bezpieczny internet - Szkoła Podstawowa nr 24 STO

Szkoła Podstawowa nr 24 STO w Warszawie
BEZPIECZNY INTERNET
Program bezpieczeństwa w Internecie
Warszawa 2005/2006
1
Spis treści
1. O programie
2. Cele
3. Treści
4. Realizacja programu
5. Plan pracy
6. Załączniki
2
O programie
Na przestrzeni ostatnich lat w wielu naszych domach zagościł komputer. Jest on nie
tylko wykorzystywany przez dorosłych najczęściej jako pomoc czy niezbędny atrybut ich
pracy zawodowej lub narzędzie poznania świata. Także duża ilość dzieci ma kontakt z
komputerem, podobnie jak z wieloma urządzeniami znajdującymi się wokół nich, od
najwcześniejszych lat życia. Ważne jest jednak, aby właściwie korzystały z tego
dobrodziejstwa, jaki przyniósł nam postęp naukowo-techniczny.
Obcowanie z komputerem ma wiele zalet. Jednak nie da się ukryć, że zbyt wczesne i
niekontrolowane korzystanie z komputera może nieść ze sobą także wiele zagrożeń.
Komputer nie powinien dziecku zastępować zabawy z rówieśnikami, rodzeństwem, kontaktu
z rodzicami i opiekunami, nie może także stać się podstawową formą spędzania wolnego
czasu.
Rodzice i opiekunowie powinni sprawować kontrolę nad tym, w jaki sposób dziecko
korzysta z komputera. Szkoła powinna w tym wspierać rodziców i uczyć dzieci właściwych
zachowań, higieny i bezpieczeństwa korzystania z komputera. Jest on doskonałym
narzędziem pomagającym w edukacji i rozwoju dziecka. Prawidłowy dobór programów
edukacyjnych, może ułatwić dziecku zdobywanie wiedzy i kształtowanie takich umiejętności
jak logiczne myślenie, kojarzenie faktów, wytrwałość, cierpliwość, szybkie i celne
podejmowanie
decyzji.
Odpowiednio
dobrane
programy
pomagają
rozwijać
spostrzegawczość, zręczność, sprawność manualną, refleks oraz podzielność uwagi.
Mimo niewątpliwych zalet, nadmiernie długie przesiadywanie przed komputerem jest
już jednak przejawem nadużywania tego narzędzia edukacji i rozwoju. Granie w gry
epatujące przemocą, sprowadzające się często do zabijania, strzelania, brutalnego bicia i
bezmyślnego niszczenia, wyzwalając w dziecku agresję i zachowania destrukcyjne, może stać
się wysoce niebezpieczne, szczególnie dla dopiero rozwijającej się i niedojrzałej osobowości.
Zagrożeniem jest także niekontrolowany dostęp do Internetu, gdzie dziecko łatwo może
natrafić na treści nieodpowiednie dla jego wieku.
Spędzanie zbyt długiego czasu przed komputerem stwarza, obok zagrożeń natury
psychicznej, wiele zagrożeń zdrowotnych: przyczynia się do pogłębiania wad postawy,
zmęczenia oczu. Nie w pełni dojrzały układ nerwowy dziecka, długotrwale atakowany
3
strumieniem wielobarwnego światła, kakofonią dźwięków oraz wprowadzany w huśtawkę
emocji przeżyć z wirtualnego świata, ulec może zaburzeniom zachowania. Przejawiać się to
może zaburzeniami koncentracji, problemami z myśleniem, chwiejnością emocjonalną,
oderwaniem od rzeczywistości, zaburzeniami więzi uczuciowej z najbliższymi oraz innymi
zaburzeniami osobowości określanych wspólnym mianem uzależnienia od komputera.
Zaburzenie hierarchii wartości, gdzie na pierwszym miejscu stawiany jest kontakt z
komputerem i temu podporządkowane jest zazwyczaj całe pozakomputerowe życie, jest już
skrajnym przejawem tego zjawiska.
Najważniejszym
sposobem
przeciwdziałania
zagrożeniom
wynikającym
z
niewłaściwego, niekontrolowanego korzystania z Internetu jest wiedza o tych zagrożeniach i
o Internecie. Istotną rolę w przekazywaniu tej wiedzy dzieciom pełnią nauczyciele i rodzice.
