Strategia Rozwoju Pszczelarstwa

Strategia została opracowana przez zespół w składzie:
Małysiak Włodzimierz, Nogaś Wacław, Piechota Eugeniusz,
Piestrak Ryszard, Szczyrk Wiesław, Żur Stanisław
Korektę wykonali:
Paweł Jureczka , Wiktoria Kasztelnik, Jerzy Łach, Tadeusz
Ozimiński, Eugeniusz Piechota ,Janina Ścieszka, Andrzej
Tomiczek, Sabina Zuziak.
Moderator warsztatów
Wiktoria Kasztelnik
Opracowany materiał jest do wykorzystania przy opracowaniu
projektu strategii ,urzędów gmin instytucji związanych z
rolnictwem, związków pszczelarskich.
2
SPIS TREŚCI:
Wprowadzenie…………………...........………………….….............….….3
ROZDZIAŁ 1
Charakterystyka Powiatu Żywieckiego………………............…..…...…..4
Zbliżenia w krajoznawczym plenerze Żywiecczyzny…......................….6
ROZDZIAŁ 2
Słabe strony pszczelarstwa………………………............…………......12
Mocne strony pszczelarstwa . Szanse………………….............…....…13
Zagrożenia………………………………………………............…....…....14
Problemy………………………………………………………...................15
ROZDZIAŁ 3
Wizja pszczelarstwa do 2020r………………..........………..……….…..16
Cele strategiczne…………………………….............……………….…...17
ROZDZIAŁ 4
Lista osób biorących udział w opracowaniu strategii………….….…….19
Ankiety …………………………………………………….………….……..20
3.
Motto
Kiedy pszczoła zniknie z powierzchni ziemi
Człowiekowi pozostaną tylko cztery lata życia
Skoro nie będzie pszczół, nie będzie też zapylania.
Zabraknie więc roślin, potem zwierząt.
Wreszcie przyjdzie kolej na człowieka.
Albert Einstein
Wprowadzenie
Beskidzki
Związek
Pszczelarzy
„Bartnik”
Koło
Pszczelarzy
Ziemi
Żywieckiej, oraz Beskidzkie Stowarzyszenie Rozwoju Obszarów Wiejskich i
Kształcenia Ludności w Moszczanicy postanowiły podjąć opracowanie strategii
rozwoju pszczelarstwa na lata 2015do 2020 na terenie powiatu Żywieckiego.
Przytoczone słowa Alberta Einsteina ostrzegają i podkreślają ważną rolę
pszczół w zachowaniu biologicznej różnorodności otaczającej nas przyrody.
Pszczoły zapylają 315 gatunków roślin rolniczych, ogrodniczych i zielarskich.
Jeden kilogram miodu /720ml./ - to nektar z 3 do 5 milionów sztuk
kwiatów.Jedna rodzina pszczela w ciągu jednego roku zapyla 300 do 500
milionów kwiatów, zabezpieczając wydanie przez roślinę owoców do spożycia i
dalszego rozmnażania.
Pszczoły to również fabryka farmaceutyczna miodu do spożycia, jak również
lekarstw bez obciążonych negatywnymi ubocznymi skutkami działań na
organizm ludzki (pyłek, kit pszczeli, jad, miody odmianowe).
Strategie opracowano metodą grupową – technika grup nominalnych, z
wykorzystaniem elementów burzy mózgów.
W opracowaniu uczestniczyli pszczelarze powiatu żywieckiego, członkowie
Beskidzkiego Związku Pszczelarskiego „Bartnik” oraz przedstawiciele ARiMR,
ŚODR, KRUS, BSROWiKL
Powyższe opracowanie pozwala spojrzeć na
zabezpieczenie biologicznej równowagi środowiska powiatu żywieckiego,
włączając do współpracy mieszkańców.
4
Masowe ginięcie rodzin pszczelich (CCD), które wystąpiło w Stanach
Zjednoczonych w 2006 r., spowodowało straty w wysokości 80% pogłowia
rodzin pszczelich. Od powyższej daty na całym świecie powołano grupy
robocze do określenia przyczyny masowego ginięcia pszczół.
Pszczoły opuszczając ule „nie zostawiają informacji, co z nimi się dzieje”?
Na terenie naszego powiatu takie przypadki również występują, dziesiątkując
ilość rodzin w pasiekach od kilku lat. Realizacja zaplanowanej strategii pozwoli
stworzyć tym pożytecznym owadom, środowisko przyjazne do spełnienia tak
ważnej roli, jakim jest zapylanie roślin.
