docLand art
download 
Reklamacja Transkrypt
Land art
Sztuka XX wieku wprowadzenie Wykład przygotowujący do konkursu Do czterech razy sztuka! Autor: Katarzyna Mądrzycka-Adamczyk P IE R W S Z A P O Ł O W A X X W IE K U DEKADA WYDARZENIE Przed 1900 1839 pierwsze zdjęcie wykonane na płytce miedzianej przez Daguerre’a 1895 pierwszy film pokazany publicznie nakręcony przez braci Lumiére 1900-1909 1903-1905 wojna rosyjsko-japońska 1903 pierwszy lot samolotem z silnikiem spalinowym skonstruowany przez braci Wright 1903 Nagroda Nobla dla Marii SkłodowskiejCurie w dziedzinie fizyki 1905 rewolucja rosyjska 1905 Literacka Nagroda Nobla dla Henryka Sienkiewicza 1908 rusza produkcja seryjna samochodów Ford 1910-1919 1911 Nagroda Nobla dla Marii SkłodowskiejCurie w dziedzinie chemii 1914 –1918 I Wojna Światowa 1917 rewolucja w Rosji 1918 odzyskanie niepodległości przez Polskę 1920-1929 1924 Literacka Nagroda Nobla dla Władysława Reymonta 1929 kryzys w USA 1930-1939 Adolfa Hitlera w Niemczech; Józef Stalin w ZSRR; Benito Mussolini we Włoszech 1939 wybuch II Wojny Światowej 1940-1949 1944 – wybuch Powstania Warszawskiego 1945 – zakończenie II Wojny Światowej Kierunki w sztuce I połowy XX wieku Fowizm Ekspresjonizm Kubizm Futuryzm Dadaizm Surrealizm Neoplastycyzm Konstruktywizm Kierunki w sztuce I połowy XX wieku Fowizm Ekspresjonizm Kubizm Futuryzm Dadaizm Surrealizm Neoplastycyzm Konstruktywizm 1905 Barbarzyńskie i pełne 18 naiwności października - 25 listopada zabawy dziecka, któremu w prezencie gwazdkowym III Salon Jesienny podarowano pudełko farbek. (Marcel Nicolle Le Journal de Rouen) Prostota tych popiersi zaskakuje wśród tej orgii czystych tonów. Rzec by można – Donatello wśród dzikich bestii! (Louis Vauxcelles Gil Blas) Puszka żółtej farby została wylana na głowy publiczności! (Camille Mauclair Le Figaro) Rzeźba autorstwa Alberta Marqueta Grupa fowistów w słynnej sali "dzikich bestii” Fowizm Caspar David Friedrich, Kobieta przy oknie, 1822 Henri Matisse, Otwarte okno, 1905 Fowizm Chardin, Martwa natura z granatami i winogronami, 1763 Paul Cezanne, Stół, serweta i obrus, 1895-1900 Henri Matisse, Martwa natura, 1905 Fowizm H. Matisse, Deser, 1897 H. Matisse, Czerwony Pokój (Harmonia Czerwieni), 1908 Fowizm C. Monet, Kobieta w zielonej sukni, 1866 H. Matisse, Portret kobiety w kapeluszu, 1905 Fowizm • barwy czyste • silne kontrasty barwne / temperaturowe / dopełnieniowe / symultaniczne (równoczesne) • repetycja barwna / powtarzanie tych samych tonów barwnych • barwy sugestywne, niezależne od rzeczywistych / abstrakcyjne • synteza światła i barwy / jasność (światło) uzyskane dzięki barwie • światło rozproszone • źródło światła trudne do zidentyfikowania • brak tradycyjnego modelunku / światłocień umowny • światło i cień odzwierciedlane różnicami barw (ciepłe-zimne), a nie walorem H. Matisse, Portret kobiety w kapeluszu, 1905 Fowizm „Moim zdaniem, ekspresja nie znajduje wyrazu w uczuciu, które płonie w twarzy lub jest ewidentne dzięki gwałtownym gestom. Jest ona w całej dyspozycji obrazu”. (Henri Matisse) Fowizm Henri Matisse, Taniec,1910 Fowizm Najważniejsze • • • • • 1905 początek – pierwsza wystawa fr. le fauve oznaczaja dziką bestię kolor/płaszczyzna barwna – najważniejszy środek wyrazu Ekspresja barwna – krzyczy kolor! Nie namalowana postać Synteza/uproszczenie kształtów • Przedstawiciele: – Henri Matisse wym. [onri matis] – Andre Derain wym. [onre dirę] – Maurice Vlaminck wym. [moris flamik] – Raoul Dufy wym. [raul daf]] Kierunki w sztuce I połowy XX wieku Fowizm Ekspresjonizm Kubizm Futuryzm Dadaizm Surrealizm Neoplastycyzm Konstruktywizm Ekspresjonizm „ … to połączenie czerwonego ugru, smutnej przytłumionej zieleni i czarnych kresek otaczających konturem sprawia wrażenie udręki, która ogarnia czasem moich współtowarzyszy niedoli – wrażenie zwane »czarno-czerwonym«…” Vincent Van Gogh Autoportret z obciętym uchem i fajką, 1889 Vincent Van Gogh Nocna kawiarnia, 1888 Vincent van Gogh jest przedstawicielem postimpresjonizmu, ale jego twórczość zapoczątkowała ekspresjonizm Ekspresjonizm „Nowa niemiecka sztuka • odrealniony kolor chciała krzyczeć tak • świadoma deformacja postaci donośnie, jak przerażona mająca na postać celu przekazanie światem ze słynnego emocji obrazu twórcyMuncha.” (Waldemar Baraniewski) James Sidney Ensor, Intryga, 1890 Protoeksprsjonizm Edward Munch, Krzyk, 1895 Ekspresjonizm Grupa Die Brücke Grupa Der Blaue Reiter Ekspresjonizm Grupa Die Brücke • Die Brücke (most) • łączy