25.08 PROJEKT ZAŁOŻEŃ Krasnystaw BS

Transkrypt

PROJEKT ZAŁOŻEŃ DO PLANU ZAOPATRZENIA W CIEPŁO,
ENERGIĘ ELEKTRYCZNĄ I PALIWA GAZOWE
MIASTA KRASNYSTAW
na lata 2011-2030
Krasnystaw, 2011r.
„Projekt założeń do planu zaopatrzenia w ciepło, energię elektryczną i paliwa gazowe
Miasta Krasnystaw na lata 2011 - 2030”
opracowany przez:
Przedsiębiorstwo Produkcyjno – Usługowo - Handlowe „BaSz”
przy współpracy:
Urzędu Miasta Krasnystaw
Projekt założeń do planu zaopatrzenia w ciepło, energię elektryczną i paliwa gazowe
Miasta Krasnystaw na lata 2011-2030
Spis treści
I. INFORMACJE OGÓLNE................................................................................................................................ 5
1.PODSTAWY PRAWNE OPRACOWANIA „PROJEKTU ZAŁOŻEŃ...” ......................................................................... 5
2. CEL I ZAKRES OPRACOWANIA .......................................................................................................................... 8
3. POLITYKA ENERGETYCZNA PAŃSTWA/REGIONU – ZAŁOŻENIA PROGRAMOWE................................................. 9
4. ENERGIA ODNAWIALNA – OGÓLNE INFORMACJE ........................................................................................... 18
II. CHARAKTERYSTYKA MIASTA KRASNYSTAW ................................................................................. 21
1. INFORMACJE OGÓLNE .................................................................................................................................... 21
2. SYTUACJA DEMOGRAFICZNA ......................................................................................................................... 25
3. INFRASTRUKTURA BUDOWLANA ................................................................................................................... 30
4. CHARAKTERYSTYKA INFRASTRUKTURY TECHNICZNEJ .................................................................................. 41
5. SFERA GOSPODARCZA ................................................................................................................................... 43
III. ZAOPATRZENIE W ENERGIĘ CIEPLNĄ ............................................................................................. 46
1. CHARAKTERYSTYKA STANU OBECNEGO........................................................................................................ 46
2. OCENA STANU OBECNEGO. CELE PODSTAWOWE ........................................................................................... 60
3. ZAMIERZENIA INWESTYCYJNE ....................................................................................................................... 62
4. PROGNOZA ZAPOTRZEBOWANIA MOCY I ENERGII CIEPLNEJ ........................................................................... 64
5. ZESTAWIENIE NOŚNIKÓW CIEPŁA .................................................................................................................. 70
6. PRZEDSIĘWZIĘCIA RACJONALIZUJĄCE UŻYTKOWANIE CIEPŁA....................................................................... 70
7. LOKALNE NADWYŻKI ORAZ ZASOBY PALIW I ENERGII ................................................................................... 71
IV. ZAOPATRZENIE W ENERGIĘ ELEKTRYCZNĄ ................................................................................ 72
2. OCENA STANU OBECNEGO. CELE PODSTAWOWE. .......................................................................................... 80
3. PROGNOZA ZAPOTRZEBOWANIA NA MOC I ENERGIĘ ELEKTRYCZNĄ .............................................................. 82
4. ZAMIERZENIA MODERNIZACYJNE I INWESTYCYJNE ....................................................................................... 85
5. LOKALNE NADWYŻKI ORAZ ZASOBY PALIW I ENERGII ................................................................................... 93
V. ZAOPATRZENIE W PALIWA GAZOWE ................................................................................................ 94
2. OCENA STANU OBECNEGO. CELE PODSTAWOWE. .......................................................................................... 99
3. PROGNOZA ZAPOTRZEBOWANIA NA PALIWA GAZOWE I MOŻLIWOŚCI ROZWOJU SIECI GAZOCIĄGOWEJ ....... 100
4. ZAMIERZENIA INWESTYCYJNE ..................................................................................................................... 102
VI. PRZEDSIĘWZIĘCIA RACJONALIZUJĄCE UŻYTKOWANIE CIEPŁA, ENERGII
ELEKTRYCZNEJ I PALIW GAZOWYCH.................................................................................................. 103
VII. MOŻLIWOŚCI WYKORZYSTANIA ISTNIEJĄCYCH NADWYŻEK I LOKALNYCH ZASOBÓW
PALIW I ENERGII, Z UWZGLĘDNIENIEM SKOJARZONEGO WYTWARZANIA CIEPŁA I
ENERGII ELEKTRYCZNEJ ORAZ ZAGOSPODAROWANIA CIEPŁA ODPADOWEGO Z
INSTALACJI PRZEMYSŁOWYCH ............................................................................................................. 105
1. WSTĘP ......................................................................................................................................................... 105
3
2. MOŻLIWOŚCI WYKORZYSTANIA I ZASTOSOWANIA ODNAWIALNYCH ŹRÓDEŁ ENERGII ................................ 106
2.1. HYDROENERGETYKA ................................................................................................................................ 106
2.2. ENERGIA WIATRU ..................................................................................................................................... 107
2.3. CIEPŁO GEOTERMALNE ............................................................................................................................. 110
2.4. ENERGIA SŁONECZNA ............................................................................................................................... 113
2.5. LOKALNE NADWYŻKI ENERGII Z PROCESÓW PRODUKCYJNYCH ORAZ ZASOBY PALIW............................... 117
2.6. BIOGAZ .................................................................................................................................................... 117
2.7. BIOMASA .................................................................................................................................................. 119
2.8. WYTWARZANIE ENERGII W SKOJARZENIU ................................................................................................ 123
2.9. PODSUMOWANIE: ..................................................................................................................................... 123
VIII. WSPÓŁPRACA Z INNYMI GMINAMI .............................................................................................. 126
IX. PODSUMOWANIE, WNIOSKI, ZALECENIA ...................................................................................... 128
1. STAN ŚRODOWISKA NATURALNEGO – JAKOŚĆ POWIETRZA .......................................................................... 128
2. ZAOPATRZENIE W CIEPŁO ............................................................................................................................ 133
3. ZAOPATRZENIE W ENERGIĘ ELEKTRYCZNĄ.................................................................................................. 138
4. ZAOPATRZENIE W GAZ ................................................................................................................................ 140
X. WYKAZ MATERIAŁÓW WYKORZYSTANYCH PRZY OPRACOWANIU .................................... 142
XI. MAPA MIASTA KRASNYSTAW ............................................................................................................ 144
XII. ZAŁĄCZNIKI ........................................................................................................................................... 145
4
I. Informacje ogólne
1.Podstawy prawne opracowania „Projektu założeń...”
Niniejszy „Projekt założeń...” opracowany jest w oparciu o art. 7, ust. 1 pkt 3 ustawy
o samorządzie gminnym oraz art. 18 i 19 ustawy „Prawo energetyczne”.
Wyciągi z wymienionych ustaw zamieszczone są poniżej.
Wyciąg z ustawy z dnia 08 marca 1990 „Ustawa o Samorządzie Gminnym” (Dz. U. 142 poz.
1591 z 2001r. z późn. zmianami):
Art. 7
1. Zaspokajanie zbiorowych potrzeb wspólnoty należy do zadań własnych gminy.
W szczególności zadania własne obejmują sprawy:
1) ładu przestrzennego, gospodarki nieruchomościami, ochrony środowiska
i przyrody oraz gospodarki wodnej,
2) gminnych dróg, ulic, mostów, placów oraz organizacji ruchu drogowego,
3) wodociągów i zaopatrzenia w wodę, kanalizacji, usuwania i oczyszczania ścieków
komunalnych, utrzymania czystości i porządku oraz urządzeń sanitarnych, wysypisk
i unieszkodliwiania odpadów komunalnych, zaopatrzenia w energię elektryczną
i cieplną oraz gaz,
4) lokalnego transportu zbiorowego,
5) ochrony zdrowia,
6) pomocy społecznej, w tym ośrodków i zakładów opiekuńczych,
7) gminnego budownictwa mieszkaniowego,
8) edukacji publicznej,
9) kultury, w tym bibliotek gminnych i innych instytucji kultury oraz ochrony
zabytków i opieki nad zabytkami,
10) kultury fizycznej i turystyki, w tym terenów rekreacyjnych i urządzeń sportowych,
11) targowisk i hal targowych,
12) zieleni gminnej i zadrzewień,
13) cmentarzy gminnych,
14) porządku publicznego i bezpieczeństwa obywateli oraz ochrony przeciwpożarowej
i przeciwpowodziowej, w tym wyposażenia i utrzymania gminnego magazynu
przeciwpowodziowego,
15) utrzymania gminnych obiektów i urządzeń użyteczności publicznej oraz obiektów
administracyjnych,
16) polityki prorodzinnej, w tym zapewnienia kobietom w ciąży opieki socjalnej,
medycznej i prawnej,
17) wspierania i upowszechniania idei samorządowej, w tym tworzenia warunków do
działania i rozwoju jednostek pomocniczych i wdrażania programów pobudzania
aktywności obywatelskiej;
18) promocji gminy,
5
19) współpracy i działalności na rzecz organizacji pozarządowych oraz podmiotów
wymienionych w art. 3 ust. 3 ustawy z dnia 24 kwietnia 2003r.
o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie (Dz. U. Nr 96, poz. 873, z późn.
zm.),
20) współpracy ze społecznościami lokalnymi i regionalnymi innych państw.
Wyciąg z ustawy z dnia 10 kwietnia 1997 „Prawo energetyczne” (Dz. U. nr 153 poz. 1504
z 2003r. z późn. zmianami):
„Prawo energetyczne” to bazowy dokument prawny dla gospodarki energetycznej, który
określa jej kierunki i mechanizmy działania, powołuje również „Projekt założeń do planu
zaopatrzenia w ciepło, energię elektryczną i paliwa gazowa”. Poniżej zamieszczono zapisy
ustawy odnoszące się do zadań gminy i opracowania planów energetycznych:
Art. 17.
Samorząd województwa uczestniczy w planowaniu zaopatrzenia w energię i paliwa na
obszarze województwa w zakresie określonym w art. 19 ust. 5 oraz bada zgodność planów
zaopatrzenia w energię i paliwa z polityką energetyczną państwa.
Art. 18.
1. Do zadań własnych gminy w zakresie zaopatrzenia w energię elektryczną, ciepło i paliwa
gazowe należy:
1) planowanie i organizacja zaopatrzenia w ciepło, energię elektryczną i paliwa gazowe na
obszarze gminy;
2) planowanie oświetlenia miejsc publicznych i dróg znajdujących się na terenie gminy;
3) finansowanie oświetlenia ulic, placów i dróg publicznych znajdujących się na terenie
gminy.
2. Gmina realizuje zadania, o których mowa w ust. 1, zgodnie z:
1) miejscowym planem zagospodarowania przestrzennego, a w przypadku braku takiego
planu - z kierunkami rozwoju gminy zawartymi w studium uwarunkowań i kierunków
zagospodarowania przestrzennego gminy;
2) odpowiednim programem ochrony powietrza przyjętym na podstawie art. 91 ustawy
z dnia 7 kwietnia 2001 r. - Prawo ochrony środowiska (jeśli istnieje).
3. Przepisy ust. 1 pkt 2 i 3 nie mają zastosowania do autostrad i dróg ekspresowych
w rozumieniu przepisów o autostradach płatnych.
Art. 19.
1. Wójt (burmistrz, prezydent miasta) opracowuje projekt założeń do planu zaopatrzenia
w ciepło, energię elektryczną i paliwa gazowe, zwany dalej „projektem założeń”.
2. Projekt założeń sporządza się dla obszaru gminy co najmniej na okres 15 lat i aktualizuje
co najmniej raz na 3 lata.
6
3. Projekt założeń powinien określać:
1) ocenę stanu aktualnego i przewidywanych zmian zapotrzebowania na ciepło, energię
elektryczną i paliwa gazowe;
2) przedsięwzięcia racjonalizujące użytkowanie ciepła, energii elektrycznej i paliw
gazowych;
3) możliwości wykorzystania istniejących nadwyżek i lokalnych zasobów paliw i energii,
z uwzględnieniem energii elektrycznej i ciepła wytwarzanych w odnawialnych źródłach
energii, energii elektrycznej i ciepła użytkowego wytwarzanych w kogeneracji oraz
zagospodarowania ciepła odpadowego z instalacji przemysłowych;
4) zakres współpracy z innymi gminami.
4. Przedsiębiorstwa energetyczne udostępniają nieodpłatnie wójtowi (burmistrzowi,
prezydentowi miasta) plany, o których mowa w art. 16 ust. 1, w zakresie dotyczącym terenu
tej gminy oraz propozycje niezbędne do opracowania projektu założeń.
5. Projekt założeń podlega opiniowaniu przez samorząd województwa w zakresie koordynacji
współpracy z innymi gminami oraz w zakresie zgodności z polityką energetyczną państwa.
6. Projekt założeń wykłada się do publicznego wglądu na okres 21 dni, powiadamiając o tym
w sposób przyjęty zwyczajowo w danej miejscowości.
7. Osoby i jednostki organizacyjne zainteresowane zaopatrzeniem w ciepło, energię
elektryczną i paliwa gazowe na obszarze gminy mają prawo składać wnioski, zastrzeżenia
i uwagi do projektu założeń.
8. Rada gminy uchwala założenia do planu zaopatrzenia w ciepło, energię elektryczną
i paliwa gazowe, rozpatrując jednocześnie wnioski, zastrzeżenia i uwagi zgłoszone w czasie
wyłożenia projektu założeń do publicznego wglądu.
Art. 20.
1. W przypadku gdy plany przedsiębiorstw energetycznych nie zapewniają realizacji założeń,
o których mowa w art. 19 ust. 8, wójt (burmistrz, prezydent miasta) opracowuje projekt planu
zaopatrzenia w ciepło, energię elektryczną i paliwa gazowe, dla obszaru gminy lub jej części.
Projekt planu opracowywany jest na podstawie uchwalonych przez radę tej gminy założeń
i winien być z nim zgodny.
2. Projekt planu, o którym mowa w ust. 1, powinien zawierać:
1) propozycje w zakresie rozwoju i modernizacji poszczególnych systemów zaopatrzenia
w ciepło, energię elektryczną i paliwa gazowe, wraz z uzasadnieniem ekonomicznym;
1a) propozycje w zakresie wykorzystania odnawialnych źródeł energii i wysokosprawnej
kogeneracji;
2) harmonogram realizacji zadań;
7
3) przewidywane koszty realizacji proponowanych przedsięwzięć oraz źródło ich
finansowania.
3. (uchylony).
4. Rada gminy uchwala plan zaopatrzenia, o którym mowa w ust. 1.
5. W celu realizacji planu, o którym mowa w ust. 1, gmina może zawierać umowy
z przedsiębiorstwami energetycznymi.
6. W przypadku gdy nie jest możliwa realizacja planu na podstawie umów, rada gminy - dla
zapewnienia zaopatrzenia w ciepło, energię elektryczną i paliwa gazowe - może wskazać
w drodze uchwały tę część planu, z którą prowadzone na obszarze gminy działania muszą być
zgodne.
2. Cel i zakres opracowania
Celem opracowania jest diagnoza obecnych potrzeb energetycznych i sposób ich zaspokajania
na terenie miasta, określenie potrzeb energetycznych oraz źródeł ich pokrycia do 2030r.
z uwzględnieniem planowanego rozwoju miasta.
Zakres „Projektu założeń…” wynika bezpośrednio z ustawy „Prawo energetyczne” (Dz. U. nr
153 poz. 1504 z 2003r. z późn. zmianami) i obejmuje:
- ocenę stanu aktualnego i przewidywanych zmian zapotrzebowania na ciepło, energię
elektryczną i paliwa gazowe,
- przedsięwzięcia racjonalizujące użytkowanie ciepła, energii elektrycznej i paliw
gazowych,
- możliwości wykorzystania istniejących nadwyżek i lokalnych zasobów paliw i energii,
z uwzględnieniem skojarzonego wytwarzania ciepła i energii elektrycznej oraz
zagospodarowania ciepła odpadowego z instalacji przemysłowych,
- zakres współpracy z innymi gminami.
Powyższe zagadnienia omówione zostaną odrębnie dla ciepłownictwa (rozdział III),
elektroenergetyki (rozdział IV) i gazownictwa (rozdział V). Współpraca z innymi gminami
przedstawiona będzie w rozdziale VIII.
Planowanie energetyczne pozostaje w ścisłym związku z innymi planami i strategiami
rozwoju tworzonymi przez gminę, planami przedsiębiorstw energetycznych oraz innych
uczestników rynku energetycznego, tj.:
- studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy,
miejscowym planem zagospodarowania przestrzennego, strategią rozwoju gminy,
programem ochrony środowiska;
8
- planami energetycznych operatorów sieciowych (przesyłowych i dystrybucyjnych) oraz
innych przedsiębiorstw energetycznych działających na terenie gminy;
- planami odbiorców ciepła, energii elektrycznej i paliw gazowych, wspólnot
mieszkaniowych, itp.
3. Polityka energetyczna państwa/regionu – założenia programowe
Strategia państwa kształtująca najważniejsze kierunki rozwoju polskiej energetyki zarówno
w perspektywie krótkoterminowej, jak i do 2030 roku, przyjęta została przez Radę Ministrów
w dniu 10 listopada 2009 roku, w dokumencie „Polityka energetyczna Polski do 2030
roku”. Podstawowe kierunki polityki energetycznej państwa, zgodnie z zapisami w/w
dokumentu, obejmują:
- poprawę efektywności energetycznej;
- wzrost bezpieczeństwa dostaw paliw i energii;
- dywersyfikację struktury wytwarzania energii elektrycznej poprzez wprowadzenie
energetyki jądrowej;
- rozwój wykorzystania odnawialnych źródeł energii, w tym biopaliw;
- rozwój konkurencyjnych rynków paliw i energii;
- ograniczenie oddziaływania energetyki na środowisko.
Dla każdego ze wskazanych kierunków sformułowane są cele główne, w zależności od
potrzeb cele szczegółowe, działania wykonawcze, sposób ich realizacji wraz
z odpowiedzialnymi podmiotami oraz przewidywane efekty.
Plan działań polityki energetycznej:
⇓
Kierunek: Poprawa efektywności energetycznej:
Cele główne:
dążenie do utrzymania zeroenergetycznego wzrostu gospodarczego, tj. rozwoju
gospodarki następującego bez wzrostu zapotrzebowania na energię pierwotną;
konsekwentne zmniejszenie energochłonności polskiej gospodarki do poziomu UE-15.
Kierunek: Wzrost bezpieczeństwa dostaw paliw i energii:
Cele główne:
racjonalne i efektywne gospodarowanie złożami węgla, znajdującymi się na terytorium
RP;
zapewnienie bezpieczeństwa energetycznego kraju poprzez dywersyfikację źródeł
i kierunków dostaw gazu ziemnego;
zwiększenie stopnia dywersyfikacji źródeł dostaw ropy naftowej, rozumianej jako
uzyskanie ropy naftowej z różnych regionów świata, od różnych dostawców
z wykorzystaniem alternatywnych szlaków transportowych;
budowę magazynów ropy naftowej i paliw płynnych o pojemnościach zapewniających
utrzymanie ciągłości dostaw, w szczególności w sytuacjach kryzysowych;
9
zapewnienie ciągłego pokrycia zapotrzebowania na energię przy uwzględnieniu
maksymalnego możliwego wykorzystania krajowych zasobów oraz przyjaznych środowisku
technologii.
Kierunek: Dywersyfikacja struktury wytwarzania energii elektrycznej poprzez wprowadzenie
energetyki jądrowej:
Cel główny:
przygotowanie infrastruktury dla energetyki jądrowej i zapewnienie inwestorom
warunków do wybudowania i uruchomienia elektrowni jądrowych opartych na
bezpiecznych technologiach, z poparciem społecznym i z zapewnieniem wysokiej kultury
bezpieczeństwa jądrowego na wszystkich etapach: lokalizacji, projektowania, budowy,
uruchomienia, eksploatacji i likwidacji elektrowni jądrowych.
Kierunek: Rozwój wykorzystania odnawialnych źródeł energii, w tym biopaliw:
Cele główne:
wzrost udziału odnawialnych źródeł energii w finalnym zużyciu energii co najmniej do
poziomu 15% w 2020 roku oraz dalszy wzrost tego wskaźnika w latach następnych;
osiągnięcie w 2020 roku 10% udziału biopaliw w rynku paliw transportowych, oraz
zwiększenie wykorzystania biopaliw II generacji;
ochronę lasów przed nadmiernym eksploatowaniem, w celu pozyskania biomasy oraz
zrównoważone wykorzystanie obszarów rolniczych na cele OZE, w tym biopaliw, tak aby
nie doprowadzić do konkurencji pomiędzy energetyką odnawialną i rolnictwem oraz
zachować różnorodność biologiczną;
wykorzystanie do produkcji energii elektrycznej istniejących urządzeń piętrzących
stanowiących własność Skarbu Państwa;
zwiększenie stopnia dywersyfikacji źródeł dostaw oraz stworzenie optymalnych
warunków do rozwoju energetyki rozproszonej opartej na lokalnie dostępnych surowcach.
Kierunek: Rozwój konkurencyjnych rynków paliw i energii:
Cel główny:
zapewnienie niezakłóconego funkcjonowania rynków paliw i energii, a przez to
przeciwdziałanie nadmiernemu wzrostowi cen.
Kierunek: Ograniczenie oddziaływania energetyki na środowisko:
Cele główne:
ograniczenie emisji CO2 do 2020 roku przy zachowaniu wysokiego poziomu
bezpieczeństwa energetycznego;
ograniczenie emisji SO2 i NOx oraz pyłów (w tym PM10 i PM2,5) do poziomów
wynikających z obecnych i projektowanych regulacji unijnych;
ograniczenie negatywnego oddziaływania energetyki na stan wód powierzchniowych
i podziemnych;
minimalizacja składowania odpadów poprzez jak najszersze wykorzystanie ich
w gospodarce;
10
zmiana struktury wykorzystania energii w kierunku technologii niskoemisyjnych.
W w/w dokumencie do głównych narzędzi realizacji polityki energetycznej zalicza się
również działania samorządów terytorialnych w tym: ustawowe działania uwzględniające
priorytety polityki energetycznej państwa, m. in. poprzez zastosowanie partnerstwa publiczno
– prawnego (PPP); zhierarchizowane planowanie przestrzenne, zapewniające realizację
priorytetów polityki energetycznej, planów zaopatrzenia w energię elektryczną, ciepło
i paliwa gazowe gmin oraz planów rozwoju przedsiębiorstw energetycznych.
Najważniejsze działania wspomagające przewidziane do realizacji na szczeblu regionalnym
i lokalnym:
- dążenie do oszczędności paliw i energii w sektorze publicznym poprzez realizację
działań określonych w Krajowym Planie Działań na rzecz efektywności energetycznej;
- maksymalizacja wykorzystania istniejącego lokalnie potencjału energetyki odnawialnej,
zarówno do produkcji energii elektrycznej, ciepła, chłodu, produkcji skojarzonej, jak
również do wytwarzania biopaliw ciekłych i biogazu;
- zwiększenie wykorzystania technologii wysokosprawnego wytwarzania ciepła i energii
elektrycznej w układach skojarzonych, jako korzystnej alternatywy dla zasilania
systemów ciepłowniczych i dużych obiektów w energię;
- rozwój scentralizowanych lokalnie systemów ciepłowniczych, który umożliwia
osiągnięcie poprawy efektywności i parametrów ekologicznych procesu zaopatrzenia
w ciepło oraz podniesienia lokalnego poziomu bezpieczeństwa energetycznego;
- modernizacja i dostosowanie do aktualnych potrzeb odbiorców sieci dystrybucji energii
elektrycznej, ze szczególnym uwzględnieniem modernizacji sieci wiejskich i sieci
zasilających tereny charakteryzujących się niskim poborem energii;
- rozbudowa sieci dystrybucji gazu ziemnego na terenach słabo zgazyfikowanych,
w szczególności terenach północno-wschodniej Polski;
- wspieranie realizacji w obszarze gminy inwestycji infrastrukturalnych o strategicznym
znaczeniu dla bezpieczeństwa energetycznego i rozwoju kraju, w tym przede wszystkim
budowy sieci przesyłowych, infrastruktury magazynowej, kopalni surowców
energetycznych oraz dużych elektrowni systemowych.
Zadania szczegółowe na lata 2009-2012 przyporządkowane Gminom, jako podmiotom
odpowiedzialnym za ich wdrożenie obejmują (zgonie z Programem działań wykonawczych na
lata 2009-2012):
1.3.6. Rozważenie możliwości wprowadzenia w planach zagospodarowania przestrzennego
obowiązku przyłączenia się do sieci ciepłowniczej dla nowych inwestycji realizowanych na
terenach, gdzie istnieje taka sieć – praca ciągła;
1.6.4. Rozszerzenie zakresu założeń i planów zaopatrzenia w ciepło, energię elektryczną
i paliwa gazowe o planowanie i organizację działań mających na celu racjonalizację zużycia
energii i promowanie rozwiązań zmniejszających zużycie energii na obszarze gminy – 2010 r.
11
2.42.3. Wykorzystanie obowiązków w zakresie przygotowania planów zaopatrzenia gmin
w ciepło, energię elektryczną i paliwa gazowe do zastępowania wyeksploatowanych
rozdzielonych źródeł wytwarzania ciepła jednostkami kogeneracyjnymi – praca ciągła.
4.5.4. Przeprowadzenie, we współpracy z samorządem lokalnym, kampanii informacyjnej
przekazującej pełną i precyzyjną informację na temat korzyści wynikających z budowy
biogazowi – 2010r.
Krajowy Plan Działań dotyczący efektywności energetycznej to dokument określający cel
indykatywny w zakresie oszczędności energii na rok 2016. Plan stanowi realizację zapisu art.
14 ust. 2 Dyrektywy 2006/32/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 5 kwietnia 2006r.
w sprawie efektywności końcowego wykorzystania energii i usług energetycznych,
a zaproponowane w nim środki i działania posłużą oszczędności energii o zakładane 9%
w stosunku do średniego zużycia energii finalnej z lat 2001-2005 - cel indykatywny.
Dokument określa również cel pośredni, stanowiący zarówno ścieżkę dochodzenia do celu
głównego, jak też orientacyjny wskaźnik postępu w jego realizacji. Cel pośredni to 2%
spadek zużycia energii do 2010r.
Krajowy Plan Działań w zakresie energii ze źródeł odnawialnych (Projekt)
Cel krajowy do 2020 roku w zakresie udziału energii ze źródeł odnawialnych w końcowym
zużyciu energii brutto wynosi 15%, natomiast w zakresie udziału odnawialnych źródeł
w sektorze transportowym 10%.
W zakresie rozwoju OZE w obszarze elektroenergetyki przewiduje się przede wszystkim
rozwój źródeł opartych na energii wiatru oraz biomasie. W obszarze ciepłownictwa
i chłodnictwa przewiduje się utrzymanie dotychczasowej struktury rynku, przy uwzględnieniu
geotermii oraz energii słonecznej.
Prognozy dotyczące zużycia poszczególnych nośników energii do 2020 roku:
- spadek zużycia węgla;
- wzrost o 11% produktów naftowych, o 11% gazu ziemnego, o 40,5% energii
odnawialnej, 17,9% zapotrzebowania na energię elektryczną.
Dodatkowymi dokumentami kierunkującymi „Projekt założeń…”, są:
Dyrektywa 2004/8/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 11 lutego 2004r.
Celem dyrektywy jest wzrost sprawności produkcji energii elektrycznej poprzez zwiększenie
równoczesnego wytwarzania ciepła i energii elektrycznej we wspólnym procesie
technologicznym, jak najbliżej miejsca jej zużycia, tj. odbiorcy końcowego (kogeneracja
rozproszona). Rozwój skojarzonych systemów produkcji energii możliwy jest na obszarach
objętych scentralizowanym systemem zaopatrzenia w ciepło i związany jest bezpośrednio
z rozbudową sieci ciepłowniczych.
Dyrektywa 2009/28/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 23 kwietnia 2009r.
w sprawie promowania stosowania energii ze źródeł odnawialnych.
12
Głównym założeniem dyrektywy, która jest elementem pakietu klimatycznego UE, jest
zobligowanie Państwa Członkowskiego do promowania, zachęcania i wspierania inwestycji
i rozwoju na rynku odnawialnych źródeł energii. Dyrektywa również wymaga usprawnienia
i ułatwienia procedur administracyjnych w odniesieniu do realizacji inwestycji w źródła
energii odnawialnej. Cel ilościowy dla Polski to osiągnięcie 15% udziału energii ze źródeł
odnawialnych w końcowym zużyciu energii brutto w 2020 roku. Wskazany udział OZE
w bilansie energetycznym jest obowiązkowy, tj. prawnie wiążący pod sankcją karną.
Ustawa z dnia 21 listopada 2008r. o wspieraniu termomodernizacji i remontów;
Ustawa
określa
zasady
udzielania
wsparcia
finansowego
przedsięwzięć
termomodernizacyjnych i remontowych mających na celu m.in. zmniejszenie
zapotrzebowania na energię dostarczaną na potrzeby ogrzewania i podgrzewania wody
użytkowej oraz ogrzewania budynków mieszkalnych, zmniejszenie strat energii pierwotnej
w lokalnych sieciach ciepłowniczych oraz zasilających je lokalnych źródłach ciepła,
wykonanie przyłącza technicznego do scentralizowanego źródła ciepła, zamianę źródeł
energii na źródła odnawialne lub zastosowanie wysokosprawnej kogeneracji. Przewidzianą
formą wsparcia jest premia termomodernizacyjna, remontowa lub kompensacyjna na spłatę
kredytu.
Sektor energetyczny w dokumentach strategicznych:
Narodowy Plan Rozwoju na lata 2007-2013 zakłada:
-
usprawnienie infrastruktury energetycznej,
zwiększenie energii produkowanej w układzie skojarzonym,
zwiększenie energii wytworzonej z odnawialnych źródeł energii,
poprawę efektywności energetycznej gospodarki, unowocześnienie sektora
energetycznego, rozwój systemów przemysłowych i połączeń transgranicznych,
- wspieranie rozwoju rozproszonych i lokalnych rynków paliw i energii.
Zgodnie z diagnozą zawartą w dokumencie Narodowe Strategiczne Ramy Odniesienia
2007-2013 wspierające wzrost gospodarczy i zatrudnienie stan techniczny krajowej
elektroenergetycznej sieci przesyłowej nie stanowi zagrożenia dla bezpieczeństwa dostaw
energii elektrycznej do odbiorców. Wymaga natomiast sukcesywnej modernizacji
i przebudowy. (...)
Stan techniczny gazowych rurociągów przesyłowych należy ocenić jako dobry, a ich
rozbudowa stworzyła możliwości przesyłania paliwa z równych punktów systemu
przesyłowego. Nadal jednak jest zorientowany w linii Wschód-Zachód, co oznacza, że Polska
uzależniona jest infrastrukturalnie od dostaw gazu ze Wschodu.
Niska dywersyfikacja źródeł dostaw gazu ziemnego oraz ograniczone możliwości jego
magazynowania stwarzają główne zagrożenie dla bezpieczeństwa energetycznego, którego
nie są w stanie bez wsparcia finansowego rozwiązać mechanizmy rynkowe. W przypadku ropy
naftowej – mimo niedostatecznej dywersyfikacji źródeł dostaw – odpowiednia infrastruktura
13
umożliwiająca dostawy drogą morską sprawia, że zagrożenie bezpieczeństwa dostaw jest
mniejsze.
W przeciwieństwie do sieci przesyłowej gorzej prezentuje się stan sieci dystrybucyjnych. Nie
rozwijały się one w takim samym tempie, jak sieci przesyłowe i w rezultacie nadal wiele
miejscowości w Polsce nie jest objętych systemem przewodowego dostarczania gazu.
Szczególnie zła jakość sieci dystrybucji energii elektrycznej występuje na terenach wiejskich.
Budowa sieci dystrybucji energii elektrycznej na terenach wiejskich miała miejsce często
jeszcze w latach 50- i 60-tych, co powoduje, że znaczna ich część uległa już zużyciu
eksploatacyjnemu. Przedsiębiorstwa energetyczne nie dokonują inwestycji w tym obszarze ze
względu na ich nierentowność. Dodatkowo, w efekcie trwających na tych terenach procesów
rozwojowych, stale zwiększa się zapotrzebowanie na energię elektryczną oraz wymagania, co
do jej jakości. Straty i różnice bilansowe energii elektrycznej stanowią prawie 10% energii
wytworzonej brutto. Redukcja strat sieciowych dokonana poprzez wzrost efektywności
przesyłu i dystrybucji energii przekładać się będzie na wymierną oszczędność paliw
i zmniejszenie zanieczyszczenia środowiska.
W ramach szczegółowego celu horyzontalnego NSRO „budowa i modernizacja infrastruktury
technicznej i społecznej mającej podstawowe znaczenie dla wzrostu konkurencyjności
Polski”, zakłada się m.in.: dywersyfikację źródeł energii oraz ograniczenie negatywnej presji
sektora energetycznego na środowisko naturalne.
Polityka energetyczna województwa lubelskiego
Udział samorządu województwa w planowaniu energetycznym obejmuje:
- planowanie zaopatrzenia w energię i paliwa na obszarze województwa;
- opiniowanie planów rozwoju przedsiębiorstw energetycznych działających na obszarze
województwa;
- opiniowanie gminnych projektów założeń do planów zaopatrzenia w ciepło energię
elektryczną i paliwa gazowe.
Strategia Rozwoju Województwa Lubelskiego na lata 2006-2020 jako podstawowe
narzędzie prowadzonej przez samorząd województwa polityki regionalnej, wyznacza cele
i kierunki przyszłego rozwoju społeczno – gospodarczego województwa. Cel nadrzędny
sformułowany jako:
osiąganie trwałego i zrównoważonego rozwoju społeczno – gospodarczego Lubelszczyzny
poprzez zwiększenie konkurencyjności województwa oraz optymalne wykorzystanie jego
potencjałów rozwojowych
będzie możliwy do realizacji m.in. poprzez: (kierunek działania) poprawę konkurencyjności
sektora energetycznego oraz jego rozwój w kierunku lepszego zabezpieczenia potrzeb
energetycznych regionu (w tym: konsolidacja i modernizacja przedsiębiorstw sektora,
budowa elektrowni bazującej na zasobach energetycznych regionu, wsparcie produkcji
energii w procesie kogeneracji oraz ze źródeł ekologicznie czystych - ekoenergia, racjonalne
14
wykorzystanie zasobów energetycznych regionu, modernizacja i rozbudowa rozdzielczych
sieci energetycznych).
Z diagnozy i uwarunkowań rozwoju systemów energetycznych wynika, że głównym celem
jest zapewnienie bezpieczeństwa energetycznego rozumiane jako pokrycie bieżącego
i perspektywicznego zapotrzebowania odbiorców na paliwa i energię (pewność zasilania,
wysokie standardy dostarczanej energii, możliwości podłączenia do sieci potencjalnych
przyszłych odbiorców) przy zachowaniu wymagań ochrony środowiska.
Plan Zagospodarowania Przestrzennego Województwa Lubelskiego zakłada, że realizacja
polityki zagospodarowania obszaru województwa lubelskiego w zakresie rozwoju energetyki
powinna zapewnić poprawę efektywności zaopatrzenia i zabezpieczenia potrzeb
energetycznych regionu. Cele strategiczne to:
- poprawa jakości zaopatrzenia w energię elektryczną, cieplną i gaz do średniego poziomu
konsumpcji;
- racjonalne wykorzystanie zasobów energetycznych regionu, tj. węgla i surowców
odnawialnych, dla zapewnienia rozwoju zrównoważonego w zakresie energetycznym.
Warunkiem osiągnięcia stanu pożądanego jest realizacja zadań służących zarówno
utrzymaniu i modernizacji infrastruktury istniejącej, jak i budowa nowych urządzeń
i obiektów.
Regionalna polityka energetyczna wskazuje na konieczną poprawę efektywności zaopatrzenia
i zabezpieczenia potrzeb energetycznych, która powinna odbywać się między innymi poprzez
wykorzystanie odnawialnych surowców energetycznych, w tym wody, wiatru i surowców
organicznych oraz budowę i modernizację rozdzielczej sieci elektroenergetycznej,
szczególnie na terenach wiejskich.
Zapisy programowe Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Lubelskiego
na lata 2007-2013 w zakresie energetyki uwzględnione zostały w Osi Priorytetowej IV
„Środowisko i czysta energia”. Wytwarzanie energii ze źródeł odnawialnych, jako jeden
z komponentów zrównoważonego rozwoju, jest obecnie w stosunkowo niskim zakresie
rozpowszechnione na terenie województwa. Za szczególnie uzasadnione przewiduje się
inwestycje obejmujące: wymianę lub zastępowanie standardowych źródeł ciepła (takich jak
np. kotłownie węglowe) na zasilane źródłami alternatywnymi (np. biomasa) w obiektach
użyteczności publicznej, ze szczególnym uwzględnieniem terenów gdzie występują niedobory
energii oraz gdzie występują naturalne zasoby OZE.
Działania w odnawialne źródła energii oraz poprawa istniejącej infrastruktury
elektroenergetycznej zwiększą poziom sprawności energetycznej i zagwarantują
bezpieczeństwo dostaw energii w regionie.
Strategia ochrony środowiska województwa lubelskiego zdefiniowana w Programie
Ochrony Środowiska Województwa Lubelskiego na lata 2008 – 2011 z perspektywą do
roku 2015 zakłada cele i kierunki działań w zakresie: ochrony dziedzictwa przyrodniczego
i racjonalnego użytkowania zasobów przyrody; zrównoważonego wykorzystania materiałów,
15
wody i energii; dalszej poprawy jakości środowiska i bezpieczeństwa ekologicznego;
zagadnień systemowych.
Do celów średniookresowych ustalonych dla poprawy środowiska naturalnego, które
w sposób jednoznaczny uwzględniają elementy polityki energetycznej, należą:
- Wzrost efektywności wykorzystania surowców, wody i energii oraz zapobieganie
i ograniczanie powstawania odpadów;
- Wzrost wykorzystania odnawialnych źródeł energii na terenie województwa;
- Spełnienie wymagań prawnych w zakresie jakości powietrza oraz standardów
emisyjnych z instalacji, wymaganych przepisami prawa.
Kierunki działań związane z oszczędnym gospodarowaniem surowcami naturalnymi oraz
ograniczaniem zużycia energii to:
promowanie działań zmierzających do zmniejszenia zużycia wody i podniesienia
efektywności wykorzystania energii w gospodarce komunalnej;
zwiększenie sprawności wytwarzania energii i zmniejszenie strat energii w przesyle.
Wytwarzanie energii ze źródeł odnawialnych jako jeden z komponentów zrównoważonego
rozwoju, pomimo stwierdzonych ogólnie niekorzystnych uwarunkowań występujących na
terenie całego województwa, będzie realizowane poprzez główne kierunki:
intensyfikacja wykorzystania mechanizmów wsparcia rozwoju odnawialnych źródeł
energii;
zwiększenie wykorzystania biomasy do produkcji energii elektrycznej i ciepła;
wsparcie finansowe budowy nowych instalacji OZE;
wspieranie i aktywizacja samorządów lokalnych w kierunku wykorzystania lokalnych
zasobów OZE;
propagowanie zagadnień dotyczących wykorzystywania energii ze źródeł odnawialnych;
wprowadzenie systemu promocji energetyki wodnej;
stymulowanie stworzenia Centrum Energii Alternatywnej (zbieranie informacji
o nowych technologiach);
pomoc w uzyskiwaniu wsparcia finansowego, stymulacja powstania stowarzyszenia
wytwórców „Czystej Energii”;
wsparcie finansowe prac naukowo-badawczych w dziedzinie pozyskiwania energii ze
źródeł alternatywnych;
wsparcie finansowe procesu wdrożenia projektów z zakresu stosowania paliw
ekologicznych (preferencyjne kredyty, dotacje, ulgi podatkowe).
W zakresie ochrony powietrza za największe problemy województwa uważa się: emisję
zanieczyszczeń komunikacyjnych oraz niską emisję pochodzącą z indywidualnego
ogrzewania mieszkań. Działania z zakresu polityki energetycznej ujęte zostały w kierunkach
działań dotyczących ochrony powietrza poprzez następujące zapisy programowe:
opracowanie i wdrażanie programów ochrony powietrza;
wspieranie działań inwestycyjnych w zakresie ochrony powietrza podejmowanych przez
podmioty gospodarcze;
16
wspieranie działań na rzecz ograniczenia niskiej emisji ze źródeł komunalnych, w tym
likwidacja źródeł niskiej emisji, rozbudowa sieci gazowej, ciepłowniczej, eliminacja
wysokoemisyjnych paliw na rzecz paliw gazowych, olejowych i ze źródeł odnawialnych,
termomodernizacje;
wzmocnienie systemu monitoringu powietrza;
rozwój infrastruktury drogowej z uwzględnieniem wymagań ochrony środowiska
(obwodnice, poprawa stanu technicznego dróg, itp.);
promocja i wspieranie rozwiązań w transporcie pozwalających na unikanie lub
zmniejszanie wielkości emisji (m.in. wprowadzanie autobusów spełniających normy Euro 4
i Euro 5, zmiany organizacji ruchu na terenach miejskich, transport zbiorowy, kolej,
transport wodny i rowerowy);
wspieranie inwestycji służących produkcji i stosowaniu biopaliw;
promocja i wspieranie technologii zwiększających efektywne wykorzystanie energii
i zmniejszających materiałochłonność gospodarki;
edukacja ekologiczna społeczeństwa w zakresie potrzeb i możliwości ochrony
powietrza, w tym oszczędności energii i stosowania odnawialnych źródeł energii;
zwiększenie wykorzystania odnawialnych źródeł energii;
realizacja systemu handlu emisją dwutlenkiem węgla.
Wykładnią regionalnej polityki energetycznej na terenie województwa lubelskiego jest
dokument Program Rozwoju Energetyki dla Województwa Lubelskiego.
Za cel główny dla energetyki województwa uznano: zwiększenie bezpieczeństwa
energetycznego województwa dla poprawy jakości życia jego mieszkańców i zapewnienia
lepszych możliwości rozwoju regionalnego.
Wyznaczony w dokumencie układ celów szczegółowych zmierza do realizacji celu głównego
oraz przyczyni się do zwiększenia konkurencyjności i atrakcyjności inwestycyjnej regionu
oraz polepszenia stanu środowiska przyrodniczego.
Cel szczegółowy 1 - pełne zaspokojenie obecnych i przyszłych potrzeb odbiorców na media
energetyczne;
Cel szczegółowy 2 - osiągnięcie niezawodności i podniesienie jakości dostaw energii;
Cel szczegółowy 3 - racjonalne użytkowanie energii;
Cel szczegółowy 4 - wyrównanie poziomu zaopatrzenia w media energetyczne obszarów
wiejskich i miejskich;
Cel szczegółowy 5 - zwiększenie udziału odnawialnych źródeł w produkcji energii.
Dla realizacji wymienionych celów będą służyły następujące działania:
Działanie 1.1. Modernizacja istniejących źródeł energii elektrycznej i cieplnej;
Działanie 1.2. Budowa nowych źródeł energii na bazie surowców regionalnych;
Działanie 1.3. Produkcja energii w Kogeneracji;
Działanie 2.1. Rozbudowa i modernizacja elektroenergetycznych sieci i urządzeń
dostawczych wysokich, średnich i niskich napięć;
17
Działanie 2.2. Budowa i modernizacja gazowych sieci wysokich i średnich ciśnień;
Działanie 2.3. Modernizacja i automatyzacja systemów ciepłowniczych;
Działanie 3.1. Zmniejszenie energochłonności gospodarki;
Działanie 3.2. Termomodernizacja budynków;
Działanie 3.3. Podnoszenie świadomości społecznej w racjonalnym użytkowaniu energii;
Działanie 4.1. Reelektryfikacja obszarów wiejskich;
Działanie 4.2. Gazyfikacja obszarów wiejskich;
Działanie 5.1. Rozbudowa infrastruktury wykorzystującej odnawialne źródła energii;
Działanie 5.2. Wykorzystanie nieużytków rolnych pod uprawy energetyczne;
Działanie 5.3. Promocja nowoczesnych technik konwersji produktów rolnych na
wysokowydajne nośniki energetyczne.
4. Energia odnawialna – ogólne informacje
Zgodnie z ustawą Prawo energetyczne odnawialne źródło energii (OZE) to źródło
wykorzystujące w procesie przetwarzania energię wiatru, promieniowania słonecznego,
geotermalną, fal, prądów i pływów morskich, spadku rzek oraz energię pozyskiwaną
z biomasy, biogazu wysypiskowego, a także biogazu powstałego w procesach odprowadzania
lub oczyszczania ścieków albo rozkładu składowanych szczątków roślinnych i zwierzęcych.
W przypadku odnawialnych źródeł energii zakłada się inwestycje w każdą gałąź tej dziedziny
energetycznej:
1. Biomasa – wykorzystanie technologii pozwalających na jej zgazowanie oraz przetwarzanie
na paliwa ciekłe; racjonalne korzystanie z biogazu pochodzącego z wysypisk śmieci,
oczyszczalni ścieków i innych odpadów;
2. Energetyka wiatrowa – wykorzystanie tego niekonwencjonalnego źródła zarówno na lądzie
jak i morzu;
3. Energetyka wodna – inwestycje w MEW (Małe Elektrownie Wodne) oraz w większe
instalacje będącymi nieszkodliwymi dla środowiska;
4. Energia geotermalna – propagowanie pomp ciepła oraz wód termalnych;
5. Energia słońca – pozyskiwanie energii przy użyciu kolektorów słonecznych oraz systemów
fotowoltaicznych.
Ustawa Prawo energetyczne w zakresie OZE reguluje:
- szczególne zasady związane z przyłączaniem do sieci oraz przesyłem energii elektrycznej
wytworzonej przez przedsiębiorstwa energetyczne wykorzystujące OZE;
- zasady sprzedaży energii elektrycznej wytworzonej przez przedsiębiorstwa energetyczne
wykorzystujące OZE;
- wydawanie i obrót świadectwami pochodzenia (tzw. zielone świadectwa) wydawanymi dla
energii uzyskanej z odnawialnych źródeł energii.
Prawo energetyczne przewiduje po stronie przedsiębiorstw energetycznych, posiadających
koncesję w zakresie obrotu energią elektryczną, oraz którzy sprzedają energię elektryczną
konsumentom używającym jej dla własnych potrzeb na terenie Polski, obowiązek zakupu
18
energii elektrycznej, wytwarzanej z odnawialnych źródeł energii. Obowiązek zakupu odnosi
się również do energii cieplnej.
Rozwój OZE jest jednym z priorytetów wymienionych w dokumencie „Polityka
Energetyczna Polski do 2030 roku”. Cele ilościowe i warunki konieczne dla rozwoju
odnawialnych źródeł energii to:
– Wzrost udziału OZE w końcowym zużyciu energii z 7,2% w 2007r. do 15% w 2020r. i 20%
w 2030r.;
– Wzrost wykorzystania biopaliw z 1% w 2005r. do 10% w 2020r.;
– Ochrona zasobów leśnych, promocja roślin energetycznych;
– Budowa przynajmniej jednej biogazowni rolniczej w każdej gminie;
– Wsparcie dla produkcji urządzeń do wytwarzania energii z OZE;
– Utrzymanie systemu wsparcia dla wytwarzania energii elektrycznej z OZE oraz
wprowadzenie nowych systemów wsparcia dla ciepła z OZE;
– Stworzenie warunków dla rozwoju farm wiatrowych na morzu;
– Bezpośrednie wsparcie dla budowy nowych instalacji wytwórczych i sieci dla OZE.
W/w dokument przewiduje mechanizmy, które mają zachęcać do rozwoju odnawialnych
źródeł energii, tj.:
- zwolnienie energii elektrycznej wytwarzanej z odnawialnych źródeł energii z akcyzy,
- świadectwa pochodzenia (tzw. zielone świadectwa) i inne mechanizmy wspierające
przedsiębiorstwa wytwarzające energię pochodzącą z OZE. Prawa majątkowe wynikające ze
świadectwa pochodzenia są zbywalne i stanowią towar giełdowy,
- ulgi podatkowe,
- wsparcie projektów OZE z funduszy UE i ochrony środowiska. Inwestorzy planujący
realizację projektów dotyczących OZE mogą wnioskować o środki z funduszy europejskich,
jak również z narodowych funduszy przeznaczonych na ochronę środowiska.
W szczególności, w ramach Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko dostępne są
środki z Funduszu Spójności. Istnieje również możliwość ubiegania się o dotacje
z regionalnych programów operacyjnych. Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska
i Gospodarki Wodnej oferuje środki finansowe, w ramach których mogą być realizowane
projekty dotyczące OZE.
W dokumentach strategicznych oraz planach zagospodarowania przestrzennego województwa
lubelskiego zakłada się, że poprawa zaopatrzenia energetycznego regionu powinna odbywać
się między innymi poprzez wykorzystanie odnawialnych surowców energetycznych, w tym
wody, wiatru i surowców organicznych. Odzwierciedleniem aspiracji rozwojowych
województwa w dziedzinie energetyki rozwijanej na bazie odnawialnych źródeł, przy
uwzględnieniu zewnętrznych i wewnętrznych uwarunkowań rozwoju tej dziedziny energetyki
są zapisy dokumentu pod nazwą Wojewódzki Program Rozwoju Alternatywnych Źródeł
Energii dla Województwa Lubelskiego.
Cele rozwoju energetyki ze źródeł odnawialnych na szczeblu województwa to:
Cel strategiczny 1 – Realizacja polityki energetycznej państwa.
