Caioli Luca

Caioli Luca
Messi
Historia chłopca, który stał się legendą
TłumaczenieBarbara Bardadyn
Wydawnictwo Sine Qua Non
FENOMENU MESSIEGO NIE DA SIĘ WYJAŚNIĆ
Następny gol Messiego
„Fenomenu Messiego nie da się wyjaśnić, trzeba go podziwiać” - mówi Pep
Guardiola. W słowach trenera Barcelony można doszukać się uczuć wyższych, ocierających
się o religijne. Nie chodzi tu o podziw szkoleniowca dla konkretnego piłkarza zdolnego
zdobyć 60 goli w sezonie i zaliczyć drugie tyle asyst. Guardiola sam był wystarczająco
dobrym graczem, by docenić skalę talentu, który ma przed sobą.
Bezdyskusyjnie Messi jest największym fenomenem obecnej Barcelony. Transfer
Cesca Fabregasa i rozwój Thiago Alcântary sprawiają, że już nawet Xaviego Hernándeza da
się zastąpić. Tymczasem Argentyńczyk stanowi swoisty punkt odniesienia. Umiejętność
współpracy z Messim jest dla Guardioli najwyższym kryterium przydatności w zespole.
David Villa był tego świadomy, dlatego przyjął się w Barcelonie, w odróżnieniu od
Zlatana Ibrahimovicia. Szwed żądał, by Guardiola traktował go tak samo, jak Argentyńczyka,
a to brzmiało jak bluźnierstwo. Messi jest jeden i numer 1. Jak powiedział kiedyś Deco:
„natura zwariowała łącząc w tym samym ciele hybrydę umiejętności Ronaldo, Romario i
Ronaldinho”. Umie absolutnie wszystko, włącznie z grą głową.
Charakterystyczne jest to, że na temat fenomenu Messiego najmniej do powiedzenia
ma sam Messi. Odbierając kolejne laury i wyróżnienia bąka pod nosem słowa podziękowania
dla kolegów z drużyny. Zachowuje się, jakby bez nich był nikim i o dziwo nie są to puste
słowa. Kiedyś wyznał, że robi na boisku to, co najprostsze i najprzyjemniejsze, a to, co
najtrudniejsze zostawia dla Iniesty i Xaviego.
Zupełnie innego zdania są ci, którzy mimo wszystko podjęli się trudu zgłębienia
argentyńskiego fenomenu. „No Messi, no problem” - komentowała prasa angielska pod
koniec lipca po wygranym sparingu Manchesteru z Barceloną. Było to zaledwie dwa miesiące
po finale ostatniej edycji Champions League, w którym Katalończycy zdemolowali mistrza
Anglii, a Messiego wybrano na gracza meczu.
Roli Leo w Barcelonie nie da się przecenić. Jego pozycję w światowej piłce oddaje
plebiscyt „Złota Piłka” - w styczniu prawdopodobnie otrzyma ją po raz trzeci z rzędu, co nie
udało się wcześniej Johannowi Cruyffowi, Marco van Bastenowi, Ronaldo i Zinedine’owi
Zidane’owi. Trzykrotnym laureatem w kolejnych latach był dotąd tylko Michel Platini. I
pomyśleć, że z reprezentacją Argentyny Messi nie odniósł jeszcze żadnego sukcesu. To
ostatnia deska ratunku dla tych, którzy opierają się urokowi 24-latka z Barcelony.
Nigdy nie porwał się na głębszą analizę swojego sposobu gry i stylu gry drużyny.
Intuicyjnie tworzy go na murawie, będąc kimś w rodzaju niemego lidera Barcelony. Messi
szaleje na boisku, jakby jego świat zaczynał się i kończył w jego granicach. Statystyka dla
niego nie istnieje. Koledzy żartują nawet, że w tym swoim zapamiętaniu nie ma głowy do
własnych dokonań. Liczy się tylko następny mecz, następny rywal i następny gol.
Messi nie ogląda się za siebie i w tym zapewne tkwi jego siła.
DARIUSZ WOŁOWSKI
OSTATECZNA GRANICA
Wydawałoby się, że napisanie kilku słów o Messim to coś wyjątkowo łatwego tymczasem jest wręcz przeciwnie. Mamy do czynienia z człowiekiem, który wyrywa się
wszelkim schematom, więc i pisać o nim nie można „zwyczajnie”. Chciałbym zgrabnie
lawirować między zdaniami, niczym Argentyńczyk mijający przeciwników. Chciałbym tak
jak on zaczarować miliony, by powracali do moich słów i czytali je po wielokroć, tak jak
oglądają niezliczone powtórki akcji i bramek Lionela. Choć na dobrą sprawę wystarczającym
dla mnie wyróżnieniem jest to, że mogę o nim mówić, oglądać jego grę i podziwiać najlepszą
w dziejach drużynę FC Barcelony.
Chyba największym sukcesem Messiego jest to, że mimo iż doszedł na sam szczyt
sportowego Olimpu, pozostał niezwykle skromny. Urzekł tym wszystkich. Wciąż podkreśla
wkład drużyny i kolegów w jego sukcesy. I choć brzmi to banalnie, jego życie naprawdę
uczy, że pokonując przeciwności losu (a tych na drodze małego Leo było wiele), ciężko
pracując i doskonaląc własne umiejętności, można osiągnąć bardzo dużo. Zdanie niczym
wyrwane z przeciętnej książki, epatuje dydaktyzmem, ale gdy mamy świadomość, jak bardzo
prawdziwe są te słowa, doskonale je rozumiemy. Najważniejszą jednak nauką jest to, by
zawsze pozostawać sobą. To nie przypadek, że tabloidy o Argen­tyńczyku nawet nie
wspominają. Wszyscy, którzy Messiego znają, podkreślają jedno: to wciąż ten sam brzdąc
kopiący piłkę w Rosario. Tylko nieco wyrośnięty i trochę bogatszy. Zresztą nie obnosi się z
tym. Swoimi pieniędzmi potrafi się dzielić. Kiedy na Camp Nou gasną światła i nie słychać
już migawek aparatów, odwiedza szpitale, pomaga dzieciom i bierze udział w akcjach
charytatywnych.
O piłkarskim geniuszu Lionela wspominać wiele nie trzeba - w wystarczającym
stopniu robią to liczby i rekordy, jakie stały się jego łupem. Bez wątpienia jest fenomenem,
obok którego nie można przejść obojętnie, nie przystanąć i nie spojrzeć na jego dokonania. W
wieku 24 lat zrównał się w liczbie strzelonych goli z legendarnym Ladislao Kubalą. 24 lata!
Niektórzy w tym wieku wciąż są określani mianem „rokującego talentu”. Lada chwila Messi
dogoni Césara Rodrígueza, który od ponad 50 lat znajduje się na szczycie najlepszych
strzelców w historii katalońskiego klubu. W zasadzie mógłby już skończyć karierę, a i tak na
stałe zapisałby się złotymi głoskami w kronikach światowego futbolu. Tego jednak nie
wybaczyłby mu cały piłkarski świat, miliony kibiców na wszystkich kontynentach, nikt, kto
wciąż chce oglądać kolejne bariery łamane przez Argentyńczyka. Gdy 16 października 2004
roku debiutował w Primera Division, wielu już wtedy wróżyło mu wspaniałą przyszłość. Po
siedmiu latach, pięciu mistrzostwach Hiszpanii, trzech Pucharach Europy, dwóch Złotych
Piłkach i niezliczonych dawkach emocji, Messi zdaje się dopiero rozkręcać. Czas, w jakim
tego wszystkiego dokonał, zaskoczył nawet największych optymistów i fanów jego talentu.
Jedynym brakującym ogniwem w jego sportowej układance jest brak sukcesów na arenie
międzynarodowej w barwach ukochanej Argentyny. Jednak z pewnością i na tym polu w
końcu zbierze należne mu plony. Czasem faktycznie zapominamy, jak bardzo jest młody i że
ma jeszcze mnóstwo czasu. Przed nim co najmniej trzy mundiale, kilka turniejów
kontynentalnych - kiedyś ten upragniony sukces nadejdzie. W końcu o co jeszcze Messi
miałby grać, gdyby zdobył już wszystko?
Niepozorna „Pchła” jest żywym dowodem na to, że na boisku nie ma rzeczy
niemożliwych. Jeśli miałby się zachłysnąć sukcesem, pewnie już by to zrobił. Dla niego sport
to zabawa, a że przypadek zrządził, że jest w niej wyjątkowo skuteczny, nie pozostaje mu nic
innego, jak biegać za piłką, kiwać, czarować i strzelać kolejne bramki. Widać, że czerpie z
tego ogromną radość. Barcelona stała się dla niego miejscem idealnym. I nie chodzi wcale o
to, że podała mu rękę i sfinansowała w dzieciństwie drogie leczenie. Choć w zasadzie wynika
to z filozofii Barçy, a ta perfekcyjnie wpisuje się w charakter Leo. Dziś trudno sobie
wyobrazić i Barcelonę bez Messiego, i Messiego bez Barcelony. To dwa nierozerwalne
zjawiska, które tworzą doskonałą jedność.
Dziś nie zastanawiajmy się już, czy jest najlepszym piłkarzem świata, ale czy
kiedykolwiek znajdzie się ktoś, kto będzie potrafił mu dorównać. Czy może już biega po
argentyńskich podwórkach i tak samo jak my zachwyca się swoim idolem? Tak jak Messi
kiedyś oglądał grę swojego rodaka - Maradony? Wydaje się to mało prawdopodobne, ale
przecież nie kto inny jak Leo udowadnia jak nieskończone w człowieku tkwią możliwości.
Wciąż przekracza granice, do których nikt nawet nie potrafi się zbliżyć, a kilkanaście lat temu
nawet nie potrafił sobie wyobrazić. To on otworzył wszystkim oczy i sprawił, że na futbol
patrzy się przez pryzmat jego osiągnięć. To on rozdaje karty w piłkarskim świecie i to on
zdecyduje, gdzie znajduje się ta ostateczna granica. A jeśli zechce ją przekroczyć, po prostu to
zrobi.
TOMASZ LASOTA, prezes FCBPolska
1. ROSARIO
«Kupuję rumsztyk albo kawałek udźca. Takie porcje mięsa widziałam także w
Barcelonie, ale nie wiem, jak się nazywają. Każdy stek posypuję odrobiną soli, zanurzam w
ubitym jajku i obtaczam w bułce tartej. Smażę do momentu, aż będą dobrze złociste. Kroję
cebulę w słupki. Kiedy zmięknie, dodaję przecier pomidorowy, trochę wody, sól, oregano i
szczyptę cukru. I zostawiam na ogniu przez jakieś 20 minut. Kiedy sos jest już gotowy,
nakładam go na każdy ze steków, dokładnie je pokrywając. Wyjmuję z lodówki twaróg albo
żółty ser i umieszczam na wierzchu łyżeczką albo kładę cienkie plasterki. Zostawiam w
piekarniku aż ser się przyrumieni. Trzeba jeszcze tylko usmażyć ziemniaki, które należy
położyć obok i milanesa a la napolitana jest gotowa do podania».
Celia opisuje z pasją i doświadczeniem wybornej kucharki ulubione danie swego syna,
Lionela Messiego.
«Kiedy jestem w Barcelonie, muszę mu je przygotowywać dwa lub trzy razy w
tygodniu. Takich średniej wielkości steków zjada przynajmniej trzy. Ja sobie żartuję, mówiąc:
„to moja milanesa a la napolitana i moja mate sprawiają, że strzelasz tyle goli”. To prawda:
kiedy wbił trzy Realowi Madryt, byłam u niego, przygotowując mu jedzenie, które
najbardziej lubi i mate parzoną w nocy». Lionel ma bardzo proste gusta kulinarne: milanesa,
ale ani bez gotowanej szynki, ani bez jajek sadzonych na wierzchu, kurczak z sosem z papryki
i cebuli oraz ziemniaki z oregano. Nie przepada za wykwintnymi daniami, jak te, które
przyrządza jego brat Rodrigo, ale wiadomo, Rodrigo jest kucharzem i jego marzeniem jest
otworzenie, wcześniej czy później, własnej restauracji. To normalne, że eksperymentuje i
próbuje coraz to nowych przepisów, chociaż jego młodszy brat nie zawsze to docenia.
Łakomczuch? «Tak, Leo uwielbia czekoladę i alfajory (ciastka z karmelowym nadzieniem przyp. tłum.). Kiedy wybieramy się do Hiszpanii, musimy zabierać ze sobą całe pudła, żeby
zawsze miał coś w zapasie». Legenda głosi, że kiedy był mały i trener obiecał mu jeden
alfajor za każdego strzelonego gola, udało mu się skonsumować osiem w jednym tylko
meczu. Mały obżartuch.
Przy kawie z mlekiem w barze La Tienda przy alei San Martín w Rosario matka
barcelońskiej „10” bardzo chętnie opowiada o swoim znanym na całym świecie synu. Czarne
włosy, lekki uśmiech i rysy twarzy, które przypominają Leo (chociaż ona się śmieje i mówi,
że podobny jest do swego ojca). Celia María Cuccittini Oliveira de Messi ma łagodny,
delikatny głos. Kiedy mówi, często szuka wzrokiem Marceli, swojej siostry, która siedzi
dokładnie naprzeciwko niej. Najmłodsza z rodziny Cuccittini również jest matką futbolistów:
Maximiliano gra w Paragwaju, w klubie Olimpia, Emanuel w Hiszpanii, w Gironie, a Bruno
dorasta w szkole Renato Cesarini, skąd wyszli tacy piłkarze, jak Fernando Redondo i Santiago
Solari. Marcela Cuccittini de Biancucchi jest matką chrzestną Leo i jego ulubioną ciotką. To
w jej domu przesiaduje, kiedy wraca do Rosario. «Musimy iść do niego albo dzwonić, żeby
wiedzieć, co słychać, ale oczywiście moja siostra dobrze się o niego troszczy», mówi Celia.
«I jest też Emanuel, są nieodłączni.» Gdy byli mali, stale grali w piłkę. «Było ich pięciu:
trzech moich: Matías, Rodrigo i Leo, i dwóch mojej siostry: Maximiliano i Emanuel. W
niedzielę, kiedy udawaliśmy się do domu mojej matki, przed obiadem wszyscy wychodzili na
ulicę, żeby grać», wspomina Celia. To były zażarte mecze, w futbol albo futboltenis, i Leo
często wracał do domu z płaczem, bo przegrywał albo starsi go oszukiwali.
«Dokładnie, jakiś czas temu Maxi przypominał mi tamte gry - dodaje Marcela mówiąc, że kiedy wszyscy spotykają się tutaj w Rosario, ma ochotę, by znów rozegrać mecz
Messi kontra Biancucchi, aby przypomnieć sobie stare czasy».
Wspomnienia prowadzą nas do babci Celii: jej przepysznych past i deserów,
niedzielnych rodzinnych spotkań i piłkarskiej pasji. «To ona odprowadzała chłopców na
treningi. To ona nalegała, żeby pozwolili grać mojemu Lionelowi, mimo że nie był jeszcze w
odpowiednim wieku, mimo że był najmniejszy i bardzo drobny. Bo - mówi Celia - zawsze był
malutki. Obawiano się, że go zadepczą, że wyrządzi sobie krzywdę, ale ona nic sobie z tego
robiła, nalegała: „Podajcie do Lionela, podajcie do małego, on potrafi strzelać gole”. To ona
przekonała nas, byśmy kupili mu piłkarskie buty. Szkoda, że dziś nie może patrzeć, jak gra.
Zmarła, kiedy Leo miał 10 lat, ale kto wie, czy tam z góry albo gdziekolwiek jest, widzi, kim
został i jest szczęśliwa z powodu swego wnuka, którego tak bardzo kochała».
No dobrze, ale jak Leo zaczął grać w piłkę, od kogo się nauczył, skąd ma taką
zwinność, czy to kwestia genów? «Nie wiem, od swego ojca, braci, kuzynów. W naszej
rodzinie zawsze lubiliśmy futbol. Ja też jestem pasjonatką. Mój idol? Maradona. Jego kariera,
jego gole, wszystko to przeżywałam z wielkimi emocjami. To, co on wyczyniał na boisku,
było fenomenalne. Kiedy go poznałam, powiedziałam mu: „Mam nadzieję, że pewnego dnia
mój syn będzie dobrym piłkarzem i że ty będziesz mógł go trenować”. I proszę, dokąd
zaszedł».
Pauza w rozmowie. Leżący na stole telefon zaczyna dzwonić. Celia przeprasza,
odchodzi na bok i odbiera. W tym czasie Marcela wraca do opowieści o małym Leo:
«Był niesamowity. Nie skończył jeszcze pięciu lat, a już kopał piłkę jak nikt inny.
Lubił to, nie przestawał. Tak mocno odbijał futbolówkę od bramy, że sąsiedzi często prosili
go, by robił to trochę lżej».
Celia wyłączyła telefon, siada i ze zrozumieniem kiwa głową. «Największą karą, jaka
groziła Leo, było: dziś nie idziesz trenować. „Nie, mamusiu, proszę, wszystko zrobię dobrze,
nie martw się, przysięgam... pozwól mi iść grać”. Błagał i nalegał, aż dawałam się przekonać.
Leo nie był kapryśnym, ani niegrzecznym dzieckiem. Zawsze był dobrym chłopcem, cichym i
nieśmiałym, takim, jakim jest do dziś».
Naprawdę? «Tak, naprawdę. On nawet nie zdaje sobie sprawy z popularności. Kiedy
wraca do Rosario, chce spacerować tutaj, po alei San Martín, ze swym kuzynem Emanuelem.
Gdy mówimy mu, że to niemożliwe, że ludzie z osiedla, jak tylko go zobaczą, z radości nie
pozwolą zrobić mu nawet dwóch kroków, wówczas wpada w zły nastrój. Nie rozumie tego,
obraża się. W Barcelonie chodzi do El Corte Inglés (sieć centrów handlowych - przyp. tłum.)
ubrany na sportowo. Ronaldinho wiele razy sobie z niego żartował i pytał, czy przypadkiem
nie jest szalony, by tak sobie spacerować. On nie był nawet świadomy tego, kim jest. Dlatego
sława, rozdawanie autografów czy zdjęcia z fanami w ogóle mu nie ciążą. Czasem nocami,
kiedy po długiej nieobecności wraca do domu albo kiedy ja go odwiedzam, kładę się obok
niego w łóżku. Rozmawiamy, głaszczę go po włosach, opowiadam różne rzeczy i mówię pół
żartem, pół serio: „Ile dałoby wiele dziewczyn, by znaleźć się tutaj, obok ciebie”. On robi
dziwną minę i odpowiada: „Mamo, nie opowiadaj głupstw”».
Na ścianach baru widzą koszulki argentyńskich piłkarzy. Oprawiona za szkłem jest
także koszulka Leo z Barcelony z numerem 30. «Nie wiedzą, że jestem jego matką, mimo że
mieszkamy tu, w tej samej dzielnicy», mówi Celia, kobieta, która ucieka od sławy, w pełni
świadoma ryzyka, jakie niesie za sobą świat cele­brytów i która ma jasno wyznaczone
priorytety w swoim życiu i w życiu swoich dzieci. No dobrze, ale jak się czuje będąc matką
genialnego piłkarza? «Dumna, bardzo dumna. Otworzyć gazetę i zobaczyć, zarówno tutaj, jak
i w Hiszpanii, tekst o nim, zobaczyć gdzieś koszulkę z jego nazwiskiem albo dzieci, które ją
noszą... napawa mnie dumą. Tak samo jak boli mnie słuchanie nieprawdziwych rzeczy o jego
życiu albo gdy ktoś krytykuje jego grę. To dotyka do żywego i bardzo boli, kiedy ktoś dzwoni
i mówi: „Widziałaś to, widziałaś tamto?”. Leo? Bardzo rzadko czyta to, co się o nim pisze.
Jeśli już, nie przywiązuje do tego wagi. Ale nie znaczy to, że nie przechodził przez bardzo
trudne momenty. Źle znosił czas, kiedy był kontuzjowany, przez długie miesiące przebywał z
dala od boiska czy kiedy nic nie wychodziło mu tak, jak tego chciał. Ja w takich momentach
nie zastanawiam się dwa razy, biorę walizki i lecę do Barcelony, żeby zobaczyć jak się czuje,
być przy nim, dbać o niego. Leo zawsze był chłopcem, który problemy skrywa głęboko w
sobie, ale jednocześnie zawsze był nadzwyczaj dojrzały jak na swój wiek. Pamiętam, że kiedy
rozważaliśmy możliwość powrotu do Argentyny, powiedział: „Mamo, nie martw się, ja
zostaję, ale wy jedźcie, Bóg nam pomoże”. Ma ogromną siłę woli».
Znów opowiada o sukcesie, o ludziach, którzy szaleją na punkcie Pchły po obu
stronach oceanu. «To, co najbardziej mi się podoba, to fakt, że go kochają - mówi Celia. Kochają go, tak sądzę, ponieważ jest prostym, skromnym, dobrym człowiekiem. Zawsze
myśli o innych i zależy mu, by wszyscy jego bliscy byli zadowoleni: rodzice, bracia,
siostrzeńcy, kuzyni. Rodzina zawsze jest najważniejsza. To prawda, jestem matką, a matka,
kiedy opowiada o swoich dzieciach, świetle jej oczu, może mówić tylko same dobre rzeczy,
ale Leo ma naprawdę ogromne serce».
Jak matka postrzega przyszłość swego syna? «Pod względem piłkarskim życzę mu, by
stworzył historię jak Pelé, jak Maradona, żeby zaszedł daleko, bardzo daleko. Ale przede
wszystkim, jako matka, proszę Boga o to, żeby był szczęśliwy, żeby założył rodzinę, żeby
czerpał z życia, bo jeszcze nie było mu to dane. Futbolowi poświęca serce i duszę. Nie
wychodzi, nie robi wielu rzeczy, które normalnie robią młodzi w jego wieku. Dlatego życzę
mu, by miał cudowne życie. Zasłużył na to».
Przez ogromne okno widać, że niebo zrobiło się ciemne. Ruch drogowy stał się
bardziej chaotyczny: autobusy, furgonetki, samochody, zostawiające za sobą chmurę dymu,
ciągnięty przez konia wóz pełen złomu oraz mnóstwo ludzi, kierujących się w stronę sklepów
i przystanków transportu publicznego. Celia musi wracać, w domu czeka na nią María Sol.
Marcela powinna pójść po Bruno do szkoły piłkarskiej. Pada deszcz, więc Celia nalega, żeby
odwieźć swoich gości do centrum. Idzie po samochód. W drzwiach zamienia jeszcze ostatnie
słowa z Marcelą na temat matczynego strachu: kontuzji i pieniędzy, które mogą uderzyć do
głowy.
«Na razie moi synowie, również Leo, nie stracili poczucia rzeczywistości. Ja, moja
rodzina oraz rodzina mojej siostry mieszkamy na tym samym osiedlu, na którym się
urodziliśmy, w tym samym domu. Nie zmieniliśmy dzielnicy, nie chcieliśmy porzucić
naszych korzeni, a chłopcy cały czas są tacy sami. Mam nadzieję, że nigdy się nie zmienią. Że
nie przytrafi im się to, co innym piłkarzom, którzy zagubili się wraz ze sławą».
Szary Volkswagen zatrzymuje się tuż przy chodniku. Celia jedzie szybko ulicami w
południowej części Rosario. Mija szkołę, do której chodził Leo i wspomina: «Nie był dobrym
uczniem. Trochę leniwym».
Skręca w prawo przed budynkiem Tiro Suizo, klubu sportowego założonego w 1889
roku przez imigrantów z kantonu Ticino. Dwóch małych chłopców nie zwraca uwagi na
samochód. Są zbyt zajęci, mając przy nodze piłkę i dryblując.
«Taki był Lionel», mówi Celia.
2. SZPITAL GARIBALDI
24 czerwca 1987
Konstrukcja koloru kremowego, w stylu XIXwiecznych budynków, zajmuje sporą
powierzchnię przy ulicy Visasoro pod numerem 1.249. To włoski szpital zadedykowany
Giuseppe Garibaldiemu, który w Rosario posiada także pomnik na Plaza de Italia. To
popularna
postać,
Bohater
Dwóch
Światów,
który
w
czasie
swego
południowoamerykańskiego wygnania walczył nad rzeką Paraná i na tej ziemi «czerwone
koszule» pozostawiły po nim ślady. Na przykład w nazwach szpitali, które, zarówno w
Rosario, jak i w Buenos Aires, ufundowali wygnani politycy: mazziniści (zwolennicy
Giuseppe Mazziniego, który razem z Garibaldim walczył o wolność - przyp. tłum.) i
garibaldiniści, a także w nazwach charytatywnych stowarzyszeń.
Kompleks szpitalny w Rosario został zainaugurowany 2 października 1892 roku, aby
zapewnić opiekę włoskiej społeczności, która wtedy reprezentowała ponad 70 procent
przybyłych zza oceanu imigrantów. Dziś posiada jeden z najlepszych oddziałów położniczych
w mieście. To właśnie tutaj rozpoczyna się, pewnego zimowego ranka o godzinie 6 rano,
historia Lionela Messiego, trzeciego syna rodziny MessiCuccittini.
Jorge, ojciec, ma 29 lat i jest szefem działu w fabryce metalurgicznej Acindar w Villa
Constitución, 50 kilometrów od Rosario. 27-letnia Celia pracuje w zakładzie produkującym
magnetyczne szpule. Poznali się, będąc jeszcze dziećmi, w dzielnicy Las Heras, wcześniej
znanej jako Estado de Israel, a dziś San Martín, w południowej części miasta, zamieszkałej
przez ludzi skromnych i pracowitych.
Antonio, ojciec Celii, jest mechanikiem: naprawia wentylatory, lodówki i inne
urządzenia gospodarstwa domowego. Celia, matka, przez wiele lat pracowała jako
sprzątaczka. Eusebio, ojciec Jorge, zarabia na życie na budowie; matka, Rosa María, jest
asystentką. Ich domy dzieli niewiele ponad sto metrów. Ich rodziny mają włoskich i
hiszpańskich przodków, jak wiele innych na tej ziemi.
Nazwisko Messi wywodzi się z Włoch - z miejscowości Recanati, prowincji Macerata,
z regionu Marche, gdzie urodził się poeta Giacomo Leopardi i tenor Beniamino Gigli.
Stamtąd, pod koniec XIX wieku, na jednym z wielu statków kierujących się do Ameryki,
wypłynął Angelo Messi. Podobnie jak miliony emigrantów najniższej klasy, w poszukiwaniu
lepszego życia w Nowym Świecie. Familia Cuccittini również ma włoskie korzenie ze strony
ojca. Obie rodziny z wilgotnej pampy ostatecznie przeprowadziły się do miasta.
Rosario, 305 kilometrów od stolicy, liczące ledwie milion mieszkańców, jest miastem
o największej populacji w prowincji Santa Fe, która rozciąga się do brzegów Parany.
Wybrzeże biegnie wzdłuż rzeki aż do mostu Matki Boskiej Różańcowej, który od kilku lat
łączy Rosario z Victorią. Rzeka Paraná od zawsze była ważną arterią transportu wodnego.
Stąd w stronę całego Mercosur wypływa mnóstwo produktów rolnych, m.in. soja, która w
ostatnim czasie znacznie wzbogaciła ten region i przekształciła miasto. Nowe budynki,
drapacze chmur i niesamowite wille zaczęły powstawać w pobliżu plaż pełnych drobniutkiego
piasku przyniesionego przez rzekę.
I oczywiście Rosario nadal jest, w pełnym znaczeniu tego słowa, miastem flagi. Grupy
szkolnych dzieci ubranych w białe fartuchy robią sobie zdjęcia u stóp Narodowego Pomnika
Flagi (Monumento a la Bandera), zbudowanego w stylu radzieckim i zainaugurowanego w
1957 roku, aby oddać pamięć miejscu, w którym 27 lutego 1812 roku generał Manuel
Belgrano rozkazał po raz pierwszy zawiesić narodową flagę.
Rosario jest miastem wnuków imigrantów, miastem dzielnic baraków i dzielnic
willowych. Ale zostawmy już historie o emigracji, mieszaniu kultur, językach i tradycjach,
których Argentyna jest pełna, i wróćmy do Jorge i Celii, którzy - będąc jeszcze bardzo
młodymi ludźmi - zakochali się w sobie i zaręczyli.
17 czerwca 1978 roku biorą ślub w kościele Najświętszej Marii. Cały kraj pochłonięty
jest mistrzostwami świata. Do tego wręcz stopnia, że następnego dnia nowożeńcy, będący w
podróży poślubnej w Bariloche, nie mogą przegapić meczu Argentyna - Brazylia, który
dodatkowo rozgrywany jest w Rosario. Skończyło się bezbramkowym remisem. Osiem dni
później na należącym do River Plate Estadio Monumental w Buenos Aires, drużyna
Albiceleste, prowadzona przez Cesara Luisa Menottiego, zdobywa Puchar Świata, pokonując
3:1 Holandię. Zaczyna się zbiorowe szaleństwo. Fillol, Olguín, Galván, Passarella, Tarantini,
Ardiles, Gallego, Ortiz, Bertoni, Luque i Kempes zachowują się, jakby zapomnieli o Procesie
Narodowej Reorganizacji, o zmarłych opozycjonistach (było ich ponad 30 tysięcy), o
zaginionych, o torturach i horrorach okrutnej i krwawej dyktatury wojskowej generała Jorge
Rafaela Videli, wprowadzonej 24 marca 1976 roku wraz z obaleniem Isabelity Perón.
Dziś na ulicach Buenos Aires można przeczytać napis «Inmundomundial»,
umieszczony pod rysunkiem przedstawiającym boisko piłkarskie z inskrypcją «1978».
Dwa lata później kraj nadal pogrążony jest w strachu, ale życie toczy się dalej. Celia i
Jorge są już rodzicami: 9 lutego 1980 roku na świat przychodzi Rodrigo Martín. A podczas
jednego z najczarniejszych momentów w historii ojczyzny, rodzi się drugi syn, Matías
Horacio. Jest 25 czerwca 1982 roku. Jedenaście dni temu zakończyła się wojna o Falklandy.
Pokonana Argentyna liczy poległych (649) i rannych (ponad tysiąc), do których trzeba dodać
tych, którzy przenigdy nie zapomną dwóch i pół miesiącach «w blasku ognia».
Niedoświadczeni i nieodpowiednio wyposażeni młodzi ludzie, ochotnicy przekonani przez
demagogiczny patriotyzm do przyłączenia się do walki o podbój archipelagu Falklandów,
zajętego przez Brytyjczyków w 1833 roku. Operacja Rosario - to kluczowa nazwa w tej
argentyńskiej inwazji dowodzonej przez generała Leopoldo Galtieriego 2 kwietnia 1982 roku.
Był to już kolejny manewr rozpraszający, zorganizowany przez władzę wojskową, mający na
celu odwrócenie uwagi od niepowodzenia planu gospodarczego, wprowadzonego w życie w
1980 roku. Działania, które doprowadziły do wzrostu inflacji do 90 procent, recesji
gospodarczej na każdym polu, wzrostu zadłużenia zagranicznego rządu i firm, dewaluacji
płac i postępującego ubożenia klasy średniej, jedna z historycznych cech kraju w porównaniu
z innymi narodami latynoamerykańskimi. Wojna miała sprawiać, że obywatele zapomną o
dramatycznej sytuacji, w jakiej znalazło się państwo i zanurzą się w fali patriotyzmu, jednak
Galtieri nie wziął pod uwagę Margaret Thatcher - «Żelaznej Damy», ani wojska Jej
Królewskiej Mości Elżbiety II. W ciągu kilku tygodni specjalne siły brytyjskie rozbiły wojsko
argentyńskie. To katastrofa, która po roku doprowadzi do upadku władzy wojskowej i
rozpocznie święto demokracji.
Odzyskanie Falklandów przez Argentynę nadal jest kwestią otwartą: w Rosario, w
Parku Flagi, zbudowano pomnik ku czci «bohaterów, którzy żyją na Malwinach», a w
konstytucji z 1994 roku można przeczytać, że odzyskanie zwierzchnictwa jest celem, z
którego nie można zrezygnować. W 1983 roku wybory wygrywa Raúl Alfonsín, jeden z
niewielu polityków, który trzymał się z dala od wojskowych, twierdząc, że jedyne, co chciano
osiągnąć dzięki wojnie, to wzmocnienie dyktatury.
Cztery lata później, kiedy Celia jest w ciąży ze swoim trzecim dzieckiem, sytuacja
nadal jest dramatyczna. W czasie Wielkiego Tygodnia 1987 roku Argentyna znajduje się na
skraju wojny domowej. «Carapintadas» (pomalowane twarze), młodzi oficerowie należący do
wojska dowodzonego przez porucznika Aldo Rico, zbuntowali sie przeciwko rządowi: żądają
zakończenia procesów za łamanie praw człowieka popełnionych w czasie dyktatury.
Dowództwo wojska nie słucha prezydenta. Ludzie wychodzą na ulice w obronie demokracji.
Powszechna Konfederacja Pracy (CGT) ogłasza strajk generalny. 30 kwietnia Raúl Alfonsín
zwraca się do tłumu zebranego na Plaza de Mayo i mówi: «Wszystko jest w porządku,
wesołych Świąt Wielkanocnych». Zdanie, które przejdzie do historii, ponieważ nie ma nic
bardziej oddalonego od rzeczywistości. Prezydent, nie mający żadnej władzy nad wojskiem,
zmuszony został do negocjacji z «carapintadas», gwarantując im koniec procesów sądowych
nad wojskowymi. Jest to prawo Należnego Posłuszeństwa: zwalnia z odpowiedzialności za
okrutne represje oficerów i podoficerów, uznając ich jedynie za odpowiedzialnych
posłuszeństwa wobec rozkazów swych przełożonych. Prawo wchodzi w życie 23 czerwca
1987 roku, tego samego dnia, kiedy Celia trafia na oddział położniczy w szpitalu Garibaldi.
Dwaj synowie, 7-letni Rodrigo i 5-letni Matías, zostają w domu babci. Celii
towarzyszy Jorge. Po dwóch chłopcach chciałby córkę, lecz chromosomy wskazują na to, że
na świat przyjdzie kolejny chłopak. Ciąża przebiegała dobrze, ale w ostatnich jej godzinach
coś się komplikuje. Norberto Odetto, ginekolog, zauważa ostre niedotlenienie płodu i
decyduje się przyspieszyć poród, by nie narażać zdrowia dziecka. Jorge do dziś pamięta
strach i panikę, jaką czuł, kiedy lekarz powiedział mu, że użyje kleszczy. Pamięta swoją
prośbę, aby zrobiono wszystko, co możliwe, by uniknąć stosowania tych okropnych
szczypców, które, jak u wielu innych ojców, przywoływały zasłyszane historie o
zdeformowaniach i krzywdach wyrządzonych dziecku. Ostatecznie użycie kleszczy nie
będzie konieczne. Kilka minut przed 6 rano rodzi się Lionel Andrés Messi. Waży 3 kilogramy
i mierzy 47 centymetrów. Czerwony jak pomidor i z uchem całkowicie zwiniętym w pół z
powodu wysiłku włożonego w przyjście na świat. Anomalie, które, podobnie jak u wielu
noworodków, znikają w ciągu kilku godzin. Po strachu przychodzi szczęście. Dziecko jest
kolorowe, ale zdrowe. Za bramami szpitala sytuacja nie jest już tak spokojna. Jedna bomba
wybuchła w mieście, a druga w Villa Constitución, gdzie pracuje Jorge. W całej Argentynie
liczba ładunków wybuchowych wzrasta do piętnastu. Nie ma ofiar, jedynie straty materialne.
To reakcje na prawo Należnego Posłuszeństwa. Obrazują podzielony kraj, podporządkowany
władzy wojskowej i pogrążony w ciężkim kryzysie gospodarczym.
Sekretarz Handlu Wewnętrznego ogłosił właśnie wejście w życie nowych cen
produktów spożywczych: mleko i jajka drożeją o 9 procent, cukier i kukurydza o 12 procent,
chleb i wino o 10 procent, yerba mate o 21 procent. Drożeje także światło, o 10 procent, i gaz,
o 8 procent. Podwyżki trudne do zaakceptowania dla każdej pracującej rodziny, jak ta
MessiCuccittini, która może liczyć na dwie pensje oraz własny dom.
Zbudował go Jorge z pomocą swego ojca Eusebio podczas weekendów. Położony jest
na terenie liczącym 300 metrów kwadratowych, będącym własnością rodziny. Dwa piętra z
cegły i tylne patio, gdzie mogą bawić się dzieci, oczywiście w dzielnicy Las Heras. To
właśnie tutaj po wypisaniu ze szpitala, 26 czerwca, przybywa Lionel. Sześć miesięcy później
widzimy go w rodzinnym albumie, pyzaty i uśmiechnięty, w łóżku rodziców, w niebieskich
spodenkach i białej koszulce. Kiedy ma dziesięć miesięcy zaczyna biegać za swoimi
starszymi braćmi. I przytrafia mu się pierwszy wypadek. Wychodzi z domu, kto wie, może po
to, by pograć z innymi dziećmi na ulicy, która nie jest jeszcze wyasfaltowana i po której z
rzadka przejeżdżają samochody. Nadjeżdża rower, który go potrąca. Płacze, domownicy
szybko wybiegają na ulicę. Wydaje się, że nic się nie stało, że skończyło się tylko na strachu.
Ale w nocy nie przestaje narzekać. Ma spuchnięte lewe ramię. Zabierają go do szpitalu.
Złamanie kości. Gips. Po kilku tygodniach nie ma już śladu. Zbliżają się jego pierwsze
urodziny. Wujkowie chcą go przekonać, podarowując mu koszulkę, by wybrał swoją przyszłą
drużynę: Newell’s Old Boys. Ale jeszcze jest zbyt wcześnie. Mając trzy lata, Leo woli
mniejsze piłeczki: grę w marmurki. Ogrywał niemal wszystkich swoich kolegów, a jego
torebka zawsze była pełna. W przedszkolu zawsze był czas, żeby pograć w coś okrągłego. Na
czwarte urodziny rodzice dają mu białą piłkę z czerwonymi rombami. To być może w tym
momencie zaczyna się nieuchronna fascynacja. Aż pewnego dnia zaskakuje wszystkich. Jego
ojciec i bracia grają na ulicy i Leo, po raz pierwszy, decyduje się do nich przyłączyć.
Wcześniej wolałby nadal grać w marmurki, ale tym razem było inaczej. «Staliśmy jak
wmurowani w ziemię, patrząc na to, co potrafił robić - mówi Jorge. - Nigdy wcześniej nie
grał.»
3. NAJMNIEJSZY ZE WSZYSTKICH
Letnie popołudnie 1992
Boisko Grandoli jest prawie pustynne. Dużo piasku i zaledwie kilka zielonych kępek
trawy przy liniach końcowych. Słupki bramek są zniszczone, podobnie jak budynek, w
którym znajdują się prysznice i szatnie. Samo osiedle też nie wygląda najlepiej.
Zaimprowizowane myjnie samochodowe na każdym skrzyżowaniu alei Gutiérrez,
sprzedawcy używanych opon, afisze z ogłoszeniami «skupuję metal», czyli złom. Jest tu
nawet ogromny kawał kartonu, na którym ogłasza się fryzjer dla psów. W głębi widać prostej
budowy bloki, które wydają się być opuszczone, choć nie są. Niskie domki, które utraciły
swój dawny urok, roślinność, która wyrasta ze szczelin asfaltu, rozkładające się w słońcu
śmieci, mężczyźni i starcy, którzy nie mają nic do roboty, zbyt duzi chłopcy na zbyt małych
rowerach. Tutaj zmienili się ludzie, mówią ci najstarsi, przybyli gangsterzy. Nocą strach
chodzić po ulicach, dodają. O 3 po południu nie pojawia się prawie nikt. Boisko piłkarskie
jest niemal opustoszałe. Chłopcy z sąsiednich szkół, którzy przychodzą ćwiczyć w Centrum
Wychowania Fizycznego nr 8 imienia Abanderado Mariano Grandoliego (ochotnik wojny z
1865 roku, który oddał życie za ojczyznę) już wyszli, a ci trenujący futbol nie zjawiają się
przed godziną piątą.
Obecny jest tylko jeden nauczyciel, ubrany w białą koszulę, niebieski dres i sportowe
buty. To on wskazuje drogę, ledwie 150 metrów, do domu pana Aparicio, pierwszego trenera
Lionela Messiego.
Otwiera drzwi mokrymi rękami, właśnie przygotowuje obiad dla swojej niewidomej
żony Claudii, ale zaprasza do środka i prosi o rozgoszczenie się. Cztery krzesła, ogromny
biały pies i charakterystyczny zapach zamknięte w skromnym salonie zdominowanym przez
stary telewizor. Salvador Ricardo Aparicio doczekał się czworga dzieci, ośmiorga wnuków i
czworga prawnuków. Ma wysuszoną twarz z zarysowanym cieniem wąsów, ciało wygięte jak
drut, jego głos i dłonie drżą. Całe życie pracował na kolei. W młodości grał z numerem 4 w
klubie Fortín, a już od ponad 30 lat, na boisku 7,50 na 40 metrów, trenuje juniorów.
Wyszkolił setki dzieci, z Rodrigo i Matíasem włącznie. Najstarszy z rodziny Messi był
środkowym napastnikiem, szybkim i silnym, drugi grał w obronie. Babcia Celia w każdy
wtorek i czwartek przyprowadzała ich na treningi. I pewnego letniego popołudnia przyszedł z
nimi również Leo.
«Brakowało mi jednego, żeby skompletować drużynę z rocznika ‘86. Czekałem na
niego z koszulką w ręku, podczas gdy pozostali się rozgrzewali. Ale on nie przychodził, a tuż
obok był malec odbijający piłkę o trybunę. Zastanawiałem się, mówiąc sobie „kurczę... nie
wiem, czy umie grać, ale...” Tak więc poszedłem porozmawiać z babcią, która była wielką
pasjonatką futbolu, i powiedziałem: „Pożycz mi go”. Ona chciała zobaczyć go na boisku.
Wiele razy prosiła mnie, abym poddał go próbie. Drugie tyle wyliczała mi, co ten mały
potrafi. Matka albo ciotka, nie pamiętam dokładnie, nie chciała: „Jest bardzo mały, pozostali
są znacznie więksi”. Żeby ją uspokoić, powiedziałem: „Ustawię go tutaj, spokojnie, jeśli go
uderzą, przerwę mecz i go zdejmę”».
Tak opowiada historię pan Aparicio, ale rodzina MessiCuccittini przedstawia inną
wersję wydarzeń: «To pani Celia zobligowała Apa, by wstawił go do drużyny, kiedy
brakowało jednego z chłopców. Trener nie zgodził się, ponieważ Leo był zbyt mały. Ale
babcia nalegała: „Wstaw go i zobaczysz, jak maluch gra”, powiedziała. „W porządku”, odparł
Apa, „ale ustawię go blisko linii bocznej, tak, żeby pani sama mogła go zabrać kiedy zacznie
płakać”».
Co do dalszego ciągu tej historii różnic już nie ma. Powróćmy więc do opowieści
starego trenera: «A zatem... dałem mu koszulkę i wpuściłem na boisko. Pierwsza piłka minęła
go z prawej strony, popatrzył na nią i... nic». Don Apa, jak bywa tu nazywany, podnosi się z
fotela i powtarza zaskakujące zdanie o małym Messim, po chwili znów siada i wyjaśnia: «Jest
lewonożny, dlatego jej nie przyjął». I ciągnie dalej: «Druga spadła mu na lewą stopę,
przechwycił ją, po czym przedryblował jednego i drugiego, i jeszcze następnego. Krzyczałem
do niego: „Kop ją, kop!” Bał się, że ktoś może mu wyrządzić krzywdę, ale biegł i biegł. Nie
pamiętam czy strzelił gola, ale nigdy nie widziałem czegoś podobnego. Powiedziałem do
siebie: „Tego już nie wypuszczę”. I nie wypuściłem». Pan Aparicio znika w drugim
pomieszczeniu i wraca z plastikową torebką. Szpera między wspomnieniami z całego życia.
W końcu znajduje zdjęcie, którego szukał. Zielone boisko, drużyna złożona z dzieci w
czerwonych koszulkach i, dokładnie obok o wiele, wiele lat młodszego Aparicio, znajduje się
ten najmniejszy ze wszystkich: białe spodenki sięgają mu niemal po pachy, koszulka jest za
duża, spojrzenie bardzo poważne, nogi ugięte. To Lionel, podobny do ptaszka, do pchły, jak
zwykł nazywać go brat Rodrigo.
«Był z rocznika ‘87 i grał z tymi z ‘86. Był najniższy i najmłodszy, ale bardzo się
wyróżniał.
Dostawał mnóstwo
kopniaków,
ale
był
zawodnikiem odmiennym,
o
ponadprzeciętnych warunkach. Urodził się, potrafiąc grać. Gdy szliśmy na boisko, ludzie
zbiegali się, aby na niego patrzeć. Kiedy dostawał piłkę, przykuwał uwagę. Był niesamowity,
nie mogli go zatrzymać. Strzelał po cztery, pięć goli w meczu. Przeciwko Club de Amanecer
zdobył jednego jak z reklamy. Pamiętam to doskonale: przedryblował wszystkich, łącznie z
bramkarzem. Jak grał? Tak jak teraz, nie był przypisany do konkretnej pozycji. Jedyne, co
zrobiłem, to trzymałem go na boisku. Jaki był? Poważny chłopak, zawsze szedł u boku babci,
cichy. Nigdy nie protestował. Jeśli go kopali, czasem płakał, ale podnosił się i biegał dalej.
Dlatego walczę ze wszystkimi, którzy mówią, że jest rozkapryszony, że wcale nie jest taki
dobry albo że jest indywidualistą».
Jego żona woła go z pokoju, pan Aparicio idzie do niej, a po chwili wraca z jeszcze
większą ilością wspomnień. Jak ta kaseta wideo, której nie może odnaleźć, z niektórymi
akcjami cudownego dziecka, «pokazywałem ją chłopcom, żeby nauczyć ich tego, co można
zrobić z przyklejoną do stopy piłką». Albo pierwszy raz, gdy Leo wrócił z Europy i on
poszedł go odwiedzić. «Kiedy mnie zobaczyli, rozpętało się szaleństwo. Poszedłem rankiem,
a wróciłem o 1 w nocy. Cały ten czas spędziliśmy rozmawiając o tym, jaki jest futbol tam, w
Hiszpanii». Albo wtedy, gdy w dzielnicy zorganizowano imprezę na cześć Lionela. Chcieli
wręczyć mu odznakę na boisku Grandoli, ale ostatecznie Leo nie mógł przybyć. Zadzwonił
później, żeby powiedzieć «dziękuję, przy innej okazji».
Stary mistrz piłkarski nie ma żalu, przeciwnie, mówi z wielką czułością o tym
maluchu, którego szkolił wiele lat temu.
«Kiedy zobaczyłem w telewizji pierwszego gola, jakiego strzelił w koszulce
Barcelony, zacząłem płakać. Moja córka Genoveva, która była w drugim pokoju, zapytała:
„Co się dzieje, tato?” „Nic”, odpowiedziałem, „to z emocji”».
Z plastikowej torebki Aparicio wyciąga następną perłę. Kolejna fotografia małego, za
duża koszulka, nogi zbyt krótkie: w ręku trzyma trofeum, pierwsze, jakie zdobył. Jest prawie
większe od niego.
Leo nie skończył jeszcze pięciu lat, a w Grandoli już zaczyna próbować smaku goli i
sukcesu. Ma nawet to szczęście, że w drugim roku «jego stary» zostaje trenerem.
Jorge przyjmuje propozycję dyrekcji klubu i podejmuje się pracy z chłopcami z
rocznika ‘87. Grają w Afi, jednej z wielu dziecięcych lig w mieście. I wygrywają wszystko:
«Ale absolutnie wszystko: mistrzostwo, turnieje, spotkania towarzyskie...», wspomina,
bardziej z dumą ojca niż trenera, Jorge Messi.
Obok futbolu jest jeszcze nauka. Leo uczęszcza do Szkoły nr 66 General Las Heras,
przy ulicy Buenos Aires pod numerem 4.800. Odprowadza go matka Celia bądź ciotka
Marcela, albo Silvia Arellano, sąsiadka i matka Cintii, nieodłącznej przyjaciółki. Chodzą
pieszo, przemierzając bezdroża i omijając boiska piłkarskie kwatery wojska lądowego
Batallón de Comunicaciones 121. W niewiele ponad dziesięć minut dociera się na miejsce.
Dziś po otwarciu drzwi szkoły znajdujemy klasę najmłodszych uczniów,
pochłoniętych rysowaniem. Dwóch z nich ma na sobie koszulkę Messiego. Na ogromnej hali
sportowej kilku malców, niesamowicie skoncentrowanych, rozgrywa mecz. Są bramki, jedyne
czego brakuje to piłka. Aby grać, robią ją z papieru do opakowań i owijają taśmą klejącą.
Poruszają się w szybkim rytmie, nie zważając na twarde podłoże (szare płytki). Slalomy,
dryblingi, zwody. Wśród zawodników jest Bruno Biancucchi, kuzyn Leo. Niesamowicie
spocony i czerwony z wysiłku, czarne jak węgiel włosy przylepione do czoła, kolczyk w
białoczerwone paski. Jego koledzy bez wahania wskazują go jako najlepszego. Prasa już
poświęciła mu mnóstwo artykułów, naznaczając go na następcę Leo. Jego trenerzy mówią, że
jest dobry w dryblingu, że ma tę samą zwinność, co jego kuzyn. I, tak jak on, jest nieśmiały.
Mówi tylko, że swemu kuzynowi zazdrości startu do piłki i łatwości w strzelaniu goli. Bruno
również jest napastnikiem i pewnego dnia chciałby włożyć koszulkę Barcelony.
Wokół uformowała się grupka. Wszyscy chcą wypowiedzieć się na temat chłopca,
który przed laty chodził do tej samej szkoły. Dla 11-letniego Pablo nie ma najmniejszej
wątpliwości: «Ma wszystko, by być najlepszym na świecie. Lepszym niż Maradona.
Najbardziej podoba mi się jego szybkość, jest niewiarygodny». Jest jednak coś, co martwi 9letniego Agustina, podobnie jak i wielu jego kolegów: «Maradona debiutował w Argentinos
Juniors, Messi... w Barcelonie». To zbyt daleko stąd. Nawet dziewczyny, te najbardziej
wstydliwe, przyłączają się do grupy. I tutaj opinie są podzielone. Niektóre uważają, że jest
bardzo ładny, inne, że za niski.
Jest przerwa i pod stuletnim „pijanym drzewem”, ganiają się najmłodsze dzieci. Leo
unikał tego ogromnego pnia, biegając za piłką z papieru albo z plastiku. Dla niego
najpiękniejszym wspomnieniem z tamtych lat są właśnie te mecze, w których za futbolówkę
służyło cokolwiek, co można było kopać.
Nie lubił się uczyć, przyznaje bez problemu. I potwierdza to Mónica Dómina, jego
nauczycielka od pierwszej do trzeciej klasy: «Nie, w szkole Leo się nie wyróżniał, ale jego
poziom był do zaakceptowania. Na początku miał problemy z czytaniem, więc poradziłam
jego matce, żeby zaprowadziła go do logopedy. Z pozostałych przedmiotów, krok po kroku,
zdołał się poprawić, ale nie były to oszałamiające osiągnięcia. Był spokojnym dzieckiem,
słodkim i bardzo nieśmiałym, jednym z najbardziej nieśmiałych uczniów, jakich miałam w
czasie całej mojej pracy w szkole. Jeśli się go nie pytało, siedział cichutko przy swoim
pulpicie, w głębi sali. Starsi chłopcy sprzeczali się o niego, gdy rozgrywano międzyszkolne
turnieje w Rosario. Był dobry, to jasne, zdobywał trofea i medale, ale ja nigdy nie słyszałam,
by przywiązywał jakąś wagę do tego, że grał dobrze w piłkę i strzelał gole».
4. TAKI JAK ZAWSZE
Rozmowa z Cintią Arellano
Ma niebieskie, błyszczące oczy, delikatną twarz i zgrabną figurę. Jest na studiach
magisterskich i chce uczyć niepełnosprawne dzieci. Mieszka przy Pasażu Ibánez 510, w
skromnym domu, gdzie z uprzejmością przyjmuje gościa. Czarny pies macha ogonem,
obwąchuje przybysza, po czym opuszcza salon i wychodzi na patio, które graniczy z tym
należącym do rodziny Messi. Cintia jest przyjaciółką Leo od najmłodszych lat. «Nasze mamy
- mówi - są „brzusznymi siostrami”». Silvia Arellano zaszła w ciążę mniej więcej w tym
samym czasie co Celia: «Towarzyszyłyśmy sobie nawzajem - wyjaśnia na stojąco - razem
chodziłyśmy na zakupy, rozmawiałyśmy o przyszłości naszych dzieci. Dla mnie była to
pierwsza ciąża. Byłyśmy dobrymi przyjaciółkami». Zostawia na stole szklankę wody sodowej
i wychodzi, aby oddać głos swojej najstarszej córce, która z Lionelem chodziła do
przedszkola, zerówki i szkoły podstawowej, zawsze razem tam i z powrotem. A później także
urodziny, przyjęcia, zabawy.
- Jaki był Leo w dzieciństwie?
- Był typowym nieśmiałym chłopcem, który mówił bardzo niewiele. Wyróżniał się
tylko wtedy, kiedy grał w piłkę. Pamiętam, że na szkolnym patio, w czasie przerw,
kapitanowie w momencie wyboru drużyny, zawsze się kłócili. Wszyscy chcieli mieć u siebie
Leo, ponieważ strzelał dużo goli. Z nim czuli się znacznie pewniej. Futbol zawsze był jego
pasją. Wiele razy brakowało go na przyjęciach urodzinowych, bo nie chciał opuścić meczu
czy treningu.
- A w szkole?
- Nazywaliśmy go Piqui, ponieważ był najmniejszy ze wszystkich. Nie lubił ani zajęć
z języka, ani z matematyki. Dobry był z wychowania fizycznego i z rysunków.
- Podobno pani mu pomagała...
- Tak, czasem... Podczas klasówek siadał za mną i jeśli miał jakieś wątpliwości, pytał,
a ja w ukryciu przed nauczycielką przekazywałam mu linijkę i gumkę z odpowiedziami. A
popołudniami zawsze razem odrabialiśmy pracę domową.
- Później, po podstawówce, wasze drogi się rozeszły. Leo wyjechał do Barcelony...
- Wszyscy płakaliśmy tamtego letniego popołudnia, kiedy on i jego rodzina
wyjeżdżali do Hiszpanii. Nie mogłam uwierzyć, że traciłam mojego serdecznego przyjaciela.
Kiedy rozmawialiśmy przez telefon, bardzo się wzruszaliśmy i wydawało mi się, że ciężko
mu było mieszkać tam, w Europie. Ale gdy wrócił, porozmawialiśmy i zdałam sobie sprawę,
że dla niego jest to ważne doświadczenie, które sprawiło, że bardzo dojrzał. Jego rodzinie nie
było łatwo, do tego wręcz stopnia, że Celia i María Sol wróciły. On zintegrował się dość
szybko, ponieważ, jak mi mówił, były tam dzieci w jego wieku, które grały w piłkę. A dla
niego miało to fundamentalne znaczenie. Chciał zostać piłkarzem i udało mu się to.
Cintia wstaje i po chwili wraca z teczką pełną fotografii i wycinków z prasy. Są oboje,
jako dzieci: Leo ze smoczkiem i niebieskim śliniakiem; z tyłu ogromna lalka w sukni panny
młodej; obok niego w pieluszce i z kucykami, Cintia. A tu, w zerówce, w 1992 roku, na
zdjęciu grupowym, wszyscy w niebieskich fartuchach. Na kolejnym przebrani w karnawale:
on z kaskiem i sztucznymi wąsami, ona wymalowana, z wielkimi okularami i w białej
sukience. A dalej niezliczone strony z gazet: «Nowy Maradona», «Czekając na Messiasa», «Z
jakiej planety przybyłeś», dochodząc aż do tytułów z lipca 2005, do triumfu na mistrzostwach
świata do lat 20.
- To ja zorganizowałam imprezę tutaj, na osiedlu. Wszystkich sąsiadów prosiliśmy o
pieniądze, żeby kupić kolorowe serpentyny, farbę i petardy. Na podłodze białymi literami
napisaliśmy: «Leo, duma narodowa», a na ulicy zawiesiliśmy transparent:
«Witaj mistrzu». Miał przyjechać o 1 w nocy, wszyscy na niego czekali, była zima,
potwornie mroźno, a on się nie zjawiał. Niektórzy zmęczyli się i poszli do domu. My
czekaliśmy aż do 5 rano, kiedy trąbiąc, wjechała biała furgonetka. W tym momencie zapaliły
się wszystkie światła kamer telewizyjnych. Ludzie zaczęli krzyczeć, odpalać petardy, uderzać
w bębny i skandować: «Jedzie Lio, jedzie Lio». Był ogromnie zmęczony. Nie spodziewał się
takiego przywitania, ale było mu bardzo przyjemnie.
Jeszcze więcej wycinków, więcej fotografii Leo, są też artykuły trudne do
zaakceptowania, pełne słów krytyki po meczu Argentyna - Niemcy na Mundialu 2006 ze
zdjęciem Leo, siedzącego samotnie na ławce rezerwowych.
- Powiedzieli, że jest rozkapryszony, że nie zintegrował się z drużyną. Zniszczyli go.
Ale tak nie jest. Tylko ten, kto go zna, wie, co czuje. Leo, kiedy jest w złym nastroju,
zachowuje się trochę jak dziecko autystyczne, zamyka się w sobie. Wobec mnie też taki był.
Musiałam wręcz wydzierać z niego to, co skrywał w środku. Ale dla mnie Leo jest przede
wszystkim uosobieniem radości.
- I nie zmienił się?
- Nie, dla mnie jest taki sam, jak zawsze, nieśmiały i cichy. To ten sam Leo, z którym
dorastałam. Jedyna różnica polega na tym, że wcześniej, kiedy wracał do Rosario, brał rower i
jeździł po całej dzielnicy. Teraz wsiada do samochodu, ponieważ nikt nie daje mu spokoju.
To jest istne szaleństwo. Ludzie z sąsiedztwa robią mu zdjęcia, dziewczyny czekają przed
domami, aby mu pomachać. Dzieci chcą być takie jak on. Dziwi mnie, kiedy słyszę jak
krytykują go w Hiszpanii albo kiedy gra w reprezentacji. Dlatego, gdy ktoś mnie o niego pyta,
wolę się nie odzywać. Nie chcę, by ktoś pomyślał, że wypowiadam się interesownie albo żeby
o mnie usłyszano. Nie, dla mnie Leo jest moim starym przyjacielem.
I uśmiecha się.
5. CZERWONOCZARNY
21 marca 1994
Raúl: «Zawsze byłem otoczony dobrymi Argentyńczykami, jak Valdano, dzięki
któremu zadebiutowałem w Realu Madryt, jak Redondo albo koledzy, z którymi teraz dzielę
szatnię. Ze wszystkimi łączą mnie wspaniałe relacje. Mam nadzieję, że niebawem uda mi się
pojechać do Argentyny i cieszyć się tamtejszym futbolem. Chcę zobaczyć mecz Boca Juniors
albo River Plate...».
«Albo Newell’s», dodaje, cichym głosem, Lionel Messi.
Pchła wykorzystuje każdą okazję, żeby zaakcentować swoje przywiązanie do
czerwonoczarnych. Nawet rozmawiając z kapitanem Realu Madryt, podczas imprezy
reklamowej, wspomina o drużynie najbliższej swemu sercu. To normalne, Newell’s jest
rodzinną miłością. Jorge, jego ojciec, grał tam od 13. roku życia, aż odszedł, by odbyć służbę
wojskową. Był środkowym pomocnikiem, dobrze czytającym grę, bardziej defensywnym niż
ofensywnym, chociaż nigdy nie grał na poziomie zawodowym. Rodrigo zaczął uczęszczać do
szkoły piłkarskiej mając siedem lat, w jego ślady poszedł też Matías.
Leo przechodzi tutaj z Grandoli na początku 1994 roku. Klubowi skauci go znają.
Poprosili jego braci, aby go przyprowadzili, by sprawdzić, czy rzeczywiście jest tak
wyjątkowy. W ten sposób najmłodszy z rodziny Messi gra w ośmiu meczach z różnymi
drużynami w ciągu prawie miesiąca, po południu i wieczorem. Intensywna próba, w której nie
zawodzi. Trenerzy Newell’s uznają go za fenomen i proponują mu zapisanie się do Szkoły
Piłkarskiej Malvinas, gdzie uczą się ci najmłodsi. On nie skończył jeszcze siedmiu lat.
Szefowie klubu muszą porozmawiać z rodzicami, ale ze względu na rodzinną pasję, nie ma
żadnego problemu.
«Przyszedł do mnie ojciec i oznajmił: „Zabieram go do Newell’s” - wspomina
Salvador Aparicio, stary trener z Grandoli. - Co mogłem mu powiedzieć? Dobrze... zabierz
go».
W ten sposób, 21 marca 1994 roku, Lionel Andrés Messi, z numerem legitymacji
992312, staje się częścią klubu Newell’s Old Boys.
Newell’s i Rosario Central to dwie drużyny, które dzielą sympatie mieszkańców
miasta. Club Atlético Rosario Central został założony 24 grudnia 1889 roku jako Central
Argentine Railway Athletic Club. Ufundowali go angielscy robotnicy, pracujący na kolei.
Pierwszym prezydentem był Colin Bolder. Później, po fuzji kompanii Ferrocarril Central
Argentino oraz Buenos Aires Railway w 1903 roku, zmienia się nazwa klubu na tę
obowiązującą do dziś: Club Atlético Rosario Central. Kolory: niebieski i żółty. Jego koszulkę
wkładali wielcy piłkarze: Mario Kempes, Luciano Figueroa, José Chamot, Cristian González,
Roberto Abbondanzieri, Roberto Bonano, César Delgado, Daniel Díaz, Daniel Pedro Killer,
Juan Antonio Pizzi, César Luis Menotti, by wymienić tylko niektórych. Dwóch wyjątkowych
kibiców? Ernesto «Che» Guevara, który urodził się w Rosario 14 czerwca 1928 roku, a jego
pierwsze mieszkanie znajdowało się przy ulicy Entre Rios 480. Mural autorstwa Ricardo
Carpaniego upamiętnia go kilka przecznic dalej, na Plaza de la Cooperación. I niezapomniany
Roberto «El Negro» Fontanarrosa, jeden z największych argentyńskich satyryków,
rysowników i pisarzy zajmujących się futbolem, który niestety opuścił nas w 2007 roku.
Newell’s powstał 3 listopada 1903 roku z inicjatywy profesorów, uczniów i byłych
uczniów Colegio Comercial Anglicano Argentino, szkoły, którą Isaac Newell, urodzony w
hrabstwie Kent Anglik, ufundował w Rosario w 1884 roku. To on, jak podaje legenda,
przywiózł do latynoamerykańskiego kraju pierwszą skórzaną piłkę i oficjalne przepisy gry w
football. Uczniowie jego szkoły, między nimi jego syn Claudio, filar zespołu, zaczęli grać w
piłkę i stworzyli klub. Stąd nazwa Newell’s Old Boys, czyli starzy chłopcy Newella, hołd
złożony ojcu i jego szkole. Kolory: czarny i czerwony.
Jedną z rzeczy, którą najbardziej chwalą się kibice przed swoimi «kuzynami» z
Rosario Central jest to, że koszulkę ich klubu wkładał Diego Armando Maradona, mimo że
tylko w pięciu meczach oficjalnych i dwóch towarzyskich. Był rok 1993 i złoty chłopak
wracał z Europy, gdzie zaczynał grać w Barcelonie, żeby później uczynić wielkim Napoli i
skończyć w Sevilli, klubie wówczas prowadzonym przez Carlosa Bilardo. Oprócz Diego jest
jeszcze mnóstwo znamienitych nazwisk: od Gabriela Batistuty po Jorge Valdano, od Abela
Balbo po Maxiego Rodrígueza, od Sergio Almirona po Mauricio Pochettino, od Juana Simona
po Roberto Sensiniego, od Jorge Griffy po Waltera Samuela, od Américo Gallego po «Tatę»
Martino.
Przezwisko kibiców: „Trędowaci”. Dziwne? Pogardliwe określenie, które stało się
mocnym i pełnym uznania symbolem. Zasługuje na wytłumaczenie. oferuje je strona
gloriosonewells.com.arg, poświęcona ponad stuletniej historii futbolu.
«Wedle tego, co opowiadali nam nasi dziadkowie, co zgadza się też z tym, co głosi
powszechna legenda, dawno temu stowarzyszenie kobiet działających charytatywnie na rzecz
Szpitala Carrasco chciało zorganizować mecz dobroczynny na rzecz walki z chorobą
Hansena, powszechnie zwaną trądem. Mecz miał być rozgrywany między dwiema
największymi drużynami z Rosario, dlatego w sprawie organizacji całego przedsięwzięcia
negocjowano z władzami obu klubów. Zaproszenie natychmiast zostało zaakceptowane przez
Newell’s, podczas gdy bez zastanowienia odrzucili je szefowie Rosario Central, czyniąc z
tego pierwszą rysę na herbie żółtoniebieskich. W ten sposób Central stali się kanaliami
miasta, co było głównym motywem naigrywania się ze strony czerwonoczarnych. Sympatycy
Central argumentowali z kolei, że skoro ci z Newell’s byli tak bardzo zainteresowani
rozegraniem wspomnianego meczu, to pewnie dlatego, że sami są trędowaci. I tak od tamtej
chwili fani Newell’s są znani jako „Trędowaci” (Los Leprosos), a ich rywale z Rosario
Central: „Kanalie” (Los Canallas). Mimo że ta wersja jest najbardziej rozpowszechniona i być
może jest jedyną prawdziwą, warto dodać, że niektórzy dziadkowie z Rosario trzymają się
innej, z której wynika, że sympatycy Newell’s od zawsze byli określani mianem
„Trędowatych”, jeszcze zanim założono klub, gdy była tu zaledwie instytucja szkolna w
początkach XX wieku. Chodzi o to, że w tamtym okresie w dzielnicach Rosario nie było
czymś normalnym, by domy oddzielone były od siebie wielkimi płotami albo murami, a
sąsiedzi mogli rozmawiać ze sobą jedynie stając na palcach lub wchodząc na ławkę
umieszczoną tuż przy ogrodzeniu. Z drugiej strony, w tamtych czasach trąd dotykał znaczną
część populacji i Rosario nie było wyjątkiem. Choroba ta, obecna już w czasach biblijnych,
zawsze charakteryzowała się tym, że ci, którzy na nią cierpieli, byli usuwani z publicznego
widoku i oddzielani od innych. Być może to ten fakt doprowadził do tego, że ludzie,
przechodząc w pobliżu szkoły pana Isaaka ­Newella i widząc ogromne mury, które
wydawały się niedostępne, mawiali: „Na pewno za tą dużą ścianą muszą skrywać się przed
światem wszyscy chorzy na trąd”. I tak, według nich, starzy chłopcy Newella byli od zawsze
„Trędowatymi”».
Przydomek, którym określa siebie także Lionel, kiedy dziennik La Capital po raz
pierwszy przeprowadza z nim wywiad. Ale brakuje jeszcze sześciu lat, sześciu kategorii
wiekowych i prawie pięciuset goli, zanim Messi zasłuży na honorowe miejsce w lokalnych
kronikach.
Wyblakłe czerwonoczarne murale. «Fuerza leprosa», napisano na zaciśniętej pięści na
ogrodzeniu, dzieło Barras Bravas (argentyńscy ultrasi - przyp. tłum.). Krata i, powyżej, plakat
«Szkoła Piłkarska Malvinas Newell’s Old Boys». Boisko jest w złym stanie, ale dzieciom,
które na nim grają, wcale to nie przeszkadza. Trenerzy klubu robią im testy, więc za wszelką
cenę trzeba się pokazać z jak najlepszej strony. Obok szatni, w rogu, porzucone zardzewiałe
ramy łóżka. Po drugiej stronie, przy alei Vera Mújica, kolejne dwa boiska. Tak samo
zaniedbane. Ktoś mówi, że pieniądze uzyskane z karnetów i biletów i, przede wszystkim, ze
sprzedaży tylu zawodników do zagranicznych klubów, nie zostały zainwestowane tutaj, gdzie
szkoli się kolejne generacje. Widać to gołym okiem. Chociaż prawda jest taka, że sytuacja nie
różni się bardzo od czasu, kiedy Lionel rozgrywał swój pierwszy sezon w czerwonoczarnej
koszulce. Być może wtedy było po prostu więcej entuzjazmu, zaangażowania, więcej osób
ciężko pracowało, a władze klubu były mniej interesowne.
Ale zostawmy to i porozmawiajmy o tamtym roku, który Leo rozpoczął tak dobrze i
który zakończył porażką 0:3 z Tiro Suizo. Chłopcy przegrali wtedy tytuł, ale nauczyli się na
swoich błędach. W następnych czterech sezonach cierpienia zaznali tylko raz i to ze strony
swoich kolegów z treningu: Newell’s C. Byli nie do zatrzymania, dzięki czemu drużyna
zdobyła pełen splendoru przydomek La Máquina ‘87. Największa satysfakcja dla Leo: delfin,
trofeum wygrane na międzynarodowym turnieju Cantolao w Limie, w Peru w 1996 roku.
Uczestniczyło w nim ponad 25 zespołów z Argentyny, Chile, Ekwadoru i Kolumbii. Ale
ostatecznie to Newell’s zdobył tytuł, a mały Messi skupił na sobie uwagę mediów, między
innymi ze względu na swoje cudowne zagrania. Aby się zabawić, podczas treningów i przed
meczami odbijał piłkę, nie pozwalając, by choć raz spadła na ziemię. Umiejętność, którą
doceniali nawet najważniejsi szefowie klubu i która sprawi, że szybko będzie proszony, żeby
od czasu do czasu zabawiać publiczność w przerwie na meczach pierwszego zespołu. Przez
megafon zapowiadano Messiego, a on zbiegał z trybun, zajmował miejsce na środku boiska i
prezentował magiczne sztuczki z piłką. Przerwa, której wielu „Trędowatych” nie zapomniało
do dziś. To pierwszy obrazek tego, który pewnego dnia zostanie Leo Messim.
«Był cudowny - wspomina w warsztacie, między starymi, amerykańskimi
samochodami Ernesto Vecchio, jego drugi trener w Newell’s. - Grał mądrze, popisywał się
niesamowitym sprintem, zostawiał martwą piłkę, podawał do kolegów, ale był też w stanie
przedryblować pół drużyny rywala. Pewnego razu, na boisku numer 1 w Malvinas, bramkarz
podaje mu piłkę, gdy akurat stał na pozycji „2”, a on przebiega całe boisko, od bramki do
bramki, po czym strzela fantastycznego gola. Nie trzeba go było niczego uczyć. Bo czego
można nauczyć Maradonę czy Pelego? Jedyna rzecz, jaką może zrobić trener, to skorygować
pewne rzeczy».
Tyle wspomnień z tych dwóch lat, między 9. a 11. rokiem życia Leo, kiedy Vecchio
był jego trenerem. Na przykład turniej w Balcarce, na którym Newell’s ‘87 zdeklasował takie
drużyny, jak Boca, Independiente i San Lorenzo. Lautaro Formica, obrońca w tamtym
zespole, twierdzi, że defensorzy nie mieli do wykonania żadnej pracy, ponieważ «piłka nigdy
nie docierała do tyłu. Pamiętam, że Rodas i Messi nie pozostawiali rywalom żadnych złudzeń.
