otwórz

Mastereing MP3 – Poprawa Jakości Brzmienia Plików
Muzycznych
[Opracował: Artur Słabowski]
WSTĘP
Celem publikacji jest pokazanie wybranych sposobów poprawy jakości brzmienia
plików muzycznych przy pomocy darmowego, legalnego oprogramowania. Publikacja jest
adresowana dla wszystkich osób, które posiadają pliki muzyczne w formie elektronicznej i
które cenią sobie brzmienie bardzo dobrej wysokiej jakości. W moim opracowaniu
poruszyłem następujące zagadnienia: przyczyny niezadowolenia z jakości brzmienia plików
muzycznych, oczekiwania wobec jakości brzmienia słuchanych utworów, oraz wybrane
sposoby poprawy jakości brzmienia [czyli masteringu] plików muzycznych. Do
przygotowania poniŜszej publikacji nie wykorzystywałem Ŝadnej literatury. Jedynymi
źródłami mojej wiedzy są doświadczenia z pracy nad utworami muzycznymi przy pomocy
opisanego oprogramowania, oraz doświadczenia wyniesione podczas słuchania ogromnej
ilości płyt CD-AUDIO, które zostały wydane przez legalne wytwórnie. Osobom
zainteresowanym Ŝyczę udanej lektury, oraz zadowolenia z pracy z wykorzystaniem
opisanych programów.
1. PRZYCZYNY NIEZADOWOLENIA Z JAKOŚCI BRZMIENIA PIOSENEK W
FORMACIE
MP3
NA
KOMPUTERZE
I
W
PRZENOŚNYCH
ODTWARZACZACH
Jedną z przyczyn nie zadawalającej jakości brzmienia jest niska szybkość transmisji
dźwięku w formacie MP3. Bardzo dobrą jakość utworu uzyskuje się przy 320 kilobitach na
sekundę [kb/s]. Co prawda jakość zadawalającą wiele osób moŜna uzyskać przy
przepustowości od 128 kb/s w górę [np. przy 160, 192, 224, czy 256 kb/s]. Tak więc im
większa szybkość transmisji, tym lepsza jakość dźwięku. NaleŜy o tym pamiętać konfigurując
parametry programu do zgrywania piosenek z płyt CD-AUDIO do formatu MP3. W
parametrach tych ustawia się szybkość transmisji. W tym przypadku, podobnie zresztą jak w
wielu innych obowiązuje zasada: „coś za coś”. Tak więc, im większa szybkość transmisji,
tym lepsza jakość dźwięku, ale piosenka ma większy rozmiar i zajmuje więcej miejsca. I
dokładnie odwrotnie. Im mniejsza szybkość transmisji, tym gorsza jakość dźwięku [dźwięk
jest bardziej okrojony], ale piosenka ma mniejszy rozmiar i zajmuje mniej miejsca.
Kolejny problem, którego nie moŜna pominąć, to róŜny poziom głośności na
oryginalnych płytach CD-Audio. Oryginalne płyty CD-AUDIO z róŜnych wytwórni mają
róŜny poziom normalizacji dźwięku, czyli jedne są nagrane głośniej, a drugie ciszej.
Niekiedy, aczkolwiek rzadziej podobne sytuacje występują na płytach wydanych przez tę
samą wytwórnię. Związane jest to z brakiem międzynarodowej normy, standardu, który,
zalecałby wszystkim wytwórniom muzycznym nagrywanie dźwięku o jednakowym poziomie
normalizacji [głośności]. Tak więc rippując [to znaczy zgrywając] piosenki z oryginalnych
płyt CD-AUDIO do formatu MP3, przy zachowaniu stałych parametrów programu do
zgrywania, spotykamy się z tym samym problemem. Na komputerze, lub w przenośnym
odtwarzaczu MP3 [z wysokiej jakości głośnikami, lub słuchawkami] jedne piosenki brzmią
głośniej, a drugie ciszej. To moŜe denerwować i odbierać komfort delektowania się
brzmieniem, którego wymagający słuchacz oczekuje.
Kolejna sprawa, której nie moŜna pominąć, to róŜny poziom barwy dźwięku na
oryginalnych płytach CD-AUDIO. Oryginalne płyty CD z róŜnych wytwórni często mają
róŜny poziom barwy dźwięku. Podobne sytuacje, co prawda rzadziej występują na płytach
wydanych przez tę samą wytwórnię. Związane jest to z masteringiem dźwięku. Ma on słuŜyć
poprawie jakości brzmienia piosenek. Dzięki temu klient kupujący płytę ma być
usatysfakcjonowany, a wytwórnia ma sprzedać więcej płyt i więcej zarobić. Zdarzają się
sytuacje, kiedy jedna i ta sama wytwórnia mastering piosenek zleca róŜnym osobom. Ma to
oczywiście słuŜyć lepszemu efektowi, lepszej jakości brzmienia, a przede wszystkim lepszej
sprzedaŜy. Tak więc mastering na jednej płycie robi określona osoba, na drugiej inna, a na
kolejnych jeszcze inni specjaliści. Uzyskuje się w ten sposób lepszą jakość dźwięku.