19
- Cel operacyjny 1.1. Osiągnięcie poziomu zużycia OZE do 7,5% w roku 2010 oraz do
14% w roku 2020.
- Cel operacyjny 1.2. Realizacja zrównoważonego rozwoju.
Cel strategiczny 2 – Zwiększenie poziomu bezpieczeństwa energetycznego regionu.
- Cel operacyjny 2.1. Dywersyfikacja źródeł energii.
- Cel operacyjny 2.2. Zmniejszenie zużycia paliw kopalnych.
- Cel operacyjny 2.3. Optymalizacja wykorzystania surowców energetycznych, zwłaszcza
zasobów biomasy i wód geotermalnych, których potencjał – na co wskazuje diagnoza
stanu – rokuje największe nadzieje na wykorzystanie w energetyce (w przypadku wód
geotermalnych – przede wszystkim w balneologii).
- Cel operacyjny 2.4. Tworzenie nowych stanowisk pracy.
- Cel operacyjny 2.5. Ożywienie gospodarcze obszarów wiejskich.
- Cel operacyjny 2.6. Rozwój gospodarki regionu
Cel strategiczny 3 – Ochrona środowiska i redukcja emisji zanieczyszczeń.
- Cel operacyjny 3.1. Ochrona środowiska przed negatywnymi skutkami procesów
energetycznych.
- Cel operacyjny 3.2. Realizacja zapisów Protokółu z Kioto.
- Cel operacyjny 3.3. Racjonalne wykorzystanie OZE.
- Cel operacyjny 3.4. Zagospodarowanie nieużytków rolnych.
- Cel operacyjny 3.5. Utworzenie regionu „proekologicznego”.
Realizacji wymienionych celów będą służyły następujące działania:
propagowanie na szeroką skalę wśród samorządów lokalnych i ludności miejscowej idei
szerszego zastosowania OZE;
zainteresowanie regionem inwestorów z sektora odnawialnych źródeł energii;
propagowanie nowoczesnych technologii i urządzeń przetwarzających energię ze źródeł
odnawialnych na nośniki użyteczne we wszystkich sferach: produkcji, usług i konsumpcji;
popularyzacja i wdrożenie najlepszych praktyk w dziedzinie wykorzystania energii ze
źródeł odnawialnych w sferze rozwiązań technologicznych, administracyjnych i finansowych;
szeroka informacja na temat występowania OZE w regionie i możliwości jej pozyskania;
informacja na temat możliwości pozyskania środków finansowych na inwestycje
związane z wykorzystywaniem OZE;
propagowanie szerszego wykorzystania odpadów rolnych poprodukcyjnych do
produkcji biomasy.
Szerszą charakterystykę poszczególnych źródeł energii odnawialnej wraz z odniesieniem do
możliwości rozwoju i pozyskania energii w oparciu o zasoby lokalne miasta Krasnystaw
przedstawiono w dalszej części opracowania.
20
II. Charakterystyka miasta Krasnystaw
1. Informacje ogólne
Położenie:
Gmina miejska Krasnystaw położona jest w południowo – wschodniej części województwa
lubelskiego, na terenie powiatu krasnostawskiego, nad rzeką Wieprz. Najbliższe otoczenie
miasta stanowi gmina wiejska Krasnystaw (odrębna jednostka podziału terytorialnego), której
tereny niemalże okalają teren miasta Krasnystaw, oraz w niewielkim fragmencie od wschodu
gmina wiejska Siennica Różana. Krasnystaw prawa miejskie posiada od 1394 roku, natomiast
od 1999 roku jest siedzibą władz powiatu krasnostawskiego. W administracyjnym podziale
terenu miasta wyróżnia się 11 obrębów geodezyjnych: Borek, Góry Kolonia, Góry
Przedmieście, Krasnystaw Miasto, Krakowskie Przedmieście, Krakowskie Przedmieście
Kolonia, Lubańki Kolonia, Lubańki Przedmieście, Rońsko Kolonia, Zakręcie Przedmieście,
Zastawie Przedmieście. Krasnystaw położony jest w regionie rolniczym.
Większe ośrodki miejskie województwa lubelskiego znajdujące się najbliżej opisywanego
miasta Krasnystaw to: około 55 km na północny - zachód miasto Lublin; około 31km na
północny - wschód miasto Chełm oraz około 30km na południe miasto Zamość. Cały powiat
krasnostawski należy do polsko – ukraińskiej strefy przygranicznej, od drogowego przejścia
granicznego z Ukrainą w miejscowości Dorohusk dzieli miasto Krasnystaw odległość około
60 km, natomiast od przejścia w miejscowości Hrebenne odległość około 90 km.
Ważniejsze szlaki komunikacji drogowej oraz kolejowej przebiegające przez Krasnystaw:
- droga krajowa nr 17 relacji Warszawa - Kurów - Lublin Piaski – Izbica – Zamość –
Hrebenne, w sieci dróg europejskich oznaczona numerem E372;
- droga wojewódzka nr 842 relacji Rudnik Szlachecki – Wysokie - Krasnystaw;
- droga wojewódzka nr 846 relacji Małochwiej Duży – Wojsławice - Teratyn;
- droga wojewódzka nr 812 relacji Biała Podlaska – Wisznice – Włodawa - Chełm;
- linia kolejowa nr 69 łącząca stację Rejowiec ze stacją Hrebenne.
Dostępność transportowa jest istotnym czynnikiem atrakcyjności inwestycyjnej i warunków
prowadzenia działalności gospodarczej, stanowi wyznacznik jakości życia mieszkańców
i możliwości ich rozwoju.
Krótki opis miasta:
Gmina miejska Krasnystaw to najmniejsza, pod względem zajmowanej powierzchni,
jednostka podziału terytorialnego w granicach administracyjnych powiatu. Powierzchnia
miasta wynosi 4 213 ha, co stanowi 4% obszaru powiatu krasnostawskiego. Natomiast pod
względem liczby mieszkańców, jest w powiecie gminą największą – stan ludności na koniec
2009r. wynosi 19 264 osoby, co stanowi ponad 28% ludności powiatu.
W obecnym układzie przestrzennego zagospodarowania oraz sposobie użytkowania
opisywanego terenu wyróżnia się:
- zabytkowy układ urbanistyczny centrum miasta związany z terenem podzamkowym
i pozostałościami obwarowań miejskich oraz zespołami klasztornymi;
- obszary i obiekty o wysokich walorach przyrodniczych podlegające ochronie prawnej;
21
- duży udział terenów związanych z rolniczą przestrzenią produkcyjną o stosunkowo
dobrych warunkach glebowych dla prowadzenia działalności rolniczej;
- działalność kilku dużych firm przemysłowych, z przewagą przemysłu spożywczo –
przetwórczego;
- tereny atrakcyjne krajobrazowo dla rozwoju turystyki i agroturystyki;
- dogodne położenie na trasie ciągów komunikacyjnych o znaczeniu krajowym
i międzynarodowym;
- znaczne rezerwy terenów niezurbanizowanych.
Miasto obok wielu pełnionych funkcji jest pokaźnym obszarem rolnym, grunty znajdujące się
w użytkowaniu rolnym stanowią około 76% jego terenu. W strukturze przestrzennej
zauważalny jest podział na część centralną, której geneza wynika z miasta lokacyjnego oraz
obszary wiejskie włączone w strukturę administracyjną. Centralną część miasta stanowi
prostokątny rynek, w obrębie którego rozmieszczone są istotne w skali miasta obiekty
użyteczności publicznej, z siecią gęsto zabudowanych ulic wokół. Rynek pełni funkcje placu
miejskiego o charakterze reprezentacyjnym i handlowym.
Znaczną powierzchnię zajmują dawne wsie, które obecnie w wyniku przekształceń
przestrzennych oraz rozwoju urbanizacji nabierają cech podmiejskich.
Dobre uwarunkowania do rozwoju rolnictwa stanowią zasoby terenów rolnych, tj. tereny
upraw polowych, łąk i pastwisk zlokalizowane głównie w zachodniej i wschodniej części
miasta w obrębie geodezyjnym: Krakowskie Przedmieście Kolonia, Krakowskie
Przedmieście, Zakręcie Przedmieście oraz Góry Kolonia, Lubańki Przedmieście, Góry
Przedmieście oraz Zastawie Przedmieście. Otwarte tereny rolne wyróżniają dobre
z rolniczego punktu widzenia klasy gleb. Procentowa struktura użytkowania terenów miasta
przedstawia się następująco:
- użytki rolne – 76%;
- lasy i grunty leśne (tereny zadrzewione i zakrzewione) – 10%;
- grunty zabudowane i zurbanizowane – 13%;
- grunty pod wodami – 1%.
Krasnystaw jest miastem zarówno o bogatej przeszłości, której potwierdzeniem są liczne
obiekty o wartości historyczno – kulturowej wpisane do rejestru zabytków, jak również
zasobnym w tereny o wysokich walorach przyrodniczych tworzących tzw. system
przyrodniczy miasta. Elementami nadrzędnymi w kształtowaniu lokalnej polityki
przestrzennej są:
- dolina Wieprza z ujściowymi odcinkami Żółkiewki, Wojsławki i Siennicy z licznymi
fragmentami starorzeczy chroniona w granicach Grabowiecko Strzeleckiego Obszaru
Chronionego Krajobrazu oraz w południowym obszarze miasta w granicach obszaru
Natura 2000 PLH060030 Izbicki Przełom Wieprza;
- odcinek doliny Żółkiewki;
- odcinek doliny Siennicy;
- dolina cieku spod Rudki z niewielkim zbiornikiem wodnym;
22
- kompleks leśny „Borek” – znajdujący się w granicach Grabowiecko - Strzeleckiego
Obszaru Chronionego Krajobrazu;
- śródpolne lasy i zadrzewione wąwozy pełniące funkcje ekologiczne;
- enklawy siedlisk naturalnych lub półnaturalnych.
Znaczna część terenu objęta jest ochroną prawną w ramach form ochrony przyrody: obszar
specjalnej ochrony siedlisk Izbicki Przełom Wieprza PLH060030 oraz GrabowieckoStrzelecki Obszar Chronionego Krajobrazu. Znajdują się tu usankcjonowane pomniki
przyrody oraz lasy ochronne. Krasnystaw leży w otulinie Skierbieszowskiego Parku
Krajobrazowego.
Rozwój gospodarczy miasta związany jest ze sferą rolniczą, w szczególności w zakresie
przedsiębiorstw branży rolno – spożywczej. Centrum miasta pełni funkcję mieszkalnousługową z wielopłaszczyznową ofertą obiektów usługowych i użyteczności publicznej. Na
terenie Krasnegostawu znajdują się m.in. następujące obiekty podstawowej obsługi
mieszkańców: jednostki administracji samorządowej, szkoły publiczne podstawowe
i gimnazja, ponadgimnazjalne placówki szkolne (i inne związane z oświatą), placówki opieki
zdrowotnej: Samodzielny Publiczny Zespół Opieki Zdrowotnej w Krasnymstawie
(przychodnia), Niepubliczny Zakład Opieki Zdrowotnej w Krasnymstawie (przychodnia) oraz
Samodzielny Publiczny Zespół Opieki Zdrowotnej w Krasnymstawie (szpital), Krasnostawski
Dom Kultury, Miejski Ośrodek Pomocy Społecznej, Miejski Ośrodek Sportu i Rekreacji,
Miejska Biblioteka Publiczna, jednostki OSP: Ochotnicza Straż Pożarna Zastawie
i Ochotnicza Straż Pożarna Krakowskie Przedmieście, jednostki gospodarcze sektora
prywatnego pełniące funkcje usługowe i handlowe.
Warunki naturalne:
Występujące na danym terenie warunki naturalne (fizjograficzne), tj. ukształtowanie i rzeźba
terenu, rodzaj podłoża, stosunki wodne, klimat, zasoby świata roślinnego i zwierzęcego,
umożliwią podział i kwalifikowanie poszczególnych obszarów dla potrzeb planowania
i zagospodarowania przestrzennego.
Pod względem fizyczno-geograficznym obszar miasta Krasnystaw położony jest w obrębie
dwóch subregionów Wyżyny Lubelskiej, tj. Wyniosłości Giełczewskiej (część zachodnia)
i Działów Grabowieckich (część wschodnia). Wyniosłość Giełczewską stanowi ostaniec
piaskowców sarmackich pokryty warstwą płytkich lessów i glin. Sieć wodna ma układ
promienisty, a doliny są przeważnie asymetryczne. Gleby tego regionu to przeważnie rędziny
oraz gleby brunatnoziemne. Teren poprzecinany szerokimi i podmokłymi dolinami dopływów
Wieprza (rzeka Wolica i Wojsławka), głębokimi jarami oraz długimi rozczłonkowanymi
i suchymi wąwozami. Rodzaj podłoża sprawia, że roślinność tego regionu jest bogata
i urozmaicona. Wysokości bezwzględne mezoregionów przekraczają nawet 300 m. n.p.m.
Położenie miasta u zbiegu rzeki Wieprz oraz Żółkiewki powoduje, że jest to teren zasobny
w wody powierzchniowe. Struktura hydrologiczna miasta przedstawia się następująco:
23
- dolina rzeki Wieprz umownie dzieli miastuo na część zachodnią i wschodnią; w
granicach miasta koryto rzeki na długości 2,5 km zostało uregulowane;
- południowo - wschodnia część miasta jest odwadniana przez oddolne ujście rzeki
Wojsławki;
- północno - wschodnia część miasta jest odwadniana przez rzekę Siennicę (największy
dopływ Wieprza) i oddolne ujście rzeki Bzdurki;
- przez część zachodnią miasta przebiega rzeka Żółkiewka (lewostronny dopływ Wieprza).
Sieć naturalnych wód stojących na terenie miasta Krasnystaw stanowią starorzecza i zakola.
Miasto Krasnystaw położone jest w środkowej części lubelsko - chełmskiej dzielnicy
klimatycznej, będącej strefą klimatyczną umiarkowaną o cechach przejściowych. Samo
miasto jest zbyt małą jednostką, by posiadać charakterystyczne cechy klimatu. Elementy
klimatu charakteryzujące dzielnicę lubelsko – chełmską według wartości przeciętnych:
- ciśnienie atmosferyczne wynosi 1015 - 1016 MPa i wpływa na rozmieszczenie
kierunków wiatrów i ich prędkości;
- średnie roczne prędkości wiatru osiągają od 2,6 m/s do 3,8 m/s;
- zachmurzenie wynosi średnio w roku 64%;
- w przebiegu rocznym występują dwa okresy zachmurzenia: zimowy o dużym
zachmurzeniu - 75% i ciepły o zachmurzeniu znacznie mniejszym - 57%;
- nasłonecznienie względne waha się od 35,4% do 38,1%;
- miesiąc najcieplejszy jest lipiec o średniej temperaturze do 18,5° C;
- miesiąc najzimniejszy to styczeń z temperaturą od -3,5 do - 4,5° C;
- średnia roczna temperatura powietrza wynosi 7,2° C;
- średnie roczne sumy opadów atmosferycznych są dość niskie i utrzymują się w granicach
550-600 mm;
- okres wegetacyjny trwa do 220 dni.
W ogólnej strukturze użytkowania gruntów miasta Krasnystaw wyróżnia się duże zasoby
ziem wykorzystywanych rolniczo. Użytki rolne stanowią blisko 76% z ogólnej powierzchni
4.213 ha zajmowanej przez miasto. Tak wysoki wskaźnik rolniczego przeznaczenia terenu
wynika przede wszystkim z korzystnych uwarunkowań po stronie zalegania gleb o wysokich
klasach bonitacyjnych, w tym gleb szczególnie chronionych wykształconych na lessach (kl. IIIIb). Większość występujących tu gleb zalicza się do kompleksu gleb pszennych dobrych,
w południowej części miasta występuje niewielki obszar pokryty glebami zaliczanymi do
kompleksu gleb żytnich bardzo dobrych. Gleby położone w dolinach rzecznych zaliczone
zostały do kompleksu mułowo-bagiennych o różnych warunkach wilgotnościowych. Obszary
zdominowane przez kompleksy gleb o najwyższej przydatności rolniczej, w planach
zagospodarowania, zostały wyłączone z zabudowy. Ze względu na występujące warunki
przyrodniczo-glebowe przeważa produkcja roślinna (głównie: zboża, buraki cukrowe,
ziemniaki, chmiel), stanowiąca bazę żywnościową i surowcową dla przetwórstwa rolnospożywczego.
24
Powierzchnia gruntów leśnych, dane GUS za 2009 rok, na terenie miasta wynosi 398,2 ha, co
daje wskaźnik lesistości na poziomie nieco ponad 9%. W układzie własnościowym dominują
lasy publiczne łącznie 341,2 ha, w tym 333,2 ha terenów leśnych stanowi własność Skarbu
Państwa i jest w zarządzie Nadleśnictwa Krasnystaw. Obszar ten stanowi zwarty kompleks
leśny położony w obrębie Borek, w północno-wschodniej części miasta. Las Borek to
kompleks leśny o dużych walorach biologicznych, klimatycznych i krajobrazowych, który
pełni również funkcję ochronną przed zanieczyszczeniami emitowanymi z zakładów
produkcyjnych zlokalizowanych w mieście. Pozostałe grunty leśne nie stanowiące własności
Skarbu Państwa obejmują niewielkie powierzchnie rozproszone na terenie całego miasta.
Łączna powierzchnia tych gruntów wynosi ok. 64 ha i są to: grunty leśne prywatne osób
fizycznych – 57ha oraz grunty leśne gminne – 7 ha. W 2009 roku z lasów prywatnych
pozyskano 16 m3 drewna (grubizny).
Miasto położone jest w obszarze atrakcyjnym krajobrazowo, co wynika z występowania
zróżnicowanych form ukształtowania terenu, w tym: dolin rzecznych wraz z ekosystemami
starorzeczy, terenów torfowych i podmokłych (do najcenniejszych należy Dolina Wieprza,
przecinająca obszar z południa na północ oraz doliny boczne Żółkiewki, Wojsławki, Siennicy
i Bzdurki, łączące równolegle obszary o dużych walorach przyrodniczych i krajobrazowych),
tereny wierzchowinowe (wąwozy i suche doliny) wraz z kompleksami uroczysk
(Wierzchowina Prawieprza i Żółkiewki, należące do najcenniejszych przyrodniczo terenów
wierzchowinownych). Lokalny układ przestrzenny zagospodarowania terenu kształtuje
rozwinięty system obszarów chronionych.
2. Sytuacja demograficzna
Według ewidencji ludności Głównego Urzędu Statystycznego na koniec 2009 roku teren
miasta zamieszkiwały na stałe 19.264 osoby, z czego 9.127 mężczyzn i 10.137 kobiet.
Uwzględniając faktyczne miejsce zamieszkania dane statystyczne określające zaludnienie
ulegają niewielkiej zmianie i przedstawiają się następująco: ogólna liczba mieszkańców
19.301 osób, w tym: 9.150 mężczyzn oraz 10.151 kobiet.
Średni wskaźnik zaludnienia kształtuje się tu na poziomie 458osób/km2 i jest to wskaźnik
zdecydowanie wyższy zarówno od przeciętnego zaludnienia województwa, które wynosi 90
osób/km2 oraz od podregionu chełmsko – zamojskiego gdzie wynosi 70 osób/km2.
W strukturze ludności występują znaczne dysproporcje zarówno pod względem płci, jak
i wieku, tj.:
- ogólnie na 100 mężczyzn przypada 111 kobiet;
- w wieku przedprodukcyjnym (do 17 lat) jest 3.490 osób, w wieku produkcyjnym 12.669
osób, natomiast w wieku poprodukcyjnym 3.142 osoby.
Szczegółowe zestawienie liczby ludności miasta Krasnystaw w poszczególnych grupach
wiekowych z uwzględnieniem płci oraz rozkład współczynnika feminizacji w poszczególnych
przedziałach wiekowych pokazano w tabeli.
25
Wiek:
O
4061
0-19
M
K
2099 1962
93,5
O
6833
20-44
45-64
M
K
O
M
K
3422 3411 5947 2744 3203
Współczynnik feminizacji:
99,7
116,7
65 lat i więcej
O
M
K
2460
885
1575
178
* źródło danych GUS: www.stat.gov.pl
Z przedstawionych danych statystycznych wynika, że struktura ludności pod względem płci
ulega znacznym wahaniom w poszczególnych grupach wiekowych. Przewaga liczebna kobiet
nad mężczyznami jest szczególnie widoczna w rocznikach starszych, co jest
charakterystyczne w rozwoju społeczeństwa i wynika z wydłużenia średniego okresu życia
kobiet przy nadumieralności mężczyzn.
Biorąc pod uwagę wiek, łącznie mieszkańcy liczący do 44 lat stanowią zaledwie 56% lokalnej
społeczności. W ekonomicznej strukturze wieku, która obrazuje tendencje rozwoju
społecznego, uwidacznia się duży udział ludności grupy produkcyjnej. Szczegółowe dane
obrazujące zmiany liczby ludności miasta Krasnystaw, według ekonomicznej grupy wieku,
w wybranych latach pokazano w tabeli:
Wyszczególnienie:
w liczbach
bezwzględnych
w odsetkach
Wiek przedprodukcyjny
Wiek produkcyjny:
(0-17lat):
2000 rok
Wiek poprodukcyjny:
4 981
12 253
2 657
25,0
62,0
13,0
3 919
12 723
2 889
20,0
65,0
15,0
3 490
12 669
3 142
18,0
66,0
16,0
2005 rok
w liczbach
bezwzględnych
w odsetkach
2009 rok
w liczbach
bezwzględnych
w odsetkach
Systematyczny wzrost procentowego udziału ludności w wieku produkcyjnym w odniesieniu
do ogólnej liczy mieszkańców przy malejącym udziale ludności w wieku przedprodukcyjnym
potwierdza proces powolnego starzenia się społeczeństwa. Poszczególne rejony miasta będą
się różniły stopniem demograficznej starości, co wynika z pełnionych przez poszczególne
tereny funkcji i umownego podziału na część typowo miejską i część podmiejską.
Zmiany ludnościowe miasta Krasnystaw według ekonomicznych grup wieku w latach 2000,
2005 i 2009 ilustruje wykres.
26
25000
20000
2657
2889
3142
Ludność w wieku
poprodukcyjnym
15000
Ludność w wieku produkcyjnym
12253
12723
10000
12669
Ludność w wieku
przedprodukcyjnym
5000
4981
3919
3490
2000
2005
2009
0
* opracowanie własne wg danych GUS
Ze społeczno-ekonomicznego, a także demograficznego punktu widzenia istotna jest relacja
ludności w wieku nieprodukcyjnym do ludności w wieku produkcyjnym. Wskaźnik ten
informuje o stopniu ekonomicznego obciążenia ludności w wieku produkcyjnym ludnością
pozostałą.
Wyszczególnienie:
2005
2006
2007
2008
2009
Łącznie ludność
6 808 6 705 6 608 6 665 6 632
w wieku przedprodukcyjnym i poprodukcyjnym
Ludność w wieku produkcyjnym 12 723 12 656 12 677 12 654 12 669
Obciążenie demograficzne: 53,5% 53,0% 52,1% 52,7% 52,3%
Relacje pomiędzy grupą nieprodukcyjną (ludność w wieku przedprodukcyjnym oraz
poprodukcyjnym) a grupą ludności w wieku produkcyjnym w analizowanym okresie ulegały
nieznacznym wahaniom. Współczynnik obciążenia ludnością nieprodukcyjną w 2009 roku
wynosił 52,3%. Oznacza to, że na 100 osób w wieku produkcyjnym przypadało nieco ponad
52 osoby w wieku nieprodukcyjnym (przedprodukcyjnym i poprodukcyjnym). Dodatkowo
wśród osób w wieku nieprodukcyjnym nieco ponad 47% stanowiły osoby w wieku
poprodukcyjnym, jest to sytuacja demograficznie niekorzystna. Przyczyną deformacji
struktury wieku są głównie wzmożone migracje oraz spadek urodzeń.
Dane statystyczne dotyczące przyrostu naturalnego oraz migracyjnego ubytku mieszkańców
miasta Krasnystaw pokazano w tabelach:
27
Ruch naturalny ludności w latach 2005 - 2009:
Wyszczególnienie:
Urodzenia
Zgony
Przyrost naturalny ogółem:
2005
189
162
+27
(1,4‰)
2006
186
204
-18
(-0,9‰)
2007
147
198
-51
(-2,6‰)
2008
191
197
-6
(-0,3‰)
2009
185
185
0
(0‰)
Migracje ludności na pobyt stały notowane w latach 2005 – 2009 z uwzględnieniem kierunku
migracji:
Wyszczególnienie:
Zameldowania z miast
Zameldowania ze wsi
Zameldowania z zagranicy
Ogółem:
Wymeldowania do miast
Wymeldowania na wieś
Wymeldowania za granicę
Ogółem:
Saldo migracji ogółem:
w tym:
Saldo migracji zagranicznych
2005
54
150
0
204
113
126
2
241
-37
2006
36
167
2
205
127
172
50
349
-144
2007
45
181
11
241
132
134
23
289
-48
2008
45
117
9
171
109
83
9
201
-30
2009
44
117
10
171
96
99
4
199
-28
-2
-48
-12
0
6
Wskaźnik przyrostu naturalnego w latach 2005-2009 osiągał zróżnicowane wartości, jednak
z wyraźną przewagą wartości ujemnych. Największe nasilenie niekorzystnych tendencji
zaobserwować można w latach 2006-2008, łącznie w tym okresie ubytek ludności wyniósł 75
osób, z najwyższym wskaźnikiem ujemnego przyrostu naturalnego na poziomie 51 osób
odnotowanym w 2006 roku.
W analizowanym okresie utrzymywało się również niekorzystne ujemne saldo migracji
ludności na pobyt stały. Łącznie w wyniku ruchu migracyjnego w latach 2005-2009 liczba
mieszkańców miasta Krasnystaw zmniejszyła się o 287 osób. Najwyższy ujemny wskaźnik
salda migracji na poziomie -144 osób odnotowano również w 2006 roku. Biorąc pod uwagę
kierunek migracji, dominują zameldowania ze wsi, natomiast wymeldowania utrzymują się na
zbliżonym poziomie zarówno na wieś, jak i do miast. W 2009 roku odnotowano dodatnie
wartości salda migracji zagranicznych.
Wskaźniki ruchu naturalnego oraz migracyjnego wpływają na zmiany liczby ludności miasta
Krasnystaw, która systematycznie maleje. Pogarsza się również struktura demograficzna
głównie poprzez zmniejszenie ilości osób w wieku przedprodukcyjnym. Mając na uwadze
dane z 2009 roku, tj. przyrost naturalny na poziomie zerowym oraz najniższe ujemne saldo
28
migracji ogólnej, przy dodatnim wskaźniku migracji zagranicznych, można założyć, że
dynamika spadku ludności miasta zostanie zahamowana.
Zmiany w stanie zaludnienia miasta Krasnystaw w latach 2005-2009:
Rok
Miasto Krasnystaw:
zmiana stanu:
2005
19.589
-10
2006
19.427
-162
2007
19.328
-99
2008
19.292
-36
2009
19.264
-28
W analizowanym okresie, tj. w latach 2005 - 2009 ogólna liczba ludności zmniejszyła się
o 325 osób, tj. o 1,7%. Tendencje w rozwoju demograficznym miasta są zbieżne
z tendencjami obserwowanymi na terenie całego województwa lubelskiego, które należy do
obszarów o największej migracji w kraju.
Podsumowanie sytuacji demograficznej:
Mieszkańców miasta systematycznie ubywa. Średnioroczny spadek liczby ludności wynosi
statystycznie około 65 osób. Bezpośrednią przyczyną zmian w populacji miasta są
utrzymujące się niekorzystne wskaźniki przyrostu naturalnego oraz przede wszystkim
notowane po 2000 roku ujemne saldo migracji ludności na pobyt stały. Do głównych
powodów migracji zalicza się niską dochodowość rolnictwa, słabo rozwinięty rynek pracy
oraz niski poziom urbanizacji.
Struktura ludności według ekonomicznych grup wiekowych ulega systematycznej deformacji.
Na przestrzeni ostatnich lat liczba osób w wieku przedprodukcyjnym spada, a w wieku
poprodukcyjnym wzrasta, co potwierdza zaobserwowany na terenie całego kraju proces
starzenia się społeczeństwa. Obciążenie ekonomiczne ludności pracującej wynosi około 54%.
Zmniejszenie udziału ludności w wieku przedprodukcyjnym występujące łącznie
z obciążeniem demograficznym ogółem niesie ze sobą negatywne skutki w postaci spadku
siły roboczej, co w dłuższej perspektywie nie pozwoli na podwyższenie poziomu życia
starzejącego się społeczeństwa.
Wskaźnik feminizacji w 2009r. kształtował się na wysokim poziomie 111. Jak wynika ze
struktury wiekowej najwyższy wskaźnik feminizacji występuje w grupie wiekowej powyżej
65 roku życia.
Prognoza liczby ludności do 2030 roku:
Wyszczególnienie:
Województwo lubelskie
w tym miasta:
Do roku:
2015
2 104 762
970 543
2020
2 063 046
946 980
* źródło danych GUS, Prognoza ludności na lata 2008-2035, www.stat.gov.pl
29
2025
2 011 897
918 293
2030
1 946 608
881 524
Według prognozy statystycznej GUS „Prognoza ludności na lata 2008-2035”
w województwie lubelskim spodziewany jest stały i systematyczny spadek liczby ludności
w całym okresie objętym prognozą. Zakłada się, że ubytek ludności wystąpi we wszystkich
miastach województwa. Zmiany te będą wynikiem wysokiego ujemnego wskaźnika migracji
ludności na pobyt stały, przy nieznacznie ujemnej stopie przyrostu naturalnego.
Opierając się na powyższej prognozie, jak również uwzględniając dotychczasowe zmiany
demograficzne na obszarze miasta sformułowano następującą prognozę ludności dla miasta
Krasnystaw, która wykorzystana zostanie na potrzeby niniejszego opracowania:
Wyszczególnienie:
Miasto Krasnystaw
Do roku:
2015
19 080
2020
18 850
2025
18 680
2030
18 500
* obliczenia własne – prognoza ma charakter szacunkowy
3. Infrastruktura budowlana
W strukturze funkcjonalno – przestrzennej miasta Krasnystaw, zgodnie ze studium
uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego, wyodrębnia się dwie strefy, tj.:
- centralną jednostkę strukturalną, która obejmuje centrum miasta wraz z terenami
o najwyższym stopniu urbanizacji. Zlokalizowana jest tu większość lokali mieszkalnych
w formach zintensyfikowanych oraz główne obiekty usług publicznych i usług komercyjnych
oraz obiekty będące świadectwem kulturowym miejsca (obiekty usług oświaty, zdrowia,
administracji, bezpieczeństwa, kultury, kultu religijnego oraz sportu i rekreacji). Dominująca
funkcja na przedmiotowym obszarze to zabudowa mieszkaniowa wielorodzinna
i jednorodzinna, oraz zabudowa usługowa często w połączeniu z zabudową mieszkaniową.
Niewielki procent powierzchni zajmuje przemysł i usługi uciążliwe;
- tereny położone poza centralną jednostką strukturalną – to tereny słabo zurbanizowane
pełniące role peryferyjną w stosunku do centrum miasta, są to dawne wsie. Przeważa tu
zabudowa mieszkaniowa jednorodzinna w układzie ulicowym, często przemieszana
z zabudową zagrodową. Obszary zabudowy zagrodowej skoncentrowane są wzdłuż dróg
prowadzących koncentrycznie do centrum miasta.
Zabudowa mieszkaniowa:
Charakterystykę zabudowy mieszkaniowej istniejącej, według lokalizacji przedstawiono
w tabeli:
Strefa
Charakter zabudowy:
Zabudowa śródmiejska – kamienice dwu lub trzy kondygnacyjne
najczęściej z usługami na parterze (w otoczeniu Placu 3-go Maja
oraz wzdłuż ulic odchodzących).
Centrum miasta
Zabudowa mieszkaniowa wielorodzinna o maksymalnej
wysokości do 5 kondygnacji, zrealizowana zarówno w formie
zgrupowanej (z lat 60 i 70 XX wieku), jak i w formie budynków
pojedynczych (z lat 80 i 90 XX wieku).
30
Pozostałe tereny
Zabudowa mieszkaniowa jednorodzinna w formie jednorodnie
ukształtowanych osiedli, są to budynki mieszkalne jednorodzinne,
dwukondygnacyjne, wolno stojące, rzadziej bliźniacze.
Zabudowa rozproszona. Funkcja mieszkaniowa realizowana jest
głównie przez zabudowę jednorodzinną oraz zagrodową
charakterystyczną dla osadnictwa wiejskiego zarówno pod
względem formy, jak i funkcji.
W obrębie Krakowskie Przedmieście, Lubańki Kolonia, Lubańki
Przedmieście oraz Góry Przedmieście dominuje zabudowa
mieszkaniowa jednorodzinna, poprzecinana terenami, na których
występuje zabudowa wielorodzinna, usługowa lub obiekty
produkcyjne, składy i magazyny. W obszarach najbardziej
odległych od centrum występuje przemieszanie zabudowy
mieszkaniowej jednorodzinnej z zabudową zagrodową.
Charakterystyczny dla tych obszarów jest duży udział zabudowy
drewnianej jednokondygnacyjnej, ewentualnie z użytkowym
poddaszem.
W obrębie Góry Kolonia oraz Zastawie Przedmieście, w oddaleniu
od zespołów zabudowy, obszar ma zdecydowanie charakter
wiejskich kolonii. Występuje zabudowa zagrodowa w otoczeniu
użytków rolnych.
* opracowanie własne na podstawie dokumentu Zmiana studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania
przestrzennego Miasta Krasnystaw, 2011r.
Według danych Głównego Urzędu Statystycznego (www.stat.gov.pl), stan na koniec 2009
roku, na terenie miasta znajdowało się 6. 806 mieszkań, o łącznej powierzchni użytkowej
466.764 m2.
Przeciętna powierzchnia użytkowa jednego mieszkania w Krasnymstawie wynosi 68,6 m2.
Jest to powierzchnia znacząco mniejsza w porównaniu do średniej dla całego powiatu.
Warunki mieszkaniowe w 2009 roku w zestawieniu do wartości średnich dla powiatu
i województwa zamieszczono w tabeli (dotyczy mieszkań zamieszkanych stale i czasowo):
Przeciętna:
Wyszczególnienie:
liczba izb w mieszkaniu:
liczba
osób
na
1
mieszkanie:
liczba osób na 1 izbę:
pow. użytkowa na 1
mieszkanie (m2):
pow. użytkowa na 1 osobę
(m2):
Miasto:
ogółem:
3,77
Powiat:
ogółem:
3,68
2,83
2,88
2,99
2,72
0,75
0,78
0,8
0,73
68,6
77,5
74,5
64,1
24,2
26,9
24,9
23,6
31
Województwo:
ogółem:
w mieście:
3,75
3,7
Sytuacja mieszkaniowa na terenie miasta w ujęciu statystycznym przedstawia się następująco:
na jedno mieszkanie o średnim metrażu 68,6 m2 przypadają przeciętnie 2,83 osoby, w skład
jednego mieszkania wchodzą średnio 3,77 izby, co daje wartość 0,75 osoby na jedną izbę.
Statystyczny mieszkaniec ma do swojej dyspozycji 24,2 m2 powierzchni mieszkaniowej.
Z przedstawionych danych wynika, że na terenie Krasnegostawu standardy zaspokajania
potrzeb w zakresie mieszkalnictwa są podobne jak i na terenie miast województwa
lubelskiego. Powierzchnia użytkowa mieszkań w miastach regionu jest mniejsza niż mieszkań
realizowanych na wsi. Z kolei na wsi lokale mieszkalne zamieszkują częściej rodziny
wielopokoleniowe.
Stan techniczny zasobów mieszkaniowych w dużej mierze zależy od struktur
własnościowych. Dane dotyczące zasobów mieszkaniowych z uwzględnieniem form
własności w latach 2005-2007 pokazano w tabeli:
Wyszczególnienie/
Właściciel:
Mieszkania:
Miasto
Spółdzielnia mieszkaniowa
Zakłady pracy
Osoby fizyczne
Towarzystwa Budownictwa
Społecznego (TBS)
Pozostałe podmioty
68
2 854
102
3 344
Miasto
Zakłady pracy
Osoby fizyczne
Społecznego (TBS)
Pozostałe podmioty
68
2 854
102
3 380
Miasto
Zakłady pracy
Osoby fizyczne
Społecznego (TBS)
Pozostałe podmioty
67
2 441
102
3 830
Izby:
2005 rok:
127
9 587
315
14 108
278
16
725
43
2006 rok:
127
9 587
315
14 315
278
16
725
43
2007 rok:
130
8 200
315
15 894
Pow.
użytkowa
(w m2):
Przeciętna pow.
użytkowa mieszkania
(w m2):
1 402
143 040
4 899
288 775
20,6
50,1
48,0
86,4
12 322
44,3
704
44,0
1 402
143 040
4 899
292 873
20,6
50,1
48,0
86,6
12 322
44,3
704
44,0
1 438
121 285
4 899
319 171
21,5
49,7
48,0
83,3
299
786
12 778
42,7
16
43
704
44,0
32
Z ogólnej liczby mieszkań blisko 57% należy do osób fizycznych. Zwiększenie udziału
mieszkań w grupie osób fizycznych zaobserwowane na przełomie okresu 2006-2007 wynika
nie tyle z rozmiarów realizowanych inwestycji mieszkaniowych, ale przede wszystkim ze
sprzedaży lokali mieszkalnych w zasobach spółdzielni mieszkaniowych. Mieszkania
spółdzielcze w 2007 roku stanowiły blisko 36% ogółu zasobów, natomiast lokale komunalne
zaledwie 1%.
Podział substancji mieszkaniowej według własności
w 2007 roku
Miasto
Spółdzielnie mieszkaniowe
Zakłady pracy
Osoby fizyczne
Społecznego (TBS)
Pozostałe podmioty
* opracowanie własne wg danych GUS
W poszczególnych formach i rodzajach budownictwa mieszkaniowego występuje znaczne
zróżnicowanie struktury mieszkań oraz ich powierzchni użytkowej. Największe lokale
mieszkalne realizowane są w budownictwie jednorodzinnym indywidualnym. Najmniejsze są
mieszkania komunalne.
Zasób mieszkaniowy miasta, stan na koniec 2009 roku według „Wieloletniego Programu
Gospodarowania Mieszkaniowym Zasobem Gminy Miasto Krasnystaw”, przedstawiał się
następująco:
- 63 lokale o łącznej powierzchni 2.197,19m2, stanowiące wyłączną własność miasta
Krasnystaw,
- 6 lokali o łącznej powierzchni 530,62m2 znajdujące się w budynkach wspólnot
mieszkaniowych,
- 34 lokale socjalne o łącznej powierzchni 1.045,48m2.
Wykaz budynków stanowiących komunalne zasoby mieszkaniowe z uwzględnieniem stanu
technicznego:
Stan techniczny lokali:
Adres budynku
Ilość
Liczba
Powierzchnia
lokali mieszkańców użytkowa
socjalnych
mieszkalnych
(w m2)
Plac 3 Maja 19
8
32
364,02
dobry
33
Plac 3 Maja 22
Plac 3 Maja 22A
Plac 3 Maja 22 B
Ul. Lwowska 147
Ul. Przemysłowa 11
Ul. Sikorskiego 12
Ul. Kościelna 3
Ul. Kościelna 8
Ul. Kościelna 8A
12
3
2
7
3
9
4
7
5
28
9
5
28
10
17
9
17
7
434,54
90,65
52,00
328,83
126,23
227,52
148,20
225,57
82,31
zły
zły
zły/dobry
zadowalający
zły
zły
zły
dobry
zadowalający
zły
* źródło danych: Wieloletni Program Gospodarowania Mieszkaniowym Zasobem Gminy Miasto Krasnystaw
Ze względu na wiek, ogólny stan techniczny i konieczność dostosowania do aktualnie
obowiązujących przepisów technicznych i budowlanych wszystkie budynki wymagają
remontów i modernizacji. Planowane inwestycje mieszkaniowe w zasobie komunalnym
obejmują remont i przebudowę budynku mieszkalnego przy ulicy Partyzantów 19. Łączna
powierzchnia użytkowa lokali komunalnych miasta Krasnystaw, o które zostanie
powiększony zasób to 428,84 m2 (10 lokali).
Na terenie miasta działa kilka spółdzielni mieszkaniowych oraz TBS:
- Krasnostawska Spółdzielnia Mieszkaniowa ul. Okrzei;
- Spółdzielnia Mieszkaniowa „Cukrownik” Siennica Nadolna;
- Spółdzielnia Mieszkaniowa „Ceramik” ul. Oleszczyńskiego;
- Spółdzielnia Mieszkaniowa „Borek” ul. Leśna;
- Spółdzielnia Mieszkaniowa „Medyk” ul. Czysta;
- Spółdzielnia Mieszkaniowa Budowy Mieszkań Własnościowych „Tempo” ul. Szkolna;
- Spółdzielnia Mieszkaniowo – Własnościowa przy Zakładach Przemysłu Odzieżowego
Cora –Tex w Krasnymstawie;
- Towarzystwo Budownictwa Społecznego Sp. z o.o. ul. Okrzei.
Struktura własnościowa mieszkań uwarunkowana jest przede wszystkim typem zabudowy,
jak i lokalizacją. W zasobach spółdzielni i TBS znajduje się głównie budownictwo
wielorodzinne zlokalizowane w strefie centralnej miasta. Wielkość zasobów spółdzielczych
pokazano w tabeli (według posiadanych danych):
Liczba mieszkań,
Powierzchnia
Nazwa spółdzielni:
lokali użytkowych:
użytkowa (m2):
Krasnostawska Spółdzielnia Mieszkaniowa
2 500
128 654
Spółdzielnia Mieszkaniowa „Ceramik”
41
1 913,65
Spółdzielnia Mieszkaniowa „Cukrownik”
165
8 248,35
Spółdzielnia Mieszkaniowa Budowy Mieszkań
31
1 670,0
Własnościowych „TEMPO” w Krasnymstawie
Spółdzielnia Mieszkaniowa „Medyk”
15
852,5
* wg informacji spółdzielni mieszkaniowych
34
Zmiany w stanie zasobów mieszkaniowych zlokalizowanych na terenie miasta Krasnystaw
w latach 2005-2009:
Wyszczególnienie
Liczba mieszkań
Liczba izb
Przeciętna liczba izb
w mieszkaniu
Pow. użytkowa (w m2)
Wskaźnik powierzchni
użytkowej 1 mieszkania (w m2)
Wskaźnik powierzchni
użytkowej/osobę (w m2)
2005
6 662
24 905
2006
6 698
25 112
2007
6 755
25 368
2008
6 790
25 572
2009
6 806
25 668
3,74
3,75
3,75
3,77
3,77
451 142
455 240
460 275
464 672
466 764
67,7
68,0
68,1
68,4
68,6
23,0
23,4
23,8
24,1
24,2
Na przestrzeni 2005-2009 roku stan zasobów mieszkaniowych wzrósł o 144 mieszkania, tj.
o blisko 2,2%. Przyrost ten był związany głównie z inwestycjami osób fizycznych, we ramach
budownictwa indywidualnego. W tym samym okresie ludność miasta zmniejszyła się o 325
osób, tj. o 1,7%. Analiza prezentowanych danych wskazuje, że jakość i komfort zamieszkania
na terenie miasta z roku na rok ulega nieznacznemu, ale stopniowemu podwyższeniu:
- występuje tendencja wzrostowa liczby izb w mieszkaniu;
- systematycznie zmniejsza się liczba osób w jednym mieszkaniu;
- wzrasta średni metraż przeciętnego mieszkania, jak również przeciętna powierzchnia
użytkowa będąca w dyspozycji statystycznego mieszkańca.
Korzystne zmiany warunków mieszkaniowych determinuje przyrost nowych mieszkań,
o znaczącej w skali zasobów już istniejących powierzchni użytkowej (przeciętnie powyżej
110,0m2) i wysokim standardzie zamieszkania oraz sukcesywne podwyższanie stanu
technicznego budynków już istniejących, w tym stosowanie nowoczesnych technologii
i materiałów (np. podczas remontów i termomodernizacji).
Strukturę wiekową wszystkich zasobów mieszkaniowych przedstawiono, za pomocą danych
z Narodowego Spisu Powszechnego Ludności i Mieszkań do 2002 roku oraz danych
z Głównego Urzędu Statystycznego – mieszkania oddane do użytku w latach 2003-2009.
Mieszkania zamieszkane (stale i czasowo), według okresu budowy:
Okres budowy
Przed 1918
1918-1944
1945-1970
1971-1978
Ogółem:
137
369
1 674
1 364
Wyszczególnienie:
Powierzchnia użytkowa Średnia powierzchnia użytkowa
(w m2)
mieszkania (w m2)
7 612
55,6
20 042
54,3
94 844
56,7
83 681
61,3
35
1979-1988
1989-2002
1 720
977
122 973
87 867
71,5
89,9
* źródło danych GUS: Narodowy Spis Powszechnych Ludności i Mieszkań
Budynki mieszkalne oddane do użytkowania w latach 2003 – 2009:
Wyszczególnienie:
2003
2004
2005
2006
2007
2008
2009
Razem
Mieszkania ogółem:
Izby:
18
114
23
141
48
311
40
220
60
271
43
252
16
96
248
1 405
Pow. użytkowa (m2):
Pow. użytkowa/
mieszkanie (m2):
Mieszkania w nowych
budynkach:
2 711
3 296
5 835
4 385
5 323
5 514
2 092
29 156
150,6
143,3
121,6
109,6
88,7
128,2
130,7
117,6
18
23
48
37
29
36
13
204
18
23
48
40
31
43
16
219
-
-
-
-
24
-
-
24
-
-
-
-
5
-
-
5
Mieszkania
indywidualne:
Mieszkania społeczne
czynszowe:
Mieszkania
komunalne:
Stan techniczny budynków zależy od okresu wzniesienia. Mieszkania wybudowane do 1970r.
stanowią około 34% ogółu mieszkań w mieście. W ogólnym bilansie substancji
mieszkaniowej wysoki, bo aż 48% udział mają budynki mieszkalne powstałe w okresie 19711988, łączna powierzchnia użytkowa tych zasobów wynosi 206.654m2. Mieszkania oddane
do użytku po 2002 roku w łącznej ilości 248 mieszkań stanowią nieco ponad 6% całkowitej
powierzchni użytkowej mieszkalnej w gminie, co wskazuje na stosunkowo niski stopień
nasilenia budownictwa mieszkaniowego.
Zmiany średniej powierzchni użytkowej mieszkania według okresu wzniesienia budynku
pokazano na wykresie – jest to wskaźnik świadczący o zaspokajaniu potrzeb mieszkaniowych
w poszczególnych okresach.
36
120
110,4
100
89,9
80
60
71,5
55,6
54,3
56,7
Przed 1918
1918-1944
1945-1970
61,3
40
20
0
1971-1978
1979-1988
1989-2002
2003-2009
Średnia powierzchnia użytkowa mieszkania (w m2)
* opracowanie własne na podstawie danych GUS
Zmiany w zakresie przeciętnej powierzchni użytkowej nieruchomości mieszkalnych na
obszarze miasta zachodziły z różną dynamiką. Mieszkania o najmniejszym metrażu są
w budynkach z okresu 1918-1944, natomiast największą powierzchnią charakteryzują się
budynki nowe powstałe w latach 2003-2009. Zabudowa mieszkaniowa wielorodzinna
dynamicznie powstawała na terenie miasta w latach 60 i 70 XX wieku, a później w latach 80
i 90. Mieszkania oddawane do eksploatacji w domach wielorodzinnych to z reguły
mieszkania 1- i 2-pokojowe, tj. mieszkania których powierzchnia nie przekracza 50 m2.
Stan zabudowy mieszkaniowej, należy ocenić pod kątem okresu powstania, technologii
wykonania oraz stosowanych materiałów budowlanych - generalnie zastosowane technologie
w budynkach zmieniały się wraz z upływem czasu i rozwojem technologii wykonania
materiałów budowlanych i wykończeniowych. Począwszy od najstarszych budynków,
w których zastosowano mury wykonane z cegły wraz z drewnianymi stropami, kończąc na
budynkach najnowocześniejszych, gdzie zastosowano dobre ocieplenie przegród
budowlanych materiałami termoizolacyjnymi. Istnieją także budynki, w których zostały
wykonane prace remontowe i termomodernizacyjne (ocieplenie stropodachów, ocieplenie
ścian szczytowych i osłonowych, wymiana okien na zespolone, modernizacja instalacji
grzewczej). Z obecności na terenie miasta budynków „starych” i ich liczebności wynika
potencjalnie duża możliwości zaoszczędzenia energii cieplnej poprzez prace
termomodernizacyjne i remontowe. Zmiany przeciętnego zapotrzebowania na energię
(w kWh/m2 pow. użytkowej) do ogrzewania budynków w relacji do okresu budowy pokazano
na wykresie.
37
Parametry energochłonności powierzchniowy wskaźnik sezonowego zapotrzebowania na ciepło
350
80
45
Budynek
niskoenergetyczny
15
Budynek pasywny
120
Budynek
energooszczędny
160
1993-1997
1986-1992
1967-1985
200
1998-2007
260
do 1966
400
350
300
250
200
150
100
50
0
w kWh/m2 rok
* opracowanie własne na podstawie danych z literatury przedmiotu
O stopniu zaspokojenia potrzeb związanych z warunkami mieszkaniowymi świadczy
wyposażenie mieszkań w podstawowe urządzenia i instalacje techniczno-sanitarne. Strukturę
jakościową zasobów mieszkaniowych w 2009 pokazano w tabeli:
Wyszczególnienie:
Ogółem
mieszkań
wodociąg
Miasto
Krasnystaw
6.806
100%
6.479
95,2%
Z tego wyposażone w:
ustęp
łazienkę
spłukiwany
6.036
6.025
88,7%
88,5%
centralne
ogrzewanie
5.856
86,0%
Najlepiej pod względem wyposażenia w instalacje wygląda sytuacja w zasobach spółdzielni
mieszkaniowych i TBS.
