pobierz zadania

IV edycja Ligi zadaniowej z języka polskiego POLKUL
I.
Polski język – trudny język ! Potyczki słowne…
1. Pochylmy się nad słowem robiącym prawdziwą furorę we współczesnej polszczyźnie
ABSOLUTNIE.
a) Wyjaśnij, dlaczego ten przysłówek jest określany jako kalka słowna.
………………………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………………………
b) W poniższych krótkich dialogach zastąp słowo „ absolutnie” odpowiednim
synonimem, który będzie oddawał znaczenie, sens rozmowy. Czy jest to łatwe?




Mam nadzieję, że masz ochotę na wypad w góry? – Absolutnie
…………………………………………………………………………………………………………………..
Chyba się ze mną zgodzisz, że ona jest okropna! – Absolutnie!
…………………………………………………………………………………………………………………..
Lubisz włoską kuchnię? – Absolutnie.
…………………………………………………………………………………………………………………..
Twoja córka 3 miesiące pracuje w Anglii. Brakuje Ci jej? – Absolutnie!!
……………………………………………………………………………………………………………….
c) Wyjaśnij, jakie niezamierzone dwuznaczności pojawiają się w powyższych
zdaniach i dlaczego lepiej nie kopiować wyrazu „ absolutnie” w jednym z
kontekstów znaczeniowych języka angielskiego odnoszącego się do stwierdzeń
typu: oczywiście, jak najbardziej, zdecydowanie.
………………………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………………………
d) Oto przykłady zdań, w których słowo „ absolutnie” zostało użyte w dobrym
kontekście znaczeniowym. Zastąp w poniższych zdaniach słowo „ absolutnie”
odpowiednim synonimem, który poprawnie oddaje znaczenie wypowiedzi.


Wspinaczka w Tatrach była dla mnie absolutnie nowym doświadczeniem.
………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………
To, co Ci powiedziałam jest absolutną tajemnicą, pamiętaj.
…………………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………………

Absolutnie się z nim nie zadawaj!
…………………………………………………………………………………………………………………

Ta sytuacja absolutnie nie powinna się była zdarzyć!
……………………………………………………………………………………………………………..
On zawierzył absolutnie swojemu bratu i szybko tego pożałował.
…………………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………………

e) Słowo „ absolutnie” najczęściej bywa w polszczyźnie używane w wypowiedziach
zaprzeczonych. W podanych poniżej zdaniach zamień słowo „absolutnie” na
synonimy oddające sens zaprzeczenia.
 O nie, to absolutnie nie jest moja bajka!
…………………………………………………………………………………………………………….

Według mnie, absolutnie nie powinnaś tam jechać. To jest niebezpieczne!
………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………
f) Słowo „ absolutnie” zostało wielokrotnie użyte w pewnej piosence, którą śpiewał
bohater polskiego serialu powstałego w 1973 roku. Podaj:
 tytuł tego serialu- ……………………………………………………………………………………
 imię głównego bohatera- ……………………………………………………………………….
 imię i nazwisko aktora odgrywającego główną rolę………………………………………………………………………………………………………………..
 imię i nazwisko autora tekstu tej piosenki………………………………………………………………………………………………………………..
2. Kolejny wyraz, który towarzyszy nam niemal na każdym kroku: PROMOCJA
a) Podaj wiek, w którym wyraz „ promocja” zagościł w języku polskim. – POD KONIEC
XVIII WIEKU
b) Wyjaśnij różnicę między czasownikami: promowować i promować.
 Promowować -…………………………………………………………………………….
 Promować ……………………………………………………………………………………
c) Od którego z podanych czasowników powstał rzeczownik „ promocja”?
…………………………………………………………………………………………………………………………………
d) W oparciu o wymienione czasowniki wyjaśnij, co to jest HAPLOLOGIA.
……………………………………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………………………………
e) Przypatrzmy się różnym kontekstom, w jakich występuje słowo „ promocja”. Zastąp
słowo „ promocja” odpowiednimi określeniami, by oddać sens wypowiedzi.
 Jestem pewna, że bez problemu otrzymasz promocję do następnej klasy.
……………………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………………
 Długo starała się o promocję tej sprawy u swego szefa.
……………………………………………………………………………………………………………………


Agencja prowadziła ostrą promocję, by wprowadzić ten towar na rynek.
……………………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………………
70% zimowa promocja zapewniła sklepowi rzeszę klientów i świetne obroty.
……………………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………………
3. Bardzo aktualne słowa: MIGRACJA IMIGRACJA, EMIGRACJA, REEMIGRACJA. Czy
umiesz użyć tych wyrazów w odpowiednich kontekstach znaczeniowych? Zdecyduj,
które formy w podanych poniżej zdaniach są słuszne i wyjaśnij dlaczego.






