Stan sanitarny miasta za 2007 rok

Transkrypt

Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny
w Szczecinie
71-342 Szczecin, ul. Wincentego Pola 6,
tel.: 091 - 4870313, fax: 091 - 4861141
OCENA STANU BEZPIECZEŃSTWA
SANITARNEGO MIASTA SZCZECIN
za 2007 r.
SPIS TREŚCI
Tytuł
Strona
I. WSTĘP………………………………………………………………………..
5
II. OCENA ZDROWOTNA LUDNOŚCI POWIATU NA PODSTAWIE
11
WYSTĘPUJĄCYCH NA NADZOROWANYM TERENIE JEDNOSTEK
CHOROBOWYCH…………………………………………………………..
III. OCENA STANU SANITARNEGO PLACÓWEK SŁUŻBY ZDROWIA
36
SZPITALE…………………………………………………………………..
37
3.1.
Informacje ogólne…………………………………………………………..
37
3.2.
Stan sanitarno-techniczny i funkcjonalność działu lecznictwa…………..
41
3.3.
Zaopatrzenie w wodę……………………………………………………….
47
3.4.
Utrzymanie bieżącej czystości porządku………………………………….
50
3.5.
Dezynfekcja i komory dezynfekcyjne……………………………………..
50
3.6.
Sterylizacja………………………………………………………………….
53
3.7.
Postępowanie z bielizną szpitalną………………………………………….
55
3.8.
Gospodarka odpadami stałymi…………………………………………….
59
3.9.
Blok żywienia w szpitalach…………………………………………………
65
3.9.1.
Stan techniczny i sanitarny…………………………………………………
65
3.9.1.1. Kuchnie centralne…………………………………………………………..
65
3.9.1.2. Kuchenki oddziałowe………………………………………………………
73
3.9.1.3. Kuchnie mleczne……………………………………………………………
78
3.9.2.
Transport posiłków na oddziały…………………………………………
81
3.9.3.
Usuwanie odpadów kuchennych…………………………………………..
84
3.10.
Prosektoria i postępowanie ze zwłokami………………………………….
86
3.11.
Ocena działalności szpitalnych zespołów ds. zapobiegania i zwalczania
zakażeń zakładowych……………………………………………………….
89
PRZYCHODNIE……………………………………………………………..
3.12. Stan sanitarno-techniczny i funkcjonalność………………………………..
3.13. Utrzymanie bieżącej czystości i porządku z uwzględnieniem dezynfekcji..
3.14. Postępowanie z odpadami komunalnymi……………………………………
3.15. Sterylizacja……………………………………………………………………
3.16. Gospodarka odpadami niebezpiecznymi pochodzenia medycznego………
INDYWIDUALNE PRAKTYKI LEKARZY, LEKARZY DENTYSTÓW
ORAZ INDYWIDUALNE SPECJALISTYCZNE PRAKTYKI
LEKARZY I LEKARZY DENTYSTÓW…………………………………..
3.17. Sterylizacja……………………………………………………………………
IV. CHARAKTERYSTYKA STANU SANITARNEGO ZAKŁADÓW
PRODUKCJI I OBROTU ŻYWNOŚCIĄ ORAZ NADZORU NAD
TRANSPORTEM ŻYWNOŚCI I PRZEDMIATAMI UŻYTKU………....
91
91
93
94
95
95
98
99
100
2
4.1.
4.2.
4.3.
4.4.
4.5.
4.6.
4.7.
4.8.
4.9.
4.10.
4.11.
4.12.
4.12.1.
4.12.2.
4.12.3.
4.12.4.
V.
5.1.
VI.
6.1.
6.2.
6.3.
VII.
7.1.
7.2.
7.3.
7.4.
7.5.
7.6.
7.7.
7.8.
VIII.
8.1.
8.2.
8.2.1.
8.2.2.
Ogólna charakterystyka………………………………………………………
Zakłady produkujące żywność……………………………………………….
Zakłady żywienia zbiorowego………………………………………………..
Zakłady małej gastronomi……………………………………………………
Zakłady żywienia zbiorowego typu zamkniętego…………………………..
Zakłady obrotu żywnością……………………………………………………
Transport żywności…………………………………………………………..
Jakość zdrowotna krajowych i importowanych środków spożywczych,
przedmiotów użytku oraz badania sanitarne w roku 2007………………...
Jakość zdrowotna przedmiotów użytku……………………………………..
Nadzór nad kosmetykami oraz materiałami i wyrobami
przeznaczonymi do kontaktu z żywnością…………………………………..
Warunki sprzedaży grzybów świeżych i przetworów grzybowych………..
Inne istotne zagadnienia……………………………………………………...
System Wczesnego Ostrzegania o Niebezpiecznych Produktach
Żywnościowych i Środkach Żywienia Zwierząt - RASFF…………………
Nadzór nad suplementami diety, środkami specjalnego przeznaczenia
żywieniowego oraz środkami wzbogaconymi witaminami i składnikami
mineralnymi…………………………………………………………………..
Znakowanie żywności…………………………………………………………
Współpraca z innymi jednostkami kontrolnymi……………………………
ZAOPATRZENIE W WODĘ PRZEZNACZONĄ DO SPOŻYCIA……...
Ocena stanu zaopatrzenia ludności w wodę…………………………………
KĄPIELISKA………………………………………………………………...
Kąpieliska morskie……………………………………………………………
Kąpieliska śródlądowe………………………………………………………..
Stan sanitarny plaż……………………………………………………………
STAN SANITARNY OBIEKTÓW UŻYTECZNOŚCI PUBLICZNEJ…..
Domy pomocy społecznej (DPS)……………………………………………..
Zakłady fryzjerskie, fryzjersko-kosmetyczne, kosmetyczne, odnowy
biologicznej i tatuażu…………………………………………………………
Baseny kąpielowe……………………………………………………………..
Dworce autobusowe…………………………………………………………..
Dworce i stacje PKP…………………………………………………………..
Przystanki komunikacji międzymiastowej i miejskiej……………………..
Parkingi……………………………………………………………………….
Stan sanitarny środków transportu publicznego…………………………...
STAN UTRZYMANIA CZYSTOŚCI W MIEJSCOWOŚCIACH………..
Ogólny stan sanitarno-porządkowy miejscowości………………………….
Gospodarka odpadami komunalnymi……………………………………….
Gospodarka odpadami stałymi………………………………………………
Gospodarka ściekowa…………………………………………………………
100
102
112
114
115
128
136
137
140
141
141
142
142
144
147
149
151
151
153
153
153
154
154
154
154
155
157
157
158
158
159
159
159
160
160
160
3
8.3.
Ustępy publiczne………………………………………………………………
IX. PRZEBIEG SEZONU TURYSTYCZNEGO I STAN SANITARNY
BAZY NOCLEGOWEJ………………………………………………………
9.1.
Wypoczynek dzieci i młodzieży………………………………………………
9.2.
Baza noclegowa……………………………………………………………….
X. PRZEWÓZ ZWŁOK I EKSHUMACJE……………………………………
10.1. Ocena zagrożenia sanitarnego, prawidłowość postępowania przy
przewozie zwłok i ekshumacjach…………………………………………….
XI. SZKOŁY I INNE PLACÓWKI OŚWIATOWO-WYCHOWAWCZE
ORAZ WYPOCZYNEK DZIECI I MŁODZIEŻY………………………..
11.1. Warunki sanitarno–techniczne………………………………………………
11.2. Warunki zdrowotne…………………………………………………………..
11.2.1. Ocena mebli szkolnych i przedszkolnych……………………………………
11.2.2. Ocena tygodniowych rozkładów lekcyjnych………………………………..
11.2.3. Oświetlenie i mikroklimat……………………………………………………
11.2.4. Infrastruktura do prowadzenia zajęć z wychowania fizycznego i
wyposażenie w sprzęt sportowy………………………………………………
11.2.5. Profilaktyczna opieka zdrowotna i dożywianie w szkołach………………..
11.2.6. Nadzór nad substancjami i preparatami chemicznym……………………..
XII. WARUNKI SANITARNO-HIGIENICZNE W ZAKŁADACH PRACY....
12.1. Ocena narażenia na czynniki rakotwórcze lub mutagenne w środowisku
pracy.………………………………………………………………………….
12.2. Ocena narażenia na szkodliwe czynniki biologiczne w środowisku pracy...
12.3. Stosowanie w działalności zawodowej substancji i preparatów
niebezpiecznych………………………………………………………………
XIII. OBIEKTY DOPUSZCZONE DO UŻYTKOWANIA MAJĄCE
ISTOTNY WPŁYW NA STAN SANITARNY POWIATU………………..
XIV. REALIZACJA PROMOCJI ZDROWIA I OŚWIATY ZDROWOTNEJ
NA TERENIE POWIATU……………………………………………………
14.1. Działalność w zakresie promocji zdrowia i oświaty zdrowotnej…………..
14.2. Realizacja zadań oświatowo-zdrowotnych………………………………….
14.3. Szkolenia i konferencje z zakresu oświaty zdrowotnej i promocji zdrowia
14.4. Współpraca z administracją rządową, samorządową i innymi służbami
inspekcji sanitarnej…………………………………………………………...
XV. PODSUMOWANIE STANU BEZPIECZEŃSTWA ZDROWOTNEGO
POWIATU…………………………………………………………………….
XVI. SPIS TABEL…………………………………………………………………..
XVII. SPIS RYCIN…………………………………………………………………..
161
161
161
162
163
163
164
165
167
167
168
168
169
172
173
173
178
180
184
186
187
187
188
203
207
208
213
215
4
I. WSTĘP
Oddział Epidemiologii
W 2007 roku wiodącymi tematami z zakresu monitoringu chorób zakaźnych i
pasożytniczych był nadzór epidemiologiczny nad inwazyjną chorobą meningokokowa, oraz
działalność przeciwepidemiczna w związku z wystąpieniem dwóch ognisk zarażenia
włośnicą.
Choroba meningokokowa ze względu na ciężki, piorunujący przebieg, zagrożenie dla
życia osoby chorej, oraz zagrożenie epidemiczne, wymaga natychmiastowego wdrożenia
przez pracowników służby zdrowia i służb sanitarnych procedur terapeutycznych i
przeciwepidemicznych. Sytuacja epidemiologiczna dotycząca zakażeń meningokokowych w
Szczecinie jest dobra. Zarejestrowane zachorowania są zachorowaniami sporadycznymi, nie
powiązanymi
epidemiologicznie.
Nie
zanotowano
ognisk
inwazyjnej
choroby
meningokokowej. Dominującą serogrupą meningokoków na naszym terenie jest serogrupa B,
na którą brak jest szczepień.
W roku 2007 zgłoszono do Powiatowej Stacji Sanitarno-Epidemiologicznej w
Szczecinie dwa ogniska zarażenia włośnicą. Łącznie w obu ogniskach zachorowało 88 osób, a
41 spośród nich wymagało hospitalizacji. Na podstawie przeprowadzonego dochodzenia
epidemiologicznego ustalono, że źródłem zarażania larwami włośnia w jednym przypadku
było mięso dzika, natomiast drugie ognisko zachorowania na włośnicę wystąpiło po spożyciu
wyrobów i mięsa pochodzących z jednego z zakładów przetwórstwa mięsnego w
województwie zachodniopomorskim. Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny w
Szczecinie w związku z wystąpieniem ognisk choroby odzwierzęcej, jaką jest włośnica ściśle
współpracował z Powiatowym Lekarzem Weterynarii podczas prowadzenia dochodzenia
epidemiologicznego i podejmowanych działań przeciwepidemicznych.
