prognoza oddziaływania na środowisko

Transkrypt

MPU-ORZ1/7322-375/Sm/10
89/11
PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO
DOTYCZĄCA PROJEKTU
MIEJSCOWEGO PLANU ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO
„MIĘDZYNARODOWYCH TARGÓW POZNAŃSKICH” W POZNANIU
OPRACOWANIE:
ZESPÓŁ OPRACOWAŃ ŚRODOWISKOWYCH
MGR KATARZYNA SYDOR
MGR INś. AGNIESZKA WIECZORKIEWICZ
MGR JOANNA ZOMERSKA
POZNAŃ,
STYCZEŃ
2011 R./CZERWIEC 2011*
* NINIEJSZA PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO UWZGLĘDNIA ZMIANY PROJEKTU PLANU WYNIKAJĄCE Z UZYSKANYCH OPINII
I DOKONANYCH UZGODNIEŃ
PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO DOTYCZĄCA PROJEKTU MPZP
1. WPROWADZENIE .............................................................................................................................. 3
1.1. Informacje wstępne ..............................................................................................................3
1.2. Podstawy formalno-prawne opracowania .............................................................................3
1.3. Cel i zakres merytoryczny opracowania ................................................................................3
1.4. Wykorzystane materiały i metody pracy ...............................................................................4
2. CHARAKTERYSTYKA ŚRODOWISKA PRZYRODNICZEGO .......................................................... 7
2.1.
2.2.
2.3.
2.4.
2.5.
2.6.
2.7.
2.8.
2.9.
PołoŜenie, uŜytkowanie i zagospodarowanie terenu .....................................................................7
Rzeźba terenu .......................................................................................................................8
Budowa geologiczna i warunki gruntowe ....................................................................................9
Warunki wodne ......................................................................................................................10
Szata roślinna ........................................................................................................................10
Świat zwierzęcy......................................................................................................................11
Powierzchnia ziemi .................................................................................................................11
Klimat lokalny ........................................................................................................................12
Dziedzictwo kulturowe ............................................................................................................14
3. STAN ŚRODOWISKA ORAZ ISTNIEJĄCE PROBLEMY OCHRONY ŚRODOWISKA ISTOTNE Z
PUNKTU WIDZENIA REALIZACJI PROJEKTU PLANU, W SZCZEGÓLNOŚCI DOTYCZĄCE
OBSZARÓW CHRONIONYCH NA PODSTAWIE USTAWY O OCHRONIE PRZYRODY ........... 14
4. INFORMACJA O GŁÓWNYCH CELACH I ZAWARTOŚCI PROJEKTU PLANU .......................... 19
4.1. Cel opracowania projektu planu .......................................................................................... 19
4.2. Ustalenia projektu planu ..................................................................................................... 19
4.3. Powiązanie ustaleń projektu planu z innymi dokumentami ................................................ 22
4.4. Potencjalne zmiany stanu środowiska w przypadku braku realizacji ustaleń projektu planu23
5. CELE OCHRONY ŚRODOWISKA USTANOWIONE NA SZCZEBLU MIĘDZYNARODOWYM,
KRAJOWYM I LOKALNYM ISTOTNE Z PUNKTU WIDZENIA PROJEKTOWANEGO
DOKUMENTU .................................................................................................................................... 24
6. PRZEWIDYWANE ODDZIAŁYWANIA USTALEŃ PROJEKTU PLANU NA ŚRODOWISKO ..... 27
6.1. Oddziaływanie na powierzchnię ziemi ................................................................................. 27
6.2. Oddziaływanie na wody powierzchniowe i podziemne ........................................................ 28
6.3. Oddziaływanie na róŜnorodność biologiczną i krajobraz ..................................................... 29
6.4. Oddziaływanie na szatę roślinną ......................................................................................... 30
6.5. Oddziaływanie na zwierzęta ................................................................................................ 31
6.6. Oddziaływanie na ludzi ........................................................................................................ 31
6.7. Oddziaływanie na powietrze................................................................................................ 32
6.8. Oddziaływanie na klimat akustyczny ................................................................................... 33
6.9. Oddziaływanie na dziedzictwo kulturowe ............................................................................ 33
6.10. Oddziaływanie na dobra materialne .................................................................................... 34
6.11. Oddziaływanie na obszary Natura 2000 .............................................................................. 34
6.12. Oddziaływanie transgraniczne ............................................................................................. 34
6.13. Pola elektromagnetyczne .................................................................................................... 35
7. PROPOZYCJE DOTYCZĄCE PRZEWIDYWANYCH METOD ANALIZY SKUTKÓW REALIZACJI
POSTANOWIEŃ MIEJSCOWEGO PLANU ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO ORAZ
CZĘSTOTLIWOŚCI JEJ PRZEPROWADZANIA ............................................................................ 35
8. ROZWIĄZANIA ALTERNATYWNE DO ROZWIĄZAŃ ZAWARTYCH W PROJEKCIE PLANU 36
9. WNIOSKI .......................................................................................................................................... 37
10.STRESZCZENIE ................................................................................................................................ 38
ZAŁĄCZNIKI GRAFICZNE
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
9.
Granica obszaru objętego opracowaniem mpzp na tle ortofotomapy miasta Poznania
Dokumentacja fotograficzna terenu opracowania
Projekt mpzp „Międzynarodowych Targów Poznańskich” w Poznaniu, MPU 2010r. – etap procedury planistycznej –
opiniowanie
Miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego „Międzynarodowych targów Poznańskich – część A” (uchwała Rady
Miasta Poznania Nr XCI/1021/IV/2006 z dnia 11 kwietnia 2006 roku)
Miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego „Międzynarodowych targów Poznańskich – część B” (uchwała Rady
Miasta Poznania Nr XLII/501/V/2008 z dnia 16 września 2008 roku)
Zasięgi oddziaływania hałasu samochodowego w porze dzienno-wieczorno-nocnej – w stanie istniejącym.
Zasięgi oddziaływania hałasu samochodowego w porze nocnej – w stanie istniejącym.
Zasięgi oddziaływania hałasu tramwajowego w porze dzienno-wieczorno-nocnej – w stanie istniejącym.
Zasięgi oddziaływania hałasu tramwajowego w porze nocnej – w stanie istniejącym.
2
1.
WPROWADZENIE
1.1.
Informacje wstępne
Przedmiotem niniejszego opracowania jest prognoza oddziaływania na środowisko dotycząca
projektu
miejscowego
planu
zagospodarowania
przestrzennego
„Międzynarodowych
Targów
Poznańskich” w Poznaniu.
Projekt planu miejscowego opracowywany jest na podstawie uchwały Nr LXXIII/1016/V/2010
Rady Miasta Poznania z dnia 8 czerwca 2010 r. w sprawie przystąpienia do sporządzenia miejscowego
planu zagospodarowania przestrzennego „Międzynarodowych Targów Poznańskich” w Poznaniu.
Planem
objęto
obszar
połoŜony
w
centrum
miasta
Poznania,
pomiędzy
ulicami:
F.D. Roosevelta, Głogowską, JJ. Śniadeckich, Święcickiego oraz Grunwaldzką. Powierzchnia obszaru
objętego sporządzeniem planu miejscowego wynosi ok. 23 ha.
1.2.
Podstawy formalno-prawne opracowania
Obowiązek
sporządzenia
prognozy
oddziaływania
na
środowisko
wynika
z
ustawy
z dnia 3 października 2008 r. o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale
społeczeństwa w ochronie środowiska oraz ocenach oddziaływania na środowisko1.
W myśl powyŜszej ustawy prognoza oddziaływania na środowisko stanowi podstawowy
dokument niezbędny do przeprowadzenia postępowania w sprawie strategicznej oceny oddziaływania
na środowisko skutków realizacji polityki, strategii, planu lub programu. Zgodnie z art. 51 ust. 1 organ
opracowujący m.in. projekt planu zagospodarowania przestrzennego obligatoryjnie sporządza
prognozę oddziaływania na środowisko.
Na obowiązek sporządzenia prognozy oddziaływania na środowisko dotyczącej projektu planu
miejscowego wskazuje równieŜ art. 17, pkt. 4 ustawy z dnia 27 marca 2003 r. o planowaniu
i zagospodarowaniu przestrzennym2, zgodnie z którym wójt, burmistrz albo prezydent miasta
sporządza projekt planu miejscowego wraz z prognozą, uwzględniając zapisy studium uwarunkowań
i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy. Stosownie do tej ustawy projekt planu wraz
z prognozą oddziaływania na środowisko przedkładane są instytucjom i organom właściwym do
zaopiniowania i uzgodnienia projektu planu, a takŜe są przedmiotem społecznej oceny – podlegają
wyłoŜeniu do publicznego wglądu.
1.3.
Cel i zakres merytoryczny opracowania
Głównym celem sporządzenia prognozy oddziaływania na środowisko jest wskazanie
przewidywanego wpływu na środowisko, jaki moŜe mieć miejsce na skutek realizacji dopuszczonych
w projekcie planu form zagospodarowania przestrzennego. W tym celu w prognozie ocenia się relacje
pomiędzy przyjętymi w projekcie planu rozwiązaniami planistycznymi, a uwarunkowaniami środowiska
1
2
Dz. U. Nr 199, poz. 1227 ze zmianami
Dz. U. Nr 80, poz. 717 ze zmianami
3
przyrodniczego, a takŜe aspektami gospodarczymi i społecznymi, zgodnie z zasadą zrównowaŜonego
rozwoju.
W prognozie oddziaływania na środowisko analizie i ocenie podlega projekt uchwały
w sprawie miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego (tekst) wraz z rysunkiem,
stanowiącym załącznik graficzny uchwały.
Szczegółowy zakres informacji wymaganych w prognozie określony jest w art. 51 ust. 2
ustawy z dnia 3 października 2008 r. o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale
społeczeństwa w ochronie środowiska oraz ocenach oddziaływania na środowisko.
Zgodnie z art. 52 ust. 1 ww. ustawy prognoza oddziaływania na środowisko musi być
opracowana stosownie do stanu współczesnej wiedzy i metod oceny, a informacje w niej zawarte
dostosowane do zawartości i stopnia szczegółowości informacji zawartych w projekcie planu
miejscowego oraz etapu przyjęcia tego dokumentu w procesie opracowywania projektów dokumentów
powiązanych z tym dokumentem.
Stosownie do wymogu art. 53 ww. ustawy zakres i stopień szczegółowości informacji
zawartych w niniejszej prognozie został uzgodniony z właściwymi organami, wskazanymi w art. 57
i 58 ustawy – Regionalnym Dyrektorem Ochrony Środowiska w Poznaniu (pismem RDOŚ-30-OO.III7041-898/10/mm z dnia 30.07.2010 r.) oraz Państwowym Powiatowym Inspektorem Sanitarnym
w Poznaniu (pismem NS-72/1-131(1)/10 z dnia 26.07.2010 r.).
1.4.
Wykorzystane materiały i metody pracy
Przy opracowaniu niniejszej prognozy wykorzystano następujące materiały źródłowe:
Literatura:
•
Geografia Polski. Mezoregiony fizyczno-geograficzne Kondracki J., Wydawnictwo Naukowe PWN,
Warszawa 1994,
•
Geografia fizyczna Niziny Wielkopolskiej, Cz. 1 Geomorfologia Krygowski B., PTPN, Wydz. Mat.Przyr., Poznań 1961,
•
Przyrodnicze aspekty bezpiecznego budownictwa JeŜ J., Wydawnictwo Politechniki Poznańskiej,
Poznań 2001,
•
Fizjografia urbanistyczna Szponar A., Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2003,
•
Atlas rozmieszczenia roślin naczyniowych w Poznaniu Jackowiak B, Prace Zakładu Taksonomii
Roślin UAM w Poznaniu, Poznań 1993,
•
Wśród zwierząt i roślin, Kronika miasta Poznania, Wydawnictwo Miejskie, Poznań 2002,
•
Zmienność przestrzenna wysokości opadów atmosferycznych na obszarze miasta Poznania,
oprac. mgr Ryszard Farat, w: Wody powierzchniowe Poznania t .I pod red. A. Kanieckiego i J.
Rotnickiej, Poznań Sorus 1995 r.
Materiały kartograficzne
•
mapa zasadnicza dla obszaru planu w skali 1:1000,
•
mapa ewidencyjna gruntów w skali 1:1000,
4
•
mapa glebowo-rolnicza,
•
mapa hydrograficzna w skali 1:50 000, ark. N-33-130-D Poznań, OPGK Poznań 1988/9,
•
mapa sozologiczna w skali 1:50 000, ark. N-33-130-D Poznań, OPGK Poznań 1992,
•
szczegółowa mapa geologiczna Polski w skali 1:50 000, ark. 471 - Poznań N-33-130-D,
Państwowy Instytut Geologiczny, 1990,
•
mapa topograficzna w skali 1:10 000, ark. N-33-130-D-d-1 Poznań – Stare Miasto, Główny
Urząd Geodezji i Kartografii, 2007.
Akty prawne
•
Ustawa z dnia 27 kwietnia 2001 roku Prawo ochrony środowiska (Dz. U. z 2008 r. Nr 25, poz.
150 ze zmianami),
•
Ustawa z dnia 3 października 2008 o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie,
o udziale społeczeństwa, w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko
(Dz. U. Nr 199, poz. 1227 ze zmianami),
•
Ustawa z dnia 27 marca 2003 r. o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym (Dz. U. Nr 80,
poz. 717 ze zmianami),
•
Ustawa z dnia 16 kwietnia 2004 roku o ochronie przyrody (Dz. U. z 2009 r. Nr 151, poz. 1220
ze zmianami),
•
Ustawa z dnia z dnia 7 lipca 1994 r. Prawo budowlane (tekst jednolity z dnia 12 listopada 2010
r., Dz. U. Nr 243, poz. 1623 ze zmianami),
•
Ustawa z dnia 23 lipca 2003 r. o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami (Dz. U. Nr 162 poz.
1568 ze zmianami),
•
Ustawa z dnia 27 kwietnia 2001 r. o odpadach (Dz. U. z 2010 r. Nr 185, poz. 1243
ze zmianami).
•
Ustawa z dnia 18 lipca 2001 roku Prawo wodne (Dz. U. z 2005 r. Nr 239 poz. 2019
ze zmianami),
•
Ustawa z dnia 7 czerwca 2001 r. o zbiorowym zaopatrzeniu w wodę i zbiorowym odprowadzaniu
ścieków (Dz. U. z 2006 r. Nr 123, poz. 858 ze zmianami),
•
Ustawa z dnia 7 maja 2010 r. o wspieraniu rozwoju usług i sieci telekomunikacyjnych (Dz. U.
Nr 106, poz. 675)
•
Rozporządzenie Nr 39/07 Wojewody Wielkopolskiego z dnia 31 grudnia 2007 r. w sprawie
określenia programu ochrony powietrza dla strefy – aglomeracja Poznań (Dz. Urz. Woj. Wlkp.
Nr 4, poz. 61 z dnia 31 stycznia 2008 r.),
•
Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 14 czerwca 2007 r. w sprawie dopuszczalnych
poziomów hałasu w środowisku (Dz. U. Nr 120, poz. 826),
•
Rozporządzenie Nr 40/07 Wojewody Wielkopolskiego z dnia 31 grudnia 2007 r. zmieniające
rozporządzenie w sprawie utworzenia obszaru ograniczonego uŜytkowania dla lotniska
wojskowego Poznań-Krzesiny w Poznaniu (Dz. Urz. Woj. Wlkp. Nr 1/2008, poz. 1),
5
•
Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 30 października 2003 r. w sprawie dopuszczalnych
poziomów pól elektromagnetycznych w środowisku oraz sposobów sprawdzania dotrzymania
tych poziomów (Dz. U. Nr 192, poz. 1883),
•
Rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 12 kwietnia 2002 r. w sprawie warunków
technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie (Dz. U. Nr 75, poz. 690,
ze zmianami).