a) Do Europy napływa coraz większa fala ………………………………….. z Syrii i Afryki.
 imigrantów ?
 migrantów?
 Dlaczego tak?
.............................................................................................................................
.............................................................................................................................
b) Jak wykazują ostatnie badania, Polacy w Wielkiej Brytanii są drugą pod względem
liczebności grupą ………………………………………………………
imigrantów?
emigrantów?
Dlaczego tak?
.........................................................................................................................................
.........................................................................................................................................
c) Niespokojna sytuacja w Niemczech powoduje, że wielu Polaków tam
osiedlonych…………………………………………… z powrotem do Polski.
emigruje?
reemigruje?
Dlaczego tak?
……………………………………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………………………………
II. Rozszyfrujmy tajemnice wybranych dzieł malarstwa holenderskiego z XVII wieku.
1. Simon Luttichuys, Natura z czaszką, 1650- intelektualny rebus w martwej naturze
a) Wymień 3 motywy wanitatywne występujące na obrazie Luttichuysa:
 .....................................................
 ………………………………………………….
 ………………………………………………….
b) Przetłumacz na język polski łaciński tekst i napisz, kto jest jego autorem.
 Vanitas vanitatum et omnia vanitas .
…………………………………………………………………………………………………………………………
 Autor - …………………………………………………………………………………………………………….
Simon Luttichuys, Natura z czaszką,1650
2. Jacob Issaac van Swanenburgh, Sybilla I Eneasz w świecie podziemnym, 1600 –
wyobraźnia metafizyczna i eschatologiczna
a) Jaki związek z religią staroperską ma zamieszczony na obrazie most?
.........................................................................................................................................
.........................................................................................................................................
.........................................................................................................................................
.........................................................................................................................................
.........................................................................................................................................
b) Wyjaśnij łacińską sentencję „ Navigare recesse est” w kontekście fantazyjnego okrętu
widocznego w centralnej części obrazu.
.........................................................................................................................................
.........................................................................................................................................
.........................................................................................................................................
.........................................................................................................................................
c) Dlaczego Swanenburgh namalował diabły ze skrzydłami ważek? Jaką kryły w sobie
symbolikę w XVII wieku?
……………………………………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………………………………
III. Ludzkie oblicza wielkich artystów. Był Adam Mickiewicz, pora na Juliusza Słowackiego!
1. Ile miesięcy zajęło Słowackiemu nauczeniu się języka angielskiego i na dziełach
jakiego angielskiego poety szlifował swoje umiejętności?
……………………………………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………………………………
2. Dlaczego Słowackiego zwykło się nazywać antagonistą Mickiewicza? Wymień dwa
powody.
 .............................................................................................................................
.............................................................................................................................
.............................................................................................................................
.............................................................................................................................
 …………………………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………………………
3. Na jaką wadę figury cierpiał Słowacki i miał z tego powodu ogromne kompleksy?
……………………………………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………………………………………..
4. Po ilu latach niewidzenia Słowacki spotkał się w końcu z matką we Wrocławiu?
………………………………………………………………………………………………………………………………….
5. Jakiego dowodu miłości domagał się Słowacki od zakochanej w nim 14. letniej Kory
Pinarde i dlaczego tak postąpił?
……………………………………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………………………………
6. O jakim utworze Słowacki wypowiadał się tak bezpardonowo i złośliwie : to jest
„czczenie wieprzowatości życia wiejskiego”.
……………………………………………………………………………………………………………………………………
7. Ile osób wzięło udział w pogrzebie poety w Paryżu? Kto przemówił nad jego grobem?
.........................................................................................................................................
.........................................................................................................................................
8. Kontynuację którego dzieła Mickiewicza Słowacki postanowił napisać w roku 1844?
.........................................................................................................................................
.........................................................................................................................................
.........................................................................................................................................
.........................................................................................................................................
9. Dlaczego w 100. rocznicę urodzin Słowackiego, czyli w 1909 roku, ówczesny kardynał
Jan Puzyna nie zgodził się na pochowanie zwłok romantycznego wieszcza na Wawelu,
w krypcie obok Mickiewicza?
.........................................................................................................................................
.........................................................................................................................................
.........................................................................................................................................
10. Jakimi słowami marszałek Józef Piłsudski nakazał wnieść trumnę ze zwłokami
Słowackiego do krypty wawelskiej w 1927 roku?
……………………………………………………………………………………………………………………………………