Gdy Messi przejmował piłkę, radził sobie ze wszystkimi. Czasem my z tyłu bardzo się
nudziliśmy».
Gustavo Ariel Rodas, alias «Billy», druga gwiazda tamtego zespołu, jest
kontrapunktem dla Leo. To znaczy dowodem na to, że posiadanie wrodzonego talentu nie
gwarantuje dotarcia na szczyt. Billy, chłopiec z rocznika ‘86, ofensywny pomocnik z
niesamowitymi umiejętnościami technicznymi, również z Rosario, urodzony w dzielnicy
baraków. W wieku 14 lat zostaje rezerwowym pierwszej drużyny Newell’s i ma swoje
pierwsze dziecko. Zanim skończy 16 lat debiutuje w Primera División i wszyscy wieszczą mu
wspaniałą przyszłość. Dziś, z dwójką dzieci na plecach, zupełnie się zagubił. «To zdarza się
wielu piłkarzom, którzy wywodzą się z biedoty - tłumaczy Vecchio. - Dzięki futbolowi
wychodzą z ubóstwa, ale później, jeśli im się nie wiedzie, wracają do baraków, popadają w
alkoholizm, w narkotyki, w desperację. Konieczna jest edukacja. Leo miał ojca i matkę,
którzy mu towarzyszyli, pomogli mu, by stał się tym, kim jest dziś. Bardzo wierzę w rodzinne
otoczenie jako jeden z warunków sukcesu piłkarza».
Ernesto Vecchio ma czas na jeszcze jedną anegdotę, bardziej soczystą: «Graliśmy
przeciwko Torito, klubowi z naszej ligi. Leo był chory i nie chciałem, żeby grał. Posadziłem
go na ławce. Do końca brakowało kilku minut, a my przegrywaliśmy 0:1, więc przysunąłem
się do Leo i zapytałem: „Chcesz grać?”. Odpowiedział, że tak. Przygotował się i zanim
wszedł na boisko, krzyknąłem do niego: „Wygraj mi mecz!” I tak było: w ciągu pięciu minut
strzelił dwa gole i odwrócił losy spotkania». To nic niezwykłego, ponieważ w meczach o
mistrzostwo, turniejowych i towarzyskich zdobywał średnio po sto goli w sezonie.
Dziesiąta kampania, w roku 2000, jest ostatnią, którą Leo, wówczas 13-letni,
rozgrywa z La Máquina ‘87 pod wodzą Adriána Corii. Tytuł zdobywają na boisku Bella
Vista, na którym trenuje pierwsza drużyna. To właśnie wtedy, 3 września, dokładnie dwa
tygodnie przed wyjazdem do Barcelony, La Capital publikuje pierwszy wywiad na dwóch
stronach: «Lionel Andrés Messi: trędowaty, który przyciąga». Wstęp brzmi tak: «Jest
piłkarzem dziesiątej ligi i rozgrywającym zespołu. Jako dziecko jest nie tylko jednym z
obiecujących graczy szkółki „Trędowatych”, ale ma przed sobą wielką przyszłość, ponieważ,
mimo niskiego wzrostu, daje sobie radę z minięciem jednego, dwóch przeciwników, drybluje,
strzela gole, ale przede wszystkim piłka sprawia mu radość».
I dalej zestaw pytań. Spójrzmy na niektóre z nich:
«Idol: dwóch, mój tata i mój ojciec chrzestny Claudio.
Piłkarz: dwóch, mój brat i mój kuzyn.
Drużyna: Newell’s.
Hobby: słuchanie muzyki.
Książka: Biblia.
Film: Brzdąc w opałach.
Studia: profesor wychowania fizycznego.
Zamiar: skończyć szkołę średnią.
Cel: dotrzeć do Primera División.
Radość: kiedy zdobyliśmy ostatni tytuł.
Smutek: śmierć mojej babci.
Nadzieja: grać w Primera División z Newell’s.
Wspomnienie: kiedy babcia po raz pierwszy przyprowadziła mnie na trening.
Pokora: coś, czego człowiek nigdy nie powinien stracić.
Czym jest Newell’s w twoim życiu: wszystkim».
6. TO BYŁ GARDEL
Rozmowa z Adriánem Corią
Telewizor jest włączony. Na ekranie obrazki z meczu Szachtar - Benfica. Stojący na
stole komputer pracuje. Adrián Coria, były piłkarz Newell’s i były trener najmłodszych
roczników w szkółce „Trędowatych” jest na wakacjach, ale pracę przyniósł do domu. Jest
asystentem Gerardo «Taty» Martino, selekcjonera reprezentacji Paragwaju i z racji
zajmowanego stanowiska musi być na bieżąco z piłkarzami drużyny narodowej, takimi jak
Óscar Cardozo. Ale zawsze przyjemnie jest powspominać jednego z byłych zawodników.
- Zacznijmy od pierwszych wrażeń, kiedy zobaczył go pan grającego.
- W tamtym czasie sporo mówiło się o Leandro Depetrisie, blondynku, który mając 11
lat odszedł do Milanu. Wszyscy się nad nim rozpływali. Ja nie zgadzałem się z tymi
komplementami. Zawsze powtarzałem jednemu z przyjaciół: «Leo będzie dziesięć razy lepszy
niż Depetrisa. On, gdy dorośnie, będzie nawet lepszy niż Maradona, a przecież ja uwielbiam
Diego».
- Skąd brała się ta pewność w przepowiadaniu wielkiej przyszłości 12-letniemu
chłopcu?
- Kiedy na niego patrzyłeś, myślałeś: on nie będzie mógł grać w piłkę. To karzeł, zbyt
delikatny, zbyt mały. Ale błyskawicznie zdawałeś sobie sprawę, że jest zupełnie inny, że jest
fenomenem i że będzie zachwycał. Dlaczego? Ponieważ był niesamowity, miał start do piłki,
jakiego nigdy wcześniej nie widziałem na boisku. To Formuła 1, Ferrari. Uprzedzał akcje,
miał drybling, w starciu jeden na jeden był nie do przejścia. Kontrolował piłkę, zawsze na
ziemi, zawsze przyklejoną do stopy. Zostawiał w tyle wszystkich większych od siebie, którzy
nie mieli jeszcze dobrze rozwiniętej motoryki i koordynacji. Strzelał głową przy 1,20 wzrostu.
Błyszczał na tle stoperów mierzących 1,80. Robił niesamowitą różnicę. I miał temperament,
lubił rywalizować i lubił wygrywać. Nigdy nie widziałem go zadowolonego z wyniku. On
chciał wygrywać wszystkie mecze.
- Na jakiej grał pozycji?
- Za napastnikami. Stosowałem ustawienie 4-3-1-2. U mnie Lionel zawsze miał
dowolność albo grał jako cofnięty napastnik. Patrzeć, jak uwalniał się spod opieki
przeciwników, robiło ogromne wrażenie. Inni chcieli go zjeść, znali jego umiejętności i starali
się go zatrzymać. Mnóstwo kopniaków. Ale on nic... Nie narzekał. Przeciwnie, zdawało się,
że faule jeszcze bardziej go motywowały, im bardziej go atakowali, tym częściej się z nimi
ścierał. Cofał się po piłkę i po chwili już stał twarzą w twarz z bramkarzem. On sam
wygrywał mecze, nawet mi mówiono: „Ty nie prowadzisz tej drużyny, kiedy jest w niej Leo”.
- Gol, mecz godny zapamiętania?
- Gole strzelał na wszystkie możliwe sposoby. Mecze? Z nim wygrywaliśmy zawsze.
To był Gardel [ikona, jak autor tang, Carlos Gardel].
- Słuchał rad trenera?
- Tak, odnosił się szacunkiem. Zwracał uwagę na to, co się mówiło. Nigdy nie
powiedział „gram ja”, nigdy nie powiedział „jestem najlepszy”. Koledzy go uwielbiali.
Jedyna rzecz... nie lubił ćwiczeń fizycznych. On uwielbiał piłkę. Dlatego pewnego dnia
wyrzuciłem go z treningu. Podczas gdy graliśmy w głupiego Jasia, on nadal sam odbijał piłkę.
Wezwałem go raz i drugi, a on jak gdyby nigdy nic... W końcu powiedziałem: „Daj mi piłkę,
przebierz się i wracaj do domu”. Dziesięć minut później zobaczyłem go stojącego z
plecakiem przy siatce, ze smutkiem patrzącego na boisko. Zrobiło mi się go żal. „Poszedłeś
sobie nie dając mi buziaka” - krzyknąłem. Wrócił, pożegnał się, a ja wysłałem go do szatni,
by przebrał się na nowo i wrócił na trening. Był nieśmiałym chłopcem, o trudnym
charakterze, ale to był jedyny raz, kiedy musiałem mu coś powiedzieć.
- Co pan pomyślał kiedy wyjechał do Hiszpanii?
- Że Newell’s nie postawił na niego, nie dokonał finansowego wysiłku, nie chciał
wydawać pieniędzy na 13-letniego chłopca. Myślę, że nie zdawali sobie sprawy z tego, kogo
mieli w rękach.
- A teraz jak pan go postrzega?
- Wydaje mi się, że w Europie, pod względem piłkarskim, bardzo dorósł, ale nie dotarł
jeszcze na szczyt. I w najbliższych latach, jeśli nic mu się nie stanie, pokaże to.
- Sława, sukces, pieniądze mogą odwrócić jego uwagę od piłki?
- Nie, ponieważ potrafi używać rozumu. I nie zmienił się. Nadal jest tym skromnym
chłopcem. Spotkałem go na Copa América (na turnieju w 2007 roku - przyp. tłum.). My
kończyliśmy trening. Oni zaczynali. Zobaczył mnie. Zostawił rozgrzewkę. Przyszedł, żeby się
przywitać i podarował mi swoją koszulkę. Moi piłkarze byli zachwyceni i pytali, czy mogą go
poznać, czy była jakaś szansa, by poprosić go o więcej koszulek. To tylko jeden przykład. Nie
widzieliśmy się od dawna... ale wydaje mi się, że jest wciąż tym samym chłopcem, który
trenował w Bella Vista.
7. NISKI WZROST
31 stycznia 1997
Datę pierwszej wizyty doktor Diego Schwarzstein pamięta bardzo dokładnie: 31
stycznia, dzień jego urodzin. To wtedy poznał Lionela. Miał dziewięć i pół roku, a jego
rodzice, zaniepokojeni powolnym wzrostem swego trzeciego syna, przyprowadzili go do jego
gabinetu w Klinice Endokrynologii i Chorób Wewnętrznych przy ulicy Córdoba pod
numerem 1.764 w centrum Rosario.
«Wizyta ze względu na niski wzrost, jedna z wielu, jakie przyjmuję każdego dnia»,
wspomina lekarz. Leo nie był gwiazdą, nie był znanym piłkarzem, ani nawet profesjonalistą,
grał tylko w baby foot w Newell’s.
«A ja od zawsze kibicuję „Trędowatym” (potwierdzeniem tego jest znajdujący się pod
szybą na biurku rysunek jego syna, na którym czerwonoczarni strzelają gola Boca Juniors), to
również pomogło, by wytworzyły się dobre relacje z pacjentem. Rozmawialiśmy o futbolu,
który był jedynym tematem, zdolnym przezwyciężyć nieśmiałość małego».
Wiele wizyt i trwające ponad rok badania, kompleksowe testy, analiza biochemiczna i
obserwacja kliniczna. «Bo tylko szczegółowe badania mogą określić, czy mamy do czynienia
z problemem hormonalnym, czy jedynie stykamy się z tym, co zwykło się nazywać
„powolnym dojrzewaniem”: dziecko z rytmem wzrostu odmiennym od swoich rówieśników,
które rozwinie się trochę później».
Aby można było to zrozumieć, lekarz pokazuje poszczególne daty oraz przerwy w
historii badania klinicznego, wskazując normalny czas potrzebny w takich przypadkach do
ustalenia diagnozy: deficyt hormonu wzrostu.
Wyjaśnienie: «Gruczoły nie wytwarzają hormonu wzrostu - ilustruje Schwarzstein. Aby dokonać łatwiejszego w zrozumieniu porównania: jest to analogiczny przypadek do
diabetyków, których trzustka nie produkuje insuliny. W sprawie, która nas zajmuje, chodzi o
substancję niezbędną do wzrostu. Różnica polega na tym, że diabetycy stanowią siedem
procent światowej populacji, podczas gdy przypadek Messiego nie jest zbyt częsty: jeden na
20 tysięcy urodzeń według statystyk. I uwaga: nie jest to dziedziczne. Wystarczy spojrzeć na
braci Leo albo na Maríę Sol, jego siostrę, która jest dość wysoka».
Jak przyjął tę wiadomość dziewięcioletni Leo? «Pamiętam - mówi doktor - że miał
bardzo pozytywne podejście do swojej choroby, bez żadnych problemów przeszedł badania
lekarskie, nawet te najbardziej inwazyjne, a także terapię. Bardzo pomogła mu w tym rodzina,
fantastyczna rodzina».
Po określeniu problemu endokrynolog rozpoczął kurację hormonem wzrostu. Zastrzyk
podskórny codziennie przez trzy, cztery, pięć, sześć lat, do czasu aż pacjent będzie w pełni
rozwinięty.
Jak ocenia się rozwój? W jaki sposób można poznać potencjał wzrostu? Z rentgenem
w ręku. Doktor demonstruje jeden z różnych etapów rozwoju: 9-10-11 aż do 18. roku życia.
Wskazuje na wolne przestrzenie pomiędzy kośćmi i wyjaśnia, że kiedy znikną, oznacza to, że
pacjent osiągnął swój rozwój i nie będzie już więcej rósł. Później dodaje: «Nic nie pozwoli
nam przezwyciężyć genetyki, ale jeśli pojawiają się problemy, możemy pomóc. Trzeba
powiedzieć jasno, że ten, kto cierpi na deficyt hormonu wzrostu, będzie na niego cierpiał
przez całe życie. Dlatego konieczna jest interwencja». Reasumując, w przypadku Messiego
nie chodziło o eksperyment, nie był on, jak ktoś napisał, szczurem doświadczalnym. Doktor
traci cierpliwość i mówi kategorycznie: «Nigdy nie był to eksperyment. Od wielu lat, ponad
30, stosuje się hormon wzrostu. Wcześniej pobierano go z ciał zmarłych, ale istniało ryzyko
wystąpienia encefalopatii, czyli uszkodzenia mózgu. Od połowy lat 80. XX wieku jest
produkowany dzięki inżynierii genetycznej. Skutki uboczne nie zostały udowodnione, ale do
tej pory nie mieliśmy problemów w przypadkach takich jak ten Messiego, gdzie konieczne
jest zastąpienie tego, czego brakuje».
A zatem, dlaczego ludzie tak boją się mówić o hormonie wzrostu? Dlatego, że jest
jedną z substancji najczęściej używanych przy dopingu? «Hormon wzrostu podany dorosłemu
bez deficytu, czyli osobie z normalnym poziomem jego wydzielania, służy jako anabolik w
celu wzrostu masy muskularnej i zredukowania tkanki tłuszczowej. Zwiększa wydolność i
wydajność fizyczną - tłumaczy lekarz. - Ale ryzyko dla zdrowia jest bardzo wysokie: może
doprowadzić do powstania obrzęków, nadczynności tarczycy, wzrostu poziomu cukru we
krwi albo nadciśnienia. Istnieje nawet ryzyko zachorowania na raka».
Podejrzenia i obawy zostały rozwiane, ale pozostaje jeszcze temat, o którym zarówno
w Argentynie, jak i w Hiszpanii, napisano wiele, generalnie bez ładu i składu: koszt kuracji,
600 tysięcy pesos rocznie, równowartość ponad 12 tysięcy euro. Znaczna kwota, która
popchnęła rodzinę Messi w stronę emigracji do Hiszpanii, albowiem Barcelona była jedynym
klubem, który zgodził się pokryć koszty leczenia.
«Moją uwagę zawsze zwracało to, co publikowano w mediach: historia o tym, że
ojciec zabrał zawodnika, bo tutaj nie płacono za kurację. To nieprawda, że tu nie chcieli
zapłacić. Koszty pokrywało ubezpieczenie społeczne ojca oraz Fundacja Acindar. Nieprawda,
że musiał wyjechać z kraju z powodu pieniędzy. Ponieważ tu, jeżeli rodzice mają opłacone
ubezpieczenie społeczne bądź zdrowotne, kuracja jest objęta przez Obligatoryjny Program
Medyczny, a jeśli nie posiadają żadnego zabezpieczenia, od 1991 roku istnieje Narodowa
Komisja Doradcza ds. Dzieci z Niedoborem Hormonu Wzrostu, która zapewnia leczenie za
darmo».
Wersja ta stoi w opozycji do tej przedstawionej przez rodzinę Messi. Według Jorge,
ojca, ubezpieczenie zdrowotne i Fundacja Acindar przestali w całości pokrywać koszty
leczenia po upływie dwóch lat. W pierwszym momencie władze Newell’s, widząc, że
chłopiec rokuje na przyszłość, zgodzili się płacić część (za co drugą szczepionkę). Jednak w
miarę upływu czasu pieniądze zaczynały przychodzić z opóźnieniem. «Tyle razy chodziliśmy,
by się ich domagać, że w końcu moja żona powiedziała: „Nie pójdę już więcej prosić”. I tak
zrobiliśmy», mówi Jorge, który sam zakasał rękawy, żeby znaleźć jakieś rozwiązanie
problemu.
«River otworzył filię w Rosario. Mogła to być okazja dla chłopca i forma nacisku na
Newell’s. Pojechaliśmy do Buenos Aires na testy. Leo trenował w Belgrano i w pierwszym
meczu, kiedy wszedł na boisko, zdali sobie sprawę, ile był wart, że nie był jedynie kruszyną.
„Chcemy go”, powiedzieli - wspomina Jorge Messi - „ale jeśli przyniesiecie nam dokumenty,
jeśli zdobędziecie jego kartę od Newell’s”. Słowem: oni nie chcieli robić sobie kłopotów. Tak
więc nie zrobiono niczego. W Newell’s o wszystkim się dowiedzieli i poprosili mnie, abym
go tam nie posyłał. Obiecali różne rzeczy. Później pojawiała się Barcelona...».
Sprawa mniej więcej została wyklarowana. Jest jednak coś, w czym rodzina Messi i
Schwarzstein zgadzają się: «Niedobór hormonu wzrostu i jego leczenie to nic więcej, jak
ciekawostka. To, co naprawdę jest najważniejsze, to piłkarskie umiejętności chłopca». I tutaj,
wstając z krzesła i przechadzając się po gabinecie, doktor pozwala sobie na szereg własnych
refleksji jako pasjonata futbolu. Żarliwie opowiada o fantastycznym sprincie, o kontroli nad
piłką, o szybkości, «o szczycie Leo, o którym nikt nie wie, gdzie się znajduje, o portenos,
którzy zazdroszczą piłkarza, który nigdy nie postawił nogi w stołecznym klubie. Żeby odnieść
tutaj sukces, obowiązkowo trzeba grać w jednej z wielkich drużyn z Buenos Aires. Proszę
spojrzeć na Batistutę. Występował w Newell’s, ale sławę w Argentynie zdobył dopiero, kiedy
odszedł do Boca».
Zostawmy na moment futbol i cofnijmy się w czasie. Kuracja hormonem wzrostu
może i ma drugoplanowe znaczenie, ale proszę zobaczyć artykuł, który ostatnio ukazał się w
La Capital, zatytułowany «Proszą dla swoich dzieci o narkotyk, który stosował Messi». W
tekście można przeczytać: «Odkąd do wiadomości publicznej podano informację o terapii,
jakiej został poddany zawodnik z Rosario, hormon wzrostu dla wielu stał się „magicznym
narkotykiem”, który pozwala rosnąć małym dzieciom. Niski wzrost jest dużym powodem do
zmartwień dla rodziców, zwłaszcza gdy ich dzieci zaczynają chodzić do zerówki, gdzie
następują porównania z rówieśnikami. One nigdy nie są zdrowe, ponieważ skala wzrostu jest
bardzo szeroka. W większości przypadków niski wzrost uwarunkowany jest genetycznie albo
wynika z nieprawidłowego żywienia w pierwszych latach życia, bądź też spowodowany jest
opóźnieniem ogólnego rozwoju ciała (na co nie ma określonej terapii), jednak wielu rodziców
wymusza na pediatrach tę samą kurację, jakiej poddany był Leo Messi».
«Są to negatywne konsekwencje rozpowszechnienia w mediach masowego przekazu
informacji o terapii zastosowanej u słynnego piłkarza i błędnej jej interpretacji przez
rodziców i społeczeństwo - protestuje doktor. - Nic takiego by się nie wydarzyło, gdyby to
wszystko pozostało między lekarzem, pacjentem i rodzicami. Moim zadaniem jest
przekonywanie, że taki sposób leczenia wcale nie służy dzieciom, u których nie wykryto
deficytu hormonu wzrostu, mając na uwadze przede wszystkim koszty i korzyści. Jednak jest
to niezbędne dla tych, którzy cierpią na niedobór, mają ten sam problem co Lionel. Jego
leczenie rozpoczęło się w 1998 roku, kiedy mierzył 1,27, a po kontynuowaniu go w
Barcelonie, dziś ma 1,69 wzrostu. Bez tej kuracji nie rósłby tak, jak powinien».
8. ŚWIATOWIEC W MIASTECZKU
Rozmowa z Mariano Bereznickim, dziennikarzem La Capital
- Kim Leo Messi jest dla Rosario?
- To najlepszy piłkarz, jakiego wydało miasto. Argentyńska nadzieja. On jest ikoną
futbolu. Wszyscy wierzymy, że będzie następcą Diego.
- Jak jest tutaj postrzegany?
- Ludzie w Rosario nie znają go dobrze. Tutaj grał tylko w baby foot. Nie zyskał
popularności. Widzieli go tylko ci, którzy przebywali z nim na boisku. Niektórzy z nas
słyszeli już wtedy, że Leo jest obiecującym zawodnikiem i tutaj tkwi błąd klubów z Rosario:
nie zdawali sobie sprawy z tego, co stracą. Zaległość, jaką ma Leo, jest właśnie ta: nie grał u
nas. On jest kibicem Newell’s. Miejmy nadzieję, że - wcześniej czy później - będziemy mogli
cieszyć się jego grą na argentyńskich boiskach. Teraz jego diabelskie sztuczki możemy
oglądać jedynie w telewizji, gdy gra w Barcelonie albo w Buenos Aires, przychodząc na El
Monumental de Núnez albo gdziekolwiek indziej, gdzie akurat występuje reprezentacja.
- Kiedy spotkał go pan po raz pierwszy?
- Pod koniec 2000 roku. Leo wracał z Barcelony. Bez problemu przeprowadziłem z
nim wywiad. Poszliśmy aż do Pomnika Flagi, żeby zrobić kilka zdjęć. Ludzie go nie znali.
Był mały jak inni. Moje wrażenie? Bardzo pokorny chłopak, nie mówiący zbyt dużo. Ale on
już taki jest, przechodzi transformację dopiero, kiedy wychodzi na boisko, z piłką przy nodze
zmienia się całkowicie. Pojawia się wtedy prawdziwy Lionel. Wystarczy tylko usiąść i
podziwiać.
- Pięć lat później wszystko się zmieniło...
- To było po Mistrzostwach Świata do lat 20. w 2005 roku. Wtedy wybuchła
Messimania. Zrobił furorę. Media szturmowały dom: gazety, stacje telewizyjne i radiowe, z
kraju i z zagranicy. Wszyscy chcieli przeprowadzić z nim wywiad, porozmawiać z nim.
Również ludzie z osiedla. Nie było dnia, żeby ktoś nie przychodził, by mu pogratulować albo
poprosić o autograf. Skąd takie szaleństwo? Ponieważ Argentyna od dawna czekała na taką
postać, jak on. Mówiono o Riquelme, o Tévezie, o Aimarze... I pojawił się Messi. Wszyscy
byliśmy zaskoczeni tym, czego dokonał na tamtym mundialu. Pokazał, że jest piłkarzem z
innej półki, wyjątkowym. I mianował się na Króla Holandii.
- A teraz, kiedy przyjeżdża do Rosario, jak to wygląda?
- Kiedy tu się zjawia, jest światowcem w miasteczku. Podpisał kontrakty z wielkimi,
znanymi na całym świecie firmami, reprezentuje pewien kapitał. Firmy muszą się
reklamować, a ludzie chcą go oglądać. On znajduje schronienie u swojej rodziny, wśród
przyjaciół... Żeby szczęśliwy i wzmocniony mógł wrócić i sprostać wymaganiom Barcelony.
Rosario służy mu, by się zrelaksować i odseparować od świata.
- Jaki jest w rzeczywistości, według pana, ten tak sławny mieszkaniec Rosario?
- To, jakim jest człowiekiem, wie tylko jego najbliższe otoczenie. Jeden wywiad, ani
nawet kilka nie wystarczą, by go poznać. Nie jest łatwo. Moim zdaniem jest niesłychanie
skromny. Gwiazdorstwo nie przewraca mu w głowie, nie zmieniło go.
Jest dobrze poukładany.
- A pod względem piłkarskim?
- Uważam, że urodził się odciśnięty od matrycy, która po Maradonie wydawała się już
bezużyteczna.
- Przeanalizujmy jego umiejętności techniczne.
- Solidaryzuje się z drużyną, jest lojalny, z piłką zawsze grający ofensywnie i
posiadający dynamikę, którą tylko nieliczni mogą się pochwalić. Łatwość, z jaką wyprzedza
akcje, jest porażająca. I to wszystko czyni go innym.
- A przyszłość? Jak pan ją postrzega?
- Przyszłość Leo już nadeszła. Pokazuje to od kilku lat, występując w tak pełnej
rywalizacji lidze hiszpańskiej i w futbolu europejskim. Ale jest jeszcze bardzo młody. Jeszcze
nie pokazał wszystkiego, chociaż strzelił wiele goli nieporównywalnych i porównywalnych z
tymi Diego.
- Jest nowym Maradoną?
- Jest prawdziwym Messim.
9. PO DRUGIEJ STRONIE OCEANU
17 września 2000
Arquero: portero (bramkarz)
Colectivo: autobús (autobus)
Factura: bollo (słodka bułka)
Birome: bolígrafo (długopis)
Ojotas: chanclas de dedo (klapki plażowe)
Departamento: piso (mieszkanie)
Pollera: falda (spódnica)
Redonda: esférico (piłka)
Remera: camiseta (koszulka)
Sobretodo: abrigo (płaszcz)
Coger: mejor no usar esta palabra (lepiej nie używać tego słowa)
Podobno w Hiszpanii i w Argentynie mówi się w tym samym języku i, rzeczywiście,
językiem obu krajów jest kastylijski, ale koniec końców okazuje się, że różnic jest mnóstwo,
nie tylko pod względem znaczenia niektórych słów czy pewnych dość malowniczych wyrażeń
potocznych; chodzi o odmienny styl życia, a czasem także o odmienne jego rozumienie.
Prawie wszystkie argentyńskie rodziny mają jakiegoś hiszpańskiego bądź włoskiego
przodka, ale ponad sto lat po tym, jak pradziadek wyruszył z Półwyspu Iberyjskiego albo z
„włoskiego buta”, stając się gallego [Galicyjczykiem] lub tano [Włochem], wszystko uległo
zmianie. Historia otworzyła nowy kanał, tworząc z goła odmienne kultury. W ten sposób, że
dziś, jeśli zdemontuje się tę ścieżkę i wróci do pierwotnej ojczyzny, adaptacja nie jest niczym
prostym. Zawsze jest to trudne wyzwanie, tym trudniejsze, kiedy musi stawić mu czoła
zaledwie 13-letni chłopiec. Potrzeba ogromnej siły woli, by zostawić za sobą dzieciństwo,
miasto, szkołę, przyjaciół, ukochaną drużynę, boiska w Malvinas i Bella Vista, część własnej
rodziny. I, przede wszystkim, bez żadnej gwarancji na przyszłość.
Leo Messi i jego ojciec Jorge wyruszają z Rosario 16 września 2000 roku w kierunku
Barcelony. Cofnijmy się jednak o krok i zobaczmy, dlaczego ojciec i syn wchodzą na pokład
samolotu transatlantyckiego linii Aerolíneas Argentinas, w jaki sposób podjęli decyzję o tym,
by spróbować szczęścia na katalońskiej ziemi i czego oczekiwali od swej podróży.
W wieku 13 lat Leo jest już znaczącą postacią juniorskiego futbolu. Gazety
poświęcają mu podwójne strony, mówi się o nim w najmłodszych rocznikach i nawet w
Buenos Aires jego gra została doceniona przez trenerów z River Plate. Dwa lata wcześniej
Fabián Basualdo, były obrońca Newell’s i River, przez kilka miesięcy reprezentował Leo,
starając się jak najlepiej kierować jego karierą, do momentu aż rodzina Messi zdała sobie
sprawę, że nie ma potrzeby posiadania kogoś u boku tak młodego chłopca. Ale pewnego
pięknego dnia 2000 roku przy ulicy Estado de Israel 525, pojawiają się Martín Montero i
Fabián Soldini z Marki, spółki z siedzibą w Rosario, zajmującą się kupowaniem i
sprzedawaniem piłkarzy. Ludzie, o których Jorge, ojciec Lionela, nie chce rozmawiać,
ponieważ w rozwoju całej historii nie pomogli jego synowi, wręcz przeciwnie... Dziś, to tu, to
tam mają procesy i składają apelacje w różnych sądach. Ale odłóżmy na bok te prawne
historie i wróćmy do opowieści.
Montero i Soldini chcą reprezentować Lionela. Są przekonani, że chłopak może mieć
błyskotliwą przyszłość w każdym wielkim klubie, zarówno we Włoszech, jak i w Hiszpanii,
od Interu Mediolan po Milan, od Realu Madryt po Barcelonę. Zapewniają, że mają kontakty i
ważne przyjaźnie. Rodzina Messi nie zawierza jednak łatwo tym słowom. Dopóki mały nie
dostanie się na testy w Europie, nikt nie będzie zajmował się jego interesami.
Nie wydawało się to niczym niemożliwym, istniał przecież precedens Leandro
Depetrisa, chłopca, który wyjechał do Europy, aby trenować w szkółce Milanu. Jedyne, co
trzeba było sprawdzić, to czy te przyjaźnie i kontakty nie były tylko wymysłem. Nie były.
Montero i Soldini dzwonią, w sierpniu 2000 roku, do Barcelony, do jednego ze swoich
wspólników, Horacio Gaggioliego. Gaggioli pochodzi z Rosario, ale od lat 60. XX wieku
mieszka na stałe w Barcelonie i współpracuje z Josepem Marią ­Minguellą, agentem
piłkarskim, socio Barcelony numer 2292, doradcą w sprawie transferów ówczesnego
prezydenta klubu Joana Gasparta i przyszłym kandydatem w wyborach, które ostatecznie na
fotel prezydenta zaprowadzą Joana Laportę.
«Widziałem domowe wideo chłopaka, Horacio, Martín i Fabián zapewnili mnie, że
warto się nim zainteresować, tak więc porozmawiałem z Barceloną i zadzwoniłem do
Charly’ego, który jest moim dobrym przyjacielem», wspomina dziś Minguella.
«Opowiadał mi o bardzo dobrym chłopcu... Podobnym do Maradony. Sądziłem, że
chodziło o jakiegoś 18- albo 19-latka. Kiedy powiedzieli mi o jego wieku, byłem zaskoczony
- dodaje Carles Rexach, w tamtym czasie dyrektor sportowy Barcelony. - To musiał być
superfenomen, aby mógł nas zainteresować. W polityce klubowej nie mieściło się
sprowadzanie dzieci spoza Katalonii, nie mówiąc już o zawodniku spoza Unii Europejskiej.
Zapewnili mnie jednak, że nie było drugiego takiego, jak on. Zdecydowaliśmy się zatem
ściągnąć go do Barcelony, żeby potrenował przez kilka tygodni, dzięki czemu trenerzy ze
szkółki będą mieli okazję, by spokojnie go obejrzeć. To było najlepsze rozwiązanie. Lepiej,
by przyjechał do Hiszpanii z rodziną, wtedy, kiedy będzie im pasować, niż byśmy my mieli
zaplanować podróż do Argentyny. Mógłby pojawić się jakiś problem, na przykład chłopiec
byłby chory albo akurat w tym tygodniu nie mógłby grać... Nasza wizyta byłaby
bezużyteczna».
W ten sposób w niedzielę, 17 września 2000 roku, Lionel przybywa do stolicy
Katalonii w towarzystwie swego ojca i Fabiána Soldiniego. Na lotnisku El Prat czeka na nich
Horacio Gaggioli, który zabiera ich do hotelu Plaza na Plaza de Espanya, u stóp Montjuic,
gdzie kilka lat później, na Estadio Olímpico, Leo zadebiutuje w pierwszym zespole.
Z okien hotelu rozpościera się widok na miasto: jeśli wszystko pójdzie dobrze, jeśli w
Barcelonie jest dla niego miejsce, tutaj będzie jego nowy dom. Mieszkanie, pieniądze,
miejsce pracy dla ojca i, być może, nawet drużyna dla starszego brata, Rodrigo. Wydaje się
czymś dziwnym, by cała rodzina powierzyła swoje szczęście w ręce 13-latka. Celia i Jorge
jeszcze zanim się pobrali, myśleli o emigracji. Do Australii. Chcieli nowego życia w nowym
świecie. Nie było im źle, ale wiedzieli, że nie będą w stanie osiągnąć niczego więcej. Ich
życie w Argentynie nie mogło zmienić się na lepsze. Szukali nowych możliwości dla swoich
dzieci, a Leo w Barcelonie mógł mieć zapewnioną kurację i grając, dorastać piłkarsko w
wielkim klubie, jak zasługiwał na to swoim talentem. Jednak nie była to łatwa decyzja.
Rodzina Messi wielokrotnie zastanawiała się nad tym, czy postępują dobrze, czy może się
mylą. Przed wyjazdem zebrali całą rodzinę przy stole i pytali każdego z osobna co chciał
zrobić, dając jasno do zrozumienia, że jeśli chociaż jedno z nich zdecyduje nie jechać,
wszyscy automatycznie zostają w Rosario.
Początek testów zaplanowany jest na poniedziałek, 18 września, po południu. Lionel z
otwartymi ustami podziwia klubowe obiekty. Rodzina robi mu zdjęcie za bramą Miniestadi,
są jak setki turystów, którzy codziennie odwiedzają Camp Nou. Później wchodzi do szatni, by
się przebrać i przyłącza się do juniorskich zespołów na boiskach numer 2 i 3. Przez tydzień
trenuje i rozgrywa mecz z rówieśnikami. Jorge, jak zwykł to czynić na boiskach w Rosario, w
ciszy obserwuje go z trybun. A Leo, żeby nie zawieść swego ojca, strzela pięć goli plus ten,
który zostaje anulowany, w jednym tylko meczu. Papa obiecał, że kupi mu dres, jeśli zdoła
strzelić sześć. Ostatecznie musi spełnić swoją obietnicę. Argentyński chłopiec, mówią tak
wszyscy trenerzy, którzy go oglądają, spisuje się dobrze. Jednak decyzję o jego przyszłości
musi podjąć Rexach. Ale Charly jest w innym miejscu świata. W Sydney, w Australii, gdzie
odbywają się igrzyska olimpijskie. Pojechał tam w roli obserwatora, żeby śledzić turniej
piłkarski,
który
zakończy
się
finałem
Hiszpania
-
Kamerun,
wygranym
przez
Afry­kańczyków w serii rzutów karnych. Z tego powodu pobyt Leo w Barcelonie
przedłuża się aż do jego powrotu, przewidzianego na 2 października. Sprawa jest otwarta i
należy jak najszybciej ją rozwiązać, tak więc we wtorek, 3 października, o 5 po południu na
boisku numer 3 Miniestadi zorganizowany zostaje mecz między drużyną Cadetes i Juveniles z
pierwszego roku. Charly chce sprawdzić, jak radzi sobie z dziećmi starszymi od siebie.
«Wracałem z obiadu i na stadion dotarłem z pięciominutowym opóźnieniem. Oba
zespoły już grały - opowiada Rexach. - Musiałem przejść odcinek w kształcie litery U, żeby
dotrzeć na ławkę, na której znajdowali się trenerzy. Spóźniłem się siedem czy osiem minut.
Kiedy usiadłem, już zadecydowałem. Quimetowi Rifé i Minguelli powiedziałem: „Musimy
go mieć. Natychmiast”. Co zobaczyłem? Bardzo małego chłopca, ale bardzo odmiennego,
grającego niezwykle swobodnie, zwinnego, szybkiego, bardzo technicznego, który
transportował piłkę z największą prędkością, zdolnego przedryblować każdego, kogo miał
naprzeciwko. Umiejętności, które dziś wszyscy znamy, są lepiej widoczne w wieku lat 13. Są
piłkarze, którzy potrzebują drużyny, żeby się wybijać, on nie. Jeśli ktoś mi mówi, że to ja
byłem odkrywcą Messiego, zawsze mu powtarzam: gdyby tamtędy przechadzał się
Marsjanin, też zdałby sobie sprawę, że był bardzo wyjątkowy».
Gotowe, szef powiedział „tak”. Dwa dni później Leo i jego ojciec są w samolocie
powrotnym do Buenos Aires. Szczęśliwi wracają do domu. Charly Rexach za pośrednictwem
osoby trzeciej (nawet dziś Jorge nie zna osobiście Charly’ego, chociaż zgadza się co do tego,
że to, iż jego syn gra w Barcelonie, zawdzięcza uporowi Rexacha) obiecał im, że wkrótce
zostaną wezwani z powrotem, aby sformalizować umowę.
Przygoda po drugiej stronie oceanu udała się. Ale na koniec okazuje się, że nie
wszystko jest takie proste. Do przezwyciężenia zostało jeszcze wiele trudności. Rexach,
Chłopiec z Pedralbes, jedna ze sztandarowych postaci Barcelony, dziś pamięta je dokładnie,
siedząc przy kawie w barze hotelu Princesa Sofía, dwa kroki od Camp Nou.
«1: Był obcokrajowcem, a prawo nie pozwala chłopcu z zagranicy grać w żadnej lidze
krajowej. Sytuacja do rozważenia. 2: Był dzieckiem. Mógł nie zostać piłkarzem Barcelony z
powodu mentalności, z powodu kontuzji, przez niedojrzałość. Co by zrobił? Zacząłby płakać,
będąc samemu w Barcelonie. 3: Czym zajmują się rodzice? Jeśli przeprowadzą się do
Hiszpanii, trzeba im znaleźć pracę. 4: Chłopiec ma problem ze wzrostem, wymaga leczenia».
Rexach wyjaśnia, że przeanalizował wszystkie za i przeciw i przekonał się, że, tak czy
inaczej, trzeba było zaryzykować «i przyjąć go, bo jest bardzo dobry». Jednakże nie wszyscy
w klubie są tacy pewni i kiedy nadchodzi moment podjęcia decyzji, pojawiają się
wątpliwości. Nie brakuje tych, którzy mówią, że jest zbyt mały i chudy, tych, którzy
utrzymują, że to zawodnik nadający się tylko do gry w piłkarzyki. Obiekcje, na które Charly
odpowiada dobitnie: «Przyprowadźcie mi wszystkich zawodników grających w piłkarzyki,
chcę ich w mojej drużynie». Nawet prezydent Joan Gaspart prosił go o wyjaśnienia w tej
sprawie, pytając czy warto było zajmować się rodziną zaledwie 13-letniego chłopca. I
odpowiedział mu twierdząco, że konieczne było podjęcie ryzyka.
Tymczasem mija październik i listopad, a wyczekiwana decyzja nie nadchodzi. 14
grudnia Minguella dzwoni do Rexacha. Umawiają się w restauracji Real Sociedad de Tenis
Pompeya na wzgórzu Montjuic. Przy stole znajduje się także Horacio Gaggioli, który wtedy
reprezentował rodzinę Messi. To on najbardziej nalega: «Charly, dotarliśmy już tak daleko.
Albo się decydujesz, albo chłopak idzie do innego klubu... - wspomina Gaggioli i dodaje - To
nie było kłamstwo... Rozpoczęliśmy już negocjacje z Realem Madryt».
«Nie ufali ani mnie, ani Barcelonie. Prosili o zobowiązanie na piśmie albo wszystkie
rozmowy uznawali za zakończone. Dla mnie było jasne - mówi Rexach - że ten chłopak nie
mógł nam się wymknąć, a zatem chwyciłem papierową serwetkę i napisałem coś takiego, że
klub zobowiązywał się do przyjęcia Leo Messiego, jeśli ustalone warunki zostaną
zaakceptowane. Podpisałem i mu wręczyłem». Papierowa serwetka została podpisana również
przez Minguellę i Gaggioliego (starannie przechowywana do dziś relikwia), słowo honoru,
które, oczywiście, nie jest wystarczające.
Przed spakowaniem rzeczy i odlotem do Barcelony, rodzina Messi chce określonych
gwarancji. Zaczynając od opłaty za podróż, przez mieszkanie i pracę dla Jorge, który aby
towarzyszyć swemu synowi i całej rodzinie, musi porzucić zatrudnienie w Acindar.
Charly Rexach usilnie pracuje, żeby rozwiązać wszystkie problemy, jednak nie jest
łatwo: «Na początku nie mogliśmy mówić o kontrakcie. To był chłopiec, który miał grać w
zespole Infantil, ale był to transfer, którego musieliśmy dokonać i go dokonaliśmy».
8 stycznia 2001 roku w innej restauracji w Barcelonie, Via ­Veneto, obie strony
dochodzą do finałowego porozumienia. Joan Lacueva, były pracownik Espanyolu, a wtedy
dyrektor generalny odpowiedzialny za szkółkę, spotyka się z Rifé, koordynatorem cantery.
Jest przekonany, że z myślą o przyszłości klub dołoży wszelkich starań, by pozyskać
Messiego. I prosi o raport Rexacha, a ten, rozentuzjazmowany, pisze jedynie, że Messi jest
acollonant (rewelacyjny). W ten sposób do Jorge Messiego wysłane zostają dwa listy: jeden
od Charly’ego, który potwierdza sportowe porozumienia, jakie wcześniej uzgodniono w
Barcelonie, i drugi od Lacuevy, odnośnie ustaleń finansowych. W środku szczegóły
dotyczące wynajmu mieszkania, szkoły i siedmiu milionów peset, które ma otrzymywać
ojciec piłkarza jako honorarium za pracę w szkółce, sposób jak każdy inny, by płacić pewną
kwotę chłopcu, który w innym wypadku mógłby jedynie ubiegać się o stypendium szkolne.
Dokument, który wystarcza, by przekonać familię Messi do spakowania walizek. 15
lutego 2001 roku, w pełni argentyńskiego lata i surowej zimy w Barcelonie, cała rodzina
ląduje na katalońskim lotnisku.
10. SMAGNIĘCIE BICZEM
Rozmowa z Fernando «Chiche» Niembro, komentatorem Fox TV
- Porozmawiajmy o Messim i jego wyjeździe do Hiszpanii.
- Nie przejeżdżał, ani nawet nie postawił stopy w Buenos Aires. Ezeiza,
międzynarodowe lotnisko, z którego odleciał do Europy, nie znajduje się w mieście. Wyjechał
jako maluch mający problemy ze wzrostem i w Barcelonie eksplodował. My nie posiadaliśmy
żadnych referencji na jego temat. Hiszpanie nam go wykradli i w ten sposób dowiedzieliśmy
się, że był taki mały, lewonożny zawodnik, który świetnie sobie radził. Stało się to, co teraz
zdarza się coraz częściej. Wielkie europejskie kluby rekrutują w Ameryce Południowej
bardzo młodych piłkarzy. Aby ich kupić nie potrzebują, by grali w Primera División, czy byli
mistrzami. Za pomocą helikoptera wyciągają ich z faweli w Brazylii i umieszczają w swoich
szkółkach piłkarskich. To jest eksodus młodych talentów, który wyrządza krzywdę naszym
ligom.
- Jak teraz ocenia pan Messiego?
- Messi jest teraz niczym smagnięcie biczem.
- Co chce pan przez to powiedzieć?
- Że jest piłkarzem niezwykle szybkim, z łatwością radzącym sobie z obrońcami,
takim, który może przesądzić o losach meczu jedną tylko akcją. Są dobrzy zawodnicy, którzy
przez 90 minut nie mogą tego zrobić, a on dzięki jednemu dryblingowi, jednemu zwodowi
jest w stanie wprawić w zachwyt publiczność i krytyków. Ale my, Argentyńczycy, mamy złe
przyzwyczajenia. Widzieliśmy wielkich piłkarzy scalonych z zespołem, którzy wykorzystują
swój talent w służbie drużyny. Messi tego musi się jeszcze nauczyć.
- Czego musi się nauczyć?
- Powinien zrozumieć, że on jest częścią całości, że musi pozbywać się piłki,
wypuszczać ją szybciej, asystować i nie iść samemu przeciwko całemu światu. Czasem
można odnieść wrażenie, że on chce mieć piłkę wyłącznie dla siebie i nie chce się nią dzielić.
Ma czas, żeby się nauczyć. Potrzebuje dobrego nauczyciela i znakomitych kolegów.
- A inne rzeczy, których powinien się nauczyć?
- Nie może wierzyć w marketing.
- W jakim sensie?
- Nie powinien nigdy pomyśleć: jeśli nie przeprowadzę genialnej akcji, nie sprzedam
zegarków czy napojów orzeźwiających, czy czegokolwiek innego.
- Zmieniając temat... Messi i Maradona?
- Porównania są nieuniknione, ponieważ Maradona czy Pelé są futbolowymi
archetypami, aczkolwiek są one niesprawiedliwe. Można ich dokonać dopiero na koniec
kariery Messiego. I nigdy nie będą one właściwe.
- Dlaczego?
- Ponieważ dzisiejszy piłkarz ma więcej trudności niż przed 20 laty. Futbol jest
bardziej fizyczny, szybszy, jest więcej meczów, więcej informacji. Wszyscy wiedzą wszystko
o wszystkich. Trudno o niespodzianki. To o wiele bardziej skomplikowany świat.
- Zgoda, ale jakieś podobieństwa między nimi dwoma istnieją, prawda?
- Oczywiście. Łączy ich kilka zalet, jak szybkość czy krótki drybling, chociaż ten
wykonywany przez Messiego jest jednokierunkowy, podczas gdy u Maradony nie było widać,
czy jest prawo - czy lewonożny.
- Messi przewyższy Maradonę?
- Oby był lepszy niż Maradona. To byłoby pozytywne dla argentyńskiego futbolu, ale
wcześniej musi zostać mistrzem świata.
- Wybiegnijmy w przyszłość, jak będzie wyglądała ta Messiego?
- Nie można tego przewidzieć, ponieważ świat futbolu posiada bardzo zmienną
dynamikę. Funkcjonuje w zawrotnym tempie. Wszystko zmienia się błyskawicznie i szalenie
ewoluuje. Zostawiając w tyle piłkarzy i drużyny.
11. PROWIZORYCZNA LICENCJA
6 marca 2001
Na zdjęciu wklejonym do jego pierwszej legitymacji piłkarza Barcelony ma okrągłą
twarz i postrzępioną grzywkę. Uśmiecha się. Ale ten uśmiech niebawem zniknie, ponieważ w
pierwszych miesiącach nowego życia w Katalonii sprawy nie układają się dla Leo zbyt
pomyślnie. Wprawdzie kilka tygodni po jego przybyciu, 6 marca, Katalońska Federacja
Piłkarska (FCF) przyznaje mu prowizoryczną licencję i Leo dzień później debiutuje na boisku
Amposta w koszulce blaugrana z numerem 9 na plecach. Strzela nawet gola, ale... jest
obcokrajowcem i nie ma pozwolenia na udział w żadnych rozgrywkach krajowych, przez co
nie może iść do drużyny Infantil A, która byłaby jego kategorią wiekową. Musi zadowolić się
występami w Infantil B, zespole, który gra w lokalnej lidze katalońskiej federacji.
Poza tym w marcu drużyny są już uformowane i zgrane, i - chociaż jest dobry - byłoby
trudno, a poza tym niesprawiedliwie, poświęcić jednego z chłopców, który gra od początku
sezonu, żeby zrobić miejsce dla Leo. Ponadto Newell’s nie jest w stanie przesłać niezbędnych
dokumentów, by Barcelona mogła go zarejestrować w Królewskiej Hiszpańskiej Federacji
Piłkarskiej (RFEF).
Ale to nie wszystko, jest jeszcze coś gorszego. 21 kwietnia jeden z obrońców Tortosy
brutalnie go fauluje: złamanie kości strzałkowej lewej nogi bez przemieszczenia. Dla Leo to
pierwsza kontuzja w karierze. Szyna, potem gips, wreszcie rehabilitacja: nie będzie mógł grać
do 6 czerwca.
Tydzień później wszystko zaczyna się od nowa. Następna kontuzja, tym razem
schodząc ze schodów skręcił więzadła w lewym kolanie. Na szczęście ten uraz jest lżejszy.
Trzy tygodnie bez gry.
Na polu medycznym jedyna dobra wiadomość nadchodzi dzięki analizom, testom,
prześwietleniom i badaniom, którym poddają do endokrynolodzy i klubowi lekarze. Po
uważnym przestudiowaniu jego historii i problemów ze wzrostem, decydują, że można już
zaczynać stopniowe odstawianie kuracji hormonem wzrostu. Przygotowany specjalnie zestaw
ćwiczeń fizycznych i kontrolowane odżywianie pomogą chłopcu normalnie rosnąć. Chociaż
przez kilka lat będzie musiał znosić jeszcze codzienne zastrzyki.
Co do reszty, przygodę w Barcelonie bez wątpienia rozpoczął lewą nogą. Do tego
wręcz stopnia, że pod koniec sezonu, między jedną kontuzją a drugą, Leo, który nie
uczestniczył w gierkach treningowych, wystąpił w zaledwie dwóch oficjalnych spotkaniach i
w turnieju towarzyskim. Jeśli do tego wszystkiego doda się inne problemy, jakim Leo i jego
rodzina musieli stawić czoła, obrazek nieszczęść jest prawie kompletny.
Spójrzmy: po pobycie w hotelu Rally, familia Messi przeprowadza się do mieszkania
przy alei Carlosa III. Dotąd wszystko układa się dobrze. Trudniejsze okazuje się
zaaklimatyzowanie w nowej szkole, do nowych programów nauczania. Leo jest zapisany do
szkoły publicznej im. Jana XXIII, w dzielnicy Les Corts, blisko Camp Nou. Nadal jest
chłopcem, któremu brakuje chęci do nauki (nie ukończy czwartej, ostatniej klasy szkoły
średniej, między innymi z powodu zobowiązań piłkarskich, których jest coraz więcej), ale nie
stwarza żadnych problemów swoim nauczycielom. Poważny, dobrze wychowany, zawsze
cichy w swoim kąciku. O ile on jest w stanie oswoić się z sytuacją, o tyle María Sol,
najmłodsza w rodzinie, przeciwnie, nie może odnaleźć się w nowej rzeczywistości.
Kiedy podczas letnich wakacji w Hiszpanii wszyscy znów znajdują się w Rosario,
rodzina robi bilans i zaczyna kwestionować podjęte uprzednio decyzje. Jorge i Celia (która
wróciła wcześniej z powodu zabiegu, jakiemu musiała poddać się siostra) decydują, że María
Sol zostanie w Argentynie. Pytają Leo. Co chcesz zrobić, wrócić do Barcelony czy zacząć
wszystko na nowo w Rosario? Chłopiec nie ma wątpliwości. Daje jasno do zrozumienia, że
chce odnieść sukces w Barcelonie, że nie ma potrzeby, by się o niego martwić. A zatem,
zaledwie po pięciu miesiącach, rodzina zostaje zobligowana do rozdzielenia się. Po jednej
stronie oceanu Celia i María Sol, po drugiej Jorge i chłopcy. Sytuacja jest dla Leo, wówczas
14-latka, trudniejsza niż się spodziewano. Wraca do Barcelony 20 sierpnia. Wakacje dobiegły
końca, zaczyna się szkoła i treningi. Dokumenty z Argentyńskiej Federacji Piłkarskiej (AFA)
nie docierają, dlatego może grać jedynie w turniejach i meczach towarzyskich. Nie pozostaje
mu nic innego, jak maksymalny wysiłek na treningach i włożenie całej energii w spotkania
towarzyskie. Podejście, które trenerzy oraz koledzy z drużyny Cadete B doceniają.
Na szczęście pod koniec roku i na początku 2002 zaczynają wiać pomyślne wiatry. W
grudniu ojciec podpisuje drugi kontrakt Leo, który zastępuje ten z maja i załatwia pewne
sprawy. Przynajmniej z punktu widzenia ekonomicznego, zwłaszcza że sytuacja rodziny, z
powodu opóźnień w wypłatach i problemów biurokratycznych, nie jest zbyt korzystna.
W przeciągu kilku lat pojawi się sześć umów, wiążących Leo z FC Barcelona,
świadectwo niesamowitego progresu piłkarza, ale również zmiany priorytetów i
wewnętrznych konfliktów w klubie. Przykładów jest aż nadto, od dyrektora, który wścieka
się, ponieważ nie został poinformowany o negocjacjach i wyrzuca do śmieci porozumienie,
po człowieka, któremu nie mieści się w głowie, że jakiś chłopiec może kosztować klub tyle
pieniędzy. W końcu w lutym nadchodzi decyzja Komisji Statutowej FIFA, która pozwala
Królewskiej Hiszpańskiej Federacji Piłkarskiej załatwić sprawę karty zawodniczej Leo.
I 17 lutego 2002 roku, prawie rok od przyjazdu do Barcelony, może zostać
wystawiony w meczu ligowym. Spotkanie przeciwko Esplugues de Llobregat na boisku Can
Vidalet.
Messi wchodzi dopiero w drugiej połowie, ale za to do goleady 14:1 dorzuca swoje
trzy perły. Niewiele ponad miesiąc później, 29 marca, Leo zdobywa swoje pierwsze trofeum
w Barcelonie. To mistrzostwo kraju, wygrane z dużym wyprzedzeniem dzięki zwycięstwu 6:0
na El Prat. Złe czasy już się skończyły i przychodzą kolejne sukcesy: turniej w Thayngen w
Szwajcarii i, przede wszystkim, Trofeo Maestrelli w Pizie, we Włoszech, turniej rozgrywany
od 27 kwietnia do 7 maja. Cadete B pokonuje Inter, Chievo, Brescię, remisuje z Juventusem i,
na końcu, zwycięża Parmę. Leo zostaje wybrany najlepszym piłkarzem turnieju i zaczyna
mówić... «Na początku sądziliśmy, że jest niemową - opowiada Cesc Fabregas, jego
ówczesny kolega z drużyny. - Później, dzięki PlayStation i tych kilku dniom w Italii,
odkryliśmy, że jednak umie mówić».
«Do tej pory przychodził do szatni - wspomina Víctor Vázquez, inny z podstawowych
zawodników Cadete B - siadał w kąciku, przebierał się i wychodził bez słowa. We Włoszech
zaczął się przełamywać». Zwłaszcza wobec Victora, który nazywa go karłem. Leo, aby się
odegrać, odpowiada mu w żargonie argentyńskim. Nie sposób go zrozumieć. Tito Vilanova,
w tamtym czasie jego trener, obecnie asystent Pepa Guardioli, również zgadza się co do tego,
że podczas turnieju o Trofeo Maestrelli Messi miał okazję, by spędzić trochę czasu z
kolegami, dać się poznać i przezwyciężyć swą nieśmiałość. «Bo na boisku absolutnie nie był
nieśmiały - mówi Vilanova. - Kiedy grał, widziałem w nim Maradonę w jego wieku».
Zdobywa nie tylko pochwały od trenera, ale także szacunek i sympatię kolegów.
Sezon 2001/02, którego, mówiąc prawdę, nie rozpoczął najlepiej, zamyka się we wspaniały
sposób. Wygrane z Realem Madryt i Espanyolem na turniejach w Villarreal i San Gabriel są
niczym wisienka na torcie kończących się rozgrywek.
Sezon 2002/03, Cadete A: 30 meczów w lidze (jedyny członek drużyny, który
występuje we wszystkich spotkaniach), 36 goli na koncie (pięć więcej niż Victor, napastnik),
trzy hattriki, cztery gole w jednym meczu i zdobyte dwa tytuły (Liga de División de Honor,
Copa Catalunya), nie licząc triumfów na letnich trzydrużynowych turniejach czy Memoriale
Ladislao Kubali.
Dzięki liczbom łatwo jest dokonać analizy i bilansu sezonu, który Leo rozpoczął
mając dopiero co skończone 15 lat. Ze wzrostem 1,62 i przy wadze 55 kilogramów jest
najmniejszy w drużynie (Gerard Piqué, najwyższy, mierzy 1,91) i nie jest najmłodszy (Ramón
Massó Vallmajó obchodzi urodziny w październiku), ale jest fundamentalną częścią w tym
pełnym talentów zespole, prowadzonym przez Áleksa Garcíę. Jedyne rozgrywki, w których
nie może się pokazać, to te o mistrzostwo Hiszpanii. Ani on, ani
Frank Songo’o, syn Jaquesa, byłego kameruńskiego bramkarza Metz i Deportivo La
Coruna, nie mogą brać udziału w tych rozgrywkach (chociaż Leo świętował zdobycie tytułu
wraz z kolegami), ponieważ, według regulaminu, mogą w nim uczestniczyć tylko piłkarze
urodzeni w Hiszpanii bądź posiadający hiszpańskie obywatelstwo. Sprawa, która kilka lat
później znów przysporzy mu problemów i przyprawi o ból głowy.
12. MASKA PUYOLA
Rozmowa z Áleksem Garcíą
Spotkanie ma miejsce na lodowisku przy Camp Nou. Właśnie nadszedł czas gry
najmłodszych profesjonalistów. Po drugiej stronie szyby oddzielającej kawiarnię od lodowej
tafli można dostrzec trudne ćwiczenia i kilka mało eleganckich podcinek. To jeden z tych
treningów, które Álex García zna doskonale, chociaż z zupełnie innych boisk. W wieku 39 lat
może pochwalić się karierą stopera (zadebiutował jako azulgrana 5 grudnia 1990 w
najsłynniejszej drużynie, Dream Teamie), a później przez dziewięć lat był trenerem w szkółce
Barcelony. Jest jedynym szkoleniowcem, który prowadził Leo Messiego przez jeden pełny
juniorski sezon.
- Wróćmy do kampanii 2002/03.
- To był mój drugi rok w roli trenera drużyny Cadete A. Miałem grupę
utalentowanych chłopców: Cesc Fabregas, Gerard Piqué, Víctor Vázquez i Leo...
- Jaki był?
- Bardzo rozumny, zawsze uważny, cichy, nieśmiały, zdystansowany, z wielką klasą.
Był piłkarzem innym. Kiedy dostawał piłkę, był nie do zatrzymania, miał błyskawiczny
drybling. Obrażał się na boisku, jeśli się do niego nie podawało albo kiedy nie wychodziło mu
to, co chciał zrobić. Ale nigdy nie protestował z powodu decyzji arbitra albo faulu.
- A jak funkcjonował w grupie?
- Dobrze, koledzy bardzo o niego dbali, bronili go, ponieważ był dla nich jak młodszy
brat, a rywale bardzo go kopali. Piqué albo Víctor zawsze stawali po jego stronie. Wszyscy
wiedzieli, że był ważny dla drużyny, wiedzieli, że Leo mógł przesądzić o losach meczu w
którymkolwiek momencie.
- A z panem nigdy nie miał problemów?
- Nie, naprawdę. Wiedziałem, że był z dala od ojczyzny, od rodziny, że tutaj mieszkał
tylko z ojcem. Potrafiłem wyobrazić sobie nostalgię, jaką odczuwał, czasem pytałem go o to,
ale on sprawiał wrażenie osoby, która niczym się nie przejmuje. Wszystko chował pod skórą.
Leo w wieku 15 lat już wiedział, czego chce, był świadomy tego, że w Barcelonie miał
szansę, wiedział, co znaczy poświęcenie jego i jego rodziny, nie chciał zaprzepaścić okazji,
która się nadarzyła. Mówiąc o futbolu, jedyną rzeczą, której nie lubił (nic nie mówił, ale
widać to było po jego twarzy) było granie na nie swojej pozycji. Ustawiałem go w różnych
sektorach boiska, żeby rozwijał wszystkie swoje zdolności. To było niemal obligatoryjne dla
juniorów. A zatem ustawiałem go na pozycji cofniętego napastnika, czasem jako środkowego
napastnika albo na lewym bądź prawym skrzydle. Ale nie lubił tego. Po kilku minutach
pojawiał się w środku jako drugi napastnik. Nie można go było powstrzymać.
- Czego uczy się takie dziecko?
- Myślę, że on wpoił nam styl z ulicy, potrero, jak mówią w ­Argentynie,
drybling, zwód. My z kolei staraliśmy się nadać jego grze styl ofensywny, który cechuje
futbol Barcelony, długie utrzymywanie się przy piłce, wymiana podań, kierowanie piłki do
środka pola, a później, by każdy z zawodników pokazał na co go stać.
- Najciekawsze wspomnienie z tamtego roku...
- Mam w głowie wiele obrazów z Leo w roli głównej, ale z pewnością najbardziej
niesamowitą historią jest ta z maską.
- Posłuchajmy jej.
- To był ostatni mecz ligowy: Barça - Espanyol na Miniestadi. By zdobyć
mistrzostwo, wystarczył nam remis. Wygrywaliśmy 1:0, kiedy Leo, podczas wyskoku,
zderzył się z obrońcą „Papużek”. Na chwilę stracił przytomność i karetką został
przetransportowany do szpitala. Zdiagnozowano u niego złamanie kości policzkowej. Dwa
tygodnie odpoczynku. Nie mógł grać w finale Pucharu Katalonii, który odbywał się dokładnie
czternaście dni później. Wiadomość zasmuciła całą drużynę, która ostatecznie pokonała 3:1
Espanyol i zdobyła mistrzowski tytuł. A zatem... mija pierwszy tydzień, a w drugim klubowi
lekarze mówią nam, że Leo może trenować, ale pod warunkiem, że będzie używał osłony.
Dwa miesiące wcześniej Carles Puyol z pierwszego zespołu doznał podobnego urazu, wolał
nie poddawać się operacji, toteż grał z ochronną maską na twarzy. Poszliśmy jej poszukać,
żeby sprawdzić czy mógłby jej używać Messi. Lekarze nie protestowali i pozwolili mu zagrać
w finale 4 maja z kolorową osłoną na twarzy.
- I co wydarzyło się w finale?
- Rozpoczyna sie mecz i po dwóch akcjach dostrzegam, że Leo podnosi trochę maskę.
Nie czuje się z nią dobrze, nie widzi. Po upływie dziesięciu minut podchodzi do ławki
rezerwowych i krzyczy do mnie: «Míster, maska», i rzuca mi ją. «Leo, jeśli ją zdejmiesz,
będę musiał ściągnąć cię z boiska - mówię - mnie może się za to nieźle dostać, a tobie...»
«Nie, míster, proszę zostawić mnie jeszcze chwilkę», mówi. W ciągu pięciu minut przyjmuje
dwie piłki i strzela dwa gole. Przy pierwszym zaczyna z połowy boiska i mija bramkarza;
przy drugim doskonale wykorzystuje podanie ze skrzydła od Franka Songo’o. Pod koniec
pierwszej połowy wygrywaliśmy 3:0, więc powiedziałem mu: «Zrobiłeś już to, co miałeś
zrobić dla drużyny, teraz możesz zostać na ławce».
- Piękna historia, ale proszę mi powiedzieć prawdę: wyobrażał pan sobie, że Leo
zajdzie tak daleko?
- Nie tak szybko. Byłem przekonany, że Messi ma ogromny talent, że pewnego dnia
znajdzie się w pierwszym zespole, ale nie oczekiwałem takiej eksplozji. To wszystko stało się
w mgnieniu oka. Dlatego sądzę, że jeśli uniknie poważnych kontuzji, Leo naznaczy pewną
epokę.
13. DEBIUT
16 listopada 2003
Estádio do Dragao jest piękny. Niebieski kolor kontrastuje z zieloną murawą, otwarta
struktura pozwala oglądać iluminacje Porto, białe zadaszenie zamyka przestrzeń i daje pełny
obraz obiektu. 52 tysiące kibiców, dzieło autorstwa Manuela Salgado. Został zbudowany, by
zastąpić stary Das Antas i być jedną z aren Mistrzostw Europy 2004. Tutaj rozgrywany był
mecz inauguracyjny między Portugalią i Grecją. W tej scenerii na co dzień gra FC Porto.
Piękne, dobrze oświetlone miejsce, idealne na debiut w pierwszym zespole. Tym bardziej, że
data wyznaczona jest na niedzielę, 16 listopada 2003, dzień inauguracji stadionu.
Publiczność przyszła, by zobaczyć nowy piłkarski monument w mieście i na żywo
odczuć jego magię, spróbować zgadnąć, czy przyniesie szczęście ukochanej drużynie oraz
aby przez pół godziny patrzeć w niebo, podziwiając jak sztuczne ognie malują je na złoty
kolor.
Mecz, być może, jest w tym wszystkim najmniej istotny. Mało gry, niewiele emocji,
spotkanie zdecydowanie nudne, które, zgodnie ze scenariuszem i ku uciesze kibiców, kończy
się zwycięstwem 2:0 FC Porto.
W 74. minucie debiutuje Lionel Messi. Jest trzecim wchodzącym piłkarzem w
Barcelonie, zaproszonym do współudziału w tym portugalskim święcie. Barça, aby zestawić
skład, była zobligowana do powołania piłkarzy z młodszych kategorii wiekowych.
Reprezentanci są na zgrupowaniach ze swoimi drużynami narodowymi, grającymi mecze
eliminacyjne do EURO albo spotkania towarzyskie. W ten sposób do Portugalii wyruszają,
bardziej doświadczeni oraz młodzi, obiecujący zawodnicy - Jorquera, Óscar López, Oleguer,
Márquez, Fernando Navarro, Xavi, Ros, Santamaría, Gabri, Luis García, Luis Enrique,
Expósito, Tiago, Jordi, Oriol Riera i Messi, który dzień wcześniej, w zespole Juvenil A,
strzelił trzy gole w spotkaniu z Granollers.
Leo wchodzi za Navarro, na koszulce widnieje numer 14. I ma ogromną ochotę, by
pokazać, ile jest wart. Tak ogromną, że w trakcie kwadransa, kiedy obecny jest na placu gry,
bardzo się wyróżnia, stwarzając dwie okazje do strzelenia gola. Po meczu Frank Rijkaard
mówi: «To jest chłopiec o wielkim talencie i obiecującej przyszłości».
Leo ma 16 lat, 4 miesiące i 23 dni. W historii Barcelony tylko dwóch piłkarzy
wkładało koszulkę pierwszej drużyny w młodszym wieku: Paulino Alcántara (który 25 lutego
1912 roku, mając 15 lat, 4 miesiące i 18 dni, zadebiutował przeciwko Catala) i Haruna
Babangida (Nigeryjczyk, którego Louis Van Gaal w 1998 roku zabrał na okres
przygotowawczy do Holandii i pozwolił mu zagrać kilka minut w spotkaniu z AGOVV, kiedy
miał 15 lat, 9 miesięcy i 18 dni). To bez wątpienia dobry znak dla chłopca, który dwa i pół
roku wcześniej przybył z Argentyny.
Tak czy inaczej magiczna noc w Porto jest, na razie, wydarzeniem epizodycznym.
Aby na nowo włożyć koszulkę pierwszego zespołu Messi musi zaczekać na azjatyckie
tournée po Korei Południowej, Japonii i Chinach, w lipcu 2004 roku.
Tymczasem w Futbol Club Barcelona zmieniło się wiele. 15 czerwca 2003 roku Joan
Laporta wygrywa wybory i zostaje nowym prezydentem. Na ławce trenerskiej zasiada Frank
Rijkaard, a 21 lipca, w obecności 30 tysięcy osób na Camp Nou, odbywa się prezentacja
Ronaldinho, nowego Mesjasza.
Po annus horribilis, jakim był sezon 2002/03 (wyeliminowani w ćwierćfinale
Champions League przez Juventus, zatrzymani w Pucharze Króla przez Noveldę, drużynę z
Segunda B, szóste miejsce w lidze i 22 punkty straty do mistrza, Realu Madryt, dwaj trenerzy
na ławce: Van Gaal i Radomir Antić i dwóch prezydentów u władzy: Joan Gaspart i, ad
interim, Enric Reyna). Socios oczekują, że sytuacja ulegnie poprawie, że odzyskane zostanie
terytorium utracone na rzecz odwiecznego rywala ze stolicy. Domagają sie zmian. I zmiany
nastepują. Nie tylko w pierwszej drużynie, ale także w młodszych rocznikach.
Odpowiedzialny za szkółkę Rifé zostaje zwolniony, jego miejsce zajmuje Josep Colomer,
który, ze swej strony, wybiera Ángela Guillermo Hoyosa na trenera Juvenil B, grupy z
rocznika 1987. Argentyńczyk, skrzydłowy, który grał w Talleres Córdoba, w Gimnasia y
Esgrima Mar del Plata, w Boca Juniors, w Chacarita, w Evertonie (Chile), w Deportivo
Tachira (Wenezuela) i w Realu Castilla. Hoyos i Messi dogadują się natychmiast.
Rozmawiają o futbolu i, naturalnie, o pasji Leo do Newell’s. Rozumieją się w lot. Pierwsze
wrażenie na nowym trenerze Messi wywiera w Japonii, gdzie Juvenil B ma wziąć udział, na
początku sierpnia 2003, w Toyota International Youth Under 17 Football Championship.
«Po przybyciu - opowiada Hoyos - odbyliśmy lekki trening, aby rozruszać ciało. Nic
szczególnie ciężkiego ani wymyślnego. Ale po upływie pięciu minut byłem zachwycony.
Oczywiście, bardzo dobrze mi o nim mówiono, ale nie sądziłem, że jest taki: Leo był
boiskową bestią».
Opinia, która nabiera mocy w pierwszym meczu z Feyenoordem Rotterdam w Aichi.
Po upływie kwadransa Barça już przegrywa 0:1. Leo domaga się piłki, drybluje czterech
obrońców i bramkarza, po czym asystuje Songo’o. Hoyos nie wierzy własnym oczom: z
jednej strony zaskakuje go hojność chłopca, który w żadnym wypadku nie jest indywidualistą,
jak wiele dzieci w jego wieku (i nie tylko w jego wieku), a z drugiej strony jest zauroczony
jego klasą.
Ostatecznie Leo zostaje wybrany najlepszym piłkarzem turnieju. Wyróżnienie, które
otrzyma również na XXIII Torneig de Futbol Formatiu Memorial Jaume Serra w Sitges,
podczas trzeciej edycji Memoriału Salvadora Rivasa Miró w Sant Vicenç de Montalt i na
Torneo dell’Amicizia, który rozgrywany jest pod koniec sierpnia w San Giorgio della
Richilvelda w prowincji Pordenone, we Włoszech. Juvenil B pokonuje Parmę, reprezentację
Friuli Venezia Giulia z regionu będącego gospodarzem zawodów, Eintracht Frankfurt,
Treviso i w finale 4:0 Juventus.