Dokumenty, inne dostępne opracowania:
•
projekt Uchwały Rady Miasta Poznania w sprawie miejscowego planu zagospodarowania
przestrzennego „Międzynarodowych Targów Poznańskich” w Poznaniu, MPU 2010,
•
Uchwała Nr LXXIII/1016/V/2010 Rady Miasta Poznania z dnia 8 czerwca 2010 r. w sprawie
przystąpienia
do
sporządzenia
miejscowego
planu
zagospodarowania
przestrzennego
„Międzynarodowych Targów Poznańskich” w Poznaniu,
•
Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego miasta Poznania,
Uchwała Nr XXXI/299/V/2008 Rady Miasta Poznania z dnia 18 stycznia 2008 r.,
•
Uchwała Nr XCI/1021/IV/2006 Rady Miasta Poznania z dnia 11 kwietnia 2006 r. w sprawie
uchwalenia
„zmiany
miejscowego
planu
zagospodarowania
przestrzennego
terenów
Międzynarodowych Targów Poznańskich” – część A,
•
Uchwała Nr XLII/501/V/2008 Rady Miasta Poznania z dnia 16 września 2008 r. w sprawie
uchwalenia
zmiany
miejscowego
planu
zagospodarowania
przestrzennego
terenów
Międzynarodowych Targów Poznańskich – część B,
•
Program
ochrony
środowiska
miasta
Poznania
na
lata
2009-2012,
Uchwała
Nr LIV/729/V/2009 Rady Miasta Poznania z dnia 12 maja 2009 r.,
•
Mapa akustyczna miasta Poznania wraz z programem ochrony środowiska przed hałasem,
Etap I: Mapa akustyczna m. Poznania (2007), Etap II: Program ochrony przed hałasem (POH)
(2008), Centrum Badań Akustycznych, Fundacja Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza, Poznań,
czerwiec 2008, Uchwała Nr XLIII/521/V/2008 Rady Miasta Poznania z dnia 14 października 2008
r. (Dz. U. Woj. Wlkp. z dnia 24 listopada 2008 r. Nr 200, poz. 3281),
•
Raport o stanie środowiska w Wielkopolsce w roku 2009, Biblioteka Monitoringu Środowiska,
WIOŚ, Poznań 2010,
•
Roczna ocena jakości powietrza w woj. wielkopolskim za rok 2009, WIOŚ, Poznań 2010,
•
Objaśnienia do szczegółowej mapy geologicznej Polski 1:50 000, Arkusz Poznań (471), Ryszarda
Chmal, PIG, Warszawa 1997,
•
Opracowanie
ekofizjograficzne
dla
potrzeb
miejscowego
planu
zagospodarowania
przestrzennego POZNAŃ – teren Międzynarodowych Targów Poznańskich, Rybczyński A., Harke
G., Pracownia Geologiczno-Kartograficzna, Poznań, maj 2005,
•
Prognoza
oddziaływania
na
środowisko
zmiany
miejscowego
planu
zagospodarowania
przestrzennego terenów Międzynarodowych Targów Poznańskich – część A, Czaban A.,
Bąkowska Z., Zenkteler M.; MPU, Poznań, grudzień 2005,
6
•
Prognoza oddziaływania na środowisko dotycząca projektu zmiany miejscowego planu
zagospodarowania przestrzennego dla terenów Międzynarodowych Targów Poznańskich – część
B, Mielcarek M., Bąkowska Z., MPU, Poznań, marzec 2008.
Inne źródła:
•
wizja terenowa (grudzień 2010 r.),
•
dokumentacja fotograficzna (MPU, listopad 2007 r., grudzień 2010 r.),
•
www.geoinfo.amu.edu.pl,
•
www.poznan.pios.gov.pl.
PowyŜsze materiały w połączeniu z wizją terenową pozwoliły na opracowanie charakterystyki
stanu funkcjonowania środowiska w podziale na poszczególne komponenty.
Prognozę oddziaływania na środowisko sporządzono przy zastosowaniu metody opisowej,
polegającej na charakterystyce istniejących zasobów środowiska oraz łączeniu w całość posiadanych
informacji o dotychczasowych mechanizmach funkcjonowania środowiska i wskazaniu, jakie
potencjalne skutki mogą wystąpić w środowisku w wyniku realizacji ustaleń planu.
PosłuŜono się równieŜ metodą porównawczą, wykorzystując wiedzę o funkcjonowaniu
środowiska jako całości. Skonfrontowano zaproponowane rozwiązania planistyczne z istniejącymi
uwarunkowaniami środowiskowymi. Prognozę oddziaływania na środowisko przedstawiono w zakresie,
jaki umoŜliwia obecny stan dostępnej informacji o środowisku oraz w tym kontekście – stopień
ogólności (lub szczegółowości) ustaleń planu.
2.
CHARAKTERYSTYKA ŚRODOWISKA PRZYRODNICZEGO
2.1.
PołoŜenie, uŜytkowanie i zagospodarowanie terenu
Obszar
objęty
ustaleniami
projektu
planu
„Międzynarodowych
Targów
Poznańskich”
w Poznaniu połoŜony jest w centralnej części Poznania, w dzielnicy JeŜyce, w obrębie terenu zwartej
zabudowy śródmiejskiej.
Ustalenia projektu planu obejmują obszar ograniczony od północy ul. Grunwaldzką, od
zachodu ulicami: J.J. Śniadeckich i Święcickiego oraz od wschodu i południowego wschodu ulicami:
Głogowską i F.D. Roosevelta.
Analizowany obszar stanowi przestrzeń targową obejmującą budynki i hale wystawiennicze,
budynki gastronomiczne oraz tereny komunikacji pieszej i kołowej.
Poza licznymi wystawami obszar Targów stanowi miejsce wydarzeń kulturalnych, sportowych,
a takŜe słuŜy organizacji zjazdów i kongresów. WyróŜnia się równieŜ na tle innych targów europejskich
ze względu na znaczne nawarstwienie sentymentalnych form zabudowy, związanych z najstarszą
historią targów, sięgających początków XX wieku, w szczególności Powszechnej Wystawy Krajowej.
Kilka pawilonów jest wpisanych do rejestru zabytków: Hala Reprezentacyjna PWK z 1929 roku
(ul. F.D. Roosevelta/Bukowska), Budynek Administracji z 1924 roku (ul. Głogowska 14), Pałac
7
Targowy
z 1924 roku oraz WieŜa Górnośląska z 1911. Całość jest ogrodzona, wejścia na teren targowy znajdują
się przy ulicy Bukowskiej, F.D. Roosevelta, Święcickiego oraz J.J. Śniadeckich. W centralnej części
zachowały się pozostałości parku targowego. Nie zachowały się natomiast widoczne ślady dawnego
cmentarza Ŝydowskiego, usytuowanego pomiędzy halą nr 15 a zabudową ul. Śniadeckich3.
Teren naleŜy do zespołu urbanistyczno-architektonicznego Łazarza, wpisanego do rejestru
zabytków pod nr A 239, decyzją z dnia 06.10.1982. W strefie ochrony konserwatorskiej bezwzględnie
obowiązuje zachowanie historycznej struktury urbanistycznej z istniejącymi budynkami i osiami
widokowymi.
NajbliŜsze otoczenie obszaru opracowania stanowi intensywna zabudowa śródmiejska
mieszkaniowa, mieszkaniowo-usługowa oraz usługowa.
W kontekście otoczenia komunikacyjnego, omawiany teren połoŜony jest pomiędzy głównymi
elementami systemu komunikacyjnego miasta Poznania, stanowiącymi podstawowe elementy
komunikacji samochodowej w Poznaniu: ul. Głogowską, stanowiącą jedną z waŜniejszych tras
wylotowych z miasta, posiadających połączenie z autostradą A2 oraz ul. Grunwaldzką. Ulice te
prowadzą takŜe ruch komunikacji miejskiej, zarówno autobusowej jak i tramwajowej. Ponadto obszar
opracowania znajduje się w bezpośrednim sąsiedztwie dworca kolejowego – Poznań Główny oraz
w niedalekiej odległości od dworca autobusowego PKS.
2.2.
Rzeźba terenu
Według regionalizacji fizyczno-geograficznej Kondrackiego4 obszar opracowania znajduje się
częściowo w obrębie mezoregionu Poznański Przełom Warty (315.52) (wschodni fragment) oraz
częściowo
w
Wielkopolskie
obrębie
mikroregionu
(315.51)
(zachodnia
Równina
część
Poznańska
obszaru
(315.516),
opracowania).
5
geomorfologicznym Niziny Wielkopolskiej Krygowskiego
mezoregion
Zgodnie
z
Pojezierze
podziałem
badany obszar występuje w obrębie
Wysoczyzny Poznańskiej (VIII), w subregionie Równiny Poznańskiej (VIII6).
Obszar opracowania usytuowany jest w strefie krawędziowej pradoliny Warty, lekko pochylony
w kierunku wschodnim – ku rzece. Jedynie zachodnią część terenu Międzynarodowych Targów
Poznańskich stanowi płaska wysoczyzna morenowa, wyniesiona na wysokość 84 - 87 m
n.p.m.,
schodząca łagodnym zboczem w kierunku niŜej połoŜonego poziomu sandrowego w pradolinie (76 –
79 m n.p.m.), zajmując jego wschodni skraj.
3
Prognoza oddziaływania na środowisko zmiany mpzp terenów Międzynarodowych Targów Poznańskich – część A, oprac. MPU:
Czaban A. i in., Poznań 2005,
4
Geografia Polski. Mezoregiony fizyczno-geograficzne, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 1994,
5
Geografia fizyczna Niziny Wielkopolskiej, Cz. 1 Geomorfologia, PTPN, Wydz. Mat.-Przyr., Poznań 1961,
8
Pierwotna rzeźba obszaru opracowania została mocno zmieniona na skutek prowadzonej na
przestrzeni wieków działalności człowieka, czego śladem są występujące w podłoŜu grunty nasypowe
o miąŜszości dochodzącej miejscami do 6 m6.
2.3.
Budowa geologiczna i warunki gruntowe7
Na całym analizowanym obszarze grunty rodzime przykryte są warstwą kulturowych nasypów,
w większości nie budowlanych, formowanych w sposób przypadkowy. Ich średnia miąŜszość waha się
od 1 do 2,5 m, sięgając miejscami do 6 m. W ich składzie, obok mineralnych glin lub piasków,
występują grunty organiczne i próchniczne, gruz ceglany i betonowy oraz odpady typu wapno, ŜuŜel,
szkło, lepik itp.
Pod warstwą nasypów zalega warstwa plejstoceńskich glin morenowych zlodowacenia
bałtyckiego o miąŜszości 6 - 10 m. Tylko lokalnie, w północnej części terenu MTP, gliny morenowe
przykryte są cienką warstwą zaglinionych piasków przeobraŜonych – pochodzących z wietrzenia gliny,
a w części wschodniej na stropie gliny została odłoŜona warstwa piasków rzecznych. We wschodniej
części obszaru opracowania gliny bałtyckie są wyerodowane. Bezpośrednio pod warstwą nasypów
zalega tu seria piaszczysto-Ŝwirowych osadów wodnolodowcowych, o kilku - kilkunastometrowej
miąŜszości, odłoŜonych na skonsolidowanych glinach z okresu zlodowacenia środkowopolskiego.
Wyłączywszy strefy występowania niekontrolowanych nasypów, podłoŜe wysoczyznowej części
terenu stanowią mineralne grunty spoiste bezpośredniej akumulacji lodowca, wykształcone w postaci
gliny piaszczystej lub piasków gliniastych o konsystencji twardoplasycznej lub półzwartej. Jedynie
lokalnie, w strefie występowania wody gruntowej, stwierdzono grunty plastyczne i miękkoplastyczne.
JednakŜe, tylko w północno-wschodniej części terenu MTP moŜna wydzielić strefę zalegania gruntów
spoistych o nieco gorszych parametrach geotechnicznych. W obrębie strefy krawędziowej wysoczyzny
zaznacza się wyraźny spadek miąŜszości gliny górnej, a pod coraz cieńszą warstwą gruntów spoistych
zaznacza się występowanie średniozagęszczonych i zagęszczonych gruntów piaszczysto-Ŝwirowych
akumulacji wodnolodowcowej. Lokalnie na ich stropie znajdują się młodsze piaski próchniczne
w stanie z pogranicza gruntów luźnych i średniozagęszczonych. Pod kilkumetrową serią osadów
międzymorenowych
zalega
glina
zwałowa
(skonsolodowana)
z
okresu
zlodowacenia
środkowopolskiego, reprezentowana przez półzwarte i zwarte gliny piaszczyste.
Warunki podłoŜa moŜna uznać za stabilne, a występujące w podłoŜu grunty rodzime
charakteryzują się korzystnymi warunkami mechanicznymi. Trudności w posadowieniu budynków
naleŜy się spodziewać w miejscach występowania przypowierzchniowych nasypów, które ze względu
na zróŜnicowany skład i stan oraz niekiedy znaczną miąŜszość uznaje się za nieprzydatne dla
fundamentowania. NaleŜy takŜe zwrócić uwagę na specyficzne właściwości gruntów spoistych. Gliny,
a zwłaszcza piaski gliniaste, są gruntami bardzo wraŜliwymi na dodatkowe nawodnienia – ulegają
6
Opracowanie ekofizjograficzne dla potrzeb mpzp Poznań – teren Międzynarodowych Targów Poznańskich, Rybczyński A.,
Harke G., Poznań 2005,
7
jw.
9
wówczas uplastycznieniu. MoŜliwe są zatem utrudnienia prowadzenia budowy w okresie wzmoŜonych
deszczów na podłoŜu gliniastym.
2.4.
Warunki wodne
Wody powierzchniowe
Obszar opracowania pod względem hydrograficznym połoŜony jest w zlewni bezpośredniej
rzeki Warty.
Wody podziemne
Wody gruntowe swym charakterem i głębokością występowania odzwierciedlają cechy
konfiguracyjne terenu oraz budowę geologiczną podłoŜa.
W obrębie obszaru opracowania wody gruntowe naleŜą do dwóch stref wodnych:
-
obszarów
dolinnych
(pradolinnych),
będących
strefą
koncentracji
wód
powierzchniowych i podziemnych, charakteryzujących się swobodnym zwierciadłem wód
gruntowych, utrzymującym się na głębokości około 4 – 8 m p.p.t.,
-
obszarów pozadolinnych o zwierciadle wody gruntowej utrzymującym się w warstwie
międzymorenowych piasków i Ŝwirów, z reguły na głębokości ponad 8 m p.p.t.8
Zasilanie wód gruntowych w omawianym podłoŜu odbywa się głównie przez opady
atmosferyczne oraz spływ z terenów wyŜej połoŜonych.
Słaboprzepuszczalne podłoŜe zbudowane głównie z glin zwałowych i piasku gliniastego
charakteryzuje okresowe gromadzenie wody gruntowej na stropie gruntów spoistych. Taka sytuacja
moŜe mieć miejsce w okresie wiosennych roztopów oraz intensywnych, długotrwałych opadów
atmosferycznych. Biorą pod uwagę skalę zainwestowania terenu MTP (uszczelnienie podłoŜa
i odprowadzanie wód opadowych do kanalizacji deszczowej) powyŜsze sytuacje będą występować
bardzo rzadko.
2.5.
Szata roślinna
Ze względu na specyficzny charakter analizowanego terenu (tereny wystawiennicze)
występująca tu roślinność jest niezwykle uboga. Stanowi ją przede wszystkim roślinność wysoka
(skupiona głównie w północnej części opracowania) oraz roślinność ozdobna niska, nasadzona
w sąsiedztwie niektórych hal.
Dominujący
udział
w
tutejszej
dendroflorze
mają
drzewa
liściaste
reprezentowane
w większości przypadków przez gatunki tj.: lipa (Tilia), klon (Acer) oraz kasztanowiec (Aesculus).
Najstarsze i najbardziej okazałe drzewa znajdują się na obszarze dawnego cmentarza ewangelickiego,
przekształconego w późniejszym czasie w „park targowy” (w północno-zachodniej części omawianego
obszaru). Do dnia dzisiejszego zachowały się jedynie nasadzenia w formie alei, tworzonych głównie
8
Opracowanie ekofizjograficzne dla potrzeb mpzp Poznań – teren Międzynarodowych Targów Poznańskich, Rybczyński A.,
Harke G., Poznań 2005
10
przez okazałe kasztanowce, którym towarzyszy dąb bezszypułkowy (Quercus robur), dąb czerwony
(Quercus rubra), lipa drobnolistna (Tilia cordata) oraz platan klonolistny (Platanus acerifolia).
Miejscami występują równieŜ pojedyncze okazy jesionu wyniosłego (Fraxinus ecelsior) oraz wiązu
syberyjskiego (Ulmus pumila).
Ponadto na terenie Międzynarodowych Targów Poznańskich występują takŜe drzewa iglaste
reprezentowane przez daglezję zieloną (Pseudotsuga menziesii) oraz srebrzystą odmianę świerka
kłującego (Picea pungens).
Lokalną szatę roślinną uzupełniają róŜnego rodzaju gatunki roślin ozdobnych, obejmujących
przede wszystkim ozdobne odmiany krzewów iglastych oraz mniej licznych krzewów liściastych,
rosnących na niewielkich, najczęściej zadarnionych powierzchniach. Część roślin jest nasadzanych
w betonowych pojemnikach, usytuowanych w sąsiedztwie hal wystawienniczych.
Nielicznie występują tu pospolite gatunki roślin zielnych, przystosowanych do Ŝycia
w warunkach charakterystycznych dla centrum duŜego miasta. Przyczyną tej sytuacji jest ograniczenie
areału powierzchni biologicznie czynnej (niewielkie skwery oraz powierzchnie wokół pni drzew),
umoŜliwiającej rozwój roślin.
