ŹRÓDŁA INFORMACJI NAUKOWEJ. Konspekt lekcji bibliotecznej w

1
ŹRÓDŁA INFORMACJI NAUKOWEJ. Konspekt lekcji bibliotecznej w klasie II liceum
Magdalena Ciecierska, Biblioteka Pedagogiczna w Toruniu
Temat: Źródła informacji naukowej
Czas trwania lekcji: 45 minut
Cele operacyjne:
1. Na poziomie wiadomości uczeń po lekcji powinien:
a. Znać podstawowe źródła informacji naukowej
b. Wiedzieć, czym są dokumenty i znać ich podział
c. Wyjaśnić różnicę między rodzajami dokumentów
2. Na poziomie umiejętności uczeń powinien:
a. Mieć rozeznanie w przydatności i mnogości źródeł informacji
Nawyki:
Kształtowanie potrzeby korzystania ze źródeł informacji naukowej Kształtowanie umiejętności
wykorzystywania wielorakich rodzajów informacji
Metoda:
•
podająca,
•
poglądowa.
Pomoce dydaktyczne:
•
Plansza z podziałem źródeł informacji naukowej,
•
Plansza z podziałem źródeł dokumentalnych,
•
Plansza z podziałem źródeł niedokumentalnych,
•
Wydawnictwo zwarte z odbitkami ksero jego fragmentów,
•
Czasopismo,
•
CD-ROM,
•
Dyskietka,
•
Wideokaseta,
•
Bibliografia Historii Polski,
•
Przewodnik Bibliograficzny,
•
Karty z Kartoteki Zagadnieniowej.
Przebieg lekcji:
Przywitanie uczniów w Wydziale Informacyjno-Bibliograficznym.
1. Część wstępna:
a. Kilka słów o Wydziale
b. Co znajduje się w Wydziale:
Bibliografie
Kartoteki zagadnieniowe zawierające opisy artykułów z czasopism
2
Księgozbiór podręczny Wydziału
Zestawienia bibliograficzne
Bazy Komputerowe
c. Kto korzysta z Wydziału:
Nauczyciele
Studenci
Uczniowie klas maturalnych
2. Część główna:
Na lekcji uczniowie dowiedzą się, czym jest źródło informacji i dokument. Poznają ich różnorodność.
Obejrzą niektóre typy dokumentów w celu utrwalenia wiadomości. Poznają czym jest
niedokumentalne źródło informacji.
Źródła informacji
Co to są źródła informacji? (Luźna rozmowa z uczniami, następnie odczytanie definicji.)
"...miejsce (system, organizację, imprezę, okoliczności itp.), w którym powstaje lub znajduje się
informacja przeznaczona do rozpowszechniania, albo dokument, w którym zawarta jest
informacja."
Nauczyciel pokazuje uczniom plansze z podziałem źródeł informacji i omawia ją.
1. Dokumentalne
2. Niedokumentalne
Źródło dokumentalne
Nauczyciel tłumaczy, czym jest dokument. (Luźna rozmowa, potem definicja).
"Przedmiot materialny zawierający utrwaloną informację przeznaczoną do przekazywania w czasie i
przestrzeni".
Nauczyciel pokazuje i omawia plansze z podziałem dokumentalnych źródeł informacji:
3. Dokument pierwotny
Definicja: Jest wytworem myśli ludzkiej i "posiada formę, w jakiej go autor sporządził i
przewidział".
4. Dokument wtórny
Definicja: "Jest sporządzony z dokumentu pierwotnego lub pochodnego i odzwierciedla
pełne i niezmienne jego cechy pod względem treści, a często i formy" (foto, kserokopie,
skan dokumentu pierwotnego).
5. Dokument pochodny
Definicja: "Sporządzony na podstawie dokumentu pierwotnego lub wtórnego w drodze
opracowania wg określonych zasad i przedstawia informację o dokumencie pierwotnym i
jego zawartości. Dokumenty pochodne nazywane są również narzędziami informacji."
Nauczyciel wskazuje na przydatność dokumentów pochodnych tj. bibliografii, kartotek
zagadnieniowych. W czasie omawiania planszy uczniowie otrzymują do wglądu przykłady
poszczególnych rodzajów dokumentów.
Źródło niedokumentalne
Nauczyciel tłumaczy istotę źródła niedokumentalnego.
3
Definicja: "Organizacje i systemy informacyjne, osobiste kontakty, rozmowy, prelekcje na
konferencjach i kongresach, wykłady na kursach, szkoleniach, lekcje, obserwacje i spostrzeżenia,
komunikaty radiowe, obrazy telewizyjne itp. Podstawową cechę stanowi fakt, że przekazywana
informacja nie jest pod żadną postacią utrwalona materialnie, a przechodzi bezpośrednio ze źródła
informacji do jej odbiorcy".
Nauczyciel pokazuje i omawia plansze z podziałem źródeł niedokumentalnych wskazując na różnicę
między źródłami:
6. Niedokumentalne zespołowe (nauczyciel wskazuje na konferencje, wykłady, prelekcje,
zjazdy, targi, sympozja),
7. Niedokumentalne indywidualne (wymienia tu kontakty osobiste, rozmowy) .
3. Zebranie i utrwalenie wiadomości
Pytania:
0. Jakie źródła informacji dokumentalnej poznaliśmy na dzisiejszej lekcji?
1. Jakie rozróżniamy rodzaje źródeł informacji niedokumentalnej?
2. Na czym polega przydatność dokumentów pochodnych?
4. Zadanie domowe
W oparciu o przedstawione na lekcji informacje wyszukać w księgozbiorze domowym dwa rodzaje
źródeł informacji dokumentalnej.
Literatura:
1. Piróg W.: Zagadnienia informacji i dokumentacji naukowej. Warszawa, 1977
2. Poradnik pracownika informacji naukowej, technicznej i ekonomicznej. Warszawa, 1977