Katalońska drużyna strzeliła łącznie 35 goli, ale Leo nie może sobie darować, że
przestrzelił rzut karny. Mimo że w finale może sobie powetować tamtą stratę, wykorzystując
inny, wcześniejszy błąd nie daje mu spokoju. Hoyos stara się go pocieszyć, mówiąc mu, że
tamten bramkarz będzie mógł opowiadać swoim dzieciom i wnukom, że kiedyś obronił
karnego wykonywanego przez najlepszego piłkarza świata. Później codziennie zaczyna
trenować z nim strzały z 11 metrów, tłumacząc, że w ciągu sezonu powinien wykonać pięć
lub sześć karnych i że jeden z nich może być decydujący. W grze może być mistrzostwo albo
zwycięstwo w ważnym turnieju. Słowa, które Leo przypomni sobie, kiedy, dzięki jego dwóm
strzelonym karnym, Argentyna wygra mundial do lat 20.
Jednakże to zwycięskie konsorcjum stworzone przez Hoyosa i Messiego (tylko jedna
porażka: z Realem Madryt w Memoriale José Luisa Ruiza Casado Santa), nie trwa długo.
Jedynie przez okres przygotowawczy. Trenerzy ze szkółki nie mają wątpliwości: ta kategoria
wiekowa jest dla Leo za słaba. Decydują umieścić go, razem z Gerardem Piqué, w zespole
Juvenil A. Tutaj rozpoczyna się niesamowity rozwój chłopca, który zaledwie w jednym
sezonie przechodzi z B do A, z Barcelony C grającej w Tercera División do Barcelony B w
Segunda B, nie zapominając o krótkim epizodzie w pierwszej drużynie i jego występach w
niższych kategoriach, aby wyciągnąć pomocną dłoń byłym kolegom. Prześledźmy zatem ze
szczegółami jego występy i najjaśniejsze momenty w każdym z trzech zespołów.
Juvenil A: przychodzi w trzeciej kolejce ligowej. Zostaje do świąt Bożego
Narodzenia, chociaż przez kilka tygodni gra równocześnie w Barcelonie C. Z końcem maja
wraca na Puchar Króla. Rozgrywa 11 meczów o mistrzostwo i strzela 18 goli, jeden z nich
jest naprawdę niesamowity. Ma miejsce podczas turnieju w Nerji, w finale przeciwko
Betisowi. Messi znajduje się na środku boiska, spostrzega, że bramkarz wyszedł aż do linii
pola karnego, zdecydowanie za daleko, mocno uderza, strzał układa się w perfekcyjną
parabolę - gol i zwycięstwo.
Barça C: pod koniec listopada 2003 drużynie nic się nie układa, dziewięć punktów w
14 meczach. Nadchodzą posiłki: Messi i Alfi z Juvenil A. Debiut w wygranym spotkaniu 29
listopada przeciwko Europie. Obaj spisują się fantastycznie. Ale żeby zobaczyć najlepsze,
trzeba zaczekać do 4 stycznia 2004. Mecz w Santa Coloma z Gramenet. Drużyna blaugrana
przegrywa 1:2. W 87. minucie nadchodzi chwila Leo. Główka i lewa noga, pim pum pam,
dwa gole w mgnieniu oka (do których trzeba jeszcze doliczyć bramkę dającą remis) i Pchła
zapewnia zwycięstwo swojej drużynie. Pięć goli w dziesięciu meczach, wystarczająca pomoc,
by opuścić miejsce spadkowe i Leo zajmuje się już czymś innym. Jest za dobry, by grać w
Tercera División. Lepiej, by spróbował sił w wyższej kategorii wiekowej, mimo że ma
zaledwie 16 lat.
Barça B: 16 marca, pierwszy mecz u siebie przeciwko Mataró. Trener Pere Gratacós
przyznaje, że opracowano dla Messiego specjalny plan treningowy: musiał rywalizować z
chłopcami starszymi od siebie, wyższymi, silniejszymi i bardziej doświadczonymi. Mimo to
trener nie ukrywa swego zaskoczenia, widząc z jaką łatwością chłopak zmieniał drużyny,
kolegów, trenerów, schematy, zawsze grając na najwyższym poziomie. Gra pięć meczów:
tylko jedna wygrana, w pierwszym spotkaniu, ale Gratacós mówi, że zaaklimatyzował się i
pokazał co potrafi, a w meczu przeciwko Gironie był najlepszy na placu gry.
I brakuje jeszcze, niczym w grze planszowej Gęś, powrotu na początkowe pole, czyli
do Juvenil B. «Inny by się obraził, ale nie on - mówi Juan Carlos Pérez Rojo, jego trener w
Juvenil. - Kiedy ci z Juvenil B potrzebowali jego pomocy, natychmiast się zgadzał».
Ma to miejsce w trzech ostatnich meczach ligowych sezonu 2003/04. Trzy zespoły
mogą jeszcze zdobyć tytuł: Espanyol, Barça i Premia de Mar. 15 kwietnia, decydujące
spotkanie przeciwko Espanyolowi. Jeśli „Papużki” zwyciężą, będą o krok od trofeum, z kolei
culés nie mogą popełnić najmniejszego błędu, jeśli chcą do końca zachować szanse na triumf
w lidze. A zatem Leo rozgrywa mistrzowski mecz i, kiedy przeciwnicy przegrywający 1:2
stwarzają zagrożenie, desperacko szukając remisu, Messi odpowiada jedną ze swoich
markowych akcji: gol, koniec, kropka.
Dwa tygodnie później drużyna świętuje. Zdobyli tytuł. Messi ma na koncie 36 goli w
oficjalnych meczach i ponad 50, wliczając spotkania towarzyskie. Te liczby zasługują na
szacunek, a należy jeszcze do tego dodać pierwszy profesjonalny kontrakt.
Negocjacje nie są łatwe. Rozbieżności między władzami klubu i Jorge Messim, który
osobiście zajmuje się tą sprawą, są spore, ale ostatecznie strony dochodzą do porozumienia.
Barça wie, że jeśli Leo zdecyduje się opuścić klub, ma inne opcje. Arsenal zabrał już - w
środku bałaganu, jaki nastąpił po dymisji Joana Gasparta - Cesca Fabregasa. Nie chcą, żeby
historia się powtórzyła.
14. JEDEN Z NAS
Rozmowa z Cristiną Cubero, dziennikarką Mundo Deportivo
- Kim jest Leo Messi dla Barcelony?
- Dla Barcelony i dla świata jest nadzieją na to, że zostanie piłkarzem podobnym do
Maradony. Zawodnik, który może zapisać się w historii futbolu między największymi: Pelé,
Maradoną, Cruyffem.
- Jest piłkarzem, który reprezentuje klubowe wartości?
- Absolutnie tak. Uważam, że Leo jest najlepszym przykładem tego, co znaczy hasło
«więcej niż klub». Sposób, w jaki trafia do klubu: ma problem ze wzrostem, a mimo to robią
wszystko, by go pozyskać. A więc jest coś więcej niż futbol. Inny element: Barça zawsze
preferowała zawodników utalentowanych, technicznych, a on taki jest. Dalej: Messi jest
chłopcem, który dorastał w szkółce Barcelony, między nami. Jest jednym z nas, jednym z
rodziny. Rósł w otoczeniu kultury blaugrana. I kibice bardzo to doceniają. Nie zapominajmy,
że tutaj istnieje tradycja oglądania meczów drużyn młodzieżowych. Mnóstwo osób znało Leo
z młodszych roczników i wiedzą, ile wysiłku kosztuje wejście do pierwszego zespołu. Jeszcze
jeden powód, by go kochać.
- Kiedy poznała pani Messiego?
- Znam go, odkąd skończył 16 lat. Śledziłam całą jego karierę w Barcelonie i w
reprezentacji Argentyny. Pamiętam do dziś pierwszy raz, kiedy przeprowadzałam z nim
wywiad... Był nieśmiałym chłopcem, ale zaskoczył mnie, mówiąc, że nie lubi oglądać
meczów... on lubi grać. Albo wtedy na Węgrzech, kiedy płakał przez całą noc po tym, jak
został wyrzucony z boiska w swoim pierwszym meczu z Albiceleste.
- Jak się zmienił przez ten czas?
- Myślę, że pod względem piłkarskim w jego głowie nastąpił pewien przeskok, takie
kliknięcie, po golu strzelonym Getafe i Espanyolowi. Teraz nie jest klonem Maradony, teraz
jest sobą, Leo Messim. Dzięki tamtym trafieniom zamienił w praktykę to, co miał
zarchiwizowane: wyjątkowość Diego, obrazy widziane tysiąc razy. Pokazał to, co musiał
pokazać. I już. Teraz może szukać swojej osobowości. Nie jest już dzieckiem, które płacze
albo buntuje się, jak wtedy w finale Champions League w Paryżu, kiedy nie odebrał medalu.
Dojrzał. Jeśli się złości, mówi to, okazuje publicznie, jak wówczas, gdy zadedykował swoje
gole Ronaldinho. I zmieniło się jego podejście społeczne. Myślę, że zdał sobie sprawę z tego,
co reprezentuje, co generuje wokół siebie. Ale pozytywne jest też to, że sława nie uderzyła
mu do głowy. Zachowuje się tak, jak wcześniej, mimo że nie ma prywatnego życia. Przykład?
Kilka miesięcy temu, w Rosario, pewien chłopiec zatrzymuje go na światłach. Chce zdjęcie.
Normalnie Leo uchyliłby okno i dziecko zrobiłoby zdjęcie telefonem komórkowym. Ale nie.
Leo parkuje samochód, wychodzi i robi zdjęcie.
- Zmieniła się jego rola w szatni?
- Nie jest kapitanem, ale jest liderem sportowym, piłkarskim i nikt tego nie
kwestionuje. Jego koledzy doskonale wiedzą, czego mogą od niego oczekiwać i wszyscy
odnoszą się do niego z szacunkiem.
15. KASETA WIDEO
29 czerwca 2004
Opowiada Hugo Tocalli: «Przynieśli mi kasetę wideo chłopca, który grał w
Barcelonie. Bardzo mi się podobało to, co robił, ale... w takich wypadkach zawsze boję się, że
kaseta jest od agenta piłkarza. Poza tym chłopak był młody... Tak więc mówię sobie, kurczę,
nie... zaczekam trochę. Jadę na mecz do Finlandii z reprezentacją do lat 17. i kiedy wrócę,
dowiem się czegoś więcej o tym zawodniku. Wszyscy mówią mi o nim w samych
superlatywach. Spotkam się z Grondoną (Julio, prezydentem Argentyńskiej Federacji
Piłkarskiej, AFA) i uzgodnię z nim powołanie chłopaka, organizując towarzyskie mecze z
Paragwajem i Urugwajem».
Tym chłopcem był Leo Messi, nieznany po drugiej stronie Atlantyku. A słynna kaseta
wideo, którą otrzymał Tocalli (wówczas odpowiedzialny za sektor młodzieżowy
argentyńskiej federacji, a w ostatnich latach szkoleniowiec m.in. Velezu Sarsfield i
chilijskiego ColoColo), pochodziła od Claudio Vivasa, asystenta Marcelo «Loco» Bielsy, w
tamtym czasie selekcjonera reprezentacji Argentyny. Vivas, były piłkarz i były trener
Newell’s, był ciekawy chłopaka z Rosario, tak jak on związanego niegdyś z „Trędowatymi”,
którego lata wcześniej poznał w Piłkarskiej Szkole Malvinas i który teraz wywoływał
sensację w Europie. W ten sposób zdecydował się poddać pod osąd trenera zagrania swego
rodaka.
Wszystko rozwija się w dobrym kierunku. Jak powiedziano, tak zrobiono. Organizują
dwa spotkania towarzyskie, by zobaczyć go w akcji. Pierwsze powołanie wysłane do
Barcelony
przez
Argentyńską
Federację
Piłkarską,
zawierające
błędne
nazwisko
(­Leonel Mecci), trafia do klubu na początku maja i zostaje uprzejmie odrzucone.
Chłopiec ma swoje zobowiązania w Pucharze Króla. Wypożyczenie jest możliwe dopiero z
końcem czerwca. AFA spieszy się z debiutem. Lionel od trzech lat mieszka w Hiszpanii, gra
w drużynach młodzieżowych Barcelony, istnieje ryzyko utraty go na rzecz występów w
koszulce La Furia Roja. Szansa wcale nie taka nierealna, tym bardziej że Ginés Menéndez,
trener reprezentacji do lat 16., dokładnie rok wcześniej zaoferował Leo, podczas Pucharu
Hiszpanii rozgrywanego w Albacete, możliwość gry dla Hiszpanii. W odpowiedzi usłyszał
«nie, dziękuję». Leo, mimo że mieszka na Półwyspie Iberyjskim, czuje się Argentyńczykiem.
Ale kto wie, być może, ustępując pod wpływem nalegań, chłopiec zmieni zdanie. Dlatego
trzeba ubiec hiszpańską federację.
«Pewnego poniedziałku zjawił się na treningu kadry U-20. - wspomina Tocalli. - Był
chłopcem bardzo nieśmiałym, nie znał nikogo i nikt nie znał jego». Podczas gdy jego koledzy
z zespołu mieli już wyrobione nazwiska w lokalnych rozgrywkach (patrz: Pablo Zabaleta,
Óscar Ustari, Ezequiel Garay), on nie. Siada w kąciku szatni na stadionie Argentinos Juniors i
prawie się nie odzywa. Kiedy nadchodzi moment treningu i kontaktu z piłką, jego zachowanie
zmienia się diametralnie. Już nie jest tak nieśmiały, jaki wydawał się wcześniej. Trenerowi się
podoba: docenia jego umiejętności, szybkość, jednak Messi nie robi na nim większego
wrażenia.
29 czerwca, mecz z Paragwajem. Leo nie wychodzi w pierwszym składzie z powodu
wieku, szacunku dla drużyny i ponieważ nie chcą wywoływać na nim zbytniej presji. Aż w
drugiej połowie spotkania, w 50. minucie, kiedy Argentyńczycy prowadzą 3:0, podchodzi do
niego Tocalli. Kładzie mu rękę na ramieniu i mówi: «Proszę iść z profe (trenerem od
przygotowania fizycznego), bo za chwilę pan wejdzie». Zaskoczony i poruszony wbiega na
boisko po raz pierwszy w koszulce Albiceleste. I demonstruje ile jest wart: uwalnia się od
przeciwników i strzela gola.
«W kilku zagraniach pokazał cały swój talent - mówi ­Tocalli. - Jeśli na
treningach był dobry, podczas meczu było to coś zupełnie innego». Spotkanie kończy się
wynikiem 8:0, a chłopiec naprawdę oczarował trenerów. Do tego wręcz stopnia, że jeszcze
tego samego wieczoru Tocalli odbiera telefon od swego przyjaciela José Pekermana, jego
poprzednika na ławce młodzieżówki. «Spytał mnie, skąd wytrzasnąłem tego chłopaka. Był
nim zachwycony. „W najbliższym meczu wyjdzie w pierwszej jedenastce, prawda? zapytał». Ale nie. Przeciwko Urugwajowi w Colonii (Urugwaj) nie gra od początku. Jednak
kiedy pojawia się na murawie, znów zaskakuje. Tak bardzo, że dzień później, w niedzielę, 4
lipca, Olé, sportowy dziennik z Buenos Aires, pisze: «Ten chłopiec Messi to poważna sprawa.
Strzelił dwa gole, miał swój udział przy czwartym i był główną postacią wygranego 4:1
meczu z Urugwajem». W ostatecznym rozrachunku z tej podwójnej próby, jakiej został
poddany, wychodzi zwycięsko. W ten sposób Tocalli nie zastanawia się ani chwili i
umieszcza go na liście 20 piłkarzy, którzy w styczniu przyszłego roku wezmą udział w
mistrzostwach Ameryki Południowej, będącymi jednocześnie kwalifikacjami do mundialu U20.
Ciekawostka: Messi, obok Mauro Andrésa Zanottiego, który gra we włoskim klubie
Ternana, jest jedynym «obcokrajowcem», a poza tym jest najmniejszy z całej drużyny.
Urodził się w 1987 roku, pozostali mają od 18 do 20 lat i duże doświadczenie na każdym
szczeblu rozgrywek o mistrzostwo Argentyny.
I docieramy na mistrzostwa Ameryki Południowej. Turniej rozgrywany jest w
Kolumbii: w Armenii, Manizales i Pereirze, miastach położonych na Kordylierze Środkowej,
w tak zwanej strefie kawowej, daleko od stolicy, Bogoty. Gra się na wysokości od 1.650
metrów n.p.m., gdzie leży Armenia, do 2.500, gdzie znajduje się Manizales. A proces
adaptacji dla Argentyńczyków nie jest zbyt łatwy.
12 stycznia 2005 na stadionie Centenario w Armenii, debiut przeciwko Wenezueli. I
tradycyjnie, Messi nie wybiega w pierwszym składzie, zaczyna mecz na ławce. Wchodzi w
15. minucie drugiej części, zastępując Ezequiela Lavezziego, obecnie superwytatuowaną
gwiazdę Napoli. Wynik w tamtym momencie: 1:0 dla Albicelestes. Po upływie ośmiu minut
robi się 2:0, gola strzela Leo. Mecz kończy się rezultatem 3:0. Porażka reprezentacji
Vinotinto jest bezdyskusyjna, a występ chłopca z Rosario doskonały. Historia powtarza się w
Manizales, na stadionie Palogrande, tym razem przeciwko Boliwii. Na początku drugiej
połowy trener posyła na murawę zawodnika z numerem 18 w miejsce Barrientosa, aby nadać
drużynie bardziej ofensywnego charakteru. «I w pięć minut Messi zademonstrował całą swoją
klasę - pisze Época, argentyński dziennik - zaczął z połowy boiska, dla swoich rywali był nie
do zatrzymania, aż w końcu oddał strzał krzyżakiem. Wspaniała akcja, która z całą pewnością
będzie jedną z tych kandydujących do miana najlepszej w całym turnieju. A po 12 minutach
Messi ponownie strzelił - na 3:0».
Dwa dni później nadchodzi kolej na Peru i Messi, po raz pierwszy, znajduje się w
wyjściowej jedenastce. Stanie się tak tylko w trzech meczach. W pozostałych Hugo Tocalli
zawsze będzie go wpuszczał w drugiej połowie. Dlaczego? «Taki był mój wybór - tłumaczy
się selekcjoner - chłopiec nie miał jeszcze rytmu całego meczu, był przyzwyczajony do gry w
zespołach młodzieżowych Barcelony, brakowało mu intensywności, z jaką gra się na
mistrzostwach Ameryki Południowej... To były bardzo wymagające spotkania. Poza tym
przeciwnicy byli z rocznika ‘85, on był z ‘87. Dwa lata różnicy na tym etapie to bardzo dużo.
A zatem, żeby go nie męczyć i aby nie obarczać go dużą odpowiedzialnością, zdecydowałem
się korzystać z niego ostrożnie».
Rozwiązanie, które przynosi dobre efekty. Wystarczy spojrzeć na ostatni mecz: 6
lutego w Manizales, Argentyna - Brazylia. Messi zastępuje Neriego Cardoso w 65. minucie,
dziesięć minut później wykorzystuje dośrodkowanie Barrientosa i, rasowym strzałem w
środek siatki, pieczętuje zwycięstwo 2:1, zdobywając pierwszego gola przeciw odwiecznemu
rywalowi. Końcowy bilans: Argentyna kwalifikuje się na mundial do Holandii jako trzecia
drużyna, po Kolumbii i Brazylii. Messi zdobył pięć bramek i został drugim najlepszym
strzelcem za Kolumbijczykiem Hugo Rodallegą (11 goli), 19-latkiem, który nie oszczędza sił
ani na boisku, ani poza nim, kreując polemiki:
«Bez wątpienia jestem lepszy niż Messi - deklaruje - ale między nami istnieje
ogromna różnica: on gra w Barcelonie, a ja w Quindío». Leo odpowiada z pokorą:
«Nie mam nic do powiedzenia, pracuję, aby pomagać drużynie». I do drużyny
najlepszej turniejowej jedenastki wybiera go, całkowicie zasłużenie, FIFA. Sukcesy, które
sprawiają, że w pełni zdobył uznanie selekcjonera.
«Zafascynował mnie - wyznaje Tocalli - podobała mi się jego zmiana rytmu, od zera
do stu jak gdyby nigdy nic, drybling, zwód, którym pozbywał sie rywala, niesamowita
szybkość z piłką zawsze przyklejoną do stopy. Pokazał, że mimo niskiego wzrostu strzelał
dużo goli, miał bardzo dobrą lewą nogę, którą potrafił doskonale uderzyć».
Dla Hugo Tocalliego mecz z Brazylią był ostatnim w roli trenera kadry młodzieżowej.
Pekerman, który został selekcjonerem drużyny narodowej, chce go u siebie jako asystenta full
time przed zbliżającym się mundialem w Niemczech. Stery zespołu, który w czerwcu będzie
walczył o tytuł w Holandii, przejmuje Francisco «Pancho» Ferraro. W trakcie czterech
miesięcy poprzedzających turniej, Pancho wprowadza zmiany, powołuje jednych, rezygnuje z
innych. Do drużyny wchodzi na przykład Kun Agüero, dziś napastnik Manchesteru City, a
wtedy Independiente, a także Fernando Gago, wówczas zawodnik Boca Juniors, a dziś
wypożyczony do AS RomyRealu Madryt. Odchodzą Boselli i Zanotti. W ostatnim momencie
jest zmuszony zrezygnować z José Sousy z Estudiantes La Plata, który złamał sobie lewą
rękę. Jednocześnie nie może pracować z całą grupą, jak robili to jego poprzednicy. Nie
pozwalają na to zobowiązania jego piłkarzy, którzy są podstawowymi zawodnikami w swoich
argentyńskich drużynach. Messi zostaje kluczową postacią zespołu: właśnie zdobył
mistrzostwo z Barceloną i wielu oczekuje, że w Holandii osiągnie swój szczyt. Tym bardziej,
że Argentyna jest jednym z faworytów do wygrania turnieju. Chce swój piąty tytuł w tej
kategorii. Zdobyła trzy w czterech ostatnich edycjach (Katar 1995, Malezja 1997 i Argentyna
2001), wszystkie pod wodzą Pekermana, nie zapominając też o triumfie w 1979 roku w
Japonii z Diego Maradoną jako wielkim bohaterem.
Sobota, 11 czerwca: Enschede, stadion FC Twente, przeciwnik: Stany Zjednoczone.
Niespodzianka! Messi nie wychodzi w pierwszym składzie, zaczyna mecz na ławce i drużyna
Albiceleste przegrywa 0:1.
Zły początek mistrzostw, ale Leo wszystkich uspokaja: «Czuję się dobrze i myślę, że
będę mógł grać 90 minut, jednak muszę szanować decyzje trenera - i dodaje - zespół musi się
podnieść, ponieważ mamy dobrych piłkarzy. Mamy wszystko, by awansować dalej». Ma
rację, co udowadnia 14 czerwca w spotkaniu z Egiptem. Tym razem jest w wyjściowej
jedenastce. Strzela pierwszego gola, który sprawia, że obrona Afrykańczyków musi się
otworzyć, a później Zabaleta bierze na siebie ostateczne rozstrzygnięcie spotkania. Trzeci
mecz, z Niemcami, jest z pewnością najtrudniejszy. Gra toczy się o awans do 1/8 finału.
Niemcy mają punkt więcej niż Argentyńczycy, do awansu wystarczy im remis. Ale Messi jest
tym, który robi różnicę. Rusza ze środka, rozprawia się z przeciwnikami i w końcu precyzyjne
podanie, Oberman pozwala, aby piłka przeszła obok i Neri Cardoso ustala ostatecznie wynik
na 1:0.
Droga do finału pełna jest przeszkód: pierwszą stanowi Kolumbia, reprezentacja, która
wygrała mistrzostwa Ameryki Południowej. Messi odczuwa brak kolegów, którzy mogliby
pomóc mu w rozgrywaniu piłki. Mimo to w 12. minucie drugiej połowy udaje mu się
doprowadzić do remisu, neutralizując pierwszy gol „kawowych”. Wejście Fernando Gago,
Pablo Vittiego i Emiliano Armenterosa sprawia, że zespół łapie drugi oddech i w minucie 93.,
dzięki Julio Barroso, wiadomo, że nie będzie potrzebna dogrywka. W ćwierćfinale czeka na
nich Hiszpania, której trenerem jest Inaki Sáez. Przedwczesny finał, piszą wszyscy, ponieważ
Hiszpanie są aktualnymi mistrzami Europy, a na wcześniejszym mundialu do lat 20. dotarli
do finału, pozwalając jednak, by Brazylia zabrała im tytuł. Mówiąc o pojedynkach - są
ogromne oczekiwania, by zobaczyć naprzeciwko siebie Messiego i Cesca Fabregasa, dwóch
18-latków (Leo obchodzi urodziny dokładnie dzień przed meczem), przyjaciół z Barcelony i
wrogów na boisku.
«Z Messim łączą mnie dobre relacje od pierwszego dnia, kiedy poznaliśmy się w La
Masii. Spędziłem z nim trzy niesamowite lata, strzelając gole i asystując. Grać obok niego
było czymś fantastycznym», wspomina Wonderkid, jak nazwali go kibice Arsenalu.
«Jestem bliskim przyjacielem Cesca, którego poznałem w szkółce Barcelony. To
piłkarz kompletny, znakomity w ofensywie i w defensywie, jego gra robi wrażenie»,
odpowiada Messi. I zapewnia, że zarówno on, jak i jego koledzy, mają ogromny szacunek dla
reprezentacji Furia Roja Cesca i Llorente. Mecz w rezultacie jest bardzo wyrównany: do 70.
minuty utrzymuje się remis 1:1. Wtedy Hiszpania traci koncentrację, a Leo zaczyna swój
popis. Najpierw jak na złotej tacy podaje gola Gustavo Obermanowi, który zapewnia
Albicelestes prowadzenie, a dwie minuty później, po jednej ze swoich akcji z założoną
rywalowi siatką, ustala wynik na 3:1.
«Argentyna wygrała zasłużenie, potrafiła wykańczać akcje lepiej niż my», przyznaje
Sáez. O Lionelu mówi: «Jest utalentowany, podejmuje dobre decyzje, widzi bramkarza i wie,
co należy zrobić».
A w półfinale czas na wielki klasyk Argentyna - Brazylia, spotkanie dwóch
poczwórnych mistrzów w tej kategorii. Do tego pamięć o wcześniejszych pojedynkach, jak
choćby w Katarze ‘95, kiedy gole Leonardo Biaginiego i Francisco Guerrero, zapewniły
końcowy triumf. Argentyńczycy grają z czarnymi opaskami na znak żałoby: po dwóch
tygodniach w śpiączce, spowodowanej wypadkiem samochodowym, zmarł Emiliano Molina,
bramkarz Independiente i reprezentacji do lat 17. Po upływie ośmiu minut Albicelestes już
otwierają wynik dzięki pociskowi Messiego spoza pola karnego, który wpada idealnie w róg,
sprawiając, że spektakularna parada bramkarza jest zupełnie bezużyteczna. W drugiej połowie
Renato wyrównuje, ale w ostatnim momencie Pablo Zabaleta, znowu on, po kolejnym
podaniu Leo, kontroluje piłkę po wybiciu brazylijskiego obrońcy i trafia do bramki.
I nadchodzi finał: 2 lipca o 8 wieczorem na Galgenwaard Stadium w Utrechcie.
Przeciwnik: Nigeria, która w półfinale pokonała Maroko. Dzień wcześniej holenderska
telewizja nagradza Messiego złotym butem, trofeum dla najlepszego piłkarza turnieju.
«Jestem szczęśliwy i dziękuję za tę nagrodę - mówi. - Naprawdę jestem bardzo
zaskoczony tym wszystkim, co tutaj przeżywam». I niespodzianki pojawiają się też w finale.
W 38. minucie Messi na lewym skrzydle kontroluje piłkę, zaczyna biec 40 metrów zygzakiem
i wpada w pole karne. Dele Adeleye zdaje sobie sprawę, że nie będzie mógł zabrać mu piłki i
przewraca go. Arbiter Terje Hauge nie ma wątpliwości: karny. Strzela go Leo, bez rozbiegu,
lekko, lewą nogą w prawą stronę bramki Vanzekina, który rzuca się dokładnie w przeciwnym
kierunku: 1:0. W minucie 52. Chinedu Ogbuke strzela gola wyrównującego dla Nigerii.
Minuta 73.: Monday James przewraca będącego w polu karnym Kuna Agüero. Leo znów
melduje się na jedenastym metrze, uderza precyzyjnie w lewą stronę bramkarza. Goool: 2:1.
Argentyna wygrywa swój piąty tytuł w kategorii do lat 20.
Leo Messi jest wielkim bohaterem.
«Co można o nim powiedzieć? Wystarczy podsumować to końcowym obrazkiem
wczorajszej nocy - pisze dzień później dziennik Clarín - z nagrodami dla najlepszego
zawodnika, najlepszego strzelca turnieju, z medalem na piersi i błękitnobiałą flagą na
ramionach».
16. PIŁKA JEST JEGO ZABAWKĄ
Rozmowa z Francisco «Pancho» Ferraro
Wygląd intelektualisty, głos cichy i spokojny. Pancho, jak zwany jest w świecie
futbolu, posiada godne pozazdroszczenia CV: od reprezentacji młodzieżowych po kluby w
Ameryce Południowej i Europie (również w Hiszpanii, gdzie zasiadał na ławce Realu
Valladolid, który zrezygnował z jego usług w kwietniu 2001). Ale jego najpiękniejszymi
wspomnieniami nadal pozostają tamte dni z czerwca i z początku lipca 2005 roku, kiedy z
reprezentacją U-20 zdobył piąty tytuł mistrza świata.
- To prawda. Tamten sukces jest dla mnie powodem do dumy zarówno na poziomie
osobistym, jak i drużynowym. Cieszy mnie to, czego dokonali ci chłopcy, a zwłaszcza tacy
piłkarze, jak Messi, Agüero i Gago, którzy dzięki temu dali się poznać całemu światu.
- Pamięta pan pierwszy raz, kiedy zobaczył Messiego?
- Tak. To były mistrzostwa Ameryki Południowej, w styczniu 2005. Miałem to
szczęście, że mogłem być z drużyną przez 40 dni. José Pekerman zaproponował mi objęcie
reprezentacji U-20 i Hugo (Tocalli, trener) chciał, żebym był z nim, by zobaczyć jak to
wszystko wygląda.
- Jakie było pańskie pierwsze wrażenie?
- Zobaczyłem uprzejmego, drobnego, nieśmiałego chłopca. Był najmłodszy w grupie.
Przybył z Europy i nie był jeszcze zintegrowany z drużyną, fizycznie nie był przygotowany
na 90 minut meczu. Dlatego, po rozmowach z Hugo, wpuszczaliśmy go po przerwie i wtedy
robił różnicę.
- W pierwszym meczu w Holandii ze Stanami Zjednoczonymi też nie wystawił go pan
od początku...
- Miał drobny uraz, dlatego rozpoczął spotkanie na ławce rezerwowych, ale
począwszy od drugiego meczu, z Egiptem, zawsze wychodził w pierwszej jedenastce. Miał
bezdyskusyjne miejsce w składzie. Tym razem przyjechał z Barcelony lepiej przygotowany
pod względem fizycznym i psychicznym. Miał za sobą debiut w pierwszym zespole, był
silniejszy i potrafił odnaleźć się w meczu na wysokim poziomie. Grał jako cofnięty napastnik,
a nie rozgrywający; na trzech czwartych boiska w każdej chwili mógł stworzyć groźną
sytuację. Jego obecność na boisku robiła różnicę.
- Jak odnajdował się w grupie?
- Był szczęśliwy, a z piłką na boisku jeszcze szczęśliwszy. Dzielił pokój z Agüero i
nie sprawiali nam żadnych kłopotów. Przeciwnie, widać było, że są zadowoleni i łączyły ich
bardzo dobre relacje. Odnosili się z wielkim szacunkiem do kolegów i sztabu szkoleniowego.
Do drużyny wnosili odpowiedzialność i pokorę, byli bardzo skromni. Tak naprawdę byli jak
wszyscy w tym zespole, pełnym szczerych, szanujących się chłopców i przede wszystkim
profesjonalistów.
- Mówi pan, że Messi był szczęśliwy z piłką na boisku...
- Tak, powtarzam, że Leo uwielbia grać, a piłka jest jego ulubioną zabawką. Gra
sprawia mu ogromną radość i potrafi ją kopać jak nikt inny. To niesamowite zobaczyć go na
murawie z przytwierdzoną do lewej stopy piłką, którą prowadzi z przyprawiającą o zawrót
głowy prędkością, a do tego doskonale wie, co dzieje się obok niego, czyta grę i ją
wyprzedza. To jest niezwykle trudne i potrafią to tylko najwięksi.
- Jak Maradona?
- Diego był wyjątkowy. To prawda, że od pewnego czasu porównuje się jednego z
drugim. Ja mogę tylko powiedzieć, że obaj zostali dotknięci czarodziejską różdżką. Jednak
Messi nie potrzebuje być porównywany do nikogo. On jest piłkarzem odmiennym,
genialnym, który w każdej akcji czymś zaskakuje i to właśnie ludzie w nim uwielbiają.
- Czym był dla Messiego tamten mundial U-20?
- Wtedy nastąpiła eksplozja jego talentu. Dzięki temu poznał go cały świat. Przed
wyjazdem do Holandii w Argentynie niewielu znało jego umiejętności. Kiedy wrócił, był
idolem. Najlepszy piłkarz, strzelec turnieju, dwa jego gole w finale... Był osobowością,
piłkarzem, na którego czekał cały naród.
- I cały naród oczekiwał, że na Mundialu 2006 zagra z Niemcami, ale Messi został na
ławce. Pan był na mistrzostwach z chłopcami, którzy byli sparingpartnerami dla reprezentacji,
od lat zna pan bardzo dobrze José Pekermana. Co wydarzyło się w tamtym ostatnim meczu?
- Kontuzja Pato (Abbondanzieriego) zabrała nam jedną zmianę i później José musiał
inaczej spojrzeć na ten mecz, potrzebował innego zawodnika, innej taktyki. Ale nie mam
najmniejszej wątpliwości, że Pekerman był jednym z najlepszych trenerów drużyn
młodzieżowych. Kto mógłby lepiej prowadzić takiego 18-latka, jakim był Messi?
- Zostawmy te polemiki i porozmawiajmy o jego ewolucji po tamtym mundialu.
- Wydaje mi się, że Messi nadal dorasta i jeszcze nie osiągnął szczytu. Dorasta z tą
swoją nieodłączną skromnością. Nie lubi, gdy się o nim mówi, nie robi niczego
kontrowersyjnego, on chce po prostu spokojnie grać. Znajduje schronienie dzięki
najbliższym, ojcu, matce i rodzeństwu, którzy, tak jak podczas mundialu w Holandii,
wspierają go i pomagają mu.
17. PRZYJACIEL
Rozmowa z Pablo Zabaletą
Celia, matka Leo, mówi o nim tak: «To jest bardzo dobry człowiek». I cieszy się, że
jej syn trzyma się kapitana reprezentacji do lat 20., która wygrała mundial, wcześniej
zawodnika RCD ­Espanyol, obecnie Manchesteru City. Dorastał w Arrecife i przed
wyjazdem do Europy zbierał doświadczenie w San Lorenzo. I chociaż ma tylko 26 lat,
wszyscy uznają go już za weterana, kogoś, komu można ufać.
- Kiedy poznał pan Leo?
- W reprezentacji U-20, która dla nas wszystkich była wspaniałym poligonem
doświadczalnym i przyniosła nam mnóstwo radości, kiedy wygraliśmy mundial w Holandii.
To tam narodziła się między nami piękna przyjaźń. Trzymaliśmy się także z Kunem (Agüero)
i Oscarem (Ustarim). To była fantastyczna grupa...
- Co było w niej szczególnego?
- Dobra atmosfera, zrozumienie, chęć wygrywania...
- Ale dla Leo nie było łatwo się zintegrować...
- Nie, nie sądzę... problem polegał na tym, że nikt go nie znał. Jako mały chłopiec
wyjechał do Hiszpanii, tam miał swoje życie. W Argentynie piłkarze dość wcześnie debiutują
w Primera División, dzięki czemu bardzo szybko dojrzewają, nabierają niezbędnego rytmu.
Leo przyjechał z Barcelony, ale zaadaptowanie się nie zajęło mu dużo czasu i w Holandii
pokazał, co potrafi. Swoją grą zaczął podbijać świat.
- A po tamtym mundialu nadeszły kolejne ważne momenty.
- W Budapeszcie dzieliłem z nim pokój, kiedy debiutował w dorosłej reprezentacji,
chociaż dla Leo nie był to szczęśliwy mecz. Kolejne radosne chwile, które dzieliliśmy, to
olimpijskie złoto w Pekinie.
- A teraz, kiedy mieszka pan w Manchesterze, jak wyglądają pańskie relacje z
Lionelem?
- Dość często rozmawiamy przez telefon i widujemy się na zgrupowaniach
reprezentacji. Wcześniej, gdy mieszkałem w Barcelonie, wychodziliśmy do restauracji na
argentyńską pieczeń. Co najbardziej lubimy? Dobry stek z chorizo. Spotykaliśmy się też
popołudniami, by napić sie mate i porozmawiać o futbolu. Dyskutowaliśmy o reprezentacji, o
lidze argentyńskiej i o tym, co działo się w Hiszpanii.
- Jaki jest Messi widziany okiem przyjaciela?
- Jest bezpośrednim, normalnym chłopakiem, który zazwyczaj spędza czas w domu i
który bardzo kocha swoją rodzinę. Uważam, że jest lepszym człowiekiem niż piłkarzem.
- A jako futbolista?
- To perła. Posiada dar od Boga, który objawia się w sposobie, w jaki porusza się z
piłką. Ogromne wrażenie robi na mnie łatwość, z jaką przemieszcza się z futbolówką z
zawrotną prędkością. To niesamowite, co on potrafi robić, jak zdejmuje z siebie obrońców,
jak piłka zawsze przykleja mu się do stopy. Jest zdolny, co pokazał już wielokrotnie, wziąć na
swoje barki odpowiedzialność za drużynę i rozstrzygnąć mecz. I nie czuje żadnej presji.
Niesamowite. Leo jest podobny do Maradony, chociaż Diego jest wyjątkowy i porównywanie
ich zakrawa na szaleństwo. Jako przyjaciel bardzo się cieszę, że tak dobrze mu się wiedzie.
- A zatem, co chciał pan powiedzieć przez to, że «jest lepszym człowiekiem niż
piłkarzem»?
- Miałem na myśli skromność Leo. Nie zmienił się odkąd go poznałem. Sława nie
zawróciła mu w głowie, nie odbiła mu woda sodowa od tylu komplementów. Nadal jest
wielkim przyjacielem.
18. SERIAL
3 października 2005
26 sierpnia rozpoczyna się sezon 2005/06. Kampania numer 75 ma nowego bohatera
w osobie Robinho, czarnej perły Los Blancos, od której oczekuje się, że będzie brylować jak
dwaj pozostali Brazylijczycy: Ronaldinho i Ronaldo. Sezon, jak zawsze, stojący pod znakiem
odwiecznej rywalizacji na linii Real Madryt - FC Barcelona. Aktualny mistrz pierwszy mecz
gra na wyjeździe, na stadionie Mendizorroza przeciwko Alavés. Messiego nie ma na boisku,
ani na nawet na ławce rezerwowych. Dziwna sprawa, tym bardziej że młody Argentyńczyk
nie dalej jak dwa dni wcześniej był bezdyskusyjnym bohaterem turnieju o Trofeo Gamper.
Wyjaśnienie nadchodzi poprzez oficjalny komunikat.
«Futbol Club Barcelona zdecydował nie powoływać piłkarza Leo Messiego na mecz z
Alavés. Jest to podyktowane ostrożnością, uwzględniającą lukę prawną odnośnie zawodników
spoza Unii Europejskiej, która wkrótce powinna zostać naprawiona».
Co się wydarzyło? Otóż 8 lipca Królewska Hiszpańska Federacja Piłkarska (RFEF)
zmodyfikowała punkty głównego regulaminu, które dotyczą „piłkarzy zasymilowanych”,
czyli nie posiadających obywatelstwa Unii Europejskiej, w wieku od 17 do 19 lat,
dorastających w szkółce hiszpańskiego klubu. Owa modyfikacja powinna zezwolić na
wystawienie w meczu ligowym młodego zawodnika spoza UE, nawet jeśli klub wyczerpał
limit trzech miejsc przeznaczonych dla piłkarzy spoza wspólnoty. Messi spełnia wszystkie
wymagania zapisane w regulaminie, dlatego, mimo że trzy miejsca są już zajęte przez
Ronaldinho, Eto’o i Márqueza, powinien móc grać. Jednak nowa norma, krytykowana przez
niektóre kluby, które uznają ją za doraźny środek dla Barcelony i dla Leo, musi być jeszcze
zaakceptowana przez Ligę Futbolu Zawodowego (LFP) i zatwierdzona przez Najwyższą Radę
Sportu (CSD). W ten sposób «mając na uwadze tę prowizoryczną sytuację, dział prawny FC
Barcelona zaleca niepowoływanie piłkarza».
Sytuacja trudna do zrozumienia, zwłaszcza że w minionym sezonie (2004/05) bez
profesjonalnej licencji, ani obywatelstwa Unii Europejskiej, a tylko z młodzieżową kartą
zawodnika Barcelony B występującego w Segunda División, Leo zagrał w Champions
League z Szachtarem Donieck, a także w siedmiu meczach ligowych.
Zadebiutował w sobotę, 16 października 2004, na Montjuic, w derbach Katalonii
przeciwko RCD Espanyol. Po dziesięciu minutach od wejścia na murawę, zastępując Deco,
pierwszą piłkę dostaje od Bellettiego: interesująca akcja, ale nic wyjątkowego, godnego
zapamiętania. Tak czy inaczej dla Leo jest to niezapomniany wieczór. Rzeczywistością staje
się jego dziecięce marzenie, kiedy w wywiadzie dla La Capital deklarował, iż jego celem jest
«dotarcie do Primera División». Chociaż z w tamtym czasie sądził, że osiągnie to z Newell’s,
drużyną swego serca.
I nie tylko debiut, ale jest także pierwszy gol w lidze. 1 maja 2005, tablica wyników
na Camp Nou wskazuje trzy minuty do zakończenia spotkania, Barça wygrywa 1:0 z
Albacete. Frank Rijkaard zmienia Samuela Eto’o, wpuszczając na boisko Messiego na
nietypową dla niego pozycję: środkowego napastnika. Młodzian, 17 lat i 10 miesięcy,
wykorzystuje podanie Ronaldinho i, lobem, pokonuje bramkarza rywali, Valbuenę. Czysta
radość, Leo nie wie co robić, ostatecznie krzyczy ze szczęścia uczepiony pleców swego
przyjaciela Ronniego. Jest najmłodszym piłkarzem w historii klubu, który strzela gola w lidze
(rekord, który 20 października 2007 roku odbierze mu Bojan Krkić w meczu z Villarreal).
Jak widać, w pierwszej drużynie wiedzie mu się dobrze, jednak po 1 maja
Argentyńczyk nie występuje już w żadnym oficjalnym spotkaniu, nawet wtedy, gdy Barça
zapewnia sobie 17. ligowy tytuł.
Na początku sezonu 2005/06 nie gra też w Superpucharze Hiszpanii z Betisem. W
pierwszym meczu ląduje na trybunach, w rewanżu nie ma go nawet na liście powołanych. A
zatem jeszcze przed oficjalnym komunikatem klubu jest coś, co nie funkcjonuje jak należy i
władze Barcelony o tym wiedzą. Sprawa Messiego jest otwarta. Na klub spadają gromy
krytyki. Dlaczego wcześniej niczego nie zrobiono? Dlaczego nie przyznano mu
obywatelstwa, tym bardziej że Argentyńczyk może posiadać podwójne obywatelstwo po
dwóch latach mieszkania w Hiszpanii?
Wobec tego, że chłopiec nie może rozgrywać meczów ligowych, pojawia się nawet
pomysł, by wypożyczyć go do innego klubu, gdzie byłby wakat dla zawodnika spoza Unii
Europejskiej. Ale ta ewentualność zostaje natychmiast odrzucona. Poza tym z każdym dniem
narastają pogłoski o zainteresowaniu nim ze strony innych europejskich drużyn, jak choćby
Interu. Massimo Moratti, prezydent mediolańskiego klubu, nigdy nie ukrywał chęci
pozyskania piłkarza i nawet złożył atrakcyjną finansowo propozycję Jorge Messiemu, który,
trzymając karty w ręku, stara się naciskać na Barcelonę, aby rozwiązała tę sprawę.
Tymczasem 31 sierpnia (data, kiedy upływa regulaminowy termin zgłoszenia składów
drużyn) FC Barcelona odnawia legitymację Messiego jako zawodnika drużyny rezerwowej,
grającej w Segunda División B. A 16 września podpisany zostaje profesjonalny kontrakt z
piłkarzem. Czas trwania: 9 lat, do 2014 roku. Uposażenie, według niektórych wersji, oscyluje
wokół 3 milionów euro za sezon, a klauzula odstępnego wynosi 150 mln euro.
W rzeczywistości potwierdzenie podpisania kontraktu pojawiło się już w czerwcu.
«Tydzień po 18. urodzinach Leo Messi otrzymał najlepszy prezent. Dyrektor sportowy, Txiki
Begiristain, pojechał do Utrechtu w Holandii, w towarzystwie ojca piłkarza, aby podpisać
nową umowę, która wiąże go do 2010 roku», można przeczytać na stronie Barcelony 30
czerwca, podczas gdy chłopiec jest na mundialu U-20.
Interpretacji odnośnie tej rozbieżności w datach jest wiele. Niektórzy twierdzą, że
Leo, już pełnoletni, po prostu zaakceptował warunki nowego kontraktu, inni widzą
możliwość, że kontrakt został ostatecznie zmodyfikowany we wrześniu, ponieważ niektóre
zapisy o premiach nie satysfakcjonowały ojca piłkarza; nie brakuje też tych, którzy uważają,
że zmieniono czas trwania kontraktu, z pięciu do dziewięciu lat oraz tych, którzy sądzą, że
wrześniowa umowa to nic innego jak deklaracja intencji, wstęp do podpisania w pełni
zawodowego kontraktu w przyszłym roku. Fakt jest taki, że kwestia nowej umowy doda
kolejne strony scenariusza do tego osobliwego serialu, którego kolejny odcinek pojawia się 20
września. Komisja Ligi Futbolu Zawodowego decyduje przygniatającą większością głosów:
norma
dotycząca
„piłkarzy
zasymilowanych”
zaproponowana
przez
federację
i
Stowarzyszenie Hiszpańskich Piłkarzy (AFE) nie wchodzi w życie. Ci najbardziej wierni linii
wyznaczonej przez władze blaugrana mówią o zmowie przeciwko Barcelonie zaplanowanej
przez najbardziej wpływowych w hiszpańskim futbolu. Pewne jest jedno: Messi nie może
grać w lidze. Może za to uczestniczyć w Champions League. Bez najmniejszego problemu.
UEFA, po przestudiowaniu dokumentów nadesłanych przez Barcelonę, wyraża zgodę. To nic
dziwnego: Leo już w minionym sezonie występował w najważniejszych rozgrywkach na
kontynencie. Teraz w pierwszym meczu Ligi Mistrzów z Werderem Brema, najgroźniejszym
rywalem grupy C, Argentyńczyk błyszczy. Wchodzi w drugiej połowie. Wywalcza rzut
karny, który na gola zamienia Ronaldinho i grzebie nadzieje Niemców stawiając kropkę nad i.
Świetny występ. Do tego stopnia, że w następnym meczu na Camp Nou, przeciwko Udinese,
wszyscy widzą go w wyjściowym składzie. Ale dzień wcześniej, 26 września, nadchodzi
wiadomość, która wreszcie powinna zakończyć całą sprawę. Lionel Andrés Messi Cuccittini o
godzinie 13 stawia się przed sędzią Fernando Albertim Vecino i deklaruje «że nie zrzeka się
obywatelstwa argentyńskiego; że przysięga/obiecuje wierność Królowi oraz posłuszeństwo
Konstytucji i hiszpańskiemu prawu; że wybiera Katalonię jako miejsce stałego zamieszkania;
że prosi o wpisanie go jako Hiszpana do rejestru urzędu stanu cywilnego».
Słowem: Leo otrzymał obywatelstwo, jest już członkiem Unii Europejskiej.
Barça przedstawia dokument federacji. Odpowiedź jest natychmiastowa i pozytywna:
«Zgodnie z obowiązująca normą, (federacja) przyznaje wzmiankowanemu piłkarzowi
możliwość występów w swoim klubie, uwzględniając jego status Hiszpana ze wszystkimi
uprawnieniami».
1 października, w szóstej ligowej kolejce, przeciwko Realowi Saragossa, będzie mógł
wybiec na boisko bez żadnych obciążeń. Tej soboty to publiczność na Camp Nou powołuje
go, upatrując w nim zbawcę narodu: Barça przegrywa 0:2. Leo wchodzi w drugiej połowie.
Nie dokonuje cudów, chociaż w ostatnim momencie podopiecznym Rijkaarda udaje się
zremisować. Wszystko dobre, co się dobrze kończy, ale nie w tym wypadku.
Dwa dni później, w poniedziałek, 3 października, Deportivo La Coruna, następny
rywal drużyny azulgrana, wysyła list do LFP z kopią do Komitetu Dyscyplinarnego RFEF, w
którym wnosi «skargę konstytucyjną», prosząc o wszczęcie dochodzenia w procesie
nacjonalizacji piłkarza Barcelony. «Pozwolenie na grę dla zawodnika - pisze Deportivo zostało uzyskane (i przyznane) poza obowiązującym terminem, który wygasł 31 sierpnia i
który nie zostanie otwarty do końca grudnia».
Głównym motywem skargi «jest przywrócenie równości wobec wszystkich klubów,
która została naruszona, jak również, kiedy będzie toczone dochodzenie, potrzeba
wnioskowania o wszczęcie postępowania w sprawie wystawienia niezgodnego z prawem
składu».
Władze Alavés, które już groziły rozpętaniem burzy, idą jeszcze dalej: proszą LFP, by
zakazała Messiemu gry. Licencja piłkarza jest, z ich punktu widzenia, żadna i «istnieją
podstawy, by sądzić, że ta procedura była przypuszczalnym złamaniem prawa». Dlaczego?
Ponieważ «Barcelona nie mogła przyznać profesjonalnej licencji Messiemu 31 sierpnia, czyli
do dnia, kiedy kończył się czas, by to zrobić, ponieważ wtedy był on obcokrajowcem wyjaśnia Javier Tebas, doradca prawny Alavés i jednocześnie wiceprezydent LFP. - Teraz,
kiedy dostał obywatelstwo hiszpańskie i ma licencję piłkarza drużyny młodzieżowej, stawiają
na zawodnika w pierwszej drużynie, mimo że czas na rejestrowanie nowych piłkarzy już
minął».
Wniosek: Leo nie może grać, jako piłkarz Unii Europejskiej, do stycznia. Poza tym «z
kontraktem, który podpisał, jak Messi może występować z kartą juniora i to w pierwszym
zespole?», pyta Tebas.
Joan Laporta traci cierpliwość i deklaruje: «Posiadamy właściwą podstawę prawną.
Nie wiem, co jeszcze chcą, byśmy zrobili. Sprawa została załatwiona na drodze
administracyjnej i teraz kiedy posiada już hiszpański paszport, nadal robią problemy. Nie
wiem skąd tak wielki interes w tym, by zaszkodzić karierze piłkarza. Tka się pajęczynę, aby
uniemożliwić Messiemu grę w Barcelonie».
Prezydent kontratakuje i nawet czyni aluzje historyczne: «Nie chcę myśleć, że teraz, w
czasach, gdy istnieją prawa i wolność demokratyczna, znów dzieje się to, co dawniej, jak
sprawa Di Stéfano».
Kilka słów dla odświeżenia pamięci: Alfredo Di Stéfano, «Blond Strzała», przybył do
Hiszpanii z Argentyny w 1953 roku, aby grać w Barcelonie. Jednak interwencja ważnych
osób reżimu sprawiła, że sprawa nabrała charakteru narodowego i transfer unieważniono.
Wszystkim zajął się nawet gabinet rady ministrów, utrzymując, że ze względu na wagę
piłkarza, nie powinien on być na wyłączność własnością Katalończyków, dlatego podjęto
«salomonową» decyzję, że zawodnik rozegra jeden sezon w Barcelonie i drugi w Realu
Madryt. Rozwiązanie, które kataloński klub, na szczęście dla Los Blancos, odrzucił.
Jednak przeszłość nie powtarza się. Słowa Laporty są tylko upiorami, które nie
powrócą. Chociaż prawda jest taka, że przypadek Messiego znajduje się na stronach
wszystkich gazet sportowych w kraju i wywołuje skandal w Argentynie. 18 października
nadchodzi pierwsza decyzja Komisji Dyscyplinarnej RFEF, która stanowi, że «Messi, po
nacjonalizacji, może dalej występować w lidze jako Hiszpan». Trwają jednak protesty ze
strony Alavés i Deportivo, apelacje i kontrapelacje, orzeczenia i ostre dyskusje, ale w tym
czasie Leo nadal gra. Cały czas wykonuje swoją pracę w lidze z wyjątkiem spotkania z
Deportivo, w którym Rijkaard decyduje się nie wystawiać go, ponieważ właśnie wrócił ze
zgrupowania reprezentacji i galicyjski klub zagroził odwołaniem meczu jeśli Argentyńczyk
wystąpi. Sprawa toczy się dalej w gabinetach aż do następnego roku, ale na boisku nie daje
się odczuć jej ciężaru. 19 listopada Messi debiutuje na Santiago Bernabéu. To jego pierwszy
klasyk. Niespełna miesiąc później, 14 grudnia, na Camp Nou odbiera trofeum Golden Boy,
nagrodę, którą turyński dziennik sportowy Tuttosport przyznaje co sezon najlepszemu
piłkarzowi przed 21. rokiem życia. Dzięki sukcesowi na mundialu U-20 w Holandii, Messi
deklasuje swoich konkurentów: Anglik Wayne Rooney musi zadowolić się 127 punktami
przy 225 Argentyńczyka. Kolejne uznanie, które nadchodzi we właściwym momencie.
Brakuje zaledwie sześciu miesięcy do mundialu w Niemczech i wszystkie te zaszczyty
sprawiają, że Pchła jest postacią coraz bardziej pożądaną przez większych i mniejszych
sponsorów. Od McDonald’s po Pepsi, od Repsol YPF po jogurty La Serenísima, od chipsów
Lay’s po buty Storkman, od sprzętów gospodarstwa domowego Garbarino po Mastercard.
Tylu na niego stawia, że w końcu swoją pracę dzieli z Maradoną. Zostają uchwyceni, kiedy
podpisują autografy na telewizorze: «Patrzcie na tych, którzy podpisują: są najlepsi».
Lionel gra ze wszystkimi i wszystkim. «Piłka skórzana: 30 pesos, piłeczka tenisowa:
12 pesos, kilogram pomarańczy: 3 pesos - głosi spot Mastercard, pokazując jednocześnie
chłopca bawiącego się piłką, piłeczką tenisową i pomarańczą, aby całość skwitować: „To, że
istnieje nadzieja po Diego, bezcenne”».
Gra, razem z niepocieszonymi chłopcami, dla Bubaloo, tańczy z piłką w rytm tanga
dla Pepsi. Ale to nic w porównaniu z ostatnimi kampaniami, jak ta z Mesjaszem, który wznosi
się do nieba dla AStyle, włoskiej firmy produkującej kaski i ubrania sportowe albo ten z
futbolową babcią dla Air Europa w końcówce 2007 roku.
Ale nie warto tracić czasu na opisywanie obrazków, lepiej zajrzeć na You Tube, by
tam odkryć, w jaki sposób reklama wykorzystała wizerunek i magiczne umiejętności
Messiego, aby sprzedać praktycznie wszystko.
To, że pod koniec 2005 i na początku 2006 roku Leo jest już osobą bardzo pożądaną
na rynku reklamowym, nie podlega dyskusji. Najlepiej pokazuje to wojna, która wybuchła
między firmą Nike, amerykańskim gigantem produkującym odzież sportową i Adidasem,
niemiecką marką z trzema paskami.
19. ŚWIEŻE POWIETRZE
Rozmowa z Fernando Solanasem, szefem marketingu sportowego Adidas Iberia
- Czy to prawda, że Nike i Adidas, dwóch gigantów wśród producentów odzieży
sportowej, skończyło przed sądem z powodu Messiego?
- Tak, ale proszę pozwolić mi opowiedzieć tę historię od początku. W 2003 roku po
raz pierwszy miałem kontakt z Jorge, ojcem Lionela i jednocześnie jego reprezentantem. W
tamtym czasie Messi miał kontrakt z Nike, ale tylko na sprzęt sportowy: w zamian za
wykorzystywanie jego wizerunku dostarczali mu buty, ubrania, etc. Jorge powiedział mi, że
byli zadowoleni ze współpracy z amerykańską firmą, ponieważ postawili na Lionela już dwa
lata wcześniej, kiedy miał zaledwie 14 lat i grał w drużynie Cadete Barcelony. Nie zamierzali
niczego zmieniać. Ale ja nie chciałem stracić kontaktu i rok później (gdy kończyła się umowa
z Nike) porozmawiałem z nim raz jeszcze, nakłaniając do negocjacji z nami.
- Przepraszam, że przerywam. Messi w 2003 roku miał tylko 16 lat i już
międzynarodowa firma, jaką jest Adidas, starała się «ukraść» go konkurencji...
- Nasza praca polega na wyławianiu przyszłych gwiazd. Dlatego ufamy naszym
specjalistom. Ja sam grałem w piłkę. Uwielbiam ten sport, mogę mieć dobre oko do
zawodników, ale żeby zdecydować w kwestii naszych inwestycji, polegam wyłącznie na
opinii trenerów, skautów, słowem tych, którzy pracują z młodymi piłkarzami. I w tamtym
czasie wszyscy byli zgodni co do tego, że Messi jest perłą w szkółce Barcelony. Eksplozja
jego talentu zbliżała się wielkimi krokami... Nie mogłem czekać.
- Dobrze, kontynuujmy...
- Kiedy skończył się kontrakt z Nike, Jorge Messi decyduje się nie wiązać z żadną
inną firmą. Nadal otrzymuje sprzęt sportowy od Nike, ponieważ sponsoruje Barcelonę, ale dla
swego syna chce zaczekać. Widzę, że na mundialu U-20 w 2005 występuje w stroju Nike.
Messi jest już piłkarzem pierwszej drużyny azulgrana, a w Holandii wiedzie mu się
znakomicie. Sądzę, że w tym momencie do jego domu docierają również bardzo interesujące
propozycje z innych europejskich klubów, jak ta z Juventusu.
- A co się dzieje na polu marketingowym?
- Dwa dni przed wyjazdem do Holandii Jorge podpisuje list intencyjny z Nike. Później
sprawy się komplikują: mijają miesiące, oni nadal negocjują, nie dochodząc do
porozumienia... aż włączyliśmy się my. Złożyliśmy interesującą ofertę pod względem
finansowym i promocyjnym wobec zbliżającego się mundialu w Niemczech. I w styczniu
2006 roku podpisaliśmy kontrakt obowiązujący do 30 czerwca 2010.
- Spekuluje się, że na poziomie finansowym Adidas zaproponował roczne zarobki pięć
razy wyższe niż te oferowane przez Nike... I mówi się o kwocie ponad miliona dolarów.
Prawda czy fałsz?
- Kwoty są zawsze poufne. Nie możemy ujawnić warunków kontraktu.
- Dobrze, a zatem kontynuujmy opowieść, bo tutaj właśnie zaczyna się wojna między
Adidasem i Nike. Dlaczego, kiedy Messi po raz pierwszy wkłada buty Adidas Predator, w
meczu z Realem Saragossa w Pucharze Króla, w którym strzela gola, Nike się oburza i
deklaruje: «Messi ma umowę z nami i zrobimy wszystko, co w naszej mocy, aby ją
wypełnił»?
- Tak. Nike wstąpiło na drogę sądową i sędzia zdecydował, tymczasowo, że Leo
będzie grał używając sprzętu Nike.
- Ale to wy w końcu wygraliście tę batalię... prawda?
- Nie nazwałbym tego batalią, chociaż sąd ostatniej instancji orzekł, że Messi nie miał
żadnego porozumienia z Nike. Od tamtego momentu zaczęliśmy już spokojnie pracować z
Leo.
- Co reprezentuje Messi w świecie futbolu i w świecie marketingu sportowego?
- Leo jest kimś nowym, świeżym powietrzem, jest nowym Maradoną. Na boisku jest
jak postać z kreskówki. Mówiąc krótko: jest bardzo atrakcyjną osobą.
- Nikt nie kwestionuje jego uroku na poziomie piłkarskim, ale jako osobowość... on
jest bardzo skromnym i nieśmiałym chłopcem... czyż nie?
- I właśnie taki podoba się ludziom. Chcą, żeby był to ktoś normalny, chłopiec, który
uwielbia spędzać czas z rodziną i przyjaciółmi, który gra na PlayStation i nie jest świadomy
zawirowania, jakie powoduje wokół. Jego prostota jest jego wielką zaletą. Zdecydowana
większość gwiazd sportu sprawia wrażenie, jakby żyła w innym świecie, bardzo oddalonym
od naszego. Leo, dzięki swej nieśmiałości, jest bliski wszystkim sympatykom futbolu.
- Porozmawiajmy o waszej kampanii «Impossible is nothing», której jednym z
bohaterów jest Messi.
- To są prawdziwe historie, opowiedziane przez nasze gwiazdy. Chodzi o to, by
przekazać klientowi, że nic nie jest niemożliwe. I Leo w tym wypadku opowiada historię
swego życia: o 11-letnim chłopcu, którego rozwój fizyczny był na poziomie 8-latka, ale
potrafił pokonać tę przeszkodę i osiągnąć sukces. Dzięki pracy, uporowi, silnej woli nic nie
jest niemożliwe. Leo jest tego doskonałym przykładem.
- Co sprzedaje Leo?
- Autentyczność.
- Gdzie sprzedaje?
- Jego siła tkwi w Ameryce Południowej, w Hiszpanii i w Azji, przede wszystkim w
Japonii.
- Dlaczego w Japonii?
- Ponieważ Leo jest niski. Wydaje się to bez znaczenia, ale tak nie jest. Japończycy
bardzo identyfikują się z tym niskim i zwinnym z piłką przy nodze piłkarzem.
- Jak to wygląda w Europie?
- Też cieszy się dużym powodzeniem. Na przykład w Anglii dzięki meczom
Champions League przeciwko Chelsea, Manchesterowi United i Arsenalowi.
- A jakie są oczekiwania Adidasa wobec Messiego na przyszłość?
- Chcemy, by rozwijał sie tak samo, jak robił to do tej pory.
- Nie boicie się, że jego gwiazda zgaśnie, że taka eksploatacja medialna i reklamowa
może wyrządzić krzywdę tak młodemu piłkarzowi, jak stało się w innych przypadkach?
- Będziemy musieli bardzo o niego dbać i delikatnie się z nim obchodzić.
20. DZIECKO MECZU
22 lutego 2006
W Londynie jest zimno. Okropnie zimno. Na Stamford Bridge rozgrywany jest
pierwszy mecz 1/8 finału Champions League. Na boisku pełno błota, co w prasie już
wywołało mnóstwo dyskusji. Atmosfera rozgrzana, bardzo rozgrzana, i bardzo angielska. Z
jednej strony Chelsea ze swoją rozsądną, defensywną, siłową i nieprzebierającą w środkach
grą, najsilniejsza drużyna w Europie. Z drugiej strony Barça, z utalentowanymi piłkarzami,
fantazyjną grą i zamiłowaniem do futbolowego spektaklu. Piękny piłkarski model, chociaż
czasem uważany za kruchy mechanizm, z łatwością dający się złamać. I jedni, i drudzy są
liderami w swoich ligach, a w końcówce 2005 roku grali wprost fantastycznie. Nowego roku
nie zaczęli jednak dobrze: Chelsea w Premier League straciła trzy gole na stadionie
Middlesbrough, a w Pucharze Anglii przeżywała katusze nie do opisania w starciu ze
skromnym Colchester. Barça, bez Eto’o, który był na Pucharze Afryki i bez kontuzjowanego
Xaviego, została wyeliminowana z Pucharu Króla przez Real Saragossa, zaś w lidze, bez
Ronaldinho, przegrała dwa mecze. Bolesna była zwłaszcza porażka z Valencią, która w tabeli
zbliżyła się już na odległość sześciu punktów.
Zostawiając z boku te okoliczności, skupmy się na meczu, który oferuje wiele
interesujących starć. Między zdobywcą Złotej Piłki Ronaldinho i Frankiem Lampardem, który
w plebiscycie zajął drugie miejsce; między Eto’o i Drogbą, czyli pierwszym i drugim w
głosowaniu na najlepszego piłkarza afrykańskiego. Do tego wyzwanie między trenerami: po
jednej stronie słynący z teatralnych zachowań José Mourinho, po drugiej emanujący
spokojem Frank Rijkaard; dwaj szkoleniowcy prezentujący zupełnie odmienne style.
Poza tym jest jeszcze odwieczny temat rewanżu, czy też zemsty, który zawsze istnieje
w futbolu. Niewielu zapomniało o tamtej porażce i trzech golach w ciągu 19 minut, którymi
The Blues skarcili zespół blaugrana 8 marca 2005 roku w drugim meczu 1/8 finału
Champions League. Barcelona przystępowała do tamtego spotkania z relatywną przewagą,
2:1 wywalczone na Camp Nou, jednak seria błędów w defensywie, wynikających z braku
dojrzałości i koncentracji, jak stwierdził Rijkaard, zmusiła zespół blaugrana, bezskutecznie,
do odrabiania strat. Mimo wyczynów Ronaldinho i ciągu niewykorzystanych okazji, ta Barça,
która już uważała siebie za nowy Dream Team, musiała znieść widok Mourinho
wyskakującego na murawę i posyłającego pocałunki kibicom, nie licząc wyzwisk, popchnięć i
awantury, jaka rozpętała się pomiędzy piłkarzami i ochroniarzami, w którą uwikłany został
nawet holenderski trener. Powrót do domu był gorzki, pełen refleksji nad popełnionymi
błędami i oskarżeń pod adresem arbitra Pierluigiego Colliny (czyniła to hiszpańska prasa) o
to, że nie podyktował kilku karnych i nie zauważył faulu Carvalho na Valdésie przy golu na
4:2 strzelonym przez Terry’ego. Słowem: o to, że faworyzował Chelsea.
A wiadomo, że w takich wypadkach przeszłość zawsze ma ogromne znaczenie. W
gazetach sportowych pojawiają się wielkie tytuły, można odnieść wrażenie, że chodzi o jakiś
telewizyjny serial zatytułowany «Zemsta», napięcie kumuluje się na barkach zawodników,
którzy o 20.45 wybiegają na boisko. Wyjściowe składy są takie, jak zapowiadano: w Chelsea
brakuje Drogby, którego w ataku zastępuje Hernan Crespo, podczas gdy w obronie
potwierdza się obecność Asiera del Horno, a także byłego piłkarza Realu Madryt, Claude’a
Makelele. W zespole Barcelony Thiago Motta tworzy parę pivotów z Edmílsonem. Andrés
Iniesta, od dłuższego czasu występujący w podstawowym składzie, mecz zaczyna na ławce
rezerwowych. Na żółtej koszulce Leo Messiego widnieje numer 30. Wybiega na murawę, dla
wielu jest tylko dzieckiem. Jak on może znieść takie napięcie, trudne do opanowania dla
dorosłych? Wydaje się, że w ogóle go nie odczuwa. Młodzieńcza nieświadomość? A może
zwyczajnie się nie boi? Odpowiedź nadchodzi w trzeciej minucie: pierwszy strzał na bramkę
jest Argentyńczyka. Petr Cech chwyta piłkę bez problemu. Nie, ewidentnie się nie boi. I
udowadnia to w kolejnych minutach, jest niczym mysz, która pcha się w każde dostępne
miejsce. Biega tam i z powrotem, przechwytuje piłkę, zagrywa kombinacyjnie z kolegami,
stwarza pierwszą okazję do zdobycia gola i zasiewa panikę w szeregach obronnych The
Blues. Prawdziwa zmora dla Del Horno, który w minucie 31. odciska swoje korki na jego
prawej nodze. Nie ma kartki, nie ma żadnego protestu ze strony Pchły. Gra toczy się dalej.
Ale sześć minut później ma miejsce akcja, która baskijskiego obrońcę kosztuje wyrzucenie z
boiska, a Chelsea grę w osłabieniu. Co się dzieje? Messi kontroluje piłkę, wytrzymuje twarde
wejście przeciwnika, walczy bark w bark z Robbenem, który ostatecznie wygrywa i zabiera
mu piłkę, ale młodzian nie ustępuje. Stara się pokonać go to z jednej strony, to z drugiej, na
krawędzi linii boiska. W końcu, tuż przy osadzonej w rogu chorągiewce, przejmuje
futbolówkę. Teraz Robbena ma przed sobą, radzi sobie z nim zakładając siatkę, ale
natychmiast nadciąga niebieski pociąg, który na niego wpada. «Widziałem, że obrońca zbliżał
się z całą mocą, ze złymi intencjami i podskoczyłem... dlatego nie zdołał mnie podciąć»,
wyjaśni później Argentyńczyk. Żółta koszulka wije się na ziemi, podobnie jak niebieska Del
Horno. Wokół rozpętuje się awantura. Wszyscy się zbiegają. Robben i Gudjohnsen wykłócają
się z sędzią liniowym. Deco i Ronaldinho doskakują do Del Horno. Między Puyolem i
Robbenem dochodzi niemal do rękoczynów. Motta i Edmílson starają się załagodzić sytuację.
Terry dyskutuje z panem Terje Hauge, norweskim arbitrem, a Ronnie mówi mu coś na ucho.
Czerwona kartka. Del Horno protestuje, Motta bije brawo, Makelele robi wyrzuty. Gra zostaje
wznowiona, a Mourinho reorganizuje drużynę. Ściąga Joe Cole’a i na lewą obronę posyła
Geremiego, podczas gdy Ferreira ma zajmować się Messim. Ale nic nie ulega zmianie. Ani
faule, ani kopniaki nie przestraszyły chłopaka, który nie oddala się od gry, nie odstawia nogi,
bliska agonii wściekłość The Blues nie robi na nim wrażenia i niewzruszony kontynuuje swój
monolog. To on szaleje po prawej stronie, on oferuje apetyczne podania Ronaldinho i Deco,
którzy jednak nie są w stanie ich wykorzystać. Argentyńczyk jest zbyt osamotniony, drużyna
mu nie pomaga, nie jest w stanie narzucić swojej gry. Tymczasem Chelsea, w dziesiątkę, jest
coraz bliższej wypełnienia rozkazu, jaki padł przed meczem z ust ich trenera: «Bierzemy
0:0». Teraz ma znakomitą wymówkę, by zamknąć się na swojej połowie i wyczekiwać na
dogodny moment z przeprowadzeniem kontrataku. To styl, który londyńczycy mają
opanowany do perfekcji. I wcale nie trzeba długo czekać, aby się o tym przekonać: w 58.
minucie pobudzeni wejściem na początku drugiej połowy Drogby, zapisują na swoje konto
gola. To Motta, starając się wybić piłkę po rzucie wolnym Lamparda, ostatecznie kieruje ją do
własnej bramki. Trzeba gonić wynik. I Messi znów jest tym, który próbuje raz i drugi,
zachęca drużynę do dalszego wysiłku, ignoruje śpiewy i gwizdy, które publiczność na
Stamford Bridge dedykuje mu przy każdej akcji. Jest szybki, drybluje, przewraca obrońcę,
strzela, podaje, ale nikt nie potrafi z tego skorzystać. Ze skraju pola karnego posyła delikatną
piłkę, która ociera się o spojenie słupka z poprzeczką z lewej strony bramkarza Chelsea.
