13. Chirurgia naczyniowa

PRZEWODNIK DYDAKTYCZNY
CHIRURGIA NACZYNIOWA
1.
Adres jednostki
II Katedra Chirurgii, Klinika Chirurgii Ogólnej i Naczyń
ul. Długa 1/2 , 61-848 Poznań
tel. (61) 8549141, tel/fax (61) 8549082
e-mail: [email protected]
2.
Kierownik jednostki
Prof. dr hab. med. Grzegorz Oszkinis
3.
Osoba odpowiedzialna za dydaktykę
Prof. dr hab. med. Marcin Gabriel
dr med. Krzysztof Waliszewski – bieżące sprawy organizacyjne
dr med. Marek Winckiewicz - bieżące sprawy organizacyjne
kontakt: od poniedziałku do czwartku w godz. 8.00- 12.30 w Klinice
e-mail: [email protected]
4.
Organizacja zajęć
A. Konspekty, program oraz regulamin zajęć znajdują się na stronie internetowej
Kliniki
B. Jednorazowo zajęcia odrabia 1 grupa studencka w terminie wyznaczonym przez Dziekanat
Wydziału Lekarskiego I.
Studenci, których nazwiska nie znajdują się na listach Dziekanatu muszą wyjaśnić
sprawy związane z przynależnością do danej grupy, co najmniej na tydzień przed
rozpoczęciem zajęć. Późniejsze zgłoszenia nie będą uwzględniane i osoby takie nie będą
przyjęte na zajęcia.
C. Warunkiem przystąpienia do ćwiczeń jest wypełnienie przez każdego studenta testu
wejściowego zamieszczonego na stronie internetowej Kliniki do niedzieli poprzedzającej
rozpoczęcie ćwiczeń . Test należy wypełnić w okresie dwóch tygodni poprzedzających
rozpoczęcie ćwiczeń z chirurgii naczyniowej. Zakres wiadomości wymaganych do zaliczenia
testu wejściowego pokrywa się z tematyką zajęć z zakresu anatomii, fizjologii, patofizjologii,
patomorfologii, radiologii, diagnostyki laboratoryjnej i farmakologii, w części dotyczącej
układu naczyń obwodowych. Dokładne wyszczególnienie wymaganej tematyki oraz test
wejściowy zamieszczone są na stronie internetowej Kliniki.
D. Zajęcia odbywają się przez tydzień, codziennie od poniedziałku do czwartku, w godzinach
7.30. – 12.00, a w piątek w godzinach 7.30 – 13.00 na terenie Kliniki Chirurgii Ogólnej i
Naczyń. Pierwszego dnia ćwiczeń studenci zbierają się o godz. 7.25 w Sali Seminaryjnej
znajdującej się na terenie Kliniki - oddział „D”. Po krótkim wprowadzeniu do ćwiczeń zajęcia
odbywają się w podgrupach wg podziału dokonanego w pierwszym dniu ćwiczeń, pod
kierunkiem wyznaczonych asystentów.
2
E. Zajęcia odbywają się na oddziałach, przy łóżku chorego, w poradni przyklinicznej, w
pracowni diagnostyki nieinwazyjnej oraz na salach operacyjnych. Podczas ćwiczeń studenci
biorą udział w wizytach lekarskich, kominkach radiologicznych, badają chorych, wypełniają
historie chorych, zmieniają opatrunki, uczestniczą w zmianach opatrunków, zapoznają się z
nieinwazyjnymi metodami badań naczyń.
F. Warunkiem uczestnictwa w omówieniu przypadków klinicznych oraz w ćwiczeniach jest
zapoznanie się przez studentów z wiadomościami teoretycznymi z zakresu tematyki
omawianej w poszczególnych dniach. W przypadku stwierdzenia rażącej nieznajomości
omawianej tematyki prowadzący ćwiczenia może przeprowadzić test sprawdzający zakres
wiedzy posiadanej przez wybranych studentów. W przypadku uzyskania wyniku gorszego niż
4 pozytywne odpowiedzi na 7 pytań uznana zostanie nieobecność studenta w danym dniu
ćwiczeniowym.
G. Studenci muszą być świadomi, iż oczekuje się od nich reprezentowania odpowiedniego
poziomu dotyczącego kwestii zachowania, higieny osobistej, wyglądu i ubioru.
W czasie ćwiczeń obowiązują białe fartuchy i zmienne obuwie. Każdy student powinien
posiadać słuchawki lekarskie. Ubrania wierzchnie oraz torby należy pozostawić w szatni
mieszczącej się na parterze, przy wejściu D.
H. Wymagana jest obecność na wszystkich ćwiczeniach. Jeden dzień usprawiedliwionej
nieobecności można zaliczyć poprzez odrobienie tego dnia ćwiczeń z inną grupą studencką.
