III Wyjazdowa Sesja Naukowa Doktorantów Politechniki Łódzkiej
Transkrypt
III Wyjazdowa Sesja Naukowa Doktorantów Politechniki Łódzkiej
III Wyjazdowa Sesja Naukowa Doktorantów Politechniki Łódzkiej 22 – 24 kwietnia, 2013; Rogów – Polska Pod redakcją mgr inż. Patrycji Baryły Dział Wydawnictw Naukowo-Dydaktycznych Politechniki Łódzkiej adres: ul.Wólczańska 223, 90-924 Łódź tel.:42 631-20-87 tel./fax. 42 684-07-93 e-mail: [email protected] www.wydawnictwa.p.lodz.pl III Wyjazdowa Sesja Naukowa Doktorantów Politechniki Łódzkiej 22 – 24 kwietnia, 2013; Rogów – Polska SPIS TREŚCI ADAMCZYK P. ANALIZA POMIARU ZMIANY BARWY PRZEPROWADZONA NA SPEKTROFOTOMETRZE MACBETH 2020 I URZĄDZENIU DIGIEYE ....................................................... 6 ADRIAN Ł. WYMIANA CIEPŁA W WYMIENNIKU RURKA CIEPŁA Z CZYNNIKIEM ROBOCZYM W POSTACI CZYNNIKA CHŁODNICZEGO R134A.......................................................................................... 8 ANDRZEJCZAK A. STRUKTURA WĘZŁA W SYSTEMIE BEZPRZEWODOWEGO MONITOROWANIA ODKSZAŁCENIA MOSTU Z WYKORZYSTANIEM STANDARDU IEEE 802.15.4 ................................... 10 BARYŁA P. ZASTOSOWANIE SZTUCZNYCH SIECI NEURONOWYCH DO MODELOWANIA PRZEPŁYWU WODY W GRUNCIE UWARSTWIONYM ............................................................................ 12 BĄCZEK N. SYNTEZA I CHARAKTERYSTYKA NOWYCH NOŚNIKÓW KATALIZATORÓW KOMPLEKSOWYCH OPARTYCH NA ŻYWICY EPOKSYDOWEJ USIECIOWANEJ POLITIOURETANAMI ................................................................................................................................. 14 BINIENDA M. METODA POŚREDNIA POMIARU TEMPERATURY AZOTOWANIA WIERTEŁ ZE STALI HS6-5-2 W PLAZMIE WYSOKIEJ CZĘSTOTLIWOŚCI O PIERŚCIENIOWYM CHARAKTERZE WYŁADOWANIA POPRZEZ OCENĘ MIKROTWARDOŚCI ICH PRZEKROJÓW POPRZECZNYCH. ..... 16 BOROWCZYK J. GENEZA I CHARAKTERYSTYKA ZASAD PROJEKTOWANIA ARCHITEKTONICZNEGO BUDYNKÓW SZPITALNYCH W POLSCE W LATACH 1945-1989 ............... 18 BUCZYK S. BADANIE PROCESÓW PRZENIKANIA ZWIĄZKÓW WĘGLOWODOROWYCH PRZEZ WARSTWY ZIARNISTE ............................................................................................................................... 20 CHEŁMICKA M. KONWERSJA BIOMASY DO KWASU LEWULINOWEGO- ZWIĄZKU O WAŻNYM ZNACZENIU PRZEMYSŁOWYM ................................................................................................................ 22 CZUPRYN K. UTYLIZACJA TLENKU WĘGLA PRZY UŻYCIU FOTOKATALITYCZNEGO UTLENIANIA................................................................................................................................................ 24 DMOWSKA P. BADANIE WŁAŚCIWOŚCI MIESZANIN KAUCZUKU CHLOROPRENOWEGO I UWODORNIONEGO KAUCZUKU BUTADIENOWO-AKRYLONITRYLOWEGO .................................... 26 DOMINIAK J. NUMERICAL ANALYSIS OF THE BULLET IMPACT ON THE HUMAN BODY PROTECTED BY VEST ................................................................................................................................ 28 GŁĄBAŁA D. BADANIE WPŁYWU METODY DAF NA PRZEBIEG PROCESÓW ROZDZIELANIA SIĘ FAZ W EMULSJACH .................................................................................................................................... 29 GRYMIN W. MODELOWANIE DEGRADACJI BETONU WYWOŁANEJ REAKCJĄ ALKALIAKRZEMIONKA ............................................................................................................................................. 31 JAKUBOWSKA A. REDUKCJA KWASU STEARYNOWEGO PRZY UŻYCIU WYBRANYCH UKŁADÓW MONO- I BIMETALICZNYCH ..................................................................................................................... 33 KACZMAREK A. KOMPLEKSY MANGANU Z BIOLIGANDAMI O POTENCJALNYM ZASTOSOWANIU FARMAKOLOGICZNYM ............................................................................................................................. 35 KACZOROWSKI P. KATALIZATORY CU/CR2O3:AL2O3 WYKORZYSTYWANE W SYNTEZIE METANOLU ORAZ KONWERSJI TLENKU WĘGLA PARĄ WODNĄ....................................................... 37 KAŹMIERCZAK T. PROSZKI WĘGLOWE CVD – MOŻLIWOŚCI MECHANICZNEJ MODYFIKACJI ...... 39 KĘPCZAK N.HYBRYDOWE POŁĄCZENIE ODLEWÓW ŻELIWNYCH I MINERALNYCH NA ŁOŻA OBRABIAREK .............................................................................................................................................. 41 KILIAŃCZYK R. WYSTĘPOWANIE ICC W UKŁADZIE ROZRODCZYM LOCHY .................................... 43 KOMOROWSKI J. ZAŁOŻENIA TEORETYCZNE RAFINACJI KRZEMU METALURGICZNEGO W METODZIE ODWRÓCENIA KIERUNKU PRZEMIESZCZANIA SIĘ PŁASKIEGO FRONTU KRYSTALIZACJI W WARSTWIE POD OBNIŻONYM CIŚNIENIEM. ....................................................... 45 KOŹNIEWSKI B. BIOKATALITYCZNY ROZDZIAŁ ENANCJOMERÓW Α-IZOPROPYLOSERYNY ....... 47 3 III Wyjazdowa Sesja Naukowa Doktorantów Politechniki Łódzkiej 22 – 24 kwietnia, 2013; Rogów – Polska KRASIŃSKI M. KALIBRACJA MODELU KONSTYTUTYWNEGO DLA GRUTNÓW GRUBOZIARNISTYCH ZA POMOCĄ BADANIA EDOMETRYCZNEGO ................................................. 49 KRAWCZYK J. ANALIZA I MODYFIKACJA TECHNOLOGII TŁOCZENIA UTWIERDZENIA POD ŁOŻYSKO ..................................................................................................................................................... 51 KUCHARSKI D. PRZYCZEPNOŚĆ POWŁOKI HYBRYDOWEJ TIO2+HAP NA STOPIE TYTANU TI6AL7NB WYTWARZANEJ METODĄ ZOL ŻEL...................................................................................... 53 KUŚMIERCZAK J. ZASTOSOWANIE POMIARU RESPIROMETRYCZNEGO DO OCENY TOKSYCZNOŚCI WYBRANYCH LEKÓW DLA OSADU CZYNEGO KONWENCJONALNEGO I GRANULOWANEGO ................................................................................................................................. 55 KUYDOWICZ J. DEGRADACJA POJĘCIA LOFTU NA PRZYKŁADZIE WSPÓŁCZESNYCH POLSKICH REALIZACJI ................................................................................................................................................. 57 LAZAREK J. METODY WYKRYWANIA OBIEKTÓW NA OBRAZACH .................................................... 59 MUSIAŁ A. OPTYCZNE ROZPOZNAWANIEZNAKÓW Z UŻYCIEM TECHNIK SZTUCZNEJINTELIGENCJI......................................................................................................................... 61 MUSIAŁ A. OPTYMALIZACJA NIEDESTRUKTYWNEGO BADANIA USZKODZEŃ Z UŻYCIEM METOD SOFT COMPUTINGU ................................................................................................................................... 63 NADAJCZYK J. WŁAŚCIWOŚCI FIZYKOCHEMICZNE I KATALITYCZNE DITLENKU TYTANU PO AKTYWOWANIU W H2 I O2 ........................................................................................................................ 65 NOLBRZAK P. NISKOTARCIOWE NANOKOMPOZYTOWE POWLOKI NA BAZIE MOS2 ORAZ AMORFICZNEGO WĘGLA .......................................................................................................................... 67 NOSAL A. POWŁOKI TIO2 NA TKANINACH BAWEŁNIANYCH NAKŁADANIE METODĄ PLAZMOCHEMICZNA ................................................................................................................................. 69 OLEŚKO K. SKROBIA I DWUTLENEK TYTANU JAKO WYPEŁNIACZE DLA POLIMERÓW ................ 71 OSIEWAŁA L. JEDNOELEKTRONOWE UTLENIANIE SOLI SODOWEJ KWASU PKUMENOSULFONOWEGO W ŚRODOWISKU WODNYM ........................................................................ 73 OWCZAREK S. WPŁYW PROCESU WYGRZEWANIA NA WŁAŚCIWOŚCI DOMIESZKOWANYCH ŻELAZEM POWŁOK TIO2. .......................................................................................................................... 75 PAWLAK J. KOMPLEKSY MIEDZI(II) Z DEOKSYADENOZYNĄ MODYFIKOWANĄ HISTYDYNĄ ORAZ ICH WŁAŚCIWOŚCI NUKLEOLITYCZNE ...................................................................................... 77 PAWŁOWSKA P. AKTYWNOŚĆ ANTYOKSYDACYJNA PIW OWSIANYCH ........................................... 79 PAWŁOWSKA P. WPŁYW KULTUR STARTEROWYCH BAKTERII KWASU MLEKOWEGO, DODAWANYCH NA ETAPIE SŁODOWANIA, NA JAKOŚC PIW OWSIANYCH ..................................... 81 PEREK A. WPŁYW STĘŻENIA CHLORKÓW NA REAKCJĘ FOTOELEKTROCHEMICZNEGO UNIESZKODLIWIANIA BENZYLIDENOACETONU (BDA) ...................................................................... 83 PIERSA P. POLIGENERACYJNY UKŁAD ZASILANY MIKROSIŁOWNIĄ BIOMASOWĄ ZGODNY Z IDEAMI ZRÓWNOWAŻONEGO BUDOWNICTWA, GENERACJI ROZPROSZONEJ I SMART GRIDS... 85 PIETRUSZKA M. PREPARATY SUSZONYCH DROŻDŻY GORZELNICZYCH, A JAKOŚĆ ŻYTNICH DESTYLATÓW ROLNICZYCH ................................................................................................................... 87 PRUS L. KINO JAKO NOWY OBIEKT UŻYTECZNOŚCI PUBLICZNEJ W ŁODZI W LATACH 1896-1939 ....................................................................................................................................................................... 89 RAMIĘGA T. WYTWARZANIE PREPARATU ENZYMATYCZNEGO UŻYTECZNEGO DO OTRZYMYWANIA NANOCELULOZY ....................................................................................................... 91 ROSIK R. ZASTOSOWANIE NOWEGO MEDIUM CHŁODZĄCEGO W METODZIE MQL I WPŁYW JEGO NA WARTWĘ WIERZCHNIĄ PODCZAS PROCESU SZLIFOWANIA STOPU TYTANU .......................... 93 SKWIERCZYŃSKI P. WPŁYW GRUP HYDROKSYLOWYCH NA WŁAŚCIWOŚCI FIZYKOCHEMICZNE WARSTW HYDROKSYAPATYTOWYCH................................................................................................... 95 4 III Wyjazdowa Sesja Naukowa Doktorantów Politechniki Łódzkiej 22 – 24 kwietnia, 2013; Rogów – Polska STRÓZIK T. ZASTOSOWANIE WYBRANYCH METOD SPEKTROSKOPOWYCH W BADANIU ODDZIAŁYWANIA PORFIRYNA-BIAŁKO ................................................................................................ 97 SZUFA S. TORYFIKACJA BIOMASY POCHODZĄCEJ Z UPRAW CELOWYCH NA POTRZEBY ENERGETYKI ZAWODOWEJ...................................................................................................................... 99 ŚWIERCZYŃSKI J. SPRĘŻONE SCHŁODZONE POWIETRZE WYKORZYSTYWANE JAKO PŁYN CHŁODZĄCY STREFY SZLIFOWANIA.................................................................................................... 101 TORZEWICZ T. TRANSMISJA DANYCH PRZEZ LINIE ZASILAJĄCE –BADANIA NIEZAWODNOŚCI I ZGODNOŚCI Z NORMAMI KOMPATYBILNOŚCI ELEKTRO-MAGNETYCZNEJ ................................. 103 WĄCHAŁA R. OTRZYMYWANIE NANOSTRUKTUR CELULOZY Z BIOMASY ROŚLINNEJ ............... 105 ZBUDNIEWEK K. FOTOKATALITYCZNY ROZKŁAD KETONU METYLOWO-ETYLOWEGO W FAZIE GAZOWEJ ................................................................................................................................................... 107 ZBUDNIEWEK K. FOTOKATALITYCZNE UTLENIANIE H2S Z ZASTOSOWANIEM ANALIZY GC/PFPD ..................................................................................................................................................................... 109 5 III Wyjazdowa Sesja Naukowa Doktorantów Politechniki Łódzkiej 22 – 24 kwietnia, 2013; Rogów – Polska ANALIZA POMIARU ZMIANY BARWY PRZEPROWADZONA NA SPEKTROFOTOMETRZE MACBETH 2020 I URZĄDZENIU DIGIEYE Doktorant: Paulina Adamczyk* Opiekun naukowy: prof. dr hab. inż. Iwona Frydrych, dr inż. Agnieszka Cichocka * Instytut Architektury Tekstyliów Wydział Technologii Materiałowych i Wzornictwa Tekstyliów Politechnika Łódzka e-mail: [email protected] Streszczenie: Celem pracy było znalezienie zależności pomiędzy wynikami uzyskanymi na dwóch urządzeniach: Macbeth 2020 oraz DigiEye. Badanie przeprowadzono na trzech różniących się strukturą materiałach tekstylnych. Spektrofotometr Macbeth 2020 jest powszechnie używany do pomiaru zmiany barwy materiałów włókienniczych. Urządzenie posiada okienko o wymiarach jednego cala. Przyrząd posiada tzw. kulę Ulbricht’a. wnętrze kuli pokrywa biała warstwa o parametrach zbliżonych do bieli idealnej. Do pomiaru zmiany barwy wykorzystywana jest geometria d/8°. W pierwszej kolejności światło rozprzestrzenian się wewnątrz kuli, następnie oświetlana jest cała próbka. Detektor zbiera odbite światło od badanej powierzchni. Podczas badań próbka oświetlona jest na całej powierzchni. Najnowszą technologią wykorzystywaną do pomiaru zmiany barwy jest urządzenie DigiEye. Przyrząd stanowi komputerowo sterowany aparat fotograficzny, który pozwala na dokładne mierzenie koloru. Pomiar możliwy jest poprzez uzyskanie współczynnika odbicia światła lub kolorymetrycznych danych uzyskanych z bardzo małych nieregularnych i zakrzywionych powierzchni. Podczas badań próbka umieszczona jest w oświetlonej szafce. Źródło światła stanowią specjalnie opracowane jarzeniówki, działające na zasadzie połączenia światła fluoroscencyjnego oraz ilkuminantu D65. Do pomiaru wykorzystywany jest aparat fotograficzny, którego oprogramowanie jest kompatybilne z oprogramowaniem DigiEye. Ocena badanej powierzchni odbywa się poprzez chromatyczna adaptację, czyli zdolność mózgu do postrzegania barwy w zależności od oświetlenia. 6 III Wyjazdowa Sesja Naukowa Doktorantów Politechniki Łódzkiej 22 – 24 kwietnia, 2013; Rogów – Polska ANALYSIS OF COLOR CHANGES CARRIED ON SPECTROPHOTOMETER MACBETH 20202 & DIGIEYE DEVICES PhD Student: Paulina Adamczyk* Supervisor: prof. Iwona Frydrych Ph.D. D.Sc. Eng. ph.D. Eng. Agnieszka Cichocka *Institute of Architecture of Textiles The Faculty of Material Technologies and Textile Design Technical University of Lodz, Poland e-mail: [email protected] Abstract: The aim of this paper was to find the relationships between values measured by two devices: Macbeth 2020 & DigiEye. To achieve this purpose three different textile material were tested. Spectrophotometer Macbeth 2020 is usually used for the color measurement in textile technologies. This device has a window with a length of one inch. Spectrophotometer Macbeth 2020 is equipped with a so-called Ulbricht sphere. The sphere is covered by the white layer with parameters similar to the ideal white. In this measurement method the geometry d/8° is used. First of all the light is spread inside the sphere and then diffused on the sample. The detector collected the reflected light from the tested surface. During the measurement the sample is illuminated over the entire surface [1, 2, 3]. The latest device to examine color changes is DigiEye device. This is a computer controlled digital camera, which allows for accurately measuring the color, by obtaining the reflection coefficient of light or colorimetric data obtained on very small irregular and curved surfaces. In this method of measurement the tested sample is placed in the illuminated cabinet. The light sources are specially prepared combination of fluorescent illuminant D65. The measurement is carried out using a digital camera compatible with the device software digieye. Evaluation of the test surface is done by a chromatic adaptation, which is the brain's ability to perceive color depending on the light [1, 4]. [1] Adamczyk P., Rutowicz J., Frydrych I.: Comparative analysis of results obtained from devices: Macbeth & Digieye, 19th International Conference Strutex, Structure and Structural Mechanics of Textiles, December 3rd – 4th 2012, Liberec, Czech Republic. [2] Mielicki J.: Overview information about color; Foundation for Development of Polish Colors, Lodz 1997, str. 140-147. [3] Felhorski W., Stanioch W., Kolorymetria trójchromatyczna, Scientific and Technical Publishing, 1973, str. 174-175. [4] DigiEye User GuideVersion 2.51 (rev a), VeriVide Ltd., August 2010. 7 III Wyjazdowa Sesja Naukowa Doktorantów Politechniki Łódzkiej 22 – 24 kwietnia, 2013; Rogów – Polska WYMIANA CIEPŁA W WYMIENNIKU RURKA CIEPŁA Z CZYNNIKIEM ROBOCZYM W POSTACI CZYNNIKA CHŁODNICZEGO R134A Doktorant: Łukasz Adrian* Opiekun naukowy: dr hab. inż. Andrzej Gorczakowski prof. PŁ *Zakład Techniki Cieplnej i Chłodnictwa Instytut Maszyn Przepływowych Wydział Mechaniczny Politechnika Łódzka e-mail: [email protected] Streszczenie: W pracy przedstawiono wyniki badań nad wymiennikiem ciepła typu rurka ciepła dla różnych tempera-tur. Wyniki badań pokazują efekty przemian fazowych dla cieczy roboczej w postaci czynnika chłodni-czego R134a, oraz wpływu jej ilości na pracę i wydajność rurki ciepła. Jednym z głównych celów badań jest analiza i ocena efektywności rurek ciepła dla różnych ilości płynu roboczego w różnych temperatu-rach zarówno w sekcji parownikowej (dostarczanie ciepła) jak i w sekcji skraplacza (odbiór ciepła). W pracy przedstawiono wyniki badań nad rzeczywistym wymiennikiem ciepła typu rurka ciepła wykona-nym z miedzi o długości 1769 mm, średnicy 18mm i grubości ścianki 1mm. Realizacja badań polegała na umieszczeniu rurki ciepła w wymienniku ciepła typu rura w rurze w celu dostarczenia i odbioru ciepła do i z rurki ciepła. Wcześniejsze badania na rurce ciepła z próżnią i powietrzem wewnątrz, poka-zały, że istnieje znikomy strumień ciepła przewodzony przez ściany rurki ciepła wzdłuż jej osi. Podczas wypełniania rurki 50 g płynu R-134A (to jest około 10% pojemności) następuje znaczny wzrost stru-mienia ciepła odbieranego i oddawanego przez rurkę ciepła. Wyniki pomiarów dla próżni, powietrza i dla różnych ilości czynnika chłodniczego R134a są przedstawione w tej pracy. 8 III Wyjazdowa Sesja Naukowa Doktorantów Politechniki Łódzkiej 22 – 24 kwietnia, 2013; Rogów – Polska HEAT TRANSFER IN HEAT EXCHANGER TYPE HEAT PIPE WITH THE R134A REFRIGERANT AS THE WORKING FLUID PhD Student: Łukasz Adrian* Supervisor: dr hab. inż. Andrzej Gorczakowski prof. PŁ * Institute of Turbomachinery Department of Heat Technology and Refrigeration The Faculty of Mechanical Technical University of Lodz, Poland e-mail: [email protected] Abstract: The paper presents the results of a study of heat pipe heat exchanger for different temperatures. The study results present the effects of phase transitions for the R134a coolant used as the working fluid and its effect on the operation and efficiency of a heat pipe. One of the main aims of the study was to analyse and evaluate the effectiveness of heat pipes for different amounts of working fluid at different temperatures, both in the evaporating (heat supply) and in the condensing (heat reception) section. The paper presents the results of a study of a real heat pipe made of copper, with the length of 1769 mm, diameter of 18 mm and the wall thickness of 1 mm. The experiment involved putting a heat pipe into a "pipe-in-pipe" heat exchanger in order to supply heat to and receive it from the heat pipe. Earlier studies of heat pipes with vacuum and air inside have shown that there is a small heat stream conducted through the pipe walls along its axis. When the pipe is being filled with 50 g of R-134A fluid (i.e. ca. 10% of its capacity), the stream of heat, both received and emitted by the pipe, increases considerably. The measurement results for vacuum, air and for different amounts of the R134a cooling agent are presented in this paper. 9 III Wyjazdowa Sesja Naukowa Doktorantów Politechniki Łódzkiej 22 – 24 kwietnia, 2013; Rogów – Polska STRUKTURA WĘZŁA W SYSTEMIE BEZPRZEWODOWEGO MONITOROWANIA ODKSZAŁCENIA MOSTU Z WYKORZYSTANIEM STANDARDU IEEE 802.15.4 Doktorant: Artur Andrzejczak* Opiekun naukowy:prof. dr hab. inż. Andrzej Napieralski * Katedra Mikroelektroniki i Technik Informatycznych Wydział Elektrotechniki, Elektroniki, Informatyki i Automatyki Politechnika Łódzka e-mail:[email protected] Streszczenie: W ramach polsko-szwajcarskiego projektu TULCOEMPA powstaje bezprzewodowy system monitorowania odkształceń obiektów budowlanych. Umożliwi on ocenę skuteczności badanej technologii wzmocnienia mostu przy użyciu bezkotwowego systemu naprężonych kompozytów węglowych. Rozproszone na obiekcie węzły pomiarowe będą tworzyć sieć sensoryczną odpowiedzialną za akwizycję wartości odkształcenia poszczególnych elementów, przetworzenie jej oraz oraz przekazanie wyniku do koordynatora sieci. Zebrane ze wszystkich węzłów pomiarowych informacje zostaną wysyłane poprzez publiczną sieć telekomunikacyjną na zdalny serwer. W związku z wymaganiami stawianymi przez projekt, węzły sieci będą przeprowadzać dwa typu pomiaru – o niskiej oraz wysokiej częstotliwości. Ten drugi aktywowany będzie zewnętrznym zdarzeniem. Dynamiczny pomiar odkształcenia wymaga próbkowania z zarówno wysoką częstotliwością jak i rozdzielczością. Niezbędne jest opracowanie protokołu pozwalającego na wymianę dużej liczby pakietów próbek, zachowując funkcjonalność topologii kratowej oraz możliwie niewielki pobór energii. W tym celu zaproponowana została architektura węzła pomiarowego rozdzielająca część pomiarową od komunikacyjnej, co pozwala na wyłączanie niewykorzystywanych w danym momencie elementów systemu. Ponadto, oddzielny mikrokontroler umożliwia szeroki zakres modyfikacji pracującego na nim systemu operacyjnego (Contiki lub TinyOS) oraz protokołu bez wpływu na algorytmy związane z akwizycją oraz lokalnym przetwarzaniem danych. Zasilanie części komunikacyjnej bezpośrednio z baterii redukuje straty energii związanej z wykorzystaniem dodatkowej przetwornicy. Umożliwi to urządzeniu ciągły nasłuch w celu odebrania komendy aktywującej pomiar dynamiczny Lokalne przetwarzanie danych oraz ich kompresja dodatkowo pozwolą zmniejszyć ilość przesyłanychinformacji w sieci. W interfejsie komunikacyjnym warstwy PHY oraz MAC modelu OSI będą się opierać na standardzie IEEE 802.15.4.Wyższe warstwy, uwzględniające np. Routing, zostaną opracowane z uwzględnieniem potrzeb projektu. 10 III Wyjazdowa Sesja Naukowa Doktorantów Politechniki Łódzkiej 22 – 24 kwietnia, 2013; Rogów – Polska NODE STRUCTURE IN WIRELESS BRIDGE STRAIN MONITORING SYSTEM WITH THE USE OF IEEE 802.15.4 STANDARD PhD Student: Artur Andrzejczak* Supervisor: prof. dr hab. inż. AndrzejNapieralski *Department of Microelectronics and Computer Science The Faculty of Electrical, Electronic, Computer and Control Engineering Technical University of Lodz, Poland e-mail:[email protected] Abstract: Within the TULCOEMPA project, a wireless bridge strain monitoring system is being designed. It will enable efficiency assessment of bridge strengthening technology, which bases onunanchored prestressed carbon fibre reinforced polymer laminates. Measurement nodes, deployed on the object, will create wireless sensor network. Their goal will be to acquire strain values from individual elements, process and transmit them to the network coordinator. Information collected from whole sensor network deployed on the object, will be uploaded through public telecommunication network to a remote database. Due to the TULCOEMPA projects requirements, wireless sensor nodes will be conducting two types of measurements – low and high frequency. The latter one, called dynamic, mode will be triggered by an external event. The high frequency measurement requires high speed and high resolution sampling. Therefore, it is necessary to develop communication protocol, which enables immense exchange of data packets containing acquired samples. Nevertheless, support for mesh routing and low energy consumption should be retained. Hence, new architecture of measurement node has been proposed. Communication and measurement parts are separated, giving possibility of disabling system components, that areunused at the moment. Moreover, a separate microcontroller facilitates changes in functionality of operating system (Contiki or TinyOS) and communication protocol in the wide range, while sustaining no impact on algorithms concerning strain data acquisition and processing (for instance, envelope calculation or compression).The communication part of the device will supplied directly from the node’s battery. Omission of DC-DC power converter will result with less energy consumption, when the device is listening for dynamic measurement command. Local data processing and compression will decrease amount of data exchanged in the network. The communication interface will be using IEEE 802.15.4 PHY and MAC layers of the OSI model. Higher layers with support, such as routing, will be developed complying with the project’s requirements. 11 III Wyjazdowa Sesja Naukowa Doktorantów Politechniki Łódzkiej 22 – 24 kwietnia, 2013; Rogów – Polska ZASTOSOWANIE SZTUCZNYCH SIECI NEURONOWYCH DO MODELOWANIA PRZEPŁYWU WODY W GRUNCIE UWARSTWIONYM Doktorant: Patrycja Baryła* Opiekun naukowy: dr hab. inż. Marek Lefik prof. PŁ * Katedra Geotechniki i Budowli Inzynierskich Wydział Budownictwa, Architektury i Inżynierii Środowiska Politechnika Łódzka e-mail: [email protected] Streszczenie: Wykorzystanie narzędzi numerycznych do modelowania zjawisk zachodzących w gruntach pozwala m.in. na optymalizację budowy stanowisk badawczych „in situ“. Programy komputerowe oparte na sieciach neuronowych skalibrowanych poprzez wyniki badań laboratoryjnych i polowych mogą być użytecznym narzędziem dla inżynierów i badaczy naukowych. Do treningu sieci opisanej w niniejszym opracowaniu użyto wyników badania numerycznego opierającego się na metodzie różnic skończonych. Modelowanie przeprowadzono dla przepływu dwuwymiarowego ustalonego. Stosunek poszczególnych spadków hydraulicznych rozwiązany był z zastosowanie rozwinięcia szeregu Tylora. Rozkład spadków hydraulicznych spełnia równania Laplace'a. Modelowany jest przepływ w gruncie uwarstwionym o czterech wartwach różniących się współczynnikiem przepuszczalności k. Na wejściu sieć otrzymuje wyniki pomiarów z ośmiu piezometrów (po dwa piezometry w każdej warstwie), na wyjściu - podaje współczynnik k dla poszczególnych wartsw. Sieć trenowana była dla różnych warunków zszycia pomiędzy warstwami oraz dla różnych układów piezometrów. Uzyskano zadowalające wyniki treningu sieci – dla wszystkich przypadków uzyskano korelację >0,9 a błąd RMS error<0,1. 12 III Wyjazdowa Sesja Naukowa Doktorantów Politechniki Łódzkiej 22 – 24 kwietnia, 2013; Rogów – Polska THE APPLICATION OF ANN FOR MODELING THE GROUNDWATER FLOW IN LAYERED SUBSOIL PhD Student: Patrycja Baryła* Supervisor: dr hab inż. Marek Lefik prof. PŁ *Department of Geotechnics and Engineering Structures The Faculty of Civil Engineering Technical University of Lodz, Poland e-mail : [email protected] Abstract: The use of numerical tools for modeling phenomena that occur in the ground allows i.a. to optimize the construction of "in situ" test stands. Computer programs based on neural networks previous calibrated by the results of laboratory and field tests can be an useful tool for engineers and researchers. Neural network described in this study was trained with the use of results of numerical experiment based on the finite difference method. Two-dimensional steady flow in the subsoil consisting of four layer was modeled. Each layer has a diferent permeability coefficient. For two -dimensional and steady state seepage, the hydraulic head distribution obeys Laplace’s equation. Relations among the heads in each layer was written using Taylor’s expansion. Hydraulic head level taken from eight piezometers (two in each layer) were the input for the ANN. The output were permeability coefficients for each subsoil layer. The neurtral network was trained for various stitching conditions between the layers and for different layouts of piezometers. In each case the training results was satisfactory. The orrelation index was above 0,9, the RMS error - below 0.1. 13 III Wyjazdowa Sesja Naukowa Doktorantów Politechniki Łódzkiej 22 – 24 kwietnia, 2013; Rogów – Polska SYNTEZA I CHARAKTERYSTYKA NOWYCH NOŚNIKÓW KATALIZATORÓW KOMPLEKSOWYCH OPARTYCH NA ŻYWICY EPOKSYDOWEJ USIECIOWANEJ POLITIOURETANAMI Doktorant: Natalia Bączek* Opiekun naukowy:dr hab. inż. Krzysztof Strzelec * Instytut Technologii Polimerów i Barwników Wydział Chemiczny Politechnika Łódzka e-mail: [email protected] Streszczenie: Otrzymano nowe nośniki katalizatorów kompleksowych, opartych na żywicy epoksydowej Epidian- 5, usieciowanej politiouretanowymi utwardzaczami. Politiouretany, zawierające w swojej struktrze ugrupowania –NH-CO-S są słabo zbadaną grupą polimerów, porównując do ich tlenowych analogów, poliuretaów. Siarka w strukturze polimerów odpowiada za zwiększenie współczynnika załamania światła i zwiększenie elastyczności. Związki siarki, wprowadzonej jako napełniacze do polimerów termoplastycznych i termoutwardzalnych, powodują wzrost krystaliczności materiału. Obecnie, synteza politiouretanów nie jest popularna i związki te mają małe znaczenie przemysłowe. Przedstawiono i scharakteryzowano oligomery politiouretanowe, otrzymane w wyniku reakcji wielofunkcyjnych merkaptanów z diizocyjanianem heksametylenu. Badane oligomery wykorzystano do usieciowania żywicy epoksydowej. Przygotowane politiouretany tworzyły homogeniczną mieszaninę z żywicą. Zaprezentowano wyniki wstępnych badań nad zastosowaniem utwardzonej w ten sposób żywicy epoksydowej jako nośnika dla komplesku metalu PdCl2(PhCN)2. Wybór nośnika, posiadającego określoną strukturę, pozwoli na kontrolę dystrybucji centrów aktywnych. Aktywność katalityczna przygotowanych układów została zbadana w reakcji Hecka oraz reakcji uwodonienia aldehydu cynamonowego. 