Patrzy zdumiony, z ironicznym wyrazem twarzy, myśląc, że można to było zrobić lepiej. Jest
najbardziej zdeterminowany i w końcu drużyna podąża jego śladem. Terry, w 70. minucie,
oddaje przysługę Barcelonie: Ronaldinho wykonuje rzut wolny, a on myli Cecha. Od tej
chwili Barça zaczyna pokazywać dobry futbol i stwarzać okazje. Na nowo Messi: ustawia się
na miejscu Motty i genialnie zagrywa do Larssona. Trzy minuty później Terry rzuca się pod
nogi Argentyńczyka, by uniemożliwić mu skontrolowanie piłki. Karny? Arbiter ignoruje
zdarzenie. W 79. minucie Eto’o, po świetnej asyście Márqueza, głową umieszcza futbolówkę
w siatce. Udało się.
José Mourinho, dotąd niepokonany na Stamford Bridge, po 49 meczach (38 zwycięstw
i 11 remisów) musi pogodzić się z pierwszą porażką. Ale nie jest w stanie jej przełknąć.
Odgrywa się na arbitrze i na Leo. «Czy czuję się oszukany wykluczeniem Del Horno?
Widzieliście mecz czy nie? Może narobię sobie kłopotów, więc lepiej napiszcie to wy... Ale
co możemy zrobić? Żeby cofnęli czerwoną kartkę Del Horno? Żeby zawiesili Messiego za
uprawianie teatru? Wynik i tak się nie zmieni... Bo bądźmy poważni: Messi uprawiał teatr.
Katalonia jest krajem kultury, a wiecie, co to znaczy. Ja wiele razy byłem tam w teatrze i jest
on najwyższej klasy. I Messi nauczył się od najlepszych...».
«Ten, kto mówi, że Messi uprawiał teatr, niech pokaże mi się nago», komentuje Eto’o.
«Kopali go ze wszystkich stron», zapewnia Rijkaard. Leo ogranicza się tylko do krótkiego
stwierdzenia: «Mam ranę na kolanie, na udzie i jeszcze jedną na stopie. Mam posiniaczone
całe ciało, ale nie boli mnie, bo wygraliśmy. - I dodaje - To był niesamowity mecz».
Z tego zdają sobie sprawę wszyscy, począwszy od jego kolegów z zespołu, którzy
schodząc z boiska ściskają go. Kibice, którzy przyjechali z Barcelony, skandują jego imię.
Dzień później mówi się tylko o nim. O «poświęceniu», o «geniuszu», o «wirtuozie piłki», o
«skarbie z Barcelony», o «narodzinach wielkiej gwiazdy», o «najlepszym» i o «najbardziej
dzielnym», o «wirtuozie meczu». Jego występ, ze względu na kontekst, na wiek i tupet, z
jakim zagrał, porównywany jest z tym Pelego na Mundialu w Szwecji w 1958 roku, z tym
Maradony na Mundialu do lat 20. w 1979 roku, z tym Cruyffa przeciwko Benfice w 1969
oraz z popisami George’a Besta. Spadają na niego komplementy, tak jakby chłopiec zdał
celująco egzamin dojrzałości, a wraz z nim cała drużyna.
7 marca na Camp Nou mecz rewanżowy. Minuta 23.: Leo Messi rusza, odbiera piłkę
Robbenowi, ale niespodziewanie wyskakuje w górę, chwyta ręką za lewe kolano i upada.
«Kiedy wcześniej zderzyłem się z Gallasem już poczułem ukłucie, ale zdecydowałem się
kontynuować - opowie później - jednak w następnej akcji uznałem, że nie mogę grać dalej».
Nie ma żadnego gwałtownego ruchu, żadnego uderzenia, ale Leo leży na murawie.
Grymas bólu, ręce wędrują na głowę, po czym zasłaniają twarz, by przepędzić strach.
Publiczność zamiera. Koledzy patrzą na niego zmartwieni. On, przygnębiony, schodzi z
boiska. Rijkaard, poruszony, obejmuje go. Niezwykle ciężka chwila da tego, który przez 90
tysięcy kibiców był oklaskiwany nie jako ten, który uprawia teatr, ale jako marionetkarz,
który poruszał nitkami lalek w meczu na Stamford Bridge. Czterocentymetrowe naderwanie
mięśnia dwugłowego uda prawej nogi. Klubowi lekarze mówią, że leczenie potrwa od
czterech do sześciu tygodni. Ale szczęście nie sprzyja Leo. Kiedy zgodnie z
przewidywaniami zbliża się czas powrotu na boisko, w tym samym miejscu znów pojawia się
problem: rana się odnawia. Miał zagrać przeciwko Villarreal, ale tego nie robi, powinien
zagrać w półfinale Champions League z Milanem, ale go nie ma. Ostatecznie będzie to aż 79
dni bez piłki. I finał Ligi Mistrzów oglądany z trybun.
Zastanawiano się czy jednak nie mógłby wystąpić w tak ważnym spotkaniu, Barça Arsenal na Stade de France w Paryżu, czy nie mógłby zagrać choćby kilka minut, jednak
Rijkaard, mimo że uraz wydaje się już zaleczony, woli nie ryzykować. W końcu jego koledzy
wznoszą w górę puchar, drugi w historii Barcelony. Leo, smutny i samotny, nie schodzi na
murawę, by odebrać swój medal.
21. SUPERSONICZNY
Rozmowa z Santiago Segurą, dziennikarzem Marki
- «Futbol mieści się w ciele małego piłkarza, 18-letniego chłopca, którego można
minąć na ulicy nie zwracając na niego uwagi. Nazywa się Leo Messi. Mamy pełne prawo
sądzić, że widzimy przed sobą zawodnika wyjątkowego, najbardziej zjawiskowego w
ostatnich latach». To pierwsze zdania pańskiego artykułu, który ukazał dzień po tamtym
meczu Chelsea - Barcelona. Dlaczego Lionel zrobił na panu aż takie wrażenie?
- Ponieważ jego występ posiadał wszystkie elementy, które wywołują fascynację i
skłaniają do myślenia o tym, jak przewrotnym sportem jest futbol. Bo tamten mecz nie
wydawał się spotkaniem dla 18-latka, który dość krótko grał w pierwszej drużynie. W samym
spotkaniu, zanim zaistniała w nim Barça, najpierw pojawił się Messi. Był zaskakujący,
zwinny, szybki, inteligentny i pokazał wielką odwagę. To było dziecko, od którego zależał
mecz. Wywoływał zdumienie na trybunach. Jego występ był jednym z najlepszych, jakie
widziałem w moim życiu.
- A piłkarzy widział pan wielu?
- Widziałem Maradonę, kiedy był u szczytu swej kariery, widziałem kiedy debiutował
Raúl... Jednak żaden z tych, których widziałem, nie był tak skuteczny i tak odważny.
- Jego największa zaleta?
- Bez wątpienia szybkość. W dzisiejszym futbolu szybkość jest najważniejsza, ale ona
prowadzi do potknięć. Messi zaskakuje mnie tym, w jaki sposób podejmuje decyzje grając z
taką szybkością i w ogóle się przy tym nie myli... Być może nie posiada fantazji Ronaldinho
czy innych wielkich Brazylijczyków, być może nie posiada takiej wizji gry, jaką miał
Maradona, ale jest za to supersoniczny.
- A inne cechy?
- Jest jedynym piłkarzem, który zdolny jest wygrać mecz w jakiejkolwiek części
boiska. Pokazał to w spotkaniu z Realem Saragossa. Był na połowie placu gry, odwrócony
tyłem do bramki i zdołał strzelić gola. Obraca się w taki sposób, jakiego jeszcze nigdy nie
widziałem, jest bardziej elektryczny niż Maradona. Ma drybling, pokazuje się do gry... On
jest produktem nowej globalnej szkółki. Reprezentuje bardzo interesujący model: w każdej
chwili podkreśla swoją argentyńskość, ale jednocześnie przynależność do kultury i
barcelońskiego stylu gry. Jest przykładem fantastycznej pracy, jaką Barcelona wykonała w
swojej szkółce po wejściu w życie prawa Bosmana.
- Jak zmienił się Messi?
- Nie zmienił się, stał się tylko ważniejszy. Teraz jest piłkarskim liderem Barcelony.
- Szkoda, że nie jest nim także w drużynie Albicelestes...
- Tak, to prawda, ale Albiclestes to środowisko chaotyczne i niekorzystne, nie sprzyja
temu, by Messi rozwinął tam skrzydła. Gra źle, ponieważ reprezentacja go do tego obliguje. I
w ten sposób w Argentynie się w niego wątpi. Przypisuje mu się wady, które nie mają z nim
nic wspólnego. Jest w kręgu podejrzeń, ponieważ dla swoich rodaków nie jest w pełni
Argentyńczykiem: dorastał w Hiszpanii, nigdy nie grał w tamtejszej lidze i przede wszystkim
ma śmiałość kwestionowania mitu, jakim jest Maradona.
- Messi i Maradona, który jest lepszy?
- Chociaż zabrzmi to jak herezja, należy pogodzić się z tym, że Messi jest tak samo
dobry albo nawet lepszy niż Maradona. Posiada wszystko to, co definiuje geniusza.
- Spójrzmy w kryształową kulę: jak będą wyglądać najbliższe lata?
- Martwi mnie, że Messi straci swoją szybkość. Co się stanie, kiedy czas zniszczy jego
znakomity start i maksymalną prędkość? Nie wiem... Stanie się z nim to, co przytrafiło się
Ronaldo, który został specjalistą od sześciu wysiłków na mecz i sprinterem na 20 metrach?
Trudno to przewidzieć i trudno powiedzieć, jaki efekt przyniesie marketing. Reklamy bardzo
często gubią piłkarza. Zmuszają go do bycia najlepszym na świecie w każdej akcji. A to jest
niemożliwe.
- A zatem... prawdziwym niebezpieczeństwem jest rynek marketingowy i sława?
- Uważam, że piłkarze nie są przygotowani na tak ekstremalne napięcie, jakie generują
media, krytyka, sukces, sława, podróże, reklamowe wymagania ze strony sponsorów. To są
rzeczy, które mogą odwrócić uwagę od meczów, mogą sprawić, że zawodnik spocznie na
laurach. Piłkarze muszą wiedzieć, że w każdej chwili może potrącić ich ciężarówka i że
będzie to bardzo bolesne zderzenie. O wiele boleśniejsze niż kopniaki Asiera del Horno na
Stamford Bridge.
22. TRUDNO, BARDZO TRUDNO
Rozmowa z Asierem del Horno
Obrońca. Data i miejsce urodzenia: 19 stycznia 1981 w Barakaldo (Vizcaya, Kraj
Basków). Wzrost: 1,81 metra. Waga: 72 kilogramy. Debiut: 9 września 2000, Deportivo La
Coruňa - Athletic Bilbao (2:0). Przebieg kariery: 1999-2005: Athletic, 2005-2006: Chelsea,
2006-2007: Valencia, 2007-2008: Athletic, 2008-2010: Valencia, 2010: Real Valladolid,
2010: Levante. Jedenaście sezonów, 263 mecze, strzelone gole: 22 (Primera División), 1
(Premier League), 2 (Puchar Króla), 4 (Puchar UEFA). 10-krotny reprezentant Hiszpanii.
Tytuły: Superpuchar Anglii (2005), mistrzostwo Anglii (2006). W ten oto sposób jego
piłkarska karta podsumowuje historię, ale były lewy obrońca Chelsea ma do opowiedzenia
znacznie więcej.
- Co wydarzyło sie na Stamford Bridge w meczu Chelsea - Barcelona w 1/8 finału
Champions League w sezonie 2005/06?
- Po tym wszystkim, co stało się rok wcześniej, był to wyjątkowy mecz. Atmosfera
była napięta. Wszyscy to odczuwali. My, taktycznie, byliśmy bardzo dobrze dysponowani.
Mourinho przygotował to spotkanie w najmniejszych szczegółach, starając się zablokować
ataki Barcelony. W środku pola byli tacy zawodnicy, jak Makelele, Lampard i Essien, którzy
pomagali obrońcom, ale mimo to Messi przedostawał się w nasze pole karne. Stanął ze mną
twarzą w twarz dwa czy trzy razy, a ja starałem się zatrzymać go na ile pozwalały mi środki i
doświadczenie.
- Messi was zaskoczył? Nie spodziewaliście mieć naprzeciwko takiego chłopca?
- W każdym meczu zawsze jest jakiś piłkarz, którego najmniej się spodziewasz i który
daje ci popalić.
- W 31. minucie dał mu pan kopniaka, który zasługiwał na żółtą kartkę. Co zrobił
panu Argentyńczyk?
- Nic, to była zwykła boiskowa sytuacja. Nie przypominam sobie, by było to coś
nadzwyczajnego.
- Czy Messi jest jednym z tych napastników, którzy prowokują obrońców?
- Nie, on nie prowokuje. Nic nie mówi. W futbolu istnieją prowokacje między
obrońcami i napastnikami, ale nie w tym wypadku.
- I dochodzimy do 36. minuty pierwszej połowy...
- Tuż przy rożnej chorągiewce Messi ograł Robbena, zakładając mu siatkę. Ja starałem
się go zatrzymać i zderzyliśmy się. On zaczął się wić na murawie, a mnie wyrzucono z
boiska. Messi był sprytny, inteligentny. Wydawało się, że było to niewiadomo jak brutalne
wejście, a tak naprawdę nic nie było...
- A zatem miał rację José Mourinho, kiedy po meczu stwierdził, że «Messi uprawiał
teatr i to w najlepszym wydaniu».
- Lionel przesadził, nie ma co do tego wątpliwości.
- Zostawmy przeszłość i porozmawiajmy o cechach Messiego widzianych okiem
lewego obrońcy.
- Jego największą zaletą jest to, że bardzo dobrze prowadzi piłkę, szybko, zawsze
mając ją przyklejoną do buta. Jego szybkość pozwala mu zmienić trajektorię, zaskakując tego,
który jest za niego odpowiedzialny w danym momencie.
- Jak zatrzymać Messiego?
- To skomplikowane. Jest trudno, bardzo trudno. Mając na uwadze sytuację, w jakiej
się znajduje, widząc jego zadowolenie... Kiedy zmienia stronę i schodzi do środka, trudno go
zatrzymać. Jest szybki, zwinny... Uff, naprawdę sprawia ogromny problem każdemu obrońcy.
- Co mógłby poradzić pan swoim kolegom?
- Czy ja wiem... Mogę tylko powiedzieć, że my, obrońcy, musimy trzymać się
określonej linii, grać agresywnie, uważnie i dobrze się ustawiać.
- Messi jest najlepszy na świecie, jak pan uważa?
- Nie odważyłbym się powiedzieć, że jest najlepszy na świecie. Jest wielu
znakomitych piłkarzy: Cristiano Ronaldo, Kaká, Drogba, Villa.
- A Messi?
- Oczywiście, że jest wśród najlepszych. On robi różnicę i wyczynia rzeczy
spektakularne.
- Wyprowadził pana z równowagi?
- Tak, ale nie on jeden... Ileż to razy Joaquín doprowadzał mnie do szaleństwa? To są
sytuacje, które przytrafiają się obrońcy...
23. ANI MINUTY
30 czerwca 2006
Do grona wielkich gwiazd zaliczają się inni. A Ronaldinho znajduje się ponad nimi
wszystkimi: według opinii komentatorów i kibiców to on będzie błyszczał najbardziej.
Najlepszy piłkarz mundialu, najlepszy strzelec, przewidują. Między innymi dlatego, że
Brazylia, zdaniem trenerów, piłkarzy, dziennikarzy i ekspertów z całego świata, jest głównym
faworytem do zdobycia trofeum. A zatem postawienie na Brazylijczyka z Barcelony jest
czymś logicznym. Ma za sobą spektakularny sezon: Złota Piłka, zwycięstwo w Champions
League. Jedyne, czego mu brakuje, by koronować się na króla, to drugi tytuł mistrza świata.
Dalej na liście znajdują się jeszcze: inny Brazylijczyk, Ronaldo, od którego oczekuje się
kolejnego odrodzenia, David Beckham, piłkarska gwiazda pop, a także Zinedine Zidane,
stojący przed ostatnim wyzwaniem w karierze. Za nimi podąża grupa uformowana przez
Figo, Ballacka, Torresa, Van Nistelrooy’a i Del Piero.
Mówiąc o Argentynie, wymienia się nazwisko Juana Romána Riquelme. 28 lat,
urodzony w Buenos Aires, pomocnik, gra w Villarreal, nie ma na koncie żadnego tytułu
mistrza świata, ale jest zaufanym człowiekiem selekcjonera José Pekermana. Drużyna
Albicelestes została skonstruowana wokół niego i jej gra w dużej mierze zależy od tego czy
Riquelme ma swój dzień. Piłkarz spokojny, na którym spoczywa odpowiedzialność za zespół.
Musi dać jej pewność, kreować grę i magię, musi poruszać się między formacjami, szukając
decydującego podania do napastników. A Messi? Cóż... Messi znajduje się w kategorii
średnich gwiazd, albo inaczej: młodych, obiecujących zawodników. Przyklejono mu etykietkę
nowego Maradony, mistrzostwa świata mają być idealną scenerią, na której w wieku 18 lat
ma zadziwić cały świat, po tym jak na Stamford Bridge wdarł się do międzynarodowej elity.
Kibice umieścili go, wraz z Portugalczykiem Cristiano Ronaldo i Ekwadorczykiem
Luisem Antonio Valencią, na liście sześciu kandydatów (pozostali trzej, wyznaczeni przez
FIFA, to Hiszpan Cesc Fabregas, Szwajcar Tranquillo Barnetta i Niemiec Lucas Podolski)
pośród tych, z których zostanie wybrany najlepszy młody piłkarz mundialu (urodzony po 1
stycznia 1985), który wyróżni się na boiskach w Niemczech swoim stylem, charyzmą, czystą
grą i futbolową pasją. Argentyńczycy chcą widzieć go w podstawowym składzie i pokładają
w nim duże nadzieje. Marzą, by w koszulce reprezentacji pokazał te cuda, o których mówi się
w Europie, nazywając go następcą Maradony. Od czasów Złotego Chłopaka marzą o piłkarzu
innym, spektakularnym, magicznym, którego będą mogli kochać i czcić, jak robili to i robią
do dziś z Diego. Ostatecznie to sam Pelusa, kilka miesięcy wcześniej, poprosił, by dano
Messiemu koszulkę z numerem 10, którą federacja argentyńska wycofała w hołdzie dla niego.
To prawda, że Leo dorastał daleko od ojczyzny, ale ostatnie miesiące, lecząc kontuzję
odniesioną w meczu z Chelsea, spędził w Argentynie. Był czas, aby go zobaczono,
przeprowadzono z nim wywiady i nakręcono spoty reklamowe już z myślą o mundialu. Firmy
argentyńskie i zagraniczne postawiły na niego, korzystając ze zbliżającego się turnieju.
Ogromne billboardy z jego wizerunkiem widnieją na fasadach budynków od Rzymu, przez
Berlin po Buenos Aires. Przed wigilią mundialu, przynajmniej na polu reklamowym, znaczną
różnicą goli pokonuje swoich kolegów z drużyny. Jest bez wątpienia najbardziej medialnym
piłkarzem Albicelestes. Ale tak wiele reklam rodzi zazdrość. Kolejny problem na drodze do
tego, by chłopiec został zaakceptowany w reprezentacji Pekermana. Drużyny, do której
dołączył niedawno, dzięki sukcesowi na mundialu do lat 20.
Jego debiut w kadrze ma miejsce 17 sierpnia 2005 roku. Mecz towarzyski przeciwko
Węgrom na stadionie Ferenca Puskasa w Budapeszcie. Zmienia Maxi Lópeza w minucie 65. I
przebywa na boisku niewiele ponad 40 sekund. Przy drugim kontakcie z piłką drybluje
Vanczáka, Węgier łapie go za nową koszulkę z numerem 18, Messi podnosi ramię, wykonuje
ruch do tyłu. Bam! Prosto w twarz trafia obrońcę rywala. Markus Merk, niemiecki arbiter, nie
ma wątpliwości. Uderzenie łokciem. I, ku zdziwieniu Argentyńczyków, wyjmuje czerwoną
kartkę. Wyrzucony z boiska podczas pierwszego występu. Z całą pewnością nie o tym
marzył. Resztę meczu spędzi płacząc. Na nic zdają się słowa pocieszenia ze strony trenera i
kolegów z drużyny, którzy decyzję sędziego oceniają jako zbyt surową.
Po nieszczęsnym debiucie nadchodzą kolejne mecze, w których musi się
zrehabilitować, a także zaaklimatyzować w nowej drużynie. Ale nie jest łatwo. Messi,
wiadomo, jest nieśmiały. Niewiele rozmawia z kolegami i sztabem szkoleniowym. Nie
brakuje anegdot z nim w roli głównej, jak na przykład ta, kiedy trener, podczas zgrupowania
w Madrycie, żeby skonsolidować zespół, zaprasza całą grupę na pieczeń, rytuał
socjalizacyjny par excellence dla każdego Argentyńczyka. Leo nie otwiera ust nawet po to, by
poprosić o kawałek kiełbasy. Jego postawa robi wrażenie i przeraża pozostałych. Ale Messi
nie porzuca tej ciszy nawet wtedy, gdy należy wypełnić powszechnie obowiązujące normy.
Na przykład kiedy po świętach Bożego Narodzenia wszyscy argentyńscy piłkarze, po
spędzeniu wolnych dni w domach, przybywają, by przywitać się z selekcjonerem, Messi nie
przychodzi. A często zdarza się też, że pracownicy Argentyńskiej Federacji Piłkarskiej mają
problemy, by go zlokalizować.
Chłopiec nie respektuje wewnętrznego kodeksu, tak istotnego w argentyńskim futbolu,
ani hierarchii w drużynie. Nie jest buntownikiem, nie chodzi o to, że źle się zachowuje czy
robi to celowo, on po prostu taki jest. Na przykład podczas treningów poprzedzających jego
debiut w reprezentacji, dochodzi do konfrontacji z Gabrielem Heinze. Messi staje z nim
twarzą w twarz raz, dwa, trzy, cztery razy, zawsze wyprowadzając go w pole. Były obrońca
Realu Madryt, z urażoną dumą, bliski jest wybuchu i zemsty za poniżenie. Aż musi
interweniować Pekerman, by chronić nogi małego i honor doświadczonego piłkarza. Scena,
która powtarza się z innymi bohaterami w Norymberdze, miejscu zgrupowania Argentyny w
czasie niemieckiego mundialu. Bezczelny to najłagodniejsze słowo, jakim można określić
młodego zawodnika Barcelony. Będąc przy temacie zasad głęboko osadzonych w historii,
trzeba powiedzieć, że Messi jest młody, zbyt młody. Maradona, dla porównania, w wieku 18
lat, będąc już wyróżniającą się postacią, nie został nawet powołany przez Césara Bilardo na
Mundial ‘78. Messi jest obecny w Niemczech, ale trzeba pamiętać, że od lat 30. XX> wieku,
żaden piłkarz drużyny Albicelestes, nie wybiegł na boisko, by zagrać w finałach mistrzostw
świata mając zaledwie 18 lat. Reguła, którą zawsze powtarzali trenerzy ze «zmysłem»
pedagogicznym, zasiadający na ławce trenerskiej reprezentacji i która polega na tym, że w
miarę możliwości trzeba chronić wschodzące talenty, że nie wolno pozwolić, by to na ich
barki spadł ciężar porażki. Istniało też ryzyko wystąpienia urazu. A przeszłość w takich
wypadkach ciąży.
Podobnie jak ciąży kontuzja odniesiona 7 marca. Wydaje się, że Messi jest zupełnie
zdrowy, wystąpił w kilku spotkaniach towarzyskich, ale w szatni niektórzy mówią, że cierpi
jeszcze na dolegliwości mięśniowe. Stan ducha: szczęśliwy przed swoim pierwszym
mundialem. W deklaracjach przedturniejowych potwierdza to, co mówią wszyscy:
Brazylijczycy, z jego przyjacielem Ronaldinho na czele, są faworytami, ale również my
«mamy wielką drużynę. I w naszej reprezentacji jest wielu znakomitych piłkarzy.
Oczywiście, będziemy iść krok po kroku, mecz za meczem. Ale prawda jest taka, że rywale są
mocni i spotkania będą bardzo trudne. Uważam jednak, że Argentyna może wygrać mundial».
Albicelestes znajdują się w grupie C, określanej mianem grupy śmierci: Wybrzeże
Kości Słoniowej, Serbia i Czarnogóra oraz Holandia. Wyzwanie wcale nie takie proste,
zwłaszcza, że jeszcze odczuwalny jest ciężar porażki na mistrzostwach w Korei i Japonii.
Sobota, 10 czerwca, Hamburg, godzina 9 wieczorem, pierwszy mecz - przeciwko
WKS. Pięć dni wcześniej, podczas treningu, Messi doznaje kontuzji, a zatem trudno o to, by
zagrał. Selekcjoner chce dawać mu coraz więcej szans w miarę rozwoju turnieju, między
innymi dlatego, iż nie ma przekonania, że Leo przygotowany jest na sto procent. Do tego
wręcz stopnia, że zapowiada: «Nie możemy niczego zapewnić i robić nadziei. Na każdym
treningu widzimy, że wygląda coraz lepiej, że odzyskuje formę. Jesteśmy wdzięczni za ten
wysiłek, którego dokonuje, by być tutaj z nami». Na ławce rezerwowych. Z tego
«uprzywilejowanego» miejsca obserwacyjnego Lionel widzi, jak Crespo strzela, ze znaną
sobie precyzją, swego gola numer 30 w koszulce reprezentacji. Widzi jak Riquelme, dotknięty
na moment przez boską łaskę, rozgląda się i posyła piłkę dokładnie tam, gdzie chciał, by się
znalazła: do Królika Savioli, który, z dystansu, z pierwszej piłki, pokonuje Tizié. Widzi jak
«Słonie» walczą i starają się kreować grę, ale nie są w stanie - uda im się to tylko raz, w
końcówce, dzięki Drogbie - przebić przez argentyńską defensywę, dowodzoną przez
perfekcyjnego Ayalę. Wynik, 2:1.
Drużyna Albicelestes wygląda obiecująco nawet bez niego. Komentując mecz,
Pekerman mówi: «Dla mnie futbol zawsze jest taki sam. Mam oczekiwania wobec tej grupy
podparte analizą, a nie wynikające tylko z marzeń. W debiucie prezentowaliśmy się bardzo
dobrze w formacji obronnej, zatrzymując bardzo groźnych piłkarzy Wybrzeża Kości
Słoniowej. To prawda, zabrakło nam intensywności, ale pozytywne jest to, że nigdy nie
straciliśmy spokoju». Nie trzeba nawet za bardzo czytać między wierszami, aby zdać sobie
sprawę, że jest zadowolony z tego, jak ułożył się ten mecz. Dlatego w drugim spotkaniu, z
Serbią i Czarnogórą, której się obawia (nie kieruje się porażką Serbów z Holandią), nie ma
żadnego zamiaru zmieniać kart, które wyłożył na stół, z jedną tylko różnicą: na miejsce
Estebana Cambiasso wchodzi Lucho González. Mówiąc krótko: Messi na stadionie w
Gelsenkirchen, 16 czerwca, znów siada na ławce. Towarzyszy mu Carlos Tévez. 65 minut, by
zobaczyć trzy gole i wyobrazić sobie te, które sam mógł strzelić. Dalej, widzimy go już na
nogach, we fluorescencyjnym znaczniku, rozgrzewającego się przy linii bocznej. Rozgrzewka
wygląda obiecująco. Na nowo na ławce, śledząc gesty i instrukcje selekcjonera i, wreszcie,
Hugo Tocalli, drugi trener, daje mu niebieską koszulkę z numerem 19. W minucie 74.
debiutuje na mundialu. Zastępuje Maxi Rodrígueza. Razem z nim na plac gry wbiega Carlos
Tévez, inny maluch.
Na trybunach Maradona wznosi ramiona do nieba i rozentuzjazmowany krzyczy wraz
z tysiącami argentyńskich kibiców. Śpiewają: «Oeeeoeoeoeee, Messiiiii, Messiiiii!». Ktoś
podnosi plakat z twarzą Pchły umieszczoną obok Pucharu Świata. Poniżej napis: «To jest
moje marzenie». Inni powiewają transparentem, na którym można przeczytać: «Jest
Argentyńczykiem i jest Messjaszem». Prośba pewnej dziewczyny, która rozwija transparent:
«José pozwól wejść Messiemu (proszę)», ostatecznie zostaje spełniona.
Do tej pory zespół Albicelestes grał dobrze, nie można mu niczego zarzucić, ale kiedy
wchodzi Pchła, następuje zmiana rytmu. Zawodnik z numerem 19 zmusza do pobudki
drużynę, która najwyraźniej zadowoliła się już wynikiem. Obliguje ją do ponownego
biegania, przyspieszania coraz bardziej i bardziej. Podają mu piłkę, on pędzi z jednym tylko
celem: dotrzeć do bramki rywala. Zapewnia spektakl i dryblingi. Szybko wykonany rzut
wolny i Leo niczym motor pędzi na lewą stronę pola karnego, zbiega do środka, podnosi
głowę i sprawia, że piłka leci w kierunku pola bramkowego, idealna, by Crespo, uprzedzając
serbskiego obrońcę, podniósł nogę i strzelił czwartego gola. Minuta 87.: Tévez, Crespo,
znowu Tévez, który po tym, jak zdobył swojego piątego gola, staje się bardzo szczodry i
podaje w stronę Speedy Gonzáleza i Messiego, który nadciąga z ogromną prędkością z prawej
strony. Radzi sobie z obrońcą i umieszczając piłkę między słupkiem i ręką bramkarza, strzela
szóstego gola. Później zatrzymuje się i wskazuje palcem na tego, który podarował mu
prezent. Crespo go obejmuje, na trybunach ekstaza.
Tym razem debiut wypadł wspaniale, chociaż sam zainteresowany zapewnia: «Nie
myślałem o moim debiucie. Myślałem o wygraniu meczu i o tym, że miałem ogromną ochotę
wystąpić. Przyznaję, że nie dotarło do mnie jeszcze, że jestem na mundialu i że dziś spełniło
się moje marzenie». A teraz? Teraz Pekermen musi się zdecydować, musi rozwiązać dylemat.
«Jego rodacy proszą, by natychmiast zaczął z niego korzystać. Żeby nie czekał do 74. minuty.
A prasa, która wie, co jest dobre i co się sprzedaje, również. Bo czego prasa i cały kraj, by nie
zrobili, drodzy przyjaciele? - pisze Pep Guardiola w El País. - Tylko on (Pekerman) wie, co
pocznie z tym geniuszem. Nikt nie ma wątpliwości, że Messi da z siebie tyle samo w ciągu 90
minut, co w ciągu 15. Wczoraj był tym cukierkiem, który matka ma schowany, i to głęboko,
w swojej torebce, aby dać go swemu dziecku, kiedy nie przestaje płakać. I zawsze działa,
nawet jeśli tylko przez kwadrans».
Koniec końców decyzja wcale nie jest taka łatwa. Gorący ziemniak parzy mniej,
ponieważ ostatni mecz w fazie grupowej, przeciwko Holandii, jest bez znaczenia. Obie
drużyny mają już zapewniony awans do 1/8 finału. W grze jest jedynie pierwsze miejsce w
grupie. Pekerman może upiec dwie pieczenie na jednym ogniu: Tévez i Messi w wyjściowym
składzie, Saviola i Crespo na ławce, aby uniknąć ewentualnej żółtej kartki, która oznaczałaby
zawieszenie na następny mecz. Dlatego wszyscy są zadowoleni, a szczególnie ci, którzy znów
chcą zobaczyć małego geniusza z Rosario. Oczekują na niego, 21 czerwca na Waldstadion we
Frankfurcie, Johan Cruyff, Michel Platini, Franz Beckenbauer i, naturalnie, Diego Armando
Maradona w nieodłącznej białobłękitnej koszulce. Słowem: Olimp światowego futbolu.
Leo jako ostatni wychodzi z autokaru, ze słuchawkami w uszach, jako ostatni się
przebiera. Rzuca okiem na stadion i rozmawia z klubowymi kolegami, grającymi w zespole
Oranje (Van Bronckhorst i Van Bommel), jako ostatni rozpoczyna rozgrzewkę. W momencie
wyjścia na murawę szanuje porządek ustawienia w szeregu. Na nogach buty, które na mundial
zaprojektował dla niego Adidas. Jest jego nazwisko, jest słońce na argentyńskiej fladze, fraza:
«Ręka Boga» i data: 22 czerwca 1986. Nazajutrz minie 20 lat od chwili, gdy Diego ręką i
nogą strzelił dwa gole Anglii na Mundialu ‘86.
Na trybunach ogromne oczekiwania. Jakie cuda tym razem pokaże Lionel? Skoro w
ciągu 15 minut zasiał takie zniszczenie, kto wie, co zrobi w trakcie 90. Jednak to nie jest jego
wieczór. Jego obecność na boisku jest ledwie widoczna. W pierwszej połowie gra na prawej
stronie, odpowiada za niego Tim de Cler. Dotyka piłki jedenaście razy, traci raz, wykonuje
siedem celnych podań. W drugiej połowie przechodzi na lewą stronę, gdzie kryje go Kew
Jaliens. W ciągu 23 minut trzy razy ma kontakt z piłką, z czego tylko raz zagrywa jak Pan
Bóg przykazał. W minucie 69. Pekerman zmienia go, wpuszczając Julio Cruza. Niewiele jest
do zapamiętania. Niegroźny strzał lewą nogą i kilka błyskotliwych podań: jedno do
Cambiasso, zatrzymane ostatecznie z trudnościami przez Van der Sara, niesamowita piłka do
Maxi Rodrígueza i ładne zagranie do Riquelme, zakończone strzałem, który minimalnie mija
bramkę.
To był najbardziej wyczekiwany mecz pierwszej fazy turnieju, starcie dwóch
piłkarskich potęg z wieloma historycznymi podtekstami (wśród nich na pierwszy plan
przebija się finał na Mundialu w Argentynie w 1978), które, mimo wszystko, rozczarowuje.
Niektóre gazety złośliwie insynuują, że bezbarwny występ piłkarza z numerem 19 jest idealną
wymówką dla Pekermana, by na powrót posadzić go na ławce. I tak się dzieje.
24 czerwca, w dniu jego dziewiętnastych urodzin, znów jest tylko widzem przez 84
długie minuty. Ale tym razem Argentyna nie funkcjonuje: Meksyk, prowadzony przez
Argentyńczyka Ricardo La Volpe, stawia jej opór. Kiedy Messi wchodzi, zastępując Saviolę,
na tablicy widnieje 1:1. Dogrywka. I tutaj chłopiec z Barcelony zmienia rytm drużyny, nadaje
jej niezbędną intensywność i to przez jego nogi przechodzi piłka, która zamieni się w
pięknego gola autorstwa Maxi Rodrígueza. Kontroluje piersią i z woleja strzela lewą nogą
umieszczając futbolówkę w rogu bramki. Argentyna, z większymi problemami niż się
spodziewano, znalazła się w ćwierćfinale.
W Berlinie, 30 czerwca, spotyka się z reprezentacją gospodarzy, Niemcami. 120 minut
gry, z czego Leo Messi nie dostaje ani jednej. Enigma, kontrowersja meczu, który kończy się
wyeliminowaniem Argentyny w serii rzutów karnych (4:2; po regulaminowym czasie gry
tablica wyników wskazywała 1:1).
Przewińmy film z tego spotkania, aby postarać się zrozumieć jak to stało, że ten, który
miał być rewelacją mistrzostw świata, nie zagrał ani minuty w decydującym meczu.
Pekerman w wyjściowym składzie na miejscu Savioli wystawia Téveza, za nim jest
Lucho González. Obaj się sprawdzają, nie ma co tego żadnych obiekcji. Pierwsza zmiana w
minucie 71. jest wymuszona: Pato Abbondanzieri doznał kontuzji w starciu z niemieckimi
wieżowcami. Zastępuje go Leo Franco. Schodzi także Riquelme. «Był zmęczony», powie
później trener. Na jego miejsce wchodzi Cambiasso. Selekcjoner szuka równowagi, albo
inaczej: stara się zamknąć drogę do argentyńskiej bramki i broni wyniku. Argentyna wygrywa
1:0 po strzale głową Ayali. Jednak dała się zepchnąć na własną połowę i przyjmuje ciosy
Niemców. Nadchodzi trzecia, ostatnia zmiana. Piłkarz Interu Mediolan Julio Cruz zastępuje
Crespo w 79. minucie, dokładnie chwilę przed tym, jak Klose strzela głową wyrównującego
gola.
Żeby odmienić sytuację potrzeba było szybkości, zwinności i inwencji, umiejętności,
którymi Cruz nie dysponuje i których Tévez już nie ma z powodu zmęczenia
zakumulowanego w trakcie meczu. Słowem: brakowało Messiego. Gdyby wszedł na boisko,
mówi głos ludu, Argentyna rozstrzygnęłaby losy meczu zanim doszło do serii strzałów z 11
metrów. On zająłby się zrewolucjonizowaniem sytuacji.
Dlaczego Pekerman go nie wpuszcza? Dlaczego woli Cruza? «W tamtej chwili
potrzebowaliśmy typowego napastnika w polu karnym, a Messi nim nie jest - mówi podczas
konferencji prasowej po wylanych łzach, po bójce między Oliverem Bierhoffem, Fringsem i
Cruzem i przed zapowiedzią, że jego cykl dobiegł końca. - Zawsze rozważaliśmy zmianę
(Messiego), wiedział, że na niego liczymy», precyzuje selekcjoner. Stwierdzenie podparte
kolejnym zdaniem: «Argentyna mogła mieć inne opcje, ale nie byliśmy w stanie ich
zrealizować».
Dziś Hugo Tocalli potwierdza tę wersję: «Żeby zneutralizować grę w powietrzu
drużyny niemieckiej, trzeba było wpuścić Cruza. Wygrywaliśmy 1:0, to był mecz, który
dobrze kontrolowaliśmy, dominowaliśmy, a później nieszczęście w postaci kontuzji
­Abbondanzieriego pokrzyżowało wszystkie nasze plany». Ale jego wyjaśnienia nikogo
nie przekonują i na ten temat pojawiają się hipotezy jedna za drugą.
1. Błąd: Pekerman zwyczajnie się pomylił. Źle zinterpretował mecz, podjął
przedwczesną decyzję i zarządził zmianę wtedy, kiedy nie powinien.
2. Tajemnica: prawda znajduje się w głowie selekcjonera i zostanie zapamiętana w
historii argentyńskiego futbolu jako jeden z wielu sekretów: wykluczenie Rattína w Anglii
‘66, doping u Maradony w USA ‘94 czy czerwona karta dla Ortegi we Francji ‘98.
3. Źli doradcy: Pekerman pozwolił, by wpływały na niego najważniejsi piłkarze w
drużynie, którym przeszkadzało medialne zawirowanie wokół Messiego. Innymi słowy:
Messi mówi, że chce grać, a to irytuje liderów zespołu, Juana Romána Riquelme i kapitana
Fabiána Ayalę, którzy nawet dają to po sobie poznać i przywołują go do porządku podczas
jednej z konferencji prasowych. To oni przekonują trenera, żeby piłkarza Barcelony zostawił
poza wyjściową jedenastką.
4. Zasady i wartości: Pekerman nie mógł, jak gdyby nigdy nic, zacząć wszystkiego od
nowa, ignorując zasady, wartości oraz piłkarzy, którzy swoją grą przez lata wywalczyli sobie
prawo, by być na boisku.
Nigdy nie dowiemy się, która z hipotez jest właściwa. José Pekerman nabiera wody w
usta i nie wraca już do tamtych wydarzeń. Rok po turnieju, w wywiadzie udzielonym
dziennikowi Marca, kiedy zapytano go: «Co stało się z Messim? Czy doszło do jakiejś
sprzeczki z nim?», odpowiada: «Jestem z niego dumny i to ja włączyłem go do reprezentacji
U-20, kiedy nikt go nie znał. Problem, który jest w Argentynie polega na tym, że tak mocno w
niego wierzymy, że wystarczy odrobina Messiego, byśmy się wzruszyli. I ludzie oczekiwali,
że Messi będzie wielkim Maradoną na tym mundialu. A on dopiero stawiał pierwsze kroki w
bardzo dobrej drużynie, jaką była reprezentacja Argentyny. Mam nadzieję, że to
doświadczenie przyda mu się w przyszłości».
A Leo Messi? On też zachowuje milczenie. Tamtej nocy w Berlinie jest jednym z
nielicznych, który nie pokazuje się przed kamerami i mikrofonami. Nie chodzi tylko o
rozczarowanie z powodu porażki, ale także wściekłość spowodowaną tym, co niektóre media
mówią na temat jego zachowania podczas serii rzutów karnych.
«Mówiono na przykład, że nie obchodziło mnie to, czy zostaniemy wyeliminowani, a
nie ma nic bardziej oddalonego od prawdy. Jeśli ktoś byłby w szatni - wyznaje w wywiadzie
dla Mundo Deportivo pięć lat później - wiedziałby, jak się czułem w tamtym momencie». Na
temat tego, że Pekerman dał mu tak niewiele szans, nie rozwodzi się: «On tak zdecydował...
Wybrał taki skład, bo wszystko funkcjonowało jak należy. Byli tacy piłkarze, jak Saviola i
Crespo, którzy grali bardzo dobrze. I tyle».
I tyle. Trzeba iść dalej.
24. POZYTYWNE UPRZEDZENIE
Rozmowa z Jorge Valdano
Pytany o to, jak chce zostać przedstawiony, odpowiada: «były piłkarz». Chociaż przez
dwa lata pełnił funkcję dyrektora generalnego Realu Madryt, a w życiu, poza tym, że w
koszulce Argentyny zdobył mistrzostwo świata, robił jeszcze wiele innych rzeczy: był
trenerem, dyrektorem sportowym, pisarzem, komentatorem. Słowo jest bez wątpienia jedną z
jego najlepszych broni; metafora jako niezbędny środek wyrażania myśli, analiza,
przyjemność.
- Porozmawiajmy o piłkarzu, który, podobnie jak pan, zaczynał grać w Newell’s.
Zacznijmy od Mundialu 2006. Czekał na niego cały naród, a on w decydującym meczu nawet
nie postawił stopy na murawie. Dlaczego?
- Pekerman jest człowiekiem, który potrafi docenić talent i nigdy tego nie ukrywał.
Możemy przypuszczać, że chodziło o jakiś problem, o którym nie wiemy, prawdopodobnie
kwestia zdrowotna. Być może nie był w najlepszej formie. Zaliczam się do grona osób, które
ubolewają nad tym, że Argentyna, bez Messiego, poniosła porażkę. W tym ostatnim meczu
wydarzyło się wiele rzeczy: kontuzja Abbondanzieriego, zmęczenie Riquelme, gol dający
prowadzenie Argentynie, wszystkie te elementy działały na niekorzyść Messiego. Mecz
wydawał się być pod kontrolą. Niemcy nie zagrażali, chociaż prawdą jest, że w tej desperacji,
aby wyrównać, ktoś taki jak Messi, mógłby wykorzystać bałagan w szeregach przeciwnika,
żeby strzelić drugiego gola. Ale to wszystko są tylko spekulacje. Spostrzeżenia Pekermana na
pewno są o wiele głębsze niż moje, ponieważ on posiadał więcej informacji.
- W tym temacie mówiło się o młodym wieku Messiego, o jego dojrzałości, o
zasadach argentyńskiego futbolu, o szatni...
- Maradona na swoim pierwszym mundialu zagrał mając 21 lat i nie było to
najszczęśliwsze doświadczenie. Nie był wystarczająco dojrzały. W wypadku Messiego
pojawiło się takie pozytywne uprzedzenie: sądziliśmy, że, gdyby zagrał, rozstrzygnąłby
mecz...
- Skoro już poruszył pan ten temat, porozmawiajmy o Messim i Maradonie.
- Maradona dysponował o wiele szerszym wachlarzem możliwości. Diego mógł być
tym, który finalizuje akcje, ale także strategiem. Messi jest inny: ze swoją szybkością
fizyczną, mentalną i techniczną zawsze kusi go, by szukać bramki. Diego czasem potrafił
zwolnić, Messi ciągle pracuje na najwyższych obrotach. To jest grzech młodości. Musi
nauczyć się, jak mawiał Menotti, być Juanem Pérezem, «kimkolwiek». Nie można zawsze
być Messim, ponieważ kiedy stale aktywuje się bombę, przeciwnik cały czas ma się na
baczności i trudniej go zaskoczyć. Podobieństwa: Leo cechuje to samo, co charakteryzowało
Maradonę. Jest tak wielkim indywidualistą, że może obyć się bez drużyny. Nie jest jak Zidane
czy Platini, którzy potrzebowali zespołu, żeby pokazać swoją inteligencję. Messi potrzebuje
kolegów, aby dostarczali mu piłkę, a później on sam chce dokończyć dzieła. Różnice:
kondycja fizyczna. Diego przybył do Napoli z ośmioma kilogramami nadwagi, a mimo to
nadal był kluczowym zawodnikiem. Sposób gry Messiego wymaga dużo siły, obliguje go do
perfekcyjnej kondycji.
- Jak dziś postrzega pan Messiego?
- Dojrzał. Posiada naturalne zdolności, by przystosować się do wymogów rywalizacji
na najwyższym poziomie. Odnosi się wrażenie, że z piłką przy nodze jest szczęśliwy.
Kontekst, waga meczu nie ma dla niego żadnego znaczenia. Ani nawet oczekiwania, które
wygenerował. I to właśnie charakteryzuje wielkich piłkarzy. Nie czują scenicznego strachu.
W kluczowych momentach kariery, w których można przekonać się o sile danej osobowości,
pokazał się ze wspaniałej strony. Mamy przed sobą piłkarza niebywałego, który kryty przez
trzech rywali, ustawiony tyłem do bramki, czy zepchnięty do narożnika boiska, może
stworzyć zagrożenie.
- A jego przyszłość?
- Ja bardzo chciałbym mieć jego przyszłość... Posiada wszystko to, co jest niezbędne,
by stać się pierwszym wielkim piłkarzem XXI wieku. Wiek XX> należał do Pelé, Maradony,
Cruyffa, Di Stéfano. Tę dekadę może naznaczyć on, razem z Cristiano Ronaldo. To jest
wspaniała sytuacja. Matka natura obdarzyła go wszystkimi możliwymi środkami. Teraz on
musi zarządzać tym talentem. Posiada przewagę: patrzy na siebie z pewnym dystansem. A
poza boiskiem nie dostarcza głośnych tytułów prasowych, generuje je tylko z piłką przy
nodze. To jest kolejna różnica w porównaniu z Maradoną. Diego posiadał podwójną
atrakcyjność: z jednej strony piłkarz, a z drugiej buntownik, prowokator. Zawsze żył na
szczycie wulkanu.
- I na zakończenie porada.
- Messi musi spokojnie żyć chwilą, nie powinien się spieszyć. To prawda, że świat
futbolu żyje w szalonym tempie, ale Leo musi pozwolić, by czas zrobił swoje.
25. DIABEŁ
10 marca 2007
BARCELONA - Tym razem koszmarem don Fabio jest 19-letni chłopiec, Leo Messi.
Argentyńska pchła rujnuje mu święto. Capello w oficjalnym meczu nigdy nie wygrał na
terytorium blaugrana (ani z Juve, ani z Romą, ani z Realem), ale na przekór wszystkim
prognozom, właśnie teraz tego dokonywał. I wtedy pojawił się ten maluch, raz, drugi, żeby
zremisować na nowo. A kiedy już wydawało się, że końcowy sukces Capello ma w kieszeni,
on wyciąga z rękawa najładniejszą akcję, najszybszy drybling, najlepszy strzał po przekątnej i
3:3. Capello i jego piłkarze zostają z twarzą dziecka, któremu zabrano z buzi lizaka.
Nie ulega jednak wątpliwości, że hiszpańskie derby były dziwne, emocjonujące, pełne
zwrotów akcji i goli. Wszystko zaczyna się od dwóch kapitanów. Puyol i Raúl dotykają
murawy i robią znak krzyża. Potrzebują tego: Barça przed 98 tysiącami kibiców na Camp
Nou musi zrehabilitować się za wyeliminowanie z Champions League, a Real Madryt walczy
o przeżycie. To ostatnia szansa, żeby dalej być w grze o mistrzostwo kraju. Scenariusz
zakłada, że piłkę jako pierwsi mają w posiadaniu piłkarze blaugrana, faworyci, ustawieni w
bardzo ryzykownym schemacie 4-3-3. Real jest bardziej odkryty niż zazwyczaj. Niewielu
zakłada, że podopieczni Capello będą górą w starciu z odwiecznym rywalem. Ale na przekór
wszelkim przewidywaniom, już po pięciu minutach prowadzą. Guti podaje na lewe skrzydło
do Higuaína. Młody Argentyńczyk wykonuje niegroźne dośrodkowanie, ale to Thuram
sprawia, że staje się ono zabójcze. Jego złe wybicie powoduje, że piłka trafia pod nogi Van
Nistelrooya. Holender oddaje strzał zza pola karnego. Patetyczny wyskok Puyola i Valdésa.
Piłka w środku. 1:0. Nerwy przechodzą teraz na stronę Rijkaarda. Ale już po pięciu minutach
pojawia się Leo Messi. Xavi posyła do niego piłkę, a Argentyńczyk staje twarzą w twarz z
Casillasem. Los Blancos udało się zatrzymać. Remis.
Formacje obronne są słabe w obu drużynach. Jednym z najbardziej zdenerwowanych
po stronie Barcelony jest Oleguer. W 45. minucie zostanie wyrzucony z boiska po otrzymaniu
drugiej żółtej kartki (za faul na Gago). Pierwszy kartonik ogląda w minucie 12., kiedy w polu
karnym ciągnie Gutiego. Karny i żółta. Van Nistelrooy się nie myli. Fabio Capello nie wierzy
własnym oczom. Prezydent zapowiedział, że nie zwolni go nawet w razie porażki, ale
wygrywać na Camp Nou to dla niego czysty tlen.
Trwa to krótko. Na nowo pojawia się koszmar w postaci Leo Messiego. Przechwytuje
wybitą przez Casillasa piłkę. Nie jest łatwo, ale i tak umieszcza ją w siatce. Tuż pod
poprzeczką. Zasługę za ten remis trzeba jednak przypisać Ronaldinho, który wreszcie
przebudził się z letargu. Robi to, co potrafi najlepiej, drybluje dwóch czy trzech
przeciwników, wymienia podanie z Eto’o i strzela w stronę Casillasa, który w pierwszym
odruchu wyciąga jedną rękę, ale nic już nie może zrobić z błyskawiczną dobitką Messiego.
Cztery gole w 27 minut: spektakl, który podoba się hiszpańskiej publiczności. Barça,
wyzwolona ze swego strachu, zdaje się panować nad sytuacją. Obrona Realu nie prezentuje
się pewnie, ale później nadchodzi wykluczenie Oleguera i w drugiej połowie trzeba grać w
osłabieniu. Rijkaard zdejmuje Eto’o i wpuszcza Sylvinho. Piłkarze blaugrana kontrolują piłkę,
ale zagrożenie stwarzają Los Blancos. Przewaga wisi na włosku. Rzut wolny wykonany przez
Gutiego: wyskakują Sergio Ramos i Puyol. Piłka ociera się o kark obrońcy gości, odbija się
od poprzeczki i wpada do siatki. Zwycięstwo? Nie. Przybywa Messi, aby uratować Barcelonę
i utrzymać dystans do Realu. A Capello wraca do swoich starych problemów.
Corriere della Sera, 11.03.2007
Tak, Capello... Może zapomniał o tym, co Messi jest w stanie zrobić. A przecież to
właśnie on, pod koniec turnieju o Trofeo Joan Gamper, 24 sierpnia 2005 roku, pytał o tego
diabła (tak go określił), który doprowadzał do szału obronę Juventusu, sprawił, że jego
drużynie pokazano trzy żółte kartki, asystował i stwarzał zagrożenie przez pełne 90 minut. W
końcówce meczu, o wyniku którego przesądziła seria rzutów karnych, Juventus, dzięki
sześciu strzałom z 11 metrów, zabrał do domu puchar. Ale to Leo odebrał nagrodę dla
najlepszego piłkarza i został wielką rewelacją meczu. Żartując z Frankiem Rijkaardem, Fabio
Capello, który szybko poznał się na talencie chłopaka, powiedział: «Dobrze... jeśli nie macie
dla niego miejsca w wyjściowym składzie, powiedz mi to, jesteśmy skłonni go kupić».
Być może Capello, w wigilię meczu na Camp Nou, 10 marca 2007, sądził, że
wszystko ułoży się po jego myśli, tak jak w spotkaniu pierwszej rundy, 22 października 2006
na Santiago Bernabéu. 2:0 dla Los Blancos i wszyscy w spokoju wracają do domu. Wtedy
Messi wysilał się przez przynajmniej 70 minut, prezentując szeroką gamę strzałów lewą nogą
i podań zmarnowanych przez jego kolegów, zagrażał w polu karnym. I to wszystko, będąc
powstrzymywanym na granicy przepisów przez Emersona. Do tego wręcz stopnia, że po
meczu zdiagnozowano u niego skręcenie więzadeł krzyżowych bocznych w prawej kostce,
przez co nie mógł trenować przez tydzień.
Ale nie udało mu się strzelić gola.
Tym razem jest inaczej. Czyżby Messi miał coś przeciwko don Fabio, dziś
selekcjonerowi reprezentacji Anglii? Bynajmniej. A może grać przeciwko Capello przynosi
mu szczęście? Też nie. Chodzi o coś innego: «grać przeciwko Realowi Madryt - mówi Messi
- w każdym wyzwala szczególną motywację». To prawda i udowodnił to, kiedy po raz
pierwszy stanął na Santiago Bernabéu, 19 listopada 2005 roku.
Wszyscy pamiętają tamten mecz ze względu na show Ronaldinho (dwa gole, nie
licząc innych wyczynów) i standing ovation madryckiej publiczności. To był bez wątpienia
najlepszy
obrazek
meczu.
Niezapomniany.
Pokazywany
we
wszystkich
stacjach
telewizyjnych. Redaktorzy i dziennikarze zlokalizowali nawet tych dwóch panów, jeden z
czarnym wąsem, drugi z kilkudniowym zarostem, którzy na stojąco bili brawo. Na pytanie,
dlaczego zgotowano mu taką owację, odpowiedzieli, że była to kwestia sportowego podejścia.
Ale poza Gaucho, kibice na Santiago Bernabéu pozostawali także pod dużym wrażeniem
występu Leo.
Rzućmy okiem na notatki z tamtego dnia. Minuta 3.: Sergio Ramos jest zmuszony
przewrócić Pchłę tuż przed polem karnym. Minuta 15.: To Leo, po fantastycznej akcji, podaje
do Eto’o, który strzela pierwszego gola. Minuta 26.: Spektakularna zmiana rytmu w
wykonaniu Messiego, przez co Roberto Carlos nie jest w stanie nawet zareagować. Minuta
30.: Messi rozrywa defensywę, ale Iker Casillas chwyta piłkę po jego strzale. Barça ociera się
o drugiego gola. Minuta 40.: slalom Ronaldinho, który dośrodkowuje do Messiego, ale strzał
głową mija bramkę. Minuta 47.: Messi próbuje na nowo. Zza pola karnego. Obrońca wybija
piłkę. Minuta 55.: Casillas odpowiada «nie» na trzeci strzał Messiego. Minuta 69.: Messi
zostaje zmieniony przez Iniestę. Minuty i zapiski do zapamiętania, ponieważ w swoim
debiucie w clásico rozegrał doskonały mecz. Zabrakło mu tylko gola, aby jego pokaz
szybkości,
geometrii
i
zabójczych
podań
był
perfekcyjny.
Ale
najmocniejszym
wspomnieniem z tamtego spotkania jest ogromna odwaga ze strony debiutanta, który nie
okazywał szacunku przed nikim i przed niczym, który nie odczuwał tego «scenicznego
strachu», co tak bardzo ceni u niego jego rodak, Jorge Valdano. Próbował atakować z każdej
strony, przejmował inicjatywę i brał na siebie odpowiedzialność, mimo że na boisku obecni
byli zainspirowany Ronaldinho i Eto’o w najlepszej formie. Wrażenia, które będą szeroko
komentowane i nie raz potwierdzane. Szkoda, że ominie go mecz rewanżowy z powodu
kontuzji odniesionej w spotkaniu z Chelsea. Ten sam uraz (tyle że drugiej nogi) przytrafi mu
się 15 grudnia 2007 roku na Mestalla, pięć dni przed derbami. Ukłucie w lewej nodze,
spuszczona głowa, koszulka między zębami i zejście z boiska. Żegnaj clásico. Przeciwko
Realowi Madryt Barça musi obyć się bez piłkarza, który na początku sezonu robił różnicę.
Ultrasonografia to potwierdza: naderwanie mięśnia dwugłowego uda lewej nogi. Cztery do
pięciu tygodni odpoczynku (wróci do gry 36 dni później, 20 stycznia, przeciwko Racingowi
Santander).
Pytanie na marginesie: Dlaczego Messi tak często doznawał kontuzji, że nawet
niektórzy nazywali go «gwiazdą z porcelany»? Zakumulowane w mięśniach zmęczenie, nie
do końca wyleczony wcześniejszy uraz, niewłaściwa rozgrzewka, stres psychologiczny,
nierównomierne rozłożenie siły i napięć mięśni, niewłaściwe ułożenie ciała w czasie biegu,
bezpośrednie uderzenie, widoczna różnica w długości obu nóg... Jest wiele powodów, które
mogą spowodować kontuzję. Poza tym skomplikowana struktura ścięgien mięśni udowych
sprawia, że niełatwo jest skonkretyzować przyczynę, co utrudnia powrót do zdrowia piłkarza.
W przypadku Messiego niektórzy wskazywali również na jego strukturę mięśniową i kostną
oraz problemy ze wzrostem, który był stymulowany hormonami. W każdym razie trudno jest
stwierdzić to z całą pewnością. Nawet dla lekarzy Barcelony, często oskarżanych w prasie o
błędne prognozy odnośnie czasu rehabilitacji. «Mnie powiedzieli - wyjaśnia Jorge Messi - że
jego masa mięśniowa złożona jest z miocytów, jakie mają sprinterzy. To one nadają mu
szybkość, ale ryzyko urazu jest znaczne. Tak czy inaczej Leo doskonale zdaje sobie sprawę,
że musi o siebie dbać i to bardzo». Zamknijmy tę dygresję na temat kontuzji i przejdźmy do
clásico z 10 marca 2007, chociaż trzeba jasno powiedzieć, że w tym wypadku też w pewnym
sensie mamy do czynienia z urazem. Leo ma za sobą dziewięć tygodni przerwy. Teraz nie
chodzi o mięśnie, tylko o incydent meczowy. 12 listopada 2006 w spotkaniu z Realem
Saragossa zostaje nadepnięty przez Alberto Zapatera, obrońcę drużyny przeciwnej. Złamanie
piątej kości śródstopia u lewej nogi. Musi poddać się operacji, podczas której lekarze
umieszczają mu śrubę, aby ustabilizować złamanie, przyjmuje też szczepionkę w celu
szybszego powrotu do zdrowia. Przed meczem rozegrał kilka dobrych spotkań, «ale zaznacza - brakowało mi gola. Muszę to nadrobić». Strzela hattricka, pierwszego na
najwyższym poziomie rozgrywek (zdobywał nawet więcej bramek w jednym meczu, ale na
nieznaczących boiskach) i, chociaż nie zapewnia zwycięstwa swojej drużynie, służy
przynajmniej temu, by Barça wyratowała się z ekstremalnej sytuacji. «Ponieważ przegrać z
Realem - mówi - jest zawsze wkurzające». Jednak to nie wszystko. Gol pozwala Leo przesłać
wiadomość «Bądź silny, Wujku» (napisał to na koszulce) swojemu chrzestnemu, który
właśnie stracił ojca. To sposób, by okazać wsparcie w tak trudnym momencie. Ale tej
magicznej nocy jest jeszcze jedna dedykacja. Składa się z pocałunków złożonych na
klubowym herbie. Po trzecim golu, Messi biegnie i powtarza ten gest, gdyż «jestem bardzo
wdzięczny Barcelonie za to, co zrobiła dla mnie w swoim czasie, a także wszystkim ludziom
za życzliwość, jaką mi okazali, przede wszystkim w tych trudnych dla mnie miesiącach».
Trzy gole, które zmieniają kurs niezbyt pomyślnego sezonu. Począwszy od 10 marca Leo gra
dużo, już nie marnuje okazji i nie tylko zdobywa bramki, ale także tworzy dzieła sztuki.
26. Z OTWARTYMI USTAMI
Rozmowa z Gianlucą Zambrotta
Dwa sezony razem. Dwa sezony bardzo słabe i bardzo smutne dla Barcelony. I dla
włoskiego obrońcy, który przybył do stolicy Katalonii po wygraniu z Azzurri mundialu w
Niemczech. Ale w szatni na Camp Nou i na boisku obecny piłkarz Milanu miał czas, aby z
bliska zobaczyć i ocenić dzisiejszą „10” blaugrana.
- Co myśli pan o Leo Messim?
- Uważam, że jest jednym z największych talentów, które pojawiły się w ostatnich
dziesięciu czy dwudziestu latach. Nie podlega dyskusji, że dziś jest jednym z najlepszych
piłkarzy na świecie, a musimy wziąć pod uwagę, że ma dopiero 24 lata i jeszcze dużo czasu
na rozwój.
- 10 marca 2007, Barça - Real Madryt, pamięta pan?
- Nie było mnie wtedy na boisku, ale występ Messiego wywarł na mnie ogromne
wrażenie. Jak na wszystkich, przypuszczam. Już w 2005 roku na Santiago Bernabéu
pokazywał rzeczy wielkie, ale w tamtym clásico przerósł samego siebie. Najbardziej
zdumiewające jest to, że taki chłopiec potrafi wziąć na siebie odpowiedzialność w takiej
drużynie, jaką jest Barça, a to rzadkość, i doprowadzić do remisu raz i drugi. I to wszystko w
spotkaniu bardzo wymagającym, wyczerpującym, pełnym napięcia i rywalizacji na
najwyższym poziomie. Tak bywa w każdych derbach, to normalne, chociaż trzeba przyznać,
że tamten mecz z marca 2007 roku był naprawdę ciężki. Cóż mogę powiedzieć? Że posiada
wyjątkowe umiejętności i, przede wszystkim, dojrzałość oraz poczucie odpowiedzialności,
które u tak młodego zawodnika niełatwo jest znaleźć.
- A gol w meczu z Getafe?
- Wtedy byłem już na boisku. Stałem z otwartymi ustami. «Jak on mógł zrobić coś
takiego?», pytałem siebie. To samo pytanie zadawali sobie moi koledzy, trener i kibice na
Camp Nou. To był niesamowity gol, godny geniusza. Najładniejszy, jaki kiedykolwiek
widziałem. Bardzo podobny do tego, jaki strzelił Maradona na Mundialu w 1986. Chociaż, z
perspektywy boiska, gol Leo wydaje się być nawet lepszy niż tamten Diego.
- W czym tkwi sekret Leo?
- Dla niego nie ma żadnej różnicy między Camp Nou a piaszczystym boiskiem z jego
dzielnicy. Dla niego są jednakowe. Nie czuje presji albo przynajmniej tak się wydaje. Liczy
się to, by była piłka. Pod tym względem przypomina mi innych wielkich piłkarzy, których
poznałem: kiedy widzą piłkę, zaczynają zachowywać się jak dzieci, szczęśliwi mając swoją
ukochaną zabawkę. Już jej nie wypuszczą i nie pozwalają grać. Spróbuj zabrać Messiemu
piłkę. Nie da się.
- Dlaczego?
- Ponieważ kontroluję ją w niesamowity sposób, zawsze ma ją przytwierdzoną do
lewej stopy, jest bardzo szybki, na małej przestrzeni porusza się równie dobrze z piłką, co bez
piłki. Jak Maradona. Zamienia się w taką chusteczkę i zostawia cię skonsternowanego. Nigdy
nie wiesz, w którą stronę pójdzie. W prawo, w lewo, a może założy ci siatkę. W niektórych
meczach pilnowało go aż trzech zawodników drużyny przeciwnej, ale ostatecznie zawsze
zdołał zrobić różnicę. Jest tej klasy piłkarzem, który, będąc w formie, sam wygrywa mecz. I
już pokazał to wiele razy. Chociaż, jeśli mam być szczery, nie spodziewałem się, że będzie
grał na tak wysokim poziomie mecz po meczu.
- Jest indywidualistą?
- Prowadzenie piłki, dryblingi, to charakteryzuje jego grę. On zawsze chce mieć
futbolówkę, bo dzięki temu jest szczęśliwy i sprawia radość pozostałym. To tak jak idziesz
grać w futbol z przyjaciółmi i jesteś dobry, więc zawsze chcesz mieć piłkę, ponieważ musisz
pokazać swój popisowy numer i sprawić, że będą patrzeć z otwartymi ustami. Nie, nie jest
indywidualistą. Dorósł i wie, co znaczy grać w drużynie.
- A jak zapamiętał go pan z treningów i z szatni?
- Skromny, bardzo pracowity, wie, że jeszcze nie dotarł na szczyt. Jest wesołym
chłopcem, który dowcipkuje i robi żarty. Jest jednym z tych piłkarzy, którzy sprawiają, że w
szatni panuje pozytywna, przyjacielska atmosfera. Sprawia wrażenie dojrzałego chłopca,
który ma dobrze poukładane w głowie. I posiada wielką osobowość.
27. LEO I DIEGO
18 kwietnia 2007
«Piłka dla Futbol Club Barcelona.
Xavi...
Messi odbiera piłkę przejętą przez Paredesa.
Utrzymuje się przy niej, minął też Nacho.
Messi radzi sobie z Alexisem, dalej prowadzi piłkę.
W polu karnym... przecięcie.
Wydaje się, że piłka wyjdzie poza boisko...
Gol Messiego!
Co za gol!
Zostawił za sobą czterech piłkarzy Getafe i bramkarza.
Strzał prawą nogą. To niecodzienne u Messiego!
Proszę zapamiętać tego gola!
28. minuta, 30. sekunda pierwszej połowy meczu.
Bez wątpienia, to może być gol sezonu...
Niesamowite. Wszyscy się śmieją i nie wiedzą jak zareagować na ten pokaz
prowadzenia piłki, szybkości, zwinności, dryblingu i wykończenia. To było naprawdę
zachwycające...
Nie chcę czynić porównań, ale mnie przypomina to gola, jakiego Diego Armando
Maradona strzelił Anglii na Mundialu ‘86. To nie są takie same gole. To nie są ci sami
piłkarze. Nie chcemy powiedzieć, że Messi jest Maradoną, ale mnie przypomina tamtego
gola».
To jest komentarz telewizyjny z meczu Barcelona - Getafe, 18 kwietnia 2007 roku, w
Digital +.
A ten poniżej należy do Víctora Hugo Moralesa z Radio Argentina, 22 czerwca 1986,
Estadio Azteca, Meksyk, Argentyna - Anglia.
«... poda ją do Diego.
Ma ją Maradona.
Jest przy nim dwóch, dotyka piłki Maradona, rusza prawą stroną geniusz światowego
futbolu.
Zostawia trzeciego i zagra do Burruchagi...
Dalej Maradona!
Geniusz! Geniusz! Geniusz! Tatatatatatata - i...
Gooooool!... Goooooool!
Nieprawdopodobne!
Niech żyje futbol!
Gol!
Diegol! Maradona!
Jestem wzruszony, wybaczcie mi, Państwo...
Maradona w niezapomnianej akcji, w akcji wszechczasów...
Kosmiczny latawcu... z jakiej planety przybyłeś?
Żeby zostawić po drodze tylu Anglików, żeby kraj cały stał się zaciśniętą pięścią
krzycząc za Argentyną... Argentyna 2 - Anglia 0.
Diego! Diego! Diego Armando Maradona...
Dzięki Ci Boże za futbol, za Maradonę, za te łzy...
Za to Argentyna 2 - Anglia 0».
Koszulki są inne. Podobnie jak waga obu meczów. Z jednej strony półfinał Pucharu
Króla, z drugiej ćwierćfinał mundialu przeciwko Anglii, z którą Argentyna grała po raz
pierwszy od czasu wojny o Falklandy w 1982 roku. Mimo że wszyscy temu zaprzeczają,
motywy pozasportowe ciążą i to bardzo... Przynajmniej w sercach kibiców.
Bohaterowie są inni. Maradona, kosmiczny latawiec, ma 25 lat, to Diez, prawdziwy
crack. Messi, Pchła, który jeszcze się nie urodził, kiedy Złoty Chłopak strzelał tamtego gola,
jest drobnym 19-latkiem, który w wyjściowym składzie w lidze hiszpańskiej i w drużynie
narodowej zadebiutował ledwie dwa lata wcześniej.
Emocje sprawozdawców są nieporównywalne. Łzy, epickie i pompatyczne słowa z
Ameryki Południowej kontra surowość, przynajmniej w tym momencie, komentatorów
hiszpańskich, ale... oba gole są w rzeczywistości podobne, bardzo podobne, jeden wydaje się
być kalką drugiego. A zatem pierwsze wrażenie jest bardzo dobre.
Dzień później cały świat widzi jak historia się powtarza. Na YouTube, światowym
archiwum wideo, gol wywołuje szaleństwo wśród internautów. Umieszczany jest tysiące razy
i konfrontowany z tamtym Maradony. W Internecie rozpoczyna się debata o tym, który z tych
dwóch goli jest lepszy. Każdy zabiera głos, ekspert czy zwykły kibic, podczas gdy media
porównują, na wszystkie możliwe sposoby, obie akcje, wychwalając wyczyn Leo.
Słyszy się i czyta wielkie hasła, komentarze i słowne układanki do wyboru, do koloru:
od «Messidona», po «Stopa Boga», a nawet «Messi zadziwia świat». Wszyscy są zgodni.
Pokłony oddają nawet sportowe gazety z Madrytu, które pierwszą stronę zazwyczaj dedykują
odwiecznym rywalom Barcelony. Jednak tym razem nie mają wątpliwości. Dziennik Marca
daje tytuł: «20 lat, 10 miesięcy i 26 dni później Messi powtórzył gola Maradony». A na
kolejnych stronach przytacza słowa Víctora Hugo Moralesa: «Z jakiej planety przybyłeś?».
Nikomu nie umyka uwadze, że jest to jedno z tych wydarzeń, które bardzo rzadko można
zobaczyć na boisku piłkarskim.
Na przykład 53 599 kibiców na Camp Nou wstaje, chwyta cokolwiek, co akurat jest
pod ręką i co nadaje się do machania: od programu meczowego przez chusteczkę po szalik. A
ci, którzy nie dysponują niczym o właściwym kolorze i tak szanują kolektywny rytuał, bijąc
brawo do momentu, aż zaczną boleć ich ręce. Hołd jak się patrzy.