Ruch budowlany:
W latach 2007-2010 wydano łącznie 456 decyzji o warunkach zabudowy, z czego około 40%
dotyczyło rozbudowy bądź przebudowy budynków już istniejących, również około 40%
dotyczyło nowej zabudowy mieszkaniowej, przedmiotem pozostałej części decyzji była
rozbudowa infrastruktury technicznej. Ilość wydawanych warunków zabudowy
systematycznie rośnie, jednak ilość wydawanych pozwoleń na budowę nowych budynków
zarówno w zabudowie jedno-, jak i wielorodzinnej maleje.
Rozwój zabudowy charakteryzuje się różnym tempem w ujęciu terytorialnym miasta, i tak:
- najszybciej rozbudowuje się centrum miasta (obręb Krasnystaw Miasto), gdzie
zlokalizowane jest 30% inwestycji budowlanych oraz przyległy do centrum obręb Góry
38
Przedmieście ze wskaźnikiem 21% realizowanych inwestycji. W ogólnym ujęciu obręby
Krasnystaw Miasto, Góry Przedmieście oraz Zastawie Przedmieście wiodą zdecydowany
prym pod względem nowych realizacji oraz generują największą presję inwestycyjną
związaną z zagospodarowaniem terenów otwartych;
- najmniejszy poziom nowych inwestycji występuje w obrębie Krakowskie Przedmieście
Kolonia, w latach 2007 - 2010 nie wydano żadnego pozwolenia na budowę nowego
obiektu kubaturowego;
- niskie wskaźniki nasilenia inwestycji budowlanych zidentyfikowano w obrębie Lubańki
Przedmieście (3% ogółu prac budowlanych) oraz Lubańki Kolonia (również około 3%
inwestycji).
Budynki użyteczności publicznej, obiekty przemysłowe, handel i usługi:
Według danych z 2010 roku na terenie miasta Krasnystaw funkcjonuje 31 różnego rodzaju
placówek oświatowo-wychowawczych często funkcjonujących we wzajemnie powiązanych
zespołach, są to: przedszkola, szkoły podstawowe, gimnazja, szkoły ponadgimnazjalne.
szkoły policealne, żłobek miejski. Halami sportowymi i salami gimnastycznymi dysponują
wszystkie szkoły na terenie miasta: ZS nr 1, ZS nr 3, ZS nr 4, ZS nr 5, I LO, II LO, Zespół
Szkół Ponadgimnazjalnych Nr 1, Zespół Szkół Ponadgimnazjalnych Nr 2, Zespół Szkół
Społecznych im. Jana Hetmana Zamoyskiego, Specjalny Ośrodek Szkolno-Wychowawczy.
W mieście funkcjonuje kryta pływalnia, która znajduje się przy MOSiR.
Opieka medyczna działa w dwóch sektorach: publicznym i prywatnym, oferując opiekę
podstawową, specjalistyczne lecznictwo ambulatoryjne, lecznictwo zamknięte (szpitalne) oraz
doraźną pomoc wyjazdową (pogotowie). Obiekty związane ze służbą zdrowia oraz opieką
społeczną zlokalizowane na terenie miasta:
- Samodzielny Publiczny Zespół Opieki Zdrowotnej (ul. Sobieskiego 4b);
- Poradnie Specjalistyczne przy Samodzielnym Publicznym Zespole Opieki Zdrowotnej
oraz 6 jednostek prowadzących praktyki lekarskie;
- Samodzielny Publiczny Zespół Opieki Zdrowotnej w Krasnymstawie – Przychodnia;
- Niepubliczny Zakład Opieki Zdrowotnej w Krasnymstawie – Przychodnia;
- Samodzielny Publiczny Zespół Opieki Zdrowotnej w Krasnymstawie – szpital;
- Miejski Ośrodek Pomocy Społecznej wraz z Centrum Rehabilitacji Społecznej (Dzienny
Dom Pomocy Społecznej, Środowiskowy Dom Samopomocy, mieszkania chronione).
W Krasnymstawie działają ośrodki kulturalne: Krasnostawski Dom Kultury, Kino „Morskie
Oko”, Młodzieżowy Dom Kultury, Miejska Biblioteka Publiczna, Muzeum Regionalne oraz
Powiatowa Biblioteka Publiczna.
Obiekty związane z ochroną bezpieczeństwa publicznego to: Komenda Powiatowa Policji
w Krasnymstawie, Komenda Powiatowa Państwowej Straży Pożarnej z Jednostką
Ratowniczo-Gaśniczą, Ochotnicza Straż Pożarną Zastawie, Ochotnicza Straż Pożarna
Krakowskie Przedmieście oraz Sąd Rejonowy, Areszt Śledczy, Prokuratura Rejonowa,
Powiatowa Stacja Sanitarno-Epidemiologiczna.
39
Do najważniejszych obiektów usług publicznych z zakresu administracji zlokalizowanych na
terenie miasta należą: Urząd Miasta Krasnystaw, Starostwo Powiatowe w Krasnymstawie,
Urząd Skarbowy w Krasnymstawie, Zakład Ubezpieczeń Społecznych, Oddział ZUS,
Powiatowy Urząd Pracy, Inspekcja Weterynaryjna Powiatowy Inspektorat Weterynarii,
Wojewódzki Zarząd Melioracji i Urządzeń Wodnych w Lublinie, Oddział Chełm, Inspektorat
Krasnystaw, Agencja Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa w Krasnymstawie, Kasa
Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego, Placówka Terenowa Krasnystaw.
Handel i drobne usługi służące zaspokojeniu podstawowych potrzeb mieszkańców znajdują
lokalizację w centrum miasta, często na terenie zespołów zabudowy wielorodzinnej. Obiekty
handlowo – usługowe występują zarówno w połączeniu z zabudową mieszkaniową (typu
kamienicznego, w parterach zabudowy wielorodzinnej oraz zabudową jednorodzinną), jak
również jako samodzielne budynki wolnostojące. Na terenie miasta nie występują obiekty
o powierzchni sprzedaży powyżej 2000 m2.
Miasto Krasnystaw ma charakter rolniczo-przemysłowy, z przewagą przemysłu spożywczoprzetwórczego. Działalność przemysłowa prowadzona jest przez kilka firm, tj.: Cersanit IV
Sp. z o.o., Okręgową Spółdzielnię Mleczarską, Zakład Przemysłu Odzieżowego „Cora-Tex"
S.A., Kartonex Sp. z o.o., FTK Sp. z o.o. Główne branże zakładów produkcyjnych to:
ceramiczna, mleczarska, papiernicza, tytoniowa oraz odzieżowa.
Ruch budowlany w zakresie budynków niemieszkalnych:
Budynki niemieszkalne oddane do użytkowania w latach 2003 – 2009:
Wyszczególnienie:
Ilość budynków:
Pow. użytkowa (m2):
Pow. użytkowa/
budynek (m2):
Kubatura (m3):
2003
8
b.d.
2004
6
665
2005
8
3 498
2006
2
709
2007
6
2 594
2008
8
3 118
2009
10
2 969
b.d.
110,8
437,3
354,5
432,3
389,7
296,9
2 708
2 890
20 482
6 307
27 773
17 537
28 840
Razem
48
106 537
W najbliższych latach popyt na nowe mieszkania będzie wzrastać, choć w umiarkowanym
tempie. Wskazuje na to przewidywany wzrost liczby gospodarstw domowych, przy
równoczesnym zmniejszaniu się liczby osób przypadających na 1 gospodarstwo oraz powolny
wzrost dochodów ludności. W związku z tym przewidywany jest przyrost zapotrzebowania na
energię: cieplną, gaz na cele komunalno-bytowe oraz dla celów ogrzewania, energię
elektryczną w nowym budownictwie mieszkaniowym, a także w nowych budynkach
użyteczności publicznej, usługowych i produkcyjnych.
40
4. Charakterystyka infrastruktury technicznej
Gospodarka wodno - ściekowa:
Zadania z zakresu gospodarki wodno – ściekowej na terenie miasta realizuje Przedsiębiorstwo
Gospodarki Komunalnej sp. z o.o. w Krasnymstawie. Zakład zajmuje się głównie:
wydobyciem wody, jej uzdatnianiem oraz dostarczaniem do odbiorców, odprowadzeniem
ścieków od dostawców podłączonych do sieci kanalizacyjnej oraz odbiorem nieczystości
płynnych ze zbiorników bezodpływowych.
Teren miasta jest obecnie niemalże w całości objęty siecią wodociągów zasilanych
z komunalnego ujęcia wody. Łączna długość rozdzielczej sieci wodociągowej wynosi 79,0
km (stan na koniec 2009 roku), z przyłączami prowadzącymi do budynków mieszkalnych i
zbiorowego zamieszkania w ilości 2.067 szt. Przeciętne zużycie wody przyjmuje wartość
około 25,1m3/mieszkańca. Dane dotyczące zwodociągowania zamieszczono w tabeli:
Długość czynnej sieci rozdzielczej (w km):
Ilość przyłączy prowadzących do
mieszkalnych i zbiorowego zamieszkania:
Ludność korzystająca z sieci:
79,0
budynków
2 067
17 203
Wskaźnik zwodociągowania wyrażony liczbą osób korzystających z instalacji do ogółu
ludności wynosi 89,3%. Wskaźnik uzbrojenia w sieć wodociągową wynosi 187,5 km/100km2
terenu.
Własne ujęcia wody posiadają większe zakłady przemysłowe: Okręgowa Spółdzielnia
Mleczarska (2 studnie), Kartonex Sp. z o.o. (1 studnia głębinowa), FTK Sp. z o.o. (1 studnia
głębinowa), Cersanit IV Sp. z o.o. (2 studnie głębinowe), Zakład Utylizacji Bacutil Sp. z o.o.
(1 studnia) oraz Dom Pomocy Społecznej.
Miasto posiada rozdzielczy system kanalizacji sanitarnej pracujący w układzie grawitacyjno –
pompowym. Ścieki bytowo-gospodarcze odprowadzane miejską siecią kanalizacyjną trafiają
do zmodernizowanej w latach 2005-2006 oczyszczalni ścieków. Przepustowość oczyszczalni
wynosi Qdśr = 3100 m3/d, Qdmax = 5000 m3/d. Aktualne rzeczywiste ilości ścieków
dopływających do oczyszczalni zawierają się w ilości ok. 3000 m3/d.
Długość czynnej sieci kanalizacyjnej (stan na koniec 2009r.) wynosi ogółem 37,0 km,
połączenia prowadzące do budynków mieszkalnych i zbiorowego zamieszkania w łącznej
ilości 888 szt. zaspokajają potrzeby 73% ogółu ludności.
Niedobór wyposażenia w kanalizację zbiorczą występuje szczególnie na peryferiach miasta.
Ścieki sanitarne powstające w indywidualnych gospodarstwach nie objętych kanalizacją są
odprowadzane do zbiorników bezodpływowych (tzw. szamba), a następnie wywożone do
oczyszczalni ścieków. Część gospodarstw wyposażona jest w przydomowe oczyszczalnie
ścieków. Najwięcej tego typu urządzeń występuję w obrębach południowych i wschodnich:
Góry Kolonia, Zastawie Przedmieście, Krakowskie Przedmieście oraz Krakowskie
Przedmieście Kolonia.
41
Ścieki z przemysłu uciążliwego oczyszczane są w oczyszczalniach zakładowych. Sieć
kanalizacji sanitarnej i deszczowej jest sukcesywnie rozbudowywana.
Zaopatrzenie w ciepło:
Opis stanu zaopatrzenia w ciepło zamieszczono w rozdziale III niniejszego opracowania.
Elektroenergetyka:
Opis systemu elektroenergetycznego zamieszczono w rozdziale IV niniejszego opracowania.
Gazyfikacja:
Opis zaopatrzenia miasta w gaz sieciowy oraz perspektywy rozwoju sieci uwzględnione
zostały w rozdziale V niniejszego opracowania.
Utylizacja odpadów komunalnych:
Postępująca urbanizacja, systematycznie rosnący poziom konsumpcji oraz wprowadzane do
obiegu substancje (m.in. poprzez różne formy opakowań) o długim okresie degradacji
skutkuje nadmiernym wzrostem produkowanej masy odpadów.
Usuwanie odpadów komunalnych na terenie miasta realizowane jest w sposób zorganizowany
i obejmuje:
- zbiórkę odpadów zmieszanych, które unieszkodliwiane są głównie poprzez deponowanie
na składowisku „KRAS-EKO" w miejscowości Wincentów w odległości około 12 km od
centrum miasta (gmina wiejska Krasnystaw). Odbiorem odpadów objętych jest 80%
mieszkańców miasta;
- selektywną zbiórkę surowców wtórnych w zabudowie wielorodzinnej oraz
jednorodzinnej w wyniku którego odzyskiwane są następujące odpady: papier i tektura,
szkło, tworzywa sztuczne i metale.
Dodatkowo znaczna część odpadów zostaje unieszkodliwiona lub zagospodarowana w sposób
niekontrolowany jak również wykorzystywana w gospodarstwach domowych
(kompostowanie, spalanie).
Komunikacja:
Podstawowy układ komunikacyjny miasta wyznaczają:
- droga krajowa nr 17 relacji Warszawa - Kurów - Lublin Piaski – Izbica - Zamość Hrebenne, w sieci dróg europejskich oznaczona numerem E372. Planowana jest
przebudowa w/w drogi do klasy drogi ekspresowej S17, co w granicach miasta
Krasnystaw, dzięki założonej budowie obwodnicy, pozwoliłoby na wyeliminowanie
ruchu tranzytowego z rejonu staromiejskiego;
- drogi wojewódzkie o znaczeniu międzyregionalnym, tj. droga nr 812 relacji Biała
Podlaska - Wisznice – Włodawa - Chełm, łącząca przejścia graniczne w Terespolu,
Sławatyczach, Dorohusku; droga nr 842 relacji Rudnik Szlachecki – Wysokie –
Krasnystaw zapewniająca połączenie w kierunku przejścia granicznego w Zosinie; droga
nr 846 Małochwiej Duży – Wojsławice – Teratyn łącząca Krasnystaw z Hrubieszowem;
42
- drogi powiatowe o łącznej długości 28,48 km, wśród których istotne znaczenie mają
ulice: Sikorskiego, Oleszczyńskiego, Okrzei (3123L), Mostowa (3158L), część ul.
Okrzei (3159L), PCK (3160L), Poniatowskiego (3161L), Witosa (3135L), Piłsudskiego
i Krakowskie Przedmieście (3121L), Borowa (3140L).
- lokalne drogi miejskie o łącznej długości 62,676km.
Utrudnienia komunikacyjne dla miasta występują m.in. po stronie:
- niewłaściwych parametrów technicznych części infrastruktury drogowej;
- przemieszczania się między lewo i prawobrzeżną częścią miasta rozdzieloną doliną
Wieprza;
- niewystarczającej ilości przepraw mostowych niezbędnych dla odciążenia centrum
miasta;
- brak obwodnicy miasta - duży ruch kumuluje się w rejonie starego miasta, gdzie
drożność szlaków komunikacyjnych ograniczona jest przez ścisłą i ciasno zgrupowaną
zabudowę.
Przez miasto Krasnystaw przebiega linia kolejowa nr 69 łącząca stację Rejowiec ze stacją
Hrebenne o przebiegu południkowym, równolegle do doliny rzeki Wieprz.
5. Sfera gospodarcza
Potencjał i rozwój gospodarczy miasta wynika z położenia w rejonie rolniczym. Sfera
gospodarcza ma więc charakter rolniczo-przemysłowy, z przewagą przemysłu spożywczoprzetwórczego. Do największych lokalnych przedsiębiorstw funkcjonujących w mieście
należą:
- Cersanit IV Sp. z o.o., specjalizujący się w produkcji ceramicznych wyrobów
sanitarnych, największy pracodawca na lokalnym rynku;
- Okręgowa Spółdzielnia Mleczarska, produkująca artykuły mleczarskie na rynek krajowy
i zagraniczny, znaczący pracodawca na lokalnym rynku;
- Zakład Przemysłu Odzieżowego „Cora - Tex" S.A., produkujący ubiory i okrycia
damskie na rynek krajowy i zagraniczny, znaczący pracodawca na lokalnym rynku;
- Kartonex Sp. z o.o. zajmujący się produkcją opakowań tekturowych i świadczący usługi
poligraficzne, to Zakład Pracy Chronionej, znaczący pracodawca na lokalnym rynku;
- Energoremont Przedsiębiorstwo Wdrażania Nowych Technologii Remontowych Sp.
z o.o. specjalizuje się we wdrażaniu nowych technologii wymiany rur w przemysłowych
wymiennikach ciepła. Zatrudnienie nie przekracza 100 osób;
- FTK Spółka z o.o., prowadzi działalności w zakresie kontraktacji i skupu liści
tytoniowych, produkcji tytoniu przemysłowego, usługowego, składowania
przetworzonego tytoniu, produkcji i handlu mrożonymi owocami i warzywami,
pośrednictwem w handlu mrożonych i świeżych owoców i warzyw. Zatrudnienie nie
przekracza 100 osób.
Obiekty produkcyjne zlokalizowane są głównie w północno-wschodniej części miasta w lesie
Borek.
43
W mieście znajduje się relatywnie duża liczba drobnych przedsiębiorstw prywatnych,
zaspokajających potrzeby lokalnej społeczności w zakresie handlu i usług. Jest to związane
z funkcjonowaniem miasta w skali lokalnej jako centrum usługowo – gospodarcze dla całego
powiatu. W 2009 roku w rejestrze REGON zaewidencjonowano łącznie 1.581 podmiotów
gospodarki narodowej, z wyraźną dominacją sektora prywatnego. Charakterystykę sektora
publicznego i prywatnego według liczebności podmiotów gospodarczych w okresie 2007 –
2009 zamieszczono w tabeli:
2007
2008
2009
92
87
88
państwowe i samorządowe jednostki prawa
budżetowego ogółem:
64
63
64
spółki handlowe:
państwowe i samorządowe jednostki prawa
budżetowego, gospodarstwa pomocnicze:
Sektor prywatny ogółem:
4
4
4
1
1
1
1 446
1 446
1 493
1 193
1 192
1 240
46
6
17
3
42
1 538
50
6
17
3
47
1 533
53
6
17
3
46
1 581
Wyszczególnienie:
Sektor publiczny ogółem:
w tym:
w tym:
osoby fizyczne prowadzące działalność gospodarczą:
spółki handlowe:
spółki handlowe z udziałem kapitału zagranicznego:
spółdzielnie:
fundacje:
stowarzyszenia i organizacje społeczne:
Razem:
Sfera działalności innej niż rolnictwo indywidualne reprezentowana jest głównie przez osoby
fizyczne prowadzące działalność gospodarczą, blisko 78% ogółu podmiotów gospodarki
narodowej. Większość zlokalizowanych na terenie miasta podmiotów gospodarczych to
jednostki, tworzące stosunkowo niewielką liczbę miejsc pracy. Podmioty gospodarcze
prowadzące działalność gospodarczą (produkcyjną lub usługową) według liczby
zatrudnionych osób: do 9 osób – 93% ogółu; od 10 do 49 osób – 6%; powyżej 49 osób – 1%.
Odrębną sferą aktywności mieszkańców miasta Krasnystaw jest rolnictwo, które mimo
sprzyjających warunków glebowych nie stanowi funkcji wiodącej w strukturze gospodarczej
jednostki miejskiej. Wskaźnik rolniczego wykorzystania ziemi jest tu wysoki (około 76%
powierzchni stanowią użytki rolne, z czego grunty orne zajmują 50,6%, natomiast łąki
i pastwiska tylko 17,5%.) i stanowi zaplecze dla przemysłu przetwórstwa rolno –
spożywczego, które jest jednym z najważniejszych źródeł dochodów mieszkańców. Obszary
rolniczej przestrzeni produkcyjnej dominują na obszarach peryferyjnych, w szczególności we
wschodniej, zachodniej i południowej części jednostki terytorialnej, tj. w obrębie:
44
Krakowskie Przedmieście, Rońsko Kolonia, Lubańki Kolonia i Lubańki Przedmieście.
Przeciętna wielkość gospodarstwa rolnego na terenie miasta to 2,36 ha. Struktura dochodów
gospodarstw domowych związanych z rolnictwem przedstawia się następująco: 38%
gospodarstw utrzymuje się z pracy najemnej, 7% wyłącznie z prowadzonej działalności
rolniczej, 37% ze świadczeń społecznych (emerytura lub renta), około 6% z działalności
pozarolniczej. Z pozostałych źródeł, w tym źródeł niezarobkowych i dzielności mieszanej
utrzymuje się około 12% gospodarstw domowych.
W ostatnich latach obserwuje się stały spadek udziału powierzchni upraw na obszarze miasta,
oraz spadek ilości czynnych gospodarstw rolnych. Częste są sytuacje, że działalność rolnicza
została zaniechana, a zabudowa gospodarcza została zaadaptowana na inne potrzeby.
Postępująca urbanizacja przyczynia się do sukcesywnych wyłączeń z użytkowania gruntów
rolniczych z przeznaczeniem ich na inne cele.
45
III. Zaopatrzenie w energię cieplną
Wytwarzanie, przesył i dystrybucja ciepła na terenie miasta Krasnystaw w sposób
scentralizowany realizowana jest wyłącznie przez Ciepłownię Krasnostawskiej Spółdzielni
Mieszkaniowej. W chwili obecnej Samorząd Miasta nie posiada bezpośredniego wpływu na
jedyny na jej terenie sieciowy system zaopatrzenia w ciepło mieszkańców.
Źródłem pokrycia potrzeb cieplnych, obok wskazanego wyżej systemu ciepłowniczego, są
głównie lokalne kotłownie i indywidualne źródła ciepła będące własnością użytkowników
(odbiorców ciepła), które są rozproszone na terenie całego miasta. Na terenach o małym
stopniu zurbanizowania dominują obiekty wyposażone w indywidualne źródła ciepła, nie
dysponuje się danymi na temat wielkości i struktury zużycia energii cieplnej w tym sektorze.
W związku z powyższym w celu oceny wielkości zapotrzebowania na ciepło budynków
zasilanych w sposób indywidualny posłużono się analizą wskaźnikową – według
jednostkowych wskaźników zapotrzebowania na ciepło.
1. Charakterystyka stanu obecnego
Sposób zaopatrzenia odbiorców energii cieplnej zlokalizowanych na terenie miasta jest
zróżnicowany i bezpośrednio wynika z charakteru zabudowy i gęstości zaludnienia danego
obszaru. Potrzeby cieplne pokrywane są za pomocą:
I.
centralnego systemu ciepłowniczego obsługiwanego przez Krasnostawską
Spółdzielnię Mieszkaniową z siedzibą w Krasnymstawie;
II.
rozproszonych lokalnych kotłowni zlokalizowanych bezpośrednio przy odbiorcach
ciepła. Kotłownie lokalne są własnością różnych podmiotów i instytucji, w tym
zakładów przemysłowych, przedsiębiorstw, placówek służby zdrowia, szkół,
spółdzielni mieszkaniowych oraz miasta;
III.
indywidualne źródła ciepła małych mocy zaspakajające potrzeby własne domu,
mieszkania lub innych budynków.
Energia cieplna wykorzystywana jest:
• do ogrzewania pomieszczeń i przygotowania ciepłej wody użytkowej w budownictwie
mieszkaniowym;
• do przygotowania posiłków w gospodarstwach domowych;
• na potrzeby zakładów przemysłowych (ogrzewanie, c.w.u., technologia);
• do ogrzewania pomieszczeń i przygotowania c.w.u. i na potrzeby technologiczne
(w kuchniach) w szkołach i innych obiektach usługowych i użyteczności publicznej.
I. Charakterystyka systemu ciepłowniczego:
System ciepłowniczy na terenie miasta rozwinął się na bazie ciepłowni Krasnostawskiej
Spółdzielni Mieszkaniowej (KSM), która oprócz administrowania zasobów spółdzielczych
posiada koncesję i zajmuje się wytwarzaniem, przesyłaniem i dystrybucją ciepła. Strukturę
46
organizacyjną miejskiego systemu ciepłowniczego wyróżnia specyficzna konstrukcja,
polegająca na tym, że głównym odbiorcą ciepła jest właściciel systemu.
Źródłem ciepła jest wybudowana w latach 70 – tych ub. wieku kotłownia węglowa znajdująca
się przy ul. Granicznej. Ciepłownia o mocy cieplnej 27,63 MWt wytwarza wyłącznie energię
cieplną na potrzeby centralnego ogrzewania (c.o.) w sezonie grzewczym oraz ciepłej wody
użytkowej (c.w.u.) w ciągu całego roku. W ciepłowni zamontowane są 4 kotły wodne
o parametrach:
Wydajność (w MW):
Sprawność
Nazwa i typ kotła:
Opis:
(w %):
Maksymalna: Nominalna:
Zmodernizowany
Kocioł K-2 typ WR2,5-M
3,5
2,5
83,5
w 2004r.
Zmodernizowany
Kocioł K-3 typ WR5-K
6,0
5,0
83,0
w 2003r.
Zmodernizowany
Kocioł K-4 typ WR8-M3
10,0
8,0
85,0
w 2004r.
Rok produkcji
Kocioł K-5 typ WR10-011
11,63
10,0
78,0
1984r.
* źródło danych: „Analiza techniczno – ekonomiczna produkcji i sprzedaży ciepła” dla Krasnostawskiej
Spółdzielni Mieszkaniowej w Krasnymstawie
Modernizowane w latach 2002-2004 kotły WR2,5-M, WR5-K, WR8-M3 zbudowano
w technologii ścian szczelnych. Jednostka K-5 typ WR10-011 to kocioł awaryjny (rok
produkcji 1984), pominięty podczas modernizacji kotłowni, który charakteryzuje się
relatywnie niską sprawnością.
Układ hydrauliczny ciepłowni posiada autonomiczny obieg wewnętrzny (kotłowy) względem
obiegu zewnętrznego (sieciowego) pracującego w temperaturze 135/700C. Całością pracy
steruje system nadrzędny z wizualizacją procesu spalania.
Charakterystyka kotłów wodnych:
Dane ogólne:
Kocioł K-2 typu WR 2,5-M
ciśnienie dopuszczalne
temp. wody zasilającej
temp. wylotowej
nominalny przepływ wody przez kocioł
minimalny przepływ wody przez kocioł
pojemność wodna
Kocioł K-3 typu WR5-K
temp. wylotowej
47
Jednostka:
Wielkość:
MPa
0
C
0
C
t/h
t/h
m3
1,6
70
150
32
27,2
1,35
MPa
0
C
0
C
t/h
t/h
2,0
70,0
150,0
51
43,5
pojemność wodna
Kocioł K-4 typu WR8-M3
temp. wylotowej
pojemność wodna
Kocioł K-5 typu WR10-011
temp. wylotowej
pojemność wodna
m3
2,65
MPa
0
C
0
C
t/h
t/h
m3
2,0
70,0
150,0
86,1
73,5
3,9
MPa
0
C
0
C
t/h
t/h
m3
1,6
70,0
150,0
124
105,4
5,14
* źródło danych: „Analiza techniczno –ekonomiczna produkcji i sprzedaży ciepła” dla Krasnostawskiej
Spośród kotłów zainstalowanych w ciepłowni jednocześnie pracują zwykle 3 jednostki
(najczęściej włączane jednostki to K-2, K-3 i K-4), co związane jest z okresowym
zapotrzebowaniem ciepła przez odbiorców, tj.:
- w sezonie letnim produkcja ciepła odbywa się wyłącznie na potrzeby podgrzania wody
użytkowej z wykorzystaniem 1 kotła WR2,5 -M;
- w sezonie grzewczym, przy zapotrzebowaniu maksymalnym (produkcja ciepła dotyczy
jednocześnie centralnego ogrzewania i ciepłej wody użytkowej), wykorzystywane są 3
kotły o łącznej mocy nominalnej 19,5 MW.
Rezerwa jednego kotła umożliwia bezkonfliktowe przeprowadzenie remontów bieżących lub
awaryjnych.
Kotły opalane są paliwem węglowym o wartości opałowej około 21,0kJ/kg.
Spółdzielnia (KSM) eksploatuje sieć cieplną wysokich i niskich parametrów o łącznej
długości 11,1km, która poprowadzona jest w układzie promienistym w większości
w tradycyjnej technologii kanałowej. W stanie obecnym sieci wykonane są w systemie rur
stalowych z izolacją w postaci wełny mineralnej i osłony gipsowej, niewielkie odcinki
wykonano z rur preizolowanych (w ramach dokonanej wymiany sieci podczas awarii) –
wskaźnik ilości sieci preizolowanych w sumie długości wszystkich eksploatowanych sieci jest
nieznaczny.
Struktura własnościowa i rodzajowa sieci wysokoparametrowych przedstawia się następująco
(wg opracowania „Analiza techniczno – ekonomiczna produkcji i sprzedaży ciepła”):
Długość sieci
Parametr –
Własność:
średnica (ɸ):
(mb):
300
1 005
48
250
200
150
125
100
80
8
691
40
701
386
110
505
720
835
271
65
450
50
40
32
Razem:
115
295
45
65
6 242
Towarzystwo Budownictwa Społecznego
Krasnostawski Dom Kultury, Zakład Opieki
Zdrowotnej, Towarzystwo Budownictwa Społecznego,
Spółdzielnia Mieszkaniowa Tempo -Szyk
Towarzystwo Budownictwa Społecznego, Spółdzielnia
Mieszkaniowa „Ceramik”, Starostwo, Urząd Miasta
Urząd Miasta
Urząd Miasta
LOK, PKP SA, Urząd Miasta
#
Z powyższego zestawienia wynika, że 4 402 mb sieci należy do KSM, pozostałe 1 840mb
pozostaje we władaniu różnych odbiorców ciepła.
Sieć niskotemperaturowa wraz z przyłączami do budynków w całości jest własnością KSM.
Sieć ta pracuje w systemie czterorurowym – zasilanie i powrót c.o. oraz zasilanie i cyrkulacja
c.w.u.
Stan techniczny sieci z uwagi na czasookres eksploatacji przekraczający 35 lat oraz wątpliwą
jakość izolacji oceniony został na poziomie dostatecznym - przewidywany dalszy czas
eksploatacji określono na około 15 lat, w tym czasie powinno dojść do kompletnej wymiany
istniejących starych rurociągów na nowe, wykonane w technologii zapewniającej wysoki
standard izolacyjności.
Elementem końcowym systemu ciepłowniczego jest węzeł cieplny u odbiorcy ciepła –
Spółdzielnia (KSM) eksploatuje 14 szt. węzłów cieplnych (indywidualnych i grupowych), 19
szt. węzłów należy do pozostałych odbiorców. Węzły KSM są po modernizacji
przeprowadzonej w latach 1998-2007 polegającej na wymianie starych wymienników na
nowe oraz uzbrojeniu węzła w elementy automatyki pogodowej. Na tle całego systemu węzły
cieplne wyróżnia wysoki standard techniczny, urządzenia zapewniają niezawodność dostawy
ciepła i dobrą jakość regulacji.
49
Charakterystykę systemu ciepłowniczego według powierzchni odbiorców oraz potrzeb
zasilania (c.o. oraz c.w.u.) pokazano w tabeli (wg opracowania „Analiza techniczno –
ekonomiczna produkcji i sprzedaży ciepła”):
Powierzchnia/
budynki:
mieszkalne KSM
usługowe KSM
Razem KSM:
Pozostali odbiorcy:
Razem:
Powierzchnia odbiorców ciepła (w m2):
c.o.
c.w.u.
Razem:
128 654
100 770
221 424
7 909
5 802
13 711
136 563
106 572
243 135
74 356
74 356
210 919
106 572
317 491
Z przedstawionej wyżej tabeli można założyć, że:
- 50% ogółu budynków (powierzchni użytkowej) zasilanych z centralnego systemu
ciepłowniczego kotłowni Krasnostawskiej Spółdzielni Mieszkaniowej wykorzystuje
ciepło na potrzeby, grzewcze jak również przygotowania ciepłej wody (c.o. + c.w.u.);
- budynki należące do KSM (powierzchnia mieszkalna i usługowa) to 65% wszystkich
odbiorców ciepła z sieci (wg powierzchni użytkowej);
- pozostali odbiorcy, o łącznej powierzchni użytkowej budynków, na poziomie około
74,4 tys. zasilani są w ciepło tylko do celów grzewczych, natomiast c.w.u. uzyskują
z innych źródeł – najczęściej za pomocą term elektrycznych bądź z wykorzystaniem
gazu.
Ciepłownia pełni funkcję podstawowego źródła ciepła dla najgęściej zaludnionych terenów
w mieście, które obejmują:
- zabudowę wielorodzinną i usługową zlokalizowaną w centralnej części miasta, przy
ulicy (zasoby Krasnostawskiej Spółdzielni Mieszkaniowej): Okrzei, Piłsudskiego,
Sobieskiego, PCK, Mickiewicza, Pocztowej, Chmielnej, Głowackiego, Tokarzewskiego,
Granicznej,
- zabudowę wielorodzinną w zasobach Spółdzielni Mieszkaniowej „Cukrownik”,
Spółdzielni Mieszkaniowej „Ceramik”, Spółdzielni Mieszkaniowej „Tempo”;
- wydzielone usługi oświaty (Żłobek miejski, Przedszkole nr 4, Przedszkole nr 6,
Przedszkole nr 8, Zespół Szkół nr 4, Zespół Szkół Ponadgimnazjalnych Nr 2),
- zakłady pracy,
- jednostki użyteczności publicznej,
- domki jednorodzinne.
Przebieg sieci ciepłowniczych na terenie miasta pokazano na załączonej do opracowania
mapie.
50
Podstawowe informacje dotyczące produkcji i zużycia ciepła (z podziałem na odbiorców
Krasnostawskiej Spółdzielni Mieszkaniowej oraz innych odbiorców), zapotrzebowania mocy
i zużycia paliwa w latach 2006-2010 zamieszczono w tabeli:
Wyszczególnienie:
Produkcja ciepła (w GJ):
w tym:
zapotrzebowanie odbiorców KSM
(w GJ):
zapotrzebowanie pozostałych
odbiorców (w GJ):
Całkowite zużycie ciepła (w GJ):
Udział w zużyciu (w %):
w tym:
odbiorcy KSM (w %);
odbiorcy pozostali (w %):
Zapotrzebowanie mocy (w MW)
ogółem:
w tym:
odbiorcy KSM (w MW):
pozostali odbiorcy (w MW):
Udział w mocy (w %)
w tym:
odbiorcy KSM (w %):
pozostali odbiorcy (w %):
Zużycie paliwa (tony):
2006
150 493
2007
137 267
2008
133 968
#
2009
133 308
2010
139 100
82 747
76 986
72 424
77 150
87 205
46 829
42 043
41 909
37 646
33 016
129 576
100
119 029
100
114 795
100
120 221
100
63,86
36,14
64,68
35,32
114 333
100
#
63,34
36,66
67,21
32,79
72,54
27,46
21,20
20,83
19,70
19,61
17,73
11,88
7,72
100
12,13
5,60
100
60,58
39,42
7 272
68,41
31,59
7 238
12,88
8,32
100
12,88
7,95
100
60,76
39,24
8 397
61,83
38,17
6 995
#
11,88
7,82
100
#
60,30
39,70
7 979
Spółdzielni Mieszkaniowej w Krasnymstawie oraz informacje z Krasnostawskiej Spółdzielni Mieszkaniowej
51
Średnioroczne zapotrzebowanie mocy w Ciepłowni KSM
w latach 2006-2010
22
21
21,2
20,83
MW
20
19,7
19
19,61
18
17,73
17
16
15
2006
2007
2008
2009
2010
* opracowanie własne wg „Analiza techniczno –ekonomiczna produkcji i sprzedaży ciepła” dla Krasnostawskiej
Spółdzielni Mieszkaniowej w Krasnymstawie oraz informacji uzyskanych z Krasnostawskiej Spółdzielni
Mieszkaniowej
Sprzedaż ciepła w Ciepłowni KSM w latach 2006-2010
72424
77150
40000
76986
60000
2006
2007
2008
2009
33016
87205
37646
41909
80000
82747
GJ
100000
42043
120000
46829
140000
20000
0
sprzedaż ciepła w KSM
2010
sprzedaż ciepła pozostała
* opracowanie własne wg „Analiza techniczno –ekonomiczna produkcji i sprzedaży ciepła” dla Krasnostawskiej
Spółdzielni Mieszkaniowej w Krasnymstawie oraz informacji uzyskanych z Krasnostawskiej Spółdzielni
Mieszkaniowej
52
Aktualne zapotrzebowanie na moc wynosi 17,734MW, z czego na potrzeby grzewcze 16,181
MW (przez zasoby KSM 10,579 MW, pozostały odbiór 5,602MW), na potrzeby c.w.u.
1,553MW.
Z powyższych wykresów wynika, że ogólna wielkość mocy zamówionej w źródle w okresie
2006 – 2010 ma tendencję malejącą, natomiast całkowita sprzedaż ciepła, w szczególności
w latach 2007 -2010, utrzymuje się na stabilnym poziomie, z systematycznym spadkiem
zapotrzebowania u podmiotów zewnętrznych, tj. nie należących do KSM.
Do największych odbiorców ciepła sieciowego w sektorze zabudowy mieszkaniowej poza
KSM należą (dane za 2010 rok):
Zużycie ciepła w skali roku Zapotrzebowanie
(w GJ):
na moc (w MW):
Nazwa odbiorcy
c.o.
c.w.u.
4 588
0,786
Spółdzielnia Mieszkaniowa „Ceramik”
823
202
Spółdzielnia Mieszkaniowa „Tempo”
421
407
Spółdzielnia Mieszkaniowa „Medyk”
b.d.
b.d.
b.d.
* opracowanie własne na podstawie informacji uzyskanych ze spółdzielni
ozn. b.d. – brak danych
Z dostępnych danych wynika, że w zasięgu systemu ciepłowniczego Krasnostawskiej
Spółdzielni Mieszkaniowej znajduje się niewiele ponad 140 tys. m2 powierzchni użytkowej
mieszkalnej, co stanowi około 30% ogólnej powierzchni mieszkań zlokalizowanych na
terenie miasta.
II. Charakterystyka kotłowni lokalnych:
Na terenie miasta Krasnystaw oprócz opisanej wyżej zorganizowanej gospodarki w zakresie
zaopatrzenia i pokrycia potrzeb cieplnych działają również kotłownie instytucji użyteczności
publicznej, zakładów przemysłowych, podmiotów handlowych i usługowych oraz
wielorodzinnych budynków mieszkalnych, wytwarzające ciepło na własne potrzeby.
Charakterystykę energetyczną budynków administrowanych przez Urząd Miasta
z uwzględnieniem źródła ciepła pokazano w tabeli (dane o zużyciu ciepła/paliwa gazowego
podano w skali roku 2010):
Nazwa obiektu:
Żłobek miejski
ul. Poniatowskiego 48
Przedszkole nr 1
Powierzchnia
użytkowa
(zabudowy)
w m 2:
1 008,54
605,3
Źródło ciepła:
Ciepło dostarczane z ciepłowni Krasnostawskiej
Spółdzielni Mieszkaniowej. Zużycie ciepła w skali roku
– 1 022GJ.
Kotłownia własna wyposażona w kocioł gazowy.
Zużycie gazu w skali roku kształtuje się na poziomie
około 36,8 tys. m3 (taryfa W5).
53
Przedszkole Nr 4
625,47
Przedszkole Nr 5
„Bajeczka”
625,47
Przedszkole nr 6 „Za
żywopłotem”
im. Marii Kownackiej
625,47
Przedszkole nr 8
1 102,0
Zespół Szkół Nr 1
6 102,79
Zespół Szkół nr 4 im.
Jana Pawła II
4 674,52
Zespół Szkół Nr 5 im.
Orląt Lwowskich
2 438
Miejska Biblioteka
Publiczna
w Krasnymstawie
611,0
MOSIR Kryta
pływalnia
2 323,8
Centrum Sportowo Rekreacyjne
1 646,5
Miejski Ośrodek
Pomocy Społecznej w
Krasnymstawie
1 102,5
Budynek
Urzędu
Miasta Krasnystaw
1 589,7
Spółdzielni Mieszkaniowej. Moc zamówiona wynosi
0,072MW, zużycie ciepła w skali roku – 314GJ.
Kotłownia własna wyposażona w kocioł gazowy.
Zużycie gazu w skali roku kształtuje się na poziomie
około 13 tys. m3 (taryfa W11).
Ciepło dostarczane za pomocą sieci ciepłowniczej
Krasnostawskiej Spółdzielni Mieszkaniowej. Zużycie
ciepła w skali roku wynosi około 460GJ.
Ciepło dostarczane za pomocą sieci ciepłowniczej
Krasnostawskiej Spółdzielni Mieszkaniowej. Zużycie
ciepła w skali roku wynosi około 342GJ.
Kotłownia własna c.o. zasilana gazem ziemnym
wysokometanowym. Moc źródła ciepła wynosi 720kW.
Zużycie gazu ziemnego w skali roku wynosi około 41,9
tys.m3, w tym: na potrzeby grzewcze około 39,8 tys. m3,
na potrzeby kuchni szkolnej około 2,1tys. m3.
Spółdzielni Mieszkaniowej.
Zużycie ciepła w skali roku – 1 556GJ. Zużycie gazu
zimnego na potrzeby kuchni szkolnej kształtują się na
poziomie około 1,7tys. m3.
Kotłownia własna wyposażona w dwa kotły gazowe
o mocy 230 kW każdy. Zużycie gazu w skali roku
kształtuje się na łącznym poziomie około 39,8tys. m3.
Spółdzielni Mieszkaniowej, w ilości około 215 GJ.
Kotłownia własna wyposażona w 3 kotły gazowe
o łącznej mocy 805kW. Zużycie gazu ziemnego w skali
roku wynosi około 192,9 tys. m3.
Kotłownia własna wyposażona w kocioł gazowy o mocy
314 kW. Zużycie gazu ziemnego w skali roku wynosi
około 27,6 tys. m3.
Źródłem ciepła jest kotłownia gazowa zlokalizowana
w budynku Przedszkola nr 1 ul. Sikorskiego 4. Zużycie
gazu do ogrzania pomieszczeń MOPS wynosi około
29,4tys. m3.
Kotłownia własna wyposażona w dwa kotły gazowe
o mocy 105 kW i 145 kW. Zużycie gazu ziemnego
w skali roku wynosi około 28,1 tys. m3.
54
Budynek
Krasnostawskiego
Domu Kultury
2 614,7**
Spółdzielni Mieszkaniowej.
Budynek w rozbudowie, planuje się uruchomienie węzła
cieplnego 3-funkcyjnego z zasilaniem z sieci cieplnej.
Sumaryczne zapotrzebowanie ciepła dla budynku po
rozbudowie kształtować się będzie na poziomie około
200kW.
* opracowanie własne wg danych uzyskanych z Urzędu Miasta Krasnystaw
** powierzchnia użytkowa po rozbudowie
55
Charakterystykę energetyczną budynków zlokalizowanych na terenie miasta Krasnystaw, które są własnością bądź w zarządzie Starostwa
Powiatowego w Krasnymstawie pokazano w tabeli (dane o zużyciu ciepła/paliwa gazowego podano w skali roku 2010):
Adres:
Charakterystyka obiektu:
Zespół Szkół
Ponadgimnazjalnych
Nr 1 im. Tadeusza
Kościuszki
ul. Zamkowa 1
Zespół Szkół
Ponadgimnazjalnych
Nr 2 im. Bartosza
Głowackiego
ul. M. Sobieskiego 5
Budynek szkoły z salą
gimnastyczną
Budynki warsztatowe
Powierzchnia
użytkowa
w m2:
2500
1815
Budynek biblioteki
950
Budynek dydaktyczny z sala
gimnastyczną
2502
Budynek warsztatów szkolnych
490
Zużycie
paliwa/ciepła
w skali roku:
Uwagi:
Budynki zasilane
z własnej kotłowni
gazowej
73.234 m3
Budynek szkoły wzniesiono
w 1963r. Całkowita powierzchnia
użytkowa ogrzewana wynosi
5.265m2
Ciepło dostarczane
z ciepłowni
Krasnostawskiej
Spółdzielni
Mieszkaniowej
1800 GJ
Całkowita powierzchnia użytkowa
ogrzewana wynosi 2.992m2
Źródło ciepła:
I Liceum
Ogólnokształcące im.
Władysława Jagiełły
ul. Piłsudskiego 50
Budynek szkoły
Internat
ul. Piekarskiego 1
Budynek mieszkalny
II Liceum
C.K. Norwida
ul. Okrzei 5
Budynek szkoły
2081,10
Budynek wyposażony we
własną kotłownię gazową.
21.600 m3
Budynek wybudowano w latach
czterdziestych XX wieku
Budynek szkoły i internatu
4447
Zasilanie w ciepło
z kotłowni na gaz ziemny
80 000 m3
Łączna powierzchnia budynków
ogrzewanych wynosi 4 613m2.
Specjalny Ośrodek
Szkolno –
15.500 m3
2694
1284
Budynki zasilane
z własnych kotłowni
gazowych
15.364 m3
2.630 m3
90
56
Budynek szkoły wzniesiono
w 1967r., pozostałe budynki
w 1968r.
ogrzewana wynosi 33 494m2.
Wychowawczy im.
Janiny Doroszewskiej
ul. PCK 2
Budynek mieszczący sale
dydaktyczno - praktyczne
Powiatowa Biblioteka Publiczna w Krasnymstawie, ul.
Piłsudskiego 5a
Młodzieżowy Dom Kultury im. Marii Konopnickiej
w Krasnymstawie, ul. Piłsudskiego 5a
Muzeum Regionalne w Krasnymstawie
ul. Piłsudskiego 5a
Budynek SPZOZ Krasnystaw
ul. Głowackiego 3 (z 1973r.)
ul. Okrzei 17 (z 1863r.)
ul. M. Sobieskiego 4c (z 1996r.)
ul. M. Sobieskiego 4a (z 1975r.)
Samodzielny
Publiczny Zespół
ul. Głowackiego 1 (z 1960r.)
Opieki Zdrowotnej
w Krasnymstawie,
ul. Sobieskiego 4B ul. M. Sobieskiego 4d (z 1996r.)
ul. M. Sobieskiego 6 (z 1973r.)
ul. M. Sobieskiego 4j (1973r.)
ul. M. Sobieskiego 4i (z 1962r.)
166
479,32
785,0
2050,40
Ogrzewanie z
wykorzystaniem energii
elektrycznej
Zasilanie w ciepło
Zasilanie w ciepło
Zasilanie w ciepło
Budynek szkoły i internatu
wybudowano w 1945r. Budynek
sal dydaktyczno – praktycznych
15 000kWh
powstał w ramach modernizacji
budynku gospodarczego
przeprowadzonej w 1995r.
Budynek po generalnym remoncie,
6 150 m3
oddany do użytku w 2008r.
Budynek po generalnym remoncie,
oddany do użytku w 2008r.
Budynek wzniesiony w latach
1695 - 1740
8012
1410
1919
3360
433,1
380
902,1
92,6
Całkowita powierzchnia
budynków ogrzewanych wynosi
17.496,1m2. Poszczególne budynki
nie posiadają indywidualnego
Źródłem ciepła dla
pomiaru zużytej energii.
wszystkich budynków jest 292 769m3 –
Do wstępnego przygotowania
kotłownia gazowo gaz ziemny
ciepłej wody użytkowej
olejowa
wykorzystywana jest instalacja
kolektorów słonecznych
o powierzchni 322m2 i mocy
193kW.
69,0
168,4
57
ul. M. Sobieskiego 4g (z 1974r.)
ul. M. Sobieskiego 4b (z 1981r.)
Starostwo Powiatowe w Krasnymstawie
ul. Sobieskiego 3
Dom Dziecka
w Krasnymstawie
ul. Mickiewicza 1
Budynek przy ul. Mickiewicza
1 (z 1974r.)
Budynek przy ul. Piłsudskiego
(lata 50’ XX w.)
749,9
3725
2112
212
Powiatowy Urząd Pracy w Krasnymstawie
ul. Mostowa 4
804,9
Wielofunkcyjna Placówka Opiekuńczo –
Wychowawcza w Krasnymstawie
ul. Zamkowa 5a
1032
Dom Pomocy Społecznej w Krasnymstawie
ul. Kwiatowa 1
4000
Zarząd Dróg
Powiatowych w
Krasnymstawie ul.
Borowa 6
Biurowiec
Wiata obmurowana
Budynek warsztatowy
963,0
149,5
172,2
Ciepło dostarczane
z ciepłowni
Krasnostawskiej
Spółdzielni
Mieszkaniowej
Budynki zasilane są
w ciepło z własnych
kotłowni na gaz ziemny
Budynek zasilany
w ciepło z własnej
kotłowni gazowej
Budynek zasilany
kotłowni gazowej
Budynek zasilany
kotłowni gazowej
Kotłownia gazowa na gaz
ziemny o mocy ˂1,4 MW
* opracowanie własne wg danych uzyskanych ze Starostwa Powiatowego w Krasnymstawie
58
2 047 GJ
49 463 m3
5 314 m3
Budynek z lat 70’ XX w.
budynków wynosi 2.324m2.