to, co zewnętrzne i wewnętrzne, • most między przeszłością i przyszłością • powstała w 1905 roku w Dreźnie • członków nie wiązały ścisłe założenia programowe • wspólne hasła rewolucyjności i buntu, młodzieńczej niezgody na rzeczywistość • członkowie: • Karl Schmidt-Rottluff • Erich Heckel • Ernst Ludwig Kirchner • Max Pechstein • Emil Nolde • Otto Mueller (Műller) Ernst Ludwig Kirchner: Grupowy portret,1926 Ekspresjonizm • krytyczny stosunek do otaczającej rzeczywistości (mieszczaństwo) • postać ludzka pozbawiona cech indywidualnych • reprezentant grupy społecznej / pewnego typu moralności • próba wyzwolenia się poprzez sztukę z tego co zewnętrzne • odrzucano piękno jako cel (narzucone fałszuje prawdziwą sztukę) • uprawiali malarstwo, grafikę, rzeźbę • 1913 roku stowarzyszenie zostaje rozwiązane Grupa Die Brücke Ernst Ludwig Kirchner, Fragment programu „die Brücke”, 1906 Ekspresjonizm Grupa Die Brücke Ernst Ludwig Kirchner Malarz i modelka, 1906 Erich Heckel Śpiący Pachstein, 1910 Ekspresjonizm Grupa Die Brücke Vincent van Gogh Autoportret z zabandażowanym uchem, 1889, Protoeksprsjonizm Ernst Ludwig Kirchner Autoportret jako żołnierz, 1914 Vincent van Gogh Autoportret z obciętym uchem i fajką, 1889, Ekspresjonizm Grupa Die Brücke Ernst Ludwig Kirchner Nollendorfplatz, 1912 Ernst Ludwig Kirchner Elisabethufer (Berlin) , 1913 Piero della Francesca, Idealne miasto (1475) Ekspresjonizm Grupa Die Brücke Ernst Ludwig Kirchner, Friedrichstrasse w Berlinie, 1914 Miasto, tłum – fałsz, kłamstwo, pozory. Ernst Ludwig Kirchner, Potsdamer Platz, 1914 Ekspresjonizm Grupa Die Brücke Emil Nolde, Żywot Chrystusa, 1911/1912 Matthias Grunewald, Ołtarz z Isenheim, 1515 Ekspresjonizm Grupa Der Blaue Reiter • Die Blaue Reiter (Błękitny Jeździec) • należeli do niej m. in. : • Wassily Kandinsky [wassili kandinski] • Paul Klee [pol kle] • Franz Marc [franc mark] • August Macke [ogust make] • Alexej von Jawlensky [aleksiej fon jawlenski] • zerwanie ze sztuką odwzorowującą • sztuka subiektywna, przedstawiająca wnętrze artysty, jego indywidualną percepcję świata W. Kandinsky, Okładka Almanachu Der Blaue Reiter, 1911 Ekspresjonizm Grupa Der Blaue Reiter Główne źródła deformacji: • uczucia i emocje doznawane przez twórcę dzieła • odrzucenie perfekcjonizmu formalnego na rzecz instynktownych impulsów, subiektywnych, głęboko przeżywanych emocji • chęć uwolnienia się od powierzchowności i zewnętrzności, która kryje prawdę i piękno • zniesienie granic między dziedzinami sztuki (malarstwo i muzyka) • uwolnienia się od fałszów społecznych, politycznych i psychologicznych Ekspresjonizm EKSPRESJONIZM Grupa Der Blaue Reiter Maurice de Vlaminck, Restauracja w Bougival, 1905 FOWIZM Wassily Kandinsky Arabowie I, 1909 André Derain, Most Londyński, 1906 Ekspresjonizm Grupa Der Blaue Reiter „Życie duchowe może być graficznie przedstawione jako duży trójkąt ostrokątny, podzielony horyzontalnie na nierówne części” (Wassily Kandinsky) Treści duchowe • za pośrednictwem sztuki abstrakcyjnej • czyste środki plastyczne jako ekwiwalent uczuć Malować tak jak ptak śpiewa. Ekspresjonizm (W. Kandinsky) Grupa Der Blaue Reiter Sztuka Kandinsky’iego miała wywołać u widza czysto estetyczne emocje „Przedmiot może zatem być w obrazie, albo może go i nie być” (Wassily Kandinsky) Wassily Kandinsky Akwarela abstrakcyjna, 1910 Ekspresjonizm Grupa Der Blaue Reiter Kształty? Geometryczne uproszczone Kolor? Odrealniony • człowiek zatracił bezpośredniość widzenia • powinniśmy uczyć się patrzeć od zwierząt • zwierzęta traktowane w sposób antropomorficzny (uczłowieczone) Franz Marc Niebieski Koń I, 1911 Ekspresjonizm Grupa Der Blaue Reiter Franz Marc Duże niebieskie konie, 1911 Franz Marc Małe niebieskie konie, 1911 Franz Marc Wieża niebieskich koni, 1913 Ekspresjonizm Najważniejsze • • • • • • Ekspresja w trakcie tworzenia Intensywne kolory Zdeformowane kształty Emocje/życie wewnętrzne jako punkt wyjścia twórczości Przedstawiciele protoekspresjonizmu: – James Ensor wym [dżejms ensor] – Edward Munch wym. [edward munk] – Vincent van Gogh wym. [wincent wan gog] Przedstawiciele ekspresjonizmu: Grupa Die Brücke – Erich Heckel wym. [eryk hekel] – Ernst Ludwig Kirchner wym. [ernst ludwig kirśner] – Karl Schmidt-Rottluff wym. karl szmit-rotluf] – Emil Nolde wym. [emil nolde] Grupa Der Blaue Reiter – Franz Marc wym. [franc mark] – Oscar Kokoschka wym. [oskar kokoszka] Kierunki w sztuce I połowy XX wieku Fowizm Ekspresjonizm Kubizm Futuryzm Dadaizm Surrealizm Neoplastycyzm