W związku z możliwością wystąpienia pandemii grypy kontynuowany był w 2007
roku nadzór nad grypą oparty na systemie SENTINEL. System ten jest zintegrowanym
systemem nadzoru epidemiologicznego i wirusologicznego. Stosowana do tej pory
diagnostyka przypadków grypy, oparta tylko na podstawie objawów chorobowych okazała się
niewystarczająca, ponieważ istniej ponad 200 różnych wirusów wywołujących objawy
grypopodobne, ale nie wywołujących takich powikłań jak wirus grypy. Aby rozpoznanie
zachorowania na grypę było wiarygodne, niezbędna jest diagnostyka wirusologiczna.
Pracownicy Oddziału Epidemiologii sprawowali przez cały rok nadzór nad realizacją
Programu Szczepień Ochronnych i prawidłową dystrybucją preparatów szczepionkowych.
5
Dzięki ścisłej współpracy z punktami szczepień uzyskano wysoki stopień immunizacji
populacji dzieci i młodzieży.
Bardzo istotnymi działaniami z zakresu nadzoru nad placówkami służby była
realizacja planu kontroli nadzorowanych placówek służby zdrowia ze szczególnym
uwzględnieniem oddziałów o profilu zabiegowym i położniczo- noworodkowym. Oprócz
kontroli kompleksowych szpitali przeprowadzone zostały kontrole tematyczne pracowni
endoskopowych i oddziałów dializ pod kątem przestrzegania reżimu przeciwepidemicznego i
zapobiegania zakażeniom szpitalnym. Ponadto realizowane były działania zmierzające do
poprawy zgłaszalności zakażeń szpitalnych w zakładach opieki zdrowotnej, oraz
kontynuowano współpracę z Zespołami ds. Zapobiegania Zakażeniom Szpitalnym poprzez
wspólne działania przeciwepidemiczne w ogniskach zakażeń szpitalnych.
Oddział Higieny Komunalnej
Oddział Higieny Komunalnej w 2007 r. prowadził, zgodnie z obowiązującymi
przepisami,
systematyczny
rozprowadzanej
w
monitoring
systemach
jakości
wodociągowych,
wody
przeznaczonej
zarówno
wodociągów
do
spożycia
publicznych,
zakładowych i lokalnych.
Podstawowym ujęciem wody pitnej dla Szczecina jest ujęcie powierzchniowe
Miedwie Żelewo, które jest położone poza terenem kompetencji Państwowego Powiatowego
Inspektora Sanitarnego w Szczecinie. Nadzór nad ujęciem jest więc prowadzony pośrednio, w
formie kontroli sieci wodociągowej miasta. Ponadto, pobierane były próby wody ze studni
publicznych, które stanowią rezerwowe źródło zasilania w wodę. W sezonie letnim
kontrolami sanitarnymi objęte zostały wszystkie kąpieliska miejskie i baseny otwarte.
Pracownicy oddziału brali czynny udział w przygotowaniach oraz w trakcie trwania dużej
imprezy, jaką był Zlot Żaglowców The Tall Ship Races w Szczecinie.
W 2007 r. kontynuowane były prace związane z „Programem poprawy jakości wody
w Szczecinie”, które wykonane są w 70%.
Pracownicy higieny komunalnej prowadzili szkolenia dla pracowników Zakładu
Wodociągów i Kanalizacji w Szczecinie pobierających wodę do badań fizykochemicznych i
mikrobiologicznych.
W związku z EURO 2012 pracownicy oddziału uczestniczyli w akcji kontrolowania
środków transportu kolejowego i drogowego, a dane zostały przekazane do Państwowego
Wojewódzkiego Inspektora Sanitarnego w Szczecinie.
Do Oddziału Higieny Komunalnej w 2007 r. wpłynęło 228 skarg od mieszkańców,
które głównie dotyczyły braku reakcji
lub niewłaściwego postępowania zarządców
6
budynków na zły stan porządkowy posesji i ich otoczenia, zawilgocenia i zagrzybienia
mieszkań, niewłaściwą jakość wody do picia, uciążliwości powodowane przez gryzonie oraz
uciążliwości związane z nadmiernym hałasem. Pracownicy Oddziału Higieny Komunalnej w
2007 r. przeprowadzili 2429 kontroli stanu sanitarnego nadzorowanych obiektów, wystawili
25 mandatów na sumę 3.140 PLN oraz 138 decyzji - rachunków na kwotę 14.960,85 PLN,
pobrali do badań 1318 próbek.
Oddział Higieny Żywności, Żywienia i Przedmiotów Użytku
Pracownicy Oddziału Higieny Żywności, Żywienia i Przedmiotów Użytku (HŻŻ i PU)
w 2007 roku realizowali zadania określone w ustawie o Państwowej Inspekcji Sanitarnej oraz
w szczegółowych przepisach prawa, ze szczególnym uwzględnieniem rozporządzenia nr
852/2004 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 29 kwietnia 2004r. w sprawie higieny
środków spożywczych (Dz.Urz.UE L 139 z 30.04.2004r. str. 1), Rozporządzenia Parlamentu
Europejskiego i Rady w sprawie kontroli urzędowych przeprowadzanych w celu sprawdzenia
zgodności z prawem paszowym i żywnościowym oraz regułami dotyczącymi zdrowia
zwierząt i dobrostanu zwierząt (Dz.Urz.UE L 165 z 30.04.2004r. str. 1). Ustawy
o bezpieczeństwie żywności i żywienia z dnia 25 sierpnia 2006 r. (Dz. U. Nr. 171 poz.1225).
Egzekwowali wobec przedsiębiorców działających na rynku żywnościowym obowiązki
wynikające z art. 18 rozporządzenia W.E. 178/2002 z dnia 28 stycznia 2002 r. dotyczące
możliwości śledzenia produktów traceability. Celem wszystkich zadań było zapewnienie
poprzez sprawowanie nadzoru w zakładach produkcji i obrotu żywnością przestrzegania
przez przedsiębiorców wymagań przepisów prawa ustanawiającego zasady bezpieczeństwa
żywności, że żywność wyprodukowana i wprowadzana do obrotu jest bezpieczna .W ramach
nadzoru nad materiałami i wyrobami przeznaczonymi do kontaktu z żywnością, oraz
kosmetykami znajdującymi się w obrocie przeprowadzano kontrole
miedzy innymi
w
zakresie znakowania. W zakresie nadzoru nad jakością zdrowotną środków spożywczych
krajowych, pochodzących z krajów U.E. i importowanych wprowadzanych do obrotu
realizowano plan poboru próbek do badań laboratoryjnych. Zdania w zakresie poboru próbek
żywności realizowane były zgodnie z planem opracowanym na podstawie wytycznych
Głównego Inspektora Sanitarnego. Plan poboru próbek został zrealizowany w 100%. W 2007
r. w ramach urzędowej kontroli żywności i monitoringu próbki żywności badane były
między innymi w zakresie zanieczyszczeń mikrobiologicznych, pozostałości pestycydów,
metali szkodliwych dla zdrowia, azotanów, histaminy, dozwolonych substancji dodatkowych,
skażeń promieniotwórczych, organizmów genetycznie modyfikowanych. Sprawdzano
również czy do żywność nie została zanieczyszczona nowymi zanieczyszczeniami takimi jak
7
mikotoksyny z rodzaju fusarium – DON, ZEA i Fumonizyny, barwniki para Red, Orange II,
WWA. W badanych próbkach poddawano analizie również inne parametry między innymi
sprawdzano jakość organoleptyczną, zapleśnienia, szkodniki, zanieczyszczenia fizyczne.
W kierunku napromieniania, badaniom poddawano żywność pochodząca z krajów trzecich
między innymi przyprawy, warzywa. W 2007 r. wzmożony został nadzór nad suplementami
diety zawierającymi witaminy, składniki mineralne oraz inne substancje o działaniu
odżywczym i fizjologicznym, z uwzględnieniem składników roślinnych. Powyższe
podyktowane jest coraz szerszą popularnością tej grupy asortymentowej żywności wśród
konsumentów – jako uzupełnianie diety w niezbędne witaminy i składniki mineralne. W celu
zagwarantowania konsumentom (oraz innym producentom i dystrybutorom) prawa do
rzetelnej informacji i swobodnego wyboru towarów znajdujących się na rynku, nowe przepisy
unijne wymagają, aby zawartość GMO w artykułach spożywczych była wyraźnie
sygnalizowana właściwym oznakowaniem na opakowaniu oraz stosowną informacją w
dokumentach towarzyszących partii wyrobu na każdym etapie produkcji i obrotu. W związku
z powyższym, celem prowadzonych działań kontrolnych ze strony Oddziału HŻŻiPU była
ocena przestrzegania przez nadzorowane podmioty postanowień rozporządzeń Parlamentu
Europejskiego i Rady nr 1829/2003 i 1830/2003, ze szczególnym uwzględnieniem zagadnień
dotyczących znakowania żywności genetycznie modyfikowanej.
Analogicznie do roku ubiegłego podejmowano działania związane z funkcjonowaniem
systemu wczesnego ostrzegania o niebezpiecznych produktach i środkach żywienia zwierząt
RASFF.
Zintensyfikowano nadzór sanitarny nad zakładami żywności i żywienia, które
charakteryzują się dużą produkcją i obrotem żywnością (np. super i hipermarkety, zakłady
żywienia typu fast-food, bloki żywienia w szpitalach). W zakładach sprawdzano stopień
wdrożenia zasad kontroli wewnętrznej opartej na procedurach systemu HACCP, zwracano
uwagę na sposób dokumentowania wdrożonego systemu.
Częstotliwość kontroli we wszystkich zakładach realizowana była zgodnie z
wytycznymi GIS określonymi w „Krajowym ramowym programie kontroli kompleksowej
obiektów żywności”. Zaplanowane kontrole na 2007 oraz plan poboru próbek w ramach
urzędowej kontroli żywności i monitoringu zostały zrealizowane w 100%.
W 2007 r. Oddział HŻŻiPU PSSE w Szczecinie współpracował z innymi jednostkami
kontrolnymi tj. Inspekcją Weterynaryjną, Policją, Inspekcją Handlową, Strażą Miejską.
Współpraca dotyczyła między innymi przekazywania informacji i materiałów w ramach
systemu RASFF, organizowania spotkań, których celem było aktualizowanie list zakładów,
8
znajdujących się pod nadzorem WIS i PPIS, wymiany doświadczeń i wspierania się
merytorycznego w zagadnieniach dotyczących nadzoru w zakresie bezpieczeństwa żywności,
realizacji zaleceń misji Biura ds. Żywności Weterynarii (FVO) Komisji Europejskiej ds.
bezpieczeństwa żywności w zakresie postępowania ze środkami spożywczymi pochodzenia
zwierzęcego wycofanymi z obrotu, znakowania ryb i przetworów z ryb. W 2007 r.
podejmowano wspólne działania kontrolne, w sklepach usytuowanych na targowiskach
miejskich, hurtowniach. Tematem kontroli było ustalanie pochodzenia wprowadzanego do
obrotu mięsa i przetworów z mięsa.
