polski ITK1 i TK2

PLAN REALIZACJI MATERIAŁU
JĘZYKA POLSKIEGO
W KLASIE TK1 i TK2
2011/2012
Uwaga!
1. Treści i lektury z gwiazdką należy traktować jako materiał fakultatywny,
uzupełniający pakiet edukacyjny. Mogą one być realizowane w ramach
kształcenia na poziomie rozszerzonym lub ze względu na indywidualne
zapotrzebowanie każdej z wyżej wymienionych klas
2. Z przyczyn obiektywnych , niezależnych od nauczyciela ( np. trudności z
wypożyczeniem książki ) kolejność omawiania podanych lektur może ulec
zmianie.
ział
Temat
L
godz.
O czym będziemy
rozmawiać na lekcjach
języka polskiego w
klasie I
2
Literatura jako sztuka
słowa
1
Świat literatury
i kultury antycznejwprowadzenie
4-5
-omówienie wymagań na poziomie
podstawowym i rozszerzonym
-omówienie PSO
-zapoznanie z programem nauczania, standardami maturalnymi.
„ Iliada”
( fragm.),
mit o wojnie
trojańskiej
1*
M.Ossowska
„Starogrecki ideał
rycerski”
„ Iliada”
( fragm.),
mit o wojnie
trojańskiej
Zasady pisowni
polskiej.
Kultura języka
Test diagnostycznyWiadomości i
umiejętności z
gimnazjum
Zakres treści
literatura jako jedna z dziedzin sztuki
-wyróżniki literatury jako sztuki słowa,
-przypomnienie wiadomości z gimnazjum o rodzajach i gatunkach
oraz środkach artystycznych
Grecki kanon piękna
i heroizmu, czyli
poezja Homera.
Epos antyczny
Ideały starożytnych
Greków
Lektury
1
1
-Homer w tradycji greckiej
-mit trojański osnową „ Iliady „ i „ Odysei”
- bogowie, herosi i ludzie w „ Iliadzie” ( tragizm bohaterów, ich
heroizm, wielkość i moralność)
- tragiczna koncepcja ludzkiego losu w poemacie
- cechy eposu jako epopei klasycznej
-rola i funkcja środków artystycznych
- topos wędrówki)
- pojęcia: tragizm, fatum, heros, inwokacja, patos, topos, aojd,
retardacja
-portret starogreckich bohaterów i herosów
-etos starogreckiego rycerza-herosa jako połączenie piękna ciała
i duszy- cech fizycznych moralnych
- pojęcia: etyka, estetyka
- ideały i wartości cenione przez starożytnych Greków,
ich znaczenie dla człowieka współczesnego
- początki filozofii antycznej
-przypomnienie zasad pisowni polskiej
- znaczenie pojęcia kultura języka
-rola kultury językowej w życiu codziennym
Interpretacja wiersza lub fragmentu. prozy
Mityczny świat bogów
i bohaterów
starożytnych
4
Mity greckie w
opracowaniu J.
Parandowskiego i
fragm.. mitów
zamieszczone w
podręczniku
Dialog z tradycją
antyczną w utworach
Z. Herberta
1*
„ Apollo i
Marsjasz” , „
Historia
Minotaura”
-*reinterpretacje mitów w kulturze współczesnej,
-* archetypy, mity i toposy wspólnym językiem kultury
europejskiej,
-* sztuka apollińska i dionizyjska
Geneza teatru .
1
podręcznik
-geneza i rozwój dramatu( misteria -od obrzędu ku czci Dionizosa
do tragedii i komedii)
-złoty wiek Aten, V w. stuleciem teatru
- przedstawiciele dramatu antycznego ( Tespis, Ajschylos, Sofokles,
Eurypides-tragedie, Arystofanes- komedie)
-schemat teatru antycznego
-starożytne teatry
-cechy dramatu antycznego
-pojęcia: satyr, koryfeusz, dytyramb, orchestra, proskenion, skene,
kosmos
Tragiczna wizja
ludzkiego losu w
dramacie antycznym.