ROZDZIAŁ 1
1.1 Charakterystyka powiatu żywieckiego
W strategii rozwoju Województwa Śląskiego na lata 2002-2015, powiat
Żywiecki został zaliczony do obszaru południowego - Podbeskidzie. Strategia
rozwoju charakteryzuje subregion południowy województwa Śląskiego jako:·
 Obszary wiejskie o charakterze górskim
 Z dużym potencjałem turystyczno-rekreacyjnym
 O bogatych walorach przyrodniczych Żywieckiego Parku
Krajobrazowego i Parku Krajobrazowego Beskidu Małego
Pszczelarstwo powiatu żywieckiego wpisuje się w atrakcyjność
turystyczną tego regionu, przyczyniając się do rozwoju wszelkich działań
związanych z turystyką, rekreacją i wypoczynkiem.
Pszczoły zabezpieczają zachowanie biologicznej różnorodności otaczającej
przyrody dla turystów, a również produktów pszczelich do spożycia jak i
leczenia.
5
1040 km2
Powierzchnia powiatu żywieckiego.
Ludność
151 tyś.
Miejscowości wiejskie
107
Miast
1
Powierzchnia gruntów ogółem
193.996 ha.
Użytki rolne
35,6%
Lasy
50,7%
Grunty pozostałe
13,7%
Na 1km2 przypada
5,8 rodzin pszczelich
Pszczoły są bardzo ważnym elementem otaczającej nas przyrody i zwiększają
atrakcyjność turystyczną regionu.
Na terenie powiatu żywieckiego pszczelarze są zorganizowani w 10 kołach ,
które należą do Beskidzkiego Związku Pszczelarzy "Bartnik" z siedzibą w
Bielsku Białej.
Wyszczególnienie kół
ilość pszczelarzy
ilość rodzin pszczelich
Gilowice
74
1557
Jeleśnia
13
244
Koszarawa
17
371
Korbielów
13
229
Lipowa
18
250
Międzybrodzie
33
470
Radziechowy
38
865
Świnna
36
575
Węgierska Górka
34
966
Żywiec
60
1252
366
6779
RAZEM:
6
W ostatnich 4 latach nieznacznie wzrosła ilość pszczelarzy i rodzin
pszczelich
Struktura posiadanych rodzin pszczelich to:
do 20 rodzin pszczelich
50 %
od 20 do 50 rodzin pszczelich
40 %
powyżej 50 rodzin pszczelich
10 %.
Większość pszczelarzy pracę w pasiece traktuje jako dodatkowe
zajęcie dla przyjemności nie nastawiając się na duże dochody z
prowadzonej pasieki . Jest tylko 6 pasiek zajmujących się zawodowo , na
terenie pow. Żywieckiego . Są to pasieki jako gospodarstwa rodzinne , w
których pszczołami zajmują się od kilku pokoleń . Pasieki te mają
zarejestrowaną sprzedaż bezpośrednią którą prowadzą na terenie całego woj. .
śląskiego .
Struktura wiekowa pszczelarzy :
do 40 lat
10% pszczelarzy
od 40 do 50 lat
20% pszczelarzy
powyżej 50 lat
70% pszczelarzy
. Wynika z tego że pszczelarstwem zajmują się osoby które po
zakończeniu pracy zawodowej podjęli się z pasją nowego zajęcia pszczelarstwa
1.2 Zbliżenia w krajoznawczym plenerze żywiecczyzny
Nim spojrzymy na rozległy teren ziemi żywieckiej nie sposób pominąć
najciekawszych obiektów w samej stolicy powiatu. Sam Żywiec pierwotnie
stanowił miasteczko przytulone do prawego brzegu Soły. Najstarsze obiekty
mogą zainteresować goszczącego tu turystę: kościół farny z imponującą obok
niego masywną dzwonnicą i ciekawą wieżą, gdzie w kształcie krzyża
wmurowano pięć armatnich kul- pamiątek po wzmaganiu się obrońców Żywca
z nawałą szwedzką. Wewnątrz świątyni znajduje się grób ostatniej mieszkanki
Żywca z rodu Habsburgów, księżnej Marii Krystyny Habsburg. Kilkadziesiąt
metrów od fary przy rozwidleniu ulic Batorego i Świętokrzyskiej mamy drugi
obiekt sakralny, tj. kościół pod wezwaniem Świętego Krzyża.
7
Tu rozpoczynała się jedna z najstarszych dzielnic miasta o prawie zapomnianej
już nazwie Rudza. I tu spotkamy ukrytą za płotem kościoła niezwykłą
ciekawostkę
tj. niewielki kamienny krzyż stanowiący pamiątkę miejsca
straceń skazańców w minionych wiekach.
Przekraczając ulicę Kościuszki – główną arterię miasta – trafiamy do
obszernego zabytkowego parku miejskiego noszącego aktualnie nazwę Parku
Habsburgów. Porasta go różnogatunkowy starodrzew, a przecina go struga
wodna zwana młynówką. W narożu parku od strony rynku znajduje się
zabytkowy zespół zamkowo-pałacowy.
