ochrona zabytków mini poradnik dla właścicieli i użytkowników

ochrona zabytków mini poradnik dla właścicieli i użytkowników

OCHRONA ZABYTKÓW
MINI PORADNIK DLA WŁAŚCICIELI I UŻYTKOWNIKÓW OBIEKTÓW
USYTUOWANYCH W GRANICACH POWIATU NYSKIEGO
Od dnia 17 listopada 2003 r. obowiązuje nowa ustawa o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami.
Precyzuje ona m.in. pojęcie zabytku, formy ochrony zabytków oraz jaki jest zakres ochrony
konserwatorskiej.
Zabytek to nieruchomość lub rzecz ruchoma, ich części lub zespoły, będące dziełem człowieka lub
związane z jego działalnością i stanowiące świadectwo minionej epoki bądź zdarzenia, których
zachowanie leży w interesie społecznym ze względu na posiadaną wartość historyczną, artystyczną
lub naukową;
FORMY OCHRONY ZABYTKÓW:
–Wpis do rejestru zabytków województwa opolskiego – obiekty podlegające ścisłej ochronie
konserwatorskiej, w których bez pozwolenia Opolskiego Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków
nie wolno prowadzić żadnych prac.
–Obszary wpisane do rejestru zabytków, obejmujące głównie układy urbanistyczne starówek
miejskich – wszystkie prace w takich strefach wymagają pozwolenia konserwatora zabytków,
niezależnie od tego, czy podlegają obowiązkowi uzyskania pozwolenia na budowę, zgłoszenia
robót budowlanych, lub też niepodlegające temu obowiązkowi, a mające wpływ na wygląd
zabytkowych układów.
–Ewidencja zabytków – ustalone zapisami miejscowych planach zagospodarowania
przestrzennego gmin – wykaz budynków posiadających wartości zabytkowe, dla których
obowiązuje uzyskanie warunków konserwatorskich i uzgadnianie wszelkich działań inwestycyjnych
z powiatowym konserwatorem zabytków.
–Strefy ochrony konserwatorskiej – ustalone w miejscowych planach zagospodarowania
przestrzennego gmin obszary zabudowy posiadające wartości zabytkowe, dla których obowiązuje
nakaz uzgadniania i opiniowania działań inwestycyjnych z powiatowym konserwatorem zabytków.
Pozostałe formy ochrony zabytków to:
–uznanie za pomnik historii
–utworzenie parku kulturowego
PODSTAWA PRAWNA DZIAŁAŃ POWIATOWEGO KONSERWATORA ZABYTKÓW
Na podstawie porozumienia zawartego w dniu 5 grudnia 2008 r., w sprawie powierzenia przez
Wojewodę Opolskiego prowadzenia niektórych spraw z zakresu administracji rządowej należących
do właściwości Opolskiego Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków w Opolu (Dz.U. Woj.
Opolskiego nr 101, poz. 2395 z 17 grudnia 2008 r.), Wojewoda Opolski powierzył Powiatowi
Nyskiemu, prowadzenie w jego imieniu części spraw należących do właściwości Opolskiego
Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków w Opolu (OWKZ).
Zadania te wykonywane są na Stanowisku ds. Ochrony Zabytków Starostwa Powiatowego w Nysie.
ZAKRES UZGADNIEŃ Z POWIATOWYM KONSERWATOREM ZABYTKÓW
Wszelkie działania inwestycyjne, nakładające na Inwestora obowiązek uzyskania: pozwolenia,
uzgodnienia lub opinii konserwatorskiej, w obiektach nie wpisanych indywidualnie do rejestru
zabytków, a podlegających ochronie konserwatorskiej z uwagi na:
–usytuowanie w obszarach wpisanych do rejestru zabytków,
–objęcie ochroną poprzez zapisy ustaleń obowiązujących miejscowych planów zagospodarowania
przestrzennego (dla terenów, które je posiadają).