Należy podkreślić że w 2007 r. prowadzone były szerokie działania wspólnie z
inspekcją weterynaryjną w ramach opracowywania ogniska zbiorowego zatrucia włośnicą,
które wystąpiło na terenie województwa Zachodniopomorskiego. Kontrolowano żywność
pochodzenia zwierzęcego, która mogła
pochodzić
z terenów kraju zagrożonego
występowaniem epidemii ptasiej grypy. Wspólnie z funkcjonariuszami straży miejskiej w
Szczecinie prowadzone były kontrole między innymi w zakresie prawidłowego gromadzenia
odpadów przez przedsiębiorców, kontrole w zakresie handlu ulicznego miedzy innymi
sprzedaży grzybów, ryb i przetworów rybnych.
W 2007 r. pracownicy oddziału rozpatrywali interwencje i wnioski mieszkańców
dotyczące nieprzestrzegania wymagań higienicznych obowiązujących przy produkcji i
sprzedaży żywności.
Sporządzali analizy i sprawozdania wymagane przez Wojewódzkiego Inspektora
Sanitarnego w Szczecinie. Prowadzili postępowanie administracyjno egzekucyjne w stosunku
do podmiotów gospodarczych.
Priorytetową sprawą w 2007 r. analogicznie do roku 2006 było podnoszenie
kwalifikacji i umiejętności pracowników pionu żywienia PSSE. Celem szkoleń zewnętrznych
organizowanych przez WSSE, Instytut Żywności i Żywienia, GIS jak również szkoleń
wewnętrznych było zapewnienie, że wszystkie wykonywane przez pracowników zadania są
odpowiedniej jakości. W 2007 r. doskonalono i wdrażano system zarządzania jakością.
Oddział Higieny Pracy
Nadzór nad
zakładami
pracy ma na
celu
ochronę
zdrowia
pracujących
przed niekorzystnym wpływem czynników środowiska pracy oraz zapobieganiu powstawaniu
chorób zawodowych. Do zakresu działalności inspekcji sanitarnej należy nadzór i kontrola
przestrzegania przepisów dotyczących wymagań higienicznych i zdrowotnych w zakładach
pracy oraz warunków środowiska pracy.
9
Wnikliwa znajomość środowiska pracy i prowadzonych procesów technologicznych
jest potrzebna do oceny wpływu pracy na zdrowie pracownika, szczególnie w orzecznictwie
chorób zawodowych i innych uszkodzeń zdrowia związanych z pracą bądź rodzajem
wykonywanego zawodu.
Pod nadzorem PPIS w Szczecinie znajduje się 1.945 zakładów pracy, w których
zatrudnionych jest 68.285 pracowników.
Oddział Higieny Dzieci i Młodzieży
Nadzorem sanitarnym objęto placówki oświatowo-wychowawcze oraz placówki
wypoczynkowe. Realizowano zaplanowane zadania i zamierzenia w celu egzekwowania
właściwych warunków podczas pobytu dzieci i młodzieży w placówkach, zgodnie z
obowiązującymi przepisami.
Oddział Oświaty Zdrowotnej i Promocji Zdrowia
W roku 2007 r. pracownicy Oddziału Oświaty Zdrowotnej i Promocji Zdrowia
kontynuowali programy, akcje i konkursy z lat poprzednich: „Pierwotna Profilaktyka Wad
Cewy Nerwowej”, „Krajowy Program Ograniczania Zdrowotnych Następstw Palenia
Tytoniu”, „Radosny Uśmiech – Radosna Przyszłość”, „Wolność Oddechu – Zapobiegaj
Astmie”. Narodowy Program Prewencji Chorób Nowotworowych, „Trzymaj formę”, akcja
letnia; „Bezpieczne Wakacje”, „Pomaluj życie na Novo”, „Mikroolimpiadę Wiedzy o
Zdrowiu”, „Olimpiada wiedzy o HIV/AIDS”, II powiatowy przegląd sztuk teatralnych
„Porozmawiajmy o AIDS” . Ponadto przystąpiono do realizacji programu „Body Talk –
Uwierz w siebie”, oraz przystąpiono do realizacji Ogólnopolskiej kampanii „Mama Haka na
Raka” i Ogólnopolskiego Festiwalu Piosenki o Zdrowiu. Pracownicy opracowują inicjują
nowe konkursy i działania dla młodzieży „Najlepszy projekt – Trzymaj Formę”, „Happening
uliczny „Rzuć palenie razem z nami”. Dużym zainteresowaniem cieszył się program autorski
PSSE w Szczecinie „Pierwsza pomoc przedmedyczna w nagłych wypadkach zagrażających
życiu”.
10
II. OCENA ZDROWOTNA LUDNOŚCI POWIATU NA PODSTAWIE
WYSTĘPUJĄCYCH NA NADZOROWANYM TERENIE JEDNOSTEK
CHOROBOWYCH
Pomimo ogromnego postępu medycyny, wprowadzenia masowych szczepień
ochronnych,
stosowania
antybiotyków,
leków
przeciwwirusowych
i
środków
dezynfekcyjnych, poprawy skuteczności sterylizacji narzędzi i sprzętu medycznego oraz
wdrażania procedur przeciwepidemicznych w placówkach służby zdrowia, choroby zakaźne
stanowią nadal poważny problem medyczny, społeczny i epidemiologiczny. Zapobieganie i
zwalczanie chorób zakaźnych i pasożytniczych jest jednym z naczelnych zadań postawionych
przed służbą zdrowia.
Opracowanie przedstawia zasadnicze dane dotyczące kształtowania się sytuacji
epidemiologicznej określonych chorób zakaźnych na terenie Szczecina w roku 2007, w
odniesieniu do lat 2004 - 2007, na podstawie rocznych sprawozdań o zachorowaniach na
choroby zakaźne, zakażeniach i zatruciach przygotowywanych dla Państwowego Zakładu
Higieny w Warszawie.
WIRUSOWE ZAPALENIA WĄTROBY
Wirusowe zapalenia wątroby zostały uznane przez Światową Organizację Zdrowia za
jeden z wiodących problemów epidemiologicznych w zakresie chorób zakaźnych oraz
zdrowia publicznego.
Dzięki szeroko zakrojonej działalności oświatowo-profilaktycznej, systematycznemu
podnoszeniu poziomu higieny w placówkach służby zdrowia, a przede wszystkim dzięki
popularyzacji szczepień ochronnych przeciwko wirusowemu zapaleniu wątroby typu B, rok
2007 był kolejnym rokiem spadku zachorowań na wirusowe zapalenie wątroby typu B z 7
zarejestrowanych przypadków w 2006 r. (współczynnik zapadalności 1,70 na 100 tys.
mieszkańców) do 4 (współczynnik zapadalności 0,98 na 100 tys. mieszkańców).
11
14
liczba przypadków
12
13
10
8
8
6
7
4
4
2
0
2004
2005
2006
2007
Ryc. 2.1 Liczba zachorowań na wirusowe zapalenie wątroby typu B w Szczecinie w latach 2004-2007
Spośród wirusów pierwotnie hepatotropowych wirus zapalenia wątroby typu C
stanowi największy aktualnie problem epidemiologiczny. Składa się na to szereg elementów,
z których na pierwszym miejscu należy wymienić przebieg kliniczny, a przede wszystkim
skrytość procesu chorobowego w porównaniu z innymi wirusowymi zapaleniami wątroby.
Większość zakażeń wirusem HCV przez długi czas przebiega bezobjawowo, przez co są
trudne do wykrycia i nadzoru epidemiologicznego. Skrytość procesu chorobowego
wirusowego zapalenia wątroby typu C i rzadkie ujawnianie się ostrej fazy zakażenia
powoduje trudności w rozpoznawaniu choroby. W związku z tym stosunkowo dużo
przypadków wirusowego zapalenia wątroby typu C rozpoznawanych jest w okresie zmian
przewlekłych, które w konsekwencji mogą prowadzić do marskości i raka pierwotnego
wątroby. Do zakażenia wirusem typu C dochodzi na skutek naruszenia ciągłości tkanek,
podczas zabiegów operacyjnych, inwazyjnych procedur diagnostycznych, zabiegów
stomatologicznych, wykonywania iniekcji, przetoczenia krwi i jej pochodnych, stosowania
dożylnych środków odurzających jak i podczas zabiegów kosmetycznych, wykonywania
tatuaży, przekłuwania uszu, itp. Mimo dokładnych dochodzeń epidemiologicznych w około
40%
przypadków
zachorowań
nie
udaje
się
ustalić
drogi
zakażenia
wirusami
hepatotropowymi.
W roku 2007 zarejestrowano w Szczecinie spadek zachorowań na wirusowe zapalenie
wątroby typu C z 39 w roku 2006 (współczynnik zapadalności 9,48 na 100 tys. mieszkańców)
do 18 (współczynnik zapadalności 4,41 na 100 tys. mieszkańców). Od roku 2001 został
wprowadzony obowiązek rejestracji nowo wykrytych zakażeń wirusem zapalenia wątroby
typu C. W roku 2006 zarejestrowano 115 przypadków nowych zakażeń HCV, a w roku
12
ubiegłym zgłoszono 129 nowych przypadków zakażeń wirusem zapalenia wątroby typu C
(współczynnik zapadalności 31,61 na 100 tys. mieszkańców).
60
liczba przypadków
50
40
46
51
39
30
20
18
10
0
2004
2005
2006
2007
Ryc. 2.2 Liczba zachorowań na wirusowe zapalenie wątroby typu C w Szczecinie w latach 2004-2007
Utrzymujący się od kilku lat wysoki poziom zachorowań na wirusowe zapalenie
wątroby typu C prawdopodobnie jest konsekwencją poprawy diagnostyki serologicznej
zakażenia, wyegzekwowania obowiązku zgłaszania zachorowań na wirusowe zapalenie
wątroby typu C, a przede wszystkim jest skutkiem nieprawidłowego postępowania przy
naruszeniu ciągłości tkanek podczas zabiegów medycznych i niemedycznych, głównie
zabiegów fryzjerskich i kosmetycznych. Brak szczepionki przeciwko wirusowemu zapaleniu
wątroby typu C uniemożliwia podniesienie odporności populacji. Zarówno ciężkie następstwa
dla zdrowia, jak i koszt opieki i leczenia osób z wirusowym zapaleniem wątroby typu C,
wskazują na pilną konieczność wdrożenia szeroko zakrojonych programów profilaktyki tej
choroby, ze szczególnym uwzględnieniem zapobiegania zakażeniom w zakładach opieki
zdrowotnej.
W 2006 roku zarejestrowano 1 przypadek zakażenia mieszanego wywołanego
wirusami typu B i C (współczynnik zapadalności 0,24 na 100 tys. mieszkańców). Również w
roku 2007 zarejestrowano 1 przypadek zakażenia mieszanego wywołanego wirusami typu B i
C (współczynnik zapadalności 0,24 na 100 tys. mieszkańców).
W roku 2007 nie zgłoszono żadnego przypadku wirusowego zapalenia wątroby typu A.