Budowa tragedii
antycznej
4
Sofokles” Król
Edyp”
-główne konflikty w „Antygonie „ _ przypomnienie idei utworu
- istota tragizmu w pojęciu Greków
-główne wydarzenia ukazane w utworze Sofoklesa
- wpływu mitologii na literaturę antyczną ( mit o Labdakidach)
- motywy decyzji bohaterów
- pojęcia: wina tragiczna ( hamartia), konflikt tragiczny, wybór
tragiczny mimesis, katharsis
_ absurd i tragizm ludzkiego losu w tragedii Sofoklesa
-wieloznaczny sens interpretacji utworu ( refleksja nad światem,
przeznaczeniem, prawdą, wolnością, istotą ludzkiego życia)
- literackie nawiązania do utworu Sofoklesa*
- cechy strukturalne tragedii antycznej. Katharsis.
Wizyta u starożytnych
filozofów
2
podręcznik
-pojęcie filozofii
-główne systemy filozoficzne starożytnych Greków i Rzymian
-najważniejsi przedstawiciele filozofii antycznej Tales,
Empedokles, Heraklit, Demokryt, Pitagoras, Sokrates, Arystoteles,
Diogenes, Epikur, Seneka, Marek Aureliusz
- najważniejsze pojęcia i maksymy filozoficzne( np. „Wiem, że nic
nie wiem” –Sokrates, „ Phanta rei”- Heraklit itd.)
-pojęcia: platonizm, idealizm platoński, stoicy, epikurejczycy,
sofiści*, cynicy*, sceptycy*
Epikureizm i stoicyzm
w poezji Horacego.
Motywy horacjańskie
we współczesnej poezji
2
Poezja Horacego
-informacja o poecie i epoce, w której żył i tworzył
-źródła poglądu na świat ( filozofia helleńska)
- różnorodność tematyczna utworów Horacego
a) motyw ars poetica
b) motyw carpe diem
c)non omis moriar
d) exegi monumentum
f)motyw biesiady, uczty, wina itd.
- pojęcia; horacjanizm, carmina, oda
S. Grochowiak, Do
Licy
lub Z. Herbert,
Apollo i Marsjasz
- powstanie bogów, świata i człowieka wg mitologii
-metaforyczny, symboliczny i wieloznaczny sens wybranych mitów
-znaczenie mitów w życiu starożytnych Greków politeizm, heros,
nektar, ambrozja , prometeizm, narcyzm itd.
- pochodzące z mitów związki frazeologiczne utrwalone w języku
-pojęcie archetypu, toposu
-kulturotwórcza rola mitów i ich różnorodne funkcje w literaturze
współczesnej
- wpływ poety na twórców epok późniejszych
(różne ujęcia
motywu Apollina i Marsjasza w malarstwie, np.:
P. Perugino, Apollo
i Marsjasz;
Tycjan, Apollo
i Marsjasz)
1 (2)*
- obecność kultury antycznej w sztuce
-wątki mitologiczne w języku i literaturze
-pojęcie klasycyzmu
- uniwersalizm kultury antycznej
-maksymy i cytaty odnoszące się lub zaczerpnięte z antyku
Biblia – księga
nad księgami
1
- pojęcie i powstanie Biblii
- podstawowe wiadomości na temat Pisma Św. ( pochodzenie,
budowa, Stary i Nowy Testament, księgi biblijne, gatunki biblijne,
Pięcioksiąg Mojżeszowy, rozdziały i wersety)
- pojęcia: politeizm, monoteizm
-przekłady ( od „ Septuaginty” do „Biblii Tysiąclecia”*
-systematyka ksiąg biblijnych
-gatunki biblijne, język, przekłady
-znaczenie Biblii w kulturze życiu codziennym
Biblijne opowieści
o początku…
2
Uniwersalizm kultury
antycznej
„Księga Rodzaju”
fragm..
A. Świderkówna,
„Hymn
o początku
o końcu ziemskiego
świata
1-2
„ Apokalipsa
św.Jana” fragm..