2.6.
Świat zwierzęcy
Środowisko miejskie, które w sposób istotny odbiega od warunków naturalnych, jest miejscem
Ŝycia
gatunków
zwierząt,
które
potrafiły
się
przystosować
do
Ŝycia
na
terenach
silnie
zurbanizowanych, lub które od dawna towarzyszą siedzibom ludzkim. Naturalnymi siedliskami
przedstawicieli fauny miast są tereny zieleni tworzące w Poznaniu tzw. kliny zieleni, jednakŜe
zwierzęta coraz częściej przystosowują się do Ŝycia w warunkach nawet najbardziej ścisłej zabudowy
miejskiej.
Dotychczasowy sposób zagospodarowania i uŜytkowania analizowanego obszaru oraz jego
lokalizacja spowodowała, Ŝe lokalna fauna jest wyjątkowo uboga. W obrębie nielicznych fragmentów
zieleni spotkać moŜna najczęściej pospolite gatunki ptaków, które przystosowały się do Ŝycia
w centrum miasta. Są to m.in.: gołąb miejski (Columba livia), sierpówka (Streptopelia decaocto),
wróbel (Passer domesticus) czy sroka (Poca pica). Do zwierząt, które przystosowały się do Ŝycia
w tych trudnych warunkach, naleŜą równieŜ rozmaite gatunki niewielkich rozmiarów bezkręgowców.
2.7.
Powierzchnia ziemi
Na terenie śródmieścia mamy do czynienia z wysoko przekształconym, antropogenicznym
środowiskiem, co objawia się w prawie całkowitym uszczelnieniu podłoŜa poprzez intensywną
zabudowę kubaturową oraz zabetonowanie lub zaasfaltowanie gruntu.
Powierzchnia ziemi na terenach silnie zurbanizowanych charakteryzują się bardzo duŜym
stopniem przekształcenia naturalnych właściwości.
11
Ze względu na niemalŜe całkowite uszczelnienie powierzchni terenu analizowany obszar
pozbawiony jest naturalnej warstwy gleby. Zostały one całkowicie przeobraŜone. Ich naturalna
struktura i stosunki powietrzno-wilgotnościowe są z pewnością zaburzone. Tylko miejscami stanowią
one podłoŜe dla zieleni towarzyszącej zabudowie, w tym m.in. występującym zadrzewieniom
wskazanym w pkt. 2.5 Prognozy.
Niekorzystny wpływ na zmianę jej właściwości fizycznych i chemicznych ma wiele procesów
związanych z działalnością człowieka. Do najwaŜniejszych z nich moŜemy zaliczyć zakłócanie obiegu
wód podziemnych i powierzchniowych poprzez ingerencję w skład oraz zagęszczenie poszczególnych
warstw profilu glebowego, przemieszanie warstw, zmianę sposobu uŜytkowania, a takŜe umieszczanie
szeregu elementów sieci infrastruktury technicznej w profilu glebowym. Tego typu zmiany występują
na skutek umieszczania pod powierzchnią terenu fundamentów i innych elementów konstrukcji
budowlanych oraz doprowadzania do budynków podziemnej infrastruktury technicznej, powodując
jednocześnie
nieodwracalną
utratę
naturalnych
właściwości
fizycznych,
chemicznych
oraz
biologicznych gleby.
Gleby antropogeniczne, poza występowaniem zanieczyszczeń fizycznych (Ŝwir, gruz i podobne
materiały
wykorzystywane
przy
inwestycjach
budowlanych),
wykazują
zanieczyszczeń chemicznych, takich jak metale cięŜkie (ołów i
wielopierścieniowe.
Obecność
w
glebie
zwiększonych
ilości
kadm)
równieŜ
obecność
oraz węglowodory
poszczególnych
pierwiastków
spowodowana jest głównie emisją zanieczyszczeń z ruchu komunikacyjnego i kumulowaniem się tych
substancji w warstwach gleby na terenach leŜących w bezpośrednim sąsiedztwie szlaków
komunikacyjnych.
2.8.
Klimat lokalny
Warunki klimatyczne analizowanego obszaru są zbliŜone do panujących na terenie Niziny
Wielkopolskiej. Zgodnie z regionalizacją klimatyczną Polski wg Okołowicza (1973-1978) Poznań
połoŜony jest w obrębie regionu Śląsko – Wielkopolskiego, odznaczającego się klimatem o przewadze
wpływów oceanicznych. Cechami charakterystycznymi tego klimatu są stosunkowo małe roczne
amplitudy temperatury powietrza, wczesna wiosna, długie lato, łagodna i krótka zima z mało trwałą
pokrywą śnieŜną. Okres wegetacyjny trwa tutaj 220 dni i zaliczany jest do najdłuŜszych w Polsce.
Według Wosia (1994) Nizina Wielkopolska połoŜona jest w obrębie czterech regionów
klimatycznych, pomiędzy którymi zaznaczają się bardziej lub mniej wyraźne granice, co oznacza
wówczas zbliŜone, do sąsiednich regionów, warunki klimatyczne. Zgodnie z tym podziałem miasto
Poznań leŜy w obrębie Regionu Środkowowielkopolskiego. W porównaniu z pozostałymi regionami
charakteryzuje go częstsze występowanie pogody bardzo ciepłej i pochmurnej bez opadu.
Jednocześnie odznacza się on częstszym występowaniem dni z pogodą przymrozkową, bardzo chłodną
z duŜym zachmurzeniem i opadem.
Na klimat miasta Poznania w duŜym stopniu wpływ mają napływające znad Atlantyku masy
powietrza polarno-morskiego. Stanowią one ponad 75% wszystkich mas napływających nad Poznań.
12
Taki rozkład warunkuje przede wszystkim napływ wiatrów z sektora zachodniego, północnego
i południowo-zachodniego, o prędkości dochodzącej do 5 m/s.
Średnia roczna temperatura powietrza dla analizowanego obszaru jest zbliŜona do panującej
na terenie całego Poznania i wynosi 8,2° C. Rozkład opadów charakteryzuje wyraźny cykl roczny.
Średnia roczna suma opadów dla terenu Poznania naleŜy do najniŜszych w kraju. Pomiary wielkości
opadów atmosferycznych dla posterunku Poznań Ławica wykazały, Ŝe średnia wartość opadu
atmosferycznego z wielolecia (w okresie 1960 – 2002)9 wynosiła 527mm.
Mikroklimat obszaru projektu planu wykazuje cechy typowe dla klimatu śródmiejskiego10.
W centrach miast moŜna zaobserwować największy wpływ działalności człowieka na pogodę. Rozległe
powierzchnie dachów, chodników i ulic, zmniejszenie powierzchni czynnej, wpływają na stosunki
wodne i pogodę. Brak moŜliwości wsiąkania wód opadowych powoduje ich szybki odpływ do
kanalizacji miejskiej, a tym samym ograniczenie zasilania wód podziemnych.
Szybsze i większe nagrzewanie się powierzchni zabudowanych, sztuczne ciepło pochodzące ze
spalania surowców energetycznych oraz zanieczyszczenie atmosfery powodują powstawanie nad
miastem „wysp ciepła”. Wskutek róŜnic temperatur, a co za tym idzie ciśnienia, nad miastem częściej
niŜ gdzie indziej powstają chmury i pada deszcz, jest mniej dni pogodnych, więcej mgieł,
intensywność wiatrów jest niewielka, notuje się duŜy % cisz atmosferycznych. Z uwagi na połoŜenie
wewnątrz zwartej zabudowy miejskiej, braku zieleni teren projektu planu kwalifikowany jest do
najcieplejszych obszarów w mieście. „Wyspy ciepła” o największym natęŜeniu w centrum miasta
pojawiają się w około 70% dni w roku, częściej latem niŜ zimą.
W obrębie miasta wiatry wytracają około 30% prędkości - zwiększa się częstość przypadków
małej prędkości lub cisz atmosferycznych. W Poznaniu dominują wiatry słabe o prędkościach 0-5 m/s.
NiezaleŜnie od pory roku i dnia, procentowy udział cisz w zwartej zabudowie jest wyŜszy niŜ na
peryferiach miasta. W związku z tym moŜe występować zjawisko stagnowania mas zanieczyszczonego
powietrza. Istotne teŜ jest to, Ŝe kierunki wiatru notowane w obrębie miasta nie wykazują dominanty
kierunku zachodniego. Wszystko to moŜe mieć niekorzystny wpływ na moŜliwości przewietrzania
omawianego terenu. Innym skutkiem „wysp ciepła” moŜe być pojawianie się opadów ulewnych.
Sprzyjające warunki dla ich powstawania mają miejsce przewaŜnie w okresie letnim. Wskutek
kilkudniowego nagrzania miasta mogą rozwinąć się silne prądy wstępujące, a unoszące się nad
miastem pyły i gazy, jako aktywne jądra kondensacji, mogą spowodować tworzenie się silnych
opadów11.
9
Wydział Nauk Geograficznych i Geologicznych Uniwersytetu im. A. Mickiewicza w Poznaniu; www.geoinfo.amu.edu.pl
mgr Romana Koczorowska Rozkład podstawowych parametrów meteorologicznych w wybranych punktach miasta Poznania,
w: Wody powierzchniowe Poznania t .I pod red. A. Kanieckiego i J. Rotnickiej. Sorus Poznań 1995
11
mgr Ryszard Farat: Zmienność przestrzenna wysokości opadów atmosferycznych na obszarze miasta Poznania, w: Wody
powierzchniowe Poznania t .I pod red. A. Kanieckiego i J. Rotnickiej Poznań Sorus 1995 r.
10
13
2.9.
Dziedzictwo kulturowe
W granicach obszaru objętego opracowaniem mpzp znajdują się obiekty wpisane do rejestru
zabytków (wskazane na rysunku planu i wymienione w pkt. 2.1. Prognozy).
Analizowany teren znajduje się ponadto na obszarze zespołu urbanistyczno-architektonicznego
Łazarza, wpisanego do rejestru zabytków pod numerem A 239 (decyzją z dnia 06.10.1982). W strefie
ochrony konserwatorskiej bezwzględnie obowiązuje zachowanie historycznej struktury urbanistycznej
z istniejącymi budynkami i osiami widokowymi.
3.
STAN ŚRODOWISKA ORAZ ISTNIEJĄCE PROBLEMY OCHRONY ŚRODOWISKA
ISTOTNE
Z
PUNKTU
WIDZENIA
REALIZACJI
PROJEKTU
PLANU,
W SZCZEGÓLNOŚCI DOTYCZĄCE OBSZARÓW CHRONIONYCH NA PODSTAWIE
USTAWY O OCHRONIE PRZYRODY
Jakość powietrza
Na stan higieny atmosfery w mieście ma wpływ emisja zanieczyszczeń powstających w wyniku
spalania surowców energetycznych dla celów grzewczych, powstających w wyniku procesu
technologicznego zakładów produkcyjno-usługowych oraz emisja zanieczyszczeń komunikacyjnych.
W rejonie analizowanego terenu najbardziej istotne źródła emisji zanieczyszczeń gazowych
stanowią instalacje grzewcze zlokalizowane w budynkach (emitory punktowe). Eksploatacja instalacji
grzewczych zlokalizowanych w obrębie zabudowy wiąŜe się z emisją większych ilości zanieczyszczeń
w postaci tlenków siarki (głównie SO2), tlenków azotu (NOx), dwutlenku węgla (CO2) oraz pyłów
o zróŜnicowanym składzie frakcyjnym, szczególnie w okresie zimowym (w okresie grzewczym).
DuŜy udział w kształtowaniu poziomu stęŜeń zanieczyszczeń ma równieŜ emisja spalin
z silników spalinowych samochodów poruszających się ulicami: Głogowską, F.D. Roosevelta,
Grunwaldzką, Święcickiego i J.J. Śniadeckich, stanowiących granice projektu planu. Ulice te
charakteryzują się stosunkowo duŜym natęŜeniem ruchu. DuŜe natęŜenie ruchu, a takŜe specyfika
ruchu samochodowego odbywającego się ruchliwymi ulicami centrum (niewielkie prędkości, częste
zwalnianie, zatrzymywanie pojazdów, brak płynności ruchu), powoduje, Ŝe emisja zanieczyszczeń
komunikacyjnych w znacznym stopniu wpływa na kształtowanie jakości powietrza na terenach całego
śródmieścia.
Zgodnie z art. 89 ustawy z dnia 27 kwietnia 2001 r. Prawo ochrony środowiska12 Wojewódzki
Inspektorat Ochrony Środowiska w Poznaniu, w ramach Państwowego Monitoringu Środowiska,
dokonuje corocznej oceny jakości powietrza dla całego województwa wielkopolskiego, celem
uzyskania informacji o stęŜeniu zanieczyszczeń w powietrzu. Pod kątem ochrony zdrowia ludzi bada
się stęŜenie w powietrzu następujących substancji: dwutlenku azotu, dwutlenku siarki, benzenu,
ołowiu, kadmu, arsenu, niklu, benzopirenu, tlenku węgla, ozonu oraz pyłu PM10. Po raz pierwszy
w ocenie za rok 2010 uwzględniono pył PM2,5.
12
Dz. U. z 2008 r. Nr 25, poz. 150 ze zmianami
14
Tło zanieczyszczeń powietrza atmosferycznego zmierzone w ramach monitoringu środowiska
dla wybranych substancji w punkcie pomiarowym zlokalizowanym najbliŜej obszaru opracowania –
na stacji w rejonie ul. Dąbrowskiego w 2010 r. przedstawia poniŜsza tabela 1:
Tabela 1.
TLENKI
StęŜenia kilku substancji w powietrzu w 2010 r., odnotowane na stacji pomiarowej
zlokalizowanej w rejonie ul. Dąbrowskiego w Poznaniu
DWUTLENEK DWUTLENEK DWUTLENEK DWUTLENEK DWUTLENEK
AZOTU
AZOTU
AZOTU
(NOX)
µg/m3
(NO2)
µg/m3
(NO2)
µg/m3
1 ROK
42,9
1 GODZ.
157,6
1 ROK
26,8
30
200
40
SIARKI
SIARKI
(SO2)
(SO2)
µg/m3
µg/m3
OKRES UŚREDNIANIA
1 GODZ.
24 GODZ.
83,5
40,1
WARTOŚCI DOPUSZCZALNE
350
125
TLENEK
BENZENE
SIARKI
WĘGLA
(SO2)
µg/m3
(CO)
1 ROK
5,1
8 GODZ.
2 947,5
1 ROK
0,6
20
10 000
5
Źródło: Roczna ocena jakości powietrza w województwie wielkopolskim za rok 2010, Wojewódzki Inspektorat Ochrony
Środowiska; www.poznan.pios.gov.pl
Legenda:
pomiary pod kątem ochrony zdrowia
nie uwzględniane w ocenie
Badania przeprowadzone w 2010 r. na stacji pomiarowej przy ul. Dąbrowskiego wykazały
przekroczenie dopuszczalnych norm dla tlenków azotu.
Stan jakości powietrza za rok 2010 w strefie aglomeracja poznańska przedstawia poniŜsza
tabela.
Tabela 2.
Strefa aglomeracja poznańska z uwzględnieniem kryteriów określonych w celu ochrony
zdrowia:
SYMBOL KLASY STRFEY DLA POSZCZEGÓLNYCH SUBSTANCJI
NAZWA
STREFY
NO2
SO2
CO
C6H2
pm2,5
PM10
BA P
AS
CD
NI
PB
O3
aglomeracja
poznańska
A
A
A
A
A
C
C
A
A
A
A
A
Źródło: Roczna ocena jakości powietrza w województwie wielkopolskim za rok 2010, Wojewódzki Inspektorat Ochrony
Środowiska; www.poznan.pios.gov.pl
Pod kątem ochrony zdrowia aglomeracja poznańska zakwalifikowana została do klasy C ze
względu na przekroczenia poziomu dopuszczalnego dla pyłu PM10 oraz poziomu docelowego
benzo(a)pirenu.
Przekroczenia pyłu PM10 dotyczyły wyłącznie stęŜeń 24-godzinnych, nie zanotowano
przekroczeń stęŜeń średnich rocznych. Przekroczenia stęŜenia pyłu wykazują wyraźną zmienność
sezonową, dotyczą tylko sezonu zimowego (grzewczego). MoŜna więc przypuszczać, Ŝe powodem
przekroczeń w sezonie grzewczym jest niska emisja z sektora komunalno-bytowego wpływająca na
wyraźne pogorszenie warunków aerosanitarnych w miastach.
Wszystkie strefy, w których stwierdzono przekroczenia dopuszczalnych stęŜeń substancji,
zakwalifikowane zostały do obszarów, dla których istnieje konieczność wyznaczenia obszarów
15
przekroczeń stęŜeń danej substancji oraz dla których naleŜy opracować program ochrony powietrza.