W odremontowanym w ostatnich latach zamku znajduje się atrakcyjny
lokal gastronomiczny, muzeum etnograficzne oraz miejska biblioteka, którą po
remoncie zamku przeniesiono z innego znajdującego się w sąsiedztwie obiektu,
zwanego dawniej Siejbą. Przed laty znajdowała się tu plebania, w której
nocował król Jan Kazimierz podążający na południe. Później budowla ta
stanowiła siedzibę różnych cechów rzemieślniczych.
Od strony północnej w granicach miasta widzimy rozległy akwen wodny zapory
wodnej w Tresnej, noszący nazwę Jeziora Żywieckiego. Jest to przestrzeń
wymarzona dla zwolenników pełnego relaksu zarówno na wodzie jak i
obrzeżach zbiornika. W pełni sezonu są tu uprawiane sporty wodne jak
kajakarstwo czy żeglarstwo łącznie z regatami. Wzdłuż brzegów jeziora w
malowniczych
zakątkach
znajdują
się
liczne
obiekty
rekreacyjno-
wypoczynkowe wyposażone w sprzęt wodniacki. Są tu również obszerne i
bezpieczne plaże dla chętnych do kąpieli słonecznych.
Korzystając z doskonałych dróg czas podążyć w kierunku północnowschodnim, czyli Suchej Beskidzkiej. Tuż po opuszczeniu miasta napotykamy
pierwszą atrakcyjną pasiekę na wąskim pasie stoku Góry Burgałowskiej,
tj. między ulica Krakowską a brzegiem jeziora. Należy ona do pochodzącego z
Żywca a mieszkającego w Katowicach Pana Kudzi. Nieco dale nad potokiem
Moszczanka, w rzadkim zagajniku jest wielorodzinna część pasieki Pana
Władysława Bożka.
8
Znów w Zadzielu, byłej wiosce włączonej do miasta znajduje się skromna
pasieka Pana Henryka Piątka, prekursora uli typu Ostrowskiej, zasłużonego
pszczelarza o najdłuższym stażu w najbliższej okolicy. Stąd podążamy do
Gilowic, niezwykle gospodarnej wsi. Rzucają się w oczy gustowne
zabudowania, tu i ówdzie nowopowstałe drobne przedsiębiorstwa. Szczególnie
godne uwagi jest tu znakomite rodzinne gospodarstwo pasieczne Pana Mariana
Adamka i jego syna. Oprócz licznej i wzorowo prowadzonej od lat pasieki w
gospodarstwie tym prowadzona jest o szerokim asortymencie produkcja odzieży
ochronnej dla pszczelarzy, produkcja węzy oraz mały sklepik z różnymi
akcesoriami na potrzeby pszczelarzy, a zwłaszcza słoików. Zatrudnia się tu
kilka miejscowych kobiet. Dalej trasa prowadzi krętymi zakolami przez
Ślemień. Tu znajduje się relikt minionych lat w postaci resztek pieca
hutniczego, służącego ongiś do pozyskiwania żeliwa z okolicznych ród
darniowych. Nieco wyżej jest usytuowany nowopowstały staraniem miejscowej
gminy i ze wsparciem Towarzystwa Miłośników Ziemi Żywieckiej obszerny
skansen jako Żywiecki Park Etnograficzny.
Na areale ziemi, odstąpionej na ten cel przez Lasy Państwowe
wzniesiono
już
kilkanaście
przeniesionych
z
innych
rejonów
i
zrekonstruowanych zabytkowych drewnianych budowli. Ich wnętrza są
sukcesywnie wyposażane w liczne i różne eksponaty, świadczące o materialnej
kulturze naszych przodków na przestrzeni minionych wieków
Na terenie gminy w miejscowości Las znajduje się interesujący obiekt
turystyczny znany jako Jaskinia Komonieckiego oraz ciekawa zagroda
przyrodnicza eksponująca ciekawe okazy flory i fauny. W sąsiedniej wiosce
Kocoń istnieje ciekawa kapliczka upamiętniająca bitwę konfederacji barskiej.
Kolejne ciekawostki czekają na turystę w drodze powrotnej przez
Rychwałd. Tu niezwykłą atrakcję stanowi zabytkowa świątynia, prowadzona
przez mnichów zgromadzenia franciszkanów. Tuż za jej ogrodzeniem jest
utrzymana w dobrym stanie asfaltowa droga, która prowadzi do przemiłego
zakątka na końcu wioski.
9
Jest nim zadbany niewielki sad owocowych drzew a wśród drzew
rozstawiona pasieka. W środku znajduje się atrakcyjny pawilon kuszący do
towarzyskich spotkań przyjaciół z braci pszczelarskiej, czy też prowadzenia
szkoleń. Tuż obok jest okazały stylowy dom drewniany. Po sesja przylega
bezpośrednio do ściany lasu o drzewostanie mieszanym. Szczęśliwym
gospodarzem całości jest pan Eugeniusz Piechota. Dalsza droga prowadzi przez
Moszczanicę, gdzie w oczy rzuca się kompleks zabudowań średniej szkoły
rolniczej wraz z zabytkowym dworem rodziny Kempińskich. Swego czasu
gościł tu osobiście marszałek Józef Piłsudzki.
