminiowe w II klasie
ochronności
40
przeznaczony dla obiektów typu Data Center
68
Mirosław Miegoń
odporność systemów zasilania gwarantowanego
na awarie (część 1.)
70
Konrad Gurtat
prezentacja
systemy zasilania gwarantowanego na najwyższym
sieci elektroenergetyczne
poziomie niezawodności
73
Adrian Halinka, Piotr Rzepka, Mateusz Szablicki
zmienność napięć stacji WN/SN z przyłączonymi
źródłami wiatrowymi (część 1.)
Rittal
Rittal i Centrum Informatyczne Świerk –
42
prezentacja
superkomputer już działa!
45
napędy i sterowanie
Jerzy Szymański
zaburzenia doziemne przemienników częstotliwości
w układach kolejowych
74
Marcin Steczek, Adam Szeląg
impedancja wejściowa pojazdu trakcyjnego jako
kryterium spełnienia wymagań kompatybilności
w systemie trakcji elektrycznej DC
fotowoltaika
46
Tomasz Bakoń
wpływ produkcji i recyklingu elektrowni
jakość energii elektrycznej
fotowoltaicznych na środowisko
Radosław Wiśniewski, Zbigniew Skibko
analiza dynamiczna zakłóceń występujących w sieci
elektroenergetycznej
4
w w w. e l e k t r o . i n f o . p l
52
78
Gustaw Mazurek
prognozowanie produkcji energii w domowej
mikroelektrowni słonecznej
82
&
ZP
A
Ardetem&ZPAS Sp. z o.o.
RDETEM
S
®
O F E R TA :
ul. Słupiecka 14
57-402 Nowa Ruda
Tel./faks 74 872 47 06, 74 872 74 67
e-mail: [email protected]
www.ardetem.com.pl
POMIAR PARAMETRÓW SIECI PRĄDU PRZEMIENNEGO AC
Wizualizacja i transmisja pomiarów
PECA 11D – Analizator zakłóceń
ANALIZATOR PECA 15/17
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
Pomiar parametrów w sieci 1-fazowej i 3-fazowej symetrycznej i niesymetrycznej
Rejestracja parametrów zgodnie z normą EN 50160
Rejestracja przebiegu po wystąpieniu zakłócenia (10 okresów przed i 10 po)
Zapis parametrów w okresie 1 tygodnia
Pomiar harmonicznych prądu i napięcia do 32. rzędu
Graficzny ekran LCD, podświetlany
Uniwersalne napięcie zasilania: 20-270 Vac / 20-300 Vdc
Analiza harmonicznych
Wymiary: 96 x 96 x 108 mm
Pomiar w sieci jednofazowej i trójfazowej
1 wyjście RS-485 w standardzie (PECA 15)
2 wyjścia RS-485 w standardzie (PECA 17)
Opcje: 1 wyjście analogowe, 2 wyjścia przekaźnikowe, analiza harmonicznych
do 50. harmonicznej
• Wymiary: 96 x 96 x 86 mm
PECA 11 – Analizator parametrów sieci AC
•
•
•
•
•
Pomiar parametrów sieci 1-fazowej i 3-fazowej symetrycznej i niesymetrycznej
Pomiar prądów w sieci 1-fazowej
Graficzny ekran LCD, podświetlany
Możliwe opcje: analiza harmonicznych (do 50.), 1 lub 3 wyjścia analogowe, 2 lub 5
wyjść przekaźnikowych, wyjście Ethernet, pamięć pomiarów z zegarem, wyjście Profibus
• NOWOŚĆ protokół transmisji IEC 61850
PRZETWORNIKI POMIAROWE:
TAI60
TRM2
TRM4
• Pomiar prądu, napięcia AC
• 1 lub 2 wyjścia analogowe,
2 wyjścia przekaźnikowe
• Uniwersalne napięcie
zasilania: 20-270 Vac /
20-300 Vdc
• Pomiar parametrów w sieci 1-fazowej
lub 3-fazowej symetrycznej
• Opcje: wyjścia analogowe, przekaźnikowe, RS-485, pomiar harmonicznych,
wyjście Profibus
• Uniwersalne napięcie zasilania:
20-270 Vac / 20-300 Vdc -TRM2
• Pomiar parametrów w sieci 1-fazowej lub
3-fazowej symetrycznej i niesymetrycznej
• Opcje: wyjścia analogowe (do 5), przekaźnikowe,
RS-485, pomiar harmonicznych, wyjście Ethernet,
wyjście Profibus
20-270 Vac / 20-300 Vdc –TRM4
POMIAR PARAMETRÓW TECHNOLOGICZNYCH
Programowane przetworniki TPI 4001
Programowane przetworniki TPI 400/450/401/451
• Wejście stałoprądowe: +/-20 mA, +/-300 V, Pt100,
Ni100, termopary, rezystancja
• Programowane z PC lub z mikrokonsoli
20-270 Vac / 20-300 Vdc
• Wymiary: 22,5 x 75 x 120 mm
• Czas odpowiedzi: programowalny, minimalny 5 ms
• Wyjścia: analogowe, 2 przekaźnikowe, RS-485
•
•
•
•
•
•
•
Wejście stałoprądowe: +/-20 mA, +/-300 V (TPI 400/450/401/451)
Wejście Pt100, Ni100, termopary, rezystancja (TPI 401/451)
Programowane z PC lub z mikrokonsoli
Wymiary: 22,5 x 75 x 120 mm
Czas odpowiedzi: 150 ms
Wyjścia: 1 analogowe (TPI400/401), 2 analogowe
(TPI 451), 2 przekaźnikowe, RS-485
TABLICOWE MIERNIKI CYFROWE
DIP 400/401/402 – sygnały DC,
temperatura
DIS 2, 3, 4, 6 – pomiar sygnałów
DC i AC, temperatura
• Pomiary sygnałów stałoprądowych:
+/-20 mA, +/-300 V (DIP 400/401/402)
• Pomiar temperatury z sondą Pt100, Ni100 lub termopar (DIP 401/402)
• Pomiar sygnałów z czujników rezystancyjnych lub potencjometrycznych
(DIP 402)
• Pomiar sygnałów stałoprądowych +/-100 mV, +/-1 V,
+/-10 V, +/-300 V, +/-0/20 mA (DIS 2, DIS 4)
• Pomiar temperatury z czujników PT100, Ni100,
termopar (DIS 3, DIS 4)
• Pomiar sygnałów zmiennych 1 A lub 5 A albo
150 V lub 500 V (DIS 6)
• Zasilanie uniwersalne 20 do 270 Vac, 20 do 300 Vdc
DIP 406 – mostki tensometryczne
• Pomiary sygnałów z czujników tensometrycznych
• Zasilanie mostka
• 3 rodzaje tarowania
Dla wszystkich mierników typu DIP można zainstalować wyjście
analogowe, przekaźnikowe, RS-485, linijkę typu bargraf.
NOWOŚĆ!
DIP 605/605C – miernik częstotliwości/licznik
•
•
•
•
Miernik częstotliwości – DIP 605
DIP 605C dodatkowe wejście zliczające
Różnego rodzaju sygnały wejściowe
Obsługa enkoderów z rozróżnianiem kierunku
POSIADAMY RÓWNIEŻ PRZETWORNIKI, DETEKTORY PROGOWE, SEPARATORY PĘTLI I SYGNAŁÓW
STYKOWYCH ORAZ MIERNIKI CYFROWE DO STREFY ISKROBEZPIECZNEJ (CERTYFIKAT ATEX)
Drodzy Czytelnicy
Witam Państwa w pierwszym numerze „elektro.info” w 2015 roku, który tym razem
poświęciliśmy tematyce ogólnoelektrycznej. Coraz powszechniejsze stają się przydomowe elektrownie fotowoltaiczne, służące do wspomagania podstawowego źródła zasilania, którym jest System Elektroenergetyczny. Instalowane na dachach budynków
panele fotowoltaiczne przyłączane do wspólnej instalacji odbiorczej oprócz zalety, jaką
jest dostarczanie „darmowej energii elektrycznej”, stwarzają nowe źródło zagrożeń,
które może powstać podczas pożaru budynku. Nierozpoznany jest również problem
ochrony przeciwporażeniowej przy zasilaniu instalacji odbiorczej z tych źródeł. Pojawiające się problemy generują potrzebę opracowania metodyki ich neutralizacji, o której będziemy pisali w następnych numerach.
W nowo tworzonych warunkach, w których odbiorca zmienia się w prosumenta, nie
bez znaczenia pozostaje automatyka budynkowa, która zaczyna odgrywać coraz większą rolę w instalacjach elektrycznych budynków. Niepokojący jest jednak wskaźnik pożarów budynków, których przyczyną była niesprawna instalacja elektryczna lub przyłączone do niej urządzenia elektryczne. W Polsce jest ona powodem 22% wszystkich
pożarów powstających w ciągu roku. Równie wysoki jest wskaźnik śmiertelnych porażeń prądem elektrycznym przy eksploatacji instalacji oraz urządzeń elektrycznych
niskiego napięcia. Brak zainteresowania tym problemem ze strony władz państwowych powoduje, że coraz częściej w miejscach publicznych spotykamy zdewastowane
czynne urządzenia elektryczne. Zamiast rzetelnych kontroli wprowadza się coraz nowsze przepisy, co powoduje, że wiele z nich nabiera martwego charakteru. Podobnie
niezliczona liczba norm przedmiotowych, ogłaszanych przez Polski Komitet Normalizacyjny, bez przerwy modyfikowanych, nie ułatwia projektowania ani wykonawstwa.
Zmusza wręcz do poszukiwania prostszych i tańszych rozwiązań, które nie zawsze są
zgodne ze sztuką i budzą szereg kontrowersji podczas późniejszej eksploatacji, niejednokrotnie stwarzając zagrożenia porażeniowe oraz pożarowe. W numerze znajdą Państwo szereg interesujących artykułów poświęconych różnorodnej tematyce z zakresu
elektroenergetyki. Gustaw Mazurek (Politechnika Warszawska) prezentuje prognozę
produkcji energii elektrycznej w domowej mikroelektrowni (s. 82). Uzupełnieniem tego
artykułu jest artykuł Tomasza Bakonia (SGGW) poświęcony wpływowi produkcji i recyklingu elektrowni fotowoltaicznych na środowisko (s. 78). Podstawowe zagadnienia
automatyki budynkowej w rozległych obiektach na przykładzie systemów KNX i LCN
opisał Andrzej Książkiewicz (Politechnika Poznańska) (s. 58). Adam Szeląg (Politechnika Warszawska) i Marcin Steczek (Politechnika Łódzka) wyjaśnili zastosowanie filtrów w podstacjach trakcji kolejowej (s. 46). Zmienność napięć w stacjach WN/SN z przyłączonymi źródłami napędzanymi energią wiatru, opisali pracownicy Politechniki Śląskiej: Adrian Halinka, Mateusz Szablicki oraz Piotr Rzepka (s. 42). Uzupełnieniem
tego artykułu jest artykuł Zbigniewa Skibko oraz Radosława Wiśniewskiego poświęcony analizie dynamicznej zakłóceń występujących w sieci elektroenergetycznej (s. 52).
Jerzy Szymański tym razem opisał problematykę zwarć doziemnych w falownikach (s. 74). W numerze znajdą Państwo również zestawienie wybranych rozdzielnic
nn poprzedzone artykułem Karola Kuczyńskiego, który poświęcony został zmianom
w normalizacji dotyczącej rozdzielnic nn (s. 20). Uzupełnieniem numeru jest kolejna
porcja zdjęć obrazujących zagrożenia stwarzane przez instalacje oraz urządzenia elektryczne, których stan wynika z lekceważącego podejścia właścicieli lub zarządców do
problematyki bezpieczeństwa (s. 18). Nie zabrakło też informacji o nowościach rynkowych, zmianach w normalizacji oraz relacji z imprez branżowych, w których uczestniczyła nasza redakcja. Zapraszam do lektury.
6
520 VA – 720 VA
Zaawansowany układ zarządzania energią w akumulatorach
piszą dla nas
dr inż. Gustaw Mazurek
Absolwent Wydziału Elektroniki i Technik
Informacyjnych Politechniki Warszawskiej
(2004), doktor nauk technicznych (2009).
Laureat I miejsca w ogólnopolskim konkursie Fundacji Wspierania Rozwoju Radiokomunikacji i Technik Multimedialnych na najlepszą pracę doktorską (2009). Obecnie pracuje jako adiunkt w Instytucie Systemów
Elektronicznych Politechniki Warszawskiej. Jego zainteresowania
naukowe obejmują: cyfrowe przetwarzanie sygnałów, radiokomunikację, radiolokację, systemy identyfikacji radiowej (RFID), systemy mikroprocesorowe i struktury programowalne (FPGA). Aktualnie prowadzi badania niezawodności i dostępności fotowoltaicznych źródeł zasilania w instalacjach wyspowych oraz w systemach
łączności bezprzewodowej.
dr inż. Marcin Steczek
Absolwent Wydziału Elektrotechniki i Elektroniki Politechniki Łódzkiej. Stopień doktora uzyskał w 2012 roku. Od 2013 roku pracuje na stanowisku adiunkta w Instytucie
Elektroenergetyki w Zakładzie Transportu
i Przetwarzania Energii. W pracy naukowej
zajmuje się problemami kompatybilności pomiędzy pojazdem trakcyjnym i układem zasilania i urządzeniami systemu sterowania
ruchem kolejowym, zagadnieniem wyznaczania impedancji wejściowej elektrycznych pojazdów trakcyjnych wyposażonych w półprzewodnikowe układy napędowe, modelowaniem obwodów głównych pojazdów trakcyjnych do obliczeń stanów ustalonych. Autor
i współautor szeregu publikacji i referatów wygłoszonych na konferencjach międzynarodowych i krajowych. Prowadzi również zajęcia dydaktyczne z zakresu zagadnień zabezpieczeń w elektroenergetyce przemysłowej, informatyki, zasilania i podstaw trakcji elektrycznej oraz sterowania ruchem kolejowym.
dr hab. inż. Adam Szeląg,
prof. nzw. Politechniki Warszawskiej
Specjalista z zakresu szeroko pojętej trakcji
elektrycznej, autor kilku monografii i podręczników oraz ponad 200 artykułów i referatów konferencyjnych z zakresu trakcji miejskiej i kolejowej. Współorganizator konferencji Modern Electric Traction (MET). Kierownik i wykonawca ponad 150 prac naukowo-badawczych i projektowo-wdrożeniowych (w tym 3 patentów) dla
sektora transportu elektrycznego. Promotor 4 doktorów i kilkudziesięciu dyplomantów w Zakładzie Trakcji Elektrycznej (którego przez
5 lat był kierownikiem) Instytutu Maszyn Elektrycznych (którego
dyrektorem jest od 2008 r. ) w Politechnice Warszawskiej. Członek
Komitetu Elektrotechniki PAN (przew. Sekcji Trakcji Elektrycznej),
rad naukowych konferencji, jednostek naukowo-badawczych. Wyniki jego prac były wielokrotnie nagradzane m.in. nagrodą Premiera RP, Ministra Transportu, Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego, tytułem Człowiek Roku – Przyjaciel Kolei, nagrodami za innowacyjność, medalami SEP.
8
s. 52
s. 70
s. 20
GRUPA MEDIUM
Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością Sp. k.
04-112 Warszawa, ul. Karczewska 18
tel. 22 810 65 61, faks 22 810 27 42
[email protected]
www.elektro.info.pl
REDAKCJA
Redaktor naczelny
JULIAN WIATR [email protected]
Sekretarz redakcji
ANNA KUZIEMSKA [email protected] (redaktor językowy)
Redakcja
KAROL KUCZYŃSKI [email protected] (redaktor tematyczny)
EMILIA SOBIESIAK [email protected] (redaktor www)
JACEK SAWICKI [email protected] (redaktor tematyczny)
AGATA KENDZIOREK-SKOLIMOWSKA (redaktor statystyczny)
REKLAMA I MARKETING
tel./faks 22 810 28 14
Dyrektor ds. marketingu i reklamy JOANNA GRABEK [email protected]
tel. 0 600 050 380
KOLPORTAŻ I PRENUMERATA
tel./faks 22 810 21 24
Dyrektor ds. marketingu i sprzedaży MICHAŁ GRODZKI [email protected]
Specjalista ds. dystrybucji ANETA KACPRZYCKA [email protected]
Specjalista ds. prenumeraty ANNA SERGEL [email protected]
ADMINISTRACJA
Główna księgowa BARBARA PIÓRCZYŃSKA [email protected]
HR DANUTA CIECIERSKA [email protected]
SKŁAD I ŁAMANIE
Studio graficzne Grupy MEDIUM
DRUK
Zakłady Graficzne Taurus
Redakcja zastrzega prawo do adiustacji tekstów. Nie zwraca tekstów niezamówionych.
Nie ponosi odpowiedzialności za treść reklam i ogłoszeń oraz ma prawo odmówić publikacji bez podania przyczyn.
Wszelkie prawa zastrzeżone © by Grupa MEDIUM. Czasopismo znajduje się na liście czasopism punktowanych
Ministerstwa Nauki i Szkolnictwa Wyższego. Lista recenzentów merytorycznych dostępna jest
na stronie www.elektro.info.pl. Wersja pierwotna czasopisma – papierowa.
jest członkiem
Izby Wydawców Prasy – ISSN 1642-8722
indeks firm
10
w styczniu i lutym
R
ok 2015 przywitaliśmy tematyką instalacji elektrycznych w obiektach budowlanych. Julian Wiatr omówił zasilanie budynków użyteczności publicznej oraz budynków mieszkalnych w energię elektryczną.
O bezpieczeństwie użytkowania instalacji
elektrycznych w Polsce przeczytaliśmy w artykule Radosława Lenartowicza. Karol Kuczyński opisał kontrole i sprawdzenia okresowe instalacji elektrycznych w obiektach
budowlanych. Na temat instalacji elektrycznych na terenach budów przeczytaliśmy
w artykule Lecha Danielskiego i Janusza Koniecznego. Następnie Karol Kuczyński przedstawił przykłady oznaczania kabli i przewodów oraz omówił zagadnienia wybrane rozłączników i bezpieczników nn. Na stronie
przeczytać mogliśmy również o nowoczesnych możliwościach poprawy efektywności pracy sieci poprzez wykorzystanie danych z systemów GIS i AMI. Miesiąc zakończyliśmy artykułem Grzegorza Hołdyńskiego i Zbigniewa Skibko na temat doboru przewodów i kabli zasilających budynki biurowe. W lutym skupimy się na
zagadnieniach związanych z oświetleniem. Dariusz Kamiński opisze oświetlenie na placu budowy, a Karol Kuczyński omówi temat zarządzania oprawami. Na temat zarządzania eksploatacją oświetlenia zewnętrznego w zakładach przemysłowych napisze Waldemar Jasiński.
W drugiej połowie lutego w artykule Karola Kuczyńskiego przeczytamy o oprawach oświetlenia awaryjnego i ewakuacyjnego. Miesiąc zakończymy artykułem Wiesławy Pabjańczyk na temat inteligentnych instalacji oświetlenia wnętrz w kontekście zmian normy PN-EN 12464-1.
Zachęcamy czytelników strony internetowej do rozwiązania krzyżówki, w której nagrodą
jest zestaw wkrętaków Wera Kraftform Plus 100, ufundowany przez sklep internetowy Profitechnik. Krzyżówka dostępna jest na stronie internetowej www.krzyzowka.elektro.info.pl.
Tekst Emilia Sobiesiak
Rys. Robert Mirowski
ABB
24
AG IT PROJECT
73
AGREGATY POLSKA
92
A-LANTEC
9
APATOR CONTROL
24, 25
APATOR
11
ASTOR
66
AUTOMATEX
23
BELMA
77
BEMKO
12
COMAP
53
EATON ELECTRIC
26, 67
ELEKTROBUDOWA
25
ELEKTROMONTAŻ POZNAŃ
27
ELEKTROTIM
39
ELMARK
67
ETA
7
ETI POLAM
28, 33
FLIPO ENERGIA
13
GE POWER CONTROLS
29
GPH
70
HAGER POLO
27
HULANICKI BEDNAREK
29
KABEL 2015
79
LABIMED
56, 57
LEGRAND
30
MAS
68
MERAWEX
71
NDN
2
PHOENIX CONTACT
67
PRE EDWARD BIEL
1, 12, 30, 31, 40
PROFITECHNIK
12, 90
RADIOLEX
12, 31
RELPOL
3
REVICO
32, 33
RITTAL
31, 45, 82, 83
SABAJ SYSTEM
34
SBT
72
SCHNEIDER ELECTRIC POLSKA
35
SCHRACK TECHNIK POLSKA
35
SILCO
51
SPIN
36, 37
TARGI AUTOMATICON 2015
65
TARGI ELEKTROTECHNIKA 2015
17
TARGI EXPOPOWER 2015
81
VER-TOM
37
ZPAS&ARDETEM
5
ZPAS-NET
38
ZPrAE
91
ZPUE
38, 39
nowości
mosiężne zaciski śrubowe VLM i ZLM
złączki zaciskowe BEMKO
F
zybkozłączki
serii P031/
P302 produkcji
BEMKO przystosowane są do wykonywania instalacji oświetleniowych bądź też innych prac elektroinstalacyjnych. Od strony instalacji mamy możli wość podłączenia przewodu o przekroju (0,75÷2,5) mm2 – złączka
P031 lub 2×(0,75÷2,5) mm2 –
złączka P032, natomiast od
strony oprawy linki o przekroju (0,5÷2,5) mm2. Dzięki
ich budowie możemy w szybki i bezpieczny sposób łączyć
poszczególne obwody elektryczne. Obudowa w kolorze
irma
PRE
Edward Biel od
2015 roku wprowadza na rynek
nowe serie zacisków śrubowych
typu VLM i ZLM.
Zaciski wykonane
są z lanego mosiądzu pokrytego powłoką cynową. Zacisk VLM przeznaczony jest stosowania w aparatach niskonapięciowych o prądzie znamionowym do 1250 A,
natomiast zacisk ZLM – do
1600 A. Zaciski przeznaczone
są dla żył kabli sektorowych
wielodrutowych, sektorowych
pełnych, okrągłych wielodrutowych i okrągłych pełnych.
Zacisk typu VLM umożliwia
przyłączenie przewodów
o przekroju 35–300 mm2, za
pomocą klucza imbusowego.
Zacisk ty pu ZLM pozwala na
przyłączenie 6 przewodów
o
przekroju
2×35 – 30 0 m m 2 .
Jest montowany
bezpośrednio na
szyny prądowe za
p omo c ą ś r u b y
M16. Zaciski typu
VLM i ZLM są wykonane z mosiądzu, odlanego metodą zalewania
grawitacyjnego,
zapewniającego bardzo dobrą
przewodność prądową. Charakteryzują się bardzo wysoką wytrzymałością mechaniczną
(m.in. wysokim momentem dokręcania), wielokrotnie przewyższającą obecnie stosowane
zaciski aluminiowe typu V.
Mają bardzo dobrą powierzchnię styku i strukturę materiału, co nie powoduje wysokich
wzrostów temperatur przy
większych obciążeniach. Są
również odporne na korozję
oraz zużycie.
uniwersalne stoły montażowe
U
niwersalne
stoły montażowe są now y mi
produktami firmy
Radiolex przeznaczonymi dla monterów elektr ycznych płyt montażowych. W 2015 roku
wprowadzono do sprzedaży
dwa rodzaje stołów. Pierwszy, w wersji podstawowej,
ma stałe pole robocze o wymiarze maks. 1000×1900 mm
oraz skokową możliwość regulacji kąta jego pochylenia.
Drugi, w wersji Premium,
ma pole robocze regulowane w zakresie szer. 1000–
15 0 0 m m × d ł . 145 0 –
1900 mm oraz możliwość
płynnej regulacji kąta nachylenia. Konstrukcje sto-
12
łów w ykonane są ze stali,
a w ysuwane w ysięgniki
z systemowych profili aluminiowych. Obie wersje mają
możliwość rozbudowy funkcjonalności, tak aby zaspokoić oczekiwania wymagającego użytkownika. Podstaw y
ramy są na kółkach z możliwością blokowania. Proponowane rozwiązania zapewniają poprawę warunków pracy
pracowników zgodnie z wymaganiami ergonomii i BHP.
S
białym, wykonana z tworzywa
o klasie palności UL 94V2, jest
wyposażona w okienko służące do „kontroli fazy”. Zaciski
wewnętrzne wykonane z niklowanego mosiądzu pozwalają na wykorzystanie w instalacjach o napięciu do 450 V
i prądzie do 24 A. Szybkozłączki wykonane są zgodnie z norm a m i P N - E N: 6 0 9 9 8 -1
i 60998-2-2. Mają również
certyfikat VDE.
Wera Kraftform Plus 100
Z
estaw profesjonalnych
wkrętaków izolowanych
firmy Wera to wyjątkowa propozycja, której szczególne zalety z zakresu bezpieczeństwa
z pewnością docenią profesjonaliści z branży elektrycznej.
W skład zestawu wchodzą
wkrętaki izolowane do śrub
i wkrętów z nacięciem prostym (z rowkiem) i gniazdem
krzyżowym Phillips (PH) lub
Pozidriv (PZ). Narzędzia te
sprawdzone zostały podczas
indywidualnych testów na
wytrzymałość dielektryczną
przeprowadzanych przez firmę Wera. Dzięki temu użytkownik ma pewność, że właściwości izolacyjne przyrządu
zostały dokładnie sprawdzone i gwarantują bezpieczeństwo pracy pod napięciem
1000 V, zgodnie z normą
PN-EN 60900. Dodatkowym
atutem narzędzi jest innowacyjny system Lasertip®, który zapobiega „wyślizgiwaniu”
się wkrętaka z gniazda wkrę-
tu. Ponadto, sześciokątny kołnierz na rękojeści wkrętaka zabezpiecza przed staczaniem się
wkrętaka np. ze stołu. Warto
również podkreślić, że trójkomponentowa rękojeść Wera
Kraftform® Plus jest niezwykle
ergonomiczna, co pozwala na
ogromny komfort w trakcie pracy, a oznaczenie na niej rozmiaru i profilu ułatwia rozpoznanie
narzędzia. Zestaw przydatny
jest do wszelkiego rodzaju
przemysłowych i warsztatowych prac montażowych czy
serwisowych, a dostępny jest
w sklepie internetowym www.
profitechnik.pl.
nr 1-2/2015
informuje
II Kongres Elektryki Polskiej
XX Konferencja NaukowoTechniczna Bezpieczeństwo
Elektryczne ELSAF 2015
oraz X Szkoła Ochrony
Przeciwporażeniowej pod
patronatem „elektro.info”
O
dbywający się w dniach 1–2 grudnia
2014 r. w Warszawskim Domu Technika NOT II Kongres Elektryki Polskiej pt.
„Elektryka i Cyfryzacja – Polska wobec wyzwań XXI wieku” był po pięciu latach najobszerniejszym przeglądem stanu i kierunków rozwoju szeroko rozumianej elektryki.
Został on zorganizowany przez obchodzące
w 2014 roku swoje 95-lecie Stowarzyszenie
Elektryków Polskich we współpracy z Federacją Stowarzyszeń Naukowo-Technicznych
NOT oraz Politechniką Warszawską, Wojskową Akademią Techniczną i Uniwersytetem Kardynała Stefana Wyszyńskiego.
Głównym celem Kongresu było podjęcie
prac nad przygotowaniem kompleksowego
raportu przedstawiającego analizę wielu obszarów elektryki. W założeniu organizatorów Kongresu, Raport powinien stanowić
wsparcie dla decydentów przy podejmowaniu działań niezbędnych dla bezpiecznego
i zrównoważonego rozwoju kraju. Honorowy Patronat nad Kongresem objął Prezydent
Rzeczypospolitej Polskiej Bronisław Komorowski.
Uroczystej inauguracji dokonał dr inż.
Piotr Szymczak – prezes SEP, który powitał uczestników oraz przedstawił cele Kongresu. W uroczystym otwarciu wzięli udział
m.in.: rektor UKSW ksiądz prof. Stanisław
Dziekoński, prof. Stanisław Wincenciak –
prorektor ds. rozwoju PW, dr Ewa Mańkiewicz-Cudny – prezes FSNT NOT, prof. An-
Uroczysta inauguracja II Kongresu Elektryki Polskiej
przez prezesa SEP dr inż. Piotra Szymczaka
drzej Jakubiak – pełnomocnik dziekana
Wydziału Elektroniki PW, dr hab. Mariusz
Figurski prof. WAT – prorektor ds. rozwoju, doradca Prezydenta RP Krzysztof Król
oraz doradca Ministra Gospodarki Henryk
Kobierański, który odczytał okolicznościowy list od wicepremiera, ministra gospodarki skierowany do uczestników i organizatorów Kongresu. Obecni byli także: prezes Urzędu Dozoru Technicznego Mieczysław Borowski, prezes Głównego Urzędu
Statystycznego Janusz Witkowski, prezes
Zarządu Krajowej Agencji Poszanowania
Energii Zbigniew Szpak, generalny inspektor Ochrony Danych Osobowych Rafał Wiewiórkowski, prezes Polskiego Towarzystwa Informatycznego Marian Noga,
przedstawiciele świata nauki z instytutów
badawczych i uczelni, stowarzyszeń i organizacji branżowych, reprezentanci biznesu i świata gospodarczego oraz przedstawiciele inżynierskiego ruchu stowarzyszeniowego.
Tradycyjnie Szklarska Poręba zaprasza w dniach 23–25 września
2015 r. na XX Konferencję NaukowoTechniczną Bezpieczeństwo Elektryczne ELSAF i X Szkołę Ochrony
Przeciwporażeniowej. Konferencję
organizuje Katedra Energoelektryki
Politechniki Wrocławskiej, Patronat
Honorowy sprawują Polski Komitet
Bezpieczeństwa w Elektryce SEP
i Stowarzyszenie Elektryków Polskich Oddział Wrocławski. Tematyka konferencji będzie obejmowała
zagadnienia związane z: ochroną
przed porażeniem prądem elektrycznym, ochroną przed oddziaływaniem
pól elektromagnetycznych, ochroną
przed oddziaływaniem elektryczności statycznej, ochroną odgromową
i przepięciową, ochroną przed pożarami powodowanymi przez instalacje i urządzenia elektryczne.