Dla pyłu PM10 program naprawczy dla Poznania został juŜ wcześniej opracowany. Ze względu
na przekroczenia dopuszczalnych poziomów stęŜeń pyłu PM10 w trakcie badań przeprowadzonych
w 2005 r. w trzech punktach pomiarowych zlokalizowanych na terenie miasta, Wojewoda Wielkopolski
rozporządzeniem Nr 39/07 z dnia 31 grudnia 2007 r.13 określił program ochrony powietrza dla strefy –
aglomeracja Poznań. Zgodnie z rozporządzeniem konieczne jest podjęcie działań niezbędnych do
przywrócenia dopuszczalnych poziomów pyłu zawieszonego PM10. W tym zakresie wskazano
na konieczność m.in.: ograniczenia zuŜycia produkowanej energii, zastępowanie ogrzewania
indywidualnego sieciowym, zastępowania wysokoemisyjnych nośników energii (głównie starych kotłów
węglowych) nośnikami bardziej ekologicznymi i mniej emisyjnymi (tj. nowsze modele kotłów
węglowych lub ogrzewanie gazowe, olejowe, elektryczne, alternatywne źródła energii), ograniczanie
emisji ze źródeł liniowych poprzez realizację odpowiednich inwestycji drogowych (III ramy
komunikacyjnej, obwodnicy miasta), regularne utrzymanie czystości nawierzchni, wprowadzenie
„strefy ograniczonej emisji komunikacyjne”, odpowiednie projektowanie linii zabudowy, wskaźników
i parametrów zabudowy nowych terenów inwestycyjnych. NaleŜy jednak podkreślić, Ŝe niektóre
z zadań wskazywanych w rozporządzeniu nie stanowi zakresu ustaleń planów miejscowych i ze
względów formalnych nie moŜna wprowadzań ich do mpzp.
StęŜenia pozostałych substancji pod kątem ochrony zdrowia - NO2, SO2, CO, C6H6, As, Cd, Ni,
Pb, O3, a takŜe ocenianego po raz pierwszy pyłu PM2,5 - nie przekraczały odpowiednio poziomów
dopuszczalnych, docelowych lub długoterminowych (w zaleŜności od substancji), dlatego aglomeracja
poznańska zaliczona została do klasy A.
Pod kątem ochrony roślin strefa wielkopolska zakwalifikowana została do klasy C ze względu
na stęŜenie O3.
StęŜenia pozostałych substancji pod kątem ochrony roślin – NOx, SO2 - nie przekraczały
poziomów dopuszczalnych, dlatego strefa wielkopolska zaliczona została do klasy A.
Klimat akustyczny
Obszar planu obejmuje tereny połoŜone w centrum Poznania – w sąsiedztwie dworca
kolejowego PKP – Poznań Główny oraz istotnych dla miasta szlaków komunikacji samochodowej,
autobusowej i tramwajowej, tj. ul. Głogowska (fragment w granicach ustaleń projektu planu),
ul. F.D. Roosevelta, ul. Grunwaldzka.
Obecnie,
tereny
w
granicach
projektu
planu
charakteryzują
się
duŜym
stopniem
zainwestowania i dosyć jednolitą strukturą funkcjonalną – obszar planu stanowią przede wszystkim
tereny zabudowy usługowej w śródmieściu.
Dla terenów w strefie śródmiejskiej miast powyŜej 100 tys. mieszkańców przepisy ustawy
Prawo ochrony środowiska oraz rozporządzenia Ministra Środowiska z dnia 14 czerwca 2007 r.
w sprawie dopuszczalnych poziomów hałasu w środowisku14 definiują standardy akustyczne
13
14
Dz. Urz. Woj. Wlkp. Nr 4, poz. 61 z dnia 31 stycznia 2008 r.
Dz. U. z 2007 r., Nr 120, poz. 826
16
w środowisku. Ponadto na terenie Międzynarodowych Targów Poznańskich znajdują się budynki lub
pomieszczenia, wewnątrz których muszą być spełnione wymagania akustyczne według polskich norm,
stosowanych w akustyce budowlanej.
Zgodnie w ww. rozporządzeniem dla przedmiotowego terenu ustalono dopuszczalny poziom
hałasu w środowisku w porze dziennej LDWN = 65 dB, natomiast w porze nocnej LN = 55 dB
(wartości określone dla hałasu powodowanego przez drogi i linie kolejowe).
W stanie istniejącym obszar projektu planu znajduje się w zasięgu hałasu samochodowego
i tramwajowego15. Hałas kolejowy i lotniczy nie stanowi zagroŜenia dla klimatu akustycznego
w środowisku16.
Zasięgi oddziaływania hałasu samochodowego – w stanie istniejącym – zilustrowano
na Załącznikach 6 i 7 – odpowiednio dla poziomów LDWN i LN. Źródłami hałasu samochodowego są
przejazdy pojazdów samochodowych, osobowych i cięŜarowych, ulicami: Głogowską, F.D. Roosevelta
i Grunwaldzką, które nie znajdują się jednak w granicach planu (w granicach ustaleń projektu planu
znajduje się jedynie fragment ul. Głogowskiej). Zasięg hałasu samochodowego od osi ul. Głogowskiej
i ul. F.D. Roosevelta wynosi - dla kryterium LDWN: ok. 25 m dla LDWN = 65 dB, oraz dla kryterium
LN: ok. 20 m dla LN = 55 dB. Natomiast od osi ul. Grunwaldzkiej (w północno-zachodnim fragmencie
opracowania) zasięg hałasu samochodowego – dla kryterium LDWN wynosi: ok. 40 m dla
LDWN = 65 dB, oraz dla kryterium LN: ok. 45 m dla LN = 55 dB.
Cytowana juŜ mapa akustyczna nie przedstawia zasięgów oddziaływania od pozostałych ulic
graniczących z obszarem opracowania – ul. J.J. Śniadeckich i ul. Święcickiego. Przewiduje się, Ŝe ulice
te nie generują ruchu o tak duŜym natęŜeniu aby mogły one stanowić zagroŜenie dla klimatu
akustycznego terenu w granicach ustaleń projektu planu.
Zasięgi oddziaływania hałasu tramwajowego – w stanie istniejącym – zilustrowano
na Załącznikach 8 i 9 – odpowiednio dla poziomów LDWN i LN. Źródłami hałasu tramwajowego są
przejazdy taboru tramwajowego, ulicami: Głogowską, F.D. Roosevelta i Grunwaldzką. Zasięgi hałasu
tramwajowego od ul. Głogowskiej i od ul. F.D. Roosevelta wynoszą – dla kryterium LDWN: od 20 m na
odcinku południowym do nawet 100 m dla LDWN = 65 dB na skrzyŜowaniu ul. Głogowskiej z Mostem
Dworcowym, oraz dla kryterium LN: od 20 m na odcinku południowym do 60 m dla LN = 55 dB
w części północnej obszaru opracowania. Natomiast od ul. Grunwaldzkiej zasięg hałasu tramwajowego
dla kryterium LDWN wynosi: ok. 60-70 m dla LDWN = 65 dB, oraz dla kryterium LN: ok. 70 m dla
LN = 55 dB
Jakość wód
Przystąpienie Polski do Unii Europejskiej spowodowało konieczność dostosowania systemu
monitoringu środowiska do prawa obowiązującego w Unii. Wynikiem stopniowego wdraŜania Ramowej
15
Mapa akustyczna miasta Poznania wraz z programem ochrony środowiska przed hałasem, Etap I: Mapa akustyczna m.
Poznania (2007), Fundacja Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza, Poznań, czerwiec 2008, Uchwała Nr XLIII/521/V/2008 Rady
Miasta Poznania z dnia 14 października 2008 r. (Dz. U. Woj. Wlkp. z dnia 24 listopada 2008 r. Nr 200, poz. 3281)
16
Rozporządzenie Nr 40/07 Wojewody Wielkopolskiego z dnia 31 grudnia 2007 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie
utworzenia obszaru ograniczonego uŜytkowania dla lotniska wojskowego Poznań – Krzesiny w Poznaniu
17
Dyrektywy
Wodnej
(2000/60/WE),
ogólnego
aktu
prawnego,
określającego
wymagania
w zakresie zapobiegania dalszemu pogarszaniu oraz ochrony i poprawy jakości środowiska wodnego
państw Wspólnoty, są równieŜ modyfikacje badań i oceny jakości wód podziemnych. Z tego względu
od 2007 r. ocena jakości wód podziemnych prowadzona jest dla jednolitych części wód (JCWPd).
Miasto Poznania połoŜone jest w obrębie jednolitej części wód podziemnych nr 62.
Badania przeprowadzone w 2009 r. przez Państwowy Instytut Geologiczny w Warszawie
wskazały na zagroŜenie JCWPd nr 62 nieosiągnięcia dobrego stanu17.
W 2009 r. w ramach monitoringu operacyjnego przeprowadzono równieŜ badania jakości wód
podziemnych, którym zostały objęte jednolite części wód podziemnych zagroŜone nieosiągnięciem
dobrego stanu, w tym JCWPd nr 62. Sieć obejmowała 71 punktów pomiarowych, z których w 33
ujmowano wody gruntowe, a w 38 - wody wgłębne. Ocena jakości wód została wykonana w oparciu
o Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 23 lipca 2008 roku w sprawie kryteriów i sposobu oceny
stanu wód podziemnych.18 W obrębie obszaru JCWPd nr 62 na większości stanowiskach, po
uwzględnieniu oceny pochodzenia wskaźników fizykochemicznych, oznaczono wody o zadowalającej
jakości.19
Obszary oraz obiekty chronione
Na obszarze objętym projektem mpzp „Międzynarodowych Targów Poznańskich” w Poznaniu
nie występują cenne zasoby przyrodnicze, objęte obecnie prawną ochroną w formie: parku
narodowego, rezerwatu przyrody, parku krajobrazowego, obszaru chronionego krajobrazu, obszaru
Natura
2000,
zespołu
przyrodniczo-krajobrazowego,
uŜytku
ekologicznego,
stanowiska
dokumentacyjnego, pomników przyrody oraz ich otulin, ustanowione w trybie ustawy z dnia
16 kwietnia 2004 r. o ochronie przyrody.
Na omawianym obszarze nie występują równieŜ pozostałe obszary chronione, podlegające
ochronie na podstawie innych przepisów odrębnych, tj. lasy, grunty rolne, główne zbiorniki wód
podziemnych, ujęcia wody oraz ich strefy ochronne, obszary ciche w aglomeracji. Omawiany obszar
nie jest równieŜ zlokalizowany w zasięgu obszarów, na których obowiązują, niekiedy znaczące,
ograniczenia w zagospodarowaniu terenów, np. obszarów ograniczonego uŜytkowania lub obszarów
naraŜonych na niebezpieczeństwo powodzi.
Biorąc powyŜsze pod uwagę, nie stwierdzono występowania ograniczeń w realizacji załoŜeń
projektu mpzp, wynikających z występowania na omawianym obszarze obszarów prawnie chronionych
z zakresu ochrony przyrody lub ochrony środowiska.
Wyjątek stanowią ograniczenia w zagospodarowaniu i uŜytkowaniu terenów i zabudowy,
wynikające z połoŜenia obszaru projektu planu w strefie ochrony konserwatorskiej oraz występowania
w jego granicach budynków wpisanych do rejestru zabytków.
17
18
19
Raport o stanie środowiska w Wielkopolsce w roku 2009, Biblioteka Monitoringu Środowiska, WIOŚ, Poznań 2010, s. 54.
Dz. U. Nr 143, poz. 896
Raport o stanie środowiska w Wielkopolsce w roku 2009, Biblioteka Monitoringu Środowiska, WIOŚ, Poznań 2010, s. 54-55.
18
4.
INFORMACJA O GŁÓWNYCH CELACH I ZAWARTOŚCI PROJEKTU PLANU
4.1.
Cel opracowania projektu planu
Stosownie do zapisów ustawy z dnia 27 marca 2003 r. o planowaniu i zagospodarowaniu
przestrzennym,
głównym
celem
miejscowego
planu
zagospodarowania
przestrzennego
„Międzynarodowych Targów Poznańskich” w Poznaniu, jest ustalenie przeznaczenia terenów oraz
określenie sposobów ich zagospodarowania i zabudowy, z jednoczesnym uwzględnieniem konieczności
kształtowania ładu przestrzennego oraz konieczności dostosowania funkcji, struktury zabudowy
i intensywności zagospodarowania do uwarunkowań przestrzennych i przyrodniczych terenu.
Obecnie na analizowanym terenie obowiązują ustalenia dwóch miejscowych planów
zagospodarowania przestrzennego, a mianowicie: „zmiany miejscowego planu zagospodarowania
przestrzennego terenów Międzynarodowych Targów Poznańskich” część A (zatwierdzonego uchwałą nr
XCI/1021/IV/2006 Rady Miasta Poznania z dnia 11 kwietnia 2006 r.) oraz „zmiany miejscowego planu
zagospodarowania przestrzennego terenów Międzynarodowych Targów Poznańskich” – część B
(zatwierdzonego uchwałą nr XLII/501/V/2008 Rady Miasta Poznania z dnia 16 września 2008 r.).
Analizowany
projekt
miejscowego
planu
zagospodarowania
przestrzennego
„Międzynarodowych Targów Poznańskich” w Poznaniu jest opracowywany na wniosek Zarządu
Międzynarodowych Targów Poznańskich (wniosek z dnia 26 stycznia 2010 r. kierowany do Prezydenta
Miasta Poznania), wskazującego na potrzebą dalszego kształtowania przestrzeni targowej, wynikającej
zarówno z wymogów współczesnego wystawiennictwa, duŜych imprez masowych jak i rozwijającej się
na terenie Targów działalności konferencyjno-kongresowej.
4.2.
Ustalenia projektu planu
Projekt planu składa się z części tekstowej, sporządzonej w formie projektu uchwały Rady
Miasta Poznania (tekst) oraz z części graficznej – rysunku projektu planu, sporządzonego w skali
1:1000.
W części tekstowej projektu mpzp zawarto zapisy ogólne, odnoszące się do wszystkich
terenów znajdujących się w granicach analizowanego obszaru (dotyczące przeznaczenia terenów) oraz
zapisy szczegółowe, ustalające dla poszczególnych terenów m.in. zasady: ochrony i kształtowania ładu
przestrzennego, ochrony środowiska, przyrody i krajobrazu kulturowego, ochrony dziedzictwa
kulturowego i zabytków oraz dóbr kultury współczesnej, a takŜe modernizacji, rozbudowy i budowy
systemów komunikacji oraz infrastruktury technicznej.
W zakresie przeznaczenia terenów w projekcie planu wyznaczono: teren zabudowy usługowej,
oznaczony na rysunku planu symbolem U oraz teren drogi publicznej, oznaczony na rysunku planu
symbolem KD-G.
Zgodnie z projektem, niemal całą powierzchnię analizowanego terenu obejmować będzie teren
zabudowy usługowej wystawienniczej i targowej U, z dopuszczeniem lokalizacji obiektów o funkcji:
konferencyjno – widowiskowej, biurowej, handlu i gastronomii, kultury, sportu i rekreacji, garaŜowej
oraz turystycznej.
19
W zakresie parametrów i wskaźników kształtowania zabudowy oraz zagospodarowania terenu
U ustalono lokalizację zabudowy zgodnie z liniami zabudowy określonymi na rysunku planu
(z
wyjątkiem
wyznaczonej
strefy
zakazu
zabudowy),
określając
równocześnie
maksymalną
powierzchnię zabudowy (nie większą niŜ wynikającą z linii zabudowy) oraz udział powierzchni
biologicznie czynnej, wynoszący minimum 5% powierzchni terenu.
W sposób szczegółowy określono takŜe wysokość zabudowy. Wysokość budynków nie moŜe być
niŜsza niŜ 12,0m i jednocześnie wyŜsza niŜ 25,0m (z wyjątkiem obiektów wpisanych do rejestru
zabytków). W przypadku istniejących obiektów budowlanych niŜszych niŜ 12,0m dopuszcza się
zachowanie istniejącej wysokości przy ich przebudowie.
Ponadto określono wysokość obiektów budowlanych do 148 m nad poziomem morza,
z zastrzeŜeniem, Ŝe dla obiektów trudno dostrzegalnych z powietrza, w tym napowietrznych linii,
masztów, anten obowiązuje wysokość do 138 m nad poziomem morza, zgodnie z przepisami
odrębnymi. PowyŜsze ograniczenia wysokości obejmują równieŜ wszystkie urządzenia umieszczone na
obiektach budowlanych.