,
A Durrer „ Czterej
jeźdźcy Apokalipsy
-opis stworzenia świata jako
hymn na cześć Wszechmogącego,
-Bóg – człowiek – świat w świetle Księgi Rodzaju,
-topos raju w kulturze europejskiej,
homo viator
-kosmogonia biblijna i antyczna
-biblijna wizja końca świata
-moralne i filozoficzne treści zawarte w Apokalipsie św. Jana
-symbolika, język i Apokalipsy
-nawiązania w literaturze sztuce
”, Cz. Miłosz,
„Piosenka
o końcu świata”
Człowiek w cieniu
Boga.
1
Próba Abrahama.
Księga Rodzaju
(fragm.),
próba
*Abrahama;
E. Auerbach,
Mimesis
- uniwersalne treści zawarte w historii Abrahama
-cechy stylu biblijnego:
wizyjność, symboliczność,
hiperbolizacja, paralelizmy
składniowe, powtórzenia
itp.)
-historia Abrahama w sztuce- interpretacja obrazu Rembrandta
Człowiek wobec Boga. Psalmy biblijne
2
Podręcznik
-czas powstania i sprawa autorstwa
„Księgi Psalmów”,
- rodzaje psalmów i ich cechy gatunkowe
-psalm w tradycji literackiej
- pojęcia: psałterz przekład, parafraza,
-symboliczność języka
Psalmów
Księga Hiobaposzukiwanie sensu
w cierpieniu
2
Księga Hioba
(fragment
y A. Świderkówna,
Rozmowy o Biblii
(fragm.);
*A. Kamieńska,
PowróHioba;
8Cz. Miłosz,
Dlaczego nie
przyznać?
-Hiob jako postać symboliczna i archetyp cierpienia
- inne postacie literackie, które dotknęło cierpienie ( Prometeusz,
Orfeusz, Edyp itd.)
-heroizm etyczny Hioba, jego walka między zwątpieniem a wiarą *reinterpretacja opowieści biblijnej w wierszach
A. Kamieńskiej i Cz. Miłosza
Motyw miłości w Biblii
*1
Pieśń nad
pieśniami (fragm.),
Hymn do miłości z
Pierwszego Listu
św. Pawła do
Koryntian
- miłość jako wartość nadająca sens istnieniu ludzkiemu
- wiara w człowieka
-różne koncepcje miłości w Biblii-hymn
Uniwersalne wartości
przypowieści
biblijnych
2
- uniwersalne treści przypowieści biblijnych
-przypowieść (parabola),
- cechy stylu biblijnego
- interpretacja dzieł sztuki nawiązujących do Biblii
Znaczenie Biblii
w kulturze Europy
1
Obraz antycznego Rzymu
i jego mieszkańców
4-5
*
-przykłady funkcjonowania
toposów biblijnych w kulturze (np. wieża Babel), frazeologizmy
biblijne
-symboliczny charakter
postaci i pojęć biblijnych
- moralna, etyczna, filozoficzna i historyczna rola Biblii w życiu
chrześcijan i Izraelitów
-obraz dwóch światów – antycznego i chrześcijańskiego
-kreacje bohaterów
powieści
-miłość jako najważniejsze przesłanie powieści
-sens tytułu
-język i styl wypowiedzi wybranych bohaterów
- znaczenie powieści w literaturze polskiej i światowej
Treść i zakres
znaczeniowy wyrazu
„ Bogurodzica”najstarsza pieśń ojców
1
Motywy dolorystyczne
i pasyjne w liryce
średniowiecza.