W ramach Szkoły Ochrony Przeciwporażeniowej przewiduje się wykłady dla inżynierów i techników
elektryków, które będą poruszały w
sposób przystępny praktyczne aspek14
»
reklama
Agregaty prądotwórcze
FLIPO ENERGIA Sp. z o.o.
Oficjalny autoryzowany Master Dystrybutor firmy SDMO Industries.
Specjalistyczna firma agregatowa na rynku zasilania gwarantowanego w Polsce.
Dostawy agregatów we wszystkich wersjach wyposażenia w zakresie mocy od 5 do 3300kVA.
Automatyka agregatu dopasowana do potrzeb klienta.
Oferujemy:
projekty Systemów Zasilania,
specjalistyczne uzgodnienia, dobór urządzeń i rozwiązań technicznych,
kompletacja dostaw,
usługi realizacji instalacji dedykowanych, wentylacji, wydechu spalin, zasilania paliwem,
serwis gwarancyjny , opieka serwisowa
nr 1-2/2015
Biuro Handlowe
ul. Raszyńska 13, 05-500 Piaseczno
tel. 022 737 59 61
kontakt@flipoenergia.pl
serwis@flipoenergia.pl
13
informuje
13
Obrady merytoryczne Kongresu poprzedziło wyróżnienie Medalem SEP im. prof.
Janusza Groszkowskiego Telewizji Polskiej
SA za stworzenie Platformy Hybrydowej.
Medal w imieniu TVP SA odebrał wiceprezes Marian Zalewski. Merytoryczne obrady
rozpoczęły, odbywające się po sesji inauguracyjnej, dwie sesje plenarne. Pierwsza
z nich dotyczyła bezpieczeństwa energetycznego, druga natomiast cyberbezpieczeństwa i bezpieczeństwa informacyjnego. Obradom Kongresu towarzyszyła wystawa firm
z obszaru elektryki prezentujących swój dorobek i ofertę produktową.
Drugi dzień Kongresu rozpoczęły dwie sesje plenarne: „Badania naukowe a innowacyjna gospodarka – zbierać punkty czy realizować wdrożenia?” oraz „Wybrane problemy współczesnej elektryki”. II Kongres
stanowił formę wymiany poglądów i wypracowania impulsów do budowy koncepcji bezpiecznego rozwoju kraju w warunkach przemian społeczno-gospodarczych spowodowanych rozwojem elektryki i upowszechnieniem techniki cyfrowej. Był miejscem spotkania środowisk opiniotwórczych: polityków, działaczy społecznych, naukowców
i praktyków, a także przedstawicieli mediów, którzy są zainteresowani problematyką wyzwań, jakie nowe techniki i technologie oparte na zdobyczach elektryki i techniki cyfrowej stawiają przed osobami i środo-
»
ty ochrony przeciwporażeniowej. Tematyką przewodnią Szkoły będą zagadnienia związane z projektowaniem i realizacją ochrony przeciwporażeniowej oraz bezpieczeństwem
pracy przy urządzeniach elektrycznych niskiego i wysokiego napięcia.
Prezentowane będą również zasady
stosowania środków ochrony przeciwporażeniowej w instalacjach specjalnych.
Słuchacze otrzymają świadectwa
ukończenia Szkoły ELSAF 2015. Więcej informacji udziela dr inż. Marek
Jaworski, tel. 603 290 090, 71 320
37 68, e-mail: [email protected],
http://elsaf.pwr.wroc.pl.
dynamiczne UPS-y o mocy
1670 kVA dla serwerowni
OCEAN budowanej przez
Interdyscyplinarne Centrum
Modelowania Matematycznego
i Komputerowego UW
Spółka Inventpower, dostawca
rozwiązań zapewniających ciągłość zasilania, podpisała umowę na dostawę
zasilania gwarantowanego na potrzeby Centrum Kompetencji Otwartego
Centrum Danych i Analiz OCEAN, budowanego przez Interdyscyplinarne
Centrum Modelowania matematycznego i Komputerowego UW (ICM UW).
W ramach umowy Inventpower dostarczy system, którego sercem będą
dynamiczne zasilacze UPS (DRUPS)
dużej mocy w konfiguracji 2×1670 kVA.
Zakres dostawy zawiera także
kompletną infrastrukturę elektryczną
do rozdziału mocy w serwerowni oraz
układy towarzyszące, niezbędne do poprawnego funkcjonowania systemu.
Projekt przewiduje możliwość rozbudowy systemu o następne 10 jednostek DRUPS tej samej mocy. Zamówione
na potrzeby obiektu urządzenia są zintegrowanymi na wspólnej ramie systemami UPS składającymi się z czterech podstawowych elementów; zasobnika energii kinetycznej, mechanicznego sprzęgła, silnika diesla i prądnicy.
16
14
Wystąpienie Rektora PW prof. dr. hab. inż. Jana
Szmidta
Uczestnicy II Kongresu Elektryki Polskiej
wiskami decydującymi o kierunkach rozwoju Polski w XXI wieku. Spotkanie zainicjowało dyskusję na wiele kluczowych dla przyszłości Polski tematów oraz umożliwiło wypracowanie wspólnego stanowiska ludzi
związanych z techniką i określiło kierunki
działań.
Zanosi się, że przez cały rok 2015 trwało
będzie opracowanie wniosków z Kongresu
i przygotowanie Raportu obejmującego problemy: bezpieczeństwa energetycznego dla
pokoleń; wytwarzania energii – diagnoza
i terapia; magazynowania energii elektrycznej – studium efektywności i niezawodności; przesyłu i dystrybucji energii – potrzeby, progi i bariery nowego porządku prawnego dla przyspieszenia rozwoju i modernizacji energetyki; nauka – edukacja – przemysł: synergiczna współpraca dla innowacyjności elektryki.
Oprac. i fot. kk
Wystąpienie prorektora ds. naukowych WAT prof. dr.
hab. inż. Krzysztofa Czupryńskiego
15 lat Rittal Polska
T
»
o już 15 lat, od kiedy spółka Rittal, producent szaf sterowniczych i rozwiązań
z zakresu infrastruktury IT, działa w Polsce. W hotelu Hilton w Warszawie odbyła
się uroczysta gala, podczas której uczczono jubileusz firmy.
Rittal to międzynarodowa korporacja zatrudniająca 10 000 osób, mająca 11 nowo-
czesnych fabryk oraz 64 oddziały międzynarodowe. Rittal jest wiodącym dostawcą
systemowym szaf sterowniczych, systemów rozdziału prądu, klimatyzacji, infrastruktury IT oraz oprogramowania i serwisu. Innowacyjność Rittala zaowocowała posiadaniem przez spółkę m.in. ponad 1500
patentów.
nr 1-2/2015
reklama
Liczne innowacje i wyróżnienia podkreślają imponującą pozycję firmy. Ale Rittal
to przede wszystkim ludzie, których konsekwentne dążenie do celu i odwaga, by
wkroczyć na nowe ścieżki zapewniły firmie
pozycję szanowanego dostawcy i w efekcie
lidera rynku.
„Rittal Polska to zespół prawie 100 osób.
Nie osiągnęlibyśmy takiego sukcesu, gdyby nie nasi pracownicy, ale przede wszystkim, gdyby nie nasi klienci, którzy zdecydowali się postawić na innowacyjne
rozwiązania, technologię i jakość. Niezmiennie od 15 lat. Nasi klienci są naszymi partnerami i decydują o sukcesie tej
firmy”– mówił Piotr Górniak, Dyrektor
Zarządzający Rittal Sp. z o.o. podczas powitania gości.
Nieodłączną częścią jubileuszy są gratulacje od partnerów biznesowych. Ważnym wydarzeniem było wystąpienie gościa z centrali Rittal w Niemczech – Andreasa Keigera, Executive Vice President
Sales Europe, który pogratulował gospodarzowi wieczoru osiągnięć i wręczył
specjalne wyróżnienie. Warto podkreślić,
że centrala firmy w Niemczech organizuje co roku wewnętrzną konkurencję pomiędzy spółkami według różnorodnych
kryteriów. Spółka w Polsce w swojej
15-letniej historii trzykrotnie zajmowała
pierwsze miejsce w światowym rankingu spółek Rittal, dwukrotnie było to miejsce drugie.
Przez 15 lat firma dostarczyła na polski
rynek pół miliona małych obudów, ponad
140 000 dużych szaf, 17 000 klimatyzatorów. Na liście odbiorców Rittal znajdują się
podmioty z niemalże wszystkich branż.
Spółka wspiera firmy polskie, zagraniczne,
ale też i eksporterów. Tak charakterystyczne rozpoznawalne logo Rittal można dostrzec w serwerowniach i centrach przetwarzania danych takich firm jak najwięksi integratorzy IT, koncerny medialne, wyższe uczelnie, agencje i ministerstwa, policja, porty lotnicze, wiele banków i instytucji finansowych.
Podczas uroczystości uhonorowano najbardziej zasłużonych partnerów Rittal. Statuetkę dla firmy, która wprowadziła Rittal na polski rynek, odebrał Robert Kundys w imieniu
firmy Dürr Poland Sp. z o.o. Goście z zainteresowaniem wysłuchali wystąpienia prof.
Dariusza Rosatiego. Jedną z atrakcji wieczoru był występ kabaretu Hrabi. Jubileusz zaszczyciło prawie 200 gości.
Oprac. red., fot. Rittal
debiut VIGO System
S
półka VIGO System SA jest 25. debiutantem w 2014 roku na Głównym Rynku Giełdy Papierów Wartościowych w Warszawie. W ramach oferty publicznej poprzedzającej giełdowy debiut w dniu 25 listopada 2014 r. Spółka zaoferowała łącznie
294 250 akcji, w tym 35 tys. walorów nowej emisji. Łączna wartość oferty to
52,96 mln zł.
Środki z nowej emisji akcji zostaną przeznaczone m.in. na rozbudowę laboratorium
umożliwiającego prowadzenie prac badawczo-rozwojowych i produkcję detektorów
przy wykorzystaniu technologii MBE (Molecular Beam Epitaxy).
W 2013 r. VIGO System zanotował
6,9 mln zł zysku netto, 7 mln zł zysku operacyjnego oraz 20,6 mln zł przychodów.
nr 1-2/2015
KIERUNKI ROZWOJU
IZOLACJI
A WYZWANIA BUDOWNICTWA
NISKOENERGETYCZNEGO
9–10 kwietnia 2015 r., Warszawa
hotel Radisson Blu Centrum
Organizator:
www.konferencjaizolacje.pl
W I połowie 2014 r. spółka wypracowała
3,99 mln zł zysku netto, 4,13 mln zł zysku
operacyjnego oraz 11,15 mln zł przychodów.
VIGO System to firma o zasięgu globalnym, a produkty znajdują zastosowanie
Sponsorzy główni konferencji:
Mirosław Grudzień prezentuje produkowane detektory podczerwieni
15
informuje
14
m.in. w sektorze obronnym, przemyśle,
medycynie oraz nauce. Jak podkreśla Mirosław Grudzień – prezes VIGO System,
giełdowy debiut to dla firmy kolejny krok
w kierunku rozwoju i budowy wartości
spółki przez przygotowanie się na rosnący
popyt wynikający z upowszechniania się
detektorów podczerwieni i rosnącej liczby
ich zastosowań.
VIGO System jest firmą technologiczną, założoną przez grupę naukowców
z Wojskowej Akademii Technicznej. Spółka działa od 20 lat i zajmuje obecnie jedną z czołowych pozycji na światowym rynku produkcji niechłodzonych detektorów
podczerwieni produkowanych w technologii MOCVD (Metal Organic Chemical Vapor Deposition). Produkty VIGO System
wykorzystywane są m.in. w badaniach naukowych w dziedzinie: spektroskopii,
techniki laserowej i kontrolowanej syntezy termojądrowej. Znaczącym partnerem
biznesowym spółki z Ożarowa Mazowieckiego są firmy z sektora obronnego. Detektory VIGO są wykorzystywane również
w diagnostyce medycznej, w tym w wysoce zaawansowanej diagnostyce onkologicznej. Urządzenia VIGO System znajdują zastosowanie nie tylko na naszej plane-
»
Istotnym kryterium wyboru technologii DRUPS była energooszczędność
pozwalająca na zmniejszenie kosztów
utrzymania i minimalizację negatywnego oddziaływania na środowisko.
Powstające w ramach Interdyscyplinarnego Centrum Modelowania
Matematycznego i Komputerowego
Uniwersytetu Warszawskiego Centrum Danych i ich Analiz będzie
znaczącym w skali światowej i unikalnym w Polsce nowoczesnym centrum
zarządzania danymi. Serce OCEANU
stanowić będzie serwerownia będąca
eksper y menta lny m ośrodk iem
kształcenia w zakresie nowych technologii komputerowych. Jej nowoczesna, stworzona na potrzeby projektu
infrastruktura zapewni odpowiednią
jakość usług i stworzy środowisko rozwijania nowych aplikacji i modeli
równoległych. Wartość podpisanej
umowy przekracza 8 700 000,00 zł. inżynieria elektryczna
w budownictwie
Oddział Krakowski Stowarzyszenia
Elektryków Polskich przy współpracy
Centralnego Kolegium Sekcji Instalacji
i Urządzeń Elektrycznych SEP Wydziału Inżynierii Elektrycznej i Komputerowej Politechniki Krakowskiej i Małopolskiej Okręgowej Izby Inżynierów
Budownictwa organizuje VII Krajową
Konferencję Naukowo-Techniczną pt.
„Inżynieria Elektryczna w Budownictwie”. Konferencja odbędzie się
22 października 2015 r. w Krakowie,
w Domu Technika NOT przy ul. Straszewskiego 28, w Sali im. W. Goetla.
Celem konferencji jest przedstawienie
i przedyskutowanie aktualnej problematyki inżynierii elektrycznej w budownictwie, w tym zagadnień jakości
energii elektrycznej, kompatybilności
elektromagnetycznej i niestandardowych zastosowań energii elektrycznej.
Jedna z sekcji konferencji poświęcona
będzie zagadnieniom instalacji inteligentnych budynków. Termin nadsyłania zgłoszeń: 30 września 2015 r.,
adres: Oddział Krakowski SEP, ul. Stra17
16
cie ale pracują na pokładzie łazika marsjańskiego „Curiosity” zbudowanego na
potrzeby misji NASA.
Ofertę produkcyjną VIGO System stanowią również zaawansowane urządzenia
optoelektroniczne, w tym wysokiej klasy
kamery termowizyjne do zastosowań cywilnych i wojskowych. Szczególnym atutem firmy jest umiejętność łączenia prac
badawczo-rozwojowych w dziedzinie techniki podczerwieni z produkcją, przy ścisłej
współpracy z użytkownikiem. VIGO System od wielu lat we wspólnym, wciąż rozbudowywanym laboratorium, prowadzi
z naukowcami z Wojskowej Akademii Technicznej oraz innych placówek badawczych
krajowych i zagranicznych zaawansowane
badania nad nowymi typami detektorów
podczerwieni.
Oferta Spółki to zdaniem jej przedstawicieli unikalna wiedza zamknięta w nieustannie doskonalonych strukturach półprzewodnikowych. Jak dodaje Mirosław
Grudzień, wyjątkowość firmy z jednej
strony zapewnia niezwykle mocną, a często i monopolistyczną pozycję rynkową,
z drugiej, w oczywisty sposób wpływa na
rentowność działalności.
Oprac. i fot. kk
szkolenie dla projektantów, instalatorów i konserwatorów
systemów wentylacji pożarowej w obiektach budowlanych
C
»
entrum Naukowo-Badawcze Ochrony
Przeciwpożarowej Państwowy Instytut Badawczy w Józefowie k. Otwocka
w ramach cyklu szkoleń zorganizowało
w dniach 8–11 grudnia 2014 roku szkolenie dla projektantów, instalatorów i konserwatorów systemów wentylacji pożarowej w obiektach budowlanych.
W ramach szkolenia zostało wygłoszonych dwadzieścia specjalistycznych wykładów. Zajęcia rozpoczął wykład Grzegorza Mroczko poświęcony problematyce
wprowadzania do obrotu i stosowania
urządzeń technicznych z zakresu ochrony
przeciwpożarowej w Polsce. Piotr Wojtaszewski, zastępca dyrektora Biura Rozpoznawania Zagrożeń KGPSP, omówił procedury odbiorcze realizowane przez PSP
ze szczególnym uwzględnieniem systemów oddymiania, który stanowi istotny
element wspomagania ewakuacji ludzi
z płonącego budynku. Grzegorz Kubicki,
pracownik naukowy Politechniki Warszawskiej, omówił problemy związane
z projektowaniem wentylacji budynku.
Wyjaśnił zasadę działania systemu oddymiania i korzyści płynące z jego stosowania w czasie akcji ratowniczo-gaśniczej
w budynku objętym pożarem.
Podczas jego wykładów została omówiona wentylacja pożarowa garaży oraz systemy wentylacji pożarowej w obiektach wielokondygnacyjnych. Paweł Janik, dyrektor
Biura Rozpoznawania Zagrożeń Komendy
Głównej Państwowej Straży Pożarnej, zapoznał uczestników szkolenia z wymaganiami prawnymi dotyczącymi systemów
wentylacji pożarowej. Łukasz Ostapiuk
z firmy Essmann omówił elementy składowe systemów wentylacji pożarowej. Zaprezentował centrale oddymiania, siłowniki
i klapy dymowe oraz omówił zasady ich ste-
nr 1-2/2015
rowania. W czasie jego wykładów zostały
również szczegółowo omówione zasady projektowania systemów oddymiania centrów
handlowych i magazynów. Rozszerzeniem
tych wykładów było omówienie przez Pawła Wróbla, pracownika dydaktycznego
SGSP, wymagań dotyczących procedur odbiorczych wentylacji z wykorzystaniem ciepłego dymu oraz przedstawienie zasad konserwacji systemów oddymiania. Omówił on
ponadto możliwości wykorzystania programów komputerowych do wspomagania projektowania wentylacji pożarowej i systemów oddymiania na przykładzie garaży
oraz budynków atrialnych.
Zasady zasilania systemów oddymiania
przybliżył Tomasz Popielarczyk, pracownik CNBOP PIB. Uzupełnieniem tego wykładu było wystąpienie redaktora naczelnego „elektro.info” Juliana Wiatra, poświęcone zasadom doboru kabli i przewodów do zasilania urządzeń elektrycznych
i sterowania systemami wentylacji pożarowej. W czasie tego wykładu słuchacze
dowiedzieli się o potrzebie prowadzenia
oddymiania dróg ewakuacyjnych oraz zagrożeniach tworzonych przez dym w płonącym budynku. Wyjaśniono zasady doboru przewodów ze względu na różne wymagania norm i przepisów technicznoprawnych oraz zasady ich zabezpieczania.
Wykład zakończyła prezentacja normy
N SEP-E 005 Dobór przewodów elektrycznych do zasilania urządzeń przeciwpożarowych, których funkcjonowanie jest nie-
16
»
szewskiego 28/8, 31-113 Kraków, tel.
12 422 58 04, faks 12 428 38 30,
e-mail: [email protected].
Hensel Polska wyłącznym
dystrybutorem produktów
firmy Mennekes
Uczestnicy szkolenia
zbędne w czasie pożaru. Paweł Stępień,
pracownik CNBOP PIB, omówił badania
laboratoryjne elementów instalacji wentylacji pożarowej. Bardzo ciekawy wykład
poświęcony wpływowi wentylacji na ewakuację ludzi z budynków użyteczności
publicznej wygłosił Marcin Cisek.
Uzupełnieniem wykładów merytorycznych były wykłady firmowe przygotowane przez Dariusza Cygankiewicza, pracownika firmy Merawex oraz Michała
Włodygę i Przemysława Knura, pracowników firmy D+H Polska. Dariusz Cygankiewicz omówił zasilanie zintegrowanych
systemów sygnalizacji i wentylacji pożarowej, natomiast Michał Włodyga zaprezentował systemy napędów oraz systemy
blokad drzwi przeciwpożarowych.
Czterodniowe szkolenie zakończył egzamin kwalifikacyjny, po którym uczestnicy szkolenia otrzymali z rąk Ilony Masny certyfikaty uczestnictwa. W szkoleniu
uczestniczyło 27 osób.
Tekst i fot. ww
Od 1 stycznia 2015 r. Hensel Polska
Sp. z o.o. jest wyłącznym dystrybutorem produktów firmy Mennekes. Tym
samym firma wzbogaciła swoje portfolio o kolejną markę z segmentu premium
– Mennekes Elektrotechnik GmbH & Co.
KG z Kirchhundem. Celem obydwu firm
jest wykorzystanie efektu synergii dla
uzyskania wzrostu efektywności
i jakości obsługi klientów na rosnącym
polskim rynku. Obydwa przedsiębiorstwa to uznani producenci w branży.
Hensel działa z powodzeniem w Polsce
od 1993 roku i jest uważany za specjalistę w dziedzinie wyjątkowo wymagających instalacji przemysłowych i komercyjnych. Mennekes jest obecny na
rynku polskim już od 1990 r. i jest światowym liderem produkującym tzw.
osprzęt siłowy dla budownictwa i przemysłu. Grupy odbiorców produktów obu
firm są w dużej mierze te same: hurtownie elektryczne, firmy wykonawcze
i zakłady przemysłowe.
Oprac. red.
reklama
nr 1-2/2015
17
fotoreportaż
elektryczne
niechlujstwo
P
Wzór do naśladowania
Ochrona przyrody ważniejsza niż bezpieczeństwo
Grunt, że świeci. Tak przejmuje się tym problemem właściciel jednej ze stacji paliw
18
o opublikowaniu kolejnego fotoreportażu poświęconego elektrycznemu niedbalstwu, wielu czytelników nadsyła zdjęcia obrazujące
otaczającą nas rzeczywistość. Stowarzyszenie Elektryków Polskich oraz
Stowarzyszenie Polskich Energetyków próbują dotrzeć do świadomości osób wykonujących oraz eksploatujących instalacje, sieci oraz urządzenia elektryczne. Niestety, skutki dobrych działań prowadzonych
przez stowarzyszenia naukowo-techniczne w praktyce wielokrotnie
są ignorowane. Czas pokaże, jak wpłynie na poprawę bezpieczeństwa
obowiązujące od 24 października 2013 roku nowe Rozporządzenie Ministra Gospodarki z dnia 28 marca 2013 roku w sprawie bezpieczeństwa i higieny pracy przy urządzeniach energetycznych (DzU nr 492
z dnia 23 kwietnia 2013 r.), które zamiast zaostrzać wymagania, wprowadza szereg zmian w kierunku przeciwnym.
Niechlujstwo zaczyna udzielać się nie tylko wykonawcom. Coraz częściej odnotowuje się przypadki niedbale opracowanych projektów,
których zakres merytoryczny stanowi zaprzeczenie dobrze pojętej
sztuki projektowania budowlanego.
Przykładem lekceważącego podejścia projektantów może być projekt zasilania portu lotniczego w centralnej Polsce, gdzie inwestor zlecił wycinkowe zadania różnym projektantom, zapominając o wspólnym punkcie, jakim jest miejsce przyłączenia zasilania. Tu zaczęły się
schody. Po opracowaniu projektu oświetlenia nawigacyjnego, który został zaakceptowany przez inwestora, projektant wykonujący projekt
zasilania portu na SN, zaczął zmieniać lokalizację stacji transformatorowej oraz poddawać w wątpliwość warunki techniczne przyłączenia
wydane przez zakład energetyczny. Podczas roboczego spotkania okazało się, że problematyka obliczeń zwarciowych stanowi dla tego projektanta wielką zagadkę, której nie umiał rozwiązać. Natomiast jego
asystent przedstawił plan linii kablowych SN układanych w rowach
melioracyjnych, co stanowiło zaprzeczenie wszelkich zasad projektowania i budowy elektroenergetycznych linii kablowych. Na pytanie, dlaczego projektanci tak zrobili, uczestnicy spotkania otrzymali pokrętną
odpowiedź, z której wynikało, iż rowy te mają być likwidowane.
Przedstawiony problem dowodzi, że projektanci pobieżnie czytają
normę N SEP-E-004 Elektroenergetyczne i sygnalizacyjne linie kablowe. Projektowanie i budowa, w której dopuszczono możliwość
układania kabli pod dnem rowu melioracyjnego na terenach rolnych.
Projektanci systemu zasilania lotniska zapomnieli, że rowy melioracyjne na lotnisku stanowią ważny element infrastruktury lotniskowej, a lotnisko nie stanowi terenu rolnego.
Wszyscy pamiętamy, jak w 2003 roku zostały wprowadzone świadectwa kwalifikacyjne, w których nie określano daty ważności. Po
dwóch latach od chwili wprowadzenia tej nowelizacji do zasad zdobywania świadectw kwalifikacyjnych, powrócono do obowiązku składania egzaminu kwalifikacyjnego co pięć lat przed komisją powołaną przez prezesa Urzędu Regulacji Energetyki, z zastrzeżeniem, że
wydane wcześniej świadectwa bez określonej daty ważności straciły ją z dniem 4 maja 2010 roku. Jest o tyle istotna informacja, że niektóre osoby żyją w nieświadomości przedstawionego faktu i nadal 19 »
nr 1-2/2015
18 »
posługują się świadectwami o wartości historycznej. Należy pamiętać, że żadne kursy ani nawet najdoskonalsze przepisy prawne
nie zastąpią rzetelnego przygotowania zawodowego, jakie daje szkoła o profilu elektrycznym, a następnie intensywne okresowe szkolenia.
Praktyka pokazuje, że szeregi wykonawców zasila nadal wiele nieodpowiedzialnych osób, kierujących się jedynie minimalizacją kosztów związanych z realizacją zlecenia. Powszechnym zjawiskiem jest
zatrudnianie w branży osób bez kwalifikacji kierunkowych, co skutkuje określonymi perypetiami w codziennym życiu. Na tle innych
państw Unii Europejskiej, Polska w tym zakresie zajmuje czołowe
miejsce.
W wielu szkołach wyższych prowadzi się przedmiot pn. „zarządzanie jakością”, którego zastosowanie pozostaje w murach szkolnych,
gdyż praktyka w wielu miejscach wykazuje zaprzeczenie tego, co
przedstawiano w szkole. Nie tędy przecież idzie droga. Zacznijmy ponownie egzekwować określoną wiedzę, zatrudniajmy ludzi zgodnie
z ich kwalifikacjami, a nie według innych kryteriów i wprowadzajmy w życie zasady wyniesione ze szkoły w zakresie zarządzania jakością oraz zarządzania zasobami ludzkimi, a pozytywne skutki pojawią się szybciej, niż oczekujemy. Nagminnym zjawiskiem stało się
zatrudnianie prawników na stanowiskach, na których wymagana
jest przede wszystkim wiedza inżynierska. Przykładem mogą być zakłady energetyczne, Urząd Regulacji Energetyki oraz Główny Urząd
Nadzoru Budowlanego, gdzie znaczną część pracowników stanowią
prawnicy (Główny Inspektor Nadzoru Budowlanego i jego pierwszy
zastępca to prawnicy; odpowiednio absolwenci prawa powszechnego i kanonicznego, natomiast dyrektor generalna GUNB jest ekonomistką, absolwentką SGH – źródło: www.gunb.gov.pl – 14.02.15).
Nasuwa się pytanie, czy osoby, które zlecają lub nadzorują kontrolę
budowy z wykształceniem prawniczym lub ekonomicznym mogą posiadać uprawnienia budowlane w myśl obowiązującego prawa, a może
utrzymują w tajemnicy posiadanie wykształcenia technicznego,
umożliwiającego zdobycie uprawnień budowlanych? W Okręgowych
Jak widać, wzorowy pensjonat w górach
też ma braki
nr 1-2/2015
Pomysły właścicieli przydrożnych restauracji nie znają granic...
Izbach Inżynierów Budownictwa praktykę zawodową kandydatów
na członków weryfikują prawnicy, których wiedza ogranicza się do
znajomości prawa budowlanego bez znajomości budowy i jej mankamentów, zamiast inżyniera. Czyli praktykę zawodową weryfikują ludzie nieposiadający uprawnień budowlanych. Przedstawione przykłady są skutkiem tworzenia niekończącej się liczby przepisów, często sprzecznych, gdzie prawnik powinien spełniać funkcję doradczą,
czyli pomocniczą, a nie kierowniczą, jak ma to miejsce w wielu instytucjach. Zbyt duża liczba przepisów wpływa na ich nadmierną
i niezgodną interpretację, radykalnie odmienną w różnych częściach
naszego kraju. Przykładem dowolności interpretacji oraz lekceważenia petenta jest wypowiedź jednego z urzędników w województwie
małopolskim, który na stwierdzenie interesanta, że w załatwianej
przez niego tej samej sprawie w Wielkopolsce zupełnie inaczej interpretują te same przepisy, odpowiedział: „…bo tu jest Małopolska”.
Ten stan rzeczy skutkuje zaniżaniem poziomów nauczania oraz spadkiem poziomu bezpieczeństwa, o którym od szeregu lat piszemy.
Praktyki te skutkują też obniżaniem prestiżu zawodu inżynierskiego, którego wbrew pozorom nie poprawi przynależność do Izby Inżynierów Budownictwa.
Nie sztuką jest poszukiwanie winnego po tragedii, ale przede
wszystkim zapobieganie wypadkom. Nawet najdoskonalsze przepisy prawne nie zastąpią rzetelnej wiedzy inżynierskiej, o czym coraz
częściej się zapomina. Często spotyka się tzw. prowizorki, które zgodnie z przysłowiem są najtrwalszymi urządzeniami. Należy jednak pamiętać, że prowizorka to urządzenie, które jest przeznaczone do demontażu po upływie określonego czasu, nie jest jednak zwolnione
z wymagań bezpieczeństwa. Porażenie prądem elektrycznym zachodzi najczęściej w najmniej spodziewanym momencie. Wykwalifikowanych elektryków często gubi rutyna połączona z bezmyślnością.