W nieznacznej odległości od szkoły usytuowany jest zadbany będący pod
pieczą szkoły cmentarz poległych w ostatniej wojnie czerwonoarmistów.
Kierując się w stronę południową trafimy na trakt orawski. Na szlaku dotrzemy
do wiekowej, ludnej i dobrze zagospodarowanej wsi Jeleśnia. Tuż obok siebie
znajdują się dwa interesujące obiekty, tj. kościół parafialny, jeden z
najstarszych w powiecie oraz przyciągająca wzrok i budząca apetyt zabytkowa
Stara Karczma serwująca regionalne posiłki.
Podążając dalej tym traktem w kierunku Słowacji mijamy wieś
Krzyżowa. Tu na zboczach gór, po obu stronach drogi i płynącego wzdłuż niej
potoku Glinne znajdują się pamiątki z 1939 roku po kompanii fortecznej
„Jeleśnia”. A do Przyborowa przebiega linia bunkrów a w samym Przyborowie
jest następna forteca. Z chwilą wybuchu wojny nie odegrały żadnej roli gdyż
nie zostały obsadzone wojskiem.
Kolejną atrakcją jest kilkudziesięciu pniowa pasieka Pana Tadeusza
Słowika nad dopływem Glinnego – Miodowcem. Z Krzyżową łączy się
mniejsza wioska Krzyżówki, gdzie znajduje się rodzinne gospodarstwo
pszczelarskie Pani Anieli Kormaniak i jej męża Józefa, specjalizującego się w
produkcji interesujących uli drewnianych typu wielkopolskiego. Na początku
Przyborowa swoją pasiekę po prawej stronie ma Pan Widz Antoni, idąc dalej na
"Moczarkach" w pięknym miejscu jest usytuowana pasieka Pana Piotra
Mędrali.
10
Niedaleko swoją pasiekę ma Pan Józef Kamiński - ,,Głuchaczki" można
tutaj podpatrzyć również inne ciekawe ,,wynalazki’’. Wychodząc z Przyborowa
zaczyna się piękna gmina Koszarawa, która słynie z wyrobu drewnianych
zabawek. Na początku Koszarawy po lewej stronie jest umiejscowiona pasieka
pana Jana Mętla. Wracamy do Krzyżowej i przechodząc przez górę leżącą teraz
po lewej stronie dostajemy się do malowniczej miejscowości Sopotnia Wielka.
Warto tutaj zobaczyć największy naturalny wodospad w Beskidach. Idąc w
stronę kościoła po 300m mijamy po lewej stronie pasiekę pana Pawła Jureczka
a następnie pasiekę pana Józefa Bieguna. Będąc obok szkoły, warto zejść z
głównej drogi, aby zobaczyć najdłuższą w Beskidach, bo liczącą101m jaskinię.
Na lewym brzegu Soły mamy historyczną dzielnicę Żywca Zabłocie.
Przed wielu laty stanowiła ona zaledwie lichą wieś. Do jej rozkwitu przyczynili
się nowi przybysze, tj. liczne rodziny izraelitów. Z ich inicjatywy powstał w
Zabłoci dworzec kolejowy oraz liczne drobne przedsiębiorstwa. Jednak
największym z nich była fabryka papieru – późniejsza „Solali” znana ze swej
produkcji na całym świecie. Jej właścicielem był Żyd Sorosz. W pamięci
mieszkańców tej dzielnicy zapisał się on również tym, że był głównym
sponsorem wznoszonego w późniejszych latach istniejącego w sąsiedztwie
fabryki kościoła p.w. św. Floriana.
Po drugiej stronie Soły, naprzeciw papierni dominuje najwyższe
wzniesienie w mieście, tj. Grojec. Kroniki podają, że na tej górze przed
wiekami znajdował się drewniany zamek rodu Skrzyńskich, znanych jako
rycerze rozbójnicy, grasujący przy trakcie handlowym. Trakt wiedzie na
południe i można by go dzisiaj nazwać traktem „piwem i modem płynącym”. U
granic miasta nadal działa słynny na cały świat żywiecki browar, będący
uprzednio własnością arcyksiążęcą. Zaletą jego produktów jest niezmiennie
górska woda, czerpana z płynącej obok rzeki Leśnianka. Po lewej stronie traktu
można dojechać do Juszczyny. Tu znajdują się dwie wielopniowe pasieki
mistrza pszczelarskiego Pana Jana Ciućki, który hoduje również matki pszczele
wysyłane na cały kraj.