Konstruktywizm Kubizm • 1906-1909 faza prekubistyczna (zwana też Cezannowską) • 1909-1911 faza analityczna • 1911-1912 faza hermetyczna (sporna) • 1912-1914 faza syntetyczna Kubizm • uważany za pierwszy niekwestionowany kierunek awangardy plastycznej XX wieku • zrewolucjonizowany sposób pojmowania i przedstawiania przedmiotu i przestrzeni • całkowite odrzucenie tradycyjnej stosowanej od renesansu perspektywy • nazwa „kubizm” powstała pomiędzy rokiem 1908 a 1909 • nazwa od francuskiego słowa le cube: kub, kostka sześcienna, sześcian • za twórców uważa się Pablo Picassa i Georges Braque’a Braque Picasso 1 882 1 963 1 881 1 973 1 9 1 1 -1 9 1 4 Kubizm Kubizm le cube kub, kostka sześcienna, sześcian Jako pierwszy użył tej nazwy paryski krytyk Louis Vauxcelles, w gazecie „Gil Blas” pisząc o wystawie Braque’a: Posługując się straszliwym uproszczeniami konstruuje metalicznych, zdeformowanych nieboraków. Gardzi formą, sprowadza wszystko, krajobraz, postaci, domy do schematów geometrycznych, do kubów. G. Braque, Wielki akt, 1908 Kubizm 1907 duża wystawa w Paryżu zmarłego rok wcześniej Paula Cezanne’a Zaprezentowanie szerokiej publiczności znacznej części prac artysty, który pisał w liście z 1904 r. do Emila Bernarda: Paul Cezanne, Bibemus Quarry, 1895 ”Trzeba odszukać w naturze cylindry, kule i stożki, umieścić wszystko we właściwej perspektywie tak, aby każda strona przedmiotu, każda płaszczyzna ciążyły ku jednemu, centralnemu punktowi”. Kubizm • Przytłumiony koloryt • Zgeometryzowane przedstawienie przedmiotów • Brak przestrzeni 1907 duża wystawa w Paryżu zmarłego rok wcześniej Paula Cezanne’a Zaprezentowanie szerokiej publiczności znacznej części prac artysty, który pisał w liście z 1904 r. do Emila Bernarda: Paul Cezanne, Bibemus Quarry, 1895 ”Trzeba odszukać w naturze cylindry, kule i stożki, umieścić wszystko we właściwej perspektywie tak, aby każda strona przedmiotu, każda płaszczyzna ciążyły ku jednemu, centralnemu punktowi”. Braque, Wiadukt w Estaque, 1908 Kubizm Faza prekubistyczna (Cezannowska) (1906-1909 ): Geometryczne uproszczone Kształty? Kolor? Perspektywa zbieżna? Granica między tłem a przedmiotem? Braque, Kosciół w Carrieres Saint Denis, 1908 Przytłumiony Brak Zatarta Braque, Krajobraz z l’Estaque, 1910 Kubizm Faza prekubistyczna (Cezannowska) (1906-1909 ): • nie jest jeszcze obrazem w pełni kubistyczny: • pełen ekspresji sposób malowania • zapis różnych inspiracji • brak spójności • poszukiwania • duża ilość szkiców malarskich i rysunkowych do obrazu • wielokrotnie przemalowywany • według Picassa obraz jest nieskończony • brak złudzenia przestrzeni • postaci uproszczone i sprowadzone do form Picasso, Panny z Awinionu, 1907 wpływ rzeźby afrykańskiej oraz iberyjskiej (syryjskiej) Kubizm Faza prekubistyczna (Cezannowska) (1906-1909 ): Picasso, Portret Gertrudy Stein, 1905-1906 Paul Cézanne Pani Cézanne w niebieskim 1889-90 (fragment) Kubizm Faza prekubistyczna (Cezannowska) (1906-1909 ): • znaczne uproszczenie kształtów i geometryzacja, • wszystkie obserwowane kształty sprowadzone do prostych form brył geometrycznych: – walca – stożka – kuli Picasso, Wazon kieliszek i książka, 1908 Picasso, Stół z chlebem i misą owoców, 1909 Kubizm Faza prekubistyczna (Cezannowska) (1906-1909 ): Piero della Francesca Legenda krzyża ok.1460 Picasso, Fabryka w Horta de Ebbo, 1909 Odrzucenie renesansowej perspektywy zbieżnej Picasso, Horta de Ebro, 1909 Kubizm Faza prekubistyczna (Cezannowska) (1906-1909 ): Picasso, Trzy kobiety 1908 Picasso, Mandolinistka, 1909 r. Kubizm Faza prekubistyczna (Cezannowska) (1906-1909 ): • wpływ rzeźby afrykańskiej i malarstwa Cezanne’a • ruchome widzenie (Cezanne) • przestrzeń względna – uzależniona od obserwatora i punktu widzenia • odejście od perspektywy zbieżnej • deformacja nie jest na tyle duża, żeby nie rozpoznać przedstawionego przedmiotu • nie można wyizolować przedmiotów od tła • znaczne uproszczenie kształtów i geometryzacja – sprowadzone do prostych form brył geometrycznych: – walca – stożka – kuli • ograniczenie gamy barwnej • obrazy o charakterze monochromatycznym • odchodzi się od koloru lokalnego • zanikanik wątków emocjonalne i liryczne • Picasso i Braque tworzą oddzielnie Braque, Szklanka na stole, 1909-10 Picasso, Stół z chlebem i misą owoców, 1909 Faza prekubistyczna Faza analityczna G. Braque, Gitara i kompotierka, 1909 G. Braque, Mandora, 1910 Kubizm Faza analityczna (1909-1911) • inspiracja Cezanne’em • przedmiot z wielu punktów widzenia • dezintegracja motywów – przedmioty trudno lub wcale czytelne • rozczłonkowanie • rozedrganie • przenikające się wzajemnie form • wprowadzenie nieprzedstawiających kresek • kolorystyka ograniczona, monochromatyczna • różne sposoby nadania zwartości kompozycji: • obraz w owalu • nieprzedstawiające piony i poziomy powtarzające ramy obrazu, Picasso, Poeta, 1910 porządkujące układ rozbitych elementów • zagęszczenie elementów w centrum obrazu dla bardziej zwartej Picasso, Kobieta w fotelu, kompozycji 1910 Kubizm Faza analityczna (1909-1911) G. Braque, Dziewczyna z mandoliną, 1910 Kubizm analityczny P. Picasso, Portret Kahnweilera,1910 rozbicie przedmiotu na drobne, niespójne fragmenty Analiza-rozbicie Kubizm Faza hermetyczna (1911-1912) • dotyczy tylko twórczości Picassa i Braque’a, którzy przez pewien czas pracowali razem • wprowadzenie liter, imitacji materii, gazet czy tapet (collage), tzw. pewniki (certitudes) • przedmiot zlewa się z tłem • różnorodność profili • stonowana kolorystyka • zanikają „kuby” Pablo Picasso, Martwa natura z wyplatanym krzesłem,1912 Braque, Portugalczyk, 1911–1912 Kubizm Faza syntetyczna (1912-1914) • odejście od problematyki sposobu widzenia zainspirowana Cezanne’em (brak „kubów”) • akcentowanie obecności przedmiotów, ale nie ich wierne odwzorowanie • uproszczony wizerunek na podstawie wiedzy artysty o danym przedmiocie • ostateczne zerwanie z odwzorowaniem czy naśladownictwem natury • pewniki (certitudes) Braque, Skrzypce i fajka, 1913-14 Braque, Stół muzyka, 1913 Picasso, Martwa natura ze skrzypcami 1913-14 Kubizm Faza syntetyczna (1912-1914) Braque, Szkło i skrzypce, 1913 Kubizm syntetyczny synteza niewielu swobodnie uznanych elementów Synteza-uproszczenie P. Picasso, Martwa natura ze skrzypcami, 1913-14 Kubizm analityczny Kubizm syntetyczny Braque, Skrzypce i paleta, 1909-10 Braque, Martwa natura ze skrzypcami, 1914 Pablo Picasso, Guernica, 1937 Picasso namalował Guernikę, po zbombardowaniu przez żołnierzy niemieckich baskijskiego miasteczka Guernica, co miało miejsce podczas hiszpańskiej wojny domowej. Kubizm Leonardo da Vinci, Mona Lisa, 1503-08 „Mona Lisa kubizmu” (André Salmon) Jean Metzinger, Popołudniowa kawa, 1911 Kubizm zwany TUBISTĄ nie KUBISTĄ Ferdynand Léger, Akty w lesie , 1910-11 Ferdynand Léger, Budowniczy, 1950 Kubizm Najważniejsze • • Dzieli się na 3 bądź 4 fazy: • Faza prekubistyczna (Cezannowska) – uproszczone zgeometryzowane formy, dwa punkty widzenia • Faza analityczna – obserwacja z kilku punktów widzenia, uproszczone zgeometryzowane formy • Faza hermetyczna (sporna) – pojawiają collage, litery (tzw. pewniki) • Faza syntetyczna – przedstawienie wiedzy/odczuć/skojarzeń o przedmiocie nie obserwacji wzrokowej Przedstawiciele: • Pablo Picasso [pablo pikasso] • George Braque [żorż brak] • Ferdynand Leger [ferdynand leżer] • Jean Metzinger [żan mecinger] Kierunki w sztuce I połowy XX wieku Fowizm Ekspresjonizm Kubizm Futuryzm Dadaizm Surrealizm Neoplastycyzm Konstruktywizm Futuryzm Umberto Boccioni, Stany umysłu: Pożegnania 1911 Futuryzm Kształty? Kolor? Perspektywa zbieżna? Granica między tłem a przedmiotem? Umberto Boccioni, Ulica wchodzi do domu 1911 Geometryczne zdeformowane Odrealniony Brak Zatarta Futuryzm Umberto Boccioni, Butelka otwarta na przestrzeń, 1912 Futuryzm Umberto Boccioni, Jedyna forma ciągłości w przestrzeni, 1913 Futuryzm Luigi Russolo, Pędzący automobil, 1912 Luigi Russolo, Bunt, 1912 E. Mach, Fale uderzeniowe wytworzone przez pocisk podążający prostą linią w powietrzu, 1887, mikrofotografie Futuryzm Edgar Degass, Falsestart, 1869-70 Umberto Boccioni, Elastyczność (synteza ruchu galopującego konia), 1912 Umberto Boccioni, Szarża, 1915 Carlo Carra, Czerwony jeździec, 1913 Futuryzm symultaniczność - równoczesność Etienne – Jules Marey, zdjęcie rejestrujące lecącego ptaka Giacomo Balla, Lot jaskółki, 1913 Futuryzm symultaniczność - równoczesność Giulio i A. Bragagl Róże, 19 Giacomo Balla, Dynamizm psa na smyczy, 1912 Futuryzm Etienne – Jules Marey, zdjęcie rejestrujące biegnącego człowieka symultaniczność - równoczesność Giacomo Balla, Dziewczynka biegająca po balkonie, 1912 Futuryzm Gino Severini, Błękitna tancerka, 1912 Futuryzm Najważniejsze • • • • • początek Włochy 1909 nie tylko kierunek czy styl w sztuce, tylko ruch artystyczny można być futurystą, nie będąc artystą – wystarczy utożsamiać się z określonym poglądem na świat gloryfikacja miasta, szybkości, maszyny, techniki, nowoczesności „ryczący samochód jest