Natomiast poszczególne płyty mają róŜną barwę dźwięku. RóŜnice te mogą być niewielkie,
niektórzy mogą ich wcale nie zauwaŜyć. Natomiast osoby mające bardzo dobry słuch, oraz
wysokiej jakości sprzęt do odtwarzania muzyki te róŜnice zauwaŜą. Tak więc rippując [to
znaczy zgrywając] piosenki z oryginalnych płyt CD-AUDIO do formatu MP3, przy
zachowaniu stałych parametrów programu do zgrywania, spotykamy się z tym samym
problemem. Na komputerze, lub w przenośnym odtwarzaczu MP3 [z wysokiej jakości
głośnikami, lub słuchawkami] poszczególne piosenki maja róŜną barwę dźwięku. To moŜe
denerwować i odbierać komfort delektowania się barwą dźwięku, której wymagający
słuchacz oczekuje.
2. OCZEKIWANIA WOBEC JAKOŚCI BRZMIENIA PIOSENEK W FORMACIE
MP3 NA KOMPUTERZE I W PRZENOŚNYCH ODTWARZACZACH
Zastanawiając się nad oczekiwaniami wobec jakości brzmienia piosenek w formacie
MP3 słuchanych na sprzęcie audio, na komputerze, lub w przenośnym odtwarzaczu MP3 [z
wysokiej jakości głośnikami, lub słuchawkami] zwróciłem uwagę na następujące zagadnienia:
Równy poziom głośności słuchanych utworów [nie jest dla mnie dopuszczalne, aby jedna
piosenka brzmiała głośniej, lub ciszej od pozostałych].
Równy, bądź maksymalnie zbliŜony poziom barwy dźwięku [w Ŝadnym wypadku nie
odpowiadają mi wyraźne róŜnice w barwie dźwięku między słuchanymi utworami].
Wygoda słuchania, brak potrzeby regulowania poziomu głośności i barwy dźwięku
podczas słuchania albumu, czy składanki ulubionych utworów w formacie MP3 na
komputerze, lub w przenośnym odtwarzaczu.
3. REGULACJA GŁOŚNOŚCI UTWORÓW PROGRAMEM AUDACITY.
Jest wiele programów umoŜliwiających edycję i obróbkę plików w formacie MP3.
Osoby zainteresowane powinny wybrać i korzystać z oprogramowania, które najbardziej
odpowiada ich potrzebom. Do regulacji poziomu głośności plików w formacie MP3 polecam
AUDACITY z pewnych istotnych względów:
Jest to program legalny i darmowy.
Dostępny jest zarówno w tradycyjnej wersji instalacyjnej, jak i w wersji przenośnej
[PORTABLE], która nie wymaga instalacji.
AUDACITY daje moŜliwość regulacji parametrów plików eksportowanych do formatu
MP3, przede wszystkim szybkości transmisji w kilobitach na sekundę [kb/s], według
klucza: EDYTUJ – USTAWIENIA.
Pliki muzyczne w formacie MP3 moŜna otwierać, odtwarzać i edytować w oddzielnych
okienkach [dzięki temu moŜna porównać poziom głośności poszczególnych utworów i
uregulować go stosownie do oczekiwań].
Jest wykres pokazujący poziom głośności kaŜdego utworu w obu kanałach w chwili
otwarcia piosenki w programie, oraz po kaŜdej zmianie].
Wysoka dokładność regulacji poziomu głośności z dokładnością do jednej dziesiątej
decybela [0,1 db]. Dzięki temu moŜna uzyskać praktycznie kaŜdy poziom głośności.
Ponadto natęŜenie dźwięku moŜna zmieniać nie tylko w całym utworze, ale w dowolnych
jego fragmentach, które wcześniej zostaną zaznaczone.
Regulację poziomu głośności obrabianego pliku MP3 dobrze jest przeprowadzić według
klucza: EDYCJA – ZAZNACZ WSZYSTKO – EFEKTY – WZMACNIAJ. Następnie
naleŜy kliknąć jeden raz w regulator suwaka. Po wykonaniu tej czynności pojedyncze
klikanie strzałkami w prawo, lub w lewo umoŜliwi regulowanie i odczytywanie poziomu
głośności obrabianego utworu z dokładnością do 0,1 db.