13
13,4
8
1,94
7
typu C
46
11,1
51
12,39
39
typu B+C
1
0,24
1
0,24
typu A
1
0,24
0
0
Współczynnik
zapadalności
na 100 tyś.
mieszkańców
Liczba
zachorowań
13
Liczba
zachorowań
Współczynnik
zapadalności
na 100 tyś.
mieszkańców
typu B
Wirusowe
zapalenie
wątroby
2007
Współczynnik
zapadalności
na 100 tyś.
mieszkańców
Liczba
zachorowań
2006
Współczynnik
zapadalności
na 100 tyś.
mieszkańców
2005
Liczba
zachorowań
2004
1,70
4
0,98
9,48
18
4,41
0
0
1
0, 24
2
0,48
0
0
Tab. 2.1. Zestawienie zachorowań na wirusowe zapalenie wątroby typu A, B, C w Szczecinie w latach 20042007
MALARIA
Malaria, czyli zimnica jest chorobą pasożytniczą, na którą zapada co roku 350-500
milionów ludzi na świecie. Według Światowej Organizacji Zdrowia na malarię rocznie
umiera ponad milion osób. Występuje ona endemicznie w ponad 100 krajach świata,
szczególnie w Azji Południowo-Wschodniej, Amazonii, Afryce Saharyjskiej, ale również np.
w Egipcie, Turcji i Tajlandii. Jest jedną z najczęściej importowanych do Polski chorób
zakaźnych z innych stref klimatycznych.
Intensywny rozwój turystyki, możliwość szybkiego i masowego podróżowania
ludności, szczególnie do krajów o wysokiej endemiczności zimnicy, może być przyczyną
importowania do Szczecina malarii, dlatego istniej konieczność stosowania skutecznej
profilaktyki
wśród
osób
wyjeżdżających
do
strefy
malarycznej.
Profilaktyka
przeciwmalaryczna powinna obejmować stosowanie środków odstraszających komary (tzw.
repelentów), noszenie odpowiednich ubrań, używania siatek przeciwko komarom, oraz
przestrzegania zasad przyjmowania leków zapobiegających malarii.
W roku 2007 nie zgłoszono żadnego przypadku zachorowania na malarię.
14
Liczba
zachorowań
Współczynnik
zapadalności
na 100 tyś.
mieszkańców
Liczba
zachorowań
Współczynnik
zapadalności
na 100 tyś.
mieszkańców
Liczb
zachorowań
2007
Współczynnik
zapadalności
na 100 tyś
mieszkańców
2006
Liczba
zachorowań
malaria
2005
1
0,24
0
0
0
0
0
Współczynnik
zapadalności
na 100 tyś.
mieszkańców
2004
Rok
0
Tab. 2.2. Zestawienie zachorowań na malarię w Szczecinie w latach 2004-2007
GRYPA
Grypa
jest
ostrą,
bardzo
zakaźną
chorobą
wirusową,
mającą
szczególne
powinowactwo do układu oddechowego. Źródłem zakażenia jest chory człowiek. Zakażenie
szerzy się drogą kropelkową. Zachorowania mogą występować w formie cyklicznych
epidemii i pandemii.
Choroba przebiega z wysoką gorączką, dreszczami, bólami głowy, mięśni i stawów,
uczuciem rozbicia i osłabienia, nieżytem nosa, suchym napadowym kaszlem. Grypa może
powodować ciężkie powikłania. Do najczęstszych powikłań należą powikłania ze strony
układu oddechowego (zapalenie płuc i oskrzeli, zapalenie zatok i ucha środkowego).Grypa
może być również przyczyną zapalenia mięśnia sercowego, zapalenia mózgu i opon
mózgowo-rdzeniowych, zaostrzenia chorób przewlekłych, a nawet zgonu.
Istnieje ponad 200 różnych typów wirusów wywołujących objawy grypopodobne, ale
nie wywołujących powikłań takich jakie wywołuje wirus grypy. Większość przypadków
grypy diagnozowanych jest tylko na podstawie objawów klinicznych, co powoduje ich
stosunkowo niską wiarygodność etiologiczną. W roku 2007 zgłoszono 3 442 przypadki grypy
lub podejrzane o grypę (współczynnik zapadalności 843,62 na 100 tyś. mieszkańców), jest to
dwu krotnie więcej niż w roku 2006 gdzie zgłoszono 1646 przypadków grypy i infekcji
grypopodobnych (współczynnik zapadalności 403,43 na 100 tyś. mieszkańców). Rozpoznania
te nie były weryfikowane wirusologicznie. Możliwość weryfikacji wirusologicznej stwarza
system SENTINEL, którego wdrażanie w Szczecinie rozpoczęto w 2004 roku. Nadzór
SENTINEL jest zintegrowanym systemem nadzoru epidemiologicznego i wirusologicznego
nad grypą. Prowadzony jest przez lekarzy pierwszego kontaktu, którzy zbierają dane o
klinicznych zachorowaniach na grypę, oraz zobowiązani są do pobrania materiałów do badań
wirusologicznych od pacjentów z objawami grypy. Taki zintegrowany i reprezentatywny dla
15
całego kraju nadzór epidemiologiczny i wirusologiczny jest niezbędny dla systemu
wczesnego
ostrzegania
w
sytuacji
epidemii
oraz
spodziewanej
pandemii
grypy.
Wprowadzenie systemu SENTINEL pozwoli zlikwidować błędy w rejestracji zachorowań na
grypę. Celem systemu jest włączenie do współpracy jak największej ilości lekarzy pierwszego
kontaktu, którzy sprawują opiekę medyczna nad znaczną populacją mieszkańców. W roku
2007 program realizowało 16 lekarzy podstawowej opieki zdrowotnej, którzy sprawowali
opiekę medyczną nad 29 440 pacjentami.
Najskuteczniejszą metodą profilaktyki obecnie są szczepienia ochronne. Ze względu
na dużą zmienność antygenową wirusa grypy Światowa Organizacja Zdrowia co roku
uaktualnia skład antygenowy szczepionki na każdy sezon epidemiczny. Szczepienia
przeciwko grypie należą do szczepień zalecanych. Oznacza to, iż szczepienia przeciwko
grypie nie są finansowane z budżetu Ministra Zdrowia. W roku 2005 przeciwko grypie
zaszczepiono 25 976 mieszkańców Szczecina, w roku 2006 zaszczepiono 18 986 osób,
natomiast w roku 2007 zaszczepiono 18 810 osób. Szczepienia dają możliwość
najskuteczniejszej walki z grypą, zwłaszcza jeśli weźmiemy pod uwagę fakt, że choroba jest
poważna, masowa, występuje corocznie, daje dużą zachorowalność i śmiertelność w grupach
ryzyka.
ZAPALENIE OPON MÓZGOWO-RDZENIOWYCH
Zapalenie
opon
mózgowo-rdzeniowych
jest
neuroinfekcją
spowodowaną
przekroczeniem bariery krew-płyn mózgowo-rdzeniowy przez różne czynniki infekcyjne np.
bakterie, wirusy, grzyby, itp.
Typowymi objawami klinicznymi jest zespół objawów oponowych z bólami głowy,
wymiotami, gorączką, nierzadko utratą przytomności, a w przypadku zajęcia mózgu z
towarzyszącymi objawami neurologicznymi. Ze względu na zwykle ciężki przebieg kliniczny
choroby, długotrwałe i kosztowne leczenie, częste następstwa neurologiczne nierzadko
prowadzące do trwałego inwalidztwa, zapalenia opon mózgowo-rdzeniowych stanowią nadal
istotny problem kliniczny i społeczny.
Wśród zarejestrowanych 54 przypadków zapaleń opon mózgowo-rdzeniowych 13
przypadków stanowiły bakteryjne zapalenia opon mózgowo-rdzeniowych. Bakteryjne
zapalenia opon mózgowo-rdzeniowych charakteryzują się ciężkim przebiegiem klinicznym,
oraz typowymi zmianami w płynie mózgowo-rdzeniowym tj. wysoką pleocytozą,
podwyższonym poziomem białka z niskim poziomem cukru, oraz dodatnimi odczynami
16
globulinowymi. W badaniach posiewu płynu mózgowo-rdzeniowego etiologię bakteryjną
potwierdzono w 5 przypadkach. Z płynu mózgowo-rdzeniowego wyhodowano: dwu krotnie
pneumokoki, czyli dwoinkę zapalenia płuc, raz stwierdzono meningokoki, czyli dwoinkę
zapalenia opon mózgowo-rdzeniowych, raz gronkowca złocistego i
raz Haemophilus
influenzae. W pozostałych 8 przypadkach w badaniach płynu mózgowo-rdzeniowego nie
wyizolowano czynnika etiologicznego.
W roku 2007 zarejestrowano 41 zachorowań na wirusowe zapalenie opon mózgowordzeniowych (współczynnik zapadalności 10,04 na 100 tyś. mieszkańców), jest to o 5
przypadków więcej niż w roku ubiegłym (współczynnik zapadalności 8,71 na 100 tys.
mieszkańców). Wszystkie rozpoznania wirusowego zapalenia opon mózgowo-rdzeniowych
postawiono na podstawie przebiegu klinicznego choroby oraz badań laboratoryjnych, w tym
na
podstawie
ogólnego
badania
płynu
mózgowo-rdzeniowego
bez
weryfikacji
wirusologicznej.
2007
Liczba
zachorowań
Współczynnik
zapadalności
na 100 tyś.
mieszkańców
17
4,10
14
3,40
12
2,91
13
3,18
wirusowe
15
3,62
42
10,45
36
8,71
41
10,04
Współczynnik
zapadalności
na 100 tyś.
mieszkańców
Współczynnik
zapadalności
na 100 tyś.
mieszkańców
bakteryjne
Rodzaj
zapalenia
opon
mózgowordzeniowych
Liczba
zachorowań
Liczb
a zachorowań
2006
Współczynnik
zapadalności
na 100 tyś.
mieszkańców
2005
Liczba
zachorowań
2004
Tab. 2.3. Zestawienie zachorowań na zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych w Szczecinie w latach 2004-2007
45
40
42
41
liczba przypadków
35
36
30
25
bakteryjne
20
15
10
wirusowe
17
15
14
12
13
2006
2007
5
0
2004
2005
Ryc. 2.3 Zestawienie zachorowań na zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych w Szczecinie w latach 2004-2007
17
BORELIOZA
Borelioza z Lyme, zwana w Polsce krętkowicą kleszczową, jest wieloukładową
chorobą zakaźną, wywołaną przez krętki. Jest to zakażenie odzwierzęce, przenoszone przez
kleszcze. Województwo zachodniopomorskie jest terenem endemicznym występowania
kleszczy, które wykazują największą aktywność wiosną i jesienią. Najbardziej narażeni na
zachorowania są pracownicy leśni, myśliwi, turyści, oraz osoby zbierające runo leśne,
zwłaszcza w rejonach endemicznych.
W roku 2007 zarejestrowano 21 przypadków boreliozy (współczynnik zapadalności
5,14 na 100 tyś. mieszkańców). Jest to istotny spadek w porównaniu z rokiem ubiegłym,
gdzie zgłoszono 80 zachorowań (współczynnik zapadalności 19,46). Spośród 21
zarejestrowanych przypadków, u 17 osób przebieg zachorowania był na tyle ciężki, że
wymagały one hospitalizacji.