14 III Wyjazdowa Sesja Naukowa Doktorantów Politechniki Łódzkiej 22 – 24 kwietnia, 2013; Rogów – Polska PREPARATION OF EPOXY RESIN CURED WITH POLYTHIOURETHANE HARDENERS AS NOVEL SUPPORTS FOR METAL COMPLEX CATALYSTS PhD Student: Natalia Bączek* Supervisor: Krzysztof Strzelec *Institute of Polymer and Dye Technology The Faculty of Chemistry Technical University of Lodz, Poland e-mail:[email protected] Abstract: Some efficient polymer-supported palladium catalysts have been synthesized. The novel application of epoxy resin Epidian 5 cured with polythiourethane as support for palladium complex catalyst is reported. Despite of the great industrial importance and common use of the polyurethanes, their sulfur analogs – polythiourethanes (polythiocarbamates) containing -NH-CO-S- moieties are relatively poorly investigated group of polymers. In this work, we report the preparation and characteristics of mercaptan terminated polythiourethane oligomers synthesized through the reaction of multifunctional thiols and hexamethylene diisocyanate and their application as crosslinking agents for epoxy resins. Prepared polythiourethane hardeners give a perfectly homogeneous system with epoxy resin and have good storage stability in the presence of other coreactants like diamines. Polythiourethane-cured epoxy resins were characterized by excellent physicomechanical properties, thermal and chemical resistance. These features together with the presence of functional groups containing O, N, S donor atoms capable of coordinating to different metal ions, make them very interesting supports for the immobilization of transition metal-complex catalysts. We additionally presents, the results of our preliminary works addressed to the possibility of using polythiourethane-cured epoxides as carriers for palladium complex PdCl2(PhCN)2. The methods for preparation of the palladium catalysts supported on this new type of polymeric support and the catalytic properties of obtained catalytic systems in the model Heck and hydrogenation reactions are presented. 15 III Wyjazdowa Sesja Naukowa Doktorantów Politechniki Łódzkiej 22 – 24 kwietnia, 2013; Rogów – Polska METODA POŚREDNIA POMIARU TEMPERATURY AZOTOWANIA WIERTEŁ ZE STALI HS6-5-2 W PLAZMIE WYSOKIEJ CZĘSTOTLIWOŚCI O PIERŚCIENIOWYM CHARAKTERZE WYŁADOWANIA POPRZEZ OCENĘ MIKROTWARDOŚCI ICH PRZEKROJÓW POPRZECZNYCH. Doktorant: Marek Binienda Opiekun naukowy: Prof. dr hab. inż. Zdzisław Haś Instytut Inżynierii Materiałowej Wydział Mechaniczny Politechnika Łódzka e-mail: [email protected] Streszczenie: Istotnym parametrem azotowania jest temperatura w jakiej przebiega proces. W przypadku klasycznej obróbki cieplno chemicznej pomiar temperatury azotowanych przedmiotów nie nastręcza żadnych trudności i może być przeprowadzony poprzez użycie powszechnie stosowanych w przemyśle termoelementów. Jednakże w obecności silnego pola elektromagnetycznego zastosowanie nieekranowanego termoelementu powoduje, że w przewodach doprowadzających indukują się prądy zakłócające, które są przyczyną błędnych wskazań aparatury pomiarowej oraz mogą doprowadzić do jej uszkodzenia. W wyniku przeprowadzenia badań wstępnych wykluczono również możliwość użycia termoelementu w stalowym płaszczu ekranującym, którego obecność w obszarze plazmy zaburza pierścieniowy charakter wyładowania. Kolejnym problemem występującym przy pomiarze temperatury elementów rozgrzewanych indukcyjnie jest nierównomierny rozkład temperatury w ich wnętrzu. Z uwagi na zjawisko naskórkowości, objętościowa gęstość mocy cieplnej maleje eksponencjalnie od powierzchni do wnętrza ciała. Na skutek tego, także metoda bezkontaktowego pomiaru temperatury z wykorzystaniem pirometrów- umożliwiających wyłącznie odczyt z powierzchni obrabianych przedmiotów- nie daje spodziewanych wyników. Właściwym rozwiązaniem wydaje się zastosowanie metody pośredniej pomiaru temperatury, polegające na porównaniu mikrotwardości przekrojów poprzecznych wierteł z wartościami odniesienia uzyskanymi w wyniku badania mikrotwardości przekrojów poprzecznych prętów walcowych ze stali HS6-5-2 poddanych uprzednio obróbce cieplnej w warunkach umożliwiających pomiar temperatury termoelementem. Przeprowadzenie serii badań wstępnych pozwala na dobór parametrów procesu pozwalających na uzyskanie naazotowanej warstwy wierzchniej wierteł krętych o twardości 1200HV przy zachowaniu pierwotnej udarności rdzenia. 16 III Wyjazdowa Sesja Naukowa Doktorantów Politechniki Łódzkiej 22 – 24 kwietnia, 2013; Rogów – Polska INDIRECT METHOD OF TEMPERATURE MEASUREMENT OF HS6-5-2 HIGHSPEED STEEL TWIST DRILLS IN A HIGH-FREQUENCY PLASMA OF AN ANNULAR DISCHARGE BY EVALUATING CROSS-SECTIONAL HARDNESS. PhD Student: Marek Binienda Supervisor: Prof. Zdzisław Haś * Institute of Materials Science and Engineering Faculty of Mechanical Engineering, Technical University of Lodz, Poland e-mail: [email protected] Abstract: One of the most important parameter of the nitriding is the temperature at which the process proceeds. In case of classical nitriding methods the temperature measurement of objects does not cause any problems and can be carried out by utilizing thermocouples widely used in industry. However, using a non-shielded thermocouple in the presence of strong magnetic fields causes, that interfering currents are induced, which causes in turn incorrect indications of the measuring apparatus and may eventually damage them. As a result of preliminary tests the possibility of using a thermocouple in steel wall shield was also eliminated. Presence the grounded metal in the plasma ring disturbs the nature of the discharge. Another challenge with thermometry in electromagnetic heating is nonuniform distribution of the temperature inside treatment objects. Due to the skin effect, bulk density decreases exponentially from the surface to the interior of the object. As a result, the non-contact measurement by using a pyrometer- providing the surface temperature reading only – doesn’t yield expected results. It seems to be appropriate to apply a method of indirect measurement of temperature, by comparing cross-sectional microhardness of drills with reference values obtained as a result of cross-sectional microhardness examination of cylindrical HS6-5-2 steel rods which have been treated under conditions which permit temperature measurement by thermocouple. A series of preliminary tests allowed to set appropriate process parameters allowing to obtain a nitrided surface hardness equal 1200HV with the original impact strength of the drill’s core. 17 III Wyjazdowa Sesja Naukowa Doktorantów Politechniki Łódzkiej 22 – 24 kwietnia, 2013; Rogów – Polska GENEZA I CHARAKTERYSTYKA ZASAD PROJEKTOWANIA ARCHITEKTONICZNEGO BUDYNKÓW SZPITALNYCH W POLSCE W LATACH 1945-1989 Doktorant: Joanna Borowczyk Opiekun naukowy: prof. nadzw. dr hab. inż. arch. Joanna Olenderek Instytut Architektury i Urbanistyki Wydział Budownictwa, Architektury i Inżynierii Środowiska Politechnika Łódzka e-mail: [email protected] Streszczenie: Udział w konferencji służyć ma przedstawieniu istotnego fragmentu przeprowadzanych badań naukowych na temat kształtowania środowiska pacjenta w obiektach służby zdrowia, będących częścią rozprawy doktorskiej pod wstępnym tytułem: „Problematyka projektowania środowiska pacjenta w łódzkich obiektach służby zdrowia z lat 1945-1989, na podstawie idei i doświadczeń z zakresu typowych rozwiązań projektowych krajowych i zagranicznych nurtów twórczych modernizmu, funkcjonalizmu i neomodernizmu oraz własnej praktyki zawodowej.” Prezentacja oparta jest na twierdzeniu, że procesy związane z projektowaniem obiektów lecznictwa w Polsce po drugiej wojnie światowej doprowadziły do powstania bazy szpitalnej opracowanej na modelu biomedycznym, bazującym niemal wyłącznie na wiedzy z zakresu technologii medycznych, odrzucającym holistyczno – jednostkową koncepcję terapii pacjenta. Zgodnie z powyższym założeniem szpitalowi nadano cechy „nie-miejsca”, wedle definicji francuskiego antropologa Marc’a Auge, zawartej w publikacji „Nie-miejsca. Wprowadzenie do antropologii hipernowoczesności” (Warszawa: PWN, 2010). Źródłem materiałów do badań cech architektonicznych szpitali są przede wszystkim własna praktyka projektowa oraz liczne publikacje o charakterze historycznym i teoretycznym. Prowadzone badania ustalają genezę procesów tworzenia budynków szpitalnych, projektowanych i budowanych w latach powojennych. Przeprowadzone analizy formułują znamienne cechy obiektów medycznych z zakresu form architektonicznych i rozwiązań funkcjonalnych. Uzyskane wyniki badań naukowych służyć mają w późniejszym etapie określeniu obecnych możliwości projektowych, zgodnych z zasadami określonymi w publikacjach naukowych, takich jak “Healing Architecture: How patient treatment and behaviour can be improved with new architecture.” (autor: Lawson B. [w:] The Architectural Review, marzec 2002), podwyższających jakość budynków, jako rozwojowych i terapeutycznych środowisk. 18 III Wyjazdowa Sesja Naukowa Doktorantów Politechniki Łódzkiej 22 – 24 kwietnia, 2013; Rogów – Polska GENESIS AND CHARACTERISATION OF PRINCIPLES OF ARCHITECTURAL DESIGN OF HOSPITAL BUILDINGS IN POLAND IN THE YEARS 1945-1989 PhD Student: Joanna Borowczyk Supervisor: prof. nadzw. dr hab. inż. arch. Joanna Olenderek Department of Architecture and Urban-Planning The Faculty of Civil Engineering, Architecture and Environmental Engineering Technical University of Lodz, Poland e-mail: [email protected] Abstract: The participation in the conference is aimed at presenting an essential part of a scientific study concerning the development of the patient’s environment in health care centres, which is part of a doctoral thesis under the preliminary title: “Issues of designing the patient’s environment in Lodz health care facilities in the years 1945-1989, based on the experience and ideas concerning typical design methods in Polish and foreign trends of modernism, functionalism, neomodernism and own professional activity.” The presentation has been based on a statement that processes in medical design in Poland after the Second World War resulted in a formation of hospital facilities developed according to the biomedical model based almost exclusively on the medical technologies, which rejected the holistic and individual concept of the patients therapy. Following this theory, a hospital became a “no-place”, according to a definition by a French anthropologist Marc Auge, described in a publication “No-places. Introduction to hyper-modern anthropology” (Warsaw: PWN, 2010). The recources used for investigating architectural features of hospitals include, first of all, own professional experience as well as a number of historical a nd theoretical publications. The aim of the present study is to describe the origin of the processes of designing hospital buildings, designed and built after the Second World War. The analyses which have been carried out allow determining characteristic features of medical facilities from a point of view of architectural models and functional solutions. The obtained results will allow assessing current design possibilities, which are in agreement with the principles described in publications such as “Healing Architecture: How patient treatment and behaviour can be improved with new architecture.” (autor: Lawson B. [w:] The Architectural Review, march 2002), raising the standards of health facilities as progressive and therapeutical environments. 19 III Wyjazdowa Sesja Naukowa Doktorantów Politechniki Łódzkiej 22 – 24 kwietnia, 2013; Rogów – Polska BADANIE PROCESÓW PRZENIKANIA ZWIĄZKÓW WĘGLOWODOROWYCH PRZEZ WARSTWY ZIARNISTE Doktorant: Sylwia Buczyk* Opiekun naukowy: dr hab. inż. Jerzy Sęk, prof. nadzw. PŁ * Katedra Inżynierii Chemicznej Wydział Inżynierii Procesowej i Ochrony Środowiska Politechnika Łódzka e-mail [email protected] Streszczenie: Gleba, czyli gruntowy ośrodek porowaty jest układem, w którym w warunkach naturalnych występuje ciągłe mieszanie się masy wody i spływających zanieczyszczeń. Takie zjawiska są przykładem przepływów wielofazowych i często procesami przenoszenia cieczy o wysokiej lepkości w ośrodku porowatym. Procesy transportu w ośrodku porowatym wynikają ze zmieniających się warunków brzegowych uwarunkowanych opadami, parowaniem i zmianami poziomu wód w zbiornikach otwartych, mających kontakt z wodami podziemnymi. Każdy wyciek związków węglowodorowych do gleby wiąże się z niebezpieczeństwem zanieczyszczenia środowiska oraz zagrożeniem dla życia i zdrowia ludzi a każdy chemiczny związek może być przyczyną zanieczyszczenia gleby, jeżeli znajduje się w nadmiernej ilości. Zanieczyszczenia środowiska gruntowego produktami naftowymi należą do szczególnie trudnych zadań dla inżynierów zajmujących się ochroną środowiska. Duża liczba produktów naftowych, które mogą być źródłem skażeń, a także ich skomplikowany skład i zróżnicowane właściwości takie jak lepkość, gęstość czy zakres temperatur wrzenia powodują, że produkty te nie mogą być traktowane jednakowo. Przy opisie tego zjawiska należy zwrócić uwagę na procesy transportu zanieczyszczeń w gruncie oraz opis metod oczyszczania gruntów z produktów ropopochodnych. Badanie tych zagadnień pozwala poznać zachowanie się gruntów wobec takich czynników zanieczyszczających jak węglowodory będące zazwyczaj cieczami o wysokiej lepkości. W pracy tej zostały zaprezentowane badania dotyczące procesów przenikania wody przez warstwy gleby, które są zanieczyszczone węglowodorami w postaci substancji oleistych. Prace wykonano dla przypadków przenikania wody przez warstwę piasku nie zawierającego domieszek oleju oraz dla warstw wymieszanych z substancją oleistą. Podjęto także próbę oszacowania zawartości zanieczyszczenia, jakie zostaje wymywane z warstwy porowatej w zależności od ilości oleju, którym został nasycony taki ośrodek. Ilościową charakterystykę tych zjawisk uzyskano za pomocą zaproponowanych równań kinetycznych. 20 III Wyjazdowa Sesja Naukowa Doktorantów Politechniki Łódzkiej 22 – 24 kwietnia, 2013; Rogów – Polska RESEARCH ON PROCESSES OF HYDROCARBON COMPOUNDS PERMEATION THROUGH GRANULAR LAYERS PhD Student: Sylwia Buczyk* Supervisor: Jerzy Sęk Ph.D., D.Sc. * Department of Chemical Engineering Faculty of Process and Environmental Engineering Technical University of Lodz, Poland e-mail: [email protected] Abstract: Soil, being a porous ground environment, is a system in which under natural conditions constant mixing of water and flowing contaminations occurs. These phenomena exemplify multiphase flows and, often, processes of highly viscous liquid transport in a porous environment. These transport processes result from changing boundary conditions that are dependent on precipitation, evaporation and changing water levels in open reservoirs which have contact with groundwater. Disorder of natural conditions of the soil may be caused by degradation, which makes it less fertile, less inhabitable for organisms, and decreases the ecologic role of vegetation in the ecosystem. Every chemical compound may be the cause of soil contamination if in excessive amount and every leak of hydrocarbon compounds to the soil is associated with environment contamination hazard and danger to life and health of people. The contamination of ground environment with petroleum products are among the most difficult tasks for engineers dealing with environment protection. Huge number of petroleum based products, and also their complex composition and different properties (like viscosity, density, range of boiling temperatures) makes them impossible to treat alike. While describing this occurrence it is important to note the transportation processes of the contaminants in the ground and methods used to purify the soil. Research of these issues enables the recognition of soil behavior in the presence of such contaminating factors as hydrocarbons usually being liquids of high viscosity. Research on water permeation processes through soil layers contaminated with hydrocarbons (in the form of oily substances) has been presented in this work. Tests were made using a water-flow through a layer of sand without any oil, and through layers with different oil addition. There was also an attempt to estimate the content of the contamination washed away from the porous layer depending on the initial amount of oil in the sand. Quantitative characteristics of these phenomena were obtained by using the proposed kinetic equations. 21 III Wyjazdowa Sesja Naukowa Doktorantów Politechniki Łódzkiej 22 – 24 kwietnia, 2013; Rogów – Polska KONWERSJA BIOMASY DO KWASU LEWULINOWEGO- ZWIĄZKU O WAŻNYM ZNACZENIU PRZEMYSŁOWYM Doktorant: Małgorzata Chełmicka* Opiekun naukowy: dr hab. inż. Jacek Grams * Instytut Chemii Ogólnej i Ekologicznej Wydział Chemiczny Politechnika Łódzka e-mail: [email protected] Proces konwersji biomasy lignocelulozowej, będącej odnawianym źródłem węgla, opiera się na pozyskaniu związków, które mają istotne zastosowanie zarówno w przemyśle chemicznym jak i petrochemicznym. Jednym z najcenniejszych zwiazków pochodzących z biomasy jest kwas lewulinowy, który może być otrzymywany na droze hydrolizy biomasy przy użyciu katalizatorów homo- i heteroganicznych [1]. Kwas lewulinowy (LA) ma wiele potencjalnych zastosowań, jako barwnik włókienniczy, środek przeciwzamarzaniu, środek aromatyczny, wykorzystywany jest także w produkcji farmaceutyków i różnego rodzaju związków chemicznych oraz żywic [2]. Co najważniejsze kwas lewulinowy (LA) stanowi kluczowe ogniwo w procesie produkcji paliw walerianowych [3]. Celem niniejszej pracy była optymalizacja warunków procesu hydrolizy biomasy do kwasu lewulinowego (LA), a także wybór najlepszego katalizatora dla tego procesu. W pierwszym etapie poddano opytmalizacji temperaturę. Reakcję hydrolizy porwadzono w zakresie temperatur 150°C- 190°C. Najwyższą wydajność LA osiągnięto w temperaturze 170oC. Następnie dokonanu doboru katalizatora homogenicznego (H2SO4, H3PO4) , a także jego stężenia (0,9-2,7%). Najwyższą wydajnośc uzyskano dla kwasu siarkowego (H2SO4) o stężeniu 0,9%. Okazało się, iż zastosowanie stężenia wyższego, nie wpływa znacząco na poprawę wydajności LA . Przetestowano również katalizatory heterogeniczne (zeolity: ZSM-5 beta, Y). Stwierdzono iż uzyskanie kwasu lewulinoego jest możliwe, jednakże z niezadawalającej ilości. Zastosowanie obróbki wstępnej biomasy pozowoliło na poprawę wydajności LA. [1] Wettstein S.G., Alonso D.M., Chonga Y., Dumesic J.A.. Energy Environ. Sci., 2012, 5: 8199 [2] Chang Ch., Cen P., Ma X. Bioresource Technology, 2007, 98:1449 [3] Lange J.P., Price R., Ayoub P.M., LouisJ., Petrus L., Clarke L, Gosselink H., Angew. Chem. Int. Ed., 2010, 49: 4479 Badania finansowane z grantu N N209 758340 22 III Wyjazdowa Sesja Naukowa Doktorantów Politechniki Łódzkiej 22 – 24 kwietnia, 2013; Rogów – Polska CONVERSION OF BIOMASS TO LEVULINIC ACID, A COMPOUND OF IMPORTANT INDUSTRIAL IMPORTANCE PhD Student: Małgorzata Chełmicka Supervisor: dr hab. inż. Jacek Grams Institute of General and Ecological Chemistry Faculty of Chemistry Technical University of Lodz, Poland e-mail: [email protected] Methods of the utilization of renewable sources to supply carbon to replace petroleum have recently focused on the conversion of lignocellulosic biomass to platform molecules, which can be transformed to a broad range of fuels and chemicals [1]. In particular, levulinic acid (LA) has been identified to be a valuable product derived from biomass that can be produced at high yields by cellulose hydrolysis, using homo- or heterogeneous catalysts, and then can be converted into valuable chemicals and fuels. Levulinic acid has many potential chemical applications - it can be used as textile dye, antifreeze, animal feed, coating material, solvent, food flavoring agent, pharmaceutical products and resins [2]. Moreover, levulinic acid is an intermediate in the production of valeric biofuels [3]. The aim of our studies was to optimize the conditions of the hydrolysis of biomass to levulinic acid and to select the best catalyst for this processes. At first the temperature was optimized. The hydrolysis reaction was carried out in the temperature range of 150°C - 190°C. The highest yield of levulinic acid was achieved at 170oC. Afterwards the homogenous catalysts (H2SO4, H3PO4) were tested, in the 0,5-2,7% concentration range. It was noticed that increasing the acid concentration above 0.9% does not significantly improve the LA yield. The heterogeneous catalysts (beta, Y and ZSM-5 zeolites) were tested as well. It was possible to obtain LA in their presence, although in all cases the conversion of lignocellulose was significantly higher over the homogeneous catalyst. The conversion of cellulose was improved when pretreated starting material was used. [1] Wettstein S.G., Alonso D.M., Chonga Y., Dumesic J.A.. Energy Environ. Sci., 2012, 5: 8199 [2] Chang Ch., Cen P., Ma X. Bioresource Technology, 2007, 98:1449 [3] Lange J.P., Price R., Ayoub P.M., LouisJ., Petrus L., Clarke L, Gosselink H., Angew. Chem. Int. Ed., 2010, 49: 4479 This work was financially supported by the grant : NN 209 75 83 40 23 III Wyjazdowa Sesja Naukowa Doktorantów Politechniki Łódzkiej 22 – 24 kwietnia, 2013; Rogów – Polska UTYLIZACJA TLENKU WĘGLA PRZY UŻYCIU FOTOKATALITYCZNEGO UTLENIANIA Doktorant: Krzysztof Czupryn* Opiekun naukowy: dr hab. inż. Ireneusz Kocemba * Instytut Chemii Ogólnej i Ekologicznej Wydział Chemiczny Politechnika Łódzka e-mail: [email protected] Streszczenie: Reakcja utleniania tlenku węgla ma duże znaczenie w ochronie środowiska oraz dla zdrowia człowieka. Reakcja ta jest także szeroko wykorzystywana w przemyśle i technice. Dzięki zastosowaniu fotokatalizatorów możliwe jest prowadzenie tej reakcji bez potrzeby stosowania wysokich temperatur, ponieważ do jej zainicjowania dochodzi już w temperaturze pokojowej. Celem pracy było porównanie aktywności fotokatalizatorów w reakcji utleniania tlenku węgla w powietrzu. Przedmiotem badań był szereg katalizatorów w postaci 1% i 5% fazy metalicznej (Pt, Rh, Ni) osadzonej na nośniku tlenkowym (SiO2, TiO2 oraz TiO2/SiO2). Badanie aktywności katalitycznej prowadzono w temperaturze pokojowej. Prędkość przepływu mieszaniny reakcyjnej (0,5% CO w powietrzu) wynosiła 30 cm3 min-1. W reaktorze z okienkiem ze szkła kwarcowego na półce o średnicy 45 mm umieszczano 0,2 g badanego katalizatora. Stężenie CO2 mierzono za pomocą analizatora firmy FUJI z detektorem IR. Pomiar stężenia CO2 prowadzono podczas 30 minutowego etapu naświetlania katalizatora za pomocą promieniowania UV (maksimum przy 362 nm) i następującego bezpośrednio po nim 30 minutowego etapu bez udziału UV. Katalizatory platynowe wykazały wysoką aktywność na każdym z użytych nośników. Aktywność katalizatorów rodowych była zależna od stężenia fazy metalicznej oraz użytego nośnika. W przypadku katalizatorów niklowych zaobserwowano zależność aktywności od użytego nośnika i stężenia fazy metalicznej. 24 III Wyjazdowa Sesja Naukowa Doktorantów Politechniki Łódzkiej 22 – 24 kwietnia, 2013; Rogów – Polska DISPOSAL OF CARBON MONOXIDE USING PHOTOCATALYTIC OXIDATION PhD Student: Krzysztof Czupryn* Supervisor: dr hab. inż. Ireneusz Kocemba * Institute of General and Ecological Chemistry The Faculty of Chemistry Technical University of Lodz, Poland e-mail: [email protected] Abstract: The oxidation of carbon monoxide is important in protection of environment and human health. This reaction is also widely used in industry and technology. By using photocatalysts is possible to conduct this reaction without the use of high temperatures. The initiating of the reaction occurs even at room temperature. The aim of this study was to compare the activity of photocatalysts in the oxidation of carbon monoxide in the air. The object of study was the series of catalysts in the form of 1% and 5% of the metal phase (Pt, Rh, Ni) deposited on the oxide carrier (SiO2, TiO2 and TiO2/SiO2). Catalytic activity test was carried out at room temperature. The flow rate of the reaction mixture (0.5% CO in air) was 30 cm3 min-1. In a reactor with a quartz glass window on shelf with a diameter of 45 mm was placed 0.2 g of the catalyst. CO2 concentration was measured by the analyzer FUJI with IR detector. CO2 concentration measurement was caried out during 30-minute step using UV radiation (maximum at 362 nm) and immediately following the 30-minute step without UV. Platinum catalysts showed high activity in each of the used support. The activity of rhodium catalysts was dependent on the concentration of the metallic phase and the kind of support. In the case of nickel catalysts the great effect of the kind of support and the concentration of the metal phase on the catalytic activity was observed. 25 III Wyjazdowa Sesja Naukowa Doktorantów Politechniki Łódzkiej 22 – 24 kwietnia, 2013; Rogów – Polska BADANIE WŁAŚCIWOŚCI MIESZANIN KAUCZUKU CHLOROPRENOWEGO I UWODORNIONEGO KAUCZUKU BUTADIENOWO-AKRYLONITRYLOWEGO Doktorant: Paulina Dmowska* Opiekun naukowy: prof. dr hab. inż. Władysław M. Rzymski * Instytut Technologii Polimerów i Barwników Wydział Chemiczny Politechnika Łódzka e-mail: [email protected] Streszczenie: Poszukiwanie nowych metod modyfikacji materiałów polimerowych jest ciągłym bodźcem dla technologów. Jedną z metod modyfikacji jest wytwarzanie mieszanin elastomerowych o polepszonych i sterowalnych właściwościach. Zbadano właściwości mieszanin należącego do grupy elastomerów specjalnych kauczuku chloroprenowego (CR) ze specjalistycznym częściowo uwodornionym kauczukiem butadienowo-akrylonitrylowym nowej generacji (HNBR). CR charakteryzuje się podatnością do krystalizacji i zdolnością do termosieciowania w nieobecności zespołu sieciującego, jest elastomerem trudnopalnym, odpornym na starzenie i działanie rozpuszczalników. HNBR jest odporny na starzenie ozonowe i termiczne, na działanie niepolarnych cieczy oraz charakteryzuje się znaczną odpornością termiczną. Zbadano kinetykę sieciowania i właściwości mechaniczne podczas rozciągania. Morfologię mieszanin zbadano wykorzystując mikroskopię sił atomowych (AFM). Mieszaniny były prasowane w T = 333 K lub w T = 433 K w nieobecności zespołu sieciującego. Stopień usieciowania mieszanin określono na podstawie pęcznienia równowagowego w różnych rozpuszczalnikach. Zdjęcia mikroskopowe wykonane metodą AFM potwierdziły tezę o kropelkowej dyspersji jednego elastomeru w matrycy drugiego. W mieszaninach zawierających więcej niż 65 cz. wag. HNBR, stanowi on fazę ciągłą a CR fazę zdyspergowaną. Na podstawie otrzymanych wyników stwierdzono, że mieszaniny prasowane w T = 333 K zawierające oba kauczuki w stanie nieusieciowanym charakteryzują się znaczną wytrzymałością na rozciąganie oraz bardzo dużym skurczem przetwórczym. Mieszaniny prasowane w T = 433 K zawierające termousieciowany CR charakteryzują się lepszymi właściwościami mechanicznymi niż nieusieciowane mieszaniny. Stopień usieciowania i właściwości mieszanin ściśle zależą od zawartości kauczuku chloroprenowego w mieszaninie. 