W obiektach i obszarach objętych ochroną na podstawie ustaleń miejscowych planów
zagospodarowania przestrzennego, uzgadnianie prac wymagających uzyskania pozwolenia
budowlanego następuje z urzędu przed wydaniem pozwolenia budowlanego (art. 36 pkt 3 prawa
budowlanego).
Pozostałe działania inwestycyjne w obiektach i na obszarach objętych ochroną ustaleniami
miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego, w tym roboty budowlane, remonty itp.
prace wymagające zgłoszenia, należy przed ich zgłoszeniem do organu administracji
architektoniczno-budowlanej, uzgodnić z Powiatowym Konserwatorem Zabytków.
W przypadku obiektów (zabytków) wpisanych do rejestru zabytków województwa opolskiego
Powiatowy Konserwator Zabytków wydaje pozwolenie konserwatorskie zasadniczo na działania
inwestycyjne z zakresu:
–umieszczania urządzeń technicznych (np. klimatyzatorów, anten satelitarnych, gsm, itp.), reklam i
napisów,
–podejmowania innych działań, które mogłyby prowadzić do naruszenia substancji lub zmiany
wyglądu zabytku wpisanego do rejestru (np. wymiana stolarki okiennej i drzwiowej, malowanie
elewacji, oraz inne działania z zakresu tzw. bieżącej konserwacji obiektu),
Pozostałe działania inwestycyjne przy obiektach wpisanych indywidualnie do rejestru zabytków,
w szczególności wymagające uzyskania pozwolenia budowlanego, wymagają poprzedzającego
uzyskania decyzji o pozwoleniu na prace przy zabytku (tzw. pozwolenie konserwatorskie) od
Opolskiego Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków w Opolu, ul. Piastowska 14, 45-081 Opole.
CO PODLEGA OCHRONIE W BUDYNKACH
–ukształtowanie i wystrój elewacji, uwzględniający dekoracje architektoniczne, układ, wielkość i
kształt otworów okiennych,
–materiał pokrycia dachu, forma i ukształtowanie połaci
–oryginalna stolarka okienna – jej forma tzn.: dotychczasowe podziały tafli szyb, oryginalne detale
zdobnicze, kolor,
–oryginalna stolarka drzwiowa,
–balkony i loggie wraz z ozdobnymi balustradami.
WYMIANA STOLARKI OKIENNEJ I DRZWIOWEJ
Przy wykorzystaniu współczesnej technologii szyb zespolonych, wymagane jest ustalenie
jednolitego wzoru, typu i kolorystyki okien dla całego budynku, ze szczegółowym określeniem
wymiarów poszczególnych elementów składowych stolarki.
W przypadku zamiaru wymiany istniejącej stolarki z zachowanymi oryginalnymi zdobieniami (tzw.
detal snycerski), w nowych oknach i drzwiach należy odtworzyć detal oraz charakter tej dekoracji,
sposób otwierania i głębokość osadzenia w murze, ze szczególnym uwzględnieniem oryginalnej
grubości ram i szprosów.
UWAGA
Wykonywanie prac w obiektach i na obszarach wpisanych do rejestru zabytków bez wymaganego
pozwolenia konserwatorskiego, podlega z mocy Ustawy o ochronie zabytków i opiece nad
zabytkami (Dz.U z 2003 r. Nr 162, poz. 1568 z późn. zm.) karze grzywny, obowiązkowi
doprowadzenia do stanu poprzedniego. W przypadku obiektów objętych ochroną poprzez ustalenia
obowiązujących miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego, realizacja wszelkich
robót budowlanych bez stosownych uzgodnień jest samowolą budowlaną i podlega przepisom
Ustawy prawo budowlane (Dz.U. Z 2003r. Nr 207, poz. 2016). W takim wypadku postępowanie
prowadzi Powiatowy Inspektor Nadzoru Budowlanego.
Przygotował Paweł Sekieta
Powiatowy Konserwator Zabytków