Albo ci, którzy są na boisku, jak Eto’o, Deco, Gudjohnsen. Wszyscy trzej wznoszą
ręce nad głowę. «Mój Boże, co on zrobił», to najlepsze tłumaczenie tego, co przedstawiały
ich niedowierzające twarze. Ale to nie wszystko. W gorących, pomeczowych wypowiedziach
koledzy z drużyny i przeciwnicy nie skąpią komplementów.
«To był najlepszy gol, jaki widziałem w moim życiu», Deco.
«Przyćmił nas wszystkich», Jorquera.
«Mam tylko nadzieję, że nie zobaczę siebie w telewizji za 30 lat», Paredes.
«Brakuje słów na opisanie tego gola. Patrząc na to z ławki, oniemiałem», Güiza.
Podobnie nie myśli jednak Bernd Schuster, trener Getafe, ale przecież charakter
Niemca jest powszechnie znany: «Powinniśmy zatrzymać go faulem, nawet jeśli
kosztowałoby to kartkę. Nie można być tak szlachetnym».
Debata się rozpoczęła i dzień później ogarnęła już cały świat. Mimo że futbol to
estetyka i fantazja, niektórzy zadają sobie trud, analizując wszystko przy pomocy liczb i
statystyk.
Proszę bardzo: cała akcja zajmuje Leo 12 sekund przy 10,8 Diego; przebiega 60
metrów przy 63 Maradony na Estadio Azteca; zalicza 13 kontaktów z piłką przy 12 Pelusy;
drybluje pięciu rywali przy sześciu Anglikach, których Maradona zostawia po drodze. Kadry
nakładają się na siebie, analizuje się jeden po drugim, żeby porównać, żeby zrozumieć. Jak w
dziecięcej zabawie doszukuje się podobieństw. La Nación, dziennik z Buenos Aires, dzierży
palmę pierwszeństwa, wskazując dziesięć wspólnych cech: od miejsca, w którym rozpoczyna
się akcja, po celebrację (obaj biegną do rożnej chorągiewki po prawej stronie boiska). Strony
internetowe, telewizje i gazety przeprowadzają ankiety. Pytanie brzmi mniej więcej tak samo:
Który gol był bardziej widowiskowy, Pchły czy Pelusy? Który podobał ci się bardziej? Który
z nich wydaje ci się lepszy? 55 tysięcy osób odpowiada w ankiecie Marki: 60,62 procent
wybiera gola piłkarza z Rosario, podczas gdy 39,38 jest za tym Pelusy. Rezultaty wszędzie są
podobne, chociaż Cadena Ser publikuje wynik z mniejszą rozbieżnością: wygrywa Messi z 52
procentami przeciwko 48 Diego. Przygniatająca większość jest za napastnikiem Barcelony w
ankiecie Mundo Deportivo: ponad trzy czwarte głosujących. Argentyńczycy z Olé nagradzają
Maradonę,oddając na niego 74,3 procent głosów. To było do przewidzenia, ponieważ jego gol
jest wyryty w zbiorowej pamięci kraju, nie ma domu, do którego przynajmniej raz nie
zawitałaby kaseta wideo albo płyta DVD z tamtą akcją. W Argentynie wydano nawet pocket
book z golem stulecia. To taki film w ręku, przewracasz strony i masz wrażenie, że oglądasz
wideo z tej akcji (uwaga: kolekcja Argentyńskie Ikony zawiera także wydawnictwo «Ręka
Boga», cuda, jakie z piłką wyprawia Maradona w Villa Fiorito, a także gol Maxi Rodrígueza
zdobyty w meczu z Meksykiem; Leo Messi i jego dzieło sztuki nie znajdują się jeszcze w tej
ekskluzywnej kolekcji). A trzeba też dodać, że Maradona w Argentynie nie jest tylko
piłkarzem. Jest słynnym bohaterem, żywą legendą, religią (Kościół Maradony, czyli religijna
parodia, wyznająca kult Diego jako najwyższego boga) i historyczną ikoną, jak José de San
Martín, Carlos Gardel, Evita, Jorge Luis Borges czy Ernesto «Che» Guevara. To normalne, że
Argentyńczycy niechętnie zamieniliby jego wizerunek na zwykłego piłkarza.
Reasumując, owe ankiety doskonale odzwierciedlają głębokie pasje po obu stronach
Atlantyku. Poza kwestią, który z goli jest lepszy, pojawia się jeszcze jeden znak zapytania:
wola Messiego, albo przytaczając słowa z La Nación: «Czy Messi chciał naśladować
Maradonę? To przypadek czy też nie?».
Sam sprawca zamieszania rozwiewa wątpliwości: «Może i akcja jest podobna,
widziałem ją tylko raz w telewizji - deklaruje ­Messi - ale nigdy nie pomyślałem, że
mogłaby być taka sama albo że mógłbym strzelić podobnie jak Diego. Później mi o tym
powiedziano, ale w tamtym momencie nie myślałem o niczym, tylko o radości, jaką daje
strzelony gol». Kiedy proszą go, by opisał swój wyczyn, Leo robi to tak: «Zobaczyłem, że
było wolne miejsce i ruszyłem do przodu, jak zawsze. Stawiając czoła rywalom i starając się
dotrzeć w pole karne i oddać strzał. Dwaj obrońcy cofali się i nikt nie wychodził mi
naprzeciw, więc chciałem znaleźć kogoś, komu mógłbym zagrać, ale kiedy zobaczyłem
wolną przestrzeń, zdecydowałem się biec dalej. Na szczęście udało mi się».
Ta łatwość, jakby to było coś normalnego (i w rzeczywistości takie jest, stanowi część
jego pracy) przypomina tę łatwość Maradony z 1986, przynajmniej jeśli będziemy trzymać się
tego, co pamięta Jorge Valdano. «Diego zapewnia, że kilka razy chciał podać mi piłkę, ale
zawsze napotykał jakąś przeszkodę i zmieniał zdanie», chociaż jest przekonany, że tak
naprawdę Diego «nigdy nie chciał pozbyć się tej piłki». Valdano jako ewentualny adresat
podania od Maradony, Eto’o w wypadku Messiego. Podobieństwa między oboma golami są
nieskończone, nawet kwestia faulu poruszona przez Schustera i podtrzymywana przez
jednego z obrońców Getafe. Oto, co powiedział Héctor «el Negro» Enrique, obecny na
słynnym meczu na Estadio Azteca: «Mówią, że Anglicy nie kopnęli go ani razu. Przecież oni
nawet nie mogli tego zrobić! Kiedy wyciągali nogę, on już umknął».
To samo odnosi się do Messiego. Ciągnijmy dalej te ciekawostki. O ile to właśnie
Héctor Enrique na mundialu w Meksyku domagał się swego udziału w golu, gdyż był
autorem wcześniejszego podania, tutaj robi to Xavi: «Powiedział mi - zdradza Messi - że przy
wszystkich ważnych trafieniach mówi się dużo o golu, a przecież on podał mi piłkę i o tym
nikt nie wspomina». Jedyna różnica polega na tym, że podobieństw nie ma już w tym, co
wydarzyło się później, ponieważ były to odmienne sytuacje. Chyba nie ma nawet żadnego
powiązania w wypowiedziach obu bohaterów. Leo po meczu mówi, że «to nic wielkiego» i
spokojnie wychodzi na kolację ze swoim ojcem i serdecznym przyjacielem Pablo Zabaletą.
Szkoda, że medialna presja zmusza go do zmiany restauracji. W tej, do której chodzi zwykle,
jest zbyt wiele oczekujących na niego osób. Następnego dnia, w przepełnionej sali prasowej
na Camp Nou, Leo prosto spod prysznica, z mokrymi jeszcze włosami, mówi przed
mikrofonami, że spał spokojnie i że «tak naprawdę nie myślał o golu i o jego znaczeniu».
Odporny na naciski dziennikarzy dodaje, że gol niczego nie zmienia: «Nie czuję żadnej presji,
nadal będę grał i czerpał z tego radość, tak jak zawsze». Jest jednak coś, o czym nie
zapomina: dedykacja. Powiedział to już na gorąco, ale powtarza raz jeszcze: «To dla Diego.
Chcę przesłać mu całą moją energię i wsparcie, życzę mu, by jak najszybciej zwrócił do
zdrowia, ponieważ tego pragnie cała Argentyna i wszyscy fanatycy futbolu».
Diego Armando Maradona jest w szpitalu. W nocy 1 kwietnia trafił na oddział
intensywnej terapii. Ponowne nadużywanie alkoholu wywołało ostre zapalenie wątroby. Był
bliski śmierci, mówi jego osobisty lekarz Alfredo Cahe. W Argentynie zawiadamiają nawet o
jego śmierci. Na szczęście nic takiego się nie dzieje i Maradona, na początku maja, zostaje
wypisany z kliniki neuropsychiatrycznej Avril, gdzie dobrowolnie poddał się terapii, mającej
na celu pomóc mu w walce z uzależnieniem. Po wyjściu ze szpitala w pierwszej kolejności
udaje się do programu telewizyjnego ShowMatch, aby przedstawić swoją wersję wydarzeń i
zaatakować tych, którzy chcieli pochować go za życia. I podczas wywiadu ze swym
przyjacielem Marcelo Tinellim, znajduje również czas, by porozmawiać o golu Messiego.
Posłuchajmy co mówi Maradona: «Ci, którzy dokonali tego porównania, mają skłonności do
przesadzania. Przesadzili, ale dobrze. Mój gol był ładniejszy niż Messiego, to na początek. A
poza tym ja strzeliłem go w obecności jedenastu piłkarzy reprezentacji, która zdobyła
mistrzostwo świata, Anglii, do tego na mundialu. Leo zrobił to w meczu z Getafe w Pucharze
Króla, w Hiszpanii. To nie to samo». Pelusa broni swego gola i wytyka palcem tych, którzy
mieli śmiałość dokonywać porównań. Kilka miesięcy później w wywiadzie dla sportowego
miesięcznika El Gráfico, jest jeszcze ostrzejszy: «Co poczułeś gdy tylko zobaczyłeś gola
Messiego strzelonego Getafe? - pytają. A on, zirytowany, odpowiada: - Nie ma nic wspólnego
z moim». «Okoliczności nie, ale obie akcje są podobne, Diego...», nalegają. «Nie, nie, dajcie
spokój, nie mają ze sobą nic wspólnego. Takich goli na treningach strzeliłem miliony, ale nie
zostały zarejestrowane. Jeśli ma to być poważny wywiad, nie każcie mi mówić podobnych
rzeczy...»
Szkoda, że debata nie kończy się w tym miejscu.
Jest 9 czerwca 2007: Barcelona - Espanyol, 43. minuta pierwszej połowy.
Proszę posłuchać komentarza jednej z argentyńskich telewizji:
«...teraz Messi.
Messi ma przed sobą przeciwnika, Messi zagrywa do środka, do Eto’o.
Eto’o tyłem do bramki wśród czterech rywali.
Eto’o podaje do boku.
Zambrotta...
Messi...
Ręką, ręką, jak Diego.
Tak samo:
GOOOOOOL!
To Diego! Powiedzcie mi, że nie! Dla mnie to Diego. Ten sam gol...
To jest reinkarnacja, ja nie wierzę w takie rzeczy, ale... to jest reinkarnacja. Nie może
być aż tylu przypadków. Proszę mi wytłumaczyć jak mogą zdarzyć się dwie rzeczy tak, ale
tak bardzo podobne między dwoma mężczyznami... Messi albo Maradona przebrany za
Lionela Messiego pojawia się, wkłada koszulkę Barcelony i remisuje mecz lewą ręką».
A jeśli ktoś ma jeszcze wątpliwości, oto komentarz Michaela Robinsona w Digital+:
«W jednym sezonie zdobył dwa gole w stylu Maradony, te dwa, które strzelił Anglikom;
jeden Getafe, jeden Espanyolowi. Powtórzył oba».
Ręka Boga została wyciągnięta. Ze wszystkimi podobieństwami i polemikami.
Maradona, tamtego 22 czerwca 1986, przewidział wyjście Petera Shiltona, 15 centymentrów
wyższego niż on. Messi swoim wyskokiem pokonuje Carlosa Kameniego, który przewyższa
go o 19 centymetrów. Tunezyjski arbiter Alí Bennaceur, pomimo protestów Anglików, uznaje
gola, kiedy jego asystent wskazuje na środek boiska. Rodríguez Santiago, mimo technologii
dostępnej w 2007 roku i wściekłości piłkarzy Espanyolu, także stwierdza, że gol został
zdobyty prawidłowo. Maradona nie od razu przyznał to, co wszyscy już wiedzieli, «że to była
Ręka Boga, to była ręka Diego! I że było to tak, jakby ukraść Anglikom portfel!». Messi, tuż
po meczu żałuje tylko, że jego gol «niczemu nie służy, daje tylko jeden punkt», nie wystarcza,
by zdobyć mistrzostwo. Cieszył się z niego «normalnie, to była zwykła radość po
doprowadzeniu do remisu». W ostatecznym rozrachunku nie trzeba się wstydzić, że było się
sprytniejszym.
Diego i Lionel, Messi i Maradona, spadkobierca i mistrz. Ariel «el Tigre» Zarate, 29latek, pochodzący z prowincji Entre Ríos, rewelacja argentyńskiego cuarteto (popularny
gatunek muzyczny wywodzący się z Cordoby, który cechują tropikalne rytmy - przyp. tłum.)
skomponował nawet specjalną piosenkę «Złota Stopa przybyła».
Brzmi tak:
24 czerwca ‘87, rok po mistrzostwie dla Argentyny zabłysła gwiazda, nowa nadzieja,
Złota Stopa w Rosario się narodziła.
Magiczny drybling, maływielki piłkarz.
Siedem lat i już w Newell’s Old Boys.
Odwrócili się, gdy pomocy potrzebował, dlatego aż do Hiszpanii wyemigrował,
wsparcie znalazł w Barcelonie, wygrał dzięki miłości i ochronie.
W 2004 zadebiutował w pierwszej drużynie i z reprezentacją U-20 ziścił swe
marzenie.
(Złota Stopa przybyła!)
(Refren)
Dalej Lionel.
Świat cały czeka na twój drybling jeszcze raz.
Chcemy oglądać magię, którą w swoich stopach masz.
(Bis)
Wielkie serce jak u lwa
Jest nadzieja, gdy wychodzi na boisko
Kibice chcą krzyczeć: gol zdobyty w koszulce białoniebieskiej, zagrzewamy cię z
każdego miejsca, budzi się nadzieja w narodowej drużynie.
Chcemy widzieć cię w mistrzowskiej Argentynie!
(Refren)
Budzi się nadzieja w narodowej drużynie.
Chcemy widzieć cię w mistrzowskiej Argentynie!
Teraz Messi ma swojego Rodrigo, jak miał go Maradona (Rodrigo Alejandro Bueno,
który skomponował słynny utwór „Ręka Boga” - przyp. tłum.). Ale piosenki na bok. Wiele
razy, zdecydowanie zbyt wiele, mówiło się i pisało o podobieństwach obu, nawet jeszcze
przed tamtym kwietniem 2007. Lionel od zawsze był porównywany w ten czy inny sposób z
Maradoną. Pierwszymi, którzy wyciągali podobieństwa, byli jego trenerzy z Newell’s, od
Enrique Domíngueza przez Adriána Corię po Ernesto Vecchio. «Z piłką widziałem u niego
rzeczy niebywałe, których w jego wieku nie robił nawet Maradona», utrzymywał Vecchio.
Guillermo Hoyos, jego trener w drużynie Juvenil B Barcelony, uważa podobnie: «Messi jest
najbliżej tego, co widziałem u Diego. Prowadzenie piłki, determinacja. Leo w pojedynkę
zmienił wynik mnóstwa meczów! Jest jak Diego: kopią go, kopią go raz jeszcze, a on nic
sobie z tego nie robi. Żeby go zatrzymać, trzeba go zabić. Nie ma problemów z utrzymaniem
się przy piłce. Prowadzi ją czubkiem buta i musi jedynie martwić się szybkością. On czuje
piłkę i to odróżnia go od innych». Od początku, na każdym etapie rozwoju barcelońskiej „10”
pojawiały się podobne komentarze. Jak choćby ten Norberto Alonso, byłego napastnika River
Plate: «Ma to, co przypomina mi Maradonę. Na przykład błyskawiczny start do piłki. I
prędkość, z jaką gra. Chociaż Diego potrafił przerzucić piłkę 30 metrów z jednej strony na
drugą, a tego brakuje Messiemu».
Wątpliwości nie ma Arsene Wenger, trener Arsenalu Londyn: «Messi jest jak
Maradona, ale z turbo doładowaniem w nogach». Byli i obecni piłkarze, Eto’o: «Messi to
Diego Armando Maradona przyszłości» albo Deco: «Bardzo przypomina mi Maradonę.
Czasem słyszę, że musi uważać na sławę, żeby nie przytrafiło mu się to samo, co Diego. Ale
Leo jest inny, ponieważ obraca się w zdrowym środowisku, wśród osób, które go kochają i
chronią». Franz Beckenbauer: «Kiedy zobaczyłem go biegnącego z piłką, słusznie
przypomniał mi się Diego Maradona ze swoich najlepszych czasów». Niektórzy nie negują
podobieństw, ale ostrzegają piłkarza z Rosario: «Między Messim i Maradoną», twierdzi
Héctor «el Negro» Enrique, mistrz świata z 1986 z Argentyną, «istnieją dwie wspólne rzeczy:
drybling i szybkość. Diego miał taki drybling i sprint, że cię niszczył, a Leo trudno jest zabrać
piłkę. Poza tym nie strzela dla samego strzelania, ale szuka dłuższego słupka bramki,
dryblując z prawej na lewą, jak Diego. To, że porównuje się go do Maradony nie jest złe. Źle
będzie, jeśli Leo będzie uważał się za Maradonę». Coś, co martwi także Gabriela Batistutę.
Były snajper Fiorentiny i najlepszy strzelec reprezentacji Argentyny mówi: «Leo nie
powinien starać się naśladować Maradony, musi być sobą i grać najlepiej jak potrafi. W
przeciwnym razie, nawet jeśli dosięgnie poziomu Diego, zdoła być tylko drugim Maradoną».
Bardzo mało jest głosów na nie. Jeden z nich, chociaż jest to normalne, mając na uwadze, że
mówimy o Maradonie, należy do Pelé. O Rei jest przekonany, że «Messi jest inny. Maradona
grał bardziej cofnięty. Messi jest trochę szybszy. Diego natomiast był piłkarzem lepiej
uzbrojonym». Kolejnym niezgodnym głosem jest ten Césara Luisa Menottiego, «el Flaco»,
selekcjonera reprezentacji Argentyny, która sięgnęła po mistrzostwo świata w 1978: «Nie jest
nowym Maradoną. W Argentynie, ale także w innych krajach, za każdym razem, gdy pojawia
się chłopiec z dobrą techniką, który jest zdolny i potrafi podejmować słuszne decyzje,
wszyscy obwołują go następcą Diego. Messi jest bardzo dobrym piłkarzem, lewonożnym,
zwinnym, silnym, gra w Barcelonie i jest Argentyńczykiem. Ale nie jest Maradoną, tylko
Messim».
Walter Vargas, pisarz, dziennikarz i psycholog, w swojej książce Fútbol delivery,
kategorycznie zastrzega: «Messi nie jest, ani nie będzie Maradoną. Nie osiągnie takiego
poziomu i moim zdaniem trudno będzie, by chociaż się o niego otarł». Kontrastujące ze sobą
opinie. Ale na nich się nie kończy: Argentyński Komitet Olimpijski przeprowadza nawet
badanie, za które odpowiedzialny jest Miguel Toderi, w którym naukowo porównuje obu
piłkarzy. Wyniki? Oczywistość. Potwierdzają, że Messi i Maradona posiadają te same
parametry fizyczne: niski środek ciężkości, masa mięśniowa, wzrost, waga, rozwój i,
naturalnie, obaj są lewonożni.
W takich przypadkach lepiej zostawić naukę w spokoju i przejść się po dzielnicy Boca
w Buenos Aires, w pobliżu Bombonery, porozmawiać z kibicami, młodszymi i starszymi.
Rodrigo, w niebieskożółtej koszulce Boca Juniors, nie chce nawet słyszeć o tym temacie. On
widział jak grał Maradona i nie akceptuje żadnych porównań. Wymienia słabe punkty
zawodnika z Rosario, począwszy od wykonywania rzutów wolnych po wizję gry i wychwala
talent Pelusy, pytając interlokutora czy pamięta pierwsze gole Diego w barwach Argentinos
Juniors. Podchodzimy do Luisa, który w swoim sklepie bostero (kibica Boca) pokazuje
zdjęcie Maradony w akcji z podpisem: «Twoje dzieci i dzieci twoich dzieci będą o niego
pytać». Ale później, spacerując po ulicach, widzimy małych chłopców, grających w piłkę.
Dwóch z nich ma na sobie koszulkę Barcelony z nazwiskiem Messiego na plecach. 10-letni
Julián, największy gaduła, odpowiada bezdyskusyjnie: «Kibicuję Boca, ale podoba mi się
Messi, podoba mi się jego gra».
Czy przypadkiem te upodobania nie mają związku z wiekiem? «Raúl González Tunón
w jednym ze swych najpiękniejszych wierszy, Poeta umarł o świcie, pisze: „Jedni, ci najstarsi,
odrzucili go od razu. Drudzy, ci najmłodsi, odrzucili go później”. To właśnie dzieje się w
świecie futbolu generacja po generacji. I to samo przytrafia się Messiemu - wyjaśnia Horacio
del Prado, komentator Radio Nacional z Argentyny - starzy, którzy dziś utrzymują, że Messi
nigdy nie osiągnie poziomu Maradony, zapominają o tym, co zawsze się mówi, gdy pojawia
się nowy crack: że nie da rady. O Maradonie mówiło się, że był gruby, niski i że nigdy nie
zostanie mistrzem godnym porównań z największymi. Hugo Gatti, znakomity bramkarz, był
jednym z tych, który bez przerwy opowiadał o niedoskonałościach Maradony, a on strzelił mu
cztery gole».
Zostawmy opinie i przyjrzyjmy się innym powodom tych ciągłych porównań. To
proste: odkąd Pelusa w 1997 roku zakończył karierę, Argentyńczycy (i nie tylko oni) stale
poszukują jego następcy. To nie dziwi. Tak dzieje się zawsze, gdy odchodzi wielki piłkarz. Po
pierwsze, potrzeba czasu, aby zaakceptować zniknięcie legendy, później potrzeba czasu, żeby
znaleźć kogoś, kto będzie nam go przypominał, kto pozwoli nam na nowo przeżywać
utraconą magię. Ktoś, kto pozwoli nam wrócić do starych czasów, ponieważ pamięć w
futbolu jest czymś fundamentalnym i ponieważ żeby coś sprzedać, młodemu zawodnikowi
łatwo jest przykleić etykietkę nowego Pelé czy nowego Maradony. W ten sposób wszyscy
wiedzą, o czym się mówi. Często się mylą, bo przydomek nie działa albo kandydat do
sukcesji nie realizuje pokładanych w nim obietnic. Tak jak w wypadku, mówiąc tylko o
nowych Maradonach, Ariela Ortegi, Pablo Aimara, Juana Romána Riquelme czy «Apache»
Téveza. Żaden z nich nie stanął na wysokości zadania. Trudno jest unieść ciężar korony. Tym
bardziej, gdy zbiegów okoliczności, jak w wypadku Messiego, jest tak wiele: niski,
lewonożny, wychowany w Newell’s, gdzie krótko grał też Maradona, dojrzewający w
Barcelonie, pierwszym europejskim klubie «Maramondo», mistrz świata do lat 20., tak jak
Maradona w 1979. Podobnie jak Diego debiutował w reprezentacji w meczu z Węgrami. I jest
jeszcze trudniej, kiedy sam Maradona zaprasza cię do swego telewizyjnego programu (La
Noche del 10) i wskazuje cię na swego następcę. «Leo został przeznaczony, by być jednym z
wielkich. Wielu uważa, że już nim jest, ale według mnie - mówi Maradona - stawia dopiero
pierwsze kroki. Może dać znacznie więcej, niż dał do tej pory i, gdy tego dokona, wówczas
nadejdzie jego moment». Kiedy pytają go o to w El Gráfico odpowiada, że oczywiście, Leo
jest najlepszym w tej chwili argentyńskim piłkarzem, ale na następne pytanie - «Czy Leo
może ci dorównać?» - wyrywa mu się: «Jeśli ma to być dla dobra argentyńskiego futbolu,
niech mnie przewyższy». Mimo wszystkich swych zapowiedzi i błogosławieństw, stary król
nie spieszy się z oddaniem berła. Pretendent musi udowodnić, że będzie je dzierżył z
honorem.
28. DROGA DO PRZEBYCIA
Rozmowa z Frankiem Rijkaardem
Popielniczka, paczka papierosów, puszka Pepsi i zaczynamy rozmowę. Były trener
Barcelony jest zrelaksowany, nie ma żadnych pilnych zobowiązań i bardzo chętnie rozwodzi
się na temat tego młodzieńca, któremu 16 października 2003 roku dał szansę debiutu w
pierwszej drużynie.
- Pan, w koszulce Milanu, rozgrywał pasjonujące mecze przeciwko Maradonie i jego
Napoli i przez pięć lat był pan trenerem Messiego. Mówiąc krótko, jest pan właściwą osobą,
która może odpowiedzieć na pytanie: czy Leo jest nowym Diego?
- Mam mnóstwo wspomnień związanych z Maradoną, z tamtymi meczami przeciwko
Napoli w lidze włoskiej, które były historyczne. Ale Diego, kiedy grał w Italii, był już
piłkarzem ukształtowanym, miał 26-27 lat. Messi jest jeszcze młody, ma przed sobą całą
drogę do przebycia. Rozumiem, że wiele osób porównuje Leo z Diego. Obaj są
Argentyńczykami, obaj są niskiego wzrostu i obaj posiadają nieprzeciętne umiejętności, ale
porównania zawsze są skomplikowane. Maradona, w tamtych czasach, reprezentował futbol.
On był i jest synonimem futbolu, to oczywiste. Leo jest piłkarzem unikatowym, ale żeby
zestawić go z Maradoną, będziemy musieli zaczekać na koniec jego kariery.
- A gol strzelony Getafe?
- Widziałem wiele meczów, wielu wielkich piłkarzy i mnóstwo goli... Muszę
powiedzieć, że gol Leo przeciwko Getafe był jednym z najbardziej spektakularnych. To było
prawdziwe dzieło sztuki. Pamiętam, że kiedy skończyła się ta akcja, ogarnęła mnie
niesamowita radość z jego powodu, z powodu drużyny i kibiców, ale, szczerze mówiąc, nie
zaskoczył mnie za bardzo.
- Dlaczego?
- Ponieważ widząc go każdego dnia jak trenuje, jak gra, wiesz, że posiada
niesamowite umiejętności i że jest w stanie zrobić coś podobnego.
- Nie zaskoczyła pana także dyskusja odnośnie podobieństw do gola strzelonego przez
Maradonę na Mundialu w Meksyku w 1986?
- Spodziewałem się jej. Bo to prawda, że oba są do siebie bardzo podobne, chociaż
wydaje mi sie, że Leo przyspiesza bardziej niż Maradona. W Internecie znalazło się tysiące
filmików przedstawiających oba gole i widziałem co najmniej 20 innych sfabrykowanych w
ten sposób.
- Wróćmy do debiutu Leo w pierwszej drużynie.
- Leo już w drużynach juniorskich był dużym talentem, ale zawsze trzeba wstrzymać
się z wydawaniem opinii. Trzeba poczekać, ponieważ wejście do pierwszego zespołu jest
fundamentalne. To jest test prawdy. Leo zaskoczył nas wszystkich, ponieważ zamiast
napotykać trudności, bardzo poprawił swoje umiejętności, grając u boku wielkich piłkarzy. W
trakcie meczu z Juve o Trofeo Gamper wszyscy zdali sobie sprawę ile jest wart ten chłopiec.
- Co go charakteryzuje?
- Nie ma znaczenia czy gra w obecności dziesięciu kibiców czy stu tysięcy. Leo jest
zawsze sobą, ma tę samą pewność siebie i taki sam zapał. To jest chłopiec, który mówi: «Daj
mi piłkę, bo chcę grać, chcę tworzyć, chcę zademonstrować mój talent». I kiedy ją dostaje,
bardzo trudno jest go zatrzymać bez faulu. Jest niezwykle szybki, wspaniale kontroluje piłkę,
wybornie podaje i posiada drybling rzadko widziany w świecie futbolu. I nie zapominajmy, że
jest jak dynamit, a także, mimo niskiego wzrostu, bardzo silny. To widać, kiedy zderza się z
przeciwnikiem, niełatwo jest go przewrócić.
- Jak się zmienił?
- Kiedy debiutował, był osobą spokojną, bardzo nieśmiałą i odnoszącą się z
szacunkiem. Z czasem bardzo się zmienił, ale jednocześnie nie utracił tych cech. Jest bardziej
pewny siebie i świadomy, że jest piłkarzem ważnym dla drużyny. Wszyscy to przyznają i on
doskonale zdaje sobie z tego sprawę. Nie zmieniło się jego podejście, jednak nie jest już tym
cichym chłopcem, jak przed laty. Jest bardziej radosny, otwarty, lubi żartować kiedy jest ze
swoimi kolegami albo z ludźmi, których zna... Muszę przyznać, że od pierwszej chwili
zaakceptowała go cała drużyna. Sylvinho, Deco, Ronaldinho pomagali mu, udzielali rad.
Wielcy piłkarzy zawsze rozpoznają wyjątkowego zawodnika.
- Jakie relacje łączyły pana z Leo?
- Mam do niego wielką sympatię. Na początku, z powodu wieku, wydawało mi się, że
wymaga mojego wsparcia i troski. Później zauważyłem, że już mniej tego potrzebował: znał
swoje umiejętności, wiedział, jak funkcjonuje świat futbolu. Przejmuje na siebie
odpowiedzialność i będzie jej brał na swoje barki coraz więcej za kolegów, klub i socios. Jest
wystarczająco dojrzały, aby to zrobić, ponieważ rozwinął się jako człowiek i jako piłkarz,
przeżył wiele bardzo pięknych chwil, ale też kilka bardzo ciężkich.
- Jak wtedy, gdy w meczu z Chelsea odniósł kontuzję i pan objął go, jakby był jego
ojcem?
- Dla mnie było to coś naturalnego. Wiedziałem jak cierpi, wiedziałem jak ważny był
dla niego tamten mecz. Doznać kontuzji to było coś nie do zniesienia. Jedyne co mogłem
zrobić to pocieszyć go, powiedzieć: «Nic się nie stało, szybko wrócisz do zdrowia». Była to
wzruszająca chwila, bardzo piękna, chociaż nie było to nic przyjemnego. Ale w trakcie całej
kariery trzeba być przygotowanym na takie sytuacje i umieć sobie z nimi radzić. To one
sprawiają, że stajesz się silniejszy, to one motywują do dalszej gry, do tego, by dotrzeć na
szczyt.
- Najważniejsza rada, jaką dał pan Leo?
- Kończyć akcję: strzelać albo podać i nie dryblować w nieskończoność. Ponieważ
istnieje większe ryzyko utraty piłki i odniesienia kontuzji. Nie można dryblować przez 90
minut, tak samo jak nie można w każdym meczu przedryblować dziesięciu zawodników i
bramkarza. Może zrobić to raz w roku, ale nie w każdą niedzielę. To rada, jaką dałem mu
wiele lat temu i wydaje mi się, że to zrozumiał. Jednym słowem: poprawił swoją grę i pokazał
większą dojrzałość. Trzeba było to zrobić, gdyż Leo widzi na boisku więcej niż inni. Może
osiągnąć więcej niż inni. Jedyne czego nie może, to bezużytecznie się eksploatować, nie
rozkładać równomiernie swoich sił i nie robić różnicy.
Rijkaard zapala kolejnego papierosa i kontynuując swoje przemyślenia, dodaje:
- Jest pewne wrażenie, którym emanował Maradona i emanuje nim również Leo:
radość z gry. To dwie osoby, które cieszą się piłką. Są z tych, którzy zawsze proszą o piłkę... i
mówią «chodźmy grać».
29. TRZEBA TO POKAZAĆ
Rozmowa z Carlosem Salvadorem Bilardo
Nazywajcie go wyrocznią, profesorem, szarą eminencją, ojcem pewnego prądu w
myśli futbolowej (bilardismo, oczywiście) albo, po prostu, El Narigón (wielki nos - przyp.
tłum.). Wszystkie są określeniami, które Bilardo zdobył podczas swojej pełnej sukcesów
kariery jako piłkarz i trener, zarówno w kraju, jak i za granicą. Jego filozofia jest powszechnie
znana: «jedyne, co się liczy to zwycięstwo», «o drugim nikt nie pamięta», «finał to sprawa
życia i śmierci». Dziś ten lekarz medycyny, który zajął się piłką, po doświadczeniu w roli
Sekretarza Sportu prowincji Buenos Aires, powrócił do tego, co kocha najbardziej: jest
sekretarzem generalnym reprezentacji Argentyny. I, jak zawsze, z chęcią dyskutuje o futbolu
ze znaną sobie szczerością i ironią.
- To pan był prawdopodobnie tym trenerem, który najlepiej rozumiał się z Maradoną.
Miał pan go w reprezentacji, która w 1986 wygrała mundial w Meksyku, w 1990 we
Włoszech, kiedy dotarła do finału, później w Sevilli, a ostatnio także był pan u jego boku
kiedy prowadził drużynę Albicelestes. Reasumując, zna pan doskonale Maradonę i z bliska
śledzi ewolucję Messiego, a zatem proszę powiedzieć: czy Leo jest nowym Diego?
- W Argentynie, i nie tylko tutaj, kiedy ktoś prezentuje wielkie umiejętności, zawsze
pojawiają się porównania z Maradoną. Jest wielu, którzy dostali tytuł nowego Maradony...
Problem polega na tym, że później trzeba cały czas pokazywać, że gra się na jego poziomie.
Diego w swoim czasie udowodnił, że jest najlepszy na świecie. Messi wygląda obiecująco,
idzie dobrą drogą, ale jeśli nie zdobędzie mistrzostwa świata, będąc liderem drużyny, nigdy
nie osiągnie poziomu Maradony. Tak samo jak przytrafiło się to innym wielkim piłkarzom,
którzy nie wygrali mundialu. Mam na myśli Ruuda Gullita, Johana Cruyffa czy Michela
Platiniego.
- A Messi może zdobyć Puchar Świata?
- Nie jestem wyrocznią. Mam jednak nadzieję, że tak się stanie.
- Zostawmy przyszłość i porozmawiajmy o golu Messiego w meczu z Getafe i golu
Maradony strzelonym Anglii, którego widział pan z ławki rezerwowych...
- Oba gole są podobne, ale zdobyte w odmiennych sytuacjach: jeden na poziomie
międzynarodowym w ćwierćfinale mistrzostw świata, drugi na poziomie klubowym w
półfinale Pucharu Króla.
- Dobrze... ale co pana zaskoczyło?
- Zaskoczyło mnie, że Hiszpania popadła w konwulsje z powodu Messiego. Nie
rozmawiano o niczym innym. I tutaj też: telewizje nie ustawały w pokazywaniu go raz po raz.
- A z technicznego punktu widzenia?
- Zdziwiło mnie, że od początku akcji aż do jej zakończenia Messi utrzymał tę samą
szybkość. Maradona zmieniał rytm, a Messi poruszał się ciągle w tym samym tempie.
Postępuje tak jak wszyscy lewonożni zawodnicy grający na prawej stronie. Kiedy zaczynają z
prawej i kierują się do środka, mają przed sobą całą bramkę, by skończyć.
- Którego z tych dwóch goli pan preferuje?
- Wybieram tego Maradony. Jemu stale pokazywali się przeciwnicy, wychodzili do
niego stoperzy, najpierw Butcher, później Fenwick. Messi przebiega 30 metrów i nikt się do
niego nie zbliża. Dlatego częściej dotyka piłki prawą, swoją gorszą nogą. Obrońcom jest
bardzo trudno go kopnąć, ponieważ porusza się niezwykle szybko. Na końcu stoperzy czekają
na niego na linii pola karnego, ale on już z łatwością wykańcza tę akcję.
- Messi i Maradona... Spójrzmy na ich cechy.
- Począwszy od 30 metra są to piłkarze, którzy robią różnicę, posiadają krótki
drybling, szybkość, trudno jest zabrać im piłkę, a poza tym potrafią wykorzystywać okazje do
zdobycia gola.
- Czy można porównać ich jeszcze pod innym względem?
- Porównania są nieodłącznym elementem futbolu. Ileż to razy czyniło się odniesienia
Maradony do Pelé, Platiniego czy Cruyffa, aby zdecydować, który jest najlepszy. Ale czasy
się zmieniają, jak w medycynie. Wiedza dzisiejszego lekarza nie jest taka sama jak 20 lat
temu.
- Coś jeszcze?
- O Diego mogę powiedzieć, że jest człowiekiem, który zna się na futbolu, taktyce i
technice.
30. ROZCZAROWANIE
15 lipca 2007
Smutek i wściekłość. Wszystko to i jeszcze więcej zajmuje myśli i słowa Messiego w
połowie czerwca. Powód jest prosty: Barcelona nie zdobyła tytułów, które miała nadzieję
wygrać. Z ośmiu możliwych na końcu musiała zadowolić się Superpucharem Hiszpanii, co
jest doprawdy słabym bilansem. Nic więcej. A jeśli przytrafia się to komuś takiemu jak Leo,
który chce wygrywać zawsze, ta sytuacja wprawia go w podły nastrój. I pomyśleć, że
«zaczęliśmy dobrze. Później zbyt wcześnie zostaliśmy wyeliminowani z Champions League,
potem, kiedy sądziliśmy, że dokonaliśmy rzeczy najtrudniejszej, odpadliśmy z Pucharu Króla.
Jeśli zsumuje się to wszystko, wówczas bardzo boli», tłumaczy w wywiadzie dla France
Football. Nie wspominając już o lidze, która okazała się najcięższym do zniesienia ciosem. W
lutym wydawało się, że zespół blaugrana miał już mistrzostwo w kieszeni i że deptanie im po
piętach przez Real Madryt Fabio Capello było niczym innym jak tylko marzeniem o walce o
tytuł do samego końca, by mieć coś do powiedzenia mediom. Mimo to dzieje się zupełnie
inaczej: zgubione punkty w ostatnich minutach, przede wszystkim w meczach z Betisem i
Espanyolem, powodują, że mistrzostwo zostaje podarowane przeciwnikom. Dlaczego nie
wręczyć premii Mallorce, rywalowi Realu Madryt w ostatniej kolejce, 17 czerwca na
Santiago Bernabéu? Messi nie widzi w tym nic złego, jeśli przyniesie zwycięstwo. Jednak
mimo dobrych intencji i nadziei Argentyńczyka, cud, który przez 65 minut wydawał się
możliwy, ostatecznie nie staje się rzeczywistością. W ten sposób ostatnia szansa, aby
uratować sezon rozmywa się, zostawiając tylko rozczarowanie. Nic nie wyszło tak, jak
oczekiwał i «bohater zostaje bez nagrody», jak zatytułował jeden z artykułów dziennik El
País. Ponieważ, na poziomie indywidualnym, dla Messiego był to pozytywny sezon.
Argentyńczyk był bezdyskusyjnym liderem wielu magicznych nocy: to on, dzięki słynnemu
hattrickowi, w mgnieniu oka zaprzepaścił marzenia los merengues. Później pojawiła się Noga
Maradony i Ręka Boga II, wyczyny i sztuczki, które na nic się zdały. Zdobyte gole i nagroda
dla najlepszego zagranicznego piłkarza w lidze są zaledwie marnym pocieszeniem.
Na szczęście na tym nie kończy się futbol. Czeka na niego reprezentacja i Copa
América, szansa na podniesienie się po zadanym ciosie. I możliwość rozegrania ważnego
turnieju w wyjściowym składzie, a nie odgrywanie roli statysty, jak miało to miejsce na
mundialu w Niemczech.
Alfio «Coco» Basile, selekcjoner, który zajął miejsce José Pekermana, liczy na niego.
Wie, że Pchła może wnieść bardzo wiele do reprezentacji i w jego zespole ma być postacią
fundamentalną. Nie chce popełnić błędów swego poprzednika. Powołuje go na europejskie
mini tournée. W Brnie i Barcelonie mierzą się ze Szwajcarią i Algierią w ramach
przygotowań do turnieju, który odbędzie się w Wenezueli, gdzie wszyscy są przekonani, iż
będzie głównym bohaterem. W ankiecie przeprowadzonej na głównej stronie mistrzostw Leo
znaczną ilością głosów (33 procent) pokonuje Chilijczyka Matíasa Fernándeza i
Wenezuelczyka Juana Arango. Robinho, Brazylijczyk z Realu Madryt, który ostatecznie
zostanie wybrany najlepszym piłkarzem i zdobędzie, dzięki sześciu bramkom, tytuł
najlepszego strzelca, zamyka listę z zaledwie 8 procentami głosów.
W Maracaibo, 24 czerwca, cztery dni przed debiutem Albicelestes przeciwko Stanom
Zjednoczonym, Messi obchodzi 20. urodziny i media wyciągają z niego oczywiste życzenie:
«Wygrać Copa América i zostać najlepszym strzelcem». Argentyna nie zdobyła pucharu od
1993 roku, dlatego presja i nadzieje są ogromne. Oczekiwania wobec Messiego są tak duże,
że, w przeciwieństwie do tego, co działo się w Niemczech, zarówno drużyna, jak i trener,
bardzo o niego dbają. El Coco przydziela mu nawet opiekuna: «La Brujita» Juan Sebastián
Verón. Były piłkarz Boca Juniors, Sampdorii, Parmy, Interu, Lazio, Manchesteru United i
Chelsea, który ostatecznie odnalazł szczęście w swoim pierwszym klubie, Estudiantes de La
Plata, doradza Messiemu na boisku i poza nim, a także broni przed oskarżeniami o bycie
odludkiem. «Messi jest introwertyczny. Nie umawia się na picie mate. Woli grać na
PlayStation. Dla mnie jest jak młodszy brat, o którego muszę się troszczyć. Można posadzić
go na nocnym stoliku!», wyjaśnia w El País. I rzeczywiście, trzeba go chronić, bo w
Wenezueli wybuchła Messimanía. To szaleństwo. Chłopiec nie może zrobić nawet kroku, bo
natychmiast zostaje otoczony przez hordy fanów. Koszulki z jego nazwiskiem sprzedają się
jak świeże bułeczki, na boisku, ledwie dotknie piłki, a już gotują mu owację, nawet wtedy,
gdy popełnia błąd. Jeśli nie gra w wyjściowym składzie, jak przeciwko Paragwajowi, po
upływie dziesięciu minut rozdrażnieni kibice, zaczynają skandować jego nazwisko.
Ślepa miłość, która sięga zenitu na stadionie Lara w Barquisimeto. Messi kieruje się w
stronę tunelu prowadzącego do szatni, roztargniony i zmęczony, gdy nagle na murawę spada
dziewczyna. Leo widział, że była bliska rzucenia się z trybuny, podnosi ręce i krzyczy
przejęty: «Stój, co robisz...» Zakochana w nim nastolatka nie idzie po rozum do głowy i
skacze. Na szczęście upada na stopy. Wojskowi i służby porządkowe rzucają się na nią, ale
zanim ją zabiorą, udaje jej się uścisnąć i dać dwa buziaki swemu idolowi. Leo odchodzi
wyraźnie zakłopotany, podobnie jak arbiter Simon, który bierze go pod ramię i prosi o
wyjaśnienia, przekonany, iż była to agresja.
«To było nieprawdopodobne. Dawałem jej znaki, żeby się nie rzucała, a ona i tak to
zrobiła. Przysięgam, że nie wiedziałem jak mam się zachować - wyzna później w rozmowie z
dziennikiem Clarín - to były co najmniej cztery metry. Mało brakowało, żeby się biedaczka
zabiła, a oni biegiem ją stamtąd wyciągnęli, nie przejmując się nawet czy nic jej się nie stało».
Zdarzenie ma miejsce 8 lipca po ćwierćfinale. Argentyna właśnie pokonała Peru 4:0, a
Messi, w 61. minucie, strzelił tak wyczekiwanego gola. We wcześniejszych meczach, z USA,
Kolumbią i Paragwajem, nie zdobył bramki, chociaż odegrał decydującą rolę w tym, by
wprawić w ruch maszynę Albicelestes. W debiucie przeciwko Amerykanom podaje na tacy
drugiego gola dla Crespo, a podczas 25 minut drugiej połowy spotkania Paragwaj - Argentyna
(Basile chce zatrzymać go na ćwierćfinał), udaje mu się dodać trochę pikanterii temu
nudnemu meczowi. Ale brakowało mu gola. Zdobycie go przeciwko reprezentacji rodem z
Andów, zrzuca mu kamień z serca. A w półfinale w Puerto Ordaz z Meksykiem wraca po to,
co mu się należy. Kreuje kolejne dzieło sztuki. Komentarz: «Muszą zamknąć stadion. Takie
rzeczy robią geniusze - mówi Basile. - Zamykamy stadion i odchodzimy? Tak, na co więcej
czekać? Po co mamy tu tkwić po tym, jak obejrzeliśmy takiego gola?» Opinie TyC Sports,
argentyńskiej stacji telewizyjnej, podobne są do stwierdzenia el Coco. Ale to nie wszystko.
Carlitos Tévez: «To, co zrobił Messi było cudowne. Nie miał zbyt wielu klarownych sytuacji,
by oddać strzał, ale pierwszą piłkę, jaką dostał, zamienił na niesamowitego gola».
Mascherano: «To była jedna z tych genialnych akcji, do jakich nas przyzwyczaił. Nic mnie
już u niego nie zaskoczy. Jest fantastyczny». Cambiasso: «To był przepiękny gol». Heinze:
«Brakuje słów, by opisać bramkę Messiego». Mówiąc krótko, jest to gol, który szybko
znajduje się w Internecie pośród tych najlepszych strzelonych przez Atomową Pchłę.
No dobrze, ale co takiego tym razem wyciągnął z kapelusza? Spójrzmy na powtórkę
całej akcji. 60. minuta drugiej połowy. Heinze, autor gola dającego prowadzenie, podaje do
Cambiasso. Piłkarz Interu, mając przy sobie dwóch obrońców, oddaje piłkę Gabrielowi,
byłemu obrońcy Realu Madryt i Olympique Marsylia, który z własnej połowy szuka
właściwego adresata. Przed polem karnym, ustawiony tyłem do bramki, przejmuje ją Tévez.
Kontroluje piersią, piłka spada, odwraca się i podaje pędzącemu niczym meteor Messiemu.
Ten wpada w pole karne, podnosi głowę, patrzy na bramkarza i z ekstremalnym spokojem
podnosi piłkę. Perfekcyjna parabola, którą pokonuje Sáncheza. Meksykański golkiper w
desperacji wyskakuje do tyłu, wyciąga rękę, ale nie daje rady nawet dotknąć piłki, która
wpada tuż pod poprzeczkę. Leo obserwuje lot do momentu, aż futbolówka zatrzepocze w
siatce, później biegnie do narożnika boiska, aby cieszyć się z gola wraz z argentyńskimi
kibicami. Verón, jego opiekun, zjawia się przy nim jako pierwszy, chłopiec rzuca się mu na
szyję, podczas gdy na ławce el Coco wznosi ręce do góry, bije brawo i śmieje się szczęśliwy.
«Czułeś, że powinni zamknąć stadion tuż po twoim dziele sztuki?» «Nie, przestań,
przestań. To był ładny gol, nic więcej. Liczy się to, że dzięki niemu Argentyna awansowała
do finału». W ten sposób następnego dnia Messi odpowiada na pytanie La Nación. Ale oni
naciskają: «Myślisz, że to był najładniejszy gol w twojej karierze?». «Być może, nie wiem,
strzeliłem wiele ładnych goli, jak tamten przeciwko Getafe. Naprawdę, nawet nie widziałem
go w telewizji. Wszyscy mówią, że był doskonały: ja zauważyłem, że bramkarz jest
wysunięty i zagrałem. Dobrze mi wyszło, nie?»
Cały Messi, okopany w tym swoim low profile. Chociaż ma prawo, by marzyć:
pokonać Brazylię w finale. Leo od początku mówił, że chce grać przeciwko Canarinhos i jego
życzenie zostało spełnione. Chce zemścić się za tamtą porażkę 0:3 na Wembley w meczu
towarzyskim z września minionego roku. Cała Argentyna chce też rewanżu za Copa América
2004, turniej rozgrywany w Peru, na którym Albicelestes zostali pokonani w serii rzutów
karnych, i za Puchar Konfederacji z 2005 w Niemczech, gdy Brazylia wygrała 4:1. Słowem:
rewanż za wszystkie krzywdy wyrządzone przez sąsiadów w ostatnich latach.
Nie ma jego przyjaciela Ronaldinho, to lepiej, mówi Lionel; brakuje też Kaki. W
każdym bądź razie zielonożółci, choć przegrali inauguracyjny mecz z Meksykiem i w
półfinale zdołali wygrać z Urugwajem w karnych, nadal są bardzo wymagającymi rywalami.
Poza tym, finały to zupełnie inna historia, nigdy nie można być niczego pewnym. Coś, co
okazuje się bolesną prawdą: Julio Baptista, la Bestia, kapitan Albicelestes, Ayala, do własnej
siatki oraz Dani Alves grzebią argentyńskie marzenia. Brazylijczycy pewnie wygrywają 3:0.
Marginalizują tę elegancką i dobrze prezentująca się drużynę, która w Maracaibo, na
stadionie José Romero, po prostu nie istnieje. A Messi? «Niewiele zrobił, by ta historia
skończyła się inaczej - podsumowuje Clarín. - Leo, pozbawiony dynamiki i futbolu, został
zdominowany przez Brazylijczyków i zamknięty w swoim labiryncie». Wymowniejsze niż
komentarze czy słowa krytyki są obrazy. Messi siedzący na murawie z bezmyślnym
wzrokiem; Dady, masażysta, który w geście pocieszenia potrząsa jego głową; Joseph Blatter,
prezydent FIFA, który wręcza mu medal, a Messi, schodząc z trybuny, zdejmuje go z szyi i
chowa w dłoni. Wybrali go najlepszym młodym piłkarzem Copa América. Ale co z tego...
Wobec kolejnego rozczarowania nie pozostaje nic poza smutkiem i wściekłością.
31. ELEKTRYCZNY CHŁOPIEC
Rozmowa z Alfio «Coco» Basile
Siedząc przy tym stoliku, co zawsze, w głębi po lewej stronie, w restauracji La Raya
w Buenos Aires, el Coco rozmawia z grupą przyjaciół. Są wśród nich byli piłkarze,
dziennikarze, starzy znajomi. Zwykła rozmowa. Od czasu do czasu głęboki, szorstki i
donośny głos byłego selekcjonera reprezentacji Argentyny wybija się ponad szmer
dobiegający z głębi oraz hałas szklanek i sztućców. Claudio Codina, właściciel restauracji,
który dla Basile jest jak syn, uprzejmie przerywa spotkanie i towarzyszy mu w naszej
rozmowie na temat Messiego. Z papierosem między palcami i kieliszkiem w ręku były
obrońca Bella Vista sprawia, że słowa wypływają z jego ust niczym potok.
- Bardzo kocham Leo, ponieważ jest świetnym chłopakiem. Skromny, nie uważa się
za kogoś ważnego, nie uważa się za gwiazdę i sława nie uderzyła mu do głowy. Jest dobrym
człowiekiem. Jest synem, którego wszyscy ojcowie chcieliby mieć, narzeczonym albo mężem
ich córki. Kochają go wszędzie i nie tylko za to, że jest piłkarzem innym, ale za jego
osobowość. A przy okazji, opowiem panu pewną historię...
- Proszę opowiadać...
- Byliśmy w Oslo na malutkim boisku otoczonym wysokimi budynkami. To był
trening wieczorny, wokół ani żywej duszy. Ale zdarzyło się coś, czego nie spodziewasz się w
takim kraju jak Norwegia, gdzie sądzisz, iż nawet kibice piłkarscy są chłodni... Nagle
otworzyły się i rozświetliły okna mieszkań i z każdej strony zaczęliśmy słyszeć krzyki:
«Messi! Messi! Messi!».
- A on, co powiedział?
- Nic... Wstydzi się, w dobrym znaczeniu tego słowa, kiedy ludzie go wołają. Widać,
że niemal cierpi, kiedy skandują jego nazwisko. A dziewczyny... szaleją, widzieliśmy to w
Wenezueli... Tak bardzo podoba się dzięki tej swojej buźce, nieśmiałości, normalności, którą
emanuje... To są cechy, które odziedziczył po rodzicach. Ma fantastyczną rodzinę, która
bardzo go chroni. Jego matka, kiedy ją zobaczyłem, powiedziała mi: «Dbaj o niego, Coco,
dbaj o niego, proszę».
- I dbał pan?
- Oczywiście. Starałem się mu pomagać, zdejmować z niego presję jak tylko mogłem,
jak czynią to w Barcelonie. Wszyscy go chronią, ponieważ wiedzą, kogo mają w drużynie.
Ale Leo nie jest przytłoczony presją. Kiedy wychodzi na boisko, nie myśli o tym, co dzieje
się wokół niego, skupia się tylko na grze w piłkę. Uwielbia piłkę.
- Skoro jesteśmy już przy tym temacie, porozmawiajmy o Messim piłkarzu.
- Poznałem go, kiedy miał 15 lat i wydał mi się bardzo dobry, a teraz jest piłkarzem
fantastycznym. Ma szybkość, przyspieszenie, drybling, jest w stanie zawsze wymyślić coś
nowego, posiada niesamowite warunki i ogromny talent. To jest elektryczny chłopiec. Zawsze
to powtarzam: Messi mnie wzrusza, kiedy gra.
- Coś, co stało się podczas Copa América, kiedy Leo strzelił gola w meczu z
Meksykiem, a pan, przed mikrofonami, zadeklarował: «Muszą zamknąć stadion. Takie rzeczy
robią geniusze».
- Pomyliłem się?
- Nie mam nic do dodania... Kontynuujmy rozmowę o innym geniuszu, Maradonie,
którego dobrze pan zna i z którym miał też pewne zatargi. Czy można porównywać Messiego
i Diego, jak robią wszyscy?
- Trzeba zaczekać i zobaczyć. Leo nie jest jeszcze Maradoną. Niedawno rozpoczął
swoją karierę. Ma przed sobą długą drogę. Gra podobnie, ale nie wolno go porównywać, bo
ludzie będą chcieli, żeby natychmiast grał jak Maradona. Posiada wszystko co jest niezbędne,
by zostać jednym z wielkich piłkarzy, ale trzeba zaczekać, teraz musi kontynuować to, co robi
i dalej cieszyć się z gry w piłkę.
- Messi, kiedy opowiada o panu, często powtarza, że od początku dawał mu pan grać,
pozwalając na dużą swobodę...
- Począwszy od 30 metra Messi musi mieć swobodę z każdej strony. Swobodę w
kreowaniu, w graniu tak jak potrafi, w dryblowaniu, fruwaniu. Bo wielcy piłkarze muszą
fruwać.
32. BRĄZ I SREBRO
17 grudnia 2007
Spójrzmy na statystki: 1 gol w 8 meczach w pierwszym sezonie; 7 goli w 23
spotkaniach sezonu 2005/06, 15 goli w 31 meczach, licząc ligę i Champions League, w
kampanii 2006/07; 8 goli w 8 spotkaniach na początku sezonu 2007/08; 21 goli w 22
meczach, odkąd strzelił hattricka Realowi Madryt w marcu 2007. Ale liczby nie oddają
prawdy na temat progresji Leo.
Lepiej rzucić okiem na tytuły prasowe:
«Messi liczy się za dziesięciu», El País, 20.09.07
«Messi robi za Mesjasza», Marca, 23.09.07
«Rządzi Messi», El Mundo, 23.09.07
«Messi razy kilka», El Periódico, 27.09.07
«Messi, czapki z głów», La Vanguardia, 30.09.2207
«Królem ligi jest Messi», Marca, 8.10.07
«Zdumiewająca progresja Messiego», Sport, 9.10.07
«Mambo Messiego», Mundo Deportivo, 9.10.07
«Messi zaczyna robić to, co wcześniej robił Maradona», AS, 18.10.07
I nie tylko całostronicowe tytuły celebrują momenty chwały, chwile magii,
«iluminacji i inspiracji» Argentyńczyka, «który zamienia w złoto wszystko, czego się
dotknie». Są również komentarze trenerów, rywali, piłkarskich ekspertów, Hiszpanów i
Argentyńczyków, a także badania, które wyjaśniają jego eksplozję. Mówi się o «piłkarzu nie
mającym granic» i zaznacza, że Messi, ze względu na swą mentalność, jest w stanie «podjąć
ryzyko i być głównym bohaterem». Opowiada się o prędkości jego biegu: 4,5 kroków na
sekundę przy 4,4 Asafa Powella, jamajskiego biegacza, który 9 września 2007 roku w Rieti
we Włoszech ustanowił rekord świata na 100 metrów, pokonując ten dystans w 9,74 minuty
(rekord pobity później przez jego rodaka, Usaina Bolta - przyp. tłum.). Dyskutuje się o jego
niskim środku ciężkości, który pozwala mu kontrolować i prowadzić piłkę z ogromną
łatwością. Z każdej strony pojawiają się porównania z Maradoną.
W ekskluzywnym wywiadzie dla Marki Diego, główny zainteresowany, nie
protestuje, a jedynie stwierdza, że «jeśli Rijkaard posadzi Messiego na ławce, Laporta go
zwolni». A Víctor Fernández, trener Realu Saragossa, po bolesnej porażce na Camp Nou
mówi głośno to, co wielu myśli: «Prawdopodobnie Messi jest najlepszy na świecie».
Niczym spadające płatki śniegu pochwały tańczą wokół głowy Leo od września do
listopada. A skoro niewiele brakuje do ogłoszenia nominacji do Złotej Piłki France Football i
nagrody FIFA World Player, nadzieje i deklaracje poparcia nie ustają. «Messi prześladuje
Kakę», pisze La Vanguardia. «Messi ma szansę na Złotę Piłkę. Jego występy i gole dla
Barcelony i reprezentacji Argentyny sprawiają, że powinien znaleźć się wśród faworytów»,
nie ma wątpliwości Marca. Cały sezon przemawia na korzyść Pchły, chociaż wszyscy mają
świadomość, że głównym faworytem jest Kaká i prawdopodobnie te prestiżowe trofea ma już
w kieszeni. Ale nieważne, lepiej naciskać i wspierać kandydaturę Argentyńczyka.
Tymczasem, w oczekiwaniu na werdykt, Messi otrzymuje Bravo Award, przyznawaną przez
włoski dziennik Guerin Sportivo najlepszemu piłkarzowi przed 21. rokiem życia, który
występuje w Europie. Leo jest pierwszym Argentyńczykiem, który ją zdobywa i trzecim
zawodnikiem Barcelony, po Guardioli i Ronaldo. Jest 25 listopada. Dokładnie tydzień później
Ricardo Izecson dos Santos Leite, alias «Kaká» (przydomek, który nadał mu jego brat),
wznosi w górę Złotą Piłkę. Messi jest trzeci z 255 głosami. Wyprzedza go Portugalczyk
Cristiano Ronaldo, zdobywając 22 głosy więcej, podczas gdy Kaká otrzymał ich ni mniej, ni
więcej, tylko 444.
Brazylijczyk, gorliwy ewangelik, dziękuje Bogu «za szczęście, że mogę uprawiać ten
zawód». Uważa, że triumf Milanu w Champions League oraz tytuł najlepszego strzelca w
tych rozgrywkach są powodami, dla których górował nad swymi rywalami. O Leo mówi tak:
«Cechuje go zwinność i kontrola nad piłką. Jest młody i posiada wielki talent. Bardzo go
cenię». Różnica? Po prostu, wyjaśnia Brazylijczyk, «Messi nie zdobył w tym sezonie żadnego
ważnego tytułu, ani mistrzostwa kraju, ani pucharu Ligi Mistrzów i myślę, że to działało nie
jego niekorzyść».
Scena powtarza się piętnaście dni później na gali FIFA World Player 2007. Jest tylko
jedna mała zmiana, która wywołuje niewiarygodne nerwy u jednego z głównych bohaterów.
Kaká znów zajmuje pierwsze miejsce z 1.047 głosami, został najlepszym piłkarzem według
swoich kolegów. Ale na drugim stopniu podium staje Leo (504 głosy) kosztem Cristiano
Ronaldo, który, z 426 głosami, musi zadowolić się brązowym medalem.
Do zabawnego zdarzenia dochodzi na sali. Prezenter ogłasza drugą nagrodę dla
Messiego i trzecią dla Ronaldo. Obaj jednocześnie podnoszą się ze swoich miejsc w
pierwszym rzędzie i kierują się w stronę sceny. Messi zapina marynarkę. Pierwszy raz ma na
sobie garnitur i wyraźnie widać, że nie jest przyzwyczajony do tego typu ubioru. Na scenie
Zurich Opera House Joseph Blatter, prezydent FIFA, i Pelé, pełnią honory gospodarzy.
Cristiano Ronaldo jako pierwszy ściska dłonie na prawo i lewo, wita się z brazylijską legendą
i, bez wahania, bierze srebrne trofeum dla drugiego w klasyfikacji. Blatter musi zwrócić mu
uwagę i powiedzieć: «Messi, is for Messi». Prezenter raz jeszcze powtarza wyniki głosowania
i prosi, by wymienili się nagrodami. Krępujący moment, który prezenterka stara się rozluźnić,
mówiąc: «próbowałeś, ale ci się nie udało», zwracając się do Cristiano Ronaldo.
Obaj zamieniają się też miejscami ustawiając się do zdjęcia, po czym ceremonia może
przebiegać dalej zgodnie ze scenariuszem.
«Blatter powiedział, że ta statuetka była dla mnie, wziąłem ją, a potem okazało się, że
moja była dla Cristiano, a jego dla mnie», komentuje później Leo. Kiedy pytają go, jak się
czuje, odpowiada: «Jestem szczęśliwy. Ci wszyscy, którzy na mnie głosowali, którzy dali mi
tę nagrodę... Już wcześniej mówiłem, że dla mnie czymś pięknym było znalezienie się w
najlepszej trójce, a więc jestem bardzo szczęśliwy. To wszystko było dla mnie nowe, a zatem
patrzyłem i cieszyłem się».
Leo Messi nawet nie powinien tam być. Kontuzja odniesiona w poprzednią sobotę na
Mestalla postawiła pod znakiem zapytania jego udział w gali. Potem, w ostatnim momencie,
lekarze wyrażają zgodę, więc ekspedycja blaugrana wyrusza do Zurychu na czele z Joanem
Laportą, który w imieniu FC Barcelona odbiera Nagrodę Fair Play przyznawaną przez FIFA.
Leo towarzyszą Jorge i Rodrigo.
Dwa dni później, w Barcelonie, ojciec i brat znajdują czas, aby porozmawiać o
podróży do Szwajcarii, o nagrodach i wielu innych rzeczach dotyczących tego mistrza,
którego tak dobrze znają.
- Zawód z powodu złota, które się wymknęło?
- Zostać drugim i trzecim na świecie w wieku zaledwie 20 lat sprawia, że Leo już jest
kimś ważnym w futbolu - mówi Jorge, popijając herbatę. - Jeśli nadal będzie tak grał, będzie
miał czas, by jeszcze zająć pierwsze miejsce.
- Proszę powiedzieć prawdę, spodziewał się pan, że syn osiągnie tak wysoki poziom?
- Nie, nigdy nawet sobie tego nie wyobrażałem. Stawiałem na Rodrigo, który był
dobrym napastnikiem. Dorastał w Newell’s, grał w Central Córdoba, był rezerwowym w
Primera División, później miał wypadek motocyklowy, przez co stracił rok. Był na testach w
Chile, a potem przywiozłem go tutaj, żeby zobaczyć czy znajdzie się dla niego jakaś drużyna
w Hiszpanii albo gdzieś w Europie.
- Różnica - mówi Rodrigo - polega na tym, że Leo posiada coś, czego brakowało
mnie: silną wolę. On ogromnie się poświęcał, żeby zostać tym, kim dziś jest. Ja tego nie
miałem. Jestem o wiele bardziej leniwy.
- Ale kto wpoił Leo pasję do piłki?
- Nigdy nie należałem do tych sfrustrowanych piłkarzy, którzy chcą, by ich synowie
za wszelką cenę zostali mistrzami. Nigdy nie miałem takiego zamiaru. Rodrigo i Leo na
treningi prowadzała moja teściowa, nie ja - zaznacza Jorge. - Tak, to prawda, że przez rok
byłem trenerem w Grandoli, ale nie byłem dla niego nauczycielem. Radość sprawiało mi
patrzenie na jego zagrania.
- A zatem skąd wzięła u niego ta pasja?
- Ja, kiedy grałem, kochałem futbol - mówi Jorge. - Wstawałem i kładłem się spać
myśląc o futbolu. Być może przekazałem to Leo.
- Dla mojego brata - wyjaśnia Rodrigo - kiedy miał pięć, sześć lat, nie było innego
prezentu, który by go uszczęśliwił bardziej niż piłka. Miał bzika na punkcie futbolu, jak
wszystkie dzieci. Ale on potrafił być wierny tej dziecięcej pasji i szukał spełnienia swego
marzenia. Bo jego szczęście znajdowało się i znajduje w futbolu».
- A co robi ojciec, który z robotnika stał się menedżerem swego syna?
- Muszę chronić go przed oczekiwaniami ludzi, którzy mogą mu zaszkodzić, dla jego
własnego dobra. Są osoby, które robią wrażenie takich, którym można zaufać, a okazują się
przestępcami. W tym świecie jest ich wiele. Nie jest łatwo, musiałem się dużo nauczyć,
myliłem się, ale krok po kroku odnalazłem właściwy kierunek».
- Jak wyglądają relacje ojciec - syn?
- Są dobre, pomijając różnicę generacyjną, która stwarza pewną barierę. Staram się nie
stać nad nim za bardzo, on potrzebuje wolności. Wolę, aby był otoczony rówieśnikami,
braćmi, przyjaciółmi, osobami takimi jak jego kuzyn Emanuel albo Luca Scaglia, który gra w
Newell’s. Nie chcę, by mój syn pomyślał, że prowadzę go za rękę. Jeśli potrzebuje rady, daję
mu ją, jeśli nie... staram się niczego mu nie narzucać. Mówię mu różne rzeczy i widzę, że
wiele z nich przyjmuje. Pieniądze? Kontrakty? Prawie nigdy o tym nie mówimy,
rozmawiamy o futbolu, o tym tutaj i o drużynach w Argentynie. Wygląda to jak spotkanie
między przyjaciółmi.
- A ze starszym bratem jak mu się układa?
- Byłem przy Leo przez pierwsze lata tutaj, w Barcelonie. Nie był to łatwy okres,
trochę się nudziliśmy - wyjaśnia Rodrigo. - To były smutne dni, spędzaliśmy je na oglądaniu
filmów albo graniu na PlayStation. Później, krok po kroku, zmieniło się jego życie i moje.
On, od czasu do czasu, ma ochotę zejść z boiska i pójść do restauracji.
- A w nocy?
- Nie lubi za bardzo wychodzić. Ja i owszem, ale on należy do tych, którzy wolą się
czegoś napić i spokojnie porozmawiać. Dużo czasu spędza z nami. Bardzo troszczy się o
Agustína, najstarszego z moich dzieci i uwielbia naszą córkę. Smakują mu też potrawy, które
przyrządza Florencia, moja żona, która rywalizuje z naszą mamą o supremację w
przygotowywaniu kurczaka i empanadas (smażone lub pieczone pierożki z mięsnym farszem
z warzywami albo serem - przyp. tłum.).
- Pytanie do Jorge: czy te ogromne pieniądze nie zmieniają piłkarza i rodziny?
- Nie pławimy się w luksusie. Leo ma tutaj domek w Castelldefels (miasteczko
położone 24 km od Barcelony - przyp. tłum.): dwa piętra, cztery sypialnie, ogród i basen.
Żyjemy tak samo jak wcześniej, ale ludzie nas widzą i sądzą, że się zmieniliśmy. Przeciwnie,
to oni się zmienili. Patrzą na nas w inny sposób... Panuje zazdrość z powodu chłopca, który
coś osiągnął. Pieniądze, które zarabia Leo przechowujemy, aby w przyszłości on i jego
rodzina nie mieli żadnych problemów.
- Ostatnie pytanie, obowiązkowe, o przyszłość syna.
- Postrzegam ją pozytywnie. Będzie się rozwijał, będzie jeszcze lepszy.
- Lepszy niż Maradona?
- Diego był tylko jeden. Leo jest inny, to są inne epoki. Oby przybliżył się do
Maradony pod względem wyników i trofeów, jakie zdobył.
33. CIELESNE MYŚLENIE
Rozmowa z Roberto Perfumo «Mariscal»
Kelnerzy i klienci La Biela znają go bardzo dobrze. Niektórzy zatrzymują się, by się z
nim przywitać, pytają o zdanie odnośnie bieżących wydarzeń. Gdy kończy rozdawanie opinii
na prawo i lewo, el Mariscal, były stoper River, Racingu i Cruzeiro, jeden z najlepszych
obrońców w historii argentyńskiego futbolu, komentator i psycholog społeczny, w końcu
może usiąść i napić się kawy. Na ścianach wiszą zdjęcia kierowców Formuły 1:
pięciokrotnego mistrza Juana Manuela Fangio oraz Froilána Gonzáleza i Manuela Gálveza,
którzy w latach 50. i 60. byli stałymi bywalcami tej kawiarni, usytuowanej naprzeciwko
cmentarza La Recoleta w Buenos Aires. Ale to były inne czasy. Dziś rozmawiamy o futbolu.
- Co sądzi pan o Lionelu Messim?
- Pod względem techniki jest jednym z nielicznych piłkarzy na świecie, który
prowadzi piłkę bez patrzenia na nią i to pozwala mu widzieć przeciwników, kolegów i zagrać
bez zastanowienia. Może to zrobić, ponieważ obserwuje boisko. Jest bardzo precyzyjny nawet
w szybkim biegu. Posiada fantazję, jest twórczy i za każdym razem, gdy przejmuje piłkę, gdy
staje twarzą w twarz z rywalem, odnosi się wrażenie... Wszyscy oczekują, że za chwilę coś
się stanie. I dzieje się. Poza tym Messiego cechuje cielesne myślenie.
- Co chce pan przez to powiedzieć?
- Umysł i ciało. Wszystko razem. Ma ten sam dar, który posiadali Pelé, Maradona czy
Di Stéfano. Na szybkość składa się praca mózgu i nóg. Messi ma pewien pomysł i pstryk! już
jest wcielony w życie. Czy to zrozumiałe? Popatrzeć na ustawienie bramkarza i uderzyć
między słupki, to robi się dzięki intuicji, a nie myśleniu.
- Wspomniał pan już o Maradonie, więc naturalne jest pytanie o porównania, których
dokonano i dokonuje się w dalszym ciągu...
- Brazylia, po tym jak karierę zakończył Pelé, czekała 24 lata, by znów zdobyć
mistrzostwo świata. My żyjemy jeszcze wyczynami Maradony. Wszyscy mamy nadzieję, że
pojawi się Zbawca, nowy Mesjasz, który ponownie poprowadzi nas na szczyt. Messi może się
zbliżyć do profilu takiego zawodnika, ale potrzeba czasu. On musi rozwinąć swój talent,
brakuje mu jeszcze piłkarskiej dojrzałości.