26 III Wyjazdowa Sesja Naukowa Doktorantów Politechniki Łódzkiej 22 – 24 kwietnia, 2013; Rogów – Polska STUDY ON BLENDS OF CHLOROPRENE AND HYDROGENATED ACRYLONITRILE-BUTADIENE RUBBER PhD Student: Paulina Dmowska * Supervisor: prof. dr hab. inż. Władysław M. Rzymski * Institute of Polymer & Dye Technology Faculty of Chemistry Lodz University of Technology, Poland e-mail: [email protected] Abstract: The search for new methods of modification of polymeric materials is still stimulus for technologists. One of the methods is production of elastomer blends characterized by better and controllable properties. The properties of blends composed of special chloroprene rubber (CR) with new generation, specialty hydrogenated acrylonitrile-butadiene rubber (HNBR) were studied. Chloroprene rubber is crystallisable, thermocured without crosslinking system, resistant to aging and unflammable. Hydrogenated acrylonitrile-butadiene rubber is resistant to ozone and oxidative aging and non-polar liquid and is characterized by very good thermal resistance. Crosslinking kinetics, mechanical properties of blends and blends morphology using atomic force microscopy (AFM) were studied. The blends of CR and HNBR were pressed at different temperatures (T = 333 K or T = 433 K) without crosslinking system. Crosslinking degree was determined based on equilibrium swelling (Qv) in different solvents (toluene, 2-butanone, n-heptane). In blends pressed at T = 333 K both of rubbers were uncrosslinked. In blends pressed in T = 433 K crosslinking degree depends on amount of chloroprene rubber and the higher amount of CR causes the higher blend crosslinking degree. AFM images confirmed the thesis about droplet dispersion of the one elastomer in the matrix of the second elastomer. In blends containing more than 65 phr of HNBR, the contiunous phase was HNBR and CR was a dispersion one. On the basis of the results it was found that uncrosslinked blends pressed at T = 333 K are characterized by tensile strength reached 5,26 MPa (CR/HNBR = 60/40) but appreciable processing shrinkage. Blends pressed at T = 433 K contained thermocured chloroprene rubber are characterized by better mechanical properties (TSb = 8,68 Mpa for blends: CR/HNBR = 60/40) and lower processing shrinkage than uncrosslinked blends. 27 III Wyjazdowa Sesja Naukowa Doktorantów Politechniki Łódzkiej 22 – 24 kwietnia, 2013; Rogów – Polska NUMERICAL ANALYSIS OF THE BULLET IMPACT ON THE HUMAN BODY PROTECTED BY VEST Doktorant: Justyna Dominiak* Opiekun naukowy: Dr hab. Inż. ZbigniewStempień prof. PŁ * Institute of Architecture of Textiles The Faculty of Material Technologies and Textile Design Lodz University of Technology, Poland e-mail: [email protected] Abstract The vest is an important element of the equipment of every soldier,policemen or security officer. The aim of presented research was a numerical analysis of ballistic trauma in dependent of ballistic performance of vest and parameters of bullet. The model of human torso was developed with using computer tomography images. Model of human torso includes all important internal organs. The textile layers of ballistic packages were modeled as continuous membranes. By numerical analysis, with using LS-Dyna software optimization of structure of textile body armor was performed in view point of ballistic trauma. When a bullet strikes a fabric, its kinetic energy is absorbed mainly through the deformation of threads, thread movement towards the trajectory of the missile’s formation of the so-called deformation cone, and through the friction phenomenon between warp and weft threads. Due to the huge speed of a bullet which is shot from fire-arms, in the place of impact a fast changing local displacement of threads towards the missile trajectory can be observed, which initiates a tension wave propagating along warp and weft threads, symmetrically in all four directions. The part of energy which is not absorbed by multilayer packet must be dissipated by human body. It causes ballistic trauma, which can be very dangerous and ussualy leads to different hard injures. 28 III Wyjazdowa Sesja Naukowa Doktorantów Politechniki Łódzkiej 22 – 24 kwietnia, 2013; Rogów – Polska BADANIE WPŁYWU METODY DAF NA PRZEBIEG PROCESÓW ROZDZIELANIA SIĘ FAZ W EMULSJACH Doktorant: Daniel Głąbała* Opiekun naukowy: dr hab. inż. Jerzy Sęk, prof. nadzw. PŁ * Katedra Inżynierii Chemicznej Wydział Inżynierii Procesowej i Ochrony Środowiska Politechnika Łódzka e-mail [email protected] Emulsje występujące w środowisku naturalnym dzielą się na dwa rodzaje: emulsja O/W (olej w wodzie) i W/O (woda w oleju). Odgrywają także znaczącą rolę w różnych dziedzinach przemysłu np. kosmetycznym, farmaceutycznym, motoryzacyjnym oraz w produkcji żywności. Do nich należą w znacznej większości emulsje typu O/W. Równocześnie substancje te mają zastosowanie w procesach ochrony środowiska, a dokładnie w utylizacji ścieków przemysłowych i komunalnych oraz uzdatnianiu wody. Flotacja jest procesem stosowanym do rozdziału faz, a zwłaszcza do oddzielenia fazy stałej od fazy ciekłej lub fazy ciekłej od fazy ciekłej. Flotacja stosowana jest do oddzielania tłuszczu, olejów, benzyn i rozpuszczalników organicznych od ścieków. Jeżeli faza rozproszona ma gęstość większą od fazy rozpraszającej, wówczas rozdzielenie faz i wyniesienie fazy rozproszonej na powierzchnię cieczy wymaga wprowadzenia do układu fazowego czynnika wspomagającego, który łącząc się z fazą rozproszoną zmniejsza jego pozorną gęstość do wartości umożliwiającej samoistną flotację. Czynnikiem wspomagającym mogą być np. pęcherzyki powietrza, które powstają podczas rozprężania układu w zbiorniku flotacyjnym i wówczas mówimy o flotacji rozpuszczonym powietrzem (DAF). Wykonane w ramach prezentowanej pracy badania doświadczalne pokazują porównanie pomiędzy wynikami eksperymentów wykonanymi za pomocą metod nefelometrycznych dotyczącymi metody deemulgacji wymuszonej za pomocą pęcherzyków powstałych z powietrza rozpuszczonego oraz procesu samoczynnego rozwarstwiania się faz w emulsjach olejowych. Zaproponowano wykorzystanie urządzenia pomiarowego, które stosowało jedną ze znanych metod nefelometrycznych, tj. turbidymetrię, do pomiarów stężenia oleju po procesie deemulgacji emulsji olejowych. Analizatorem był Turbiscan Lab, urządzenie optyczne umożliwiające charakterystykę rzeczywistego stanu dyspersji i długoterminową analizę zachodzących w niej procesów destabilizacji np. w emulsji, które wykorzystywało rozpraszanie światła. 29 III Wyjazdowa Sesja Naukowa Doktorantów Politechniki Łódzkiej 22 – 24 kwietnia, 2013; Rogów – Polska INVESTIGATION OF DISSOLVED AIR FLOTATION (DAF) METHOD INFLUENCE ON PROCESS OF THE EMULSION PHASES SEPARATION PhD Student: Daniel Głąbała * Supervisor: Jerzy Sęk Ph.D., D.Sc. * Department of Chemical Engineering Faculty of Process and Environmental Engineering Technical University of Lodz, Poland e-mail: [email protected] In the environment emulsions are present mostly in following states: “oil-in-water” and “water-in-oil”. Nowadays emulsions are widely used in the various branches of the industry: cosmetical, pharmaceutical, food production and transport sector. The majority of the mentioned industrial emulsions are considered to be “oil-in-water” type. Moreover emulsions are applied in the processes of the environmental protection, precisely within utilization of the industrial and municipal sewage treatment. A general term that describes phenomenon of emulsions instability is named demulsification. This process foresees flotation of oil droplets that are present in the dispersed phase of emulsion as a result of their separation from the aqueous phase of emulsion. Thus flotation is defined as a process of phases division, in particular separation of the solid phase from the liquid phase or liquid phase from the liquid phase. Usually process of flotation can be intensified due to applying of additional affecting factors e.g. air bubbles. Then this process is called dissolved air flotation (DAF). The purpose of this research work focused on assessment and compartment of the effectiveness of tradition demulsification and demulsification stimulated by air microbubbles (Dissolved Air Flotation). Influence of various surfactant concentrations on demulsifying process was also investigated in the frame of this publication. It was also proposed to use measuring equipment that is applied for one of the widespread nephelometric methods – turbidimetry, because it gives opportunity to define oil concentration after process of the emulsion demulsification. An optical analyzer Turbiscan Lab was used to control characteristics of the current dispersion state and to fulfill long-term analysis of the destabilization processes occurring in the emulsion by means light scattering. The light source is a diode that emits focused light beam in a range closed to the infrared (λ= 880nm). This method gives possibility to measure various physical characteristics, among which are: average size of the particles, hydrodynamic parameters etc. 30 III Wyjazdowa Sesja Naukowa Doktorantów Politechniki Łódzkiej 22 – 24 kwietnia, 2013; Rogów – Polska MODELOWANIE DEGRADACJI BETONU WYWOŁANEJ REAKCJĄ ALKALIA-KRZEMIONKA Doktorant: Witold Grymin* Opiekun naukowy: prof. dr hab. inż. Dariusz Gawin, dr inż. Marcin Koniorczyk Katedra Fizyki Budowli i Materiałów Budowlanych Wydział Budownictwa, Architektury i Inżynierii Środowiska Politechnika Łódzka e-mail: [email protected] Streszczenie: Reakcja alkalia-krzemionka (ASR - ang. alkali-silica reaction) jest przyczyną degradacji właściwości betonu i cech użytkowych konstrukcji betonowych. Wskutek reakcji zachodzącej między reaktywną krzemionką a alkaliami tworzy się w strukturze materiału ekspansywny żel, który, absorbując wodę, zwiększa swoją objętość. Wywiera on dodatkowe ciśnienie na szkielet zaczynu cementowego, powodując dodatkowe naprężenia, a w konsekwencji powstawanie rys. Na przebieg reakcji największy wpływ ma wilgotność i temperatura oraz zawartość alkaliów i reaktywnej krzemionki w materiale. Prezentowany model jest rozszerzeniem istniejącego modelu matematycznego zjawisk cieplno-wilgotnościowych w kompozytach cementowych o reakcję ASR. Model ten bazuje na mechanice wielofazowych ośrodków porowatych. W porach materiału występuje faza ciekła (woda związana fizycznie i woda kapilarna), faza gazowa (mieszanina suchego powietrza i pary wodnej) oraz żel powstający w wyniku reakcji ASR. Równania bilansu masy, pędu oraz energii zapisano w mikroskali, a następnie uśredniono w objętości reprezentatywnej, w wyniku czego otrzymano makroskopowe równania rządzące modelu. Sformułowano związki konstytutywne wykorzystywane do modelowania reakcji w zmiennych warunkach klimatycznych. Wykonana walidacja modelu na podstawie opublikowanych badań doświadczalnych potwierdza poprawność modelu w zmiennych warunkach higro-termicznych. 31 III Wyjazdowa Sesja Naukowa Doktorantów Politechniki Łódzkiej 22 – 24 kwietnia, 2013; Rogów – Polska NUMERICAL MODELLING OF CONCRETE DEGRADATION DUE TO ALKALI-SILICA REACTION PhD Student: Witold Grymin* Supervisor: prof. dr hab. inż. Dariusz Gawin, dr inż. Marcin Koniorczyk Department of Building Physics and Building Materials The Faculty of Civil Engineering, Architecture and Environmental Engineering Technical University of Lodz, Poland e-mail: [email protected] Abstract: Alkali-silica reaction (ASR) causes the degradation of concrete and usability of the structures. It is a chemical reaction between reactive forms of silica and ions present in the alkaline solution. In the conditions of high humidity and high reactive silica and alkali content, an amorphous gel is created. If humidity is sufficiently high, it absorbs water and swells, hence, after filling up the available pore space, it exerts additional pressure on the cement matrix and causes cracks development. The presented model is an extension of the existing mathematical model of coupled hydrothermal phenomena in cementitious materials with the alkali-silica rection. The model is based on the mechanics of multiphase porous media. The air voids are filled with the liquid phase (physically absorbed and capillary water), gas phase (mixture of dry air and water vapour) and the ASR gel. The macroscopic balance equations of mass, enthalpy and linear momentum are obtained from the microlevel by the volume averaging theory. The constitutive relations used during modelling the alkali-silica reaction in variable environment are formulated. The validation of the model by comparison with the experimental results is performed, confirming its correctness in the conditions of variable temperature and relative humidity. 32 III Wyjazdowa Sesja Naukowa Doktorantów Politechniki Łódzkiej 22 – 24 kwietnia, 2013; Rogów – Polska REDUKCJA KWASU STEARYNOWEGO PRZY UŻYCIU WYBRANYCH UKŁADÓW MONO- I BIMETALICZNYCH Doktorant: Aleksandra Jakubowska* Opiekun naukowy: dr hab. inż. Małgorzata Iwona Szynkowska, prof. PŁ * Instytut Chemii Ogólnej i Ekologicznej Wydział Chemiczny Politechnika Łódzka e-mail: [email protected] Streszczenie: Obecnie proces wytwarzania alkoholi tłuszczowych polega na selektywnym, katalitycznym uwodornieniu estrów metylowych odpowiednich kwasów tłuszczowych. Podczas reakcji uwodornienia, zachodzi przemiana grupy karboksylowej do hydroksylowej. Jednocześnie uwodornieniu ulegają wiązania. Duże zapotrzebowanie na alkohole kwasów tłuszczowych spowodowały wzrastającą intensyfikację badań nad syntezami opartymi na kwasach tłuszczowych, jako ich wyjściowych reagentach. Było to powodem podjęcia się próby bezpośredniej katalitycznej redukcji wodorem kwasu stearynowego do alkoholu stearylowego Celem mojej pracy jest opracowanie aktywnego i selektywnego katalizatora w reakcji redukcji kwasu tłuszczowego, optymalizacja procesu oraz zbadanie podstawowych właściwości fizykochemicznych spreparowanych układów katalitycznych. Katalizatory przygotowałam metodą mokrej impregnacji nośnika. Do tej pory zostały spreparowane układy mono-metaliczne o zawartości 5 % wag. metalu- Ru i bimetaliczne o zawartości odpowiednio 5 % - 2 % wag. metalu Ru - Sn osadzone na nośniku w postaci TiO2. Właściwości fizykochemiczne spreparowanych układów określiłam wykorzystując techniki: SEM – EDS, TPR- H2, XRD. Testy aktywności katalitycznej obejmowały reakcję redukcji kwasu stearynowego. Proces prowadzony jest w reaktorze ciśnieniowym (firmy Parr). Reakcja przebiega w temperaturze 230 oC, pod ciśnieniem 45 atm. Produkty reakcji analizowane są na chromatografie gazowym z detektorem FID (firmy Thermo). Uzyskane produkty analizowane są dzięki zastosowaniu kolumny kapilarnej typu Stabiwax-DA (firmy Restek). Badania sfinansowano z projektu KBN: N N 209 435039 33 III Wyjazdowa Sesja Naukowa Doktorantów Politechniki Łódzkiej 22 – 24 kwietnia, 2013; Rogów – Polska REDUCTION OF STEARIC ACID BY USING MONO- AND BIMETALIC CATALYSTS SYSTEMS PhD Student: Aleksandra Jakubowska * Supervisor: dr hab. inż. Małgorzata Iwona Szynkowska, prof. PŁ * Chemistry Department Institute of General and Ecological Chemistry Technical University of Lodz, Poland e-mail:[email protected] Abstract: Currently, fatty alcohols are received through selective catalytic hydrogenation of the corresponding methyl esters of fatty acids. Conversion of carboxyl to hydroxyl groups takes place during the hydrogenation reaction. At this time bond are hydrogenated. Its high importance of fatty alcohols is caused by increasing intensification of research on the syntheses based on fatty acids as the initial reagents. It is reason for the attempt to make directly catalytic reduction with hydrogen of stearic acid to stearyl alcohol. The aim of my work is to develop an active and selective catalyst in reduction of fatty acid, process optimization, and examination of the physicochemical properties of studied catalysts. Catalysts were prepared by wet impregnation of the support. Mono metallic systems contain of 5 % wt. (Ru) and bimetallic are composed of 5 % wt. (Ru) – 2 % wt. (Sn) deposited on a TiO2 support. Physicochemical properties of systems were tested using the techniques: SEM - EDS, TPRH2, XRD. Catalytic activity tests included the reduction reaction of stearic acid. The process was conducted in a pressure reactor (Parr). The reaction took place at 230 °C and the pressure of 45 atm. was used. The reaction products were examined using a gas chromatograph with FID (Thermo). The obtained products were analyzed by using a capillary column Stabiwax-DA (from Restek). The research project was funded by KBN: NN 209 435039 34 III Wyjazdowa Sesja Naukowa Doktorantów Politechniki Łódzkiej 22 – 24 kwietnia, 2013; Rogów – Polska KOMPLEKSY MANGANU Z BIOLIGANDAMI O POTENCJALNYM ZASTOSOWANIU FARMAKOLOGICZNYM Doktorant: Agnieszka Kaczmarek Opiekun naukowy: prof. dr hab. inż. Wojciech Wolf Instytut Chemii Ogólnej i Ekologicznej Politechnika Łódzka, Wydział Chemiczny e-mail: [email protected] Streszczenie: Połączenia kompleksowe metali z bioligandami o potencjalnym zastosowaniu farmakologicznym są mało poznane i stanowią aktualny i interesujący temat badawczy. Wyniki dotychczasowych badań wskazują na celowość pogłębiania wiedzy dotyczącej tych związków, ze szczególnym uwzględnieniem struktur i zastosowania. Prezentowana praca dotyczy syntezy i właściwości nowych heteroligandowych połączeń manganu zawierających bioligandy takie jak: kwas mlekowy, kwas nikotynowy, kwas p-aminobenzoesowy. Wszystkie te ligandy mają zastosowanie głównie w farmakologii, a także w kosmetyce oraz w przemyśle spożywczym. Kwas mlekowy poprawia czynność wątroby, nerek i kosmków jelitowych. Zapobiega nieżytom przewodu pokarmowego oraz stymuluje gospodarkę kwasowo-zasadową organizmu. Kwas paminobenzoesowy (witamina B10) stymuluje florę bakteryjną do produkcji kwasu foliowego. Ponadto zapobiega zaburzeniom płodności, zapewnia zdrowy wygląd skóry i włosów, gdyż koncentruje się w komórkach skóry i chroni przed szkodliwym promieniowaniem UV. Kwas nikotynowy rozszerza naczynia krwionośne skóry, serca i mózgu. Ma działanie przeciwmiażdżycowe, żółciotwórcze i obniżające ciśnienie krwi. Pobudza także wydzielanie soku żołądkowego i poprawia perystaltykę jelit. Dla wydzielonych kompleksów wykonano szereg badań fizyko-chemiczne. Pomiary przewodnictwa w roztworach metanolu (MeOH), dimetylosulfotlenku (DMSO) i dimetyloformamidu (DMF) pozwoliły określić typ elektrolitu w tych rozpuszczalnikach, w oparciu o kryterium podane przez Geary’ego [1]. Rozkłady termiczne kompleksów zostały zbadane w dynamicznej atmosferze tlenowej przy użyciu techniki TG i DTG. Analiza widm absorpcyjnych w podczerwieni dała możliwość uzyskania informacji o sposobie połączenia metalu z ligandami oraz o ewentualnej obecności wody w badanych związkach. Dyfraktogramy proszkowe dostarczyły informacji o stopniu krystaliczności i izostrukturalności zsyntetyzowanych kompleksów. [1] Geary W. J., 1971. The use of conductivity measurements in organic solvents for the characterisation of coordination compounds. Coord. Chem. Rev. 7:81-122. 35 III Wyjazdowa Sesja Naukowa Doktorantów Politechniki Łódzkiej 22 – 24 kwietnia, 2013; Rogów – Polska MANGANESE BIOCOMPLEXES WITH A POTENTIAL PHARMACOLOGICAL APLICATION PhD Student: Agnieszka Kaczmarek Supervisor: prof. dr hab. inż. Wojciech Wolf Institute of General and Inorganic Chemistry The Faculty of Chemistry Technical University of Lodz, Poland e-mail: [email protected] Abstract: The metal complexes with bioligands with a potential pharmacological aplication, are little known and they are interesting objects to investigated. The results of previous studies suggest that desirability of deeper knowledge of these compounds, with particular emphasis on structures and uses. This paper refers synthesis and proprieties of novel compounds of manganese with lactic, nicotinic and p-aminobenzoic acid. All these bioligands are used mainly in pharmacology and also in the cosmetic and food industry. Lactic acid improves liver, kidney and intestinal villi action. It prevents gastroenterolic diseases, and stimulates the organism acidbase system. P-aminobenzoic acid (vitamin B10) stimulates bacterial flora to folic acid production. It prevents also impaired fertility and provides a healthy looking skin and hair by concentrating in the cells and protects against harmful UV rays. Nicotinic acid dilates the blood vessels of the skin, heart and brain. It has an anti-atherosclerotic, bile and blood pressure level lowering. It stimulates the secretion of gastric juice and enhances the motility of the gastrointestinal tract. For the obtained complexes was made different physico-chemical investigations. Conductivity measurement in metanol (MeOH), dimethylosulfoxide (DMSO) and dimethyloformamide (DMF) solution permitted to qualify the type of the electrolyte, based on the criteria given by Geary [1]. Thermal decompositions of synthetized compounds was examined in the dynamic oxygen atmosphere using the TG and DTG technique. The analysis of absorption spectra in the infra-red radiation gave the information about type of the metal-ligand binding and presence of water in complexes. The X-Ray diffraction patterns defined the degree of the crystallinity and isotype of them. [1] Geary W. J., 1971. The use of conductivity measurements in organic solvents for the characterisation of coordination compounds. Coord. Chem. Rev. 7:81-122. 36 III Wyjazdowa Sesja Naukowa Doktorantów Politechniki Łódzkiej 22 – 24 kwietnia, 2013; Rogów – Polska KATALIZATORY CU/CR2O3:AL2O3 WYKORZYSTYWANE W SYNTEZIE METANOLU ORAZ KONWERSJI TLENKU WĘGLA PARĄ WODNĄ Doktorant: Piotr Kaczorowski* Opiekun naukowy: dr hab. inż. Tomasz Maniecki * Instytut chemii Ogólnej i Ekologicznej Wdział Chemiczny Politechnika Łódzka e-mail: [email protected] Streszczenie: Katalizatory miedziowe są powszechnie stosowanymi układami zarówno w syntezie metanolu (MS) jak i konwersji tlenku węgla para wodną (WGS). Komercyjne katalizatory wykorzystywane w MS i WGS są układem trójtlenkowym składającym się z tlenku miedzi (II), tlenku cynku oraz tlenku glinu. Przedstawione poniżej wyniki badań dotyczą katalizatorów miedziowo-chromowo-glinowych. Układy tlenkowe CuO:Cr2O3:Al2O3 przygotowane zostały metodą współstrącenia wykorzystując amoniak. Następnie homogeniczna mieszanina wodorotlenków została poddana procesowi suszenia (T=120oC przez czas 24h) i kalcynacji w atmosferze powietrza (T=400oC w czasie 3,5h). Właściwości fizykochemiczne zostały określone przy użyciu następujących technik badawczych BET, XRD, i TPR-H2. Proces syntezy metanolu przeprowadzono w reaktorze przepływowociśnieniowym (p=3 Mpa) i dwóch temperaturach 250oC i 300oC. Dla reakcji konwersji tlenku węgla parą wodną wykorzystano kwarcowy reaktor przepływowy pod ciśnieniem atmosferycznym w zakresie temperatur 250-400oC. W ww. procesach otrzymane produkty były analizowane metodą chromatografii gazowej GC. Rysunek 1 . Konwersja tlenku węgla parą wodną na układach Cu-Cr-Al . 37 III Wyjazdowa Sesja Naukowa Doktorantów Politechniki Łódzkiej 22 – 24 kwietnia, 2013; Rogów – Polska CATALYSTS CU/CR2O3:AL2O3 USED IN METHANOL SYNTHESIS AND WATER GAS SHIFT REACTIONS PhD Student: Piotr Kaczorowski* Supervisor: dr hab inż Tomasz Maniecki * Institute of General and Ecological Chemistry The Faculty of Chemistry Technical University of Lodz, Poland e-mail:[email protected] Abstract: Copper catalysts are commonly used in Methanol Synthesis (MS) and Water Gas Shift Reaction (WGS). Commercial catalysts applied in industryconsists of copper (II) oxide , zinc oxide and aluminum oxide. We carried out investigations over copper-chromium-aluminum catalytic systems. Catlytic systems CuO:Cr2O3:Al2O3 were prepared by coprecipitation method by ammonia solution. In the next step homogeneus mixture of hydroxides were dried ( for 24h at T=120 oC) and calcined (for 3.5h at 400oC). The physicochemical properties were investigated by BET, XRD, i TPR-H2 techniques. Methanol Synthesis was carried out in hight pressure flow reactor under the pressure of 3 Mpa and at 250 and 300 oC. The Water Gas Shift Reaction was carried out in quarc flow reactor at temperature range 250-400 oC. The products of both reactions were analyzed by Gas Chromatogrphy (GC). Figure 1. The conversion of CO over Cu-Cr-Al catalysts 38 III Wyjazdowa Sesja Naukowa Doktorantów Politechniki Łódzkiej 22 – 24 kwietnia, 2013; Rogów – Polska PROSZKI WĘGLOWE CVD – MOŻLIWOŚCI MECHANICZNEJ MODYFIKACJI Doktorant: Tomasz Kaźmierczak* Opiekun naukowy: prof. dr hab. inż. Piotr Niedzielski * Instytut Inżynierii Materiałowej Wydział Mechaniczny Politechnika Łódzka e-mail: [email protected] Streszczenie: Proszki węglowe wytwarzane metodami plazmowymi CVD stanowią bardzo ciekawy materiał badawczy, wykorzystywany bardzo często jako model powłok diamentopodobnych. Jedną z interesujących metod ich wytwarzania jest hybrydowa technika łącząca zalety plazmy częstotliwości mikrofalowej i radiowej. Przeprowadzone dotychczas badania wskazały, że otrzymywane tą metodą proszki charakteryzują się kształtem kulistym i płatkowym. Ponadto tworzą konglomeraty, których rozmiary sięgają kilkuset mikrometrów. W związku z tym, że rozkład wielkości rozmiarów proszków wytwarzanych metodami plazmochemicznymi jest dość szeroki, podjęto prace nad uzyskiwaniem nanostruktur węglowych za pomocą mielenia kulowego. Badania wykazują, że możliwa jest redukcja pojedynczych ziaren proszku do poziomu kilkudziesięciu nanometrów, co scharakteryzowano z zastosowaniem skaningowego mikroskopu elektronowego SEM. Modyfikacja ta jest w dużej mierze zależna od zastosowanej szybkości obrotowej naczynia, w której dokonywane jest mielenie. Przeprowadzona analiza widm spektroskopii Ramana wykazała, że parametr szybkości wpływa również na skład fazowy proszku, zmieniając stosunek ilości faz sp2/sp3. W pracy przedstawiono również zmianę kąta zwilżania proszku, w zależności od szybkości mielenia. 39 III Wyjazdowa Sesja Naukowa Doktorantów Politechniki Łódzkiej 22 – 24 kwietnia, 2013; Rogów – Polska CARBON CVD POWDERS - POSSIBILITIES OF MECHANICAL MODIFICATION PhD Student: Tomasz Kaźmierczak * Supervisor: prof. dr hab. inż. Piotr Niedzielski * Institute of Materials Science and Engineering The Faculty of Mechanical Engineering Technical University of Lodz, Poland e-mail: [email protected] Abstract: Carbon powders produced by plasma CVD methods are very interesting research material, often used as a model of diamond coatings. One of the interesting methods of their manufacturing is a hybrid technique combining the advantages of microwave and radio frequency plasma. Research carried out so far has indicated that the powders obtained by this method have a spherical and flake-like shape. In addition, they create conglomerates the size of hundreds of micrometers. Because of the fact that the distribution of sizes of the powders produced by plasmochemical methods is very wide, the research on obtaining nanostructures by ball milling was undertaken. Research shows that it is possible to reduce the individual powder particles to the level of several nanometers, which was characterized by scanning electron microscopy (SEM). This modification is largely dependent on the applied rotational speed of the vessel, in which grinding takes place. The analysis of Raman spectra showed that this parameter also affects the phase composition of the powder, changing the ratio of the number of phases sp2/sp3. This work also shows the powder’s contact angle change, depending on the speed of grinding. 