piękniejszy niż Nike z Samotraki” • Przedstawiciele futuryzmu: – – – – Umberto Boccioni [umberto boczioni] Giacomo Balla [dżakomo balla] Gino Severini [dżino sewerini] Luigi Russolo [luidzi russolo] Kierunki w sztuce I połowy XX wieku Fowizm Ekspresjonizm Kubizm Futuryzm Dadaizm Surrealizm Neoplastycyzm Konstruktywizm Dadaizm Leonardo da Vinci, Mona Lisa, 1503-08 Marcel Duchamp, L.H.O.O.Q 1919 Man Ray, Rrose Selavy (Marcel Duchamp), 1921 Dadaizm ready-mades Marcel Duchamp, Suszarka do butelek, 1914 Marcel Duchamp, Koło rowerowe, 1913 Marcel Duchamp, Fontanna, 1917 Dadaizm Marcel Duchamp, Muzeum w walizce, 1941 Dadaizm Marcel Duchamp, Panna młoda rozebrana przez swych kawalerów, jednak, (Wielka szyba) 1915 - 1923 Dadaizm Najważniejsze • • • • • trwał pomiędzy latami 1916 – 1923 fr. dada – drewniana zabawka, konik, pierwsze „słowa” dziecka ruch artystyczny absurd i prowokacja sprzeciw przeciwko czasom, w których żyli (I WŚ), ale też przeciw konwencjom, zasadom w sztuce i dotychczasowemu pojmowaniu piękna • Przedstawiciele dadaizmu: – Marcel Duchamp [marsel diszamp] – Francis Picabia [fransis pikabia] – Man Ray [men rej/men raj] – Tristan Tzara [tristan tcara] – Kurt Schwitters [kurt szwiters] Kierunki w sztuce I połowy XX wieku Fowizm Ekspresjonizm Kubizm Futuryzm Dadaizm Surrealizm Neoplastycyzm Konstruktywizm Surrealizm Gdzie to się może zdarzyć Salvador Dali, Trwałość pamięci, 1931 We śnie Surrealizm Salvador Dali, Miękka konstrukcja z gotowaną fasolą, 1936 Salvador Dali, Płonąca żyrafa, 1937 Surrealizm René Magritte, Terapeuta, 1937 René Magritte, Kochankowie, 1928 Surrealizm René Magritte, Golkonda, 1953 Surrealizm Joan Miró, Pan, pies i cień, 1949 Joan Miró, Holenderskie wnętrze Surrealizm Giorgio de Chirico, Rozkosze poety, 1917 Zaburzona odrealniona perspektywa Postaci – manekiny Długie cienie Giorgio de Chirico, Hektor i Andromeda, 1917 Surrealizm Max Ernst, Matka Boska karcąca Dzieciątko, 1926 Max Ernst, Słoń Celebes, 1921 Surrealizm Meret Oppenheim, Filiżanka, spodek i łyżka/ Futrzane śniadanie, 1933 Surrealizm Najważniejsze • • • • • • • • narodził się w Paryżu w 1924 ruch artystyczno –intelektualny obejmował oprócz sztuk plastycznych także literaturę, teatr i film. surrealizm/nadrealizm czerpie z podświadomość, snów bunt przeciwko stereotypom i ograniczeniom myślenia dążenie do przełamywania reguł i schematów w sztuce nierealna tematyka w realistycznej konwencji obrazy surrealistyczne są tajemnicze i fantastyczne, czasem groźne i przejmujące • Przedstawiciele surrealizmu: – Salvador Dali [salwador dali] – René Magritte [rene magrit] – Joan Miró [żan miro] – Giorgio de Chirico [ żorżio de kirico] – Hans Arp [hans arp] – Max Ernst [maks ernst] Sztuka abstrakcyjna • łac. abstractio - oderwany, ogólny • formy oderwane od rzeczywistości • nie naśladujące • nie przedstawiające • rzeczywistość może, ale nie musi być inspiracją Geometryczna Sztuka abstrakcyjna Niegeometryczna Abstrakcja niegeometryczna Wassily Kandinsky, Akwarela abstrakcyjna 1910 Abstrakcja geometryczna Kazimierz Malewicz, Czarny kwadrat na białym tle, 1915 Kierunki w sztuce I połowy XX wieku Fowizm Ekspresjonizm Kubizm Futuryzm Dadaizm Surrealizm Neoplastycyzm Konstruktywizm Neoplastycyzm Piet Mondrian, Kompozycja z czerwonym, niebieskim i żółtym, 1921 Piet Mondrian, Kompozycja nr 10 1939 - 1932 Neoplastycyzm Piet Mondrian, Brodway Boogie – Woogie, 1942 - 43 Neoplastycyzm Gerrit Thomas Rietveld, Willa Schroedera w Utrechcie, 1924 Gerrit Thomas Rietveld, Fotel czerwono – niebieski, 1921 Neoplastycyzm Najważniejsze • • • • • • • • powstał w Holandii w latach 20. twórca i główny przedstawiciele Piet Mondrian podstawowe elementy: – dwie proste linie (pion i poziom) – 3 kolory podstawowe – żółty, niebieski i czerwony – 3 niekolory – biel, czerń i szarość piony: dynamiczność - męskość poziom: statyczność - kobiecość brak zbędnych dekoracji podstawa kompozycji to jest rygor, matematyczny porządek i reguła obejmował wszystkie dziedziny sztuki, także architekturę i projektowanie mebli Kierunki w sztuce I połowy XX wieku Fowizm Ekspresjonizm Kubizm Futuryzm Dadaizm Surrealizm Neoplastycyzm Konstruktywizm Konstruktywizm 1905 rewolucja rosyjska 1914 –1918 I Wojna Światowa 1917 rewolucje rosyjska (lutowa, październikowa) 1918 odzyskanie niepodległości przez Polskę 3 walczące siły: biali, czerwoni i czarni (zwolennicy monarchii, bolszewicy, anarchiści) El Lisickij, Czerwonym klinem uderz w białych, 1920 Konstruktywizm Wladimir