10_Fortepian obowiązkowy - Akademia Muzyczna w Krakowie

SYLABUS
AKADEMIA MUZYCZNA W KRAKOWIE
WYDZIAŁ INSTRUMENTALNY
Katedra Fortepianu
Stopień/tytuł naukowy
Kwal. II st.
Kwal. II st.
Dr
Kwal. I st.
Kwal. I st.
mgr
mgr
mgr
mgr
mgr
mgr
mgr
mgr
mgr
mgr
mgr
mgr
mgr
mgr
mgr
mgr
mgr
mgr
mgr
Jacek
Mariola
Milena
Mariusz
Danuta
Stopień/tytuł naukowy
Kwal. II st.
Kwal. II st.
Dr
Kwal. I st.
Kwal. I st.
mgr
mgr
mgr
mgr
mgr
mgr
mgr
mgr
mgr
mgr
mgr
mgr
mgr
mgr
mgr
mgr
mgr
mgr
mgr
Imię
Jacek
Mariola
Milena
Mariusz
Danuta
Urszula
Elżbieta
Marta
Anna
Paweł
Julitta
Elżbieta
Grażyna
Ewelina
Olga
Anita
Jolanta
Lidia
Barbara
Maria
Krystyna
Maria
Ewa
Grażyna
Nazwisko
Tosik-Warszawiak
Cieniawa-Puchała
Kędra-Adamczak
Sielski
Byrczek
Gątkowska-Węgrzyn
Hoffman
Kmiecik-Kulig
Nowak-Koziak
Lubieniecki
Sucheni-Liszowska
Pohludka
Pągowska
Markiel
Łazarska
Kostecka
Szmigielska
Biel
Penderecka
Machura
Furmanowicz
Szpineter-Kuniecka
Sobol
Kulka
Imię
Jacek
Mariola
Milena
Mariusz
Danuta
Urszula
Elżbieta
Marta
Anna
Paweł
Julitta
Elżbieta
Grażyna
Ewelina
Olga
Anita
Jolanta
Lidia
Barbara
Maria
Krystyna
Maria
Ewa
Grażyna
Nazwisko
Tosik-Warszawiak
Cieniawa-Puchała
Kędra-Adamczak
Sielski
Byrczek
Gątkowska-Węgrzyn
Hoffman
Kmiecik-Kulig
Nowak-Koziak
Lubieniecki
Sucheni-Liszowska
Pohludka
Pągowska
Markiel
Łazarska
Kostecka
Szmigielska
Biel
Penderecka
Machura
Furmanowicz
Szpineter-Kuniecka
Sobol
Kulka
Tosik-Warszawiak
Cieniawa-Puchała
Kędra-Adamczak
Sielski
Byrczek
Gątkowska-Węgrzyn
Hoffman
Kmiecik-Kulig
Nowak-Koziak
Lubieniecki
Sucheni-Liszowska
Pohludka
Pągowska
Markiel
Łazarska
Kostecka
Szmigielska
Biel
Penderecka
Machura
Furmanowicz
Szpineter-Kuniecka
Sobol
Kulka
Kierunek studiów
Instrumentalistyka
Stopień i tryb studiów
Licencjat
Specjalność
gra na skrzypcach, altówce, wiolonczeli,
kontrabasie, flecie, oboju, klarnecie, fagocie,
waltorni, trąbce, puzonie, tubie, perkusji,
fortepianie jazzowym, saksofonie jazzowym,
trąbce jazzowej, puzonie jazzowym, perkusji
jazzowej, akordeonie, saksofonie, harfie, gitarze,
klawesynie, organach
Nazwa przedmiotu
Fortepian
Rodzaj zajęć (wykład/ćwiczenia)
Ćwiczenia
Suma godzin we wszystkich semestrach
30
Semestry, w których realizowany jest przedmiot
2
Punkty ECTS
6
OPIS PRZEDMIOTU
Wymagania wstępne
- umiejętność czytania nut, podstawowa biegłość instrumentalna
- podstawowa wiedza w zakresie zasad muzyki, harmonii, form muzycznych,
orientacja w stylach muzycznych
- muzykalność, wrażliwość, inteligencja oraz pasja do realizacji podjętych studiów
Treści kształcenia i tematyka zajęć
-doskonalenie czytania nut, czytanie a vista utworów o różnym stopniu trudności
- w fazie poznawania utworu uwrażliwianie na kształtowanie frazy muzycznej zgodnie z jej logicznym
i ekspresyjnym przebiegiem (odczytanie intencji kompozytora a więc właściwego sensu utworu)
-realizacja literatury fortepianowej wszystkich epok, od Baroku do muzyki współczesnej (dobór repertuaru
dostosowany do stopnia zaawansowania w grze studenta)
- nauka akompaniamentu-kameralistyka, dążenie do współdziałania, wzajemnego słuchania się,
wzajemnej inspiracji w formowaniu dzieła muzycznego
Wskazówki metodyczne dotyczące sposobów dochodzenia do większej sprawności instrumentalnej.
Praca nad właściwą postawą przy instrumencie, prawidłowym rozwojem tzw. aparatu gry.