Współczynnik
zapadalności
na 100 tyś.
mieszkańców
Liczba
zachorowań
Współczynnik
zapadalności
na
100 tyś.
mieszkańców
Liczba
zachorowań
Współczynnik
zapadalności
na 100 tyś.
mieszkańców
2007
Liczba
zachorowań
2006
Współczynnik
zapadalności
na 100 tyś.
mieszkańców
borelioza
2005
Liczba
zachorowań
2004
12
2,89
10
2,43
80
9,46
21
5,14
Tab. 2.4. Zestawienie zachorowań na boreliozę w Szczecinie w latach 2004-2007
80
80
liczba przypadków
70
60
50
40
30
20
10
21
12
10
0
2004
2005
2006
2007
Ryc. 2.4 Zestawienie zachorowań na boreliozę w Szczecinie w latach 2004-2007
18
POSOCZNICA
Posocznica, czyli sepsa jest to ogólnoustrojowa reakcja organizmu na zakażenie.
Najczęstszą przyczyną posocznicy są bakterie lub ich toksyny, a także wirusy, grzyby, riketsje
i pasożyty. Punktem wyjścia mogą być: zapalenie płuc, ciężkie zakażenie dróg moczowych,
różnego rodzaju ogniska ropne, głównie w obrębie jamy brzusznej. Posocznica zwykle
rozwija się nagle, charakteryzuje się wzrostem temperatury ciała z dreszczami, tachykardią,
przyśpieszonym oddechem, spadkiem ciśnienia tętniczego krwi i często niepokojem
psychicznym lub nawet wyraźną zmianą stanu psychicznego. Posocznica może przejść w fazę
wstrząsu septycznego. Zespoły te występują coraz częściej i stanowią główną przyczynę
zgonów na oddziałach intensywnej terapii. Rokowanie w przypadku sepsy jest zawsze
poważne, uzależnione od wielu czynników zarówno ze strony drobnoustrojów ich
zjadliwości, inwazyjności, podatności na leczenie, jak i ze strony chorego- jego wieku, stanu
immunologicznego i istniejących chorób.
Pomimo znacznego postępu wiedzy medycyny posocznica jest jednym z najciężej
przebiegających i najtrudniejszych do leczenia zakażeń. Śmiertelność waha się od 20% w
posocznicy do 90% w przypadkach wstrząsu septycznego.
Od kilku lat wiele emocji wśród społeczeństwa wzbudza posocznica meningokokowa
ze względu na ciężki, piorunujący przebieg zakażenia, zagrożenie dla życia osoby chorej, oraz
zagrożenie epidemiczne. W roku 2007 do Powiatowej Stacji Sanitarno-Epidemiologicznej w
Szczecinie zgłoszono 4 przypadki posocznicy wywołane przez meningokoki. Trzy z nich
dotyczyły dzieci do 14 roku życia, a jeden przypadek dotyczył osoby dorosłej. Dwa
zachorowania wywołane były meningokoki serogrupy B, jedno zachorowanie wywołane było
meningokokami serogrupy C, a w jednym przypadku nie udało się ustalić serogrupy. Jedno
zachorowanie na posocznicę meningokokową zakończyło się zgonem dziecka.
W roku 2007 łącznie zgłoszono tylko 15 przypadków sepsy, o następującej etiologii:
-
4 przypadki wywołane przez Neisseria meningitidis
-
3 przypadek wywołany przez Staphylococcus
-
4 przypadki wywołany przez Streptococcus pneumoniae
-
1 przypadek wywołany przez Haemophilus influenzae
-
1 przypadek wywołany przez Salmonella
-
2 przypadki o etiologii nieokreślonej
19
Wśród 15 zgłoszonych przypadków posocznicy 6 zachorowań dotyczyło dzieci do 14
roku życia. Zanotowano 2 zgony z powodu posocznicy.
ZATRUCIA I ZAKAŻENIA POKARMOWE
To ostre zachorowania o objawach żołądkowo-jelitowych, których przyczyną było
spożycie żywności lub wody zakażonej patogennymi mikroorganizmami (bakteriami,
wirusami, pasożytami), ich toksynami, lub toksycznymi dla człowieka substancjami
chemicznymi.
Obraz kliniczny zachorowania zależy od rodzaju i zjadliwości patogenu. Początek
choroby jest nagły, a charakterystyczne objawy to głównie biegunka, bóle brzucha, nudności,
wymioty, bóle i zawroty głowy, osłabienie i odwodnienie organizmu. Zachorowania i zatrucia
pokarmowe, jako choroba mają przebieg lekki, czasem średnio-ciężki, stosunkowo bardzo
rzadko śmiertelny. Mogą być jednak groźne dla niemowląt i małych dzieci, kobiet w ciąży,
osób w wieku podeszłym lub przewlekle chorych.
Najczęstszą przyczyna zatruć pokarmowych są bakterie z grupy Salmonella,
gronkowce złociste wytwarzające ciepłostałe enterotoksyny, pałeczki czerwonki bakteryjnej,
oraz pałeczki E.coli.
W roku 2007 ogólna liczba przypadków zatruć i zakażeń pokarmowych na terenie
Szczecina wynosiła 333 (współczynnik zapadalności 81,6 na 100 tyś. mieszkańców). Jest to
więcej niż w roku ubiegłym, gdzie zgłoszono 218 przypadków zatruć i zakażeń pokarmowych
(współczynnik zapadalności 53,04 na 100 tyś. mieszkańców). Z powodu zatruć i zakażeń
pokarmowych hospitalizowanych było 152 osoby. Największą grupę zachorowań w 2007
roku stanowiły salmonellozy – 89 przypadków, a wśród nich dominowały pałeczki z grupy
Salmonella enteritidis. Zgłoszono również 32 przypadki zakażenia wywołane przez pałeczki
E. coli, oraz 3 zakażenia wywołane przez pałeczki Yersinia. Zarejestrowano jeden przypadek
zatrucia jadem kiełbasianym. W roku 2007 nie zgłoszono żadnego przypadku zakażenia
czerwonką bakteryjną.
20
Rok
Współczynnik
zapadalności na
100 tyś.
mieszkańców
Liczba
zachorowań
Współczynnik
zapadalności na
100 tyś.
mieszkańców
Liczba
zachorowań
Współczynnik
zapadalności na
100 tyś.
mieszkańców
2007
Liczba
zachorowań
Salmonellozy
2006
Współczynnik
zapadalności na
100 tyś.
mieszkańców
Zatrucia i zakażenia
pokarmowe
2005
Liczba
zachorowań
2004
389
93,96
230
55,80
218
53,04
333
81,6
205
49,51
169
41,07
108
26,27
89
21, 81
Tab. 2.5. Zestawienie zatruć i zakażeń pokarmowych w Szczecinie w latach 2004-2007
400
liczba przypadków
350
389
333
300
250
230
200
218
150
100
50
0
2004
2005
2006
2007
Ryc. 2.5 Liczba zatruć i zakażeń pokarmowych w Szczecinie w latach 2004-2007
250
liczba przypadków
200
205
169
150
100
108
89
50
0
2004
2005
2006
2007
Ryc. 2.6 Liczba Salmonelloz w Szczecinie w latach 2004-2007
21
Należy przyjąć, że zarejestrowana liczba zatruć i zakażeń pokarmowych jest tylko
wierzchołkiem „góry lodowej”, ponieważ większość chorych leczy się samodzielnie w domu,
tylko część chorych zgłasza się do lekarza pierwszego kontaktu, a ten tylko niektórych kieruje
na badania bakteriologiczne.
W roku 2007 w Szczecinie zarejestrowano 9 ognisk zbiorowego zatrucia i zakażenia
pokarmowego. W Polsce za ognisko zbiorowego zatrucia i zakażenia pokarmowego uważa
się zachorowanie co najmniej 2 osób po spożyciu tej samej żywności, w tym samym czasie w
określonym środowisku. Pięć ognisk było zatruciem pokarmowym rodzinnym, dwa miały
miejsce w restauracjach. Narażonych na zatrucie było łącznie 92 osoby, hospitalizacji
wymagało 10 osób. Czynnikiem etiologicznym zakażeń w czterech przypadkach była
Salmonella enteritidis, w trzech przypadkach nie ustalono czynnika etiologicznego
zbiorowego zatrucia pokarmowego. Źródłem zakażenia w dwóch przypadkach były jaja, w
dwóch przypadkach naleśniki z serem, a w trzech przypadkach nie udało się ustalić źródła
zatrucia pokarmowego.
W roku 2007 zgłoszono również do Powiatowej Stacji Sanitarno-Epidemiologicznej w
Szczecinie dwa ogniska zarażenia włośnicą. Jedno ognisko zarażenia włośnicą rodzinne,
wystąpiło po spożyciu mięsa i wyrobów wędliniarskich własnej produkcji z mięsa dzika,
upolowanego w okolicznych lasach przez jednego z mieszkańców Szczecina. Na włośnicę
zachorowało 9 osób. Wszystkie osoby zakażone larwami włośnia wymagały hospitalizacji.
Dominującymi objawami chorobowymi były: biegunka, gorączka, bóle mięśni, osłabienie,
obrzęk twarzy oraz oczu, bóle karku, obrzęk kostek nóg. W trakcie dochodzenia
epidemiologicznego ustalono, że mięso z upolowanego dzika zostało przyrządzone na grillu,
a przed spożyciem zbadane metodą trichinoskopową przez lekarza weterynarii. Pomimo, że
prawo polskie dopuszcza trichinoskopową metodę badania mięsa dzików, to jednak metoda
ta ze względu na mniejszą czułość i możliwość przeoczenia larw włośni wymaga, aby mięso
przed spożyciem poddane było odpowiedniej obróbce cieplnej lub głębokiemu zamrażaniu.
Mięso zbadane na obecność włośni metodą badania trichinoskopowego nie powinno być
wykorzystywane do przygotowania potraw na grillu lub w kuchence mikrofalowej. Drugie
ognisko zarażenia włośnicą wystąpiło po spożyciu wyrobów i mięsa pochodzących z jednego
z zakładów przetwórstwa mięsnego w województwie zachodniopomorskim. Na włośnicę
zachorowało 78 mieszkańców Szczecina, 31 osób wymagało hospitalizacji. Nie odnotowano
żadnego zgonu z powodu włośnicy. Dominującymi objawami chorobowymi były: gorączka,
obrzęk twarzy i wokół oczu, bóle głowy, mięśni i stawów, osłabienie, nudności, wymioty i
biegunka.
22
CHOROBY WIEKU DZIECIĘCEGO
Różyczka
Różyczka jest wysypkową chorobą zakaźną wieku dziecięcego z reguły o łagodnym
przebiegu. Niebezpieczny jest natomiast zespół różyczki wrodzonej, który może wystąpić w
wyniku zakażenia wirusem różyczki kobiety nieuodpornionej, będącej w początkowym
okresie ciąży. Wirus różyczki posiada właściwości teratogenne, przechodząc przez łożysko
może spowodować liczne uszkodzenia płodu. Głównym celem zwalczania różyczki jest zatem
zapobieganie różyczce wrodzonej. W Polsce w celu eliminacji różyczki wrodzonej
wprowadzono w 1989 roku szczepienie dziewcząt w wieku 13 lat. W związku
z wprowadzeniem w roku 2004 do obowiązkowego kalendarza szczepień ochronnych
szczepienia skojarzonego przeciwko odrze, śwince i różyczce dla dzieci należy oczekiwać
na przestrzeni następnych kilku lat zmiany epidemiologii tych chorób polegającej
na systematycznym zmniejszaniu się liczby zachorowań.