Dorośli ucząc poprzez własny przykład zasad bezpiecznego korzystania z Internetu, mogą być
prawie pewni, że ich dziecko będzie potrafiło bezpiecznie posługiwać się tym narzędziem.
Taka nauka, będąca formą profilaktyki jest bardzo skuteczna, gdyż lepiej zawczasu uniknąć
sytuacji, w której dziecko zostałoby narażone na niebezpieczeństwo, niż zmagać się ze
skutkami takiego zdarzenia.
Cele
Świadomość zagrożeń wynikających z niekontrolowanego, niewłaściwego korzystania
z Internetu skłoniła nas do zastanowienia się, w jaki sposób szkoła powinna włączyć się w
przeciwdziałanie tym zagrożeniom. Z zagrożeń, o których mowa muszą zdawać sobie sprawę
zarówno dzieci – uczniowie, jak i dorośli – nauczyciele i rodzice. Bezpieczeństwo dziecka w
sieci jest konieczne dla niego samego, jego rodziny i szkoły. Szybki rozwój Internetu i
zmiany zachodzące we wszystkich dziedzinach życia związane z IT, wyznaczają nowe
zadania szkole. Szkoła powinna wspierać i ukierunkowywać rozwój dziecka, a przede
wszystkim dbać o jego bezpieczeństwo w korzystaniu z Internetu. Uczeń nie może mieć
ograniczonego dostępu do informacji, a właśnie Internet jest takim źródłem informacji. Rolą
osoby dorosłej – nauczyciela, a przede wszystkim rodzica, jest pokazanie i nauczenie, w jaki
sposób wykorzystywać to źródło, by nie robić krzywdy sobie i innym, by potrafić z tego, co
bezwartościowe i szkodliwe, wybrać to, co cenne, piękne, ciekawe i użyteczne.
Tworząc program „Bezpieczny Internet” planujemy zrealizować następujące cele:
4
1.
2.
Uświadomienie uczniom, rodzicom i nauczycielom negatywnych społecznych,
etycznych i prawnych konsekwencji rozwoju technologii informacyjnej;
Promocja odpowiedzialnej postawy dorosłych oraz prawa dzieci do bezpiecznego
korzystania z Internetu;
3.
Kształtowanie świadomego i mądrego użytkownika mediów;
4.
Zwrócenie uwagi na kwestię bezpiecznego dostępu do Internetu;
5.
Uświadomienie dzieciom, rodzicom i nauczycielom zastosowań Internetu;
6.
7.
8.
9.
10.
11.
12.
Uświadomienie dzieciom, rodzicom i nauczycielom zagrożeń wynikających
z użytkowania Internetu;
Motywowanie do dbania o cudze i własne bezpieczeństwo w Internecie;
Stosowanie zabezpieczeń i ograniczanie dostępu do niewłaściwych stron
internetowych;
Nadzorowanie obszarów internetowych, po których porusza się uczeń;
Zapoznanie dzieci, rodziców i nauczycieli z zasadami bezpiecznego korzystania
z Internetu;
Informowanie dzieci, rodziców i nauczycieli o możliwościach wsparcia ze strony
organizacji zajmujących się zwalczaniem nielegalnych treści w Internecie;
Promowanie wiedzy na temat komputerów, Internetu i związanych z nimi zagrożeń.