- Wady?
- Popełnia jeszcze grzech młodości: nie zawsze potrafi wybrać najlepszą opcję.
Czasem trzeba dryblować, czasem trzeba podać. To bezużyteczne upierać się przy jakimś
zagraniu, które nie wychodzi, lepiej wybrać łatwiejsze i bardziej skuteczne rozwiązanie. On
sam zda sobie sprawę, że to piłka musi się poruszać... To są rzeczy, których człowiek uczy się
wraz z wiekiem i kolejnymi doświadczeniami.
- Messi jest już osobowością?
- Jest osobą bardzo skromną, normalną i wywołuje niesamowitą admirację u dzieci.
- Czemu ją zawdzięcza?
- Swemu wyglądowi, tej swojej twarzy. Mnie przypomina el cuis (rodzaj wiewiórki,
jeden z najpopularniejszych ssaków w Argentynie). Do tego trzeba dodać naturalny
magnetyzm z piłką przy nodze. Oby nigdy nie utracił tej pasji. Tylko w ten sposób będzie
najlepszy na świecie.
- Skoro już zaczął pan prognozować... porozmawiajmy o przyszłości i, przede
wszystkim, o zagrożeniach.
- Pieniądze nie mogą go rozleniwić. Mając miliony euro na koncie trudno jest biegać,
trenować, grać w zimnie, w deszczu, w śniegu. Mam nadzieję, że nie stanie się reklamową
ikoną jak Beckham. Wtedy istnieje ryzyko utraty pasji do piłki. Liczę, że nigdy nie straci tego
«amatorskiego» podejścia, radości, jaką daje bycie na boisku i jaką do końca zachowali Pelé i
Maradona. Bycie Messim nie będzie łatwe, będzie przyprawiać o ból głowy, to na pewno. W
każdym bądź razie on jeszcze wdrapuje się na szczyt. Najtrudniej będzie, kiedy już znajdzie
się na górze i będzie musiał utrzymać ten poziom. Proszę popatrzeć na Ronaldinho.
- To znaczy...
- Juan Manuel Fangio mawiał: «Kiedy przychodzi zniżka formy, nikt sobie z tym nie
radzi». To przytrafia się Ronaldinho. Kiedy nic się nie układa... mówisz: nic się nie dzieje,
wrócę do mojego poziomu. Ale nie dbasz o siebie, nie koncentrujesz, każdego dnia zaczynają
cię kwestionować, otoczenie ci nie pomaga, ponieważ przyjaciele mistrza są najgorszymi
przyjaciółmi, ponieważ rodzina już cię nie wspiera i tak spadasz, nie mogąc się zatrzymać.
Zanim zdasz sobie sprawę, czas minie. To jest lekcja, o której Messi musi sobie przypomnieć,
kiedy znajdzie się na szczycie.
34. DŁUGI MARSZ PO ZŁOTO
22 maja 2008
«Jestem pełen nadziei, bo mówimy o reprezentacji Argentyny. Zawsze powtarzałem,
że chcę grać w reprezentacji. To są przecież igrzyska olimpijskie... Szansa, którą piłkarz
dostaje tylko raz w życiu, tak czy nie? Mam okazję, by być może tam się znaleźć i byłbym
zachwycony, gdybym mógł zagrać. Czy wejdę w konflikt z klubem? Nie sądzę. Uważam, że
klub mnie rozumie i... nie będzie żadnego problemu».
Jest szarawy czwartek, godzina 13.30. W hotelu Hesperia Tower w Barcelonie, blisko
lotniska El Prat, panuje duży ruch. To pierwszy dzień zgrupowania reprezentacji Argentyny
U-23. Początek olimpijskiej przygody dla chłopców prowadzonych przez Sergio «el Checho»
Batistę. Spotkania między piłkarzami, między piłkarzami i trenerami, między piłkarzami i
dziennikarzami, którzy jeszcze przed chwilą czekali w hotelowym hallu, by zdobyć wywiad.
Po pierwszym wyczerpującym treningu czas na posiłek, a później, w ogromnym
audytorium, konferencja prasowa. Tak naprawdę chodzi tylko o towarzyski mecz Katalonia Argentyna, który odbędzie się za dwa dni, w sobotę, 24 maja na Camp Nou. Reklamowany
jest on jako pojedynek dwóch młodziutkich gwiazd Barcelony. Z jednej strony Lionel Messi,
z drugiej Bojan Krkić. Ale 17-latka z Linyoli zabraknie na boisku.
Pere Gratacós, kataloński selekcjoner, woli go nie powoływać, aby nie przysporzyć
mu bólu głowy po tym jak Bojan, pod pretekstem zmęczenia, powiedział „nie” Luisowi
Aragonésowi i udziałowi wraz z reprezentacją Hiszpanii w mistrzostwach Europy. Jest
natomiast Leo, który staje się głównym bohaterem spotkania z katalońskimi i argentyńskimi
dziennikarzami. El Checho siedzi obok niego i obserwuje jak żurnaliści męczą go pytaniami
na temat aktualnej sytuacji Barcelony, nowego trenera, ewentualnego odejścia Ronaldinho i
Deco, dwóch kolegów z drużyny, z którymi jest bardzo zżyty, dochodząc do tematu igrzysk
olimpijskich. Piłkarz z Rosario odpowiada szczerze. Chce pojechać do Pekinu. Nie sądzi, iż
będzie miał problemy z powodu tego, że zabraknie go w meczach eliminacyjnych Champions
League (12 albo 13 sierpnia pierwszy mecz, 26 albo 27 rewanż, rywal nie był jeszcze znany).
Przeciwnie, utrzymuje, że «Barça, aby wygrywać, nie jest uzależniona tylko ode mnie.
Chcemy stworzyć drużynę, która aspirować ma do zdobycia wszystkich tytułów, więc jeśli
jednego dnia zabraknie danego zawodnika, nie wydaje mi się, że coś się stanie». Jest
przekonany, że zarówno klub, jak i culés zrozumieją jego decyzję.
Myli się. I to bardzo. Natychmiast daje się to odczuć słysząc komentarze na sali.
Podczas gdy przybyli z Buenos Aires dziennikarze cieszą się z decyzji podjętej przez Leo, są
zadowoleni, że zapowiedział swój olimpijski sen i potwierdził walkę o złoto dla Albicelestes,
przedstawiciele mediów katalońskich są rozzłoszczeni. Klub ma za sobą dwa czarne sezony.
Tytuły ulotniły się jeden po drugim. Drużyna, która zachwycała świat zniknęła pośród
polemik i przepychanek w szatni, jej gwiazdy zgasły, a o innych, jak w przypadku
Ronaldinho, od miesięcy nie ma żadnych wieści. Frank Rijkaard, trener, który przez pięć lat
dyrygował tą orkiestrą, został zwolniony, ogłasza się odejście zawodników, dzięki którym
zespół azulgrana wygrał ligę i Champions League. Podsumowując: Barça jako klub i jako
drużyna przechodzi przez krytyczny okres, w którym dominuje niepewność. Trudno jest,
właśnie w takim momencie, pogodzić się z decyzją Leo. «Ale jak to... Barcelona walczy o
sezon grając w eliminacjach Champions League, a jego zabraknie? Kto mu płaci, Barça czy
reprezentacja Argentyny?» Natychmiast wyciąga się megakontrakt opiewający na osiem
milionów euro za sezon, który zawodnik z Rosario miałby podpisać. Ale to nie wszystko:
«Messi jest tym piłkarzem, w oparciu o którego ma zostać zrekonstruowana zwycięska
drużyna, a on mówi chau i wyjeżdża do Chin. A jeśli przytrafi mu się kontuzja, jak stało się
dwa razy w tym sezonie, kto za to zapłaci?».
To i jeszcze więcej słyszy się na korytarzach hotelu Hesperia. Niewielu może
pogodzić się z faktem, że przyszła barcelońska „10” (wszyscy zakładają, że odziedziczy
numer po Ronaldinho), piłkarz, którego tak bardzo brakowało podczas długich tygodni, kiedy
przechodził rehabilitację, tak po prostu ich zostawi.
Nazajutrz tytuły w katalońskich gazetach sportowych odnośnie zapowiedzi Leo są
niemal identyczne. Ale zdaje się, że rozumieją sytuację Pchły. W wielu z nich, z
dziennikarskiego obowiązku, przypomina się regulamin. «W przypadku Messiego nie jest
możliwa odmowa ze strony Barcelony, ponieważ nie skończył jeszcze 23 lat», pisze Sport.
W gabinetach na Camp Nou udają, że tego nie rozumieją. Nie mają zamiaru stracić
Leo na czas eliminacji. Natychmiast zagłębiają się w przepisy, aby sprawdzić czy istnieje
jakaś szansa, by nie pozwolić piłkarzowi na wyjazd z reprezentacją. Jorge Messi, ojciec Leo,
który kilka dni później spotyka się z dyrektorem sportowym Barcelony, Txikim
Begiristainem, deklaruje: «Leo zrobi to, co musi zrobić, aby nie zostać ukaranym przez żadną
ze stron». Konkludując, decyzja o wyjeździe na igrzyska olimpijskie nie zależy wyłącznie od
jego syna. Jeśli kataloński klub znajdzie sposób, by to uniemożliwić, Lionel będzie musiał
zrezygnować i pożegnać się z olimpijskim snem.
To dopiero początek konfrontacji między AFA (Argentyńską Federacją Piłkarską) i
Barceloną, która potrwa ponad dwa miesiące. W tym czasie, po rozegraniu meczu
towarzyskiego z reprezentacją Katalonii (to Pocho Lavezzi rozstrzygnie spotkanie jednym ze
swych firmowych goli), Leo szybko wylatuje do Argentyny. Czeka na niego Coco Basile i
dorosła reprezentacja. Program przewiduje mini tournée po Ameryce i dwa mecze
eliminacyjne do Mundialu 2010. Najpierw ważne zwycięstwo nad Meksykiem, później
bezbramkowy remis ze Stanami Zjednoczonymi na stadionie Giants w New Jersey. I wreszcie
nadchodzą te liczące się mecze: na Monumental przeciwko Ekwadorowi i na Mineirao w Belo
Horizonte przeciwko Brazylii.
Albicelestes nie błyszczą: dwa remisy wywalczone z ogromnym trudem.
Dla piłkarza z Rosario zobowiązania wobec reprezentacji kończą się. Nadchodzi czas
wakacji, spotkań sponsorskich, spotkań, takich jak to, które miał wraz z Ronaldinho 28
czerwca na Monumental de Maturín w Wenezueli z okazji drugiej edycji meczu
charytatywnego między przyjaciółmi Messiego i przyjaciółmi Ronniego. Końcowe 7:7 i
pożegnanie kolegów z drużyny.
2 lipca Sergio Batista ogłasza listę 18 piłkarzy reprezentacji olimpijskiej. Jest na niej
Leo Messi. I dyskusja mogłaby się skończyć. Zatwierdził to też Julio Grondona, prezydent
AFA: «Argentyna będzie liczyć na Messiego zgodnie z przepisami FIFA, które mówią, że na
igrzyskach olimpijskich musi być ze swoją reprezentacją. Jeśli nie mam Messiego, nie mam
drużyny i jeśli nie zagra z nami, stworzyłby się precedens, który spowodowałby, że inne
kluby też nie puszczałyby swoich piłkarzy, a my nie chcemy, by tak się stało. To normalne, że
chce grać dla Argentyny, bo przecież Barcelona ma go przez cały rok. Niewiele jest okazji, by
Messi mógł występować w drużynie narodowej».
I wszystko jasne, prawda? Ale Barça wcale nie ma zamiaru zawieszać białej flagi.
«Informowaliśmy, odbyliśmy spotkania z AFA i, ostatecznie, stanie się tak, jak wskazują
przepisy. Jeśli zadziałają na naszą korzyść, Messi zagra w eliminacjach Champions League»,
utrzymuje Begiristain.
15 lipca Barcelona wraca do pracy, z Pepem Guardiolą i bez Ronaldinho.
Brazylijczykowi pozostały tylko testy medyczne, aby mógł włożyć koszulkę Milanu.
Transfer, który pozwala mu pojechać na igrzyska. Wcześniej Barça odmówiła mu wyjazdu,
ponieważ FIFA nie obliguje klubów do zwolnienia piłkarzy powyżej 23. roku życia. Ale klub
Berlusconiego wydaje zgodę. «Ten to ma szczęście», myśli zapewnie Leo, który nie wie
jeszcze, co zgotuje mu los. «Klub nie rozmawia z nim na ten temat. Negocjacje w tej sprawie
prowadzą tylko Barcelona i AFA. A Leo - mówi Celia, matka - nic nie mówi, nie pyta. Czeka
tylko na to, co mu zakomunikują». I na razie jedzie do Saint Andrews w Szkocji, gdzie Barça
rozpoczyna okres przygotowawczy. Jest 21 lipca. Dwa dni później Leo powinien być w Tokio
z reprezentacją olimpijską: na 29 lipca wyznaczony jest mecz towarzyski z Japonią. Jednak
Barça nadal nie wydaje zgody. Zaproponowała argentyńskiej federacji, że zwolni piłkarza
dopiero po amerykańskim tournée i po pierwszym meczu eliminacyjnym Champions League.
Oczywiście, jeśli wynik będzie korzystny i wystarczająco wysoki. Messi straciłby trzy
pierwsze mecze etapu kwalifikacyjnego, ale mógłby wystąpić, pod warunkiem, że Argentyna
awansuje, w ćwierćfinale. Propozycja, której w AFA nie chcą nawet rozważyć. Jedyne na co
mogą przystać to, że Leo zrealizuje część okresu przygotowawczego z Barceloną i dołączy do
reprezentacji tuż przed pierwszym meczem. Możliwości, że Messi nie pojedzie do Pekinu
nawet nie biorą pod uwagę. Uważają, że Barça nie chce iść na wojnę ani z nimi, ani z FIFA,
ani, przede wszystkim, z samym piłkarzem, który od zawsze mówił, że jego marzeniem jest
udział w igrzyskach olimpijskich.
23 lipca Joseph Blatter dodaje swoją część do tej telenoweli: «Zwolnienie piłkarzy
poniżej 23. roku życia zawsze było obligatoryjne dla wszystkich klubów. To samo dotyczy
Pekinu 2008 - mówi prezydent FIFA i dodaje - Uniemożliwianie udziału piłkarzom poniżej
23 lat w fazie finałowej turnieju można zinterpretować jako zamach na ducha olimpijskiego».
Ale ostatnie słowo nie zostało jeszcze powiedziane, ponieważ Liga Futbolu Zawodowego
(LFP) ma w zanadrzu taki argument: «Nie istnieje prawny obowiązek, by zwalniać piłkarzy.
Turniej olimpijski piłki nożnej mężczyzn nie widnieje - w odróżnieniu od żeńskiego - w
międzynarodowym kalendarzu meczów zaaprobowanych przez FIFA na okres 2008-2014».
Wobec takiej sytuacji Lionel czuje sie rozżalony. Jest zdenerwowany, «trochę
dziwny», mówią jego koledzy. Do tego wręcz stopnia, że podczas jednego z treningów w
Szkocji, po ostrym faulu, zaczyna kłócić się z Rafą Márquezem. Musi interweniować Pep
Guardiola, aby załagodzić sytuację i poprosić będącego w złym humorze Leo, by się
uspokoił. Nic nieznaczący incydent, błahostka, a jednak niepokoi nowego trenera Barcelony.
Guardiola bierze chłopca na bok, rozmawia z nim, chce wiedzieć, co się dzieje, skąd ten zły
humor, dlaczego nie jest zadowolony. Nie chce widzieć go w takim stanie. Pragnie, żeby był
szczęśliwy grając w piłkę w Barcelonie. Kilka słów wystarczyło, by Leo wyznał co mu leży
na sercu. Mówi, jasno i stanowczo, że chce jechać do Pekinu. Guardiola obiecuje mu, że zrobi
wszystko co w jego mocy. I zaczyna działać po pierwszym meczu towarzyskim z Hibernian
(6:0 dla Barcelony, w tym piękny gol Argentyńczyka). «W ostatecznym rozrachunku deklaruje Guardiola - poszkodowanym w tej całej historii jest Leo. Minęły dwa czy trzy
tygodnie, jedni mówią jedno, drudzy coś innego. Blatter powinien usiąść, spojrzeć na
przepisy i zdecydować: czy zostaje z nami, czy jedzie na igrzyska». Mimo próśb, decyzja ze
strony FIFA nie nadchodzi w najbliższych sześciu dniach. W tym czasie rozgrywany jest
kolejny sparing z Dundee United z trzema golami Messiego. Pojawiają się też słowa Joana
Laporty, prezydenta, który potwierdza stanowisko klubu, przypomina rozwiązanie, które
zostało zaproponowane federacji argentyńskiej i zapowiada, że, w razie negatywnego
werdyktu ze strony FIFA, Barcelona «postawi sprawę przed TAS (Sportowy Sąd
Arbitrażowy), aby rozważył nasze roszczenia».
Słowem, walka trwa w najlepsze. Do debiutu Argentyny w Pekinie został niecały
tydzień, a jeszcze nie wiadomo czy Leo pojedzie. Na stronach internetowych argentyńskich i
hiszpańskich gazet pojawiają się ankiety: «Czy reprezentacja powinna nadal czekać na
Messiego?», pyta swoich czytelników Clarín. Ci mają ewidentnie dość tej telenoweli, bo aż
70 procent odpowiada negatywnie, za jest 29 procent.
«Co Barça powinna zrobić z Messim? Pozwolić, by wystąpił na igrzyskach
olimpijskich czy domagać się, by grał w eliminacjach Champions League?», odpowiada,
kilka dni później, po drugiej stronie Atlantyku, El País. 73 procent popiera udział Messiego w
igrzyskach.
We wtorek, 30 lipca, pojawiają się pierwsze słowa Leo. Absolutna cisza z jego strony
wywołała reakcje różnego typu. Na przykład Gabriel Batistuta staje w jego obronie: «Dobrze
robi nic nie mówiąc, bo po igrzyskach wróci do gry w Barcelonie i w reprezentacji».
Maradona z kolei atakuje go: «To on musi za siebie decydować. Nadszedł czas, by stał się
mężczyzną. To ogromna szansa, aby dojrzeć. Bez względu na wszystko Barcelona będzie na
niego czekać. Dlatego dali mu koszulkę z numerem 10: ponieważ go chcą. Jeśli mu ją dali, to
nie dlatego, że Messi jest aktorem filmowym, ale dlatego, że jest fenomenem, wielkim
piłkarzem». I jest jeszcze rodzina, która nie wie, jak się opowiedzieć. Potwierdza to Jorge
Messi: «Istnieje tu konflikt interesów, a w środku tego wszystkiego jest zawodnik. I używają
mojego syna jako mięso armatnie. 21-letniemu piłkarzowi nie wolno wyrządzać krzywdy. To
szaleństwo, że on sam musi podjąć jakąś decyzję. Nie może być tak, że ci, którzy zarządzają
futbolem, nie mogą dojść do porozumienia. A my nie wiemy co robić».
W końcu, przed wyjazdem do Florencji, gdzie drużyna ma zagrać mecz towarzyski z
Violą, Leo mówi co myśli i jak zamierza postąpić. «Jeśli FIFA powie, że nie mogę jechać, nie
pojadę; jeśli powie, że mogę, pojadę bez czekania na decyzję TAS, bo jeżeli zaczekam na
TAS, wtedy będzie już za późno dla moich kolegów i sztabu szkoleniowego reprezentacji».
I FIFA kilka godzin później stwierdza, że Messi powinien jechać na igrzyska. «Sędzia
Komisji ds. Statutu Piłkarzy, Tunezyjczyk Slim Aloulou postanowił, że zwolnienie piłkarzy,
którzy nie ukończyli 23 lat, na męski piłkarski turniej olimpijski Pekin 2008 jest
obligatoryjne», głosi komunikat, którzy nadchodzi z Zurychu. Wiadomość w kwaterze
głównej reprezentacji Argentyny zostaje odebrana z wielką ulgą. «Na szczęście, po tylu
zawirowaniach, sprawa została rozstrzygnięta na naszą korzyść», wyznaje Sergio Batista.
Pep Guardiola, po meczu z Fiorentiną (3:1 dla Barcelony), mówi: «Przeżyjemy bez
Messiego. Chociaż odnoszę wrażenie, że z nim jesteśmy trochę silniejsi. Jeśli nie wróci
wcześniej i tak zakwalifikujemy drużynę do Champions League. A kiedy wróci, przywitamy
go z otwartymi ramionami».
Zupełnie odmienna jest postawa szefów klubu, którzy nie zmieniają swego zdania i
składają apelację do TAS. Ale w tym czasie Leo, zamiast wyjazdu na przygotowania do
Ameryki, wylatuje w stronę Chin, z obietnicą powrotu, jeśli Sportowy Sąd Arbitrażowy
orzeknie na korzyść Barcelony.
W Szanghaju, gdzie przybywa 1 sierpnia, Leo powoli odzyskuje utracony spokój.
Śmieje się, na treningach wreszcie widać, że jest szczęśliwy. Pokój dzieli, podobnie jak miało
to miejsce podczas Mundialu do lat 20. w 2005 roku, z Kunem Agüero. Tysiące meczów na
PlayStation i cumbia na cały regulator. Obaj doskonale się rozumieją, są zrelaksowani,
rozluźnieni i robią, co chcą. El Checho oddycha spokojnie. Leo zobaczył go po raz pierwszy
w Barcelonie w meczu przeciwko reprezentacji Katalonii. Niewiele było treningów, ale teraz,
na szczęście, jest możliwość, by uformować zespół. Batista już od dłuższego czasu myślał,
jak ustawić go na boisku: «Chcę, żeby Messi grał bardziej na środku, nie był przytwierdzony
do linii pola karnego jak w Barcelonie. Chcę, by kreował grę, przed Riquelme i za Agüero»,
tłumaczy. Pchła z kolei zwierza się ze swoich marzeń dziennikarzom: «Dla mnie i dla
wszystkich piłkarzy pięknie by było zdobyć tytuł. Przyjechaliśmy, by wygrać złoty medal.
Będziemy iść krok po kroku i mam nadzieję, że uda nam się to zrealizować». Leo zaprzecza,
jakoby istniał jakiś problem między nim a Riquelme (tuż przed meczem eliminacyjnym do
mundialu z Brazylią pojawiły się informacje, że doszło do starcia między oboma
zawodnikami). Twierdzi, chociaż niewielu mu wierzy, że jego relacje z Románem zawsze
były dobre. O kontrowersyjnej sprawie, która trzymała go z dala od drużyny narodowej,
mówi: «Batista mnie zrozumiał, podobnie jak moi koledzy, nie mieli żadnego problemu z
czekaniem na mnie. Zrobiłem to, co musiałem zrobić. Miejmy nadzieję, że taka sytuacja już
więcej się nie powtórzy». Ale tak nie będzie.
6 sierpnia, dzień przed spotkaniem Argentyna - Wybrzeże Kości Słoniowej,
pierwszym meczem grupy A, TAS przyznaje rację Barcelonie. «Turniej olimpijski nie
widnieje w oficjalnym kalendarzu FIFA i nie ma decyzji Komitetu Wykonawczego FIFA,
która nakładałaby obowiązek oddawania do dyspozycji (reprezentacji) piłkarzy poniżej 23.
roku życia na ten turniej», stwierdza w swoim postanowieniu sąd. Mimo to obie strony
zostają poproszone o znalezienie «racjonalnego rozwiązania, które będzie regulować sprawę
piłkarzy, którzy chcą reprezentować swoje kraje na igrzyskach olimpijskich». A jak reagują
strony? Grondona przemawia jako pierwszy:
«Messi nigdzie się nie rusza». Sergio Batista potwierdza: «Jutro wychodzi na boisko».
A Leo? Nie odnosi się do orzeczenia i wydaje się, że - chociaż był w stanie wrócić do klubu teraz nie ma już zamiaru zawracać z tej drogi.
«Powiedział mi, że chce zostać z drużyną i prosi Barcelonę, by zrozumiano jego
sytuację», zapewnia el Checho. Begiristain nie jest jednak wyrozumiały: «Nasza wola jest
taka, by Lionel Messi był w klubie», mówi. Laporta, zadowolony z prawnego zwycięstwa
Barcelony, nakazuje natychmiastowy powrót piłkarza. Wcześniej jednak Guardiola, który od
czasu Igrzysk Olimpijskich w Barcelonie w 1992 wie, co znaczy zdobycie olimpijskiego
złota, chce porozmawiać z Leo. «Chcę go wysłuchać i wówczas podejmiemy decyzję, ale nie
mogę - mówi - niczego zdecydować bez wysłuchania zawodnika». Następnie ma miejsce
długa rozmowa telefoniczna między Nowym Jorkiem (gdzie Barça zamyka amerykańskie
tournée grając przeciwko NY Red Bulls) a Szanghajem. Leo Messi prosi Guardiolę, aby mu
pomógł: chce zostać w Chinach i uczestniczyć w igrzyskach. Pep obiecuje mu znalezienie
wyjścia z tej sytuacji. Jak powiedział, tak zrobił. Podczas spotkania w hotelu Saint Regis, na
rogu Piątej Alei i 53 Ulicy, przekonuje Laportę i Begiristaina. Messi zostaje w Pekinie. Ale
nie bez zaakceptowania kilku warunków. Pierwszy: ubezpieczenie medyczne, na wypadek
kontuzji Messiego, zapewnia AFA. Taką samą klauzulę wyegzekwowali Schalke 04 i Werder
Brema wobec Rafinhi i Diego, dwóch Brazylijczyków, którzy uwikłani byli w podobną
dyskusję między klubami i brazylijską federacją.
Drugi warunek to «zobowiązanie ze strony Julio Grondony, że piłkarz będzie
zwolniony ze wszystkich meczów towarzyskich w sezonie». Decyzję Barcelony komunikuje
Leo Pep Guardiola. Dzwoni do niego z pokładu samolotu na kilka minut przed wylotem z
Nowego Jorku. «Zostajesz. Baw się dobrze», mówi mu.
7 sierpnia drużyna azulgrana z powrotem jest w Barcelonie. Begiristain i Guardiola
muszą oficjalnie zakomunikować decyzję podjętą w sprawie Messiego. «Znajdował się w
trudnej sytuacji i on sam wyraził chęć przepracowania okresu przygotowawczego z nami. Ale
- tłumaczy trener - kiedy przybył do Pekinu, poprosił mnie osobiście, aby nie wzywać go do
Barcelony. Zauważyłem ogromne emocjonalne napięcie. Odczuwał niesamowitą presję, jego
rodzina również. Widziałem, że była to dla niego bardzo niewygodna sytuacja i nie mieliśmy
nawet planu, by ściągać go skoro był już skoncentrowany na turnieju. Teraz najlepiej będzie,
po całym tym zamieszaniu, żeby zagrał, cieszył się, był szczęśliwy i wrócił zadowolony.
Kibice Barcelony wiedzą, że mają piłkarza wyjątkowego i że kiedy wróci, będzie czarował
swoimi zagraniami. Ludzie go zrozumieją».
Pół godziny później Messi wchodzi na boisko z numerem 15, by stawić czoła
Wybrzeżu Kości Słoniowej. I pokazuje, dlaczego jego obecność na igrzyskach była tak
ważna. Przed końcem pierwszej połowy dostaje podanie z 40 metrów od Riquelme, nabiera
prędkości i, niemal z punktu wskazującego jedenasty metr, spokojnie umieszcza piłkę w
siatce. Pięć minut przed końcowym gwizdkiem, kiedy wynik zdaje się być ustalony na 1:1 (na
gola Leo odpowiada Cissé), Pchła szybko rozgrywa rzut wolny niemal z linii pola karnego z
Románem i strzela. Mocno. Piłka odbija się od bramkarza Słoni, a Lautaro Acosta, który
zakwalifikował drużynę na turniej, z łatwością zdobywa gola na 2:1.
Na kilka sekund przed zakończeniem spotkania Batista zmienia Leo, dając tym
samym szansę, by chińska publiczność mogła pożegnać go brawami. Zresztą oklaskiwali go
przez cały mecz, a kiedy jego zdjęcie ukazało się na ekranie stadionu olimpijskiego, nie
zważając na to, że rozbrzmiewa narodowy hymn Argentyny, trybuny zaczynają krzyczeć
«Messi, Messi». W Chińskiej Republice Ludowej jest jednym z najbardziej znanych
sportowców. Dzięki niemu sprzedaje się tu niemal wszystko, od koszulek po Pepsi Colę, a
dzieci chcą być takie jak on.
Podczas igrzysk olimpijskich popularność wzrasta bardzo wyraźnie, do tego wręcz
stopnia, że za sprawą jednej z ankiet FIFA jest umieszczony w gronie najbardziej znanych
sportowców, a z końcem turnieju zostanie wybrany przez internautów MyBestPlay
najbardziej cenionym piłkarzem igrzysk i porównany do takich sportowców jak Michael
Phelps, król pływania czy Usain Bolt, najszybszy człowiek świata. Ale wróćmy do chwil
następujących po meczu. Pomijając piłkarskie uznanie, które monopolizuje rozmowę, jest
również temat szczęśliwego rozwiązanie konfliktu. Leo tym razem zabiera głos w sprawie i
wyraża wdzięczność Guardioli. «Sam był piłkarzem i wie, jak w takich momentach myśli
zawodnik - mówi - wiedział, że znajdowałem się w trudnym położeniu i wspierał mnie, odkąd
pojawił się w Barcelonie, od pierwszego dnia, gdy z nim porozmawiałem. Zachował się
wspaniale i jestem mu ogromnie wdzięczny». Po definitywnym zamknięciu tego rozdziału,
myśli lecą już w stronę Brazylii kierowanej przez jego przyjaciela Ronaldinho, drugiego
wielkiego faworyta do zdobycia tytułu. «Jeśli dotrzemy do finału i zagramy w nim z Brazylią,
będzie o wiele trudniej, ponieważ jest Ronnie. Zawsze cudownie jest wygrać finał, a tym
bardziej pokonać w nim Brazylię», mówi Pchła, ale wcześniej jest «Australia, rywal trudny,
silny, dobrze grający w powietrzu, który sprawi, że będzie to bardzo intensywny mecz.
Będzie niezwykle trudno».
I rzeczywiście jest. Na kwadrans przed zakończeniem spotkania wynik na stadionie
olimpijskim w Szanghaju nadal wskazuje 0:0. Argentyna, przynajmniej w pierwszej połowie,
gra lepiej niż w debiucie, stwarza okazje do zdobycia gola, ale Federici, bramkarz Kangurów,
nie daje się łatwo pokonać. Potem, w kilka sekund, wymiana piłki między Riquelme i
Messim, Román krzyżowym podaniem zagrywa na lewe skrzydło do Di Maríi, a chwilę
później Pocho Lavezzi zamienia je na gola. Gola dającego zwycięstwo.
Po drugiej stronie globu, dwa dni później, wygrywa również osierocona przez
Messiego Barcelona: 4:0 z Wisłą Kraków w pierwszym meczu rundy eliminacyjnej
Champions League. Obawy blaugrana rozmywają się. Ale wróćmy do Chin.
Albicelestes, mając w kieszeni awans do ćwierćfinału, przenoszą się do Wioski
Olimpijskiej w Pekinie. Nic luksusowego dla rozpuszczonych futbolistów, ale jest za to wiele
spotkań. «Właśnie jedliśmy - opowiada Óscar Ustari - i zobaczyliśmy jak przyszedł, ustawił
się w kolejce po jedzenie, po czym usiadł przy stoliku. „Cześć, jestem Kobe” (Bryant), rzucił
w naszą stronę. Mówił do nas po hiszpańsku, poszukał Messiego i porozmawiał z nim chwilę.
Skorzystaliśmy z okazji, żeby zrobić sobie z nim zdjęcia. Na pożegnanie wykonał gest zdjęcia
czapki z głowy, popatrzył uważnie na Leo i powiedział: „Messi, jesteś najlepszy”.
Zamarliśmy z wrażenia. Przyszedł też Rafa Nadal. A z Leo w ogóle nie da się spacerować, bo
zatrzymują go co krok».
Ale dochodzi nie tylko do spotkań ze sławnymi z całego świata. W Pekinie trzeba też
spotkać się z Serbią.
El Checho daje odpocząć Leo, nie wystawia Riquelme i Agüero (pauzują za kartki) i
daje szansę gry rezerwowym. Siedem zmian, rewolucja, która mimo wszystko okazuje się
zwycięska. 2:0 (gol Lavezziego z karnego i Buonanotte z rzutu wolnego); dziewięć kolejnych
wygranych na igrzyskach (bijąc rekord należący do Urugwaju sprzed 80 lat); pierwsze
miejsce w grupie. Jedynymi poszkodowanymi było 60 tysięcy kibiców, którzy biegli na
Stadion Robotniczy w Pekinie, żeby zobaczyć w akcji Messiego. Podczas pierwszej części
meczu wywołują jego nazwisko, a pod koniec, widząc, że Pchła nie wejdzie już na murawę,
zaczynają
wygwizdywać
reprezentację
Argentyny.
Ostatecznie
trener
musi
się
usprawiedliwiać: «Chińczycy muszą zrozumieć, że przyjechaliśmy tutaj, by zrealizować
pewien cel, jakim jest zdobycie złotego medalu. Dziś nie grał nie tylko Messi. Nie zagrali też
Riquelme, Agüero, ani Garay. Chciałem jak najlepiej dla drużyny. Jeśli się wściekają, trudno.
Mogę tylko przeprosić».
Następne spotkanie, znów na Stadionie Robotniczym w Pekinie, ma miejsce 16
sierpnia przeciwko Holandii. Na trybunach jest także Maradona, aby wspierać reprezentację
oraz Kuna, narzeczonego jego córki Gianiny. Nie ma miejsca na błąd. Leo o tym wie i
prezentuje prawdziwy show. W ten sposób opisuje to Clarín: «Ileż życzeń spełni ten geniusz,
kiedy pojawia się w meczach reprezentacji? Skoro w oryginalnej historii było ich trzy, to czy
przypadkiem drużyna Batisty nie zrobi się dla niego za ciasna, mając na uwadze, co pokazuje
ta magiczna postać, która przybyła z Barcelony i dziś znów błyszczała strzelając gola i
zaliczając niewiarygodną asystę. Wszystko to, aby rozwiązać spotkanie, które zaczęło się
komplikować i w którym Holandia była bardzo blisko, by ukraść marzenie o powtórzeniu
olimpijskiego złota». Ale co zrobił tym razem? Rozstrzygnął ekstremalnie trudny mecz. Jak?
Dryblując jednego obrońcę, zostawiając po drodze bramkarza, wykonując mylący go ruch i
umieszczając w siatce bombę zanim zdesperowany Holender zdąży z interwencją. 1:0.
Później, w 14. minucie pierwszej części dogrywki, idealnie zagrywa w stronę Di Maríi, który
mocnym strzałem zamienia podanie na gola i ustala wynik na 2:1. Dalej w półfinale
Argentyna spotyka się w Brazylią.
Klasyk w pełnym znaczeniu tego słowa, przedwczesny finał, znakomita okazja, by
wziąć odwet za ostatnie zniewagi (porażki w finałach Copa América w 2004 roku w Peru i
2007 w Wenezueli oraz w Pucharze Konfederacji w 2005). Argentyna, aktualny mistrz
olimpijski, kontra Brazylia, która jeszcze nigdy nie zdobyła złota. Mecz, o którym Leo
marzył, chociaż na poziomie o jeden stopień wyższym. Jakby tego było mało, jest jeszcze
pojedynek między Leo i Ronaldinho: dwóch przyjaciół, dwóch byłych kolegów z drużyny,
młody talent kontra były laureat Złotej Piłki, teraźniejszość kontra przeszłość, dzisiejsza
gwiazda kontra mistrz, który niczym feniks chce odrodzić się z popiołów. Ta lista nie ma
końca i debata o tym, który jest lepszy, została otwarta. Każdy ma własne zdanie. Do dyskusji
włącza się nawet Kun: «Dziś Lionel jest lepszy niż Ronaldinho. Jest najlepszym piłkarzem
świata».
Sam zainteresowany unika tematu, ale nie cofa się przed lawiną pytań: «Nie lubię
przewidywać wyników, ale posłuchaj Ronnie: złoto jest dla Argentyny! Moim marzeniem jest
marzenie całej argentyńskiej drużyny. A teraz jest ono jeszcze większe ze względu na
Ustariego, mojego przyjaciela (Óscar doznał kontuzji w meczu z Holandią i nie będzie mógł
stanąć w bramce Albicelestes). Będzie ciężko - mówi - zawsze trudno jest grać przeciwko
Canarinhos. Oba zespoły są bardzo zmęczone dogrywką w meczach ćwierćfinałowych.
Brazylia ma wielką drużynę, ale nasza też jest wspaniała. Gramy o to samo, by mieć szanse
na złoty medal, a ostatnie spotkanie wygrali oni. Jeszcze jestem zły za tamten finał Copa
América. Teraz kolej na nas...»
I rzeczywiście, kolej na Argentynę, która zwycięża w sposób, jakiego nikt się nie
spodziewał. Wyłącza z gry, upokarza i szydzi z Brazylii. Agüero, autor dwóch goli i mający
swój udział przy trzecim (wywalczył rzut karny, który wykonał Riquelme), celebrujący je z
kciukiem w ustach (na cześć syna którego oczekuje z Gianiną) obnaża słabości reprezentacji
Dungi i pieczętuje zmierzch Ronaldinho. «Dziś - pisze El País - Brazylijczyk jest cieniem
samego siebie, piłkarzem bardziej skłonnym do grymasów, radosnych pogawędek, puszczania
oczek i innych podobnych zachowań, którego oklaskuje publiczność tak nieobeznana w
kwestii futbolu jak ta chińska. Nieważne jak bardzo będzie kolorował swoją dekadencję
teatralnymi zachowaniami, prawdziwy futbol nie zagwarantuje mu sceny. Chyba że piłka stoi
w miejscu, tak jak on: radzi sobie jeszcze z wykonywaniem rzutów wolnych». Bezlitosny
obraz tego, który był numerem 1 na świecie. Ale jeszcze bardziej bezlitosne jest zdjęcie, które
następnego dnia ukazuje się we wszystkich gazetach globu: Ronnie w żółtej koszulce z
numerem 10, z opaską kapitana, ze spuszczoną głową szuka pocieszenia w ramionach swego
młodszego braciszka, Messiego. Lionel staje na palcach, aby pocieszyć swego idola. Jest tyle
czułości w tym obrazku, ale także mnóstwo melancholii. Leo, nie zachwycając, wygrywa tak
wyczekiwany pojedynek. Jest szczęśliwy. Ronnie chciał tylko się ukryć, zapaść się pod
ziemię. «Jestem smutny, bardzo smutny», powie później. Dla niego była to ogromna szansa,
by na nowo pokazać się światu. Zawiódł. Leo natomiast frunie po złoto.
W sobotę, 23 sierpnia, o godzinie 12 (1 w nocy w Argentynie) na Stadionie
Narodowym, znanym jako Ptasie Gniazdo, rozpoczyna się finał turnieju piłkarskiego Igrzysk
Olimpijskich w Pekinie. Rywal: Nigeria, podobnie jak w Atlancie ‘96 i na Mundialu U-20 w
2005 w Holandii. Na igrzyskach w Stanach Zjednoczonych Nigeria z Nwankwo Kanu zabrała
złoto do domu, dzięki wygranej 3:2 w finale, uznanym przez FIFA za jeden z dziesięciu
niezapomnianych meczów stulecia w futbolu olimpijskim. Do argentyńskiej zemsty dochodzi
w 2005 roku w Holandii. A głównym bohaterem, tym, który pokonuje Zielone Orły, jest
Lionel: dwa gole z rzutów karnych. Piętnastu piłkarzy z tamtego finału (łącznie z Messim i
Kunem) znajduje się na boisku w Pekinie. «Wygramy, nie mam żadnych wątpliwości. 2:0
byłoby idealne», przepowiada Diego Maradona. Ale nie jest tak łatwo...
Wysoka temperatura jest tak męcząca, że po trzydziestu minutach pierwszej połowy
węgierski arbiter Viktor Kassai, bierze czas, jak w koszykówce, aby obie drużyny mogły się
ochłodzić. Podobna przerwa powtarza się w drugiej części meczu. Murawa jest twarda i
sucha, a Zielone Orły nie zostawiają nigdzie wolnej przestrzeni. Messi i Agüero są
osamotnieni. Ich wysiłki, podania i dryblingi nie robią żadnego wrażenia na czarnoskórych
gigantach. Riquelme nie ma swojego dnia. Pracują inni pomocnicy: Gago i el Jefe
Mascherano. Mecz jest nieładny, nudny, toczony w wolnym tempie. Aż do minuty 57.: walka
między Argentyńczykiem i Afrykańczykiem, piłka zostaje wybita na środek boiska, Messi ją
odzyskuje, odwraca się i perfekcyjnie podaje do Ángela Di Maríi. Były piłkarz Rosario
Central, wówczas pomocnik Benfiki Lizbona, rewelacja tego turnieju, swobodnie galopuje po
lewej stronie. Dobiegając do pola karnego staje naprzeciwko Vanzekina, który wychodzi z
bramki, po czym lewą nogą kieruje piłkę do siatki. Nigeryjski bramkarz nie może zrobić nic.
Podnosi się i, nieruchomy, w polu bramkowym, obserwuje łopoczącą w siatce futbolówkę.
Dzieło sztuki warte złota. Argentyna, po czterech latach, znów staje na najwyższym stopniu
podium. Messi, w objęciach Kuna, cieszy się ze snu, który stał się rzeczywistością. Pokonał
wszystkie przeszkody prawne oraz tych, którzy nie chcieli pozwolić mu przeżywać tej bajki. I
mówi to głośno: «Po tym wszystkim, co powiedziano i komentowano, warto było przyjechać.
- I dodaje - To było niezapomniane doświadczenie».
35. NAJSZCZĘŚLIWSZY ROK
27 maja 2009
Między Lexington i Piątą Aleją, Happy Cabby, pakistański taksówkarz, podarowuje
klientowi swoją życiową filozofię: «Żeby uszczęśliwiać innych, najpierw sam musisz być
szczęśliwy. Na tym opiera się szczęście - mówi odwracając się w stronę miejsca dla
pasażerów i dotykając głowy palcem wskazującym. - Tak, wszystko zależy od ciebie, aby
ludzie i świat byli szczęśliwi». Być może Leo również znał tę zasadę wygłoszoną w
hałaśliwym Midtown. Pewne jest jedno: jego najszczęśliwszy rok rozpoczął się właśnie w
Nowym Jorku, na rogu Piątej Alei i 53 Ulicy w hotelu Saint Regis, gdzie Pep Guardiola
przekonał Laportę i Begiristaina, by Messi pozostał w Pekinie. Pozwolenie na udział w
igrzyskach olimpijskich było bez wątpienia, największym bodźcem dla ­Argentyńczyka
i sprawiło, że między Pchłą a trenerem azulgrana narodziła się wyjątkowa relacja.
«Tam, w Pekinie, wraz ze złotym medalem, wszystko się zaczęło. Był szczęśliwy jak
nigdy - mówi Jorge, jego ojciec. - Jeśli tego właśnie chciał Pep, wyszło na jego».
«Nie wiem... Widziałem, że był bardzo zadowolony. Cieszę się, że udało nam się to
osiągnąć», przyznaje Guardiola. Tak, młody szkoleniowiec miał świadomość, że kluczem do
tego, by Leo uszczęśliwiał kibiców Barcelony było to, żeby najpierw sam był szczęśliwy. I
udało mu się. Potwierdza to Txiki Begiristain, dyrektor sportowy klubu: «Jeśli widząc cię,
uśmiecha się, to znaczy, że jest szczęśliwy, jeśli udaje, że cię nie widzi i patrzy w drugą
stronę, wiesz, że coś jest nie tak. Leo przez cały rok uśmiechał się do mnie i do każdego, kogo
napotykał na swej drodze». Podobnie mówią jego koledzy. «Tylko będąc szczęśliwym można
grać w piłkę tak, jak on to robi» mówi Xavi. «Był szczęśliwy - dodaje kapitan Carles Puyol. Ale widziałem go też rozzłoszczonego. Nawet nie wyobrażacie sobie jaki się staje, kiedy nie
wygrywa!» To jednak nie przytrafiało mu się w sezonie 2008/09, ponieważ z Barceloną
wygrał wszystko: mistrzostwo Hiszpanii, Puchar Króla i Champions League, pierwsza
potrójna korona hiszpańskiej drużyny i wyczyn, jakiego dokonało zaledwie pięć klubów w
Europie, a ostatnim był Manchester United dziesięć lat temu (szóstym klubem w 2010 roku
został Inter Mediolan - przyp. tłum). Ponadto: Superpuchar Hiszpanii i Superpuchar Europy.
Leo strzelił najwięcej goli w swojej dotychczasowej profesjonalnej karierze. 23 w lidze,
dzięki czemu został czwartym najlepszym napastnikiem za Diego Forlánem, Samuelem Eto’o
i Davidem Villą. I nie wolno zapominać o golu numer 5.000 w historii katalońskiego klubu w
rozgrywkach ligowych, którego Leo zdobywa 1 lutego 2009 w Santander przeciwko
Racingowi. Jego trafienie zapewnia zwycięstwo drużynie culés. Idźmy dalej: sześć bramek w
Pucharze Hiszpanii, co daje mu tytuł najlepszego strzelca, a grał tylko 452 minuty (gol
średnio co 72 minuty), dwie w Superpucharze Hiszpanii, dziewięć goli w Champions League,
co też daje mu tytuł najlepszego strzelca. W 51 meczach, w przeciwieństwie do poprzednich
sezonów, ani razu nie doznał poważnej kontuzji. Do tego trzeba dodać indywidualne
wyróżnienia. Hiszpańscy trenerzy wybrali go najlepszym obcokrajowcem grającym w lidze
(pokonał Forlána, Daniego Alvesa i Kanouté), a według szesnastu szkoleniowców drużyn,
które w tym sezonie dotarły do 1/8 finału Champions League, był najlepszym piłkarzem i
najlepszym napastnikiem europejskich rozgrywek, znacznie wyprzedzając Cristiano Ronaldo.
To prawda, że spektakularna forma drużyny pomogła mu w zdobyciu tych tytułów, ale Messi,
odkąd włożył koszulkę z numerem 10, zrobił duży postęp, doskonale spełniał swoją rolę i w
szatni, i na boisku, dał z siebie wszystko i to z wielką łatwością. «Odkąd poznałem go, kiedy
miał 14 lat - opowiadał Gerard Piqué, obrońca blaugrana - zawsze był taki sam. Nigdy nie
uważał siebie za najlepszego, ale wiedział, że my wszyscy zawsze za takiego go
uważaliśmy».
W Grimaldi Forum w Monte Carlo Leo, ubrany elegancko w ciemny garnitur,
kolorystycznie dopasowany krawat i białą koszulę, po tym, gdy otrzymał wyróżnienie dla
najlepszego piłkarza Ligi Mistrzów w sezonie 2008/09, mówi: «To był niesamowity rok.
Przeżyłem mnóstwo wspaniałych chwil». A na pytanie, który moment był dla niego
magiczny, odpowiada: «Było tyle pięknych momentów, że niemożliwe jest wybranie tylko
jednego».
Widząc, że mistrz nie potrafi wybrać spośród tylu szczęśliwych chwil, spróbujmy my.
27 maja 2009, Stadio Olimpico, Rzym.
Finał Champions League: FC Barcelona - Manchester United.
Chociaż Leo Messi ma w swojej szafce Puchar Europy, nigdy nie czuł, że jest jego. 17
maja 2006 nie było go na murawie Stade de France w Paryżu. Nie dostał pozwolenia od
lekarzy na grę, mimo że powtarzał raz po raz, iż czuje się dobrze, że po urazie mięśniowym
nie było już śladu. Finał, przeciwko Arsenalowi Therry’ego Henry’ego, oglądał z wysokości
trybun. A w chwili radości, uścisków, wielkiej fiesty, wściekły zamknął się w szatni. Dopiero
jego przyjaciele, Deco i Ronaldinho, wyciągnęli go, przekonując, że to zwycięstwo należy
także do niego. Ale nie był to wielki sukces, bo dla niego, żeby poczuć się mistrzem, trzeba
grać.
Tym razem jest inaczej. Leo o tym wie i to czuje. Miał znaczny udział w tym, że
Barcelona dotarła do finału. Strzelił osiem goli, które uczyniły do najlepszym snajperem
rozgrywek, wyprzedzając Henry’ego (pięć) oraz Berbatova, Rooney’a i Cristiano Ronaldo (po
cztery). Messi w fazie grupowej strzelił pięć goli. Dwa Szachtarowi Donieck na Ukrainie, aby
odwrócić losy meczu, który nie ułożył się szczęśliwie dla zespołu blaugrana (Barça do 87.
minuty przegrywała 0:1 - przyp. tłum.), dwa FC Basel, jeden w Szwajcarii w spotkaniu, które
okazało się ofensywnym festiwalem Barcelony (5:0), a drugi na Camp Nou. Ostatniego
strzelił Sportingowi Lizbona. Portugalczycy na własnym stadionie przegrali wówczas 2:5. W
dalszej części rozgrywek Lionel dorzuca kolejne trzy trafienia, wszystkie przed publicznością
na Camp Nou: jeden w meczu z Olympique Lyon w 1/8 finału i dwa z ­Bayernem
Monachium w ćwierćfinale, dając pokaz najpiękniejszej gry w całym sezonie. Przeciwko
Chelsea, w półfinale, nie strzela. Bohaterem azulgrana został Andrés Iniesta ze swym
niebiańskim uderzeniem w minucie 93., ale tym, który zagrywał na prawą stopę barcelońskiej
„8” był Leo Messi. Ostatecznie to Argentyńczyk zasłużył na miano głównego bohatera,
pracując dzień i noc.
W finale naprzeciwko siebie stają mistrz Hiszpanii i zwycięzca Premier League
2008/09. Dwie drużyny pełne wielkich piłkarzy. Warto przypomnieć wyjściowe składy: FC
Barcelona: Valdés, ­Puyol, Touré, Piqué, Sylvinho, Busquets, Xavi, Iniesta, Messi,
Henry, Eto’o. Manchester United: Van der Sar, O’Shea, Vidić, Ferdinand, Evra, Park,
Anderson, Carrick, Rooney, Giggs, Cristiano Ronaldo.
Finał, który konfrontuje ze sobą sir Aleksa Fergusona i jego olbrzymie doświadczenie
oraz Pepa Guardiolę, rewelację sezonu. To mecz, o którym marzyła cała piłkarska Europa,
najlepszy z możliwych, pomiędzy dwiema drużynami, które oferują najładniejszy na
kontynencie spektakl. I jest to, jak zapowiada Leo, «najważniejszy mecz w mojej karierze».
Mówi to na krótko przed odlotem do Rzymu. To wtedy po raz pierwszy udaje się do
wiecznego miasta, nigdy tam nie był, nie lubi zwiedzać. Do włoskiej stolicy jedzie tylko po
to, aby wygrać. Chociaż mówi, że «to oni są mistrzami, a więc jeśli w takim meczu jak ten,
jest faworyt, ale zazwyczaj go nie ma, to w tym wypadku faworytami są oni».
Media zapowiadają ten finał jako wielki pojedynek między Cristiano Ronaldo i Leo
Messim. Prezentują statystyki jednego i drugiego w Champions League i stwierdzają, że w
Rzymie rozstrzygnie się walka o Złotą Piłkę. To szansa dla Pchły na wyprzedzenie rywala,
który 2 grudnia 2008 miał nad nim 165 punktów przewagi w głosowaniu France Football, a
12 stycznia 2009, wygrywając nagrodę FIFA World Player przypieczętował swoją pozycję
najlepszego piłkarza na świecie. Ale sam zainteresowany nie postrzega tego w ten sposób:
«byłoby to brakiem szacunku dla dwóch wielkich drużyn, które w tym momencie grają
najładniejszy futbol. Oba zespoły posiadają wielu innych piłkarzy, którzy mogą okazać się
decydujący». Mówiąc krótko, nie ma tu żadnej personalnej walki z Cristiano, by przekonać
się kto jest najlepszy. «On na pewno myśli tak jak ja. Najważniejsza jest nagroda, którą może
zdobyć drużyna. Pewne jest tylko jedno: ten, kto wygra w Rzymie, zostanie najlepszym
zespołem Europy».
To wszystko prawda, jednak obaj doskonale wiedzą, że oczy całego świata zwrócone
są właśnie na nich. Cristiano Ronaldo, żądny udowodnienia, że nadal jest numerem 1, mimo
nienajlepszego sezonu, zaczyna mecz niezwykle skoncentrowany i aktywny. Pierwsza
minuta: strzał z rzutu wolnego z 32 metrów. Jak zwykle pięć kroków do tyłu i Portugalczyk
strzela. Pocisk. Piłka pędzi, odbija się od klatki piersiowej Víctora Valdésa, który jej nie
zatrzymuje. Piqué przyspiesza w desperacji, piłka odbija się jeszcze od Koreańczyka Park
JiSunga, a w końcu wychodzi na rzut rożny. Cristiano łapie się za głowę. Zanim Messi
dotknie piłki, zawodnik z numerem 7 w białej koszulce, daje recital: trzy strzały na bramkę i
żółta kartka dla Piqué, który starał się zatrzymać go technicznym faulem. Najlepsze co ma do
zaoferowania Manchester, pochodzi od Portugalczyka. Lionel potrzebuje trochę czasu, by
wejść w mecz. Spostrzega to także Jorge, jego ojciec: «Widziałem Leo poza grą przez dobrą
chwilę i dopiero, kiedy strzeliliśmy gola, zobaczyłem, że zaczyna być sobą». Tak naprawdę
Pchła pojawia się w tym meczu dopiero dziewięć minut po tym, jak Eto’o dał Barcelonie
prowadzenie. Schodzi do środka z prawej strony i uderza z 30 metrów: niewiele się pomylił.
Messi gra fałszywego środkowego napastnika, żeby stoperów rywala wyciągnąć z ich pozycji.
Fakt, jak powie Ferguson, «który nas zaskoczył i utrudnił grę». To prawda, bo za każdym
razem, gdy piłkę ma Argentyńczyk, stwarza problemy w obronie Anglików. Barça zaczyna
rządzić, a piłkarz z Rosario, chociaż nie jest to jego najlepszy wieczór, z każdą chwilą radzi
sobie coraz lepiej. Patrice Evra, francuski lewy obrońca Manchesteru, człowiek, który w
kwietniu 2008 roku w półfinale Ligi Mistrzów (0:0 i 1:0 w rewanżu), już go pokonał,
ostrzegał: «Messi jest bardziej „głodny” i jest lepszym piłkarzem niż w ubiegłym roku». Ma
rację: Leo notuje 84 procent celnych podań. Jego zagrania ocierają się o perfekcję, tak bardzo,
że taki weteran jak Ryan Giggs mówi: «Kiedy widzisz jak porusza się z piłką, nie wiesz jak
zareagować». I nadchodzi minuta 70., kiedy Pchła wzlatuje w stronę rzymskiego nieba.
Najmniejszy na boisku (1,69 metra, warto to przypomnieć) staje się tym największym.
Akcja. Xavi odzyskuje piłkę po tym, jak zostaje wybita przez angielskiego obrońcę,
zbliża się w stronę pola karnego, podnosi głowę i dośrodkowuje podkręconą piłkę. Miękko i
precyzyjnie. Messi, ustawiony plecami do obrońców, wybija się wysoko, bardzo wysoko i
głową przecina lot piłki, kierując ją w stronę długiego słupka. Jest 2:0.
Wyjaśnienie. «Gdy tylko Xavi przechwycił piłkę, zacząłem szukać sobie miejsca,
ponieważ przypuszczałem, że uderzy w ten właśnie sposób: zobaczyłem trochę wysuniętego
Van der Sara i strzeliłem nad nim».
Zdjęcie. Messi zawieszony w powietrzu, nieruchomy, wysoko, bardzo wysoko,
wysunięty do przodu. Piłka leci w stronę poprzeczki. Przed nim Van der Sar, w żółtym, patrzy
na nią z otwartymi ustami, przerażony. Blisko, bardzo blisko, chociaż poza zasięgiem całej
akcji Rio Ferdinand, 20 centymetrów wyższy od Argentyńczyka, nie mógł zrobić nic, by
uniknąć tej sytuacji.
Precedens. Mnóstwo osób stawiało na gol barcelońskiej „10” w finale. Zakłady
bukmacherskie przyjmowały bardzo niskie kwoty. Ale niewielu wyobrażało sobie gola
strzelonego głową. Do tej pory w ten sposób zdobył tylko dwa. Pep Guardiola, który przed
meczem motywował swoich podopiecznych wideo z Gladiatora (film Ridleya Scotta z
Russellem Crowem), był jedynym, który to przewidział. 1 lutego 2009, podczas konferencji
prasowej po meczu z Racingiem w Santander, kiedy zapytano go, czy aby zostać najlepszym
piłkarzem świata Messiemu nie brakowało strzału głową, trener z Santpedor odpowiedział
tak: «Radzę wam, byście nie wystawiali go na próbę, bo pewnego dnia, strzeli tak pięknego
gola głową, że wszystkich was uciszy».
Ciekawostka. «Nie widziałem gola mojego syna - przyzna Jorge Messi siedzący na
trybunach z żoną Celią, z rodzeństwem Leo i ich rodzinami - w tym momencie pochyliłem
głowę, nie wiem, chyba z nerwów. Później obejrzałem go w telewizji i prawdę mówiąc, nigdy
nie widziałem go skaczącego tak wysoko. No i kiedy on zdjął but?» Ponieważ jego syn tuż po
opadnięciu na ziemię i przed utonięciem w objęciach kolegów, biegnie ze swoim nowym
niebieskim butem w ręce, w hołdzie Argentynie. W tym czasie 20 tysięcy culés na Stadio
Olimpico skanduje jego nazwisko. Z końcem meczu, pierwszym, którego ściska Guardiola człowiek, który obdarzył go wielką sympatią - jest on.
A drugi uczestnik pojedynku? Cristiano Ronaldo? Kończy mecz bezsilny, wytrącony z
równowagi, dyskutuje z Rooneyem i ogląda żółtą kartkę za bezsensowny faul na Puyolu.
Później, zbolały i już w garniturze, powie: «Nie był to mecz między Messim i mną, ale jego
drużyna była lepsza niż my i on również, ponieważ strzelił gola». Pokonany oddaje cześć
zwycięzcy. Tym razem owszem, Leo czuje, że puchar jest jego. Całuje go, obejmuje, zabiera
na spacer po boisku i świętuje aż do 3 nad ranem ze swoimi kolegami, przyjaciółmi i rodziną.
«Czuję się najszczęśliwszym człowiekiem na ziemi. Śnię na jawie. To jest nawjażniejszy
triumf w moim życiu. Dedykuję go mojej rodzinie i Argentynie. Ta drużyna zasłużyła na to
ciężką pracą w ciągu całego sezonu», deklaruje Messi.
Wielka praca i cudowny, wykwintny futbol, co przyznają wszystkie media na świecie.
Ale zdjęcie na pierwszej stronie i tytuły prasowe są dla Pchły. «Messi królem Europy»
tytułuje Corriere dello Sport, rzymski dziennik sportowy, «SuperMessi» widnieje w La
Gazzetta dello Sport; «Messi z Barceloną na szczycie świata» to tytuł z La Nación z Buenos
Aires. Tymczasem Olé, sportowy dziennik także z argentyńskiej stolicy, na fotografii Leo z
pucharem inkrustuje: «Nie proście mnie, bym uderzał głową». «Cudowny Messi to za dużo na
United» to tytuł okładki londyńskiego The Times, który otwiera to wydanie takim samym
zdjęciem co El País. Uśmiechnięty Messi z uniesionymi kciukami i bezdyskusyjny tytuł:
«Messi jest najlepszy». Już nikt tego nie kwestionuje.
2 maja 2009, Estadio Santiago Bernabéu, Madryt.
34. ligowa kolejka: Real Madryt - FC Barcelona.
Dwa odmienne sposoby postrzegania i rozumienia futbolu. Kiedy wreszcie stają
naprzeciwko siebie, nie liczą się żadne klasyfikacje ani seria pozytywnych wyników. Tym
razem nie ma nawet czego porównywać, nie ma żadnej gry. Dwa niewspółmierne światy.
Rzeczywistość na murawie Santiago Bernabéu staje się brutalna: sześć goli straconych przy
dwóch strzelonych. Coś nigdy dotąd niespotykanego. Największe upokorzenie w historii Los
Blancos. Drużyna azulgrana nigdy nie strzeliła sześciu goli na Bernabéu. Wynik najbardziej
zbliżony to 5:0 z 1974 roku, kiedy w Barcelonie grał niejaki Johan Cruyff. I pomyśleć, że
przed tą gorącą madrycką nocą Juande Ramos, trener Realu oraz jego chłopcy, sądzili, że
mogą jeszcze to osiągnąć. Myśleli, że mogą zmniejszyć dystans, zbliżyć się do Barcelony na
odległość jednego punktu i zachować szanse na zdobycie tytułu w czterech ostatnich
kolejkach ligowych. Powody do optymizmu rzeczywiście mają: odkąd Barça pokonała ich na
Camp Nou 13 grudnia 2008 roku (2:0 po golach Eto’o i oczywiście Leo) oddalając się na 12
punktów, przebyli bardzo długą drogę. Mimo kryzysu instytucjonalnego, który doprowadził
do dymisji prezydenta Ramóna Calderóna, Los Blancos pobili rekord: zdobyli 52 punkty na
54 możliwe, 18 kolejnych meczów bez porażki. W lidze, w przeciwieństwie do Champions
League (zostali wyeliminowani w 1/8 finału przez Liverpool Rafy Beniteza), mają jeszcze
nadzieję.
Ale prawda jest taka, że ta Barça i Messi, który w rozgrywkach o mistrzostwo
Hiszpanii strzelił 21 goli, wywołują strach. Jednak trener madryckiej drużyny, kiedy pytają
go, czy zastanawiał się nad skopiowaniem pomysłu Guusa Hiddinka z Chelsea (pierwszy
mecz półfinałowy Ligi Mistrzów), zapewnia: «Nie mam żadnego planu antyMessi, ponieważ
wyłączenie go z gry niczego nie gwarantuje. Trzeba próbować sprawić, by Barcelona nie
miała swojego najlepszego dnia i dobrze pracować kolektywnie». Praca, która zdaje się
przynosić owoce w 13. minucie pierwszej połowy, kiedy obejmują prowadzenie dzięki
Gonzalo Higuaínowi. Ale to złudzenie. Barça żyje na innej planecie. Mężczyźni w
bordowogranatowych koszulkach emanują futbolem wszystkimi porami. To piękno gry w
najczystszej postaci. Sztuka wymiany podań podniesiona do potegi entej. Grają z lekkością,
podania są tak precyzyjne i płynne, jakby był to trening. Groteskowa sytuacja dla los
merengues. Piłka prześlizguje się po zielonym dywanie z jednej strony na drugą, tic, toc, tic,
aż znajduje kogoś, kto zamienia podanie na jakiś magiczny pomysł albo po prostu w okazję
do zdobycia gola. Przykład: Leo z lekkością podnosi piłkę, podania nie jest w stanie
zablokować Sergio Ramos, po czym futbolówka ląduje u stóp Henry’ego, który eleganckim i
skutecznym uderzeniem pokonuje Casillasa. Mój Boże, co stałoby się z Realem Madryt,
gdyby nie święty Iker: strzały nadlatują z każdej strony, jest ich tyle, że nie sposób zliczyć.
Prawdziwy koszmar dla bramkarza gospodarzy. Piłkarze Guardioli marnują okazje przez
egoizm, jak Messi, który ma ochotę, by wreszcie pogrążyć Real (podczas trzech poprzednich
wizyt w Chamartín nigdy nie zdobył gola) i nie widzi niekrytego kolegi albo przez zbytnią
hojność, jak Iniesta, który po wymianie kilku piłek z Argentyńczykiem nie zamyka akcji,
tylko jeszcze raz podaje do Leo, a on z bliska oddaje strzał. Parada Casillasa. Tak czy inaczej
w 45. minucie są już trzy gole. Po tym Henry’ego i Puyola wynik pierwszej połowy zamyka
Leo, który ostatecznie robi sobie przyjemność i zdobywa bramkę na terenie Królewskich.
Xavi, czarodziej tego spotkania, na połowie boiska zabiera piłkę Lassanie Diarze. Podaje do
Messiego, który uderza przy krótkim słupku. Santiago Bernabéu milknie, a kanapkowy rytuał
w trakcie przerwy jest bardzo smutny.
Rozpoczyna się druga część i wydaje się, że piłkarze Pepa Guardioli nie chcą być zbyt
okrutni wobec przeciwnika o takiej renomie. Drepcząca im za plecami w ligowej tabeli
drużyna odradza się, chwilowo, kiedy Sergio Ramos, po rzucie wolnym wykonanym przez
Robbena, strzela głową i zmniejsza straty. Ale to tylko kwestia kilku minut.
Barça prowadzi grę na swoich warunkach. A gole pojawiają się same. Bo Xavi za
każdym razem wymyśla coraz ładniejsze podania. Bo Iniesta pokazuje jeden drybling za
drugim. Bo Henry szydzi sobie z Ramosa i strzela swego drugiego gola. Bo Messi jest elfem,
który pokazuje się w każdej części boiska, tam, gdzie najmniej się go spodziewasz. Nie
oczekuje go nawet Casillas, który nagle siedzi na murawie i ogląda trzepoczącą w siatce
piłkę. Strzelają pięć i chłopiec z Rosario może biec aż do kamer telewizyjnych z koszulką
azulgrana między zębami i drugą, białą z kwiatem i napisem:
«Síndrome X Frágil». Leo od pewnego czasu współpracuje z katalońskim
stowarzyszeniem pomagającym rodzinom, których dzieci dotknięte są zespołem łamliwego
chromosomu X, zwanym też Zespołem MartinaBella. To choroba genetyczna, która może
powodować poważne skutki: od problemów w nauce po obniżenie poziomu rozwoju
intelektualnego. Dotyka jednego na cztery tysiące chłopców i jedną na sześć tysięcy
dziewczynek, a jedna na 250 kobiet jest jego nosicielką bez wyraźnych objawów. Messi nie
po raz pierwszy pomaga temu stowarzyszeniu. W 2008 roku patronował książce 39 Historias
solidarias alrededor del deporte napisanej przez katalońskich dziennikarzy, którzy prawa z jej
sprzedaży przekazali na rzecz organizacji. Ale ten gest solidarności i dedykacja w postaci
gola obiega cały świat i daje szansę, by miliony osób poznały ten mało jeszcze znany
genetyczny problem. Przykład tego, jak piłka w siatce może służyć czemuś więcej niż tylko
futbolowemu wynikowi.
Ale wróćmy do gry, do meczu bez historii, bo Barça robi co jej się żywnie podoba.
Gerard Piqué z tyłu wygląda majestatycznie, nie popełnia błędów i nawet udaje mu się
strzelić szóstego gola, gola smutku. Dla Realu Madryt walka o mistrzostwo właśnie dobiegła
końca. Nikt już nie odbierze pierwszego miejsca Barcelonie, która oddaliła się na siedem
punktów. Być może i tak nikt by tego nie dokonał, nawet gdyby wynik był inny. Ale ten mecz
przypomina przede wszystkim spektakl w wykonaniu Leo Messiego i drużyny Guardioli,
oferowany w trakcie całego sezonu, zarówno w Hiszpanii, jak i w Europie. I zamyka czarny
etap Realu. Królewskim zostaje tylko zaczekać do wyborów, na nowego prezydenta albo
lepiej zbawcę (Florentino Pérez), który sypnie milionami i zrekonstruuje ten biedny zespół,
będący dotąd mistrzem kraju. Ale jest coś jeszcze: 2:6 to także rewanż. Po raz ostatni gdy
Barça gościła na Bernabéu, 7 maja 2008, jej piłkarze uformowali szpaler, aby oddać hołd
Realowi Madryt, który właśnie zdobył mistrzostwo. Było to bolesne spotkanie. Zakończone
głośnym 4:1, podwójnym upokorzeniem Katalończyków. «Przed meczem - deklaruje Leo w
La Gazzetta dello Sport - mówiliśmy sobie, by nie myśleć o „zemście” za ubiegłoroczny
szpaler, ale ewidentnie gdzieś tam siedziała jeszcze zadra, która nas uwierała. Bardziej ze
względu na wynik i sposób, w jaki przegraliśmy mecz, a nie za tamten szpaler... Ale
wyjęliśmy tę zadrę w sposób błyskotliwy».
13 maja 2009, Estadio Mestalla, Walencja.
Finał Pucharu Króla: Athletic Bilbao - FC Barcelona.
«Messi jest królem» głosi żółty transparent, który powiewa w sektorze zajmowanym
przez kibiców Barcelony. Nie obrażając króla Hiszpanii, Juana Carlosa, który obecny jest na
trybunach, los culés mają rację. Bo Lionel, w pierwszym finale odkąd zadebiutował w
pierwszej drużynie azulgrana, koronuje się na boisku. Gra, strzela, asystuje. Coś zupełnie
innego niż to, co robił Diego Armando Maradona 25 lat wcześniej, 5 maja 1984 roku, także w
finale z Athletic. Wtedy wraz z końcowym gwizdkiem (mecz zakończył się zwycięstwem
Lwów z Bilbao 1:0 po golu Endiki) Pelusa kopie Solę i rozpętuje wielką bitwę na murawie
Santiago Bernabéu. Walka, w którą uwikłani zostali prawie wszyscy piłkarze. Maradona,
który rozgrywał swój ostatni mecz w koszulce Barcelony i miał już spakowane walizki w
oczekiwaniu na wyjazd do Neapolu, chciał zemścić się na Andonim Goikoetxei, obrońcy
Athletic, który dziewięć miesięcy wcześniej złamał mu nogę. Efekt: nieprawdopodobna
awantura i trzymiesięczna dyskwalifikacja dla sześciu zawodników. Złoty Chłopak w tamtym
momencie miał 24 lata, Pchła ma dopiero 21, ale wydaje się być bardziej dojrzały niż Diego.
Nie daje po sobie poznać zdenerwowania i, obok Xaviego, jest głównym bohaterem recitalu
blaugrana. Uczestniczy w trzech z czterech goli dla Barcelony, które kończą marzenia
Athletic o zdobyciu 24. pucharu. Piłkarze z Bilbao obejmują prowadzenie i z dumą opierają
się aż do drugiej połowy spotkania, kiedy, w odpowiednim momencie, pojawia się Messi.
Pięknie zagrywa do Eto’o, Kameruńczyk strzela mocno, Gorka Iraizoz odpowiada, wybijając
piłkę. Leo z zimną krwią przygotowuje się do oddania strzału i zdobywa gola. Koncert Pchły
trwa w najlepsze: perfekcyjne podanie do Bojana, który wykańcza akcję niczym weteran
dokładając trzeciego gola. Współpracuje również przy czwartym. Po faulu na nim Xavi
wykonuje rzut wolny, który zamienia się w znakomity strzał w róg bramki. Później
Argentyńczyk zajmuje się poszukiwaniem podania, które pozwoliłoby Eto’o na strzelenie
gola, co byłoby nagrodą za poświęcanie się w trakcie całego meczu i gdyby nie Gorka, który
broni nogą, Kameruńczyk osiągnąłby swój cel. Barça wygrywa Puchar Króla numer 25.