Tatlin, Pomnik III Międzynarodówki, 1919 - 1920 Konstruktywizm Id e e tw o r z e n ia fu n k c jo n a ln e j a r c h ite k tu r y i n o w o c z e s n e g o , p r a k ty c z n e g o w z o r n ic tw a p r o p a g o w a ła n ie m ie c k a u c z e ln ia B auhaus w Weimarze w Niemczech. J e d n y m z je j n a u c z y c ie li b y ł Was s ily K andins ky. Konstruktywizm Walter Gropius, Budynek wielorodzinny na osiedlu Hansaviertel w Berlinie Konstruktywizm Walter Gropius, Fotel i sofa Konstruktywizm Najważniejsze • • powstał w 1913 w Rosji abstrakcyjne, geometryczne formy wykorzystywane w sposób przemyślany i zdyscyplinowany • w ścisłym związku z przemysłowym wzornictwem, typografią, architekturą i modą • funkcjonalność i wygoda, brak niepotrzebnej dekoracyjności • Przedstawiciele: – Wladimir Tatlin – Aleksander Rodczenko – Lazar Markowicz Lisickij (El Lisickij) D R U G A P O Ł O W A X X W IE K U DEKADA WYDARZENIE 1950-1959 1953 śmierć Stalina 1960-1969 1961 budowa Muru Berlińskiego 1961 pierwszy człowiek w kosmosie 1969 lądowanie na księżycu 1970-1979 1978 wybór Karola Wojtyły na papieża 1980-1989 1980 Literacka Nagroda Nobla dla Czesława Miłósza 1981 stan wojenny w Polsce 1983 Pokojowa Nagroda Nobla dla Lecha Wałęsy 1989 upadek komunizmu w Polsce 1990-1999 1991 upadek ZZSR 1992 utworzenie Unii Europejskiej 1996 Literacka Nagroda Nobla dla Wisławy Szymborskiej 2000 2001 atak terrorystyczny na World Trade Centre 2004 Polska wkracza do Unii Europejskiej Kierunki w sztuce po II Wojnie Światowej II połowy XX wieku Informel Happening Popular art Optical art Minimal art Land art Konceptualizm Hiperrealizm Informel ważny nie tylko obraz ale i akt tworzenia Jackson Pollock, Kompozycja 12, 1952 Informel ważny nie tylko obraz ale i akt tworzenia Informel Najważniejsze • • • • obejmuje wszystkie rodzaje abstrakcji niegeometrycznej w malarstwie, powstałe po II wojnie i mające charakter spontanicznej, żywiołowej wypowiedzi we Francji – taszyzm w USA – action painting Najwybitniejszym przedstawiciel – Jackson Pollock Kierunki w sztuce po II Wojnie Światowej II połowy XX wieku Informel Happening Popular art Optical art Minimal art Land art Konceptualizm Hiperrealizm Happening Tadeusz Kantor, Lekcja anatomii wedle Rembrandta 1969 Tadeusz Kantor, Panoramiczny happening morski,1967 Happening Najważniejsze • ang. happening zdarzenie • pewna twórcza prowokacja, umożliwiająca odbiorcy autentyczne przeżywanie i doświadczanie sytuacji twórczej • jeden z celów to zaangażowanie przeciętnego widza, co miało włączyć sztukę w zwyczajne życie Kierunki w sztuce po II Wojnie Światowej II połowy XX wieku Informel Happening Popular art Optical art Minimal art Land art Konceptualizm Hiperrealizm Popular art Cleas Oldenburg, Ogryzek 1992 Popular art Andy Warhol, Marylin Monroe, 1967 Andy Warhol, Puszka zupy Campbella Popular art Roy Lichtenstein, Pocałunek V, 1964 Roy Lichtenstein, Młoda dziewczyna z piłką, 1961 Popular art Najważniejsze • • ang. polular art. sztuka popularna, pop-art pojawił się Anglii w 1956, potem przedostał się do Paryża i Stanów Zjednoczonych • cel to zwrócenie uwagi na współczesny obraz cywilizacyjnego świata zalewanego masową produkcją, tanią rozrywką, bez sfery duchowej i prawdziwych uczuć • cytaty ze świata reklamy, komiksu • wykorzystywali techniki drukarskie, seryjne • Przedstawiciele kierunku: – Andy Warhol [andy łorhol] – Cleas Oldenburg [kleas oldenburg] – Roy Lichtenstein [roj lihtensztajn] – César [sezar] Kierunki w sztuce po II Wojnie Światowej II połowy XX wieku Informel Happening Popular art Optical art Minimal art Land art Konceptualizm Hiperrealizm Optical art Victor Vasarely, Kompozycje Optical art Bridget Riley Koło przyśpieszenia, 1961 Optical art Najważniejsze • • • sztuka wizualna/optyczna, op-art rozwój kierunku wiązał się ściśle z badaniami i doświadczeniami z obszaru optyki i złudzeń wzrokowych badanie zjawiska pozornej głębi i wypukłości oraz wrażenie ruchu pojawiające się na powierzchni płaskiego obrazu Kierunki w sztuce po II Wojnie Światowej II połowy XX wieku Informel Happening Popular art Optical art Minimal art Land art Konceptualizm Hiperrealizm Minimal art Rober Morris, Bez tytuł (Lustrzane sześciany), 1965 Minimal art Donald Judd, Bez tytuł (Stos), 1967 Minimal art Najważniejsze • • • • • • • • • sztuka minimalna narodziła się w Stanach Zjednoczonych w 1964 i tam zdobyła największą popularność zminimalizowanie środków plastycznych uproszczona bryła (sześcian, prostopadłościan, itp.) podstawowe