2
H. Sienkiewicz , „
Quo vadis”
- pojęcie treści i zakresu wyrazu
2
„ Bogurodzica”
” Lament
świętokrzyski”
-problematyka utworu w świetle średniowiecznego poglądu na
świat
-artystyczne i językowe wartości utworu
-kult maryjny,
-motyw Deesis, -hierarchiczne myślenie średniowiecza,
- idea pośrednictwa,
-idee charakterystyczne dla całej epoki (teocentryzm,
uniwersalizm), cechy sztuki romańskiej
-problematyka pieśni
-kreacja podmiotu mówiącego
-pieśń pasyjna
plankt,*misteria i widowiska pasyjne jako formy teatru
średniowiecznego
- motyw Stabat Mater Dolorosa
W lamencie i innych dziełach sztuki
-* apokryf, Pieta,
-cechy sztuki gotyckiej
Filozofia średniowiecza
1*
Franciszkanizm, czyli
afirmacja świata i
radość płynąca z wiary
1-2
Średniowieczne ideały
osobowe: święty,
asceta
1-2
Różne spojrzenia na
postacie świętych
w poezji
współczesnej
1
K.Iłłakowiczówna,
„Opowieść
małżonki świętego
Aleksego;
S. Grochowiak,
Święty Szymon
Słupnik
Średniowieczne wzorce
osobowe:
rycerz chrześcijański
2
Chrétien de Troyes,
Parsiwal z Walii
(fragm
Pieśń o Rolandzie
Średniowieczne wzorce
osobowe:
władca
chrześcijański
1-2
Gall Anonim,
Kronika polska
(fragment o
Bolesławie
Chrobrym
Miłość
rycerska
Ideał kochanków
średniowiecznych
2
Alegoria śmierci w
kulturze średniowiecza
2
Motyw ars moriendi
w średniowieczu
Św. Augustyn
”Wyznania”
Sw. Tomasz
„ Kwiatki św.
Franciszka,
Tomasz a Kempis
‘ O,naśladowaniu
Chrystusa ( fragm.)
Legenda o św.
Aleksym”
Dzieje Tristana i
Izoldy (fragm., *
*H. Poświatowska,
*** [tutaj leży Izold
jasnowłosa];
1
„ Rozmowa mistrza
Polikarpa ze
Śmiercią”
motyw tańca
śmierci w sztuce
(np. drzeworyty H.
Holbeina);
Pieśń o Rolandzie
(fragm. – śmierć
Rolanda ) .
-główne systemy filozoficzne średniowiecza: augustynizm, tomizm,
scholastyka
-cechy i założenia filozofii św.Augustyna
-działalność św. Franciszka z Asyżu
-istota franciszkanizmu, filozofia pokory i miłości
-afirmacja świata
-troska o życie wewnętrzne
-wzór radosnego życia w ubóstwie i miłości bliźniego
-pojęcia:, franiszkanizm
hagiografia, legenda, hierarchia, alegoria
-obraz średniowiecznego bohatera pozytywnego
-nurt hagiograficzny w literaturze średniowiecznej
- *analiza języka; wyjaśnianie staropolskich wyrazów i form
(archaizmy leksykalne, fonetyczne, słowotwórcze, fleksyjne,
znaczeniowe, składniowe;)
-analiza i interpretacja
utworów współczesnych
(wskazówka interpretacyjna),
-dialog tekstów literackich
- obecność tradycji biblijnej
(symboli i toposów);
– pojecie tradycji
kulturowej
-średniowieczne wartości i ideały rycerskie
-tuwerzy, trubadurzy,
-epika rycerska, romanse
rycerskie, pieśń o dziejach,
-topos błędnego rycerza,
-alegoria, -symboliczność
- ideał władcy średniowiecznego
-związek „Kroniki polskiej” z europejską epiką rycerska
opiewającą chwalebne czyny władców
pojęcia:historiografia,
roczniki, kroniki
- średniowieczna epika miłosna
-dzieje Tristana i Izoldy jako alegoria miłości nie znającej granic
- Tristan i Izolda wzorem kochanków wszech czasów
- popularność motywu Tristana i Izoldy w literaturze literaturze
sztuce
- obraz śmieci w utworze