Brak instytucji kontrolnej i łatwość zdobycia świadectwa kwalifikacyjnego powodują, że z niechlujstwem będziemy spotykać się coraz
częściej.
Tekst i fot. Julian Wiatr, fot. Szymon Biel
Można i tak
Sposób na instalację licznika zużytej energii elektrycznej
19
nowe wymagania norm
dotyczących rozdzielnic
i sterownic nn (część 1.)
mgr inż. Karol Kuczyński
Szczególny przypadek stanowią przepisy wspólnotowe odwołujące się do norm zharmonizowanych związanych z konkretną dyrektywą. Normy zharmonizowane są opracowane przez europejskie jednostki normalizacyjne (CEN, CENELEC, ETSI) na podstawie mandatu udzielonego przez Komisję Europejską i przyjmowane przez te jednostki
normalizacyjne zgodnie z ich procedurami wewnętrznymi.
K
omisja Europejska po ich zaakceptowaniu sprawia, że ich numery i dodatkowe informacje dotyczące daty wydania, możliwości korzystania z przywileju domniemania zgodności z odpowiednią dyrektywą są publikowane w Dzienniku
Urzędowym Unii Europejskiej. Gdy
norma EN opracowana na poziomie
europejskim stanie się normą krajową, poprzez przyjęcie jej do zbioru norm krajowych przez przynajmniej jedno państwo członkowskie, norma taka staje się „normą
zharmonizowaną”.
Zastosowanie norm zharmonizowanych jest potwierdzeniem zgodności z wymaganiami zasadniczymi dyrektyw UE [1]. Oznacza to, że po każdej rewizji istniejących norm zharmonizowanych, po upływie określonego czasu normy wycofywane tra-
cą swoją „moc weryfikacyjną”, a tym
samym status normy zharmonizowanej. W wielu przypadkach zrewidowana norma zostaje również włączona do listy norm zharmonizowanych. Taka sytuacja ma miejsce także w przypadku normy IEC/EN 61439
jako nowelizacja IEC/EN 60439 [2].
Jak wynika z zapisów normy
zharmonizowanej IEC/EN 61439
część 2 i część 3, jej wymagania
musiały być wprowadzone najpóźniej 1 listopada 2014 roku w przypadku producentów zestawów rozdzielnic głównych i sterownic. Natomiast wprowadzenie wymagań
tej normy musi nastąpić nie później
niż do 22 marca 2015 roku w przypadku producentów tablic rozdzielczych przeznaczonych do obsługi
przez osoby niewykwalifikowane.
Od tych dat deklaracja zgodności
Oznaczenie/data wydania
będzie musiała być wydawana na
podstawie odpowiedniej części normy IEC/EN 61439 [3].
sporządzanie świadectwa
weryfikacji konstrukcji
Seria norm IEC/EN 61439 (przedstawione w tabeli 1.) definiuje wymagania dotyczące wszystkich niskonapięciowych urządzeń rozdzielczych i sterujących dotyczące bezpieczeństwa osób i urządzeń. Określa ona rozdzielnicę niskiego napięcia jako funkcjonujący system złożony z obudowy, urządzeń sterujących, szyn zbiorczych i komponentów wentylacji. Weryfikację zgodności konstrukcji z wymaganiami
normy przeprowadza się przez wykonanie różnych weryfikacji szczegółowych i udokumentowanie ich
Tytuł
IEC/EN 62208:2012-07-01
Puste obudowy dla zestawów rozdzielnic i sterownic – wymagania ogólne.
IEC/TR 61439-0:2013-04
Raport techniczny: Zestawy rozdzielnic i sterownic niskiego napięcia. Część 0: Przewodnik doboru
zestawów.
IEC/EN 61439-1:2012-07-01
Zestawy rozdzielnic i sterownic niskiego napięcia. Część 1: Postanowienia ogólne.
IEC/EN 61439-2:2012-07-01
Zestawy rozdzielnic i sterownic niskiego napięcia. Część 2: Rozdzielnice i sterownice do rozdziału
energii elektrycznej (PSC).
IEC/EN 61439-3:2013-06-01
Zestawy rozdzielnic i sterownic niskiego napięcia. Część 3: Rozdzielnice tablicowe przeznaczone
do obsługiwania przez osoby postronne (DBO).
IEC/EN 61439-4:2013-10-01
Zestawy rozdzielnic i sterownic niskiego napięcia. Część 4: Wymagania dotyczące zestawów
przeznaczonych do instalowania na placu budowy (ACS).
IEC/EN 61439-5:2011-11-01
Zestawy rozdzielnic i sterownic niskiego napięcia. Część 5: Zestawy do dystrybucji mocy w sieciach
publicznych.
IEC/EN 61439-6:2013-07-01
Zestawy rozdzielnic i sterownic niskiego napięcia. Część 6: Systemy przewodów szynowych.
Tab. 1. Normy dotyczące zestawów rozdzielnic i sterownic oraz tablic rozdzielczych [2]
20
w świadectwie weryfikacji. Poszczególne weryfikacje mogą być przeprowadzone za pomocą badań i testów
na reprezentatywnych wzorcach,
metod kalkulacyjnych lub przez porównanie ze zbadanymi zestawami
rozdzielnic i sterownic nn [1].
Norma dzieli przy tym odpowiedzialność za wyprodukowanie zestawu rozdzielnic i sterownic na pierwotnego producenta (oryginalnego)
oraz producenta wyrobu (zestawu).
Producentem wyrobu (zestawu rozdzielnic i sterownic) jest organizacja
(firma), która produkuje i wprowadza do obrotu gotowy do eksploatacji
zestaw rozdzielnic i sterownic do zastosowania przez klienta. Pierwotny
producent to firma, która pierwotnie opracowała system rozdzielnic
lub sterownic i która przeprowadziła
weryfikację zestawu zgodnie z odpowiednimi normami w tym zakresie.
Niemniej producentem pierwotnym
i producentem zestawu może być ta
sama organizacja [1, 2].
świadectwo weryfikacji
konstrukcji
Świadectwo weryfikacji konstrukcji służy do udokumentowania zgodności typu lub systemu zestawów
rozdzielnic i sterownic nn z wymaganiami norm. Pełna i szczegółowa
dokumentacja poszczególnych weryfikacji konstrukcji dla opracowanego przez pierwotnego producenta
nr 1-2/2015
Pełny artykuł dostępny odpłatnie
– po zamówieniu prenumeraty
papierowej lub elektronicznej
www.prenumerata.elektro.info.pl
nr 1-2/2015
21
22
nr 1-2/2015
reklama
nr 1-2/2015
23
zestawienie
zestawienie rozdzielnic nn – podstawowe parametry
Dystrybutor
ABB Sp. z o.o.
04-713 Warszawa, ul. Żegańska 1
tel. 22 223 77 77
[email protected]
www.abb.pl
APATOR CONTROL Sp. z o.o.
87-100 Toruń, ul. Polna 148
tel. 56 654 49 00, faks 56 654 49 15
[email protected]
www.acontrol .com.pl
Producent
ABB Sp. z o.o.
MNS
RTL
Oznaczenie katalogowe
Parametry techniczne
Typ
MNS 3.0
Lokalizacja instalacji
MNS iS
przemysłowa/energetyczna
wewnątrz budynku
wewnątrz budynku
wewnątrz budynku
kasety wysuwne/moduły wtykowe/stałe
moduły wysuwne/moduły wtykowe/stałe
zabudowa stała
3f∼ do 690 ac/750 dc
3f∼ do 690 ac
3f∼400
50/60
50/60
50/60
Prąd znamionowy ciągły szyn
głównych, w [A]
do 6600
do 6600
do 2000
Prąd znamionowy wyłączalny
zwarciowy graniczny Icu, w [kA]
do 150
do 150
w zależności od konfiguracji
zwarciowy eksploatacyjny Ics, w [kA]
do 125
do 125
Prąd znamionowy In aparatów, w [A]
do 6300
do 6300
do 2000
Prąd znamionowy krótkotrwały Icw,
w [kA]
do 100
do 100
50
Prąd znamionowy załączalny
zwarciowy Icm, w [kA]
do 250
do 250
105
Napięcie znamionowe udarowe
wytrzymywane Uimp, w [kV]
do 12
do 12
8
dół/góra
Montaż paneli aparatowych
Napięcie znamionowe Un, w [V]
Częstotliwość napięcia
znamionowego ac, w [Hz]
Podłączenie
dół/góra
dół/góra/bok
wyłączniki powietrzne do 6300 A, wyłączniki
kompaktowe do 1600 A (3- lub 4-biegunowe),
rozłączniki z bezpiecznikami i rozłączniki
bezpiecznikowe do 630 A, baterie
kondensatorów, falowniki, softstarty
wyłączniki powietrzne do 6300 A, wyłączniki
kompaktowe do 1600 A (3- lub 4-biegunowe),
siłowe moduły wysuwne MStart, MFeed,
MSpeed, MControl, MLink, MService
wyłączniki powietrzne lub kompaktowe
w zabudowie stacjonarnej, wysuwnej
lub wtykowej, rozłączniki bezpiecznikowe
i styczniki dowolnego producenta, SZR,
baterie kondensatorów
IP30 – IP54
IP30–IP54
IP20/IP40
I
I
I
pojedyncza celka od 2200×200×400
do 2200×1400×1200
pojedyncza celka od 2200×200×400
do 2200×1400×1200
–
–
od –5 do 40
od –5 do 40
od –5 do 40
wolno stojąca, przyścienna, jednostronna
lub dwustronna
wolno stojąca, przyścienna, jednostronna lub
dwustronna, możliwość integracji z zewnętrznymi
systemami do zarządzania procesem
Normy, atesty, certyfikaty,
standardy, znaki jakości
PN-EN 60439-1, PN-EN 61439-1,
PN-EN 61439-2, certyfikaty
ASTA (Wielka Brytania), IPH Berlin
PN-EN 60439-1, PN-EN 61439-1,
PN-EN 61439-2, certyfikaty
ASTA (Wielka Brytania), IPH Berlin
atest nr 1025/NBR/2010 Instytutu
Elektrotechniki w Warszawie,
PN-EN 60439-1:2003
Gwarancja, w [miesiącach]
do 36
do 36
24
Wbudowane aparaty modułowe
Stopień ochrony IP obudowy
Klasa ochronności
Wymiary zewnętrzne (wys.××szer.××gł.),
w [mm]
Masa całkowita, w [kg]
Temperatura pracy (otoczenia), w [ºC]
Informacje dodatkowe
Uwagi techniczne
Dane zamieszczone w zestawieniu zostały nadesłane i zautoryzowane przez firmy
24
nr 1-2/2015
ELEKTROBUDOWA SA
ELEKTROBUDOWA
ELEKTROBUDOWA SA KATOWICE
Oddział Spółki Rynek Dystrybucji Energii
62-505 Konin, ul. Przemysłowa 156
tel. 63 246 62 00, faks 63 242 72 92
[email protected]
www.elbudowa.com.pl
87-100 Toruń, ul. Polna 148
tel. 56 654 49 00, faks 56 654 49 15
[email protected]
www.acontrol .com.pl
CUBIC – Modulsystem AIS
ELEKTROBUDOWA SA
CUBIC
RTE
NGWR
RNM - 2
przemysłowa
transformatorowa
wewnątrz budynku
wewnątrz budynku
wewnątrz budynku
wewnątrz budynku
zabudowa stała/wtykowa/kasety wysuwne
zabudowa stała
3f∼690/3f∼1000
3f∼400
3f∼690/3f∼1000
3f∼690
50/60
50/60
50/60
50
do 8750
do 1250
do 7500
do 5000
6300
1250
do 6300
do 5000
120
16
do 105
do 91
264
37
do 231
do 200
12
8
12
8
dół/góra/bok
dół/góra
dół/góra/bok
dół/góra/bok
wyłączniki powietrzne lub kompaktowe
w zabudowie stacjonarnej, wysuwnej
lub wtykowej, rozłączniki bezpiecznikowe
i styczniki dowolnego producenta, SZR,
wyłączniki kompaktowe w zabudowie
stacjonarnej, wysuwnej lub wtykowej,
rozłączniki bezpiecznikowe i styczniki
dowolnego producenta
wyłączniki 3- lub 4-biegunowe, rozłączniki
bezpiecznikowe listwowe do 630 A
IP43/IP54
IP0X
IP40/IP41/IP42/IP55
do IP54
I/II
I
I
I
w zależności od konfiguracji (do 12×192 m)
do 2150×1400×1400
do 2200×1200×1000
w zależności od konfiguracji (pole do 1750 kg)
do 900
do 900
od –5 do 40
od –5 do 40
od –5 do 40
od –5 do 40
lub dwustronna
wisząca
przyścienna, wolno stojąca, przedział
kablowy boczny lub tylny, podejście kabli
góra lub dół, jednostronna, dwustronna
kablowy boczny, jednostronna, dwustronna
PN-EN 60439-1:2003, PN-EN 61439-1:2011,
PN-EN 61439-2:2011, IEC 60068-2-6,
IEC 60068-2-57, IEC/TR 61641, ISO 6270,
ISO 12944, atest nr DN/135/2013 IEL
w Warszawie, atest KEMA, DEKRA
PN-EN 60439-1:2003, atest nr 617 Instytutu
Elektrotechniki w Warszawie
PN-EN 61439-1, PN-EN 60439-1,
PN-EN 60529, PN-EN 05163,
atest nr 35/NBR/11, GOST 22789-85
PN-EN 61439-1, PN-EN 60439-1,
PN-EN 60529, PN-EN 05163,
atest nr 0656/NBR/09, GOST 22789-85
24
24
24
24
nr 1-2/2015
25
zestawienie
Eaton Electric Sp. z o.o.
80-299 Gdańsk, ul. Galaktyczna 30
tel. 58 554 79 00
faks 58 554 79 09
[email protected]
www.moeller.pl
Dystrybutor
Producent
Eaton Electric
xEnergy
XVTL
Profi+
przemysłowa
budowlana/przemysłowa
budowlana
Typ
wewnątrz budynku
wewnątrz budynku
wewnątrz budynku
zabudowa stała/wtykowa
3f∼400/415/690
3f∼415
3f∼415
50/60
50
50
do 5000
do 2500
do 630
do 5000
do 2500
do 630
w [kA]
do 100/1 s
65
do 220
–
8
6
dół/góra/bok
dół/góra/bok/tył
dół/góra/bok
wyłączniki powietrzne do 5000 A kompaktowe
do 1600 A (3- lub 4-biegunowe, stacjonarne
lub wysuwne), rozłączniki bezpiecznikowe
listwowe do 630 A, aparatura sterująca,
urządzenia energoelektroniczne
–
IP31/IP55
IP40/IP55
IP30/IP54
I
I
I
od 2000×425×400 do 2000×1350×1000
(opcja cokół 100/200 mm)
od 1400×425×300 do 2000×1200×800
od 435×400×180
do 2060×1200×400
od 50
od 10
od –5 do 40 (wartość średnia dobowa 35)
od –5 do 40
od –5 do 40
wolno stojąca, o modułowej budowie,
przeznaczona do dystrybucji energii oraz do
sterowania maszynami elektrycznymi (MCC)
do zabudowy aparaturą modułową oraz
przemysłową; wolno stojąca
przeznaczona do zabudowy aparaturą
modułową oraz przemysłową; wersje
wtynkowe, natynkowe oraz wolno stojące
EN 61439-1, EN 61439-2, EN 60439-1,
EN 60439-3, certyfikat DEKRA
zgodnie z obowiązującymi normami
zgodnie z obowiązującymi normami
12
12
12
głównych, w [A]
Podłączenie
Klasa ochronności
w [mm]
Uwagi techniczne
26
nr 1-2/2015
Elektromontaż Poznań SA
Zakład Produkcji Urządzeń Elektroenergetycznych
60-166 Poznań, ul. Wieruszowska 12/16
tel. 608 921 129, faks 61 865 58 08
[email protected]
www.rozdzielnice.com
Hager Polo Sp. z o.o.
43-100 Tychy, ul. Fabryczna 10
tel. 32 324 01 00
faks 32 324 01 50
[email protected]
www.hager.pl
Elektromontaż Poznań SA
Hager
PROSNA
WARTA
Univers
Unimes H
PROSNA
WARTA
Univers nhc
Unimes H
wewnątrz budynku
wewnątrz budynku
wewnątrz budynku
wewnątrz budynku
zabudowa stała/wtykowa
zabudowa stała
3f∼690
3f∼ do 1000
3f∼690
3f∼690
50/60
50/60
50
50
3200
6300
1600
4000
70
100
50
100
do 3200
do 6300
1600
4000
do 60
do 120
40
100
80
220
6
12
12
8
dół/góra/bok
dół/góra/bok
dół/góra
dół/góra
wyłączniki powietrzne i kompaktowe 3- lub
4-biegunowe, rozłączniki bezpiecznikowe
listwowe do 630 A, styczniki, aparatura
sygnalizacyjna i sterująca, układy
automatyki i SZR
wyłączniki powietrzne i kompaktowe 3- lub
listwowe do 630 A, styczniki, aparatura
sygnalizacyjna i sterująca, układy
automatyki i SZR
wyłączniki i rozłączniki mocy h3 do 1600 A
3- lub 4-biegunowe, rozłączniki
bezpiecznikowe listwowe LVS do 1260 A,
skrzynkowe do 630 A, rozłączniki HA
i przełączniki HI izolacyjne do 1600 A
wyłączniki powietrzne ACB do 4000 A,
wyłączniki i rozłączniki mocy h3 do 1600 A
3- lub 4-biegunowe, rozłączniki
bezpiecznikowe pionowe LVS do 1260 A,
skrzynkowe do 630 A
do IP2X
do IP54
IP40/IP41/IP55
IP40/IP41/IP55
I
I
I/II
I
od 1900×400×400
do 2200×1200×1200
wielokrotność modułu 192 mm
od 1900×1600×400
od 2000×1600×600
od 2000×1600×600
do 2200×1600×800
do 2400 dla jednostki transportowej
–
–
od –5 do 40
od –5 do 40
od –25 do 40
od –25 do 40
kolor wg RAL, przyścienna, wolno stojąca,
forma wygrodzenia do 4b, kolor RAL 7035,
przyścienna, wolno stojąca z obustronnym
dostępem
zabudowa szeregowa
forma separacji wewnętrznej do 4b,
zabudowa szeregowa i kątowa, cokoły 100
lub 200 mm indywidualnie poziomowane
deklaracja producenta
IEC/EN 61439, KEMA, DNV, GL
EN 61439-1, EN 61439-2,
VDE 0660-600-1, VDE 0660-600-2
PN-EN 61439-1, PN-EN 61439-2
do uzgodnienia z zamawiającym
do uzgodnienia z zamawiającym
24
24
nr 1-2/2015
27
zestawienie
ETI Polam Sp. z o.o.
06-100 Pułtusk, Al. Jana Pawła II 18
tel. 23 691 93 00, faks 23 691 93 60
[email protected]
www.etipolam.com.pl
Dystrybutor
Producent
ETI Polam Sp. z o.o.
SOLID GSX
SOLID DE
DIDO
4XN160, 4XP160, GT
DST, DSP, DSF, DSV, DSP, DSE, DNE, DNP
ECT, ECM, ECG, ECH, ERP
wewnątrz budynku
wewnątrz budynku
wewnątrz budynku
zabudowa stała
zabudowa stała
zabudowa stała
1f∼230/3f∼400
1f∼230/3f∼400
1f∼230/3f∼400
50
50
50
głównych, w [A]
–
–
–
Typ
do 250
250/630
do 125
w [kA]
25/40
–
–
–
dół/góra/tył
dół/góra
dół/góra/tył
dostęp przód/tył, wyłączniki 3- lub
listwowe do 250 A
dostęp przód, wyłączniki 3- lub 4-biegunowe,
rozłączniki bezpiecznikowe listwowe do 125 A
IP41/IP42/IP44/IP65
IP43/IP54/IP55
IP40/IP65
Podłączenie
Klasa ochronności
I
I/II
II
od 500×550×160 do 1160×860×160/
od 250×200×150 do 1200×1000×400
od 1890×340×280
do 1890×1340×500
od 212×201×68
do 1160×860×160
od 9,67 do 26,63/od 3,61 do 74,88
od 14,3 do 58,3
od 0,6 do 11,0
od –5 do 40
od –5 do 40
od –5 do 40
budowa systemowa, możliwość podziału
kolor RAL 9002/RAL 9016
natynkowe, podtynkowe, drzwi białe,
transparentne, metalowe
PN-IEC/EN 62208, PN-IEC/EN 60529,
PN-IEC/EN 62262
EN 60439-1, DIN EN 60529
PN-EN 62208:2006, PN-EN 62208:2003,
PN-EN 60670-1, PN-EN 60670-24
12
12
12
w [mm]
Uwagi techniczne
28
nr 1-2/2015
GE Power Controls SA
Budynek BPH, I piętro
00-958 Warszawa, ul. Towarowa 25a
tel. 22 520 53 53, faks 22 520 53 54
[email protected], www.gepowercontrols.com/pl/
Hulanicki Bednarek Sp. z o.o.
22-100 Chełm, ul. Wyszyńskiego 2b
tel. 82 564 07 11, faks 82 545 24 83
[email protected]
www.haberenergia.pl
GE Industrial Solutions
QuiXtra 4000
QuiXtra 630
Hulanicki Bednarek Sp. z o.o.
SEN Plus
HABeR-XLWR
przemysłowa/budowlana
budowlana
przemysłowa
HABeR-XLWR 6300A
wewnątrz budynku
wewnątrz budynku
wewnątrz budynku
wewnątrz budynku
zabudowa stała/kasety wysuwne
3f∼415/690
3f∼415
3f∼690 ac/ 600 dc
3f∼690ac/500dc
50/60
50/60
50/60
50/60
do 4000
do 630
do 7600
do 6300
do 4000
do 630
do 6400
do 6300
do 85/1 s
30/1 s
do 100/1 s, 50/3 s
do 105
do 220
do 231
8
12/8 (1,2/50 μs)
dół/góra/opcja inne
od dołu/od góry
od doł/od góry/opcja inne
dół/góra/bok
wyłączniki powietrzne, kompaktowe,
3- lub 4-biegunowe
wyłączniki kompaktowe, 3- lub 4-biegunowe
3- lub 4-biegunowe
pełne badania typu dla aparatury: wyłączniki
ACB do 6300 A, MCB do 1600 A, MCCB,
rozłączniki bezpiecznikowe, aparatura
zabezpieczająca, sterownicza i pomiarowa
IP30-IP55
od IP43
IP30-IP54 forma 4b
IP31/30, IP43/30, IP54/30
I
I
III
I
od 1800×447×450
do 2150×959×800
do 2050×876×250
od 2000×400×600
do 2200×1200×1200
od 2200×400×600
do 2200×1200×1000
od 200 do 1700
od –5 do 50
od –5 do 50
od –5 do 50
od –5 do 40
wolno stojąca, konstrukcja ramowa
z przykręcanymi blachami stalowymi
dostarczana jako zestaw do montażu,
w skład rozdzielnicy wchodzą obudowy
z blachy stalowej (do montażu ściennego
lub wolno stojące), szyny zbiorcze i moduły
funkcjonalne do 630 A
z przykręcanymi blachami stalowymi,
wykonania w pełni przedziałowe
do formy 4b
opcjonalnie: pasywna ochrona szyn
zbiorczych przed skutkami zwarć, ciągły
monitoring temperatury szyn zbiorczych
IEC 61439-2, EN 50298, IEC 60890,
IEC 60364-5-52, IEC 62208, IEC 60529,
IEC 62262
IEC 60439-1, EN 60439-1, KEMA
IEC 61439-2, GB7251.1-2005,
IEC 60068-2-57, IEC/TR3 61641:2008-01,
IEC 60529, IEC 60068-2-30, IEC 60068-2-11,
ABS, ATEX, SIL
pełne badania typu TTA, atesty IEL
Warszawa – 1010/NBR/09, 1050/NBR/10,
PN-EN 60439-1: 2003+A1:2006,
PN-EN 61439-1:2010, PN-EN 61439-2:2011,
PN-EN 60529:2003, PN-EN 50102:2001
12
12
12
24
nr 1-2/2015
29
zestawienie
PRE Edward Biel
32-060 Liszki k. Krakowa
Piekary 363
tel. 12 280 71 92
faks 12 429 73 43
[email protected], www.prebiel.pl
Legrand Polska Sp. z o.o.
02-672 Warszawa, ul. Domaniewska 50
tel. 22 549 23 30
[email protected]
www.legrand.pl
Dystrybutor
Producent
Legrand
PRE Edward Biel
XL3 160–6300
RP
R-PZ
wnękowa/naścienna/stojąca
przemysłowa
podziemna
wewnątrz budynku
wewnątrz budynku
pod ziemią
zabudowa stała/kasety wysuwne/moduły
wtykowe
wtykowe
3f∼690
3f∼400 (690)/1f∼230
3f∼400(690)/1f∼230
50/60
50/60
50/60
do 6300
do 4000
do 1250
do 6300
do 4000
w [kA]
do 110
100
20
do 110
–
40
8
8
6
Typ
głównych, w [A]
Podłączenie
dół/góra/bok/tył
dół/góra/bok
dół/bok
pełny zakres aparatury rozdzielczej do 6300 A
(DMX3 6300, DPX 1600, SPX, S300,
P300, itd)
wyłączniki 3- lub 4- biegunowe, rozłączniki
bezpiecznikowe do 160 A, aparatura kontrolna
i sterownicza
bezpiecznikowe do 160 A
IP30-IP55
do IP 54
do IP 67 (wodoodporne)
Klasa ochronności
XL3
I (II dla
I
I/II
od 450×575×147
do 2200×1425×975
od –25 do 50
od –5 do 40
od –25 do 40
różnorodność konfiguracji, formy wygrodzeń
do 4b, optymalny system rozdziału energii
HX3 i VX3, drzwi płaskie lub profilowane,
pełne lub przezroczyste
dowolna kolorystyka, przekroje szyn
profilowane w zależności od prądów
znamionowych
rozdzielnica wysuwana na powierzchnie
automatycznie lub ręcznie z obudowy
studzienki, dowolna z oferty PRE Biel
PN-EN 61439-1, PN-EN 61439-2,
PN-EN 60529, PN-EN 62262,
PN-EN 60695-2-11
PN-EN 60439-1, PN-EN 60529, PN-EN 05163
PN-EN 60439-1, PN-EN 60439-5,
PN-EN 60529, PN-EN 05163
12
24
12–72
w [mm]
160 i
XL3
400)
Uwagi techniczne
30
nr 1-2/2015
PRE Edward Biel
Piekary 363
tel. 12 280 71 92
faks 12 429 73 43
[email protected], www.prebiel.pl
Radiolex Oddział w Gdańsku
80-958 Gdańsk, ul. Siennicka 25
tel./faks 58 305 65 00
tel./faks 58 682 20 34
[email protected]
www.radiolex.pl
Rittal Sp. z o.o.
02-672 Warszawa, Domaniewska 49
tel. 22 310 06 00
faks 22 310 06 16
[email protected]
www.rittal.pl
PRE Edward Biel
Radiolex Sp. z o.o.
Rittal Sp. z o.o.
Modulor EPE
SV-TS8
RST-1/12
RWT/RWT-z
transformatorowa SN/nn
transformatorowa SN/nn
Modulor EPE
Ri4Power
konstrukcja słupowa stacji
wewnątrz budynku/stacji transformatorowej
wewnątrz budynku
wewnątrz budynku
wtykowe
wtykowe
zabudowa stała
3f∼400(690)/1f∼230
3f∼400(690)/1f∼230
3f∼690
3f∼690
50/60
50/60
50/60
50
160/250/400/630/910/1250
160/250/400/630/910/1250/1600/3200
2000
4000
50
40
do 2000
20
25
50
100/1 s (220 kA udar)
40
52,5
40
12
8
12
8
dół/góra
dół/góra/bok
dół/góra
góra/dół
bezpiecznikowe listwowe do 630 A,
aparatura modułowa
do IP 44
IP4X/IP2X
IP31
IP2X/IP4X/IP41/IP54
I/II (aluminiowa)
I
I
I
od 2000×400×600
do 2000×1200×800
od 1800×400×600
do 2200×800×800
od –25 do 40
od –5 do 40
od –5 do 40
od –5 do 40
wyposażona w człony pomiarowe
i oświetlenia ulicznego, przystosowana
do Smart Meteringu
kablowy boczny lub tylny, obudowa
modułowa – łatwy demontaż
parametry zwarciowe Icw dla 1 s, pozostałe
parametry zwarciowe podane przykładowo
i zależą od parametrów zastosowanych
wyłączników
obudowa wolno stojąca, do zabudowy stałej
PN-EN 60439-1, PN-EN 60439-5,
PN-EN 60529, PN-EN 05163
PN-EN 60439-1, PN-EN 60439-05,
PN-EN 60529, PN-EN 05163
IEC 61439
IEC 61439-1, IEC 61439-2, IEC 61641
12–72
12–72
12
12
nr 1-2/2015
31
zestawienie
Dystrybutor
REVICO SA
09-472 Słupno, Mirosław 39C
tel. 24 365 83 00, faks 24 365 83 03
[email protected]
www.revico.pl
Producent
REVICO SA
OKKEN
xEnergy
QuiXtra 4000
wewnątrz budynku
wewnątrz budynku
wewnątrz budynku
zabudowa stała/wtykowa/wysuwna
3f∼690
3f∼400/415/690
3f∼415/690
50
50/60
50/60
głównych, w [A]
do 7300
do 5000
do 4000
do 150
do 150
6300
do 5000
do 4000
w [kA]
150
do 100/1 s
do 85/1 s
–
do 220
12
8
dół/góra
dół/góra/bok
dół/góra/opcja inne
4- biegunowe do 6300 A, rozłączniki
bezpiecznikowe listwowe do 630 A, aparatura
zabezpieczająca, sterownicza i kontrolna
wyłączniki powietrzne do 5000 A oraz
kompaktowe do 1600 A (3- lub 4-biegunowe,
stacjonarne lub wysuwne), rozłączniki
bezpiecznikowe listwowe do 630 A, aparatura
sterująca, urządzenia energoelektroniczne
3- lub 4-biegunowe
IP31/IP41/IP54
IP31/IP55
IP30–IP55
Typ
Podłączenie
Klasa ochronności
w [mm]
I
I
I
od 2200×650×600
do 2350×650×1400
od 2000×425×400 do 2000×1350×1000
od 1800×447×450
do 2150×959×800
700
od –5 do 40
od –5 do 40 (wartość średnia dobowa 35)
od –5 do 50
budowa modułowa z kasetami wysuwnymi
do dystrybucji energii i sterowania silnikami
elektrycznymi, wolno stojąca lub przyścienna
wolno stojąca, o modułowej budowie,
przeznaczona do dystrybucji energii oraz do
sterowania maszynami elektrycznymi (MCC)
z przykręcanymi blachami stalowymi
PN-EN 60439-1, CE
EN 61439-1, EN 61439-2, EN 60439-1,
EN 60439-3, certyfikat DEKRA
IEC 61439-2, EN 50298, IEC 60890,
IEC 60364-5-52, IEC 62208, IEC 60529,
IEC 62262
12
12
12
Uwagi techniczne
32
nr 1-2/2015
reklama
zestawienie rozdzielnic nn
REVICO SA
09-472 Słupno, Mirosław 39C
tel. 24 365 83 00, faks 24 365 83 03
[email protected]
www.revico.pl
REVICO SA
Oddział Elektromontaż Wrocław
RNW
RNZ
wewnątrz budynku
wewnątrz budynku
zabudowa stała/wtykowa/kasety
wysuwne
3f∼do 690
3f∼690 (opcja do 500dc)
50
50
do 5000
2500
do 105
do 42 (dla dc do 25)
do 105
do 5000
do 25
do 105 (szyny zbiorcze)
do 75 (szyny rozdzielcze)
do 105
8
6
dół/góra/bok
dół/góra/bok
listwowe możliwość wykonania wersji
standardowej bezmodułowej
listwowe, budowa bezmodułowa
z możliwością zastosowania wyłączników
wysuwnych
IP4X
IP4X
I
I
od 2250×400×400
do 2250×1000×1000
od 2250×400×400
do 2250×1000×1000
od –5 do 40
od –5 do 40
opcjonalnie wyposażona w: układ SPZ, układ
SZR, układy falownikowe, softstarty, układ
kontroli stanu izolacji, monitoring temperatury
szyn toru głównego
wyposażona w: układ SPZ, układ SZR,
układy falownikowe, softstarty, układ
kontroli stanu izolacji, monitoring
temperatury szyn toru głównego
atest nr 38/NBR/11, ISO 9001:2008,
ISO 14001:2004
atest 38/NBR/11, ISO 9001:2008,
ISO 14001:2004
36
36
nr 1-2/2015
33
zestawienie
Sabaj-System Sp. z o.o.