kształty (okrąg, trójkąt, prostokąt) gładkimi powierzchniami wielkościami i skalą eliminacja „śladu autorskiego" prace o anonimowej atmosferze Przedstawiciele: – Donald Judd [ donald dżad] – Sol LeWitt [sol lewit] – Robert Morris [robert moris] Kierunki w sztuce po II Wojnie Światowej II połowy XX wieku Informel Happening Popular art Optical art Minimal art Land art Konceptualizm Hiperrealizm Land art Robert Smithson, Spiralna grobla na Wielkim Słonym Jeziorze , 1970 Land art fr. embalage (opakowanie) Christo and Jeanne-Claude, Opakowany Reichstag, Berlin, 1971-95, Land art Christo, Zapakowane drzewa, 1997-98 Chirsto, Kurtyna 1970-72 Land art Najważniejsze • ang. land art. sztuk ziemi • powstał w latach 60. • powstaje w przestrzeni ziemi, środowiska naturalnego • ingerencja w pejzaż • duże realizacje • nietrwałe Przedstawiciele: – Robert Smithson [robert simtson] – Robert Morris [robert moris] – Christo i Jeanne-Claude [kristo i żan klod] Kierunki w sztuce po II Wojnie Światowej II połowy XX wieku Informel Happening Popular art Optical art Minimal art Land art Konceptualizm Hiperrealizm Konceptualizm Joseph Beuys, Lubię Amerykę i Ameryka lubi mnie, 21 maja - 25 maja 1974 Joseph Kosuth, Jedno i trzy krzesła, 1965 Konceptualizm Najważniejsze • • • • • „głośne myślenie” w którym nacisk położony jest na koncepcję a nie na wykonanie obiektu akcje, zapisy, aranżacje, projekty dokumentacja fotograficzna, rysunkowa, lub inna forma zapisu jako utrwalenie twórczej myśli podstawowym sensem twórczej kreatywności jest nie dzieło, a droga do dzieła Przedstawiciele: – Joseph beuys [jozef bojs] – Joseph Kosuth [jozef koszut] Kierunki w sztuce po II Wojnie Światowej II połowy XX wieku Informel Happening Popular art Optical art Minimal art Land art Konceptualizm Hiperrealizm Hiperrealizm Ralph Goings,,Ketchup, 1979 Hiperrealizm Ralph Goings, Kremowe ciasto, 1979 Hiperrealizm Ralph Goings, Obiad, 1993 Hiperrealizm Najważniejsze • powstał w latach 70. • za punkt wyjścia służyły fotografie dowolnych, przypadkowych fragmentów rzeczywistości. • z wybranego zdjęcia artysta przenosił rzutnikiem fragment na płótno i precyzyjnie odtwarzał szczegóły. • również realizacje przestrzenne • Przedstawiciele: • Ralph Goings, [ralf going] • Duane Hanson [dłejn hanson] 1901-1950 1951-2000 Kierunki w sztuce I połowy XX wieku 1 Fowizm 2 Ekspresjonizm 3 Kubizm 4 Futuryzm 9 Informel 5 Dadaizm 10 Happening 6 Surrealizm 11 Popular art 7 Neoplastycyzm 12 Optical art 8 Konstruktywizm 13 Minimal art 14 Land art 15 Konceptualizm 16 Hiperrealizm Kierunki w sztuce po II Wojnie Światowej II połowy XX wieku 1901-1950 1951-2000 Kierunki w sztuce I połowy XX wieku 1 Fowizm 2 Ekspresjonizm 3 Kubizm 4 Futuryzm 9 Informel 5 Dadaizm 10 Happening 6 Surrealizm 11 Popular art 7 Neoplastycyzm 12 Optical art 8 Konstruktywizm 13 Minimal art 14 Land art 15 Konceptualizm 16 Hiperrealizm Inspiracja snem Kierunki w sztuce po II Wojnie Światowej II połowy XX wieku 1901-1950 1951-2000 Kierunki w sztuce I połowy XX wieku 1 Fowizm 2 Ekspresjonizm 3 Kubizm 4 Futuryzm 9 Informel 5 Dadaizm 10 Happening 6 Surrealizm 11 Popular art 7 Neoplastycyzm 12 Optical art 8 Konstruktywizm 13 Minimal art 14 Land art 15 Konceptualizm 16 Hiperrealizm Kolor krzyczy! Kierunki w sztuce po II Wojnie Światowej II połowy XX wieku 1901-1950 1951-2000 Kierunki w sztuce I połowy XX wieku 1 Fowizm 2 Ekspresjonizm 3 Kubizm 4 Futuryzm 9 Informel 5 Dadaizm 10 Happening 6 Surrealizm 11 Popular art 7 Neoplastycyzm 12 Optical art 8 Konstruktywizm 13 Minimal art 14 Land art 15 Konceptualizm 16 Hiperrealizm Dzieje się Kierunki w sztuce po II Wojnie Światowej II połowy XX wieku 1901-1950 1951-2000 Kierunki w sztuce I połowy XX wieku 1 Fowizm 2 Ekspresjonizm 3 Kubizm 4 Futuryzm 9 Informel 5 Dadaizm 10 Happening 6 Surrealizm 11 Popular art 7 Neoplastycyzm 12 Optical art 8 Konstruktywizm 13 Minimal art 14 Land art 15 Konceptualizm 16 Hiperrealizm Wygląda jak fotografia Kierunki w sztuce po II Wojnie Światowej II połowy XX wieku 1901-1950 1951-2000 Robert Morris Kierunki w sztuce I połowy XX wieku 1 Fowizm 2 Ekspresjonizm 3 Kubizm 4 Futuryzm 9 Informel 5 Dadaizm 10 Happening 6 Surrealizm 11 Popular art 7 Neoplastycyzm 12 Optical art 8 Konstruktywizm 13 Minimal art 14 Land art 15 Konceptualizm 16 Hiperrealizm Kierunki w sztuce po II Wojnie Światowej II połowy XX wieku 1901-1950 1951-2000 Kierunki w sztuce I połowy XX wieku 1 Fowizm 2 Ekspresjonizm 3 Kubizm 4 Futuryzm 9 Informel 