7 893 m3
30 086 m3
Budynek placówki wzniesiony w
latach 1755 -1766
76 000 m3
Budynek wzniesiony w 1961r.
22500 m3
Budynki wzniesione w 1972 r.
III. Charakterystyka indywidualnych źródeł ciepła małych mocy:
Podstawowy system zaopatrzenia w ciepło budynków jednorodzinnych i siedlisk
zagrodowych, z uwagi na rozproszoną zabudowę, a tym samym niską gęstość cieplną, oparty
jest na indywidualnych źródłach ciepła, co jest zasadne zarówno ze wglądów technicznych,
jak i w rachunkach ekonomicznych. Uwarunkowania w zakresie sposobu uzyskania energii
cieplnej w przedmiotowych budynkach mieszkalnych:
- źródłem energii do ogrzewania pomieszczeń w zabudowie jednorodzinnej i zagrodowej,
znajdującej się poza zasięgiem sieci ciepłowni miejskiej, są indywidualne systemy grzewcze
o różnorodnym charakterze (piece gazowe, własne kotłownie na paliwo stałe, oraz piece
kaflowe – na paliwo węglowe). Sposób uzyskania energii dla celów grzewczych w zabudowie
mieszkaniowej wynika ze struktury wiekowej budynków oraz ich stanu technicznego –
z reguły budynki nowe oraz po remontach posiadają własne instalacje centralnego
ogrzewania. W paleniska piecowe (trzony piecowe) wyposażonych jest około 800 mieszkań,
o łącznej powierzchni użytkowej około 44 tys.m2. Tego typu instalacje pracują w najstarszej
zabudowie mieszkaniowej o średniej powierzchni użytkowej mieszkania na poziomie 54m2
(wykorzystano dane z Narodowego Spisu Powszechnego Mieszkań 2002r., jednocześnie
zakładając, że budynki powstałe w latach 2003-2009 charakteryzuje wyższy standard
zamieszkania, gdzie pracują instalacje c.o.). Piecowy system ogrzewania oparty jest na
tradycyjnym paliwie, obok węgla spala się również drewno, odpady drzewne i inne odpady
gospodarskie. W pozostałej zabudowie funkcjonuje ogrzewanie indywidualne w systemie
centralnego ogrzewania. Kotłownie c.o. z reguły pracują dwufunkcyjnie, co umożliwia
dostawę ciepła na potrzeby grzewcze oraz przygotowania c.w.u.;
- źródła ciepła w zabudowie mieszkaniowej zasilają tylko obiekty, w których są
zainstalowane, należy zakładać, że są to źródła ciepła o niewielkich mocach (rzędu kilku
kilowatów);
- kotłownie, w których paliwem opałowym jest węgiel kamienny lub koks, z reguły są
źródłem ciepła o niewielkiej sprawności, szacunkowo przyjmuje się: kotły c.o. około 50-60%,
piece około 25-30%, posiadają niskie kominy, bez urządzeń odpylających. Źródło takiej
energii grzewczej jest głównym emitorem tlenków węgla do atmosfery, ze względu na
niedoskonały proces spalania i powstawanie innych zanieczyszczeń gazowych („niska
emisja”);
- podstawowym nośnikiem energii cieplnej dla indywidualnego ogrzewania budynków
mieszkalnych jest węgiel kamienny i jego pochodne. Mniejsza grupa mieszkańców
wykorzystuje do ogrzewania gaz ziemny, główną przyczyną takiego stanu, są wysokie koszty
paliwa gazowego w porównaniu z węglem kamiennym. Częstą praktyką jest
wykorzystywanie w węglowych ogrzewaniach budynków jednorodzinnych drewna lub jego
odpadów, jako dodatkowego paliwa.
Udział energii elektrycznej wykorzystywanej do przygotowania ciepłej wody użytkowej
szacuje się na wysokim poziomie, wynika to ze stosunkowo niskich nakładów
inwestycyjnych wykonania instalacji grzewczej w stosunku do innych instalacji;
59
- źródłem energii dla celów kulinarnych i podgrzewania wody są kuchnie gazowe oraz
kuchnie elektryczne, uzupełniająco także paleniska kuchenne oraz termy elektryczne.
W ciepłą wodę bieżącą wyposażonych jest około 85% mieszkań zamieszkanych, gaz płynny
propan – butan wykorzystuje około 25% gospodarstw domowych;
- zastosowanie obecnie dostępnych ekologicznych nośników energii bazujących na
źródłach odnawialnych do celów grzewczych ma charakter incydentalny – są to instalacje
solarne zamontowane w zabudowie mieszkaniowej prywatnej.
Sposób ogrzewania zabudowy mieszkaniowej zlokalizowanej na
terenie Miasta Krasnystaw, według powierzchni użytkowej
9%
61%
30%
c.o. zbiorowe
c.o. indywidulane
piece
2. Ocena stanu obecnego. Cele podstawowe
Ocenę stanu obecnego zaopatrzenia w ciepło na terenie miasta Krasnystaw wykonano metodą
analizy SWOT:
Mocne strony:
- Istnienie Ciepłowni Krasnostawskiej Spółdzielni Mieszkaniowej w obszarze o wysokim
stopniu koncentracji zabudowy,
- Potencjał zintegrowanego systemu technologicznego i sieciowego Ciepłowni, jako baza
dla wdrożenia nowych technologii zasilania w ciepło np. poprzez wdrożenie gospodarki
skojarzonej (elektrociepłownia);
- Zmodernizowane systemy grzewcze dla budynków użyteczności publicznej;
- Wysoki wskaźnik zgazyfikowania terenu;
- Brak ograniczeń w dostępie do paliw energetycznych – bezpieczeństwo energetyczne;
- Racjonalizacja potrzeb cieplnych poprzez działania polegające na termomodernizacji
budynków;
60
- Zainteresowanie samorządu miasta możliwością pozyskania środków finansowych na
rozwój infrastruktury energetycznej z wykorzystaniem odnawialnych źródeł energii.
Słabe strony:
- Ciepłownia miejska bazująca na paliwie węglowym, przy zaniżonej sprawności
wytwarzania ciepła (poniżej sprawności nominalnej kotłów);
- Zły stan techniczny sieci cieplnych należących do KSM (znaczne zaawansowanie
wiekowe, przestarzała technologia budowy, brak właściwej izolacji, podwyższona
awaryjność), wysoki poziom strat sieciowych;
- Duże potrzeby inwestycyjne Ciepłowni;
- Tradycyjne, węglowe systemy ogrzewania w indywidualnych budynkach mieszkalnych;
- Dominacja pieców węglowych powoduje zanieczyszczenie środowiska: emisja pyłów,
tlenków węgla i siarki oraz popiołów;
- Ograniczenia dla unowocześniania domowych systemów grzewczych i ocieplania
budynków prywatnych - niskie dochody, brak świadomości ekologicznej i ekonomicznej
inwestycji;
- Niska aktywność inwestorów w kwestii wykorzystania OZE.
Szanse:
- Gruntowny remont systemu ciepłowniczego z uwzględnieniem techniczno –
ekonomicznych możliwości budowy gazowego źródła kogeneracyjnego;
- Pozyskanie przez właściciela Ciepłowni środków zewnętrznych na rozwój
i modernizację, zaangażowanie Inwestora zewnętrznego;
- Większa dostępność nowych technologii racjonalizujących zużycie ciepła przez
gospodarstwa domowe;
- Polityka cenowa zachęcająca do zmiany tradycyjnego sposobu ogrzewania na
ogrzewanie ekologiczne;
- Rozwój odnawialnych źródeł energii w oparciu o lokalne zasoby;
- Pozyskanie środków zewnętrznych (kredyt preferencyjny, granty bezzwrotne) na
popularyzację i dofinansowanie instalacji wykorzystujących odnawialne źródła energii
wśród mieszkańców.
Zagrożenia:
- Brak działań inwestycyjnych w zakresie ciepłownictwa (brak środków na modernizację
ciepłowni);
- Gwałtowny wzrost kosztów produkcji oraz ceny energii cieplnej z systemu
ciepłowniczego;
- Emisja CO2 towarzysząca energetycznemu spalaniu paliw konwencjonalnych;
- Brak postępu w zakresie konwersji węglowych źródeł ciepła na źródła gazowe (wysokie
koszty, brak zainteresowania wśród mieszkańców) – niski wskaźnik wykorzystania gazu
ziemnego do celów grzewczych zabudowy prywatnej;
61
- Rosnące koszty wykorzystania proekologicznych nośników energii na potrzeby grzewcze
(gaz, energia elektryczna) – brak stabilnej polityki cenowej na rynku paliw
energetycznych;
- Brak postępu w pozyskiwaniu energii ze źródeł odnawialnych;
- Niewystarczające środki na modernizację instalacji grzewczych (w tym montaż
wysokosprawnych kotłów) oraz ograniczanie strat ciepła poprzez prace
termomodernizacyjne w zabudowie prywatnej.
Cele podstawowe miasta Krasnystaw w zakresie zaopatrzenia w energię cieplną:
Zapewnienie bezpieczeństwa i pewności dostaw energii cieplnej
Budowa świadomości ekologicznej mieszkańców w zakresie racjonalnego gospodarowania
ciepłem, w tym również dążenie do zminimalizowania zanieczyszczeń powietrza
atmosferycznego (w postaci pyłów i gazów)
Monitoring możliwości oraz dążenie do pozyskiwania środków współfinansujących
inwestycje energetyczne z funduszy zewnętrznych, w tym funduszy UE.
3. Zamierzenia inwestycyjne
Na terenie miasta Krasnystaw obecnie nie planuje się budowy nowych zbiorczych systemów
ciepłowniczych. Zadania inwestycyjne z zakresu gospodarki cieplnej obejmować mogą
głównie modernizacje źródeł ciepła wraz ze zmianą paliw oraz prace z zakresu pełnej
termomodernizacji budynków.
Zgodnie z informacjami uzyskanymi od Krasnostawskiej Spółdzielni Mieszkaniowej,
głównego dostawcy ciepła na terenie miasta, obecnie nie przewiduje się inwestycji w zakresie
istniejącego źródła ciepła i sieci cieplnych.
W opracowaniu „Analiza techniczno – ekonomiczna produkcji i sprzedaży ciepła” wskazuje
się, że utrzymanie i rozwój obecnego systemu ciepłowniczego Krasnostawskiej Spółdzielni
Mieszkaniowej, z uwagi na czasookres eksploatacji urządzeń i instalacji, wymaga:
- kompleksowej wymiany istniejących rurociągów na nowe wykonane w technologii
preizolowanej (w ciągu najbliższych 14-15 lat);
- remontu kapitalnego kotłowni po upływie około 14 lat eksploatacji zmodernizowanych
w latach 2002-2004 kotłów.
W dalszej perspektywie jednym z branych pod uwagę kierunków rozwoju istniejącego układy
ciepłowniczego, który umożliwi modernizację systemu wytwórczego, jest budowa
wysokosprawnej elektrociepłowni np. na bazie gazowego źródła kogeneracji bądź w oparciu
o biogaz wytwarzany z surowców pochodzenia rolniczego. Z przeprowadzonej analizy
techniczno ekonomicznej produkcji i sprzedaży ciepła opisane przedsięwzięcia inwestycyjne
wydają się być niezbędne.
62
Krasnostawska Spółdzielnia Mieszkaniowa rozważa zmianę modelu organizacyjnego
w zakresie zaopatrzenia w ciepło, tj. przeniesienie majątku służącego dostawie ciepła do
innego podmiotu (władze miasta lub podmiot komercyjny branży ciepłowniczej) i przejęcie
handlowych zasad rozliczeń zarówno przez odbiorców zewnętrznych, jak i odbiorców KSM.
Stanowisko takie wynika, z faktu, że w dalszej perspektywie czasu Spółdzielnia nie będzie
w stanie zagwarantować należytego działania ciepłowni.
W najbliższych latach Samorząd miasta planuje zrealizować następujące zadania
inwestycyjne zmierzające do zracjonalizowania gospodarki cieplnej:
- termomodernizacja Krasnostawskiego Domu Kultury – zadanie realizowane w 2011r.;
- termomodernizacja budynku Domu Sejmikowego wpisanego do rejestru zabytków, który
stanowi siedzibę Urzędu Miasta obejmująca: wymianę stolarki okiennej i drzwiowej,
wykonanie remontu elewacji, odnowienie powłok malarskich, wykonanie pokrycia
dachowego z wykonaniem dodatkowej izolacji termicznej poddasza - planowany termin
realizacji – 2011r.;
- termomodernizacja budynków Miejskiego Ośrodka Sportu i Rekreacji (przystąpienie do
realizacji inwestycji w momencie pojawienia się możliwości pozyskania wsparcia
finansowego z zewnątrz).
W zasobach mieszkań komunalnych w 2011 roku, zgodnie z „Wieloletnim Programem
Gospodarowania Mieszkaniowym Zasobem Gminy Miasto Krasnystaw” planuje się
modernizację dotyczącą zmiany sposobu ogrzewania lokali poprzez wykonanie
indywidualnych instalacji w budynkach przy ul. Plac 3 Maja 19 i ul. Plac 3 Maja 22.
Zestawienie prac termomodernizacyjnych przeprowadzonych w ostatnich latach w obiektach
należących do miasta Krasnystaw, jak również planowanych w najbliższych latach pokazano
w załączniku 4.
Rezerwy oszczędności energii cieplnej tkwią w możliwości zmniejszenia jej zużycia na
ogrzewanie budynków mieszkalnych wskutek ich odpowiedniego docieplenia. W ogólnej
ocenie substancji mieszkaniowej niedostosowanie cieplne do współczesnych standardów
użytkowych występuje w większości budynków. Prace termomodernizacyjne w zabudowie
mieszkaniowej, z uwagi na duży koszt przedsięwzięcia, nie są prowadzone kompleksowo, tj.
obejmują najczęściej ocieplenie ścian zewnętrznych lub wymianę okien. Średnio dla całych
zasobów na terenie miasta proces termomodernizacji można uznać jako niewystarczający.
Największy potencjał zaoszczędzenia energii cieplnej poprzez termomodernizację budynków
szacuje się w prywatnej zabudowie jednorodzinnej i zagrodowej. Zestawienie prac
termomodernizacyjnych przeprowadzonych w ostatnich latach, jak i planowanych do
realizacji w budynkach wielorodzinnych zlokalizowanych na terenie miasta pokazano
w załącznikach 1-3.
Przywiduje się, że aktualna dominacja paliwa węglowego w strukturze pokrycia
zapotrzebowania na ciepło w lokalnych systemach ciepłowniczych oraz w istniejącej
zabudowie zmieniać się będzie sukcesywnie w kierunku szerszego wykorzystania paliwa
gazowego.
63
Zmianę przyjętego modelu zaopatrzenia w ciepło ograniczają relacje cenowe pomiędzy
paliwem węglowym a poszczególnymi nośnikami energii cieplnej. Zaopatrzenie w ciepło
terenów rozwojowych zabudowy mieszkaniowej zależeć będzie od zamożności gospodarstw
domowych oraz od preferencji przyszłego użytkownika w oparciu o indywidualną analizę
uwzględniającą oferty dostawców, możliwości techniczne i ekonomiczne realizacji układu
grzewczego oraz komfort eksploatacji.
Dla potrzeb budownictwa mieszkaniowego jednorodzinnego powinno się promować
instalacje nowoczesnych kotłów oraz stosowanie paliw o większej wartości opałowej,
a niższej zawartości siarki i popiołu. Z uwagi na ochronę środowiska proponuje się
przeprowadzanie wszystkich inwestycji z zakresu modernizacji systemów ciepłowniczych
w oparciu o nowe rozwiązania technologiczne, ograniczające zanieczyszczenia pochodzące ze
spalania poszczególnych mediów grzewczych.
Racjonalizacja systemów ogrzewania przeprowadzana łącznie z działaniami
termomodernizacyjnymi przyczyni się do poprawy warunków cieplnych, a tym samym
pozwoli ograniczyć ilość spalanego paliwa (tzw. efekt oszczędnościowy). Przed
przystąpieniem do kompleksowych inwestycji w zakresie termomodernizacji warto
przeprowadzić „audyt energetyczny”, który pozwoli prawidłowo zweryfikować potrzeby
cieplne budynku oraz ułatwi dobór optymalnych rozwiązań technicznych.
Z kierunków zagospodarowania przestrzennego miasta Krasnystaw (zgodnie
z opracowywanym dokumentem „Zmiana studium uwarunkowań i kierunków
zagospodarowania przestrzennego Miasta Krasnystaw”), w zakresie zaopatrzenia w ciepło,
wynika że:
- zespoły zabudowy mieszkaniowej wielorodzinnej, realizowane jako intensywne formy
zabudowy w centrum miasta, winny być przyłączane do sieci ciepłowniczej, celem
pełnego wykorzystania istniejącej mocy ciepłowni KSM;
- dla pozostałej zabudowy i terenów położonych poza zasięgiem w/w sieci ciepłowniczej,
utrzymany zostaje dotychczasowy system ogrzewania budynków w formie
indywidualnych źródeł ciepła z preferencją na proekologiczne systemy ogrzewania,
w tym niekonwencjonalne i oparte na odnawialnych surowcach energetycznych. Zaleca
się wykorzystanie do celów grzewczych paliw o niskiej emisji zanieczyszczeń.
4. Prognoza zapotrzebowania mocy i energii cieplnej
Przedstawiona prognoza ma charakter szacunkowy i opiera się na ogólnie dostępnych danych
statystycznych (dane GUS, informacje zawarte w Narodowym Spisie Powszechnym Ludności
i Mieszkań, dane z Urzędu Miasta), wskaźnikach energetycznych oraz informacjach
z przedsiębiorstw energetycznych działających na terenie miasta. Osoby ogrzewające
mieszkania w sposób indywidualny, nie muszą uzyskiwać zgody na funkcjonowanie
kotłowni/pieców domowych, nie podlegają kontroli w zakresie wielkości emisji i nie wnoszą
opłat za korzystanie ze środowiska, nie podlegają także kontroli w zakresie rodzaju i jakości
spalanych paliw. Władze gminne nie dysponują danymi na temat wielkości i struktury
zużycia energii cieplnej w obiektach wyposażonych w źródła indywidualne, dlatego też
64
przedstawiona prognoza opiera się również na danych statystycznych oraz wskaźnikach
zaopatrzenia w ciepło.
Aktualne zapotrzebowanie mocy i energii cieplnej:
Powierzchnia ogrzewana na terenie miasta, według funkcji budynków przedstawia się
następująco:
♦ zabudowa mieszkaniowa – 466,8 tys.m2;
♦ budynki/lokale, w których prowadzona jest działalność gospodarcza – 375,97 tys.m2,
w tym:
- działalność gospodarcza osób prawnych – 327,06 tys. m2
- działalność gospodarcza osób fizycznych – 48,91 tys. m2
♦ placówki użyteczności publicznej administrowane przez Urząd Miasta – około 28,0 tys. m2;
♦ jednostki organizacyjne powiatu – około 53,3 tys. m2;
♦ pozostałe obiekty (szacunkowo) – 10,0 tys. m2.
Zapotrzebowanie mocy i energii cieplnej w stanie obecnym obliczane jest przy założeniach:
- blisko 18% budynków mieszkalnych wybudowano po 1990 roku (przyjmuje się, że
z zastosowaniem energooszczędnych technologii). Budynki nowe stanowią nieco ponad 25%
całkowitej powierzchni użytkowej (oraz kubatury) mieszkań na terenie miasta (większy
metraż). Łącznie szacuje się, że około 65% całkowitej powierzchni użytkowej zasobów
mieszkaniowych stanowią budynki nowe (wybudowane po 1990 roku) oraz po rozbudowie
i termomodernizacji;
- przeciętna powierzchnia użytkowa mieszkania wybudowanego po 1990 roku wynosi
około 95,0m2;
- wskaźnik % budynków przeznaczonych do prowadzenia działalności gospodarczej,
które charakteryzują się dobrą izolacją termiczną (budynki nowe i po termomodernizacji)
przyjęto na takim samym poziomie jak dla mieszkań;
- wskaźnik powierzchni użytkowej budynków po termomodernizacji dla obiektów
gminnych przyjęto na poziomie 85%, natomiast dla budynków starostwa na poziomie 70%;
- z uwagi na zróżnicowany standard energetyczny budynków wielkość zapotrzebowania
na ciepło oblicza się przy założeniach: 90W/m2 dla starego budownictwa i 60W/m2 dla
budownictwa nowego (również po termorenowacji);
- wskaźniki zapotrzebowania na ciepło zależne są od wieku budynku, gdyż pewne
technologie budowlane zmieniały się w określony sposób w czasie. W przybliżonym stopniu
można przypisać budynkom o określonym wieku wskaźnik zużycia energii. Orientacyjne
wskaźniki zapotrzebowania na ciepło w zależności od wieku budynku przedstawia tabela:
65
Budynki budowane w latach
do 1966
1967 – 1985
1985 – 1992
1993 – 1997
po 1998
Średni wskaźnik zużycia energii cieplnej
(kWh/m2a)
240 – 350
240 – 280
160 – 200
120 – 160
90 – 120
- zapotrzebowanie ciepła dla budynków handlowych i usługowych określono jak dla
budynków jednorodzinnych. Powierzchnie tych obiektów są porównywalne z powierzchnią
przeciętnego budynku mieszkalnego, a często zlokalizowane są w budynkach mieszkalnych;
- dla budynków zasilanych w ciepło w sposób scentralizowany roczne zapotrzebowanie
w ciepło obliczono na podstawie danych rzeczywistych, natomiast dla pozostałych budynków
mieszkalnych założono, że:
- roczne zużycie energii na ogrzewanie kształtuje się na poziomie od 500 do 650 MJ/m2;
- wskaźnik średniego zużycia wody określono na poziomie 60 kg c.w.u/mieszkańca/dobę,
co daje około 3059-4894MJ/mieszkańca/rok. W obliczeniach całkowitego zużycia ciepła na
potrzeby przygotowania ciepłej wody użytkowej w gospodarstwach domowych przyjęto
średnią wartość zużycia równą 4000MJ/mieszkańca/rok;
- w budynkach pozostałych, tj. obiektach użyteczności publicznej oraz dla podmiotów
gospodarczych (handel, usługi) zapotrzebowanie na ciepłą wodę przyjęto w wysokości 10%
zapotrzebowania na ogrzewanie.
Uwzględniając powyższe założenia i wielkości szacunkowe otrzymamy, że roczne aktualne
zapotrzebowanie mocy cieplnej kształtuje się na poziomie około 68,2MW.
Wyszczególnienie:
Budynki mieszkalne
Budynki sfery działalności gospodarczej
Budynki użyteczności publicznej (administrowane
przez Urząd Miasta)
Jednostki organizacyjne powiatu
Pozostałe budynki
RAZEM
* obliczenia własne
Roczne zużycie energii określono na poziomie 586,3 TJ.
Wyszczególnienie:
CO
CWU
RAZEM
66
(TJ/a)
505,8
80,5
586,3
(MW)
34,7
27,1
2,1
3,6
0,7
68,2
Udział poszczególnych budynków w całkowitym zapotrzebowaniu
na moc cieplną
1%
Budynki mieszkalne
5%
3%
Budynki sfery gospodarczej
40%
51%
Budynki użyteczności publicznej
(administrowane przez Urząd
Miasta)
Pozostałe budynki
Budunki użyteczności publicznej
(administrowane przez Starostwo
Powiatowe w Krasnymstawie)
Prognoza zapotrzebowania mocy i energii cieplnej do 2030 roku:
Założenia do prognozy:
Aktualnie średnia powierzchnia użytkowa mieszkania, przypadająca na mieszkańca wynosi
24,2m2, przy przeciętnej wielkości jednego mieszkania równej 68,6 m2. Na jedno mieszkanie
przypadają średnio 2,83 osoby. W okresie 2003/2009 powstało łącznie 248 budynków
o funkcji mieszkalnej, których całkowita powierzchnia użytkowa wynosi ponad 29,2 tys. m2,
co daje przeciętną wielkość nowego mieszkania równą 117,6m2. W tym okresie oddano do
użytku budynki niemieszkalne o łącznej kubaturze 106,5 tys.m3.
Zapotrzebowanie mocy i energii cieplnej prognozowane będzie według trzech scenariuszy,
zależnie od wielkości inwestycji mieszkaniowych. Zakładając jednocześnie, że
perspektywiczny przyrost zasobów mieszkaniowych na terenie miasta zapewni zaspokojenie
potrzeb mieszkaniowych wynikających z przyjętego rozwoju demograficznego.
W opracowaniu założono, że nowe budynki mieszkalne będą energooszczędne, budowane
według najnowszej technologii. Dlatego oceniając zapotrzebowanie na ciepło w okresie do
2030 roku przyjęto średnie zapotrzebowanie mocy przypadające na 1m2 powierzchni na
poziomie 60W.
Scenariusz I – tempo przyrostu liczby nowych mieszkań będzie na poziomie połowy
aktualnego rocznego przyrostu;
67
Scenariusz II – zostanie zachowane aktualne tempo przyrostu liczby nowych mieszkań;
Scenariusz III – wzrośnie tempo przyrostu liczby nowych mieszkań, do 6.000m2 powierzchni
użytkowej na rok – scenariusz optymistyczny.
Pozostałe założenia wspólne dla w/w scenariuszy:
1. bez zmian pozostanie charakter istniejącej zabudowy;
2. w zakresie powstawania nowych placówek handlowo-usługowych to faktyczne potrzeby
zweryfikuje rynek. Rozwój tego sektora będzie adekwatny do przyrostu liczby mieszkańców
w nowym budownictwie mieszkaniowym;
3. w sektorze użyteczności publicznej, w tym oświatowym nie przewiduje się większych
zmian;
4. możliwość obniżenia zużycia energii cieplnej poprzez prace termomodernizacyjne
w istniejących budynkach dotyczy głównie budynków mieszkalnych należących do osób
fizycznych. Przyjmuje się, że skala obniżania się potrzeb cieplnych w wyniku prac
remontowych i termomodernizacyjnych będzie na poziomie około 1% rocznie.
Przyszłościowy bilans ciepła przedstawiono poniżej:
68
SCENARIUSZ I
#
Moc (MW)
Energia (TJ)
Przyrost wynikający ze zwiększenia
liczby budynków
2015
2020
2025
2030
0,71
1,31
1,90
2,49
5,94
10,89
15,84
20,79
Zmniejszenie wynikające
z termomodernizacji
2015
2020
2025
2030
-2,08
-3,82
-5,55
-7,29
-15,35
-28,13
-40,92
-53,71
Suma (stan obecny + przyrosty)
2015
66,83
576,89
2020
65,69
569,06
2025
64,55
561,22
2030
63,4
553,38
SCENARIUSZ II
#
Moc (MW)
Energia (TJ)
liczby budynków
2015
2020
2025
2030
1,50
2,74
3,99
5,24
12,48
22,88
33,28
43,68
z termomodernizacji
2015
2020
2025
2030
-2,08
-3,82
-5,55
-7,29
-15,35
-28,13
-40,92
-53,71
2015
67,62
583,43
2020
67,12
581,05
2025
66,64
578,66
2030
66,15
576,27
SCENARIUSZ III
#
Moc (MW)
Energia (TJ)
liczby budynków
2015
2020
2025
2030
2,16
3,96
5,76
7,56
18,0
33,0
48,0
63,0
z termomodernizacji
2015
2020
2025
2030
-2,08
-3,82
-5,55
-7,29
-15,35
-28,13
-40,92
-53,71
69
2015
68,28
588,95
2020
68,34
591,17
2025
68,41
593,38
2030
68,47
595,59
5. Zestawienie nośników ciepła
Największy udział w zaspokajaniu potrzeb energetycznych miasta Krasnystaw ma paliwo
stałe, tj. węgiel kamienny i produkty przeróbki węgla (około 50%). Na kolejnym miejscu
w strukturze wykorzystania paliw jest gaz ziemny (około 30%) oraz pozostałe paliwa – w tym
głównie drewno(wykorzystywane łącznie z paliwami węglowymi w kotłach uniwersalnych),
– około 8 %, węgiel brunatny -5 %, olej opałowy 2%. Energia elektryczna wykorzystywana
jest przede wszystkim do przygotowywania ciepłej wody i posiłków, sporadycznie do celów
grzewczych.
6. Przedsięwzięcia racjonalizujące użytkowanie ciepła
Zapotrzebowanie na energię cieplną, na przestrzeni najbliższych lat, powinno sukcesywnie
spadać. Wynika to z możliwości wprowadzania nowych technologii, charakteryzujących się
znacznie lepszymi współczynnikami przenikania ciepła „U”. Normy, określające maksymalną
wartość tego współczynnika, ulegały następującym zmianom (dla budynków mieszkalnych
i użyteczności publicznej):
Współczynnik „U”
Rodzaj
przegrody
budowlanej
Ściana
zewnętrzna
Stropodach
Okno
zespolone
Drzwi
zewnętrzne
PN-64/B03404
PN-74/B- PN-82/B- PN-91/B- Rozporządzenie Rozporządzenie
03404
02020
02020
z 2002 r.
z 2008 r.
1,16
1,16
0,75
0,55
0,3 – 0,45
0,3
0,87
0,7
0,45
0,3
0,3
3,5
2,9
2,6
2,6
2,0 – 2,6
0,25
1,7-1,8*
1,8-2,6**
3,5
2,9
2,5
3,0
2,6
2,6
* dla budynków mieszkalnych
** dla budynków zamieszkania zbiorowego
Zarówno w budynkach użyteczności publicznej jak i w mieszkaniach można podjąć działania,
które przyczynią się do poprawy ich bilansu cieplnego. Do działań tych należy zaliczyć np.:
ocieplanie stropodachów, ścian zewnętrznych, stropów piwnic;
wymiana okien i drzwi;
modernizacja instalacji grzewczych;
zamontowanie zaworów termostatycznych, podzielników ciepła, liczników sterowania
automatycznego.
70
7. Lokalne nadwyżki oraz zasoby paliw i energii
Nadwyżkami mocy cieplnej dysponuje Ciepłownia Krasnostawskiej Spółdzielni
Mieszkaniowej, która ma możliwość przyłączenia do swoich sieci nowych odbiorców.
Ogólna analiza zasobów oraz możliwości pozyskania i wykorzystania w celach
energetycznych niekonwencjonalnych źródeł energii została przedstawiona w dalszej części
opracowania (rozdział VII).
71
IV. Zaopatrzenie w energię elektryczną
Zgodnie w informacjami spółki Polskie Sieci Elektroenergetyczne – Wschód S.A. obecnie
przez teren miasta Krasnystaw nie przebiegają linie elektroenergetyczne najwyższego
napięcia (750kV, 400kV, 220kV).
Dostawa energii elektrycznej dla miasta realizowana jest z krajowego systemu
energetycznego (KSE) poprzez stacje wysokiego napięcia (110/15kV) połączone między sobą
liniami przesyłowymi wysokiego napięcia (110kV). Operatorem elektroenergetycznego
systemu dystrybucyjnego obejmującego swoim zasięgiem tereny południowo – wschodniej
Polski, w tym miasto Krasnystaw jest przedsiębiorstwo PGE Dystrybucja S.A. Oddział
Zamość, wchodzące w skład grupy energetycznej – PGE Polska Grupa Energetyczna S.A. Za
sprawność systemu elektroenergetycznego oraz jego rozbudowę na opisywanym terenie
odpowiada w/w przedsiębiorstwo energetyczne, a w jego ramach Rejonowy Zakład
Energetyczny w Krasnymstawie. Wskazany rejon energetyczny prowadzi swoją działalność
na obszarze o łącznej powierzchni nieco ponad 1,2 tys. km2, są to dwa powiaty: krasnostawski
i chełmski, obsługuje ponad 37 tys. odbiorców energii elektrycznej. Eksploatacją urządzeń
elektroenergetycznej sieci średniego i niskiego napięcia na terenie miasta zajmuje się
Posterunek Energetyczny Krasnystaw.
Przedstawiona poniżej charakterystyka i ocena systemu elektroenergetycznego oparta została
na informacjach uzyskanych od w/w spółek energetycznych.
Istniejący system elektroenergetyczny składa się z następujących sieci elektroenergetycznych:
sieć wysokiego napięcia (WN) 110kV;
sieć średniego napięcia (SN) 15kV;
sieć niskiego napięcia (nn) 400/230V.
Łączna długość linii wysokiego napięcia 110kV na terenie miasta wynosi 10,12km, są to linie
napowietrzne jednotorowe o długości 4,43km oraz linie napowietrzne dwutorowe o długości
5,69km. Techniczny stan sieci WN w pełni zapewnia dostawy energii elektrycznej.
Podstawowe źródło zaopatrzenia w energię elektryczną stanowią zlokalizowane na terenie
miasta dwa główne punkty zasilania (GPZ), tj.:
- stacja 110/15 kV Krasnystaw Rońsko zlokalizowana w zachodniej części miasta
(Krakowskie Przedmieście) zasilana dwutorową linią 110 kV wpiętą w linię Mokre –
Krasnystaw (stacja powstała w 2008r. w miejsce napowietrznego punktu
odłącznikowego 15kV). Stacja wyposażona jest w dwa transformatory o mocy 16 MVA
każdy;
- stacja Krasnystaw zlokalizowana przy siedzibie Rejonowego Zakładu Energetycznego
przy ul. Rejowieckiej, zasilana dwiema liniami napowietrznymi 110kV AFL–6 240mm2
z dwóch kierunków, tj. z Zamościa oraz Rejowca. Źródło zasilania stanowią dwa
niezależnie pracujące transformatory o mocy 16 MVA każdy.
72
Stacje transformatorowe GPZ mają za zadanie obniżenie wysokiego napięcia (110kV) na
napięcie średnie (15 kV) i są głównym punktem zasilania m.in. dla całego obszaru miasta.
Zainstalowane w stacjach wysokiego napięcia transformatory posiadają rezerwę mocy, co
pozwala na zwiększony jej pobór.
Układ zasilania elektroenergetycznego dla poszczególnych koncentracji zabudowy stanowią
linie średniego napięcia, pracujące na napięciu 15kV, o łącznej długości 115,7km. Miejska
sieć rozdzielcza wykonana jest jako napowietrzno – kablowa, z czego:
- linie napowietrzne mają łączną długość 68,28km i charakteryzują się przewagą
przewodów o przekroju 70mm2,
- linie kablowe mają łączną długość 47,42 km i charakteryzują się przewagą przewodów
o przekroju 120mm2.
Sieci napowietrzne pracują w układzie pierścieniowym otwartym ze stałym podziałem sieci,
natomiast linie do stacji transformatorowych wykonane są jako promieniowe. Sieć
napowietrzna SN to w przewadze sieć nieizolowana.
W układ sieci średniego napięcia włączone są stacje transformatorowe 15/0,4kV, z których
wyprowadzone są linie niskiego napięcia, służące do rozdziału energii elektrycznej
bezpośrednio do odbiorców. Rozmieszczenie stacji w poszczególnych rejonach miasta
zależne jest od potrzeb energetycznych, które warunkuje zagęszczenie odbiorców oraz
wielkość odbioru energii elektrycznej – największe zagęszczenie urządzeń sieciowych
występuje w centrum miasta.
Łączna liczba stacji (punktów) transformatorowych zasilających bezpośrednio sieć
rozdzielczą niskiego napięcia wynosi 100 szt. Stacje transformatorowe są w większości
stacjami wnętrzowymi – łącznie 53 szt. i zasilają głównie obiekty w centralnej części miasta.
Pozostałe stacje w ilości 47 szt. to stacje wolnostojące, zamontowane generalnie na żerdziach
betonowych – stacje słupowe. Obecnie nowe stacje napowietrzne, zgodnie z obowiązującymi
standardami, montowane są na żerdziach wirowanych.
Całkowita moc znamionowa stacji 15/0,4kV wynosi 22 443 kVA. Moc znamionowa
poszczególnych transformatorów na ogół jest dostosowana do występujących potrzeb lub
przewyższa te potrzeby. Istniejące typy stacji umożliwiają w miarę konieczności wymianę
transformatorów na jednostki o większej mocy. Większość stacji jest w dobrym stanie
technicznym. Stacje zasilające zakłady przemysłowe na terenie miasta z reguły są ich
własnością.
Linie elektroenergetyczne niskiego napięcia to linie kablowe (zrealizowane głównie
w centralnej części miasta charakteryzującej się znaczną gęstością zabudowań) oraz linie
napowietrzne (głównie na terenach podmiejskich). Łączna długość linii nN (bez przyłączy)
wynosi 179,39km, z tego:
- linie napowietrzne mają łączną długość 76,97 km i charakteryzują się przewagą
przewodów gołych o przekroju AL 50mm2 na słupach żelbetowych;
- linie kablowe mają łączną długość 102,42 km i charakteryzują się przewagą przewodów
o przekroju YAKY 4x240 i 120mm2.
73
Sieć rozdzielcza niskiego napięcia (nN) 0,4kV jest siecią bezpośrednio zasilającą odbiorców
komunalno – bytowych (gospodarstwa domowe oraz obiekty gminne), sektor handlu i usług
oraz niewielkich odbiorców przemysłowych. Ze względu na charakter odbiorców sieć
niskiego napięcia można podzielić na sieć zasilającą odbiorców w energię elektryczną oraz
sieć oświetleniową. Napięcie pracy linii niskiego napięcia wynosi około 0,4 kV w układzie 3fazowym oraz 0,23 kV w układzie 1-fazowym.
Zbiorcze zestawienie danych charakteryzujących podstawowe elementy systemu
elektroenergetycznego miasta Krasnystaw:
Element sieci elektroenergetycznej
Opis:
Długość/ilość/moc
napowietrzne 1-tor
4,43 km
Linie WN 110 kV:
napowietrzne 2-tor
5,69 km
napowietrzne
68,28 km
Linie SN 15 kV:
kablowe
47,42 km
napowietrzne
76,97 km
Linie nN (bez przyłączy):
kablowe
102,42 km
słupowe
47 szt.
Stacje transformatorowe:
wnętrzowe
53 szt.
Moc zainstalowanych transf. SN/nN kV:
22 443 kVA
Stacje WN/SN:
2 szt.
Moc zainstalowanych transf. WN/SN kV:
64 (MVA)
* źródło danych: PGE Dystrybucja S.A. Oddział Zamość
km
Linie elektroenergetyczne na terenie miasta Krasnystaw struktura
200
180
160
140
120
100
80
60
40
20
0
napowietrzne
kablowe
Linie wysokiego napięcia (WN) Linie średniego napięcia (SN)
Linie niskiego napięcia (nN)
* opracowanie własne wg danych PGE Dystrybucja S.A. Oddział Zamość
Istniejąca sieć elektroenergetyczna pokrywa w 100% potrzeby zasilania w energię elektryczną
wszystkich odbiorców zlokalizowanych na terenie miasta, wiele jednostek
74
transformatorowych posiada rezerwę mocy. Ogólnie stan eksploatowanej infrastruktury
elektroenergetycznej ocenia się jako dobry. Z oceny stanu funkcjonalnego sieci średnich
napięć wynika, za największe problemy mogą występować w obszarach o znacznym
rozproszeniu zabudowy i odbiorców gdzie, linie są rozległe, w związku z czym mogą
występować problemy z utrzymaniem normatywnych parametrów technicznych (obecnie
nieznaczne spadki napięcia występują sporadycznie).
Najsłabszym ogniwem układu doprowadzającego energię do odbiorców finalnych, o wysokim
stopniu zagrożenia awarią, jest sieć niskiego napięcia, głównie w zakresie linii
napowietrznych z przewodami gołymi.
Podstawowe wskaźniki oceny ciągłości dostaw energii elektrycznej określające stopień
awaryjność sieci rozdzielczej przedstawia poniższa tabela. Dane odnoszą się do wszystkich
odbiorców obsługiwanych przez PGE Dystrybucja S.A. Oddział Zamość i dotyczą 2010 roku:
Przerwy planowane:
Wskaźnik
dla awarii
SADI
(min./odbiorcę)
o czasie trwania
dłuższym niż 3
min. i nie
dłuższym niż 24
godz.
Przerwy nieplanowane:
o czasie trwania
dłuższym niż 3
min.
o czasie trwania
dłuższym niż 3
min. i nie
dłuższym niż 24
godz.
o czasie trwania
dłuższym niż 3
min.
194,36
194,36
246,65
291,72
0,87
0,87
4,27
4,37
SAIFI
(ilości przerw na
odbiorcę)
MAIFI (ilość
3,13
przerw na odbiorcę)
* źródło danych: www.zamosc.pgedystrybucja.pl
SAIDI – średni czas trwania przerwy długiej i bardzo długiej; SAIFI - średnia częstości przerw długich i bardzo
długich; MAIFI - przeciętna częstotliwość przerw krótkich
Awaryjność linii przyczyniająca się do przerw w dostawie energii elektrycznej do odbiorców
końcowych w znacznej mierze powiązana jest z warunkami atmosferycznymi, ponieważ sieci
wykonane jako napowietrzne narażone są na wyładowania atmosferyczne i silne wiatry
powodujące uszkodzenia. Sieci napowietrzne z przewodami gołymi charakteryzują się długim
okresem użytkowania. Awaryjność sieci niskiego napięcia związana jest również z małymi
przekrojami przewodów w stosunku do występujących obciążeń. Najstarsze elementy
infrastruktury energetycznej powstawały według obowiązujących, stosownie do okresu
budowy, rozwiązań katalogowych oraz w okresie znacznie mniejszego zapotrzebowania na
energię elektryczną (w latach powszechnej elektryfikacji, lata sześćdziesiąte). Dlatego też,
z uwarunkowań technicznych, tj. potrzeby dostarczania istniejącym odbiorcom energii
elektrycznej o prawidłowych parametrach oraz powiększania się terenów zurbanizowanych
wynika konieczność rozbudowy i modernizacji sieci średniego i niskiego napięcia –
w pracach modernizacyjnych i odtworzeniowych należy uwzględnić nie tylko odnowienie
75
starej infrastruktury energetycznej, ale także zwiększenie przepustowości sieci wynikających
z przyrostu obecnie stosowanych i wykorzystywanych odbiorników elektrycznych.
Obecnie większość nowo powstających linii zasilających 0,4 kV jest budowana w technologii
napowietrznej izolowanej – znacznie trwalszej, bardziej niezawodnej, mniej narażonej na
uszkodzenia mechaniczne i zwarcia w stosunku do linii tradycyjnych. Podobnie standardem
jest izolowanie przyłącza do budynków z sieci napowietrznych – elementy sieci podatne na
uszkodzenia i awarie. Dotyczy to zarówno nowo instalowanych odbiorców jak i wymiany
starych przyłączy na nowe u istniejących odbiorców.
OŚWIETLENIE ULICZNE
Na podstawie ustawy Prawo energetyczne (art. 18 ust. 1) do zadań własnych gminy
w zakresie zaopatrzenia w energię elektryczną należy między innymi planowanie oświetlenia
miejsc publicznych i dróg, znajdujących się na terenie gminy oraz finansowanie tego
oświetlenia.
Sieć oświetleniowa na terenie miasta Krasnystaw, zrealizowana jako napowietrzna oraz
kablowa, wyposażona jest łącznie w 2.127 punkty oświetlające drogi i miejsca publiczne.
Wszystkie oprawy to lampy sodowe o różnych mocach:
- 70W (parkowe) – 93 szt.;
- 100W – 258 szt.;
- 150W – 1.447 szt.;
- 250W – 323 szt.;
- 400W – 6szt.
Całkowita moc zainstalowanych punktów świetlnych wynosi około 333kW. Drogi gminne
oświetla 1916 lamp o łącznej mocy około 290kW, drogi wojewódzkie oświetla 135 lamp
o mocy 31 kW, drogi krajowe oświetla 53 lamp o mocy około 13kW.
Lampy sodowe to źródła energooszczędne powszechnie stosowane w oświetleniu
zewnętrznym, ze względu na wysoką skuteczność świetlną zastąpiły stosowane wcześniej
przestarzałe lampy rtęciowe, co pozwoliło na znaczne obniżenie mocy zainstalowanych
urządzeń oświetleniowych.
Zużycie energii elektrycznej przez odbiorców na terenie miasta Krasnystaw:
System rozliczeń za energię elektryczną prowadzony jest na podstawie taryfy opłat, która
dzieli odbiorców na poszczególne grupy taryfowe, według takich kryteriów jak: poziom
napięcia zasilania w miejscu dostarczania energii, wartość mocy umownej, liczba stref
czasowych oraz rodzaj stref czasowych. Rozróżnia się następujące główne grupy taryfowe:
Grupa A – odbiorcy zasilani z sieci elektroenergetycznych wysokiego napięcia;
Grupa B – odbiorcy zasilani z sieci elektroenergetycznych średniego napięcia;
Grupa C – odbiorcy zasilani z sieci elektroenergetycznych niskiego napięcia (nie wyższych
od 1kV), są to np. odbiorcy przemysłowi, obiekty sfery publicznej, oświetlenie uliczne;
Grupa G – odbiorcy zasilani z sieci elektroenergetycznych niezależnie od poziomu napięcia
i wielkości mocy umownej, odbiorcy zużywający energię na potrzeby m.in. gospodarstw
domowych oraz pomieszczeń gospodarczych, związanych z prowadzeniem gospodarstw
domowych (pomieszczeń piwnicznych, garaży, strychów o ile nie jest w nich prowadzona
76
działalność gospodarcza); lokali o charakterze zbiorowego mieszkania; mieszkań rotacyjnych,
mieszkań pracowników placówek dyplomatycznych i zagranicznych przedstawicieli; domów
letniskowych, kempingowych i altan w ogródkach działkowych; oświetlenia w budynkach
mieszkalnych.
Grupa R – odbiorcy przyłączeni do sieci, niezależnie od poziomu napięcia znamionowego
sieci, których instalacje nie są wyposażone w układy pomiarowo-rozliczeniowe.
Szczegółowe zasady i kryteria kwalifikowania odbiorców do danej grupy taryfowej zawiera
Taryfa dla usług dystrybucji energii elektrycznej PGE Dystrybucja S.A.
Charakterystyka odbioru energii elektrycznej oraz pobierana moc decydują
o przyporządkowaniu odbiorcy do danej grupy taryfowej, w której rozliczana jest sprzedaż
energii elektrycznej. Odbiorcy energii elektrycznej rozliczani są jako:
odbiorcy bytowo – komunalni (gospodarstwa domowe) oraz inni odbiorcy o małym
i średnim zużyciu energii elektrycznej (taryfa C, G i R);
odbiorcy o dużym zużyciu energii elektrycznej (taryfa B).
Dane dotyczące liczby odbiorców energii elektrycznej na terenie miasta Krasnystaw w latach
2005 -2010 pokazano w tabeli:
Charakter odbioru:
odbiorcy zasilani z sieci SN ogółem:
odbiorcy Taryfa R:
odbiorcy zasilani z sieci nN ogółem:
w tym
Taryfa C:
Taryfa G (gosp. domowe):
Razem:
2005
22
8 531
2006
22
8 590
Lata:
2007
2008
22
21
1
8 573 8 589
793
7 738
8 583
807
7 783
8 612
818
7 755
8 595
827
7 762
8 610
2009
19
8 551
2010
20
8 548
814
7 737
8 570
808
7 740
8 568
* dane PGE Obrót Spółka Akcyjna Oddział z siedzibą w Zamościu
Odbiorcy energii elektrycznej na terenie miasta zasilani są głównie z sieci niskiego napięcia,
i rozliczani według taryf G i C. W 2010 roku tzw. drobni odbiorcy w ilości 8 548 stanowili
ponad 99% wszystkich użytkowników energii elektrycznej w gminie. Są to gospodarstwa
domowe (zabudowa mieszkaniowa), placówki handlowo-usługowe, drobna wytwórczość,
obiekty gminne (szkoły, ośrodki zdrowia, budynki OSP, dom kultury) oraz oświetlenie dróg
i miejsc publicznych. Gospodarstwa domowe w grupie odbiorców energii z sieci niskiego
napięcia stanowią największy udział.
Energia elektryczna dostarczana jest wszystkim odbiorcom na tradycyjne cele przygotowania
posiłków, przygotowania wody użytkowej, napędu urządzeń elektrycznych, oświetlenia.
W niewielkim stopniu energia elektryczna używana jest do ogrzania pomieszczeń. Wspólną
cechą tych odbiorców jest zmienność poboru energii elektrycznej w okresie doby i w okresie
poszczególnych pór roku. Odbiorcy zasilani na napięciu 15kV z sieci średnich napięć
(rozliczani według taryfy B) są nieliczni i stanowią tzw. duży odbiór energii elektrycznej.
77
W 2010 roku odbiorcy energii elektrycznej zlokalizowani na terenie miasta Krasnystaw
w łącznej ilości 8.568 zużyli około 43 830MWh energii elektrycznej. Pobór ten stanowił
blisko 52% energii elektrycznej zużywanej na terenie całego powiatu krasnostawskiego.
Struktura zużycia energii elektrycznej na terenie miasta
Krasnystaw w 2010 roku - według poziomu napięć
45%
55%
Średnie napięcie
Niskie napięcie
* opracowanie własne - struktura zużycia energii elektrycznej dostarczanej przez PGE Dystrybucja S.A. Oddział
Zamość
W tabeli poniżej zamieszczono informacje dotyczące zużycia energii elektrycznej na terenie
miasta w latach 2005-2010 z podziałem na charakter odbioru.