30-841 Kraków, ul. Domagały 15
tel. 12 653 53 85, -86, faks 12 653 53 83
[email protected], [email protected]
www.sabaj.pl
Dystrybutor
Producent
Sabaj-System Sp. z o.o.
Delta-System
RPsm
RPT-N
szafa sterownicza Delta-System
RPsm szybki montaż
RPT-N (tworzywo + ramka i drzwi ze stali
nierdzewnej)
Typ
wewnątrz budynku
wewnątrz budynku
wewnątrz budynku
zastosowanie płyty montażowej
szyna TH-35/stelaż modułowy wysuwany/
maskownice zakręcane
szyna TH-35/maskownica przykręcana/
plombowana
3f∼400
3f∼400
3f∼400
50/60
50/60
50/60
100
100
100
w [kA]
4
4
4
dół
dół/góra
dół/góra
montaż aparatury sterowniczej, rozdzielczej
i zabezpieczeniowej na płycie montażowej
36–144 moduły
12/24/36moduły
IP44/IP54
IP31
IP30
I
I
II
od 600×1600×400
do 1200×2000×600
od 415×415×127
do 525×1015×127
od 295×257×90
do 295×532×90
od 74 do 140
od 8,5 do 23
od 2,1 do 3,65
od –5 do 40
od –5 do 40
od –5 do 40
szafa sterownicza wolno stojąca na cokole,
zbudowana na podstawie konstrukcji
szkieletowej z profilami perforowanymi typu
RASTER 25 ułatwiającymi regulację
i osadzenie płyt montażowych
zabudowa podtynkowa, o konstrukcji
rozkręcanej składającej się z części tylnej,
stelażu szyn TH-35, maskownicy oraz
frontalnych regulowanych drzwi
zamykanych na zamek
zabudowa podtynkowa w ścianach
murowanych, gipsowo-kartonowych
oraz możliwość zastosowania łączników
pozwalających na łączenie ze sobą kilku
rozdzielnic zarówno w pionie, jak i w poziomie
deklaracja zgodności
SEP/BBJ
SEP/BBJ
12
12
12
głównych, w [A]
Podłączenie
Klasa ochronności
w [mm]
Uwagi techniczne
34
nr 1-2/2015
Schneider Electric Polska Sp. z o.o.
02-135 Warszawa, ul. Iłżecka 24
tel. 22 511 82 00, faks 22 511 82 02
[email protected]
www.schneider-electric.com
Schrack Technik Polska Sp. z o.o.
03-310 Warszawa, ul. Staniewicka 5
tel. 22 205 31 10, faks 22 205 31 11
[email protected]
www.schrack.pl
Schneider Electric
Prisma
Schrack Technik
Okken
MODUŁ 5000TTA
Prisma G
Prisma P
Okken
przemysłowa
wewnątrz budynku
wewnątrz budynku
wewnątrz budynku
wewnątrz budynku
zabudowa stała
zabudowa stała
3f∼690
3f∼690
3f∼690
3f∼690
50/60
50/60
50/60
40–60
do 630
do 4000
do 7300
do 5000
25
85
do 150
do 100
25
85
do 150
do 100
do 630
do 4000
do 6300
do 5000
25
85
50/80/100/150
do 100
25
85
do 150
–
–
–
12
8
dół/góra
dół/góra
dół/góra
przód/tył/góra
aparaty modułowe, rozłączniki
bezpiecznikowe do 630 A, wyłączniki
kompaktowe 3- lub 4-biegunowe MC3 630A
IP30/IP31/IP43
IP30/IP55
IP22/IP31/IP41/IP54
IP31/IP55
I
I
I
I
od 200×550×200
do 1200×550×200
od 2000×700×400
do 2000×1100×1000
od 2200×650×600
do 2350×1300×1400
od 2000×425×400
do 2200×1200×1000 (z cokołem)
–
–
650/pole
od 5 do 50
od 5 do 50
od 5 do 40
od –5 do 40
wyłączników
wyłączników
wyłączników
wyłączników
IEC 61439-1
IEC 50298, EN 50298, IEC 61439-1
IEC 61439-1, IEC 60529, IEC 61641,
IEC 60721-2-6, IEC 60068-2-30,
IEC 60068-2-2, IEC 60068-2-1,
IEC 60068-2-11, IEC 64139-1
IEC/EN 61439-1, IEC/EN 61439-2
12
12
12
12
nr 1-2/2015
35
zestawienie
Dystrybutor
„SPIN” S.A.
Przedsiębiorstwo Usługowo-Produkcyjne
61-248 Poznań, ul. Dziadoszańska 10
tel. 61 871 78 00
faks 61 871 78 01
[email protected]
www.spinsa.com.pl
Producent
„SPIN” S.A.
Przedsiębiorstwo Usługowo Produkcyjne
SEN Plus
QuiXtra 4000
Prisma P
Typ
przemysłowa
wewnątrz budynku
wewnątrz budynku
wewnątrz budynku
zabudowa stała
zabudowa stała
3f∼690
3f∼690
3f∼690
50/60
50/60
50/60
głównych, w [A]
7600
4000 dla IP30
do 4000
100
85
85
100
85
85
do 6400
4000
do 3200
w [kA]
100/1 s
85/1 s
85
220
187
85
8
8
–
Podłączenie
dół/góra/tył
dół/góra
dół/góra
wyłączniki powietrzne do 6400 A stacjonarne
lub wysuwne, 3- lub 4-biegunowe,
kompaktowe, rozłączniki bezpiecznikowe,
aparatura sterująca, modułowa, układy SZR,
wyłączniki powietrzne do 4000 A stacjonarne
lub wysuwne, kompaktowe do 1600 A
rozłączniki do 1250 A, aparatura sterująca
oraz modułowa
stacjonarne oraz wysuwne, 3- lub
4-biegunowe, aparatura sterownicza oraz
modułowa, baterie kondensatorów
IP30/IP41/IP42 /IP54
IP30/IP55 z drzwiami
IP30/IP55
I
I
I
od 2000×400×600
do 2200×1400×1200
od 2155×447×450
do 2155×959×800
od 2000×700×400
do 2000×1100×1000
od –5 do 40
od –5 do 40
od –5 do 40
rozdzielnica wolno stojąca lub przyścienna,
produkowana na licencji General Electric,
aparatura główna General Electric
aparatura główna General Electric
aparatura główna Schneider Electric
IEC-EN 61439-2, IEC 60068-2-57,
IEC/TR3 61641:2008-01, IEC 60529,
IEC 60068-2-30, IEC 60068-2-11
IEC 61439-2
badania typu: IEC 50298, EN 50298,
IEC 61439-1
do 36
do 36
do 36
Klasa ochronności
w [mm]
Uwagi techniczne
36
nr 1-2/2015
„SPIN” S.A.
VER-TOM
xEnergy
RG-NN
RPO
przemysłowa
przemysłowa
obiektowa
wewnątrz budynku
wewnątrz budynku
wewnątrz budynku
3f∼690
3f∼690
3f∼690
50/60
50/60
50/60
do 5000
do 4000
do 1600
–
do 100
do 30
–
do 100
do 30
do 5000
do 4000
do 1600
do 100/1 s
do 100/1 s
do 30/1 s
do 220
do 200
do 63
8
8
8
dół/góra/tył/bok
dół/góra/tył
dół/góra
wyłączniki i rozłączniki mocy, 3- lub
4-biegunowe, stacjonarne i wysuwne,
rozłączniki bezpiecznikowe listwowe,
aparatura modułowa i sterownicza, układy
SZR, bateria kondensatorów
wyłączniki powietrzne do 4000 A,
wyłączniki i rozłączniki mocy, rozłączniki
bezpiecznikowe, aparatura zabezpieczająca,
kontrolna i sterownicza
wyłączniki i rozłączniki mocy do 1600 A,
rozłączniki bezpiecznikowe, aparatura
zabezpieczająca, kontrolna i sterownicza
IP31/IP55
do IP54
do IP54
I
I
I
od 2000×425×400
do 2000×1350×1000
od –5 do 40
od –5 do 40
od –5 do 40
rozdzielnica wolno stojąca o budowie
modułowej, aparatura główna Eaton Electric
zabudowa szeregowa i kątowa, forma
separacji wewnętrznej do 4b, dowolna
kolorystyka
zabudowa szeregowa i kątowa, forma
separacji wewnętrznej do 4b, dowolna
kolorystyka
badania typu: TTA/PTAA, IEC/EN 60349-1,
IEC/EN 61439-1
PN-EN 60439-1, PN-EN 60529, IEC 61439-1
PN-EN 60439-1, PN-EN 60529,
IEC 61439-1
do 36
24
24
dostarc
zamy
VER-TOM
Tomasz Pierzchała Sp. J.
32-050 Skawina, Borek Szlachecki 44
tel. 12 276 22 83
tel. kom. 693 404 633
[email protected]
www.vertom.pl
tworzym
y
„SPIN” S.A.
61-248 Poznań, ul. Dziadoszańska 10
tel. 61 871 78 00
faks 61 871 78 01
[email protected]
www.spinsa.com.pl
gromad
z
imy
promocja
RZ
INFO ETEL
RMA NE
C JE
Prenumerata
dwuletnia
185zł!
w cenie dostęp online
prenumerata edukacyjna
(studencka) – 75 zł
prenumerata roczna – 105 zł
Grupa MEDIUM
ul. Karczewska 18, 04-112 Warszawa
tel.: 22 810 21 24, 512 60 84,
faks: 22 810 27 42
ZAMAWIAM PRENUMERATĘ ELEKTRO.INFO
OD NUMERU
RODZAJ PRENUMERATY
NAZWA FIRMY
ULICA I NUMER
KOD POCZTOWY I MIEJSCOWOŚĆ
OSOBA ZAMAWIAJĄCA
RODZAJ DZIAŁALNOŚCI GOSPODARCZEJ
E-MAIL
TELEFON KONTAKTOWY
Informujemy, że składając zamówienie, wyrażacie Państwo zgodę na przetwarzanie wyżej wpisanych danych osobowych w systemie zamówień Grupy MEDIUM w zakresie niezbędnym do realizacji powyższego
zamówienia. Zgodnie z Ustawą o ochronie danych osobowych z dnia 29 sierpnia 1997 r. (DzU Nr 101/2002,
poz. 926 z późniejszymi zmianami) przysługuje Państwu prawo wglądu do swoich danych, aktualizowania
ich i poprawiania. Upoważniam Grupę MEDIUM do wystawienia faktury VAT bez podpisu odbiorcy. Wysyłka
będzie realizowana po dokonaniu wpłaty na konto:Volkswagen Bank Polska S.A. 09 2130 0004 2001
0616 6862 0001
DATA I CZYTELNY PODPIS
nr 1-2/2015
Wyrażam zgodę na przetwarzanie moich danych osobowych w celach marketingowych przez Grupę MEDIUM oraz inne podmioty współpracujące z Wydawnictwem z siedzibą w Warszawie przy ul.
Karczewskiej 18. Informujemy, że zgodnie z ustawą z dnia 29 sierpnia 1997 r. (DzU Nr 101/2002,
poz. 926 z późniejszymi zmianami) przysługuje Pani//Panu prawo wglądu do swoich danych, aktualizowania i poprawiania ich, a także wniesienia umotywowanego sprzeciwu wobec ich przetwarzania.
Podanie danych ma charakter dobrowolny.
CZYTELNY PODPIS
37
zestawienie
Dystrybutor
ZPAS-NET Sp. z o.o.
57-401 Nowa Ruda, ul. Górnicza 19
tel. 74 873 54 44, faks 74 872 58 56
[email protected]
www.zpas.net
Producent
ZPAS-NET Sp. z o.o.
ZPUE SA
29-100 Włoszczowa, ul. Jędrzejowska 79c
tel. 41 388 10 00, faks 41 388 10 01
[email protected]
www.zpue.pl
ZPUE SA
SZE2/SGP
Instal-Blok
RN-W
Instal-Blok
RN-W
wewnątrz budynku
wewnątrz lub na zewnątrz budynku
wewnątrz budynku
zabudowa stała/aparaty wtykowe
lub wysuwne
lub wysuwne
1f∼230/3f∼400
3f∼ do 690
3f∼ do 690
50
50
50
1250
do 1600
do 1600
50
do 30
do 25
50
do 30
do 25
1600
do 1600
do 1600
w [kA]
50
do 30/1 s
do 25/1 s
105
do 63
do 63
8
8 (1,2/50 μs)
8 (1,2/50 μs)
dół
bezpiecznikowe, aparatura zabezpieczeniowa
rozłączniki izolacyjne, wyłączniki
kompaktowe, rozłączniki bezpiecznikowe
i z bezpiecznikami oraz dowolna aparatura
modułowa
rozłączniki izolacyjne, wyłączniki
kompaktowe, rozłączniki bezpiecznikowe
i z bezpiecznikami oraz dowolna aparatura
modułowa
IP55/IP31
do IP66
IP20–IP40
Typ
głównych, w [A]
Podłączenie
Klasa ochronności
I
I
I
od 2000×800×600
do 2000×1000×600
od 1000×400×400
do 2000×1200×800
od 1275×550×320
do 2075×1300×600
od –5 do 40
od –5 do 40
od –5 do 40
do zabudowy aparaturą modułową oraz
przemysłową, wolno stojąca, przedział
kablowy boczny
dostęp: przód (przyścienna)/przód i tył
(wolno stojąca) aparatura łączeniowa,
zabezpieczeniowa i sterownicza
zabezpieczeniowa i sterownicza
PN-EN 60439-1:2003+A1 2006
atest nr DN/210/2013 Instytutu
IEC/TC 61641, PN-EN 60529,
PN-EN 50102, PN-EN 61439-1
certyfikat nr DN/101/2012 Instytutu
PN-EN 61439-1:2011, PN-EN 60439-5:2008,
PN-EN 60529:2003
12
do 24
do 24
w [mm]
Uwagi techniczne
38
nr 1-2/2015
reklama
ZPUE SA
29-100 Włoszczowa, ul. Jędrzejowska 79c
tel. 41 388 10 00, faks 41 388 10 01
[email protected]
www.zpue.pl
ZPUE Silesia Sp. z o.o.
40-135 Katowice, ul. Słoneczna 50
tel. 32 35 93 100, faks 32 35 83 525
[email protected]
www.zpue.pl
ZPUE SA
ZPUE Silesia Sp. z o.o.
ZR-W
SIVACON
ZR-W
S8
wewnątrz budynku
wewnątrz budynku
lub wysuwne
zabudowa stała/człony wtykowe/moduły
i kasety wysuwne
3f∼ do 690
3f∼ do 690
50
50/60
do 6300
do 7000 (7400)
do 105
do 150
do 105
do 150
do 6300
do 6300
do 105/1 s
do 150/1 s (szyny główne)
do 100/1 s (szyny rozdzielcze)
do 200
do 330
12 (1,2/50 μs)
8/12
dół/góra/tył
wyłączniki mocy i kompaktowe rozłączniki
izolacyjne, wyłączniki kompaktowe,
rozłączniki bezpiecznikowe oraz dowolna
aparatura modułowa
wyłączniki powietrzne SENTRON 3WL,
kompaktowe SENTRON 3VL/3VT,
w zabudowie stacjonarnej i wysuwnej,
rozłączniki SENTRON 3KL, rozłączniki
i odłączniki SENTRON 3NJ, zabezpieczenia
SIMOCODE pro i inne
do IP54
IP30/IP31/IP40/IP41/IP54
I
I
od 2000×400×500
do 2250×1200×1000
od 2000×400×500
do 2200×1400×1200
do 1300/pole (zależna od konfiguracji)
od –5 do 40
od –5 do 40
zabezpieczeniowa i sterownicza dowolnego
producenta
licencja produkcji rozdzielnicy i główna
aparatura firmy Siemens
certyfikat nr 0825/NBR/2010 Instytutu
PN-EN 60439-1, PN-EN 60529,
PN-EN 61439-1/2
IEC 60439-1, PN-EN 60439-1,
DIN EN 60439-1(VDE 0660 Część 500),
IEC 61641, VDE 0660 Część 500, Dodatek 2,
DIN EN 50274, VDE 0660 Część 514,
PN-EN 61439-1/2
do 24
24
nr 1-2/2015
Rozdzielnice nn o prądach
znamionowych do 7300 A
Rozdzielnice nn o modułowej
budowie, z kasetami wysuwnymi,
przeznaczone do dystrybucji
energii elektrycznej nn oraz
do zasilania i sterowania odpływami
silnikowymi. Zastosowanie
w dużych zakładach przemysłowych
i obiektach infrastrukturalnych.
System funkcjonalny rozdzielnic
niskiego napięcia wykorzystywany
do wszystkich systemów dystrybucji
energii nn, zarówno w środowisku
przemysłowym, jak i komercyjnym.
Ponadto oprócz rozdzielnic typu
OKKEN (licencja Schneider Electric)
Prefabrykowane są rozdzielnice:
– X-ENERGY (technologia Eaton Electric),
– PRISMA Plus P (technologia Schneider Electric),
– XL3-... (technologia LEGRAND),
– rozwiązania uniwersalne z zastosowaniem obudów i aparatów
renomowanych producentów.
ELEKTROTIM S.A.
54-156 Wrocław, ul. Stargardzka 8
tel. 71 352 13 41, 71 351 40 70, faks 71 351 48 39
[email protected],
39
www.elektrotim.pl
prezentacja
rozdzielnice nn i obudowy
aluminiowe w II klasie
ochronności
mgr inż. Dominik Czado – PRE Edward Biel
K
onieczność zapewnienia bezpieczeństwa użytkowania oraz eksploatacji urządzeń elektrycznych
w dzisiejszych czasach jest rzeczą
oczywistą. Rozwój nauki i techniki
zmusza do wymyślania nowych sposobów na pewniejszy, bezpieczniejszy, a przede wszystkim bezawaryjny
przesył energii elektrycznej. W tej
chwili najlepszą ochronę przeciwporażeniową realizowaną przez
obudowę zapewnia tzw. „II klasa
ochronności”. Najpopularniejsze na
rynku obudowy do aparatury elektrycznej, które tę klasę zapewniają,
są „termoutwardzalne”, czyli wykonane z poliestru z dodatkiem włókna szklanego. W związku z ochroną, jaką gwarantują, górują nad bar-
dziej estetycznie wyglądającymi
obudowami aluminiowymi bez
II klasy ochronności. Użytkownicy
mają bowiem świadomość, że gdy
w grę wchodzi bezpieczeństwo,
kwestie estetyki schodzą na drugi
plan.
Przez długi czas w temacie ochrony przeciwporażeniowej nie dochodziło do znaczących zmian. Ten okres
stagnacji przerwała jednak firma
PRE Edward Biel, wprowadzając na
rynek obudowy aluminiowe umożliwiające bezpieczniejszy przesył
i rozdział energii elektrycznej dzięki zastosowaniu osławionej II klasy
ochronności. Stały się one alternatywą dla dotychczas stosowanych obudów z tworzyw sztucznych. Dzięki
nim podwyższono bezpieczeństwo
użytkowania niskonapięciowej sieci energetycznej oraz infrastruktury
drogowej. Znacznie poszerzono wybór możliwych rozwiązań technicznych, a przede wszystkim uzyskano
wydłużenie czasu pracy obudów przy
wykorzystaniu wspomnianego rozwiązania. Zastosowanie odpowiedniej jakości powłoki zewnętrznej wykonanej na bazie lakieru proszkowego pozwala bowiem przedłużyć żywotność obudów nawet do kilkudziesięciu lat.
Poznanie zalet tego rodzaju obudów nie jest możliwe bez zrozumienia, czym właściwie jest II klasa
ochronności. W tym celu należy skorzystać z normy N-SEP-E-001 poru-
Fot. 1. Rozwiązanie techniczne dla aparatury w szafie aluminiowej II klasy ochronności. Istotne podczas wyposażania II klasy
w aparaturę jest zachowanie w pełni wymagań norm. Płyta montażowa zamocowana jest za pomocą odpowiednich izolatorów i śrub izolacyjnych. Okablowanie aparatów zostało rozmieszczone w korytkach kablowych plastikowych.
Na drzwiczkach znajduje się symbol informujący, że szafa wykonana jest w pełni w II klasie ochronności
40
szającej kwestię dodatkowej ochrony
realizowanej przez II klasę ochronności, która polega na wyeliminowaniu możliwości pojawienia się napięcia na obudowie urządzeń elektrycznych. Urządzenia w II klasie ochronności możemy zatem określić jako
całkowicie izolowane poprzez zastosowanie odpowiednich warstw
izolacyjnych, do których zalicza się
warstwę podwójną, czyli stworzoną
z dwóch elementów, lub warstwę
wzmocnioną, to znaczy zbudowaną
z grubszego materiału. Istnieje bardzo małe prawdopodobieństwo doprowadzenia do ich zniszczenia.
Zagadnienia dotyczące II klasy
ochronności szerzej komentuje norma PN-HD 60364-4-41:2009 Instalacje elektryczne niskiego napięcia.
Część 4-41: Ochrona dla zapewnienia
bezpieczeństwa. Ochrona przed porażeniem elektrycznym. Opisane są
w niej wymagania, jakie muszą spełniać obudowy oraz rozwiązania konstrukcyjne dla mocowania aparatów
oraz szyn.
Obudowy produkowane w firmie
PRE Edward Biel spełniają wymagania przytoczonych norm. Zastosowanie innowacyjnej techniki nakładania
warstw izolacyjnych spełnia wymagania II klasy ochronności. Natomiast
wykorzystywany materiał, jakim jest
aluminium, pozwala osiągnąć o wiele lepsze warunki eksploatacyjne dla
obudów nie tylko ze względu na ich
funkcjonalność i możliwości wyjścia
poza „ramy rozmiarowe”, jak to jest
w przypadku obudów termoutwardzalnych, ale również dlatego, iż jest
przyjazny dla środowiska. Co więcej,
rozwiązania konstrukcyjne obudów
firmy PRE Edward Biel przy monta-
nr 1-2/2015
żu aparatów i szyn pozwalają na skonstruowanie każdej rozdzielnicy. Konstrukcja szaf umożliwia dostosowanie stopnia ochrony aparatu lub urządzenia elektrycznego przed penetracją czynników zewnętrznych w zależności od wymagań nawet do klasy
IP65. Nie jest to możliwe w przypadku
obudów termoutwardzalnych.
Sposób wykonania obudów, od złączy kablowych przez szafy oświetleniowe, szafy sterowania sygnalizacją świetlną aż do celek rozdzielnicy głównej, powoduje coraz częstsze
wykorzystywanie produktu przy różnych inwestycjach energetyki zawodowej. Właściwości materiałowych
tworzywa termoutwardzalnego i aluminium nie sposób porównywać.
Większa trwałość i wytrzymałość
przy tej samej klasie izolacji znacząco przemawia za stosowaniem obudów aluminiowych. Przykłady z życia
potwierdzają, jak podczas eksploatacji zachowują się oba rodzaje materiałów. Na fotografiach obudów termoutwardzalnych oraz aluminiowych
w II klasie ochronności zaprezentowano, jak wyglądają one po kilku latach od montażu.
Ważną kwestią jest również zapewnienie komfortu użytkowania.
W przypadku obudowy termoutwardzalnej konieczny jest częsty retrofit, czyli modernizacja produktu –
wykonywanie kontroli, odnawianie
czy lakierowanie warstwy zewnętrznej. Ta potrzeba ciągłej dbałości o zamontowaną obudowę przemawia niekorzystnie na rzecz obudowy termoutwardzalnej. Przecież takie produkty
powinny pełnić swoje funkcje przez
jak najdłuższy czas i nie wymagać poświęcania im szczególnej uwagi.
Dzięki zastosowaniu aluminium,
nieważne, czy obudowa będzie wolno stojąca, czy umiejscowiona na
fundamencie lub na kieszeni kablowej – jej wytrzymałość nie będzie wiązała się z ciągłym zaangażowaniem właściciela. Wykorzystanie specjalnej techniki nakładania
warstw ochronnych na obudowy
w II klasie ochronności przez firmę
PRE Edward Biel zapewnia bardzo
nr 1-2/2015
Fot. 2. Zdjęcia przykładowych rozwiązań obudów dla energetyki – obudowa aluminiowa
w II klasie ochronności
Fot. 3. Przykładowe rozwiązania obudów dla energetyki – obudowa
termoutwardzalna
długą ochronę nie tylko przeciwporażeniową, ale również estetyczny
wygląd i trwałość.
Mimo że obudowy aluminiowe
są bardzo wytrzymałe, należy mieć
jednak na uwadze, że i je kiedyś będzie trzeba wymienić. Pierwsze pytania, jakie nasuwają się przy wymianie obudowy, to jak i gdzie ją zutylizować. Problemy ze znalezieniem
odpowiedniego miejsca i poniesieniem dodatkowych kosztów dotyczą jednak tylko obudów z tworzywa termoutwardzalnego. Obudowy
aluminiowe bez żadnych komplikacji można poddać recyklingowi przyczyniając się tym samym zarówno do
ochrony środowiska, jak i do odzyskania surowca.
Należy również zwrócić uwagę na częstotliwość przeprowadzanych wymian obudów. W przypadku obudów aluminiowych jest
ona co najmniej cztery razy mniejsza niż przy obudowach z tworzywa termoutwardzalnego. W dodatku przy produkcji nowej obudowy
Fot. 4. Zdjęcie obudowy termoutwardzalnej kilka lat po zainstalowaniu. Widoczne
są ubytki spowodowane przez oddziaływanie środowiska na obudowę termoutwardzalną
aluminiowej zanieczyszczenie środowiska jest kilkakrotnie mniejsze
niż przy produkcji obudowy termoutwardzalnej.
Na koniec, konieczne jest podkreślenie walorów estetycznych
obudów. Ich lakier jest wytrzymały. W prosty i szybki sposób można
je wyczyścić. Przy tym uszkodzenie
obudowy aluminiowej jest o wiele
trudniejsze niż uszkodzenie obudów termoutwardzalnych. Co za
tym idzie, aparatura znajdująca się
wewnątrz obudowy jest doskonale
chroniona.
PRE Edward Biel nie trzeba już wybierać pomiędzy trwałością i niską
szkodliwością dla środowiska obudów aluminiowych a zapewnieniem
II klasy ochronności przez niszczejące w szybkim tempie obudowy termoutwardzalne. Za sprawą jednego produktu można otrzymać poczucie bezpieczeństwa i funkcjonalności idące w parze z estetycznym
wyglądem i trwałością. Wszystko
to przy zminimalizowanej ingerencji w środowisko.
reklama
wnioski
Obudowy aluminiowe w II klasie ochronności nie tylko umożliwiają szersze wykorzystanie dla
poszczególnych rozwiązań inwestycyjnych, ale dzięki dowolności
w dopasowaniu rozmiarów i wyborze wyposażenia, zostawiają daleko w tyle obudowy termoutwardzalne. Dzięki produktowi firmy
PRE Edward Biel
Piekary 363
tel. 12 280 71 92
faks 12 429 73 43
[email protected]
www.prebiel.pl
41
zmienność napięć stacji WN/SN
z przyłączonymi źródłami
wiatrowymi (część 1.)
prof. dr hab. inż. Adrian Halinka, dr inż. Piotr Rzepka, dr inż. Mateusz Szablicki – Politechnika Śląska
Do zbioru czynników determinujących warunki pracy obiektów elektroenergetycznych zalicza się warunki napięciowe występujące w miejscu ich przyłączenia do sieci
elektroenergetycznej. Warunki napięciowe można identyfikować m.in. z wartością napięć węzłowych sieci. Dla zdecydowanej większości obiektów ich prawidłowe działanie wymaga napięcia o wartości zawierającej się w zalecanym zakresie, najlepiej równej poziomowi znamionowemu. Odchylenie wartości napięcia poza ten zakres może
prowadzić do znaczącego pogorszenia warunków pracy obiektów (patrz, przykładowo, [1] i [2]).