Opuszczenie ≥ 2 dni ćwiczeń jest równoznaczne z koniecznością odrobienia całego cyklu
ćwiczeń z inną grupą studencką, po uzgodnieniu terminu. Sytuacje szczególne rozpatrywane
są indywidualnie.
I. Zaliczenie ćwiczeń odbywa się na podstawie zaliczenia wejściówki, obecności na
ćwiczeniach, potwierdzenia opanowania umiejętności praktycznych prezentowanych podczas
ćwiczeń oraz uzyskania pozytywnego wyniku testowego sprawdzianu wiadomości
przeprowadzonego na zakończenie ćwiczeń, metodą on line (test składa się z 30 pytań, do
zaliczenia wymagane jest udzielenie prawidłowych odpowiedzi na co najmniej 18 pytań).
J. Na zakończenie zajęć studenci wypełniają ankietę oceny przebiegu ćwiczeń.
K. Za sprawy organizacyjne odpowiedzialny jest dr med. Krzysztof Waliszewski
L. szczegółowy plan zajęć (tematyka)
Dzień zajęć
Tematyka zajęć
1. poniedziałek
1. ostre niedokrwienie kończyn
2. urazy tętnic i żył
3. zespół porewaskularyzacyjny – reperfuzja i zespół ciasnoty
wewnątrzpowięziowej
2. wtorek
1. przewlekłe niedokrwienie kończyn dolnych
2. leczenie zachowawcze, ze szczególnym uwzględnieniem treningu
marszowego i eliminacji czynników ryzyka rozwoju miażdżycy
3. podstawowe chirurgiczne i endowaskularne zabiegi naczyniowe, z
uwzględnieniem farmakoterapii stosowanej w okresie około- i
pooperacyjnym
3. wczesne i późne powikłania po zabiegach chirurgicznych i wewnątrznaczyniowych
3
3. środa
1. przewlekła niewydolność żylna
2. choroba zakrzepowo-zatorowa
3. profilaktyka przeciwzakrzepowa
4. czwartek
1.tętniaki aorty i tętnic obwodowych
rozwarstwiające, rzekome)
2. Zaburzenia naczynioruchowe tętnic
3. obrzęk limfatyczny
5. piątek
1. Zwężenie lub niedrożność gałęzi łuku aorty i tętnic szyjnych
2. Zespoły uciskowe, w tym zespół górnego otworu klatki piersiowej,
zespół uwięźnięcia tętnicy podkolanowej
3. Nadciśnienie naczyniowo-nerkowe
(tętniaki
prawdziwe,
5. Program nauczania:
Wymagania wstępne: zagadnienia z zakresu anatomii, fizjologii, patofizjologii,
patomorfologii, farmakologii, diagnostyki laboratoryjnej i radiologii układu naczyń
obwodowych.
Celem kursu jest:
- nauczenie rozpoznawania i róźnicowania najczęstszych chorób naczyń obwodowych
(ostrego i przewlekłego niedokrwienia kończyn, zakrzepicy i przewlekłej niewydolności
żylnej, niewydolności naczyń limfatycznych, tętniaków aorty i naczyń obwodowych,
zwężenia tętnic szyjnych i kręgowych, zespołów uciskowych i zaburzeń
naczynioruchowych) w oparciu o analizę wyników badania podmiotowego i
przedmiotowego,
- nauczenie się odpowiedniego doboru i interpretacji wyników badań biochemicznych i
obrazowych stosowanych w diagnostyce chorób naczyń obwodowych,
- przedstawienie aktualnych metod leczenia chorób naczyń obwodowych,
- nauczenie rozpoznawania i postępowania w stanach nagłych w chirurgii naczyniowej.
Czas trwania kursu: 30 godziny.
Liczebność grup: 6 osób.
Formy realizacji zajęć: ćwiczenia.
Terminy zajęć: zgodnie z planem opracowanym przez dziekanat WL I.
Zajęcia odbywają się w cyklach tygodniowych, codziennie, od poniedziałku do czwartku w
godzinach 7.30. – 12.00, a w piątek godzinach 7.30. – 13.00
Miejsce szkolenia: Klinika Chirurgii Ogólnej i Naczyń
6. Cele i treści merytoryczne przedmiotu
A.