Mestalla zamienia się w wielką fetę, nazwisko najczęściej skandowane przez kibiców należy
do Leo. A Marca dzień później pisze: «Messi nie zwykł zawodzić w tego typu spotkaniach i
wczoraj znów pokazał, że jest kluczowym zawodnikiem w lidze hiszpańskiej. Trofea
zaczynają spadać na tego piłkarza, który, bez wątpienia, naznaczy pewną epokę».
23 sierpnia 2009, Camp Nou, Barcelona.
Mecz rewanżowy o Superpuchar Hiszpanii: FC Barcelona - Athletic Bilbao.
Nie wystąpił w pierwszym meczu na San Mamés, ale w rewanżu, tydzień później,
Lionel jest na boisku od pierwszej minuty. Towarzyszy mu najnowszy piłkarz azulgrana:
Zlatan Ibrahimović (45 milionów euro plus oddanie Samuela Eto’o do Interu). Pep Team, bez
Leo, Ibrahimovicia i kontuzjowanego Iniesty, wrócił z Bilbao z wynikiem 2:1 (gole De
Marcosa, Xaviego i Pedro) i połową Superpucharu w kieszeni. To jest dziwny finał, ponieważ
Barça, mistrz kraju i zdobywca Pucharu Króla, musiałaby grać przeciwko sobie samej,
ustalono więc, że zmierzy się z finalistą Copa del Rey, Athletic Bilbao. Nie ma to większego
znaczenia, bo w rzeczywistości, przed własną publicznością, Barça gra ze sobą. Athletic,
chociaż się stara i walczy z godnością, ostatecznie staje się tylko niemym świadkiem
boiskowych wydarzeń. Tym, który robi różnicę, znowu jest Argentyńczyk, który, jak w
innych wypadkach, rozkręca się powoli, ale kiedy zaczyna swój popis, jest zabójczy.
Zarówno w podaniach, jak i przy wykańczaniu akcji. Zaczyna od zmarnowania okazji w
sytuacji sam na sam z Iraizozem, baskijskim golkiperem. Pomaga nowo przybyłemu
(Ibrahimović) w błyskotliwej akcji: po jego podaniu piłkę na klatkę piersiową przyjmuje
Szwed, po czym strzela wprost w bramkarza. Dokłada do tego niesamowitą akcję, która
otwiera puszkę Lwów. Xavi podaje do Ibrahimovicia, ten zagrywa piętą do Messiego, a
Argentyńczyk zwodzi stopera, oddając strzał prawą nogą. Niesamowity, fantastyczny,
mistrzowski gol. Barcelona obejmuje prowadzenie, na co trzeba było dość długo czekać,
ponieważ w pierwszej połowie była mało precyzyjna pod bramką rywali. Brakowało
wykończenia, ale nadchodzi Messi, który swoim trafieniem rozpoczyna taniec i zamyka go w
minucie 67., strzelając z rzutu karnego. Po chaotycznej akcji, która kończy się faulem na
Alvesu - tak twierdzi arbiter - Leo umieszcza piłkę na 11. metrze i bezbłędnie oddaje strzał w
prawą stronę bramki Gorki.
Zwycięstwo stało się faktem, ale zanim nastąpi świętowanie, dzięki przeprowadzonym
zmianom swego gola do celebracji może dołożyć jeszcze Bojan. Czwarty kolejny tytuł dla
Barcelony. A to nie wszystko.
28 sierpnia 2009, Stade Louis II, Monako.
Superpuchar Europy: FC Barcelona - Szachtar Donieck.
«Leo zostawił mnie samego. Asysta była połową gola, ja musiałem tylko skierować
piłkę do siatki», mówi Pedro Eliezer Rodríguez Ledesma, bardziej znany jako Pedro. 22 lata,
Kanaryjczyk, numer 27 Barcelony. Chłopiec, który przybył do stolicy Katalonii w wieku 15
lat jest jednym z tych, którym Pep Guardiola daje szansę w niekończącym się meczu o
Superpuchar Europy. Wieczny rezerwowy, który dokładnie 20 sierpnia podpisał swój
pierwszy profesjonalny kontrakt, napastnik, który zdobył Champions League, grając zaledwie
minutę, nie dotykając nawet piłki. No dobrze... Pedrito w 81. minucie zastępuje Zlatana
Ibrahimovicia i w 115., po podaniu Messiego, znajduje odpowiednie miejsce i wciska piłkę
tuż przy słupku Pjatowa, aby położyć kres temu wyczerpującemu spotkaniu i zapewnić
Barcelonie piąty puchar. Ale szczerze i z wielką skromnością, niski Kanaryjczyk przyznaje,
że cała w tym zasługa Messiego. Nie był to łatwy mecz. Strategia naznaczona przez Mirceę
Lucescu,
starego
trenerskiego
lisa,
funkcjonuje.
Defensywa
zorganizowana przez
rumuńskiego szkoleniowca odpiera kolejne ataki piłkarzy Guardioli. Trzeba czekać aż pół
godziny, by obejrzeć pierwszy celny strzał. Leo, po szybko i sprytnie wykonanym rzucie
wolnym, oddaje strzał, który na raty broni ostatecznie ukraiński bramkarz. Mimo to on i jego
koledzy nie zniechęcają się i nadal szukają wolnego miejsca, ale pozostają czujni, bo
zawodnicy Lucescu z kontrataku uczynili swoją najgroźniejszą broń.
I na nowo Leo Messi, bezpośredni rzut wolny ze skraju pola karnego. Strzał trafia w
mur. Leo i koledzy protestują. Domagają się rzutu karnego. Jeden z obrońców, według nich,
zatrzymał piłkę łokciem. Kończy się pierwsza połowa, a w drugiej nic się nie zmienia. Na
murawie Stade Louis II, będącej w nie najlepszym stanie, wynik nie ulega zmianie. Puszczają
nerwy. Leo, po tym, gdy zagranie w pole karne powoduje zamęt w szeregach przeciwnika,
popycha ukraińskiego obrońcę i staje twarzą w twarz z Darijo Srną. Starcie, które kończy się
dla niego żółtą kartką. Brakuje pięciu minut do zakończenia dogrywki i do serii rzutów
karnych, kiedy Leo genialnie zagrywa do Pedrito. To 21. strzał Barcelony i strzał zwycięski.
Kanaryjczyk uderza prawą nogą i naprowadza drużynę na ścieżkę chwały. Ten gol pozwala
zespołowi Guardioli wyrównać osiągnięcie pięciu zdobytych pucharów przez wspaniałą
drużynę, w której grali Ramallets, Martín, Biosca, Seguer, Gonzalvo III, Bosch, Basora,
César, Vila, Kubala i Manchón. Zespół trenera Ferdinanda Daucika, w sezonie 1951/52
wygrał ligę, Puchar Hiszpanii, Puchar Łaciński, Puchar Evy Duarte i Puchar Martini & Rossi.
Skład, który funkcjonuje w zbiorowej pamięci sympatyków azulgrana. Chociaż, mówiąc
prawdę, tamta drużyna, której liderował Ladislao Kubala, zdobyła trzy tytuły na boisku, a
pozostałe dwa bez grania. Ponieważ mecz o Puchar Evy Duarte (odpowiednik dzisiejszego
Superpucharu Hiszpanii) nie odbył się z uwagi na to, że Barça wygrała ligę i krajowy puchar,
z kolei Martini & Rossi wręczany był drużynie, która strzeliła najwięcej goli w lidze.
Barcelona Leo, przeciwnie, wygrała pięć pucharów na murawie. Zostały jeszcze tylko
Klubowe Mistrzostwa Świata w grudniu, żeby zwieńczyć dzieło i pobić wszystkie rekordy.
Będzie to ostatni odcinek niesamowitej sagi blaugrana.
Ale nie samymi trofeami i pucharami żyje człowiek... choć dla Messiego piłka jest
niezwykle istotna. Jednak na pierwszym miejscu znajduje się rodzina, ta obecna i być może...
przyszła. Pod tym względem w tym roku Leo miał lepsze i gorsze momenty. Bardzo martwił
się stanem zdrowia jednego z krewnych (na szczęście wszystko skończyło się pomyślnie), ale
za to miał szczęście przebywać z rodziną przez prawie dwa miesiące. «Wszyscy byli tutaj w
Castelldefels, moi wujkowie, kuzyni, a to coś pięknego, gdy dom pełen jest bliskich»,
opowiada. Ale jest coś jeszcze: Leo zaangażował się w związek uczuciowy. Wyznaje to 25
stycznia 2009 w Hat Trick Barça, programie TV3. Przed kamerami pewien chłopiec zadaje
mu najtrudniejsze pytanie: «Masz dziewczynę?» A Leo odpowiada: «Mam dziewczynę,
mieszka w Argentynie. Czuję się bardzo dobrze i jestem spokojny». 22 lutego, miesiąc po
tamtym wywiadzie telewizyjnym, widać go spacerującego po ulicach Sitges (miasteczko w
Katalonii - przyp. tłum.) z długowłosą brunetką. Natychmiast rozpoczyna się polowanie
tabloidów, by odkryć, kim jest ta tajemnicza dziewczyna. Pierwsza oficjalna po
domniemanych związkach, jakie przypisywała mu plotkarska prasa w Argentynie. Jak na
przykład, przed Mundialem w 2006 roku, z Macareną Lemos, modelką z Rosario, z 18-letnią
Neriną czy też z argentyńską seksbombą Lucianą Salazar.
Antonella Roccuzzo ma 19 lat i pochodzi z Rosario, kibicuje Newell’s, studiuje
dietetykę i nie ma nic wspólnego z wymysłami tabloidów. «Znam ją odkąd skończyłem pięć
lat, jest kuzynką mojego najlepszego przyjaciela (Luki Scaglii), tak jak ja jest z Rosario,
razem dorastaliśmy. Nasze rodziny znają się doskonale, a więc nie miałem żadnych
wątpliwości», opowiada Leo w maju na łamach dziennika Clarín. Mówi, że ten związek trwa
od roku. Potrafił utrzymać go w tajemnicy, ponieważ «jestem dyskretny i jeśli nie
pojechalibyśmy do Sitges podczas karnawału, do dziś nikt by o tym nie wiedział». Ale
wiadomość jest już oficjalna i oboje są na nowo fotografowani, w czerwcu, w Buenos Aires,
gdzie reprezentacja Argentyny rozgrywa dwa mecze eliminacyjne do Mundialu w RPA.
Jedno zdjęcie rodzinne na ulicach miasta z Antonellą idącą pod rękę z Celią, matką Leo.
Małżeństwo na horyzoncie?
Nie. «Na razie się nie żenię» deklaruje Lionel. Ale romans trwa. Zaczekajmy... Aby
razem mogli urządzić swój dom i aby im potomkom niczego nie zabrakło Leo, 18 września
2009, odnawia kontrakt z Barceloną. Będzie zarabiał ponad 10 milionów euro rocznie, więcej
niż jakikolwiek inny piłkarz azulgrana, a jego klauzula odejścia ze 150 mln euro zostaje
podwyższona do 250 mln. Nowa umowa wygasa w czerwcu 2016, kiedy będzie miał 29 lat. A
zatem przyszłość jest zagwarantowana. Brakuje tylko wisienki na torcie, by ukoronować
najszczęśliwszy rok w jego życiu: Złota Piłka i tytuł najlepszego piłkarza świata.
«Marzenie. To najlepsze, co może mnie spotkać na poziomie indywidualnym», jak
mówi w wywiadzie udzielonym L’Équipe TV. «Kto jest Twoim faworytem?», pytają. «Oby
w tym roku wypadło na mnie. W dwóch poprzednich latach byłem bardzo blisko... Mówią, że
do trzech razy sztuka».
36. DO TRZECH RAZY SZTUKA
1, 19, 21 grudnia 2009
Tak, tym razem nadchodzi jego kolej. Do trzech razy sztuka. Po trzecim miejscu w
2007 roku i drugim w 2008, Lionel Andrés Messi zdobywa Złotą Piłkę France Football dla
najlepszego piłkarza 2009 roku. I zdobywa ją przytłaczającą większością głosów. Z 480
możliwych punktów Messi dostaje 473, ponad dwa razy więcej niż Cristiano Ronaldo, drugi z
233. Podium, z 173, kompletuje Xavi Hernández. Na Argentyńczyka postawiło 90 z 96
głosujących, czyli 98,54 procent. Nikt, w 54-letniej historii tej prestiżowej nagrody, nie
wygrał jej taką ilością punktów i tak jednogłośnie. Jedynie Michel Platini, który w 1984 roku
otrzymał 98,46 procent głosów, zbliża się do tego wyniku. To wielki triumf. Według Denisa
Chaumiera, dyrektora redakcji France Football, istnieją trzy powodu tego sukcesu:
«1. Efekt Messiego: jego dryblingi, przyspieszenia, łatwość w wygrywaniu
pojedynków, jego talent, kreatywny duch, kolektywna praca i niektóre gole odcisnęły
głębokie piętno w trakcie całego roku. Jego wpływ na grę nie jest jeszcze całkowity, ale
cudowne jest to, że jego obecność na boisku wyraża się w radości i bezczelności, które są
podobne do tego, co oferował niejaki... Maradona.
2. Nie zapominajmy, mimo jego młodego wieku, o stałej obecności na liście
kandydatów do Złotej Piłki. To oczywiste, że dzisiejszy futbol nie nagradza piłkarzy, którzy
pojawiają się na chwilę i znikają, nawet jeśli posiadają ponadprzeciętne umiejętności.
3. Klubowy mistrz Europy, mistrz Hiszpanii, zwycięzca Pucharu Hiszpanii,
Superpucharu Hiszpanii i Europy z Barceloną, zakwalifikowany z reprezentacją Argentyny do
finałów mistrzostw świata. Czy mógłby osiągnąć coś więcej?».
Nagrody, perfomances, talent, klasa, profesjonalna kariera to elementy, które sprawiły,
że niemal wszyscy byli zgodni. Dziennikarze z międzynarodowego jury France Football byli
pod wrażeniem piłkarza Barcelony. Komplementy spływały do niego od Japonii po Islandię,
od Ghany po Nową Zelandię, od Kazachstanu po Anglię.
Jest 7 wieczorem, poniedziałek, 30 listopada, kiedy wysłannicy z France Football
dzwonią do drzwi jego domu w Castelldefels, aby ogłosić dobrą nowinę. Wspaniałą
wiadomość, której Leo wyczekiwał z niecierpliwością i wielką nadzieją wraz ze swoją
dziewczyną Antonellą, bratem Rodrigo i swymi bratankami. Kiedy dyrektor informuje go o
wyniku głosowania, uśmiecha się nieśmiało, jak zawsze, ale jego oczy mają szczególny błysk.
Nowina dociera do Leo po fantastycznym tygodniu dla niego i dla Barcelony.
We wtorek, 24 listopada, w piątej kolejce Champions League zespół blaugrana dzięki
Piqué i Pedro «odnosi anielski triumf w diabelskim meczu z Interem José Mourinho» jak
pisze El País. Awans do 1/8 finału, który wydawał się niezmiernie trudny, teraz jest na
wyciągnięcie ręki chłopców Guardioli. Messi, ofiara mięśniowego urazu w spotkaniu na San
Mamés z Athletic Bilbao w ostatniej ligowej kolejce, nie mógł być na murawie, ale w
niedzielę, 30 listopada, wychodzi w pierwszym składzie w clásico. Leo nie chce stracić ani
minuty meczu przeciwko Realowi Madryt i Cristiano Ronaldo. Obaj po raz czwarty stają
naprzeciwko siebie. Portugalczyk, który nie grał przez ponad 50 dni, w ciągu 66 minut, w
czasie których przebywa na boisku, pokazuje, że jest we wspaniałej formie. Kieruje atakiem
Realu, ale marnuje najbardziej klarowną okazję, jaką miała jego drużyna. Zderza się z nogą
Valdésa i, po raz czwarty, nie może strzelić gola Barcelonie. Lionel w pierwszej połowie jest
mało widoczny. Nie kreuje gry, nie jest decydującym zawodnikiem. Ustawiony jako cofnięty
albo fałszywy napastnik nie błyszczy. Ale później, po tym jak Ibra, strzałem nie do obrony
lewą nogą, zapewni Barcelonie prowadzenie i po tym, jak Busquets dostanie czerwoną kartkę,
Pchła pokazuje się ze swej najlepszej strony. Otrzymuje piłki, atakuje, staje twarzą w twarz z
obrońcami, bryluje w ofensywie, z kapelusza wyjmując dwie czy trzy akcje. Wnosi do
drużyny bardzo dużo, właśnie wtedy, gdy jest najbardziej potrzebny. W 88. minucie ma na
bucie piłkę na 2:0. Alves, z prawego skrzydła dośrodkowuje w pole karne, Lionel strzela z
bardzo bliska. Święty Casillas odbija strzał, który był już połową gola. To byłaby wielka
radość móc strzelić ósmego gola bramkarzowi Realu Madryt (ostatni padł z rzutu karnego w
meczu towarzyskim Hiszpania - Argentyna, 14 listopada), ale «nie udało się przez paradę
Casillasa. Najważniejsze jednak, że Barça wygrała», mówi później w mix zonie, a temu, który
pyta go o Złotą Piłkę, odpowiada: «Tego wieczora na Złotą Piłkę zasłużył Víctor Valdés.
Uratował nas». To prawda, ale Lionel wygrał swój prywatny mecz z laureatem Złotej Piłki
2008. A to spotkanie było idealną do tego scenerią.
W poniedziałek w Castelldefels jest wystarczająco dużo powodów do świętowania.
Leo, w zielonobiałej bluzie, rodzina i goście z France Football kieliszkiem wina wznoszą
toast za dziecko, które nie mogło rosnąć, a teraz wchodzi do panteonu światowego futbolu.
Później jest czas na rozmowy, na obejrzenie okładki i 43 stron, które francuski magazyn
poświęca «młodemu Królowi Futbolu».
Nazajutrz pojawia się na pierwszych stronach gazet, na obleganej konferencji
prasowej, udziela wywiadów.
To czas refleksji, wielkich emocji oraz dedykacji.
«Nie będę kłamał. Przypuszczałem, że w tym roku mogłem wygrać, ale zaskoczyły
mnie wyniki głosowania», mówi Messi w sali prasowej na Camp Nou.
«Ta nagroda to dla mnie wielki zaszczyt, coś pięknego, coś wyjątkowego, ale nie
miałem obsesji na punkcie zdobycia jej. Wiedziałem, że jeśli mam ją dostać, to dostanę, a
jeśli nie, nadal pracowałbym tak jak dotąd», wyjaśnia. Pytają go, jak się czuje będąc
pierwszym Argentyńczykiem, który ją wygrywa. «To dla mnie powód do dumy, ale Diego
(Maradona), w obecnej formule, zdobyłby ją nie raz, a Di Stéfano i Sivori, wygrali ją mając
inną narodowość». (Warto przypomnieć, że dopiero od 1995 roku Złota Piłka przyznawana
jest piłkarzowi grającemu w Europie bez względu na jego pochodzenie; Alfredo Di Stéfano,
urodzony w Buenos Aires, otrzymał ją 1957 i 1959 roku mając narodowość hiszpańską, a
Omar Sivori, urodzony w San Nicolás, w 1961 jako Włoch).
A ponieważ Leo jest tak samo Argentyńczykiem, jak i wielbicielem Barcelony, nie
zapomina, że na ten triumf zasługuje dzięki «domowi». «Bycie pierwszym piłkarzem
uformowanym w La Masíi, który otrzymuje tę nagrodę oznacza wyciągnięcie ręki w stronę
projektu Barcelony, jest to wielki bodziec dla klubu i osób, którzy pracują w szkółce».
Podziękowania i dedykacje, jak zwykle, kieruje także w stronę rodziny i kolegów z zespołu:
«Bez nich bym nie wygrał», stwierdza bez wahania. I dodaje, że gdyby on mógł głosować,
oddałby głos na któregoś z kolegów: «Xavi i Iniesta także zasłużyli na tę nagrodę». Specjalne
słowa kieruje w stronę Pepa Guardioli: «Míster - mówi Lionel - miał w tym znaczny udział.
Znałem go, będąc jeszcze w juniorach, ale nigdy nie miałem z nim kontaktu. Uważam, że jest
osobą bardzo inteligentną, która posiada ogromną wiedzę na temat futbolu i potrafi przekazać
ją w najlepszy sposób. Jest trenerem, który zwraca ogromną uwagę na ludzką stronę
zawodnika i dlatego jest tak bardzo kochany przez swoich piłkarzy. Trofea, które z nim
wygraliśmy, były kluczowe, bym mógł zdobyć tę nagrodę».
«Leo wygrał zasłużenie, ponieważ jest piłkarzem z innego poziomu. Posiada
wszystkie niezbędne cechy. Wszystkie - odpowiada trener Barcelony. - Jest wytrzymały,
szybki, skuteczny, dobrze gra głową (ciekawe, kto teraz będzie to kwestionował po tamtym
trafieniu w finale Ligi Mistrzów), rozumie grę, jest najlepszy pod każdym względem, jednak
to, co wyróżnia Leo znajduje się w jego głowie i w jego walecznej duszy».
Data koronacji najlepszego piłkarza 2009 roku wyznaczona jest na 6 grudnia na
godzinę 11 rano w Paryżu na scenie Téléfoot. To tam Denis Chaumier, na żywo, wręcza mu
Złotą Piłkę. Wcześniej jednak trzeba rozegrać mecz: na Riazor przeciwko Deportivo de La
Coruna. Dwa gole i seria spektakularnych akcji, w ten sposób Pchła celebruje swoją nagrodę.
«Messi, Messi, Messi» krzyczą kibice na starym galicyjskim stadionie.
O północy, z wynikiem 3:1 w kieszeni, Lionel wchodzi do szatni, by wziąć szybki
prysznic. Czeka już prywatny samolot, by przetransportować go na ParísLe Bourget.
W stolicy Francji ląduje o 3.15. Samochód zabiera go do hotelu George V w 8.
dzielnicy. Jest 4 rano, ale Lionel nie śpi. Wraz z rodzeństwem, Rodrigo, Matíasem i Maríą
Sol, resztę nocy spędza słuchając muzyki (Don Omar i DJ Flex), oglądając telewizję i
rozmawiając.
0 9.30 rozpoczyna się paryski etap Tour de France. Messi przemierza miasto
zatrzymując się przed Wieżą Eiffla, ma na sobie krawat i makijaż. Przed wejściem do studia
telewizyjnego wita się z Lilianem Thuramem, byłym kolegą z Barcelony, a później zasiada
przed kamerami. Brawa, przemowy i trofeum. Sesja fotograficzna z rodziną, przyjaciółmi,
prezydentem Joanem Laportą i innymi osobami z klubu, z France Football i z TF1. Oficjalny
samochód znów przemierza ulice Paryża kierując się w stronę BoulogneBillancourt, siedziby
TF1. Przed obiadem w restauracji Louis XIII w hotelu George V i przed powrotem do domu...
czas na ostatnią konferencję prasową. I tutaj Leo, usadowiony na taborecie, przyznaje, że był
trochę zniecierpliwiony przed odebraniem Złotej Piłki. Bo sześć dni to bardzo długo. I,
zaskakując zebranych, wyznaje: «Mam nadzieję, że będę mógł znów ją wygrać. To byłoby
coś wielkiego zdobyć jeszcze jedną».
No dobrze, chłopiec jest bardzo pewny siebie, ale zobaczymy co przyniesienie
przyszłość. Tymczasem Barça ma przed sobą inne wyzwania. Pierwsze: zapewnić sobie
awans do 1/8 finału Champions League. Zawodników Guardioli czeka bardzo trudny mecz w
Kijowie. Rozgrywany przy minusowej temperaturze i mając naprzeciwko Szewczenkę i jego
kolegów, przekonanych, że jeszcze mogą awansować.
Zespół blaugrana może przegrać jednym golem albo zremisować, zależnie od tego, co
wydarzy się na Giuseppe Meazza w Mediolanie, gdzie w tym samym czasie grają Inter i
Rubin Kazań. Ale celem jest zakwalifikowanie się do następnej rundy z pierwszego miejsca,
aby uniknąć angielskich potentatów: Chelsea, Manchesteru United i Arsenalu. «Zabrania się
spekulować», zaznacza Guardiola, który wymaga od swoich piłkarzy szanowania panujących
w drużynie wartości i obliguje do zwycięstwa. Nie będzie to łatwe, bo na stadionie im.
Walerego Łobanowskiego Dynamo w dwie minuty, przez błąd katalońskiej obrony, obejmuje
prowadzenie. Wszystko się komplikuje: mistrzów Europy z sezonu 2008/09 dzieli tylko jeden
gol od odpadnięcia z rozgrywek. Ale Barça nie traci koncentracji, zabiera piłkę Ukraińcom,
gra na ich połowie bez wytchnienia, aż do zdobycia najpierw wyrównującego gola (Xavi), a
później tego dającego zwycięstwo (Leo bezpośrednio z rzutu wolnego). Messi był kopany
przez cały mecz. Szybko dostał szansę, by doprowadzić do remisu, ale nie potrafił
wykorzystać prezentu Szowkowskiego i w sytuacji sam na sam uderzył niedokładnie. W
minucie 86. rzut wolny bezpośredni.
To Argentyńczyk ustawia piłkę: mistrzowskie wykonanie, piłka po strzale lewą nogą
wpada w róg bramki. Szkoda, że cztery minuty później Almeida atakuje go od tyłu, to
dziewiąty faul, którego jest obiektem i upada kontuzjowany.
«Inny w jego sytuacji mógłby żyć tylko Złotą Piłką - komentuje po meczu Pep
Guardiola - ale Leo ma niesamowitą duszę wojownika, ambicję tak ogromną, że wścieka się i
widząc trudności, chce zdobyć kolejnego gola, mówi „idę po ciebie”. I zamienia słowa w
czyny».
Lekarze mówią, że Messi ma zwichnięcie prawej kostki pierwszego stopnia. Nie
będzie mógł zagrać w derbach z Espanyolem i w niebezpieczeństwie jest jego udział w
półfinale Klubowych Mistrzostw Świata w Abu Zabi.
Sobota, 12 grudnia, Camp Nou. Leo nie gra, ale wchodzi na murawę, aby 84.554
kibicom zaprezentować Złotą Piłkę. Wręcza mu ją Celia, jego matka.
Bardzo wzruszający moment i wielka owacja przed długą podróżą do Abu Zabi, gdzie
w środę, 16 grudnia, Barça zmierzy się w półfinale z meksykańskim Atlante, który pokonał
3:0 Auckland City.
Zdjęcia i telewizyjne reportaże ze Zjednoczonych Emiratów Arabskich pokazują
Messiego na plaży, w niebieskich kąpielówkach i zabandażowaną prawą kostką. Ale też
usilnie pracuje, by wykurować się na mecz. Leo, podobnie jak i cała Barça są bardzo
skoncentrowani na treningach poprzedzających mecz z Atlante, drużyną znaną jako Los
Potros de Hierro
(Żelazne
Źrebaki).
Wszystkie prognozy upatrują
faworyta w
Katalończykach, nie dając wielu szans mistrzom strefy CONCACAF, ale culés nie
zapominają dwóch przegranych finałów w 1992 i 2006. Są zobligowani do wytężonego
wysiłku od początku. Taki jest plan, ale spotkanie układa się zupełnie inaczej. Na stadionie
Zayed Sports City Barcelona już po pięciu minutach przegrywa 0:1. W 35. Sergio Busquets
doprowadza do remisu. Mimo to Barça nie daje rady Atlante. Meksykanie dobrze się bronią i
wykorzystują nieliczne szanse, podczas gdy zespół blaugrana kokietuje i nie znajduje
zaczepienia w meczu. Nie pozostaje nic innego, jak wezwać Messiego. Siedzący na ławce
rezerwowych Argentyńczyk miał nie grać, jeśli nie będzie to konieczne. Ale Barça jest
zablokowana i Guardiola wyciąga do niej pomocną dłoń w 53. minucie.
«Wiedziałem, że Messi wyjdzie ze względu na okrzyki kibiców. Wiedziałem też, że
jego obecność może rozstrzygnąć mecz - powie później José Cruz, trener Atlante - ale nie
sądziłem, że dokona tego tak szybko».
Minuta, tylko jedna minuta wystarcza Leo, by przechylić szalę zwycięstwa na stronę
Barcelony. Argentyńczyk uwalnia się spod opieki rywala, spostrzega to Ibra, który cudownie i
precyzyjnie zagrywa do Leo. Resztę wykonuje już sam: perfekcyjnie kontroluje piłkę,
drybluje bramkarza Atlante i, jakże by inaczej, oddaje precyzyjny strzał. Futbolówka,
koziołkując, wpada do siatki. To jego pierwszy kontakt z piłką. Jest 2:1. Ale napór
Meksykanów nie ustaje, Barça zapala światło. Pedro strzela trzeciego gola i zostaje
pierwszym piłkarzem na świecie, który w jednym roku zdobywa gole we wszystkich
rozgrywkach. Jedenastka blaugrana może już rozpieszczać publiczność wymianą podań i
zagraniami piętą. Czysta maestria. Okazje do zdobycia gola pojawiają się jedna za drugą, a
Messi pozwala sobie zmarnować jedną z nich w sytuacji sam na sam z Vilarem, argentyńskim
bramkarzem, którego doskonale zna z reprezentacji Albicelestes. Ale to nie ma dużego
znaczenia, koniec końców są mistrzami Europy, są w finale, a Messi, po raz kolejny, był
Aladynem.
José Cruz wyjaśnia to w ten sposób: «Bez Messiego Barcelona jest najlepszą drużyną
świata, ale kiedy gra z Leo jest z innej galaktyki».
Nie ma nic więcej do dodania.
Zostaje już tylko finał, w sobotę, 19 grudnia. Zostaje tylko Estudiantes de la Plata.
Argentyńska drużyna, która w drugim półfinale wyeliminowała Koreańczyków z Pohang
Steelers, wygrywając 2:1. Zespół dowodzony przez «la Brujitę» Juana Sebastiána Veróna,
który był opiekunem Leo podczas Copa América 2007, obieżyświat, który ostatecznie
powrócił do drużyny najbliższej swemu sercu i marzy o powtórzeniu wyczynu ojca. W 1968
roku Juan Ramón «la Bruja» Verón, napastnik Estudiantes na Old Trafford poprowadził Los
Pincharratas (Zabójcy Szczurów) do zdobycia Pucharu Interkontynentalnego, pokonując
Manchester United.
Ten sen, widząc wysiłki na boisku, wcale nie jest nierealny, ale trwa tylko 89 minut.
Prawie cały mecz, prawie cud. Argentyńczycy zdobywają gola w 37. minucie pierwszej
połowy za sprawą idealnego trafienia głową Boselliego, który znajduje lukę między Puyolem
i Abidalem, wykorzystując dośrodkowanie Díaza. Dla Barcelony to najgorszy z możliwych
scenariuszy. Stracony gol, ani jednego strzału na bramkę, żółta kartka na koncie Messiego i,
przede wszystkim, zagubiona drużyna, która nie znajduje wolnego miejsca w środku pola ani
ostatniego podania. Wszystkie dziury są załatane przez trójkę pomocników z Argentyny.
Messi nie pokazuje się do gry, Henry nie istnieje, Ibrahimović walczy z wiatrakami.
Estudiantes, przeciwnie, doskonale wie, co robić: rozstrzyga mecz, oddaje piłkę i inicjatywę
Barcelonie, po czym zamyka się na własnej połowie niczym muszla, nie dając najmniejszej
nawet szansy rywalom i wykorzystując w tym celu wszystkie możliwe środki (faule,
wybijanie piłki, auty, zmiana zawodnika, kopniaki), aby tylko zyskać na czasie, aby dotrwać
do 90. minuty, aby po raz drugi wygrać ten wymarzony puchar. Jednak Barça nie poddaje się,
pokazuje charakter, determinację, próbuje raz po raz, aż na minutę przed końcem Xavi
wrzuca piłkę w pole karne, Piqué podaje do Pedro, który czołem posyła ją do siatki. Remis.
Dogrywka. I zwycięstwo. Wiedzą to Argentyńczycy. Ich twarze mówią wszystko. Nie są w
stanie dłużej się opierać, nie są w stanie opierać się dziecku, o nazwisku Messi, które, jakby
był to jakiś mecz osiedlowy, strzela klatką piersiową, sercem, herbem. Ubiega swego
przyjaciela Juana Sebastiána Veróna i w 110. minucie, korzystając z dośrodkowania Daniela
Alvesa, uderza, ot tak, wykonując ruch, jakiego nikt się nie spodziewał.
Dlaczego strzela klatką piersiową zamiast głową? «Zobaczyłem bramkarza na
wykroku - wytłumaczy Leo dzień później w wywiadzie dla El País. - Uznałem, że wystarczy
tylko lekko ją popchnąć na tej wysokości, na której leciała. Na szczęście wyszło dobrze».
Łatwo jak zawsze i jak zawsze Pchła patrzy w niebo, dedykując gola swej babci, Celii
oraz Bogu za wszystko, co mu dał. Później już tylko fiesta i łzy Pepa Guardioli, emocje w
końcu wzięły górę. Leo jako pierwszy go obejmuje, dziękuje mu, ale nie zapomina o
przeciwnikach. Idzie, by każdemu piłkarzowi Estudiantes podać rękę, «ponieważ grali
fenomenalnie, ponieważ są Argentyńczykami, ponieważ byli bardzo smutni».
Do trzech razy sztuka. Po porażkach w 1992 i 2006, Barça zdobywa trofeum, którego
nigdy jeszcze nie wygrała w swojej 110-letniej historii. I koronuje się na władcę świata. Nikt
nigdy nie wygrał sześć tytułów w ciągu roku.
«Myślę, że nie od razu zdaliśmy sobie sprawy z tego, co osiągnęliśmy - wyznaje
Messi w El Periódico. - To bardzo trudne, by inna drużyna mogła powtórzyć coś takiego, a
kiedy upłynie trochę czasu, docenimy to jeszcze bardziej».
Barça dotarła na szczyt, a Leo wchodzi na niego po raz drugi w poniedziałek, 21
grudnia, w pokrytym śniegiem Zurychu.
Kilka minut po dziewiątej wieczorem Michel Platini, prezydent UEFA, w
towarzystwie szefa FIFA, Seppa Blattera, wchodzi na scenę. Przed otwarciem złotej koperty,
ostatnie spojrzenie na kandydatów do zdobycia nagrody. Migają wideoklipy i twarze:
Cristiano Ronaldo, Andrés Iniesta, Kaká, Messi i Xavi.
Przemawia Platini. Mówi, iż jest bardzo dumny, że wszyscy występują w drużynach
europejskich. Wreszcie nadchodzi najważniejszy moment, ogłoszenie: «The FIFA> World
Player 2009 is Lionel Messi».
Do trzech razy sztuka. Znowu. Po drugim miejscu w 2007 i 2008, Leo został numerem
1. Podnosi się ze swego fotela, zapina marynarkę od Ermenegildo Zegny, poprawia niebieski
krawat i wchodzi na scenę. Michel Platini wręcza mu statuetkę i zaprasza do mikrofonu.
«Dobry wieczór. Przede wszystkim chciałbym podziękować kolegom, którzy na mnie
głosowali. Ta nagroda to dla mnie wielki honor, ponieważ dostałem ją dzięki piłkarzom z
innych drużyn, innych reprezentacji i to jest piękne. Chcę też podziękować i dzielić tę
nagrodę z moimi kolegami (kamery szukają na sali Iniesty). To najlepszy sposób, by zamknąć
ten wspaniały rok dla Barcelony, dla kolegów z drużyny i dla mnie. Dziękuję bardzo».
Leo mówi drżącym głosem i uśmiecha się jak nigdy. Wygrał, znów, z ogromną
przewagą: dostał 1.073 punktów, czyli trzykrotnie więcej niż Cristiano Ronaldo, drugi z 352,
trzeci jest Xavi (196), czwarty Kaká (190), piąty Iniesta (134). Selekcjonerzy i kapitanowie
147 reprezentacji zapewnili mu niesamowite zwycięstwo.
«To jest bezcenne, to jest bezcenne - powtarza Jorge Messi, któremu towarzyszą
Celia, Matías, Rodrigo i María Sol. - Że zdobywa nagrodę, że drużyna zdobywa tytuł, to
można przewidzieć. Ale że wygrywa wszystko na raz, to było nie do pomyślenia - mówi
ojciec Pchły. I dodaje wzruszony - To jest perfekcyjne zakończenie perfekcyjnego roku.
Większe szczęście nie jest już możliwe».
Planeta Ziemia pada do stóp Messiego, tytułują gazety następnego dnia, ale Leo
pozostało jeszcze podbicie serca jednego kraju, swojego, Argentyny.
Bo «denerwujące jest to, że grając w reprezentacji nie jest jeszcze Gardelem». Bo z
trudem udało się awansować na mundial do RPA, a on nigdy nie błyszczał w drużynie
Albicelestes. «Dlaczego w koszulce reprezentacji nie gra tak jak w Barcelonie?».
Tak, to prawda. W Argentynie oskarżają go o lekceważenie ojczyzny, «jakby jego
słaba forma wynikała z braku motywacji, a nie pospolitości piłkarza, który z reprezentacją ma
większe szanse na wygranie losu na loterii niż na otrzymanie przyzwoitego podania».
«Maradona narzucił model mesjanistyczny - pisze David Gistau w El Mundo - w którym
Messi się nie mieści, ponieważ jest synem innych czasów, a poza tym wyjechał z Argentyny
zbyt wcześnie, by zaskarbić sobie powszechne uwielbienie».
Nie zdają sobie sprawy, że problem nie leży w nim, ale w reprezentacji. Postrzegają
go jak obcokrajowca, piszą «Messi nie jest Argentyńczykiem», ponieważ poświęcił się dla
Barcelony, dał z siebie wszystko w Europie, a ponadto zrujnował sen Estudiantes, za którym
stał niemal cały kraj. Tak, Messi ma problem z Argentyńczykami, albo inaczej: to
Argentyńczycy mają problem z Messim. Lio o tym wie i wkurza go, kiedy mówią, że nie
zależy mu na Albicelestes. A już nic nie denerwuje go tak bardzo, jak to, gdy mówią, że nie
jest Argentyńczykiem. «Co oni mogą wiedzieć o moich uczuciach!», krzyczy.
Ale ten problem można rozwiązać. Na mundialu.
37. MORZE ŁEZ
3 lipca 2010
89. minuta. Niemcy atakują. Miroslav Klose wykańcza kontrę i ustala wynik na 4:0.
Messi, jeszcze na połowie rywala, idzie wolnym krokiem. Podchodzi do linii środkowej, stoi
kilka sekund trzymując się pod boki, schyla się i opiera ręce na kolanach. Chce mu się płakać.
Przed
zrezygnowanym,
zawstydzonym,
niedowierzającym
i
pozbawionym
sił
Argentyńczykiem przechodzi Klose, w stanie euforii. Wraz z ostatnim gwizdkiem pana
Ravshana Irmatova, Lionel załamuje się zupełnie. I ani Brujita Verón, ani Fernando Signorini,
trener od przygotowania fizycznego, ani Diego Armando Maradona, który go obejmuje i
całuje, nie są w stanie go pocieszyć. Sam Pelusa, bełkocząc na konferencji prasowej, wstawia
się za Leo: «Ten, kto mi mówi, że on nie identyfikuje się z reprezentacją, jest głupcem».
«Bardzo ciężko było patrzeć w szatni na zrozpaczonego Messiego. Niektórzy wyjaśnia Signorini - mogliby pomyśleć, że nie powinno tak być ze względu na to, iż on w
życiu nie musi się niczym martwić. Ja spieszę z pomocą takim właśnie chłopcom, którzy
zarabiają miliony dolarów, ale płaczą w szatni, pokazując co tak naprawdę czują w środku. To
było morze łez».
W ten właśnie sposób, łzami frustracji, bezradności i bólu, kończy się mundial
Messiego. Opuszcza RPA z pustymi rękami, bez strzelenia choćby jednego gola, bez
spełnienia tego, czego oczekiwali od niego wszyscy Argentyńczycy: Maradony z 1986 roku
(Mistrzostwa Świata w Meksyku), bez triumfu z drużyną Albicelestes i bez koronowania się
na Króla. Opuszcza „swój” mundial, na którym nie był sobą: Messim, zdobywcą Złotej Piłki,
Messim, piłkarzem, który zachwyca w Barcelonie. Jest tylko jedną z upadłych gwiazd, jak
Wayne Rooney, Cristiano Ronaldo, Kaká czy Franck Ribéry. Smutne zakończenie historii,
która rozpoczęła się zupełnie inaczej. Zobaczmy...
47 goli to osiągnięcie Lionela z sezonu 2009/10. Otrzymał Złotego Buta, nagrodę
zarezerwowaną dla najlepszego strzelca w Europie. Nikt nie zdobył więcej bramek niż on.
Napastnicy z ligi hiszpańskiej, angielskiej, niemieckiej czy włoskiej zostali daleko w tyle:
David Villa (27 goli), Cristiano Ronaldo (33), Wayne Rooney (34) Thomas Müller (19),
Arjen Robben (23), Antonio Di Natale (29). W rozgrywkach ligowych Messi grał jak nigdy,
więcej niż kiedykolwiek i strzelił najwięcej goli od momentu, gdy przed sześcioma laty
pojawił się w pierwszej drużynie. Zanotował cztery hattricki, dziewięciokrotnie strzelał po
dwa gole. Zdobywając 34 bramki wyrównał osiągnięcie Ronaldo z kampanii 1996/97. Pobił
klubowy rekord, zostając najmłodszym piłkarzem w historii Barcelony, który strzelił 100 goli
w lidze, przewyższając dokonania takich napastników, jak Rivaldo, Romario i Eto’o. 34
bramki, które posłużyły jako wkład w zdobycie mistrzostwa. Barça sięga po nie w ostatniej
kolejce w pięknym stylu: pokonuje 4:0 Valladolid, a dwa gole strzela Messi. Broni
mistrzowski tytuł po walce do ostatniego tchu z Realem Madryt Cristiano Ronaldo. Piłkarze
azulgrana zdobyli 99 punktów na 114 możliwych, historyczny rekord w lidze. Rozegrali
doskonały, zachwycający sezon, strzelając 98 goli i tracąc tylko 24. Zarówno na Camp Nou,
jak i na Santiago Bernabéu pokonali Los Blancos Florentino Péreza. A Lionel przebił
Cristiano Ronaldo, laureata Złotej Piłki 2008, najdroższego piłkarza w historii futbolu i
gwiazdę Florenteamu. Chłopiec z Rosario wydoroślał, wygrał swoją czwartą ligę w ciągu
sześciu sezonów, pokazując wielką dojrzałość i wewnętrzny spokój jako człowiek i jako
piłkarz. «Nie chce już przeprowadzać akcji stulecia za każdym razem, gdy ma piłkę. Częściej
wymienia podania - wyjaśniał Tito Vilanova, prawa ręka Pepa Guardioli. - Dorósł do gry
wymagającej współpracy. Jest bardziej niebezpieczny i trudniej go zatrzymać».
Dla Lionela był to sezon spektakularny, ale z dwiema głośnymi porażkami. Pierwsza
miała miejsce 13 stycznia 2010 na stadionie Ramón Sánchez Pizjuán. Barcelona gra jak z nut,
lepiej nie można, stwarza tysiące okazji do zdobycia gola, ale Palop zatrzymuje wszystko.
Tylko jeden raz piłka znajduje drogę do jego siatki. I Sevilla, dzięki wynikowi z pierwszego
meczu (2:1 na Camp Nou), eliminuje zespół azulgrana z Pucharu Króla. To pierwszy tytuł,
który wymyka im się z rąk od momentu przyjścia Guardioli. Messi jest przygnębiony. Na nic
zdają się słowa pocieszenia ze strony kolegów i jego argentyńskiego przyjaciela Gabriela
Milito. «Inny powiedziałby: „Jestem mistrzem świata, została mi jeszcze liga!” On nie. Był
poruszony bardziej niż pozostali», opowiadał Guardiola. Druga nastąpiła 28 kwietnia 2010 na
Camp Nou. Inter José Mourinho, po doskonałej grze defensywnej i perfekcyjnym meczu w
Mediolanie, eliminuje Barcelonę z Champions League. Mistrz Europy zatrzymuje się na
półfinale, nie zagra w wymarzonym meczu finałowym na Bernabéu. Próba odrobienia strat, o
które prosili kibice, nie powiodła się. Gol Piqué w 84. minucie nie posłużył już temu, by
odwrócić losy spotkania z San Siro (1:3), nie wystarczył, by zdobyć bilet do Madrytu. Inter w
jedenastkę, a nawet w dziesiątkę (po wykluczeniu Thiago Motty) anuluje, wręcz niszczy grę
Barcelony. Messi, który wbił cztery gole Arsenalowi Arsene’a Wengera, nadal nie strzelił
bramki drużynie prowadzonej przez Mourinho (Chelsea i Inter). Jego występ nie należy do
tych, które zapadną w pamięć, jednak Guardiola wstawia się za nim: «Niczego nie można mu
zarzucić. Oni bronili się sześcioma zawodnikami, a on miał przy sobie dwóch, niezależnie od
tego, czy grał na środku czy na skrzydle». Trener broni także wszystkich swoich piłkarzy: „Po
tym meczu nie muszą nikogo za nic przepraszać. Ja jestem z nich bardzo dumny”. Jego
przesłanie do kibiców jest jasne: ubolewa, że nie mógł zabrać ich do Madrytu, ale obiecuje, że
spróbuje dokonać tego w przyszłym roku i zapewnia, że «podniesiemy się i odzyskamy siły».
I tak się dzieje. 16 maja całe miasto śpiewa: «Alirón, alirón, el Barça campeón». Podczas fety
z okazji zdobycia tytułu Lionel chwyta mikrofon i wykrzykuje: «Aguante Argentina, la
concha de su madre!» (w wolnym tłumaczeniu: „wytrzymaj Argentyno, do diabła!” - przyp.
tłum.). Publiczność z zadowoleniem bije brawo. Chce, żeby powiodło mu się z reprezentacją
Albicelestes. I chce tego cała Argentyna. «Wszyscy marzymy, by wznieść w górę puchar. Nie
dlatego, że to uczyni mnie lepszym piłkarzem, ale ponieważ nie ma nic piękniejszego. Z
płaczem wracałem z Mundialu 2006 z powodu tamtej porażki z Niemcami. Mam nadzieję, że
z RPA też wyjadę płacząc, ale ze szczęścia», deklaruje Lionel po przyjeździe na zgrupowanie
reprezentacji w ośrodku Ezeiza w pobliżu Buenos Aires. I dodaje: «Grać w Barcelonie to jest
coś zupełnie innego niż występy w reprezentacji, ponieważ tutaj nie ma zbyt wielu okazji do
trenowania. Nie oznacza to jednak, że piłkarze drużyny narodowej są słabi. Są najlepsi na
świecie, ale nie mamy możliwości, by wspólnie pracować, wszystko dzieje się bardzo szybko:
dwa dni i mecz. Kiedy będziemy razem, w grupie, mając wystarczająco dużo czasu, wszystko
się zmieni. Na turniej jedziemy dobrze przygotowani, spokojni, nie jako faworyci i to jest dla
nas pozytywne, ponieważ możemy sprawić wielką niespodziankę».
La Pulga, po raz kolejny, przyciąga spojrzenia i uwagę mediów oraz kibiców całego
świata. Nawet Fidel Castro, kubański przywódca, który z powodu ciężkiej choroby od
czterech lat nie pokazuje się publicznie, wychwala geniusz Lionela. W artykule
zatytułowanym U progu tragedii, w którym oskarża Stany Zjednoczone o imperialne zapędy,
o argentyńskim napastniku pisze tak: «Pojawia się niczym piorun i nogą albo głową uderza
piłkę z niezwykłą prędkością».
W Argentynie Lionel zyskuje punkty wobec odwiecznych porównań z Maradoną,
mimo że serce jego rodaków nadal bije dla Diego. By uwolnić się, raz na zawsze, z cienia
Pelusy, Messi musi odnieść sukces z reprezentacją i podnieść Puchar Świata, o którym
Argentyńczycy marzą od 1986 roku. MaradonaMessi, ­MessiMaradona. Zdaje się, że ich
relacje po wielu słowach krytyki i kontrowersyjnych deklaracjach, stały się stabilne. Lionel,
odkąd Diego został selekcjonerem, zagrał w 11 meczach i zdobył tylko trzy gole. Najgorszy
moment przeżył 14 października 2009 roku, kiedy oskarżono go o to, że nie cieszył się z gola,
którego Mario Bolatti strzelił Urugwajowi i który dał Argentynie bilet do Republiki
Południowej Afryki. Aż musi interweniować Celia, jego matka, by bronić syna. „Bardzo go
boli, gdy źle się o nim mówi. Dlaczego zawsze wszyscy są przeciwko niemu? Bardzo cierpi i
wiele kosztuje go powrót do równowagi”. To prawda. Kiedy Lionel czuje się źle, przeżywa
kryzys, wiedzą to doskonale jego koledzy z Barcelony. Nie znajduje jednak oparcia u
Maradony. Ma dość, dzwoni do selekcjonera, żeby zakomunikować mu, że nie chce już
więcej grać w reprezentacji. Diego zdaje sobie sprawę, że sytuacja jest bardzo poważna i
udaje się do Barcelony. Tam obaj po raz pierwszy rozmawiają otwarcie. Trener mówi mu, aby
się nie przejmował, że wszystko się zmieni i w tym momencie zmianie ulegają także relacje
między Lio i Diego.
El Diez zaczyna rozpieszczać swego pupila i, przed ostatnim meczem towarzyskim
przygotowującym do mundialu, rozgrywanym z Kanadą w Argentynie, trener reprezentacji
deklaruje: «Nie wiem, co ludzie myślą o Lio. Mogę powiedzieć, co o Messim myślę ja. I
uważam, że jest najlepszy na świecie. I jest Argentyńczykiem. Już powiedziałem chłopakom:
«jeśli piłka będzie przechodzić przez Lio, będziemy mieli znacznie więcej szans». Muszę im
wbić do głów, że tworzą drużynę. I że mamy Messiego, który może być tym samym
piłkarzem, co w Barcelonie. On wie, że koledzy oczekują, iż będzie wisienką na torcie. On
musi być panem piłki. Nie potrzebujemy, by występował z monologiem podczas
zgrupowania, tylko na boisku. Kiedy gramy i piłka nie trafia do Messiego, trafia do mnie, a ja
nawet nie mogę się ruszać... więc popełniamy błędy». El Pelusa troszczy się o niego, stawia
na niego, ufa mu, ale jednocześnie rzuca mu wyzwanie, podając za przykład swoją historię.
«Messi - mówi Maradona - ma znacznie więcej wsparcia niż ja miałem przed Mundialem w
Meksyku w 1986, ale mecze i tak trzeba grać. W Meksyku stałem się władcą piłki i drużyny.
Dojrzewałem i moi koledzy podążali za mną. Teraz opowiedziałem o tym Lio, aby podobnie
postąpił w RPA i zrozumiał to. Bardzo dużo z nim rozmawiam i staram się, by czuł się
dobrze». Przywódcom drużyny, na początku zgrupowania, powiedział: «sprawcie, by czuł, że
jest najlepszy». A żeby należycie o niego zadbać jego współlokatorem w pokoju został Juan
Sebastián La Brujita Verón, który był opiekunem Lionela już podczas Copa América 2007.
Obaj świetnie się rozumieją. «Śledzę ich - przyznaje Maradona w wywiadzie dla Clarín. - La
Brujita jest piłkarskim intelektualistą, o futbolu wie znacznie więcej niż Lio, więc często o
tym rozmawiają. Ha, ha, ha! To piękne znaleźć się w środku takiej konwersacji». Wystarczy
jedno słowo Lionela, by zauważyć, że jest spokojny, zadowolony, głodny gry. Wreszcie
nadchodzi godzina debiutu przeciwko Nigerii. Na przedmeczowej konferencji prasowej
Maradona od razu podarowuje dziennikarzom tytuł na pierwszą stronę: «Argentyna nadal jest
jak RollsRoyce, ale teraz kieruje nim Messi». I jakby tego było mało, życzy mu, by odegrał
wielką rolę i był najlepszym piłkarzem wszechczasów. Na Ellis Park w Johannesburgu, w
sobotę, 12 czerwca, Lionel udowadnia, że zasłużył na te komplementy. Jest najlepszy w
zespole Argentyny. To on definiuje grę, rozumie potrzeby drużyny, jest najbardziej aktywny
w ataku, jest wszędzie: za napastnikami, na skrzydle, podaje, strzela. To on zanotowałby
najwięcej asyst, gdyby jego piłek nie zmarnowali Tévez i Higuaín, to on najczęściej uderza na
bramkę: osiem razy, z czego cztery celnie, ale Vincent Enyama, nigeryjski bramkarz Hapoelu
Tel Aviv, nie daje się pokonać, dokonując między słupkami prawdziwych cudów. Do tego
wręcz stopnia, że za swoje wyczyny zostanie wybrany najlepszym zawodnikiem meczu. Po
czym powie: «Za to trofeum muszę podziękować Bogu i Messiemu, bo moje interwencje były
dziełem boskim. Wierzę w Boga i nieważne jak długo analizowałbym gole Messiego z ligi
hiszpańskiej, bez pomocy Boga nie zrobiłbym nic. Muszę też przyznać, że gdybym nie
mierzył się z najlepszym piłkarzem świata, nie otrzymałbym tego wyróżnienia». Z końcem
meczu, wygranego po strzale czołem Gabriela Heinze, Maradona podchodzi do Messiego,
przygarnia go, przyciska do piersi, do garnituru godnego filmu Quentina Tarantino i mocno
go całuje. El Pelusa jest jedynym selekcjonerem w historii mistrzostw świata, który całuje
swoich piłkarzy po meczach i po każdej zmianie, ale dwa pocałunki dla Messiego są niczym
hołd, uznanie dla człowieka, który dla drużyny zrobił wszystko. «Messi był dziś ciągle przy
piłce. A będąc przy piłce dobrze się bawi, a kiedy on się dobrze bawi, my wszyscy dobrze się
bawimy», skomentuje później Diego, jedząc jabłko, podczas konferencji prasowej. Nie jest
jedynym, który wychwala występ Pchły. Argentyńskie i hiszpańskie media są zgodne: Lionel
rozgrywał inny mecz, stojący na wyższym poziomie niż sama Argentyna, prowadził drużynę
do zwycięstwa, które powinno być wyższe. Nowa rola - ustawienie za napastnikami - którą
znalazł dla niego Maradona, podoba się i przybliża go do idealnego modelu (Diego piłkarza).
Żaden z komentatorów nie zapomina o błędach w defensywie, w środku pola, ani zmian
dokonanych przez selekcjonera, który w końcówce meczu skazuje swój zespół na cierpienie,
jednak, dzięki wygranej i Messiemu, wszystko to schodzi na dalszy plan. Dzień później
Argentyna budzi się szczęśliwa. 13 czerwca Lionel, wraz z Gonzalo Higuaínem, wchodzi do
sali prasowej w głównej kwaterze reprezentacji w Pretorii ze zmoczonymi włosami i
nieodłącznym spokojem. «To był dobry mecz. Miałem dowolność w poruszaniu się i dobrze
współpracowało mi się z kolegami. Na tej pozycji mam częstszy kontakt z piłką. Cofam się
też trochę bardziej niż zazwyczaj i to mi się podoba, ponieważ później mam również większe
szanse na strzelenie gola». Dziennikarze pytają go o zależność drużyny od jego osoby, a on
odpowiada tak: «Ten zespół nie zależy ode mnie. Przeciwnie, to ja jestem uzależniony od
tego, czy pomocnicy dostarczą mi piłkę». Jak zawsze, ani śladu gwiazdorstwa, «jestem
jednym z wielu w tej drużynie», mówi, i jasne jest, że w reprezentacji Lionel czuje się dobrze,
jest szczęśliwy. «Czułem się równie swobodnie jak w Barcelonie - potwierdza i dodaje byłem pewien, że bez presji, która towarzyszyła nam podczas eliminacji, będziemy grać
lepiej. W meczu z Nigerią bawiłem się znakomicie».
Tak, wszystko uległo zmianie, a przeszłość można już oddzielić grubą kreską, jak
wyjaśnia w wywiadzie dla TyC Sports: «W reprezentacji nie byłem sobą, nie byłem tym
piłkarzem znanym z Barcelony i odczuwałem to. Zawsze jednak miałem wsparcie Diego i
wszystko zmieniło się dzięki zaufaniu, jakim darzą mnie koledzy. Wymazałem już to, co
działo się podczas eliminacji i wiedziałem, że mundial rozpoczynam od zera. Musiałem to
wykorzystać. Tutaj chcę udowodnić, kim jestem i podążać tą drogą. Chciałbym, aby w moim
kraju kochano mnie tak jak w Barcelonie. Muszę nadal pokazywać na co mnie stać, ale,
dzięki Bogu, zacząłem dobrze». Tak dobrze, że po debiucie wszystkich reprezentacji Messi
uchodzi za najbardziej wartościowego piłkarza. A jego show trwa dalej. W meczu z Koreą
Południową jest reżyserem gry, rozgrywającym i napastnikiem. Maradona ustawia go tuż
przed Mascherano i za legionem atakujących: Maxi, Tévez, Higuaín i Di María. La Pulga
organizuje grę, egzekwuje rzuty wolne i rożne, i rozdaje genialne piłki napastnikom. W
każdym z czterech goli dla Argentyny odgrywa główną rolę. Wykonuje rzut wolny, po
którym Park ChuYoung kieruje piłkę do własnej bramki; dośrodkowuje, po czym swego
pierwszego gola zdobywa Pipita Higuaín; slalomem omija koreańskich obrońców, oddaje
strzał, który nogą broni bramkarz Jung, w kolejnej próbie piłka trafia w słupek, po czym
Pipita strzela następną bramkę. Na zakończenie zagrywa wysoką piłkę, a asysta Kuna
pozwala Pipicie skompletować hattricka, który sytuuje go na czele najlepszych strzelców
turnieju. Argentyna z drużyny skazanej na ośmieszenie, staje się pewnym faworytem. «Messi
- jak pisze El País - jest także Xavim». Brakuje mu tylko gola, ale wszyscy są przekonani, że
niebawem to się zmieni. Pierwszym, który jest tego pewien, jest Maradona. Ma nadzieję, że
przeciwko Grecji, 22 czerwca w Polokwane, powtórzy gola, jakiego on wbił Hellenom w
Stanach Zjednoczonych w 1994, w swoim ostatnim meczu w reprezentacji, zanim został
wyrzucony z mundialu za stosowanie dopingu.
Diego, który awans do 1/8 finału ma na wyciągnięcie ręki, posyła na boisko
jedenastkę pełną rezerwowych, ale znajduje się w niej miejsce dla Lio, ponieważ «mieć
piłkarza tej klasy i zostawić go na ławce - mówi selekcjoner - byłoby grzechem... grzechem
nie dać go drużynie, kibicom, nam samym». El Pelusa przygotował dla swego ulubieńca
wielką niespodziankę, o której dowiedział się dzień przed meczem w pokoju hotelowym.
Messi wzruszył się. Po raz pierwszy włoży opaskę kapitana. Na stadionie Peter Mokaba w
Polokwane w ciężkim i rozgrywanym przy dającym się we znaki zimnie meczu, Argentyna
dzięki wygranej 2:0 eliminuje Grecję z turnieju i z trzema zwycięstwami na koncie melduje
się w kolejnej rundzie. Kapitan cierpi z powodu indywidualnego krycia Papastathopoulosa.
Grecka „19” niczym cień porusza się za plecami Messiego, od pierwszej do 90 minuty. A
kiedy Lionel dryblując uwalnia się spod jego kurateli, natyka się na następne trzy białe
koszulki, które natychmiast go osaczają. Na ławce rezerwowych cierpi również Maradona,
widząc faule na swoim pupilu, cierpi, widząc, że jest zupełnie zneutralizowany. Dopiero po
golu Demichelisa Lionel rozrywa defensywę, znajduje wolną przestrzeń i pokazuje się z
najlepszej strony. Ogrywa dwóch rywali i lewą nogą uderza na bramkę, Tzorvas wybija piłkę
przed siebie, z czego korzysta Martín Palermo, by - ku radości Maradony - ustalić wynik
spotkania.
24 czerwca Lionel kończy 23 lata i deklaruje: «To, że gram właśnie tak, zawdzięczam
temu, co mówił mi Diego». «Jestem mu wdzięczny - odpowiada Maradona - ale Lio znajduje
się na tym poziomie, ponieważ tego chce. Widać, że jest szczęśliwy. Cieszy się. Prosi, by
mógł grać. Tym wszystkim, którzy mówili, że Messi nie śpiewa hymnu, że jest smutny,
odpowiadam: kto lubi przegrywać? A my przegrywaliśmy w eliminacjach. Teraz wszystko się
zmieniło i uszczęśliwienie Messiego każdego napawa dumą. Również jego kolegów». I znów
go komplementuje: «Tutaj, na tym mundialu, nie ma ani jednego piłkarza, który chociaż w 30
procentach przypomina Lio. Żaden nie prezentuje jego poziomu».
1/8 finału. Argentyna - Meksyk, 27 czerwca, stadion Soccer City, Johannesburg.
Messi przegrywa zakład z Maradoną. Nie strzela gola. «Muszę zdobyć dwa w meczu z
Niemcami», mówi wraz z końcem spotkania argentyńska „10”. Dzięki doświadczeniu
drużyna Albicelestes pokonuje 3:1 piłkarzy Javiera Aguirre, po tym jak Tévez zapoczątkował
goleadę ze spalonego. «Myślałem, że anulują tego gola, bo patrzyli na umieszczony u góry
ekran, ale na szczęście nie», komentuje Messi, autor podania, które El Apache głową posyła
do siatki. Dla Lionela nie jest to łatwy mecz. Widać, że nie czuje się swobodnie. Jest
zobligowany do cofnięcia się na połowę boiska, aby wejść w grę. Zespół argentyński w ogóle
nie funkcjonuje w środku pola i Pchła musi zająć się wszystkim, oddalając się zbyt daleko od
pola karnego, gdzie może wyrządzić największą krzywdę. Debata na temat pozycji Messiego,
zawodników w pomocy i ustawienia taktycznego Maradony, otwiera się na nowo.
«Reprezentacja jest już w ćwierćfinale mundialu, ale jej najlepszy piłkarz ma trudności, aby
brylować, jak miało to miejsce w pierwszym meczu. Czy rzeczywiście gra tam, gdzie
powinien? Czy ma odpowiednie towarzystwo?», pyta dziennik Clarín i apeluje o zmianę
zawodników w środkowej strefie, aby uwolnić Messiego, który nie powinien grać zbyt daleko
od pola karnego.
Ale już nadchodzi czas na Niemcy. Mannschaft Joachima Löwa zdeklasował Anglię
Fabio Capello. To maszyna, która oferuje futbol świeży, radosny i autorski dzięki
technicznym piłkarzom, jak Müller, Özil, Khedira i Cross. To reprezentacja, która
Argentyńczykom przywołuje dobre i złe wspomnienia. 3:2 w finale Mundialu w Meksyku
‘86, łzy Maradony po porażce w finale we Włoszech ‘90 i wyeliminowanie w ćwierćfinale,
po rzutach karnych, w 2006. Tym razem będą to tylko złe wspomnienia. Niemcy grzebią
argentyńskie nadzieje, wygrywając pewnie i pokazując, że mają prawdziwą drużynę. To
triumf kolektywu kierowanego przez Schweinsteigera nad indywidualnościami zespołu
Albicelestes, który ma do zaoferowania jedynie dobre chęci i bałagan taktyczny. Ustawienie
Maradony, które ktoś określił mianem rewolucyjnego, zawodzi, tak samo jak zawodzi, w
najważniejszym meczu, Messi. Upływa 15 minut zanim po raz pierwszy dotknie piłki. Usiłuje
zawiązywać akcje i je wykańczać, ale z wyjątkiem kilku dryblingów, które nic nie wnoszą,
stałego fragmentu gry i dwóch niecelnych strzałów na bramkę, nie ma nic więcej do
zapamiętania. Może jeszcze fakt, że Schweinsteiger i spółka, aby go zatrzymać, nie
popełniają ani jednego faulu. Daleko od bramki Lionel notuje 12 strat piłki i żadnego
odzyskania. Jest zrezygnowany, ponieważ koledzy nie współpracują z nim w tych nielicznych
momentach, kiedy Niemcy zostawiają mu trochę miejsca. Kończy na ziemi niczyjej.
Pogrążony.
Jego mundialowy bilans jest smutny. Zagrał w pięciu meczach, strzelał więcej niż
inni: 30 razy (12 w światło bramki, 2 w słupek), jednak brakowało mu szczęścia. Ale nie to
jest najważniejsze. Po wielkim debiucie przeciwko Nigerii jego gwiazda gasła z meczu na
mecz, by w spotkaniu z Niemcami stać się tylko jednym z wielu, podczas gdy oczekiwano, że
będzie zdolnym do wszystkiego Supermanem. Kto jest winien porażki? On, bo nie potrafił
spełnić swojej roli i zagrać meczu godnego zapamiętania, miejsce na boisku, które wynalazł
dla niego Maradona, odsuwając go od pola karnego, a także cały system Diego: 4-1-5, bardzo
odważny, ale bezużyteczny w starciu z Niemcami. Dzień później argentyńska prasa pisze:
«Reprezentacja opuszcza mundial upokorzona. Największy upadek od ‘74», Clarín.
«Niemcy obnażają Argentynę», La Nación.
«Messi bez glorii i goli», Olé.
«Płacz Messiego. Płacz Argentyny», Perfil.
Tak. Po meczu Lionel się nie odzywa, nie mówi jak Maradona: «Nigdy nie przeżyłem
tak ciężkich chwil. To jest potężny cios», zostawia tylko łzy. Kilka dni później na chińskim
blogu Tencent pojawią się jego słowa: «Czuję się bardzo źle, chcę wrócić do domu. Nie
graliśmy dobrze, nie spełniliśmy oczekiwań wielu ludzi i musimy zacząć od początku».
Kiedy Andrés Iniesta, jego kolega z Barcelony, strzela gola, który daje Hiszpanii
pierwszy Puchar Świata, Lionel jest już daleko od RPA. Paparazzi fotografują go, razem z
narzeczoną, na plażach Rio de Janeiro w Brazylii. Dokładnie tam, gdzie w 2014 roku odbędą
się kolejne mistrzostwa świata. Lionel będzie miał wtedy 26 lat, tyle samo, ile miał Maradona
kiedy w 1986 został królem. Kto wie... może on też się koronuje.
38. ZASKOCZENIE
10 stycznia 2011
Twarz Pepa Guardioli to czysta poezja. Jego gesty znaczą więcej niż tysiąc słów, aby
zilustrować dany moment, wzruszenie, zaskoczenie czy może - kto wie - rozczarowanie
człowieka albo nawet całego kraju. Trener Barcelony został wyznaczony do otwarcia koperty
z nazwiskiem zwycięzcy, mimo że redakcja France Football chciała, by dokonał tego Johan
Cruyff, a FIFA optowała za Davidem Beckhamem. «Ladies and gentlemen - zaczyna, po
czym łamie protokół i przechodzi na kataloński - el guanyador de la FIFA Pilota d’Or és... -
powtarza po hiszpańsku - el ganador del Balón de Oro es... - i wreszcie zapowiada po
angielsku - the winner is...». Kamery skupiają się na trzech kandydatach, na trzech jego
piłkarzach: Andrés Iniesta, Lionel Messi, Xavi Hernádez. Po raz pierwszy w historii
katalońskiego klubu trzech jego zawodników stoi na podium, co jest uznaniem dla stylu gry i
filozofii. Coś, czego nie widziano od końcówki lat 80., kiedy dwa razy z rzędu udało się to
Milanowi Arrigo Sacchiego. W 1988 byli to Marco van Basten, Ruud Gullit i Frank Rijkaard,
a w 1989 Złotą Piłkę znów zdobył Van Basten, a Franco Baresi i Rijkaard znaleźli się na
kolejnych stopniach podium.
Guardiola otwiera kopertę i wyjmuje kartkę, ale na odwrót. Nazwisko zwycięzcy
znajduje się przodem do publiczności. Chwila konsternacji, aż znajduje właściwą stronę i
ogłasza: «Lionel Messi».
Kilka dni wcześniej na pytania dziennikarzy o przecieki, według których wygrać miał
Andrés Iniesta, Pep Guardiola odpowiadał: «Uważam, że Leo jest najlepszy». Stojąc na
scenie Kongresshaus w Zurychu jest jednak zaskoczony. Nie spodziewał się tego. Tak samo
jak Lionel. Speszony i niedowierzający chłopiec z Rosario podnosi się ze swego miejsca,
zapina marynarkę smokingu od Dolce & Gabbana, poprawia muszkę, pokazuje język niczym
Michael Jordan po pięknym umieszczeniu piłki w koszu i wchodzi na scenę. Pep ściska jego
dłoń, wręcza trofeum, poklepuje po plecach i kieruje go w stronę Josepha Blattera, prezydenta
FIFA. Tymczasem kamery szukają na sali Celii i Jorge, rodziców Lionela, trzymających się
za ręce oraz uśmiechniętego Sandro Rosella, prezydenta Barcelony. Nadchodzi moment
przemówienia laureata.
«Dobry wieczór i dziękuję bardzo za ten aplauz - mówi Leo oparty o pulpit. - Tak
naprawdę... nie oczekiwałem, że dziś wygram. Dla mnie ogromną radością był już sam fakt,
że mogę tu być z moimi kolegami, ale zdobycie tej nagrody cieszy mnie jeszcze bardziej. To
dla mnie wyjątkowy dzień. Chcę podziękować moim kolegom, ponieważ bez nich nie byłoby
mnie tutaj. Chcę dzielić tę nagrodę ze wszystkimi moimi bliskimi, którzy zawsze mnie
wspierali i zawsze są obok mnie. Chcę dzielić ją także ze wszystkimi kibicami Barcelony i
wszystkimi Argentyńczykami».
Brawa, obrazki przedstawiające jego wyczyny, gratulacje i wspólne zdjęcie z
nagrodzonymi.
Na przekór zakładom bukmacherskim, które jako faworytów wskazywały Iniestę i
Xaviego, to Messi otrzymał Złotą Piłkę FIFA 2010. Nagrodę, która premiuje indywidualne
osiągnięcia z ostatniego roku, zdobyte tytuły, wpływ na grę drużyny oraz fair play, nagrodę,
łączącą - po raz pierwszy - trofeum, które France ­Football ufundował w 1956 roku oraz
FIFA World Player, które najważniejszy organ piłkarski zainaugurował w 1991. A zatem
tymi, którzy w tym roku głosowali na Lionela, byli dziennikarze z całego świata oraz
selekcjonerzy i kapitanowie 208 drużyn narodowych. Argentyńczyk otrzymał 853 punkty
(22,65 procent głosów) przeciwko 677 (17,36 procent) Andrésa Iniesty i 637 (16,48 procent)
Xaviego Hernándeza. W wieku 23 lat został najmłodszym piłkarzem, który Złotą Piłkę zdobył
po raz drugi. Alfredo di Stéfano miał 33 lata, kiedy w 1959 roku został wybrany po raz wtóry.
Michel Platini - 29, Johan Cruyff miał 26, podobnie jak Ronaldo, który ponownie został
ukoronowany po Mundialu w Japonii i Korei w 2002, a Marco van Basten drugie trofeum
zdobył licząc sobie 25 wiosen.
«Messi na to zasłużył. Jest najlepszy, nie ma wątpliwości. Jestem bardzo zadowolony.