40 III Wyjazdowa Sesja Naukowa Doktorantów Politechniki Łódzkiej 22 – 24 kwietnia, 2013; Rogów – Polska HYBRYDOWE POŁĄCZENIE ODLEWÓW ŻELIWNYCH I MINERALNYCH NA ŁOŻA OBRABIAREK Doktorant: Norbert Kępczak* Opiekun naukowy: dr hab. inż. Witold Pawłowski * Instytut Obrabiarek i Technologii Budowy Maszyn Wydział Mechaniczny Politechnika Łódzka e-mail: [email protected] Streszczenie: Światowy przemysł ciągle poszukuje nowych rozwiązań konstrukcyjnych, jak i nowych materiałów, które dzięki swoim właściwościom pozwolą na poprawę jakości wytwarzanych produktów, zmniejszą koszty związane z procesem produkcyjnym, zwiększą elastyczność tego procesu itd. Jedynym z takich materiałów jest odlew mineralny. Odlew mineralny (PC – polymer concrete, polimerobeton) jest to złożony materiał składający się z drobnych ziaren nieorganicznych kruszyw, takich jak bazalt, spodumen, popiół lotny, żwir rzeczny, piasek, kreda itd. połączonych ze sobą żywicą (najczęściej epoksydową). Właściwości wytrzymałościowe odlewu mineralnego są znacznie gorsze niż tradycyjnego odlewu żeliwnego, jednakże właściwości dynamiczne są od 4 do 7 razy lepsze, ze szczególnym naciskiem na logarytmiczny dekrement tłumienia, dlatego praca przewiduje budowę hydrydową elementu korpusu obrabiarki. W miejscach gdzie wytrzymałość musi być duża przewidziano zastosowanie żeliwa, a w miejscach o mniejszej wytrzymałości odlewu mineralnego. Praca składać się będzie z dwóch głównych części. Pierwsza część – teoretyczna – będzie obejmować stworzenie modeli 3D korpusu obrabiarki o różnych udziałach procentowcyh żeliwa oraz odlewu mineralnego, a następnie przeprowadzenie badań numerycznych w celu wybrania optymalnego połączenia, które będzie posiadać najlepsze właściwości. Część druga – eksperymentalna – będzie obejmować wyprodukowanie korpusu wybranego drogą badań numerycznych, zbudowanie stanowiska badawczego oraz przeprowadzenie badań dynamicznych w celu potwierdzenia otrzymanych wyników uzyskanych w części teoretycznej. Dotychczasowe badania przeprowadzone przez różne ośrodki na świecie wykazały, że do tej pory powszechnie stosowane żeliwo może być częściowo, a w przyszłości może nawet całkowicie zastąpione przez nowoczesne materiały konstrukcyjne, jakimi są odlewy mineralne. 41 III Wyjazdowa Sesja Naukowa Doktorantów Politechniki Łódzkiej 22 – 24 kwietnia, 2013; Rogów – Polska HYBRID CONNECTION OF MINERAL AND IRON CASTING ON A BAD OF MACHINE TOOLS PhD Student: Norbert Kępczak* Supervisor: D.Sc. Witold Pawłowski * Institute of Machine Tools and Production Engineering The Faculty of Mechanical Engineering Technical University of Lodz, Poland e-mail: [email protected] Abstract: The global industry is constantly looking for new design solutions and new materials which thanks to its properties may improve the quality of manufacturing products, reduce the costs associated with the manufacturing process, increase the flexibility of this process, etc. One of such materials is mineral cast. Mineral cast (PC – polymer concrete) is a complex material composed of particles of inorganic aggregates, such as basalt, spodumen, fly ash, river gravel, sand, chalk etc connected by resin (usually epoxy resin). The strength properties of mineral cast are much worse than traditional iron cast but the dynamic properties are between 4 to 7 times better, with an emphasis on the logarithmic decrement of damping, so work includes the hybrid construction of the frame element of machine tool. In areas where strength must be provided the construction will be made of cast iron, and in areas with less strength requirements the construction will be made of mineral cast. Doctor’s thesis will consist of two main parts. First part – theoretical – will contain: creation of 3D models of the bed of machine tool with different quantity of mineral and iron cast, conducting numerical research to evaluate optimal connection which has the best properties. Second part – experimental – will contain production of the body chosen by numerical simulations, building a test stand and making dynamical researches to confirm results from the theoretical part. Previous researches carried out by various centers in the world have shown that up to now commonly used cast iron may be partially or even completely replaced by modern construction materials, such as mineral castings in the future. 42 III Wyjazdowa Sesja Naukowa Doktorantów Politechniki Łódzkiej 22 – 24 kwietnia, 2013; Rogów – Polska WYSTĘPOWANIE ICC W UKŁADZIE ROZRODCZYM LOCHY R Kilianczyk1, MDomino2, B Pawlinski2, MGodlewski1, Z Gajewski2, R Zabielski1 1) Department of Animal Physiology, Faculty of Veterinary Medicine, Warsaw University of Life Sciences, Warsaw, Poland; 2)Department of Animal Reproduction, Faculty of Veterinary Medicine, Warsaw University of Life Sciences, Warsaw, Poland. Doktorant: Robert Kiliańczyk Opiekun naukowy: prof. dr hab. Romuald Zabielski Department of Animal Physiology, Faculty of Veterinary Medicine, Warsaw University of Life Sciences, e-mail: [email protected] Streszczenie: Niniejsza praca opisuje obecność śródmiąższowych komórek Cajala (ICC) w jajowodzie i macicy lochy. Śródmiąższowe komórki Cajala są uznawane za rodzaj komórek rozrusznikowych odpowiedzialnych za generowanie i propagowanie fal wolnych w mięśniówce gładkiej, a przez to synchronizowanie aktywności motorcznej jelit. Uważą się, że badanie komórki mogą pełnić podobną funkcję również w innych narządach zaopatrzonych w mięśniówkę gładką. W jajowodzie i macicy lochy wykazaliśmy odecność komórek o morfologii i immunofenotypie bardzo zbliżonym do ICC opisywanch w przewodzie pokarmowym. Wykonaliśmy barwienia histologiczne oraz immunofluorescencyjne utrwalonych skrawków badanych tkanek, które ocenialiśmy w mikroskopie świetlnym oraz konfokalnym. Rutynowe barwienie hematoksylina-eozyna miało na celu wstępną ocenę badanych komórek, a badanie immunofluorescencyjne potwierdzało obecność specyficznych antygenów powierzchniowych (c-kit / CD 117). Ciontea i wsp. opisali morfologię i elektorfizjologię ICC w ciężarnej oraz nieciężarnej macicy ludzkiej. Stwierdzili obecność sieci komórkowej, w której ICC komunikująsię z miocytami, neuronami oraz drobnymi naczyniami. W podobną sieć układały się badane przez nas c-kit pozytywne komórki o gwiazdowatych lub wrzecionowatych ciałach komórkowych zaopatrzonych w długie wypustki. Shafic i wsp. odnaleźli c-kit pozytywne komórki w macicy ludzkiej w warstwie błony śluzowej macicy. W naszych badaniach ICC lokalizowały się pomiędzy miocytami w warstwie mięśniówki gładkiej zarówno jajowodów jak i macicy. Przypuszczamy, że ICC zgromadzone w cieśni jajowodu mogą pełnić rolę „pierwotnego“ rozrósznika mięśniówki gładkiej ukłądu rozrodczego lochy. Jednak precyzyjne określenie roli ICC w układzie rozrodczym wymaga dalszych badań. 43 III Wyjazdowa Sesja Naukowa Doktorantów Politechniki Łódzkiej 22 – 24 kwietnia, 2013; Rogów – Polska DEMONSTRATION OF ICC APPEARANCE IN PORCINE REPRODUCTIVE TRACT R Kilianczyk1, MDomino2, B Pawlinski2, MGodlewski1, Z Gajewski2, R Zabielski1 1) Department of Animal Physiology, Faculty of Veterinary Medicine, Warsaw University of Life Sciences, Warsaw, Poland; 2)Department of Animal Reproduction, Faculty of Veterinary Medicine, Warsaw University of Life Sciences, Warsaw, Poland. PhD Student:: Robert Kiliańczyk PhD Student: prof. dr hab. Romuald Zabielski Department of Animal Physiology, Faculty of Veterinary Medicine, Warsaw University of Life Sciences, e-mail: [email protected] Abstract: We describe here appearance of Interstitial cells of Cajal (ICC) in sows oviduct and uterus. Interstitial cells of Cajal are the pacemaker cells of gut motor activity and have been suspected to play similar function in other smooth muscle organs for discharging slow triggering waves. We found in sows oviduct and uterus cells, which presented the characteristic morphology and immunologic phenotypes similar to the ICC of the gastrointestinal tract. ICC were demonstrated in fixed specimens using histological and immunofluorescent staining, by light and confocal microscopy appropriately. The standard hemotoxylin-eosin staining was used to initial discovered of ICC in porcine uterus and fallopian tube and the immunofluorescent staining was used to confirmed cells specific type of antigens (c-kit / CD 117). Ciontea et al. presented the morphological and electrophysiological evidence for the existence of ICC in human pregnant and non-pregnant myometrium, where have formed a network which contacts smooth muscle cells, nerve cells and capillaries. We were demonstrated in situ in sows oviduct and uterus c-kit positive, starlike or spindle-shaped cells with very long, moniliform processes, where have formed a similar network. Shafic et al. found c-kit positive cells in human uterus but, located apparently in endometrium, not in myometrium . We were demonstrated evaluated cells in smooth muscle layers of oviduct and uterus between myocytes. We speculate that, ICC accumulation in the isthmus might be concerned as the “primary” pacemaker which initiates slow waves in myometrium and oviduct muscle layers. However, more studies are needed to fully elucidate the role and extent of ICC cells in the reproduction tract. 44 III Wyjazdowa Sesja Naukowa Doktorantów Politechniki Łódzkiej 22 – 24 kwietnia, 2013; Rogów – Polska ZAŁOŻENIA TEORETYCZNE RAFINACJI KRZEMU METALURGICZNEGO W METODZIE ODWRÓCENIA KIERUNKU PRZEMIESZCZANIA SIĘ PŁASKIEGO FRONTU KRYSTALIZACJI W WARSTWIE POD OBNIŻONYM CIŚNIENIEM. Doktorant: Jarosław Komorowski Opiekun naukowy: Prof. dr hab. Inż. Piotr Kula Instytut Inżynierii Materiałowej Wydział Mechaniczny Politechnika Łódzka e-mail: [email protected] Streszczenie: W przemyśle elektronicznym oraz fotowoltaicznym niezbędne jest stosowanie elementów wykonanych z materiałów półprzewodnikowych o wymaganej, wysokiej czystości. Na Politechnice Łódzkiej opracowano metodę rafinacji cienkich warstw krzemowych, które charakteryzują się występowaniem obszaru o dużej czystości znajdującego się przy powierzchni warstwy oraz z obszaru zawierającego przypowierzchniowego warstwy, zanieczyszczenia które zostały pochodzące z obszaru zepchniete w okolice powierzchni wysokotopiwego podłoża dzięki przemieszczającemu się płaskiemu frontowi krystalizacji. Według założeń opisywanej metody, odwrócenie kierunku przemieszczania się frontu krystalizacji w warstwie krzemowej następuje w wyniku wytworzenia odpowiedniego gradientu temperatury przy powierzchni roztopionej warstwy krzemowej uzyskanemu dzięki możliwości indywidualnego grzania oporowego dwóch równolegle umieszczonych, jedna nad drugą poziomych, wysokotopliwych prostokatnych grzałek, umożliwiających przetopienie sproszkowanego krzemu metalurgicznego w próżni. Na powierzchni warstwy przetopionego krzemu uzyskuje się większe przechłodzenie niż w miejscu styku warstwy krzemowej z podłożem molibdenowym stanowiącym dolną grzałkę zdolną do przetopienia surowca w wyniku grzania oporowego. Kontrolowane sterowanie szybkością grzania oporowego grzałek i krystalizacji surowca, dodatkowo wspomagane chłodzeniem powierzchni warstwy gazem obojetnym umożliwia uzyskanie dużej wartości przechłodzenia na powierzchni warstwy krzemowej. Odpowiedni gradient temperatury pomiedzy powierzchnią warstwy przetapianej, a powierzchnią podłoża dla przetapianego surowca zapewnia możliwość utrzymywania wysokiej temperatury podłoża podczas krystalizacji rafinowanej warstwy. Przemieszczanie się płaskiego frontu krystalizacji od powierzchni warstwy krzemowej w kierunku podłoża powoduje gromadzenie się zanieczyszczeń przed frontem krystalizacji i „spychanie“ ich w obszar przy powierzchni podłoża wysokotopliwego. Dodatkowo cały proces rafinacji odbywa się w próżni, która dodatkowo wspomaga rafinację warstwy krzemowej. 45 III Wyjazdowa Sesja Naukowa Doktorantów Politechniki Łódzkiej 22 – 24 kwietnia, 2013; Rogów – Polska THE THEORETICAL ASSUMPTIONS REFINING METALLURGICAL GRADE SILICON IN A METHOD FOR REVERSING THE DIRECTION OF THE PLANE FRONT OF CRYSTALLIZATION IN THE LAYER UNDER REDUCED PRESSURE. JPhD student: Jarosław Komorowski Advisor: Prof. dr hab. Inż. Piotr Kua Instytut Inżynierii Materiałowej Wydział Mechaniczny Politechnika Łódzka e-mail: [email protected] In the electronic and photovotaic industry it is necessary to use semiconductors high purity elements. University of Łodź develop method of rafining thin silicon layers, which are characterized by a high purity area located at the top of surface layer and the area containing the impurities which have been pushed in the area of the top of the high fluxionality substrate surface. According to the principles of the described method, a reversal of the direction of movement of the front of crystallization in the layer of silicon occurs as a result produce a suitable temperature gradient at the surface of the molten silicon layer as obtained thanks to two individual parallel high melt heating resistor, with one is above the other and they allow melting of metallurgical grade silicon powder in vacum. On the surface of melted silicon layer it is possible to obtained larger undercooling than on the area of interface silicon substrate layer wchih molibdenum substrate witch it fully function lower molybdenum heater capable of melting the raw material by heating resistance. Controlled heating rate and crystallization resistance heater material, additionally supported by cooling the surface layer of inert gas allows a very high value on the surface layer of supercooled silicon. A suitable temperature gradient between the surface of the molten layer, and the surface of the substrate to melt the raw material and capable of maintaining a high crystallization temperature of the substrate during film refined. The movement of the flat front surface of the crystallization of silicon layers in the direction of the substrate results in the accumulation of dirt in front of the crystallization and the "pushing" them in the area of the surface of the refractory substrate. In addition, the process of refining takes place in a vacuum, which also supports a layer of silicon refining. 46 III Wyjazdowa Sesja Naukowa Doktorantów Politechniki Łódzkiej 22 – 24 kwietnia, 2013; Rogów – Polska BIOKATALITYCZNY ROZDZIAŁ ENANCJOMERÓW Α-IZOPROPYLOSERYNY Doktorant: Bartłomiej Koźniewski* Opiekun naukowy: dr hab. inż. Janina Ewa Kamińska, prof. nadzw. PŁ * Instytut Podstaw Chemii Żywności Wydział Biotechnologii i Nauk o Żywności Politechnika Łódzka e-mail: [email protected] Streszczenie: Niebiałkowe aminokwasy występujące w czynnych biologicznie produktach naturalnych powstają w wyniku enzymatycznej modyfikacji aminokwasów białkowych. Takie nietypowe aminokwasy są substratami niezbędnymi do syntezy nowych leków oraz do badań zależności pomiędzy aktywnością biologiczną, a budową substancji. α-Izopropyloseryna zawierająca dwa łańcuchy boczne – waliny i seryny należy do grupy aminokwasów niestandardowych. Celem naszych badań było opracowanie metody otrzymywania obu enancjomerów pochodnych tego aminokwasu poprzez katalizowany enzymatycznie rozdział formy racemicznej. Syntezę racemicznego estru etylowego N-benzoilo-α-izopropyloseryny (1) przeprowadziliśmy adaptując metodykę opracowaną dla α-metyloseryny [1]. H3C CH3 H3 C O H3C CH3 NH H3C O OH NH2 O EtONa CH3 NH Ester winylowy O EtOH Lipaza O O O OH O H3C CH3 NH O + O O O CH3 O CH3 CH3 NH O O OH O CH3 CH3 1 (R)-2 (S)-1 Substrat 1 poddaliśmy reakcji O-acetylowania estrami winylowymi w obecności lipaz. Spośród ośmiu przetestowanych enzymów wyselekcjonowaliśmy dwa aktywne preparaty, dla których określiliśmy wpływ rodzaju rozpuszczalnika, donora acetylu, stężeń reagentów oraz temperatury na szybkość i enancjoselektywność procesu. Najwyższą enancjoselektywność (E=33) uzyskaliśmy prowadząc O-acetylowanie pochodnej 1 octanem winylu w obecności Lipozyme TL® IM. Przy 53% konwersji otrzymaliśmy substrat 1-(S) o nadmiarze enancjomerycznym 87%, zaś pochodną O-acetylową 2-(R) o nadmiarze enancjomerycznym 82%. Literatura: 1. Koźniewski B., Kamińska J.E. Resolution of α-methylserine derivatives via lipase mediated acetylation, Biotechnol. Food Sci. 2011, 74:3-14 47 III Wyjazdowa Sesja Naukowa Doktorantów Politechniki Łódzkiej 22 – 24 kwietnia, 2013; Rogów – Polska BIOCATALYTIC RESOLUTION OF Α-ISOPROPYLSERINE ENANTIOMERS PhD Student: Bartłomiej Koźniewski* Supervisor: prof. Janina Ewa Kaminska * Institute of General Food Chemistry Faculty of Biotechnology and Food Sciences Lodz University of Technology, Poland e-mail: [email protected] Abstract: Non-protein amino acids, present in biologically active natural products are formed as a result of enzymatic transformation of proteinogenic amino acids. Such unnatural amino acids are essential substrates for the synthesis of new drugs, as well as for the studies of structureactivity relationship. α-Isopropylserine containing side chains of two proteinogenic amino acids – valine and serine – belongs to the group of non-standard amino acids. The aim of our research was to develop a method for both enantiomers preparation via an enzyme catalyzed resolution of the racemic α-isopropylserine derivatives. The synthesis of the racemic N-benzoyl-α-isopropylserine ethyl ester (1) was performed using the method described for α-methylserine [1]. H3C CH3 H3 C O H3C CH3 NH H3C O OH NH2 EtONa CH3 NH O Vinyl ester O EtOH Lipase O O O OH O H3C CH3 NH O + O O O CH3 O CH3 CH3 NH O O OH O CH3 CH3 1 (R)-2 (S)-1 Substrate 1 was subjected to O-acetylation with vinyl esters in the presence of lipases. From eight tested enzymes we have found two active preparations, for which we determined the influence of solvent type, acetyl donor, reagent concentrations and temperature on the reaction rate and enantioselectivity. We found the highest enantioselectivity (E=33) for O-acetylation of derivative 1 with vinyl acetate in the presence of Lipozyme TL® IM. At 53% conversion we obtained the substrate 1-(S) with enantiomeric excess of 87%, and the O-acetyl derivative 2-(R) with enantiomeric excess of 82%. Literature: 1. Koźniewski B., Kamińska J.E. Resolution of α-methylserine derivatives via lipase mediated acetylation, Biotechnol. Food Sci. 2011, 74:3-14 48 III Wyjazdowa Sesja Naukowa Doktorantów Politechniki Łódzkiej 22 – 24 kwietnia, 2013; Rogów – Polska KALIBRACJA MODELU KONSTYTUTYWNEGO DLA GRUTNÓW GRUBOZIARNISTYCH ZA POMOCĄ BADANIA EDOMETRYCZNEGO Doktorant: Marcin Krasiński* Opiekun naukowy: dr hab. inż. Marek Lefik, prof. PŁ * Katedra Geotechniki i Budowli Inżynierskich Wydział Budownictwa Architektury i Inżynierii Środowiska Politechnika Łódzka e-mail: [email protected] Streszczenie: Test edometrycznych jest jednym z podstawowych inżynierskich badań gruntu . Wynikiem testu jest opis mechanicznego zachowania gruntu odpowiadającego określonej ścieżce obciążenia. Większość geotechnicznych podejść projektowych używa jedynie jednej lub maksymalnie kilku wartości parametrów do opisu sztywnościowego zachowania materiału. Wobec tego, iż wartość sztywności gruntu nie jest stała, zależy nieliniowo od wartości naprężenia oraz zależy od historii obciążenia realistyczny opis zachowania gruntu wydaje się być trudny do sformułowania przy pomocy jedynie kilku parametrów. Autor proponuje w zamian podejście oparte na sztucznej sieci neuronowej (SSN) aproksymującej aktualną wartość Modułu Younga E. Do poprawnego działania sieci niezbędne jest jedynie określenie aktualnej wartości panujących naprężeń oraz dwóch parametrów materiałowych: kąta tarcia wewnętrznego φ oraz stopnia zagęszczenia Id. W celu szerokiego inżynierskiego wykorzystania jej możliwości sieć domyślnie aproksymuje zależność sformułowaną przez Duncan’a i in. (1980). Jednakże, co jest główną jej zaletą, może być również kalibrowana jeżeli badanie edometryczne danego gruntu jest dostępne. Kalibracja sieci na podstawie przebiegu badania pozwala „zapisać“ jego cały przebieg w cechach materiału nie ograniczając go do wspomnianych wyżej parametrów. Pre-processing danych doświadczalnych użytych w procesie kalibracji jest wykonywany przez autorski program napisany w obecnie intensywnie rozwijanym języku Visual C #. Program ten umożliwia jednocześnie wygenerowanie biblioteki .dll i włączenie jej do procedury obliczeniowej MES. Autorzy pomyślnie przeprowadzili, dla kilku przykładów gruntów, powyżej opisane obliczenia i uzyskali dobrą zbieżność z wynikami uzyskanymi w doświadczeniu. 49 III Wyjazdowa Sesja Naukowa Doktorantów Politechniki Łódzkiej 22 – 24 kwietnia, 2013; Rogów – Polska CALIBRATION OF CONSTITUIVE MODEL FOR COARSE SANDS USING OEDOMETRIC TEST PhD Student: Marcin Krasiński Supervisor: Prof. Marek Lefik *Department of Geotechnics and Engineering Structures The Faculty of Civil Engineering Technical University of Lodz, Poland e-mail address: [email protected] Abstract: Oedometric test is one of the basic experimental tools widly used for engineering purposes in soil mechanics. It is possible to characterise a mechanical behaviour corresponding to a chosen load path performing this test. Most of geotechnical design approaches take into account only one or two parameters describing soil stiffness. Since the behaviour of soils is strongly nonlinear and depends on load history, it is difficult to describe it correctly using only few oedometric moduli. Author proposes an approach based on Artificial Neural Network (ANN) that accounts for correct value of Young Modulus at any stress state. The ANN is used for calculation and numerical representation of actual value of Young Modulus E for coars sand. The ANN learns firstly stiffness relationship formulated by Duncan at al. (1980). This ANN is then calibrated with available oedometric test results for coars sands. With the trained ANN and knowledge about actual stress value, having only two material parameters: friction angle and density index, it is possible to obtain actual stiffness E. Model of the soil with parameters calculated by calibrated ANN is definitely closer to real soil behaviour. Pre-processing soil test data taken to calibration is done by the authors code written in modern Visual C# language. This program can also produce a library compatible with a FEM code that includes ANN. Some numerical tests of this procedure were successfully performed by the authors. 50 III Wyjazdowa Sesja Naukowa Doktorantów Politechniki Łódzkiej 22 – 24 kwietnia, 2013; Rogów – Polska ANALIZA I MODYFIKACJA TECHNOLOGII TŁOCZENIA UTWIERDZENIA POD ŁOŻYSKO Doktorant: Jakub Krawczyk Opiekun naukowy: Prof. dr hab. inż. Zbigniew Gronostajski Instytut Technologii Maszyn i Automatyzacji Wydział Mechaniczny Politechnika Wrocławska e-mail: [email protected] Streszczenie: Praca dotyczy analizy tłoczenia obudowy, w której ma być umieszczone łożysko. W pracy przedstawiono wyniki badań wytrzymałościowych oraz testów „powiększania otworu“ dla blachy typu DC04. Rezultaty tych badań posłużyły dalej jako dane materiałowe do symulacji numerycznej, a następnie zostały wykorzystane przy weryfikacji modelu MES. Wyniki symulacji numerycznej ujawniły, które obszary są najbardziej narażone na pękanie, a dalsze modyfikacje modelu, takie jak: zmiana geometrii narzędzi, głębokości tłoczenia itp. spowodowały odciążenie tych miejsc poprzez bardziej równomierne rozłożenie odkształceń. Zadanie współfinansowane ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego 51 III Wyjazdowa Sesja Naukowa Doktorantów Politechniki Łódzkiej 22 – 24 kwietnia, 2013; Rogów – Polska ANALYSIS AND MODYFICATION OF STAMPING TECHNOLOGY OF THE BEARING CASE PhD Student: Jakub Krawczyk Supervisor: Prof. dr hab. inż. Zbigniew Gronostajski Institute of Production Engineering and Automation The Faculty of Mechanics Wrocław University of Technology e-mail: [email protected] Abstract: The work concerns the analysis of stamping technology of the bearing housing. This paper presents the results of the tensile and “hole expansion” tests for a DC04 steel. The effects of this studies were used as material data for the numerical simulation and then were used to verify the FE model. The results of numerical simulation reveal which areas are most vulnerable to cracking, and further modifications to the FE model, such as a change of the tools geometry, depth of stamping, etc. resulted in relief of those areas, by more uniform distribution of deformation. Project is co-financed by the European Union as part of the European Social Fund 52 III Wyjazdowa Sesja Naukowa Doktorantów Politechniki Łódzkiej 22 – 24 kwietnia, 2013; Rogów – Polska PRZYCZEPNOŚĆ POWŁOKI HYBRYDOWEJ TIO2+HAP NA STOPIE TYTANU TI6AL7NB WYTWARZANEJ METODĄ ZOL ŻEL Doktorant: Daniel Kucharski* Opiekun naukowy: dr inż. Bożena Pietrzyk * Instytut Inżynierii Materiałowej Wydział Mechaniczny Politechnika Łódzka e-mail:[email protected] Streszczenie: Streszczenie opisuje tematykę związaną z wytwarzaniem powłok ceramicznych na podłożu stopu tytanu Ti6Al7Nb z przeznaczeniem w medycynie. Hydroksyapatyt (HAp) w postaci cienkiej powłoki jest materiałem szeroko stosowanym przy produkcji implantów długookresowych. Jego zadaniem jest poprawa biokompatybilności, osteointegracji i bioaktywności pomiędzy implantem, a otaczającą go kością. Takie zastosowania HAp zawdzięcza chemicznemu i biologicznemu podobieństwu do kości, czego konsekwencją jest wytworzenie kierunkowego połączenia implantu z kością. Problemem jaki stawia hydrokyapatyt podzczas stosowania go jako powłoki na stopie metalu jest jego słaba przyczepność do podłoża, która dodatkowo maleje wraz z upływem czasu. Niska przyczepność pomiędzy podłożem, a powłoką wynika z dużych różnic w wartościach modułu Younga i współczynnika rozszerzalności cieplnej tych materiałów. Dla porównania moduł E dla HAp wynosi ok. 10GPa, a dla stopu Ti6Al7Nb 110 GPa. Uzyskanie w tym samym czasie odpowiednich właściwości bioaktywnych i mechanicznych hydroksyapatytu na podłożu metalowym, może być osiągnięte poprzez zastosowanie powłoki hybrydowej. Powłoka taka składała się z tlenkowej warstwy przejściowej i zewnętrznej HAp. Zastosowanie dwutlenek tytanu TiO2 jako warstwy przejsciowej ma na celu zwiększenie przyczepność powłoki bioaktywnejoraz dodatkowo może działać jako bariera dyfuzyjna zabezpieczająca przed korozją podłoże stopu Ti6Al7Nb. Technika, która posłużyła do wytworzenia powłok hybrydowych TiO2 + HAp z przeznaczeniem na biomateriały jest metoda zol – żel. Powłoki wytwarzane ta metodą charakteryzują się małą grubością, wysoką jednorodnością, dobrymi właściwościami mechanicznymi i chemiczną stabilnością. Sama metoda jest prosta, szybka, tania i charakteryzuje się niską temperaturą procesu . Zastosowanie stopu Ti6Al7Nb pod powłoki hybrydowe zostało podyktowane tym, iż tytan i jego stopy charakteryzują się wysoką biokompatybilnością i dobrą odpornością korozyjną w środowisku płynów ustrojowych. 53 III Wyjazdowa Sesja Naukowa Doktorantów Politechniki Łódzkiej 22 – 24 kwietnia, 2013; Rogów – Polska ADHESION OF HYBRID LAYER TIO2 + HAP ON TI6AL7NB TITANIUM ALLOY PRODUCED BY SOL GEL TECHNIQUE PhD Student: Daniel Kucharski Supervisor: BozenaPietrzyk Ph.D. *Institute of Materials Science and Engineering. The Faculty of Mechanical Engineering Lodz University of Technology, Poland e-mail:[email protected] Abstract: Subject of abstract describes the production ofceramic coatings on titanium alloy Ti6Al7Nb with used in medical application. Hydroxyapatite(HAp) as a thin coatingis a materialwidely usedin the production oflongtermimplants. It shows good biocompatibility and bioactivity betweenimplant and hard tissue.HAp coatings is due to the chemical and biological similarity to hard tissues, and its consequent direct bonding to host bones. Problem of HAp coatingsare poor adhesion to substrate, which additionally decreases with time. Poor adhesion of hydroxyapatite come from largedifferences in modulus of elasticity and thermal expansion coefficient, for examplethe modulus of elasticityofHApis 10 GPa and Ti6Al7Nb is 110 GPa. Obtainingbothgoodmechanicalproperties and bioactivity onthemetal substratecan be achieved by hybrid coating.Such a coating consists of titanium dioxide inside and hydroxyapatite outside. TiO2 as a buffer layer increases adhesion of bioactive coating and work as corrosion protection for titanium alloy Ti6Al7Nb. Hybrid coating was produced by sol – gel technique. Coatings obtained by sol – gel technique are characterized lowthickness,highhomogeneity, good mechanical propertiesand chemicalstability.The method itselfis simple, fast,cheap andcharacterized a lowtemperature ofprocess. Choice of the titanium alloy Ti6Al7Nb under hybrid coatings was dictated by the fact that titanium and its alloys are characterized by high biocompatibility and good corrosion resistance in an environment of bodily fluids. 