Charakter odbioru:
Średnie napięcie ogółem:
Taryfa R:
Niskie napięcie ogółem:
w tym:
Taryfa C
Taryfa G – gospodarstwa
domowe
Razem:
2005
39 963
21 246
Zużycie energii elektrycznej (w MWh):
2006
2007
2008
2009
41 940
44 969
46 269
34 256
29
21 738
21 554
23 371
23 677
2010
19 811
24 019
9 360
9 358
9 665
10 644
11 221
11 091
11 886
12 380
11 889
12 727
12 456
12 928
61 209
63 678
66 552
69 640
57 933
43 830
* dane PGE Obrót Spółka Akcyjna Oddział z siedzibą w Zamościu
Całkowity poziom zużycia energii elektrycznej w 2010 roku był najniższy w całym okresie
analizy, co wynika ze znacznego spadku zapotrzebowania po stronie odbiorców zasilanych na
średnim napięciu – odbiorcy przemysłowi.
W grupach odbiorców energii elektrycznej z sieci niskiego napięcia notuje się systematyczny
wzrost zużycia, który w analizowanym okresie wyniósł ponad 13% (w porównaniu z rokiem
78
bazowym 2005). W najbliższym okresie należy spodziewać się dalszego wzrostu zużycia
energii elektrycznej, m.in. przez gospodarstwa domowe, co jest podyktowane rozwojem
budownictwa mieszkaniowego oraz wyższym standardem zamieszkania, w tym wzrostem
liczby odbiorników tej energii.
Zestawienie średnich wielkości zużycia energii elektrycznej w 2005r. i 2010r. w grupie
niskiego oraz średniego napięcia zamieszczono w tabeli:
Charakter
odbioru
2005 rok
Zużycie
Średnie zużycie
energii
Odbiorcy
na 1 odbiorcę
(MWh)
2010 rok
Zużycie
Średnie zużycie
energii
na 1 odbiorcę
(MWh)
22
39 963
1 816,5 MWh
20
19 811
990,6 MWh
8 531
21 246
2 490 kWh
8 548
24 019
2 810 kWh
7 738
11 886
1 536 kWh
7 740
12 928
1 670 kWh
Odbiorcy
Odbiorcy energii
z sieci SN
Odbiorcy energii
z sieci nN
Gospodarstwa
domowe
* opracowanie własne wg danych: PGE Obrót Spółka Akcyjna Rzeszów, Oddział z siedzibą w Zamościu
Przeciętne zużycie energii elektrycznej przez gospodarstwa
domowe (w kWh) w latach 2005-2010
1700
1670,28
1639,65
1650
1609,93
1590,65
1600
1550
1536,06
1533,08
1500
1450
2005
2006
2007
2008
2009
2010
Statystyczne gospodarstwo domowe w 2005 roku zużywało przeciętnie 1 536 kWh energii,
w 2010 roku wartość ta wzrosła do 1 670 kWh. Na zużycie energii elektrycznej w sektorze
mieszkaniowym istotny wpływ ma energochłonność zainstalowanych urządzeń, a przede
wszystkim wyposażenie w kuchenki elektryczne, elektryczne podgrzewacze wody, sprzęty
AGD.
79
Największą zmianę przeciętnej wielkości poboru energii elektrycznej odnotowano w grupie
tzw. wielkiego odbioru. Sektor przemysłowy charakteryzuje się największą zmiennością
zapotrzebowania na energię, która jest funkcją zachodzących zmian w wielkości i strukturze
produkcji. W tym też okresie zmniejszyła się liczba odbiorców energii z sieci SN.
Przeciętne zużycie energii elektrycznej przez zakłady
przemysłowe (w MWh) w latach 2005-2010
2500
2203,29
2044,05
2000
1816,50
1906,36
1802,95
1500
990,55
1000
500
0
2005
2006
2007
2008
2009
2010
Wielkość zużycia energii elektrycznej na oświetlenie uliczne w latach 2007-2010.
Wyszczególnienie:
Zużycie energii (w MWh):
2007
1 492,7
2008
1 533,4
2009
1 379,7
2010
1 473,2
* dane Urzędu Miasta Krasnystaw
2. Ocena stanu obecnego. Cele podstawowe.
Ocena stanu obecnego systemu elektroenergetycznego na terenie miasta Krasnystaw
wykonana metodą analizy SWOT:
Mocne strony:
- Pewne źródło zasilania miasta - 2 stacje systemowe (110/15kV)
- Powszechna dostępność energii elektrycznej - dobrze rozwinięta sieć
elektroenergetyczna średniego i niskiego napięcia docierająca do wszystkich terenów
zabudowy
- Energooszczędne lampy oświetlające drogi i miejsca publiczne miasta
80
Słabe strony:
- Obecność przestarzałych i wyeksploatowanych elementów sieci średniego i niskiego
napięcia, które nie spełniają współczesnych standardów jakościowych dostarczanej
energii
- Ryzyko po stronie niedotrzymana warunków napięciowych
Szanse:
- Wysoka jakość dostarczanej energii oraz niezawodność zasilania – bezpieczeństwo
dostaw energii elektrycznej
- Sprawny przebieg informacji pomiędzy Gminą a Zakładem Energetycznym, w zakresie
nowych
terenów
inwestycyjnych
wymagających
uzbrojenia
w
energię
elektroenergetyczną
- Produkcja energii w kogeneracji (przebudowa ciepłowni miejskiej na elektrociepłownie)
- Wzrost udziału odnawialnych źródeł energii w produkcji energii
Zagrożenia:
- Niewspółmierność działań inwestycyjnych w zakresie modernizacji/odtworzenia
przestarzałych i wyeksploatowanych elementów sieci w stosunku do potrzeb
- Bardzo wysokie koszty inwestycyjne energetyki odnawialnej
Podstawowe cele miasta w zakresie zaopatrzenia w energię elektryczną:
Zapewnienie ciągłości dostaw energii elektrycznej o właściwych parametrach – koordynacja
działań Samorządu lokalnego z Zakładem Energetycznym, zaangażowanie w planowanie
energetyczne
Doprowadzenie energii elektrycznej do terenów przewidzianych pod rozwój budownictwa
mieszkaniowego
Uzbrojenie w niezbędną infrastrukturę elektroenergetyczną stref aktywności gospodarczej,
w tym tereny przy ul. Rejowieckiej, ul. Kościuszki, ul. Polewanej i tereny za Spółdzielnią
Mleczarską przy projektowanej trasie Warszawa – Hrebenne
Dążenie do wykorzystania lokalnych odnawialnych źródeł w produkcji energii elektrycznej opracowanie systemu zachęt dla przedsięwzięć prywatnych
81
3. Prognoza zapotrzebowania na moc i energię elektryczną
Wielkość zapotrzebowania na energię elektryczną kształtują następujące czynniki:
- cena, w odniesieniu do możliwości wykorzystania innych nośników energii (np. do
ogrzewania pomieszczeń) oraz oszczędności;
- aktywność gospodarcza (rozumiana jako wielkość produkcji i usług) i społeczna (liczba
mieszkań, komfort życia i jego pochodne);
- energochłonność produkcji i usług oraz zużycie energii elektrycznej w gospodarstwach
domowych (energochłonność) do przygotowania posiłków, c.w.u., oświetlenia, napędu
sprzętu gospodarstwa domowego, itp.).
Prognoza zapotrzebowania na energię elektryczną – założenia ogólne:
Prognozowane zapotrzebowanie na energię i moc elektryczną określono przy wykorzystaniu:
danych o faktycznym zużyciu energii elektrycznej w latach 2005-2010 uzyskanych od
przedsiębiorstwa energetycznego działającego na terenie miasta oraz prognozy
zapotrzebowania na paliwa i energię do 2030 roku stanowiące załącznik 2 do „Polityki
energetycznej Polski do 2030 roku”.
Założenia ogólne:
1. Całkowite zużycie energii na poziomie miasta w 2010 roku wyniosło około
43.830MWh.
2. Średnioroczne zużycie energii elektrycznej przez odbiorców zasilanych na napięciu
niskim w latach 2005 - 2010 kształtowało się na poziomie 22 600 MWh, z wyraźną tendencją
wzrostową - w 2010 roku zużycie na niskim napięciu przekroczyło 24 tys. MWh. W tym
okresie wzrost zapotrzebowania na energię elektryczną następował średnio o ok. 2,2%
rocznie.
3. Średnio w 2010 roku „drobny” odbiorca z terenu miasta zużył 2.810 kWh energii
elektrycznej, w tym gospodarstwo domowe – 1 670kWh.
4. Średnioroczne zużycie energii elektrycznej przez odbiorców zasilanych na napięciu
średnim 15kV to wielkość rzędu 19 811 MWh.
5. Najliczniejszą grupę odbiorców energii elektrycznej stanowią odbiorcy zasilani z sieci
niskiego napięcia (sektor mieszkaniowy, handel - usługi, budynki gminne), którzy zużywają
nieco ponad 55% energii elektrycznej dostarczanej na teren miasta. Zapotrzebowanie na
energię elektryczną dla odbiorców nie przemysłowych dotyczy głównie oświetlenia, napędu
sprzętu gospodarstwa domowego i ewentualnie wytwarzania c.w.u. Wykorzystanie energii
elektrycznej do celów grzewczych w stanie obecnym, jak również w najbliższej przyszłości
uznać należy za marginalne.
W przypadku odbiorców indywidualnych uwzględnia się jednocześnie czynniki wpływające
na obniżenie zużycia energii elektrycznej skutkiem wprowadzania nowych,
energooszczędnych technologii urządzeń elektrycznych użytku domowego oraz statystyczne
zmniejszenie się ilości osób w rodzinie. Z drugiej zaś strony wzrastać będzie ilość urządzeń
przypadających na statystyczną rodzinę oraz wzrośnie ilość odbiorców energii elektrycznej
poprzez rozwój budownictwa mieszkaniowego głównie domków jednorodzinnych.
82
Wraz z rozwojem nowego budownictwa mieszkaniowego przybędzie podmiotów
gospodarczych z zakresu działalności handlowo – usługowej oraz rzemiosła. Rozwój tego
sektora będzie umiarkowany i adekwatny do przyrostu nowej zabudowy mieszkaniowej.
6. Zmiany w zapotrzebowaniu na energię elektryczną konsumowaną przez „dużych
odbiorców”, z uwagi na brak informacji o rozwoju istniejących i lokowaniu nowych
zakładów produkcyjnych/przemysłowych są trudne do określenia. Założono, że
zapotrzebowanie na energię elektryczną pobieraną z sieci średniego napięcia w pierwszych 10
– ciu latach prognozy utrzymane zostanie na poziomie średnim z okresu 2005-2010.
Zakład produkcyjny „Kartonex” Sp z o.o. przewiduje, że zapotrzebowanie na energię
elektryczną w najbliższych latach wzrastać będzie w granicach 3-7% rocznie.
Dodatkowo przyjęto, że rozwój w zakresie gospodarczym będzie się odbywał zgodnie ze
wskaźnikami rozwoju makroekonomicznego całego kraju. Prognozy dotyczące zużycia
energii elektrycznej w Polsce (według „Polityki energetycznej Polski do 2030 roku”)
wskazują, że zapotrzebowanie na energię elektryczną (w stosunku do roku bazowego 2006)
wzrastać będzie w średniorocznym tempie zbliżonym do 2,3%, przy czym przyrosty będą
relatywnie niższe w pierwszym okresie 10-letnim prognozy.
Przewidywane zapotrzebowanie energii elektrycznej dla miasta Krasnystaw, pokazano
wariantowo:
- Wariant I – przyjęto wyłącznie założenia i prognozy uwzględniające skutki
spowolnienia gospodarczego, a także realizację polityki energetycznej Unii Europejskiej,
w tym pakietu klimatyczno – energetycznego zawarte w dokumencie „Polityka
energetyczna Polski do 2030 roku”. Zakłada się 20% udział odnawialnych źródeł energii
w całkowitych potrzebach energetycznych miasta Krasnystaw osiągnięty w 2020 roku;
- Wariant II – uwzględnia prognozy zawarte w dokumencie „Polityka energetyczna
Polski do 2030 roku” oraz obserwowane w ostatnim okresie zmiany zapotrzebowania na
energię elektryczną na terenie miasta w oparciu o przyrost nowych odbiorców, tempo
zagospodarowywania terenów inwestycyjnych przewidzianych pod zabudowę
mieszkaniową oraz działalność gospodarczą (usługi i produkcję).
Na najbliższe lata w grupie odbiorców SN spodziewane jest utrzymanie zapotrzebowania
na poziomie średniego zużycia z lat okresu 2005-2010, po 2020 roku zakłada się wzrost
zapotrzebowania na poziomie ok. 4,5% rocznie. W grupie odbiorców drobnych oraz
gospodarstw domowych, czyli odbiorców niskiego napięcia (nN) zakłada się wzrost na
poziomie 1,8% rocznie. Średnioroczny wzrost zapotrzebowania na energię elektryczną
ogółem w latach 2020 - 2030 przewiduje się na poziomie około 1,5%. Jednocześnie
przyjmuje się, że 20% udział odnawialnych źródeł energii w całkowitych potrzebach
energetycznych miasta Krasnystaw osiągnięty zostanie w 2030 roku.
83
Wyniki prognozy w zależności od przyjętego wariantu:
2010
(MWh)
Wariant
#
Wariant I
Wariant II
43.830
2015
(MWh)
47 500
55 820
2020
(MWh)
52 640
60 000
2025
(MWh)
60 500
64 500
2030
(MWh)
67 580
70 000
Prognozowane zmiany całkowitego zużycia energii elektrycznej,
według opisanych wariantów
80000
70000
67580
64500
60000
52640
40000
47500
50000
55820
60000
60500
70000
Wariant I
Wariant II
30000
20000
10000
0
2015
2020
2025
2030
* opracowanie własne
Prognozy zapotrzebowania na energię elektryczną, ta jak i na ciepło, gaz ziemny, obarczone
są zwykle niepewnością ze względu na niemożliwy do precyzyjnego określenia poziom
zmian cen nośników energii. Zmiany cen nośników mogą wpływać zarówno na wielkość
zużycia energii, jak i na strukturę zużycia przez odbiorców poszczególnych nośników energii.
W przedstawionej prognozie (Wariant II) uwzględniono dotychczasowe tendencje rozwoju
społeczno-gospodarczego miasta obserwowane na przestrzeni ostatnich lat, w tym przede
wszystkim zmiany demograficzne, rozwój budownictwa mieszkaniowego, sferę działalności
gospodarczej. Przy prognozowanym zużyciu energii elektrycznej przewidywany wzrost
poboru energii w roku 2030 wyniesie (w stosunku do roku 2010):
w wariancie I - około 54%;
w wariancie II – około 60%.
Wielkość zapotrzebowania na energię elektryczną kształtować będą odbiory komunalnobytowe, rolnictwo oraz dynamika rozwoju pozarolniczej sfery działalności gospodarczej.
84
4. Zamierzenia modernizacyjne i inwestycyjne
Do zadań inwestycyjnych wyznaczonych na szczeblu krajowym i regionalnym należy
zaliczyć przeprowadzenie działań usprawniających stan infrastruktury energetycznej, w tym
zapewnienie właściwego dostępu do zaopatrzenia ludności i podmiotów gospodarczych
w energię elektryczną oraz poprawę jej jakości.
Ze względu na specyfikę elektroenergetyki i sposobu finansowania inwestycji, informacje na
temat planowanych zadań w zakresie rozbudowy i modernizacji sieci elektroenergetycznych
uzyskano od operatora sieci przesyłowych oraz spółki dystrybucji energii działającej na
terenie miasta.
Przez teren miasta obecnie nie przebiegają przesyłowe linie elektroenergetyczne najwyższego
napięcia. Zgodnie z informacjami uzyskanymi od przedsiębiorstwa energetycznego Polskie
Sieci Elektroenergetyczne – Wschód S.A. nie są planowane żadne inwestycje związane
z elektroenergetyczną siecią przesyłową na tym terenie.
Plan rozwoju PGE Dystrybucja S.A. Oddział Zamość na lata 2011-2015 przewiduje
inwestycje polegające na rozbudowie sieci w celu przyłączenia nowych odbiorców oraz
modernizacje i odtworzenie majątku.
Projekty inwestycyjne związane z przyłączeniem nowych odbiorców:
Moc
Lokalizacja
przyłączeniowa
Zakres rzeczowy
(kW)
Linia kablowa SN długości 1,95 km;
m. Krasnystaw: ul. Makowa,
Lwowska,
Kościuszki,
Stacje trafo. wnętrzowe – 2 szt.
osiedle
domków
Stacje trafo. napowietrzne
930
jednorodzinnych pomiędzy
– 1 szt.
ul. Piekarskiego i Porucznika
Linie napowietrzne nN o długości 3,0km
Linie kablowe nN o długości 3,8km
Zręba
Projekty inwestycyjne związane z modernizacją i odtworzeniem majątku:
Lokalizacja
Nazwa projektu
Zakres rzeczowy
Modernizacja
Linia SN o długości 2,237km
sieci SN i nN na Linia nN o długości 6,2km
m. Krasnystaw
terenie miasta
Przyłącza nn w ilości 160 szt.
Krasnystaw
85
Dalsze zabiegi modernizacyjne i remontowe oraz rozbudowa sieci będą wynikały
z dokonywanych cyklicznie ocen stanu technicznego i awaryjności oraz potrzeb
wynikających z przyłączeń nowych odbiorców energii elektrycznej.
Obecnie zakład energetyczny opracowuje następujące projekty przebudowy sieci
energetycznej:
Średniego napięcia:
- wyprowadzenie wyjść kablowych ze stacji 110/15 kV Rońsko;
- przeizolowanie linii 15 kV Krasnystaw 3 – system PAS (tj. o niepełnej izolacji).
Niskiego napięcia:
- Krasnystaw działki od ul. Tokarzewskiego do ul. Kuflowej;
- ul. Grobla;
- ul. Lwowska (odcinek piekarnia do ul. Sokołowskiego);
- ul. Kościuszki (odcinek od ul. Polewanej do ul. Szkolnej).
Przedsiębiorstwa energetyczne zajmujące się przesyłem lub dystrybucją paliw gazowych lub
energii (zgodnie z zapisami Ustawy Prawo Energetyczne - art. 7, ust. 1) jest obowiązane do
zawarcia umowy o przyłączenie do sieci z podmiotami ubiegającymi się o przyłączenie do
sieci, na zasadzie równoprawnego traktowania, jeżeli istnieją techniczne i ekonomiczne
warunki przyłączenia do sieci i dostarczania tych paliw lub energii, a żądający zawarcia
umowy spełnia warunki przyłączenia do sieci i odbioru. Jeżeli przedsiębiorstwo energetyczne
odmów zawarcia umowy o przyłączenie do sieci, jest obowiązane niezwłocznie pisemnie
powiadomić o odmowie jej zawarcia Prezesa Urzędu Regulacji i energetyki i zainteresowany
podmiot, podając przyczyny odmowy.
Zgodnie z informacjami zakładu energetycznego PGE Dystrybucją S.A. Oddział Zamość
dotychczas na terenie miasta Krasnystaw nie było przypadku odmowy przyłączenia do sieci
elektroenergetycznej.
W planowanym rozwoju elektroenergetyki należy brać pod uwagę możliwość przebudowy
większych ciepłowni miejskich na elektrociepłownie, produkujące energię elektryczną
i ciepło w skojarzeniu. Inwestycje tego typu muszą znaleźć uzasadnienie techniczne
i ekonomiczne, gdyż produkcja energii elektrycznej zależna jest od produkcji energii cieplnej
– obecnie brak planów inwestycyjnych w tym zakresie.
Zestawienie zadań inwestycyjnych wynikających z planu rozwoju zakładu energetycznego
oraz rozwoju miasta pokazano w tabelach:
Zadania na lata 2011 - 2015
Jednostka
Lp.
Zadanie
odpowiedzialna
PGE Dystrybucja S. A.
1.
Modernizacja sieci SN i nN na terenie miasta Krasnystaw
Oddział Zamość
86
2.
3.
Przyłączanie do sieci elektroenergetycznej nowych
odbiorców
Modernizacja i rozbudowa oświetlenia dróg i miejsc
publicznych według zaistniałych potrzeb oraz w miarę
możliwości finansowych:
- coroczna konserwacja;
- budowa oświetlenia na ul. Makuszyńskiego
Oddział Zamość
Burmistrz
Krasnegostawu
Zadania na lata 2016 - 2030
Lp.
1.
2.
3.
Zadanie
Przebudowa sieci energetycznej SN i nN
Przyłączanie do sieci elektroenergetycznej nowych
odbiorców – zadanie ciągłe realizowane na wniosek
o przyłączenie
Modernizacja i rozbudowa oświetlenia dróg i miejsc
publicznych według zaistniałych potrzeb oraz w miarę
możliwości finansowych
Jednostka
odpowiedzialna
Oddział Zamość.
Oddział Zamość
Burmistrz
Krasnegostawu
Przeprowadzenie kompleksowych działań usprawniających stan infrastruktury energetycznej,
w tym zapewnienie właściwego dostępu do zaopatrzenia ludności i podmiotów
gospodarczych w energię elektryczną oraz poprawę jej jakości uznaje się za działania
niezbędne dla rozwoju miasta, w tym dla: unowocześnienia rolnictwa, rozwoju działalności
gospodarczej oraz przyciągnięcia atrakcyjnych inwestycji.
Zagospodarowanie przestrzenne - tereny rozwojowe miasta Krasnystaw:
Politykę przestrzenną i kierunki zagospodarowania przestrzennego terenu miasta określa
podstawowy akt planistyczny, tj. studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania
przestrzennego. Zgodnie z projektem dokumentu „Zmiana studium uwarunkowań
i kierunków
zagospodarowania
przestrzennego
Miasta
Krasnystaw”
kierunki
zagospodarowania usystematyzowano dzieląc teren miasta na dwie strefy, tj. centralną
jednostkę strukturalną (centrum miasta wraz z terenami o najwyższym stopniu urbanizacji)
oraz tereny położone poza centralną jednostką strukturalną.
Dla centrum miasta zakłada się dalszy rozwój poprzez kontynuację funkcji mieszkaniowousługowych, z priorytetem podnoszenia poziomu i dostępności świadczonych usług
publicznych z uwzględnieniem walorów kulturowych części staromiejskiej. Ustalenia
funkcjonalno – przestrzenne dla istniejącej i planowanej zabudowy tego obszaru:
- zabudowa mieszkaniowa jednorodzinna, usługi nieuciążliwe, w tym usługi publiczne –
(oznaczenie MN/U) - minimalna powierzchnia nowo wydzielanych działek – 800m2;
87
- zabudowa mieszkaniowa wielorodzinna w formie zabudowy kamienicznej, usługi
nieuciążliwe, w tym usługi publiczne (oznaczenie MU) - zalecana minimalna powierzchnia
nowo wydzielanych działek – 600m2;
- zabudowa mieszkaniowa wielorodzinna, usługi nieuciążliwe, w tym usługi publiczne
(oznaczenie MW) - zalecana minimalna powierzchnia nowo wydzielanych działek
budowlanych – 2000m2;
(oznaczone MW/U) – zalecana minimalna powierzchnia nowo wydzielanych działek
- zabudowa usługowa nieuciążliwa oraz usługi publiczne, zabudowa pomocnicza, dopuszcza
się mieszkania funkcyjne (oznaczenie U) - zalecana minimalna powierzchnia nowo
wydzielanych działek pod zabudowę – 600m2;
- obiekty produkcyjne, usługowe, magazynowe, hurtownie, składy, stacje obsługi pojazdów
w tym stacje paliw, budynki funkcji mieszanych, zabudowa pomocnicza (oznaczenie U/P)
- zalecana minimalna powierzchnia nowo wydzielanych działek pod zabudowę – 2000m2,
- szeroko pojmowane obiekty usługowe, w tym obiekty handlowe o powierzchni sprzedaży
powyżej 2000 m2 (oznaczenie UC) - zalecana minimalna powierzchnia nowo
wydzielanych działek budowlanych – 15000 m2;
- pozostałe usługi (UK – usługi kultu religijnego/usługi nieuciążliwe; UO – usługi oświaty;
UP – usługi publiczne; US – usługi sportu i rekreacji) - zalecana minimalna powierzchnia
nowo wydzielanych działek budowlanych – w zależności od szczegółowego przeznaczenia
terenu.
Kierunki zagospodarowania terenów znajdujących się poza centrum wynikają z istniejącego
układu komunikacyjnego oraz naturalnych barier stworzonych przez ukształtowanie terenu.
W tym obszarze przewiduje się lokalizację:
- zabudowy mieszkaniowej jednorodzinnej ze stopniową ekspansją zabudowy w kierunku
wschodnim. Na całym obszarze przeznaczonym pod zabudowę mieszkaniową zaznacza się
tendencja wypierania zabudowy siedliskowej;
- obiektów towarzyszących zabudowie mieszkaniowej, w tym obiekty usług o charakterze
nieuciążliwym, usługi publiczne, tereny sportowo – rekreacyjne;
- działalności produkcyjnej i usługowej poza zespołami mieszkaniowymi.
Ustalenia funkcjonalno – przestrzenne dla zabudowy tego obszaru:
- zabudowa mieszkaniowa jednorodzinna, usługi nieuciążliwe, w tym usługi publiczne
(oznaczenie MN/U) - zalecana minimalna powierzchnia nowo wydzielanych działek –
1000m2,
- zabudowa mieszkaniowa jednorodzinna/zabudowa, zagrodowa/usługi (oznaczenie
MN/RM/U) - zalecana minimalna powierzchnia nowo wydzielanych działek pod
zabudowę mieszkaniową jednorodzinną, lub zabudowę usługową – 1500m2; zalecana
minimalna powierzchnia nowo wydzielanych działek pod zabudowę zagrodową – 3000m2;
88
(oznaczenie MW) - zalecana minimalna powierzchnia nowo wydzielanych działek
- obiekty produkcyjne, magazynowe, hurtownie, składy, dopuszcza się stacje obsługi
pojazdów w tym stacje paliw, usługi, budynki funkcji mieszanych, zabudowa pomocnicza
(oznaczenie P) - zalecana minimalna powierzchnia nowo wydzielanych działek pod
zabudowę – w zależności od szczegółowego przeznaczenia terenu;
- zabudowa usługowa nieuciążliwa oraz usługi publiczne, zabudowa pomocnicza, dopuszcza
się mieszkania funkcyjne (oznaczenie U) - zalecana minimalna powierzchnia nowo
wydzielanych działek pod zabudowę – 1000m2;
- szeroko pojmowane obiekty usługowe, w tym obiekty handlowe o powierzchni sprzedaży
powyżej 2000m2 (oznaczenie UC) - zalecana minimalna powierzchnia nowo wydzielanych
działek budowlanych – 15000 m2;
- obiekty produkcyjne, usługowe, magazynowe, hurtownie, składy, stacje obsługi pojazdów
w tym stacje paliw, budynki funkcji mieszanych, zabudowa pomocnicza (oznaczenie U/P)
- zalecana minimalna powierzchnia nowo wydzielanych działek pod zabudowę – 2000m2;
- usługi oświaty, usługi publiczne (oznaczenie UP, UO) - zalecana minimalna powierzchnia
nowo wydzielanych działek pod zabudowę – w zależności od szczegółowego
przeznaczenia terenu.
Tereny przewidziane pod zabudowę mieszkaniową z usługami towarzyszącymi:
Przybliżone wartości mocy zapotrzebowanej dla terenów przeznaczonych pod zabudowę
mieszkaniową jednorodzinną, usługi nieuciążliwe, w tym usługi publiczne (tereny oznaczone
w projekcie dokumentu „Zmiana studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania
przestrzennego Miasta Krasnystaw” jako MN/U) w poszczególnych rejonach miasta
przedstawiono w tabeli:
Lokalizacja
1. Zastawie Przedmieście
2.
Góry Przedmieście
3.
Góry Kolonia
4. Lubańki Przedmieście
5.
Lubańki Kolonia
6. Zakręcie Przedmieście
Krakowskie
7.
Przedmieście Kolonia
Krakowskie
8.
Przedmieście
9.
Rońsko Kolonia
Planowane
przeznaczenie terenu
MN/U
zabudowa
mieszkaniowa
jednorodzinna
z usługami
Wskaźnik
Zapotrzebowanie
charakterystyczny* mocy [MW] **
770
385
250
120
220
310
150
440
90
89
3,18
1,59
1,03
0,50
0,91
1,28
0,62
1,82
0,37
10.
Centrum miasta
Razem:
780
3 515
3,22
14,50
Uwzględniono minimalne wielkości działek budowlanych postulowane w projekcie dokumentu
„Zmiana studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego Miasta Krasnystaw”
* szacunkowa ilość budynków jednorodzinnych, lokali mieszkalnych
** moc określono szacunkowo celem zorientowania się, co do wielkości przyszłego rynku energii
elektrycznej przy założonym współczynniku jednoczesności według Prenormy P SEP-E-0002
Wskazane, szacunkowe zapotrzebowanie mocy obliczono przy założeniu zagospodarowania
terenów pod budownictwo mieszkaniowe (MN/U) w całości (wyniki dotyczą całkowitych
potrzeb energetycznych rozpatrywanego obszaru) i przy założonej chłonności terenu na
poziomie maksymalnym, tj. biorąc pod uwagę minimalną powierzchnię działki budowlanej na
poziomie, w zależności od lokalizacji, 1000m2 bądź 800m2.
Zagospodarowanie w/w terenów następować będzie sukcesywnie w horyzoncie czasu
wykraczającym znacznie poza ramy niniejszego opracowania, o czym świadczy:
- obecne tempo przyrostu nowych budynków (a tym samym odbiorców energii
elektrycznej), które w skali roku kształtuje się na przeciętnym poziomie 41 budynków
mieszkalnych, co stanowi o umiarkowanym ruchu budowlanym;
- sytuacja demograficzna oraz prognozowany systematyczny spadek liczby ludności.
Szczegółowa lokalizacja nowego budownictwa będzie ściśle związana z warunkami, które
w znacznym stopniu określone zostaną przez przyszłych inwestorów. Określenie
spodziewanego zakresu rzeczowego (postaci ilości stacji transformatorowych SN/nn, budowy
nowych odcinków linii SN i nN) niezbędnego do wykonania zasilania w energię elektryczną
poszczególnych terenów rozwoju będzie możliwe na etapie projektów budowlanych.
Tereny przewidziane pod zabudowę mieszkaniową jednorodzinną, zagrodową, usługową
(MN,RM,U) są nielicznie rozmieszczone na obszarach peryferyjnych całego miasta, głównie
w rejonie: Zastawie Przedmieście, Góry Kolonia, Krakowskie Przedmieście Kolonia,
Zakręcie Przedmieście. Chłonność inwestycyjna tych terenów jest niewielka – pojedyncze
działki w bezpośrednim sąsiedztwie obszarów już zainwestowanych.
Wolne tereny pod zabudowę mieszkaniową wielorodzinną i usługową (MW/U)
zlokalizowano przy ul. Piłsudskiego (około 0,4ha) oraz w rejonie ul. Okrzei (około 0,5ha).
Obręby Krasnystaw Miasto, Góry Przedmieście oraz Zastawie Przedmieście wiodą
zdecydowany prym pod względem nowych realizacji oraz generują największą presję
inwestycyjną związaną z zagospodarowaniem terenów otwartych.
Tereny przewidziane pod działalność usługową i przemysłową:
Tereny przewidziane pod działalność usługową to:
- tereny usług nieuciążliwych (U) z lokalizacją:
90
♦ Zastawie Przedmieście (około 1,3ha), Góry Kolonia (około 1,8ha), przy ul. Polewanej
(około 1,5ha), Krakowskie Przedmieście Kolonia (około 0,2 ha), w rejonie ul. Waręckich
(około 5,3ha), w rejonie ul. Sokołowskiego (około 17,5ha), Krakowskie Przedmieście
(około 0,25ha), ul. Piłsudskiego (około 0,3ha);
tereny obiektów handlowych o powierzchni sprzedaży powyżej 2000m2 (UC):
♦ wyznaczono cztery takie obszary przy następujących ulicach: ul. Kościuszki,
ul. Rejowieckiej (około 3,6 ha) oraz dwa przy ul. Polewanej (łącznie około 6 ha);
- tereny usług oświaty (UO):
♦ centrum miasta ul. Sobieskiego (około 1,8ha);
- tereny usług kultu religijnego (UK):
♦ centrum miasta (około 1,5 ha);
- tereny usług zdrowia (UZ):
♦ Lubańki Kolonia (około 0,5ha);
- tereny usług publicznych (UP):
♦ Krakowskie Przedmieście (około 0,25);
- tereny usług sportu i rekreacji (US):
♦ Lubańki Kolonia (około 0,6ha) oraz tereny zlokalizowane w centralnej części miasta, tj.
rejon ul. Rzecznej (około 4,0ha), rejon ul. Piłsudskiego (około 1,1ha), Zaułek Nadrzeczny
(około 0,8ha), tereny położone przy rzece Wieprz (około 3,5ha).
Tereny stwarzające możliwość realizacji przedsięwzięć produkcyjnych i usługowych (U/P),
zlokalizowano:
♦ przy ul. Gospodarczej, jako dopełnienie i kontynuacja funkcji już tam rozpoczętych;
♦ przy ul. Kościuszki, kontynuacja przyjętego zagospodarowania;
♦ w obrębie Rońsko Kolonia – mając na uwadze dogodne położenie komunikacyjne terenu,
jak również występowanie na tym obszarze obiektów o tożsamej funkcji;
♦ w obrębie Krakowskie Przedmieście Kolonia – z uwagi na dogodne położenie przy
projektowanym węźle na drodze S17, teren ten położony jest poza obszarami objętymi
formami ochrony przyrody oraz w znacznej odległości od terenów zabudowy mieszkaniowej.
Planowana realizacja drogi ekspresowej S17, może się stać istotnym aktywatorem rozwoju
gospodarczego i wiążącym się z tym, zapotrzebowaniem na tereny inwestycyjne.
Wskazanie terenów inwestycyjnych przeznaczonych pod działalność usługową i przemysłową
ogranicza się wyłącznie do pokazania wielkości terenów oraz przewidywanego sposobu
zainwestowania. Określenie szacunkowego zapotrzebowania na energię elektryczną
wynikającego z perspektywicznego zainwestowania danego terenu obarczone jest zbyt dużym
błędem - brak obecnie możliwości określenia potencjalnego inwestora oraz struktury
prowadzonej działalności.
91
Lokalizację terenów przewidzianych do perspektywicznego zainwestowania zgodnie
z projektem dokumentu „Zmiana studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania
przestrzennego Miasta Krasnystaw” pokazano na mapie stanowiącej załącznik do niniejszego
„Projektu założeń…”. Mapa pokazuje rezerwy inwestycyjne pod zabudowę mieszkaniową,
usługi oraz działalność przemysłową zgodnie z przedstawionym wyżej opisem.
Obszary, na których rozmieszczone będą inwestycje celu publicznego o znaczeniu lokalnym
oraz ponadlokalnym zgodnie z zapisami dokumentu „Zmiana studium uwarunkowań
i kierunków zagospodarowania przestrzennego Miasta Krasnystaw”:
Lp.
Rodzaj zadania
Teren objęty inwestycją
Inwestycje o znaczeniu ponadlokalnym
1 modernizacja i przebudowa istniejącej
wschodnia cześć miasta, obręby:
drogi krajowej DK17 – urządzenie drogi
Krakowskie Przedmieście Kolonia,
jako drogi ekspresowej S17
Krakowskie Przedmieście, Rońsko
Kolonia
2 modernizacja drogi wojewódzkiej nr 812
Chełm–Rejowiec–Krasnystaw;
na całej długości; docelowo północna
przebieg ulicami: Polewana, Kościuszki,
obwodnica Krasnegostawu do drogi nr 17
Kołowrót, Kacza, Gawryłowa, Nieczaja
3
Rudnik Szlachecki – Wysokie –
modernizacja drogi wojewódzkiej nr 842
Krasnystaw
Istotne inwestycje o znaczeniu lokalnym
1 rozwój i modernizacja infrastruktury
całe miasto
drogowej na terenie miasta
2 rozbudowa i modernizacja sieci kanalizacji
całe miasto
sanitarnej na terenie miasta
3 rozbudowa sieci wodociągowej na terenie
całe miasto
miasta
4 uporządkowanie przestrzeni miasta poprzez
całe miasto
opracowanie planów miejscowych
5 realizacja
zbiornika
małej
retencji
„Lubańka”, wraz z zagospodarowaniem
obręb Lubańki Kolonia
otoczenia na cele rekreacyjne
6 zagospodarowanie błoni nadwieprzańskich obszar w rejonie ul. Sikorskiego, Rzecznej,
na
cele
zieleni
urządzonej
wraz Jezuickiej, Sokołowskiego, ograniczony od
z urządzeniami sportowo-rekreacyjnymi
wschodu rzeką Wieprz oraz od południa
terenami ogrodów działkowych
7 poprawa
stanu
technicznego
i funkcjonalności budynków i obiektów
całe miasto
zabytkowych
8 rewitalizacja budynku dworca kolejowego
wraz
z
przystosowaniem
i zagospodarowaniem terenu przyległego
ul. Lwowska
do
obsługi
pasażerskiego
ruchu
autobusowego
9 realizacja systemu ścieżek rowerowych, w
tym na trasach przebiegu szlaków
całe miasto
turystycznych
92
Wnioski:
Dla nowych rejonów urbanizacji i grup odbiorców niezbędna będzie rozbudowa
i modernizacja istniejących sieci 15 kV, stacji transformatorowych oraz sieci niskiego
napięcia na warunkach określonych przez Zakład Energetyczny. Przyłączenie do sieci
elektroenergetycznej
jest
realizowane
poprzez
rozbudowę
istniejącej
sieci
elektroenergetycznej średniego i niskiego napięcia, na podstawie wniosków o określenie
warunków przyłączenia, składanych przez właścicieli poszczególnych działek do właściwego
Zakładu Energetycznego.
Perspektywa rozwoju rozdzielczej sieci SN i nn, wiązać się będzie z tempem
zagospodarowania poszczególnych obszarów, rodzajem i liczbą nowych odbiorców oraz
lokalizacją inwestycji.
Dla zakładu energetycznego działającego na terenie miasta Krasnystaw zaleca się
prowadzenie następujących działań:
- utrzymanie właściwego stanu sieci rozdzielczych SN i nn oraz stacji trafo.;
- w celu zwiększenia pewności zaopatrzenia w energię elektryczną należy brać pod uwagę
konieczność sukcesywnej wymiany przestarzałych elementów układu zasilającego,
w tym w szczególności w zakresie nieizolowanych linii napowietrznych SN i nn na
przewody izolowane oraz modernizacji starych wyeksploatowanych stacji
transformatorowych;
- analizowanie możliwości zasilania nowych odbiorców z uwzględnieniem modernizacji
lub budowy stacji transformatorowych 15/0,4/0,23 kV oraz sieci nn.
Inwestycje obejmujące rozbudowę i modernizację sieci elektroenergetycznej, która jest
podstawowym medium energetycznym, powinny przebiegać w ścisłej współpracy
i koordynacji działań Samorządu Miasta z Zakładem Energetycznym.
5. Lokalne nadwyżki oraz zasoby paliw i energii
Nadwyżką energii elektrycznej pozwalającą na przyłączenie nowych odbiorców dysponuje
Zakład Energetyczny (PGE Polska Grupa Energetyczna Spółka Akcyjna).
W planowanym rozwoju elektroenergetyki należy brać pod uwagę możliwość przebudowy
ciepłowni miejskich na elektrociepłownie, produkującą energię elektryczną i ciepło
w skojarzeniu, jeżeli będzie to uzasadnione technicznie i ekonomicznie.
93
V. Zaopatrzenie w paliwa gazowe
W ogólnej ocenie gaz sieciowy jest aktualnie jednym z podstawowych nośników
energetycznych przyjaznych dla środowiska, znajdującym coraz szersze zastosowanie.
Używany jest przede wszystkim na potrzeby bytowe, grzewcze i przemysłowe. W coraz
większym zakresie gaz wykorzystywany jest jako paliwo stosowane w kotłowniach
produkujących ciepło, wypierając paliwa stałe, charakteryzujące się w procesie spalania
wysokim stopniem emisji szkodliwych związków do środowiska naturalnego. Ma to miejsce
szczególnie na terenach, gdzie brak jest scentralizowanych źródeł ciepła. Gaz sieciowy jest
nośnikiem energetycznym, który określa wyższy standard wyposażenia w infrastrukturę
techniczną, a tym samym wpływa prorozwojowo dla zasilanego terenu.
Województwo lubelskie zaopatrywane jest w gaz ziemny z krajowego systemu
gazowniczego, zasilanego gazem importowanym oraz pozyskiwanym ze złóż krajowych – ze
źródeł zlokalizowanych na terenie województwa lubelskiego pochodzi około 10% rocznego
zużycia (wg Programu Rozwoju Energetyki dla Województwa Lubelskiego).
Ocenę stanu zasilania w gaz sieciowy odbiorców z terenu miasta Krasnystaw oraz
perspektywy rozwoju sieci dokonano na podstawie informacji uzyskanych od dystrybutora
gazu ziemnego na opisywanym terenie, tj. Karpackiej Spółki Gazownictwa sp. z o.o.
w Tarnowie Oddział Zakład Gazowniczy w Lublinie.
Miasto Krasnystaw jest obszarem zgazyfikowanym gazem wysokometanowym GZ-50
pochodzenia naturalnego, którego głównym składnikiem jest metan. Zaopatrzenie w gaz
ziemny odbywa się za pomocą gazociągu wysokiego ciśnienia DN 250 PN 6,3 relacji
Lubaczów – Zamość – Krasnystaw, który przebiega wschodnim obrzeżem miasta. Wskazany
gazociąg wysokiego ciśnienia w granicach miasta posiada odgałęzienie DN 80 PN 6,3 do
stacji red. - pom. I stopnia.
Miejski system gazowniczy działa w układzie trójstopniowym, tzn. gaz ziemny
doprowadzony jest na opisywany teren gazociągiem wysokiego ciśnienia do stacji redukcyjno
– pomiarowej I stopnia, następnie po redukcji ciśnienia podlega rozprowadzeniu gazociągami
średniego ciśnienia do znacznej części odbiorców. Dla budownictwa wielorodzinnego oraz
jednorodzinnego w obszarze charakteryzującym się dużym zagęszczeniem odbiorców
zastosowano system niskiego ciśnienia o max. ciśnieniu do 0,0025 MPa oparty na stacjach
redukcyjnych II stopnia.
Źródłem zasilania sieci rozdzielczej średniego ciśnienia jest stacja redukcyjno – pomiarowa I
stopnia zlokalizowana przy ul. Witosa, której przepustowość wynosi 6000 Nm3/h, oraz
w mniejszym zakresie stacja redukcyjno - pomiarowa I stopnia o przepustowości 600 Nm3/h
94
zlokalizowana w Surhowie, gm. Kraśniczyn. Gaz dostarczany do budynków gazociągami pod
średnim ciśnieniem podlega redukcji do niskiego ciśnienia w indywidualnych węzłach
redukcyjno – pomiarowych.
Znajdująca się na terenie miasta sieć rozdzielcza niskiego ciśnienia zasilana jest poprzez
stacje gazowe redukcyjno – pomiarowe II0.
Stacje redukcyjno –pomiarowe II0 na opisywanym terenie to stacje systemowe, jak również
stacje zasilające pojedynczych odbiorców (zakłady produkcyjne), są to:
stacja redukcyjna II stopnia przy ul. Sobieskiego o przepustowości 2000m3/h;
stacja redukcyjna II stopnia przy ul. Polewanej o przepustowości 2000m3/h;
stacja redukcyjno-pomiarowa II stopnia przy ul. Zamkowej o przepustowości 100m3/h;
stacja redukcyjno-pomiarowa II stopnia przy ul. Borowej 4 o przepustowości 1000m3/h
(własność prywatna);
- stacja redukcyjno-pomiarowa II stopnia przy ul. Poniatowskiego 50 o przepustowość
80m3/h (własność prywatna).
-
Zakład przemysłowy CERSANIT zasilany jest gazem ziemnym średniego ciśnienia z sieci
dystrybucyjnej wyprowadzonej ze stacji red. – pom. I stopnia o przepustowości 1 200 Nm3/h
zlokalizowanej w miejscowości Sienica Nadolna w gminie wiejskiej Krasnystaw.
Miejska sieć gazowa pokrywa zasięgiem praktycznie cały obszar miasta. Schemat sieci
gazowych oraz rozmieszczenie stacji redukcyjno – pomiarowych pokazano na mapie
załączonej do opracowania.
Łączna długość czynnych sieci gazowych (stan na dzień 31.12.2010r.) na przedmiotowym
obszarze wynosi 95,59 km z czego:
- 3,79km to gazociągi przesyłowe wysokiego ciśnienia;
- 91,80 km to sieci dystrybucyjne średniego i niskiego ciśnienia.
Czynne przyłącza gazowe w ilości 2.589 szt. mierzą 46,65km. Do sieci dystrybucyjnej
podłączonych jest 7 169 odbiorców, w tym 69 odbiorców przemysłowych.
Dane statystyczne obrazujące tempo rozwoju sieci gazowej na terenie miasta w latach 20052010, pokazano w zestawieniu:
Wyszczególnienie:
Długość czynnej sieci gazowej ogółem
(w km),
w tym:
2005
2006
2007
2008
2009
2010**
93,58
93,58
93,69
99,42
95,28
95,59
95
długość czynnej sieci przesyłowej
(w km):
długość czynnej sieci rozdzielczej
(w km):
Czynne przyłącza do budynków
mieszkalnych i niemieszkalnych (szt.):
Odbiorcy gazu (gosp. dom.):
Odbiorcy gazu ogrzewający mieszkania
gazem:
Ludność korzystająca z sieci gazowej:
Korzystający z instalacji w stosunku do
ogółu ludności:
Wskaźnik uzbrojenia terenu - sieć
rozdzielcza przypadająca na 100 km2
terenu (w km)
Zużycie gazu z sieci w gospodarstwach
domowych na 1 mieszkańca (m3):
Zużycie gazu z sieci w gospodarstwach
domowych na 1 odbiorcę (m3):
2,89
2,89
8,12
8,12
3,78
3,79
90,69
90,69
91,29
91,29
91,50
91,80
2 168
2 185
2 197
2 277
2 307
2 589
4 762
4 908
4 890
4 929
4 952
b.d.
486
511
548
562
b.d.
b.d.
13 352
13 832
13 703
13 726
14 064
b.d.
68,2%
71,2%
70,9%
71,1
73,0%
-
215,6
215,3
215,5
216,7
217,2
218,6
138,1
123,5
130,5
115,8
115,8
-
569,3
488,9
516,2
451,8
451,6
-
** dane z Karpackiej Spółki Gazownictwa sp. z o.o. w Tarnowie Oddział Zakład Gazowniczy w Lublinie
Dane dotyczące rocznego zużycia gazu wysokometanowego grupy E (GZ – 50)
dostarczanego do odbiorców za pośrednictwem opisanych wyżej sieci dystrybucyjnych
w latach 2005-2010 pokazano w tabeli:
Zużycie paliwa gazowego na terenie
miasta Krasnystaw (w tys. nm3):
Wyszczególnienie:
2005
2006
2007
2008
2009
Całkowite: 10 256,6 10 110,4 9 631,5 9 666,8 9 478,9
Gospodarstwa domowe
2 711,2 2 399,4 2 524,0 2 226,9 2 236,2
razem:
- w tym na cele grzewcze: 1 034,9 1 043,9 1 053,9 1 513,1 1 509,6
Pozostali odbiorcy
(przemysł, usługi i handel, 7 545,4 7 711,0 7 107,5 7 439,9 7 242,7
inni)
2010**
9 273,4
** dane z Karpackiej Spółki Gazownictwa sp. z o.o. w Tarnowie Oddział Zakład Gazowniczy w Lublinie
96
b.d.
b.d.
b.d.
Zużycie gazu dla miasta Krasnystaw w latach 2005-2010
10400
10200
10000
w tys. nm3
9800
9600
9400
9200
9000
8800
8600
2005
2006
2007
2008
2009
2010
* opracowanie własne na podstawie danych GUS oraz informacji z Karpackiej Spółki Gazownictwa sp. z o.o.
w Tarnowie Oddział Zakład Gazowniczy w Lublinie
Dynamika zmian zużycia gazu ziemnego w grupie gospodarstw
domowych w latach 2005-2009 z uwzglednieniem celu zużycia
3000
w tys.nm3
2500
2000
1500
1000
500
0
2005
2006
2007
2008
2009
Łączne zużycie, w tym:
Zużycie na cele grzewcze mieszkań
Zużycie poza ogrzewaniem (przygotowanie posiłków, ciepłej wody)
* opracowanie własne na podstawie informacji z Karpackiej Spółki Gazownictwa sp. z o.o. w Tarnowie Oddział
Zakład Gazowniczy w Lublinie
W latach 2005-2010 obserwuje się przyrost liczby czynnych przyłączy prowadzących do
budynków mieszkalnych i niemieszkalnych, z 2.168 szt. w 2005 roku do 2.589 szt. w 2010
roku (wzrost o 19%), co jest wynikiem systematycznej rozbudowy sieci gazowej. Notowany
wzrost liczby odbiorców nie przekłada się na wielkość zużycia gazu, które w latach 20052010 zmniejszyło się łącznie o około 983,2 tys. m3 (ponad 9%).
97
Najliczniejszą grupę odbiorców stanowią gospodarstwa domowe, które zużywają niespełna
25% gazu sieciowego dostarczanego na teren miasta.
W przypadku pozostałych odbiorców (przemysłu, usług, handel i inni) ilość przyłączeń do
sieci, jaki również ilość zużywanego paliwa utrzymują się każdego roku na zbliżonym
poziomie. Zużycie gazu w 2010 roku w podziale na podstawowe grupy odbioru przedstawiają
się następująco:
- sektor komunalny – 3 598,1 tys. m3/rok;
- handel i usługi – 1 345,4 tys. m3/rok
- przemysł – 4 329,9 tys. m3/rok.