5
Treści
ZAGADNIENIE
ZACHOWANIE UCZNIA
Uczeń:
jest świadomy zagrożeń, jakie mogą spotkać
go podczas korzystania z Internetu,
wie, jakich informacji nie powinien podawać
w sieci,
wie, jaki mogą być skutki spotkania w realu
z osobami poznanymi w sieci,
potrafi zakończyć nieprzyjemną dla niego
rozmowę,
wie, do kogo się zwrócić o pomoc w
przypadku, gdy podczas korzystania z
Internetu narażony był na nieprzyjemną
sytuację,
wie, jaki ma prawa jako użytkownik
Internetu,
wie, jak zgodnie z prawem korzystać z
komputera, oprogramowania i treści
dostępnych w Internecie – zna podstawowe
zasady prawa autorskiego,
Rodzic:
Bezpieczny dostęp dziecka do
Internetu / bezpieczeństwo w sieci
zna i stosuje „złote zasady”,
zapewnia dziecku w domu bezpieczny dostęp
do Internetu (program nadzorujący treści,
kontrolowany dostęp do komputera i
Internetu),
rozmawia z dzieckiem o tym jak bezpiecznie
korzystać z Internetu,
rozmawia z dzieckiem, o tym jakie strony
dziecko odwiedza,
Nauczyciel:
zna zagrożenia wynikające z
niekontrolowanego dostępu do Internetu,
zapewnia odpowiedni poziom nadzoru,
swoim zachowaniem potwierdza znaczenie
zgodnego z prawem i bezpiecznego
posługiwania się Internetem i sprzętem
komputerowym,
6
Uczeń:
zna zastosowania Internetu,
potrafi wyszukać interesujące go treści i
oddzielić treści istotne od nieistotnych,
ma świadomość, że nie wszystkie informacje
znalezione w Internecie są prawdziwe,
Rodzic:
Zastosowania Internetu
zna zastosowania Internetu,
potrafi posługiwać się podstawowymi
narzędziami internetowymi,
rozumie znaczenie Internetu i wartości
pozytywne jaki niesie z sobą Internet,
Nauczyciel:
przekazuje wiedzę jak bezpiecznie i zdrowo
korzystać z komputera i Internetu,
pokazuje jak wiele możliwości daje dostęp
do Internetu,
zachęca do korzystania z Internetu i
rozwijania swoich zainteresowań związanych
z IT,
nadzoruje
korzystanie
uczniów
z
komputerów,
wspomaga rozwój aktywności dzieci
związany z IT,
Uczeń:
Zwalczanie niepożądanych treści –
organizacje,
ma świadomość jakie treści nie powinny
znajdować się w Internecie,
wie jak zareagować i do kogo zwrócić się o
pomoc gdy odczuwa zagrożenie związane z
Internetem,
zna adresy organizacji zajmujących się
zwalczaniem
nielegalnych
treści
w
Internecie,
Rodzic:
potrafi udzielić wsparcia swojemu dziecku,
gdy to sygnalizuje zagrożenie związane z
Internetem,
ma świadomość jakie treści nie powinny
znajdować się w Internecie,
wie jak zareagować i do kogo zwrócić się o
7
pomoc gdy odczuwa zagrożenie związane z
Internetem,
zna adresy organizacji zajmujących się
zwalczaniem
nielegalnych
treści
w
Internecie,
rozmawia z dzieckiem o zagrożeniach
związanych z Internetem,
sprawuje kontrolę nad tym, co przegląda
dziecko na stronach internetowych,
Nauczyciel:
przekazuje
wiedzę
na
temat
niebezpieczeństw czyhających w Internecie,
uświadamia jakich treści nie powinno być w
Internecie,
uczy jak zwalczać niepożądane treści w
Internecie,
podaje uczniom i rodzicom adresy stron
internetowych organizacji zajmujących się
zwalczaniem niepożądanych treści,
Uczeń:
wie co to są programy filtrujące
antywirusowe i do czego służą,
i
Rodzic:
Zabezpieczenia związane z kontrolą
dostępu do Internetu,
zna i stosuje „złote zasady”,
zapewnia bezpieczny dostęp do komputera i
Internetu swojemu dziecku,
Nauczyciel:
zapewnia bezpieczny dostęp do komputera i
Internetu uczniom w szkole,
nadzoruje
korzystanie
uczniów
z
komputerów w szkole,
8
Realizacja programu
Program „Bezpieczny Internet” adresowany jest zarówno do uczniów, jaki i ich
rodziców oraz nauczycieli. Treści programowe realizowane będą podczas lekcji informatyki,
zajęć dodatkowych, godzin wychowawczych, jak również podczas spotkań z rodzicami i
szkoleniowych rad pedagogicznych. Zakładamy również przyłączyć się do inicjatywy
przeprowadzenia w szkole Dnia Bezpiecznego Internetu. Główne założenia tego programu
planujemy zrealizować w przeciągu dwóch lat – w roku szkolnym 2005/2006 i 2006/2007.
