TTOKSOKAROZA niebezpieczna choroba odzwierz´ca

TTOKSOKAROZA niebezpieczna choroba odzwierz´ca

Publikacja ufundowana przez firm´ Bayer,
producenta serii preparatów do odrobaczania
zwierzàt DRONTAL
KONTAKT:
dr Jakub Gawor, dr Anna Borecka
z Pracowni Parazytoz Zwierzàt Domowych
Instytutu Parazytologii PAN
00-818 Warszawa, ul. Twarda 51/55
tel. (22) 697 89 68, fax.(22) 620 62 26
e-mail: [email protected]; [email protected]
TT O K S O K A R O Z A
niebezpieczna
choroba
odzwierz´ca
TTn Oi eKbS eO zKpA iReOcZzAn a
choroba
odzwierz´ca
Publikacja ufundowana przez firm´ Bayer,
producenta serii preparatów do odrobaczania
zwierzàt DRONTAL
KONTAKT:
dr Jakub Gawor, dr Anna Borecka
z Pracowni Parazytoz Zwierzàt Domowych
Instytutu Parazytologii PAN
00-818 Warszawa, ul. Twarda 51/55
tel. (22) 697 89 68, fax.(22) 620 62 26
e-mail: [email protected]; [email protected]
T
oksokaroza –
niebezpieczna choroba odzwierz´ca
Co warto o niej wiedzieç i jak si´ przed nià ustrzec ?
Toksokaroza jest chorobà spowodowanà inwazjà paso˝ytów-nicieni z rodzaju
Toxocara.
Wyst´powanie paso˝yta
Glista psia (Toxocara canis) i glista kocia (Toxocara cati) sà paso˝ytami powszechnie
wyst´pujàcymi w przewodzie pokarmowym (jelicie cienkim) u m∏odych psów i kotów,
do 6 miesiàca ˝ycia. U zwierzàt doros∏ych zara˝enie jelitowe praktycznie nie
wyst´puje. Doros∏e suki i kotki sà natomiast sta∏ym êród∏em zara˝enia dla swego
potomstwa, poniewa˝ w ich tkankach znajdujà si´ larwy drzemiàce, uaktywniajàce
si´ w czasie cià˝y i laktacji.
Jak zara˝ajà si´ szczeni´ta i koci´ta?
Do zara˝enia dochodzi w czasie cià˝y, gdy larwy paso˝ytów migrujà poprzez ∏o˝ysko
oraz w trakcie laktacji z mlekiem suki czy kotki. Ta droga szerzenia si´ zara˝enia jest
przyczynà powszechnego
wyst´powania toksokarozy u m∏odych zwierzàt, nawet jeÊli utrzymywane sà w bardzo higienicznych warunkach.
Dlaczego toksokaroza jest groêna dla ludzi?
Zara˝enia Toxocara spp. sà niebezpieczne dla cz∏owieka, u którego jako ˝ywiciela niespecyficznego dochodzi
do nietypowego rozwoju
paso˝ytów. Z inwazyjnych jaj dostajàcych si´ do organizmu drogà pokarmowà wyl´gajà si´ larwy, które
odbywajà w´drówki w organiêmie wywo∏ujàc chorob´ w postaci:
• trzewnej z objawami klinicznymi zwiàzanymi z obecnoÊcià larw w p∏ucach i wàtrobie
• ocznej z objawami upoÊledzenia widzenia (do ca∏kowitej utraty wzroku)
• utajonej, gdy podczas badania krwi stwierdza si´ podwy˝szone miano przeciwcia∏ anty-Toxocara
Wszystkie grupy wiekowe ludzi mogà ulec zara˝eniu Toxocara spp., jednak toksokaroza ze wzgl´du na swe
konsekwencje najgroêniejsza jest dla dzieci.
Ludzie zara˝ajà si´ glistà psià lub kocià po przypadkowym spo˝yciu jaj inwazyjnych znajdujàcych si´ na
r´kach zabrudzonych ziemià, nieumytych owocach i warzywach, jednak najcz´Êciej do inwazji dochodzi
poprzez bezpoÊredni kontakt z m∏odymi zwierz´tami.
Szczególna wra˝liwoÊç dzieci na zara˝enie
Najwi´cej przypadków toksokarozy notuje si´ u dzieci, które wykazujà ni˝szà odpornoÊç na zara˝enie ni˝
doroÊli, cz´sto majà bliski kontakt ze szczeni´tami i koci´tami, a tak˝e wykazujà specyficzne, sprzyjajàce
zara˝eniu zachowania jak geofagia – zjadanie gleby.
Zara˝enie psów i kotów Toxocara spp. na terenie Polski
Glist´ psià (Toxocara canis) stwierdzono w ostatnich latach u 18,2%-36,3%
szczeniàt z prywatnych domów w miastach oraz 58,0%-72,7% szczeniàt w schroniskach, a tak˝e 0,4%-21,5% doros∏ych psów z prywatnych domów oraz 3,4%15,0% psów bezpaƒskich ze schronisk by∏o zara˝onych tym paso˝ytem. Natomiast
inwazje glisty kociej (Toxocara cati) zanotowano u 10,5%-68% kotów w ró˝nych
miastach Polski.
Skàd biorà si´ jaja paso˝yta w Êrodowisku zewn´trznym
(w ziemi, piasku)?
Samice paso˝ytów wydalajà dziennie ponad 20 tys. jaj, które wraz z ka∏em m∏odego
psa czy kota dostajà si´ do Êrodowiska. Jaja - formy inwazyjne paso˝yta w
Êrodowisku (w ziemi, piasku) zachowujà ˝ywotnoÊç przez 10 lat. Sà to przyczyny
sta∏ego zagro˝enia tà chorobà dla ludzi.
Do tej pory w Polsce najwi´kszà uwag´ poÊwi´cono zbadaniu sytuacji epidemiologicznej w miastach. Okaza∏o si´, ˝e 22%-71,4 % próbek pobranych na terenie miastLublina i Pu∏aw zawiera∏o formy inwazyjne
(jaja) nicieni z rodzaju Toxocara;
we
Wroc∏awiu- 18,6%; w Elblàgu- 16,6%; w
Krakowie 16-58%; a w Warszawie 11,418,7%. Najwi´ksze jednak zanieczyszczenie
ziemi Toxocara spp. zanotowano na przedmieÊciach miast (25%) i we wsiach (37%).
fot. Jaja Toxocara canis wyizolowane z ziemi
Ârodki ostro˝noÊci - Jak zapobiegaç zara˝eniu?
• Przestrzeganie zasad higieny
(mycie ràk po zabawach z psem lub kotem, w piaskownicy, ogródku, placu zabaw).
• Przynajmniej dwa razy do roku wymiana piasku w piaskownicach
• Zabezpieczenie piaskownic przed zwierz´tami przy pomocy plandek i pokryw
• Ogradzanie placów zabaw siatkà o wysokoÊci min. 1,5 m.
• Odrobaczanie psów i kotów:
• nowokupionych szczeniàt i kociàt nawet pomimo zapewnieƒ poprzedniego
w∏aÊciciela, ˝e zwierz´ zosta∏o odrobaczone
• suk i kotek w pierwszej fazie cià˝y
• szczeniàt 2 tygodnie oraz 6 tygodni po urodzeniu
• kociàt 3 tygodnie oraz 7 tygodni po urodzeniu
• psów i kotów doros∏ych dwa razy do roku przy u˝yciu preparatów
zalecanych przez lekarzy weterynarii