W roku 2007 zarejestrowano w Szczecinie istotny spadek zachorowań na różyczkę z
143 przypadków (współczynnik zapadalności 34,79 na 100 tys. mieszkańców) w 2006 roku
do 20 przypadków (współczynnik zapadalności 4,90 na 100 tyś. mieszkańców). Żadna osoba
chora na różyczkę nie wymagała leczenia w szpitalu. Nie odnotowano żadnego przypadku
różyczki wrodzonej, co może świadczyć o prawidłowym uodpornieniu kobiet w wieku
rozrodczym.
Rok
Współczynnik
zapadalności
na 100 tyś.
mieszkańców
Liczba
zachorowań
Współczynnik
zapadalności
na 100 tyś.
mieszkańców
Liczba
zachorowań
Współczynnik
zapadalności
na 100 tyś.
mieszkańców
2007
Liczba
zachorowań
2006
Współczynnik
zapadalności
na 100 tyś.
mieszkańców
2005
Liczba
zachorowań
Różyczka
2004
37
8,93
22
5,34
143
34,79
20
4,90
Tab. 2.6. Zestawienie zachorowań na różyczkę w Szczecinie w latach 2004-2007
23
160
liczba przypadków
140
143
120
100
80
60
37
22
40
20
20
0
2004
2005
2006
2007
rok
Ryc. 2.7 Liczba przypadków zachorowań na różyczkę w Szczecinie w latach 2004-2007
Świnka
Świnka jest ostrą wirusową chorobą zakaźną, głównie wieku dziecięcego, która
przebiega z gorączką, bolesnym obrzękiem ślinianek przyusznych i nierzadko z objawami ze
strony innych narządów gruczołowych, oraz ośrodkowego układu nerwowego. Źródłem
zakażenia jest człowiek, a zakażenie następuje drogą kropelkową. Wrażliwość na zakażenie
jest powszechna. Świnka może być źródłem niebezpiecznych powikłań takich jak: świnkowe
zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych i mózgu, zapalenie innych narządów gruczołowych,
zwłaszcza jąder, czy trzustki. Trwałym następstwem poświnkowego zapalenia opon
mózgowo-rdzeniowych może być uszkodzenie nerwu słuchowego i trwała głuchota.
Po okresie tzw. epidemii wyrównawczej, która wystąpiła w latach 2004-2005
w wyniku nagromadzenia się w populacji dużej ilości osób wrażliwych na wirusa świnki,
w roku 2007 zarejestrowano tylko 2 przypadki świnki (współczynnik zapadalności 0,49
na 100 tyś. mieszkańców). Dla porównania wartości zarejestrowanych w Szczecinie
zachorowań na świnkę w roku 2004 wynosiły 257 przypadków (współczynniki zapadalność
62,07 na 100 tyś. mieszkańców), 276 przypadków świnki (współczynnik zapadalności 67,07
na 100 tys. mieszkańców) w roku 2004 i 41 przypadków świnki (współczynnik zapadalności
9,97 na 100 tyś. mieszkańców) w roku 2006.
24
2004
Współczynnik
zapadalności na
100 tyś.
mieszkańców
Liczba zachorowań
Współczynnik
zapadalności na
100 tyś.
mieszkańców
Liczba zachorowań
Współczynnik
zapadalności na
100 tyś.
mieszkańców
2007
Liczba zachorowań
2006
Współczynnik
zapadalności na
100 tyś.
mieszkańców
Świnka
2005
Liczba zachorowań
Rok
257
62,07
276
67,07
41
9,97
2
0,49
Tab. 2.7 Zestawienie zachorowań na świnkę w Szczecinie w latach 2004-2007
300
liczba przypadków
250
257
276
200
150
100
50
41
2
0
2004
2005
2006
2007
rok
Ryc. 2.8 Liczba przypadków zachorowań na świnkę w Szczecinie w latach 2004-2007
Ospa wietrzna
Ospa wietrzna jest ostrą, wirusową, wysoce zaraźliwą choroba zakaźną. Podatność na
zakażenie jest powszechna. Najwięcej zakażeń występuje u dzieci poniżej 15 roku, ze
szczytem zachorowań między 2 a 6 rokiem życia. Najczęściej są to epidemie przedszkolne i
szkolne. Zaraźliwość dla otoczenia zaczyna się 1-2 dni przed wystąpieniem wysypki i trwa do
przyschnięcia wykwitów. Ospa wietrzna jest powszechnie uważana za chorobę lekką i niemal
„obowiązkową”, czyli taką, którą dziecko powinno przechorować. Nie jest to pogląd słuszny,
gdyż przebieg ospy wietrznej może być ciężki, a wystąpienie powikłań wymaga leczenia
szpitalnego. Najczęstszymi powikłaniami są wtórne zakażenia bakteryjne zmian skórnych
(gronkowiec, paciorkowiec ropotwórczy), zapalenie mózgu, móżdżku, opon mózgowordzeniowych, zapalenie płuc, mięśnia sercowego, nerek, wątroby, stawów. Wirus ospy
wietrznej pozostaje w ustroju w postaci utajonej zwojach nerwowych, po latach może się
25
uaktywnić w postaci półpaśca. W Polsce od 1999 roku zarejestrowana jest bezpieczna i
skuteczna szczepionka przeciwko ospie wietrznej. Jest to szczepienie zalecane głównie dla
osób dorosłych, które nie chorowały na ospę wietrzną, oraz dla dzieci i młodzieży z ostrą
białaczką limfoblastyczną w okresie remisji. Są to szczepienia odpłatne. W roku 2006
wykonano 95 szczepień przeciwko ospie wietrzne, natomiast w roku 2007 zaszczepiono
przeciwko ospie wietrznej 83 osoby. W roku 2006 zarejestrowano 454 przypadki ospy
wietrznej (współczynnik zapadalności 110,46 na 100 tys. mieszkańców), z czego 15 osób
hospitalizowano. Rok później zgłoszono 750 przypadków ospy wietrznej (współczynnik
zapadalności 183,82 na 100 tys. mieszkańców), w tym 38 osób ze względu na ciężki przebieg
choroby i powikłania wymagały leczenia szpitalnego.
2004
Współczynnik
zapadalności na
100 tyś.
mieszkańców
Liczba zachorowań
Współczynnik
zapadalności na
100 tyś.
mieszkańców
Liczba zachorowań
Współczynnik
zapadalności na
100 tyś.
mieszkańców
2007
Liczba zachorowań
2006
Współczynnik
zapadalności na
100 tyś.
mieszkańców
Ospa wietrzna
2005
Liczba zachorowań
Rok
783
190,00
693
168,61
454
110,46
750
183,82
Tab. 2.8 Zestawienie zachorowań na ospę wietrzną w Szczecinie w latach 2004-2007
800
783
liczba przypadków
700
750
693
600
500
454
400
300
200
100
0
2004
2005
2006
2007
rok
Ryc. 2.9 Liczba przypadków zachorowań na ospę wietrzną w Szczecinie w latach 2004-2007
26
Płonica (szkarlatyna)
Płonica, czyli szkarlatyna jest ostrą wysypkową chorobą zakaźną, wywołaną przez
paciorkowce grupy A. Choroba zaczyna się nagle bólem gardła, gorączką, bólem głowy i
często wymiotami. Migdałki są zaczerwienione, z ropnymi nalotami, towarzyszy temu
zapalenie węzłów chłonnych szyjnych. Język, początkowo obłożony jest białym nalotem,
później staje się gładki i czerwony (język malinowy). Na skórze pojawia się drobnoplamista
wysypka. Do powikłań płonicy należą : zapalenie węzłów chłonnych, zapalenie ucha
środkowego, nerek i stawów, rzadziej zapalenie mięśnia sercowego i wsierdzia. Płonica
występuje przeważnie u dzieci w wieku od 3 roku życia do 7 lat, w czasie ich pierwszych
kontaktów z rówieśnikami w przedszkolu i w szkole. Stąd bakterie przenoszone są do
środowiska domowego, powodując zachorowania wśród domowników. Nie ma możliwości
podnoszenia odporności przeciwko płonicy za pomocą szczepień. W roku 2006 zachorowało
87 osób na szkarlatynę (współczynnik zapadalności 21,00 na 100 tys. mieszkańców), w tym 4
osoby wymagały leczenia szpitalnego. W roku następnym zgłoszono 41 przypadków płonicy
(współczynnik zapadalności 10,04 na 100 tys. mieszkańców), w tym 4 osoby wymagały
hospitalizacji.
Odra i krztusiec
W roku 2006 i 2007 nie zarejestrowano żadnego zachorowania na odrę i krztusiec.
Zakażenia wywołane przez rotawirusy
Rotawirusy są najczęstszą przyczyną ostrego zapalenia żołądka i jelit u niemowląt i
małych dzieci na całym świecie. Częstość ich występowania wśród dzieci poniżej 5 roku
ocenia się na 138 milionów przypadków rocznie. Okres wylęgania infekcji rotawirusowej
wynosi od 2 do 4 dni. Do zakażenia dochodzi drogą pokarmową. Choroba trwa zwykle 4-10
dni. Biegunka rotawirusowa u małych dzieci ma najczęściej przebieg burzliwy, z wymiotami i
gorączką do 38,50 C. Stolec jest luźny, lub wodnisty, niekiedy z domieszką śluzu lub krwi.
Biegunka często prowadzi do odwodnienia, zaburzeń równowagi kwasowo-zasadowej i
niedoborów elektrolitowych. Najmłodsze niemowlęta są najbardziej podatne na ciężkie
postacie biegunek rotawirusowych. Rotawirusami jest się bardzo łatwo zarazić, łatwo się
przenoszą, szczególnie w oddziałach szpitalnych i żłobkach. Są one uważane za główną
27
przyczynę zakażeń szpitalnych u dzieci. W Polsce w 2005 roku zarejestrowano prawie 10 tys.
przypadków biegunek wywołanych przez rotawirusy. Szczyt zachorowań na biegunkę
rotawirusową przypada na miesiące zimowe. Jako rutynowa praktyka stosowana jest w Polsce
hospitalizacja chorego dziecka, trwająca średnio 9-10 dni, czyli do czasu pełnego
wyzdrowienia. Aktualnie zarejestrowane są w Polsce dwie skuteczne i bezpieczne
szczepionki przeciwko rotawirusom. Są to szczepienia zalecane, a więc koszty zakupu
szczepionki ponoszą rodzice lub opiekunowie dziecka. W roku 2007 zaszczepiono przeciwko
biegunce rotawirusowej 149 dzieci.
Rejestrację biegunek o etiologii rotawirusowej rozpoczęto w 2005 roku. W roku 2005
zgłoszono do Powiatowej Stacji Sanitarno-Epidemiologicznej w Szczecinie 85 nieżytów
żołądkowo-jelitowych wywołanych przez rotawirusy (współczynnik zapadalności 20,6 na 100
tys. mieszkańców). W roku następnym zarejestrowano 195 przypadków nieżytów żołądkowojelitowych (współczynnik zapadalności 47,4 na 100 tys. mieszkańców) o tej samej etiologii, w
tym 68 dzieci wymagało hospitalizacji. Natomiast w roku 2007 zgłoszono 144 nieżytów
żołądkowo-jelitowych o etiologii rotawirusowej (współczynnik zapadalności 54,90 na 100
tys. mieszkańców) z tego 105 dzieci wymagało leczenia szpitalnego. Obserwowana poprawa
zgłaszalności nieżytów żołądkowo- jelitowych wywołanych przez rotawirusy wynika z
większej dostępności testów diagnostycznych w kierunku rotawirusów.