D
la odbiorców bytowo-komunalnych zmianom wartości napięcia mogą towarzyszyć m.in.: pogorszenie bezpieczeństwa użytkowania
urządzeń elektrycznych, zmniejszenie wygody korzystania z tych urządzeń, a nawet przerwy w funkcjonowaniu czy – w skrajnym przypadku
– ich uszkodzenia. Dla odbiorów przemysłowych zmiana warunków napięciowych może skutkować m.in.: obniżeniem sprawności działania ukła-
streszczenie
W artykule przedstawiono wyniki rozpatrywań wybranych aspektów wpływu
pracy lokalnego źródła wytwórczego (na
przykładzie źródła wiatrowego) na warunki napięciowe występujące w rozdzielniach stacji elektroenergetycznej WN/SN
ze źródłem. W zrealizowanych badaniach
symulacyjnych ujęto różne scenariusze
pracy stacji oraz różne warianty pracy
źródła wiatrowego. W zależności od aktywnego trybu sterowania mocą bierną
źródła wiatrowego i zadanych parametrów regulacji praca źródła może prowadzić do kilku-, kilkunastoprocentowego
wzrostu bądź zmniejszenia wartości napięcia w rozdzielniach stacji.
W części 1 artykułu scharakteryzowano
problematykę prowadzonych rozpatrywań, określono zdolności regulacji charakteru i poziomu mocy biernej generowanej przez źródła wiatrowe oraz opisano przyjętą metodykę badań symulacyjnych. Natomiast w części 2 artykułu zamieszczono wyniki zrealizowanych badań symulacyjnych definiujących warunki
napięciowe w stacji elektroenergetycznej
z przyłączonym źródłem wiatrowym oraz
przedstawiono dyskusję uzyskanych rezultatów rozpatrywań.
42
dów wykorzystujących urządzenia
elektryczne, pogorszeniem jakości
i zmniejszeniem wolumenu produkcji [3], a także zwiększeniem poboru
mocy czynnej z sieci elektroenergetycznej.
Warunki napięciowe pracy obiektów elektroenergetycznych mogą ulec
znaczącym zmianom wskutek coraz
powszechniejszego przyłączania lokalnych źródeł wytwórczych. Niniejszy artykuł stanowi próbę oszacowania wpływu pracy źródła wiatrowego
przyłączonego do rozdzielni SN stacji
elektroenergetycznej sprzęgającej sieci WN i SN na warunki napięciowe
występujące w tej stacji, opisane poziomem wartości skutecznej napięcia.
Wartości napięć węzłowych sieci elektroenergetycznej zależą m.in. od charakteru, kierunku rozpływu i poziomu mocy biernej na poszczególnych
obiektach sieci. Tym samym, dla węzłów sieciowych z przyłączonymi źródłami wiatrowymi wartość napięcia
jest również determinowana parametrami (charakter i wartość) mocy biernej generowanej przez te źródła.
moc bierna źródeł
wiatrowych
Zdolność źródła wiatrowego do
generacji mocy biernej o określo-
nym charakterze (moc bierna indukcyjna bądź moc bierna pojemnościowa) i zadanej wartości zależy przede wszystkim od rodzaju generatora zainstalowanego w źródle.
W rozwiązaniach komercyjnych źródeł wiatrowych stosuje się przede
wszystkim generatory: asynchroniczne (klatkowe i pierścieniowe)
oraz synchroniczne. Charakterystykę możliwości sterowania parametrami mocy biernej źródeł wiatrowych z poszczególnymi, wymienionymi typami generatorów przedstawiono m.in. w [4] i [5].
Źródła wiatrowe z generatorami
asynchronicznymi klatkowymi nie
pozwalają na regulację charakteru
i poziomu mocy biernej źródła. Jest
to podyktowane brakiem możliwości
technicznych zmiany tych parametrów. Podczas pracy źródła te pobierają z sieci moc bierną indukcyjną.
Poziom pobieranej mocy biernej nie
jest wielkością zadaną – jest funkcją wartości napięcia stojana generatora i produkowanej mocy czynnej,
zależnej od aktualnej prędkości wiatru, kąta nachylenia łopat wirnika
turbiny oraz aktywnego trybu pracy
układów sterowania źródła wiatrowego. Brak możliwości sterowania
mocą bierną przez źródło z generatorem asynchronicznym klatkowym
dotyczy zarówno maszyn ze sterowaną rezystancją w obwodzie wirnika, jak i z kaskadą nadsynchroniczną
(opis obu rodzajów układów zawarto w [6]). Do regulacji mocy biernej
w układach z takimi źródłami wykorzystuje się – przykładowo – baterie kondensatorów. Niemniej, są
one stosowane wyłącznie do lokalnej kompensacji mocy biernej pobieranej przez źródło. Wobec powyższego źródła wiatrowe z zainstalowanymi generatorami asynchronicznymi
klatkowymi można uznać za niesterowalne źródło mocy biernej.
Źródła wiatrowe z generatorem
asynchronicznym pierścieniowym,
wyposażone w przekształtnik energoelektroniczny w obwodzie wirnika (zazwyczaj stosuje się nazewnictwo: generator asynchroniczny dwustronnie zasilany), pozwalają na regulację charakteru i poziomu mocy
biernej generowanej przez źródło.
Dodatkowo, często możliwe jest rozłączne sterowanie mocą czynną (wartość) i mocą bierną (charakter i wartość) praktycznie dla całego przedziału zdolności generacji mocy czynnej.
W źródłach wiatrowych z generatorem asynchronicznym dwustronnie
zasilanym zazwyczaj stosuje się dwa
podstawowe tryby sterowania mocą
bierną:
nr 1-2/2015
nr 1-2/2015
43
44
nr 1-2/2015
prezentacja
Rittal i Centrum Informatyczne
Świerk
superkomputer już działa!
T
rzynastego listopada br. swoją
działalność rozpoczęło Centrum Informatyczne Świerk – ośrodek posiadający jedną z największych mocy obliczeniowych w Europie. Dostawcą szaf serwerowych
z układem bezpośredniego chłodzenia zastosowanych w tej inwestycji
jest Rittal Sp. z o.o.
W Świerku zbudowano m.in. jeden z największych klastrów obliczeniowych w Polsce, którego zadaniem będzie informatyczne wsparcie Programu Polskiej Energetyki Jądrowej. Docelowa konfiguracja superkomputera to ok. 20 tys. rdzeni obliczeniowych, 130 TB pamięci RAM i 3200 TB przestrzeni dyskowej. Pozwoli ona uzyskać wydajność rzędu 500 TFLOPS, a więc 500
bilionów operacji zmiennoprzecinkowych na sekundę. Za projekt wykonawczy w obszarze infrastruktury
hydraulicznej odpowiada spółka Rittal – wiodący w skali światowej dostawca systemów techniki szaf sterowniczych i obudów, systemów rozdziału mocy, klimatyzacji systemowej oraz infrastruktury IT.
Do chwili obecnej dostarczone
zostało ok. 70% sprzętu oraz zakończono wszystkie prace związane z uruchomieniem oraz wdrożeniem najważniejszych systemów
umożliwiających funkcjonowanie
instalacji. Rittal zapewnił specjalistyczny sprzęt, m.in. szafy serwerowe TS IT, agregaty wody lodowej oraz ultrawydajne wymienniki chłodnicze.
Najważniejszym zagadnieniem
merytorycznym w opisywanym
projekcie było skuteczne opracowanie systemu, który efektywnie wyprowadzałby duże moce chłodnicze.
nr 1-2/2015
Budynek serwerowni CIŚ
– Potrzeba tak wysokiej wydajności
chłodniczej wymienników wynikała
z faktu, że z każdej szafy serwerowej
musiało zostać wyprowadzonych ok.
50 kW mocy cieplnej. Innymi słowy,
każda taka szafa serwerowa zużywa
tyle energii co kilkanaście mieszkań
– podkreśla Robert Kabza, Sales Manager IT/Telecom, Rittal Sp. z o.o.
W inwestycji zastosowano Liquid
Cooling Package (LCP), czyli innowacyjny wymiennik ciepła powietrze–woda, który umieszczany jest
przy ścianie bocznej szafy serwerowej lub pomiędzy dwiema szafami. Standardowo LCP odprowadza
do 20 kW ciepła na szafę, natomiast
w wersji rozszerzonej – tj. LCP plus
– do 60 kW. Warto przy tym podkreślić, że istnieje możliwość chłodzenia za pomocą jednego LCP jednej
lub dwóch szaf serwerowych. Chłodzone wodą powietrze jest wdmuchiwane poziomo, bezpośrednio przed
każdym szeregiem serwerów, co pozwala utrzymać optymalne warunki termotechniczne w całej szafie.
W związku z tym, że powstaje w niej
swoisty mikroklimat, przepływ powietrza w ramach systemu LCP dodatkowo zmniejsza obciążenie cieplne pomieszczenia. Inne zalety tego
Główną serwerownię Centrum Informatycznego Świerk wyróżnia m.in. wyjątkowo duża moc elektryczna i chłodnicza
rozwiązania to odprowadzanie ciepła o temperaturze jak w pomieszczeniu, mała emisja hałasu, jak również oszczędność energii. Ponadto
do ekonomiczności całego systemu
przyczynia się taka innowacja jak
free-cooling. Dzięki pełnemu oddzieleniu obiegu wody od komponentów
elektronicznych w szafie wymiennik ciepła powietrze/woda zapewnia
maksymalną ochronę przed wodą.
Z uwagi na to, że woda lepiej niż powietrze przewodzi ciepło i umożliwia wydajne chłodzenie na mniejszej powierzchni, wymienniki ciepła powietrze/woda sprawdzają się
także w budownictwie maszyn oraz
instalacji.
W ramach projektu Rittal dostarczył ponadto szafy serwerowe TS IT
z układem bezpośredniego chłodzenia, agregaty wody lodowej, system
monitorowania oraz system zdalnego sterowania Ri-Zone. Główną serwerownię Centrum Informatycznego Świerk wyróżnia m.in. wyjątkowo duża moc elektryczna i chłodnicza, przypadająca na jeden metr
kwadratowy powierzchni. W serwerowni o powierzchni ok. 137 m 2
możliwe jest zainstalowanie infrastruktury obliczeniowej o łącz-
nej mocy 1,6 MW, rozmieszczonej w czterech rzędach po osiem
szaf TS IT.
– Każda z zainstalowanych u nas
szaf umożliwia skuteczne schłodzenie systemów komputerowych
o mocy elektrycznej 50 kW. Jeden rząd takich szaf pozwala więc
chłodzić infrastrukturę obliczeniową o łącznej mocy 400 kW, czyli takiej, jaką sumarycznie osiągają tylko nieliczne serwerownie centrów
obliczeniowych w Polsce. Cieszymy
się, że tak imponujące możliwości
już wkrótce będziemy mogli wykorzystać w praktyce – powiedział kierujący projektem prof. dr hab. Wojciech Wiślicki.
reklama
Rittal Sp. z o.o.
02-672 Warszawa
ul. Domaniewska 49
infolinia 0 801 380 320
[email protected]
www.rittal.pl
45
Fot. Narodowe Centrum Badań Jądrowych i Rittal Sp. z o.o.
Rittal Sp. z o.o.
impedancja wejściowa
pojazdu trakcyjnego jako
kryterium spełnienia wymagań
kompatybilności w systemie
trakcji elektrycznej DC
dr inż. Marcin Steczek – Politechnika Łódzka, prof. dr hab. inż. Adam Szeląg – Politechnika Warszawska
Przez kompatybilność elektromagnetyczną (EMC – ang. electromagnetic compatibility)
w odniesieniu do zelektryfikowanego transportu szynowego określa się obszar zagadnień dotyczących zarówno oddziaływań pomiędzy urządzeniami należącymi do systemu trakcji elektrycznej, jak również pomiędzy urządzeniami kolejowymi a innymi eksploatowanymi w pobliżu (kompatybilność wewnętrzna i zewnętrzna). Ze względu na
specyfikę techniczną środowiska kolejowego dla wszystkich tych urządzeń muszą być
określone zarówno poziomy emisji zakłóceń elektromagnetycznych, jak i odporność na
zakłócenia odbierane od innych urządzeń w szerokim zakresie częstotliwości (od częstotliwości poniżej 50 Hz wykorzystywanej przez system SRK aż po częstotliwości pasm
transmisji radiowej).
S
zczególnie istotnym i trudnym do osiągnięcia jest zapewnienie niezakłócania przez obwody silnoprądowe pojazdów i elektroenergetyki trakcyjnej (moce do kilkunastu MW) obwodów słaboprądowych (moce rzędu watów) będących elementem układów sygnalizacji i sterowania ruchem. Za główne źródła zakłóceń elektromagnetycznych uznaje się takie urządzenia jak:
prostowniki trakcyjne, będące źródłem generacji harmonicznych napięcia stałego podstacji, oraz pojazdy trakcyjne wyposażone w przekształtniki energoelektroniczne, będące źródłem generacji harmonicznych prądu (rys. 1.).
In electrified rail transport, electromagnetic compatibility (EMC) is understood in terms of issues concerning the interactions between devices of
an electric traction system as well as between railway devices and other
nearby operating devices (internal and external compatibility). Due to
the technical specificity of railway environment, both the level of electromagnetic disturbances and resistance to interference received from other
devices in a wide range of frequencies (from a frequency below 50 Hz used
by a SRK system to frequencies of radio frequency band) must be determined for all the devices.
I
t is both especially difficult, but also especially important to provide that
high-current circuits and traction power engineering (power up to several
MW) do not disturb low-current circuits (power of W range) that are the element of a traffic signalling and control system. The following devices are
considered to be the main sources of electromagnetic disturbances: traction
rectifiers (harmonics of substation's constant voltage) and traction vehicles
equipped with power electronics converters (current harmonics) (fig. 1).
46
zagadnienie kompatybilności
w systemie trakcji elektrycznej
Problemy kompatybilności w trakcji elektrycznej to bardzo rozległy obszar
zagadnień obejmujących szereg dziedzin wiedzy inżynierskiej. Zapewnienie
prawidłowego funkcjonowania podsystemów elektrycznych i elektronicznych
w kolejnictwie jest wymagającym wyzwaniem ze względu na specyfikę trakcji elektrycznej, zostało to ujęte m.in. w arkuszach norm PN-EN 50388 doty-
compatibility issue in an electric traction system
The problems of compatibility in electric traction is an extensive range
of issues that encompasses a variety of areas of engineering expertise.
Ensuring proper functioning of electric and electronic subsystems in rail
industry is a demanding challenge mainly due to the specificity of electric
traction. It has been included in i.a. sheets of standards regarding cooperation of a supply system-traction vehicles PN-EN 50-388 and emission
of disturbances - a group of standards PN-EN 50-121 and regulations on
a given system [1, 16, 27]. The specific character of electric traction systems stems from, among others: [2, 3, 4, 5, 6, 7, 8, 9, 10, 11, 13, 14, 15, 17,
21, 24, 25, 26, 28, 29, 30]:
an extensive variety of supply systems;
changeability of electric energy demand and high number of technical
solutions and algorithms of high-current as well as control and monitoring systems operation;
non-stationary character of waveforms of the occurring electric signals;
nr 1-2/2015
nr 1-2/2015
47
48
nr 1-2/2015
nr 1-2/2015
49
50
nr 1-2/2015
reklama
nr 1-2/2015
51
analiza dynamiczna zakłóceń
występujących w sieci
elektroenergetycznej
Z
mieniające się przepisy, normy
oraz stosowanie coraz bardziej zaawansowanych technologii w przemyśle wymusza na producentach analizatorów parametrów jakościowych
energii elektrycznej wdrażanie coraz
to nowszych rozwiązań. Zwiększanie
udziału odnawialnych źródeł energii
w bilansie mocy dysponowanej przez
Krajowy System Elektroenergetyczny
powoduje problemy, z którymi do tej
pory operatorzy SEE się nie spotykali. Wzrost liczby odnawialnych źródeł
energii przyłączonych do KSEE powoduje problemy z utrzymaniem stabilnej częstotliwości.
lokalizacja źródeł zapadów
napięcia w sieci zasilającej
Rys. R. Wiśniewski, Z. Skibko
Do przewidywania i zapobiegania
awarii „blackout” na poziomie sieci
przesyłowych stosuje się urządzenia
zwane CPR-D. Są to zaawansowane
technologicznie urządzenia wykorzystujące informacje, które zawarte
są w napięciu i w częstotliwościach,
w przedziałach wartości dotychczas
nieanalizowanych. To co można zaobserwować w zakresie częstotliwości od 10 mHz do 50 Hz daje obraz rezerwy stabilności sieci przesyłowej
w funkcji czasu. Aby móc lepiej zrozumieć zagadnienie stabilności sieci,
należy przybliżyć pojęcie „chaosu”.
Chaosem deterministycznym nazywa się takie własności równań lub
układów równań, które polegają na
dużej wrażliwości rozwiązań na dowolnie małe zaburzenie parametrów.
Dotyczy to zwykle nieliniowych równań różniczkowych i różnicowych,
opisujących procesy dynamiczne.
Jeśli równanie opisuje zmiany jakiegoś układu w czasie, to niewielkie
zaburzenie warunków początkowych
powoduje rosnące wykładniczo zmiany w zachowaniu układu. Popularnie
Fot. A-EBERLE
mgr inż. Radosław Wiśniewski – ASTAT Sp. z o.o., dr inż. Zbigniew Skibko – Politechnika Białostocka
Fot. 1. Przykładowy widok urządzenia CPR-D
nazywane jest to efektem motyla –
znikoma różnica po dłuższym czasie
może urosnąć do dowolnie dużych
rozmiarów. Powoduje to, że model deterministyczny w dłuższym przedziale czasowym zachowuje się jak model
probabilistyczny. Ścisłym kryterium
chaotyczności jest określenie wartości wykładników Lapunowa. Układ
jest chaotyczny, jeśli ma co najmniej
jeden dodatni wykładnik Lapunowa,
oznaczany grecką literą „λ”. W takim
przypadku, w przestrzeni fazowej bli-
regulator
napięcia
pomiar
przetwornik A/D
analiza
widma
porównanie *)
analiza
bifurkacji
Fingerprints *)
przełączanie stopni
transformator
ocena
wykładnik
Lapunowa
badanie
dryftu
monitor
tłumienia
Objaśnienia: * – analizator tłumienia DMR-D różni się od analizatora CPR-D tylko brakiem analizy „fingerprints”
Rys. 1. Schemat procesów służących do analizy dynamiki zmian sieci, realizowanych przez DA-Box 2000, wraz z urządzeniami
do regulacji wartości napięcia
52
sko leżące trajektorie mogą po pewnym czasie dowolnie się od siebie
oddalić. Interpretacja wykładnika λ
przedstawia się następująco:
λ > 0 – oznacza, iż orbita nie jest
stabilna,
λ < 0 – oznacza, iż orbita zmierza
do stabilnego punktu,
λ = 0 – orbita zmierza do stałego
punktu neutralnego.
Wykładniki Lapunowa umożliwiają ocenę zjawiska chaotycznego w tzw.
przestrzeni fazowej. W przestrzeni fazowej można ocenić wszystkie możliwe stany systemu, w każdej chwili czasowej. Trajektoria jest obrazem wszystkich możliwych stanów, które przyjmuje układ w kolejnych chwilach czasu.
Wykładnik Lapunowa definiuje się
równaniem:
x n +1 = f ( x n )
n
1 df ( x 0 )
λ ( x 0 ) = lim ln
n →∞ n
dx
(1)
(2)
w którym fn oznacza n-tą iterację na
punkcie x0.
Na podstawie teorii dynamiki nieliniowej, teorii bifurkacji i chaosu deterministycznego można dowieść, że
stan sieci można obserwować w sposób ciągły i oceniać go z punktu widzenia jej stabilności. Ocena często-
nr 1-2/2015
reklama
Miej wszystko
pod kontrolą
W dziedzinie wytwarzania energii
elektrycznej i sterowania silnikami
przemysłowymi firma ComAp
jest znakomitym wyborem oferującym:
Zaawansowane oraz innowacyjne
rozwiązania techniczne
Wiodące platformy o dużej elastyczności
Najlepsze zdalne sterowanie przemysłowe
Nieporównywalna jakość i niezawodność
Znakomite wsparcie techniczne
Dostępność na całym świecie
za pośrednictwem naszej sieci dystrybucyjnej
OFERUJEMY
n r 1 - 2 / 2 0 1 ROZWIĄZANIE
5
DLA KAŻDEJ APLIKACJI
w w w . eOdwiedź
l e k t r o . i nnaszą
fo.pl
stronę internetową
53
www.comap.cz
54
nr 1-2/2015
V KONFERENCJA SZKOLENIOWA
OCHRONA
PRZECIWPOŻAROWA
W OBIEKTACH
BUDOWLANYCH
INSTALACJE ELEKTRYCZNE, WENTYLACYJNE
I GAŚNICZE – PROJEKTOWANIE,
MONTAŻ I EKSPLOATACJA
21 MAJA 2015 R., WARSZAWA
JUŻ DZIŚ ZAREZERWUJ MIEJSCE!
Dla pierwszych 30 prenumeratorów „elektro.info”
i dla pierwszych 30 prenumeratorów „Rynku
Instalacyjnego” udział w Konferencji jest bezpłatny.
Cena udziału prenumeratorów w Konferencji po wykorzystaniu
bezpłatnych wejściówek: 250 zł brutto
Cena regularna bez zniżek: 320 zł brutto
Zgłoszenia:
tel. 22 512 60 83
www.konferencja.elektro.info.pl
prezentacja
miernik mocy HIOKI PW3365-20
mgr inż. Leszek Halicki – Labimed Electronics
Nowy, przenośny miernik mocy wyprodukowany przez japońską firmę HIOKI zapewnia
wysoki poziom bezpieczeństwa i komfortu obsługi przy jednocześnie wysokiej precyzji
pomiaru.
P
rzenośne mierniki mocy mierzą
prąd najczęściej metodą pośrednią, tj. za pomocą cęgów, a napięcie
metodą bezpośrednią, wymagającą
dołączenia sond przewodów pomiarowych do dostępnych metalowych
elementów instalacji, które mogą być
„pod napięciem”. O ile operator mierząc prąd cęgami może czuć się bezpiecznie, to przy pomiarze napięcia
grozi mu niebezpieczeństwo porażenia prądem elektrycznym.
Miernik mocy PW3365-20 (fot. 1.)
jest według jego producenta pierwszym na świecie przyrządem tego
typu mierzącym nie tylko dokładnie, lecz w pełni bezpiecznie. Przy
pomiarze napięcia nie ma potrzeby
zapewnienia styku bezpośredniego,
tj. „metalicznego”. Własność tę uzyskano, stosując specjalny chwytak
krokodylowy PW9020 (fot. 2.), będący zakończeniem przewodu pomiarowego. W chwytak wbudowano „czujnik bezpieczeństwa”, a na przewodzie
pomiarowym umieszczono pojemnik
z układem elektronicznym. W efekcie wyeliminowano ryzyko zwarcia
testowanego obwodu, uszkodzenia
przyrządu i porażenia operatora prądem elektrycznym, gdy popełni on
błąd lub będzie miał niedostateczną
wiedzę na temat bezpiecznego prowadzenia pomiarów.
Fot. 2. Czujnik napięcia PW9020
56
funkcje i zakresy
pomiarowe
Miernik mocy PW3365-20 mierzy
wartość skuteczną i szczytową napięcia oraz prądu przemiennego. Mierzy
też częstotliwość i parametry składowej podstawowej napięcia i prądu. Na
podstawie otrzymanych danych oblicza
i wskazuje na wielofunkcyjnym ekranie wartości ponad dwudziestu parametrów mocy, energii i zapotrzebowania na moc (fot. 3.).
PW3365-20 ma trzy kanały pomiarowe napięcia i trzy kanały pomiarowe
prądu. Można go eksploatować w różnych konfiguracjach pomiarowych od
układów jednofazowych-dwuprzewodowych do trójfazowych-czteroprzewodowych. Maksymalne, mierzone, znamionowe napięcie przemienne wynosi 400 V, przy czym rzeczywisty zakres
wyświetlania rozciąga się od 5 do 520 V.
Przyrząd wskazuje też wartość szczytową napięcia do ±750 V, sygnalizując
przekroczenie zakresu wyświetleniem
komunikatu „OVER”.
Zakres pomiaru prądu zależy od
typu użytych cęgów prądowych. Do pomiaru prądów płynących przez obciążenia HIOKI oferuje sześć opcjonalnych
czujników cęgowych na prądy od 5 do
1000 A i cęgi elastyczne CT9667 z przełączanymi podzakresami prądowymi
500 i 5000 A. W ofercie są też dwa typy
czujników cęgowych
do pomiaru prądów
upływowych i przekładnik prądowy.
Zakres pomiaru mocy rozciąga
się od 200,00 W do
6,0000 MW i zależy
od wybranej przez
operatora kombina-
cji podzakresów napięcia i prądu oraz
użytego typu układu pomiarowego.
dokładność
pomiaru
Przy pomiarze
napięcia przemiennego dokładność Fot. 1. Miernik mocy PW3365-20 z czujnikami napięcia
i prądu
wynosi ±1,5% wartości wskazywanej ±0,2% wartości peł- nia energii tryb „Integ”. Korzystając z trynozakresowej i uwzględnia dokładność bu „Integ”, odczytuje się wartości enerczujnika napięcia PW9020. Przy pomia- gii czynnej i biernej, czasów rozpoczęrze prądu dokładność jest sumą dokład- cia i zakończenia rejestracji oraz koszności przyrządu równej ±0,3% wartości tu energii. W trybie „Demand” są wywskazywanej ±0,1% wartości pełnoza- świetlane wartości zapotrzebowania na
kresowej i dokładności czujnika cęgo- moc czynną i bierną oraz współczynniwego użytego do pomiaru. W taki sam ka mocy. Bogaty zestaw opcji wyświetlasposób oblicza się też dokładność po- nia uzupełniają tryby: „Waveform” (wymiaru mocy. Aby uzyskać na przykład świetlanie przebiegów napięcia i prądokładność pomiaru mocy czynnej, du), „Zoom” (powiększanie wskazania
trzeba do dokładności PW3365-20 wy- czterech parametrów wybranych przez
noszącej w tym przypadku ±2,0% war- użytkownika) oraz „Trend” (wyświetlatości wskazywanej ±0,3% wartości peł- nie wartości maksymalnej, minimalnej
nozakresowej dodać dokładność użyte- i średniej dla jednego parametru wybranego przez użytkownika).
go czujnika cęgowego.
wyświetlanie
PW3365-20 wyposażono w kolorowy ekran LCD-TFT o przekątnej
3,5 cala, rozdzielczości 320 na 240 piksele, o różnych trybach wyświetlania.
W trybie listy („List”) na ekranie pojawiają się wartości: napięcia, prądu, częstotliwości, mocy (czynnej, biernej, pozornej), współczynnika mocy, użycia
mocy scałkowanej oraz upływu czasu.
W trybie „U/f” jest wyświetlana wartość skuteczna (RMS), a ponadto wartości składowej podstawowej i szczytowej
oraz współczynnika mocy. Do wyświetlania mocy na kanał i całkowitej przeznaczono tryb „Power”, a do wyświetla-
rejestracja danych
pomiarowych
Użytkownik miernika konfigurując
rejestrację wybiera miejsce docelowe
rejestracji danych (kartę SD lub pamięć
wewnętrzną), odstęp czasowy rejestracji, metodę rozpoczęcia i zakończenia
rejestracji (kończoną ręcznie lub o wyspecyfikowanym czasie), może też wybrać rejestrację powtarzaną. Jako miejsce docelowe rejestracji można wybrać
kartę SD (pojemność 2 GB) lub pamięć
wewnętrzną (pojemność ok. 320 kB).
Odstęp czasowy rejestracji wybiera się
z zakresu od 1 do 30 s i od 1 do 60 min,
przy czym automatycznie na ekranie
nr 1-2/2015
jest wyświetlana wartość czasu zapisu
dostępnego w tym momencie.
Na karcie SD gromadzi się dane pomiarowe, tj. wartości maksymalną, minimalną i średnią, a ponadto obrazy
ekranu i przebiegi. Gdy PW3365-20 ma
pracować na przykład w układzie trójfazowym-czteroprzewodowym z wybranym odstępem czasowym rejestracji równym 30 s, to karta SD pomieści
dane za cały rok rejestracji.
interfejsy
i oprogramowanie
Użytkownik miernika mocy ma do
dyspozycji oprócz wymienionego interfejsu kart SD jeszcze interfejs LAN
(z funkcją serwera HTTP) oraz port
USB. Komputer natychmiast po dołączeniu do niego miernika rozpoznaje
kartę SD i pamięć wewnętrzną jako wymienne nośniki pamięci. Danymi zgromadzonymi na tych nośnikach, tj. danymi pomiarowymi, ustawień, ekranu i przebiegów, zarządza się, korzystając z programu użytkowego dostęp-
nego bez opłat na stronie internetowej
HIOKI. Funkcje tego programu to: ładowanie zapisanych danych bezpośrednio z przyrządu do komputera przez łącze USB lub LAN, sporządzanie wykresów w aplikacji MS Excel na podstawie
zapisanych danych, przesyłanie danych
ustawień z komputera do PW3365-20
oraz drukowanie danych.