Zużycie gazu ziemnego według podstawowych grup odbioru
39%
47%
14%
sektor komunalny
handel i usługi
przemysł
* opracowanie własne na podstawie informacji z Karpackiej Spółki Gazownictwa sp. z o.o. w Tarnowie Oddział
Zakład Gazowniczy w Lublinie
Zużycie gazu systemowego na terenie miasta w największym zakresie jest wynikiem potrzeb
technologicznych głównych zakładów przemysłowych, w mniejszym zakresie wynika
z potrzeb grzewczych, przygotowania ciepłej wody użytkowej oraz posiłków
w gospodarstwach domowych. Wykorzystanie gazu ziemnego na cele grzewcze zabudowy
mieszkaniowej mieści się w przedziale od 40% do około 70% (w zależności od okresu)
całkowitego zużycia gospodarstw domowych.
W 2008 roku z dostaw gazu sieciowego korzystało około 5 tys. odbiorców domowych, co
oznacza, że w instalacje gazowe wyposażonych jest około 73% mieszkańców miasta, z czego
w urządzenia grzewcze mieszkań na bazie gazu ziemnego zaledwie 8% mieszkań.
W planach zagospodarowania przestrzennego miasta zaopatrzenie w gaz przewiduje się
w oparciu o istniejącą infrastrukturę gazową z dopuszczeniem jej rozbudowy stosownie do
rosnących potrzeb.
98
Zgodnie z danymi zamieszczonymi w Narodowym Spisie Powszechny Ludności i Mieszkań
stan na koniec 2002 roku w gaz ciekły propan-butan wyposażone było około 25% substancji
mieszkaniowej zamieszkanej miasta Krasnystaw. Systematyczna rozbudowa sieci
gazociągowej na obszarze miasta doprowadziła do znacznego przyrostu liczby odbiorców
tego nośnika energii, dlatego wskaźnik wykorzystania gazu w butlach przez gospodarstwa
domowe szacuje się na poziomie około 15%.
2. Ocena stanu obecnego. Cele podstawowe.
Ocena stanu obecnego systemu gazowniczego na terenie miasta Krasnystaw wykonana
metodą analizy SWOT:
Mocne strony:
- Duży stopień uzbrojenia terenu w sieci gazowe
- System gazowniczy na terenie miasta zaspokaja potrzeby wszystkich dotychczasowych
odbiorców gazu – brak ograniczeń ilościowych
- Istniejące urządzenia źródłowe gazu na terenie miasta, jak i zlokalizowane w sąsiednich
gminach stanowią potencjalne warunki dla rozwoju sieci i pełnej gazyfikacji obszaru
miasta
Słabe strony:
- Wysokie koszty przyłącza gazowego
- System dystrybucji średniego ciśnienia w obecnym kształcie i zainwestowaniu limituje
pozyskanie nowych odbiorców
- Wzrastające ceny gazu oraz niekorzystna relacja cenowa w stosunku do paliw stałych
- Wykorzystywanie gazu ziemnego tylko do przygotowania posiłków i cieplej wody przez
cześć odbiorców w gospodarce komunalnej
- Budowa nowych odcinków sieci gazowej uzależniona od wskaźników efektywności
ekonomicznej, które są niekorzystne w obszarach słabo zurbanizowanych
Szanse:
- Współpraca samorządu lokalnego ze służbami gazowniczymi w zakresie planowania
zaopatrzenia w gaz
- Usprawnienie sektora gazowniczego – zróżnicowanie dostawców gazu
- Możliwość powszechnego wykorzystania gazu jako paliwa energetycznego
- Zwiększające się zapotrzebowanie na gaz ziemny, skuteczna promocja wykorzystania
gazu sieciowego do ogrzewania mieszkań, rozwój rozproszonej kogeneracji gazowej
Zagrożenia:
- Brak działań inwestycyjnych oraz modernizacji sieci dystrybucji gazu
- Utrzymujące się relacje cenowe mediów grzewczych (gaz / paliwa stałe)
99
- Odchodzenie od wykorzystania gazu sieciowego na cele grzewcze w gospodarstwach
domowych
- Brak stabilności na rynku paliw – zagrożenie dla bezpieczeństwa dostaw paliw – brak
dywersyfikacji źródeł gazu
Cele podstawowe miasta w zakresie zaopatrzenia w gaz:
- Prowadzenie monitoringu zapotrzebowania na inwestycje gazociągowe
- Podjęcie starań w kierunku dalszej rozbudowy sieci gazowej
3. Prognoza zapotrzebowania na paliwa gazowe i możliwości rozwoju sieci gazociągowej
W dokumencie „Polityka energetyczna Polski do 2030 roku” przyjęto, że wzrost zużycia
energii finalnej następować będzie sukcesywnie – w horyzoncie prognozy przewiduje się
wzrost finalnego zużycia gazu o 29%.
Dane wyjściowe dla ustalenia szacunkowych wielkości zapotrzebowania na gaz ziemny na
terenie miasta Krasnystaw:
- zużycie gazu w 2010 roku kształtowało się na poziomie 9.273,4 tys.m3, z czego
4.329,9 tys.m3 to zużycie odbiorców przemysłowych;
- gaz ziemny do celów grzewczych wykorzystywany jest zaledwie w około 8% substancji
mieszkaniowej – całkowite zużycie gazu sieciowego na ten cel nieznacznie przekracza
1.000 tys. m3/rok;
- przeciętne zużycie gazu w grupie gospodarstw domowych kształtuje się na poziomie
451,6m3/odbiorca/rok;
- nie przewiduje się istotnych ograniczeń wynikających z dostępu do zasobów gazu
ziemnego.
Dodatkowo przyjęto założenia:
zmiany demograficzne przyjęto zgodnie z prognozą przedstawioną w tabeli rozdział II,
punkt 2 niniejszego opracowania;
nastąpi sukcesywna rozbudowa sieci gazowej, która do 2030 roku pozwoli na pełne
zgazyfikowanie obszaru miasta;
zwiększy się liczba gospodarstw domowych, korzystających z gazu do celów
grzewczych (również dzięki zmniejszeniu kosztów ogrzewania po termomodernizacji
budynków);
postęp wpłynie na podwyższenie stopy życiowej społeczeństwa oraz zwiększy komfort
użytkowania nośników energii, w tym gazu;
nastąpi przyrost zużycia przez odbiorców instytucjonalnych;
normatywne wskaźniki wielkości zużycia gazu ziemnego dla poszczególnego odbioru
kształtują się na przeciętnym poziomie:
100
- przygotowanie posiłków – 57m3/osob./rok;
- przygotowanie c.w.u. – 128,5 m3/osob./rok;
- ogrzewanie pomieszczeń:
• budownictwo jednorodzinne – 15-20m3/m2 powierzchni użytkowej/rok;
• budownictwo wielorodzinne – 8m3/m2 powierzchni użytkowej/rok.
zużycie gazu przez odbiorców przemysłowych będzie rosło sukcesywnie, jednak
wzrosty te nie przekroczą 2% rocznie. Obecnie przedsiębiorstwo „Kartonex” Sp. z o.o.
prognozuje, że po 2013 roku, w związku z budową kotłowni gazowej o mocy ok. 0,6 MW,
zapotrzebowanie własne na gaz wzrośnie o 65%.
W horyzoncie prognozy przyjęto następujące wskaźniki gazyfikacji:
80% udział gazu w zakresie przygotowania posiłków i cieplej wody użytkowej,
35% udział w zakresie ogrzewania pomieszczeń w budownictwie mieszkaniowym
i usługowym.
Poza tym, w szacunkach zapotrzebowania na gaz (szczególnie w długoterminowej
perspektywie czasowej) uwzględnić należy zamierzenia polityki energetycznej państwa,
w której duży nacisk kładzie się na możliwość pozyskania energii ze źródeł
niekonwencjonalnych (chociażby na potrzeby c.w.u) oraz odejście od sytuacji, w której udział
jednego paliwa w całkowitym bilansie zaspokajania potrzeb cieplnych regionu jest
dominujący.
Prognozę przedstawiono wariantowo, przyjmując opisane wyżej założenia wyjściowe,
uzależniając ją wyłącznie od udziału energii pozyskanej ze źródeł odnawialnych w ogólnym
bilansie energetycznym, tj.:
Wariant I – zakłada się 20% udział odnawialnych źródeł energii w całkowitych potrzebach
energetycznych miasta Krasnystaw osiągnięty w 2020 roku;
Wariant II – zakłada 20% udział odnawialnych źródeł energii w całkowitych potrzebach
energetycznych miasta Krasnystaw osiągnięty w 2030 roku.
Szacunkowe zapotrzebowanie na gaz ziemny na terenie miasta Krasnystaw do 2030 roku:
Perspektywiczne
zapotrzebowanie gazu
(w tys. m3):
do roku 2015
do roku 2020
do roku 2025
do roku 2030
Wariant I
Wariant II
10 930
11 560
11 400
12 200
12 150
12 890
13 260
13 760
101
Prognozowane zużycie gazu ziemnego na terenie Miasta
Krasnystaw
16000
6000
13760
13260
12890
12150
11400
11560
10930
8000
9273,4
10000
9273,4
tys. m3
12000
12200
14000
4000
2000
0
rok bazowy 2010
do 2015
Wariant I
do 2020
do 2025
do 2030
Wariant II
4. Zamierzenia inwestycyjne
Na terenie miasta nie planuje się budowy nowych źródeł paliwa gazowego postaci sieci
wysokiego ciśnienia oraz stacji redukcyjno – pomiarowych.
Modernizacja istniejących sieci i urządzeń gazowych prowadzona jest sukcesywnie w celu
utrzymania należytego stanu technicznego oraz zapewnienia ciągłego utrzymania parametrów
gazu dostarczanego do odbiorców. Inwestycje rozbudowy sieci związane są z przyłączaniem
nowych odbiorców i realizowane są indywidualnie na podstawie umów przyłączeniowych.
Z powyższych względów Karpacka Spółka Gazownictwa sp. z o.o. w Tarnowie Oddział
Zakład Gazowniczy w Lublinie nie posiada planów rozbudowy i modernizacji sieci gazowych
na terenie miasta Krasnystaw.
Rozbudowa sieci dla potrzeb przyłączenia nowych odbiorców ma charakter komercyjny
i uwarunkowana jest wynikiem rachunku ekonomicznej opłacalności przeprowadzenia
inwestycji przez zakład gazowniczy, który w przypadku mieszkalnictwa nierzadko daje wynik
na pograniczu opłacalności w szczególności w obszarach słabo zurbanizowanych, gdzie
konieczna jest realizacja długich odcinków sieci przy stosunkowo niewielkiej liczbie
odbiorców.
Dodatkowymi czynnikami utrudniającymi rozwój infrastruktury sieciowej są rosnące ceny
gazu oraz relacje cenowe między alternatywnymi nośnikami energii.
Niemniej w zakresie sieci średniego ciśnienia należy założyć rozbudowę istniejącego układu
na nowych obszarach inwestycyjnych, zarówno mieszkaniowych, jak i usługowo –
produkcyjnych.
102
VI. Przedsięwzięcia racjonalizujące użytkowanie ciepła, energii elektrycznej i paliw
gazowych
Racjonalizacja użytkowania ciepła, energii elektrycznej i paliw gazowych sprowadza się do
poprawy efektywności ekonomicznej wykorzystania nośników energii przy jednoczesnej
minimalizacji szkodliwego oddziaływania na środowisko. Osiągnięcie tego celu możliwe jest
przez realizację działań w następujących obszarach:
1) Modernizacja źródeł ciepła – część budynków na terenie miasta ogrzewana jest za
pomocą instalacji grzewczych bazujących na paliwach stałych, tj. węgiel i koks. Sprawność
urządzeń grzewczych wynosi odpowiednio:
-od 20-25% dla pieców węglowych,
-od 50-60% dla kotłów węglowych,
-od 87-88% dla kotłów gazowych.
Modernizacja źródeł ciepła przynosi nie tylko efekt ekonomiczny, ale również znacząco
wpływa na emisję zanieczyszczeń gazowych do atmosfery. Porównanie kosztów wytworzenia
1GJ ciepła dla różnych rodzajów nośnika energii przy założonym zapotrzebowaniu 15 kW
przedstawia poniższe zestawienie:
Zapotrzebowanie mocy cieplnej:
- na ogrzewanie (kW)
- na c.w.u. (kW)
Średni czas wykorzystania mocy
Roczne zapotrzebowanie energii
cieplnej (GJ/rok)
Kaloryczność paliwa
Sprawność ogrzewania
Roczne zużycie paliwa (zużycie
energii)
Cena paliwa (netto)
Jednostkowy koszt ciepła
(zł/GJ)
Gaz
Olej
opałowy
Energia
elektryczna
12
3
12
3
12
3
2100 h
120
120
120
Gaz
ziemny
35 MJ/m3
88%
Olej
„Ekoterm”
42,6 MJ/kg
88%
Licznik
jednotaryfowy
3900 m3
3800 dm3
32500 kWh
3
Taryfa W-3 2,34 zł/dm
31,5 zł
74,4 zł
97%
Licznik
jednotaryfowy
(taryfa G12)
105,6 zł
2) Efektywne wykorzystanie wyprodukowanego ciepła - zmniejszenie zapotrzebowania na
energię cieplną można osiągnąć przez podejmowanie działań związanych z efektywnością
103
wykorzystania tej energii, tj. termorenowacja i termomodernizacja budynków, modernizacja
działających systemów grzewczych w budynkach, stosowanie elementów pomiarowych
i regulatorów zużycia energii, itp. Samorząd miasta powinien promować i wspierać działania
w tym zakresie, np. stosując ulgi podatkowe dla inwestorów, którzy przewidują zastosowanie
ekologicznych i efektywnych źródeł energii
3) Zwiększenie efektywności wykorzystania energii elektrycznej - ograniczanie zużycia
energii elektrycznej może być realizowane na poziomie: Zakładu Energetycznego –
modernizacja stacji transformatorowych i linii przesyłowych, Zarządcy dróg energooszczędne oświetlenie uliczne oraz na poziomie użytkownika – wprowadzanie
energooszczędnego oświetlenia pomieszczeń, modernizacja bądź wymiana energochłonnych
urządzeń gospodarstwa domowego, przesuwanie poboru energii na godziny poza szczytem
energetycznym.
Potencjał ekonomiczny racjonalizacji zużycia energii elektrycznej w gospodarstwach
domowych różni się znacznie w zależności od sposobu użytkowania energii elektrycznej.
Jego wielkość szacuje się następująco:
- od 10% do 25% w oświetleniu, napędach artykułów gospodarstwa domowego, pralkach,
chłodziarkach i zamrażarkach, kuchniach elektrycznych;
- od 25% do 40% dodatkowo dla zużycia energii elektrycznej do ogrzewania pomieszczeń.
Główne kierunki racjonalizacji to powszechna edukacja i dostęp do informacji
o energooszczędnych urządzeniach elektroenergetycznych. W przypadku ogrzewania
pomieszczeń potencjał tkwi w termomodernizacji mieszkań i budynków.
104
VII. Możliwości wykorzystania istniejących nadwyżek i lokalnych zasobów paliw
i energii, z uwzględnieniem skojarzonego wytwarzania ciepła i energii elektrycznej oraz
zagospodarowania ciepła odpadowego z instalacji przemysłowych
1. Wstęp
Zgodnie z ustawą Prawo energetyczne „ Projekt założeń ”(art. 19, pkt 3) powinien określać
m. in. wykorzystanie istniejących nadwyżek i lokalnych zasobów paliw i energii,
z uwzględnieniem energii elektrycznej i ciepła wytwarzanych w odnawialnych źródłach
energii, energii elektrycznej i ciepła użytkowego wytwarzanych w kogeneracji oraz
zagospodarowania ciepła odpadowego z instalacji przemysłowych.
Pod pojęciem „odnawialne źródło energii” (OZE) według ustawy „Prawo energetyczne”
(art. 3 pkt 20) rozumie się: źródło wykorzystujące w procesie przetwarzania energię wiatru,
promieniowania słonecznego, geotermalną, fal, prądów i pływów morskich, spadku rzek
oraz energię pozyskiwaną z biomasy, biogazu wysypiskowego, a także biogazu powstałego w
procesach odprowadzania lub oczyszczania ścieków albo rozkładu składowanych szczątek
roślinnych i zwierzęcych.
Należy zauważyć, że zasoby energii odnawialnej (rozpatrywane w skali globalnej) są
nieograniczone, jednak ich potencjał jest rozproszony, stąd koszty wykorzystania znacznej
części energii ze źródeł odnawialnych, są wyższe od kosztów pozyskiwania i przetwarzania
paliw organicznych, jak również jądrowych. Dlatego też, udział alternatywnych źródeł
w procesach pozyskiwania, przetwarzania, gromadzenia i użytkowania energii jest niewielki.
Z dniem 25 czerwca 2009r. weszła w życie Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady
2009/28/WE z dnia 23 kwietnia 2009 r. w sprawie promowania stosowania energii ze źródeł
odnawialnych obligująca Państwa Członkowskie UE do promowania, zachęcania i wspierania
inwestycji w źródła energii odnawialnej. W załączniku I do w/w dyrektywy zapisany został
dla Polski 15% udział energii ze źródeł odnawialnych w liczony w stosunku do finalnego
zużyciu energii w 2020r.
Zgodnie z założeniami polityki energetycznej państwa władze gminne, w jak najszerszym
zakresie, powinny uwzględnić źródła odnawialne w pozyskiwaniu energii, w tym ich walory
ekologiczne i gospodarcze dla swojego terenu. Z reguły energetyka odnawialna to niewielkie
jednostki wytwórcze zlokalizowane blisko odbiorcy, bazujące na lokalnie dostępnych
surowcach, istotne dla podniesienia bezpieczeństwa energetycznego skali lokalnej.
Potencjalne korzyści wynikające z wykorzystania odnawialnych źródeł energii, to przede
wszystkim:
zmniejszenie zapotrzebowania na paliwa kopalne,
redukcja emisji substancji szkodliwych do środowiska (m.in. dwutlenku węgla i siarki) –
wytwarzanie energii ze źródeł odnawialnych cechuje niewielka lub zerowa emisja
zanieczyszczeń;
racjonalne zagospodarowanie odpadów;
105
ożywienie lokalnej działalności gospodarczej, w rejonach bogatych w zasoby energii
odnawialnej;
tworzenie miejsc pracy.
Ze względu na fakt, że odnawialne źródła energii to stosunkowo nowe zagadnienie i nie
zawsze dobrze znane, poniżej przedstawiono krótką charakterystykę, poszczególnych
rodzajów/źródeł energii wraz z odniesieniem do możliwości wykorzystania nadwyżek
i lokalnych zasobów paliw i energii na terenie miasta Krasnystaw.
2. Możliwości wykorzystania i zastosowania odnawialnych źródeł energii
2.1. Hydroenergetyka
Polska nie posiada zbyt dobrych warunków do rozwoju energetyki wodnej – przyjmuje się, że
hydroenergetyczne zasoby techniczne wynoszą około 13,7 tys. GWh na rok, z czego ponad
45% przypada na rzekę Wisłę. Z zasady i możliwości rozwój małej energetyki wodnej nie jest
związany z potrzebami systemu elektroenergetycznego państwa, ale ma wyłącznie charakter
lokalny. Technologia małych elektrowni wodnych obejmuje pozyskiwanie energii z cieków
wodnych, przy czym maksymalną moc zainstalowaną w pojedynczej lokalizacji określa się na
około 5 MW (w rzeczywistości większość elektrowni ma moc zainstalowaną rzędu kilkuset
kW). Rola małych elektrowni wodnych jako odnawialnych źródeł, może być ważna nie tylko
z punktu widzenia wytwarzania energii elektrycznej, ale także dla regulacji stosunków
wodnych (zwiększenie retencji wód powierzchniowych polepsza warunki uprawy roślin) oraz
środowiska.
Województwo lubelskie w całości leży w dorzeczu Wisły, w dwóch regionach wodnych:
Wisły Środkowej i Wisły Górnej, do których należą zlewnie: Wieprza, Wyżnicy, Kurówki,
Bystrej, a częściowo zlewnie rzek: Okrzejki, Wilgi, Świdra, Tanwi i Sanny oraz polska część
zlewni granicznego odcinka rzeki Bug. Główną oś hydrograficzną, dzięki swojemu
centralnemu położeniu, stanowi rzeka Wieprz o łącznej długości w granicach województwa
328km, która odprowadza około 36 m3/s wody. Kolejne pod względem wielkości rzeki
Tanew i Krzna odprowadzają wodę w ilości odpowiednio 12 m3/s i 10 m3/s. Teoretyczne
zasoby wodno – energetyczne oszacowane dla rzek o przepływach większych niż 0,5m3/s
wynoszą: moc 80,73MW, zasoby energii 707,22 GWh. Ze względu na ograniczone
możliwości pozyskania energii z wody rzek Wisły i Bugu w bilansie wodno-energetycznym
województwa lubelskiego pominięto te zasoby. Główną rzeką, którą można wykorzystać
energetycznie, jest Wieprz. Teoretyczne zasoby energetyczne Wieprza, przy uwzględnieniu
przepływów większych od 20 m3/s, wynoszą 131 GWh/rok, a zasoby techniczne 66 GWh/rok
(źródło danych: Wojewódzki Program Rozwoju Alternatywnych Źródeł Energii dla
Województwa Lubelskiego, 2006). Obecnie udział energetyki wodnej w bilansie
energetycznym województwa ma charakter marginalny – są to obiekty małych elektrowni
wodnych (MEW), których moce kształtują się na poziomie od kilkunastu do kilkuset
106
kilowatów. Preferowane do rozwoju energetyki wodnej są istniejące jazy i nieczynne młyny
wodne.
Możliwości budowy małych elektrowni wodnych na terenie miasta Krasnystaw:
Na terenie miasta w chwili obecnej nie wykorzystuje się potencjału energetycznego spadku
wody – brak lokalizacji małych elektrowni wodnych, brak również budowli piętrzących
możliwych do wykorzystania energetycznego. Podstawowe informacje o zasobach wód
powierzchniowych zamieszczono poniżej.
Miasto Krasnystaw ma dobrze rozwiniętą sieć wodną, co wynika z położone jest u zbiegu
dwóch rzek: Wieprza i Żółkiewki. Struktura hydrologiczna przedstawia się następująco:
- dolina rzeki Wieprz dzieli miasto na część zachodnią i wschodnią. W granicach miasta
koryto rzeki na długości 2,5 km zostało uregulowane. Średni przepływ rzeki wynosi
11,8m3/s;
- południowo - wschodnia część miasta jest odwadniana przez oddolne ujście rzeki
Wojsławki (średni przepływ rzeki to 1,1m3/s);
- północno - wschodnia część miasta jest odwadniana przez rzekę Siennicę i oddolne
ujście rzeki Bzdurki,
- przez część zachodnią miasta przebiega rzeka Żółkiewka (średni przepływ rzeki wynosi
0,9m3/s), która stanowi lewostronny dopływ Wieprza.
Rejon doliny Wieprza oraz ujściowego odcinka Wojsławki i Żółkiewki to cenne przyrodniczo
ekosystemy łąkowe i wodno-łąkowe.
W północnej części doliny Wieprza został wyznaczony obszar pod budowę zbiornika
„Oleśniki”, który będzie służył do zaopatrzenia w wodę oraz do celów rekreacyjnych i dla
potrzeb rolnictwa. Na terenie miasta zostały również wyznaczone tereny pod zbiornik małej
retencji „Lubańki” i zbiornik wodny „Rońsko”.
W ogólnej ocenie teren miasta nie należy do obszarów perspektywicznych w zakresie
energetycznego wykorzystania istniejących zasobów wód powierzchniowych. Aktualnie brak
informacji na temat planowanych inwestycji związanych z energetyką wodną,
w szczególności o realizacji piętrzenia wody, które pochłania znaczną cześć kosztów budowy
małych elektrowni wodnych. Podjęcie decyzji o budowie małej lub mikroelektrowni wodnej
poparte musi być analizą techniczno ekonomiczną uzasadniającą realizację przedsięwzięcia.
2.2. Energia wiatru
Ruch powietrza atmosferycznego (wiatr) jest zjawiskiem powszechnym i wykorzystywanym
przez ludzi na ich użytek już od tysięcy lat. Szacuje się, że globalny potencjał energii wiatru
jest równy obecnemu zapotrzebowaniu na energię elektryczną. Obiektywne cechy
i specyficzne właściwości energetyki wiatrowej czynią ją wyjątkowym i wymagającym
źródłem energii dla inwestorów, operatorów sieci elektroenergetycznej oraz planistów
i społeczności lokalnych. Identyfikacja cech i warunków rozwoju energetyki wiatrowej:
bardzo wysoka zależność wydajności elektrowni wiatrowej od prędkości wiatru;
107
Projekt założeń do planu zaopatrzenia w ciepło, energię elektrycznąą i paliwa gazowe
2011
nierównomierny rozkład zasobów energii wiatru na obszarze kraju – warunki wiatrowe
są znacznie zróżnicowane
nicowane na obszarze całego kraju – zasoby energii wiatru pokazano na
powyższej mapie.
Według opracowanych i opublikowanych przez Instytut Meteorologii i Gospodarki Wodnej
map wietrzności
ci dla obszaru Polski wynika, żee tereny uprzywilejowane pod względem
wzgl
zasobów energii wiatru to przede wszystkim wybrzeże
wybrze e Morza Bałtyckiego (a szczególnie jego
środkowa,
rodkowa, najbardziej wysunięta
wysunię na północ część od Koszalina po Hel oraz wyspa Uznam),
Suwalszczyzna, środkowa
rodkowa Wielkopolska i Mazowsze, Beskid Śląski
ski i Żywiecki,
Ż
Pogórze
Dynowskie i Bieszczady.
zady. Dodatkowo istnieje szereg innych mniejszych obszarów, gdzie
lokalne warunki klimatyczne i terenowe szczególnie sprzyjają
sprzyjaj rozwojowi energetyki
wiatrowej, np. okolice Kielc;
Krajowe zasoby energii wiatru
skomplikowane metody oceny zasobów zarówno w mikroskali
mikroskali (dla pojedynczej
inwestycji), jak i w mezoskali (np. dla całego kraju);
brak możliwości
ci transportu nośnika
no
energii, rozproszone źródło - konwersja energii
wiatru w energię elektryczną lub inną formę energii użytecznej,
ytecznej, jest w sposób naturalny
związana
zana z miejscem występowania jej zasobów. Wiąże
Wi
się to z dodatkowym problemem
108
dostępu do sieci elektroenergetycznej o odpowiednich parametrach technicznych
i powiązania rozwoju sieci z rozkładem zasobów energii wiatru. Ponadto budowa
elektrowni wiatrowych jest ograniczona stanem zagospodarowania terenów, a ze względu
na ograniczenia środowiskowe możliwa na obszarach niezabudowanych, przeważnie na
gruntach rolnych;
trudno przewidywalne parametry ruchowe (moc chwilowa) elektrowni wiatrowych
w okresie krótkoterminowym (do 48 godz.).
Prędkość wiatru, a więc i energia, jaką można z niego czerpać, ulega zmianom dziennym,
miesięcznym i sezonowym. Zarówno w cyklu dobowym, jak i sezonowym (lato-zima)
obserwuje się korzystną zbieżność miedzy prędkością wiatru, a zapotrzebowaniem na energię.
W przypadku energii wiatru opłacalne jest budowanie siłowni wiatrowych w obszarach
o najkorzystniejszych warunkach wiatrowych, a produkcja energii elektrycznej w sprzężeniu
z istniejącą siecią elektroenergetyczną. Dotychczasowe badania dowiodły, że aby opłacalne
było wykorzystanie elektrowni wiatrowych (przy obecnych zasadach konkurencyjności
w odniesieniu do innych źródeł energii), przy obiektach dużej mocy (np. powyżej 30 kW),
niezbędne jest występowanie średnich rocznych prędkości wiatru powyżej 5,5 m/s na
wysokości wirnika elektrowni wiatrowych. Średnie roczne prędkości wiatru w Polsce wynoszą
3,8 m/s w zimie i 2,8 m/s latem. Prędkości powyżej 4 m/s występują na wysokości ponad 25 m
w większej części kraju, natomiast prędkości powyżej 5 m/s tylko na niewielkim jej obszarze
na wysokości powyżej 50 m (wg H. Lorenc). Małe siłownie wiatrowe pracujące na tzw. sieć
wydzieloną np. dla celów grzewczych w małych gospodarstwach rolnych, mogą być
stosowane dla prędkości wiatru powyżej 3m/s. Pomimo, że wydajność silnika wiatrowego
zależy przede wszystkim od prędkości wiatru, istotne znaczenie mają również warunki
lokalizacji obiektu w terenie, gdyż brak swobodnego przepływu wiatru wydatnie ogranicza
pracę wirnika, jeśli jest on instalowany na stosunkowo niskich wysokościach (np. wieżach
o wysokości do 12m).
Krajowy podział na strefy energetyczne wiatru, według klasyfikacji przyjętej przez Ośrodek
Meteorologii IMiGW w Warszawie, zalicza obszar województwa lubelskiego do dwóch stref
pod względem zasobów wiatru i potencjału technicznego dla budowy elektrowni wiatrowych,
tj. do strefy III „korzystnej” oraz w części południowo – wschodniej do strefy IV „mało
korzystnej”. Zasoby wiatru na terenie województwa cechują parametry:
- dominują wiatry z kierunku zachodniego;
- średnioroczne 10-minutowe prędkości wiatru na wysokości 10 m wahają się od 3,1 m/s
(stacja pomiarowa Lublin, Zamość) do 3,7 m/s (stacja pomiarowa Włodawa);
- średnioroczne 10-minutowe prędkości wiatru na wysokości 30 m wahają się od 3,6 m/s
(stacja pomiarowa Lublin, Zamość) do 4,3 m/s (stacja pomiarowa Włodawa);
Na terenie województwa zidentyfikowano niewielkie zasoby wiatru, jednak obszary
najkorzystniejsze dla rozwoju energetyki wiatrowej występują w części północno –
zachodniej. Wojewódzki Program Rozwoju Alternatywnych Źródeł Energii dla
Województwa Lubelskiego podaje, że duże zagęszczenie ostoi i tras przelotów ptaków nie
pozwalają wiązać większych nadziei z rozwojem energetyki wiatrowej na skalę przemysłową,
109
możliwy i pożądany jest natomiast rozwój tzw. małej energetyki autonomicznej
(w gospodarstwach domowych).
Możliwości wykorzystania energii wiatru na terenie miasta Krasnystaw:
Miasto Krasnystaw leży w zasięgu tzw. IV „mało korzystnej” strefy energetycznej wiatru,
według podziału prof. H. Lorenc, co przy wstępnej ocenie możliwości wykorzystania energii
wiatru nie daje podstaw dla budowy siłowni wiatrowych i ich efektywnej pracy. Średnie
prędkości wiatru mierzone na wysokości 30m nad poziomem gruntu (wg Tymiński 1997r.),
nie przekraczają 3m/s. W literaturze przedmiotu podaje się, że budowy małych elektrowni
wiatrowych należy zaniechać w przypadku terenów gdzie średnioroczna prędkość wiatru
wynosi poniżej 2,5m/s. Dodatkowo należy rozpoznać wszelkie lokalne czynniki, które
również mogą nie sprzyjać tego typu przedsięwzięciom (rzeźba terenu, pokrycie terenu,
zainwestowanie), ponieważ rozkład prędkości wiatru zależy od lokalnych warunków
topograficznych. Z uwagi na istniejące uwarunkowania, w szczególności wzajemne
odległości między terenami zabudowy oraz rozmieszczenie obszarów chronionych (obszar
Natura 2000 Obszar specjalnej ochrony siedlisk Izbicki Przełom Wieprza PLH060030
i Grabowiecko-Strzelecki Obszar Chronionego Krajobrazu) nie przewiduje się lokalizacji
elektrowni wiatrowych na terenie Krasnegostawu. Zgodnie z dokumentem planistycznym
Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego teren w granicach
administracyjnych miasta uznaje się za wyłączony spod zabudowy elektrowniami
wiatrowymi.
2.3. Ciepło geotermalne
Energia geotermalna to wewnętrzne, naturalne ciepło Ziemi nagromadzone w skałach oraz
w wodach wypełniających pory i szczeliny skalne, które można wykorzystać przede wszystkim
na potrzeby produkcji energii elektrycznej, energii cieplnej (poprzez ciepłownie geotermalne
i pompy ciepła) oraz w balneologii. Wody geotermalne zalegają pod powierzchnią prawie
80% terytorium Polski, jednak ich temperatura jest stosunkowo niska i na znacznych
obszarach nie przekracza 1000C. Przyjmuje się, że przy wysokich temperaturach (120-1500C)
opłacalne jest wykorzystanie zasobów wód geotermalnych do produkcji energii elektrycznej,
przy niższych temperaturach wchodzi w rachubę pozyskanie do celów ciepłowniczych,
klimatyzacyjnych, wytwarzania ciepłej wody użytkowej w systemach miejskich
i przemysłowych oraz do celów rekreacyjnych. Zasoby cieplne wód geotermalnych w Polsce
to według szacunków około 4 mld Mg t.p.u. (4 miliony ton paliwa umownego).
Oszacowanie potencjału energii geotermalnej możliwej do uzyskania wiąże się
z koniecznością oceny zasobów eksploatacyjnych, tj. przeprowadzenia próbnych odwiertów,
które wymagają wysokich nakładów finansowych. Wielkość zasobów eksploatacyjnych wód
geotermalnych sprowadza się do udokumentowania realnej i racjonalnej możliwości
eksploatacji wód z określoną wydajnością w ustalonym lub nieograniczonym przedziale na
danym terenie. Przy ocenie wielkości zasobów eksploatacyjnych i możliwości budowy
instalacji geotermalnych należy wziąć pod uwagę następujące uwarunkowania (według
110
W. Góreckiego, Wydział Geologii, Geofizyki i Ochrony Środowiska, Akademia GórniczoHutnicza, Kraków):
- energia uzyskana z wód geotermalnych może być wykorzystywana w miejscach
wydobywania wód. Zasoby eksploatacyjne będą więc ograniczone do rejonów miast
i miejscowości, rejonów przemysłowych, rolniczych i rekreacyjno-wypoczynkowych;
- ze względu na znaczną kapitałochłonność inwestycji geotermalnych, lokalny rynek
ciepłowniczy powinien być bardzo atrakcyjny, zdolny do przyciągnięcia inwestorów;
- budowa instalacji geotermalnych w naturalny sposób ograniczona jest do obszarów,
gdzie występują wody geotermalne o optymalnych własnościach.
Ekonomiczna zasadność (opłacalność) wykorzystania zasobów wód i energii geotermalnej
zależy od wielu czynników, do najważniejszych należy zaliczyć:
- warunki hydrogeotermalne, tj.: wydajność eksploatacyjna wód podziemnych oraz
temperatura wód geotermalnych (moc cieplna ujęcia), głębokość zalegania warstwy
wodonośnej (koszt wykonania otworów), skład chemiczny wody/mineralizacja (koszty
eksploatacji);
- obciążenie instalacji ciepła geotermalnego, tj.: roczny współczynnik obciążenia
instalacji – czas wykorzystania pełnej mocy cieplnej ujęcia, stopień schłodzenia wody
geotermalnej, odległość geotermalnych otworów wiertniczych od odbiorcy ciepła (nakłady na
rurociąg przesyłowy wody geotermalnej), koncentracja zapotrzebowania na ciepło na
obszarze jego odbioru (nakłady na sieć dystrybucji ciepła);
- otoczenie makroekonomiczne rozumiane jako:
konkurencyjność (relacje cenowe w stosunku do źródeł konwencjonalnych, ceny paliw);
proekologiczna polityka państwa (dostępność środków finansowych na zasadach
preferencyjnych).
Prowincje i okręgi geotermalne w Polsce:
Zasoby wód
Obszar
Nazwa regionu/okręgu
Formacje geologiczne
geotermalnych
[w km2]
[w km3]
Grudziądzko –
70 000
Kreda/Jura, Trias
3 100
Warszawski
Szczecińsko – Łódzki
67 000
Kreda/Jura, Trias
2 854
Sudecko – Świętokrzyski
39 000
Perm/Trias
155
Pomorski
12 000 Perm/Karbon/Dewon/Jura/Trias
21
Lubelski
12 000
Karbon/Dewon
30
Przybałtycki
15 000
Kambr/Perm/Mezozoik
38
Podlaski
7 000
Kambr/Perm/Mezozoik
17
Przedkarpacki
16 000
Trias/Jura/Kreda/Trzeciorzęd
362
Karpacki
13 000
Trias/Jura/Kreda/Trzeciorzęd
100
* Prowincje i okręgi geotermalne Polski oraz potencjalne zasoby wód i energii w nich zawarte wg prof. J.
Sokołowskiego i innych (1987-2008)
111
2011
* wg Europejskie Centrum Energii Odnawialnej (EC BREC) Ekoinfo- serwis informacyjny ochrony środowiska
W województwie lubelskim przeważają
przewa
obszary pozbawione znaczących
ących zasobów wód
geotermalnych możliwych
liwych do wykorzystania
wykorzystan
energetycznego (około 92% terenu
województwa), za wyjątkiem
tkiem tzw. Lubelskiego Okręgu
Okr gu Geotermalnego, który znajduje się
si
w części środkowej
rodkowej województwa i przebiega w kierunku północny zachód – południowy
wschód. Zasoby energii wód geotermalnych w województwie
województwie lubelskim szacuje się
si na 80 733
mln t.p.u. (około 2,37 PJ). Na obecnym etapie rozpoznania zasobów wód geotermalnych za
obszary perspektywiczne dla rozwoju energetyki geotermalnej uznaje się
si następujące
nast
gminy:
Ryki, Puławy, Końskowola,
skowola, Stężyca,
St
Żyrzyn, Michów, Garbów, Konopnica, Bełżyce,
Beł
Niedrzwica Duża,
a, Piaski, Rybczewice i Krasnystaw oraz miasta: Ryki, Dęblin,
D
Puławy,
Lublin i Krasnystaw. Znacznie szerszy zasięg
zasi wdrożeń może uzyskaćć tzw. płytka geometria
(pompy ciepła).
Możliwości
ci wykorzystania ciepła
ciepł geotermalnego na terenie miasta
iasta Krasnystaw:
Krasnystaw
W Wojewódzkim Programie Rozwoju Alternatywnych Źródeł
ródeł Energii dla Województwa
Lubelskiego miasto Krasnystaw zostało uznane za obszar perspektywiczny dla rozwoju
elektroenergetyki z wykorzystaniem wód geotermalnych.
geotermaln . Takie stanowisko wynika
z położenia w obrębie
bie jednostki geostrukturalnej zwanej Rowem Lubelskim, dla której
rozpoznane zbiorniki kredy i jury zawierają
zawieraj wody o temperaturze od 300C do 580C, przy
braku należytego
ytego rozpoznania dla zbiorników karbońskich
karbo
i dewońskich.
skich. Zgodnie z prawem
0
geologicznym i górniczym wody o temperaturze powyżej
powy 20 C na wypływie na powierzchni
terenu uznaje się za termalne i za kopaliny podstawowe. Obecność
ść wód podziemnych
mających
cych cechy wód termalnych upoważniają
upowa
do podjęcia oceny ich przydatności
przydatno
do
zagospodarowania pod względem energetycznym.
112
Aktualnie oraz w najbliższej perspektywie na terenie miasta nie należy przewidywać
zastosowania układów do wykorzystania ciepła geotermalnego. Stanowisko takie wynika
z faktu, iż brak jest szczegółowego rozeznania co do istnienia takich złóż na przedmiotowym
terenie, ich temperatury i głębokości zalegania. Ewentualne inwestycje wymagają
oszacowania potencjału energii wód geotermalnych za pomocą próbnych odwiertów, które są
kosztowne, a tym samym niemożliwe do sfinansowania wyłącznie przez gminę.
Budowa ciepłowni geotermalnej ma ekonomiczny sens w rejonach charakteryzujących się
stosunkowo dużą gęstością zabudowy, gdzie odbiór ciepła jest stałej mocy i w dużej ilości np.
osiedla zabudowy mieszkaniowej wielorodzinnej. Miasto Krasnystaw obecnie nie planuje
realizacji zadań związanych z rozpoznaniem występowania złóż termalnych na swoim terenie,
brak również informacji o potencjalnych Inwestorach prywatnych. Szansą na podjęcie działań
w kierunku oszacowania zasobów wód i energii cieplnej w nich zawartych jest pojawienie się
możliwości uzyskania dofinansowania takich inwestycji ze źródeł zewnętrznych, w tym
w szczególności funduszy Unii Europejskiej.
W skali województwa miasto Krasnystaw nie zostało uznane za obszar perspektywiczny
lokalizacji odwiertów badawczych, również podczas poszukiwań gazu i ropy naftowej.
Inną formą pozyskania energii geotermalnej jest instalowanie tzw. pomp ciepła (płytka
geometria). Zasadą pracy takiej instalacji jest wykorzystanie energii wód podskórnych i ciepła
ziemi o stosunkowo niskiej temperaturze jako wspomaganie źródeł konwencjonalnych
(ogrzewanie termodynamiczne). Sugeruje się wybór pomp ciepła pracujących latem na
zaspokojenie potrzeb związanych z przygotowaniem ciepłej wody użytkowej, zaś zimą
o mocy zdolnej zaspokoić potrzeby cieplne przy średnich temperaturach w sezonie
grzewczym. Urządzenia tego typu są produkowane i mogą być stosowane zarówno w domach
jednorodzinnych w terenach o rozproszonej zabudowie, w budynkach użyteczności publicznej
– jednak koszt instalacji urządzeń i koszt wytworzenia energii przewyższa źródła
konwencjonalne.
2.4. Energia słoneczna
Energia promieniowania słonecznego, rozumiana jako równomierny strumień energii
emitowany przez Słońce, to z punktu widzenia ekologii najbardziej atrakcyjne źródło energii
odnawialnej (brak efektów ubocznych, szkodliwych emisji oraz zubożenia naturalnych
zasobów w trakcie wykorzystywania). Praktyczne możliwości pozyskiwania energii słonecznej
uzależnione są od warunków klimatycznych, które na terenie Polski nacechowane są dużą
różnorodnością i specyfiką, co wynika głównie ze ścierania się wpływu dwóch odmiennych
frontów atmosferycznych: atlantyckiego i kontynentalnego. Roczna gęstość promieniowania
słonecznego na płaszczyznę poziomą waha się w granicach 950 - 1250 kWh/m2, przeciętna
liczba godzin słonecznych (tzw. usłonecznienie) w ciągu roku to około 1600.
Warunki meteorologiczne charakteryzują się nierównomiernym rozkładem promieniowania
słonecznego w cyklu rocznym, w którym dominuje sześć miesięcy sezonu wiosenno-letniego
– blisko 80% całkowitej sumy nasłonecznienia przypada na miesiące na przestrzeni kwiecień
– wrzesień.
113
2011
Rozkład sum promieniowania na jednostkę
jednostk powierzchni płaskiej przedstawia rysunek:
* Średnioroczne
rednioroczne sumy promieniowania słonecznego całkowitego padającego
padaj cego na jednostkę powierzchni poziomej
w kWh/m2
Strumień promieniowania słonecznego docierający
docieraj cy do powierzchni Ziemi dzieli się
si na trzy
składowe, tj. promieniowanie bezpośrednie
bezpo
- pochodzi od widocznej tarczy słonecznej,
promieniowanie rozproszone - powstaje w wyniku wielokrotnego załamania na składnikach
atmosfery; promieniowanie odbite - powstaje w skutek odbić od elementów krajobrazu
i otoczenia. Warto zauważyć
żyć, że w ciągu dwóch tygodni Słońce
ce wypromieniowuje na
powierzchnię ziemską tyle energii, ile ludzkość
ludzko jest w stanie wykorzystać
wykorzysta w ciągu całego
roku. W Polsce generalnie istnieją
istniej dobre warunki do wykorzystania energii promieniowania
słonecznego przy dostosowaniu typu systemów i właściwości
wła
urządzeńń wykorzystujących
wykorzystuj
tę
energię do charakteru, struktury i rozkładu w czasie promieniowania słonecznego.
Podstawowe metody i systemy konwersji promieniowania słonecznego w energię
energi słoneczną,
dzielimy na:
sja fototermiczna (cieplna) polegająca
polegaj
na
- kolektory i inne systemy solarne – konwersja
przemianie energii promieniowania słonecznego w energię
energi cieplną;
114
- układy fotowoltaniczne, hybrydowe i podobne z modułami ogniw fotowoltaicznych –
konwersja fotoelektryczna (fotowoltaiczna) polegająca na przemianie energii
promieniowania słonecznego w energię elektryczną. W polskich warunkach klimatycznych
stosowanie urządzeń wykorzystujących energię słoneczną do produkcji energii elektrycznej
uznaje się za nieopłacalne. Najbardziej rozpowszechnioną technologią aktywnego
pozyskiwania energii słonecznej są instalacje (głównie kolektory płaskie i rurowe próżniowe)
do podgrzewania wody użytkowej (c.w.u.). Dla zapewnienia przygotowania c.w.u. dla jednej
osoby potrzeba średnio od 1 do 1,5 m2 kolektora słonecznego. W polskich warunkach
klimatycznych 1m2 kolektora słonecznego pozwala uzyskać od 300 kWh do 500 kWh energii
rocznie. Z punktu widzenia wykorzystania energii promieniowania słonecznego w kolektorach
płaskich najistotniejszymi parametrami są roczne wartości nasłonecznienia (insolacji) wyrażające ilość energii słonecznej padającej na jednostkę powierzchni płaszczyzny
w określonym czasie. Przy wartości nasłonecznienia w okresie wiosenno-letnim na poziomie
950 do 1050 kWh/m2, zapotrzebowanie na c.w.u. może być pokryte przez energię słoneczną
maksymalnie w ok. 85%, a w skali roku na poziomie 60%. Przeciętnie przez okres 220 dni
w roku woda może być podgrzana do temperatury około 500C. Opłacalność stosowania
kolektorów słonecznych w produkcji ciepłej wody użytkowej, uzależniona jest od poziomu
zapotrzebowania oraz wielkości cen energii pozyskiwanej ze źródeł konwencjonalnych. Za
szczególnie rentowne uznaje się wykorzystanie kolektorów słonecznych do produkcji ciepłej
wody dla hoteli, pensjonatów, ośrodków wypoczynkowych, pól namiotowych, basenów
i obiektów sportowych wykorzystywanych w lecie oraz dla zakładów przemysłowych
zużywających duże ilości ciepłej wody.
Ze względu na potencjalną energię użyteczną, prawie całe województwo lubelskie znajduje
się w rejonie, gdzie roczne sumy promieniowania słonecznego kształtują się na poziomie 9501020 kWh/m2. Korzystne warunki solarne określa duży udział promieniowania
bezpośredniego w promieniowaniu całkowitym wynoszący 52-54% w okresie letnim,
a w okresie zimowym 40-44%, oraz najniższe w kraju średnie roczne zachmurzenie nieba.
Według rejonizacji Polski pod względem możliwości wykorzystania energii słonecznej
(J. Tymiński) województwo lubelskie należy w znacznej części do rejonu wschodniego (R II),
obszar ten jest uznawany za uprzywilejowany pod względem warunków wykorzystania
energii słonecznej.
Wartość progowa
natężenia [W/m2]
0
100
200
Rejon wschodni RII
Średni roczny potencjał energii użytecznej (kWh/m2) dla wartości progowych sumy natężenia
promieniowania słonecznego (W/ m2):
Rok
I-XII
[kWh/m2]
1081
1020
882
Półrocze letnie
IV-IX
[kWh/m2]
821
791
728
115
Sezon letni
VI-VIII
[kWh/m2]
461
447
414
Półrocze
zimowe
[kWh/m2]
260
228
144
300
-
650
374
-
* J. Tymiński, Wykorzystanie odnawialnych źródeł energii w Polsce do 2030 r. Aspekt energetyczny
i ekologiczny, IBMiER, Warszawa 1997
Dane przedstawione w powyższej tabeli odnoszą się do skali regionalnej, dlatego rzeczywiste
wartości nasłonecznienia, zależne również od uwarunkowań lokalnych, będą odbiegać od
podanych wyżej wartości średnich.
Najbardziej korzystnym pod względem wykorzystania energii słonecznej jest obszar
wschodni województwa, gdzie potencjał energii użytecznej za pomocą promieniowania
słonecznego określa rejon RII.
Obecnie w skali województwa energię słoneczną wykorzystuje się w niewielkich ilościach,
głównie do wspomagania ogrzewania pomieszczeń, podgrzewania wody użytkowej oraz do
oświetlania znaków drogowych z modułów fotowoltaicznych.
Możliwości wykorzystania energii słonecznej na terenie miasta Krasnystaw:
Miasto Krasnystaw leży w rejonie wschodnim R II, tj. w obszarze o najkorzystniejszych
w skali województwa warunkach do rozwoju energetyki słonecznej, gdzie potencjał energii
użytecznej wynosi powyżej 950 kWh/m2. Z ogólnie dostępnych informacji można przyjąć, że
ilości energii możliwej do pozyskania są zbyt małe dla budowy wysokotemperaturowych
systemów fotowoltaicznych, ale wystarczające dla konwersji fototermicznej za pomocą
kolektorów i systemów solarnych. Oznacza to, że na przedmiotowym terenie możliwe jest
pozyskanie słonecznej energii cieplnej o charakterze zdecentralizowanym, realizowane
głównie dla potrzeb przygotowywania c.w.u. w instalacjach pracujących cały rok, zarówno
w domach mieszkalnych, jak i w budynkach użyteczności publicznej oraz w rolnictwie –
w hodowli roślin (szklarnie), w procesach suszarniczych (suszenie ziarna zbóż, warzyw,
dosuszanie zielonek, itp.). W rachunku ekonomicznym opłacalność stosowania kolektorów
słonecznych do podgrzewania wody użytkowej dla potrzeb gospodarstw domowych jest
ciągle zbyt mała.