Rok
Współczynnik
zapadalności na
100 tyś.
mieszkańców
Liczba
zachorowań
Współczynnik
zapadalności na
100 tyś.
mieszkańców
2007
Liczba
zachorowań
2006
Współczynnik
zapadalności na
100 tyś.
mieszkańców
brak rejestracji
2005
Liczba
zachorowań
Biegunki
rotawirusowe
Współczynnik
zapadalności na
100 tyś.
mieszkańców
Liczba
zachorowań
2004
85
20,6
195
47,4
144
54,90
Tab.2.9 Zestawienie liczby przypadków wystąpienia biegunek rotawirusowych w Szczecinie w latach 2004-2007
28
200
195
180
liczba przypadków
160
140
144
120
100
85
80
60
40
20
0
2005
2006
2007
rok
Ryc. 2.10 Liczba przypadków wystąpienia biegunki wywołanej przez rotawirusy w Szczecinie w latach 20052007
CHOROBA CREUTZFELDTA- JAKOBA
Choroba Creutzfeldta –Jakoba jest to rzadko występująca, śmiertelna choroba
ośrodkowego układu nerwowego. Zaliczana jest do tzw. pasażowalnych encefalopatii
gąbczastych wywołanych przez priony. Cechą charakterystyczną w większości przypadków
choroby Creutzfeldta –Jakoba jest występowanie triady objawów klinicznych: otępienia
umysłowego, mioklonii, oraz typowego zapisu EEG.
W roku 2004 po raz pierwszy zostały zgłoszone w Szczecinie 2 przypadki choroby
Creutzfeldta-Jakoba, rok później zgłoszono 1 przypadek choroby. Natomiast w 2006i 2007
roku nie zarejestrowano żadnego zachorowania na chorobę Creutzfelda- Jacoba.
WŚCIEKLIZNA
Wścieklizna
jest
ostrą
chorobą
zakaźną,
odzwierzęcą,
wywołaną
wirusem
znajdującym się w ślinie chorych zwierząt. U ludzi wirus atakuje układ nerwowy.
Zachorowanie prowadzi zawsze do zgonu. Jedynym środkiem zapobiegawczym jest szybkie
wdrożenie szczepień przeciw wściekliźnie. Decyzja o podjęciu szczepień przeciw
wściekliźnie jest zawsze poprzedzona wnikliwym wywiadem epidemiologicznym.
Od wielu lat na terenie Szczecina nie stwierdzono zachorowań ludzi na wściekliznę.
W roku 2007 pracownicy Powiatowej Stacji Sanitarno-Epidemiologicznej w Szczecinie
przeprowadzili 464 wywiadów epidemiologicznych z powodu pokąsania ludzi przez
29
zwierzęta. Do szczepień przeciw wściekliźnie zakwalifikowano 101 osób. Z powodu
konieczności chirurgicznego opracowania ran, ze względu na rozległe zranienie, zastosowania
antybiotykoterapii i immunoprofilaktyki biernej hospitalizowano 1 osobę.
Najczęstszą przyczyną podejmowania szczepień u ludzi stanowiły pokąsania przez
zwierzęta domowe psy i koty w 98 %. Natomiast pokąsania lub kontakt ze zwierzętami
dzikimi był przyczyną szczepień u 2 %. Nie odnotowano żadnego zgonu z powodu pokąsania
przez zwierzęta.
Analizując ilość zgłoszonych pokąsań ludzi przez zwierzęta, oraz liczbę osób
zakwalifikowanych do szczepień w latach 2004-2007 należy podkreślić, że liczby te nadal
utrzymują się na wysokim poziomie.
UKĄSZENIA PRZEZ ŻMIJĘ
W roku 2007 nie odnotowano żadnego przypadku ukąszenia osób przez żmiję
zygzakowatą.
2004 rok
2005 rok
2006 rok
2007 rok
Liczba pokąsań:
- ogółem
-w tym dzieci do lat 14
596
173
581
153
536
150
464
112
Liczba pokąsań przez
poszczególne zwierzęta:
psy
kot
szczur
nietoperz
chomik
sarna
lis
jeż
kret
królik
inne
493
74
8
0
2
1
0
0
1
1
16
483
71
10
3
1
0
1
2
0
1
9
423
98
6
3
0
0
1
0
0
1
5
368
87
6
1
1
0
0
0
0
0
0
Liczba osób zakwalifikowanych
do szczepień przeciw wściekliźnie
153
140
120
101
Tab. 2.10 Zestawienie liczby pokąsań ludzi przez zwierzęta chore lub podejrzane o wściekliznę w latach 20042007
30
600
liczba przypadków
500
400
300
596
581
536
464
200
100
0
2004
2005
2006
2007
Ryc. 2.11 Liczby pokąsań ludzi przez zwierzęta chore lub podejrzane o wściekliznę w latach 2004-2007
180
160
liczba przypadków
140
173
153
120
150
100
112
80
60
40
20
0
2004
2005
2006
2007
Ryc. 2.12 liczby pokąsań dzieci do lat 14 przez zwierzęta chore lub podejrzane o wściekliznę w latach 20042007
31
160
liczba przypadków
140
153
140
120
120
100
101
80
60
40
20
0
2004
2005
2006
2007
Ryc. 2.13 Liczba osób zakwalifikowanych do szczepień przeciw wściekliźnie
ZATRUCIA ŚRODKAMI CHEMICZNYMI
W roku 2007 zgłoszono do Powiatowej Stacji Sanitarno- Epidemiologicznej w
Szczecinie 491 przypadków zatruć lekami i środkami narkotycznymi (współczynnik
zapadalności 120,34 na 100 tys. ludności). Jest to niewiele mniej niż w roku 2006.
Zarejestrowano także niewielkie różnice w liczbie zatruć alkoholem i innymi substancjami
chemicznymi porównaniu z latami ubiegłymi.
Współczynnik
zapadalności na
100tys. ludności
Liczba
hospitalizacji
Liczba
zachorowań
Współczynnik
zapadalności na
100 tys.
ludności
Liczba
hospitalizacji
zatrucia
lekami i
środkami
narkotycznymi
646
156,03
15
412
97,96
2
500
121,6
2
491
120,3
0
zatrucie
alkoholem
122
29,46
3
83
20,17
0
113
27,49
0
94
23,03
0
Zatrucia
chemiczne
(gazy, dymy,
pary, CO2)
45
10,86
0
31
7,53
0
60
14,59
4
77
18,87
0
Liczba
zachorowań
Współczynnik
zapadalności na
100 tys.
ludności
Liczba
hospitalizacji
Rodzaj
Zatrucia
Liczba
zachorowań
2007 rok
Liczba
hospitalizacji
2006 rok
Współczynnik
zapadalności na
100 tys.
ludności
2005 rok
Liczba
zachorowań
2004 rok
Tab. 2.11 Zestawienie zatruć środkami chemicznymi w latach 2004-2007
32
700
liczba przypadków
600
646
500
500
400
491
412
300
200
100
0
2004
2005
2006
2007
Ryc. 2.14 Liczba zatruć lekami i środkami narkotycznymi w Szczecinie w latach 2004-2007
16
liczba przypadków
14
15
12
10
8
6
4
2
2
2
2005
2006
0
0
2004
2007
Ryc. 2.15 Liczba osób hospitalizowanych z powodu zatruć lekami i środkami narkotycznymi w Szczecinie w
latach 2004-2007
140
liczba przypadków
120
122
113
100
80
94
83
60
40
20
0
2004
2005
2006
2007
Ryc. 2.16 Liczba zatruć alkoholem w Szczecinie latach 2004-2007
33
80
77
liczba przypadków
70
60
50
40
60
45
30
31
20
10
0
2004
2005
2006
2007
Ryc. 2.17 Liczba osób zatrutych chemicznie (gazy, dymy, pary, CO2) w Szczecinie w latach 2004-2007
STAN ZASZCZEPIENIA DZIECI I MŁODZIEŻY W ROKU 2007
Zmiany dotyczące sytuacji epidemiologicznej chorób zakaźnych
w Polsce
i na świecie, możliwości finansowe budżetu państwa, oraz rodzaje produkowanych
szczepionek mają wpływ na zmiany w Programie Szczepień Ochronnych. Program ten jest
aktualizowany i modyfikowany co roku. W Programie Szczepień Ochronnych na rok 2007
jako obowiązkowe zostało wprowadzone szczepienie przeciwko zakażeniom Haemophilus
influenzae typu b. Immunizacja przeciwko tym zakażeniom przeprowadzana jest od 2 m-ca
życia dzieci.
Analizując stan zaszczepienia dzieci i młodzieży w rocznikach podlegających
szczepieniom w roku 2007, należy stwierdzić, że odsetek zaszczepionych dzieci w pierwszym
i drugim roku życia jest wysoki i sięga w pierwszym roku życia od 99,73% w przypadku
szczepienia przeciwko gruźlicy, do 52,42% w przypadku szczepienia przeciwko błonicy,
tężcowi, krztuścowi oraz polio. W drugim roku życia można zaobserwować znaczny wzrost
immunizacji dzieci przeciwko tym chorobom, przy odsetku zaszczepionych 98,77% objętej
szczepieniami populacji. Najniższa wyszczepialmość występuje wśród młodzieży w 19 roku
życia. Gdzie przeciwko błonicy i tężcowi zostało uodpornione 78,51% populacji młodzieży.
Wynika to między innymi ze słabej zgłaszalności młodzieży na szczepienia do punktów
szczepień.
34
Oprócz szczepień obowiązkowych wynikających z realizacji kalendarza szczepień
ochronnych, w punktach szczepień wykonywane są również szczepienia zalecane, na koszt
pacjenta. W roku 2007 wykonano następującą ilość szczepień zalecanych:
− 18810 szczepień przeciwko grypie
− 83 szczepienia przeciwko ospie wietrznej
− 141 szczepień przeciwko zakażeniom wirusem brodawczaka ludzkiego
− 851 szczepień przeciwko zakażeniom Neisseria meningitidis
− 527 szczepień przeciwko WZW typu A
− 1253 szczepień przeciwko zakażeniom Streptococcus pneumoniae
− 149 szczepień przeciwko biegunce rotawirusowej
− 256 szczepień przeciwko kleszczowemu zapaleniu mózgu
Program Szczepień Ochronnych na terenie miasta Szczecina w 2007 r. realizowany
był przez 267 świadczeniodawców w 92 gabinetach szczepień, które obejmowały swoją
opieką 209 053 osoby, z czego 133 713 stanowiły osoby powyżej 19 roku życia. Do rodziców
i opiekunów, którzy nie realizowali obowiązku uodpornienia swoich dzieci wysłane były
wezwania. Z wezwanych 17 osób 9 zaszczepiło dzieci, 7 osób wraz z dziećmi wyjechało poza
granice kraju, natomiast 1 osoba złożyła w punkcie szczepień oświadczenie, że nie będzie
szczepić dzieci.