Dla terenu usługowego (U) projekt planu w sposób szczegółowy określa dostęp do dróg
publicznych oraz normatyw parkingowy, uwzględniający wymagane w granicy działek miejsca
postojowe dla samochodów osobowych i rowerów. Dla obsługi zabudowy usługowej wprowadzono
równieŜ nakaz zapewnienia miejsc do przeładunku towarów, zlokalizowanych poza stanowiskami
postojowymi dla samochodów osobowych i rowerów.
W odniesieniu do sieci infrastruktury technicznej ustalono jej powiązanie z układem
zewnętrznym oraz zapewnienie dostępu do sieci, zgodnie z przepisami odrębnymi. Dla wszystkich
terenów znajdujących się w granicach projektu mpzp dopuszczono równieŜ moŜliwość prowadzenia
robót budowlanych, zarówno w zakresie sieci infrastruktury technicznej, jak i systemu monitoringu
wizyjnego oraz systemu słuŜb ratowniczych i bezpieczeństwa publicznego.
Poza terenem usługowym, w granicach projektu mpzp „Międzynarodowych Targów
Poznańskich” wyznaczono teren drogi publicznej, oznaczonej na rysunku planu symbolem KD-G.
Dla terenu tego ustalono przeznaczenie pod rozbudowę przyległej drogi publicznej z dopuszczeniem
(w ramach uzupełnienia funkcji) lokalizacji urządzeń technicznych związanych z prowadzeniem,
zabezpieczeniem i obsługą ruchu, a takŜe urządzeń związanych z potrzebami zarządzania drogą.
Ponadto, w zakresie wymagań wynikających z potrzeb kształtowania przestrzeni publicznych,
dopuszczono moŜliwości realizacji elementów przejścia podziemnego, planowanego pod ulicą F. D.
Roosevelta.
Do projektu planu wprowadzono równieŜ ustalenia (istotne z punktu widzenia charakteru
niniejszego opracowania), dotyczące zagadnień związanych z ochroną i kształtowaniem środowiska
przyrodniczego, w tym jego poszczególnych komponentów. W tym zakresie ustalono:
•
ochronę istniejących drzew, a w przypadku ich kolizji z infrastrukturą lub planowaną zabudową
wymaga się ich przesadzenia lub wprowadzenia nowych nasadzeń w granicach planu (dla
terenu U),
20
•
ochronę ciągłości i charakteru alei drzew wskazanych na rysunku planu (dla terenu U),
•
zagospodarowanie zielenią wszystkich wolnych od utwardzenia fragmentów terenu (dla terenu
U oraz KD-G),
•
odprowadzanie ścieków komunalnych do sieci kanalizacji sanitarnej (dla terenu U),
•
odprowadzenie wód opadowych i roztopowych do sieci kanalizacji deszczowej z dopuszczeniem
zagospodarowania ich na terenie lub w zbiornikach retencyjnych, zgodnie z przepisami
odrębnymi (dla terenu U),
•
zagospodarowanie odpadów, zgodnie z przepisami odrębnymi (dla terenu U),
•
wykorzystanie nadmiaru mas ziemnych pozyskanych podczas prac ziemnych w obrębie działki
budowlanej lub usuwanie ich, zgodnie z przepisami odrębnymi (dla terenu U oraz KD-G),
•
zachowanie określonych przepisami odrębnymi dopuszczalnych poziomów hałasu jak dla
terenów w strefie śródmiejskiej miast powyŜej 100 tys. mieszkańców.
W zakresie ochrony i kształtowania ładu przestrzennego dla terenu usługowego (U) ustalono
zakaz lokalizacji magazynów i składowisk (z wyjątkiem wykorzystywanych na funkcje wystawiennicze
i targowe), obiektów handlu hurtowego i półhurtowego, obiektów handlowych o powierzchni
sprzedaŜy powyŜej 500m2, wolno stojących obiektów infrastruktury technicznej (wzdłuŜ terenu KD-G
oraz dróg publicznych pozostających poza granicami planu).
W przypadku fragmentu terenu U ustalono takŜe lokalizację zabudowy transparentnej
o przeźroczystych, np. przeszklonych ścianach, nie przesłaniających widoku, o wysokości nie wyŜszej
niŜ zabudowa sąsiednia. Niezwykle istotne z punktu widzenia ochrony i kształtowania ładu
przestrzennego są zapisy ustalające zachowanie dominanty urbanistycznej, jako charakterystycznego
wyznacznika przestrzennego miasta Poznania (zgodnie z rysunkiem planu) oraz zachowanie akcentu
urbanistycznego, jako fragmentu obiektu budowlanego, wyróŜniającego się z otoczenia (zgodnie
z rysunkiem planu).
Dla terenu drogi publicznej KD-G zapisy projektu planu wprowadzają zakaz lokalizacji
urządzeń reklamowych, stanowisk postojowych, budynków oraz elementów sieci energetycznych,
ciepłowniczych i innych w formie urządzeń napowietrznych, z wyjątkiem sieci oświetlenia
zewnętrznego
i
sieci
trakcyjnej.
Dopuszczona
została
jedynie
moŜliwość
lokalizacji
tablic
informacyjnych.
Z uwagi na obecność w granicach analizowanego terenu obiektów o wartości historycznej,
projekt mpzp wprowadza równieŜ zapisy w zakresie zasad ochrony dziedzictwa kulturowego
i zabytków oraz dóbr kultury współczesnej, a w szczególności zapisy ustalające:
•
zachowanie obiektów wpisanych do rejestru zabytków, wskazanych na rysunku planu,
z dopuszczeniem renowacji i rekonstrukcji ich pierwotnej formy, zgodnie z przepisami
odrębnymi oraz z uwzględnieniem pozostałych ustaleń planu,
•
ochronę zespołu urbanistyczno-architektonicznego Łazarza, wpisanego do rejestru zabytków
pod numerem A 239,
•
nadzór archeologiczny nad robotami ziemnymi,
21
•
zakaz lokalizacji i rozbudowy urządzeń reklamowych i tablic informacyjnych w sposób
przesłaniający istotne elementy i detale wystroju architektonicznego obiektów wpisanych do
rejestru zabytków.
Projekt planu wprowadza takŜe ustalenia w zakresie sposobów i terminów tymczasowego
zagospodarowania, urządzania i uŜytkowania terenów. Dla terenu drogi publicznej KD-G dopuszcza
realizację skweru z zielenią niską do czasu realizacji jej przebudowy.
4.3.
Powiązanie ustaleń projektu planu z innymi dokumentami
Stosownie do ustawy z dnia 27 marca 2003 r. o planowaniu i zagospodarowaniu
przestrzennym, zapisy projektu planu miejscowego (część tekstowa i graficzna) muszą być zgodne
z zapisami studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy, a rada gminy
uchwala plan miejscowy dopiero po stwierdzeniu jego zgodności ze studium. Studium uwarunkowań
i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy sporządza się w celu określenia polityki
przestrzennej gminy, w tym lokalnych zasad zagospodarowania przestrzennego.
W „Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego miasta Poznania”
obszar projektu planu połoŜony jest w podstrefie E1 (ŚRÓDMIEŚCIE), stanowiącej fragment
funkcjonalnego śródmieścia.
Obszar projektu planu, zgodnie z ustaleniami „Studium...”, znajduje się w obrębie terenów
zabudowy śródmiejskiej, zwartej, średniowysokiej o funkcji mieszkaniowo-usługowej ogólnomiejskiej
(MUsw), stanowiących jednocześnie teren usług specjalistycznych Międzynarodowych Targów
Poznańskich (MTP). „Studium...” określa przeznaczenie tego terenu na cele funkcji wystawienniczych
z usługami towarzyszącymi tj.: biura, hotele, banki, handel, gastronomia, rozrywka, a takŜe usługi
związane z obsługą komunikacyjną, tj. jak garaŜe (podziemne i wielokondygnacyjne). Jako funkcje
uzupełniającą dopuszcza natomiast usługi sportu.
Dla terenów tych „Studium...” ustala kształtowanie obszaru poprzez utrzymanie terenu jako
całościowego kompleksu funkcjonalno-przestrzennego (stanowiącego waŜne miejsce identyfikacji
przestrzeni miasta), podnoszenie atrakcyjności terenu przez modernizację i przebudowę powierzchni
wystawienniczej, w celu dostosowania jej do współczesnych wymogów (z uwzględnieniem kontekstu
historycznej dzielnicy wielkomiejskiej), poprawę dostępności komunikacyjnej terenu przez organizację
obsługi komunikacyjnej (powiązanie z terenami funkcjonalnymi miasta równieŜ systemem połączeń
podziemnych) oraz ochronę historycznych i przyrodniczych elementów zagospodarowania (w tym
terenów pocmentarnych).
Zgodnie z zapisami „Studium...” na terenach usług specjalistycznych Międzynarodowych
Targów Poznańskich naleŜy dąŜyć do wytworzenia zabudowy o charakterze śródmiejskim,
a w szczególności dla funkcji towarzyszącej funkcji wystawienniczej. Wysokość zabudowy oraz miejsca
jej lokalizacji naleŜy podporządkować zasadom ochrony historycznych panoram miasta, ładu
przestrzennego (z zachowaniem charakterystycznych widoków) oraz specyfice dzielnicy.
22
W zakresie kształtowania fizjonomii miasta wymaga się zachowania istniejącej dominanty
przestrzennej jaką jest Iglica Międzynarodowych Targów Poznańskich, będąca bardzo silnym
wyznacznikiem przestrzennym śródmieścia, jak i całego miasta Poznania. W zakresie lokalizacji
elementów
dysharmonizujących
krajobraz
miejski
“Studium...”
postuluje
uniemoŜliwienie
wprowadzania obiektów tymczasowych. Dopuszcza natomiast lokalizację urządzeń informacyjnych
(z uwzglednieniem generalnych zasad określonych
w punkcie “Zasady lokalizaowania urządzeń
reklamowych i informacyjnych”) oraz urządzeń reklamowych wolno stojacych i umieszczanych
na budynkach w miejscach do tego przystosowanych – wyłącznie na terenach MTP.
W zakresie kierunków ochrony środowiska przyrodniczego i jego zasobów „Studium...”
wskazuje na konieczność dąŜenia do poprawy jakości wód podziemnych i powierzchniowych poprzez
zmniejszenie obciąŜeń i wyeliminowanie zrzutów ścieków bytowych oraz przemysłowych do wód
powierzchniowych i gruntowych. Zgdonie z zapisami “Studium...” naleŜy równieŜ dąŜyć do utrzymania
wysokiej jakości powietrza poprzez ograniczanie zanieczyszczeń m.in. przez likwidację lokalnych
kotłowni, podłączanie wszystkich obiektów budowlanych do miejskiego – centralnego systemu
ciepłowniczego lub zastosowanie proekologicznych mediów grzewczych.
W kontekście powyŜszych ustaleń oraz przy uwzględnieniu specyficznego charakteru
analizowanego terenu, zapisy omawianego projektu planu naleŜy uznać za zgodne z zapisami
„Studium...”, zwłaszcza w zakresie zasad kształtowania zabudowy oraz zasad ochrony środowiska
(kształtowanie jakości powietrza atmosferycznego, zasady prowadzenia gospodarki wodno-ściekowej).
4.4.
Potencjalne zmiany stanu środowiska w przypadku braku realizacji ustaleń
projektu planu
Jak wspominano we wcześniejszych rozdziałach, na omawianym terenie obowiązują obecnie
dwa miejscowe plany zagospodarowania przestrzennego. W przypadku odstąpienia od sporządzania
i uchwalenia mpzp „Międzynarodowych Targów Poznańskich” w Poznaniu, zasady kształtowania
polityki przestrzennej oraz sposobu postępowania w sprawach przeznaczania omawianego terenu
na określone cele, a takŜe ustalania zasad jego zagospodarowania określane będą na podstawie mpzp
„Międzynarodowych Targów Poznańskich – część A”20 oraz mpzp „Międzynarodowych Targów
Poznańskich – część B”21.
W związku z powyŜszym nie przewiduje się wystąpienia zasadniczych zmian stanu środowiska
przyrodniczego na skutek odstąpienia od realizacji ustaleń projektu planu. Środowisko przyrodnicze
analizowanego obszaru, a zwłaszcza powierzchnia ziemi i szata roślinna, zostały juŜ wcześniej
znacząco i trwale przekształcone.
20
21
uchwała Rady Miasta Poznania Nr XCI/1021/IV/2006 z dnia 11 kwietnia 2006 r.
uchwała Rady Miasta Poznania Nr XLII/501/V/2008 z dnia 16 września 2008 r.
23
5.
CELE
OCHRONY
ŚRODOWISKA
USTANOWIONE
NA
SZCZEBLU
MIĘDZYNARODOWYM, KRAJOWYM I LOKALNYM ISTOTNE Z PUNKTU WIDZENIA
PROJEKTOWANEGO DOKUMENTU
Akcesja Polski do Unii Europejskiej nałoŜyła na Polskę nowe obowiązki, wynikające
z konieczności dostosowania prawa polskiego do regulacji unijnych. Ochrona środowiska wraz
z Traktatem z Maastricht (1991) włączona została przez Wspólnoty Europejskie do spisu ich stałych
zadań, dla których określono cele działań zapobiegawczych i regulujących. Obecnie prawo Unii
Europejskiej regulujące ochronę środowiska liczy sobie kilkaset aktów prawnych, obejmujących
dyrektywy, rozporządzenia, decyzje i zalecenia.
Do priorytetów Unii Europejskiej w dziedzinie ochrony środowiska zaliczyć naleŜy m.in.
przeciwdziałanie zmianom klimatu, ochronę róŜnorodności biologicznej, ograniczenie wpływu
zanieczyszczenia na zdrowie, w tym hałasu, a takŜe lepsze wykorzystanie zasobów naturalnych.
Do dokumentów rangi międzynarodowej, formułujących cele ochrony środowiska istotne
z punktu widzenia omawianego projektu planu, zaliczyć moŜna:
→
Dyrektywę Rady z dnia 21 maja 1991 r. dotycząca oczyszczania ścieków komunalnych
(91/271/EWG), wprowadzająca wymóg wyposaŜenia aglomeracji w systemy zbierania ścieków
komunalnych,
→
Dyrektywę Rady z dnia 27 września 1996 r. w sprawie oceny i zarządzania jakością otaczającego
powietrza (96/62/WE), stanowiącą o utrzymaniu jakości powietrza tam, gdzie jest ona dobra,
oraz jej poprawie w pozostałych przypadkach - cel szczególnie istotny w kontekście
obowiązywania dla Poznania programu ochrony powietrza programu ochrony powietrza dla
strefy – aglomeracja Poznań22,
→
Dyrektywę 2001/42/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 27 czerwca 2001 r. w sprawie
oceny wpływu niektórych planów i programów na środowisko.
Na szczeblu krajowym cele ochrony środowiska ustanawiają strategiczne dokumenty rządowe:
II
Polityka
Ekologiczna
Państwa
oraz
Polityka
ekologiczna
państwa
w
latach
2009-2012
z perspektywą do roku 2016. Oba te dokumenty respektują zapisy Konstytucji Rzeczypospolitej
Polskiej z 1997 r., mówiące o konieczności zapewnienia przez Rzeczypospolitą Polską ochrony
środowiska kierując się zasadą zrównowaŜonego rozwoju oraz koniecznością zapewnienia przez
władze publiczne bezpieczeństwa ekologicznego współczesnemu i przyszłym pokoleniom.
II Polityka Ekologiczna Państwa
Wiodącą zasadą polityki ekologicznej państwa jest zasada zrównowaŜonego rozwoju,
ustanowiona w ramach Konferencji Narodów Zjednoczonych w Rio de Janeiro w 1992 r. Podstawowym
załoŜeniem zrównowaŜonego rozwoju jest takie prowadzenie polityki i działań w poszczególnych
sektorach gospodarki i Ŝycia społecznego, aby zachować zasoby i walory środowiska w stanie
zapewniającym trwałe, nie doznające uszczerbku, moŜliwości korzystania z nich zarówno przez obecne
jak i przyszłe pokolenia, przy jednoczesnym zachowaniu trwałości funkcjonowania procesów
22
24
przyrodniczych
oraz
naturalnej
róŜnorodności
biologicznej
na
poziomie
krajobrazowym,
ekosystemowym, gatunkowym i genowym. Istotą zrównowaŜonego rozwoju jest równorzędne
traktowanie racji społecznych, ekonomicznych i ekologicznych, co oznacza konieczność integrowania
zagadnień ochrony środowiska z polityką w poszczególnych dziedzinach gospodarki.
Podstawowym celem polityki jest zapewnienie bezpieczeństwa ekologicznego kraju, czyli
mieszkańców, infrastruktury społecznej i zasobów przyrodniczych. Wśród metod realizacji polityki
ekologicznej państwa priorytet ma stosowanie tzw. dobrych praktyk gospodarowania i systemów
zarządzania środowiskowego, które pozwalają powiązać efekty gospodarcze z efektami ekologicznymi,
zwłaszcza w przemyśle i energetyce, transporcie, rolnictwie, leśnictwie, budownictwie i gospodarce
komunalnej, zagospodarowaniu przestrzennym, turystyce, ochronie zdrowia, handlu i działalności
obronnej.
