Ulica Św. Ducha w Gdańsku

Pomorskie.travel
http://pomorskie.travel
Ulica Św. Ducha w Gdańsku
Ta jedna z czterech głównych ulic wyznaczających niegdyś dzielnicę Mariacką zwana jest
potocznie „Ulicą Sławnych Ludzi”. To właśnie tutaj swoje mieszkania mieli znani i podziwiani
gdańszczanie, których sukcesy znane były na całym świecie.
Ulica Świętego Ducha zakończona była na obu jej końcach przez bramy. Górna brama zwana Bramą
Ludwisarską zamykała ulice od strony Targu Drzewnego, dolna zaś oddzielała ulicę od portu na
Motławie. Obie bramy, ze względów bezpieczeństwa, jeszcze na początku XIX wieku były zamykane, a
godziny ich otwarcia i zamknięcia oznajmiał dzwon znajdujący się na Wieży Więziennej. W 1806 roku
została rozebrana brama Ludwisarska, po której została jedynie przerwa w murze, zaś II wojny światowej
nie przetrwała brama dolna.
W 1945 roku pozostał z niej tylko łuk przejścia i strzępy ścian. Brak dokumentacji zdjęciowej
przedstawiającej wygląd bramy przyczynił się do odbudowania jej w uproszczonym kształcie.
Spacer ulicą Świętego Ducha rozpoczynamy od strony Targu Drzewnego. Zaplecze Teatru Wybrzeże
oraz Hotel „Wolne Miasto” są obiektami, na które watro zwrócić uwagę na tym odcinku. Poruszając się
w stronę Motławy napotykamy narożny dom pod numerem 19, w którym to mieszkał aż do śmierci
słynny żeglarz, Paweł Beneke. To dzięki jego staraniom największe dzieło Memlinga „Sąd Ostateczny”
trafiło do Gdańska. Ta trzykondygnacyjna kamienica wybudowana w stylu eklektycznym przykuwa
uwagę ze względu na bogate zdobienia nadokienne oraz płaskorzeźby anielskich głów i herb Gdańska.
Kolejną budowlą, która niegdyś pełniła ciekawą funkcję jest kamienicy oznaczona nr 27, tzw. Dom
Kartuski, w którym funkcjonował zajazd dla Kartuzów przyjeżdżających do miasta.
W okolicy dawnego Targu Chlebowego, gdzie dawniej co sobotę można był kupować wypieki, które
nie przeszły kontroli jakości, znajduje się wyjątkowa budowla. Jest to Kaplica Królewska, wybudowana
na miejscu wyburzonych kościelnych kamieniczek, miała służyć jako miejsce modlitwy dla katolików
gdańskich.
Kamienice umiejscowione na parceli nr 43 to jeden z najpiękniejszych domów na tej ulicy.
Renesansowa fasada zwieńczona posągiem Ateny przykuwa wzrok każdego przechodnia.
1/2
Pomorskie.travel
http://pomorskie.travel
Tuż obok pod numerem 47 mieszkał niegdyś Karol Fryderyk Gralath, który poślubił prawnuczkę
Heweliusza – Beatę Szarlotę
z Davissonów. W 1784 roku dom ten nabył Henryk Schopenhauer i po roku wprowadził się do niego ze
świeżo poślubioną żoną, Joanną z Trosinerów. To właśnie tutaj 22 lutego 1788 roku na świat przyszedł
Artur Schopenhauer, przyszły wielki filozof i myśliciel.
Najcenniejsze kamienice po północnej stornie ulicy to m. in. domy na działce oznaczonej numerem
101 i 103. Ich właścicielem był Karol Gotfryd Henrichsdorff. Zasłynął on z faktu iż jako 18 letni
młodzieniec poślubił właścicielkę wytwórni likierów „Domu Pod Łososiem” i nie było by w tym nic
dziwnego, gdyby nie fakt, że panna młoda miała 65 lat! Pamiątką tego wydarzenia są płyty przedproża
ukazujące splecione litery DH.
Narożny dom przy ulicy Św. Ducha 107 był niegdyś własnością słynnego gdańskiego budowniczego
Hansa Strakowskiego. Był on twórcą między innymi Bramy Nizinnej i Żuławskiej.
Tuż obok domu słynnego artysty znajdują się dwie najznakomitsze budowle ulicy: Dom Żeglarzy(nr
109) z przepięknym portalem, która to należała do Gildii Szyprów oraz kamienica „Pod Żółwiem”.
Fasady domów pod numerem 115 i 119 to prawdopodobnie dzieło Hansa Kramera z Drezna. Pierwsza
z nich jest przypuszczalnie jego pierwszym dziełem wybudowanym w Gdańsku, a przedproże ukazujące
zabawną scenę chłopca, chcącego przekupić psa bułką, aby móc podejść do dziewczyny zostało
przeniesione i innej gdańskiej ulicy. Całość zamyka odbudowana po zniszczeniach wojennych Brama
Świętego Ducha, która oddziela ulicę od nadbrzeża Motławy.
To właśnie na tej wyjątkowej ulicy mieszkali gdańscy ludzie kultury, sztuki i filozofii. Tutaj swój dom
miał twórca zegara astronomicznego, Hans Duringer oraz grafik Daniel Chodowiecki. Tu tworzył
pierwsze dzieła wielki rzeźbiarz europejskiego baroku Andrzej Schluter. Obecnie miejsce to nadal cieszy
się sławą ulicy artystów. Nie przez przypadek podczas corocznego Jarmarku Dominikańskiego właśnie tu
Świętego Ducha rozstawiane są kramy artystów ręcznych, rzeźbiarzy, ludzi sztuki i grafiki. Po dziś dzień
ulica ta cieszy się wyjątkową sława wśród turystów i mieszkańców.
Magdalena Piotrowska (m.piotrowska)
2/2
Powered by TCPDF (www.tcpdf.org)