-*elementy groteski
- dydaktyzm wiersza
-motyw tańca śmierci w kulturze epoki
-literatura
moralistyczna
, -eschatologia,
*groteska
- patetyczny i symboliczny rytuał umierania średniowiecznego
rycerza męczennika -idealizacja bohatera
-symboliczny- charakter sztuki średniowiecza
Synteza wiadomości
o średniowieczu
1
Koncepcja godności
człowieka w poezji
i sztuce renesansu
1-2
Geniusze renesansowej
kultury
1
Renesansowa biografia
poety i współczesne
CV
1
Giovanni Pico della
Mirando la, Mowa
o godności
człowieka (fragm.);
Jan Kochanowski,
Pieśń XIX, ks. II –
Michał Anioł,
Stworzenie Adama;
Dawid
J. Kochanowski, Do
gór i lasów
Średniowiecze ,teocentryzm, uniwersalizm, hierarchia
średniowieczna
(drabina bytów),
symboliczność, alegoria
hagiografia, historiografia,
-godność i wolność człowieka jako temat literatury renesansowej,
-wolność jako fundament ludzkiej godności,
-humanizm, pieśń,
*neoplatonizm renesansowy
-przedstawienia człowieka w sztuce
renesansu
–poglądy na ziemskie sprawy człowieka i na jego relacje z Bogiem
- humanizm jako prąd umysłowy epoki
- najwybitniejsi przedstawiciele kultury epoki i ich dziela
- interpretacja dzieł renesansowych mistrzów
- pojęcia związane ze sztuką odrodzenia ( ład, harmonia,
linearyzm,, symetria itd.)
- echa antyku w sztuce epoki renesansu
-renesansowe bogactwo życia na przykładzie fraszki „ DO gór i
lasów”
-pojęcie curriculum vitae,
-biografia J. Kochanowskiego, Proteusz
autobiografia,
- różnice urzędowym (pisma użytkowego)
a stylem artystycznym (utworu poetyckiego)
- odrodzeniowy wizerunek artysty
- porównanie pieśni Kochanowskiego utworem Horacego „
Wybudowałem pomnik
-pojęcia: pieśń, fraszka, wiersz sylabiczny, przerzutnia,
renesansowy poeta doctus, (Deus artifex); i
horacjanizm
Odrodzeniowa
koncepcja artysty
2
Godność człowieka
w poezji współczesnej
1*
Z. Herbert,
„Pan Cogito a
perła; „
A. Herman,
„Człowiek „
E. Stachura
„Człowiek
człowiekowi”
-interpretacja wierszy poetów współczesnych
-parafrazy aforyzmów:
Człowiek to brzmi dumnie, Homo homini deus,
Homo homini lupus, Per aspera ad astra
Renesansowy poeta
wobec Stwórcy i jego
dzieła
1
J. Kochanowski,
Hymn (Czego
chcesz od nas,
Panie)
J. Parandowski,
Klasyk swojego
wieku
- obraz świata, Boga i człowieka w hymnie J. Kochanowskiego „
Czego chcesz od nas Panie..”
- pojęcie;klasycyzm renesansowy, Deus artifex (Bóg artysta),
hymn,
- nowa wizja świata
w literaturze renesansowej
W zwierciadle życia
codziennego. .
„Fraszki”
Kochanowskiego
1-2*
O doktorze
Hiszpanie;
Na dom
w Czarnolesie i
innych poznanych
w gimnazjum oraz
zaproponowane
- tematyka fraszek Kochanowskiego.,
O doktorze
Hiszpanie;
Na dom
w Czarnolesie i innych poznanych w gimnazjum: sprawy ludzkie,
wielkie i małe, dom , przyroda, ojczyzna, radości życia itd.
- fraszka jako gatunek , fraszka żartobliwa,
Kochanowski,
Pieśń XXIV, ks. II,
fraszka
„Do fraszek „
Horacy,
„Do Mecenasa”
przez uczniów i
nauczyciela
Patriotyczna
i obywatelska postawa
w literaturze renesansu
4
Niepokoje człowieka
odrodzenia
2
(*3)
Trudny humanizmRenesansowy
optymizm pod znakiem
zapytania?