11
Znów po prawej stronie traktu
w Radziechowach znajduje się kolejna
atrakcyjna pasieka Pana Tadeusza Ozimińskiego, wieloletniego prezesa
tutejszego koła pszczelarzy. Jedną z atrakcji jego pasieki są również ule
figuralne.
Gmina Węgierska Górka stanowi jakby miodową krainę. Prowadzone są
tu liczne i duże pasieki rodzinne, często wielopokoleniowe. Często usytuowane
są one na granicy kompleksów leśnych. Na szczególną uwagę zasługuje tu
działalność Pana Andrzeja Tomiczka z Cięciny, który podstawową pasiekę
usadowił w pobliżu miejsca zamieszkania, tj. w uroczysku „Bartne”. Kilka
pasiek prowadzi w bliższej i dalszej okolicy. Hoduje również matki pszczele. W
pszczelarzeniu od lat wspomaga go syn.
Na terenie Gminy Milówka znajdują się pasieki, których tradycja sięga
XIX, a wśród nich wyróżniają się: pasieka na Zabawie Państwa Kasztelników i
pasieka na Wesołej Pana Michała Maślanki
Kierując się w stronę Beskidu Śląskiego, w przeciwnym kierunku do
biegu rzeki Leśnianka jadąc przez wioski Leśna i Lipowa znajdziemy tuż pod
Skrzycznem niezwykłą pasiekę, liczącą ok dwieście pni prowadzoną od ponad
40-tu lat,
przez Andrzeja i Tomasza Wandzlów z Twardorzeczki. Aby
zmniejszyć napszczelenie terenu, jest ona rozczłonkowana na wiele miejsc.
Hodowane są tu również matki pszczele.
W kierunku północnym trafiamy do Łodygowic. Znajdziemy tu okazały
pałacyk należący ongiś do barona Ottona Klobusa oraz w centrum wsi
zabytkowy
dwór
obronny
z
resztą
cokołu,
otoczony
różnorodnym
starodrzewem. Miejscowość ta godna jest upamiętnienia chociażby z tego, że
baron Klobus był inicjatorem odrodzenia się przed laty pszczelarstwa na
żywiecczyźnie, ale też znaczącym fundatorem początkującego szkolnictwa w
tym zakresie. Obecnie mamy tu niezwykle wyróżniających się pszczelarzy,
dbających o unowocześnienie życia organizacyjnego i szerzenia tak wśród
pszczelarzy jak i najmłodszych pokoleń wiedzy pszczelarskiej w oparciu o
najnowsze osiągnięcia naukowe. Są nimi panowie Wacław Noga, Stefan
Mrowiec oraz Włodzimierz Małysiak.
12
Na pozostałym terenie żywiecczyzny dostrzegany jest wyraźny niedosyt
zainteresowania miejscowych pszczelarzy życiem organizacyjnym, co może
negatywnie
skutkować
choćby
w
utrzymaniu
wymaganego
poziomu
zdrowotności pasiek. Tereny tych gmin stanowią godną zainteresowania
atrakcje w kierunku rozwoju pszczelarstwa, czemu może służyć bogata
biosfera, postępujące zagospodarowanie przez drobne firmy czy też napływ
nowych osiedlających się tu ludzi.
Magnesem do poszerzenia nowych trendów mogą tu być ciekawe
zabytki, występowanie różnorodnej flory i fauny - chociażby w rejonie ścisłego
rezerwatu przyrody występujących w masywie Romanki, gdzie bytuje głuszec
czy też rzadko spotykany w naszym kraju ryś i niedźwiedź. Np. w rejonie
gminy Ujsoły, na terenie wsi Złatna mamy unikalne o dużej wydolności źródło
z zawartością siarki z jego ciekiem zwanym przez miejscowych Śmierdzącym
Potoczkiem,
którego
wody
pobierane
są
bezpośrednio
przez
osoby
zainteresowane w celach leczniczych.
W miejscowości Sól – w gminie Rajcza - istnieją liczne naturalne solanki
i warstwa borowiny- cenne w lecznictwie różnych schorzeń reumatologicznych.
W Złatnej możemy zobaczyć też resztki pieca hutniczego używanego
przed laty do pozysku żeliwa na bazie rudy darniowej.
ROZDZIAŁ 2
2.1 Słabe strony pszczelarstwa
1.
Malejąca baza roślin miododajnych
2.
Brak wiedzy, informacji o istniejących pasiekach
3.
Brak wiedzy marketingowej
4.
Brak bazy dydaktycznej.
5.
Tradycyjny sposób prowadzenia pasieki
13
6.
Brak komunikacji z społeczeństwem (zagrożenie środowiska
pszczoły)
7.
Brak współpracy między kołami.
8.
Brak zabezpieczenia pozostawionych bez opieki pasiek.
9
Brak jednostek certyfikujących karmę dla pszczół- syropy, cukier.
