NOWE - STARE FORMY I ŚRODKI ODURZANIA SIĘ „DOPALACZE”
Transkrypt
NOWE - STARE FORMY I ŚRODKI ODURZANIA SIĘ „DOPALACZE”
NOWE - STARE FORMY I ŚRODKI ODURZANIA SIĘ „DOPALACZE” DEFINICJA TZW. „DOPALACZY” „Dopalacz”, czy „dopalacze” to termin nieposiadający charakteru naukowego. Używa się go potocznie, dla nazwania grupy różnych substancji lub ich mieszanek o rzekomym bądź faktycznym działaniu psychoaktywnym, które nie zostały umieszczone na liście substancji kontrolowanych przepisami ustawy o przeciwdziałaniu narkomanii. . DEFINICJA TZW. „DOPALACZY” „Dopalacze” działają na Ośrodkowy Układ Nerwowy i po ich zażyciu zmienia się nastrój i zachowanie człowieka. Część substancji najczęściej pochodzenia syntetycznego, daje efekty pobudzające przypominające skutki po użyciu amfetaminy, kokainy. DEFINICJA TZW. „DOPALACZY” W grupie pochodzenia naturalnego zachodzi duże zróżnicowanie w działaniu tych substancji. Często są to mieszanki ziół o działaniu psychoaktywnym. Mogą działać zarówno uspokajająco jak i wywoływać euforię, działać psychodelicznie czy halucynogennie. DEFINICJA TZW. „DOPALACZY” - Reklamowane są jako „smart drugs”, sprytne substancje, zwiększające spryt i inteligencję, usprawniające pamięć, koncentrację uwagi. W zależności od typu produktu, imitujące swoje nielegalne odpowiedniki: środki stymulujące (podobnie jak amfetamina), euforyzujące (jak tabletki Ecstazy), relaksujące (jak konopie indyjskie), a nawet psychodeliczne (jak LSD). DEFINICJA TZW. „DOPALACZY” Producenci „dopalaczy” w ofercie handlowej zamieszczają informację, że są to produkty kolekcjonerskie, nawozy do kwiatów czy sole do kąpieli „nie do spożycia przez ludzi”. DEFINICJA TZW. „DOPALACZY” Strony internetowe są prowadzone przez użytkowników narkotyków albo producentów i służą promocji tych środków. Prezentowane informacje nie są więc wiarygodne. Rzetelne informacje można znaleźć na stronie internetowej Krajowego Biura ds. Przeciwdziałania Narkomanii. PODZIAŁ środki pochodzenia głównie syntetycznego, sprzedawane w formie tabletek (tzw. party pills) lub proszków w torebkach, które zawierają zazwyczaj rozmaite mieszanki różnych grup związków działających psychoaktywnie, środki pochodzenia głównie roślinnego, które stosuje się tak jak tytoń, mające w sposób legalny powodować efekty zbliżone do palenia marihuany czy opium, środki syntetyczne zawierające jedną, konkretną substancję, która (jeszcze) nie jest zakazana, sprzedawane w postaci znaczków do lizania, małych pigułek i w innych formach. JAK ROZMAWIAĆ Z DZIECKIEM O DOPALACZACH Rozmowa z dzieckiem na temat dopalaczy nie wymaga abyśmy byli ekspertami, ale warto jednak dowiedzieć się więcej korzystając z wiarygodnych materiałów. JAK ROZMAWIAĆ Z DZIECKIEM O DOPALACZACH Musisz wiedzieć: Jak działają - na Ośrodkowy Układ Nerwowy, po ich zażyciu zmienia się nastrój i zachowanie. Objawy używania - w zależności od substancji i dawki: przypływ energii, podwyższenie nastroju, rozdrażnienie, huśtawka nastrojów, pobudzenie psychoruchowe, napady szału, stany depresyjne, halucynacje słuchowowzrokowe, utrata apetytu, bezsenność, przekrwienie gałek ocznych, wymioty, biegunka. Jak wyglądają – w postaci białego proszku, kapsułek, tabletek, suszu roślinnego, suszu grzybów. Ryzyko związane z używaniem dopalaczy – ryzyko zdrowotne, uzależnienie a nawet śmierć. CZY OD „LEGALNYCH” DOPALACZY MOŻNA SIĘ UZALEŻNIĆ? Legalność wybranych środków psychoaktywnych może stanowić pewien problem - młodzież po odkryciu, że jakiś "lekki", legalny