5 Dadaizm 10 Happening 6 Surrealizm 11 Popular art 7 Neoplastycyzm 12 Optical art 8 Konstruktywizm 13 Minimal art 14 Land art 15 Konceptualizm 16 Hiperrealizm Na dworze Kierunki w sztuce po II Wojnie Światowej II połowy XX wieku 1901-1950 1951-2000 Przyprawia wąsy drwi, żartuje Kierunki w sztuce I połowy XX wieku 1 Fowizm 2 Ekspresjonizm 3 Kubizm 4 Futuryzm 9 Informel 5 Dadaizm 10 Happening 6 Surrealizm 11 Popular art 7 Neoplastycyzm 12 Optical art 8 Konstruktywizm 13 Minimal art 14 Land art 15 Konceptualizm 16 Hiperrealizm Kierunki w sztuce po II Wojnie Światowej II połowy XX wieku 1901-1950 1951-2000 Kierunki w sztuce I połowy XX wieku 1 Fowizm 2 Ekspresjonizm 3 Kubizm 4 Futuryzm 9 Informel 5 Dadaizm 10 Happening 6 Surrealizm 11 Popular art 7 Neoplastycyzm 12 Optical art 8 Konstruktywizm 13 Land art 14 Konceptualizm 15 Hiperrealizm Kult maszyn Kierunki w sztuce po II Wojnie Światowej II połowy XX wieku 1901-1950 1951-2000 Salvador Dali Kierunki w sztuce I połowy XX wieku 1 Fowizm 2 Ekspresjonizm 3 Kubizm 4 Futuryzm 9 Informel 5 Dadaizm 10 Happening 6 Surrealizm 11 Popular art 7 Neoplastycyzm 12 Optical art 8 Konstruktywizm 13 Minimal art 14 Land art 15 Konceptualizm 16 Hiperrealizm Kierunki w sztuce po II Wojnie Światowej II połowy XX wieku 1901-1950 1951-2000 Kierunki w sztuce I połowy XX wieku 1 Fowizm 2 Ekspresjonizm 3 Kubizm 4 Futuryzm 9 Informel 5 Dadaizm 10 Happening 6 Surrealizm 11 Popular art 7 Neoplastycyzm 12 Optical art 8 Konstruktywizm 13 Minimal art 14 Land art 15 Konceptualizm 16 Hiperrealizm Pokazuje przedmiot z profilu, z góry i z przodu Kierunki w sztuce po II Wojnie Światowej II połowy XX wieku 1901-1950 1951-2000 Funkcjonalizm i wygoda bez dekoracji Kierunki w sztuce I połowy XX wieku 1 Fowizm 2 Ekspresjonizm 3 Kubizm 4 Futuryzm 9 Informel 5 Dadaizm 10 Happening 6 Surrealizm 11 Popular art 7 Neoplastycyzm 12 Optical art 8 Konstruktywizm 13 Minimal art 14 Land art 15 Konceptualizm 16 Hiperrealizm Kierunki w sztuce po II Wojnie Światowej II połowy XX wieku 1901-1950 1951-2000 Kierunki w sztuce I połowy XX wieku 1 Fowizm 2 Ekspresjonizm 3 Kubizm 4 Futuryzm 9 Informel 5 Dadaizm 10 Happening 6 Surrealizm 11 Popular art 7 Neoplastycyzm 12 Optical art 8 Konstruktywizm 13 Minimal art 14 Land art 15 Konceptualizm 16 Hiperrealizm Taszyzm Kierunki w sztuce po II Wojnie Światowej II połowy XX wieku 1901-1950 1951-2000 Ernst Ludwig Kirchner Kierunki w sztuce I połowy XX wieku 1 Fowizm 2 Ekspresjonizm 3 Kubizm 4 Futuryzm 9 Informel 5 Dadaizm 10 Happening 6 Surrealizm 11 Popular art 7 Neoplastycyzm 12 Optical art 8 Konstruktywizm 13 Minimal art 14 Land art 15 Konceptualizm 16 Hiperrealizm Kierunki w sztuce po II Wojnie Światowej II połowy XX wieku 1901-1950 1951-2000 Kierunki w sztuce I połowy XX wieku 1 Fowizm 2 Ekspresjonizm 3 Kubizm 4 Futuryzm 9 Informel 5 Dadaizm 10 Happening 6 Surrealizm 11 Popular art 7 Neoplastycyzm 12 Optical art 8 Konstruktywizm 13 Minimal art 14 Land art 15 Konceptualizm 16 Hiperrealizm Koło przyśpieszenia Kierunki w sztuce po II Wojnie Światowej II połowy XX wieku 1901-1950 1951-2000 Tylko piony i poziomy Brak linii falistych Kierunki w sztuce I połowy XX wieku 1 Fowizm 2 Ekspresjonizm 3 Kubizm 4 Futuryzm 9 Informel 5 Dadaizm 10 Happening 6 Surrealizm 11 Popular art 7 Neoplastycyzm 12 Optical art 8 Konstruktywizm 13 Minimal art 14 Land art 15 Konceptualizm 16 Hiperrealizm Kierunki w sztuce po II Wojnie Światowej II połowy XX wieku 1901-1950 1951-2000 Kierunki w sztuce I połowy XX wieku 1 Fowizm 2 Ekspresjonizm 3 Kubizm 4 Futuryzm 9 Informel 5 Dadaizm 10 Happening 6 Surrealizm 11 Popular art 7 Neoplastycyzm 12 Optical art 8 Konstruktywizm 13 Land art 14 Konceptualizm 15 Hiperrealizm Liczy się pomysł Kierunki w sztuce po II Wojnie Światowej II połowy XX wieku 1901-1950 1951-2000 Oczy bolą od patrzenia, kręci się w głowie Kierunki w sztuce I połowy XX wieku 1 Fowizm 2 Ekspresjonizm 3 Kubizm 4 Futuryzm 9 Informel 5 Dadaizm 10 Happening 6 Surrealizm 11 Popular art 7 Neoplastycyzm 12 Optical art 8 Konstruktywizm 13 Minimal art 14 Land art 15 Konceptualizm 16 Hiperrealizm Kierunki w sztuce po II Wojnie Światowej II połowy XX wieku 1901-1950 1951-2000 Kierunki w sztuce I połowy XX wieku 1 Fowizm 2 Ekspresjonizm 3 Kubizm 4 Futuryzm 9 Informel 5 Dadaizm 10 Happening 6 Surrealizm 11 Popular art 7 Neoplastycyzm 12 Optical art 8 Konstruktywizm 13 Minimal art 14 Land art 15 Konceptualizm 16 Hiperrealizm Kierunki w sztuce po II Wojnie Światowej II połowy XX wieku