10.
Wzrost cen sprzętu pszczelarskiego
11.
Nierównomierne napszczelenie terenu
12.
Brak respektowania ogólnych przepisów weterynaryjnych.
13.
Brak konieczności zrzeszania się pszczelarzy – wiele pasiek poza
kontrolą sanitarną.
14.
Nie koszenie nieużytków i ich zarastanie.
2.2 Mocne strony pszczelarstwa
1. Rozdrobnienie pasiek.
2. Zrzeszanie się pszczelarzy i wsparcie wzajemne.
3. Przekazywanie metod prowadzenia pasiek młodszemu pokoleniu.
4. Zainteresowanie młodzieży pszczelarstwem.
5. Duże -zaangażowanie, pasje, rodzinne tradycje pszczelarzy.
6. Możliwość pozyskania dużego asortymentu produktów pszczelarskich.
7. Umiejętność pozyskiwania środków na unowocześnianie pasiek.
8. Sprzedaż bezpośrednia u pszczelarza.
9. Zwiększająca się świadomość wśród konsumentów dobrej, jakości
miodu.
10. Umiejętność pszczelarzy odbudowy pasiek przez robienie odkładów.
Szanse
1Duże zaludnienie woj. Śląskiego – warunkuje dobry rynek zbytu.
2.Odnawianie się lasów mieszanych.
14
3.Rozwój agroturystyki ,turystyki.
4. Promowanie różnorodności upraw rolnych.
5.Powrót do tradycyjnego ogrodu przydomowego.
6.Bioróżnorodność nasadzeń drzew.
7.Pozyskanie radnych, rolników do współpracy.
8.Apiterapia to duża szansa dla osób w podeszłym wieku.
9.Zainteresowanie młodego pokolenia rolą pszczół i pszczołowatych w
środowisku i życiu człowieka.
10.Powstanie edukacyjnych gospodarstw pszczelarskich.
11.Zatrzymanie młodego pokolenia na wsi –agroturystyka połączona z
pszczelarstwem
12.Promowanie miodu Żywieckiego, Beskidzkiego jako produktu
regionalnego.
13.Ukierunkowanie pszczelarstwa na małe przydomowe pasieki na terenach
wiejskich.
2.3 Zagrożenia
1.Nowe jednostki chorobowe atakujące rodziny pszczele.
2.Niekontrolowane przemieszczanie pasiek-pasieki wędrowne.
3. Mała świadomość społeczeństwa o prawidłowym posługiwaniu się
środkami ochrony roślin zwłaszcza w ogródkach przydomowych
4.Monokultura rolna.
5.Niekontrolowana wycinka drzew-brak nowych nasadzeń w lasach
prywatnych
6.Duże skażenie środowiska i zmiany klimatyczne
7.Przepszczelenie terenu.
8.Duży import miodu – poniżej kosztów produkcji.
9.Likwidacja sadów i ogrodów kwiatowych - moda na iglaki.
10.GMO- możliwość wprowadzenia upraw bez kontroli.
11.Zmiany klimatyczne- brak przedwiośnia , zmiany okresu kwitnienia
roślin miododajnych.
15
2.4 Problemy
1.
Promocja medialna rolnictwa i pszczelarstwa.
2.
Agroturystyka, turystyka korzystająca z pasiek – gospodarstw
edukacyjnych.
3.
Rola pszczoły i innych zapylaczy w ekosystemie.
4.
Zachowanie dziedzictwa kulturowego poprzez stworzenie skansenu
pszczelarskiego.
5.
Opłacalność pszczelarstwa – utrzymanie właściwych cen na
produkty pszczele przez pszczelarzy.
6.
Mała świadomość pszczelarzy o zagrożeniach w prowadzonych
pasiekach.
7.
Egzekwowanie obowiązku rejestracji pasiek .
8.
Brak promocji miodu i produktów pszczelich.
9.
Brak wsparcia dla małych pasiek do 10 rodzin.
10. Ukierunkowanie pszczelarstwa na małe przydomowe pasieki na
terenach wiejskich.
16
ROZDZIAŁ 3
3.1 Wizja pszczelarstwa 2020
W 2020 roku pasieki będą prowadzone głównie do dwudziestu pni
rozmieszczone równomiernie na obszarze powiatu żywieckiego zabezpieczając
biologiczną różnorodność przyrody. Ponad to będą pasieki powyżej dwudziestu
rodzin jako pasieki wędrowne do zapylania dużych plantacji roślin uprawnych,
sadów i krzewów jagodowych. Na 1 km/kw. będzie przypadało pięć do siedem
rodzin pszczelich.
Większe pasieki towarowe powyżej 100 rodzin będą prowadzone jako
podmioty gospodarcze zatrudniające inne osoby. Pasieki będą prowadzone
przez pszczelarzy posiadających przygotowanie teoretyczne i praktyczne,
korzystających z najnowszych rozwiązań nauki oraz nowoczesnego sprzętu.