środek pozornie jest bezpieczny, obniża swój próg obawy i lęku przed kontaktem z narkotykami nielegalnymi. Taki mechanizm uspokojenia sprawia, że pewna część osób zaczyna eksperymentować z coraz bardziej niebezpiecznymi specyfikami. CZY OD LEGALNYCH DOPALACZY MOŻNA SIĘ UZALEŻNIĆ? Środki takie jak amfetamina, efedryna, kokaina czy marihuana mają zdolność wytwarzania, tzw. indukcji psychotycznej. Największą indukcję tego typu objawów powodują środki halucynogenne oraz te służące psychostymulacji, a więc amfetamina, kokaina, efedryna. W podobnym kierunku idą także popularne dopalacze - powodują halucynacje, podwyższają wydajność organizmu w sferze psychicznej i fizjologicznej, stwarzając jednocześnie ryzyko psychozy czy depresji. OBJAWY UŻYWANIA: Zależą od rodzaju zażytej substancji, przyjętej dawki, cech psychofizycznych danej osoby. Nie ma jednego wzorca reakcji na przyjętą substancję – tolerowana przez organizm jednego człowieka, dla innego może być groźną w skutkach trucizną. JAK OBSEROWAĆ DZIECKO ZACHOWANIE POZA DOMEM: 1. 2. 3. 4. 5. Znaczne obniżenie się wyników w nauce. Nauczyciele zgłaszają liczne nieobecności/spóźnienia na zajęciach. Szkoła zwraca uwagę na trudności w koncentracji uwagi, częste zapominanie o ważnych pracach domowych. Dziecko złamało prawo – informacja z policji. JAK OBSEROWAĆ DZIECKO ZACHOWANIE POZA DOMEM: 1. 2. 3. Spędzanie czasu z nieznajomymi osobami, w nieokreślonych miejscach. Powroty do domu po długich nieobecnościach, w stanie zbliżonym do stanu po użyciu alkoholu, chociaż nie wyczuwa się zapachu piwa czy wina. Nie uczęszczanie na zajęcia pozalekcyjne – pieniądze na ten cel znikają. JAK OBSEROWAĆ DZIECKO ZACHOWANIA W DOMU: 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. Częste zmiany/huśtawki nastroju. Utrata aktywności, przysypianie, stany depresyjne. Gwałtowne reakcje na zadawane pytania o samopoczucie, o to gdzie było, dlaczego tak późno wraca – agresja słowna czasem fizyczna. Wiele godzin samotnie spędzanych w domu. Unikanie wspólnych posiłków. Ostra odmowa wizyty u lekarza. Nie udzielanie odpowiedzi na pytania o kolegów. JAK OBSEROWAĆ DZIECKO ZACHOWANIA W DOMU: 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. Kłamstwa. Wynoszenie z domu, tzw. „moich rzeczy”. Nie wypełnianie domowych obowiązków. Zaniedbywanie, np. swoich zwierząt. W pokoju dziecka wyczuwany dziwny zapach. Symbole narkotyków na plakatach. Nowy slangowy słownik. JAK OBSEROWAĆ DZIECKO NIEBEZPIECZNE ZNALEZISKA: 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. Małe plastikowe torebeczki z resztkami substancji roślinnej – zielona pietruszka lub proszku w kolorze białym, beżowym albo szaro-brązowym. Skrawki okopconej folii aluminiowej. Lufki, fifki, małe fajeczki. Zapalniczki (duża ilość). Rurki, słomki takie jak do napojów. Strzykawki, igły. Tabletki. JAK OBSEROWAĆ DZIECKO ZMIANY W WYGLĄDZIE: 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. Wychudzenia. Zaburzenia łaknienia. Przekrwione, szkliste oczy. Rozszerzone źrenice. Niedbały strój. Wygląd człowieka chorego, zmęczonego. Bezsenność. 1. 2. 3. 4. JAK OBSEROWAĆ DZIECKO UŻYWANIU NARKOTYKÓW TOWARZYSZY ZAPRZECZANIE: Nie biorę. Nie robię nic złego – wszyscy biorą. Nie robię nic, co mi zagraża – to wy macie problem. Nie robię poza tym nic złego – nie kradnę. JAK OBSEROWAĆ DZIECKO MINIMALIZOWANIE ZAGROŻENIA: 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. Używam od czasu do czasu, a nie systematycznie. Mogę w każdej chwili przestać. Mogę robić duże przerwy w zażywaniu narkotyków. Nie handluję – kupuję tylko dla siebie. Przecież żyję – narkotyki mi nie szkodzą. W innych krajach zalegalizowano narkotyki. Palę tylko marihuanę, nigdy nie będę używał niczego poza nią. JAK OBSEROWAĆ DZIECKO BUDOWANIE MITÓW: 1. 