MoŜliwa jest równieŜ edycja poziomu głośności według klucza: EDYCJA – ZAZNACZ
WSZYSTKO – EFEKTY – NORMALIZUJ. Wówczas mamy ustawiony zalecany stały
poziom normalizacji.
Po dokonaniu i zaakceptowaniu kliknięciem w OK kaŜdej zmiany głośności mamy
moŜliwość: odsłuchania utworu, dokonania dalszych zmian, cofnięcia wprowadzanych
zmian [według klucza: EDYCJA – COFNIJ], oraz przełączenia się na inne ikony
programu z pozostałymi utworami, odsłuchania ich w celu porównania poziomu
głośności.
4. MASTERING PIOSENEK PROGRAMEM FRFE AUDIO EDITOR
Jest wiele programów umoŜliwiających mastering plików w formacie MP3. Osoby
zainteresowane powinny wybrać i korzystać z oprogramowania, które najbardziej odpowiada
ich potrzebom. Do masteringu plików w formacie MP3 polecam program FREE AUDIO
EDITOR z pewnych istotnych względów:
Jest to program legalny i darmowy.
Posiada ogromna ilość opcji umoŜliwiających zmianę parametrów częstotliwości
dźwięku, co pozwala na uzyskanie bardzo róŜnych barw dźwięku.
Istnieje moŜliwość odtwarzania i edytowania tego samego pliku w dwóch oddzielnych
oknach. Wymagane jest do tego ponowne uruchomienie programu FREE AUDIO
EDITOR. Dzięki temu moŜna porównywać z pierwotnym brzmieniem barwę dźwięku
obrabianego utworu i regulować ją stosownie do oczekiwań, aŜ do uzyskania brzmienia,
które uŜytkownikowi najbardziej odpowiada.
Wysoka dokładność regulacji częstotliwości, co daje duŜe moŜliwości w obróbce
brzmienia utworów.
Wybranie opcji: FILTRES AND EQ pozwala na uzyskanie dostępu do rozmaitych filtrów
i equalizera. Dzięki temu uŜytkownik uzyskuje bardzo duŜe moŜliwości w zakresie
regulacji brzmienia.
Po dokonaniu i zaakceptowaniu kliknięciem OK kaŜdej zmiany barwy dźwięku mamy
moŜliwość: odsłuchania utworu, dokonania dalszych zmian, cofnięcia wprowadzonych
zmian [według klucza: EDIT – UNDO], przełączenia się na druga ikonę programu z
piosenką w pierwotnym brzmieniu, przesłuchania w celu porównania wprowadzanych
zmian.
Wadą darmowej wersji programu FREE AUDIO EDITOR jest brak moŜliwości
zapisania obrabianego utworu w formacie MP3. Program ten zapisuje dźwięk w formacie
WAWE, według klucza: FILE – SAVE AS. Format WAWE jest bardzo dobry, jeśli chodzi o
jakość dźwięku, ale piosenka zapisana w tym formacie zajmuje na dysku około 5-6 razy
więcej miejsca niŜ MP-TRÓJKA. [Przykładowo plik w formacie MP3 o rozmiarze 6
megabajtów – 6 MB – po obróbce FREE AUDIO EDITOR-em będzie miał rozmiar
przekraczający 30 MB]. Istota światowego sukcesu formatu MP3 polega na tym, Ŝe utwory
muzyczne zapisane w tym formacie mają bardzo dobrą jakość, a zajmują duŜo mniej miejsca
niŜ piosenki w takich formatach jak WAWE, czy CD-AUDIO. Osoby, chcące zrobić z pliku
muzycznego w formacie WAWE plik w formacie MP3 powinny uŜyć dobrego programu do
konwertowania [to znaczy do zmieniania formatu plików]. Z pomocą moŜe tu przyjść opisany
w rozdziale trzecim program AUDACITY. Program ten pozwala na otworzenie, odsłuchanie,
oraz na obróbkę plików w formacie WAWE. MoŜna więc od razu ustawić poziom głośności
na taki, który uŜytkownikowi odpowiada. Następnie naleŜy wybrać opcję: PLIK –
EKSPORTUJ JAKO MP3. Dzięki temu UŜytkownik moŜe z powrotem uzyskać MPTRÓJKĘ po masteringu, który wcześniej został przeprowadzony programem FREE AUDIO
EDITOR.
Opracował: Artur Słabowski, E-mail: [email protected]
Data przygotowania publikacji: 11.09.2012