Rozwój systemów wykorzystujących energię słoneczną hamowany jest przez wysokie koszty
inwestycyjne związane z tego typu instalacjami.
Za celowe uznać należy pozyskiwanie energii słonecznej w sezonie letnim do podgrzewania
ciepłej wody użytkowej (krótszy okres zwrotu kosztów i większa opłacalność inwestycji
będzie w obiektach o dużym zapotrzebowaniu na ciepłą wodę), a w okresie zimowym jako
wspomaganie systemów konwencjonalnych. W analizie efektów instalacji systemów
solarnych należy również uwzględnić ekologiczny aspekt pozyskiwania energii słonecznej
(zastępowanie kolektorami słonecznymi paliw kopalnych, redukuje emisję szkodliwych
gazów i pyłów) oraz brak kosztów eksploatacji.
Zakłada się, że wykorzystanie energii słonecznej do podgrzewania wody użytkowej na terenie
miasta będzie miało charakter rozwojowy, co wynika z sytuacji ogólnokrajowej, gdzie
pozyskiwanie energii słonecznej do celów energetycznych jest coraz bardziej
rozpowszechniane.
116
2.5. Lokalne nadwyżki energii z procesów produkcyjnych oraz zasoby paliw
Na terenie miasta nie są zlokalizowane zasoby paliw kopalnych oraz nie są znane nadwyżki
energii możliwe do wykorzystania w sposób ekonomicznie uzasadniony.
Z uzyskanych informacji o kotłowniach zlokalizowanych na terenie miasta wynika, że nie
istnieją znaczące nadwyżki mocy cieplnej możliwe do zagospodarowania. Podczas budowy
nowych lub modernizacji istniejących źródeł moc cieplna jest dobierana do potencjalnego
zapotrzebowania, co wyklucza wykorzystanie tych źródeł w celu zaspokajania potrzeb
cieplnych innych odbiorców.
2.6. Biogaz
Biogaz (zwany też gazem gnilnym lub błotnym) to mieszanka głównie metanu i dwutlenku
węgla powstająca w procesach fermentacji beztlenowej substancji organicznych. Biogaz
nadający się do celów energetycznych może być pozyskany poprzez:
biochemiczny rozkład (fermentację) odchodów zwierzęcych (obornik) w biogazowniach
rolniczych;
Największą produkcję biogazu z odchodów zwierzęcych można uzyskać poprzez fermentację
gnojowicy (lub obornika) trzody chlewnej i drobiu, przy czym należy podkreślić, że dla
funkcjonowania instalacji biogazu najbardziej korzystne warunki występują
w gospodarstwach posiadających powyżej 20 sztuk bydła lub 80-100 sztuk trzody chlewnej
i stosujących bezściółkowy chów. Powstanie przefermentowanej gnojowicy jest korzystne
z rolniczego punktu widzenia – produkt ten posiada lepsze właściwości nawozowe i sorpcyjne,
aniżeli substancja wyjściowa oraz jest łatwiej przyswajalny przez rośliny, jak również
z ekologicznego punktu widzenia – ma mniej odrażający zapach, charakteryzuje się mniejszą
objętością, a jej stosowanie wpływa korzystnie na stan sanitarny pól i przyległych terenów
mieszkalnych.
Do istotnych ograniczeń rozwoju biogazowni rolniczych należy zaliczyć potrzebę dużej
koncentracji chowu zwierząt, przy jednocześnie niskim udziale gruntów ornych i użytków
zielonych (dla zagospodarowania odpadów hodowlanych), duże nakłady inwestycyjne oraz
konieczność przestrzegania reżimów technologicznych, takich jak: utrzymanie stałej
temperatury masy fermentacyjnej (na poziomie 25-350C) oraz potrzeba filtracji gazu z uwagi
na duże ilości siarkowodoru i innych związków agresywnych. Zagospodarowanie biogazu
z fermentacji gnojownicy opłacalne jest w dużej skali, kiedy wartość wyprodukowanej energii
jest większa od wartości energii zużytej na utrzymanie temperatury biomasy, oraz kiedy zwrot
nakładów inwestycyjnych nastąpi w okresie kilkuletnim.
fermentację organicznych odpadów przemysłowych i konsumpcyjnych na
składowiskach;
Produktem ubocznym biodegradacji substancji organicznych na składowiskach jest biogaz,
który zawiera w 60% metan i w 40% dwutlenek węgla, a także śladowe ilości lotnych
117
związków chemicznych. Głównym celem ujmowania biogazu jest ograniczanie jego migracji
poza obszar składowiska oraz ochrona przed niekontrolowanym samozapłonem.
Wykorzystanie gazu z wysypiska dla potrzeb energetycznych uwarunkowane jest przede
wszystkim wielkością składowiska, czasem eksploatacji obiektu oraz kosztami instalacji
energetycznych.
fermentację osadu czynnego w komorach fermentacyjnych w oczyszczalniach ścieków.
Jednym z procesów unieszkodliwiania osadu ściekowego jest biochemiczny rozkład
w komorach fermentacyjnych, którego produktem w warunkach beztlenowych jest biogaz
składający się w około 70% z metanu. Uzyskany w ten sposób biogaz wymaga oczyszczenia
i jest zużywany w pierwszym rzędzie do zasilania oczyszczalni, które mają stosunkowo
wysokie zapotrzebowanie własne zarówno na energie cieplną i elektryczną (ogrzewanie
budynków technicznych, podgrzewanie reaktorów biologicznych, komór fermentacyjnych,
itp.), czasem biogaz jest spalany w formie pochodni. Standardowo z 1m3 osadu można
uzyskać 10-20 m3 biogazu. Pozyskanie biogazu do celów energetycznych jest uzasadnione
tylko na większych oczyszczalniach przyjmujących ścieki w ilości ponad 8 000-10 000
m3/dobę.
Możliwości energetycznego wykorzystania biogazu na terenie miasta Krasnystaw:
W strukturze gospodarstw rolnych na terenie miasta dominują gospodarstwa małe obszarowo,
tj. do 5 ha użytków rolnych, charakteryzujące się niewielką koncentracją oraz brakiem
wyraźnej specjalizacji w produkcji typowo zwierzęcej – około 85% gospodarstw rolnych to
gospodarstwa bez zwierząt gospodarskich. Możliwości pozyskania wystarczającej ilości
odpadów rolniczych w postaci nawozów naturalnych (gnojowica i obornik) są tu ograniczone,
na terenie miasta brak jest gospodarstw hodowlanych. Przyjmuje się, że w gospodarstwach
średnich mieszanych (do 50 SD - sztuk dużych zwierząt) budowa urządzeń do pozyskiwania
biogazu z obornika czy gnojowicy jest nieopłacalna. Techniczne i ekonomiczne uzasadnienie
dla tego typu inwestycji jest w gospodarstwach wielkotowarowych (powyżej 100 SD),
w których zamiast obornika uzyskuje się gnojowicę.
Powszechną metodą unieszkodliwiania odpadów zmieszanych odbieranych od mieszkańców
jest składowanie. Na przedmiotowym terenie nie ma czynnego składowiska odpadów
komunalnych. Miasto Krasnystaw korzysta wspólnie z Gminą Krasnystaw oraz Gminą
Rejowiec ze składowiska odpadów komunalnych zlokalizowanego w miejscowości
Wincentów na gruntach stanowiących własność gminy wiejskiej Krasnystaw. Eksploatacją
i utrzymaniem oddanego do eksploatacji w 2001 roku składowiska zajmuje się spółka
Międzygminne Składowisko Odpadów Komunalnych "KRAS-EKO" Sp. z o.o. z siedzibą
w Wincentowie. Przewidywany czas eksploatacji obiektu szacuje się na ok. 30 lat. Łączna
powierzchnia terenu wynosi 5,82 ha, część eksploatacyjna zajmuje 3,26 ha.
Część odpadów powstających w sektorze komunalno – bytowym znajduje ponowne
zagospodarowanie w obrębie gospodarstw domowych – jako pasza dla zwierząt
118
gospodarskich lub jako kompost. Obecnie na terenie miasta Krasnystaw nie ma możliwości
pozyskania gazu „wysypiskowego”.
Na terenie miasta Krasnystaw funkcjonuje jedna oczyszczalnia ścieków komunalnych, której
modernizację przeprowadzono w latach 2005-2006 wprowadzając technologię
niskoobciążonego osadu czynnego z tlenową wydzieloną stabilizacją osadu. Oczyszczalnia
pracuje z równoczesnym usuwaniem związków biogennych metodą biologiczną oraz
stosowaniem chemicznego strącania fosforu. Osad ściekowy odwodniany jest na prasie
BELLMER i wykorzystywany do zagospodarowania rolniczego. Aktualne rzeczywiste ilości
ścieków dopływających do oczyszczalni zawierają się w ilości ok. 3000 m3/d. Przepustowość
oczyszczalni po modernizacji wynosi Qdśr = 3100 m3 /d, Qdmax = 5000 m3/d. Istniejąca
wydajność oczyszczalni nie stanowi podstaw dla efektywnej pracy instalacji
wykorzystujących biogaz – w rachunkach ekonomicznych pozyskanie biogazu do celów
energetycznych jest uzasadnione tylko w większych oczyszczalniach przyjmujących średnio
od 8000 do 10000m3 ścieków na dobę. Wówczas energia pozyskana z biogazu w wyniku
procesu fermentacji osadu ściekowego może być wykorzystana lokalnie, w szczególności do
wspomagania procesu technologicznego w oczyszczalni.
2.7. Biomasa
Biomasa to masa materii organicznej, wszystkie substancje pochodzenia roślinnego
i zwierzęcego ulegające biodegradacji. Rodzaje biomasy wykorzystywanej energetycznie:
- drewno i odpady drzewne (drewno kawałkowe, trociny, wióry, zrębki drzewne, kora,
paliwo uszlachetnione – brykiet drzewny, pelety);
Cechy energetyczne:
Wyszczególnienie:
Drewno kawałkowe
Zrębki drzewne
Kora
Brykiet
Pelety (granulat)
Wartość opałowa
Wilgotność (w %)
11-12 MJ/kg
6-16 MJ/kg
20-30
20-60
Zawartość popiołu
(% suchej masy)
0,6-1,5
0,6-1,5
18,5-20 MJ/kg
19-21 GJ/t
55-65
6-8
1,3
0,5-1
16,5-17,5 MJ/kg
7-12
0,4-1
* źródło danych: www.biomasa.org
- rośliny pochodzące z upraw energetycznych – charakteryzujące się dużym przyrostem
rocznym, wysoką wartością opałową, znaczną odpornością na choroby i szkodniki oraz
stosunkowo niewielkie wymagania glebowe.
Wyróżnia się cztery podstawowe grupy roślin energetycznych, tj. rośliny uprawne roczne
(zboża, konopie, kukurydza, rzepak, słonecznik, sorgo sudańskie, trzcina); rośliny drzewiaste
szybkiej rotacji (topola, osika, wierzba, eukaliptus); szybkorosnące, rokrocznie plonujące
trawy wieloletnie (miskanty, trzcina, mozga trzcinowata, trzcina laskowa); wolnorosnące
gatunki drzewiaste. Na podstawie wieloletnich badań udowodniono, że do uprawy roślin
energetycznych przeznaczonych do spalania lub współspalania najbardziej przydatne są:
119
wierzba wiciowa, topola, robinia akacjowa i miskant. Ze spalania tych roślin pozostają małe
ilości popiołu, dodatkowo emitują niewielkie ilości chloru, siarki, potasu i innych
pierwiastków szkodliwych dla instalacji kotłowych i środowiska.
- produkty i odpady rolnicze – (słoma, siano, buraki cukrowe, trzcina cukrowa, ziemniaki,
rzepak, ziarno energetyczne, pozostałości przerobu owoców, zwierzęce odchody).
Najbardziej popularne jest wykorzystanie do celów energetycznych nadwyżek słomy, którą
charakteryzują następujące wartości opałowe:
Wyszczególnienie:
Słoma żółta
Słoma szara
Wartość opałowa
(MJ/kg)
14,3
15,2
Wilgotność (w %)
10-20
10-20
Zawartość popiołu
(% suchej masy)
4
3
* źródło danych: www.biomasa.org
Technologie energetyczne wykorzystujące biomasę, obejmujących m.in.: spalanie biomasy
roślinnej; spalanie śmieci komunalnych; wytwarzanie oleju opałowego z roślin oleistych (np.
rzepak) specjalnie uprawianych dla celów energetycznych.
Biomasa wykorzystywana energetycznie pochodzi w Polsce z dwóch gałęzi gospodarki, tj.
z rolnictwa i leśnictwa i jest jednym z najbardziej obiecujących źródeł energii odnawialnej, co
wynika przede wszystkim z jej głównego atutu, jakim jest stosunkowo proste pozyskanie.
Szacuje się, że nasz kraj, z uwagi na odpowiednio duży areał ziem uprawnych, ma
możliwości rozwoju rolnictwa energetycznego, tj. wprowadzenie upraw nośnika zielonej
energii. Biomasa ma największe możliwości zwiększenia udziału OZE w finalnym zużyciu
energii. Obecnie słoma i odpady drzewne to najbardziej popularne źródła biomasy jako źródła
energii odnawialnej.
Możliwości pozyskania energii z biomasy na terenie miasta Krasnystaw:
Największy potencjał energii odnawialnej w województwie, zgodnie z zapisami
Wojewódzkiego Programu Rozwoju Alternatywnych Źródeł Energii dla Województwa
Lubelskiego, zawarty jest w biomasie. Składają się na niego nadwyżki biomasy pozyskiwanej
w rolnictwie, w leśnictwie, w sadownictwie oraz odpady drzewne z przemysłu drzewnego.
Pozycja rolniczego użytkowania gruntów miasta Krasnystaw jest wysoka. Użytki rolne,
z pominięciem terenów zabudowanych, stanowią aż 70% powierzchni miasta. Ze względu na
występujące warunki przyrodniczo-glebowe w uprawach polowych dominują zboża oraz
rzepak. Znikome natomiast są uprawy roślin okopowych, uprawy specjalistyczne
i charakterystyczne dla całego regionu, tj. tytoń, chmiel czy burak cukrowy oraz uprawy
warzywnicze i sadownicze. W ostatnich latach, pomimo wysokiej jakości rolniczej
przestrzeni produkcyjnej, obserwuje się stały spadek udziału powierzchni upraw, wielkości
osiąganych plonów oraz spadek ilości czynnych gospodarstw rolnych. Czynniki
ekonomiczne, co jest charakterystyczne dla całego województwa, przyczyniają się do
120
obniżenia poziomu nawożenia mineralnego oraz słabej odnowy gatunkowej roślin
uprawnych, a także spadku zużycia środków ochrony roślin.
Wskaźnik lesistości jest tu niski i wynosi nieco ponad 9%. Z uwagi na formę własności blisko
85% ogólnej wielkości gruntów leśnych należy do Skarbu Państwa i jest w zarządzie
Nadleśnictwa Krasnystaw. Obszar ten stanowi zwarty kompleks leśny położony w obrębie
Borek, w północno-wschodniej części miasta. Zgodnie z Planem Urządzania Lasu
sporządzonym na okres od 01.01.2010 r. do 31.12.2019 r. gospodarka leśna prowadzona
przez Nadleśnictwo ma opierać się na zasadach zachowania, ochrony i powiększenia zasobów
leśnych w powiązaniu z innymi elementami ochrony środowiska i gospodarki narodowej.
Pozostałe grunty leśne obejmują niewielkie powierzchnie rozproszone na terenie całego
miasta. W 2009 roku z lasów prywatnych pozyskano 16 m3 drewna (grubizny).
Potencjał energetyczny drewna pozyskanego z lasów na opisywanym terenie ma obecnie
niewielkie znaczenie w bilansie energetycznym – drewno odpadowe oraz grubizna
wykorzystywane są najczęściej na podpałkę w instalacjach domowych bazujących na
paliwach węglowych. Możliwości pozyskania drewna na cele energetyczne z lasów
państwowych w najbliższych latach będą wynikały z wykonania cięć pielęgnacyjnych
w drzewostanach przedrębnych oraz wykonania cięć rębnych wraz z odnowieniem
powierzchni (wprowadzanie młodego pokolenia), w drzewostanach rębnych. Potencjał energii
odnawialnej pozyskanej z gospodarki leśnej, ze względów ekologicznych oraz racjonalizacji
gospodarowania zasobami leśnymi na terenie miasta ocenia się na niewielkim poziomie.
Wartości opałowe dla przykładowych rodzajów biomasy oraz paliw konwencjonalnych
zamieszczono w tabeli:
Wyszczególnienie
Słoma żółta
Słoma szara
Trociny
Drewno odpadowe
Wartość opałowa MJ/kg
14,3
15,2
14,5
13,0
Węgiel kamienny
Gaz ziemny
25,0
48,0
Możliwości pozyskania słomy ogranicza m.in. rolniczy charakter gospodarki, a tym samym
rolnicze wykorzystanie oraz konieczność wcześniejszego belowania lub brykietowania, co
w wypadku odpadów rolniczych (słoma, siano) stanowi pewną niedogodność ze względu na
małą koncentrację energii w jednostce objętości. Mimo to potencjał wykorzystania słomy do
produkcji energii cieplnej istnieje i może znaleźć racjonalne zastosowanie np. w małych
i średnich kotłowniach, z których zasilane mogą być obiekty mieszkalne. Poniżej, w celach
orientacyjnych, przedstawiono szacunkowe wielkości określające koszty wykorzystania
biomasy na potrzeby cieplne:
121
- średnia cena słomy w Polsce z przeznaczeniem do celów energetycznych kształtuje się
na poziomie 100 PLN/Mg;
- dom mieszkalny o kubaturze na poziomie 500 m3 potrzebuje dostawy około 100 GJ
energii cieplnej na cele ogrzewania i około 50 GJ na cele ciepłej wody użytkowej
rocznie;
- wymagana powierzchnia zasiewów przy sprawności spalania 0,8 wynosi około 0,45 ha
na każde 100 m3 kubatury domu;
- roczny koszt słomy wyniesie około 9 × 100 = 900 PLN;
- koszt kotła do spalania słomy o mocy 100 kW wraz z palnikiem i automatyką wynosi
około 35 tys. PLN;
- koszt małego kotła o mocy 28 kW z nadmuchem wynosi około 4,0 tys. PLN.
Przyrost biomasy roślin zależy od intensywności nasłonecznienia, biologicznie zdrowej gleby
i wody. W Polsce z 1 ha użytków rolnych zbiera się rocznie około 10 ton biomasy, co stanowi
równowartość około 5 ton węgla kamiennego (w szacunkach energetycznych przyjmuje się,
że dwie tony biomasy równoważne są jednej tonie węgla kamiennego). Szczególnie cenna
energetycznie jest słoma rzepakowa, bobikowa i słonecznikowa zupełnie nieprzydatna
w rolnictwie. Z punktu widzenia emisji zanieczyszczeń, najważniejszą cechą biomasy jest
zerowa emisja CO2, ponieważ ilość tej substancji jest całkowicie akumulowana w procesie
fotosyntezy. Obok konieczności ochrony klimatu za wykorzystaniem biomasy przemawia
nadprodukcja żywności i bezrobocie.
Na terenie miasta obecnie nie wykorzystuje się biomasy do celów energetycznych, za
wyjątkiem prywatnych instalacji w zabudowie mieszkaniowej, gdzie biomasa (głównie
drewno) jest spalana wraz z paliwem konwencjonalnym. Celowym byłoby opracowanie
szacunkowego bilansu biomasy możliwej do pozyskania i wykorzystania energetycznego oraz
rozważenie budowy instalacji wykorzystującej wytworzone w ten sposób ciepło do
ogrzewania. Należy jednak wziąć pod uwagę, że biomasa: charakteryzuje się niską gęstością
energii na jednostkę (transportowanej) objętości i z natury rzeczy powinna być
wykorzystywana możliwie blisko miejsca jej pozyskiwania; jest zasobem ograniczonym;
produkcja biomasy dla celów energetycznych jest konkurencją dla produkcji dla celów
żywnościowych – powoduje zmniejszenie jej zasobów bezpośrednio poprzez przeznaczanie
plonów lub pośrednio – przez zmniejszenie powierzchni upraw.
Miasto Krasnystaw charakteryzuje się występowaniem gleb bardzo dobrych i dobrych,
zgodnie z zapisami Wojewódzkiego Programu Rozwoju Alternatywnych Źródeł Energii dla
Województwa Lubelskiego zaliczone zostało do obszarów o korzystnych warunkach dla
rozwoju upraw roślin energetycznych o dużych wymaganiach glebowych (np. rzepak).
W studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego wskazano obszary
pod ewentualne lokalizacje przedsięwzięć związanych z wykorzystywaniem biomasy do
celów energetycznych. Są to tereny oznaczone symbolem U/P lub P (tereny usług i przemysłu
oraz tereny obiektów produkcyjnych) oraz tereny położone w północnej części miasta
w rejonie węzła na drodze S17.
122
2.8. Wytwarzanie energii w skojarzeniu
Skojarzona gospodarka energetyczna to metoda równoczesnego pozyskiwania ciepła i energii
elektrycznej w procesie przekształcania energii pierwotnej paliw. Obecnie wzrasta
zainteresowanie małymi układami skojarzonymi, których odbiorcami, przy zachowaniu
wskaźnika efektywności ekonomicznej inwestycji, mogą stać się: zakłady pracy, szpitale,
szkoły, osiedla mieszkaniowe.
W większych kotłowniach zlokalizowanych na terenie miasta (kotłownie przemysłowe
Cersanit IV Sp. z o.o., OSM Krasnystaw oraz ciepłownia Krasnostawskiej Spółdzielni
Mieszkaniowej) istnieją możliwości do wprowadzenia technologii skojarzonego wytwarzania
ciepła i energii elektrycznej. Obecnie każda z tych kotłowni produkuje ciepło w sposób
konwencjonalny, tj. w wyniku spalania miału węglowego produkowana jest para i woda
gorąca. Każdy z tych zakładów pobiera znaczne ilości energii elektrycznej, co stanowi
przesłankę do produkcji energii cieplnej i elektrycznej w skojarzeniu.
2.9. Podsumowanie:
Celem polityki energetycznej państwa jest systematyczne zwiększanie udziału energii za
źródeł odnawialnych w bilansie paliwowo-energetycznym kraju. Za zmianami przemawia
wiele czynników, a wśród nich: nadmierne zanieczyszczenia w postaci tlenków siarki, CO,
CO2, NO2, pyłów, powstające podczas spalania węgla, ropy i jej pochodnych oraz malejące
zasoby paliw kopalnych. Powszechnie uznaje się, że Polska nie posiada dużego potencjału
energii odnawialnej, jednak poszczególne źródła tej energii mogą przyczynić się do wzrostu
bezpieczeństwa energetycznego na szczeblu lokalnym i regionalnym, w tym na terenach
o słabo rozwiniętej infrastrukturze energetycznej, na terenach rolniczych o niskiej jakości
gleb, które mogą być wykorzystane do upraw roślin przeznaczonych do produkcji biopaliw,
w rejonach o dużym bezrobociu, jako nowe możliwości w powstawaniu miejsc pracy.
Samorządy gminne, zgodnie z obowiązująca ustawą Prawo energetyczne, mają obowiązek,
a zarazem prawo kształtowania lokalnej polityki energetycznej. Jako podstawę do działań na
lokalnych rynkach można przyjąć rozwój małych projektów energetycznych opartych na
źródłach odnawialnych, w tym lokalnych zasobach paliw i energii. Inicjatorem takich działań
i twórcą odpowiednich bodźców zachęcających do owych przedsięwzięć powinno być miasto.
Potrzeby energetyczne mieszkańców miasta Krasnystaw zaspokajane są poprzez instalacje
bazujące na konwencjonalnych, a tym samym nieodnawialnych nośnikach energii. Wstępne
analizy dokonane w oparciu o istniejące warunki klimatyczne oraz uwarunkowania
środowiskowe i zagospodarowanie terenu wskazują, że możliwe jest pozyskanie na tym
terenie energii użytecznej w oparciu o:
- promieniowanie słoneczne – teren miasta posiada dobre nasłonecznienie, oznacza to, że
warunki do produkcji energii cieplnej na bazie kolektorów (cieczowych lub próżniowych), są
dogodne. Celowe jest instalowanie urządzeń solarnych m.in. na dachach zarówno
nowobudowanych, jak i już istniejących budynków.
123
Głównymi zaletami płynącymi z instalacji solarnej i używania paneli słonecznych jest:
niezależność od podwyżek cen nośników energii poprzez zastąpienie jej energią słoneczną;
obniżenie kosztów przygotowania ciepłej wody; zmniejszony pobór energii elektrycznej;
zmniejszone zużycie opału tradycyjnego; korzystanie z ciepłej wody bez konieczności
oszczędzania pieniędzy; ochrona środowiska poprzez całkowite zredukowanie emisji gazów
cieplarnianych do atmosfery; instalacja kolektorów słonecznych zwiększa wartość samego
budynku; wspomaganie niskotemperaturowego centralnego ogrzewania, co zaspokoi około
30-40% zapotrzebowania na energię; zmniejszenie kosztów na ciepłą wodą w produkcji
rolnej; zmniejszenie kosztów w branży hotelarskiej, gastronomicznej; żywotność i trwałość
systemu solarnego do 15 lat, łatwość montażu zestawu solarnego w istniejącej zabudowie jak
i nowych budynkach; nieskomplikowana obsługa systemu solarnego; automatyczna regulacja
temperatury wody; montaż instalacji solarnej na ścianach, dachach budynków lub w ich
otoczeniu.
Zadaniem dla Samorządu jest opracowanie systemu zachęt dla indywidualnych przedsięwzięć
oraz montowanie instalacji solarnych w budynkach użyteczności publicznej
charakteryzujących się dużym zapotrzebowaniem na ciepłą wodę użytkową oraz
pozyskiwanie i informowanie mieszkańców o dotacjach unijnych i innych funduszach
zewnętrznych na kolektory słoneczne.
Dostępność preferencyjnych źródeł finansowania tych proekologicznych inwestycji pozwala
zakładać, że w najbliższych latach nastąpi wzrost zastosowania kolektorów słonecznych dla
pozyskania energii cieplnej w budownictwie indywidualnym.
- energię termalną - obecnie brak udokumentowanych badań o istnieniu na obszarze miasta
głębokich złóż geotermicznych. Nie wyklucza to możliwości podejmowania kroków przez
niezależne podmioty gospodarcze lub działań indywidualnych właścicieli gruntów
i nieruchomości, w kierunku wykorzystania energii zmagazynowanej w ziemi na niskich
głębokościach (poniżej 400 m). Wykorzystanie pomp ciepła bazujących na energii cieplnej
nagromadzonej w środowisku naturalnym (np. ciepło gruntu, wód podziemnych) dla potrzeb
grzewczych jest możliwe. Energia geotermalna niskotemperaturowa (płytka geotermia) może
być powszechnie wykorzystywana do ogrzewania pomieszczeń i przygotowywania wody
użytkowej w budynkach mieszkalnych, biurowych oraz w budynkach użyteczności
publicznej. W tym celu należałoby nawiązać współpracę z gminami, gdzie takie instalacje już
znajdują zastosowanie oraz wspierać prywatnych właścicieli i podmioty gospodarcze
zainteresowane pozyskaniem takiej energii np. poprzez pomoc w uzyskaniu środków
finansowych dla tego typu przedsięwzięć. Działania takie powinny być wspierane ze względu
na korzyści dla środowiska naturalnego.
- biomasę – celowym wydaje się popularyzacja właściwego i efektywnego sposobu
produkcji energii cieplnej w oparciu o słomę oraz uprawę roślin „energetycznych”.
Prowadzenie racjonalnej gospodarki leśnej oraz ochrona istniejących zasobów leśnych
ogranicza pozyskanie zasobów drewna i odpadów drzewnych, możliwych do wykorzystania
na dużą skalę. Aktualnie wolne zasoby słomy do zagospodarowania nie są duże, ale mogą
znaleźć praktyczne zastosowanie w gospodarstwach rolnych dysponujących odpowiednią
124
infrastrukturą do jej zbierania, przygotowania i składowania. Biorąc pod uwagę zmiany cen
paliw zasadne jest zachęcenie indywidualnych odbiorców, o niewielkim zapotrzebowaniu na
moc cieplną, do instalowania kotłów na słomę z własnej produkcji rolnej. Uwzględnienie
w planowaniu energetycznym miasta energetyki rozproszonej opartej na biomasie oraz
późniejsze wykorzystanie biomasy umożliwi dywersyfikację źródeł energii i pozwali lepiej
kontrolować i wpływać na proekologiczny rozwój.
Wdrożenie odnawialnych źródeł energii związane jest z poniesieniem, w początkowej fazie
inwestycji, wysokich nakładów finansowych, które są wielokrotnie większe od późniejszych
kosztów eksploatacyjnych.
125
VIII. Współpraca z innymi gminami
Konieczność uzgodnienia współpracy z sąsiednimi gminami w zakresie tematycznym
niniejszego opracowania wynika z ustawy Prawo energetyczne (art.19, ust.3, pkt. 4). Nośniki
energii dostarczane na teren miasta w sposób zorganizowany, tj. za pomocą ciągów
zasilających biegnących przez tereny sąsiednie to energia elektryczna i gaz ziemny.
Inwestycje związane z rozbudową infrastruktury przesyłowej i dystrybucyjnej realizowane są
przez przedsiębiorstwa energetyczne, które są właścicielem urządzeń sieciowych i działają na
danym terenie wyłącznie w porozumieniu z gminą.
Możliwości współpracy samorządów lokalnych w zakresie systemów energetycznych
oceniono na podstawie korespondencji z gminami ościennymi, tj. Gminą Krasnystaw oraz
Gminą Siennica Różana.
Systemy ciepłownicze:
W zakresie zaopatrzenia w ciepło nie występuje konieczność współpracy międzygminnej –
obecnie nie istnieją wspólne systemy i nie przewiduje się wykorzystania funkcjonujących na
obszarach sąsiednich gmin systemów ciepłowniczych do ogrzewania obiektów na terenie
miasta.
Systemy elektroenergetyczne:
System elektroenergetyczny ma charakter regionalny i zarządzany jest przez właściwy
terytorialnie rejon energetyczny. W ramach systemu elektroenergetycznego współpraca
z sąsiadującymi gminami realizowana jest na szczeblu przedsiębiorstwa energetycznego
jakim jest PGE Dystrybucja S.A. Oddział Zamość, której ponadgminny charakter determinuje
wzajemne powiązania sieciowe.
Inwestycje z zakresu modernizacji lub rozbudowy sieci elektroenergetycznych realizowane są
w uzgodnieniu z właściwym terytorialnie zakładem energetycznym, bez konieczności
współpracy z innymi gminami.
Zaopatrzenie w paliwa gazowe:
Rozbudowa sieci gazowej na terenie miasta, jeśli wystąpi zapotrzebowanie i zostaną
spełnione warunki techniczno – ekonomiczne dla przeprowadzenia inwestycji, nie wymaga
konieczności uzgodnień z gminami sąsiednimi. Inwestycje przyłączeniowe realizowane są na
podstawie umów pomiędzy odbiorcą a Karpacką Spółką Gazownictwa sp. z o.o. w Tarnowie
Oddział Zakład Gazowniczy w Lublinie, który swoim zasięgiem działania obejmuje między
innymi miasto Krasnystaw.
Przedmiotem konsultacji pomiędzy miastem Krasnystaw, a gminami sąsiednimi może być,
m.in.:
- współpraca w zakresie wykorzystania odnawialnych źródeł energii;
- możliwości pozyskania funduszy na inwestycje ekologiczne;
126
- upowszechnienie informacji o urządzeniach i technologiach ekologicznych oraz
energooszczędnych.
Odpowiedzi gmin sąsiadujących z Miastem Krasnystaw dotyczące koordynacji działań
w zakresie systemów energetycznych, stanowią załącznik do niniejszego opracowania.
127
IX. Podsumowanie, wnioski, zalecenia
1. Stan środowiska naturalnego – jakość powietrza
Do podstawowych czynników wpływających na stan czystości powietrza należy zaliczyć
działalność człowieka (tzw. presja antropogeniczna) oraz w mniejszym stopniu różne procesy
naturalne zachodzące w środowisku. Za zanieczyszczenia powietrza uważa się obecność
w atmosferze substancji stałych, ciekłych i gazowych, obcych naturalnemu ich składowi, lub
substancji naturalnych występujących w ilościach nadmiernych, zagrażających zdrowiu
człowieka, szkodliwych dla roślin i zwierząt i niekorzystnie oddziałujących na klimat oraz
sposób wykorzystania określonych elementów środowiska. W ogólnej ilości zanieczyszczeń
emitowanych do powietrza dominują: dwutlenek siarki i tlenki azotu oraz pyły, bardzo groźne
ze względu na zawartość metali ciężkich. Do antropogenicznych źródeł emisji zalicza się:
energetyczne spalanie paliw; procesy technologiczne stosowane w zakładach przemysłowych;
transport; paleniska domowe oraz produkcję rolną. W skali globalnej sektor energetyczny,
głównie energetyka zawodowa oraz ciepłownictwo w gospodarce komunalnej i przemyśle,
stanowi najistotniejsze źródło oddziaływania na środowisko naturalne (imisję). Emisja
zanieczyszczeń do środowiska, będąca wynikiem wykorzystywania znacznych ilości paliw
węglowych, powoduje jego przekształcenia i zaburzenia równowagi fizyko-chemicznej
w postaci efektu cieplarnianego, „kwaśnych” opadów, zakwaszenia gleb – podstawową
przyczyną zmian klimatycznych jest dwutlenek węgla, za emisję którego odpowiedzialny jest
głównie sektor energetyczny. Przestrzenny rozkład emisji zanieczyszczeń jest zróżnicowany
i związany z rozmieszczeniem dużych zakładów oraz miast i ośrodków o funkcjach
przemysłowych.
Zanieczyszczenie powietrza województwo lubelskie:
Wyodrębnia się trzy główne źródła emisji zanieczyszczeń powietrza, których rozmieszczenie
na terenie województwa lubelskiego jest zróżnicowane, są to:
- źródła punktowe (emisja punktowa) – zanieczyszczenia pochodzą ze źródeł
zorganizowanych powstających głównie w wyniku energetycznego spalania paliw
i przemysłowych procesów technologicznych. Zlokalizowane są w większości
w miastach;
- źródła liniowe (emisja liniowa, komunikacyjna) – zanieczyszczenia pochodzą głównie
z transportu samochodowego, kolejowego, wodnego i lotniczego, o największym
nasileniu wzdłuż tras komunikacyjnych;
- źródła powierzchniowe (emisja powierzchniowa) – obejmuje w największym zakresie
zanieczyszczenia z palenisk domowych oraz z gromadzenia i utylizacji ścieków
i odpadów. Największe zanieczyszczenia występują na terenach zabudowy
mieszkaniowej ogrzewanej indywidualnie, w rejonach wysypisk oraz użytków rolnych.
Z analizy danych emisyjnych przeprowadzonej w dokumencie Inspekcji Ochrony Środowiska
Wojewódzkiego Inspektoratu Ochrony Środowiska w Lublinie pt. „Raport o stanie
środowiska województwa lubelskiego w 2009 roku” wynika, że na jakość powietrza
128
w województwie lubelskim decydujący wpływ ma emisja powierzchniowa, w dalszej
kolejności liniowa i punktowa. Największy udział w ogólnej emisji zanieczyszczeń do
powietrza ma dwutlenek węgla, powstający podczas procesów spalania paliw stałych,
ciekłych i gazowych. Sumę zanieczyszczeń powietrza w obszarze województwa lubelskiego
(bez CO2) w 2009 roku z uwzględnieniem podstawowych źródeł zanieczyszczeń pokazano
w tabeli:
Wyszczególnienie:
pył i gazy ogółem:
pyły ogółem:
gazy ogółem:
w tym:
SO2:
NO2:
CO:
263 823,4
56 799,2
207 024,2
emisji
punktowej
(w %):
18,1
6,0
21,4
Udział:
emisji
powierzchniowej
(w %):
50,1
70,5
44,5
29 127,4
28 267,8
119 031,1
53,6
31,2
7,2
46,2
25,7
60,0
Łączna emisja
(w Mg):
emisji liniowej
(w %):
31,8
23,5
34,1
0,2
43,1
32,8
* źródło danych: Raport o stanie środowiska województwa lubelskiego w 2009 roku
Ocena jakości powietrza uwzględnia klasyfikację poszczególnych stref badań ze względu na:
- ochronę zdrowia dla zanieczyszczeń: benzen, dwutlenek azotu, dwutlenek siarki, ołów,
tlenek węgla, ozon, pył zawieszony PM10, arsen, kadm, nikiel, benzo/a/piren;
- ochronę roślin dla zanieczyszczeń: dwutlenek siarki, tlenek azotu i ozon.
Roczna ocena jakości powietrza za 2009 r. we wszystkich strefach województwa wskazuje na
dotrzymanie dopuszczalnych wartości kryterialnych dla następujących zanieczyszczeń:
dwutlenek siarki, dwutlenek azotu, tlenki azotu, benzen, tlenek węgla, substancje zawarte
w pyle zawieszonym PM10 (ołów, arsen, kadm, nikiel i benzo/a/piren) - wszystkie strefy
zostały zaliczone do klasy A.
Standard jakości powietrza dla pyłu PM10 nie został natomiast dotrzymany w Aglomeracji
Lubelskiej, w Chełmie i Zamościu - strefy te zaliczono do klasy C. Pył PM10 jest
zanieczyszczeniem związanym z sezonem grzewczym, jego stężenie wzrasta w okresie
jesienno – zimowym zwłaszcza w terenach zabudowy mieszkaniowej.
Zanieczyszczenia ozonem dla kryterium ochrony zdrowia na terenie całego województwa
(Aglomeracja Lubelska i strefa lubelska) oceniono jako niespełniające wymogu kryterium
poziomu celu długoterminowego i zakwalifikowano do klasy D2. Również dla kryterium
ochrony roślin ze względu na zanieczyszczenia ozonem według wymagań celu
długoterminowego wykazano przynależność strefy lubelskiej (ocenie podlega jedna strefa) do
klasy D2.
Za główne przyczyny przekroczeń stężeń substancji szkodliwych w powietrzu uważa się
zanieczyszczenia z palenisk domowych, w tym również spalanie odpadów w celach
129
energetycznych, przestarzałe technicznie auta, a także długie, mroźne zimy i upalne lata bez
opadów. Przemysł energetyczny ma podstawowe znaczenie dla stanu czystości powietrza,
taki stan rzeczy wynika z wysokiej pozycji węgla kamiennego w ogólnej strukturze zużycia
energii pierwotnej oraz z rosnącego zapotrzebowania na energię.
Zanieczyszczenie powietrza – miasto Krasnystaw:
Zanieczyszczenia powietrza mogą dotrzeć wszędzie i nie dają się ograniczyć do określonego,
wybranego obszaru dlatego też na stan jakości powietrza miasta Krasnystaw wpływ będzie
miała emisja ze źródeł stacjonarnych (m.in. niska emisja w zabudowie mieszkaniowej,
transport samochodowy, emisja punktowa z podmiotów gospodarczych, nielegalne spalanie
odpadów) oraz wielkość emisji napływowej (zanieczyszczenia podlegające procesowi
rozprzestrzeniania się wraz z masami powietrza w szczególności z sąsiednich gmin
i powiatów). Nie bez znaczenia są również warunki klimatyczne i topografia terenu.
Emisja powierzchniowa (niska) wynika z powszechności stosowania paliw stałych,
szczególnie węgla kamiennego o niskiej jakości, w domowych instalacjach grzewczych,
w tym również spalania różnego rodzaju odpadów palnych, np. butelki i opakowania
plastikowe. Spalanie śmieci powoduje uwalnianie do atmosfery trujących gazów, jest to
proceder szczególnie szkodliwy dla lokalnej społeczności. Wzrost średniego stężenia
zanieczyszczeń pyłowych i gazowych powstałych w wyniku emisji powierzchniowej notuje
się cyklicznie w okresie zimowym, jest to zjawisko normalne, związane z sezonem
grzewczym (przeciętne stężenie zanieczyszczeń będzie wówczas kilka razy wyższe niż
w okresie letnim, nie przekracza jednak stężenia dopuszczalnego). Wyniki badań
monitoringowych wskazują, że emisja niska z ogrzewania indywidualnego w mniejszych
ośrodkach miejskich oraz wiejskich ma ogromny udział w ogólnej emisji zanieczyszczeń do
powietrza. Jednak jej wpływ uwidacznia się w obszarach charakteryzujących się zwartą, gęstą
zabudową.
Znaczącą grupę budynków na terenie miasta stanowią budynki mieszkalne ogrzewane
w sposób indywidualny z wykorzystaniem paliwa stałego (głównie węgla) i to one
w znacznej mierze odpowiadają za niską emisję. Obecnie, w dobie zapobiegania zmianom
klimatycznym i walki z globalnym ociepleniem, zasadniczą ujemną cechą węgla stała się
najwyższa wśród paliw kopalnych emisja dwutlenku węgla, wytwarzanego w procesie
spalania, przypadająca na jednostkę energii chemicznej tego paliwa. Emisja dwutlenku węgla
na jednostkę energii chemicznej jest w przypadku węgla nieomal dwukrotnie większa, niż
w przypadku gazu ziemnego. Pomimo, że miasto wyposażone jest w sieć gazową znaczna
część urządzeń grzewczych opalana jest węglem i innymi paliwami powodującymi
stosunkowo dużą emisję zanieczyszczeń. Relacje cenowe gazu w stosunku do innych paliw
powodują, że część mieszkańców ogranicza wykorzystanie gazu wyłącznie do przygotowania
posiłków.
Zanieczyszczenia z mieszkalnictwa emitowane są emitorami o wysokości około 10m, co
powoduje rozprzestrzenianie się zanieczyszczeń po najbliższej okolicy - zbyt niska wysokość
emitorów w powiązaniu z częstą w okresie zimowym inwersją temperatury, sprzyja kumulacji
zanieczyszczeń. Indywidualne gospodarstwa domowe nie posiadają jakichkolwiek urządzeń
130
ochrony powietrza, wielkość emisji z tych źródeł jest trudna do oszacowania. Wprowadzanie
do powietrza zanieczyszczeń z kotłowni budynków mieszkalnych przez osoby fizyczne nie
podlega żadnym ograniczeniom prawnym, organizacyjnym i ekonomicznym.
Na terenie miasta przy ul. Sikorskiego, w latach 1998 – 2004, istniał punkt badawczy jakości
powietrza, należący do Państwowej Inspekcji Sanitarnej. Prowadzone w tym okresie badania
w zakresie stężeń dwutlenku siarki oraz pyłu zawieszonego wykazały, że wartości
notowanych zanieczyszczeń były jednymi z najniższych w województwie, charakteryzowały
się zmiennością sezonową świadczącą o zwiększonej emisji niskiej w okresie grzewczym,
jednocześnie obserwowano stałą poprawę jakości powietrza.
Emisja liniowa (komunikacyjna) szczególnie skoncentrowana wzdłuż głównych szlaków
komunikacyjnych i charakteryzująca się dużą nierównomiernością w ciągu doby.
W przypadku zanieczyszczeń pochodzących ze środków transportu, źródło emisji znajduje się
nisko nad ziemią, co powoduje, że substancje emitowane z silników pojazdów oddziaływają
na stan czystości szczególnie w najbliższym otoczeniu dróg, a ich wpływ maleje wraz
z odległością. W ujęciu ogólnym stężenia zanieczyszczeń komunikacyjnych wykazują
powolną, ale systematyczną tendencje rosnącą (konsekwencja szybkiego rozwoju motoryzacji
i emisji spalin). Największe zanieczyszczenia komunikacyjne związane z ruchem pojazdów,
będą przy trasie drogi krajowej nr 17 Warszawa – Kurów – Lublin – Piaski – Izbica – Zamość
- Hrebenne (brak punktów pomiarowych).
Emisja punktowa rozumiana jest jako energetyczne spalanie paliw przez podmioty
gospodarcze oraz obiekty sfery publicznej.
Największa emisja zanieczyszczeń powietrza na terenie miasta pochodzi ze źródeł
punktowych, w szczególności z ciepłowni Krasnostawskiej Spółdzielni Mieszkaniowej
(ciepłownia miejska) oraz z zakładu przemysłowego Cersanit IV Sp. z o.o. w Krasnymstawie,
największego emitora pyłów w skali powiatu (około 13% ogólnej emisji tego
zanieczyszczenia). Pozostałe obiekty przemysłowe z uwagi na profil produkcyjny oraz
położenie z dala od zwartej zabudowy miejskiej nie stanowią zagrożenia dla warunków
higieny atmosfery.
Istotne znaczenie dla rozprzestrzeniania się zanieczyszczeń w obszarze miasta Krasnystaw ma
dominująca zachodnia cyrkulacja mas powietrza, która sprzyja napływowi zanieczyszczeń
z dalszych odległości, w tym z terenów uprzemysłowionych zachodniej i południowej Polski.
Największe źródła emisji gazów i pyłów (według Programu Ochrony Środowiska
Województwa Lubelskiego na lata 2008-2011 z perspektywą do roku 2015) położone
najbliżej miasta Krasnystaw to: Cukrownia w Siennicy Nadolnej, Cementownia „Rejowiec”
S.A. w Rejowcu Fabrycznym, Miejskie Przedsiębiorstwo Energetyki Cieplnej Sp. z o.o.
w Chełmie, CEMEX Polska Sp. z o.o. w Warszawie – Zakład Cementownia Chełm.
Ocena jakości powietrza dokonywana jest dla poszczególnych stref - układ stref określa
Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 6 marca 2008r. w sprawie stref. Miasto
131
Krasnystaw ze względu na podział stref dla SO2, NO2, PM10, CO, benzenu, ołowiu, As, Ni,
Cd i B/a/P przydzielone zostało do strefy chełmsko - krasnostawskiej. Natomiast ze względu
na podział stref dla O3 należy do strefy lubelskiej.
Klasa strefy chełmsko - krasnostawskiej w ocenie jakości powietrza w 2009 roku, dokonana
ze względu na ochronę zdrowia:
Nazwa strefy:
Symbol klasy wynikowej dla poszczególnych zanieczyszczeń dla obszaru
chełmskocałej strefy
krasnostawska SO
NO
PM10
Pb C6H6 CO Pb Ni As Cd B/a/P
2
PL.06.07.z.02
A
2
A
A
A
A
A
A
A
A
A
A
*wg WIOŚ w Lublinie „Roczna ocena jakości powietrza w województwie lubelskim. Raport za 2009 rok”
Klasa strefy chełmsko - krasnostawskiej w ocenie jakości powietrza w 2009 roku, dokonana
ze względu na ochronę roślin:
Nazwa strefy:
Symbol klasy wynikowej dla poszczególnych zanieczyszczeń dla
obszaru całej strefy
chełmskokrasnostawska
SO
NO
2
PL.06.07.z.02
x
A
A
Klasa strefy dla ozonu uzyskana w ocenie jakości powietrza za 2009 roku:
Ze względu na ochronę zdrowia:
Ze względu na ochronę roślin:
Nazwa strefy
Poziom
Poziom celu
Poziom
Poziom celu
i kod:
docelowy
długoterminowego
docelowy
długoterminowego
Strefa
lubelska
A
D2
A
D2
PL.06.00.b.23
Ze względu na niski poziom substancji zanieczyszczających w powietrzu strefę chełmskokrasnostawską zakwalifikowano do strefy o klasie A, gdzie głównym celem działań jest
utrzymanie jakości powietrza na tym samym lub lepszym poziomie.
Symbol klasy wynikowej D2 ustalony dla strefy lubelskiej w badaniu ozonu oznacza, że
niezbędne jest podejmowanie ekonomicznie uzasadnionych działań technicznych
i technologicznych mających na celu osiągnięcie poziomu celu długoterminowego w 2020r.
W celu zachowania walorów przyrodniczych oraz dla osiągnięcia pozytywnego efektu
ekologicznego w postaci poprawy stanu sanitarnego powietrza warto podejmować działania
sprzyjające ograniczeniu emisji zanieczyszczeń do powietrza, takie jak:
- modernizacja instalacji grzewczych celem zwiększenia ich sprawności i obniżenia
uciążliwości ekologicznej, w tym również poprzez zmianę rodzaju stosowanego paliwa
na paliwa o większej wartości opałowej i niższej zawartości siarki i popiołu;
132
- rozpoznanie zasobów, możliwości i opłacalności wykorzystania nośników energii
ekologicznej pochodzącej ze źródeł odnawialnych;
- kompleksowe działania zmniejszające zużycie energii w obiektach mieszkalnych,
użyteczności publicznej poprzez prace termorenowacyjne (wymiana stolarki okiennej
i drzwiowej, ocieplenie ścian, ocieplenie stropodachów, modernizację instalacji
wewnętrznej c.o. budynku z uwzględnieniem automatycznej regulacji, itp.)
- kontrola poziomu eksploatacji lub dążenie do powstawania instalacji oczyszczania spalin
w większych kotłowniach węglowych (moc cieplna powyżej 1MWt).
Narzędziem wspomagającym proces redukcji niskiej emisji może być gminna polityka
finansowa wspomagająca właścicieli lokali zdecydowanych do zamiany ogrzewania
węglowego na ogrzewanie proekologiczne.