2. 3. 4. 5. Marihuana to zioło. Nie jestem narkomanem – nie żebrzę na ulicy. Inni są słabi – ja sobie poradzę. Mam problemy – narkotyki pozwalają załatwić moje sprawy. Jestem młody – kiedy będę dorosły, wyrosnę z tego. RYZYKO ZWIĄZANE Z UŻYWANIEM „DOPALACZY” Aktualna wiedza na temat ryzyka związanego z używaniem „dopalacz” jest bardzo ograniczona, ale wiele wskazuje na to, że przyjmowanie tych substancji wiąże się z ryzykiem zdrowotnym, w tym także uzależnieniem. Odnotowano coraz liczniejsze przypadki powikłań zdrowotnych po zażyciu „dopalaczy”, które wymagały interwencji lekarskich i hospitalizacji. Pojawiły się doniesienia, że w składzie dopalaczy mogą występować substancje nielegalne, w tym narkotyki o wysokim potencjale uzależniającym. „Dopalacze” mogą być również substancjami wprowadzającymi dziecko w świat narkotyków. DLACZEGO NIEKTÓRE NASTOLATKI SIĘGAJĄ PO NARKOTYKI: 1. 2. 3. 4. 5. 6. Ucieczka od problemów. Nuda. Poszukiwanie pobudzenia dla osiągnięcia samopoczucia. Brak poczucia pewności siebie. Chęć przystosowania się do grupy, która eksperymentuje z narkotykami. Ciekawość. DLACZEGO NIEKTÓRE NASTOLATKI SIĘGAJĄ PO NARKOTYKI: Skłonność do sięgania po środki odurzające przejawiają przede wszystkim młodzi osobnicy mający: 1/ specyficzną osobowość, 2/ przykład kogoś z grupy, 3/ dostęp do substancji. DLACZEGO NASTOLATKI NIE BIORĄ NARKOTYKÓW: 1. 2. 3. 4. 5. Dezaprobata dla używania narkotyków wyrażana przez znaczące osoby z bliskiego otoczenia. Strach przed konsekwencjami prawnymi. Poważne taktowanie swojej przyszłej roli rodzica. Orientacja na zrobienie kariery zawodowej. Posiadanie wielu zainteresowań, aktywne spędzanie czasu wolnego. DLACZEGO NASTOLATKI NIE BIORĄ NARKOTYKÓW: - Brak pieniędzy na za zakup narkotyków, Złe doświadczenie z próbowaniem narkotyków Przekonanie i wiedza, że narkotyki rujnują zdrowie, Obawa przed uzależnieniem się, Obawa przed utratą kontroli nad samym sobą. DOJRZEWANIE (ADOLESCENCJA) Okres życia między dzieciństwem a dorosłością, charakteryzuje się przeobrażeniami w budowie i wyglądzie ciała (dojrzewanie biologiczne), psychice – kształtowaniu osobowości (dojrzewanie psychiczne), postawach wobec własnej i drugiej płci (dojrzewanie psychoseksualne), pełnieniu roli społecznej (dojrzewanie społeczne) DOJRZEWANIE (ADOLESCENCJA) Okres dorastania dzieli się na różne stadia rozwojowe, charakteryzujące się odmiennymi zachowaniami i skłonnością do zachowań z obszaru ryzyka. Dorastający preferują domy, w których rządzi: uczciwość, sprawiedliwość i wzajemność. Najzdrowszemu emocjonalnemu klimatowi sprzyja wspólne naradzanie się rodziców i nastolatków w sprawach interesujących obie strony i stwarzanie okazji do zwiększania autonomii. Udowodniono, że największą moc chroniącą ma: 1. Okazywanie miłości i zainteresowania życiem dziecka. 2. Dobre porozumiewanie się. 3. Zdrowa dyscyplina. 4. Wspieranie. GDZIE SZUKAĆ POMOCY? GDZIE SZUKAĆ POMOCY? Antynarkotykowy Telefon Zaufania 801 199 990 Polskie Towarzystwo Zapobiegania Narkomanii 22 827 22 43 Antynarkotykowa Poradnia Internetowa www.narkomania.org.pl Informator na temat placówek udzielających pomoc osobom z problemem narkotykowym: www.kbpn.gov.pl www.dopalaczeinfo.pl www.narkotyki.pl