3-4
Synteza
wiadomości
o kulturze renesansu
2
Tragiczna wizja bytu
człowieka światopogląd ludzi
baroku
2
P.Skarga, Kazanie
o miłości ku
ojczyźnie
J. Kochanowski,
Pieśń
o spustoszeniu
Podola;
*, Pieśń o cnocie
*„ Odprawa
posłów greckich’ (
fragm.)
Kochanowski:
Pieśń IX, ks. II (Nie
porzucaj
nadzieje... ),
O żywocie ludzkim;
* Pieśń III, ks. II (Nie
wierz Fortunie...),
*Człowiek Boże
igrzysko
XVI-wieczna
ilustracja:
Koło Fortuny;
* E. Stachura,
Życie to nie teatr
J. Kochanowski,
Treny: IX, X, XI, XIX
*B. Leśmian, Do
siostry
6
- renesansowi twórcy wobec państwa, władzy i powinności
obywatelskich
-wzorzec osobowy obywatela
patrioty,
-znaczenie cnoty, ideały stoickie w renesansie,
-*dramat renesansowy
wobec wzorców tragedii
greckiej, rola chóru
-kazanie, oracja, retoryka,
-środki retoryczne (apostrofa, pytanie retoryczne,
wykrzyknienie, antyteza, anafora, powtórzenie),
-wzorce antyczne retoryki,
pieśń
-refleksyjno- filozoficzna problematyka w poezji J. Kochanowskiego
-toposy: świat-teatr,
człowiek-Boże igrzysko,
Fortuna,
-cnota, klasycyzm, stoicyzm i epikureizm w poezji renesansowej
-tren– antyczna konwencja
gatunku, epitafium,
-Treny J. Kochanowskiego
jako cykliczny poemat filozoficzny,
-nowa koncepcja Boga, człowieka i świata – polemiczna
wobec Pieśni,
-kryzys światopoglądu renesansowego,
-znaczenie tradycji Trenów
w poezji XX wieku
- najważniejsze hasła epoki,
-związki ideałów renesansowych z historią i filozofią,
-wynalazek druku i jego wpływ na rozwój nowych
prądów,
-literatury w językach narodowych,
-ideały estetyczne epoki.
M. SępSzarzyński:
Sonet II i SonetIII;
W. Szekspir
Makbeta (Życie to
teatr),
*W. Szekspir,
(Monolog
Hamleta, fragment
Dramat ludzkich
filozoficzno-refleksyjna,
apostrofa
W. Szekspir,
-kryzys wiary w człowieka,
-barokowa wizja Boga,
człowieka i świata, -znikomość i wielkość człowieka,
-koncepcja bytu ludzkiego jako „wiecznej wojny”,
-idea nieskończoności,
-świat jako teatr, człowiek
jako igraszka,
-*poezja metafizyczna,
-styl barokowy w poezji (niepokój, nieład, skomplikowanie,niejasność
dysharmonia),
inwersja składniowa, przerzutnia oksymoron, peryfraza
-dramat Szekspirowski, jego budowa,
namiętności; człowiek
w teatrze świata
Człowiek wobec
śmierci
i przemijania– czyli o
nietrwałości wszystkiego,
co doczesne
Makbet;
2
. Sęp-Szarzyński,
Sonet I;
D. Naborowski,
Krótkość żywota;
*Róża;
portret trumienny;
taniec śmierci w
ikonografii baroku;
motyw vanitas w
malarstwie XVII
wieku
A. Morsztyn,
Niestatek;
*Niechaj śpi pijany;
*Kartezjusz;
Medytacje
o pierwszej filozofii
(fragm
Wszystko
jest iluzją...