Więcej możliwości ma się jednak korzystając z opcjonalnego programu „Power Logger Viewer” SF1001. Dysponując tym programem można wyświetlać
wykresy trendu, zestawienia sumaryczne (np. raporty dzienne, tygodniowe lub
miesięczne) oraz przebiegi. Można też
korzystać z funkcji kopiowania i różnych
opcji drukowania (w tym raportów).
zasilanie
Fot. 3. Płyta czołowa miernika mocy PW3365-20
czas ich ładowania nie przekracza 6 h
10 min (przy wyłączonym mierniku).
wymiary i masa
Miernik PW3365-20 ma wymiary
180 × 100 × 48 mm i masę 540 g.
wyposażenie pomiarowe
Do zasilania miernika mocy używa
się zewnętrznego zasilacza sieciowego
Z1008 lub opcjonalnego pakietu akumulatorów NiMH PW9002. Akumulatory w pełni naładowane wystarczają na ok. 5 h pracy ciągłej, przy czym
W komplecie fabrycznym z PW3365-10
jest komplet czterech przewodów pomiarowych zakończonych czujnikiem
napięcia PW9020, zasilacz sieciowy
Z1008 oraz przewód USB.
Za dodatkową opłatą można zamówić: program SF1001, pakiet
akumulatorów PW9002, nesesery
CT1005 i CT1008, kartę pamięci SD
Z4001 oraz cęgowe czujniki prądowe, których użycie jest niezbędne do pomiaru mocy. Do tego celu
HIOKI proponuje czujniki: 9694
(5 A), 9660 (100 A), 9661 (500 A),
9669 (1000 A), 9695-02 (50 A), 969503 (100 A), a ponadto czujniki prądu upływowego 9657-10 i 9675,
cęgi elastyczne CT9667 (5000 A)
oraz przekładnik prądowy 9290-10
(1000/100 A).
reklama
NOWOŚĆ!
NOWOŚĆ!
NOWOŚĆ!
Miernik mocy AC
PW3365-20
• Bezkontaktowy
pomiar napięcia
• 3 kanały pomiarowe U/I
• Pomiar od 200,00 W do 6,0000 MW
Laboratoryjny miernik mocy AC/DC PW3335
• Bezpośredni pomiar prądu: 1,0000 mA – 20,000 A
i cęgami do 5000 A
• Pomiar prądu w stanie czuwania zgodnie z IEC62301
• Pasmo pomiaru 100 kHz
Miernik rezystancji uziemienia FT6031-03
• Zakres pomiaru: do 2 kW
• Metoda pomiaru 2-/3-przewodowa
Multimetry cęgowe
3280-10 (ACA 1000 A)
3280-20 (ACA 1000 A True RMS)
3287 (AC/DCA 10/100 A
True RMS)
3288 (AC/DCA 1000 A)
3288-20 (AC/DCA 1000 A
True RMS)
Cęgowe mierniki
rezystancji uziemienia
FT6380 i FT6381
Bezprzewodowy interfejs
Bluetooth® (FT6381)
Analizator jakości
zasilania 3197
• 3 kanały pomiarowe U/I
• Wykrywanie, rejestracja
i analiza anomalii
• FFT (do 50.)
Analizatory mocy 3390/3390-10
• 4 izolowane kanały U/I
• Zakres pomiaru: do 1500 V/500 A (cęgami)
• Dokładność pomiaru: ±0,1% (3390-10)
Analizator jakości zasilania PW3198
Zgodność z IEC 61000-4-30, klasa A
Rejestratory
8860-50 i 8861-50
16/32 kanały,
20 MSa/s
Rejestrator MR8880-20
4 kanały analogowe, 18 logicznych
Rejestrator 8870-20
• 2 kanały
• Próbkowanie 1 MSa/s
02-796 Warszawa, ul. Migdałowa 10
tel./fax 22 649 94 52, 648 96 84
nr 1-2/2015
www.labimed.com.pl
www.hioki.pl
Mierniki rezystancji izolacji
IR4056-20/IR4057-20
• Napięcie pomiarowe DC:
50/125/250/500/1000 V
• Podzakresy: 100/250/500/2000/4000 MW
• Pomiar napięcia AC/DC i małych
rezystancji (do 1 kW)
• Test ciągłości prądem 200 mA
• Podświetlany wyświetlacz, bargraf
(w IR4057-20)
WYŁĄCZNY
IMPORTER
Rejestrator przemysłowy-logger LR8431-20
• 10 kanałów analogowych napięcia (izolowanych)
• 4 kanały impulsowe
• Rejestracja napięcia stałego, temperatury,
liczby impulsów i prędkości obrotowej
• Rejestracja: karta CF, pamięć USB
Pirometry
FT3700-20
-60,0÷550°C/12:1
FT3701-20
-60,0÷760°C/30:1
57
zastosowanie
systemów automatyki
budynkowej w obiektach
wielkopowierzchniowych
mgr inż. Andrzej Książkiewicz – Politechnika Poznańska
zdecentralizowane
systemy automatyki
budynkowej
S
tosowane obecnie systemy automatyki budynkowej można podzielić na systemy zdecentralizowane oraz scentralizowane. W systemach zdecentralizowanych nie występuje jeden, centralny sterownik zarządzający pracą całej instalacji. Rozwiązanie to opiera się na wzajemnej
komunikacji pomiędzy urządzeniami
połączonymi magistralą. Urządzenia
streszczenie
Systemy automatyki budynkowej stosowane są w obiektach użyteczności
publicznej, biurowych czy w centrach
handlowych. Obiekty te często zajmują
znaczne powierzchnie, a niekiedy podzielone są na kilka oddzielnych budynków.
Stwarza to dodatkowy problem związany z komunikacją pomiędzy częściami budynku lub budynkami. W artykule przedstawione zostaną ograniczenia
związane z wykorzystaniem różnych mediów transmisyjnych w wybranych systemach automatyki budynkowej.
przesyłają między sobą rozkazy bądź
informacje o stanie, na podstawie
których wykonywane są polecenia.
Do systemów zdecentralizowanych
można zaliczyć systemy KNX, LCN
i LonWorks (LON). W obu tych systemach nie występują centralne sterowniki, obecna jest natomiast magistrala komunikacyjna służąca do wymiany informacji pomiędzy urządzeniami.
Topologia systemu KNX składa się z następujących elementów
(rys. 1.):
linia, do której podłącza się elementy magistralne (maksymalnie
255 urządzeń),
obszar, który buduje się poprzez
łączenie wielu linii razem za pośrednictwem sprzęgieł liniowych
(do 15 linii),
system, który tworzony jest przez
obszary połączone wzajemnie za
pomocą sprzęgieł obszarowych
(do 15 obszarów).
Składnik adresu
logicznego
Zakres liczbowy
Domena
ID Domeny
0 – 248
Podsieć
ID Podsieci
1 – 255
Węzeł
ID Węzła
1 – 127
Grupa
ID Grupy
1 – 255
Tab. 1. Własności adresowania logicznego w systemie LonWorks [5]
Dopuszczalne odległości
Maksymalna całkowita długość kabla
1000 m
Maksymalna odległość między dwoma komunikującymi
się urządzeniami
700 m
Maksymalna odległość między urządzeniem
(niebędącym zasilaczem) a zasilaczem
350 m
Minimalna odległość dwóch urządzeń zasilających
magistralę
200 m
Tab. 2. Maksymalne i minimalne odległości pomiędzy elementami systemu KNX [1]
58
SO 15
obszar 15
SO 3
Z/C
obszar 3
SO 2
obszar 2
SO 1
Z/C
obszar 1
linia główna
SL 1
Z/C
SL 15
UM 1
Z/C
UM 1
UM 2
UM 2
UM 64
UM 64
linia 1
linia 15
Rys. 1. Topologia systemu KNX, gdzie: UM – urządzenie magistralne, Z/C – zasilacz, SL – sprzęgło liniowe, SO – sprzęgło obszarowe [1]
drut prowadzący
(pilot)
– (biały)
+ (żółty)
KNX
– (czarny)
materiał syntetyczny
szyna magistrali EIB
metalizowana folia syntetyczna
Składnik struktury
fizycznej
Długość kabla
linia obszarowa
folia
syntetyczna
KNX
+ (czerwony)
Rys. 2. Magistrala przewodowa w systemie KNX – skrętka dwuparowa [1]
W ten sposób jeżeli urządzenia
z różnych linii lub obszarów nie wymagają łączności pomiędzy sobą, to
nie zachodzi konieczność przesyłania pomiędzy nimi telegramów. Takie podejście pozwala na zmniejszenie obciążenia magistrali i zwiększa
jej przepustowość.
W systemie KNX magistrala komunikacyjna może zostać wykonana jako przewodowa lub bezprzewodowa. Jako magistralę przewodową stosuje się skrętkę dwuparową
(twistedpair KNX.TP) 2x2x0,8, w której to jedna para żył, czerwono-czarna, wykorzystywana jest do komunikacji, a druga para żółto-biała jest rezerwowa (rys. 2.).
Podstawowym medium transmisyjnym wykorzystywanym w instalacji KNX jest skrętka dwuparowa.
Medium to służy do zapewnienia zasilania urządzeniom magistralnym
oraz do przekazywania informacji pomiędzy nimi. Informacje przekazywane są w postaci telegramów, czy-
nr 1-2/2015
nr 1-2/2015
59
60
nr 1-2/2015
nr 1-2/2015
61
62
nr 1-2/2015
nr 1-2/2015
63
automatyka
podstawowe parametry paneli
operatorskich – wprowadzenie
mgr inż. Karol Kuczyński
Panele operatorskie i komputery panelowe różnią się między sobą wydajnością, liczbą dostępnych interfejsów komunikacyjnych oraz wielkością i funkcjonalnością ekranów. Najczęściej panele operatorskie charakteryzują się zwartą budową oraz kompatybilnością z różnymi typami modułów rozszerzeń cyfrowych i analogowych pozwalając na budowę dużych systemów rozproszonych. Dotykowy panel graficzny lub przyciski funkcyjne umożliwiają użytkownikowi wejście i modyfikację danych sterownika oraz
samego procesu.
P
anele operatorskie HMI (Human
Machine Interface) wykorzystywane są do wizualizacji i sterowania
pracą obiektów lub urządzeń
oraz do udostępniania informacji procesowych do nadrzędnych systemów
informatycznych. Stanowią interfejs
pomiędzy operatorem a maszyną
oraz wspierają użytkownika przy obsłudze instalacji. Panele HMI ułatwiają integrację wszystkich urządzeń pracujących w instalacji w jeden spójny
system oraz oferują zaawansowane
funkcje, które jeszcze kilka lat temu
były dostępne tylko w rozbudowanych systemach SCADA, np. zbieranie danych i zapis zdarzeń, monitoring kluczowych parametrów, alarmowanie i obsługa skryptów [1, 3].
elementy składowe paneli
Starsze wykonania paneli operatorskich zawierały wyłącznie wyświetlacze tekstowe, obecnie stosuje
się graficzne ekrany dotykowe o zróżnicowanej rozdzielczości wyświetlające najczęściej obraz kolorowy. Standardowo wyposażone są one w popularnie stosowane interfejsy komunikacyjne: RS-485, Ethernet, USB, pozwalające na bezpośrednie podłączenie ich do innych urządzeń systemu
automatyki. Do ich programowania
stosuje się specjalne oprogramowanie
narzędziowe zawierające sterowniki
do popularnych urządzeń oraz standardowe protokoły komunikacyj-
64
ne, takie jak Modbus RTU, Profibus
i inne [1, 4].
Panele operatorskie są mniej lub bardziej złożonymi komputerami przemysłowymi. W ich skład wchodzą: płyta główna, procesor i pamięć RAM
oraz układy graficzne i komunikacyjne, pamięci stałe, a także inne podzespoły. Wydajność obliczeniowa tych
urządzeń i ich możliwości komunikacyjne są coraz bardziej zbliżone do parametrów standardowych komputerów
przemysłowych. Współczesne panele
operatorskie to coraz częściej również:
sterowniki procesów, rejestratory danych i występujących zdarzeń, które zapewniają komunikację między różnymi systemami automatyki. Użytkownicy wymagają od tego typu urządzeń
coraz większej liczby funkcji multimedialnych, w tym odtwarzania i rejestracji obrazów i dźwięków [1, 3].
układy chłodzenia
Minimalizacja zużycia energii przez
urządzenia elektryczne i elektroniczne
to już od kilku lat standard dla urządzeń przemysłowych. Ograniczenie zużycia energii przez panele operatorskie
ma na celu wyeliminowanie z ich układów aktywnego chłodzenia – wentylatorów. Grawitacyjny przepływ powietrza pozwala na zrezygnowanie z wentylatora, który jest jednym z najbardziej awaryjnych elementów wszystkich systemów komputerowych. Szybka popularyzacja dysków i kart pamię-
Fot. 1. Przykładowe rozwiązania paneli sterujących [4]
ci Flash powoduje, że stanowią one zamienniki tradycyjnych dysków twardych i pozwalają na wyeliminowanie
z panelu HMI wszystkich elementów
ruchomych [2].
Chłodzenie pasywne umożliwia
także tworzenie rozwiązań o wysokim stopniu ochrony IP obudowy.
Jest to szczególnie istotne w przypadku zastosowań w środowisku przemysłowym o dużym zapyleniu i wilgotności. Gromadzące się wewnątrz urządzenia zanieczyszczenia mogą powodować pogorszenie przepływu powietrza, a w efekcie jego przegrzewanie,
i przyczyniać się do powstawania zwarć
oraz zwiększać ryzyko awarii.
Warto też dodać, że ważnym elementem decydującym o zastosowaniu danego panelu jest zakres temperatur pracy.
Największym ograniczeniem jest dolna temperatura i zjawisko kondensacji
pary wodnej – stąd dostępność wersji
specjalnych tych urządzeń.
interfejsy komunikacyjne
Dostępne na rynku panele HMI
i komputery panelowe najczęściej zawierają interfejsy szeregowe (RS-232/
RS-485), USB oraz Ethernet. Interfejsy te są obecnie w większości traktowane jako standard, a ich użycie ułatwia konfigurację i obsługę paneli,
a także umożliwia ich łatwą integrację w większych systemach [1].
Rozwój paneli operatorskich obejmuje również popularyzację wykorzystania sieci bezprzewodowych. Obecnie niektóre z paneli (komputery panelowe) zawierają wbudowane interfejsy
Wi-Fi czy Bluetooth, a wybrane umożliwiają nawet transmisję danych z wykorzystaniem sieci komórkowych. Takie funkcjonalności nie są potrzebne
wszystkim użytkownikom – przykładowo komunikacja bezprzewodowa będzie zbędna w panelu, który wbudowany jest w układ sterowania obrabiarki.
nr 1-2/2015
reklama
nr 1-2/2015
65
zestawienie
AS42TFT1265
Dystrybutor: ASTOR Sp. z o.o.
31-112 Kraków
ul. Smoleńsk 29
tel. 12 428 63 00
faks 12 428 63 09
[email protected]
www.astor.com.pl
Uwagi techniczne:
Procesor 800 MHz, 256 MB RAM, 1024 MB ROM. Dotykowa
matryca 12” (1024×768 px), 16,8 mln kolorów. Bezpłatne
oprogramowanie narzędziowe z biblioteką gotowych obiektów graficznych oraz symulatorem. Obsługa: alarmy dyskretne i analogowe, logowanie i wizualizacja zmiennych historycznych, receptury, archiwizacja zmian wprowadzonych
przez operatorów. W standardzie 3×RS-232/485, 1×Ethernet,
2×USB, ponad 300 darmowych programów komunikacyjnych.
Zdalny dostęp na podstawie protokołów VNC (monitoring
i sterowanie ekranami operatora) i FTP (wymiana plików).
Gwarancja, w [miesiącach]: 24 (możliwość przedłużenia)
Producent: Astraada
Rodzaj panelu: 12” dotykowy panel TFT (1024×768 px)
Stopień ochrony obudowy (kod IP): IP 66 (panel przedni)
Wymiary zewnętrzne (wys.×szer.×gł.), w [mm]:
317,4×243,8×58
Temperatura pracy (otoczenia), w [°C]: od –20 do 60
IC755CSS10CDA
31-112 Kraków
ul. Smoleńsk 29
tel. 12 428 63 00
faks 12 428 63 09
[email protected]
www.astor.com.pl
Uwagi techniczne:
Procesor 1 GHz, 1 GB RAM, 512 MB ROM, 512 KB SRAM. Dotykowa matryca 10” (800×600), 65K mln kolorów, podświetlenie LED, MultiTouch. 2×Ethernet, 2×RS-232/485, 3×USB,
1×SD/SDHC, 32 GB. Obsługa 40 protokołów. Windows
Embeeded Compact 7, HTML5, wbudowany Web Server,
FTP Server. Funkcja PLC (LD, FBD, ST), składowanie danych (Store&Forrward), wbudowany kolektor Historian, OPC
Alarms&Events, rozbudowane multimedia, obsługa alarmów,
receptur, aplikacji wielojęzycznych. Certyfikat CE, UL, US.
Producent: GE Intelligent Platforms
Rodzaj panelu: QuickPanel+ 10” dotykowy panel TFT
(800×600 px), MultiTouch, LED
Stopień ochrony obudowy (kod IP): IP65 (panel przedni)
278×222×56
Temperatura pracy (otoczenia), w [°C]: od 0 do 50
HEXT391C100
31-112 Kraków
ul. Smoleńsk 29
tel. 12 428 63 00
faks 12 428 63 09
[email protected]
www.astor.com.pl
Uwagi techniczne:
XL7e integruje funkcję HMI, PLC oraz wbudowanych I/O.
Dotykowa matryca 7” (800×480), klawiatura funkcyjna,
32K kolorów, podświetlenie LED, 1000 ekranów. 2×Ethernet,
3×RS-232/485, 2×USB, CANopen, CsCAN, MicroSD, Audio,
rozbudowa (GSM, Profibus). Obsługa alarmów, receptur, logowanie danych, multimediów. Zdalny dostęp dzięki FTP Server
i Web Server. Zintegrowana funkcja PLC (programowanie na
ruchu w LD, IL, FBD, SFP, ST). Bezpłatne narzędziowe Cscape.
Certyfikat CE, UL, US.
Producent: Horner APG
Rodzaj panelu: 7” dotykowy panel TFT (800×480), wbudowana funkcja sterownika PLC
Stopień ochrony obudowy (kod IP): IP65 (panel przedni)
210,06×143,7×43,94
Temperatura pracy (otoczenia), w [°C]: od –10 do 60
66
nr 1-2/2015
XP-503-21-A10-A00-1B
Producent: Eaton Electric
Uwagi techniczne:
Komputer przemysłowy/panel serii XP500 wyposażony jest
w pojemnościową matrycę dotykową (PCT) obsługującą
wielopunktowy dotyk (dostępne są również wersje 15” oraz
10”). System wyposażony jest w dwa nośniki danych – dysk
SSD pojemności min. 80 GB (projekt, wizualizacja) oraz kartę
CFast (dane procesowe – zachowywane po zaniku zasilania). Pamięć operacyjna układu – 2 GB DDR3 RAM, procesor
DualCore AMD GX217GA 1,65 GHz, procesor graficzny: AMD
Radeon HD 8280E 450 MHz. Na pokładzie dostępne są 2 złącza Ethernet 10/100/1000 Mbps, 2 złącza USB 3.0, 1×RS-232,
1×RS-485, 1×DVI-I. Chłodzenie bezwentylatorowe. System
pracuje pod kontrolą Windows Embedded 7.
Rodzaj panelu: 21”dotykowy, pojemnościowy
panel/komputer przemysłowy (Full HD)
Gwarancja, w [miesiącach]: 24
Dystrybutor: Eaton Electric Sp. z o.o.
80-299 Gdańsk
ul. Galaktyczna 30
tel. 58 554 79 00, faks 58 554 79 09
[email protected]
www.moeller.pl
Stopień ochrony obudowy (kod IP):
IP20 (IP65 – panel przedni)
536×328×84
SM43-J-T20
Dystrybutor: Elmark Automatyka Sp. z o.o.
05-075 Warszawa
ul. Niemcewicza 76
tel. 22 541 84 60
[email protected]
www.elmark.com.pl
Producent: UNITRONICS
Uwagi techniczne:
Samba to sterownik PLC zintegrowany z panelem operatorskim. Ma 12 wejść cyfrowych, dwa cyfrowo-analogowe
i 8 wyjść tranzystorowych. Wbudowany port USB do programowania, możliwość dołożenia portu RS-232/RS-485
lub Ethernet i CANbus. Obsługuje GPRS/GSM, TCP/IP, sms,
e-mail, Modbus, CANbus. Darmowe oprogramowanie
VisiLogic, RTC, darmowe narzędzia jak zdalny dostęp, Data
Xport – umożliwia eksport danych do programu Excel, UniOPC
Server do systemów SCADA.
Rodzaj panelu: 4,3” dotykowy i kolorowy TFT, LCD, 16 bit
IP66/NEMA4X (przód), IP20 (tył)
136×105,1×68,6
VL FPM 19U - 2913021
Uwagi techniczne:
Monitor płaski LCD 19” (48 cm) z podświetleniem CCFL i rezystancyjnym panelem dotykowym. Z dwoma portami USB
z tyłu i jednym z przodu oraz wejściami 1×DVI-D, 1×VGA.
Możliwy montaż w otworze montażowym lub uchwycie
VESA. Zasilany napięciem 24 V dc ±20%. Może być stosowany w układach sterowania i monitorowania odnawialnych
źródeł energii.
Dystrybutor: Phoenix Contact Sp. z o.o.
51-317 Wrocław, ul. Bierutowska 57–59
tel. 71 398 04 10, faks 71 398 04 99
[email protected]
www.phoenixcontact.pl
Producent: Phoenix Contact Sp. z o.o.
Rodzaj panelu: 19” dotykowy TFT (1280×1024 px)
z podświetleniem CCFL
IP65 (od czoła), IP20 (tył)
362×444 (otwór montażowy)
nr 1-2/2015
67
prezentacja
IP BUS – układ zasilania
gwarantowanego przeznaczony
dla obiektów typu Data Center
zbudowany na bazie rozwiązań firmy IEM Power Systems SA
Wiktor Suliga – „MAS” Sp. z o.o.
Data Center to budynek lub jego część, w którym zlokalizowane są funkcjonalnie wydzielone pomieszczenia przeznaczone dla urządzeń IT oraz wspierającej ich pracę infrastruktury technicznej. To obiekt, w którym świadczone są usługi przetwarzania danych
w sposób ciągły i niezawodny.
U
rządzenia elektroniczne,
w tym sprzęt IT (ang. Information Technology), są bardzo podatne na zakłócenia występujące
w sieci elektroenergetycznej. Praktycznie każda przerwa w zasilaniu
trwająca dłużej niż 10 ms może spowodować ich uszkodzenie. Dlatego
obiekty typu Data Center wymagają zwiększonej pewności zasilania
w energię elektryczną. Konieczne
jest więc instalowanie niezawodnych układów zasilania gwarantowanego.
zabezpieczenie
zasilania urządzeń IT
o projektowanej mocy
łącznej rzędu 1200 kW –
przykład
W tym celu najczęściej projektowane, budowane i instalowane
są układy nadmiarowe, np. układ
dwutorowy typu 2N przedstawiony na rysunku 1. Podczas normalnych warunków pracy poszczególne zasilacze bezprzerwowe (niezależnie od ich typu) obciążone
są zwykle poniżej 50% mocy znamionowej, w związku z czym ich
sprawność jest w wielu przypadkach zauważalnie niższa od deklarowanej dla 100% obciążenia. Bezpośrednim skutkiem jest zwiększone zużycie energii elektrycznej
i wyższe koszty eksploatacji urządzeń. Układy typu 2N mają jednak
68
istotną zaletę, jaką jest
BP1
tzw. „równoczesna serM1
N1
L1
wisowalność” (ang. conG1
Pn = 640 kW
currently maintainable).
P = 47% Pn
odbiory
W przypadku uszkodzemaszyna elektryczna
odbiory
I kategorii
D1
II kategorii
zasilania
nia pojedynczego zasilazintegrowana rozdzielnica systemowa zasilania
zespół prądotwórczy
600 kW
cza bezprzerwowego lub
BP2
też jednego toru zasilaM2
N2
L2
nia ciągłość działania
G2
Pn = 640 kW
obiektu zostanie zachoP = 47% Pn
maszyna elektryczna
wana, a prace serwisoodbiory
D2
II kategorii
we będą mogły być wyzintegrowana rozdzielnica systemowa zasilania
konywane równolegle.
BP3
Interesującą alternatyM3
N3
L3
wą dla klasycznych ukłaG3
Pn = 640 kW
P = 47% Pn
dów 2N jest układ typu
odbiory
maszyna elektryczna
I kategorii
odbiory
D3
IP BUS charakterystyczzasilania
II kategorii
zintegrowana rozdzielnica systemowa zasilania
ny dla dynamicznych za600 kW
silaczy bezprzerwowych
BP4
M4
N4
L4
(przebiegi przemienne
G4
wytwarzane są za pomoPn = 640 kW
P = 47% Pn
cą maszyn elektrycznych,
maszyna elektryczna
odbiory
D4
a nie jak w przypadku staII kategorii
zintegrowana rozdzielnica systemowa zasilania
tycznych zasilaczy bezprzerwowych za pomoRys. 1. Układ typu 2N zbudowany na podstawie dynamicznych zasilaczy bezprzerwowych (RUPS
cą przetwornic częstotli– ang. Rotary UPS) firmy IEM Power Systems SA
wości) przedstawiony na
rysunku 2. W celu zabezpieczenia podziału obciążenia każdy z zasi- kiem nieprzekroczenia projektozasilania urządzeń IT o projekto- laczy bezprzerwowych obciążony wanej mocy łącznej rzędu 1200 kW
wanej mocy łącznej rzędu 1200 kW będzie powyżej 50% mocy znamio- i mocy znamionowej poszczególi zapewnieniu „równoczesnej ser- nowej, a w przypadku uszkodzenia nych zasilaczy bezprzerwowych),
wisowalności” wystarczą jedynie któregokolwiek z nich lub koniecz- dzięki magistrali IP BUS urządzenia
trzy z czterech zastosowanych ności przeprowadzenia prac serwi- wciąż będą obciążone niemal róww poprzednim przykładzie zasila- sowych, pozostałe odbiory zasila- nomiernie. W przypadku zwarcia
czy bezprzerwowych. Projektowa- ne będą poprzez magistralę IP BUS. za którymkolwiek z zasilaczy bezna moc łączna obciążenia powinna Gdyby jednak podczas eksploatacji przerwowych zasilanie odbiorów
być rozłożona pomiędzy urządze- obiektu podział obciążenia uległ podłączonych do pozostałych urząnia. W przypadku równomiernego zmianie (oczywiście pod warun- dzeń nie zostanie zakłócone. Gdy-
nr 1-2/2015
by uszkodzeniu uległa sama magistrala IP BUS, zasilacze bezprzerwowe będą zabezpieczały podłączone do nich odbiory w sposób
„wyspowy”.
rozwiązania firmy IEM
Power Systems SA
Dynamiczne zasilacze bezprzerwowe (RUPS, ang. Rotary Uninterruptible Power Supply) i systemy
zasilania awaryjnego i gwarantowanego firmy IEM Power Systems SA zostały zaprojektowane
tak, by sprostać wymaganiom nawet najbardziej zaawansowanych
technologicznie urządzeń. Stanowią idealne rozwiązanie wszędzie
tam, gdzie liczy się niezawodność
działania, oszczędność powierzchni użytkowej i niskie koszty eksploatacji. Cechy charakterystyczne
to brak baterii akumulatorów chemicznych, konieczności instalowania klimatyzacji oraz czujników de-
tekcji wodoru,
brak półprzewod ni kow yc h
elementów
mocy w głównym torze zasilania oraz sprzęg ła łączącego
maszynę elektryczną (prądnica synchroniczna + elektromechaniczny magazyn energii)
z silnikiem spalinowym (do budowy systemów
zasilania awaryjnego i gwarantowanego
wykorzystywane są zespoły
p r ą do t wó rc z e
będące autonomicznymi urządzeniami). Ma-
BP1
M1
G1
Pn = 640 kW
P = 62,5% Pn
maszyna elektryczna
D1
zintegrowana rozdzielnica systemowa
400 kW
odbiory
II kategorii
zasilania
BP2
M2
odbiory
I kategorii
zasilania
L2
N2
G2
Pn = 640 kW
P = 62,5% Pn
maszyna elektryczna
D2
400 kW
odbiory
II kategorii
zasilania
BP3
M3
odbiory
I kategorii
zasilania
L3
N3
G3
Pn = 640 kW
P = 62,5% Pn
maszyna elektryczna
D3
400 kW
odbiory
II kategorii
zasilania
Rys. 2. Układ typu IP BUS zbudowany na podstawie dynamicznych zasilaczy bezprzerwowych (RUPS –
ang. Rotary UPS) firmy IEM Power Systems SA
MAS Sp. z o.o.
Działalność handlowo-produkcyjną prowadzimy od 1990 roku. Pierwsze
lata zostały poświęcone budowaniu pozycji firmy na rynku poprzez ciągłe poszerzanie oferty towarowo-materiałowej oraz pozyskanie jak najszerszej rzeszy klientów. Na aktualny wizerunek firmy wpływ miały zmieniające się – wraz z dynamiczną transformacją gospodarczą kraju – wymagania coraz bardziej konkurencyjnego rynku usług oraz konieczność sprostania oczekiwaniom naszych kontrahentów. Dzisiaj jesteśmy nowoczesnym przedsiębiorstwem handlowo-produkcyjnym o ugruntowanej pozycji na rynku dóbr inwestycyjnych i zaopatrzeniowych, postrzeganym jako
wiarygodny partner handlowy. Inwestujemy w nowoczesne zarządzanie
poprzez komputeryzację całego zakresu czynności związanych z procesem sprzedażowym.
Naszą dewizą jest: „Zanim spełnisz potrzeby swojego Klienta, poznaj
je wszystkie i zrozum”.
