Prezentacja Prof. Stanisława Radowickiego 1,5 MB PDF File
Transkrypt
Prezentacja Prof. Stanisława Radowickiego 1,5 MB PDF File
ANTYKONCEPCJA DORAŹNA OCTAN ULIPRYSTALU Stanisław Radowicki Konsultant Krajowy w dziedzinie położnictwa i ginekologii Warszawa 24 lutego 2015 r. Fizjologia cyklu miesiączkowego „Okno płodności” Cykl miesiączkowy - zapłodnienie Okno płodności Zapłodnienie możliwe: – – Czas przeżycia plemników – do 120 godz. Czas przeżycia oocyta 5 dni przed owulacją 1 – 2 dni po owulacji Najwyższy odsetek zapłodnień – 2 dni przed owulacją – 12 – 24 godz. po owulacji Antykoncepcja doraźna Antykoncepcja doraźna – jednorazowe użycie leku lub przyrządu medycznego po niezabezpieczonym stosunku płciowym w celu zapobieżenia powstania ciąży „emergency contraception” „post-coital contraception” „morning after pill” Gemzell-Danielson K. Contraception 2013 Antykoncepcja doraźna - wskazania Sytuacja kliniczna Wskazania do antykoncepcji doraźnej Stosunek bez zabezpieczenia Gwałt Ciąża nie jest planowana Brak efektywnego zabezpieczenia, Prezerwatywa Rozdarcie, zsunięcie się, nieprawidłowe użycie Doustna antykoncepcja Ominięcie 3 lub więcej kolejnych tabletek (30 – 35 mcg EE) lub 2 lub więcej (20 mcg EE) Pierścień domaciczny / plaster Nieprawidłowa aplikacja, opóźnienie założenia, zbyt wczesne usunięcie Tabletki „progestagen only” Zbyt późne przyjęcie jednej lub więcej tabletek lub ominięcie tabletki Antykoncepcja parenteralna (domięśniowa, podskórna) Powyżej 14 tyg. od ostatniego podania Depo Provera Wkładka domaciczna Wydalenie wkładki, nieprawidłowe jej ułożenie Stosunek przerywany Wytrysk nasienia do pochwy lub na zewnątrz genitalia Metody naturalne Nieprawidłowe wyliczenie dni płodnych Kapp N. Contraception 2015 Antykoncepcja doraźna Rodzaje antykoncepcji doraźnej – – – – Metoda Yuzpe Dwumetylostilbestrol Danazol Estrogeny (wysokie dawki) Estrogeny skoniugowane Etynyloestradiol – Progestageny Lewonorgestrel – Specyficzne modulatory receptora estrogenowego (SPRM) Mifepristol (RU 486) Octan uliprystalu (ellaOne) – Wkładka domaciczna Zawierająca miedź Leki dostępne w Polsce Antykoncepcja doraźna - metody Lewonorgestrel („Escapelle) – Syntetyczny progestagen – Może być stosowany do 72 godzin (skuteczność - 85%) – Dawka podstawowa - 1,5 mg p.o. – można podwyższyć do 3,0 mg – Przeciwwskazania choroby wątroby choroba Crohn’a zaburzenia wchłaniania leki indukujące aktywność enzymów wątrobowych (przeciwpadaczkowe, antyretrowirusowe, przeciwgrzybicze, antybiotyki) Kapp N. Contraception 2015 Antykoncepcja doraźna - metody Lewonorgestrel („Escapelle) Mechanizmy działania – – – – – – – – – Opóźnia dojrzewanie pęcherzyka Zatrzymuje rozwój pęcherzyka (podany przed wyrzutem LH) Nie zapobiega owulacji - podany w momencie rozpoczęcia wzrostu LH Nie wpływa na receptywność endometrium ? Nie wpływa na procesy zapłodnienia Nie wpływa na funkcję ciałka żółtego Nie wpływa na motorykę jajowodów Zmienia gęstość śluzu szyjkowego Podany w ciąży nie wpływa na jej przebieg i nie uszkadza płodu Lalitkumar P. Best. Pract. Res. Clin. Endo. Metab. 