2. Zaopatrzenie w ciepło
Centralny system ciepłowniczy na terenie miasta należy do Krasnostawskiej Spółdzielni
Mieszkaniowej. Ciepłownia zlokalizowany jest w obszarach o dużej gęstości cieplnej
(budynki wielorodzinne, obiekty sfery publicznej, zakłady pracy). Technologia wytwarzania
i przesyłania ciepła jest tradycyjna oparta o cztery jednostki ciepłownicze – kotły węglowe,
współpracujące z układem sieci cieplnych wysokich i niskich parametrów, których stan
techniczny wymaga zainwestowania w kierunku technologii rurociągów preizolowanych.
Krasnostawska Spółdzielnia Mieszkaniowa w zakresie posiadanego majątku ciepłowniczego
nie wyklucza zmiany struktury organizacyjnej, co umożliwiłoby przeprowadzenie gruntownej
modernizacji obecnie funkcjonującego układu ciepłowniczego np. w kierunku
elektrociepłowni.
W rejonach, gdzie istnieje sieć ciepłownicza, należy podjąć działania umożliwiające
podłączenie do istniejącej sieci nowych odbiorców. Warto przyjąć zasadę, że w przypadku
budowy nowych obiektów (w szczególności zespołów zabudowy wielorodzinnej) w pobliżu
istniejącej sieci ciepłowniczej, priorytetem w zakresie zasilania w ciepło będzie podłączenie
do istniejącej sieci, celem pełnego wykorzystania istniejącej mocy.
Blisko 70% zabudowy mieszkaniowej Krasnegostawu znajduje się poza zasięgiem sieci
cieplnych, są to w przeważającej mierze budynki jednorodzinne i zagrodowe, które posiadają
indywidualne instalacje grzewcze – kotłownie indywidualne c.o. bądź rzadziej piece
ceramiczne. Podstawowym nośnikami ciepła w tej grupie budynków jest paliwo stałe węgiel
kamienny, miał węglowy oraz koks. Mniejszą grupę stanowią mieszkańcy zużywający jako
paliwo na potrzeby grzewcze gaz ziemny lub energię elektryczną. Są to „paliwa” droższe od
węgla, a o ich wykorzystaniu decyduje świadomość ekologiczna i zamożność mieszkańców.
Częstą praktyką jest wykorzystywanie w węglowych ogrzewaniach budynków mieszkalnych
drewna lub jego odpadów, jako paliwa dodatkowego.
Źródłem energii dla celów kulinarnych są kuchnie gazowe, elektryczne, trzony kuchenne dla
potrzeb przygotowania ciepłej wody wykorzystuje się głównie instalacje węglowe pracujące
dwufunkcyjnie, a poza sezonem grzewczym termy elektryczne i gazowe.
133
Indywidualne i lokalne źródła ciepła są dostosowane do potrzeb odbiorców. Na zużycie
energii w budynkach oprócz ich technologii budowy i sprawności źródła ciepła wpływ ma
wiele innych czynników, m.in. rodzaj stosowanego paliwa, sprawność instalacji wewnętrznej,
różne potrzeby cieplne użytkowników, a także umiejętne zarządzanie energią.
W budynkach użyteczności publicznej zlokalizowanych na terenie miasta źródłem ciepła
(c.o.) są kotłownie lokalne bazujące na gazie ziemnym (60%) oraz ciepłownia
Krasnostawskiej Spółdzielni Mieszkaniowej (ok. 40%).
Aktualne zapotrzebowanie na moc cieplną wynosi ok. 64,6 MW, a roczne zużycie energii
cieplnej przyjmuje szacunkowy wskaźnik około 554,5TJ. Przyjmuje się, że w przeciągu
najbliższych lat nie nastąpią gwałtowne zmiany w wymaganej mocy źródeł ciepła, ani
w przewidywanym zużyciu energii cieplnej. Zapotrzebowanie na moc cieplną będzie wzrastać
w wyniku powstawania nowej zabudowy, jednocześnie wzrost ilości odbiorców będzie
kompensowany wzrostem efektywności wykorzystania tej energii – w oszacowaniu zmian
potrzeb cieplnych w perspektywie do 2030 roku uwzględniono działania
termomodernizacyjne.
Mieszkalnictwo, jako główny użytkownik energii cieplnej wyróżnia zróżnicowana, pod
względem potrzeb energetycznych, struktura zasobów. Przyjmuje się, że około 18% ogółu
mieszkań to obiekty nowe, budowane zgodnie z przepisami budowlanymi dotyczącymi
wymaganej izolacyjności termicznej oraz za pomocą sukcesywnie ulepszanych rozwiązań
technicznych i jakościowych materiałów budowlanych i wykończeniowych. Dla ogrzania
nowych mieszkań zużywa się mniejsze ilości energii cieplnej, co ogranicza wielkości
zużywanego opału (nośnika energii) oraz emisje substancji szkodliwych do środowiska.
Jednak znaczna część istniejących tu budynków jest niedostatecznie izolowana termicznie.
Straty ciepła są konsekwencją niewłaściwej struktury budowlanej, w tym: nieszczelnych
przegród budowlanych, tj. ścian, stropów, dachów, okien, drzwi, oraz nadmiernej infiltracji
powietrza, np. poprzez spoiny, szpary. Wymagania dotyczące izolacyjności termicznej są
umownie określane wartościami współczynnika przenikania ciepła „U”. Niższy współczynnik
oznacza mniejszą „ucieczkę” ciepła, a tym samym lepszą izolacyjność termiczną przegrody.
W ramach przebudowy, remontów kapitalnych bądź modernizacji należy dążyć do
dostosowania izolacji ścian zewnętrznych do obecnych norm. Kompleksowa
termomodernizacja budynków mieszkalnych połączona ze wzrostem świadomości
miejscowej ludności, co do sposobów minimalizacji strat energii cieplnej, zdecydowanie
poprawi komfort cieplny mieszkań oraz ograniczy wielkość kosztów ponoszonych na opał
(ilość zużywanego paliwa). Samorząd Miasta nie ma możliwości oddziaływania na
właścicieli zabudowy mieszkaniowej w kwestii podejmowania przedsięwzięć służących
racjonalizacji gospodarki cieplnej oraz poprawie efektywności energetycznej, tj. przebudowa
i remont budynku w tym termomodernizacja, zmiana sposobu zasilania w ciepło.
Indywidualny inwestor – właściciel budynku, sam podejmuje decyzję o prowadzeniu działań
w zakresie modernizacji własnego źródła ciepła oraz działań w zakresie termomodernizacji.
134
Przedsięwzięcia te realizowane są zależnie od kondycji finansowej właściciela oraz
świadomości ekologicznej i ekonomicznej, co do zasadności tego typu inwestycji.
Do zadań samorządu należy popieranie i promowanie przedsięwzięć, indywidualnych
właścicieli mieszkań, polegających na przechodzeniu na ekologicznie czystsze rodzaje
paliwa, np. energię elektryczną, olej niskosiarkowy, energię ze źródeł odnawialnych, np.
kolektory słoneczne dla potrzeb c.w.u., itp. Działania, które można podjąć w tym zakresie to:
stosowanie ulg podatkowych, ułatwienie przepływu informacji o możliwości uzyskania
dotacji lub preferencyjnego kredytu. Barierą dla modernizacji źródeł ciepła, które obecnie
bazują w przewadze na paliwach węglowych, są wysokie koszty wykorzystania
alternatywnych źródeł energii (tj. gaz ziemny, energia elektryczna, olej opałowy).
Dodatkowo warto kształtować racjonalne postawy użytkowników poszczególnych obiektów
oraz wdrażać przedsięwzięcia niskonakładowe, które również prowadzą do uzyskania
oszczędności energii. Propozycje takich działań przedstawiono poniżej:
ogrzewanie - montaż zaworów termostatycznych, montaż ekranów zagrzejnikowych,
utrzymanie niskiej temperatury w pomieszczeniach nieużytkowanych, odpowiednie
ustawienie mebli (zbyt blisko grzejników utrudnia przepływ ciepłego powietrza),
wietrzenie pomieszczeń powinno być intensywne, ale przez krótki czas;
ciepła woda - nie należy nagrzewać wody powyżej „rozsądnej” temperatury – dla
zastosowań bytowo-gospodarczych wystarcza 500C, mycie naczyń metodą komorową,
nie pod bieżącą wodą.
Do zadań własnych gminy należy m.in. planowanie i organizacja zapotrzebowania w ciepło.
Miasto realizuje to zadanie zgodnie z miejscowym planem zagospodarowania przestrzennego
lub kierunkami rozwoju gminy zawartymi w studium uwarunkowań i kierunków
zagospodarowania przestrzennego. Zadania z zakresu zaopatrzenia w ciepło realizowane
przez miasto Krasnystaw obejmują głównie modernizacje kotłowni w administrowanych
budynkach oraz prace termomodernizacyjne.
Przedsięwzięcia racjonalizujące użytkowanie ciepła w odniesieniu do możliwości
zastosowania w budynkach należących do gminy miasto Krasnystaw:
I. Podłączenia budynków do systemu ciepłowniczego - wszystkie budynki znajdujące się
w zasięgu sieci cieplnych zasilane są w ciepło z kotłowni Krasnostawskiej Spółdzielni
Mieszkaniowej. Dla pozostałych budynków obecnie brak możliwości technicznych dla
realizacji tego typu przedsięwzięć.
II. Podłączenia do systemu gazowniczego - do wszystkich budynków znajdujących się poza
zasięgiem sieci cieplnych doprowadzony jest gaz ziemny, który wykorzystywany jest na cele
grzewcze oraz socjalno – bytowe.
III. Przebudowa lub remont użytkowanych budynków, w tym realizacja przedsięwzięcia
termomodernizacyjnego w rozumieniu ustawy z dnia 21 listopada 2008r. o wspieraniu
135
termomodernizacji i remontów - poziom zaawansowania prac termomodernizacyjnych
budowlanych jest znaczny i wynosi blisko 85%.
Kompleksowe prace obejmujące wymianę okien, ocieplenie zewnętrznych przegród
budowlanych (ścian i stropu nad ostatnią kondygnacją) przeprowadzono już m.in. we
wszystkich obiektach związanych z oświatą.
Po zakończeniu w 2011 roku prac termomodernizacyjnych w budynkach Krasnostawskiego
Domu Kultury oraz Urzędu Miasta (Dom Sejmikowy) jedynym obiektem, który wymagał
będzie docieplenia jest Miejski Ośrodek Sportu i Rekreacji. Przedsięwzięcie
termomodernizacyjne w tym obiekcie należy prowadzić na podstawie audytu energetycznego,
który określi techniczną możliwość prowadzenia prac oraz rodzaj usprawnień niezbędnych
dla optymalizacji energetycznej budynku.
Znacznych nakładów inwestycyjnych w zakresie kompleksowej termomodernizacji
wymagają komunalne zasoby mieszkaniowe, budynki te są w złym stanie technicznym.
Termomodernizacja obejmuje zmiany budowlane oraz zmiany w systemie ogrzewania, które
w budynkach gminnych ograniczają się do:
1. zwiększenia sprawności pracy systemu poprzez:
- płukanie chemiczne instalacji w celu usunięcia osadów i przywrócenia pełnej drożności
rurociągów;
- uszczelnienie instalacji;
- zastosowanie indywidualnych odpowietrzników na pionach;
- wymiana grzejników (nowe grzejniki o większym stopniu sprawności i efektywności);
- dostosowanie instalacji c.o. do zmniejszonych potrzeb cieplnych pomieszczeń.
2. zmniejszenia strat ciepła na sieci - izolowanie rur przechodzących przez pomieszczenia
nieogrzewane;
3. racjonalnego użytkowania ciepła poprzez: zainstalowanie zaworów termostatycznych przy
grzejnikach, które umożliwiają regulacje temperatury w pomieszczeniach.
Przeciętne efekty z realizacji poszczególnych działań termomodernizacyjnych przedstawiają
się następująco:
Rodzaj usprawnienia
Oszczędność energii
cieplnej
Wprowadzenie w węźle cieplnym automatyki pogodowej oraz
5-15%
urządzeń regulacyjnych
Wprowadzenie hermetyzacji instalacji i izolowanie przewodów,
przeprowadzenie regulacji hydraulicznej i zamontowanie zaworów
10-25%
termostatycznych we wszystkich pomieszczeniach
Wprowadzenie ekranów zagrzejnikowych
2-3%
Uszczelnienie okien i drzwi zewnętrznych
5-8%
Wymiana okien na 3-szybowe ze szkłem specjalnym
10-15%
Ocieplenie zewnętrznych przegród budowlanych (ścian, dachu,
10-25%
stropodachu – bez okien)
* Termomodernizacja Budynków. Poradnik Inwestora” – Krajowa Agencja Poszanowania Energii S.A.
Warszawa
136
Z analizy zinwentaryzowanych gminnych źródeł ciepła wynika, że kotłownie własne to
kotłownie gazowe. Zadaniem dla miasta, w zakresie racjonalizacji potrzeb energetycznych
zarządzanych obiektów, jest kontrolowanie sprawności grzewczej zainstalowanych kotłów,
które po okresie amortyzacji należy poddać modernizacji ukierunkowanej na minimalizację
zużycia energii i kosztów eksploatacji. Sprawność wykorzystania gazu uzależniona jest od
cech urządzeń oraz od sposobu ich eksploatacji. Dlatego też w przypadku wytwarzania ciepła
w kotłach gazowych efekt racjonalizacji można uzyskać poprzez wymianę urządzeń na
jednostki nowsze technicznie.
Zastosowanie nowoczesnych kotłów gazowych w miejsce jednostek charakteryzujących się
prostą konstrukcją, przestarzałą technologią (atmosferyczne palniki inżektorowe, zapalanie za
pomocą dyżurnego palnika, przestarzała automatyka) daje wyraźne oszczędności energii
pierwotnej (nawet powyżej 30%).
Modernizacja źródeł ciepła z technicznego punktu widzenia polega głównie na:
- wymianie istniejących kotłów na nowocześniejsze, o wyższej sprawności i mniejszej
emisji zanieczyszczeń pyłowych i gazowych do atmosfery,
- zastosowaniu nowoczesnych, wysokosprawnych i powodujących małe straty ciepła
układów i urządzeń do przygotowania ciepłej wody użytkowej – w przypadku kotłowni
dwufunkcyjnych,
- zastosowaniu elektronicznej automatyzacji proces spalania paliwa, dostosowującej
produkcję ciepła do faktycznych warunków pogodowych oraz do chwilowego rozbioru
ciepłej wody użytkowej.
Modernizację istniejących kotłowni gazowych należy prowadzić w oparciu o kotły opalane
gazem ziemnym, po przeprowadzeniu szczegółowej analizy potrzeb i doboru rozwiązań
uwzględniając następujące zagadnienia:
- optymalny dobór kotła lub kotłów,
- wybór kotła o odpowiedniej konstrukcji,
- wybór optymalnego układu regulacji, dostosowanego do ilości i rodzaju zastosowanych
kotłów oraz charakteru odbiorcy ciepła,
- wybór układu technologicznego kotłowni dostosowanego do charakteru odbiorcy,
- określenie i dobór urządzeń i osprzętu niezbędnego do prawidłowego funkcjonowania
kotłowni,
- określenie obliczeniowego zużycia paliwa w sezonie grzewczym, bądź w roku
w przypadku kotłowni dwufunkcyjnych.
IV. Rozwój odnawialnych źródeł energii – alternatywnym rozwiązaniem w sytuacji stale
rosnących cen energii jest modernizacja istniejących źródeł ciepła w kierunku zastosowania
nowoczesnych rozwiązań na bazie odnawialnych źródeł energii. Możliwe do zastosowania
w obiektach gminnych OZE to: kotłownie na biomasę, pompy ciepła i kolektory słoneczne.
Obecnie najbardziej uzasadnione dla miasta jest przedsięwzięcie polegające na montażu
instalacji systemu solarnego do wspomagania produkcji c.w.u. oraz podgrzania wody w krytej
pływalni Miejskiego Ośrodka Sportu i Rekreacji w Krasnymstawie. Dla pozostałych
137
budynków gminnych zaleca się przeprowadzenie wstępnych analiz techniczno –
ekonomicznych wykorzystania lokalnie dostępnych źródeł energii odnawialnej, które określą
możliwą do uzyskania oszczędność energii konwencjonalnej i uzasadnią tego typu
inwestycje.
Przewidywany okres realizacji inwestycji sprzyjających poprawie efektywności energetycznej
budynków należących do miasta Krasnystaw zależy od możliwości finansowych budżetu
miasta oraz wiąże się z koniecznością pozyskania wsparcia finansowego (dotacji) ze źródeł
zewnętrznych, w tym funduszy Unii Europejskiej. Obecnie Samorząd miasta uzależnia
stosowanie przedstawionych wyżej środków poprawy efektywności energetycznej od
dostępności instrumentów służących ich finansowaniu.
3. Zaopatrzenie w energię elektryczną
Zasilanie miasta Krasnystaw w energię elektryczną w całości pokrywane jest przez
energetykę zawodową (z wykorzystaniem sieci przesyłowej i dystrybucyjnej). Lokalna sieć
elektroenergetyczna obsługiwana jest przez zakład energetyczny - PGE Dystrybucja S.A.
Oddział Zamość.
Zasilanie realizowane jest z systemu sieci 110kV poprzez 2 stacje transformatorowe
110/15kV znajdujące się na terenie. Uznaje się, że po stronie głównych punktów zasilania
(GPZ) nie występują żadne bariery rozwojowe dla sieci średniego napięcia,
a w dalszej kolejności sieci niskiego napięcia. Na terenie miasta brak odbiorców zasilanych
z sieci elektroenergetycznych wysokiego napięcia.
Istniejący system elektroenergetyczny działa bez większych zakłóceń, zapewnia odpowiednią
ciągłość w dostarczaniu energii i w 100% pokrywa potrzeby elektroenergetyczne miasta brak informacji o budynkach mieszkalnych czy użytkowych pozbawionych zasilania.
Przerwy w dostarczaniu energii elektrycznej wynikają głównie ze zdarzeń losowych i zwarć
na liniach napowietrznych.
Stopniowy wzrost obciążenia sieci i rozwój przestrzenny miasta powoduje, że rozbudowa
sieci średniego i niskiego napięcia oraz stacji transformatorowych 15/0,4 kV jest niezbędna
dla zaspokojenia obecnych i perspektywicznych potrzeb zasilania. Zakład energetyczny
realizuje projekty związane z przyłączaniem nowych odbiorców w miarę pojawienia się
nowych odbiorców. Konieczna jest także modernizacja sieci średniego i niskiego napięcia w
celu poprawy funkcjonowania istniejącego systemu. Obecnie planowane działania
modernizacyjne zakładu energetycznego polegają na sukcesywnym kablowaniu linii
napowietrznych bądź ich izolowaniu.
Bieżące kierunki rozwoju i modernizacji sieci elektroenergetycznych winny uwzględniać:
138
- utrzymanie bezpieczeństwa i powszechności zasilania na terenie całego miasta (poprzez
rozwój sieci zapewniający dostęp do systemu nowych odbiorców deklarujących chęć
zakupu energii elektrycznej);
- zwiększenie przepustowości modernizowanej sieci, jako konsekwencja przyrostu obecnie
stosowanych i wykorzystywanych odbiorników elektrycznych. Poziom zaopatrzenia
mocy dla obecnego gospodarstwa domowego wyposażonego w podstawowy sprzęt
zmechanizowany zapewniający godziwy standard bytowy uległ zwielokrotnieniu.
Realizacja zamierzeń rozwojowych dotyczących systemów elektroenergetycznych wszystkich
poziomów napięć uzależniona jest od stanu gospodarki i kondycji finansowej zakładu
energetycznego. Rozwój sieci elektroenergetycznych nie należy do zadań własnych gmin,
zatem wpływ polityki samorządu na rozwój tych systemów jest znikomy, jednak nie bez
znaczenia jest stwarzanie sprzyjających warunków dla poszczególnych inwestycji. Rola
miasta winna ograniczyć się do organizowania i koordynowania działań związanych
z rozbudową sieci elektroenergetycznej.
Zaopatrzenie w energię obszarów rozwojowych wiązać się będzie z rozbudową układu
dystrybucyjnego na terenie miasta, bez konieczności realizacji dużych inwestycji związanych
z rozbudową układu dostarczania energii.
Zapotrzebowanie energii elektrycznej oszacowano w stanie istniejącym na poziomie ok. 44
tys. MWh/rok. Przyszłe potrzeby energetyczne oszacowano dla dwóch wariantów rozwoju
miasta. Średnioroczne przyrosty zapotrzebowania na energię w zależności od przyjętego
tempa rozwoju gospodarczego i demograficznego będą z przedziału od 2% do 3%.
Największy potencjał racjonalizacji użytkowania energii elektrycznej jest po stronie
najliczniejszej grupy odbiorców, tj. gospodarstw domowych. Stosowanie nowoczesnych,
wysokosprawnych, a tym samym energooszczędnych, urządzeń elektrycznych oraz wymiana
systemów oświetlenia żarowego na oświetlenia energooszczędnymi źródłami (w tym
fluoroscencyjnymi) zracjonalizuje wielkość konsumowanej energii przez finalnych
odbiorców. Ekonomiczny potencjał racjonalizacji zużycia energii elektrycznej szacuje się na
poziomie 10 – 20% w oświetleniu i napędach sprzętu gospodarstwa domowego. Aktualnie
wysoka cena energii elektrycznej nie sprzyja wykorzystaniu jej na cele grzewcze.
Powszechna świadomość i dostęp do informacji o energooszczędnych urządzeniach
elektroenergetycznych to główny kierunek zracjonalizowania wielkości zużycia energii
elektrycznej, a tym samym ograniczenia jej kosztów. Proces obniżenia wielkości zużycia
energii elektrycznej dla celów komunalno-bytowych będzie w dłuższej perspektywie czasu
kompensowany wzrostem zużycia ze względu na wzrastającą ilość urządzeń elektrycznych
w gospodarstwach domowych, pomimo spadku ich energochłonności.
W celu racjonalizacji wykorzystania energii na terenie miasta możliwa jest także realizacja
inwestycji związanych z modernizacją oświetlenia ulicznego w kierunku wykorzystania
odnawialnych źródeł energii. Możliwość taką stwarzają lampy uliczne hybrydowe, których
praca opiera się na pozyskiwaniu energii wiatru oraz słońca. Hybrydowy system oświetlenia
jest niezależny, samowystarczalny i eliminuje potrzebę budowy i odtwarzania złączy
139
elektrycznych, które są typowe dla konwencjonalnych systemów oświetlenia ulicznego.
Oświetlenie zasilane energią słoneczną i wiatrową jest darmowe, a zatem w przypadku
zastosowania przyczyni się do oszczędnego gospodarowania energią na terenie miasta
Krasnystaw.
Obecnie Samorząd miasta nie ma planów inwestycyjnych związanych ze zmianą systemu
oświetleniowego, uruchomienie inwestycji może nastąpić w momencie pojawienie się
możliwości pozyskania wsparcia finansowego dla tego typu przedsięwzięć.
W mieście obecnie nie występują źródła skojarzonego wytwarzania energii elektrycznej
z energią cieplną. Ze względu na wielkość źródła ciepła należy rozważyć możliwość
równoczesnej produkcji energii elektrycznej podczas produkcji ciepła w Ciepłowni
Krasnostawskiej Spółdzielni Mieszkaniowej oraz Okręgowej Spółdzielni Mleczarskiej
w Krasnymstawie.
4. Zaopatrzenie w gaz
System gazowniczy na terenie miasta to: gazowa sieć przesyłowa wysokoprężna, sieci
dystrybucji niskiego i średniego ciśnienia oraz stacje redukcyjno – pomiarowej I i II stopnia.
Miasto Krasnystaw wchodzi w obszar działania Karpackiej Spółki Gazownictwa sp. z o.o.
w Tarnowie, która jest właścicielem i eksploratorem urządzeń związanych z sieciową dostawą
gazu na tym terenie.
Cała sieć stanowi źródło gazu zaspokajające potrzeby wszystkich dotychczasowych
odbiorców. Gazyfikacja jest znacznie zaawansowana, paliwo gazowe stało się dostępne dla
wszystkich potencjalnych odbiorców znajdujących się w granicach miasta.
Zagęszczenie istniejącej sieci gazowej w układzie przestrzennym miasta wynosi
218,6km/km2. Wskaźnik zgazyfikowania terenu liczony jako liczba gospodarstw domowych
przyłączonych do sieci mieści się w granicach 70-75%. Zużycie gazu sieciowego dla potrzeb
grzewczych w zabudowie mieszkaniowej kształtuje się na nieznacznym poziomie - niespełna
10% odbiorców wykorzystuje gaz w tym celu. Znaczącym odbiorcą gazu jest natomiast
sektor przemysłowy.
Zapotrzebowanie na gaz sieciowy w stanie istniejącym określono na poziomie ok. 9.273 tys.
m3/rok, a w okresie perspektywicznym do 2030 roku na poziomie około 13.260-13.760 tys.
m3/rok (w zależności od przyjętego wariantu). Wzrost zużycia gazu ziemnego o ponad 40%
wywołany będzie założonym rozwojem miasta, w tym rozwojem budownictwa
mieszkaniowego, systematycznym przyłączaniem nowych odbiorców oraz wzrostem
wykorzystania gazu sieciowego na cele grzewcze zabudowań.
140
Inwestycje związane z rozbudową lokalnych sieci gazowych związane są z podłączaniem
nowych odbiorców i postępują sukcesywnie w miarę występowania odbiorców do zakładu
gazowniczego o warunki techniczne podłączenia.
Za czynnik decydujący o przystąpieniu do działań inwestycyjnych w zakresie rozwoju sieci
gazowej uznaje się zainteresowanie społeczne przyłączeniem do sieci, w tym wykorzystanie
gazu sieciowego do ogrzewania mieszkań oraz aprobata przewidywanych kosztów. Wybór
sposobu ogrzewania związany jest jednak z wynikiem relacji cenowych pomiędzy gazem
a innymi nośnikami energii.
Rozbudowa sieci gazowej oraz modernizacja kotłowni na obszarach już zgazyfikowanych
zwiększy komfort życia lokalnej społeczności oraz przyczyni się do zmniejszenia emisji
zanieczyszczeń do powietrza w momencie konwersji istniejących tradycyjnych źródeł ciepła
na piece gazowe. Przeprowadzanie inwestycji polegających na termomodernizacji budynków
ograniczy wielkość zapotrzebowania na ciepło do celów grzewczych, a tym samym zwiększy
zainteresowanie i atrakcyjność ogrzewania gazowego.
Mieszkańcy miasta zarówno w celach socjalno-bytowych, jak i w niewielkim stopniu celach
grzewczych korzystają z gazu płynnego LPG. Z uwagi na możliwość zakupu gazu propan –
butan w różnych punktach dystrybucji nie prowadzi się ewidencji tego nośnika ciepła.
141
X. Wykaz materiałów wykorzystanych przy opracowaniu
1. Program ochrony środowiska dla miasta Krasnystaw, marzec 2006;
2. Zintegrowany lokalny program rewitalizacji dla miasta Krasnystaw na lata 2007-2015 –
aktualizacja, wrzesień 2010;
3. Strategia rozwoju miasta Krasnystaw na lata 2007-2015 z długookresową prognozą do
roku 2020, grudzień 2007;
4. Zmiana studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego Miasta
Krasnystaw, 2011r.;
5. Wieloletni Plan Inwestycyjny na lata 2007-2015 i Wieloletni Plan Finansowy na lata
2007-2015;
6. Wieloletni Program Gospodarowania Mieszkaniowym Zasobem Gminy Miasto
Krasnystaw;
7. „Analiza techniczno – ekonomiczna produkcji i sprzedaży ciepła” opracowana na
zlecenie Krasnostawskiej Spółdzielni Mieszkaniowej z siedzibą w Krasnymstawie, przez
POWER SOLUTION, 2010r.,
8. Dodatek do „Analizy techniczno – ekonomicznej produkcji i sprzedaży ciepła”
opracowany na zlecenie Krasnostawskiej Spółdzielni Mieszkaniowej z siedzibą
w Krasnymstawie, przez POWER SOLUTION, 2010r.,
9. Program Ochrony Środowiska dla Powiatu Krasnostawskiego na lata 2009 – 2012;
10. Plan Zagospodarowania Przestrzennego Województwa Lubelskiego, 2002;
11. Strategia Rozwoju Województwa Lubelskiego na lata 2006-2020, lipiec 2005;
12. Program ochrony środowiska województwa lubelskiego na lata 2008-2011
z perspektywą do roku 2015;
13. Wojewódzki Program Rozwoju Alternatywnych Źródeł Energii dla Województwa
Lubelskiego, 2006r.;
14. Program Rozwoju Energetyki dla Województwa Lubelskiego, 2009r.;
15. Roczna ocena jakości powietrza w województwie lubelskim. Raport za 2009 rok, WIOŚ
w Lublinie;
16. Raport o stanie środowiska województwa lubelskiego w 2009 roku, Inspekcja Ochrony
Środowiska Wojewódzki Inspektor Ochrony Środowiska w Lublinie, Biblioteka Monitoringu
Środowiska, Lublin 2010
17. Informacje od PGE Dystrybucja S.A. Oddział Zamość;
18. Taryfa dla usług dystrybucji energii elektrycznej PGE Dystrybucja S.A., Lublin 2011r.
19. Informacje od Karpackiej Spółki Gazownictwa sp. z o.o. w Tarnowie Oddział Zakład
Gazowniczy w Lublinie;
20. Informacje od Polskich Sieci Elektroenergetycznych – Wschód S.A.
21. Informacje z „Kartonex” Sp. z o.o.
22. Informacje z Krasnostawskiej Spółdzielni Mieszkaniowej;
23. Informacje ze Spółdzielni Mieszkaniowej „Cukrownik”;
24. Informacje ze Spółdzielni Mieszkaniowej „Ceramik”;
25. Informacje ze Spółdzielni Mieszkaniowej „Medyk”;
26. Informacje ze Spółdzielni Mieszkaniowej „Tempo”;
142
27. Ustawa z dnia 10 kwietnia 1997 roku Prawo energetyczne;
28. Ustawa z dnia 21 listopada 2008r. o wspieraniu termomodernizacji i remontów;
29. Krajowy plan działania w zakresie energii ze źródeł odnawialnych (Projekt), Warszawa
2010;
30. Polityka energetyczna Polski do 2030 roku, Ministerstwo Gospodarki, Warszawa 2009r.;
31. Prognoza zapotrzebowania na paliwa i energię do 2030 roku, Agencja Rynku Energii
S.A.;
32. Narodowe Strategiczne Ramy Odniesienia 2007-2013 wspierające wzrost gospodarczy
i zatrudnienie;
33. Ekonomiczne i prawne aspekty wykorzystania odnawialnych źródeł energii w Polsce –
praca badawcza - Europejskie Centrum Energii Odnawialnej;
34. Wytwarzanie energii w skojarzeniu, A.W. Różycki i R. Szramka;
35. Centrum Alternatywnych Źródeł Energii. Internetowy Serwer Elektryków;
36. Wyniki Narodowego Spisu Powszechnego Ludności i Mieszkań oraz Powszechnego
Spisu Rolnego 2002.
143
XI. Mapa miasta Krasnystaw
144
XII. Załączniki
145
Załącznik 1: Prace dotyczące termomodernizacji wykonanej i planowanej w budynkach zarządzanych przez Krasnostawską Spółdzielnie
Mieszkaniową:
Prace termomodernizacyjne:
Wyszczególnienie:
Wykonane:
Planowane na najbliższe 3 lata:
Ocieplenie
Ocieplenie
Adres budynku
Liczba
Powierzchnia
Wymiana Ocieplenie stropu nad
inne
inne
mieszkań/
użytkowa
okien
ścian
ostat.
okien
ścian
ostat.
2
lokali
(m )
kondyg.
kondyg.
Piłsudskiego 30
684
+
Piłsudskiego 32
90
3 529
+
+
+
Piłsudskiego 34
90
3 529
+
+
+
Piłsudskiego 36
30
1 219
+
+
Piłsudskiego 38
30
1 219
+
+
Piłsudskiego 40
30
1 207
+
+
Piłsudskiego 42
30
1 209
+
+
Piłsudskiego 44
45
1 823
+
+
Piłsudskiego 46
60
2 504
+
+
Sobieskiego 4a
18
792
+
Piekarskiego 4
36
1 801
+
+
PCK 10
18
792
+
+
PCK 26
20
1 112
+
PCK 28
18
793
+
PCK 21
50
2 200
+
+
PCK 25
109
4 812
+
+
PCK 27
40
1 730
+
+
Mickiewicza 4
18
911
+
+
146
PCK 13
PCK 11
Okrzei 16
Okrzei 18
Okrzei 20
Pocztowa 2
Sobieskiego 22
Sobieskiego 20
Sobieskiego 18
Sobieskiego 16
Chmielna 4
Okrzei 35
Okrzei 33
Okrzei 31
Głowackiego 4
Sobieskiego 10
Okrzei 27
Chmielna 5
Chmielna 3a
Chmielna 3a
Okrzei 29
Sobieskiego 14
Tokarzewskiego 45
Tokarzewskiego 43
Tokarzewskiego 47
Graniczna 6c
44
53
55
55
55
44
35
35
35
55
80
65
85
74
100
65
50
75
35
35
89
5
70
65
65
15
4 072
2 804
3 012
3 012
3 012
1 992
1 618
1 858
1 858
2 993
3 059
3 415
4 579
4 490
4 365
2 767
2 557
3 788
1 675
1 675
4 453
273
4 066
3 714
3 710
886
+
+
-
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
147
-
+
-
-
-
-
Graniczna 6d
Graniczna 6a
Sobieskiego 7d
Sobieskiego 7b
Sobieskiego 7c
Sobieskiego 7a
Okrzei 25
25
22
50
60
110
62
-
5 435
1 724
2 832
3 493
6 352
3 544
5 046
+
+
+
+
+
+
-
-
-
+
+
+
-
-
-
* według danych Krasnostawskiej Spółdzielni Mieszkaniowej
Oznaczenia: „+” to wykonane/planowane; „-‘ brak wykonania/brak planów
Załącznik 2: Prace dotyczące termomodernizacji wykonanej i planowanej w budynkach zarządzanych przez Spółdzielnie Mieszkaniową
„Ceramik”:
Wyszczególnienie:
Adres budynku
Oleszczyńskiego 3
Liczba
Powierzchnia
mieszkań/
użytkowa
lokali
(m2)
41
1 913,65
Wymiana
okien
+
Wykonane:
Ocieplenie
Ocieplenie
Ocieplenie stropu nad
inne
inne
ścian
ostat.
okien
ścian
ostat.
kondyg.
kondyg.
+
+
* według danych Spółdzielni Mieszkaniowej „Ceramik”
148
-
-
-
-
-
„Cukrownik”:
Wyszczególnienie:
Adres budynku
Ul. PCK 6A
Ul. PCK 6B
Ul. PCK 6C
Ul. PCK 6D
Ul. PCK 6E
Liczba
Powierzchnia
mieszkań/
użytkowa
lokali
(m2)
20
20
20
60
45
1 000
1 113,40
1 000
2 778,15
2 356,80
Wymiana
okien
+
+
+
+
+
Wykonane:
Ocieplenie
Ocieplenie
inne
inne
ścian
ostat.
okien
ścian
ostat.
kondyg.
kondyg.
+
+
+
+
+
+
+
-
* według danych Spółdzielni Mieszkaniowej „Cukrownik”
149
-
-
-
+
+
+
-
Załącznik 4: Prace dotyczące termomodernizacji wykonanej i planowanej w budynkach zarządzanych przez Spółdzielnie Mieszkaniową Budowy
Mieszkań Własnościowych „TEMPO” w Krasnymstawie:
Wyszczególnienie:
Adres budynku
Ul. Szkolna
Liczba
Powierzchnia
mieszkań/
użytkowa
lokali
(m2)
31
1670,0
Wymiana
okien
-
Wykonane:
Ocieplenie
Ocieplenie
inne
inne
ścian
ostat.
okien
ścian
ostat.
kondyg.
kondyg.
+
+
-
-
-
-
-
* według danych Spółdzielni Mieszkaniowej Budowy Mieszkań Własnościowych „TEMPO”
„Medyk”:
Wyszczególnienie:
Adres budynku
Ul. Czysta
Liczba
Powierzchnia
mieszkań/
użytkowa
lokali
(m2)
15
852,5
Wymiana
okien
Wykonane:
Ocieplenie
Ocieplenie
inne
inne
ścian
ostat.
okien
ścian
ostat.
kondyg.
kondyg.
+/-
+/-
* według danych Spółdzielni Mieszkaniowej „Medyk”
150
-
-
-
Załącznik 6: Prace dotyczące termomodernizacji wykonanej i planowanej w budynkach zarządzanych przez miasto Krasnystaw:
Wykonane:
Wymiana
okien
Ocieplenie
ścian
Ocieplenie
stropu nad
ostatnią
kondygnacją
Miejski Ośrodek Pomocy Społecznej
ul. Piłsudskiego 9
Krasnostawski Dom Kultury
ul. Okrzei 10
+
+
+
Miejska Biblioteka Publiczna
ul. Okrzei 23
ul. Mostowa 14
Przedszkole Nr 1
ul. Sikorskiego 4
Przedszkole Nr 4
ul. Mickiewicza 12
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
Adres budynku
151
inne
Wymiana
okien
Ocieplenie
ścian
Ocieplenie
stropu nad
ostatnią
kondygnacją
+
+
+
inne
Przedszkole Nr 5
Przedszkole Nr 6
Przedszkole Nr 8
ul. Tokarzewskiego
Żłobek Miejski
Dom Sejmikowy – budynek Urzędu Miasta
Krasnystaw
Plac 3 Maja 29
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
Miejski Ośrodek Sportu i Rekreacji
Centrum Sportowo - Rekreacyjne
+
+
+
* według danych Urzędu Miasta Krasnystaw
152
+
+
+
+
-
-
-
-
Załącznik 7: Prace dotyczące termomodernizacji wykonanej i planowanej w budynkach zarządzanych przez Starostwo powiatowe
w Krasnymstawie:
Wykonane:
Adres budynku
Wymiana
okien
Ocieplenie
ścian
Ocieplenie
stropu nad
ostatnią
kondygnacją
+
+
+
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
inne
Wymiana
okien
Ocieplenie
ścian
Ocieplenie
stropu nad
ostatnią
kondygnacją
inne
Zespół Szkół
Ponadgimnazjalnych
Nr 1 im. Tadeusza
Kościuszki ul.
Zamkowa 1
Budynek szkoły z salą
gimnastyczną
Budynki warsztatowe
Budynek biblioteki
-
Zespół Szkół
Ponadgimnazjalnych
Nr 2 im. Bartosza
Głowackiego ul. M.
Sobieskiego 5
Budynek dydaktyczny
+/-
-
-
-
+
-
-
-
+
+
+
-
+
-
-
-
+
-
-
+
+
+
-
-
-
-
-
+
+
-
-
-
-
-
-
+
-
-
-
-
+
+
-
+
+
+
-
-
-
-
-
Sala gimnastyczna
Budynek warsztatów
szkolnych
Budynek szkoły
I Liceum
Internat
Władysława Jagiełły
ul. Piekarskiego 1
Budynek mieszkalny
II Liceum Ogólnokształcące im. C.K. Norwida
ul. Okrzei 5
153
Specjalny Ośrodek
Szkolno –
Wychowawczy im.
Janiny Doroszewskiej
ul. PCK 2
Budynek
dydaktycznopraktyczny (sale)
-
-
-
-
+
+
+
-
Budynek szkoły
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
+
-
+
+
-
-
+
+
+
-
-
-
-
-
+
+
+
-
-
-
-
-
+
+
+
-
-
-
-
+
+
+
+
+
-
-
-
-
+
+
+
+
-
-
-
-
+
+
+
+
-
-
-
-
+
+
+
+
-
-
-
-
+
+
+
+
-
-
-
-
+
+
+
+
-
-
-
-
+
+
+
+
-
-
-
-
+
+
+
+
-
-
-
-
Budynek internatu
Powiatowa Biblioteka Publiczna
w Krasnymstawie ul. Piłsudskiego 5a
Młodzieżowy Dom Kultury im. Marii
Konopnickiej w Krasnymstawie
Muzeum Regionalne w Krasnymstawie
Krasnystaw
ul. Głowackiego 3
Krasnystaw
ul. Okrzei 17
Krasnystaw
ul. M. Sobieskiego 4c
Samodzielny
Krasnystaw
Publiczny Zespół
ul. M. Sobieskiego 4a
Opieki Zdrowotnej
Krasnystaw ul.
w Krasnymstawie ul.
Głowackiego 1
Sobieskiego 4B
Krasnystaw
ul. M. Sobieskiego 4d
Krasnystaw
ul. M. Sobieskiego 6
Krasnystaw
ul. M. Sobieskiego 4j
154
Krasnystaw
ul. M. Sobieskiego 4i
Krasnystaw
ul. M. Sobieskiego 4g
Krasnystaw
ul. M. Sobieskiego 4b
Starostwo Powiatowe w Krasnymstawie
ul. Sobieskiego 3
Budynek
Dom
Dziecka
ul. Mickiewicza 1
w Krasnymstawie ul.
Budynek
Mickiewicza 1
Powiatowy Urząd Pracy w Krasnymstawie
ul. Mostowa 4
Wielofunkcyjna Placówka Opiekuńczo –
Wychowawcza w Krasnymstawie
ul. Zamkowa 5a
Dom Pomocy Społecznej w Krasnymstawie
ul. Kwiatowa 1
Biurowiec
ul. Borowa 6
Zarząd Dróg
Powiatowych w
Wiata obmurowana
Krasnymstawie
ul. Borowa 6
ul. Borowa 6
Budynek warsztatowy
ul. Borowa 6
+
+
+
+
-
-
-
-
+
+
+
+
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
+
+
+
-
-
-
-
-
+
+
+
-
-
-
-
-
+
+
-
-
-
-
-
-
+
+
+
-
-
-
-
-
+
-
-
+
-
-
+
-
+/-
-
-
-
+
+
-
+
+
-
+
-
+
+
-
+
+
-
-
-
-
-
-
-
+
-
-
-
-
-
-
-
* według danych Starostwa Powiatowego w Krasnymstawie
155
Załącznik 8: Zestawienie stacji transformatorowych 15/0,4kV zlokalizowanych na terenie
miasta Krasnystaw – dane pozyskane z Rejonowego Zakładu Energetycznego
w Krasnymstawie
Lp.
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
9.
10.
11.
12.
13.
14.
15.
16.
17.
18.
19.
20.
21.
22.
23.
24.
25.
26.
27.
28.
29.
30.
31.
32.
33.
34.
35.
36.
Nazwa stacji – lokalizacja:
Stacja 15/04kV Góry Kolonia 1
Stacja 15/04kV Góry Przedmieście 2
Stacja 15/04kV Krak. Przedm. 1
Stacja 15/04kV Krak. Przedm. 2
Stacja 15/04kV Krak. Przedm. Kol. 1
Stacja 15/04kV Krak.Przedm.Kol.Hydro
Stacja 15/04kV K-staw Zacisze
Stacja 15/04kV K-staw 1
Stacja 15/04kV K-staw Bacutil
Stacja 15/04kV K-staw Borek RDP
Stacja 15/04kV K-staw Centrala Nasienna
Stacja 15/04kV K-staw Chmielna 1
Stacja 15/04kV K-staw Działki
Stacja 15/04kV K-staw Gospodarcza
Stacja 15/04kV K-staw Graniczna
Stacja 15/04kV K-staw HBC
Stacja 15/04kV K-staw Jajczarnia
Stacja 15/04kV K-staw Kotłownia
156
Typ:
STSa-20/250
STS-20/100
STSa-20/100
STSa-20/100
STS-20/100
STSa-20/250
STSa-20/250
STSa-20/250
STSa-20/250
STSa-20/250
STSa-20/100
STS-20/250
STSRu-20/250-K-2
MSTw-20/630
MSTt-20/630
MSTt-88-20/630
MSTw-20/500
MKbs-20/630
MSTw-20/630
STS-20/250
STS-20/250
WSTp-20/400
MSTt-20/630
MSTt-20/630
MSTt-20/630
MSTw-20/630
MSTw-20/630
MSTw-20/630
MSTw-20/630
MSTw-20/630
MSTw-20/500
MSTw-20/630
MSTw-20/630
WSTp-20/400
WSTp-20/400
MSTt-20/2x400
37.
38.
39.
40.
41.
42.
43.
44.
45.
46.
47.
48.
49.
50.
51.
52.
53.
54.
55.
56.
57.
58.
59.
60.
61.
62.
63.
64.
65.
66.
67.
68.
69.
70.
71.
72.
73.
74.
75.
76.
77.
Stacja 15/04kV K-staw Liceum
MSTt-20/400
Stacja 15/04kV K-staw Lwowska
STSa-20/250
Stacja 15/04kV K-staw Nadleśnictwo
MSTt-20/630
Stacja 15/04kV K-staw Obwodnica
STS-20/250
Stacja 15/04kV K-staw Ogrodowa
MSTw-20/500
Stacja 15/04kV K-staw Okrzei
STS-20/250
Stacja 15/04kV K-staw Orląt Lwow.
STLmb-3
Stacja 15/04kV K-staw Os. Cukrowni
MSTt-20/630
Stacja 15/04kV K-staw Os. Jagiell. 1
MSTw-20/630
Stacja 15/04kV K-staw Os. Jagiell. 2
MSTw-20/630
Stacja 15/04kV K-staw Os. Rejowiecka
STSRu-20/250 12/10/I
Stacja 15/04kV K-staw Os.Krasickiego
MSTt-20/630
Stacja 15/04kV K-staw Os.Patronackie
MSTw-20/630
Stacja 15/04kV K-staw PCK
MSTw-20/630
Stacja 15/04kV K-staw Piekarnia
MSTt-20/630
Stacja 15/04kV K-staw Poniatowskiego
MSTw-20/630
Stacja 15/04kV K-staw Przedsz. Cicha
MSTt-20/630
Stacja 15/04kV K-staw Przedsz. Mick.
MSTt-20/630
Stacja 15/04kV K-staw Przejazd
MSTw-20/500
Stacja 15/04kV K-staw Przychodnia
MSTt-20/630
Stacja 15/04kV K-staw Rejon
MSTw-20/630
Stacja 15/04kV K-staw Rekord
STS-20/250
Stacja 15/04kV K-staw Sikorskiego
STS-20/250
Stacja 15/04kV K-staw Spół. Jedność
MSTw-20/630
Stacja 15/04kV K-staw Stacja Paliw
STSRu-20/250
Stacja 15/04kV K-staw Szkolna
MSTw-20/630
Stacja 15/04kV K-staw Szkoła nr 4
MSTw-20/630
Stacja 15/04kV K-staw Szpital
nietypowa-w bud
Stacja 15/04kV K-staw Ścieki
STS-20/250
Stacja 15/04kV K-staw Tech. Rolnicze
MSTt-20/630
Stacja 15/04kV K-staw Zakłady Wylęgu Dro
MSTw-20/500
Stacja 15/04kV K-staw Zawieprze
MSTw-20/630
Stacja 15/04kV K-staw Zawieprze 2
STSpb-K1-20/250
Stacja 15/04kV K-staw ZOR 2
MSTt-20/400
Stacja 15/04kV K-staw ZOR 3
MSTw-20/400+250
Stacja 15/04kV K-staw Żłobek Cukrow.
MSTt-20/630
Stacja 15/04kV Lubańki 1
STSa-20/250
STS-20/250
STS-20/250
Stacja 15/04kV Rońsko 2
STS-20/125
Stacja 15/04kV Rońsko 3
STS-20/250
157
78.
79.
80.
81.
82.
83.
84.
85.
86.
87.
88.
89.
90.
91.
92.
93.
94.
95.
96.
97.
98.
Stacja 15/04kV Rońsko Borowa
Stacja 15/04kV Rońsko Makuszyńskiego
Stacja 15/04kV Rońsko T 2
Stacja 15/04kV Tuligłowy CPN
Stacja 15/04kV Zakręcie 1
Stacja 15/04kV Zastawie 1
Stacja 15/04kV Zastawie Kolonia 1
STSRu-20/250
STSa-20/250
MSTw-20/630
MSTt-20/630
MSTt-20/630
MSTt-20/630
STS-30/250
STS-20/125
STS-20/100
STSa-20/100
STSa-20/100
STSa-20/250
STSa-20/100
STS-20/125
STSa-20/100
STSa-20/250
STSa-20/250
STSa-20/250
STSa-20/250
STSa-20/250
STSa-20/100
Załącznik 9: Korespondencja z Gminami:
- Krasnystaw
- Siennica Różana
Załącznik 10. Korespondencja z przedsiębiorstwami energetycznymi:
- Krasnostawska Spółdzielnia Mieszkaniowa
- Polskie Sieci Elektroenergetyczne – Wschód S.A.
- PGE Dystrybucja S.A. Oddział Zamość
- Karpacka Spółka Gazownictwa sp. z o.o. w Tarnowie Oddział Zakład Gazowniczy
w Lublinie
158

25.08 PROJEKT ZAŁOŻEŃ Krasnystaw BS

Transkrypt

Podobne dokumenty

wystawa malarstwa w bibliotece miejskiej

Z wielką satysfakcją informujemy, Krasnostawskie

pobierz - Szkoła Podstawowa

„chcę żyć bezpiecznie” w ramach rządowego programu ograniczania

Karta informacyjna

Lekarze weterynarii upoważnieni przez prowadzącego