Kierujemy się zasadami wynikającymi z właściwie postrzeganej etyki handlowej i japońskiej filozofii zarządzania Kaizen, której istotę stanowi ciągłe doskonalenie obejmujące wszystkie poziomy zarządzania przedsiębiorstwem. Dlatego też przykładamy najwyższą wagę do ciągłego podnoszenia kwalifikacji naszych pracowników, które wraz z wysoką jakością
dystrybuowanych przez nas towarów oraz produkowanych urządzeń, budują pozycję naszej firmy na rynku. Powtarzalna jakość podejmowanych
działań została potwierdzona przez obiektywne i niezależne organizacje:
OBAC Sp. z o.o. – Certyfkat ISO 9001:2009 (ważny do grudnia 2016 roku)
oraz TÜV Saarland e.V. Certyfikat DIN EN ISO 9001:2008 (ważny do listopada 2016 roku). Polityka jakości naszej firmy zorientowana jest na realizację wymagań kontrahentów i stałe poszerzanie oferty handlowej, a stosowanie Systemu Zarządzania Jakością na wszystkich etapach realizacji
sprzedaży i produkcji zapobiega powstawaniu nieprawidłowości w obsłudze klienta.
nr 1-2/2015
odbiory
I kategorii
zasilania
L1
N1
szyna elektryczna wykorzystuje
klasyczne łożyska niskoobrotowe
wymieniane raz na 10 lat, a dzięki zastosowaniu automatycznego
smarowania urządzenie to jest bezobsługowe. Ponadto w celu optymalizacji sprawności, elektromechaniczny magazyn energii wyposażony jest w przetwornicę częstotliwości, która pozwala na dopasowywanie poziomu zmagazynowanej energii do aktualnych warunków obciążenia. Rozwiązania mogą
pracować zarówno na niskim, jak
i średnim napięciu.
układ dystrybucji energii elektrycznej w obiekcie i technologię urządzeń, które mają zapewnić bezpieczeństwo prowadzenia działalności, należy dokładnie przeanalizować rynek oraz istniejące trendy.
Nowo powstały obiekt powinien
być nowoczesny, a zarazem ekologiczny i energooszczędny. Rozwiązania firmy IEM Power Systems SA
zapewniają szereg możliwości konfiguracyjnych, optymalizując przy
tym zarówno koszty początkowej
inwestycji, jak i późniejszej, długoletniej eksploatacji.
reklama
podsumowanie
Data Center to obiekt o znaczeniu krytycznym, w którym ciągłość procesów biznesowych – dostępu do gromadzonych i przetwarzanych informacji jest sprawą niezwykle ważną. Przystępując do planowania realizacji takiej inwestycji należy mieć na uwadze możliwość wystąpienia szeroko rozumianej awarii zasilania, a wybierając
„MAS” Sp. z o.o.
43-190 Mikołów
ul. Rybnicka 42
Dział Systemy Zasilania
tel. 32 728 69 01
faks 32 781 66 22
[email protected]
www.mas.pl
69
odporność systemów
zasilania gwarantowanego
na awarie (część 1.)
zagrożenia wynikające ze skalowalności
mgr inż. Mirosław Miegoń
Działanie w ponadprzeciętnie konkurencyjnej branży oznacza, że operatorzy centrów
przetwarzania danych znajdują się pod ogromną presją, aby utrzymać niskie koszty operacyjne, a jednocześnie w czasach dużego nacisku proekologicznego są również rozliczani z ograniczania wpływu oddziaływania prowadzonego biznesu na środowisko naturalne. Nie jest trudno zauważyć, że efektywność energetyczna jest kluczem do skutecznego reagowania na te naciski, ale efektywność energetyczna nie jest i nigdy nie może być
jedynym wyznacznikiem działalności centrum przetwarzania danych. Operatorzy centrów przetwarzania danych chcą także, aby ich systemy były łatwo skalowalne, aby mogły one szybko i efektywnie reagować na niespodziewany wzrost zainteresowania ich
usługami, a na pierwszym miejscu wszystkich tych wymagań jest potrzeba zapewnienia
prawie 100% dostępności. Odporność – cecha instalacji teleinformatycznych określająca tolerowanie błędów bez poważnego ograniczenia usług oraz, co najważniejsze, bez
ryzyka utraty danych – stanowi główny cel we współczesnej branży IT.
reklama
skalowalność a bypass
G
łównym problemem w projektowaniu skalowalnych instalacji
UPS jest zapewnienie, aby odpowiedniej mocy tor obejściowy był dostępny
na wszystkich etapach rozbudowy instalacji UPS. Jak sama nazwa wskazuje, funkcją toru obejściowego instalacji
UPS jest przesyłanie energii z pominięciem zasilacza UPS i umożliwienie zasilania odbiorników bezpośrednio
z sieci w przypadkach jego uszkodzenia lub jeśli UPS musi być wyłączony
z eksploatacji w celu konserwacji lub
modernizacji. Pomimo że wykorzystanie funkcjonalności bypassu występuje stosunkowo rzadko, to jest jednak
zasadniczą cechą każdej instalacji
UPS.
Skalowalne instalacje UPS niezmiennie przyjmują architekturę modularną
tak, aby więcej modułów UPS mogło być
łatwo dodawanych w miarę wzrostu zapotrzebowania na moc. W wielu przypadkach, każdy moduł zasilacza UPS
posiada swój własny bypass w posta-
70
ci półprzewodnikowego przełącznika
statycznego. Początkowo może to wydawać się dobrym rozwiązaniem, ponieważ następuje automatyczne zwiększenie mocy bypassu wraz ze wzrostem
wielkości instalacji. W tego typu projekcie instalacji UPS (z indywidualnym
wewnętrznym bypassem statycznym
dla każdego zasilacza UPS) pojawia się
jednak problem. Na pierwszym etapie
instalacji, gdy jest zainstalowane tylko kilka modułów, moc toru obejściowego jest ograniczona. Ze względu na
fizyczne ograniczenia przełączników
półprzewodnikowych niezawodna
koordynacja w stosunku do urządzeń
ochronnych (zazwyczaj wyłączniki) na
wyjściu systemu może być trudna lub
wręcz niemożliwa do osiągnięcia. W rezultacie, w warunkach awaryjnych, system UPS może nie być w stanie zapewnić odpowiedniej wartości prądu płynącego w torze obejściowym w celu wyzwolenia urządzeń zabezpieczających
odbiorniki w rozdzielnicy wyjściowej,
aby wystarczająco szybko wyizolować
wadliwy obwód z instalacji elektrycz-
nr 1-2/2015
reklama
nr 1-2/2015
71
reklama
AGREGATY PRĄDOTWÓRCZE
DO ZASILANIA REZERWOWEGO I PRACY CIĄGŁEJ
• Stacjonarne, przewoźne, również wyciszone, sterowanie ręczne
lub automatyczne, SZR
• Zakres mocy od 10 do 2000 kVA
• Przygotowywanie dokumentacji, uzgodnienia, instalacja, serwis
Szwedzkie Biuro Techniczne Sp. z o.o.
04-664 Warszawa • ul. Floriana 3/5
tel. 22 613 00 12 • fax 22 815 31 16
81-340 Gdynia • ul. Hryniewickiego 12
tel. 58 627 63 01 • fax 58 627 63 76
72e-mail: [email protected]
www.sbt.com.pl
nr 1-2/2015
prezentacja
systemy zasilania
gwarantowanego na najwyższym
poziomie niezawodności
Konrad Gurtat – AG IT PROJECT S.C.
Mówiąc o systemie zasilania gwarantowanego mamy na myśli zasilacz UPS zainstalowany
w układzie bezprzerwowego zasilania. Należy jednak pamiętać, że UPS wymaga zestawu baterii magazynujących energię. Niezawodność naszego systemu zasilania gwarantowanego zależy od kondycji obu tych elementów.
zasilacze UPS
N
ajprostszym rozwiązaniem
technicznym zwiększającym
niezawodność zasilacza jest redundancja, czyli instalacja dwóch identycznych zasilaczy pracujących równolegle. W przypadku awarii jednego z zasilaczy, drugi (lub kolejny
w przypadku rozbudowanych systemów N+1) przejmuje obciążenie
i w pełni zaspokaja zapotrzebowanie
mocy. Oczywiście jest to kosztowne
rozwiązanie, gdyż jesteśmy zmuszeni zainwestować w dodatkowy zasilacz. Nieco tańszą wersją takiego roz-
wiązania jest modularny zasilacz
UPS. Konstrukcja zasilacza oparta
jest na kilku identycznych modułach
mocy. Zazwyczaj instalowane są
w konfiguracji N+1, czyli z nadmiarowym modułem mocy. Konfiguracja taka pozwala na odłączenie i wymianę pojedynczego modułu bez
przerwy w zasilaniu. Przykładem takiego rozwiązania jest zasilacz
UPS Agpower ETM. Składowymi
tego zasilacza są moduły mocy
15 kVA/13,5 kW każdy. W przypadku
awarii modułu zasilacz odłącza
uszkodzony moduł i można dokonać
wymiany bez odłączania zasilacza.
Konstrukcja zasilacza pozwala
na instalację 10 modułów
w jednej obudowie. Sterowanie
zasilaczem odbywa się poprzez
dotykowy wyświetlacz. Do zasilacza możemy podłączyć od
32 do 40 szt. baterii akumulatorów.
systemy bateryjne
O ile na temat zasilaczy pojawiło się mnóstwo publikacji, to
baterie zawsze pozostają w cieniu zasilacza. Są one nieco niedocenianym elementem systemu, a równie ważnym jak zasilacz. Od ich kondycji zależy
niezawodność całego systemu.
Większość zasilaczy posiada zaimplementowany system inteligentnego ładowania baterii, tak
jak ma to miejsce w przypadku
nr 1-2/2015
zasilacza Agpower
ETM. Możemy dodatkowo zainstalować zaawansowany system kontroli ładowania baterii BACS.
System BACS pozwala na bieżąco
monitorować stan
każdej baterii oraz
stymulować napięcie ładowania każdej baterii. Oprócz
kontroli takich parametrów jak napięcie, rezystancja
wewnętrzna i temperatura system
koryguje napięcie ładowania każdej
z baterii wydłużając znacznie czas życia. O ewentualnych usterkach baterii system informuje nas odpowiednio wcześnie za pomocą oprogramowania, e-mailem lub SMS-em, co pozwala uniknąć zaskoczenia podczas
awarii zasilania miejskiego. System
BACS pozwala również na wymianę
pojedynczych baterii, gdyż stymuluje napięcie ładowania nowo zainstalowanej baterii. Firma AG IT Project
jest autoryzowanym dostawcą systemów BACS.
Więcej informacji na temat systemu BACS oraz zasilaczy UPS Agpower ETM dostępnych jest na stronie
www.agitproject.pl. Jest tam opisane przykładowe wdrożenie zasilacza
Agpower ETM oraz systemu BACS
w Starostwie Powiatowym w Radzy-
niu Podlaskim. Opis uzupełnia dokumentacja fotograficzna.
Na stronie www.agitproject.pl dostępny jest też link do demo systemu BACS, pracującego w laboratorium
firmy AG IT Project, gdzie w czasie
rzeczywistym można monitorować
parametry systemu BACS oraz zasilacza UPS.
reklama
AG IT PROJECT S.C.
21-345 Borki
Osowno 23
tel. 81 440 39 17
faks 81 440 31 88
[email protected]
www.agitproject.pl
73
zaburzenia doziemne
przemienników częstotliwości
w układach kolejowych
W
napędowych przemiennikach
częstotliwości pojazdów trakcyjnych (tramwaje, trolejbusy, lokomotywy) obecnie stosowane są jako
zawory dwustanowe, sterowane napięciowo tranzystory mocy IGBT. Rozwój techniki mikroprocesorowej,
w tym posesorów sygnałowych DSP,
zmienił sposób budowy układów sterowania przekształtników energoelektronicznych. W miejsce układów
elektronicznych realizujących za pomocą sygnałów analogowo-cyfrowych algorytmy sterujące przekształtników, obecnie stosowane jest oprogramowanie komputerowe sterujące
procesorami sygnałowymi DSP lub
sterownikami swobodnie programowalnymi PLC. Gwałtowny rozwój elementów energoelektronicznych i algorytmów sterowania silników prądu przemiennego, a w szczególności
trójfazowych klatkowych silników
indukcyjnych, przyczynił się do ich
stosowania w napędzie taboru trakcyjnego, w miejsce silników prądu
stałego.
streszczenie
Nasycenie kolei przemiennikami częstotliwości podąża za ich powszechnym stosowaniem w przemyśle. Specyfika kolejowej sieci zasilania powoduje, że problemy
ograniczania zaburzeń elektromagnetycznych przemienników częstotliwości w kolei są często bardziej złożone niż w zastosowaniach przemysłowych. Prądy zaburzeń wspólnych w sieciach trakcyjnych
napięcia stałego przepływają wielokilometrowe odcinki między podstacją trakcyjną i falownikiem napędowym pojazdu
trakcyjnego. W artykule pokazane będą
podstawowe różnice w budowie kolejowych i przemysłowych przemienników
częstotliwości oraz różne obwody elektryczne przepływu prądu upływu doziemnego powstającego wskutek występowania napięcia zaburzeń wspólnych falowników.
74
W trakcji elektrycznej napięcia
stałego 3 kV tradycyjnie stosowane
są silniki szeregowe napięcia stałego. Obecnie zastosowanie falowników energoelektronicznych umożliwiło miejscowe przekształcanie napięcia stałego sieci trakcyjnej na trójfazowe napięcie przemienne, którym
zasila się trakcyjne silniki indukcyjne klatkowe. Możliwość konwertowania napięcia stałego na napięcie przemienne umożliwiła wykorzystywanie silników trójfazowego prądu przemiennego w napędach kolejowych:
lokomotywach elektrycznych, tramwajach, trolejbusach, napędach pomocniczych pojazdów trakcyjnych
czy napędach zwrotnic kolejowych
[1, 2]. Zwrotnice kolejowe wykorzystują silniki indukcyjne klatkowe prądu przemiennego o mocach poniżej
1 kW. Jednak ich liczba osiągająca tysiące sztuk może powodować problemy eksploatacyjne przy upowszechnieniu się rozwiązań z falownikami
napięciowymi stosowanymi w ich
układach napędowych.
Znane są też rozwiązania napędów trakcyjnych lokomotyw elektrycznych z wykorzystywaniem falowników i silników synchronicznych o magnesach trwałych, przykładowo pociąg AGV (Automotrice a’
Grande Vitesse) z silnikami synchronicznymi osiągnął w 2007 roku rekord prędkości 574,8 km/h [3].
Podstawowy schemat przetwarzania energii z przekształtnikami energoelektronicznymi w napędach trakcyjnych przedstawiono na rysunku 1.
Silniki prądu stałego są wykorzystywane w napędach głównych silników trakcyjnych głównie w tabo-
zasilanie DC
1,5 kV, 3 kV, 6 kV
DC
energoelektr. przer. prądu
chopper
zasilanie AC
15 kV, 25 kV,
110 kV, 220 kV
NPC – Mod. PAM
NPC – Mod. PWM
energoelektroniczny nap.
przemiennik częstotliwości
AC
prost. niester.
NPC – Mod. PWM
prost. sterow.
NPC – Mod. PAM
AC
softstart
Rys. 1. Podstawowy schemat przekształcania energii w napędach trakcji elektrycznej, gdzie: NPC – napięciowy przemiennik częstotliwości, DC – silnik
szeregowy prądu stałego, AC – silnik prądu przemiennego asynchroniczny klatkowy
rze kolejowym powstałym w ubiegłym stuleciu, a dla zwiększenia
sprawności rozruchu tych silników
stosowane są przerywacze prądu [4].
W napędach trakcyjnych zasilanych
z sieci trakcyjnej prądu stałego i napięcia przemiennego stosowane są
obecnie silniki asynchroniczne klatkowe sterowane napięciowymi przemiennikami częstotliwości (oznaczone na rysunku 1. jako NPC), w których do kształtowania napięcia przemiennego falowników wykorzystywana jest modulacja szerokości impulsów MSI.
Podobnie jak w wielosilnikowych
napędach gąsienicowych maszyn
górniczych, do napędu elektrycznych pojazdów trakcyjnych stosowane są obecnie przemienniki napięciowe z dwupoziomowymi falownikami
MSI [5]. Kolejowe lokomotywy elektryczne zasilane z sieci trakcyjnej napięcia stałego 3 kV zawierają falowniki dwupoziomowe MSI z tranzystorami HVIGBT (ang. high voltage isolated
gate bipolar transistor). Ze względu
na konieczność obniżenia strat dynamicznych tych tranzystorów częstotliwość ich przełączania jest obniżona do wartości poniżej 1 kHz. W niskonapięciowych napędach przemysłowych dużych mocy częstotliwość
przełączania tranzystorów IGBT falowników zawiera się w przedziale
od 3 kHz do 5 kHz.
Jako przykład reprezentatywny zastosowań dwupoziomowych falowników napięciowych MSI do zasilania
asynchronicznych klatkowych silników napędowych lokomotywy elektrycznej przyjęto rozwiązanie napędu
wielosystemowej lokomotywy E186
o mocy 5600 kW [6] wprowadzonej do
eksploatacji przez PKP w 2009 roku.
Schemat zasilania asynchronicznych
klatkowych silników napędu głównego lokomotywy E186 przedstawiono
na rysunku 2.
Lokomotywa czterosystemowa
wyposażona jest w dwa identyczne
pod względem elektrycznym, niezależne funkcjonalnie przekształtniki
trakcyjne (falowniki dwupoziomowe
nr 1-2/2015
Rys. J. Szymański
dr inż. Jerzy Szymański – Uniwersytet Technologiczno-Humanistyczny w Radomiu
nr 1-2/2015
75
76
nr 1-2/2015
reklama
BELMA bezpieczestwo dla pokole
ul. ochowska
69, 86-005 Biae Bota, tel.: +48 52 36 36 420, fax: +48 52 36w w36
201, e-mail: [email protected]
nr 1-2/2015
w. e l e k t r o . i n f o . p l
www.belma.com.pl
77
fotowoltaika
wpływ produkcji i recyklingu
elektrowni fotowoltaicznych
na środowisko
dr inż. Tomasz Bakoń – Szkoła Główna Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie
W
ostatnich latach odnotowano
w Polsce i na świecie duży
wzrost przyłączania elektrowni fotowoltaicznych do sieci. Elektrownie
słoneczne, oparte na ogniwach fotowoltaicznych, produkują energię elek-
streszczenie
W artykule przedstawiono zapotrzebowanie na surowce, powierzchnię oraz
oddziaływanie elektrowni fotowoltaicznych na środowisko w porównaniu do innych rodzajów elektrowni wykorzystujących odnawialne źródła energii i paliwa kopalne.
tryczną bez wydzielania szkodliwych
substancji do środowiska i co nie
mniej ważne – praktycznie bez hałasu. Jednak wytworzenie takich elektrowni, a w szczególności ogniw krzemowych, wymaga dużego nakładu
energetycznego, surowców i zaawansowanej technologii, co skutkuje tym,
że wytwarzanie energii elektrycznej
za ich pomocą jest stosunkowo drogie. Dodatkowo ich produkcja i późniejszy ewentualny recykling nie pozostają obojętne dla środowiska. Należy dążyć do tego, aby ogniwa te pra-
cowały jak najdłużej, ponieważ wtedy energia i surowce zużyte do ich
wytworzenia w przeliczeniu na wyprodukowaną energię elektryczną
będą optymalnie wykorzystane.
surowce i energia
Wraz z upowszechnianiem się
ogniw fotowoltaicznych jako źródeł energii elektrycznej coraz bardziej istotne staje się zagadnienie
opłacalności energetycznej oraz zapotrzebowania na surowce i po-
Rodzaj
elektrowni
Elektrownia
atomowa
Elektrownia
fotowoltaiczna
Elektrownia
wodna
Elektrownia
wiatrowa
Elektrownia
na węgiel
brunatny
Elektrownia
na gaz ziemny
Moc zainstalowana,
w [GWel]
1,00
8,52
1,52
5,00
1,15
1,50
Liczba generatorów,
w [szt.]
1
\ok. 55 km2
10–20
830–3000
1–5
2–5
Ekwiwalent
pracy z pełnym
obciążeniem
w ciągu roku, [h]
7500
880
5100
1500
6500
5000
Okres użytkowania,
w [latach]
40–60
15–25
60–150
20–40
35–50
35–40
Tab. 1. Porównanie elektrowni produkujących w ciągu roku energię elektryczną 7,5 TWh (odpowiadającą energii wyprodukowanej
w elektrowni atomowej o mocy 1 GWel). Dla źródeł odnawialnych wartości zależą od warunków klimatycznych, zastosowanej technologii i mogą się lokalnie znacznie różnić
Wydatek energetyczny
bez paliwa,
w [kWhprim/kWhel]
Amortyzacja energetyczna,
w [latach]
Węglowa na węgiel kamienny (43%)
0,29
0,30
Węglowa na węgiel brunatny (40%)
0,17
0,22
Gazowa (GuD 57,6%)
0,17
0,07
Atomowa (DWR)
0,07
0,24
Fotowoltaiczna
(Si amorficzna, 5 kW)
0,62
5,92
Fotowoltaiczna (Si polikrystaliczna, 5 kW)
0,94
8,92
Wiatrowa (1 MW, wiatr 5,5 m/s)
0,08
0,61
Wiatrowa (1 MW, wiatr 4,5 m/s)
0,18
1,37
Wodna przepływowa (3,1 MW)
0,05
1,14
Rodzaj elektrowni
Tab. 2. Wydatek energetyczny i amortyzacja energetyczna dla wybranych rodzajów elektrowni (dla źródeł odnawialnych wartości
zależą od warunków klimatycznych i mogą się lokalnie znacznie różnić) [na podstawie 9, 10, 12]
78
wierzchnię dla tego typu źródeł
energii. Istotne stają się wartości
skumulowane (np. emisji gazów
cieplarnianych), uwzględniające
fazę produkcji i ewentualnego recyklingu, a nie tylko okres eksploatacji elektrowni, czyli czas, w którym elektrownia wytwarza energię
elektryczną. Taka długoterminowa
analiza obejmująca cały cykl życia
elektrowni pozwala na dokładniejsze określenie jej wpływu na środowisko niż uwzględnianie tylko okresu jej eksploatacji.
W tabeli 1. porównano, ile potrzeba elektrowni do wyprodukowania
7,5 TWh energii elektrycznej. Jest to
w przybliżeniu energia odpowiadającą energii wyprodukowanej w elektrowni atomowej o mocy 1 GWel. Dla
energii produkowanej ze źródeł odnawialnych podano wartości szacunkowe. Jak wiadomo, największą
wadą tego typu elektrowni jest to, że
nie można dokładnie prognozować
produkowanej przez nie energii elektrycznej zarówno długoterminowo,
jak i, co gorsze, w krótkiej perspektywie, można jedynie odnieść się do
tego zagadnienia statystycznie. Pojawia się zatem problem magazynowania energii. Układy magazynowania energii elektrycznej są bardzo surowcochłonne. W tabeli 2. zestawiono wydatki energetyczne i amortyzację energetyczną dla wybranych rodzajów elektrowni, jak widać elektrownie fotowoltaiczne wymagają
dużego wydatku energetycznego,
stąd też zwrot energii potrzebnej do
wybudowania takiej elektrowni jest
długotrwały. Oddzielną kwestią jest
sprawa opłacalności ekonomicznej
i sztucznego jej podnoszenia w Eu-
nr 1-2/2015
reklama
nr 1-2/2015
79
fotowoltaika
80
nr 1-2/2015
reklama
nr 1-2/2015
81
fotowoltaika
prognozowanie produkcji energii
w domowej mikroelektrowni
słonecznej
streszczenie
W artykule opisano prosty sposób oszacowania ilości energii wyprodukowanej w krzemowych modułach PV w ciągu dnia, miesiąca lub roku na podstawie
ogólnodostępnych źródeł. Krótko przedstawiono wybrane internetowe bazy
danych nasłonecznienia dla lokalizacji
w Europie. Prognozowane wartości, pobrane z pięciu baz danych, porównano
z wynikami pomiarów przeprowadzonych
w eksperymentalnej mikroinstalacji PV.
Wyniki porównania wykazały skuteczność opisanej metody, szczególnie dla
prognoz rocznej produkcji energii.
o łącznej mocy zainstalowanej elektrycznej nie większej niż 40 kW) nie
trzeba będzie mieć koncesji ani prowadzić działalności gospodarczej, zaś
nadwyżki energii mogą być odsprzedane zakładowi energetycznemu [7].
Lokalizacja mikroelektrowni blisko
odbiorcy pozwala uniknąć strat związanych z dystrybucją energii oraz obniża koszty utrzymania gospodarstwa domowego.
Jednym z najpopularniejszych źródeł energii odnawialnej są systemy
fotowoltaiczne (elektrownie słoneczne). Jak pokazano na łamach „elektro.info”, mogą one zostać z powodzeniem wykorzystane do zasilania urządzeń elektrycznych w gospodarstwie
domowym [4], do zasilania instalacji
autonomicznych [8] lub nawet jako
elementy domowego systemu zasilania gwarantowanego [1]. Mikroelektrownie fotowoltaiczne (PV), w porównaniu z innymi źródłami „czy-
Rys. G. Mazurek
owa ustawa o odnawialnych
źródłach energii (OZE), przyjęta przez Radę Ministrów w kwietniu
2014 r. [7], promuje prosumenckie
wytwarzanie energii ze źródeł odnawialnych (prosument to jednocześnie
producent i konsument). Otwiera to
możliwość wytwarzania energii,
w pierwszej kolejności na własne potrzeby, w małych przydomowych
elektrowniach OZE. Dla użytkowania
tzw. mikroinstalacji (tj. instalacji OZE
6
5
4
3
2
1
0
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
8
9
10
11
12
nr miesiąca
70
60
50
βopt, w [°]
N
Hd, w [kWh/m2/dzień]
dr inż. Gustaw Mazurek – Politechnika Warszawska
40
30
20
10
0
1
2
3
4
5
6
7
nr miesiąca
Rys. 1. Średnie sumy dzienne nasłonecznienia całkowitego płaszczyzny poziomej
oraz optymalne kąty pochylenia β dla kolejnych miesięcy (dane dla Warszawy z bazy PVGIS-CMSAF)
stej” energii, wyróżniają się prostą
konstrukcją mechaniczną (szczególnie w przypadku stałego kąta pochylenia odbiorników, przy braku elementów ruchomych), minimalnym zakre-
sem prac konserwacyjnych oraz niskimi kosztami eksploatacji. Niezbędnym etapem projektowania każdego systemu PV jest oszacowanie jego
zdolności produkcyjnych – determi-
reklama
nextlevel
for industry
ENCLOSURES
82
POWER DISTRIBUTION
CLIMATE CONTROL
nr 1-2/2015
reklama
Plus dla wydajności produkcji
+
Engineering
+
System
IT INFRASTRUCTURE
nr 1-2/2015
Automation
SOFTWARE & SERVICES
w w w . e l e k t r o . i n fwww.rittal.pl
o.pl
83
fotowoltaika
84
nr 1-2/2015
nr 1-2/2015
85
normy
oświetlenie i instalacje
elektroenergetyczne w obiektach
budowlanych
Polskie Normy w branży elektrycznej
Z
estawienie norm zawiera wybrane Polskie Normy dotyczące oświetlenia i instalacji elektroenergetycznych w obiektach budowlanych, które zostały ogłoszone przez Polski Komitet Normalizacyjny oraz na podstawie informacji normalizacyjnych zamieszczonych w wersji elektronicznej miesięcznika „Wiadomości PKN – Normalizacja”.
Zakres Polskich Norm dotyczących instalacji elektroenergetycznych
w obiektach budowlanych ujęty jest kompleksowo w następujących grupach i podgrupach klasyfikacji ICS:
instalacje elektryczne w obiektach budowlanych – podgrupa
91.140.50,
urządzenia elektryczne w przestrzeniach zagrożonych wybuchem –
podgrupa 29.260.20,
kable i przewody elektryczne oraz elektroenergetyczne – podgrupy:
29.060.01, 29.060.10, 29.060.20,
osprzęt elektroinstalacyjny – podgrupa 29.120.50,
przekaźniki elektroinstalacyjne 29.120.70,
transformatory – grupa 29.180,
aparatura łączeniowa i sterownicza – podgrupy 29.120.99, 29.130.01,
29.130.10.
Zakres Polskich Norm dotyczących oświetlenia ujęty jest kompleksowo
w następujących grupach i podgrupach klasyfikacji ICS:
instalacje oświetleniowe – podgrupy: 29.140.01, 29.140.50,
97.200.30,
lampy oświetleniowe i żarówki – podgrupy: 29.140.01, 29.140.20,
29.140.30, 97.200.30,
trzonki
lampowe i oprawy oświetleniowe – podgrupy: 29.140.10,
29.140.40,
urządzenia pomocnicze do lamp – podgrupa 29.140.99.
Z uwagi na ciągłą nowelizację i aktualizację Polskich Norm zalecamy zbadanie możliwości zastosowania najnowszego wydania tych norm oraz
aktualnych projektów Polskich Norm zamieszczonych w zestawieniu. Zachęcamy też do odwiedzenia strony internetowej Polskiego Komitetu Normalizacyjnego www.pkn.pl.
Polskie Normy dotyczące instalacji elektroenergetycznych
w obiektach budowlanych
PN-EN 50174-3:2014-02 E Technika informatyczna. Instalacja okablowania. Część 3: Planowanie i wykonawstwo instalacji na zewnątrz budynków. Zastępuje PN-EN 50174-3:2005 P.
PN-EN 50438:2014-02 E Wymagania dla instalacji mikrogeneracyjnych
przeznaczonych do równoległego przyłączenia do publicznych sieci rozdzielczych niskiego napięcia. Zastępuje PN-EN 50438:2010 P.
86
PN-EN 60079-14:2014-06 E Atmosfery wybuchowe. Część 14: Projektowanie, dobór i montaż instalacji elektrycznych. Zastępuje PN-EN 6007914:2009 E.
PN-EN 60079-17:2014-05 E Atmosfery wybuchowe. Część 17: Kontrola i konserwacja instalacji elektrycznych. Zastępuje PN-EN
60079-17:2008 E.
PN-EN 60099-5:2014-01 E Ograniczniki przepięć. Część 5: Zalecenia
wyboru i stosowania. Zastępuje PN-EN 60099-5:1999 P.
PN-EN 60255-121:2014-10 E Przekaźniki pomiarowe i urządzenia zabezpieczeniowe. Część 121: Wymagania funkcjonalne dotyczące zabezpieczeń odległościowych.