Pracownie pszczelarskie wyposażone w sprzęt ze stali nierdzewnej będą
spełniać wymagania sanitarne. Pasieki prowadzone zgodnie z kodeksem dobrej
praktyki produkcyjnej w pszczelarstwie.
Organizacje
pszczelarskie
będą
współpracować
z
lokalnymi
organizacjami samorządowymi w realizacji wspólnych celów. Społeczeństwo
będzie miało świadomość roli pszczół dla środowiska naturalnego.
17
3.2 Cele strategiczne
I. Edukacja skierowana do różnych grup odbiorców w zakresie
pszczelarstwa.
 Cele cząstkowe
1.Edukacja dzieci i młodzieży- podstawowa wiedza o pszczelarstwie i
produktach pszczelich.
2.Wydanie katalogu, folderu pasiek – ścieżka dydaktyczna, mapa powiatu.
3.Utworzenie gospodarstw edukacyjnych.
4.Organizacja gminnych ,lokalnych i Powiatowych Dni Pszczelarza,
Święto Miodu.
5.Promocja pszczelarstwa i produktów w tym zapylania roślin.
6.Ochrona zasobów , walorów historycznych i kulturowych pszczelarstwa.
7.Zapewnienie młodzieży miejsca edukacji w zawodzie pszczelarza.
8.Utworzenie w Moszczanicy przy zespole szkół pasiecznego
gospodarstwa edukacyjnego i skansenu pszczelarskiego.
9. Utrzymanie ciągłej współpracy pomiędzy jednostkami badawczymi i
wzorowymi pasiekami.
10.Organizacja konkursów na pasiekę roku.
II. Wdrażanie nowoczesnych rozwiązań w prowadzeniu pasiek
 Cele cząstkowe
1. Wyposażenie pracowni pszczelarskiej w sprzęt posiadający certyfikat do
stosowania w żywności.
2. Wymiana matek pszczelich – pochodzenia miejscowego.
3. Wprowadzenie materiałów do produkcji pszczelarskiej od
specjalistycznych jednostek wdrażających i zaopatrujących
pszczelarstwo.
4. Wsparcie rozwoju pszczelarstwa – ukierunkowane na specjalizacje.
18
III. Baza pożytkowa i zabezpieczenie równowagi ekologicznej
 Cele cząstkowe
1. Promocja nasadzeń drzew i krzewów miododajnych.
2. Koszenie łąk i nieużytków przed końcem przekwitnięcia roślin.
3. Podwyższanie świadomości społeczeństwa na temat właściwego
stosowania oprysków środkami owadobójczymi i chwastobójczymi.
4. Ograniczyć wycinanie drzew i krzewów miododajnych.
5. Poczynić starania aby rośliny miododajne były objęte dopłatami ARiMR.
6. Organizacja konkursów na ogrody przydomowe umożliwiające
bytowanie pszczołom i pszczołowatym - preferujące sadzenie drzew
owocowych i roślin miododajnych.
7. Tworzenie parków i terenów zielonych z roślinami miododajnymi.
8. Wprowadzenie różnorodności nasadzeń w obszarach planowanych do
zalesienia o drzewa i krzewy miododajne.
9. Zagospodarowanie nieużytków wprowadzając nasadzenia drzew i
krzewów miododajnych.
IV. Zdrowotność Pszczół
 Cele cząstkowe
1. Podnoszenie świadomości i wiedzy o technice i terminach stosowania
oprysków roślin.
2. Właściwa współpraca pszczelarzy z weterynarzami w eliminacji ognisk
zagrożeń chorobowych.
3. Ciągłe przypominanie pszczelarzom o prawidłowej higienie uli
pasieczyska i pomieszczeń pracowni.
4. Przestrzeganie obowiązku ewidencji i kontroli pasiek przez komisję
powoływaną przez koło.
5. Prowadzenie pasieki zgodnie z kodeksem dobrej praktyki pszczelarskiej.
6. Obowiązkowe zgłaszanie do weterynarii pasiek pozostawionych bez
opieki.
7. Wprowadzenie zasady ujednolicenia terminów zabiegów przeciw Warroa
– prowadzona przez wszystkich pszczelarzy na terenie powiatu.