54 III Wyjazdowa Sesja Naukowa Doktorantów Politechniki Łódzkiej 22 – 24 kwietnia, 2013; Rogów – Polska ZASTOSOWANIE POMIARU RESPIROMETRYCZNEGO DO OCENY TOKSYCZNOŚCI WYBRANYCH LEKÓW DLA OSADU CZYNEGO KONWENCJONALNEGO I GRANULOWANEGO Doktorant: Jakub Kuśmierczak Opiekun naukowy: Prof. dr hab. Wojciech Wolf Instytut Chemii Ogólnej i Ekologicznej Wydział Chemiczny Politechnika Łódzka e-mail: [email protected] Streszczenie: Substancje toksyczne zawarte w ściekach dopływających do komunalnej oczyszczalni mogą zaburzać jej pracę poprzez hamowanie aktywności biologicznej osadu czynnego. Sytuacji takiej można uniknąć, jeżeli odpowiednio wcześnie podjęte zostaną działania ochronne, polegające na monitorowaniu toksyczności dopływających ścieków. Najpopularniejszą metodą oceny toksyczności ścieków w biologicznych oczyszczalniach jest Biochemiczne Zapotrzebowanie Tlenu (BZT). BZT jest miarą ilości tlenu zużywanego do rozkładu substancji organicznych przez mikroorganizmy tlenowe w próbce ścieków. Oznaczenie krótkoterminowego BZT umożliwia respirometria, która polega na pomiarze i interpretacji szybkości poboru tlenu (Oxygen Uptake Rate - OUR) przez osadu czynny. Szybkość poboru tlenu określa się na podstawie respirogramu, czyli profilu stężenia rozpuszczonego tlenu wynikającego z funkcji metabolicznych bakterii w trakcie procesu biodegradacji. Ilość pobranego tlenu określa się poprzez całkowanie profilu OUR. Toksyczne zanieczyszczenia mogą zmniejszyć zdolność osadu do biodegradacji, co można określić z pola pod respirogramem w odniesieniu do pomiaru kontrolnego. Ocena toksyczności dla osadu konwencjonalnego i granulowanego (~2g MLSS/L) została wykonana z użyciem soli sodowych diklofenaku i ibuprofenu (5 mg/L). Substratami odniesienia były: ściek syntetyczny i octan sodu (ChZT odpowiednio 0,5 g O2/L i 0,4 g O2/L). Na podstawie uzyskanych wyników stwierdzono, że badane substancje przy zastosowanym stężeniu nie hamują w znaczącym stopniu wydajności oczyszczania. Potwierdzone to zostało redukcją substratów odniesienia (~ 65%), ilością tlenu wyznaczonego z respirogramu (~ 40 mg O2/g MLSS) i minimalnym zmniejszeniem wartości SOURmax dla obu rodzajów osadów. Stopień usunięcie farmaceutyków podczas badania zawierał się w zakresie 10 - 30%, co można przypisać zarówno procesom biotransformacji jak i biosorpcji. 55 III Wyjazdowa Sesja Naukowa Doktorantów Politechniki Łódzkiej 22 – 24 kwietnia, 2013; Rogów – Polska APPLICATION OF RESPIROMETRIC TEST FOR THE TOXICITY ASSESSMENT OF CHOSEN DRUGS TO ACTIVATED CONVENTIONAL AND GRANULAR SLUDGE PhD Student: Jakub Kuśmierczak Supervisor: Prof. Wojciech Wolf Institute of General and Ecological Chemistry The Faculty of Chemistry Technical University of Lodz, Poland e-mail:[email protected] Abstract: Toxicants in municipal sewage treatment plant influent wastewater may inhibit the biological activity of the activated sludge and cause treatment plant process upsets. Such process upsets may be avoided if influent wastewater is monitored for toxicity and protective actions are taken when toxicity is detected. The most common method that is used for assessing wastewater toxicity to biological treatment systems is Biochemical Oxygen Demand (BOD). BOD is a measure for the quantity of oxygen required to decompose the organic matter by aerobic micro-organisms in a sample of water. Short-term BOD can be determined via respirometry which deals with the measurement and interpretation of the oxygen uptake rate (OUR) by activated sludge. The oxygen uptake rate is derived from the respirogram, which is the dissolved oxygen profile resulting from the metabolic functions of bacteria during the biodegradation process. The integral of the OUR profile is a measure of BODst. The degradation capacity of the sludge can be lost due to the toxicity and it affects the area of the respirogram (referring the BODst). The toxicity assessment for conventional and granular sludge (~2g MLSS/L) was done by using diclofenac and ibuprofen sodium salts (5 mg/L). Synthetic wastewater and sodium acetate was used as a reference substrates - COD 0,5 and 0,4 g O2/L respectively. Results have indicated that the tested substances did not exert any significant inhibitory effect on the treatment performance of the activated sludge at the applied concentration. It was confirmed by reduction of reference substrates (~65%), quantity of oxygen determined from the OUR profile (~40 mg O2/g MLSS) and minimum reduction of SOURmax values for both types of sludges. Pharmaceutical removal during the test was in the range of 10 – 30% what can be attributed to both biotransformation and biosorption processes. 56 III Wyjazdowa Sesja Naukowa Doktorantów Politechniki Łódzkiej 22 – 24 kwietnia, 2013; Rogów – Polska DEGRADACJA POJĘCIA LOFTU NA PRZYKŁADZIE WSPÓŁCZESNYCH POLSKICH REALIZACJI Doktorant: Joanna Kuydowicz Opiekun naukowy: dr hab. inż. arch. Joanna Olenderek, prof. PŁ Instytut Architektury i Urbanistyki Wydział Budownictwa, Architektury i Inżynierii Środowiska Politechnika Łódzka e-mail: [email protected] Streszczenie: W ostatnich latach w Polsce coraz częściej można obserwować rewitalizacje obiektów poprzemysłowych, które zostały opuszczone w wyniku intensywnych zmian gospodarczych. Jednym ze sposobów zagospodarowania jest przeznaczenie ich na lofty. Obecnie istnieje duże zainteresowanie mieszkaniami w obiektach poprzemysłowych, jednak pojęcie loftu ulega komercjalizacji i jest używane w błednym znaczeniu. Problemem jest nadużywanie nazwy "loft", jak i jakość przeprowadzanych rewitalizacji obiektów pofabrycznych. 57 III Wyjazdowa Sesja Naukowa Doktorantów Politechniki Łódzkiej 22 – 24 kwietnia, 2013; Rogów – Polska DEGRADATION OF THE CONCEPT OF LOFT BASED ON CONTEMPORARY POLISH EXAMPLES PhD Student: Joanna Kuydowicz* Supervisor: dr hab. inż. arch. Joanna Olenderek, prof. PŁ Institute of Architecture and Urban Planning The Faculty of Civil Engineering, Architecture and Environmental Engineering Technical University of Lodz, Poland e-mail: [email protected] Abstract: Revitalization of post-industrial architecture has become popular in Poland in recent years, especially as a new way to create living environment. Due to economical or political changes, factories and other industrial building were abandoned and left without any new use. Nowadays, the idea of a loft is often commercialized and used in a wrong way. The question is how a word "loft" should be used and, more generally, how post-industrial buildings should be revitalized. 58 III Wyjazdowa Sesja Naukowa Doktorantów Politechniki Łódzkiej 22 – 24 kwietnia, 2013; Rogów – Polska METODY WYKRYWANIA OBIEKTÓW NA OBRAZACH Doktorant: Jagoda Lazarek* Opiekun naukowy: prof. dr hab. inż. Piotr Szczepaniak * Instytut Informatyki Wydział Fizyki Technicznej, Informatyki i Matematyki Stosowanej Politechnika Łódzka e-mail: [email protected] Streszczenie: Wykrywanie istotnych semantycznie obiektów na obrazach jest bardzo ważnym etapem w procesie analizy obrazu. Określenie fragmentów obrazu zawierających poszukiwane obiekty pozwala na zmniejszenie ilości danych, które są analizowane w kolejnych etapach – wpływa to na efektywność procesu przetwarzania. Istnieje wiele metod umożliwiających wykrywanie obiektów, a następnie ich klasyfikację. Wybór odpowiedniej metody uzależniony jest od typu rozwiązywanego problemu. Podczas prezentacji omówione zostaną m.in. filtr Sobela, metoda rozrostu regionów, sieci neuronowe. 59 III Wyjazdowa Sesja Naukowa Doktorantów Politechniki Łódzkiej 22 – 24 kwietnia, 2013; Rogów – Polska METHODS OF OBJECTS DETECTION IN IMAGES PhD Student: Jagoda Lazarek* Supervisor: Piotr Szczepaniak, PhD, Dsc, Full Professor * Institute of Information Technology The Faculty of Technical Physics, Information Technology and Applied Mathematics Technical University of Lodz, Poland e-mail: [email protected] Abstract: Detection of semantically significant objects in images is an important step in image analysis. It is important to find the areas of the image, where such elements potentially exist. Preprocessing only a part of image gives the possibility to improve efficiency of image processing. There are a lot of methods of object detection and object recognition. Choosing the right method depends on the type of problem that has to be solved. During presentation some of methods will be presented – i.a. Sobel filter, method of growing regions, neural networks. 60 III Wyjazdowa Sesja Naukowa Doktorantów Politechniki Łódzkiej 22 – 24 kwietnia, 2013; Rogów – Polska OPTYCZNE ROZPOZNAWANIEZNAKÓW Z UŻYCIEM TECHNIK SZTUCZNEJINTELIGENCJI Doktorant: Adam Musiał Opiekun naukowy wskazanego tematu:prof. dr hab. inż. Piotr Szczepaniak J.M. Prorektor ds. rozwoju Uczelni Opiekun naukowy na studiach doktoranckich: prof. dr hab. inż. Włodzimierz Jemec Nazwa jednostki naukowej: Instytut Informatyki Nazwa wydziału: Wydział Fizyki Technicznej, Informatyki i Matematyki Stosowanej Nazwa uczelni: Politechnika Łódzka e-mail:[email protected] Streszczenie: Celem prezentacji jest krótkie ukazanie moich wyników badań przeprowadzonych podczas przygotowywania pracy magisterskiej na Wydziale Fizyki Technicznej, Informatyki i Matematyki Stosowanej Politechniki Łódzkiej. Uznałem, że wyniki te oraz w szczególności przygotowane metody będą warte ukazania Gronu Naukowemu, ponieważ podczas realizacji tej pracy magisterskiej nie tylko przygotowano kompleksowy działający system, lecz także dokonywano optymalizacji różnych warstw aplikacji. Praca magisterska wymagała przede wszystkim przygotowania działającego systemu OCR z wykorzystaniem technik sztucznej inteligencji.System ten musiał być w stanie na podstawie wczytanego obrazu z szeryfowym podzielnym tekstem podać łańcuch znaków, stanowiący komputerową reprezentację tegoż właśnie tekstu. W tym celu skorzystano m.in. z transformaty Fouriera oraz próbowano zastosować różne wersje klasyfikatorów. Bardzo ważnym punktem stało się dopracowywanie m.in. własnych algorytmów graficznych, optymalizujących obraz wejściowy oraz zwiększanie zdolności uogólniania systemu. Swoistą ciekawostką są najtrudniejsze przykłady obrazów, które z sukcesem poddano rozpoznawaniu. Obrazy te zostały potraktowane również jako wyniki badań, gdyż reprezentują jakość i zdolność algorytmu do radzenia sobie z różnymi rodzajami zaszumień obrazu oraz układu tekstu. Warto zwrócić uwagę, że dla wszystkich przykładowych obrazów poprawność przetwarzania własnym algorytmem wyniosła 100% i to nawet wtedy, gdy wybrane komercyjne rozwiązania ukazywały istotne błędy rozpoznawania (powody tego zostaną przedstawione). W toku prezentacji ukazane zostaną m.in.: cel badań, ogólne umiejscowienie systemu OCR względem systemem rozpoznawania wzorców, szczegółowe ukazanie kolejnych warstw systemu z uwzględnieniem innowacyjnych momentów algorytmu, ukazanie przykładowych obrazów rozpoznanych przez algorytm ze 100% poprawnością oraz dalsze kierunki rozwoju. 61 III Wyjazdowa Sesja Naukowa Doktorantów Politechniki Łódzkiej 22 – 24 kwietnia, 2013; Rogów – Polska OPTICAL CHARACTER RECOGNITION USING ARTIFICIAL INTELLIGENCE TECHNOLOGIES PhD Student: Adam Musiał Supervisor of shown research: Prof. Peter Szczepaniak, Ph.D., Eng. H.M.Vice-RectorforUniversity Development Supervisior of Ph.D. studies: Prof. Volodymyr Yemyets, Ph.D., Eng. Department: Institute of Technology The Faculty of Technical Physics, Information Technology and Applied Mathematics Łódź University of Technology, Poland (Technical University of Łódź, Poland ) e-mail:[email protected] Abstract: The aim of the presentation is to show my scientific research achievements, which were made during the creation of my master’s thesis at The Faculty of Technical Physics, Information Technology and Applied Mathematics at Łódź University of Technology. In my opinion those achievements are remarkable enough to be shown to the Scientific World. Not only a working system was created, but it was also optimized in many ways. During that research a complete OCR system which uses Artificial Intelligence technologies was created. It was able to convert images with serif letters into computer text strings. To do so the Fourier Transform and various classifiers were used.Another important achievementswere for example my own graphics algorithms which were optimizing the input images. Interesting things are the example images with 100% recognition accuracy ratios. They will be treated as an additional research result, because they show how good the system is in terms of eneralisation and anti-noise algorithms.Another nice feature is that some example images were recognised with 100% accuracy when using my system and in the same time they were recognized with the lower accuracy when using some of paid systems (those reasons will be shown during the presentation). During the main presentation I will describe the following aspects: general overview, comparison of the OCR system with classic pattern recognition algorithm, detailed presentation of the most important system components including achieved innovations, presentation of example images with 100% recognition accuracy, short presentation of development potentialities. 62 III Wyjazdowa Sesja Naukowa Doktorantów Politechniki Łódzkiej 22 – 24 kwietnia, 2013; Rogów – Polska OPTYMALIZACJA NIEDESTRUKTYWNEGO BADANIA USZKODZEŃ Z UŻYCIEM METOD SOFT COMPUTINGU Doktorant: Adam Musiał Opiekun naukowy: prof. dr hab. inż. Włodzimierz Jemec Nazwa jednostki naukowej: Instytut Informatyki Nazwa wydziału: Wydział Fizyki Technicznej, Informatyki i Matematyki Stosowanej Nazwa uczelni: Politechnika Łódzka e-mail: [email protected] Streszczenie: Przygotowany plakat ukazuje kolejną formę optymalizacji niedestruktywnych metod wykrywania uszkodzeń. Opisane wyniki zostały uzyskane podczas zajęć z przedmiotu Obliczenia inteligentne na Wydziale Fizyki Technicznej, Informatyki i Matematyki Stosowanej. Jedną z najbardziej obiecujących metod są niedestruktywne systemy detekcji uszkodzeń polegające na sygnałach pomiarowych. Systemy te zdolne są klasyfikować uszkodzenia poprzez analizę otrzymanych sygnałów z odbiorników. Ukazane badania korzystają ze zdobyczy sztucznej inteligencji oraz algorytmów genetycznych jako głównych innowacji – te ostatnie stanowią podstawę opisywanej optymalizacji. Co więcej, elementy logiki rozmytej zostały użyte, aby opisywać jakość każdego z rozwiązań. Ogólna metoda propagowana w cytowanych źródłach pozwala na klasyfikację zniszczeń z użyciem czterech aktywnych sensorów PZT, z których jeden z nich transmituje sygnał, a kolejne trzy odbiorniki rejestrują zastane przebiegi. W moim rozwiązaniu zastosowano trzy znaczące innowacje: pierwszą innowacją jest użycie sieci neuronowej ze zdolnością do dynamicznej kreacji struktury [klasyfikacja danych]; drugą innowacją jest użycie algorytmu genetycznego do celów znalezienia zarówno najlepszej konfiguracji architektury sieci neuronowej, jak również najbardziej optymalnego układu odbiorników [optymalizacja]; trzecią innowacją jest użycie elementów logiki rozmytej, żeby móc opisywać jakość każdego z rozwiązać z użyciem zmiennych lingwistycznych i operatorów lingwistycznych. Podsumowując, nie tylko sam klasyfikator jest optymalizowany, lecz również sposób dokonywania pomiaru. Co więcej, wszystkie wymagania mogą być zapisane poprzez wyrażenia zrozumiałe dla człowieka z użyciem wyrażeń lingwistycznych. 63 III Wyjazdowa Sesja Naukowa Doktorantów Politechniki Łódzkiej 22 – 24 kwietnia, 2013; Rogów – Polska OPTIMISATION OF NON-DESTRUCTIVE DAMAGE DETECTION USING SOFT COMPUTING TECHNOLOGIES PhD Student: Adam Musiał Supervisor: Prof. Volodymyr Yemyets, Ph.D., Eng. Department: Institute of Technology The Faculty of Technical Physics, Information Technology and Applied Mathematics ŁÓDŹ UNIVERSITY OF TECHNOLOGY, POLAND (Technical University of Łódź, Poland ) e-mail: [email protected] Abstract: The Prepared poster shows another optimisation of a non-destructive damage detection system. The mentioned results were obtained during the classes of Soft Computing at Łódź University of Technology. One of the most promising methods are the non-destructive damage detection systems based on signals measurements. They are able to classify damages by analysis of received signals from transmitter. Presented research includes Artificial Intelligence and Genetic Algorithms as the main innovation. Especially the latter is the main thing of optimisation. Moreover, the elements of Fuzzy Logic were used to describe the quality of each solution. General method found in cited references is able to classify damages using four active PZT sensors. One of them is transmitting signals and three others are obtaining measured results. There are three points of innovation in my solution: • first point is to use the Feedforward Neural Network with the ability of dynamic structure creation [data classification]; • second point is to use the Genetic Algorithm for the purpose of finding both: the best Artificial Neural Network architecture configuration and the most optimal receivers placement coordinates [optimisation]; • third point is to use elements of Fuzzy Logic to describe the quality of each solution using linguistic variables and linguistic operators [quality description]. Summing up, not only the classifier is being optimised, but also the measurement parameters optimisation is being proceeded. Moreover, all requirements may be written in human-understandable form using linguistic expressions. 64 III Wyjazdowa Sesja Naukowa Doktorantów Politechniki Łódzkiej 22 – 24 kwietnia, 2013; Rogów – Polska WŁAŚCIWOŚCI FIZYKOCHEMICZNE I KATALITYCZNE DITLENKU TYTANU PO AKTYWOWANIU W H2 I O2 Doktorant: Justyna Nadajczyk* Opiekun naukowy: dr hab. inż. Ireneusz Kocemba * Instytut Chemii Ogólnej i Ekologicznej Wydział Chemiczny Politechnika Łódzka e-mail: [email protected] Streszczenie: TiO2 należy do najważniejszych i heterogenicznej. Należy do najczęściej półprzewodników typu badanych tlenków n i posiada w katalizie kilka struktur krystalograficznych. Wykorzystywany jest jako katalizator, nośnik faz metalicznych lub jako dodatek w złożonych układach katalitycznych [1,2]. Do czynników determinujących jego właściwości można zaliczyć rodzaj stosowanej obróbki wstępnej. W zależności od atmosfery i temperatury obróbki mogą ulegać zmianie jego właściwości fizykochemiczne, co w znaczący sposób może odziaływać na aktywność katalityczną. Celem pracy było zbadanie wpływu warunków obróbki wstepnej na wałaściwości fizykochemiczne i katalityczne TiO2 w reakcji utleniania CO. Przed pomiarami aktywności próbki były wygrzewane w atmosferze utleniającej i redukującej w różnych temepraturach. W celu scharakteryzowania właściwości TiO2 użyto następujących technik badawczych: XRD, SEM, TPR-H2, pomiary chemisorpcyjne. W badaniach wykorzystano TiO2 P-25 Degussa o powierzchni właściwej 50 m2/g i czystości 99,5%. Składa się on z anatazu i rutylu w stosunku wagowym 70/30. Do pomiarów aktywności katalitycznej zastosowano metodę TPSR (temperaturowoprogramowana reakcja powierzchniowa). Pomiary prowadzono w zakresie 25-350oC. Mieszanina gazowa zawierała 0,5% obj. CO w powietrzu. Stężenie CO2 za reaktorem analizowano za pomocą analizatora gazowego z detektorem IR. Z otrzymanych rezultatów wynika, że rodzaj obróbki wstępnej ma wpływ na właściwości zarówno fizykochemiczne, jak i katalityczne badanego tlenku.. Stwierdzono, że obróbka wstępna w wodorze zdecydowanie bardziej promuje aktywność katalityczną TiO2 w badanej reakcji, niż obróbka w atmosferze utleniającej. Literatura: [1] A.L. Linsebigler, G.Lu, J.T. Lates, Chem. Rev., 95 (1995) 735-758 [2] V. Idakiev, T. Tabakova, Z.-Y. Yuan, B.-L. Su. Appl. Catal. A, 270 (2004) 135-141 Praca finansowa z grantu: G7613/B/H03/2011 65 III Wyjazdowa Sesja Naukowa Doktorantów Politechniki Łódzkiej 22 – 24 kwietnia, 2013; Rogów – Polska THE PROPERTIES AND CATALYTIC ACTIVITY OF TITANIUM DIOXIDE AFTER PRETREATMENT IN H2 AND O2 PhD student: Justyna Nadajczyk* Supervisor: dr hab. inż. Ireneusz Kocemba * Institute of General and Ecological Chemistry Chemical Department Technical University of Lodz, Poland e-mail: [email protected] Abstract: TiO2 is one of the most important and intensively studied oxide in the catalytic area. It is ntype semiconductor with several crystal structures. It is used as a stabilizer of the metallic phase, an additive or as a textural promoter [1-2]. One of the key factors affecting its physicochemical properties are the pretreatment conditions. Depending on the kind of atmosphere and temperature the properties of TiO2 such as: phase composition, surface area or sorption capacity can be modificated which finally influences its catalytic activity. The aim of work was to study the influence of pretreatment conditions on properties and catalytic activity of TiO2. The samples were pretreated under reduction and oxidation atmospheres at various temperatures and their effect on catalytic activity in CO oxidation was investigated. The properties of TiO2 were studied using the following techniques: XRD, SEM, TPR, TPO, O2 and CO chemisorption. In all experiemnts TiO2 P-25 Degussa was used. It is a commercial powder with the surface area of 50 m2 /g and purity > 99,5%. It is composed of anatase and rutile in the weight ratio 70/30. The temperature-programmed surface reaction (TPSR) method was used to measure catalytic activity in the range 25-350oC. The reacting mixture was CO/air (0.5 vol.% CO, 99.5 vol.% air) with a total flow rate of 50 ml/min. The concentration of carbon monoxide behind the reactor was monitored on-line by CO2 Infrared Gas Analyzer. The results show that the kind of pretreatment has a influence on physicochemical and catalytic properties of TiO2. It was claimed that annealing in H2 much more activates TiO2 in CO oxidation than in oxygen atmosphere. Literature: [1] A.L. Linsebigler, G.Lu, J.T. Lates, Chem. Rev., 95 (1995) 735-758 [2] V. Idakiev, T. Tabakova, Z.-Y. Yuan, B.-L. Su. Appl. Catal. A, 270 (2004) 135-141 This work was supported by Grant: 7613/B/H03/2011 66 III Wyjazdowa Sesja Naukowa Doktorantów Politechniki Łódzkiej 22 – 24 kwietnia, 2013; Rogów – Polska NISKOTARCIOWE NANOKOMPOZYTOWE POWLOKI NA BAZIE MOS2 ORAZ AMORFICZNEGO WĘGLA Doktorant: Piotr Nolbrzak Opiekun naukowy: Prof. dr hab. Bogdan Wendler Instytut Inżynierii Materiałowej Wydział Mechaniczny Politechnika Łódzka e-mail: [email protected] Streszczenie: Niskotarciowe, nanokompozytowe powłoki typu MoS2(Ti,W) oraz nc-MeC/a-C(:H) (gdzie Me oznacza metal przejściowy Cr, Ti lub W) zostały opracowane w celu zwiększenie żywotności oraz niezawodności par ciernych występujących w elementach silników, elementów maszyn i urządzeń, zwłaszcza w zastosowaniach dla przemysłu lotniczego, samochodowego oraz maszynowego. Powłoki na bazie węgla nc-MeC/a-C(:H) zawierają nanokrystality węglików wymienionych metali przejściowych w osnowie uwodornionego lub nieuwodornionego amorficznego węgla. Powłoki MoS2(Ti, W) w swojej strukturze zawierają wydzielenia tytanu oraz wolframu w osnowie dwusiarczku molibdenu. Wszystkie wymienione powłoki osadzane były metodą rozpylania magnetronowego z użyciem czystych targetów metalicznych, węglowych oraz ze spieku dwusiarczku molibdenu z dodatkiem tytanu w atmosferach roboczych z czystego Ar bądź mieszaniny Ar + H2. Przedstawione powłoki charakteryzują się bardzo dobrymi właściwościami tribologicznymi tj. niskimi współczynnikami tarcia w zakresie 0,1 ÷0,03 oraz wysoką odpornością na zużycie o charakterze tarcia. Dzięki samosmarownym wlaściwością powłok MoS2(Ti,W) oraz nc-MeC/aC (H) staje się możliwe ograniczenie a nawet zrezygnowanie z konwencjonalnych środków smarujących. Dzięki temu koszty eksploatacyjne urządzeń oraz negatywny wpływ na środowisko ulegają redukcji. 67 III Wyjazdowa Sesja Naukowa Doktorantów Politechniki Łódzkiej 22 – 24 kwietnia, 2013; Rogów – Polska LOW FRICTION NANOCOMPOSITE COATINGS BASED ON MOS2 AND AMORPHOUS CARBON PhD Student: Piotr Nolbrzak Supervisor: Professor Bogdan Wendler, D. Sc., Ph. D. Institute of Materials Science and Engineering The Faculty of Mechanical Engineering Technical University of Lodz, Poland e-mail: [email protected] Abstract: Low friction, nanocomposite MoS 2 (Ti, W) and nc-MeC/aC (H) (where Me represents a transition metal of Cr, Ti, or W) coatings were developed to increase the lifecycle and reliability of the friction pairs of elements in the engine, machine parts and equipment, particularly for aerospace, automotive and engineering industries. Carbon based nc-MeC/aC (H) coatings contain nanocrystallites of carbides of the mentioned transition metals in a matrix of hydrogenated or non-hydrogenated amorphous carbon. MoS2(Ti, W) coatings in their structure contain the separation of titanium and tungsten in a matrix of molybdenum disulfide. All of these coatings were deposited by magnetron sputtering with pure metallic, carbon, and sintered molybdenum disulphide with titanium targets in the working atmosphere of pure Ar or Ar + H2 mixture. The presented coatings achieve very good tribological properties such as low coefficient of friction in the range 0.03÷0.1, and high resistance to wear. Owning to self-lubricating properties of the MoS2(Ti,W) and nc-MeC/aC (H) coatings it is possible to limit, or even to eliminate the need of conventional lubricants. In this way the exploitation costs of the machine as well as the negative impact on the natural environment may be significantly reduced. 68 III Wyjazdowa Sesja Naukowa Doktorantów Politechniki Łódzkiej 22 – 24 kwietnia, 2013; Rogów – Polska POWŁOKI TIO2 NA TKANINACH BAWEŁNIANYCH NAKŁADANIE METODĄ PLAZMOCHEMICZNA Doktorant: Agnieszka Nosal* Opiekun naukowy: Dr hab. inż. Hieronim Szymanowski, prof. PŁ * Instytut Inżynierii Materiałowej Wydział Mechaniczny Politechnika Łódzka e-mail: [email protected] Streszczenie: Zainteresowanie dwutlenkiem tytanu ( TiO2) w wielu dziedzinach życia codziennego staje się coraz bardziej powszechne, ze względu na jego właściwości fotokatalityczne. Absorpcja promieniowania ultrafioletowego przez powłokę TiO2 powoduje wzrost jej właściwości hydrofilowych oraz indukuje bakteriobójczość do bardzo wysokiego poziomu. Pokrywanie płaskich wyrobów włókienniczych powłoką TiO2 znacząco polepsza walory użytkowe. Badane są tkaniny z powłokami z dwutlenku tytanu, które nadają im właściwości samoczyszczące i antybakteryjne. Dzięki tym badanią w przyszłości będzie można szyć ubrania, z których pod wpływem światła UV będzą znikać plamy, zanieczyszczenia oraz bakterie. Powłoki TiO 2 na tkaniny nanoszone są najczęściej metoda zol-żel jednak trwają również badania nad nanoszeniem powłok metodą PE CVD. W niniejszej pracy przedstawiono tkanine bawełnianą o splocie płóciennym, na którą została naniesiona powłoka TiO2 medodą RF PECVD. Jako prekursor procesu wykorzystany został czterochlorek tytanu (TiCl4). Morfologia powłok została zbadana za pomocą elektronowego mikroskopu skaningowego SEM. Przeprowadzono także badania trwałości powłoki podczas prania z detergentem w 40 C. Również na tkaninach został wykonany test zmiany intensywności zabarwien plam z soku buraka, soku malinowego oraz błękitu metylowego w celu pokazania efektu fotoczyszczącego powłok. Przeprowadzono także analizę zwilżalności powłoki w oparciu o pomiar kąta zwilżania. 69 III Wyjazdowa Sesja Naukowa Doktorantów Politechniki Łódzkiej 22 – 24 kwietnia, 2013; Rogów – Polska TITANIA COATINGS ON COTTON TEXTILE DEPOSITED BY PLASMOCHEMICAL TECHNOLOGY PhD Student: Agnieszka Nosal* Supervisor: Dr hab. inż. Hieronim Szymanowski, prof. PŁ * Institute of Materials Science and Engineering The Faculty of Mechanical Engineering Technical University of Lodz, Poland e-mail: [email protected] Abstract: Due to its photocatalytic properties, an interest in titanium dioxide (TiO2) becomes broadly spread in various areas of life. The absorption of UV radiation by TiO2 coating results in a substantial increase of its hydrophilicity and induces bactericidal effect. Coating of textiles with TiO2 layers also significantly improves their quality. Titanium dioxide coated textiles are being tested for of self-cleaning and antibacterial properties. Thanks to these studies it will be possible in the future to produce selfcleaning clothes, in which the UV light should stimulate an easy removal of stain, pollutants and bacteria. TiO2 coatings are usually applied onto textiles with the sol-gel method, however, there is also ongoing research in the field of application of the PE CVD method for that purpose. In the present work, a plain weave cotton fabric with the TiO2 coating deposited using the RF PECVD method, is described. An inorganic precursor - the titanium (IV) dichloride was used as the source of titanium. Morphology of the coatings was examined with the scanning electron microscopy SEM. Tests were carried out on fabric with TiO2 layer before and after washing with a detergent at 40oC. The fabrics were also stained with the beetroot and raspberry juice as well as with methyl blue, in order to follow the effect of photo-cleaning coatings. Finally, an analysis of the coatings wettability was performed based on the contact angle measurement. 