Cele szczegółowe polityki ekologicznej państwa ujęto w dwóch grupach: w sferze
racjonalnego uŜytkowania zasobów naturalnych i w zakresie jakości środowiska. Wśród nich,
w kontekście zakresu ustaleń projektów planów miejscowych, wymienić naleŜy m.in.:
•
racjonalizację uŜytkowania wody,
•
ochronę gleb,
•
zmniejszenie
energochłonności
gospodarki
i
wzrost
wykorzystania
energii
ze
źródeł
odnawialnych,
•
gospodarowanie odpadami,
•
jakość wód,
•
jakość powietrza, zmiany klimatu,
•
hałas i promieniowanie,
•
róŜnorodność biologiczna i krajobrazowa.
Ponadto, dokument wskazuje na konieczność stworzenia spójnego wewnętrznie systemu
prawa ochrony środowiska, dostosowanego do wymagań unijnych. Wymaga poddania dokumentów
programowych z dziedziny ochrony środowiska (planów, strategii, polityk, itp.) ocenie ekologicznej
skuteczności lub ocenie oddziaływania na środowisko (w formie strategicznych ocen oddziaływania na
środowisko), ocenie efektywności kosztowej, konsultacjom społecznym, ocenie zgodności z wymogami
Unii Europejskiej.
Polityka ekologiczna państwa w latach 2009-2012 z perspektywą do roku 2016
Polityka ekologiczna państwa w latach 2009-2012 z perspektywą do roku 2016 stanowi
załącznik do uchwały Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 22 maja 2009 r. w sprawie przyjęcia
dokumentu „Polityka...”23. Sporządzona została przez Ministerstwo Środowiska, zgodnie z wymogiem
ustawy z dnia 27 kwietnia 2001 r. Prawo ochrony środowiska.
Omawiany dokument określa cele średniookresowe do 2016 r. oraz wskazuje kierunki działań
do wykonania w latach 2009-2012 w odniesieniu do zagadnień związanych z :
1.
23
kierunkami działań systemowych,
M.P. Nr 34, poz. 501
25
2.
ochroną zasobów naturalnych,
3.
poprawą jakości środowiska i bezpieczeństwa ekologicznego.
Wśród działań systemowych dokument wymienia aspekt ekologiczny w planowaniu
przestrzennym i w jego ramach cel dotyczący podnoszenia roli planowania przestrzennego, które
powinno być podstawą lokalizacji nowych inwestycji.
Wskazuje się na konieczność wdraŜania wytycznych dotyczących uwzględnienia w planach
zagospodarowania przestrzennego wymagań ochrony środowiska i gospodarki wodnej, wdroŜenie
przepisów umoŜliwiających przeprowadzenie strategicznej oceny oddziaływania na środowisko juŜ
na etapie studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy, zatwierdzenie
wszystkich
obszarów
europejskiej
sieci
Natura
2000,
uwzględnianie
obszarów
naraŜonych
na niebezpieczeństwo powodzi, określenie zasad ustalania progów tzw. chłonności środowiskowej oraz
pojemności przestrzennej zaleŜnie od typu środowiska, uwzględniania w planach wyników monitoringu
środowiska.
Na szczeblu lokalnym zapisy projektu planu miejscowego korespondują z zapisami Programu
Ochrony Środowiska dla Miasta Poznania na lata 2009-2012. Program ten stanowi wyraz realizacji
polityki ekologicznej państwa na szczeblu gminnym. Sporządzony został w oparciu o zapisy ustawy
z dnia 27 kwietnia 2001 r. Prawo ochrony środowiska, nakładającej na organy samorządowe
województwa, powiatu i gminy obowiązek sporządzania odpowiednio wojewódzkich, powiatowych
i gminnych programów ochrony środowiska. WyŜej wymieniony dokument określał zadania
w zakresie ochrony środowiska dla Poznania dla okresu czteroletniego (lata 2009-2012) oraz
zdefiniował cele średniookresowe dla miasta do roku 2015.
Dokument wskazuje działania strategiczne, obejmujące cele i kierunki działań realizowanych
w Poznaniu w zakresie ochrony środowiska, podzielone na trzy bloki tematyczne, w tym:
•
cele i priorytety o charakterze systemowym obejmującym rozwój społeczno-gospodarczy gminy
w powiązaniu z ochroną środowiska,
•
cele i priorytety w zakresie ochrony dziedzictwa przyrodniczego i racjonalnego uŜytkowania
zasobów przyrody,
•
cele i priorytety w zakresie poprawy jakości środowiska i bezpieczeństwa ekologicznego.
Część z celów znajduje swoje odzwierciedlenie w zapisach omawianego projektu mpzp. Są to
zwłaszcza cele ekologiczne dotyczące:
o
ochrony powierzchni ziemi i gleb, realizowany w projekcie planu poprzez zapisy ustalające:
budowlanej lub usuwanie ich zgodnie z przepisami odrębnymi, określenie minimalnej
powierzchni działki oraz określenie minimalnego udziału powierzchni biologicznie czynnej,
zagospodarowanie odpadów (zgodnie z przepisami odrębnymi);
o
poprawy
jakości
wód
powierzchniowych
i
zapewnienia
odtwarzalności
zasobów
wód
podziemnych, realizowany w projekcie planu poprzez zapisy ustalające: odprowadzenie ścieków
komunalnych do sieci kanalizacji sanitarnej, odprowadzenie wód opadowych i roztopowych do
26
sieci kanalizacji deszczowej z dopuszczeniem zagospodarowania ich na terenie lub w zbiornikach
retencyjnych, zgodnie z przepisami odrębnymi (na terenie U);
o
osiągnięcia najwyŜszej jakości powietrza oraz lokalnego wyeliminowania
negatywnego
oddziaływania na środowisko, realizowany w projekcie planu poprzez zapisy ustalające: ochronę
istniejących drzew, a w przypadku ich kolizji z infrastrukturą lub planowana zabudową wymóg
ich przesadzenia lub wprowadzenia nowych nasadzeń w granicach planu.
6.
PRZEWIDYWANE ODDZIAŁYWANIA USTALEŃ PROJEKTU PLANU NA ŚRODOWISKO
6.1.
Oddziaływanie na powierzchnię ziemi
Antropogeniczne przeobraŜenia powierzchni ziemi związane są głównie z działaniami
techniczno-inŜynieryjnymi. Zasięg tych zmian warunkowany jest skalą projektowanych inwestycji,
zwłaszcza przewidywaną powierzchnią zabudowy nowej inwestycji, a takŜe głębokością prowadzonych
prac ziemnych.
Z uwagi na fakt, iŜ na omawianym terenie powierzchnia ziemi, w tym warunki gruntowe
zostały silnie przekształcone w wyniku lokalizacji istniejącej dotychczas zabudowy targów,
wprowadzenie zagospodarowania zgodnego z zapisami projektu mpzp „Międzynarodowych Targów
Poznańskich” w Poznaniu nie będzie wiązało się z wystąpieniem nowych znaczących negatywnych
oddziaływań w odniesieniu do tych komponentów środowiska.
Zgodnie z ustaleniami powierzchnia zabudowy nie zwiększy się w stosunku do stanu
istniejącego i obejmować będzie powierzchnię terenu, wynikającą z wyznaczonych linii zabudowy,
które odzwierciedlają obecne zainwestowanie. Zakres i charakter zmian w dotychczasowym
zagospodarowaniu i uŜytkowaniu przedmiotowego terenu nie wpłynie w sposób znaczący na elementy
środowiska tj. powierzchnia ziemi czy warunki gruntowe.
Niewielkie negatywne oddziaływania, jakie mogą wystąpić na skutek realizacji ustaleń projektu
mpzp, będą wynikiem prowadzenia robót budowlanych w zakresie realizacji lub modernizacji sieci
infrastruktury technicznej (m.in. wodociągowej, kanalizacyjnej, gazowej, ciepłowniczej itd.).
Skutkiem prowadzenia prac budowlanych moŜe być równieŜ powstanie nadmiaru mas
ziemnych. Zgodnie z ustaleniami planu naleŜy je wykorzystać w granicy terenu lub usunąć zgodnie
z przepisami odrębnymi.
W celu zapobiegania moŜliwości zanieczyszczenia powierzchni ziemi oraz gleb odpadami,
powstającymi w wyniku uŜytkowania znajdujących się na omawianym terenie obiektów, zapisy
projektu planu ustalają zagospodarowanie odpadów zgodnie z przepisami odrębnymi.
Zasady ochrony powierzchni ziemi określają przepisy ustawy z dnia 27 kwietnia 2001 r. Prawo
Ochrony Środowiska oraz rozporządzenie wykonawcze Ministra Środowiska do ustawy z dnia
9 września 2002 r. w sprawie standardów jakości gleby oraz standardów jakości ziemi. Stosownie do
ustawy ochrona powierzchni ziemi polega na jej racjonalnym gospodarowaniu, zachowaniu jej
przyrodniczych wartości, ograniczeniu zmian naturalnego ukształtowania, zachowaniu moŜliwości
27
produkcyjnego wykorzystania, zachowaniu wartości kulturowych oraz utrzymaniu jakości gleby i ziemi
na poziomie wymaganych standardów.
W projekcie planu znalazły się ustalenia, które pozwalają na ograniczenie negatywnego
oddziaływania planowanych inwestycji na powierzchnię ziemi. W tym zakresie szczególnie istotne są
ustalenia dotyczące zakazu zabudowy w obrębie strefy wskazanej na rysunku planu, a takŜe
powierzchni nowych działek budowlanych, nieprzekraczalnych linii zabudowy oraz minimalnych
procentów powierzchni biologicznie czynnych (5%). Dodatkowo ustalono zagospodarowanie zielenią
wszystkich wolnych od utwardzenia fragmentów terenu.
PowyŜsze zapisy projektu pozwalają na zachowanie w granicach przedmiotowego obszaru
powierzchni biologicznie czynnych zapewniających infiltrację wód powierzchniowych i kształtowanie
zieleni, towarzyszącej zabudowie.
6.2.
Oddziaływanie na wody powierzchniowe i podziemne
Warunki hydrogeologiczne przedmiotowego obszaru, na skutek wprowadzenia zabudowy
i
podziemnych
elementów
infrastruktury
technicznej,
zostały
w
przeszłości
zaburzone.
Prawdopodobnie przerwana jest więź hydrogeologiczna, a takŜe obniŜony został poziom zwierciadła
wody. Nowe zainwestowanie moŜe pogłębić zjawisko zakłócenia naturalnego cyklu obiegu wody
i materii w przyrodzie.
Ze względu na brak występowania na obszarze objętym analizą wód powierzchniowych, nie
przewiduje się bezpośredniego oddziaływania na ich stan i jakość na skutek realizacji ustaleń planu.
Nie przewiduje się równieŜ wystąpienia znaczącego negatywnego oddziaływania skutków
realizacji ustaleń projektu planu w odniesieniu do kształtowania zasobów i jakości wód podziemnych
na analizowanym terenie. Negatywne oddziaływania o charakterze lokalnym i czasowym mogą
wystąpić jedynie na etapie prowadzenia robót budowlanych, związanych z realizacją lub przebudową
istniejącej zabudowy oraz infrastruktury technicznej, obejmujących między innymi konieczność
wykonania wykopów lub umieszczenia w podłoŜu elementów obniŜających przepuszczalność gruntu.
Podjęcie tego rodzaju prac moŜe się wiązać z czasowym obniŜeniem zwierciadła wód gruntowych,
a takŜe lokalnym ograniczeniem zdolności infiltracyjnych. Zmiany te będą miały charakter krótkotrwały
i ustąpią po zaprzestaniu prowadzenia działań w tym zakresie.
Projekt planu w pełnym zakresie reguluje, niezwykle istotne z punktu widzenia zachowania
jakości wód podziemnych, zasady prowadzenia gospodarki wodno-ściekowej poprzez ustalenie
obowiązku odprowadzania ścieków komunalnych do sieci kanalizacji sanitarnej. Ograniczy to do
minimum ryzyko przedostawania się niebezpiecznych dla środowiska substancji zawartych w ściekach
do gruntu, a w dalszej kolejności do wód gruntowych. Ustalono odprowadzanie wód opadowych
i roztopowych do sieci kanalizacji deszczowej z dopuszczeniem zagospodarowania ich na terenie lub
w zbiornikach retencyjnych. Biorąc pod uwagę współczesne proekologiczne metody postępowania
z wodami opadowymi i roztopowymi, pozostawienie wód na terenie będzie rozwiązaniem bardziej
28
korzystnym. Zatrzymanie przynajmniej części wód opadowych ogranicza degradację środowiska
spowodowaną uszczelnieniem terenu, powoduje lepsze zasilanie wód gruntowych.
Dodatkowo dopuszcza się lokalizację zbiorników retencyjnych na terenie U. Zbiorniki te
stanowić będą element naturalnego układu odwadniającego obszar projektu planu. SłuŜą one
stabilizacji i zachowaniu naturalnego poziomu wód gruntowych, co wpływa równieŜ pozytywnie na
warunki siedliskowe dla szaty roślinnej terenów zurbanizowanych. Istnienie otwartych zbiorników
wodnych, wraz z towarzyszącą im zielenią, ma równieŜ znaczenie estetyczne, przyczyniając się do
podkreślenia pozytywnej roli wód powierzchniowych w środowisku przekształconym antropogenicznie.
Rozwiązania
umoŜliwiające
ograniczenie
odpływu
wód
opadowych
i
roztopowych
i zagospodarowywanie ich na terenach, na których powstają, ocenia się pozytywnie z ekologicznego
punktu widzenia. Są one zgodne z Programem Ochrony Środowiska dla miasta Poznania na lata 2009-
201224. Podstawową zasadą współczesnych metod jest zatrzymanie części (lub całości) deszczu na
terenie, na który spadł, powolny odpływ pozostałych wód opadowych do odbiornika oraz naturalne
oczyszczanie wód opadowych na miejscu (przed wprowadzeniem ich do odbiornika wodnego lub
gruntowego, np. spływ przez trawę). Zatrzymanie części wód opadowych ogranicza degradację
środowiska spowodowaną uszczelnieniem terenu, powoduje podniesienie poziomu wód gruntowych.
6.3.
Oddziaływanie na róŜnorodność biologiczną i krajobraz
Niewielki udział powierzchni biologicznie czynnej na przedmiotowym terenie decyduje o braku
miejsc, które mogłyby pełnić funkcję siedlisk dla większości populacji organizmów roślinnych,
zwierzęcych (zwłaszcza ptaków i owadów), czy teŜ mikroorganizmów, które decydują o róŜnorodności
biologicznej danego obszaru. Ustalenia projektu planu w duŜej mierze zachowują istniejący sposób
zagospodarowania
przedmiotowego
terenu,
ustalając
takŜe
ochronę
zespołu
urbanistyczno-
architektonicznego Łazarza, wpisanego do rejestru zabytków, w związku z powyŜszym naleŜy
zakładać, Ŝe realizacja ustaleń planu miejscowego nie będzie powodować zasadniczych zmian
w zakresie róŜnorodności biologicznej omawianego obszaru.
Nie przewiduje się równieŜ znaczących oddziaływań w zakresie walorów krajobrazowych
przedmiotowego obszaru. Projekt planu wprowadza szereg ustaleń w zakresie kształtowania ładu
przestrzennego oraz krajobrazu na terenie Międzynarodowych Targów Poznańskich, tj.: lokalizacja
zabudowy transparentnej o przeźroczystych, np. przeszklonych ścianach nie przesłaniających widoku,
o wysokości nie wyŜszej niŜ zabudowa sąsiednia, zgodnie z rysunkiem planu, zachowanie dominanty
urbanistycznej, jako charakterystycznego wyznacznika przestrzennego miasta Poznania, zgodnie
z rysunkiem planu, zachowanie akcentu urbanistycznego, jako fragmentu obiektu budowlanego
wyróŜniającego się z otoczenia, zgodnie z rysunkiem planu.