1-2
Komedia ludzkich
charakterów
4
Molier
„ Skąpiec”
Swiat i Bóg dla ludzi
baroku
3
M. Sęp-Szarzyński,
Sonet V;
D. Naborowski, Na
oczy królewny
angielskiej
J. A. Morsztyn, O
swej pannie;
Do tejże;
Do trupa
2 *-3*
J. Ch. Pasek,
Pamiętniki
(fragm.);
;
.Dwa wizerunki
sarmatyzmu barokowego
-bohaterowie, nowa
koncepcja tragizmu,
-tragedia, komedia, kronika historyczna,
-złamanie zasady decorum,
-tragizm i komizm,
podniosłość i trywialność,
-władza jako namiętność,
-koncepcja świata-teatru,
-kreacje bohaterów Szekspirowskich,
Makbet, Lady Makbet, Hamlet jako postacie symboliczne w
kulturze europejskiej,
-teatr elżbietański
-motywy przemijania, i zmienności ludzkiego żywota w poezji
barokowej
-topos marności (vanitas),
-symbolika zwierciadła,
-*topos róży,
-styl barokowy: oksymoron,
antyteza, inwersja, paradoks, przerzutnia, wyliczenie i
nagromadzenie,
puenta,
-epitafium, -panegiryk,
*-kalambur,
-instrumentacja głoskowa
-iluzja, złudzenie jako zasady estetyki barokowej,
-topos świata-snu,
-motyw marności świata,
-relatywność ocen estetycznych: -motywy rozkładu
i brzydoty,
-styl barokowy.: (inwersja, przerzutnia, *ekwiwokacja, kalambur,
antyteza,
oksymoron, paradoks),
-koncept barokowy,
-racjonalizm – w związku
z fragmentem rozprawy Kartezjusza
-dramat i teatr francuski w okresie baroku
-życie i twórczości Moliera
-„Skąpiec” jako komedia charakterów
-mistrzowska kreacja postaci
- Harpagon - usposobienie patologii skąpstwa
-dramatyczny obraz egzystencji człowieka,
-bolesne rozdarcie między
pragnieniem ziemskich rozkoszy a poczuciem ich
nietrwałości
-dysonanse i napięcia w sztuce baroku: miłość,
cierpienie, śmierć,
- konceptyzm,
*manieryzm,
koncept barokowy, porównanie, przeciwstawienie,
paradoks, oksymoron,
antyteza, gradacja, wyliczenie, nagromadzenie, kompozycja
łańcuchowa,
*kalambur, figura sumacji
-skrajności sarmatyzmu:
od umiłowania wolności
do samowoli ;
od waleczności i tradycji rycerskiej do awanturnictwa i warcholstwa ;
od gościnności do życia
ponad stan ;od przywiązania do tradycji do ksenofobii;od religijności
do zabobonu,
-gatunki literackie związane z nurtem sarmackim: pamiętnik, diariusz,
epistolografia, epos barokowy
prezentacje
uczniowskie
na podstawie zgromadzonych
materiałów
Filozofia, encyklopedyści, wynalazki
Synteza wiadomości
o epoce baroku
1
Oświecenie –epoka
rozumu
1
Wstęp –oświecenie
podręcznik
Oświecenie- wizja
świata
i człowieka
2
A. Naruszewicz,
Balon
-kult rozumu, wiedzy i wynalazków,
-człowiek ujarzmiający przyrodę,
-klasycyzm oświeceniowy i jego racjonalistyczne podłoże,
- racjonalizm,
empiryzm, jako główne założenia filozofii epoki
-człowiek jako tabula rasa
Nauka – nadzieja, czy
zagrożenie dla
ludzkości?