Bycie tutaj jest nagrodą», mówił po zakończeniu gali Andrés Iniesta, dość dotknięty tym, że
był tak blisko tej nagrody, a w końcu jej nie zdobył. «Wszystko mogło się zdarzyć. Tak
naprawdę to żaden z naszej trójki nie wiedział, kto wygra, ale kiedy otrzymał ją Messi,
poczułem, że dokonała się piłkarska sprawiedliwość, ponieważ on jest najlepszym piłkarzem
na świecie, tym, który robi różnicę w każdym meczu. Nic się nie stało, że to nie ja wygrałem.
Nagrody indywidualne w futbolu są niesprawiedliwe, bo jest to sport drużynowy, ale - na
przykład - Raúl, Casillas czy Puyol też jej nie mają, a również na nią zasłużyli. Koniec
końców nagroda znów zostaje w domu, w Barcelonie, w La Masii», mówił Xavi, który zajął
3. miejsce.
Naprawdę, żaden nie wiedział, kto wygra? Sądząc po zachowaniu Lionela, zdaje się,
że rzeczywiście tak było. Chłopiec z Rosario godziny przed ceremonią spędza bardzo
spokojnie. Jest znacznie bardziej zrelaksowany niż w 2009 roku, kiedy w tym samym miejscu
odbierał nagrodę FIFA World Player. W Hotelu Hyatt uczestniczy w imprezie Barcelony jak
jeden z wielu. Nie sprawia wrażenia, że zna wynik głosowania, ale jest przekonany, że skoro
Hiszpania wygrała mundial, to Złotą Piłkę dostanie jeden z piłkarzy La Roja. «Nieważne czy
wygra Xavi, czy Iniesta. Obaj na to zasłużyli», komentuje. Nie - w odróżnieniu od José
Mourinho, szkoleniowca Realu Madryt, który z góry wiedział, że zdobędzie nagrodę dla
najlepszego trenera, pokonując hiszpańskiego selekcjonera Vicente del Bosque i Pepa
Guardiolę - Messi nie ma pojęcia, że otrzyma drugą Złotą Piłkę. Uważa, że ze względu na
swój występ na mundialu jest przekreślony. Dlatego, kiedy po raz pierwszy wychodzi na
scenę Kongresshaus, będąc częścią Idealnej Jedenastki 2010 (Casillas, Puyol, Piqué, Lucio,
Maicon, Iniesta, Xavi, Snejider, Cristiano Ronaldo, Villa, Messi - tak przedstawia się skład),
widać, że czuje się swobodnie, nie jest zdenerwowany, jak podczas wcześniejszych
ceremonii. Dopiero kiedy Guardiola, o godzinie 20.05, odczytuje jego nazwisko, Leo zdaje
sobie sprawę, że nieprawdopodobne stało się faktem. Że Święty Mikołaj przyniósł mu
prezent, o którym najbardziej marzył, ale o który nie miał śmiałości poprosić w swoim liście.
I prawie jest mu wstyd trzymać go w rękach. Dlatego przed mikrofonami i kamerami
niemalże przeprasza swoich kolegów z drużyny i z podium. A podczas powrotu do Barcelony,
prywatnym samolotem, już bez muszki i marynarki, tylko w koszulce z krótkim rękawem,
podnosi kieliszek szampana: «Chcę wznieść toast - mówi - za Xaviego i Iniestę. Chociaż
nagrodę zdobyłem ja, oni zasłużyli na nią tak samo albo i bardziej. Tak więc to jest dla nich».
Wydaje się, że nagroda dla Messiego nie stworzyła żadnego problemu między
przegranymi i nagrodzonymi. José Mourinho przyznaje: «Dla mnie Messi, Iniesta i Xavi to
piłkarze z innego świata. I kiedy piłkarz z innego świata, jak Messi, wygrywa, należy mu się
całkowity szacunek. Oczywiście wolałbym, żeby wygrał Sneijder z uwagi na to, czego
dokonał w ubiegłym roku, Cristiano Ronaldo, ponieważ teraz jest moim zawodnikiem albo
Diego Milito, ale muszę szanować tego, który został wybrany». Vicente del Bosque, który dla
wszystkich był naturalnym faworytem do nagrody dla najlepszego trenera, odpowiada
dziennikarzom: «Tutaj nikt nie przegrał. Bardzo trudno było wybrać najlepszych i uważam,
że zarówno José Mourinho, jak i Leo Messi wygrali zasłużenie».
Innego zdania jest Iker Casillas, kapitan Realu Madryt i reprezentacji Hiszpanii: «Ja
muszę oprzeć się na tym, co jest podstawą do przyznania Złotej Piłki... Puchar Świata zawsze
miał ogromny wpływ na tego rodzaju nagrody, z wyjątkiem roku, w którym wygrała
Hiszpania. Mogę tylko powiedzieć, że zabrakło nam szczęścia. Wszyscy Hiszpanie jesteśmy
nieco zawiedzeni. Wolałbym, żeby wygrał Andrés albo Xavi, ale będziemy nadal walczyć, by
pewnego dnia nam ją dano». Warto przypomnieć, że w historii Złotej Piłki zdobył ją tylko
jeden Hiszpan, Luis Suárez, w 1960 roku.
Dzień później polemika nie ustaje.
«Hiszpania jest wściekła. Złoto dla Messiego, rozczarowanie dla Hiszpanii». To tytuł
z dziennika AS. W swoim artykule madrycka gazeta wskazuje, że «zasada, w myśl której
reprezentacja, która wygrywa mundial, zimą zgarnia nagrody FIFA, tym razem nie znalazła
zastosowania, dokładnie w roku, w którym wydawało się oczywiste, że powinien wygrać
piłkarz hiszpański». I dodaje: «Messi bez nich (Xaviego i Iniesty) to trochę mniej Messiego».
«Dwaj giganci (Messi i Mourinho) i antyHiszpan», widnieje na okładce Marki, innego
dziennika ze stolicy. «Blatter policzkuje hiszpański futbol po raz drugi w ciągu miesiąca: w
grudniu zabrał prawo do organizacji Mundialu 2018, a teraz zostawia z pustymi rękami
Xaviego, Iniestę i Del Bosque». Na swojej stronie internetowej Marca umieszcza ankietę, w
której zadaje pytanie: Czy to sprawiedliwe, że Messi dostał Złotą Piłkę? W niespełna 12
godzin pojawia się 80 tysięcy głosów: 68,2 procent nie zgadza się z decyzją France Football i
FIFA.
Ale internauci i madrycka prasa sportowa nie są jedynymi rozczarowanymi, którzy
krytykują FIFA. Również El País, w artykule José Samano, wskazuje na ważną rolę
reprezentacji Hiszpanii. «Wśród tylu możliwych miar, jakie są wyznacznikiem przyznania
Złotej Piłki, turniej w RPA 2010 powinien być najlepszym barometrem. Nie tylko dlatego, że
jest to doskonała możliwość do pokazania się, ale ponieważ okazuje się symptomatyczny w
odniesieniu do trzech finalistów. Messi triumfował razem z Xavim i Iniestą, bez nich w
Afryce już nie. Obaj Hiszpanie dotarli na podium bez Argentyńczyka. Zarówno Xavi, jak i
Iniesta, symbolizują nie tylko - jak Messi - filozofię, która przydała blasku futbolowi, ale
reprezentują drużynę, która zdobyła dwa wielkie tytuły, jeden po drugim. Warto zwrócić
uwagę, że od 1995 roku, odkąd nagrodę przyznaje się także piłkarzom spoza Europy, w roku
mundialowym zawsze wygrywał mistrz świata: Zidane (1998), Ronaldo (2002), Cannavaro
(2006). Być może trzeba zapytać, dlaczego Hiszpania przegrywa we wszystkich globalnych
głosowaniach: Igrzyska Olimpijskie 2016, Mundial 2018, Złota Piłka 2010... Zasłużona
nagroda dla Messiego, niezasłużona obojętność dla hiszpańskiego futbolu, niezapomniany
dzień dla Barcelony».
Podczas gdy w Madrycie dominuje rozczarowanie i głosy „nacjonalistyczne”, we
Włoszech i we Francji dyskutowane są kryteria wręczenia nagrody. I prawie nikt nie zgadza
się z wyborem Leo. «Messi? Nieee!», tytułuje La Gazzetta dello Sport, reasumując tym
samym odczucia włoskiej prasy. „Różowy” dziennik, który już wcześniej zapowiedział, że
zwycięzcą zostanie Andrés Iniesta, drugi z rzędu triumf Pchły uznał za „niewiarygodny” i
„niesłuszny”, ponieważ „absolutnie” nie obrazuje najlepszego piłkarza świata 2010 roku. La
Stampa, dziennik informacyjny z Turynu, pisze, że „futbol stracił orientację”, gdyż „w
liczących się turniejach Messi nie wygrał niczego”. A Corriere dello Sport, z Rzymu,
przypomina, że występ Argentyny na mundialu był „rozczarowujący” i że w najważniejszej
klubowej rywalizacji, Lidze Mistrzów, Barça odpadła w półfinale, przegrywając z Interem
Mediolan. 58 goli Messiego w poprzednim sezonie, które pozwoliły Barcelonie zdobyć drugie
mistrzostwo kraju z rzędu i Superpuchar Hiszpanii przeciwko Sevilli, znaczą niewiele,
podobnie jak i błyskotliwy początek sezonu w wykonaniu Argentyńczyka (28 goli w 26
meczach). To, co się liczy, to mundial i Champions League.
Bardziej niż podawać w wątpliwość wartość Leo, media włoskie i francuskie
podważają nową formułę FIFA. Już 26 października, kiedy ogłoszono listę 23
nominowanych, pojawiły się pierwsze głosy krytyki. Jak to możliwe, że brakuje Diego Milito,
piłkarza Interu Mediolan, który odegrał decydującą rolę w zdobyciu mistrzostwa Włoch i Ligi
Mistrzów? Dlaczego znalazł się na niej Asamoah Gyan (Rennes i Sunderland)? Ze wzgledu
na trzy gole, które strzelił na mundialu dla reprezentacji Ghany? 6 grudnia, kiedy ogłoszona
zostaje „krótka lista” (nazwiska trzech, którzy będą walczyć o tytuł), debata staje się jeszcze
ostrzejsza. Na przykład Włosi nie rozumieją dlaczego Sneijder, Holender z Interu, zdobywca
trzech trofeów (mistrzostwo, Puchar Włoch, Champions League) i finalista mundialu z
pięcioma strzelonymi golami, zostaje poza podium (później okaże się, że gdyby głosowali
tylko dziennikarze, to on byłby zwycięzcą, a Messi zająłby tylko 4. miejsce). W każdym razie
nikt nie oczekuje Argentyńczyka na najwyższym stopniu, wszyscy uważają, że Iniesta, autor
gola, który dał Hiszpanii pierwszy tytuł mistrza świata, zdobędzie nagrodę. Tak nie jest... a
komentarzy nie ubywa. «Nie jest to skandal, jednak w roku mundialu - twierdzi Michel
Platini, prezydent UEFA - Złota Piłka powinna trafić do jednego z jego bohaterów. Tak jak
Paolo Rossi zdobył ją w 1982» (rok, w którym Italia wygrała mistrzostwa świata w
Hiszpanii).
Tak jak on, nie myślą w Barcelonie. Mundo Deportivo wyrokuje: «Bezdyskusyjny
numer 1 nie potrzebuje wygrania mundialu». «Złoto dla Messiego, gloria dla Barcelony»,
tytułuje z kolei pierwszą stronę Sport, podkreślając, że ponad indywidualnościami jest tylko
jeden zwycięzca: Barça. Jedyna odmienna opinia należy do tygodnika Don Balón, który w
swoim wstępie pisze: «Niewiele istnieje wątpliwości co do tego, że Messi jest numerem 1, ale
w 2010 roku Xavi, za pozwoleniem Iniesty, powinien być tym zasłużonym wybrańcem».
Kontrowersji nie ma tylko w Argentynie. Wszystkie gazety komplementują Leo:
«Messi znów największy», odnotowuje Clarín. «Świat u stóp Messiego», La Nación. «Messi
z czystego złota», Página 12. «Sekret jego złota», pisze z kolei na swojej stronie sportowy
dziennik Olé, parafrazując tytuł filmu Sekret jej oczu Juana José Campanelli z Ricardo
Darinem w roli głównej.
«Nie pojechałem do Zurychu, bo obawiałem się ogromnej niesprawiedliwości przyznaje Julio Grondona, prezydent Argentyńskiej Federacji Piłkarskiej - kiedy różnica
między pierwszym a drugim jest jak przepaść. Nie zniósłbym, gdyby Złotej Piłki nie zdobył
Messi».
«Gdyby były trzy Piłki, dostaliby je wszyscy trzej, ale była tylko jedna i dostał ją
najlepszy, niech mówią co chcą. Xavi na boisku jest niczym katedra, jednak gole strzela
Messi. Iniesta zdobył bramkę w finale mundialu, w porządku. To piłkarz niesamowity,
doskonały, genialny. Ja chciałbym mieć go w swojej drużynie. Ale z tej trójki wybieram
Messiego», mówi Diego Armando Maradona z Mar del Plata. A na pytanie o „wściekłość”
Hiszpanów z powodu triumfu jego rodaka, El Pelusa odpowiada: «Chociaż oni zostali
mistrzami świata, to my mamy najlepszego piłkarza świata».
To, że Messi jest najlepszy, powtarza także Guardiola, kiedy następnego dnia po gali,
odpowiada na krytykę wobec werdyktu FIFA i zarzuty wielu, że Argentyńczyk zabrał tytuł
hiszpańskiemu futbolowi. «Co ma ukraść Messi?! Messi nam daje. Pozwala usiąść nam w
weekend i cieszyć się grą. Sprawia, że liga hiszpańska jest lepsza i bardziej szanowana». Xavi
i Iniesta mogliby wygrać? «Oczywiście, ale wygrał Leo, ponieważ zagłosowało na niego
ponad 400 osób. Jeśli ktoś myśli, że nie jest to słuszne, to dlatego, że ma inny gust. Panowie ogłasza trener Barcelony - to jest sztuka. Ludzie siadają, żeby obejrzeć spotkanie piłki nożnej
i mówią: „podoba mi się ten mecz, i ten, i ten”, a pod koniec roku zamykają oczy, widzą
chłopaka, który dostarczył im mnóstwo radości i na niego głosują. I nie ma już do czego
wracać. Hiszpania jest mistrzem świata i jest bardzo dobrze reprezentowana przez sześciu
piłkarzy w jedenastce roku. Nie wiem, jaka może być większa nagroda dla hiszpańskiego
futbolu!».
Mimo tych dwóch wielkich adwokatówobrońców, Messi musi sam zabrać głos i
obwieścić urbi et orbi, że nie ma „nic na swoje usprawiedliwienie”, ponieważ „niczego nie
ukradł” i że on też zrobił wiele, by zasłużyć na tę nagrodę. Czyni to podczas konferencji
prasowej i później w długim wywiadzie dla France Football, udzielonym w swoim domu
zaraz po ceremonii w Szwajcarii. Nie zwraca uwagi na tych, którzy jego wybór uważają za
niesłuszny. «Jest mi wszystko jedno - mówi. - Mam szacunek i uznanie kolegów i bliskich.
Wszyscy cieszyli się z mojego powodu i to się liczy. Hiszpania powinna być zadowolona, bo
jest mistrzem świata i Europy i ma najlepszą ligę na świecie». Mówiąc o kolegach, tłumaczy:
«Między nami nie ma zazdrości. Tworzymy zjednoczoną grupę. Jesteśmy kimś więcej niż
wspólnikami, jesteśmy przyjaciółmi. Wiemy, jakie łączą nas relacje, nie musimy nikomu
dawać żadnych wyjaśnień. Wszystko będzie tak samo». Dodaje też, że Xavi i Iniesta to
najlepsi piłkarze na swojej pozycji. Ubolewa, że nie uściskał ich, gdy tylko usłyszał, że
nagroda jest dla niego, ale wyjaśnia, że dostał ataku paniki i że drżały mu nogi. Jak się czuje z
nowym trofeum? «Jestem szczęśliwy i bardzo dumny. Dwie Złote Piłki w moim wieku to coś
niesamowitego. Albo inaczej: nieoczekiwanego».
Środa, 12 stycznia 2011, Camp Nou, tuż przed pierwszym meczem ćwierćfinałowym
Pucharu Króla przeciwko Betisowi. To chwila, by zadedykować nagrodę kibicom.
Gigantyczna Złota Piłka zajmuje centralną część boiska. Leo, Xavi i Iniesta słuchają
płynących przez megafon wiadomości od swoich ojców. Carles Puyol, kapitan azulgrana,
podchodzi i wręcza barcelońskiej „10” trofeum. Messi podnosi je w górę, pozdrawia
publiczność i pozuje fotografom, podczas gdy reszta drużyny i sztab szkoleniowy biją mu
brawo. Trybuny gotują mu owację na stojąco.
85 minut później okrzyk «Messi! Messi! Messi!» jest jeszcze bardziej ogłuszający. On
świętował na swój sposób. Najlepiej jak potrafi, strzelając hattricka.
39. SIMPLY THE BEST
28 maja 2011
Co można powiedzieć? Co więcej można dodać na temat Leo po finale na Wembley?
Chyba tylko to, że jest simply the best, po prostu najlepszy. Nie ma co do tego dwóch zdań.
Do tego stopnia, że wreszcie angielskie i argentyńskie dzienniki są zgodne i używają tego
samego słowa: król. «Niech Bóg chroni króla», tytułuje pierwszą stronę dziennik Olé,
parafrazując słowa angielskiego hymnu «God Save The Queen», podczas gdy londyński The
Times w swoim niedzielnym wydaniu ogłasza «King Messi reigns». To prawda, że już w
2009 roku w Rzymie koronowano go Królem Europy i że jeden z kibiców, w Walencji, w
obecności Króla Hiszpanii Juana Carlosa, odważył się przyznać ten tytuł Argentyńczykowi.
Ale w londyńskiej katedrze Pchła lideruje genialnemu pokazowi futbolu radosnego,
odważnego i wykwintnego, do tego wręcz stopnia, że brytyjska publiczność opuszcza stadion
w przeświadczeniu, iż była świadkiem beautiful game. Meczu, o którym pewnego dnia będzie
się opowiadać wnukom. Występ nagrodzony tytułem najlepszego piłkarza, występ, który
sprawia, że mediom brakuje słów na jego opisanie. The Guardian porównuje popis Messiego
z dokonaniem Nándora Hidegkutiego, kiedy w świątyni brytyjskiego futbolu strzelił hattricka
w zwycięskim 6:3 meczu Węgier z Anglią jesiennego wieczoru 1953 roku.
Messi gra przede wszystkim dla drużyny. Szuka wolnych miejsc, pojawia się między
formacjami, aby zwiększyć przewagę liczebną i rozerwać Manchester. Pokazuje pełen
wachlarz swoich możliwości: dryblingi, podania, które wyrządzają krzywdę przeciwnikowi,
asysty i strzały na bramkę. Z dziecinną łatwością radzi sobie z obrońcami Czerwonych
Diabłów, staje się koszmarem dla Vidicia i Evry. «Tak naprawdę w ogóle nie mogliśmy
kontrolować Messiego, a to było coś, na co nas uczulano. Nie zdołaliśmy wystarczająco
dobrze zamknąć środka pola, by ich zneutralizować», potwierdzi sir Alex Ferguson, menedżer
Manchesteru United na pomeczowej konferencji prasowej.
La Pulga, podobnie jak cała Barça, w pierwszych dziewięciu minutach jest zagubiona.
Trzykrotnie odbierają im piłkę, ale za czwartym razem wychodzi drybling i Barcelona
zaczyna tworzyć swoje dzieło sztuki. Wierna swemu stylowi pełnemu jakości i ogromnej
klasy rozbija Manchester United. Bardzo rzadko widzi się coś podobnego w finale Champions
League. «Nikt nigdy tak nas nie zlał», przyznaje Ferguson.
Lionel współpracuje z Xavim i Iniestą. Ten magiczny trójkąt staje się panem i władcą
piłki, odmawiając jej Czerwonym Diabłom i prezentując publiczności przykład kreatywności,
precyzji i szybkości. Wszystko razem.
Wayne Rooney, dzięki spektakularnemu strzałowi z prawej strony bramki Víctora
Valdésa, odpowiada na gola Pedro i przywraca nadzieję kibicom, którym daleko jest do teatru
marzeń. Ale to tylko złudzenie, które nie niweluje niczego, co już pokazała drużyna blaugrana
w pierwszej połowie i ile jeszcze może zrobić. Muszą tylko znów zacząć grać w swoim
słynnym stylu tikitaca. Muszą tylko ostatecznie rozstrzygnąć ten mecz. A żeby to zrobić nie
ma nikogo lepszego niż Messi. Na nowo współpracuje z dwoma czarodziejami ze środka
pola. Xavi do Iniesty, Iniesta do Leo. Podanie, które wydaje się być nieszkodliwe. Jedno z
812 (726 celnych, 86 niecelnych), jakie Barça uzbiera do końca meczu. Leo znajduje się 30
metrów od bramki. Trzy dotknięcia piłki i zanim defensywa Manchesteru zda sobie sprawę z
niebezpieczeństwa, schodzi do środka i zbliża się na 20 metrów. Ogrywa Evrę, który
wychodzi mu naprzeciw i uderza. Mocno. Lewą nogą zza pola karnego. 40-letni Edwin van
der Sar, w ostatnim meczu swej długiej i pełnej sukcesów kariery, w dniu swego pożegnania,
zbyt późno dostrzega piłkę. Nie ma czasu, aby zareagować. Wyciąga się jak tylko może, ale
piłka odbija się i kończy swój lot w siatce. «Miałem tam trochę miejsca, bramkarz wyszedł i
na szczęście wpadło», powie później sam Messi. Nie jest to najładniejszy gol, jaki strzelił, ale
cieszy się z niego jak nigdy. To trafienie zapewnia Barcelonie prowadzenie i kończy z
marzeniami Czerwonych Diabłów na kilkanaście minut przed tym jak David Villa piękną
parabolą zamknie ten piłkarski spektakl.
Leo krzyczy jak szalony, kopie mikrofon, który znajduje na drodze do rożnej
chorągiewki, ze złością uderza w bandę reklamową, a gdyby nie jego koledzy, którzy go
chwycili i zaczęli ściskać, od razu pobiegłby świętować wraz z kibicami na trybunach. Dzięki
temu trafieniu Pchła zdobywa swego gola numer 53 (31 w lidze, 12 w Champions League, 7
w Pucharze Króla i 3 w Superpucharze Hiszpanii). Zrównuje się bramkami z Cristiano
Ronaldo, który z 40. na koncie zdobył trofeum Pichichi (dla najlepszego strzelca w lidze przyp. tłum.), tytuł, który zdaje się nie mieć znaczenia dla Argentyńczyka. Wobec
indywidualnych osiągnięć bazujących na liczbach, on woli puchary. W każdym razie w
Chamopions League to on rządzi: zdobywając 12 goli wyrównuje rekord Ruuda van
Nistelrooya. Holender ustanowił go w koszulce Manchesteru United w sezonie 2002/03.
Zostaje, po raz trzeci z rzędu, najlepszym strzelcem Pucharu Europy. W rozgrywkach
2008/09 zdobył dziewięć bramek, rok później osiem. Wyczyn, którego wcześniej dokonali
tylko Niemiec Gerd Müller i Francuz Jean Pierre Papin. W 59 spotkaniach, które rozegrał w
Champions League, strzelił 39 goli. Niewiarygodny rezultat. Ale to nie wszystko. Wreszcie
zdejmuje klątwę: w żadnym z dotychczasowych meczów, które rozgrywał na angielskiej
ziemi, nie strzelił gola. Tym razem jest inaczej. «Gaby Milito powiedział mi, że w tym meczu
przełamię tę złą passę bez goli w Anglii i na szczęście udało się. Drugi gol w finale, który
służy temu, by wygrać tak ważny tytuł, to ogromna radość, także dla naszych kibiców»,
powie później Messi, który w wieku 23 lat do 14 innych trofeów dokłada swój trzeci Puchar
Europy.
Ale liczby i tytuły na bok. Najważniejsza rzecz, warta podkreślenia, jest taka, że
Messi, w wielkich momentach, zawsze jest, zawsze się pokazuje, zawsze odgrywa decydującą
rolę i zawsze prezentuje to, co ma najlepszego. Posłuchajmy, co mówi Pep Guardiola, kiedy
po finale pytają go o Argentyńczyka: «To jest najlepszy piłkarz, jakiego widziałem i jakiego
zobaczę. Moglibyśmy rywalizować na bardzo wysokim poziomie, ale bez niego nie
mielibyśmy takiej jakości. Posiadamy ogromne umiejętności i pokazaliśmy je. Mamy talent i
mamy Messiego. To jest piłkarz wyjątkowy i niepowtarzalny. Mam nadzieję, że się nie
znudzi, że zdołamy sprawić, by czuł się wygodnie i że klub zapewni mu odpowiednich
piłkarzy, którymi będzie otoczony i że nadal będzie prowadził tak spokojne życie prywatne,
bo kiedy to wszystko się dzieje, Leo nie zawodzi».
Nie, Messi nie zawiódł i nie nudził się ani minuty na Wembley i w trakcie całego
sezonu 2010/11. Rok naznaczony odwiecznym pojedynkiem z Realem Madryt i z Cristiano
Ronaldo. Pięć klasyków, z czego cztery w ciągu niespełna miesiąca, kiedy zdarzyło się
dosłownie wszystko.
Premiera pierwszej części tej serii ma miejsce w poniedziałek, 29 listopada 2010.
Dziwna data na mecz Barça - Real Madryt, ale dzień wcześniej odbywają się wybory do
katalońskiego parlamentu, więc lepiej nie podgrzewać dodatkowo atmosfery. Zapowiedzi
meczowe mówią o najbardziej wyrównanym clásico od lat, ogłaszają, że nadszedł na czas
wymianę władzy między Barceloną i Madrytem. Dlaczego? Ponieważ - przekonują Cristiano znaczy więcej niż Messi, ponieważ Özil jest geniuszem, ponieważ Di María i
Benzema to dwaj wielcy napastnicy. Ponieważ José Mourinho nie jest ani Manuelem
Pellegrinim, ani Berndem Schusterem, ani Juande Ramosem, ani Fabio Capello. Portugalczyk
jest człowiekiem, który dokładnie sześć miesięcy wcześniej, na ławce Interu Mediolan, był
zdolny zneutralizować kolektywną grę drużyny azulgrana, zamykając Guardioli & Company
drogę do finału Ligi Mistrzów w Madrycie. Jest człowiekiem, którego prezydent Realu
wybrał jako antidotum na magię Katalończyków. Trener, który z najwyższej mównicy w lidze
(jego drużyna jest niepokonana i ma punkt przewagi nad Barceloną, 32 do 31), podważa
przebytą przez Barcelonę drogę oraz wskazuje na arbitrów i trenerów drużyn przeciwnych
jako odpowiedzialnych za władanie drużyny blaugrana. Klasyczna propaganda The Special
One, pyszałkowatość, za którą przyjdzie mu słono zapłacić.
Na Camp Nou, w zimną i deszczową noc, z końcem meczu straconych goli jest pięć, a
mogłoby być sześć, siedem, osiem i nikt nie mówiłby o skandalu. Katalończycy robili z Los
Blancos co chcieli. Cristiano Ronaldo, poza rzutem wolnym wykonanym z 40 metrów, po
którym piłka otarła się o słupek bramki Valdésa, i przepychanką z Guardiolą za piłkę na
aucie, znika z boiskowej mapy. Wyjeżdża ze stolicy Katalonii bez strzelenia choćby jednego
gola w swoim szóstym meczu przeciwko Barcelonie. Nie strzelił też Messi, przerywając passę
dziesięciu kolejnych meczów z golem, ale był szczodry i z chirurgiczną precyzją podał piłkę
do Davida Villi na 3:0 i 4:0. Tak bardzo wyprowadzał z równowagi Carvalho, Lassa, Pepe i
Sergio Ramosa, że, po niepotrzebnym faulu na Argentyńczyku w 92. minucie i po starciu z
Puyolem i Xavim, Ramos ogląda czerwoną kartkę. Stracił nerwy, ale to nic nienormalnego w
takim meczu, jak ten, pełnym napięcia, w którym piłkarze Realu zaczynają rozumieć, że
projekt Mourinho jest jeszcze w fazie konstrukcji, że zespół nie nastroił jeszcze instrumentów
i nie potrafi przeciwstawić się futbolowi odwiecznego rywala. Ciekawostka: żadna drużyna
prowadzona przez Mourinho nigdy nie przegrała różnicą pięciu goli. W sali prasowej
Portugalczyk przyjmuje to ze spokojem. «Jest to porażka, którą łatwo przełknąć - mówi - nie
jest z tych, kiedy zasługujesz na zwycięstwo, a przegrałeś albo kiedy wiele razy trafiasz w
słupek. Tutaj jedna drużyna grała na wysokim poziomie, a druga grała bardzo źle. Trzeba
mieć charakter. Kiedy wygrywasz ważne tytuły masz prawo, by płakać ze szczęścia. Kiedy
przegrywasz, jak dziś, nie masz prawa płakać, musisz pracować. Chciałbym móc grać już
jutro». Ale The Special One na następną konfrontację twarzą w twarz będzie musiał zaczekać
aż do 16 kwietnia 2011, do pierwszego aktu maratonu klasyków.
Od 29 listopada Pep Team nie oddał przywództwa w lidze. Z 16 kolejnymi
zwycięstwami pobił rekord Realu Madryt z sezonu 1960/61 (drużyna, dla jasności, z
Puskasem, Di Stéfano, Gento i Santamaríą) i rządzi w rozgrywkach z ośmiopunktową
przewagą nad prześladującymi ją Królewskimi. Cztery dni wcześniej, wygrywając z
Szachtarem Donieck (5:0 u siebie, 1:0 na wyjeździe), Barça awansowała do półfinału
Champions League, gdzie, zgodnie z marcowym losowaniem w szwajcarskim Nyonie, spotka
się z Realem Madryt. Los Blancos pokonali w 1/8 finału czarną bestię, Olympique Lyon, a w
ćwierćfinale z łatwością rozprawili się z Tottenhamem (4:0 u siebie, 1:0 w Londynie).
Słowem: sumplement do hiszpańskich derbów albo przedwczesny finał (27 kwietnia i 3
maja). Do tego trzeba jeszcze dodać finał Pucharu Króla 20 kwietnia.
Zacznijmy od 32. ligowej kolejki, która dla drużyny Mourinho jest ostatnią szansą, by
móc jeszcze powalczyć o tytuł z Katalończykami. Osiem punktów to dużo, ale kto wie...
Zwycięstwo Królewskich mogłoby urazić morale przeciwnika i wpłynąć na pozostałe mecze.
Jednak 3
kwietnia w
spotkaniu
ze
Sportingiem Gijón
Realowi
Madryt
niespodziewanie został wymierzony policzek, który jeszcze bardziej oddalił zespół od celu, a
Mourinho odniósł pierwszą porażkę na własnym stadionie w lidze w ciągu dziewięciu lat. Ale
clásico to zupełnie inna sprawa. Portugalczyk przygotowuje je, inscenizując sztukę, przez co
zostanie wystawiony do wiatru. Dzień przed meczem pojawia się w sali prasowej w
Valdebebas (ośrodek treningowy Realu - przyp. tłum.), ale nawet nie otwiera ust. Mówić ma
jego asystent, Aitor Karanka. Zgromadzonym dziennikarzom nie jest do śmiechu i, na znak
protestu, wychodzą. Na ciszę ze strony trenera Królewskich, Pep Guardiola odpowiada
panegirykiem na cześć gry rywala. «Nigdy nie widziałem takiej drużyny jak ten Real Madryt.
W cztery czy pięć sekund przemieszczają się od Casillasa do twojej bramki. Są lepsi niż w
pierwszej części sezonu, są silniejsi, oddają więcej strzałów, więcej skaczą i grają ze sobą już
wystarczająco długo. Używają różnorakich systemów gry, co sprawia, że trudniej jest ich
kontrolować. - I dodaje - Mourinho posiada wielką cechę. Potrafi grać na bardzo różne
sposoby. Musimy być bardzo uważni, ponieważ to warunkuje sposób atakowania i
bronienia». Portugalczyk podgrzał atmosferę i bezdyskusyjnie to on będzie czołową postacią
klasyków poza boiskiem. Messi będzie nim na murawie. Argentyńczyk przystępuje do
spotkania ze statystykami przyprawiającymi o zawrót głowy: strzelił 48 goli w 45 meczach.
Zostaje piłkarzem, który w barwach Barcelony strzelił najwięcej goli w jednym sezonie. Bije
rekord, który ustanowił Ronaldo Luis Nazário de Lima w kampanii 1996/97 z Bobbym
Robsonem na ławce trenerskiej. I dystansuje Cristiano Ronaldo, swego bezpośredniego
rywala o trofeum Pichichi, przewyższając go o 13 goli. Pchła ma na koncie 18 asyst
przeciwko 7 Cristiano i 43 udane dryblingi przeciwko 34 Portugalczyka, ale jego wkład w
drużynę jest znacznie większy niż te detale. «Messi - twierdzi Víctor Valdés - daje nam
znacznie więcej niż gole. Wspomaga drużynę w ataku i w defensywie. Jego praca jest
pozytywna dla wszystkich».
Za każdym razem gra coraz lepiej, za każdym razem lepiej współpracuje z kolegami,
za każdym razem bardziej angażuje się w akcje, wie doskonale, kiedy przyspieszyć, a kiedy
zwolnić. «To, co jest niezwykłe, on zamienił w codzienność», podkreśla Guardiola. Ale nigdy
nie strzelił gola drużynie prowadzonej przez Mourinho. To jest jego dziewiąty mecz
przeciwko portugalskiemu trenerowi. Tę złą passę daje mu się przerwać w minucie 52. z rzutu
karnego. Albiol przewraca Villę, który pędził prosto na bramkę, ogląda czerwoną kartkę, a
Pchła nie myli się z jedenastu metrów. Podobnie jak nie myli się też, w minucie 82., Cristiano
Ronaldo. Strzelając z karnego doprowadza do remisu i w swoim siódmym meczu przeciwko
drużynie blaugrana zdobywa pierwszego gola. 1:1 to końcowy wynik meczu, brzydkiego i
słabego. Real Madryt, w obawie przed kolejną goleadą, zagrał bardzo defensywnie, starając
się zniszczyć przeciwnika w walce na całym boisku. Catenaccio w najlepszym włoskim
wydaniu. Wygrać? Po stałym fragmencie gry albo z kontrataku. Barça, mając przewagę gola i
jednego zawodnika, nagle zagubiła się i nie potrafiła rozstrzygnąć ostatecznie losów
spotkania na swoją korzyść. Remis, który sprawia, że Katalończycy mają na wyciągnięcie
ręki 21. mistrzowski tytuł i który dodaje pewności siebie Realowi Madryt przed kolejnymi
starciami. I to tak dużej pewności siebie, że kibice na Santiago Bernabéu świętują ten remis
niczym zwycięstwo. To był toporny mecz, który zostawia po sobie wiele polemik. Pierwszą
kreuje senor Mourinho, w który podczas konferencji prasowej oskarża arbitra i kreśli intrygę,
wedle której ukryta władza krzywdzi jego drużyny, od Chelsea, przez Inter Mediolan, po Real
Madryt.
«Jestem zmęczony kończeniem wszystkich moich meczów przeciwko Barcelonie z
dziesięcioma piłkarzami. Dopóki graliśmy 11 na 11 był to mecz bardzo wyrównany. Później,
jak zdarza się wiele razy, 11 kontra 10 to jest praktycznie misja niewykonalna przeciwko
drużynie, która, biorąc pod uwagę posiadanie piłki, jest najlepsza na świecie. Po raz kolejny
obserwuję różnice w kryterium sędziowania, co jest absolutnie nie do zaakceptowania».
Poza tym pojawia się jeszcze jedna kontrowersyjna sytuacja. Tym razem jej
bohaterem jest Leo Messi, który na krótko przed zakończeniem meczu wykopuje piłkę w
trybuny. Futbolówka ucieka mu na aut i zamiast pozwolić jej opuścić boisko, uderza ją z całej
siły w stronę kibiców. Arbiter nie pokazuje mu kartki, publiczność jest oburzona, Pepe
doskakuje do niego pytając: «Jesteś szalony?», a kibice patrzą z niedowierzaniem i
osłupieniem na zachowanie Argentyńczyka. Co stało się temu chłopcu z Rosario, który
niezwykle rzadko traci nerwy na boisku? Skąd taki brzydki gest? On sam niczego nie
wyjaśnia i ani myśli przepraszać. Bronią go koledzy. Mówią o nerwowości na placu gry, o
bezsilności Leo wobec krycia Pepe, skarżą się, że stoper Królewskich popełnił pięć fauli na
Messim i nie dostał ani jednej kartki. Tematy, które będą się przewijać w kolejnych
odcinkach tej telenoweli.
20 kwietnia. Walencja. Jesteśmy już na finale Pucharu Króla. Mecz na Estadio
Mestalla dzieli się na trzy części: w pierwszej wspaniały Real Madryt, w drugiej chóralna
Barcelona, w dogrywce Cristiano Ronaldo i Mourinho zwyciężają.
Madrycka „7” wyskakuje ponad Adriano i uderza piłkę, którą skierował w jego stronę
Di María. To gol na miarę triumfu, gol, który po 18 latach zapewnia Realowi Madryt Puchar
Króla. A Messi? «Przytłoczony, próbował z niemal każdej pozycji w ataku, cofając się nawet
w głąb pola, ale bez powodzenia. Jego zygzaki ciągle kończyły się w sidłach madrytczyków.
Zbyt długo prowadził piłkę, bo jego koledzy podawali mu ją rzadziej niż zazwyczaj w
pierwszej części spotkania. Po przerwie wszystko się zmieniło i jego podanie do Pedro było
doskonałe, chociaż arbiter liniowy anulował gola ze względu na pozycję spaloną. Nadużywał
jednak prowadzenia piłki i to ułatwiało przechwytywanie jej przez piłkarzy Realu». W ten
sposób El País ocenia jego wkład w mecz. Sprawiedliwe świadectwo wystawione Leo i
drużynie Guardioli, która po raz pierwszy doznała porażki w finale.
Siedem dni później nadchodzi pierwszy akt półfinału Champions League. I w sali
prasowej na Santiago Bernabeú, dzień wcześniej, Pep Guardiola eksploduje. Mourinho wysłał
mu kilka wiadomości odnośnie sędziowania meczu na Mestalla i wyznaczenia arbitra na
spotkanie półfinałowe. Pep nie wytrzymuje i wygłasza ponaddwuminutowy monolog. Coś,
czego nigdy wcześniej nie widziano. «Skoro pan Mourinho zwracał się do mnie na ty,
nazywał mnie Pepem, ja będę nazywał go José - mówi słowem wstępu, po czym kontynuuje. Jutro o 20.45 gramy mecz. On już wygrał przez cały rok poza boiskiem. Daję mu w prezencie
jego puchar Ligi Mistrzów. Niech go zabierze do domu. My zagramy na boisku, wygramy
albo przegramy. Zazwyczaj wygrywa on, ponieważ przemawia za nim dotychczasowa
kariera. My zadowalamy się naszymi znacznie mniejszymi zwycięstwami, które wywołują
podziw. W tej sali panem i władcą jest on. To on wie najwięcej ze wszystkich. Ja nie chcę
rywalizować z nim pod tym względem ani sekundy».
Nazajutrz na boisku panem i władcą jest Lionel Messi. W sali prasowej, kolejny raz,
jest nim Mourinho. Dwie akcje, dwa gole Argentyńczyka powalają Real Madryt, schowany na
własnej połowie, znów prezentujący konserwatywny styl. Mówiąc krótko: Los Blancos
negują grę Barcelony i nie proponują swojej. Do tego stopnia, że po upływie kwadransa
Cristiano Ronaldo gestykuluje w desperacji w stronę swoich kolegów, aby wyszli z jaskini,
aby mu pomagali, aby dostarczali mu piłki. To on pod koniec pierwszej połowy stwarza
najbardziej niebezpieczną okazję Realu Madryt. Jego strzał z dystansu wpędza w poważne
problemy Valdésa, podobnie jak wcześniejsze uderzenie Özila, ale to jedyna pozytywna
rzecz, jaką można było dostrzec do tej pory. Po drugiej stronie Messi pracuje jak jeden ze
środkowych pomocników, daleko od strefy, w której mógłby wyrządzić największą krzywdę,
a jego dryblingi prowadzą do nikąd. Sytuacja zmienia się po upływie godziny, kiedy Pepe w
całej siły atakuje prawą nogę Daniego Alvesa. Bezpośrednia czerwona kartka. Można by
dyskutować, jednak niemiecki arbiter Wofgang Stark nie ma wątpliwości. Podobnie jak i nie
ma wątpliwości dwie minuty później wyrzucając z ławki rezerwowych José Mourinho.
Usunięty za powiedzenie trzech słów za dużo. Barcelona gra 11 na 10, a Leo pojawia się w
polu karnym przeciwnika. W 77. minucie jak nieznośna osa bzyczy na skraju „szesnastki”, w
gąszczu białych koszulek usiłuje oddać strzał, ale traci piłkę. Akcja jednak jest
kontynuowana, futbolówkę odzyskuje Xavi, podaje do Afellaya. Holender dośrodkowuje
wprost na punkt wskazujący jedenasty metr. Najszybszym, tym, który uprzedza Sergio
Ramosa, jest Messi. Czubkiem buta umieszcza piłkę w siatce. 1:0. Mija dziesięć minut i Pchła
bisuje. Tym razem majestatycznie: zaczyna ze środka boiska, szuka pomocy u Busquetsa,
który zwraca mu piłkę, biegnie slalomem, zostawia z tyłu Ramosa, uwalnia się od Albiola,
zmienia kierunek, wpada w pole karne, radzi sobie z Marcelo i zanim z interwencją zdąży
Ramos, strzela cudownego gola. Koniec i kropka. Panem i władcą meczu jest on. A Mourinho
znów przebija siebie samego w sztuce prowokacji. Będzie panem podczas konferencji
prasowej. «Real Madryt jest wyeliminowany z Champions League - mówi. - Pojedziemy na
Camp Nou z dumą i szacunkiem wobec naszego świata, jakim jest futbol i który czasem budzi
we mnie wstręt. Budzi we mnie wstręt funkcjonowanie w tym świecie, ale to jest nasz świat.
Pojedziemy bez Pepe, który niczego nie zrobił i bez Ramosa, który niczego nie zrobił, i bez
trenera, który nie może usiąść na ławce rezerwowych, z wynikiem, który jest praktycznie
niemożliwy do odrobienia. A jeśli przypadkiem strzelimy tam gola i kwestia awansu stanie
się trochę bardziej otwarta, na pewno kolejny raz nas zamordują. Moje pytanie brzmi:
dlaczego? Dlaczego nie pozwolą, by inne drużyny grały przeciwko nim? Ja nie rozumiem
dlaczego. Jeśli powiem arbitrowi i UEFA co myślę o tym, co się stało, moja kariera
natychmiast byłaby skończona. Nie wiem, czy to dlatego, że patronuje im Unicef, czy
dlatego, że są sympatyczni, a może dlatego, że Villar (prezydent Królewskiej Hiszpańskiej
Federacji Piłkarskiej i wiceprezydent UEFA) posiada duże wpływy w UEFA. Fakt jest taki,
że oni mają coś, co trudno osiągnąć, czyli władzę. Dlaczego wyrzucili Pepe? Dlaczego nie
podyktowali nam czterech rzutów karnych dla Chelsea? Dlaczego wyrzucili Van Persiego?
Dlaczego wyrzucili Mottę? Skąd bierze się ta władza? Ich władza powinna być władzą
piłkarską. Mają ją. Powinni wygrywać przy pomocy tego. Wygrywanie w taki sposób, w jaki
czynią to oni, musi posiadać inny smak. Trzeba być bardzo złymi ludźmi, aby to smakować.
Guardiola jest fantastycznym trenerem, ale wygrał Ligę Mistrzów, którą mnie byłoby wstyd
wygrać. Ponieważ wygrał ją przez skandal na Stamford Bridge. I jeśli w tym roku wygra po
raz drugi, osiągnie to przez skandal na Santiago Bernabéu. Dlatego mam nadzieję, bo
Guardiola zasługuje na to, że pewnego dnia będzie miał szansę wygrać Ligę Mistrzów
czysto».
Mourinho zrobił swój show. Wyrzucił z siebie całą litanię, która drogo będzie go
kosztować. 6 maja Komisja Kontroli i Dyscypliny UEFA nakłada na niego karę w wysokości
50 tysięcy euro i zawiesza go na pięć meczów. Jeden z nich już ma za sobą: ten z 3 maja w
rewanżowym spotkaniu półfinałowym Champions League na Camp Nou. Mourinho nie
zasiada nawet na trybunie. Ogląda mecz w telewizji w hotelu. I widzi jak jego drużyna,
bardziej odważna, bardziej ambitna niż w poprzednich trzech meczach, szachuje Barcelonę i
nie pozwala jej, w pierwszym kwadransie gry, wyjść z własnej połowy boiska. Jednak w
miarę upływu czasu zespół azulgrana zaczyna grać jak zawsze, a Messi staje twarzą w twarz z
Casillasem, który w ciągu pięciu minut dokonuje trzech, ocierających się o cud interwencji,
nie daje się pokonać i ratuje swój zespół. Nie, Messi tym razem nie strzela gola, ale przebiega
osiem kilometrów, jak inni podłącza się do gry pressingiem, prowokuje żółtą kartkę dla
Carvalho, dla Xabiego Alonso, Marcelo i dla Adebayora. Faulowany jest 12 razy i kończy
mecz solidnie poobijany. Z golem czy bez, i tak był kluczową postacią meczu, który kończy
się remisem 1:1 i otwiera Barcelonie bramy na Wembley. I podczas gdy Barça cieszy się, że
ten wyczerpujący miesiąc dobiega końca, Los Blancos narzekają na pomoc sędziów,
dopatrują się wyimaginowanej intrygi, przez którą po raz kolejny faworyzowani byli rywale.
Krytykują anulowany gol Gonzalo Higuaína ze względu na domniemany faul Cristiano.
Wszyscy, od Karanki po Ikera Casillasa, wyglądają jakby na pamięć nauczyli się lekcji
Mourinho. Do tego wręcz stopnia, że Cristiano Ronaldo wypala: «To jest Misión imposible 4.
Barça posiada wielki zespół, ale za sobą ma coś jeszcze. Nie chcę widzieć żadnej czarnej ręki,
ale trudno mi to zrozumieć».
Tymczasem Messi daje się porwać atmosferze na Camp Nou i kiedy wydaje się, że
emocje wezmą nad nim górę, Pep Guardiola obejmuje go i chowa w ramionach magiczne
dziecko.
11 maja czas na kolejną fiestę. Na Estadio Ciudad de Valencia dzięki remisowi 1:1 z
Levante Barcelona po raz trzeci z rzędu zdobywa mistrzostwo. «To był bardzo ciężki rok, w
trakcie którego usilnie pracowaliśmy, walcząc z wielkim rywalem, jakim jest Real Madryt.
Przechodziliśmy przez bardzo trudne momenty, ale potrafiliśmy iść naprzód», mówi Lionel,
ale podczas fety na Camp Nou, w piątek, kiedy przekazują mu mikrofon, krzyczy: «To
ogromna radość móc celebrować kolejne mistrzostwo, ale moje słowa zachowam na 29 maja,
kiedy wrócimy z Londynu. Wtedy będę świętował». I dotrzymuje obietnicy z jednodniowym
wyprzedzeniem. Przemawia na Wembley z piłką przy nodze. Krzyczy, kiedy Carles Puyol,
gestem zasługującym na szacunek, wręcza Abidalowi opaskę kapitana, aby to on mógł
wznieść w górę „uszaty” puchar. Hołd oddany człowiekowi, który przezwyciężył raka
wątroby. Chorobę zdiagnozowano u niego w marcu, został zoperowany i powrócił, by być
obecnym w katedrze futbolu. Śmieje się Messi, obejmując puchar i pokazując palcami liczbę
3, jak jego europejskie trofea. I mówi, wyjaśniając wszystkim, że był to mecz godny
zapamiętania. «Dziś byliśmy o wiele lepsi i zasłużyliśmy na zwycięstwo. To, co robi ta
drużyna, jest niesamowite. Myślę, że dziś nie zdajemy sobie sprawy z tego, czego
dokonujemy. Chcemy nadal wygrywać. Teraz udajemy się na wakacje. No tak, ja jadę na
Copa América, ale kiedy wrócimy, dalej będziemy głodni sukcesów».
40. BARCELONA
24 lata to niewiele. Przeszłość jest tuż za rogiem, przyszłość jest jeszcze odległa. Za
wcześnie na podsumowania i trudno jest wybiec w stronę dni, które dopiero nadejdą. Ale
zawsze można spróbować. Leo Messi się zgadza.
Siedząc przy biurku w salonie wewnątrz Camp Nou wygląda niemal jak uczeń, który
przygotowuje się do zajęć w klasie. Leżący przed nim telefon jest jego jedyną pomocą.
Zaczynamy.
- Najtrudniejsze chwile w Twoim życiu.
- Przeprowadzka z Argentyny do Hiszpanii. Zostawiłem moje miasto, przyjaciół,
bliskie mi osoby. Pierwsze lata tutaj były bardzo ciężkie. Zdarzały się etapy, kiedy ja z tatą
byłem w Barcelonie, a reszta rodziny w Rosario. Cierpieliśmy. Tęskniłem za Matíasem, za
Rodrigo, za moją siostrzyczką, za mamą. Często zamykałem się i płakałem, tak, żeby tata nie
widział.
- Najszczęśliwsze momenty.
- Trofea wygrane z Barceloną i reprezentacją Argentyny.
- A Złota Piłka za 2009 i 2010 rok?
- Nagrody indywidualne sprawiają radość osobom, które mnie kochają, rekompensują
poświęcenie mojej rodziny. Ale tytuły zdobyte z drużyną cieszą całe miasto, społeczność, to
znaczy o wiele więcej, jest niesamowite, nieporównywalne.
- Ale teraz jesteś władcą świata...
- Nie, nie jestem, ani nie jestem numerem 1. Jestem taki jak zawsze i mam szczęście
grać w wielkiej drużynie.
- Wyobrażałeś sobie w ogóle te wszystkie tytuły zdobyte w ostatnich latach?
- Nawet nie potrafiłbym sobie tego wszystkiego wymarzyć. W najśmielszych snach
nie sądziłem, że wszystko tak dobrze się ułoży.
- Wróćmy do przeszłości: jakie jest Twoje pierwsze, pozytywne piłkarskie
wspomnienie?
- To było na początku, kiedy występowałem w Grandoli, graliśmy przeciwko
Amanecer. Mówili, że są najlepsi, że są mistrzami. Na trybunach obecna była cała moja
rodzina. Strzeliłem cztery gole. To było piękne.
- Dlaczego tak bardzo lubisz piłkę?
- Nie wiem. Zacząłem grać, kiedy byłem mały, jak wszystkie dzieci, i nadal piłka
sprawia mi ogromną radość.
- A kiedy nabrałeś takiej pewności z piłką przy nodze, jak nauczyłeś się tych
wszystkich sztuczek, które potrafisz?
- Cały czas mając przy sobie piłkę. Kiedy byłem dzieckiem, chowałem się gdzieś w
kąciku i odbijałem. Ale nie ćwiczę żadnych zagrań. Nie jestem jako Ronnie [Ronaldinho],
który trenuje dotąd, aż wszystko wyjdzie mu perfekcyjnie i będzie mógł pokazać to w meczu.
Ja nie wymyślam dryblingów, ani nic innego. Gram tak, jak mi wychodzi. Nie myślę nad tym.
- Kto odegrał decydującą rolę w tej Twojej pasji do piłki?
- Na boisko po raz pierwszy zaprowadziła mnie babcia. Była bardzo ważną i
szczególną osobą dla nas wszystkich. Była zbyt dobra. Pamiętam, że w niedziele w jej domu
zawsze było święto. Mój brat Rodrigo i mój kuzyn byli dla mnie przykładem. Bardzo mi
pomógł także mój tata.
- Trudno było zostać tym, kim dziś jesteś?
- Każdy chłopiec chce być piłkarzem, ale żeby nim zostać, trzeba pracować i bardzo
się poświęcać. Trzeba też radzić sobie z przeciwnościami, stawiać czoła bardzo trudnym
sytuacjom, jak ta, kiedy zdecydowałem się zostać w Barcelonie... To była moja decyzja. Nikt
nie zmusił mnie do jej podjęcia. Moi rodzice pytali mnie wiele razy o to, co chciałem zrobić.
A ja chciałem zostać w La Masíi, ponieważ wiedziałem, że to jest moja szansa, bym mógł
zostać piłkarzem. Już jako dziecko byłem bardzo odpowiedzialny.
- W jaki sposób problemy ze wzrostem wpłynęły na Twój rozwój?
- Byłem dzieckiem i tak naprawdę nie zdawałem sobie sprawy z tego, co się ze mną
dzieje, z wyjątkiem zastrzyków w nogi każdego wieczora. Ale mając niski wzrost, nauczyłem
się lepiej kontrolować piłkę, być zwinniejszy i szybszy niż ci wyżsi ode mnie.
- Z których meczów w karierze zachowałeś najlepsze wspomnienia?
- Z tamtego przeciwko Chelsea w Lidze Mistrzów sprzed pięciu lat, z Realem Madryt,
kiedy strzeliłem trzy gole i, oczywiście, z finału Mistrzostw Świata do lat 20. oraz z półfinału
na Igrzyskach Olimpijskich w Pekinie przeciwko Brazylii.
- Najładniejsze gole?
- Jeśli muszę wybrać, to wskazałbym na ten z finału w Rzymie i w meczu z
Estudiantes (w finale Klubowych Mistrzostw Świata w 2009 - przyp. tłum.).
- A gol w spotkaniu z Getafe?
- A prawda, tamten też był piękny.
- Najlepszy, jaki kiedykolwiek strzeliłeś?
- Tak, być może, ale jest też kilka innych, które zdobyłem jeszcze jako dziecko,
miałem 10 czy 11 lat i grałem w Newell’s. Są bardzo podobne. Mamy je w domu, na wideo.
- Mniej więcej w tym wieku, kiedy pytano Cię o ulubionego piłkarza, odpowiedziałeś:
«Mój brat Rodrigo i mój kuzyn Maxi». Nigdy nie miałeś prawdziwego piłkarskiego idola?
- Nie, nigdy nie miałem żadnego ulubionego piłkarza, idola. W miarę jak dorastałem
zaczął mi się podobać Aimar, podziwiałem jego styl gry. Kiedy grałem przeciwko niemu w
Walencji, po meczu poprosiłem go o koszulkę.
- A Maradona?
- On jest największy.
- Widziałeś jego mecze kiedy grał w Newell’s?
- Byłem bardzo mały, miałem 6 lat. Poszedłem na mecz, w którym Maradona
debiutował. Ale nie pamiętam go.
- To prawda, że ojciec kupił Ci kasetę wideo z najlepszymi akcjami Maradony?
- Wiele razy widziałem gole Diego, ale nie pamiętam od kogo dostałem to wideo.
- Co myślisz, kiedy wszyscy porównują Cię do Maradony i upatrują w Tobie jego
następcę?
- Bardzo mnie to cieszy, ale ja jeszcze niczego nie zrobiłem, muszę jeszcze dużo się
uczyć. Staram się poprawiać coś każdego dnia, aby stawać się coraz lepszym piłkarzem. Poza
tym Diego jest wyjątkowy. Nie będzie drugiego takiego jak on.
- Jakich rad udzielił Ci Maradona?
- Powiedział, żebym dalej tak grał, żebym czerpał radość z futbolu i żebym bardzo o
siebie dbał, ponieważ kariera piłkarza jest krótka i jeśli chce się być stale lepszym i
przedłużyć ją jak to tylko możliwe, trzeba zawsze czuć się dobrze.
- Wszyscy, od Maradony po Perfumo, mówią o Twojej grze... Jak Ty sam ją określisz?
Chociaż wiem, że jest to pytanie, którego nie znosisz, spróbuj się wysilić.
- Trudno jest mówić o sobie samym, lepiej, by robili to inni. Co mogę powiedzieć? Że
lubię grać za napastnikami, stwarzać okazje, szukać bramki, gdy tylko mogę.
- Twoja najlepsza cecha?
- Może zmiana rytmu.
- Inne dokuczliwe pytanie: napięcie. To dziwne, że prawie go nie czujesz.
- Kiedy wychodzę na boisko, nie interesuje mnie drużyna przeciwna, nie obchodzi
mnie przeciwko komu gram. Staram się jak najlepiej robić to, co umiem, cieszyć się i
pomagać mojej drużynie.
- FC Barcelona.
- Jestem tu od jedenastu lat. Czuję się szczęśliwy. Postawili na mnie, kiedy miałem 13
lat, chciałem grać w pierwszym zespole i udało mi się to. Chcę nadal wygrywać kolejne tytuły
z tą drużyną. Ale nigdy nie zapominam, że jestem tylko jednym z wielu. Bez pomocy
kolegów nie mogę zrobić nic.
- Reprezentacja Argentyny.
- To coś wspaniałego móc włożyć koszulkę reprezentacji. Chociaż na co dzień
mieszkam tysiące kilometrów od Argentyny, chciałbym grać we wszystkich meczach i
dostarczyć wielu radości kibicom. Szkoda, że nie udało się w RPA...
- Zaległa rzecz: chciałbyś zagrać kiedyś w Argentynie?
- Bardzo chciałbym zagrać w jakimś klubie z mojego kraju. Ale jeszcze jest na to za
wcześnie...
Dzwoni telefon.
Przerwa.
Na zewnątrz jest piękny dzień. Pogodne niebo i temperatura prawie letnia, mimo że
kalendarz przypomina, iż nadal mamy zimę. Zielona murawa błyszczy. Na skraju boiska
turyści przerywają zwiedzanie, żeby zrobić sobie zdjęcie z kartonowymi figurami swoich
idoli o naturalnej wielkości. Nadchodzi para Japończyków. Wybierają Messiego. Ona jest
przeszczęśliwa, ponieważ jest jej wzrostu, może objąć jego szyję ramieniem. Pojawia się
grupa szkolnych dzieci, które jak szalone biegają wokół swoich ulubionych postaci.
Fotografki, które nie dają już rady, potwierdzają, że Messi jest najbardziej oblegany.
W środku; Leo już się rozłączył. Możemy wrócić do rozmowy.
- A przy okazji, jak traktujesz fakt bycia sławnym?
- Normalnie. Nie myślę o tym. Ja skupiam sie na grze, czyli na tym, co najbardziej
lubię. Cały czas żyję tak samo jak wcześniej. Jedyne co się zmieniło, to kiedy chcę wyjść z
rodziną w Rosario, nie mogę.
- Nie przeszkadza Ci, kiedy zatrzymują Cię na ulicy, że ludzie proszą o autografy,
zdjęcia, buziaki?
- Nie. Są osoby, które czekają godzinami, byle tylko zrobić sobie ze mną zdjęcie. To
naturalne, że się zgadzam.
- Czy to prawda, jak mówią ci, którzy dobrze Cię znają, że sława nie uderzyła Ci do
głowy?
- Prawda. Twardo stąpam po ziemi i nigdy nie zapominam, skąd pochodzę.
- A pieniądze nie zmieniły Twojego życia?
- Moje życie jest takie jak zawsze. Nie należymy do ludzi, którzy wydają pieniądze na
luksusowe rzeczy.
- Podoba Ci się reklama?
- Daje mi radość, podoba mi się kręcenie spotów.
- No dobrze, zmieńmy temat i pomówmy o Twoich pierwszych nauczycielach.
- Dużo nauczyłem się od Guillermo Hoyosa [jego trener w Juvenil B], był dla mnie
bardzo ważny. Robił wszystko, abym mógł dostać się do wyższej kategorii wiekowej.
- A nauczyciele w życiu?
- Moja rodzina, tata, mój brat Rodrigo zawsze dawali mi rady i pomagali w czym
tylko mogli.
- Jak wyglądają Twoje relacje z ojcem?
- Są bardzo dobre. Tutaj spędziliśmy razem bardzo dużo czasu. Jesteśmy kompanami,
przyjaciółmi, chociaż zdarzają nam się też sprzeczki. Czasem on się denerwuje z powodu
jakiejś drobnostki, zaczyna być męczący i krzyczy...
- Dyskutujecie na temat kontraktów i inwestycji?
- Konsultuje się ze mną za każdym razem, ale to on wszystkim się zajmuje. Ja gram w
piłkę.
- A co sądzi ojciec o grze syna?
- Odkąd byłem mały, po meczu zawsze mi mówi: «grałeś dobrze albo źle», ale do
reszty się nie wtrąca...
- Twoja matka, poza tym, że przepowiedziała Ci błyskotliwą karierę, oczekuje, że
wcześniej czy później założysz rodzinę.
- Zawsze mi to powtarza. Zależy jej, bym był szczęśliwy, ale jestem jeszcze zbyt
młody, by założyć rodzinę.
I czerwienieje jak pomidor...
- A nieśmiałość?
- Jest lepiej, zmieniłem się...
- Skąd się bierze ta wstydliwość?
- Matías jest taki jak ja, mój tata wcześniej też taki był... Mama i Rodrigo są inni...
- Co najbardziej lubisz poza futbolem?
- Spędzać czas z rodziną i przyjaciółmi.
- Spróbuj, proszę, wyobrazić sobie siebie za 15 albo 20 lat. Jak się postrzegasz?
- Mieszkającego w Rosario z rodziną... Zawsze u boku rodziny.
- Rodzina jest Ciebie wszystkim.
- Rodzicom i rodzeństwu bardzo dużo zawdzięczam. Jeśli oni są zadowoleni, ja też.
- Zróbmy pewien test: niektóre z tych pytań zadano Ci w wywiadzie dla La Capital,
kiedy miałeś 13 lat. Zobaczmy, jak się zmieniłeś. Książka.
- Ta Maradony (Yo soy el Diego), zacząłem ją, ale nigdy nie skończyłem. Nie ciągnie
mnie zbytnio do czytania...
- Wtedy odpowiedziałeś, że Biblia. Jesteś religijny?
- Nie praktykuję, ale wierzę w Boga.
- Jesteś przesądny?
- Nie.
- Płyta.
- Argentyńska cumbia, ale nie umiem wskazać jednego zespołu.
- Film.
- Syn panny młodej i Dziewięć królowych. Ricardo Darín jest moim ulubionym
aktorem. Moja babcia była bardzo podobna do głównej bohaterki filmu Syn panny młodej,
robiła podobne rzeczy i także cierpiała na Alzheimera.
- Cel.
- Zdobyć wiele tytułów.
- Bardzo lubisz wygrywać.
- Kiedy wygrywasz, jesteś szczęśliwy, kiedy przegrywasz, masz stale zły humor i
spędzasz czas na rozmyślaniach gdzie i w jaki sposób popełniłeś błąd.
- Marzenie.
- Zostać mistrzem świata z reprezentacją Argentyny.
Znów dzwoni telefon: Jorge, ojciec.
W domu czekają na niego z obiadem. Cała rodzina przyjechała z Rosario: Celia, María
Sol i wujostwo: Claudio i Marcela.
Dresowe spodnie i biała bluza z kapturem, sportowe buty. Leo Messi przemierza
klubowe korytarze, docierając do windy, która zabiera go na parking. Ostatni uścisk dłoni i do
domu, do rodziny.
Ciekawe, co dobrego przygotowały dziś Celia i ciocia Marcela?
KARIERA W LICZBACH
Nazwisko: Lionel Andrés Messi
Przydomek: Leo, Lio, la Pulga, Mesías
Data urodzenia: 24 czerwca 1987
Miejsce: Rosario, Santa Fe, Argentyna
Narodowość: argentyńska i hiszpańska
Rodzice: Jorge i Celia
Bracia: Rodrigo i Matías
Siostra: María Sol
Pozycja: napastnik
Numer: 10
Wzrost: 1,69
Waga: 67
Kluby:
Grandoli (1992-1994)
Club Atlético Newell’s Old Boys (1994-2000)
FC Barcelona (od 2001)
FC Barcelona:
Debiut w pierwszej drużynie: 16.11.2003, mecz towarzyski z FC Porto
Debiut w lidze: 16.10.2004 przeciwko RCD Espanyol
Pierwszy gol: 1.05.2005 w meczu z Albacete
Występy (stan na 1 października 2011)
Liga: 182/gole: 127
Puchar Króla: 26/gole: 17
Champions League: 58/gole: 39
Superpuchar Hiszpanii: 7/gole: 8
Superpuchar Europy: 3/gole: 1
Klubowe Mistrzostwa Świata: 2/gole: 2
Reprezentacja Argentyny
Debiut: 17.08.2005 z Węgrami
Pierwszy gol: 1.03.2006 z Chorwacją
Występy: 62/gole: 17 (stan 1 października 2011)
Turnieje
Mistrzostwa Świata do lat 20 (2005)
Mistrzostwa Świata (2006, 2010)
Copa América (2007, 2011)
Igrzyska Olimpijskie (2008)
Tytuły klubowe
FC Barcelona
Mistrzostwo Hiszpanii (2005, 2006, 2009, 2010, 2011)
Puchar Króla (2009)
Champions League (2006, 2009, 2011)
Superpuchar Hiszpanii (2005, 2006, 2009, 2010, 2011)
Superpuchar Europy (2009, 2011)
Klubowe Mistrzostwo Świata (2009)
Tytuły z reprezentacją Argentyny
Mistrzostwo świata do lat 20. (2005)
Złoty medal Igrzysk Olimpijskich w Pekinie (2008)
Tytuły indywidualne
Złota Piłka na Mundialu do lat 20. (2005)
Złoty But na Mundialu do lat 20. (2005)
Golden Boy (2005)
FIFPro dla najlepszego młodego piłkarza na świecie: (2006, 2007)
FIFPro Idealna Jedenastka: (2007, 2009)
Najlepszy młody piłkarz Copa América (2007)
Trofeo Bravo (2007)
Nagroda Don Balón dla najlepszego obcokrajowca (2007)
2. miejsce FIFA World Player (2007, 2008)
3. miejsce w plebiscycie France Football (2007)
2. miejsce w plebiscycie France Football (2008)
Trofeo Alfredo Di Stéfano (2009, 2010, 2011)
Najlepszy piłkarz Champions League (2009)
Najlepszy strzelec Champions League (2009, 2010, 2011)
Najlepszy piłkarz ligi hiszpańskiej (2009, 2010, 2011)
Najlepszy napastnik ligi hiszpańskiej (2009)
Najlepszy piłkarz Klubowych Mistrzostw Świata (2009)
FIFA World Player (2009)
Marca Leyenda (2009)
Złota Piłka (2009)
Onze d’Or (2009)
Złota Piłka FIFA (2010)
Trofeo Pichichi (2010)
Złoty But (2010)
BIBLIOGRAFIA
Książki:
Apo, Alejandro, Y el fútbol contó un cuento. Buenos Aires (Alfaguara), 2007.
Beha, Oliviero y Di Caro, Andrea, Indagine sul calcio. Mediolan (Bur), 2006.
Brera, Gianni, Incontri e invettive. Mediolan (Longanesi), 1974.
Fontanarrosa, Roberto, Puro fútbol. Buenos Aires (Ediciones de la Flor), 2000.
Frieros, Toni, Leo Messi, el tesoro del Barça. Barcelona (Edecasa), 2006.
Galdeano, Arnau, Estimat Messi. Barcelona (Empúries), 2007.
Galeano, Eduardo, El fútbol a sol y sombra. Madryt (Siglo XXI de Espana Editores),
1995.
Grosso, Cristian, Futbolistas con historia(s). Buenos Aires (Ediciones Al Arco), 2007.
Hugo, Víctor y Perfumo, Roberto, Hablemos de fútbol. Buenos Aires (Planeta), 2006.
Luque, Xavier y Finestres, Jordi, El caso Di Stéfano, Barcelona (Península), 2006.
Maradona, Diego Armando, Yo soy el Diego. Barcelona (Planeta), 2001.
Sebreli, Juan José, La era del fútbol. Buenos Aires (Debolsillo), 2005.
Toro, Carlos, Anécdotas del fútbol. Madryt (La Esfera de los Libros), 2004.
Valdano, Jorge, El miedo escénico y otras hierbas. Madryt (Aguilar), 2002.
Vargas, Walter, Fútbol Delivery. Buenos Aires (Ediciones Al Arco), 2007.
Magazyny:
- El Gráfico, Buenos Aires
- Don Balón, Barcelona
Dzienniki:
Hiszpania
- El País
- El Mundo
- La Vanguardia
- El Periódico de Catalunya
- Marca
- AS
- Sport
- Mundo Deportivo
Argentyna
- La Nación
- Clarín
- Época
- Olé
- La Capital
Włochy
- Corriere della Sera
- La Gazzetta dello Sport
- La Repubblica
- Corriere dello Sport
Francja
- L’Équipe
- France Football
Anglia
- The Times
- The Guardian
Roczniki:
- Guía Marca de la Liga 2005 (Marca Revistas)
- Guía Marca de la Liga 2006 (Marca Revistas)
- Guía Marca de la Liga 2007 (Marca Revistas)
- Guía Marca de la Liga 2009 (Grupo Unidad Editorial)
- Guía Marca de la Liga 2010 (Grupo Unidad Editorial)
TV:
- Canal +
- TF1
- TyC
- Fox TV
Strony internetowe:
- www.fifa.com
- www.uefa.com
- www.afa.com.ar
- www.gloriosonewells.com.ar
- www.nob.com.ar
- www.rosariocentral.com
- www.fcbarcelona.com
- www.youtube.com
- www.lionelmessi.org
- www.liomessiwordpress.com
- www.messiadictos.com
PODZIĘKOWANIA
Dziękuję Leo Messiemu oraz jego rodzinie: Jorge, Celii, Rodrigo, Marceli. I, w
porządku pojawiania się w książce, podziękowania niech zechcą przyjąć również: Laure
Merle d’Aubigné, Bernat Puigtobella, Felix Riera, Montserrat Molons, Marta Selvas, Anna
Soldevila, Marcela Martínez, Claudio Martínez, Julio Lagos, Diego Torres, Fernando Solanas,
Asier del Horno, Pablo Zabaleta, Hugo Tocalli, Pancho Ferraro, Carlos Garaycochea, Carlos
Bilardo, Manuel Giménez, Dolores García, Fernando Niembro, Claudio Codina, Mariano
Bereznicki, Diego Schwarzstein, Cintia Arellano, Salvador Aparicio, Ernesto Vecchio, Adrián
Coria, Horacio del Prado, Roberto Perfumo, Alfio Basile, Santiago Segurola, Cristina Cubero,
José Miguel Terés, Gianluca Zambrotta, Álex García, Charly Rexach, Josep Maria Minguella,
Horacio Gaggioli, Frank Rijkaard, Jorge Valdano, Ton Vilalta Seco, Albert Torrescasana,
Ignacio Iraola, Analía Romano, Simon Flynn, Andrew Furlow, Najma Finlay, Nick Sidwell,
Sheli Rodney.
Z dedykacją dla Elviry, Lorenzo, Olmo, Aldy i Tullio.
Karta redakcyjna
Tytuł oryginału: Messi. La historia del chico que se convirtio´ en leyenda
Copyright © Luca Caioli, 2008, 2010, 2011
Copyright © for the Polish edition by Wydawnictwo Sine Qua Non 2011
Copyright © for the translation by Barbara Bardadyn 2011
Luca Caioli cover photo credit: Elvira Giménez