70 III Wyjazdowa Sesja Naukowa Doktorantów Politechniki Łódzkiej 22 – 24 kwietnia, 2013; Rogów – Polska SKROBIA I DWUTLENEK TYTANU JAKO WYPEŁNIACZE DLA POLIMERÓW Doktorant: Katarzyna Oleśko Opiekun naukowy: Dr hab. inż. Hieronim Szymanowski, prof. PŁ * katedra: Inżynieria Materiałowa Wydział: Mechaniczny Politechnika Łódzka e-mail: [email protected] Streszczenie: Wypełniacze biodegradowalne (naturalny polimer) i fotobiodegradowalne (dwutlenek tytanu), których rozkład jest stosunkowo szybki, powodują utratę gęstość kompozytu, a tym samym prowadzi do jego rozpadu [1]. Ten proces przyspiesza proces degradacji matrycy polimerów syntetycznych [2]. Niestety, podczas procesu wytwarzania kompozytów napotyka się sporo trudności. Wynika to z faktu różnic w energii powierzchniowej cząstek wypełniacza w matrycy węglowej [5]. Powoduje to powstanie aglomeratów, które charakteryzują się niestety dużymi rozmiarami sięgającymi nawet kilku mikrometrów [3,4]. Modyfikacja plazmo-chemiczna wypełniaczy dla photo-biodegradowalnych materiałów kompozytowych jest coraz szerzej stosowana w międzynarodowych laboratoriach. Proces degradacji dla polimerów syntetycznych, stanowiących matryce, przyspieszany jest poprzez dodawanie wypełniaczy takich jak: skrobia (naturalny polimer) czy dwutlenek tytanu. Zakłada się również, że taki kompozyt będzie wykazywała właściwości fotokatalityczne(TiO2). Dzięki czemu napromieniowanie światłaem UV-B większym stopniu przyspieszy proces degradacji macierzy.W miniejsza praca przedstawia wpływ modyfikacji powierzchni wypełniacza na właściwości fizyczne i chemiczne. Do zbadania zwilżalność skrobi i TiO2, wykorzystano metodę kapilarnego wzniesienia. Natomias ocenę stopnia usieciowania przeprowadzono na podstawie analizy absorbcyjnej przy wykorzystaniu spektroskopi furierowskiej (FTIR). 71 III Wyjazdowa Sesja Naukowa Doktorantów Politechniki Łódzkiej 22 – 24 kwietnia, 2013; Rogów – Polska STARCH AND TITANIUM DIOXIDE AS FILLERS TO POLYMER PhD Student: Katarzyna Oleśko* Supervisor: Dr hab. inż. Hieronim Szymanowski, prof. PŁ Institute of Materials Science and Engineering The Faculty of Mechanical Engineering Technical University of Lodz, Poland e-mail: [email protected] Abstract: The presence of a biodegradable (natural polymer) and photobiodegradable (titanium dioxide) fillers which decompose relatively quickly, results in a loss of material's density, and, consequently, it leads to its disintegration [1]. This process certainly accelerates a degradation of the matrix synthetic polymer [2]. Unfortunately, the manufacture process of such composites encounters difficulties comprising agglomeration of these fillers. Due to substantial differences in surface energy of filler particles in the carbon matrix [5], the resulting agglomerates may have dimensions as large as several micrometers [3,4]. A method of plasma-chemical modification of fillers for photo-bio-degradable composite materials is described. In these materials, a synthetic polymer constitutes a matrix, with the fillers being natural polymer (starch) and titanium dioxide degradation process. It has been assumed that such a composite will exhibit photocatalytic (TiO2), both aimed at a substantial quickening of the matrix degradation process. It has been assumed that such a composite will exhibit photocatalytic properties, stirred by the irradiation with the UV-B light. In this work, the effect of surface modification of the filler on its physical and chemical properties is described. For the determination of starch and TiO2 wettability, the effect of capillary elevation was used. An assessment of the degree of cross-linking was made on the basis of the Furrier Transform Infrared (FTIR) absorption analysis. 72 III Wyjazdowa Sesja Naukowa Doktorantów Politechniki Łódzkiej 22 – 24 kwietnia, 2013; Rogów – Polska JEDNOELEKTRONOWE UTLENIANIE SOLI SODOWEJ KWASU PKUMENOSULFONOWEGO W ŚRODOWISKU WODNYM Doktorant: Lidia Osiewała* Opiekun naukowy: prof. dr hab. inż. Jacek Rynkowski, dr Adam Socha * Instytut Chemii Ogólnej i Ekologicznej Wydział Chemiczny Politechnika Łódzka e-mail: [email protected] Streszczenie: Sól sodowa kwasu p-kumenosulfonowego (SCS) jest substancją hydrotropową, która zdolna jest do rozpuszcza związków organicznych zawartych w wodzie. Typowymi związkami hydrotropowymi są: mocznik, kwas cytrynowy, benzoesan sodu, salicylan sodu, aromatyczne kwasy sulfonowe, oraz ich sole. Związki te w porównaniu do typowych surfaktantów zawierają zwykle niewielkie grupy hydrofobowe i hydrofilowe, dlatego też nie są zdolne do tworzenia struktur micelarnych tak jak w przypadku typowych surfaktantów. Ze względu na swoje właściwości stosowane są w kąpielach galwanicznych, preparatach czyszczących, oraz procesach ekstrakcji. W pracy przedstawiono wyniki badań pulsowej i stacjonarnej radiolizy SCS w środowisku wodnym przy stężeniu SCS niższym od minimalnego stężenia hydrotropu MHC. Reakcję utlenienia cząsteczki SCS wykonano za pomocą rodników •OH, N3•, Br2•-, Cl2•-, O•- oraz SO4•-. Sól sodowa kwasu p-kumenosulfonowego reagowała z rodnikami •OH, Cl2•-, SO4•-, O•-, natomiast rodniki takie jak N3• i Br2•- nie były w stanie utlenić cząsteczki związku hydrotropowego, ze względu na zbyt niski potencjał redukcji rodników. Jednoelektronowe utlenienie cząsteczki SCS za pomocą rodników •OH i Cl2•- prowadziło do tworzenia produktów przejściowych, takich jak: OH-addukty SCS absorbujące przy λmax = 315 i 330 nm oraz rodników benzylowch absorbujących przy λmax = 285 nm, które powstają w tej samej skali czasowej. W obu przypadkach w pomiarach stacjonarnych na widmie UV-Vis zaobserwowano tworzenie nowego pasma w zakresie od 232 do 350 nm, które prawdopodobnie odpowiada produktom utlenienia cząsteczki SCS. Utlenienie cząsteczki związku hydrotropowego za pomocą anionorodnika SO4•- prowadziło do tworzenia OH-adduktów SCS absorbujące przy λmax = 338 nm, które powstawały w pierwszym etapie reakcji i były prekursorami rodników benzylowych absorbujących przy λmax = 285 nm. 73 III Wyjazdowa Sesja Naukowa Doktorantów Politechniki Łódzkiej 22 – 24 kwietnia, 2013; Rogów – Polska ONE-ELECTRON OXIDATION OF SODIUM P-CUMENESULFONATE IN AQUEOUS SOLUTION PhD Student: Lidia Osiewała* Supervisor: prof. dr hab. inż. Jacek Rynkowski, dr Adam Socha * Institute of General and Ecological Chemistry The Faculty of Chemistry Technical University of Lodz, Poland e-mail: [email protected] Abstract: Sodium p-cumenesulfonate (SCS) belongs to a class of water-soluble organic compounds, commonly referred to as hydrotropes, substances which solubilize water-insoluble organic compounds. Common hydrotropes are urea, citric acid, sodium benzoate, sodium salicylate, aromatic sulfuric acids, and their sodium salts. Hydrotropes generally contain small hydrophobic and hydrophilic moiety, thus do not form micelles, but facilitate solubility of organic compounds like drugs in water. Hydrotropes are used in cleaning products, as inhibitors of corrosion, in electroplating baths, and in extraction processes. We present the results of investigations concerning the pulse and steady-state radiolysis of SCS aqueous solutions with the concentration below MHC with radicals: •OH, N3•, Br2•-, Cl2•-, O•-, SO4•-. Sodium p-cumenesulfonate is very reactive towards •OH, Cl2•-, SO4•-, O•- radicals. On the other hand, weaker oxidants such as N3• or Br2•- are not able to oxidize SCS. The lack of reactivity results from the lower oxidation potential of both radicals in comparison with the oxidation potential of SCS. One-electron oxidation of SCS in the reaction with •OH and Cl2•radicals leads to the formation of the intermediate species in the same time scale: OH-adduct (band at λmax = 315 and 330 nm) as well as to the benzyl type radicals (band at λ max = 285 nm). In both cases, steady-state radiolysis experiments prove the formation of the new absorption band in the range from 232 to 350 nm. The oxidation with SO4•- anion radicals leads to the formation of OH-adducts (band at λmax = 338 nm), which are precursors of benzyl type radicals (band at λmax = 285 nm). 74 III Wyjazdowa Sesja Naukowa Doktorantów Politechniki Łódzkiej 22 – 24 kwietnia, 2013; Rogów – Polska WPŁYW PROCESU WYGRZEWANIA NA WŁAŚCIWOŚCI DOMIESZKOWANYCH ŻELAZEM POWŁOK TIO2. Doktorant: Sławomir Owczarek Opiekun naukowy: dr hab. inż. Hieronim Szymanowski, prof. PŁ Instytut Inżynierii Materiałowej Wydział Mechaniczny Politechnika Łódzka e-mail: [email protected] Streszczenie: Powszechnie wiadomo, że powłoki ditlenku tytanu wykazują właściwości fotokatalityczne. Jednakże właściwości te są ograniczane przez proces rekombinacji ładunków elektrycznych oraz przez względnie dużą przerwę optyczną. W celu obniżenia czasu rekombinacji pary elektron-dziura elektronowa stosuje się domieszkowanie ditlenku tytanu kationami metali przejściowych. W pracy przy użyciu metody RF PECVD wytworzono powłoki ditlenku tytanu domieszkowane żelazem a następnie poddano je procesowi wygrzewania w 500⁰C oraz 750⁰C. Jako źródło tutanu zastosowano chlorek tytanu IV, a źródłem żelaza był pentakarbonylek żelaza. Ilość chlorku tytanu wprowadzanego do komory była stała natomiast przepływ pentakarbonylku żelaza był kontrolowany w taki sposób aby ilość żelaza w połoce mieściła się w przedziale od 0,07 do 27,29 at.%. Morfologia oraz skład chemiczny powłok badane były przy użyciu Skaningowego Mikroskopu Elektronowego (SEM) wyposażonego w przystawkę EDS. Właściwości optyczne takie jak współczynnik załamania światła, współczynnik ekstynkcji oraz próg absorpcji badane były za pomocą elipsometru (VASE) oraz spektrofotometru UV-VIS. Do badań fotozwilżalności oraz przeżywalności bakterii próbki naświetlone zostały promieniowaniem UVB. Z badań elipsometrycznych wynika, że współczynnik załamania światła wzrasta wraz ze zwiększaniem temperatury wygrzewania. Współczynnik załamania światła jest malejącą funkcją ilości żelaza w powłoce. Odwrotną zależność zaobserwowano dla grubości powłok. Badania fotozwilżalności powłok potwierdzają, że wzrost temperatury wygrzewania wpływa na wyniki pomiarów kąta zwilżania. Podobna zależność występuje w przypadku wyników przeżywalności bakterii. 75 III Wyjazdowa Sesja Naukowa Doktorantów Politechniki Łódzkiej 22 – 24 kwietnia, 2013; Rogów – Polska AN INFLUENCE OF ANNEALING PROCESS ON IRON-DOPED TIO2 COATINGS PROPERTIES. PhD Student: Sławomir Owczarek Supervisor: dr hab. Inż. Hieronim Szymanowski, prof. PŁ Department of Materials Science and Engineering The Faculty of Mechanical Engineering Technical University of Lodz, Poland e-mail: [email protected] Abstract: Thin films of titanium dioxide are known to exhibit photocatalytic properties. However, these properties are limited by a recombination of charge carriers and by its relatively large band gap. A common method to reduce the rate of electron-hole recombination and therefore to increase photocatalyst efficiency is doping of titania with transition metal cations. In the present work, iron-doped titanium dioxide coatings were deposited with the radio frequency plasma enhanced chemical vapour deposition (RF PECVD) method and then annealed at 500⁰C and 750⁰C. As a source of titanium, titanium chloride (IV) was used and as a precursor of iron, iron pentacarbonyl was applied. The amount of titanium chloride entering the chamber was kept constant, while the amount of iron pentacarbonyl was controlled in such way that the content of iron in the coating remained in the range between 0,07 and 27,29 at.%. The morphology and chemical composition of the films were examined by the means of Scanning Electron Microscopy (SEM) equipped with Energy Dispersive X-Ray Spectroscopy (EDS). Optical properties such as refractive index, extinction coefficient and absorption threshold were characterized with the use of variable angle spectroscopic ellipsometry (VASE) and UV-VIS spectrophotometry. For photowetting and bactericidal analysis samples were illuminated by UVB radiation. Ellipsometric studies have shown that the refractive index increases while increasing the annealing temperature. Refractive index is a decreasing function of the amount of iron in the coating. A reverse dependence is recorded in the case of film thickness. Photowetting studies of the coatings prove that an increase of annealing temperature causes changes in their water contact angle results. A similar effect can be observed in the case of bactericidal properties of the films. 76 III Wyjazdowa Sesja Naukowa Doktorantów Politechniki Łódzkiej 22 – 24 kwietnia, 2013; Rogów – Polska KOMPLEKSY MIEDZI(II) Z DEOKSYADENOZYNĄ MODYFIKOWANĄ HISTYDYNĄ ORAZ ICH WŁAŚCIWOŚCI NUKLEOLITYCZNE Doktorant: Justyna Pawlak* Opiekun naukowy: dr hab. inż. Elżbieta Łodyga – Chruścińska, prof. PŁ * Instytut Podstaw Chemii Żywności Wydział Biotechnologii i Nauk o Żywności Politechnika Łódzka e-mail: [email protected] Streszczenie: W ciągu ostatnich 20 lat rozwój syntetycznych środków mających zdolność przyspieszania hydrolizy DNA przyciągnał wiele uwagi. Takie sztuczne enzymy restrykcyjne mogą przyczynić się do zrozumienia chemii tych związków występujących naturalnie w przyrodzie. Mogą one być używanew biologii molekularnej oraz inżynierii genetycznej [1]. Badania fragmentów kwasów nukleinowych i ich kompleksów z Cu(II) jest bardzo ważne zwłaszcza ze względu na biologiczną i kliniczną rolę tych związków [2]. Jednym z problemów, który nie został jeszcze jednoznacznie rozwiązany jest ich koordynacja z jonami miedzi(II) w roztworze. Związanie jonów miedzi do DNA zależy od sekwencji zasad azotowych [3-5]. Badanie tego typu związków w roztworach jest bardzo ważne z uwagina fakt, że biomolekuły oraz kwasy nukleinowe funkcjonują w płynach biologicznych (głównie w roztworze wodnym). W wielu przypadkach uzyskanie informacji na temat stereochemii związków kompleksowych, ich właściwości fizyko-chemicznych jest możliwe tylko poprzez badanie w roztworze [5]. References [1] N. Hadjiliadis, E. Sletten, (eds), Metal Complex-DNA Interactions, Wydawnictwo Willey, Chippenham, 2009 [2] E. Casassas, A. Izguierdo-Ridorsa, R. Tauler, (1990) J. Inorg. Biochem. 39:327-336 [3] L.Y. Low, H. Hernandez, C.V. Robinson, R. O’Brien, J.G. Grossmann, J.E. Ladbury, L.Luisi, J. Mol. Biol. 319 (2002) 87-106 [4] J. Anastassopoulou, J. Mol. Struct. 651-653 (2003) 19-20 [5] V. Andrushchenko, J.H. Van de Sande, H. Wieser, Biopolymers (Biospectroscopy), 72, 374– 390 (2003) 77 III Wyjazdowa Sesja Naukowa Doktorantów Politechniki Łódzkiej 22 – 24 kwietnia, 2013; Rogów – Polska COMPLEXES OF COPPER(II) WITH DEOXYADENOSINE MODIFIED HISTIDINE RESIDUES AND THEIR NUCLEOLYTIC PROPERTIES PhD Student: Justyna Pawlak* Supervisor: Assoc. Prof. Elżbieta Łodyga-Chruścińska, Ph.D., D.Sc. * Institute of General Food Chemistry The Faculty of Biotechnology and Food Sciences Technical University of Lodz, Poland e-mail: [email protected] Abstract: The development of synthetic measures capable of accelerating the hydrolysis of DNA has attracted over the last 20 years considerable scientific interest. Artificial measures could lead to a better understanding of the chemistry of hydrolytic enzymes. The effective measures to hydrolyse phosphodiester can be used in molecular biology as artificial restriction enzymes. These systems are very valuable, because the choice to cut the DNA sequence may be quite different than the natural enzymes [1]. Studies of the acid-base fragments of nucleic acids and their complexes with copper are considered very important, especially in relation to biological and clinical role of these compounds [2]. One of the problems that are still not clearly explained is their coordination to metal ions in solution. Binding of copper(II) ions to DNA depends on sequence of nucleic base [3-5]. The study of this type of systems carried out in the solution are necessary due to the fact that bio-molecules, including nucleic acids and deoxyribosimes function in biological fluids (mainly in aqueous solutions). In many cases, to obtain information on the stereochemistry of coordination compounds, acid-base properties of nucleic bases and their ability to bind metal ions is possible only through the research in the solution [5]. References [1] N. Hadjiliadis, E. Sletten, (eds), Metal Complex-DNA Interactions, Wydawnictwo Willey, Chippenham, 2009 [2] E. Casassas, A. Izguierdo-Ridorsa, R. Tauler, (1990) J. Inorg. Biochem. 39:327-336 [3] L.Y. Low, H. Hernandez, C.V. Robinson, R. O’Brien, J.G. Grossmann, J.E. Ladbury, L.Luisi, J. Mol. Biol. 319 (2002) 87-106 [4] J. Anastassopoulou, J. Mol. Struct. 651-653 (2003) 19-20 [5] V. Andrushchenko, J.H. Van de Sande, H. Wieser, Biopolymers (Biospectroscopy), 72, 374– 390 (2003) 78 III Wyjazdowa Sesja Naukowa Doktorantów Politechniki Łódzkiej 22 – 24 kwietnia, 2013; Rogów – Polska AKTYWNOŚĆ ANTYOKSYDACYJNA PIW OWSIANYCH Doktorant: Paulina Pawłowska* Opiekun naukowy: prof. dr hab. inż. Wojciech Ambroziak, dr inż. Anna Diowksz Współautorzy: dr inż. Edyta Kordialik-Bogacka * Instytut Technologii Fermentacji i Mikrobiologii Wydział Biotechnologii i Nauk o Żywności Politechnika Łódzka e-mail: [email protected] Streszczenie: Owies jest znakomitym źródłem różnorodnych składników bioaktywnych, między innymi polifenoli. Dowiedziono, że związki te wykazują wysoką aktywność antyoksydacyjną. Fakt ten podkreśla znaczenie produktów spożywczych na bazie owsa, jako ważnego składnika diety. Ponadto obecnie owies rekomendowany jest w diecie osób cierpiących na celiakię. Obiektem badań było piwo otrzymane z owsa, które jest napojem dedykowanym dla osób na diecie bezglutenowej. Głównym celem analiz było oznaczenie aktywności antyoksydacyjnej półproduktów otrzymanych podczas procesu otrzymywania piwa, a także w gotowym piwie. Do oznaczenia aktywności antyoksydacyjnej brzeczek i piw wykorzystano metodę opartą na redukcji rodnika DPPH oraz metodę FRAP. Stwierdzono podobne tendencje w zmianach poziomu aktywności antyoksydacyjnej (AA) w badanych próbach dla obu metod. W przypadku brzeczek słodkich stopień redukcji rodnika DPPH kształtował się na poziomie 8,36% dla brzeczek owsianych konwencjonalnych i 7,11% dla brzeczek kwaśnych. Dla metody FRAP uzyskano wartości odpowiednio: 2,149 i 2,093 mM FeSO4/l. Proces gotowania brzeczki z chmielem korzystnie wpłynął na AA brzeczek. We wszystkich przypadkach odnotowano wzrost AA o ok. 11% wartości początkowej. Proces fermentacji spowodował dalszy wzrost AA. Stwierdzono wyższe wartości AA piw górnej fermentacji w porównaniu z fermentacją dolną. Otrzymano odpowiednio dla piw konwencjonalnych i kwaśnych 19,31% i 17,01% redukcji rodnika DPPH dla fermentacji dolnej oraz 21,59 i 18,92% dla fermentacji górnej. Dla metody FRAP otrzymano wartości: 2,971 i 2,746 dla dolnej fermentacji oraz 3,114 i 2,717 mM FeSO4/l dla fermentacji górnej. 79 III Wyjazdowa Sesja Naukowa Doktorantów Politechniki Łódzkiej 22 – 24 kwietnia, 2013; Rogów – Polska ANTIOXIDANT ACTIVITY OF OAT BEER PhD Student: Paulina Pawłowska* Supervisor: prof. dr hab. inż. Wojciech Ambroziak, dr inż. Anna Diowksz Co-authors: dr inż. Edyta Kordialik-Bogacka *Institute of Fermentation Technology and Microbiology The Faculty of Biotechnology and Food Science Technical University of Lodz, Poland e-mail:[email protected] Abstract: Oats are a good source of various bioactive compounds, for example antioxidants. It has been reported that these compounds exhibit high anti-oxidant activity. That fact emphasises the importance of oat-based food products as an important part of the human diet. Furthermore, oats nowadays can be recommended in the diet of patients suffering from celiac disease. The object of the study was an oat beer, which is a beverage dedicated to people on glutenfree diet. The main aim of the research was to investigate the polyphenols content and antioxidant activity in semi-products during brewing process and its content in final beer. For the determination of antioxidant activity of wort and beer the method based on the reduction of DPPH and FRAP method was used. The similar trend in the level of antioxidant activity (AA) in the tested samples for both methods was observed. In the case of sweet worts DPPH reduction rate was at the level of 8,36% for conventional oat wort and of 7,11% for the sour wort. The values obtained for FRAP method were at the level of 2,149 and 2,093mM FeSO4/l, respectively The process of boiling with hops favorably influenced on the AA of the wort. In all cases there was an increase of AA by about 11% of the initial value. The fermentation process resulted in a further increase in AA. The higher values of AA were noticed for top fermented beers, compared to the bottom fermented ones. For the conventional and sour beers, respectively 19,31% and 17,01% reduction of DPPH were obtained in case of the bottom fermentation, while for the top fermentation the results were 21,59 and 18,92%. The FRAP method gave values of 2,971 and 2,746 for the bottom fermentation and for the top-fermented beers: 3,114 and 2,717mM FeSO4/l. 80 III Wyjazdowa Sesja Naukowa Doktorantów Politechniki Łódzkiej 22 – 24 kwietnia, 2013; Rogów – Polska WPŁYW KULTUR STARTEROWYCH BAKTERII KWASU MLEKOWEGO, DODAWANYCH NA ETAPIE SŁODOWANIA, NA JAKOŚC PIW OWSIANYCH Doktorant: Paulina Pawłowska* Opiekun naukowy: prof. dr hab. inż. Wojciech Ambroziak, dr inż. Anna Diowksz Współautorzy: dr inż. Edyta Kordialik-Bogacka * Instytut Technologii Fermentacji i Mikrobiologii Wydział Biotechnologii i Nauk o Żywności Politechnika Łódzka e-mail: [email protected] Streszczenie: Wykorzystanie owsa do produkcji piw bezglutenowych jest innowacyjnym zagadnieniem. Owies charakteryzuje się wysoką zawartością β-glukanu, białka, tłuszczu. Niektóre z tych składników mogą komplikować produkcję piwa. β-glukan utrudnia filtrację, natomiast tłuszcze najczęściej przyczyniają się do obniżenia walorów sensorycznych powodując zmętnienia. Jedną z możliwości zredukowania negatywnego wpływu wspomnianych składników na proces produkcji piwa z owsa może być zastosowanie kultur starterowych bakterii kwasu mlekowego (LAB - lactic acid bacteria) na etapie słodowania. Korzystny wpływ LAB na proces słodowania polega na hamowaniu wzrostu niepożądanych pleśni, obniżeniu lepkości brzeczki i zawartości β-glukanu w brzeczce oraz wzroście wydajności słodu. Przeprowadzone badania wykazały korzystny wpływ dodatku Lactobacillus delbrueckii ssp. delbrueckii 20074, do wody moczącej, na higienizację procesu słodowania. Słód kwaśny porównano ze słodem konwencjonalnym. Uzyskano niższą zawartość β-glukanu i niższe pH w brzeczce. Lepkość brzeczki uzyskanej ze słodu kwaśnego była wyższa niż brzeczki ze słodu bez LAB. Jest to wynik wyższej zawartości ekstraktu. Brzeczka ze słodu kwaśnego charakteryzowała się wyższą zawartością białka i ciemniejszą barwą. Identyczną tendencję zaobserwowano dla piw. Próby ze słodów kwaśnych miały wyższą lepkość i zawartość białka oraz ciemniejszą barwę. Nie zaobserwowano wpływu LAB na stopień odfermentowania. Oba typy brzeczek wystandaryzowano do identycznej zawartości ekstraktu przed fermentacją. Skutkowało to ekstraktem oraz alkoholem na tym samym poziomie. Można stwierdzić, że kultury starterowe LAB nie wykazały znaczącego wpływu na jakość piw owsianych. Jednakże dodatek LAB na etapie słodowania efektywnie zwiększa, decydującą dla browarnictwa, wydajność słodu. 81 III Wyjazdowa Sesja Naukowa Doktorantów Politechniki Łódzkiej 22 – 24 kwietnia, 2013; Rogów – Polska THE INFLUENCE OF LACTIC ACID BACTERIA STARTER CULTURES, ADDED DURING MALTING, ON THE QUALITY OF OAT BEER PhD Student: Paulina Pawłowska* Supervisor: prof. dr hab. inż. Wojciech Ambroziak, dr inż. Anna Diowksz Co-authors: dr inż. Edyta Kordialik-Bogacka *Institute of Fermentation Technology and Microbiology The Faculty of Biotechnology and Food Science Technical University of Lodz, Poland e-mail:[email protected] Abstract: The potential of the oats to brew the non-gluten containing beer is an innovative issue. Oats is characterized by the high content of β-glucan, protein, lipids. Some of this ingredients can be troublesome in brewing. β-glucan can cause the problems during filtration. Lipids usually make worse parameters, such as haze in beer. The great possibility to reduce the negative influence of mentioned aspects on brewing with oats can be an application of lactic acid bacteria (LAB) starter cultures during malting. The beneficial effects of LAB on the malting process include inhibiting the growth of undesirable moulds, lower viscosity and β-glucan content of wort and increased malt yield. The conducted research has shown the positive influence on hygienisation of malting process after a Lactobacillus delbrueckii ssp. delbrueckii 20074 application to the steeping water. The sour malt was compared to the conventional oat malt. The lower β-glucan content and pH value of wort was obtained. The viscosity of wort prepared from sour malt was higher than for wort from malt without LAB. It is connected with higher extract content. The wort obtained from sour malt was also characterized by higher protein content and by darker colour. The same tendency was observed for beers. The samples brewed with sour malts had a higher viscosity, protein content and darker colour. The influence on attenuation has not been shown. The both types of worts had been standardized to the same extract content before fermentation process. It resulted in alcohol and extract content on the same level. It can therefore be concluded that LAB starter cultures do not show the significant influence on the quality of oat beer. However, application of LAB during malting effectively increases the yield of wort extract, which results in greater brewery efficiency, which is crucial in brewing. 82 III Wyjazdowa Sesja Naukowa Doktorantów Politechniki Łódzkiej 22 – 24 kwietnia, 2013; Rogów – Polska WPŁYW STĘŻENIA CHLORKÓW NA REAKCJĘ FOTOELEKTROCHEMICZNEGO UNIESZKODLIWIANIA BENZYLIDENOACETONU (BDA) Doktorant: Aleksandra Perek* Opiekun naukowy: prof. dr hab. inż. Jacek Rynkowski, dr Adam Socha * Instytut Chemii Ogólnej i Ekologicznej Wydział Chemiczny Politechnika Łódzka e-mail: [email protected] Streszczenie: W przemyśle galwanizerskim stosuje się różnego rodzaju związki organiczne umożliwiające otrzymywanie powłok metalicznych o pożądanych właściwościach. Powszechnie stosowanym wybłyszczaczem w procesie elektrolitycznego osadzania cynku jest benzylidenoaceton (BDA). Należy on do grupy α,β-nienasyconych ketonów z pierścieniem aromatycznym. Ponieważ związki tego typu zaliczane są do trudno degradowalnych, konieczne jest stosowanie odpowiedniego sposobu ich mineralizacji. Naprzeciw temu problemowi wychodzą metody fotoelektrochemiczne, które ze względu na efektywność unieszkodliwiania są obiektem coraz większego zainteresowania. Efektywność każdej reakcji determinowana jest przez szereg parametrów. W przypadku reakcji fotoelektrochemicznej duży wpływ na skuteczność unieszkodliwiania ma czas trwania reakcji, natężenie prądu oraz początkowe stężenie substratu. Ważnym parametrem jest również skład i stężenie stosowanego elektrolitu podstawowego, którym w tym przypadku był wodny roztwór KCl i H3BO4. Jak wiadomo skutkiem działania światła UV na obecne w roztworze chlorki jest powstawanie reaktywnych rodników wspomagających proces unieszkodliwiania. Dlatego celem pracy było określenie wpływu stężenia elektrolitu podstawowego na proces fotoelektrochemicznej degradacji BDA. Reakcje fotoelektrochemiczne przeprowadzono stosując wodne roztwory KCl w zakresie stężeń od 0,01 do 0,54 mol/l (1 mmol/l BDA). Stopień mineralizacji (αTOC) określono na podstawie zawartości całkowitego węgla organicznego (TOC). Zawartość chlorków (Cl-) oraz produktów jego reakcji (ClO3-) analizowano stosując chromatografię jonową. Zastosowanie roztworu KCl o stężeniu 0,01 mol/l pozwoliło na 65 % mineralizację BDA, natomiast zastosowanie elektrolitu o większym stężeniu (0,5 mol/l) spowodowało wzrost skuteczności unieszkodliwiania do 85 %. 