8. Szkolenie pszczelarzy w zakresie zdrowotności pszczół.
19
ROZDZIAŁ 4
4.1 Lista obecności na warsztatach
w dniu 13.11.2014
w dniu 29.11.2014
w dniu 13.12.2014
1. Biernaś Piotr
2. Czerwinski Roman
3. Czulak Marta
4. Janeczko Jan
5. Jureczka Paweł
6. Kasztelnik Wiktoria
7. Kliś Elżbieta
8. Kormaniak Aniela
9. Lis Włodzimierz
10. Łach Jerzy
11. Małysiak Włodzimierz
12. Mrózek Grzegorz
13. Nogaś Wacław
14. Orawczak Piotr
15. Ozimiński Tadeusz
16. Piechota Eugeniusz
17. Piestrak Ryszard
18. Ścieszka Janina
19. Stasica Wiesław
20. Szczyrk Wiesław
21. Walewski Andrzej
22. Włosik Radosław
23. Wojtas Eugeniusz
Gilowice
Żywiec
ARiMR Żywiec
Żywiec
Jeleśnia
PZDR Żywiec
Przybędza
Korbelów
KRUS Żywiec
Międzybrodzie-Czernichów
Żywiec
Węgierska Górka
Żywiec
Międzybrodzie-Czernichów
Radziechowy
Żywiec
Żywiec
Gilowice
Żywiec
Żywiec
Skoczów
Czernichów
Żywiec
24. Tomasik Antoni
25. Tomiczek Andrzej
26. Zuziak Sabina
27. Zuziak Paweł
28. Żur Stanisław
Żywiec
Węgierska Górka
Węgierska Górka
Węgierska Górka
Żywiec
20.
4.2 Ankiety
DO OPRACOWANIA MATERIAŁÓW WYKORZYSTANO ANKIETY
OPRACOWANE PRZEZ PSZCZELARZY POWIATU ŻYWIECKIEGO
ORAZ ANKIETY DLA MŁODZIEŻY SZKOLNEJ
Ankieta 1 Badanie problemów środowiska pszczelarzy
2. Dane ogólne.
2.1 Czy pasieka jest wędrowna i na jakie pożytki, rzepak, lipa, wrzos;
Jakie……………………………………………………………..
2.2 Kto pomaga w pracowni i pasiece :żona , mąż ,dzieci, pracownik,
Kto……………………………………………………………
2,3 Jaki typ uli użytkujesz : Wielkopolski , Warszawski, Warszawski
poszerzony, Dadan, stojaki, leżaki, drewniane, styropianowe
2.4 Czy istnieje potrzeba unowocześnienia gospodarki pasiecznej na
pasiece i pracowni.
- zakup nowego rodzaju uli jakich…………………………………
-czy istnieje zapotrzebowanie na sprzęt jaki………………………
3 .Wymień słabe, silne strony pszczelarstwa oraz szanse i zagrożenia.
3.1 Słabe strony np.
a. Malejąca baza roślin miododajnych.
b. ………………………………………………………………….
c…………………………………………………………………..
3.2 Mocne strony np.
a. Równomierne rozproszenie pasiek w terenie.
b………………………………………………………………….
3.3 Szanse jakie określa otoczenie zewnętrzne teraz iw przyszłości np.
a. Możliwość korzystania ze wsparcia programów Unii Europejskiej.
b……………………………………………………………………
3.4 Zagrożenia np.
a. Napływ taniego miodu z Azji , Ameryki.
b…………………………………………………………………..
c……………………………………………………………………
4. Proszę wymienić przynajmniej pięć najważniejszych problemów
Pszczelarstwa powiatu żywieckiego, które powinny być rozwiązane
w perspektywie do 2020 roku.
a. Nasadzenia drzew, krzewów, roślin miododajnych.
b…………………………………………………………………
c…………………………………………………………………
d………………………………………………………………..
5. Proszę opisać jak Pana/i zdaniem powinna wyglądać gospodarka
Pszczelarska w 2020 roku, biorąc pod uwagę całokształt jej rozwoju.
…………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………..
…………………………………………………………………………
Ankieta 2 Badanie świadomości i opinii dzieci i młodzieży.
1.Czy znasz miejsce stacjonowania pasieki pszczelej.
Tak………………Nie………………………………
2.Czy orientujesz się kto prowadzi pasiekę
a. Osoba z Tobą spokrewniona
b. Znana Ci osoba
c. Osoba nieznana
3.Czy interesuje Cię problematyka pszczelarstwa?
a. W dostępnej literaturze prasie.
b. Z okazjonalnej wizyty w pasiece.
c. Udzielanej pomocy osobie prowadzącej pasiekę.
4.Czy znane Ci są walory zdrowotne, kosmetyczne
pochodzące z produktów pszczelich.
a. Różnego rodzajów miodów.
b. Pyłku pszczelego.
c. Mleczka pszczelego.
d. Jadu pszczelego
e. Wosku.
f. Propolisu.
5.Czy orientujesz się w znaczeniu w gospodarce rolnej.
Tak…………………………..Nie………………….
6.Czy interesuje Cię pszczelarstwo jako źródło dochodu.
Tak…………………………Nie…………………….
7.Czy rozważasz możliwość zdobycia wiedzy, wykształcenia
w zakresie pszczelarstwa.
Tak……………………….Nie……………………
8. Miejsce zamieszkania…………………………………….