Tematyka zajęć: problemy faktury homofonicznej i polifonicznej. Właściwe rozumienie wszystkich
elementów muzycznych, takich jak dynamika, agogika, artykulacja i ich rola w kształtowaniu sfery
wyrazowej dzieła. Znajomość pojęć muzycznych takich jak ekspozycja, przetworzenie, repryza,
kontrapunkt etc. ich rola w budowaniu formy. Umiejętność realizacji narracji muzycznej, rozumienie
i czucie roli oddechu.
Metody nauczania (sposób prowadzenia/odbywania zajęć, używane środki)
Wspólne czytanie utworu a vista (początkowe zajęcia), bez patrzenia na klawiaturę, w celu uzyskania
większej koncentracji i aktywności słuchowej. Student realizuje tekst nutowy „jak gdyby” ze słuchu.
Od strony instrumentalnej uzyskuje się większość elastyczność ręki, oraz lepsze wyczucie klawiatury.
Poprzez studiowanie gam, pasaży i kadencji, studiowanie, a nie ćwiczenie mechaniczne, poprawia się
orientacja instrumentalna, poprawia się poczucie tonalności i orientacja harmoniczna i niezwykle istotna
znajomość właściwej aplikatury.
Do metody stosowanej w ramach realizacji przedmiotu należy również wykład, jak świadomie korzystać
z wiedzy nabywanej na historii muzyki, literaturze muzycznej, a zwłaszcza harmonii, kontrapunkcie
i analizie dzieła muzycznego. Uświadomienie pomocne jest w docieraniu do właściwej ekspresji,
rozumieniu faktury dzieła z wszystkimi jego elementami, a zatem właściwej artystycznej realizacji utworu
bez względu na jego stopień trudności.
Studenci wszystkich specjalności, grający na instrumentach monodycznych, w miarę możliwości poznają
partię akompaniamentu w celu lepszego zrozumienia wzajemnej współpracy i inspiracji.
Ważne są również aspekty psychologiczne w stosowanych metodach. Wyzwalanie radości muzykowania,
eliminowanie destrukcyjnego strachu, wspólna pasja i radość w dochodzeniu do zadowalających wyników,
to rola pedagoga. Należy pamiętać o umiejętnym dostosowaniu wymagań do zespołu cech indywidualnych
poszczególnych studentów.
W mojej pracy, w dużej mierze opieram się na metodzie chopinowskiej, której trzy główne aspekty to:
niezależność palców; tzw. l’art du toucher (czucie dzwięku); oraz souplesse avant tout (elastyczność
przede wszystkim).
Cele nauczania i efekty kształcenia (oczekiwane rezultaty nauczania, nabyte przez studentów
umiejętności i wiedza)
Przedmiot pomocniczy, niezbędny dla kompleksowego wykształcenia artysty muzyka, bez względu
na specjalność.
Najważniejsze cele to:
osiągnięcie sprawności instrumentalnej z uwrażliwieniem na jakość brzmienia;
umiejętność prawidłowej realizacji dzieła zgodnie z intencją kompozytora (z pominięciem elementów
wirtuozowskich);
swobodne funkcjonowanie całego aparatu, prawidłowa postawa, racjonalna aplikatura;
opanowanie gry a’vista w stopniu umożliwiającym szybką orientację w nowym materiale muzycznym;
wyposażenie studenta w środki do samodzielnej, prawidłowej realizacji dzieła muzycznego, zgodnie z
wymogami stylistycznymi, z właściwą wypowiedzią artystyczną i właściwą aurą brzmieniową.
Umiejętność zespołowego muzykowania, współpracy z innymi muzykami (np. z akompaniatorem,
orkiestrą). Umiejętność realizacji prostych akompaniamentów do utworów przez siebie wykonywanych.
Możliwe języki nauczania
Francuski
ZALICZENIE PRZEDMIOTU
Terminy, forma i zakres sprawdzianu umiejętności/wiedzy studenta
Egzamin w sesji zimowej i letniej.
Program dostosowany indywidualnie, w zależności od stopnia zaawansowania studenta.
Powinien zawierać utwory z różnych epok, i przygotowany utwór kameralny. W zakres egzaminu wchodzi
również czytanie a’vista.
Sposoby oceny pracy studenta
ocena ciągła (bieżące przygotowanie do zajęć i aktywność)
śródsemestralne kolokwia pisemne/ustne
Udział procentowy w ocenie końcowej
20%
końcowe zaliczenie pisemne/ustne/praktyczne
egzamin pisemny
egzamin ustny
egzamin praktyczny
kontrola obecności
praca końcowa semestralna/roczna
inne (wymienić)
80%
Ogółem
100 %
Literatura obowiązkowa
Znajomość wydawnictw urtextowych
Literatura uzupełniająca
W Chmielowska: „Z zagadnień nauczania gry na fortepianie”. PWM Kraków 1963
JJ Eigeldinger „Fryderyk Chopin – szkice do metody gry fortepianowej” Musica Jagiellonica Kraków 1995
J Kleczyński „O wykonywaniu dzieł Chopina” PWN Kraków 1959
H Neuhaus „Sztuka pianistyczna” PWM Kraków 1970