Zgodnie z ustaleniami projektu planu wprowadzono ograniczenia dotyczące lokalizacji
elementów
dysharmonizujących
przestrzeń
wizualną,
w
tym:
zakaz
lokalizacji
magazynów
i składowisk, z wyjątkiem wykorzystywanych na funkcje wystawiennicze i targowe, obiektów handlu
24
Uchwała Nr LIV/729/V/2009 Rady Miasta Poznania z dnia 12 maja 2009 r.,
29
hurtowego i półhurtowego, obiektów handlowych o powierzchni sprzedaŜy powyŜej 500 m2, wolno
stojących obiektów infrastruktury technicznej, wzdłuŜ terenu KD-G oraz dróg publicznych
pozostających poza granicami planu. Ustalenia projektu dopuszczają natomiast moŜliwość lokalizacji
dróg wewnętrznych, łączników, szyldów i tablic informacyjnych, ogrodzeń aŜurowych, obiektów małej
architektury, obiektów tymczasowych związanych z funkcjami wystawienniczymi i targowymi, wejść
oraz wind do garaŜy podziemnych, ramp wjazdowych do garaŜy, garaŜy, stanowisk postojowych, sieci
infrastruktury technicznej, z wyjątkiem sieci napowietrznych oraz urządzeń reklamowych w sposób nie
przesłaniający istotnych elementów i detali wystroju architektonicznego obiektów wpisanych do
rejestru zabytków, przy czym zakazuje się umieszczania urządzeń reklamowych na ścianach
zewnętrznych budynków wzdłuŜ terenu KD-G oraz dróg publicznych pozostających poza granicami
planu. Tak ściśle określony sposób kształtowania przestrzeni oraz jej walorów krajobrazowych
w granicach Międzynarodowych Targów Poznańskich pozwoli na wykształcenie spójnego układu
zabudowy nie powodującego dysharmonizacji w krajobrazie śródmiejskiej zabudowy miasta.
6.4.
Oddziaływanie na szatę roślinną
Z uwagi na charakter tutejszej szaty roślinnej oraz niewielkie zmiany w dotychczasowym
sposobie zagospodarowania i uŜytkowania terenu, jakie wprowadza omawiany projekt mpzp,
nie przewiduje się wystąpienia znaczącego negatywnego oddziaływania na lokalną szatę roślinną.
Planowany sposób zagospodarowania i uŜytkowania terenów objętych projektem mpzp nie odbiega
w sposób znaczący od dotychczasowego sposobu zagospodarowania i uŜytkowania terenów MTP,
a realizacja dopuszczonych ustaleniami zmian nie powinna wpłynąć na ograniczenie występowania
oraz zmianę charakteru lokalnej flory.
Aby maksymalnie ograniczyć ryzyko wystąpienia niekorzystnego oddziaływania, będącego
skutkiem realizacji nowych inwestycji w granicach analizowanego obszaru, w projekcie mpzp
wprowadzono zapisy dotyczące ochrony istniejącej szaty roślinnej. W tym zakresie ustalono ochronę
istniejących drzew oraz konieczność ich przesadzenia lub wprowadzenia nowych nasadzeń
(w granicach planu) w przypadku ich kolizji z infrastrukturą lub planowaną zabudową, a takŜe ochronę
ciągłości i charakteru alei drzew wskazanych na rysunku planu (aleja drzew zlokalizowana w rejonie
wejścia na targi od strony ul. Bukowskiej oraz aleja nasadzona równolegle do ul. Święcickiego).
Zapisy te pozwolą uniknąć sytuacji, w której, na skutek rozbudowy istniejących obiektów
i realizacji innych inwestycji, dewastacji uległyby nielicznie występujące okazałe drzewa oraz niewielkie
tereny porośnięte zielenią.
Korzystny wpływ na kształtowanie lokalnej flory mają równieŜ zapisy ustalające minimalny
udział powierzchni biologicznie czynnej, jaki musi zostać zachowany w obrębie terenu U (nie mniej niŜ
5%, co stanowi powierzchnie ponad 1ha), a takŜe wprowadzające konieczność zagospodarowania
zielenią wszystkich wolnych od utwardzenia fragmentów terenu.
30
W sposób korzystny, jednakŜe ograniczony czasowo, na kształtowanie lokalnej szaty roślinnej
moŜe wpłynąć zapis dotyczący tymczasowego zagospodarowania i uŜytkowania terenu KD-G,
dopuszczający realizację skweru z zielenią niską do czasu realizacji przebudowy drogi publicznej.
Realizacja opisanych powyŜej ustaleń pozwoli w duŜej mierze na zachowanie istniejącej zieleni
i uchroni przed moŜliwością całkowitego pozbawienia zdolności biologicznych tych terenów na skutek
wprowadzania zbyt intensywnej zabudowy. Przewiduje się, Ŝe w sąsiedztwie hal wystawienniczych
pojawi się zróŜnicowana gatunkowo roślinność ozdobna o wysokich walorach estetycznych,
wpływająca na wzrost atrakcyjności sąsiedztwa tych budynków. Zaznaczyć naleŜy równieŜ,
Ŝe przemyślane wprowadzenie odpowiednich gatunków roślin, charakteryzujących się wysokimi
walorami wizualnymi, jak i odpowiednimi dla tych terenów wymaganiami siedliskowymi (m.in.
odporność na zanieczyszczenia środowiska), moŜe wpłynąć pozytywnie na zwiększenie róŜnorodności
występujących tu gatunków roślin.
6.5.
Oddziaływanie na zwierzęta
Przewiduje się, Ŝe na skutek realizacji ustaleń projektu planu nie nastąpi znaczące
ograniczenie powierzchni Ŝyciowej oraz ograniczenie dostępności do bazy pokarmowej zwierząt
zamieszkujących lub czasowo przebywających na terenie Międzynarodowych Targów Poznańskich.
Czasowy oraz ograniczony przestrzennie, niekorzystny wpływ na organizmy Ŝywe, w tym
na zwierzęta, wystąpić moŜe na etapie realizacji poszczególnych inwestycji, wymagających
prowadzenia prac budowlanych z wykorzystaniem cięŜkiego sprzętu. Działania te wiązać się będą
z generowaniem hałasu (silniki pracujących maszyn), co skutkować moŜe czasowym wycofywaniem
się z tych terenów poszczególnych gatunków zwierząt. Przewiduje się jednak, Ŝe niekorzystne
oddziaływania ustąpią po zakończeniu prac budowlanych i nie będą wpływać w sposób długofalowy na
kształtowanie
charakteru
lokalnej
fauny.
Ponadto,
zamieszkujące
te
tereny
zwierzęta
są
przystosowane do Ŝycia w niekorzystnych warunkach środowiskowych (m.in. hałas szczególnie
nasilony w obrębie centrum miasta i głównych szlaków komunikacyjnych), a czasowy i lokalny wzrost
natęŜenia hałasu nie powinien w sposób znaczący wpłynąć na zmniejszenie liczebności poszczególnych
populacji.
Reasumując, z uwagi na charakter zmian w uŜytkowaniu i zagospodarowaniu omawianego
obszaru (utrzymanie dotychczasowej funkcji MTP) oraz zapisy projektu planu, dotyczące zachowania
istniejącej zieleni i minimalnego udziału powierzchni biologicznie czynnej, ryzyko wystąpienia
znaczącego negatywnego oddziaływania na zamieszkujące te tereny zwierzęta jest znikome. Pomimo
wprowadzenia nowych elementów zagospodarowania, warunki bytowania i Ŝerowania poszczególnych
gatunków nie ulegną pogorszeniu, a w kontekście moŜliwości wprowadzania nowych powierzchni
zagospodarowanych zielenią, warunki te mogą nawet ulec nieznacznej poprawie.
6.6.
Oddziaływanie na ludzi
31
W celu zapewnienia wyŜszej jakości Ŝycia oraz bezpieczeństwa okolicznych mieszkańców,
niezbędne jest podejmowanie działań pozwalających na zachowanie i właściwą ochronę elementów
środowiska przyrodniczego. Działania te są niezwykle waŜne z punktu widzenia ochrony zdrowia
mieszkańców miasta, gdyŜ rosnące zanieczyszczenie poszczególnych komponentów środowiska
(zwłaszcza powietrza) pogarsza warunki Ŝycia, a długotrwałe naraŜenie na działanie szkodliwych
substancji moŜe być czynnikiem wpływającym na wzrost zachorowań i umieralności na skutek
poszczególnych chorób. W związku z powyŜszym konieczne jest wprowadzanie takich ustaleń, których
realizacja pozwoli na zmniejszenie ryzyka zanieczyszczenia środowiska, a co za tym idzie pogorszenie
jakości Ŝycia mieszkańców danego terenu.
Projekt
planu
zasadniczo
utrzymuje
obecne
zagospodarowanie
oraz
uŜytkowanie
przedmiotowego obszaru. Poprzez określenie zasad kształtowania ładu przestrzennego, zasad ochrony
środowiska, projekt planu pozwala na stworzenie otoczenia przyjaznego człowiekowi. Kształtowanie
przestrzeni targowej zgodnie ze standardami współczesnego wystawiennictwa pozwoli na poprawę
jakości i stanu istniejącej zabudowy w stosunku do stanu obecnego. Okresowego pogorszenia
warunków zamieszkania spodziewać się moŜna jedynie w trakcie prowadzenia prac budowlanych,
związanych z realizacją inwestycji (emisja hałasu, zanieczyszczeń powietrza).
6.7.
Oddziaływanie na powietrze
Projekt planu nie przewiduje zasadniczych zmian ani w sposobie zagospodarowania, ani teŜ
w sposobie uŜytkowania terenu Międzynarodowych Targów Poznańskich, w związku z czym nie naleŜy
spodziewać się znaczącego pogorszenia jakości powietrza atmosferycznego na tym terenie. Zgodnie
z ustaleniami projektu planu teren będzie pełnił funkcja wystawiennicza i targowa, z dopuszczeniem
lokalizacji obiektów o funkcji konferencyjno-widowiskowej, biurowej, handlu i gastronomii, kultury,
sportu i rekreacji, garaŜowej oraz turystycznej. Nie przewiduje się Ŝeby eksploatacja obiektów na ww.
cele mogła wpłynąć negatywnie na kształtowanie jakości powietrza atmosferycznego.
Niewielki, czasowy wzrost emisji zanieczyszczeń powietrza moŜe wystąpić na etapie
prowadzenia prac budowlanych, umoŜliwiających realizację ustaleń planu w zakresie infrastruktury
technicznej. Wzrost stęŜeń zanieczyszczeń gazowych, związanych z pracą silników maszyn
budowlanych oraz zanieczyszczeń pyłowych, powstających w wyniku przemieszczania mas ziemnych
oraz stosowania róŜnego rodzaju materiałów budowlanych, będzie miał charakter punktowy
i krótkotrwały. Po zakończeniu realizacji inwestycji na analizowanym terenie emisja ta całkowicie
zaniknie.
Ponadto, zapisy planu wprowadzają ustalenia pozwalające na zminimalizowanie emisji
zanieczyszczeń ze źródeł, których lokalizacja została dopuszczona w granicy omawianego terenu.
Projekt przewiduje powiązanie infrastruktury technicznej z układem zewnętrznym oraz zapewnienie
dostępu do sieci, zgodnie z przepisami odrębnymi. Zapis ten wpisuje się w zalecenia wynikające
32
z rozporządzenia Nr 39/07 Wojewody Wielkopolskiego z dnia 31 grudnia 2007 r. w sprawie określenia
programu ochrony powietrza dla strefy – aglomeracja Poznań25.
6.8.
Oddziaływanie na klimat akustyczny
Obszar planu w zasadzie nie obejmuje źródeł hałasu istniejących ani teŜ planowanych.
W granicach ustaleń projektu planu znajduje się jedynie niewielki fragment ul. Głogowskiej.
Przewiduje się, Ŝe w najbliŜszym czasie zasięgi oddziaływania hałasu od istniejących źródeł nie
ulegną zmianie i będą toŜsame ze stanem istniejącym (rdz. 3 Prognozy). MoŜna jednak mieć nadzieję,
Ŝe na skutek zaplanowanych na przyszłość w mieście Poznaniu inwestycji, klimat akustyczny
w centrum Poznania ulegnie znacznej poprawie.
Projekt planu nie przewiduje realizacji nowej zabudowy w miejscach występowania
ponadnormatywnego hałasu, sankcjonując jedynie istniejącą zabudowę usługową.
Projekt planu nie zawiera takŜe ustaleń w zakresie moŜliwości stosowania rozwiązań
technicznych (tj. spowalniacze ruchu, cicha nawierzchni jezdni, ciche torowiska) i organizacyjnych (np.
zmniejszenie prędkości ruchu), które pozwoliłyby na ograniczanie ponadnormatywnego hałasu
samochodowego i tramwajowego w środowisku na terenie U.
Poza komunikacyjnymi źródłami hałasu, w obszarze planu mogą znaleźć się takŜe inne źródła
zagroŜeń akustycznych – tzw. „pozostałe obiekty i działalność będąca być źródłem hałasu” (według
Rozporządzenia Ministra Środowiska z dnia 14 czerwca 2007 r. w sprawie dopuszczalnych poziomów
hałasu w środowisku26) – związane z działalnością usługową. Obowiązywać tu będzie jednak
ograniczenie emisji hałasu do standardów akustycznych wymaganych dla terenów zabudowy
śródmiejskiej.
6.9.
Oddziaływanie na dziedzictwo kulturowe
Ustalenia projektu mpzp „Międzynarodowych Targów Poznańskich” w Poznaniu w sposób
szczególny odnoszą się do zlokalizowanych na tym terenie zabytków, dlatego naleŜy zakładać, Ŝe
realizacja planu umoŜliwi ich zachowanie, odpowiednie zagospodarowanie i utrzymanie.
Projekt planu ustala ochronę zespołu urbanistyczno-architektonicznego Łazarza, wpisanego do
rejestru zabytków pod numerem A 239 oraz zachowanie obiektów wpisanych do rejestru zabytków
(wskazanych na rysunku planu), z dopuszczeniem renowacji i rekonstrukcji ich pierwotnej formy,
zgodnie z przepisami odrębnymi oraz z uwzględnieniem pozostałych ustaleń planu.
Wszelkie prace remontowe lub modernizacyjne, związane w szczególności z przebudową lub
rozbudową istniejącej sieci infrastruktury technicznej, spowodują konieczność prowadzenia prac
budowlanych z obrębie ww. obiektów i obszarów. W związku z powyŜszym projekt planu ustala
konieczność
nadzoru
archeologicznego
nad
robotami
ziemnymi.
Zasady
postępowania
w trakcie prowadzenia robót budowlanych na obszarach wpisanych do rejestru zabytków lub ujętych
25
26
Dz. U. Nr 120, poz. 826
33
w gminnych ewidencjach zabytków, określają przepisy ustawy z dnia z dnia 7 lipca 1994 r. Prawo
budowlane27.
Dla ochrony obiektów wpisanych do rejestru zabytków w projekcie planu wprowadzono
równieŜ zapisy zakazujące lokalizacji i rozbudowy urządzeń reklamowych i tablic informacyjnych
w sposób przesłaniający istotne elementy i detale wystroju architektonicznego obiektów wpisanych do
rejestru zabytków.
6.10.
Oddziaływanie na dobra materialne
Nie przewiduje się znaczącego oddziaływania realizacji ustaleń mpzp „Międzynarodowych
Targów Poznańskich” na dobra materialne. Projekt planu nie wprowadza zasadniczych zmian
w sposobie zagospodarowania, ani w sposobie uŜytkowania omawianego obszaru, obejmując ochroną
obszary i obiekty wpisane do rejestru zabytków. Z tego względu nie naleŜy spodziewać się zwiększenia
ilości dóbr materialnych, występujących na terenie projektu planu. Nie mniej jednak poprawie ulec
moŜe stan i jakość istniejącej zabudowy, na skutek chęci kształtowania przestrzeni targowej
i dostosowania jej do wymogów współczesnego wystawiennictwa, moŜliwości organizowania duŜych
imprez masowych, a takŜe działalności konferencyjno-kongresowej.
W związku z powyŜszym naleŜy przypuszczać, Ŝe jakość przestrzeni targowej ulegnie znacznej
poprawie, a co za tym idzie nastąpi wzrost wartości dóbr materialnych w granicach omawianego
obszaru.
6.11.
Oddziaływanie na obszary Natura 2000
Jak wskazano w poprzednich rozdziałach niniejszego opracowania, w obrębie analizowanego
obszaru nie są zlokalizowane obszary prawnie chronione w trybie ustawy z dnia 16 kwietnia 2004r.
o ochronie przyrody jak równieŜ obszary objęte Europejską Siecią Ekologiczną Natura 2000.
Ze względu na oddalenie omawianego terenu od najbliŜszych obszarów naleŜących do sieci
Natura 2000 (PLH300005 „Fortyfikacje w Poznaniu”) oraz charakter planowanego sposobu
zagospodarowania i uŜytkowania, nie przewiduje się wystąpienia negatywnego oddziaływania na te
tereny w związku z realizacją ustaleń projektu mpzp „Międzynarodowych Targów Poznańskich”
w Poznaniu. Nie przewiduje się równieŜ negatywnego wpływu realizacji ustaleń planu na ograniczenie
przestrzeni Ŝyciowej oraz dostępności do bazy pokarmowej zamieszkujących tereny fortów nietoperzy.
6.12.