83 III Wyjazdowa Sesja Naukowa Doktorantów Politechniki Łódzkiej 22 – 24 kwietnia, 2013; Rogów – Polska THE EFFECT OF THE CHLORIDE IONS CONCENTRATION ON THE PHOTOELECTROCHEMICAL DEGRADATION OF BENZYLIDENEACETONE (BDA) PhD Student: Aleksandra Perek* Supervisor: Prof Jacek Rynkowski, Ph.D Adam Socha * Institute of General and Ecological Chemistry Department of Chemistry Technical University of Lodz, Poland e-mail: [email protected] Abstract: Various kinds of organic compounds are used in galvanic industry. They enable the preparation of metallic coatings with desired properties. Benzylideneacetone (BDA) is one of the commonly used brighteners in the electrolytic zinc deposition. It is an aromatic compound which belongs to a group of α,β – unsaturated ketones. Such compounds are classified as a hardly degradable, so it is necessary to use an appropriate method of mineralization. Photoelectrochemical methods with a high treatment efficiency could be a solution of the problem. The effectiveness of each reaction is determined by a number of parameters. Significant impact on the effects of photoelectrochemical treatment have reaction time, the current intensity and the initial concentration of the substrate. An important parameter is also the composition and concentration of the supporting electrolyte, which in this case was an aqueous solution of KCl and H3BO4. It is known that in the presence of UV radiation, the chloride ions undergo transformation into reactive radicals, which support the mineralization process. Therefore the aim of this study was to determine the effect of the electrolyte concentration on the photoelectrochemical degradation of BDA. Photoelectrochemical reactions were performed using aqueous solutions of KCl in the concentration range from 0,01 to 0,54 mol/l (1 mmol/l BDA). The mineralization (αTOC) was determined as a change of total organic carbon (TOC). Chloride ions (Cl-) and the products of its reaction (ClO3-) were analyzed using ion chromatography. The use of KCl solution at a concentration of 0,01 mol/l allowed to BDA mineralization in 65 %, while the use of a higher electrolyte concentration (0,5 mol/l) caused an increase in the effectiveness to 85 %. 84 III Wyjazdowa Sesja Naukowa Doktorantów Politechniki Łódzkiej 22 – 24 kwietnia, 2013; Rogów – Polska POLIGENERACYJNY UKŁAD ZASILANY MIKROSIŁOWNIĄ BIOMASOWĄ ZGODNY Z IDEAMI ZRÓWNOWAŻONEGO BUDOWNICTWA, GENERACJI ROZPROSZONEJ I SMART GRIDS Doktorant: Piotr Piersa Opiekun naukowy: prof. dr hab. inż. Tadeusz Fodemski Zakład Techniki Cieplnej i Chłodnictwa Instytut Maszyn Przepływowych Politechnika Łódzka e-mail: [email protected] Streszczenie: Artykuł zaznajamia z zagadnieniem poligeneracji, szczegółowo traktując przykład, którym jest wytwarzanie energii elektrycznej, ciepła i chłodu za pomocą mikro siłowni zasilanej biomasą. Koncept instalacyjny mikroelektrociepłowni jest przystosowany do zasilania budynków użyteczności publicznej oraz kompleksów mieszkalnych, w których występuje jednoczesne zapotrzebowanie na każdą z wymienionych postaci energii. Tego typu rozwiązanie jest szczególnie korzystne do zastosowania w miejscach, gdzie dostęp do tradycyjnych źródeł energii jest ograniczony lub ekonomicznie niezasadny. Dla warunków polskich, w obliczu stawianych wyzwań jakimi są wzrost niezależności energetycznej czy efektywne wykorzystanie odnawialnych źródeł energii, oraz narzuconych wymagań dotczących choćby ograniczenia emisju CO2 jest to optymalne rozwiązanie będące zgodne z ideami generacji rozproszonej, zrównoważonego budownictwa oraz smart grids. Słowa kluczowe: poligeneracja, biomasa, mikro-generacja rozproszona, odnawialne źródła energii, smart grids; 85 III Wyjazdowa Sesja Naukowa Doktorantów Politechniki Łódzkiej 22 – 24 kwietnia, 2013; Rogów – Polska POLYGENERATION SYSTEM POWERED BY A BIOMASS MICRO CHP, IN LINE WITH THE IDEAS OF SUSTAINABLE BUILDINGS, THE DISTRIBUTED GENERATION AND SMART GRIDS. PhD Student: Piotr Piersa Supervisor: Prof. dr hab. eng. Tadeusz Fodemski Department of Heat Technology and Refrigeration Institute of Turbomachinery The Mechanical Faculty Lodz University of Technology, Poland e-mail: [email protected] Abstract: This article familiarize with the poligeneration system, in particular with a type of electricity, heat and cold production, which is powered by the biomass micro-CHP plant. The concept of the micro-CHP installation is adopted to power both the public utility buildings as well as those property complexes, which simultaneously need all listed earlier forms of energy. This sort of solution is particularly beneficial for places, where the access to the traditional sources of energy is limited or economically unfounded. For polish conditions, in the face of dictated challenges: the Increase of energy independence or efficient use of renewable energy sources, and imposed requirements, among others: reduction of carbon dioxidate emission it is a simple solution which meets the ideas of the distributed generation, the sustainable buildings and smart grids. Key words: poligeneration, biomass, micro-distributed generation, renewable energy sources, smart grids; 86 III Wyjazdowa Sesja Naukowa Doktorantów Politechniki Łódzkiej 22 – 24 kwietnia, 2013; Rogów – Polska PREPARATY SUSZONYCH DROŻDŻY GORZELNICZYCH, A JAKOŚĆ ŻYTNICH DESTYLATÓW ROLNICZYCH Doktorant: Marta Pietruszka* Opiekun naukowy: prof. dr hab. Józef St. Szopa * Instytut Technologii Fermentacji i Mikrobiologii Wydział Biotechnologii i Nauk o Żywności Politechnika Łódzka e-mail: [email protected] Streszczenie: Fermentacja alkoholowa daje poza alkoholem etylowym, produkty uboczne wpływające na jakość otrzymanego destylatu rolniczego. Ilość oraz skład zawartych w spirytusach związków niepożądanych, zależą od jakości użytych surowców i warunków fermentacji. Znajomość składu jakościowego i ilościowego produktów ubocznych fermentacji oraz mechanizm ich powstawania, pozwala właściwie dobrać parametry procesu fermentacji. Podstawowym czynnikiem decydującym o dynamice i wydajności procesu fermentacji są drożdże. Na drodze procesów metabolicznych z udziałem drożdży Saccharomyces cerevisiae, w fermentującym zacierze obok etanolu, równolegle syntetyzowanych jest wiele związków, których stężenie w dużej mierze determinują właściwie dobrane drożdże. W pracy badano wpływ preparatów suszonych drożdży gorzelniczych na dynamikę fermentacji oraz ilość produktów ubocznych w destylatach rolniczych. Zaciery sporządzono metodą ciśnieniowo- termiczną z żyta Dańkowskie Diament. Fermentacje prowadzono z udziałem preparatów suszonych drożdży gorzelniczych: As-4, D-2, I-7-43 (Madra, Maszewo Lęborskie, Polska), Fermiol (DSM, Holandia) i Ethanol Red (Lesaffre, Francja), w systemie trzydobowym ( temp.28-30°C, pH nastawu 4,8). Ocenie poddano destylaty, oznaczając stężenie produktów ubocznych fermentacji techniką GC-FID. Wykazano istotny wpływ zastosowanych drożdży na dynamikę prowadzonych fermentacji oraz zawartość produktów ubocznych. Drożdże I-7-43 i D-2 charakteryzowały się dłuższym, w odniesieniu do szczepu As-4, czasem zafermentowania. Najdynamiczniej fermentowały drożdże Ethanol Red – maksymalny czas fermentacji wyniósł 41 godzin. Dla destylatów otrzymanych z ich udziałem odnotowano jednak wysokie stężenie badanych produktów ubocznych w destylacie rolniczym. Zastosowanie drożdży Fermiol również wpłynęło na wysoką koncentrację lotnych produktów ubocznych fermentacji. 87 III Wyjazdowa Sesja Naukowa Doktorantów Politechniki Łódzkiej 22 – 24 kwietnia, 2013; Rogów – Polska DRIED DISTILLERS YEAST PREPARATION AND QUALITY OF AGRICULTURAL RYE DISTILLATES PhD Student: Marta Pietruszka* Supervisor: prof. dr hab. Józef St. Szopa * Institute of Fermentation Technology and Microbiology The Faculty of Biotechnology and Food Science Lodz University of Technology, Poland e-mail address: [email protected] Abstract: Except for ethanol, alcoholic fermentation gives also by-products influence on quality of obteined agrucultural distillates. Final concentration and composition of fermentation volatile compounds depend of the quality of the raw materials and the fermentation parameters. Knowledge about qualitative and quantitative composition of by-products and the mechanism of their formation, allow properly choose the parameters of the fermentation process. The main factor determining the dynamics and performance of fermentation process are the yeast. During the metabolic pathway of Saccharomyces cerevisiae yeast, apart from main product ethanol, other compounds are also generated. Their concentration is largely determined by the yeast. The aim of the research was to evaluate the effect of selected preparations of dried distillers yeast on the dynamics of fermentation and qualitative and quantitative composition of byproducts in obtained agricultural distillates. Mashes were prepared by using pressure-cooking method from rye variety Dańkowskie Diament. Fermentations (72 h, 28÷30oC, initial pH=4,8) were carried out by using dried distillers yeast: As-4, D-2, I-7-43 (Madra, Maszewo Lęborskie, Poland), Fermiol (DSM, Netherlands) and EthanolRed (Lesaffre, France). The sweet mashes were supplemented with mineral medium (NH4)2HPO4. The samples of distillates were evaluated to determine the content of by-products (aldehydes, higher alcohols, esters) by HSGC-FID technique. Yeast strains, which were used in process have a significant influence on fermentation dynamic and concentration of by-products in fermented mashes. Yeast strains: I-7-43 i D-2 were characterized by longer period of initial phase of fermentation, compared with yeast strain As-4. Ethanol Red yeast have provided a dynamic course of fermentation- the maximum fermentation time was 41 hours. High concentrations of the tested by-products were noted for distillate obtained by using Ethanol Red yeast. Fermentation conducted by Fermiol yeast also resulted in the high concentration of volatile by-products of fermentation. 88 III Wyjazdowa Sesja Naukowa Doktorantów Politechniki Łódzkiej 22 – 24 kwietnia, 2013; Rogów – Polska KINO JAKO NOWY OBIEKT UŻYTECZNOŚCI PUBLICZNEJ W ŁODZI W LATACH 1896-1939 Doktorant: Lilianna Prus Opiekun naukowy: dr hab. inż. arch. Joanna Olenderek, prof. PŁ Instytut Architektury i Urbanistyki Wydział Budownictwa, Architektury i Inżynierii Środowiska Politechnika Łódzka, Polska e-mail: [email protected] Streszczenie: O bogatym dziedzictwie filmowym Łodzi, nazywanej stolicą polskiego filmu, świadczy obecność budynków i miejsc związanych z kinematografią XX wieku. Tuż po wojnie utworzono Wyższą Szkołę Filmową w Łodzi, pierwszą w Polsce Wytwórnię Filmów Fabularnych, studio filmowe Se-Ma-For, a w 1976 roku otwarto Muzeum Kinematografii. Unikatowa architektura miasta przemysłowego: fabryki i pałace, wielokrotnie posłużyły za scenografię realizowanych w Łodzi produkcji filmowych. Za datę narodzin kina w Łodzi uznaje się 1 sierpnia 1896 r. – tego dnia w ekskluzywnym parku Helenów, należącym do fabrykanckiej rodziny Anstadtów, odbył się premierowy pokaz filmowy. Wkrótce potem uruchomiono pierwsze stałe kino w lokalu przy ul. Piotrkowskiej 120. Na początku XX wieku większość kinematografów działała sezonowo a projekcje urządzano w miejscach do tego nie przystosowanych: salach tańca, sklepach czy restauracjach, latem często pod gołym niebem. Dopiero w 1908 r. zbudowano pierwszy na ziemiach polskich budynek z przeznaczeniem na kino: był to „Odeon”, zlokalizowany przy ul. Przejazd 2. Od tego momentu możemy mówić o architekturze kina, jako nowego obiektu użyteczności publicznej, którego układ determinowany był poprzez funkcję: w budynku musiała znaleźć się scena z ekranem, widownia oraz zaplecze techniczne z kabiną projekcyjną oraz strefa wejściowa z kasami, a wygląd zewnętrzny odzwierciedlał obowiązujące aktualnie trendy, wpływy secesji czy modernizmu. Ilość prosperujących przed II Wojną Światową kin stale wahała się, jednak większość z nich nie przetrwała do dnia dzisiejszego. Zostały opuszczone, wyburzone lub adaptowane na zupełnie nowe, przypadkowe funkcje. Wiele wartościowych obiektów popadło w ruinę, chociaż stanowiły istotny element kulturowego i architektonicznego krajobrazu Łodzi, związanego z jej tożsamością jako miasta filmowego. 89 III Wyjazdowa Sesja Naukowa Doktorantów Politechniki Łódzkiej 22 – 24 kwietnia, 2013; Rogów – Polska MOVIE THEATER AS A NEW TYPE OF PUBLIC BUILDING IN THE YEARS 1896-1939 IN ŁÓDŹ PhD Student: Lilianna Prus Supervisor: dr hab. inż. arch. Joanna Olenderek, prof. PŁ Institute of Architecture and Town Planning The Faculty of Civil Engineering, Architecture and Environmental Engineering Technical University of Lodz, Poland e-mail: [email protected] Abstract: The rich film heritage of Lodz, known as the capital of the Polish film, is shown by the presence of buildings and places associated with the cinematography of the twentieth century. Shortly after the World War II the National Film School was established in Lodz, the first Film Production Studios and the studio Se-Ma-For were created, and in 1976 the Museum of Cinematography was opened. The unique architecture of this industrial city, especially factories and palaces, often served as a living scenery of productions realized in Łódź. August 1st 1986 is considered to be the day of birth of cinematography in Lodz – on that day in an exclusive Helenów park, belonging to the family Anstadt, the first movie premiere took place. Soon after, the first stationary movie theater at Piotrkowska Street 120 was opened. At the beginning of the twentieth century, most cinematographs worked seasonally and early films were presented often in places of other intent: dance halls, shops and restaurants, often in the outdoors. In 1908 the first movie theater building on Polish Lands was established: the Odeon cinema at Przejazd Street 2. From this point we can talk about the architecture of the cinema as a new type of a public building, with layout determined by the function: consisting of a surrounding of a screen, the audience, projection equipment room and an entrance hall with a ticket office, and external appearance reflecting current trends, such as Art Nouveau and Modernism. The number of cinemas thriving before World War II changed constantly but unfortunately most of them did not survive to this day. Some were abandoned, other demolished or adapted to new, random functions. Many valuable objects have fallen into disrepair, despite being an important part of cultural and architectural landscape of Lodz, associated with its identity as a city of film. 90 III Wyjazdowa Sesja Naukowa Doktorantów Politechniki Łódzkiej 22 – 24 kwietnia, 2013; Rogów – Polska WYTWARZANIE PREPARATU ENZYMATYCZNEGO UŻYTECZNEGO DO OTRZYMYWANIA NANOCELULOZY Doktorant: Tomasz Ramięga * Opiekun naukowy: Prof. dr hab. Tadeusz Antczak * Instytut Biochemii Technicznej Wydział Biotechnologii i Nauk o Żywności Politechnika Łódzka e-mail: [email protected] Streszczenie: Materiały lignocelulozowe z uwagi na swoją powszechność i różnorodność są doskonałym surowcem możliwym do wykorzystania w przemyśle energetycznym i chemicznym. Niektóre z odpadów lignocelulozowych (np. słoma pszenna, owsiana czy konopna) mogą być zastosowane do wytwarzania nanowłókien celulozowych, które z kolei mogą być wykorzystane do modyfikacji syntetycznych polimerów determinując ich określone właściwości (np. biodegradowalność). Obecnie, nanocelulozę otrzymuje się głównie w procesach fizykochemicznych generujących stosunkowo duże ilości, uciążliwych dla środowiska naturalnego, odpadów. Z uwagi na ten aspekt celowym stało się opracowanie i wdrożenie nowych, przyjaznych środowisku, metod obróbki odpadów ligninocelulo-zowych, wśród których można wyróżnić metody enzymatyczne [1]. Biorafinacja surowców lignocelulozowych wymaga zastosowania kilku preparatów enzymatycz-nych o różnej specyficzności substratowej i kierunkowej. Szczególną rolę w procesie wytwarzania nanocelulozy odgrywa endo-1,4-β-glukanaza odpowiedzialna za rozkład wewnętrznych wiązań glikozydowych amorficznych obszarów celulozy. Równocześnie mikroorganizmy syntetyzują inne enzymy w tym β-glukozydazę odpowiedzialną za rozkład polimeru do pojedynczych cząsteczek glukozy co jest niekorzystnym zjawiskiem. Biosynteza wymienionych hydrolaz może przebiegać zarówno w hodowlach wgłębnych (SmF) jak i Solid state (SSF). Z uwagi na warunki bytowania mikroorganizmów zbliżone do naturalnych w hodowlach SSF to w nich obserwuje się sekrecję zarówno większej ilości jak i szerszego wachlarza pożądanych hydrolaz [2]. Niniejszy poster przedstawia wyniki badań nad doborem najbardziej odpowiedniej metody przygotowania wieloenzymatycznego preparatu celulaz użytecznego w procesie uwalniania nanowłókien z biomasy lignocelulozowej 1. Siro I., Plackett D.: Microfibrillated cellulose and new nanocomposite materials: a review, Cellulose, 2010, 17, 459–494. 2. Chahal, D.S., 1985. Solid-state fermentation with Trichoderma reesei for cellulase production. Appl. Environ. Microbiol.49, 205–210. Badania są finansowane z projektu 01.01.02-10-123/09 współfinansowanego ze środków Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego w ramach Programu Operacyjnego Innowacyjna Gospodarka 2007-2013. 91 III Wyjazdowa Sesja Naukowa Doktorantów Politechniki Łódzkiej 22 – 24 kwietnia, 2013; Rogów – Polska PRODUCTION OF ENZYME PREPARATION USEFUL TO NANOCELLULOSE FABRICATION PhD Student: Tomasz Ramięga * Supervisor: Prof. dr hab. Tadeusz Antczak * Institute of Technical Biochemistry The Faculty of Biotechnology and Food Science Lodz University of Technology, Poland e-mail: [email protected] Abstract: Abundance and diversity of lignocellulosic materials renders them excellent feedstock for energy and chemical industries. Selected waste lignocellulosic materials (such as: wheat, oat, and hemp straws) can also be used to fabricate cellulose nanofibers with defined structural parameters that in turn can be applied to modify polymer materials and manufacture functional composites. Recently, cellulose nanofibers have been mainly produced by physicochemical methods, which generate relative large amounts of by-products that are harmful to the natural environment. Therefore, novel and environmentally-friendly biomass conversion methods, for instance enzymatic ones, have to be developed and implemented [1]. Biorefining of lignocellulosic feedstocks requires application of several enzymes displaying different substrate specificities. Particularly important role in the process of nanocellulose fabrication is played by endo-1,4-β-glucanase degrading amorphous regions of cellulose. However, micro-organisms usually synthesize many kinds of cellulolytic enzymes and one of them β-glucosidase degrading cellulose to glucose which is an undesirable phenomenon. Hydrolases are produced by submerged cultivation or by solid state cultivation using moistened cereals and agricultural wastes. As the microorganisms in solid state fermentation (SSF) grow under conditions closer to their natural habitats, they may be more capable of producing certain enzymes and metabolites which usually will not be produced or will be produced only with low yield in a submerged culture [2]. This poster presents results of the studies on selection of the most appropriate multienzyme preparation containing cellulases applicable to releasing of nanofibers from lignocellulosic biomass This study is supported by project 01.01.02-10-123/09 co-financed from funds of European Fund of Regional Development within Operation Program Innovative Economy 2007-2013. 1. Siro I., Plackett D.: Microfibrillated cellulose and new nanocomposite materials: a review, Cellulose, 2010, 17, 459–494. 2. Chahal, D.S., 1985. Solid-state fermentation with Trichoderma reesei for cellulase production. Appl. Environ. Microbiol.49, 205–210. 92 III Wyjazdowa Sesja Naukowa Doktorantów Politechniki Łódzkiej 22 – 24 kwietnia, 2013; Rogów – Polska ZASTOSOWANIE NOWEGO MEDIUM CHŁODZĄCEGO W METODZIE MQL I WPŁYW JEGO NA WARTWĘ WIERZCHNIĄ PODCZAS PROCESU SZLIFOWANIA STOPU TYTANU Doktorant: Radosław Rosik* Opiekun naukowy: dr hab.inż. Ryszard Wójcik – prof.PŁ * Instytut Obrabiarek i Technologii Budowy Maszyn Wydział Mechaniczny Politechnika Łódzka e-mail: [email protected] Streszczenie: Celem badań było sprawdzenie skuteczności podawania glikolu propylenowego podawanego metodą MQL podczas szlifowania stopu tytanu TIGR2 oraz porównanie z innymi cieczami jak i bez płynu. W pierwszym etapie badano jak wpływa podawanie glikolu propylenowego i Biocuta 3000 na wielkość siły stycznej i normalnej podczas procesu szlifowania w dalszej części mierzono chropowatość powierzchni Ra. Badania porównano z obróbką na sucho, czyli w warunkach bez podawania cieczy. W drugiej części badań za pomocą mikroskopu optycznego wykonano obserwacje powierzchni próbki, po procesie szlifowania. Dzięki specjalnemu oprogramowaniu, obraz z mikroskopu był zapisywany na dysku komputera. Wnioski z przeprowadzonych badań: Zaletą glikolu propylenowego jest możliwość uzyskania niższych sił skrawania oraz chropowatości warstwy wierzchniej, w porównaniu z obecnie stosowanymi płynami w metodzie MQL. W procesie szlifowania stopu tytanu TIGR 2, ściernicą 5TGP z udziałem glikolu propylenowego podawanego z minimalnym wydatkiem do 50 ml/godzinę jako płynu obróbkowego, nie zaobserwowano uszkodzeń warstwy wierzchniej - przypaleń. W przypadku bez zastosowania płynu chodząco-smarującego zaobserwowano przypalenia oraz uszkodzenia powierzchni warstwy wierzchniej w postaci rys spowodowanymi oderwaniem się ziaren ściernicy. Brak smarowania spowodowało wzrost temperatury, gdzie zaobserwowano topienie się materiału na rogach próbki. Przy stosowaniu metody MQL nie zaobserwowano takich zjawisk. Dodatkowo glikol propylenowy nie jest szkodliwy dla zdrowia człowieka i środowiska 93 III Wyjazdowa Sesja Naukowa Doktorantów Politechniki Łódzkiej 22 – 24 kwietnia, 2013; Rogów – Polska INFLUENCE EFFECTS PROPYLENE GLYCOL AS NEW MEDIUM OF LUBRICATION DURING GRINDING PROCESS OF TITANIUM ALLOY TIGR2 PhD Student: Radosław Rosik* Supervisor: dr hab.inż. Ryszard Wójcik – prof.PŁ * Institute of Machine Tools and Production Engineering The Faculty of Mechanical Technical University of Lodz, Poland e-mail: [email protected] Abstract: The aim of the research was to verify the effectiveness of feeding propylene glycol using MQL method during grinding titanium alloy TIGR2 and compare with other liquids or without using liquid. In the first step tested how feeding of propylene glycol and BioCut 3000 influences on the size of the tangent and normal forces during the grinding process in the following part of the experiment the surface roughness Ra was measured. Research compared with machining of dry conditions, which means without a liquid. In the second part of the research ,while using an optical microscope, observations were made of the sample surface after the grinding process. With the special software, the image of the microscope was saved on the computer. Conclusions of the study: An advantage of propylene glycol is the possibility of obtaining a lower cutting forces and roughness of the surface layer, in comparison with currently used fluids in the method of MQL. In the process of grinding the titanium alloy TIGR 2, grinding 5TGP involving propylene glycol given with a minimum expenditure of up to 50 ml / hour as a cutting fluid, there was no damage of the surface layer - burns. In the case of grinding without the use of a lubricating fluid were observed burns and damage on the surface layer in the form of cracks caused by detachment of grinding wheel grains. Lack of lubrication caused an increase of temperature, where the melting of the material was observed at the corners of the sample. In applying MQL methods such phenomena were not observed. In addition, propylene glycol is not harmful for human health and the environment. 94 III Wyjazdowa Sesja Naukowa Doktorantów Politechniki Łódzkiej 22 – 24 kwietnia, 2013; Rogów – Polska WPŁYW GRUP HYDROKSYLOWYCH NA WŁAŚCIWOŚCI FIZYKOCHEMICZNE WARSTW HYDROKSYAPATYTOWYCH Doktorant: Przemysław Skwierczyński* Opiekun naukowy: Prof. Dr hab. inż. Piotr Niedzielski * Instytut Inżynierii Materiałowej Wydział Mechaniczny Politechnika Łódzka e-mail: [email protected] Streszczenie: Hydroksyapatyt(HAp) jest materiałem, którego metody i parametry syntezy są dobrze poznane i scharakteryzowane. Obecnie ośrodki naukowe zajmujące się wytwarzaniem warstw bioresorbowalnych uwagę swą poświęcają technologiom umożliwiającym modyfikację użytkowych właściwości warstw hydroksyapatytowych poprzez np. kontrolę stopnia resorpcji. Ten efekt można uzyskać przez regulację stopnia krystaliczności uzyskanej warstwy. Takie rozwiązanie pozwoli na stosowanie wspomnianych pokryć na implanty kostne długoterminowe oraz implanty wysokoobciążone, gdzie wymagana jest bardzo dobra integracja tkanki ludzkiej z implantem np. stabilizatory kręgosłupa czy endoprotezy stawu biodrowego. Obiecujące wyniki badań otrzymane zostały poprzez dodanie pary wodnej do atmosfery roboczej komory z wykorzystaniem metody PLD (z ang. Pulsed Laser Deposition), czyli odparowania materiału z wykorzystaniem impulsów światła lasera.W swoich badaniach zaproponowałem modyfikację technologii wytwarzania warstw hydroksyapatytowych metodą magnetronowego rozpylania z wykorzystaniem generatora częstotliwości radiowej (RF MS z ang. Radio Frequency Magnetron Sputtering) polegającą na zmianie sposobu dopuszczaniado komory gazu roboczego (argon Ar) poprzez mieszanie go z parą wodną w tzw.„bubblerze“. Zastosowanie takiej konfiguracji urządzenia pozwoli na dostarczenie grup –OH do komory w trakcie procesu rozpylania, które są odpowiedzialne za procesy wspomagające uzyskanie warstwy w postaci krystalicznej. Celem takiego posunięcia było zbadanie wpływu tej modyfikacji na właściwości fizykochemiczne wytworzonych warstw hydroksyapatytowych. 95 III Wyjazdowa Sesja Naukowa Doktorantów Politechniki Łódzkiej 22 – 24 kwietnia, 2013; Rogów – Polska INFLUENCE OF HYDROXYL GROUPS ON THE PHYSICOCHEMICAL PROPERTIES OF HYDROXYAPATITE LAYERS PhD Student: Przemysław Skwierczyński* Supervisor: Prof. Dr. hab. inż. PiotrNiedzielski *Institute of Materials Science and Engineering The Faculty of Mechanical Engineering Technical University of Lodz, Poland e-mail:[email protected] Abstract: Hydroxyapatite (HAp) is a material whichsynthesis methods and parameters are well understood and characterized. Currently, research centres engaged in the manufacturingof bioresorbable layers are devoting attention to technology which allowsthe modification of useful properties of hydroxyapatite layers, for example by controlling the degree of resorption.This effect can be achieved by controlling the degree of crystallinity of obtained layer. This solution will enable the application of these coatings on long-term bone implants and highly loaded implants, which require a very good integration of human tissue with implant such as stabilizers of the spine or hip joint endoprosthesis. Promising results have been obtained by adding water vapor to the atmosphere inthe working chamber when using the PLD method (Pulsed Laser Deposition), the evaporation of material by the laser pulses of light. In my research I proposed the modification of hydroxyapatite layers manufacturing technologyusing magnetron sputtering with the use of radiofrequency generator (MS RF Radio Frequency Magnetron Sputtering) involving the changes in the way of introducing the working gas(argon Ar)into the chamber by mixing it with water vapor in the bubbler.The use of such a configuration will provide the -OH groups in the chamber during the sputtering process, which are responsible for supporting the processes ofobtaining a crystalline layer. The aim was to examine the impact of this modifications on the physicochemical properties of the obtained hydroxyapatite layers. 