Ogólne cele kształcenia:
Po zakończeniu zajęć student powinien:
4
- posiadać podstawowe wiadomości z zakresu anatomii, fizjologii, anatomopatologii,
patofizjologii, diagnostyki laboratoryjnej, radiologii i farmakologii w odniesieniu do
obwodowych naczyń tętniczych, żylnych i limfatycznych,
- znać objawy chorób naczyń obwodowych,
- umieć zebrać wywiad i przeprowadzić badanie przedmiotowe, ze szczególnym
uwzględnieniem diagnostyki schorzeń naczyń obwodowych,
- umieć zaplanować badania dodatkowe w poszczególnych schorzeniach naczyniowych,
- samodzielnie wykonać podstawowe badania diagnostyczne, w tym palpacyjne badanie tętna,
badanie dopplerowskie (tzw. „ślepy doppler”), wskaźnik kostka-ramię, wskaźnik uniesienia,
- zinterpretować wyniki podstawowych badań dodatkowych, w tym badania dopplerowskiego
z podwójnym obrazowaniem, angio KT, DSA, podstawowych badań koagulologicznych,
lipidogramu,
- umieć rozpoznać i przeprowadzić różnicowanie chorób naczyń obwodowych z innymi
schorzeniami o podobnej symptomatologii,
- znać podstawowe leki i metody leczenia stosowane w chorobach naczyń obwodowych,
- zaplanować i wdrożyć profilaktykę przeciwzakrzepową,
- znać specyfikę rozpoznawani i leczenia obrzęków limfatycznych,
- umieć rozpoznać i leczyć stany nagłe w chirurgii naczyniowej.
B.
Szczegółowe cele kształcenia
Rodzaj ćwiczeń
A. zajęcia przy
łóżku chorego
B. ćwiczenia w
poradni
naczyniowej:
Szczegółowe cele kształcenia
1. samodzielnie zebrać wywiad chorobowy z pacjentami
wyznaczonymi przez lekarza
2. przeprowadzić badanie przedmiotowe ze szczególnym
uwzględnieniem patologii naczyniowej
3. wykonać podstawowe badania dodatkowe (badanie dopplerowskie,
wskaźnik kostka-ramię, wskaźnik uniesienia, określenie dystansu
przejścia na bieżni)
4. zaplanować badania diagnostyczne biochemiczne i obrazowe
konieczne do potwierdzenia rozpoznania
5. zinterpretować wyniki podstawowych badań dodatkowych
6. przeprowadzić diagnostykę róźnicową dotyczącą
7. podjąć decyzje terapeutyczne dotyczące postępowania z pacjentem
po ustaleniu rozpoznania
8. określić rokowanie odnośnie dalszego przebiegu choroby
9. określić ryzyko rozwoju powikłań zakrzepowo-zatorowych i
zaplanować adekwatną profilaktykę przeciwzakrzepową
10. dobrać i wdrożyć odpowiednią kompresjoterapię
1. przeprowadzić pod nadzorem lekarza badanie podmiotowe i
przedmiotowe konsultowanych pacjentów.
2. wykonać podstawowe badania dodatkowe (badanie dopplerowskie,
wskaźnik kostka-ramię, wskaźnik uniesienia)
5
C. analiza
przypadków
klinikcznych
D. sala operacyjna
3. zaplanować dalszą diagnostykę biochemiczną i obrazową
4. zinterpretować wyniki wykonanych wcześniej badań dodatkowych
5. omówić z lekarzem zagadnienia dotyczące dalszego postępowania
i rokowania
1. przeanalizować przygotowane przypadki kliniczne
2. zaplanować badania dodatkowe i zinterpretować ich wyniki
3. przeprowadzić diagnostykę różnicową
4. zaplanować adekwatną terapię oraz metodykę monitorowania
uzyskanych wyników
1. asystować podczas wykonywania chirurgicznego zabiegu
otwartego lub endowaskularnego
2. omówić spodziewane korzyści związane w wykonywanym
zabiegiem
3. scharakteryzować najgroźniejsze i najczęstsze powikłania
towarzyszące zabiegowemu leczeniu chorób naczyniowych
4. zaplanować terapię farmakologiczną / kompresyjną wymaganą po
przeprowadzeniu leczenia zabiegowego
7. Zasady i forma zaliczenia przedmiotu:
Zaliczenie zajęć odbywa się na podstawie zdanego testowego kolokwium końcowego 30
pytań, które odbywa się w piątki i jest warunkiem dopuszczenia do egzaminu z chirurgii.
8. Literatura obowiązująca
CHIRURGIA
PODRĘCZNIK DLA STUDENTÓW
REDAKTOR: O. James Garden
Elsevier Urban i Partner, Wrocław 2009
9. Studenckie koło naukowe:
Opiekun koła - dr n. med. Krzysztof Wachal
Spotkania: 1 raz w miesiącu (1. środa miesiąca) w godzinach 18.00- 20.00
Tematyka:
- diagnostyka chorób naczyniowych
- przypadki kazuistyczne w chirurgii naczyń
- podstawy szycia chirurgicznego i opracowywanie ran
- metodologia badań klinicznych w chirurgii naczyń