Oddziaływanie transgraniczne
Ze
względu
na
połoŜenie
geograficzne
Poznania
(znaczne
oddalenie
od
terenów
przygranicznych państwa) stwierdzić naleŜy, Ŝe realizacja ustaleń omawianego planu miejscowego nie
spowoduje oddziaływania na środowisko w kontekście transgranicznym, w rozumieniu Konwencji
z Espoo z 25 lutego 1991 r.
27
tekst jednolity z dnia 17 sierpnia 2006 r. (Dz. U. Nr 156, poz. 1118)
34
6.13.
Pola elektromagnetyczne
Projekt
planu
nie
ustala
konkretnej
lokalizacji
sztucznych
źródeł
promieniowania
elektromagnetycznego w granicach omawianego obszaru. W związku z powyŜszym na obszarze tym
obowiązywać będą zasady określone w obowiązujących aktualnie przepisach odrębnych. Zgodnie
z ustawą z dnia 7 maja 2010 r. o wspieraniu usług i sieci telekomunikacyjnych28 na terenach
przeznaczonych na cele zabudowy usługowej (w projekcie planu oznaczone symbolem U) nie
obowiązuje zakaz lokalizacji inwestycji celu publicznego z zakresu łączności publicznej, w tym
infrastruktury telekomunikacyjnej. Stosownie do obowiązujących
przepisów w projekcie planu nie
wprowadzono ograniczeń w tym zakresie.
NaleŜy jednak pamiętać, Ŝe obszar objęty projektem miejscowego planu znajduje się
w rejonie podejścia do lotniska Poznań-Ławica. Z uwagi na prawidłowość w jego funkcjonowaniu na
przedmiotowym obszarze obowiązują bezwzględne ograniczenia wysokości obiektów budowlanych
oraz naturalnych do 148 m nad poziomem morza, z zastrzeŜeniem, Ŝe dla obiektów trudno
dostrzegalnych z powietrza, w tym napowietrznych linii, masztów, anten obowiązują bezwzględne
ograniczenia wysokości do 138 m nad poziomem morza, zgodnie z przepisami odrębnymi. PowyŜsze
ograniczenia
wysokości
obejmują
równieŜ
wszystkie
urządzenia
umieszczone
na
obiektach
budowlanych. WyŜej wymienione ograniczenia znajdują swoje odzwierciedlenia w zapisach projektu
mpzp „Międzynarodowych Targów Poznańskich” w Poznaniu.
Na podstawie informacji zawartych w literaturze, przewiduje się, Ŝe eksploatacja instalacji
telekomunikacyjnej
nie
spowoduje
przekroczenia
dopuszczalnych
poziomów
pól
elektromagnetycznych, zdefiniowanych w rozporządzeniu Ministra Środowiska z dnia 30 października
2003 r. w sprawie dopuszczalnych poziomów pól elektromagnetycznych w środowisku oraz sposobów
sprawdzania dotrzymania tych poziomów29.
W związku z powyŜszym nie naleŜy spodziewać się zwiększonego negatywnego oddziaływania
spowodowanego przez pola elektromagnetyczne.
Ponadto w zakresie ograniczenia moŜliwości wystąpienia negatywnego oddziaływania
spowodowanego polami elektromagnetycznymi, zapisy projektu planu uniemoŜliwiają lokalizację
napowietrznych sieci infrastruktury technicznej.
7.
PROPOZYCJE DOTYCZĄCE PRZEWIDYWANYCH METOD ANALIZY SKUTKÓW
REALIZACJI POSTANOWIEŃ MIEJSCOWEGO PLANU ZAGOSPODAROWANIA
PRZESTRZENNEGO ORAZ CZĘSTOTLIWOŚCI JEJ PRZEPROWADZANIA
Skutki realizacji postanowień planu podlegać będą bieŜącym pomiarom, ocenom oraz analizom
wpływu na środowisko wielu czynników, prowadzonym w ramach Państwowego Monitoringu
Środowiska30 przez zobligowane do tego instytucje. Wojewódzki Inspektorat Ochrony Środowiska
28
29
30
Dz. U. Nr 106, poz. 675
Dz. U. Nr 192, poz. 1883 z dnia 14 listopada 2003 r.,
utworzonemu ustawą z dnia 20 lipca 1991 roku o Inspekcji Ochrony Środowiska
35
w Poznaniu, Państwowy Instytut Geologiczny, Prezydent Miasta Poznania (będący jednocześnie
starostą powiatu grodzkiego) prowadzą monitoring poszczególnych komponentów środowiska,
w zakresie określonym szczegółowo w ustawie z dnia z dnia 27 kwietnia 2001 r Prawo ochrony
środowiska31 oraz ustawie z dnia 18 lipca 2001 r. Prawo wodne32. Stosownie do art. 10 ust. 2
Dyrektywy 2001/42/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 27 czerwca 2001 r. w sprawie oceny
wpływu niektórych planów i programów na środowisko, dla monitoringu znaczącego wpływu na
środowisko realizacji planów moŜliwe jest wykorzystanie istniejącego systemu monitoringu, w celu
uniknięcia jego powielania.
W kontekście ustaleń omawianego w prognozie projektu planu, szczególnie istotne będzie
monitorowanie jakości powietrza, ze względu na połoŜenie obszaru projektu w centrum miasta, gdzie
w minionych latach notowano jedne z
najwyŜszych stęŜeń pyłu PM10, zarówno stęŜeń
średniorocznych i 24-godzinnych. Ze względu na przekroczenia dopuszczalnych stęŜeń pyłu
zawieszonego zanotowane w Poznaniu w 2005 r., od 2008 r. obowiązuje dla miasta program ochrony
powietrza dla strefy – aglomeracja Poznań33.
8.
ROZWIĄZANIA ALTERNATYWNE DO ROZWIĄZAŃ ZAWARTYCH W PROJEKCIE
PLANU
MoŜliwość zaproponowania odmiennych rozwiązań funkcjonalno-przestrzennych, niŜ te
wskazane w projekcie mpzp „Międzynarodowych Targów Poznańskich” w Poznaniu, została znacząco
ograniczona w „Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego miasta
Poznania”, które określa w sposób ogólny kierunek zagospodarowania przestrzennego terenów
znajdujących się w granicach wspomnianego mpzp. Ponadto, obszar projektu planu połoŜony jest
w ścisłym centrum miasta, na którym zlokalizowane są wpisane do rejestru zabytkowe budynki oraz
obszary.
Taki
stan
rzeczy
uniemoŜliwia
wprowadzenie
zasadniczych
zmian
w
sposobie
zagospodarowania przestrzennego omawianego obszaru.
Jednym rozwaŜanym rozwiązaniem alternatywnym, dotyczącym przyszłego zagospodarowania
i uŜytkowania analizowanych terenów, byłoby zaniechanie podejmowania jakichkolwiek działań
mających na celu zmianę dotychczasowego sposobu zagospodarowania i uŜytkowania. Wariant ten,
z uwagi na rangę i znaczenie dla miasta Poznania terenu Międzynarodowych Targów Poznańskich nie
został w ogóle wzięty pod uwagę.
Przedmiotowy projekt planu umoŜliwi rozwój i kształtowanie przestrzeni targowej w taki
sposób, aby stała się ona wzorem dla współczesnego wystawiennictwa, umoŜliwiając jednocześnie
organizację duŜych imprez masowych, a takŜe działalności konferencyjno – kongresowej.
31
32
33
zgodnie z art. 88, art. 109 ust.1, art. 117 ust. 1 ustawy Prawo ochrony środowiska
zgodnie z art. 155a ustawy (Dz. U. z 2005 r. Nr 239 poz. 2019 ze zmianami)
Rozporządzenie Nr 39/07 Wojewody Wielkopolskiego z dnia 31 grudnia 2007 r. (Dz. Urz. Woj. Wlkp. Nr 4, poz. 61 z dnia 31
stycznia 2008 r.)
36
9.
WNIOSKI
Jak wykazano w prognozie realizacja ustaleń projektu planu nie będzie powodować nowych
znaczących oddziaływań na środowisko. NaleŜy w tym miejscu zaznaczyć, Ŝe środowisko omawianego
obszaru zostało juŜ w przeszłości znacząco i trwale przekształcone na skutek realizacji obecnie
istniejącej zabudowy targowej, układu komunikacyjnego oraz podziemnej infrastruktury technicznej.
W zakresie prac ziemnych projekt planu dopuszcza prace w zakresie realizacji, przebudowy lub
rozbudowy istniejących budynków oraz sieci infrastruktury technicznej. Z uwagi na juŜ silnie zmienione
środowisko nie przewiduje się dalszych znaczących przekształceń powierzchni ziemi i warunków
gruntowo-wodnych. Realizacja ustaleń projektu nie spowoduje równieŜ znaczącego oddziaływania na
róŜnorodność biologiczną, szatę roślinną, świat zwierzęcy (obecnie juŜ bardzo ubogie), poniewaŜ
projekt planu nie przewiduje zmian w sposobie zagospodarowania i uŜytkowania przedmiotowego
obszaru oraz znajdujących się w jego obrębie budynków, takŜe z uwagi na objęcie niektórych z nich
ochroną konserwatorską.
Pozytywnym skutkiem realizacji ustaleń mpzp będzie zagwarantowanie ochrony zabytków,
zlokalizowanych w obrębie analizowanego terenu, poprawa walorów krajobrazowych na skutek
poprawy jakości i stanu technicznego budynków. Dostosowanie przestrzeni targowej do wymogów
współczesnego wystawiennictwa pozwoli na podwyŜszenie atrakcyjności omawianego obszaru.
Czasowe negatywne oddziaływanie na środowisko, w tym zwiększoną emisję zanieczyszczeń
powietrza i hałasu, spowodowane będzie prowadzeniem prac budowlanych związanych z realizacją
nowych inwestycji z zakresu infrastruktury technicznej.
Analizowany projekt planu wprowadza ustalenia zapewniające ochronę poszczególnych
elementów środowiska przyrodniczego oraz ograniczające ewentualne negatywne skutki realizacji
planu.
Obejmują one między innymi zapisy ustalające:
→
ochronę istniejących drzew, a w przypadku ich kolizji z infrastrukturą lub planowaną
zabudową wymaga się ich przesadzania lub wprowadzenia nowych nasadzeń w granicach
planu,
→
ochronę ciągłości i charakteru alei drzew wskazanych na rysunku planu,
→
udział powierzchni biologicznie czynnej nie mniejszy niŜ 5% powierzchni terenu (U),
→
zagospodarowanie zielenią wszystkich wolnych od utwardzenia fragmentów terenu,
→
odprowadzanie ścieków komunalnych do sieci kanalizacji sanitarnej,
→
odprowadzanie
wód
opadowych
i
roztopowych
do
sieci
kanalizacji
deszczowej
z dopuszczeniem zagospodarowania ich na terenie lub w zbiornikach retencyjnych (na terenie
U), zgodnie z przepisami odrębnymi,
→
budowlanej lub usuwanie ich, zgodnie z przepisami odrębnymi,
→
zagospodarowanie odpadów, zgodnie z przepisami odrębnymi,
37
→
zachowanie określonych przepisami odrębnymi dopuszczalnych poziomów hałasu jak dla
terenów w strefie śródmiejskiej miast powyŜej 100 tys. mieszkańców.
Ponadto, projekt planu zawiera ustalenia w zakresie zakazu lub ograniczenia moŜliwości
lokalizacji na terenach elementów zagospodarowania dysharmonizujących przestrzeń wizualną, w tym:
zakaz lokalizacji magazynów i składowisk, z wyjątkiem wykorzystywanych na funkcje wystawiennicze
i targowe, obiektów handlu hurtowego i półhurtowego, obiektów handlowych o powierzchni sprzedaŜy
powyŜej 500 m2, wolno stojących obiektów infrastruktury technicznej, wzdłuŜ terenu KD-G oraz dróg
publicznych pozostających poza granicami planu
Warunkiem niezbędnym dla ograniczania negatywnych skutków oddziaływania na środowisko
będzie precyzyjne wyegzekwowanie ustaleń planu miejscowego oraz restrykcyjne przestrzeganie przez
inwestorów przepisów i wymogów ochrony środowiska, wynikających z przepisów odrębnych.
10.
STRESZCZENIE
Prognoza oddziaływania na środowisko stanowi podstawowy dokument, niezbędny do
przeprowadzenia postępowania w sprawie strategicznej oceny oddziaływania na środowisko skutków
realizacji polityki, strategii, planu lub programu. Obowiązek jej opracowania wynika bezpośrednio
z zapisów ustawy z dnia 3 października 2008 r. o udostępnianiu informacji o środowisku i jego
ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko
oraz z ustawy z dnia 27 marca 2003 r. o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym.
Zasadniczym celem prognozy oddziaływania na środowisko jest diagnoza obecnego stanu
środowiska oraz wskazanie potencjalnego oddziaływania realizacji ustaleń miejscowego planu
zagospodarowania
przestrzennego
na
środowisko
przyrodnicze,
przy
uwzględnieniu
jego
poszczególnych komponentów, w tym: powierzchni ziemi, warunków wodnych, róŜnorodności
biologicznej, krajobrazu, szaty roślinnej i zwierząt, powietrza, klimatu akustycznego. Wzięto równieŜ
pod uwagę oddziaływanie realizacji ustaleń mpzp na dziedzictwo kulturowe, a takŜe oddziaływanie
w kontekście emisji pól elektromagnetycznych.
PowyŜsza prognoza oddziaływania na środowisko dotyczy projektu mpzp „Międzynarodowych
Targów Poznańskich” w Poznaniu. Projekt planu miejscowego opracowywany jest na podstawie
uchwały Nr LXXIII/1016/V/2010 Rady Miasta Poznania z dnia 8 czerwca 2010 r. w sprawie
przystąpienia
do
sporządzenia
miejscowego
planu
zagospodarowania
przestrzennego
„Międzynarodowych Targów Poznańskich” w Poznaniu. Planem objęto obszar połoŜony w centrum
miasta Poznania, pomiędzy ulicami: F.D. Roosevelta, Głogowską, Święcickiego, J.J. Śniadeckich oraz
Grunwaldzką.
Projekt planu nie wprowadza zasadniczych zmian w sposobie zagospodarowania ani
uŜytkowania przedmiotowego obszaru, utrzymując na terenie Międzynarodowych Targów Poznańskich
funkcję wystawienniczą i targową. Całkowita powierzchnia terenu objętego ustaleniami projektu mpzp
wynosi około 23 ha.
38
Niniejsza prognoza składa się z ośmiu części. W pierwszej omówiono podstawy formalnoprawne, metodologię i zasadność jej sporządzania. W drugiej części omówiono połoŜenie
przedmiotowego obszaru w przestrzeni miasta oraz stan jego obecnego zagospodarowania.
Scharakteryzowano poszczególne elementy środowiska przyrodniczego oraz ich wzajemne powiązania,
w tym rzeźbę terenu, budowę geologiczną i warunki gruntowe, warunki wodne, szatę roślinną, świat
zwierzęcy, gleby, klimat lokalny oraz elementy dziedzictwa kulturowego.
W trzeciej części prognozy dotyczącej stanu środowiska oraz problemów jego ochrony,
zwrócono uwagę głównie na zagadnienia związane z połoŜeniem analizowanego obszaru w centrum
miasta Poznania oraz połoŜenie w granicach projektowanego dokumentu obszarów i obiektów
podlegających ochronie konserwatorskiej. Określono równieŜ stan środowiska przyrodniczego
w zakresie jakości powietrza, jakości wód podziemnych i powierzchniowych oraz klimatu
akustycznego.
W czwartej części prognozy omówiono cel i zapisy projektu planu. Wskazano równieŜ ich
powiązania z zapisami innych dokumentów – „Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania
przestrzennego miasta Poznania. Wskazano równieŜ potencjalne znaczące skutki dla środowiska
i przestrzeni, jakie mogą wystąpić w przypadku braku realizacji ustaleń omówionego w prognozie
projektu planu.
W piątej części omówiono podstawowe cele ochrony środowiska, formułowane na szczeblu
międzynarodowym, krajowym i lokalnym, natomiast w szóstej części omówiono potencjalne
oddziaływanie
realizacji
ustaleń
projektu
planu
na
poszczególne
komponenty
środowiska
przyrodniczego. Wskazano teŜ rozwiązania mające na celu zapobieganie i ograniczanie negatywnych
oddziaływań na środowisko, mogących być rezultatem realizacji projektowanego planu.
W siódmej części odniesiono się do zagadnień związanych z analizą skutków realizacji
postanowień planu miejscowego, natomiast w części ósmej wyjaśniono brak rozwiązań alternatywnych
do rozwiązań zawartych w projektowanym dokumencie.
39

prognoza oddziaływania na środowisko

Transkrypt

Podobne dokumenty

mail AEROMART - targi za granicą

Na Targach książka graTis!