1*
W.Szymborska
,Odkrycie
- interpretacja wiersza W. Szymborskiej , Odkrycie; kontekście
oświeceniowego kultu rozumu
- artykuły z prasy na temat szans i zagrożeń związanych
z rozwojem nauki i techniki
Patriotyzm
„Czasów klęski”
2
I. Krasicki,
Hymn do miłości
ojczyzny
grafika:
Norblin
Uchwalenie
Konstytucji 3 maja
Malarstwo:
obrazy
Canaletta,Dawida
jako przykład
klasycyzmu
Ratowanie czystości
języka polskiegoważnym zadaniem
epoki
Oświecenia
1
Wiersze
Krasickiego
„Satyra prawdę
mówi...” – czyli
realizacja
oświeceniowej zasady
„bawiąc– uczyć”
1-2
Krasicki, Pijaństwo
(ewentualnie inne
satyry
oświeceniowe, np.:
Do króla, Żona
modna)
*Jastrun,
Pijaństwo
- „Hymn do miłośći ojczyzny” I Krasickiego wyrazem
oświeceniowej troski o państwo
-pojęcia i terminy: hymn, klasycyzm,
-styl klasyczny: ład, proporcja, symetria, równowaga,
-próby reform podejmowane
w celu ratowania państwa, ważne przedsięwzięcia
społeczne i kulturalne czasów stanisławowskich
(reforma szkolnictwa;
Collegium
Nobilium teatr polski;
„Monitor”,
publicystyka oświeceniowa; Sejm Czteroletni – czas
walki o reformy; )
-paszkwil, parodia jako gatunki ulotnej poezji politycznej okresu
Sejmu Czteroletniego
-utwory Krasickiego jako wzorzec „dobrego smaku”, doskonałości
stylu i czystości języka polskiego,
-Komisja Edukacji Narodowej i Towarzystwo do Ksiąg
Elementarnych w walce o czystość języka polskiego,
-klasycystyczny ideał języka: jasność, czystość, precyzja,
doskonałość, tępienie zapożyczeń, makaronizmów, francuszczyzny
i wynaturzeń składni
-satyra jako gatunek i jako konwencja estetyczna,pesymistyczna wizja świata w satyrach wieku oświecenia,
aluzja, ironia, sarkazm, krytycyzm i dydaktyzm
-pijaństwo jako trudne dziedzictwo kultury sarmackiej (w
związku z wierszem M. Jastruna
Pijaństwo)
„ Bajki wam niosę”I.Krasicki o czasach
mu współczesnych.
Moralistyka bajek.
3-4*
Wstęp do bajek;
Jagnię i wilcy;
Ptaszki w klatce;
Przyjaciel;
Dewotka itd
.W. Borowy”
O poezji XVIII w”fragm..
-bajka, alegoryzm, lapidarność,
-bajka narracyjna i epigramatyczna,
-gatunki klasycystyczne,
-zasady symetrii, kontrastu,
puenta, morał,
-sentencjonalność stylu,
-pesymistyczna wizja świata ukazana w bajkach
- Krasicki w oczach współczesnego poety (Gałczyński” Grób
Krasickiego” i znawcy literatury ( W. Borowy” O poezji XVIII w.
”-fragm ,)
Publicystyka
oświecenia w obronie
reform
1
S. Staszic
Przestrogi dla
Polski(
fragmenty:
O prawie,
Do panów czyli
możnowładców)
-rola publicystyki w oświeceniu, szczególnie w okresie sejmu
Czteroletniego
- S. Staszic i H. Kołłątaj - czołowi publicyści czasów oświecenia
-krytyczny sąd Staszica o szlachcie polskiej
-patriotyczny i obywatelski charakter „ Przestróg dla Polski”
_ językowe i stylistyczne cechy wypowiedzi Staszica
- rola retoryki w czasach renesansu i oświecenia
Cnota, rozum i siła
moralna –tarczą
przeciw dzikości natury
3
D. Defoe, Robinson
Crusoe
-oświecenie epoką nowego gatunku- powieści przygodowej
-losy i sylwetka bohatera
- idea utworu i jej związek z filozofią epoki
-popularność powieści, jej uniwersalizm i ponadczasowość
Synteza wiadomości
o epoce
oświecenia
1(*2)
-światopogląd, idee literackie i filozoficzne, prądy
- racjonalizm, empiryzm, krytycyzm, utylitaryzm,
ateizm, deizm, libertynizm,
klasycyzm, sentymentalizm,
rokoko,
encyklopedyści,
(postacie ważnych dla oświecenia filozofów, uczonych i pisarzy