2014 Antykoncepcja doraźna - rodzaje Specyficzne modulatory receptora progesteronowego (SPRM) – Mifepriston (RU-486) Antagonista progesteronu Dawkowanie: 25 – 50 mg p.o. Do 120 godzin (skuteczność – 90%) Dostępny: Chiny, Rosja, Francja ? – Uliprystal octan („Ella One”) Dawkowanie: 30 mg tabl. p.o. Do 120 godzin (skuteczność – 98%) Lalitkumar P. Best. Pract. Res. Clin. Endo. Metab. 2014 Specyficzne modulatory receptora progesteronowego (SPRM) budowa chemiczna Asoprysnil Telapriston octan Uliprystal octan Onapriston Mifepriston Progesteron Antagonista Agonista SPRM Mezoprogestageny Bouchard P. Fertil. Steril. 2011 Mechanizm działania progesteronu połączenie progesteronu z receptorem zmiana konfiguracji receptora połączenie progesteronu z kompleksem białkowym połączenie z „progesterone response elements” - promotor genu docelowego połączenie z koaktywatorami Scaprin M.M. 2009 Selektywne modulatory receptora progesteronowego (SPRM) Wiązanie się z receptorem progesteronowym Scaprin M.M. 2009 Antykoncepcja doraźna Specyficzne modulatory receptora progesteronowego mechanizm działania Antykoncepcja doraźna octan uliprystalu Octan uliprystalu Doustna dawka jednorazowa - 30,0 mg Okres półtrwania – 32 godz. Stężenie maksymalne po: 0,5 – 3,0 godz. Łączy się z białkami krwi: 97,0 – 99,5% Wydalany – kał 90% mocz 10% Stężenie prolaktyny niewielki wzrost Obniżenie stężenia estradiolu i progesteronu Stężenie hormonów tarczycy (TSH, FT4) oraz ACTH – w granicach normy Murdoch M. Obstet. Gyn. 2014 Antykoncepcja doraźna Octan uliprystalu (1) Mechanizmy działania – Hamowanie pęknięcia pęcherzyka Podanie przed wyrzutem LH – 100% leczonych Średnica pęcherzyka ≥ 18 mm: pęknięcie pęcherzyka przesunięte o 5 – 6 dni Podanie z chwilą rozpoczęcia wyrzutu LH – 79% leczonych Podanie w dniu piku LH - pęknięcie pęcherzyka przesunięte o 24 – 48 godz. Zahamowanie pęknięcia pęcherzyka – 8% leczonych Lalitkumar P. Best. Pract. Res. Clin. Endo. Metab. 2014 Antykoncepcja doraźna Octan uliprystalu (2) Mechanizmy działania – W doustnej dawce jednorazowej (30,0 mg) nie wykazuje działania na endometrium – Podanie we wczesnej ciąży nie upośledza jej przebiegu i nie wpływa na rozwój płodu – Odsetek ciąż po leczeniu 1,4% Lalitkumar P. Best. Pract. Res. Clin. Endo. Metab. 2014 Antykoncepcja doraźna Octan uliprystalu Działania niepożądane – – – – Wydłużenie cyklu miesiączkowego o 1 – 2 dni (86%) Bóle głowy (19%) Bolesne miesiączki (12%) Nudności (10%) Lalitkumar P. Best. Pract. Res. Clin. Endo. Metab. 2014 Antykoncepcja doraźna Uliprystal a masa ciała Glasier A. Contraception 2011 Antykoncepcja doraźna - uwagi praktyczne Antykoncepcja doraźna uwagi praktyczne Po podaniu antykoncepcji doraźnej zaleca się stosowanie niehormonalnych środków antykoncepcyjnych aż do następnej miesiączki Przy podaniu octanu uliprystalu nie należy stosować leków zwiększających pH w soku żołądkowym (inhibitory pompy protonowej, leki przeciw nadkwasocie, antagoniści receptorów H2) Podanie kobiecie karmiącej octanu uliprystalu wymaga zaprzestania karmienia piersią przez 36h Podanie lewonorgestrelu kobiecie karmiącej wymaga zaprzestania karmienia piersią przez 24h BMI ≥30 kg/m² zmniejsza 3-krotnie skuteczność antykoncepcji doraźnej