PN-EN 60255-127:2014-04 E Przekaźniki pomiarowe i urządzenia zabezpieczeniowe. Część 127: Wymagania funkcjonalne dotyczące zabezpieczenia napięciowego przekaźników nadnapięciowych/podnapięciowych. Zastępuje PN-EN 60255-3:1999 P.
PN-EN 60255-149:2014-03 E Przekaźniki pomiarowe i urządzenia zabezpieczeniowe. Część 149: Wymagania funkcjonalne dotyczące elektrycznych przekaźników termicznych. Zastępuje PN-EN 60255-8:2000 P.
PN-EN 62444:2014-01 E Dławnice kablowe stosowane w instalacjach
elektrycznych. Zastępuje PN-EN 50262:2006 P.
PN-EN 62626-1:2014-06 E Urządzenia osłonięte aparatury rozdzielczej
i sterowniczej niskonapięciowej. Część 1: Rozłączniki izolacyjne osłonięte nieobjęte zakresem IEC 60947-3 dla zapewnienia izolacji podczas napraw i prac konserwacyjnych.
PN-HD 60364-5-557:2014-02 E Instalacje elektryczne niskiego napięcia. Część 5-557: Dobór i montaż wyposażenia elektrycznego. Obwody
pomocnicze.
PN-HD 60364-7-753:2014-12 E Instalacje elektryczne niskiego napięcia. Część 7-753: Wymagania dotyczące specjalnych instalacji lub lokalizacji. Kable grzewcze i wbudowane systemy grzewcze.
Polskie Normy dotyczące oświetlenia
PN-EN 12464-2:2014-05 E Światło i oświetlenie. Oświetlenie miejsc pracy.
Część 2: Miejsca pracy na zewnątrz. Zastępuje PN-EN 12464-2:2008 P.
PN-EN 60598-2-22:2015-01 E Oprawy oświetleniowe. Część 2-22: Wymagania szczegółowe. Oprawy oświetleniowe do oświetlenia awaryjnego. Zastępuje PN-EN 60598-2-22:2004 P.
PN-EN 60598-2-24:2014-02 E Oprawy oświetleniowe. Część 2-24: Wymagania szczegółowe. Oprawy oświetleniowe o ograniczonych temperaturach powierzchni. Zastępuje PN-EN 60598-2-24:2008 P.
Jerzy Nowotczyński, Krystyna Nowotczyńska
nr 1-2/2015
wielcy elektr ycy
Fot. wikipedia
Thomas Alva Edison
(1847–1931)
T
Fot. wikipedia
homas Alva Edison urodził się w 1847
roku w małym miasteczku Milan
w stanie Ohio w średnio zamożnej rodzinie o korzeniach holenderskich.
W wieku 7 lat przeniósł się wraz z rodziną do miasteczka Port Huron nad jeziorem Huron. Dzieciństwo Edisona nie
zapowiadało jego późniejszych sukcesów. Jako dziecko żył w cieniu swojego
rodzeństwa Williama i Tannie, w których to ojciec pokładał wszelkie nadzieje. Edison miał ogromne trudności z nauką w szkole, a przez swoją dociekliwość
oraz pytania, które zwykle zadawał nauczycielom, był uważany za najgorszego ucznia w klasie. Ojciec niezadowolony z jego postępów nie chciał więcej płacić za jego edukację, dlatego Edison zaczął uczyć się w domu. Już od najmłodszych lat lubił zdobywać wiedzę na własną rękę. Najchętniej sięgał po książki
opisujące rozmaite doświadczenia i eksperymenty. Następnie stworzył własne
laboratorium. Wymyślał eksperymenty,
wykorzystując dostępne składniki.
W wieku 10 lat stał się miejscowym
ekspertem od telegrafu, uruchamiając
samodzielnie urządzenie telegraficzne
na stacji kolejowej w swoim miasteczku. Mając 12 lat, podjął pracę jako sprzedawca gazet w pociągu relacji Port Huron – Detroit. Zarobione pieniądze przeznaczał na materiały potrzebne do eksperymentów. Na skutek groźnego wypadku kolejowego utracił częściowo
słuch. Nie przeszkodziło mu to jednak
w dalszej budowie laboratorium, w któ-
Laboratorium Edisona w Menlo Park, przeniesione
do Greenfield Village
nr 1-2/2015
rym rozpoczął eksperymenty z telegrafem i innymi sposobami przesyłania informacji za pomocą prądu elektr ycznego. Mając 16 lat,
T homas by ł już jedny m
z najbardziej znanych ekspertów od telegrafu w USA.
W wieku 21 lat Thomas przeprowadził się do Bostonu,
gdzie został zatrudniony
w Towarzystwie Telegraficznym Western Union. Za pieniądze, które otrzymał za
sprzedaż swojego wynalazThomas Alva Edison
ku – urządzenia na bazie telegrafu automatycznie drukującego ak- tował ok. 20 wynalazków. Pracował taktualne kursy akcji, otworzył laborato- że nad takimi wynalazkami, które porium – pierwszą na świecie „fabrykę wstawały z połączenia dwóch innych.
wynalazków” w Menlo Park w stanie Przykładowo połączył fonograf z kameNew Jersey. Po dwóch latach labo- rą filmową, dzięki czemu można było
ratorium zatrudniało sześćdziesięciu oglądać krótkometrażowe filmy z dźwiępracowników.
kiem. W roku 1914 zbudował teleskrypt
Kolejne wynalazki posypały się bły- – połączenie fonografu z telefonem.
skawicznie. Edisonowi przypisuje się po- Urządzenie pozwalało na zapisanie wianad 5 tys. patentów, w tym ponad tysiąc domości nadawanej przez telefon, którą
zarejestrowanych na jego nazwisko. można było odsłuchać później. Edison
Większość z nich związana była z istot- w czasie wojny rozpoczął prace nad
nymi usprawnieniami już istniejących urządzeniami, które miały zmodernizourządzeń. W 1886 roku, po udoskonale- wać marynarkę wojenną. W wyniku tej
niu żarówki, Edison wraz z finansistą działalności powstały m.in. aparat podJ. P. Morgana i bardzo zamożną rodziną słuchowy sygnalizujący torpedę oddaVanderbiltów założył przedsiębiorstwo loną o wiele kilometrów, reflektor podo nazwie Edison Electric Light Compa- wodny, maty do uszczelniania dziur
ny, które w 1911 roku połączone z kil- w statkach, granaty dymne, urządzenie
kunastoma innymi firmami utworzyło służące do gaszenia pożaru w pomieszspółkę kapitałową General Electric. czeniach statku, sieci do chwytania torPrzedsiębiorstwo odniosło ogromny suk- ped, pociski podwodne i wiele innych.
ces – zbudowało m.in. pierwszą na świePrywatnie Edison był dwukrotnie żocie elektrownię oraz pierwszy elektrycz- naty. W 1871 roku ożenił się z Mary Stilny miejski system oświetleniowy.
well, z którą miał troje dzieci. W 1884
Edison podjął się także prac nad ulep- roku został wdowcem. Jego kolejną
szaniem akumulatora. Podczas 5-letniej wybranką była Mina Miller, z którą dopracy powstał nowy akumulator typu A. czekał się córki oraz dwóch synów.
Kwota sprzedaży akumulatora w ciągu Thomas Edison zmarł 18 października
pierwszego roku wyniosła milion dola- 1931 roku. W dniu pogrzebu w całych
rów. Stosowano go m.in. do lampek Stanach Zjednoczonych wyłączono na
górniczych, sygnalizacji kolejowej, do minutę światło elektr yczne w celu
łodzi podwodnych i torped. W czasie uczczenia jego zasług.
prac nad akumulatorem Edison opatenOprac. Emilia Sobiesiak
87
dystr ybucja
ACEL
Gdańsk, ul. Twarda 6c, tel. 58/340-14-45
www.acel.com.pl
AMPER sp. j.
Bolesławiec, ul. Wróblewskiego 7e, tel. 75/732-61-54
ASTE Sp. z o.o.
Gdańsk, Kowale, ul. Magnacka 25, tel. 58 340 69 00
www.aste.pl
BARGO Sp. z o.o.,
Dziekanów Polski, ul. Kolejowa 223, tel. 22/751-29-29
www.bargo.pl
COSIW-SEP
Warszawa, ul. Świętokrzyska 14,
tel. 22/336-14-19, 336-14-20, 336-14-21
www.cosiw.sep.com.pl
ELECTRIC
Gdańsk, ul. Grunwaldzka 481, tel. 58/344-73-54
ELEKTRO-PARTNER- HURTOWNIE ELEKTRYCZNE
Ząbkowice Śl., ul. Niepodległości 24, tel. 74/815-40-00
ELGED – HURTOWNIA ARTYKUŁÓW
ELEKTRYCZNYCH
Inowrocław, ul. Metalowców 7, tel. 52/356-55-40
FH EL-INSTAL
Bartoszyce, ul. Szewców 7
HURTOWNIA ELEKTROTECHNICZNA ELMAT
Żary, ul. Hutnicza 1
Sieć hurtowni Elektrotechnika „MORS” Sp. z o.o.
Gdynia, ul. Hutnicza 35, tel.58/785-99-99
ELMI
www.elmi.net.pl
Giżycko, ul. Smętka 6A, tel. 87/428-47-88
Rynkowa 6, 11-400 Kętrzyn, tel. 89/752-20-68
PPH ELNOWA
Bydgoszcz, ul. Szubińska 17, tel. 52/375-45-71
ELPIE Sp. z o.o.
www.elpie.com.pl
Lublin, ul. Inżynierska 3, tel. 81/744-26-51
Chełm, ul. Mickiewicza 7A, tel./faks 82/564-86-91
Zamość, ul. Hrubieszowska 63, tel./faks 84/639-84-95
Puławy, ul. Włostowicka 3, tel./faks 81/886-41-50
Biała Podlaska, ul. Handlowa 1, tel./faks. 83/342-07-61
Hrubieszów, ul. Polna 1, tel./faks 84/697-23-56
euroKABEL-prorem Sp. z o.o.
Starachowice, ul. Kościelna 98A
ZAKŁAD ENERGETYCZNY TORUŃ
ENERGOHANDEL Sp. z o.o.
www.energohandel.com.pl
Toruń, ul. Wschodnia 36b, tel. 56/659-57-75
Włocławek, ul. Duninowska 8, tel. 54/233-29-25
Brodnica, ul. 18 Stycznia 40, tel. 56/697-53-67
Grudziądz, ul. M. Curie-Skłodowskiej 6/7, tel. 56/642-18-80
Rypin, ul. Pisaki 31, tel. 54/423-13-90
Radziejów Kujawski,ul. Brzeska 19, tel. 54/285-34-48
Toruń, ul. P.Fr.Skarbka 7/9, tel. 56/659-56-35
88
FERT KSIĘGARNIA BUDOWLANA
Kraków, ul. Kazimierza Wielkiego 54A, tel. 12/294-73-99
inmedio
IN MEDIO
SALONY SPRZEDAŻY PRASY IN MEDIO
FHU MAKRO
Bochnia, ul. Proszkowa 40A, tel. 14/611-15-75
Kraków, ul. Królewska 2, tel. 12/292-80-51
Wieliczka, ul. Narutowicza 24, tel. 12/278-59-74
NOWA FRANCE Sp. z o.o.
Poznań, ul. Złotowska 30, tel. 61/864-57-01
Polska Grupa Elektryczna FORUM-RONDO Sp. z o.o.
Morszków, 08-304 Jabłonna Lacka
APARATEX, ul. Prądzyńskiego 1, 63-400 Ostrów Wielkopolski
AREL, ul. Lubelska 29c, 10-406 Olsztyn
BANASIAK, Boleszczyn 77, 62-731 Przykona
BIELMAT, ul. Warszawska 56, 43-300 Bielsko-Biała
BTS 2, ul. Poznańka 43, 18-402 Łomża
CANDELA, ul. Dworcowa 8, 48-250 Głogówek
CONECT, Aleja Legionów 47, 08-400 Garwolin
DELTA, ul. Zemborzycka 112 B , 20-445 Lublin
DOKO, ul. Lidzbarska 2, 87-300 Brodnica
ELAN, ul. Marynarki Polskiej 71, 80-557 Gdańsk
ELBRON, ul. Juliusza Słowackiego 34c, 43-300 Bielsko-Biała
ELBUD Sp. z o.o., ul. Armi W.P. 173, 07-202 Wyszków
EL-DAR, ul. Przytycka 25a, 26-600 Radom
ELECTRO-UNIT, ul. Ewarysta Estkowskiego 1, 63-400 Ostrów
Wielkopolski
ELEKTRA Stargard, ul. Sadowa 6, 73-110 Stargard
Szczeciński
ELEKTRA, ul. Powstańców Wielkopolskich 14; 06-500
Mława
ELEKTROHURT, ul. Wrzesińska 20, 61-021 Poznań
ELEKTROMAX, ul. Warszawska 27a, 62-300 Września
ELEKTROMONT, ul. Grunwaldzka 111-115; 85-401 Bydgoszcz
ELEKTRO-HAL, ul. Droga Owidzka 1, 83-200 Starogard
Gdański
ELEKTRO-PARTNER, ul.Wrocławska 42, 57-200 Ząbkowice
Śląskie
ELEKTROS, ul. 10-go Marca 6, 59-700 Bolesławiec
ELEKTROTECH, ul. Wrocławska 53-59, 62-800 Kalisz
ELEKTRYK, ul. Zaszkolna 26, 17-300 Siemiatycze
ELEKTRYK HURT, ul. Jastrzębska 78, 44-300 Wodzisław
Śląski
ELGOR, ul. Sikorskiego 41, 77-100 Bytów
ELHURT, ul. Strumykowa 2, 58-200 Dzierżoniów
ELKABEL, ul. Zemborzycka 112, 20-445 Lublin
ELMAX HURT, ul. Elizy Orzeszkowej 15 B, 43-100 Tychy
ELMAT, ul. Kwiatkowskiego 2, 37-450 Stalowa Wola
ELMEHURT, ul. Okrężna 2b, 87-800 Włocławek
ELMEX, ul. Żelazna 7a, 10-420 Olsztyn
ELMET, ul. Prof. Ludwika Chmaja 4, 35-021 Rzeszów
ELMONTER, ul. Kosowska 5, 08-300 Sokołów Podlaski
EL-SAM, ul. Lokalna 5, 07-410 Ostrołęka
ELTOM, ul. Dworcowa 20a, 89-600 Chojnice
ELTRON, ul. Główna 24, 18-100 Łapy
ELUS, ul. Kościerska 1a, 83-300 Kartuzy
HURT DETAL SZULC, ul. Sejneńska 57, 16-400 Suwałki
IMPULS, ul. Gen. Bema 19, 68-100 Żagań
INSTALATOR, ul. Krakowska 147A, 38-400 Krosno
JALEX, ul. Świderska 22, 05-400 Otwock
JANTESSA, ul. Warszawska 51, 05-092 Łomianki
JUPRO-TAIM, ul. Wodna 19, 62-500 Konin
KRAK-OLD, ul. Wysłouchów 17/15, 30-611 Kraków
KWANT, ul. Graniczna 6a, 33-200 Dąbrowa Tarnowska
LUMIER, ul. Traktorowa 109, 91-203 Łódź
ŁĄCZNIK, ul. Tadeusza Rugego 9, 60-688 Poznań; adres do
korespondencji to ŁĄCZNIK Oborniki 64-600 ul.Staszica 1d
MAPEX, ul.Św. Jana 48; 95-200 Pabianice
MARCUS, ul. Zofi i Nałkowskiej 5, 58-200 Dzierżoniów
MERKURION, ul. Królewska 14, 05-827 Grodzisk Mazowiecki
PEX-POOL, ul. Fredry 3, 39-200 Dębica
POLMARK, 33-150 Wola Rzędzińska 589c
SEPIX, ul. Ogrodowa 23, 76-200 Słupsk
KSIĘGARNIA TECHNICZNA DOMU
WYDAWNICZEGO MEDIUM
Warszawa, ul. Karczewska 18, tel. 22/810-21-24
KSIĘGARNIA „QUO VADIS”
Elbląg, ul. 1 Maja 35, tel. 55/232-57-91
Platforma Handlowa ELENET
e-hurtownia ELENET, www.elektrotechnika.net.pl
POLAMP Sp. z o.o.
www.polamp.com
Giżycko, ul. Przemysłowa 1, tel. 87/429-89-00
Giżycko, ul. Armii Krajowej 7, tel. 87/428-32-68
Ełk, ul. Suwalska 82B, tel. 87/621-62-18
SKLEP INTERNETOWY: www.POLAMPY.pl
HURTOWNIA
ELEKTROTECHNICZNA ROMI
[email protected]
www.romisj.pl
Warszawa, ul. Kłobucka 10, tel. 22/857 31 83
RUCH SA
SIEĆ SPRZEDAŻY RUCH W CAŁYM KRAJU
SEP
www.sep.org.pl
STOWARZYSZENIE ELEKTRYKÓW POLSKICH
Oddziały SEP w calym kraju
SOLAR Polska Sp. z o.o.
www.solar.pl
Łódź, ul. Rokicińska 162, tel. 42/677 58 00 (centrala),
42/677 58 32 (sklep)
Gliwice, ul. Ligocka 15, tel. 32/270 60 10, 14
Jastrzębie-Zdrój, ul. Podhalańska 31, tel. 32/471 31 21
Katowice, ul. Pułaskiego 20, tel. 32/346 16 45, 46
Kępno, ul. Poznańska 4, tel. 62/782 14 18, 19
Konin, ul. Poznańska 47, tel. 63/249 11 70
Kraków, ul. Radzikowskiego 35, tel. 12/638 91 00
Lublin, ul. Witosa 3, tel. 81/745 59 00
Poznań, ul. Czechosłowacka 108, tel. 61/832 62 58
Radlin, ul. Rybnicka 125, tel. 32/456 02 87, 32/456 03 10
Rybnik, ul. Podmiejska 81, tel. 32/739 17 07
Szczecin, ul. Heyki 3, tel. 91/485 44 00
Tarnów, ul. Przemysłowa 4F, tel. 14/629 80 20
Wałbrzych, ul. Armii Krajowej 1, tel. 74/880 01 14, 17
Wrocław, ul. Krakowska 141-155, tel. 71/377 19 00
SPE
www.spe.org.pl
STOWARZYSZENIE POLSKICH ENERGETYKÓW
Oddziały SPE w całym kraju.
Punkty sieci empik w całej Polsce.
elektro.info można kupić w całej Polsce
KONTAKT W SPRAWIE DYSTRYBUCJI
ANETA KACPRZYCKA
TEL. 22 512 60 83
E-MAIL: [email protected]
nr 1-2/2015
recenzja
egzamin kwalifikacyjny elektryka
w pytaniach i odpowiedziach
Władysław Orlik
N
akładem Wydawnictwa KaBe
z Krosna ukazała się książka
pt. „Egzamin kwalifikacyjny w pytaniach i odpowiedziach”, autorstwa Władysława Orlika. Jest to publikacja przeznaczona dla elektryków ubiegających
się o świadectwo kwalifikacyjne grupy I
zgodnie z Rozporządzeniem Ministra Gospodarki, Pracy i Polityki Społecznej
z dnia 28 kwietnia 2003 roku w sprawie
szczegółowych zasad stwierdzania posiadanych kwalifikacji przez osoby zajmujące się eksploatacją urządzeń, instalacji i sieci (DzU nr 89/2003, poz. 828).
Zgromadzony w niej materiał pozwala
na opanowanie wiedzy wymaganej od
kandydata przez komisję kwalifikacyjną
w zakresie eksploatacji oraz dozoru.
Książka została podzielona na dziewięć
rozdziałów, w których autor w formie pytań i odpowiedzi przybliża podstawowy
materiał z zakresu objętego egzaminem
kwalifikacyjnym. Zasadnicza część książki
została poprzedzona rozdziałem obejmującym zarys wiadomości z podstaw elektrotechniki. Celem autora było przedstawienie podstawowych wiadomości z tego zakresu. Rozdział drugi został poświęcony ochronie przeciwporażeniowej w urządzeniach elektroenergetycznych o napięciu do 1 kV. Przedstawiono w nim materiał, którego znajomość
obowiązuje każdego elektryka. W trzecim
rozdziale zostały opisane zasady ochrony
przeciwporażeniowej przy napięciu wyższym
od 1 kV. W czwartym – autor opisał podstawowe zagadnienia dotyczące budowy i eksploatacji urządzeń elektroenergetycznych.
Pierwsza część tego rozdziału dotyczy urzą-
opisane wymagania dotyczące warunków wykonywania pracy, rodzaje poleceń na pracę, wymagania dotyczące kwalifikacji i obowiązków
ZŁ z VAT
osób uczestniczących i odpowiedzialnych za bezpieczną organizację pracy. Przedstawiono zasady wydawania poleceń oraz przebiegu pracy ze szczególnym uwzględnieniem prac wykonywanych pod napięciem. Bardzo cennym uzupełnieniem książki jest rozdział poświęcony ochronie przeciwpożarowej, w którym zostały opisane podstawowe zjawiska pożarowo niebezpieczne występujące
przy eksploatacji urządzeń i instalacji elektrycznych, podstawowe środki oraz sprzęt
gaśniczy oraz zasady gaszenia płonących
urządzeń elektrycznych pozostających pod
napięciem. Omówiono również wytyczne
postępowania na wypadek pożaru. Ostatni rozdział prezentowanej książki został
poświęcony zasadom ratowania porażodzeń elektroenergetycznych, takich jak trans- nych prądem elektrycznym, które stanowią
formatory, rozdzielnice oraz urządzenia na- ważny element działań ratowniczych i powinpędowe, spawarki, zgrzewarki, baterie kon- ny zostać opanowane przez każdego elektrydensatorów, urządzenia prostownikowe, aku- ka bez względu na posiadane kwalifikacje zamulatory oraz instalacje i oświetlenie elek- wodowe. Na końcu książki został zamieszczotryczne. W drugiej części tego rozdziału zany spis literatury zawierający wykaz podstamieszczono wymagania w zakresie eksplo- wowych aktów prawnych, norm oraz innych
atacji elektroenergetycznych linii kablowych publikacji, w których można znaleźć informai napowietrznych. W rozdziałach piątym cje rozszerzające zakres materiału zgromai szóstym zostały opisane podstawowe zasa- dzonego w książce. Prezentowana publikacja
dy racjonalnej gospodarki elektroenergetycz- stanowi rodzaj podręcznika ułatwiającego
nej oraz podstawowe zasady bhp przy urzą- przygotowanie się do egzaminu kwalifikadzeniach elektroenergetycznych. Rozdział cyjnego, lecz nie zastępuje wiedzy wyniesiosiódmy to wymagania dotyczące bezpiecznej nej ze szkoły o profilu elektrycznym oraz doorganizacji prowadzenia prac przy urządze- brej praktyki zawodowej.
niach elektroenergetycznych. Zostały w nim
Tekst mgr inż. Julian Wiatr
84
www.ksiegarniatechniczna.com.pl
Księgarnia Techniczna
tak, zamawiam książkę ..............................................................................................................
w liczbie ........... egz.,
w cenie ................. + koszty przesyłki 13 zł, płatności dokonam przy odbiorze.
imię
nazwisko
firma
zawód wykonywany
kod
NIP
miejscowość
ulica
ul. Karczewska 18
04-112 Warszawa
tel.: 22 512 60 60
faks: 22 810 27 42
www.ksiegarniatechniczna.com.pl
nr
tel./faks
lok.
e-mail
Informujemy, że składając zamówienie, wyrażacie Państwo zgodę na przetwarzanie wyżej wpisanych danych osobowych w systemie zamówień Grupy MEDIUM w zakresie niezbędnym do realizacji powyższego zamówienia. Zgodnie z Ustawą o ochronie
danych osobowych z dnia 29 sierpnia 1997 r. (DzU nr 101/2002, poz. 926 z późniejszymi zmianami) przysługuje Państwu prawo wglądu do swoich danych, aktualizowania ich i poprawiania. Upoważniam Grupę MEDIUM do wystawienia faktury VAT bez
podpisu odbiorcy.
data
Podpis
Wyrażam zgodę na przetwarzanie moich danych osobowych w celach marketingowych przez Grupę MEDIUM oraz inne podmioty współpracujące z Wydawnictwem z siedzibą w Warszawie
przy ul. Karczewskiej 18. Informujemy, że zgodnie z ustawą z dnia 29 sierpnia 1997 r. (DzU nr 101/2002, poz. 926 z późniejszymi zmianami) przysługuje Pani/Panu prawo wglądu do swoich
danych, aktualizowania i poprawiania ich, a także wniesienia umotywowanego sprzeciwu wobec ich przetwarzania. Podanie danych ma charakter dobrowolny.
Kupon należy nakleić na kartę pocztową i przesłać na adres: Grupa Medium, ul. Karczewska 18, 04-112 Warszawa, lub przesłać faksem: 22 810 27 42
czytelny podpis
krzyżówka
nagrodę
nagrody
ufundował
ufundowała
e-sklep firma
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
3
8
11
12
13
7
14
15
16
6
17
Do wygrania zestaw
profesjonalnych
wkrętaków
izolowanych
firmy Wera
18
19
20
11
1
21
22
25
imię: ................................................... nazwisko: .................,...............................................
zawód wykonywany ..........................................................................................
ulica: ...................................................................................... nr ............... lok. ...................
telefon...................................................... e-mail .............................................................
kod .. .. – .. .. .. miejscowość ..................................................................................................
hasło krzyżówki: ..................................................................................................................
Wyrażam zgodę na przetwarzanie moich danych osobowych w celach marketingowych przez Grupę MEDIUM oraz
inne podmioty współpracujące z Wydawnictwem z siedzibą w Warszawie przy ul. Karczewskiej 18. Informujemy,
że zgodnie z ustawą z dnia 29 sierpnia 1997 r. (DzU Nr 101/2002, poz. 926 z późniejszymi zmianami) przysługuje
Pani/Panu prawo wglądu do swoich danych, aktualizowania i poprawiania ich, a także wniesienia umotywowanego sprzeciwu wobec ich przetwarzania. Podanie danych ma charakter dobrowolny.
Data: ................................ Podpis: ....................................................
Kupon należy nakleić na kartę pocztową i przesłać na adres: 04-112 Warszawa, ul. Karczewska 18
lub przesłać faksem na numer: 22 810-27-42
Wyrażam zgodę na zapisanie mnie do newslettera.
24
26
5
2
27
28
29
9
90
23
10
1
2
3
4
4
5
6
7
8
9
10
11
Poziomo: 1 astronom badający wszechświat; 5 część nazwy wydawnictwa publikującego miesięcznik
„elektro.info”; 7 schorzenie kulszowe; 8 co niemiara; 9 obszar oddziaływania, enklawa, zona; 11 słynny starogrecki bajkopisarz, autor utworu „Kruk i lis”; 13 proces wytwarzania na powierzchni aluminium cienkiej warstwy tlenku tego metalu w procesie elektrolizy, inaczej eloksacja; 14 miarowy głos
kół wagonów toczonych po torach; 15 dokarmi prądem w potrzebie; 17 odwrotność funkcji sinus (1/sin x),
skrót csc; 20 cennik opłat za usługi; 21 amperomierz inaczej; 22 ssak podziemny; 25 walczy na macie;
26 kuzyn łasicy, jaźwiec; 27 basen do remontu statku; 28 lane żelazo; 29 abolicja.
Pionowo: 1 korygowanie parametrów urządzenia, mocy biernej, tudzież zadośćuczynienie; 2 przychody i rozchody; 3 kotowaty drapieżnik; 4 mol; 5 stosowany do sporządzania werniksu; 6 bezwładność;
10 ozdobna chustka na szyi; 12 marynata warzywna; 16 nastrojowy poeta; 18 rodzaj łopaty; 19 gruszka smaczliwka; 20 bęben bitewny; 23 część paleniska; 24 ustanowiona cena urzędowa.
(jasa)
Litery z pól ponumerowanych od 1 do 11 utworzą hasło. Rozwiązanie (hasło) prosimy nadsyłać do 20 marca br. na adres redakcji
(kupon zamieszczamy obok). Do wygrania zestaw profesjonalnych
wkrętaków izolowanych firmy Wera ufundowany przez sklep
internetowy ProfiTechnik.
Nagroda w krzyżówce z numeru 11/2014, ściągacz izolacji Knipex, trafi do Pana Mateusza Nowackiego.
Gratulujemy!
nr 1-2/2015
Zapewniamy pomoc w doborze zespołów
prądotwórczych w zakresie:
lokalizacji z uwzględnieniem stref pożarowych.
określenia wymaganej mocy do zasilania urządzeń pożarowych
(pomp, wentylatorów) z szczególnym uwzględnieniem prądów
rozruchowych.
określenia charakterystyk rozruchowych na podstawie dostarczonej
dokumentacji silników elektrycznych.
sposoby rozruchu wymaganych pomp i wentylatorów (rozruch
bezpośredni, trójkąt-gwiazda, układu softstart i/lub falownik)
zgodnie z dopuszczeniem przez rzeczoznawcę straży pożarnej.
uzgodnień ppoż w projektowanych dokumentacjach.
wykonujemy środowiskowe operaty hałasowe wymagane przy
lokalizacji agregatów prądotwórczych na terenach zabudowanych.
wspomagamy projekotwanie w zakresie lokalizacji i sterowania głównego wyłącznika prądu z uwaględnieniem sterowania
wyłącznikiem dla wszystkich niezbędnych źródeł prądu (stacja
transformatorowa, agregat prądotwórczy, zasilacze UPS).
Dostarczamy również zespoły
prądotwórcze specjalne:
zabudowane w kontenerach podziemnych (nie zajmują
przestrzeni wokół budynku i posiadają niższą emisję
hałasu).
z wyniesionymi zewnętrznymi układami chłodzenia (brak wielkogabarytowych kanałów wentylacji,
mniejsze pomieszczenie zabudowy, mniejsza emisja
hałasu).

nieodpłatnie w formacie PDF

Transkrypt

Podobne dokumenty

PL - Hulanicki Bednarek sp. z oo