Wszyscy nauczyciele uczący w naszej szkole oraz inni pracownicy posiadają
odpowiednią wiedzę i umiejętności w posługiwaniu się technologią informacyjną i
przygotowują zajęcia z wykorzystaniem technologii informacyjnej. Wszyscy nauczyciele
przeszli cykl wewnątrzszkolnych szkoleń doskonalących umiejętności z zastosowania IT i
posługiwania się sprzętem i oprogramowaniem. Uczniowie obok lekcji i zajęć dodatkowych z
technologii informacyjnej, mają codziennie możliwość korzystania podczas przerwy
obiadowej z otwartej pracowni komputerowej, oraz innych komputerów na terenie szkoły. W
każdej turze tematycznej (5 w ciągu roku szkolnego) mają zadaną pracę z innego przedmiotu
niż technologii informacyjna, do której muszą wykorzystać komputer i Internet. Nauczyciele
zwracają szczególną uwagę na przestrzeganie prawa autorskiego w odniesieniu do treści z
Internetu. Uczniowie często i chętnie wykonują prace samodzielne z wykorzystaniem
komputera (prezentacje multimedialne, foldery wykonane w edytorze tekstu itp.). W szkole
zainstalowane jest oprogramowanie filtrujące treści niepożądane, ale szczególną wagę obok
przykładamy do nadzoru i kształtowania świadomości uczniów i rodziców. Nie łudźmy się i
nie oczekujmy od dziecka, że samo będzie wiedziało kiedy odejść od komputera czy
wyłączyć telewizor - to jest nasza rola, to my dysponujemy odpowiednią wiedzą i
doświadczeniem.
Plan pracy
PLANOWANE DZIAŁANIA
1.
OSOBY ODPOWIEDZIALNE / TERMIN
REALIZACJI
Modyfikacja treści zajęć dodatkowych z
Nauczyciel informatyki / cały rok
informatyki pod kątem przekazywania
szkolny;
treści związanych z bezpiecznym
9
korzystaniem z Internetu;
2.
3.
Organizacja Dnia Bezpiecznego
Nauczyciele informatyki (luty 2006 i
Internetu.
luty 2007);
Przygotowanie spotkania dla rodziców z
Zespół psychologiczny/styczeń 2006
psychologiem uzależnień na temat
(podczas dnia otwartego);
uzależnienia od Internetu i gier
komputerowych;
4.
Przygotowanie spotkania dla rodziców z
Zespół psychologiczny /styczeń 2006
informatykiem o zabezpieczeniach przed
(podczas dnia otwartego);
przeglądaniem niepożądanych treści z
Internetu;
5.
Przeprowadzenie pogadanek z uczniami
Wychowawcy klas IV – VI /
klas starszych na temat netykiety i
październik 2006;
właściwego (kulturalnego) korzystania z
Internetu, w kontekście szkolnego forum
dyskusyjnego;
6.
Bieżące omawianie treści związanych z
Nauczyciel informatyki podczas lekcji /
bezpieczeństwem korzystania z Internetu
cały rok szkolny;
i ochroną prawa autorskiego w
odniesieniu do treści publikowanych w
Internecie;
7.
Moderowanie forum dyskusyjnego;
Piotr Piskorski / cały rok szkolny
8.
Przygotowanie prezentacji
Uczniowie klas V z nauczycielem
multimedialnych o bezpieczeństwie
informatyki / prezentacja dla klas
korzystania z Internetu;
młodszych podczas Dnia Bezpiecznego
Internetu 2007;
9.
Przygotowanie szkoleniowej rady
Nauczyciel informatyki/ rok szkolny
pedagogicznej;
2006-2007;
10. Udział w konferencjach i szkoleniach
Wszyscy nauczyciele;
dotyczących TI.
11. Przegląd oprogramowania filtrującego
treści niepożądane i ewentualna zmiana
Administrator sieci szkolnej / cały rok
szkolny;
10
oprogramowania na bardziej skuteczne;
12. Udział w konkursach internetowych;
Cały rok szkolny;
13. Zamieszczenie treści dotyczących
Zespól redakcyjny „Gazety z Rogami”
bezpiecznego korzystania z Internetu do
/ cały rok szkolny
szkolnej gazetki;
14. Spotkanie klas starszych, dotyczące praw
Nauczyciel informatyki / w ramach
autorskich w odniesieniu do treści
Dnia bezpiecznego Internetu w roku
publikowanych w Internecie, oglądanie
szkolnym 2006 – 2007;
filmu (zasoby ze strony Sieciaków),
dyskusja i quiz z nagrodami;
Załączniki
1. Prezentacja multimedialna przygotowane przez uczniów klas V dla młodszych
kolegów uczniów.
2. Materiały szkoleniowe dla rady pedagogicznej.
3. Regulamin pracowni komputerowej.
4. Kontrakt nauczyciel – rodzic.
11