96 III Wyjazdowa Sesja Naukowa Doktorantów Politechniki Łódzkiej 22 – 24 kwietnia, 2013; Rogów – Polska ZASTOSOWANIE WYBRANYCH METOD SPEKTROSKOPOWYCH W BADANIU ODDZIAŁYWANIA PORFIRYNA-BIAŁKO Doktorant: Tadeusz Strózik* Opiekun naukowy: Dr hab. inż. Maria Hilczer * Międzyresortowy Instytut Techniki Radiacyjnej Wydział Chemiczny Politechnika Łódzka e-mail: [email protected] Streszczenie: Związki porfirynowe cieszą się ogromnym zainteresowaniem w środowisku naukowym ze względu na istotną rolę, jaką odgrywają w wielu procesach biologicznych. Rozpuszczalne w wodzie meso-podstawione porfiryny mogą być wykorzystywane w fotodynamicznej terapii nowotworów (PDT) ze względu na ich wysokie powinowactwo do komórek rakowych oraz fototoksyczność. Efektywność działania terapeutycznego i biodystrybucja porfiryn w organizmie ludzkim jest związana z tworzeniem przez nie kompleksów z makrocząsteczkami odpowiedzialnymi za transport leków. Przedmiotem naszych badań jest anionowy związek 5,10,15,20–tetrakis(4–sulfofenylo)– porfiryna (TSPP), który badaliśmy pod kątem oddziaływania z albuminą ludzką, HSA. Podjęliśmy próbę określenia struktury i liczby miejsc kompleksujących anionową porfirynę w HSA oraz zbadania, w jakim stopniu struktura białka ulega modyfikacji pod wpływem dołączonych ligandów. Modyfikacje struktury albuminy spowodowane obecnością cząsteczek porfiryny ocenialiśmy na drodze pomiarów dichroizmu kołowego (CD). Pomiary te pozwoliły na określenie zmian w strukturze drugorzędowej (pomiar udziału struktury –helisy) i trzeciorzędowej HSA wywołane obecnością porfiryny. Ponadto przeprowadziliśmy pomiary absorpcyjne i fluorescencyjne wodnych roztworów TSPP i albuminy w funkcji temperatury a otrzymane wyniki zestawiliśmy z dostępnymi danymi literaturowymi. Pomiary te umożliwiły oszacowanie liczby cząsteczek porfiryny związanych z cząsteczką białka. Wskazanie miejsc lokalizacji oraz określenie liczby cząsteczek anionowej porfiryny silnie oddziałujących z albuminą osocza krwi ludzkiej jest istotne w aspekcie poznawczym oraz może okazać się pomocne w badaniach związanych z metodami fotodynamicznej terapii anty– nowotworowej. 97 III Wyjazdowa Sesja Naukowa Doktorantów Politechniki Łódzkiej 22 – 24 kwietnia, 2013; Rogów – Polska APPLICATION OF SELECTED SPECTROSCOPIC METHODS IN STUDY OF THE INTERACTION BETWEEN PORPHYRIN AND PROTEIN PhD Student: Tadeusz Strózik* Supervisor: Professor Maria Hilczer * Institute of Applied Radiation Chemistry The Faculty of Chemistry Lodz University of Technology, Poland e-mail: [email protected] Abstract: Porphyrin compounds are very popular in the scientific community because of the important role, which they play in many biological processes. Due to their spectral characteristics, phototoxicity and high affinity for tumor tissues, meso–substituted water-soluble porphyrins can be used in photodynamic therapy (PDT) of cancer. The efficacy and biodistribution of porphyrins in the human body is associated with formation of the complexes with macromolecules, which are responsible for transport of drugs. The object of our study is the anionic 5,10,15,20–tetrakis(4–sulfophenyl)–porphyrin (TSPP) and we are interested in its interaction with human serum albumin, HSA. We have attempted to determine the structure and the number of porphyrin binding sites in HSA as well as examine how much the structure of albumin changes under the influence of ligands attached. Modifications of albumin structure due to the presence of porphyrin were assessed by circular dichroism (CD) measurements. The CD measurements allow us to determine the changes in the secondary (percentage of the alpha helix structure) and tertiary structure of HSA caused by the porphyrin molecules complexed with the albumin. Moreover, the absorption and fluorescence measurements of aqueous solutions of TSPP and HSA for various temperatures were performed. The obtained data were compared with data available in literature. These measurements allow us to estimate the number of the porphyrin molecules bound with a HSA molecule. Description of the porphyrin localization sites and estimation of the number of TSPP molecules that strongly interact with human serum albumin are important in cognitive aspects, and may be useful in studies related to the PDT of cancer. 98 III Wyjazdowa Sesja Naukowa Doktorantów Politechniki Łódzkiej 22 – 24 kwietnia, 2013; Rogów – Polska TORYFIKACJA BIOMASY POCHODZĄCEJ Z UPRAW CELOWYCH NA POTRZEBY ENERGETYKI ZAWODOWEJ Doktorant: Szymon Szufa Opiekun naukowy: dr hab. Inż. Andrzej Gorczakowski Zakład Techniki Cieplnej i Chłodnictwa Instytut Maszyn Przepływowych Wydział Mechaniczny Politechnika Łódzka e-mail: [email protected] Streszczenie: W Polsce biomasa ma dużą przewagę nad innymi technologiami pozyskiwania energii ze źródeł odnawialnych poprzez możliwość stworzenia dużej dostępności dla upraw roślin energetycznych na glebach marginalnych (słabych). Ten bardzo obiecujący rynek jest jednak w dużym stopniu niezagospodarowany. Aby produkcja energii z biomasy stała się opłacalna, niezbędna jest silna pozycja tego surowca na rynku. Istnieje więc szeroka przestrzeń, w której możliwa jest poprawa jej wydajności środowiskowej i sprawności energetycznej poprzez zastosowanie proponowanych agrotechnologii upraw, a w dalszym etapie zastosowania procesu toryfikacji czyli wysokotemperaturowego suszenia biomasy w specjalnych reaktorach, przy równoczesnym prowadzeniu monitoringu bioindykacyjnego środowiska w celu ochrony zasobów przyrodniczych. Wzrost udziału spalania samej biomasy oraz współspalania jej w elektrowniach i elektrociepłowniach konwencjonalnych opalanych węglem jest efektywną i szybką do zastosowania metodą służącą redukcji emisji CO2, SO2, a także innych substancji zanieczyszczających środowisko. Aby zwiększyć udział biomasy do 30%, a nawet do 50% w ogólnym bilansie paliwa spalanego w dużych kotłach energetycznych cząsteczki biomasy muszą być w sposób ekonomicznie opłacalny zmielone do rozmiarów przy których osiągną wartość opałową zbliżoną do wartości opałowej węgla. Istnieją różne metody wstępnej transformacji biomasy w bardziej węglopodobną materię, które powinny być dokładnie przebadane – jedną z bardziej obiecujących jest toryfikacja 99 III Wyjazdowa Sesja Naukowa Doktorantów Politechniki Łódzkiej 22 – 24 kwietnia, 2013; Rogów – Polska TORREFACTION OF ENERGY CROPS FOR ENERGY APPLICATIONS PhD Student: Szymon Szufa Supervisor: dr hab. eng. Andrzej Gorczakowski Department of Heat Technology and Refrigeration. Institute of Turbomachinery The Mechanical Faculty Lodz University of Technology, Poland e-mail: [email protected] Abstract: In Poland, biomass has a big advantage over other technologies generating energy from renewable sources by allowing the creation of high availability for energy crops on marginal soils (weak). The market is very promising but largely untapped. To produce energy from biomass has become profitable, it is necessary to a strong position on the market for this commodity. So there is a wide space in which it is possible to improve the environmental performance and energy efficiency through the use of the proposed Agrotechnology crops in the next stage application process torrefied biomass or high temperature drying in special reactors, while the monitoring of environmental bioindication to protect natural resources. Increasing the share of biomass combustion and co-combustion same in its conventional power plants and coal-fired power plants is an effective and quick to apply the method for reducing emissions of CO2, SO2 and other pollutants. To increase the proportion of the biomass to 30%, and up to 50% in the overall balance of fuel burned in the high-power boilers, biomass particles must be at an economically viable ground to the size at which reach close to the calorific value of the calorific value of coal. There are various methods of pre-transformation of biomass into more coal matter that should be carefully examined - one of the most promising is torrefaction. 100 III Wyjazdowa Sesja Naukowa Doktorantów Politechniki Łódzkiej 22 – 24 kwietnia, 2013; Rogów – Polska SPRĘŻONE SCHŁODZONE POWIETRZE WYKORZYSTYWANE JAKO PŁYN CHŁODZĄCY STREFY SZLIFOWANIA Doktorant: Jakub Świerczyński Promotor: Dr hab. Inż. Ryszard Wójcik prof. PŁ Instytut Obrabiarek i Technologii Budowy Maszyn, Wydział Mechaniczny, Politechnika Łódzka, Polska e-mail: [email protected] Streszczenie: Artykuł prezentuje innowacyjną metodę chłodzenia i smarowania, która używa skompresowanego schłodzonego powietrza do czyszczenia czynnej powierzchni ściernicy i chłodzenia strefy szlifowania, aby zminimalizować ilość ciepła dostarczaną w głąb przedmiotu. 1. CHŁODZENIE STREFY SZLIFOWANIA Podczas procesu szlifowania, ściernica obraca się z dużą prędkością rzędu kilku tysięcy obrotów na minutę. W trakcie pracy, ściernica zbiera wierzchnią warstwę przedmiotu obrabianego poprzez tarcie swojej czynnej powierzchni o przedmiot. Nawet 80 % powstałego w ten sposób ciepła przenika w głąb materiału obrabianego. Ponieważ operacje szlifierskie są prowadzone jako ostatni etap całego procesu produkcji gotowych wyrobów, nie można dopuścić, aby przedmioty te, mogły zostać zdeformowane, przypalone lub zmieniły się właściwości warstwy wierzchniej. Obecnie w przemyślę najbardziej popularną metodą chłodzenia strefy szlifowania jest metoda zalewowa. Polega ona na zalaniu strefy skrawania obfitą ilością płynu obróbkowego, który skutkuje lepszą żywotnością narzędzia, uzyskuje się lepsze odwzorowanie powierzchni oraz zmniejsza naprężenia cieplne. Niestety płyny te wprowadzają do środowiska niebezpieczne związki i trzeba je kondycjonować. Utylizacjia przepracowanego chłodziwa jest bardzo droga i czasochłonna. Wykorzystanie sprężonego schłodzonego powietrza jako czynnik chłodzący jest nowym proekologicznym sposobem na wyeliminowanie płynów obróbkowych z procesów produkcji. W zależności od ilości dysz i ich ustawienia, powstałą strugę powietrza można kierować w strefę szlifowania, na przedmiot obrabiany w celu obniżenia jego temperatury lub na czynną powierzchnię ściernicy w celu przebicia poduszki powietrznej jak również ostrzenia ściernicy. 101 III Wyjazdowa Sesja Naukowa Doktorantów Politechniki Łódzkiej 22 – 24 kwietnia, 2013; Rogów – Polska COMPRESSED COOLED AIR USED AS A FLUID FOR COOLING GRINDING ZONE PhD Student: Jakub Świerczyński Supervisor: Associate Professor Eng. Ryszard Wójcik Institute of Machine Tools and Production Engineering, Faculty of Mechanical Engineering, Lodz University of Technical, Poland e-mail: [email protected] Abstract: The article presents an innovative method for cooling and lubrication, which uses compressed cooled air for cleaning the active surface grinding and cooling the grinding zone to minimize the amount of heat fed into the workpiece. 1. COOLING GRINDING ZONE During the grinding wheel rotates at a high speed of several thousand rotations per minute. During operation, the wheel meets the surface layer of the workpiece through rubbing their active surface of the object. Up to 80% of the resulting heat penetrates into the workpiece. Since grinding operations are carried out as the last step of the production process of finished products, do not allow for these items, they can be deformed, burnt or change the properties of the surface layer. Out of the industry's most popular method of cooling the grinding zone is a method of priming. It involves flooding the area with plenty of cut cutting fluid that results in improved tool life, achieved a better representation of the surface and reduces thermal stresses. Unfortunately, they introduce fluids into the environment of hazardous compounds and must be conditioned. Worked coolant disposal is very expensive and time consuming. Using compressed air cooled as the cooling medium is a new environment-friendly way to eliminate cutting fluids from the production process. Depending on the number of nozzles and their settings, the resultant air stream can be directed into a zone of grinding a workpiece in order to reduce its temperature, or the active surface of the grinding wheel to puncture the air bag as well as a sharpening wheel. 102 III Wyjazdowa Sesja Naukowa Doktorantów Politechniki Łódzkiej 22 – 24 kwietnia, 2013; Rogów – Polska TRANSMISJA DANYCH PRZEZ LINIE ZASILAJĄCE –BADANIA NIEZAWODNOŚCI I ZGODNOŚCI Z NORMAMI KOMPATYBILNOŚCI ELEKTRO-MAGNETYCZNEJ Doktorant: Tomasz Torzewicz Opiekun naukowy: Andrzej Napieralski, Prof. dr hab. Inż. Katedra Mikroelektroniki i Technik Informatycznych Wydział Elektrotechniki Elektroniki Informatyki i Automatyki Politechnika Łódzka e-mail: [email protected] Streszczenie: Niniejszy referat zawiera opis urządzenia zbudowanego na bazie ogólnodostępnych komponentów pozwalającego na transmisję danych za pomocą istniejącej infrastruktury elektroenergetycznej niskiego napięcia. Przedstawione zostały opisy oraz wyniki testów jakim urządzenie zostało poddane, a także podjęta została próba określenia zaleceń projektowych dla urządzeń PLC. Zestaw testowy składał się z nadajnika i odbiornika komunikujących się ze sobą jedynie za pomocą linii zasilania, a także dwóch komputerów pełniących rolę monitorów transmisji oraz urządzeń testujących i badających wpływ transmisji na parametry napięcia sieciowego. Testowanie na zgodność z dyrektywami kompatybilności EMC miało na celu sprawdzenie i potwierdzenie, że prezentowane urządzenie jest odporne na zakłócenia promieniowane i przewodzone oraz nie generuje zakłóceń mogących wpływać na pracę innych urządzeń. Wyniki pomiarów były pomyślne dla każdego badanego komponentu co potwierdziło poprawność konstrukcji omawianego urządzenia. Jednym z pierwszych zastosowań technologii PLC były zdalny odczyt liczników energii elektrycznej oraz sterowanie urządzeniami energetycznymi. Zastosowania te nie wymagały przesyłania dużych pakietów danych przez co były stosunkowo łatwo realizowalne. Obecnie możliwe jest zbudowanie pełnego systemu audiowizualnego wraz z dostępem do szerokopasmowego Internetu. 103 III Wyjazdowa Sesja Naukowa Doktorantów Politechniki Łódzkiej 22 – 24 kwietnia, 2013; Rogów – Polska DATA TRANSMISSION OVER THE POWER LINES - TESTS OF RELIABILITY AND CONFORMITY WITH THE STANDARDS OF ELECTROMAGNETIC COMPATIBILITY PhD Student: Tomasz Torzewicz Supervisor: Prof. Andrzej Napieralski Department of Microelectronics and Computer Science The Faculty of Electrical, Electronic, Computer and Control Engineering Technical University of Lodz, Poland e-mail address: [email protected] Abstract: This paper contains a description of the device built on the basis of open for general use components that allows the transmission of data using existing low-voltage electricity infrastructure. Descriptions and results of the tests which the device has been subjected to are presented. Attempt was made to determine the design guidelines for devices PLC. The test set consisted of a transmitter and a receiver communicating with each other only through the power line, two computers operating as a broadcast monitors and testing equipment for examination the effects of transmission on supply voltage parameters. Testing for compliance with EMC directives was to verify and confirm that the presented device is immune to radiated and conducted interference, and does not generate noise that could interfere with any other devices. The measurement results were successful for each component of the test which confirmed the correctness of the construction of this device. One of the first applications of PLC technology were remote reading of electricity meters and control of energy devices. These applications did not require the transfer large data packages which are relatively easily achievable. It is now possible to build a complete audiovisual system with access to broadband Internet. 104 III Wyjazdowa Sesja Naukowa Doktorantów Politechniki Łódzkiej 22 – 24 kwietnia, 2013; Rogów – Polska OTRZYMYWANIE NANOSTRUKTUR CELULOZY Z BIOMASY ROŚLINNEJ Doktorant: Radosław Wąchała* Opiekun naukowy: prof. dr hab. Tadeusz Antczak * Instytut Biochemii Technicznej Wydział Biotechnologii i Nauk o Żywności Politechnika Łódzka e-mail: radosł[email protected] Celuloza jest nieposiadającym rozgałęzień polimerem glukozy, połączonych ze sobą wiązaniami β-1,4-glikozydowymi [1]. W komórkach roślinnych celulozie zawsze towarzyszy lignina oraz hemicelulozy. Ligniny otaczają celulozę i razem z hemicelulozą ograniczają do niej dostęp dla enzymów. Ich usunięcie jest więc niezbędne przed przeprowadzaniem wydajnych reakcji enzymatycznych [2]. Włókna naturalne, których przynajmniej jeden wymiar zamyka się w 100 nm łączą w sobie cechy substratów makroskopowych ze specyficznymi właściwościami nanomateriałów. Celem prowadzonych badań jest opracowanie metody wytwarzania nanocelulozy z biomasy roślinnej, która może zostać wykorzystana do produkcji biodegradowalnych tworzyw sztucznych oraz jako komponent w dziedzinie włókiennictwa. W realizowanych badaniach wykorzystywana jest metoda top-down, wykorzystująca metody rafinacji o charakterze: fizycznym, chemicznym oraz enzymatycznym (celulazy, pektynazy, ksylanaz i ligninazy). W ramach obecnie prowadzonych badań opracowywane są warunki wstępnej obróbki mechanicznej oraz parametry procesu enzymatycznej hydrolizy lignin. Kontrolę wielkości włókien prowadzono z wykorzystaniem mikroskopu optycznego (Olympus BX-21). Zawartość lignin po procesie sprawdzano poprzez oznaczanie liczby Kappa. Badania są finansowane z projektu 01.01.02-10-123/09 współfinansowanego ze środków Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego w ramach Programu Operacyjnego Innowacyjna Gospodarka 2007-2013. [1] S. Janardhnan , M. Sain, Isolation of cellulose microfibrils – an enzymatic approach, BioResources, 2, 2006, 176 – 188 [2] I. Siró, D. Plackett, Microfibrillated cellulose and new nanocomposite materials: a review Cellulose, 2010, 17, 459 – 494 105 III Wyjazdowa Sesja Naukowa Doktorantów Politechniki Łódzkiej 22 – 24 kwietnia, 2013; Rogów – Polska OBTAINING OF NANOCELLULOSE FROM LIGNOCELLULOSIC BIOMASS PhD Student: Radosław Wąchała* Supervisor: prof. dr hab. Tadeusz Antczak * Institute of Technical Biochemistry The Faculty of Biotechnology and Food Science Technical University of Lodz, Poland e-mail: [email protected] Cellulose is a linear polymer consisting glucose residues linked together by β(1→4) glycosidic bonds [1]. In plant cells, cellulose always accompanied by hemicellulose and lignin. This compound interfere with access of the enzyme to the cellulose by coating microfibrils. It is necessary to remove them before enzymatic reactions [2]. Natural fibers, for which at least one of dimensions is up to 100 nm, display properties of both macroscopic substances and specific features of nanomaterials. Presented study aims at the development of a method of nanocellulose fabrication from plant biomass. This nanocellulose will be used to produce biodegradable plastics and components used in textiles fabrication. The cellulose nanostructures will be obtained from plant biomass by a top-down method based on physical, chemical and enzymatic (cellulases, pectinases, xylanases and ligninases) refining methods. Currently conducted experiments have been focused on selection of suitable conditions of mechanical biomass pretreatment and enzymatic degradation of lignin. Fiber dimensions are controlled using optical microscope (Olympus BX-51) and CellSens software. Residual lignin content is estimated based on Kappa index determination. This study is supported by project 01.01.02-10-123/09 co-financed from funds of European Fund of Regional Development within Operation Program Innovative Economy 2007-2013. [1] S. Janardhnan , M. Sain, Isolation of cellulose microfibrils – an enzymatic approach, BioResources, 2, 2006, 176 – 188 [2] I. Siró, D. Plackett, Microfibrillated cellulose and new nanocomposite materials: a review Cellulose, 2010, 17, 459 – 494 106 III Wyjazdowa Sesja Naukowa Doktorantów Politechniki Łódzkiej 22 – 24 kwietnia, 2013; Rogów – Polska FOTOKATALITYCZNY ROZKŁAD KETONU METYLOWO-ETYLOWEGO W FAZIE GAZOWEJ Doktorant: Klaudia Zbudniewek* Promotor: prof. dr hab. inż. Jacek Rynkowski Opiekun naukowy: dr Jacek Góralski * Instytut Chemii Ogólnej i Ekologicznej Wydział Chemiczny Politechnika Łódzka e-mail: [email protected] Streszczenie: Tlenek galu ma znacznie szerszą przerwę energetyczną (4,8 eV) niż dwutlenek tytanu (3,2 eV) przez co jego fotogenerowane elektrony w paśmie przewodzenia mają dużo większe zdolności redukcyjne niż te w TiO2. Ze względu na różnice w szerokości pasma wzbronionego fotogenerowane pary dziura-elektron w Ga2O3 mają bardzo silne działanie redukującoutleniające, co jest korzystne dla zniszczenia stabilnych pośrednich produktów reakcji i utrzymanie czystej powierzchni katalizatora przez cały czas trwania procesu [1]. Keton metylowo-etylowy jest powszechnie używany jako produkt pośredni, rozpuszczalnik oraz składnik w kompozycjach farb drukarskich, klejów i barwników. Związek ten jest drażniący, powoduje podrażnienie oczu i nosa. Podczas wdychania przez dłuższy czas, może powodować wady wrodzone [2]. W przeprowadzonych badaniach keton metylowo-etylowy został wykorzystany jako reprezentant lotnych związków organicznych. Reakcja fotokatalitycznego rozkładu ketonu metylowo-etylowego w fazie gazowej została przeprowadzona w koncentrycznym fotoreaktorze rurowym. Dla wszystkich katalizatorów na bazie β-Ga2O3 zaobserwowano znacznie wyższą selektywność do CO2 w porównaniu do testów z użyciem TiO2. Bardzo ważnym czynnikiem w tej reakcji było również utrzymanie stabilności przez cały czas trwania reakcji (nie nastąpiła dezaktywacja katalizatorów Ga2O3). Jedną z zalet jednoczesnego stosowania promieniowania UVC i katalizatorów Ga2O3 było wykorzystanie bakteriobójczych właściwości UVC w połączeniu z usuwaniem niebezpiecznych organicznych związków z powietrza. Literatura: 1. Y. Hou, L. Wu, X. Wang, et al., J.Catal. 250 12-18 (2007) 2. Schwetz et al., Fund. Appl. Toxicol. 16 (4) 742–748 (1991) 107 III Wyjazdowa Sesja Naukowa Doktorantów Politechniki Łódzkiej 22 – 24 kwietnia, 2013; Rogów – Polska GAS PHASE UV-PHOTOCATALYTIC DECOMPOSITION OF METHYL ETHYL KETONE PhD Student: Klaudia Zbudniewek* Supervisor: prof. dr hab. inż. Jacek Rynkowski * Institute of General and Ecological Chemistry The Faculty of Chemistry Lodz University of Technology , Poland e-mail: [email protected] Abstract: Gallium oxide has much wider band gap (4.8 eV) than titanium dioxide (3.2 eV) and its photogenerated electrons in the conductive band have much higher reductive capability than that of TiO2. Because of the differences in band gap width the photogenerated holes and electrons on Ga2O3 have stronger redox ability what is beneficial for the destruction of stable reaction intermediates and the maintenance of a clean Ga2O3 surface during reaction [1]. Methyl-ethyl ketone (MEK) is widely use as chemical intermediate, solvent and component in formulations including inks, adhesives and dyes. This compound is an irritant, causing irritation to the eyes and nose. When inhaled for longer time, can induce birth defects [2]. Methyl-ethyl ketone was used as volatile organic compounds representative. The photocatalytic decomposition of MEK in gas phase was carried out in a concentric tubular photoreactor. For all β-Ga2O3-based catalysts we observed much higher CO2 selectivity in the photocatalytic decomposition of MEK compared to tests with TiO2 samples. A very important factor in this reaction was also maintenance of stability during reaction (there was no deactivation of the Ga2O3 catalysts). One of the advantages of simultaneous use of UVC and Ga2O3 was exploitation of germicidal UVC applications in combination with removal of hazardous organic compounds from air. References: 1. Y. Hou, L. Wu, X. Wang, et al., J.Catal. 250 12-18 (2007) 2. Schwetz et al., Fund. Appl. Toxicol. 16 (4) 742–748 (1991) 108 III Wyjazdowa Sesja Naukowa Doktorantów Politechniki Łódzkiej 22 – 24 kwietnia, 2013; Rogów – Polska FOTOKATALITYCZNE UTLENIANIE H2S Z ZASTOSOWANIEM ANALIZY GC/PFPD Doktorant: Klaudia Zbudniewek* Promotor: prof. dr hab. inż. Jacek Rynkowski Opiekun naukowy: dr Jacek Góralski * Instytut Chemii Ogólnej i Ekologicznej Wydział Chemiczny Politechnika Łódzka e-mail: [email protected] Streszczenie: Siarkowodór (H2S) to bezbarwny gaz, który nadaje charakterystyczny nieprzyjemny zapach zepsutym jajkom. Jest cięższy od powietrza, bardzo trujący, żrący, palny i wybuchowy. Siarkowodór jest odnotowany jako toksyczny, szkodliwy dla zdrowia człowieka i ma szkodliwy wpływ na wiele katalizatorów przemysłowych. Fotokatalityczne utlenianie może być wykorzystywane nie tylko w walce z nadmierną emisją gazów przemysłowych, ale także może być ważne w oczyszczaniu powietrza w pomieszczeniach, w szczególności w celu usunięcia różnego rodzaju odorów (np. H2S). Poniższe katalizatory zostały przetestowane w fotokatalitycznym utlenianiu H2S z użyciem promieniowania UVC: - komercyjny Ga2O3, - β-Ga2O3 bez PEG, - β-Ga2O3 z PEG (w stosunku molowym 1:3). Etanolowy roztwór Ga(NO3)3·xH2O był wykorzystany jako prekursor galu. Dodatek glikolu polietylenowego (PEG) pozwolił na rozwinięcie powierzchni całkowitej katalizatorów. Fotokatalityczne utlenianie H2S było przeprowadzone w koncentrycznym fotoreaktorze rurowym, natomiast produkty poreakcyjne zostały zidentyfikowane przy użyciu chromatografu gazowego z pulsacyjnym fotometrycznym detektorem płomieniowym (PFPD). Najważniejsze zalety stosowania PFPD w analizie GC to: - wysoka czułość oraz mniejsze zużycie wodoru, - polepszona selektywność, - uniwersalne zastosowanie do selektywnej detekcji heteroatomów. Fotokatalityczne utlenianie H2S okazało się bardzo efektywne, osiągając wydajność degradacji na poziomie 99-100% przy stężeniu 15 ppm H2S w strumieniu wlotowym. 109 III Wyjazdowa Sesja Naukowa Doktorantów Politechniki Łódzkiej 22 – 24 kwietnia, 2013; Rogów – Polska PHOTOCATALYTIC OXIDATION OF H2S WITH APPLICATION OF GC/PFPD ANALYSIS PhD Student: Klaudia Zbudniewek* Supervisor: prof. dr hab. inż. Jacek Rynkowski * Institute of General and Ecological Chemistry The Faculty of Chemistry Lodz University of Technology , Poland e-mail: [email protected] Abstract: Hydrogen sulfide (H2S) is a colorless gas witch gives the characteristic foul odor to rotten eggs. It is heavier than air, very poisonous, corrosive, flammable and explosive. Hydrogen sulfide is reported to be toxic, harmful to human health and has damaging effects on many industrial catalysts. Photocatalytic oxidation can be not only used in the treatment of industrial gas emissions, but also may be important in indoor air purification, particularly to remove various odors (eg. H2S). The following catalysts were tested in the photocatalytic oxidation of H2S under UVC light: -commercial Ga2O3 -β-Ga2O3 without PEG -β-Ga2O3 with PEG (molar ratio: 1:3) Ethanolic solution of Ga(NO3)3·xH2O was used as gallium precursor. The addition of polyethylene glycol (PEG) allowed to develop the total surface area of the catalysts. The photocatalytical H2S oxidation was carried out in a concentric tubular photoreactor and the post-reaction products were identified using gas chromatograph with the Pulsed Flame Photometric Detector (PFPD). The most important advantages of PFPD applications in GC analysis are as follows: -high sensitivity and lower hydrogen consumption, -improved selectivity, -universal heteroatom selective detection. Photocatalytical H2S oxidation showed a high efficiency, reaching degradation yields of 99-100% at 15 ppm of H2S concentration in the stream. 110
Podobne dokumenty
II Wyjazdowa Sesja Naukowa Doktorantów Politechniki Łódzkiej
pokazały, że istnieje znikomy strumień ciepła przewodzony przez ściany rurki ciepła wzdłuż jej osi. Podczas wypełniania rurki 50 g płynu R-134A (to jest około 10% pojemności) następuje znaczny wzro...
Bardziej szczegółowo