Przeprowadzono 436 kontroli punktów szczepień, oraz 3 rekontrole wydanych
wcześniej zaleceń. Przy przeprowadzanych kontrolach gabinetów szczepień szczególną
uwagę zwraca się na :
− wykonawstwo szczepień ochronnych
− bieżący stan sanitarny punktów szczepień
− warunki przechowywania szczepionek
− sposób postępowania ze sprzętem jednorazowego użytku
− zachowanie łańcucha chłodniczego
− przepływu kart uodpornienia (dokumentowanie przychodzących i wychodzących kart).
W roku 2007 zgłoszono do Powiatowej Stacji Sanitarno- Epidemiologicznej
w Szczecinie jeden niepożądany odczyn poszczepienny po szczepieniu szczepionką
skojarzoną Infanrix.
35
Szczepienia przeciw
Liczba
dzieci
Stan wykonania
Odsetek zaszczepionych dzieci i młodzieży
w 2007 roku
Gruźlica
3832
3822
99,73%
Pierwotne
3832
1710
44,62%
Uzupełniające
3832
1813
47,31%
Błonica, tężec
3832
2009
52,42%
Krztusiec
3832
2009
52,42%
Poliomyelitis
3832
2009
52,42%
3782
2841
75,11%
Błonica, tężec
3782
2049
54,17%
Krztusiec
3782
2049
54,17%
Poliomyelitis
3782
2049
54,17%
Błonica, tężec
3782
1687
44,60%
Krztusiec
3782
1687
44,60%
Poliomyelitis
3782
1687
44,60%
Błonica, tężec,krztusiec
3350
2510
74,92%
Poliomyelitis
3350
2510
74,92%
odra
3382
3085
91,21%
odra-świnka-różyczka
3382
2877
85,06%
Błonica, tężec
4043
3342
82,66%
wzw typu „B”
4043
3084
76,27%
Błonica, tężec
4287
3366
78,51%
WZW B
1 r. ż.
rocznik 2007
pierwotne
13-14 m. ż. – odra-świnka-różyczka
2 r. ż.
rocznik 2006
pierwotne
uzupełniające
16-18 m. ż.
6 r. ż .
rocznik 2002
10 r. ż.
rocznik 1998
14 r. ż. rocznik
1994
19 r. ż. rocznik
1989
Szczepieniami p/WZW B
objęto 91,93 % populacji
Szczepieniami p/DTP I
POLIO
objęto 98,77 % populacji
Tab. 2.12 Stan zaszczepienia dzieci i młodzieży w rocznikach podlegających szczepieniom w roku 2007
III. OCENA STANU SANITARNEGO PLACÓWEK SŁUŻBY ZDROWIA
W roku 2007 nadzorem Powiatowej Stacji Sanitarno-Epidemiologicznej w Szczecinie
objętych było 1058 obiektów służby zdrowia w tym:
− szpitale publiczne – 9
− przychodnie, ośrodki, poradnie, ambulatoria – 234
− pogotowia ratunkowe – 2
− medyczne laboratoria diagnostyczne – 9
− pracownie protetyki, stomatologii i ortodoncji – 1
− zakłady rehabilitacji leczniczej – 13
− inne zakłady opieki zdrowotnej, żłobki – 11
36
− indywidualne praktyki lekarskie - 16
− indywidualne specjalistyczne praktyki lekarskie – 444
− grupowe praktyki lekarskie – 6
− indywidualne praktyki lekarzy dentystów – 146
− indywidualne specjalistyczne praktyki lekarzy dentystów – 157
− grupowe praktyki lekarzy dentystów- 7
− indywidualne praktyki pielęgniarek i położnych – 2
− hospicjum- 1
W analizowanym okresie przeprowadzono 1742 kontrole, których przedmiotem była
ocena
stanu
sanitarno-higienicznego
przeciwepidemicznego
w
nadzorowanych
pomieszczeń
placówkach.
i
przestrzeganie
Za
rażące
reżimu
uchybienia
w
przestrzeganiu reżimu przeciwepidemicznego wystawiono 32 mandaty karne. Wydano 42
pozytywne opinie sanitarne dla nowo powstałych placówek służby zdrowia, oraz dla
placówek ulegających modernizacji i reorganizacji.
SZPITALE
3.1. Informacje ogólne
Lp. Nazwa ZOZ, adres
Oddziały
Liczba
łóżek
1.
Ogólna liczba łóżek
618
1.Klinika Chirurgii Ogólnej i Chirurgii Ręki
18
2.Oddział Chirurgii Hepatobilarnej
21
3.Klinika Ortopedii i Traumatologii
37
4.Klinika Neurochirurgii i Neurochirurgii Dziecięcej
32
5.Klinika Anestezjologii i Intensywnej Terapii
7
Samodzielny Publiczny
Szpital Kliniczny Nr1
ul. Unii Lubelskiej 1
6. Klinika Pediatrii oddz., Hematologii i Onkologii Dziecięcej 45
7.KlinikaPediatrii,Endokrynologii,Diabetologii,Chorób
Metabolicznych i Kardiologii Wieku Rozwojowego
54
8. Klinika Gastroenterologii i Chorób Wewnętrznych
50
9. Klinika Hematologii
32
10. Klinika Reumatologii i Chorób Wewnętrznych
28
11. Klinika Neurologii
35
12. Klinika Otolaryngologii i Onkologii Laryngologicznej
40
37
2.
3.
Szpital Kliniczny Nr 2
al. Powstańców
Wielkopolskich 72
Wojewódzki Szpital
Zespolony
ul. Arkońska 4
13. Klinika Medycyny Matczyno – Płodowej
43
14. Klinika Neonatologii
25
15. Klinika Psychiatrii
90
16. Centrum Leczenia Urazów Wielonarządowych
8
17. Klinika Ortopedii Dziecięcej
23
18. Klinika Chirurgii Dziecięcej i Onkologii
30
571
1.Klinika Patologii Noworodka
41
2. Oddział Intensywnej Terapii
10
3. II Kliniki Chirurgii
42
4. Klinika Chirurgii Naczyniowej
40
5. Klinika Chirurgii Onkologicznej
40
6. Klinika Chirurgii Szczękowo- Twarzowej
20
7. Klinika Urologiczna
62
8. Klinika Dermatologiczna
35
9. Klinika Chorób Wewnętrznych
46
10. Klinika Kardiochirurgii
26
11. Klinika Kardioanestezji
3
12. Klinika Kardiologiczna
38
13.Klinika Ginekologii Operacyjnej
32
14.Klinika Położnictwa i Ginekologii
44
15. II Klinika Okulistyczna
26
16. I Klinika Okulistyczna Odcinek Dorosłych
35
17. I Klinika Okulistyczna Odcinek Dziecięcych
21
857
1.Oddział IA Dziecięcych Zakażeń Bakteryjnych
26
2.Oddział IC Ogólnopediatryczny
22
3.Oddział ID Dziecięcych Zakażeń Wirusowych
22
4.Oddział IE Dziecięcy Kardiologiczny
16
5.Oddział IIC Dermatologiczny
30
6.Oddział III A Wewnętrzno-Gastrologiczny
55
7.Oddział III B Wew. Tarczycowo-Kardiologiczny
32
8.Oddział III Wewnętrzny Diabetologiczny
58
9.Oddział IVA Obserwacyjno- zakaźny
z Pododdziałem Nabytych Niedoborów Immunologicznych
35
10.Oddział IVC Hepatologii
26
38
4.
Specjalistyczny
ZOZ „Zdroje” ul. Mączna 4
11.Oddział V Klinika Endokrynologiczna
i Chorób Przemiany Materii
50
12.Oddział VI Otolaryngologiczny
34
13.Oddział VII Reumatologii i Rehabilitacji
52
14.Oddział VIII Neurologiczny
42
15.Oddział IX Intensywnej Terapii i Anestezjologii z
pododdziałem zatruć
11
16.Oddział X Internistyczno-Kardiologiczny z odcinkiem
intensywnego nadzoru kardiologicznego
60
17.Oddział X C Kardiologiczny Szybkiej Diagnostyki
46
18.Oddział XI Chirurgii Ogólnej i Transplantacyjnej z
pododdziałem chirurgii trzustki
76
19.Oddział XII N Nefrologii
32
20.Oddział XII U Urologii
22
21.Oddział XII D Dializ
14
22.Oddział XIII Endokrynologiczno-Wewnętrzny
32
23.Oddział XIV Okulistyki
25
24.Oddział XVI Medycyny Ratunkowej
11
25.Oddział XVII Neurochirurgii i Neurotraumatologii
28
631
1.Oddział Psychiatrii Dziecięcej i Młodzieżowej
32
2. II Oddział Ogólnopsychiatryczny
45
3. III Oddział Ogólnopsychiatryczny
45
4. IV Oddział Ogólnopsychiatryczny
45
5. V Oddział Ogólnopsychiatryczny
45
6. VI Oddział Psychiatryczny Rehabilitacyjny
45
7.Oddział Detoksykacji
30
8.Oddział Terapii i Uzależnień od Alkoholu
24
9.Oddział Opiekuńczo – Leczniczy
60
10.Oddział Intensywnej Terapii i Anestezjologii
7
11.Oddział I Pediatrii
28
12. Oddział II Pediatrii
30
13.Oddział Okulistyczny
20
14.Oddział Położnictwa i Ginekologii
60
15.Oddział Noworodków, Patologii i Intensywnej Terapii
45
16.Oddział Rehabilitacji Narządy Ruchu
20
17.I Oddział Dzienny Leczenia Nerwic
25
18. II Oddział Dzienny Psychiatryczny Rehabilitacyjny
25
39
5.
6.
7.
8.
9.
Zachodniopomorskie Centrum Ogólna liczba łóżek
Onkologii
1. Oddział Onkologii Klinicznej
ul. Strzałowska 22
Samodzielny Publiczny ZOZ
nad Dzieckiem i Młodzieżą
ul. Św. Wojciecha 7
Samodzielny Specjalistyczny
Szpital im. Prof. .A.
Sokołowskiego
ul. Sokołowskiego 11
Wojewódzki Zakład Gruźlicy
i Chorób Płuc
ul. Janosika 1/3
Szpital Miejski
al. Wyzwolenia 52
124
40
2. Oddział Chirurgii Onkologicznej opieki pooperacyjnej
56
4. Oddział Kliniczny Radioterapii i Pododdział Kirieterapii
28
95
1.Oddział Chirurgiczny
35
2.Oddział Pediatryczny
35
3.Oddział Nefrologii + Dializa
15+5
4.Oddział Intensywnej Opieki Medycznej
5
380
1.Oddział I Chorób Płuc i Gruźlicy
60
2.Oddział II Chemioterapii
15
3.Oddział III Gruźlicy i Chorób Płuc
52
4.Oddział IV Wewnętrzny
47
5.Oddział V Chirurgii Urazowo - Ortopedycznej
45
6.Oddział VI Chirurgii Urazowo - Ortopedycznej
55
7.Oddział VII Chirurgii Klatki Piersiowej
60
8.Oddział VIII Chirurgii Ogólnej i Naczyniowej
41
9.Oddział Intensywnej Terapii
5
105
1.Oddział Leczenia Gruźlicy
25
2.Oddział Pulmonologiczny Dorosłych
65
3.Pododdział Pulmonologiczny dla Dzieci i Młodzieży
15
154
1.Oddział dla Przewlekle Chorych
47
2.Oddział Położniczy
10
3.Oddział Urologii
20
4.Oddział Intensywnej Terapii
4
5.Oddział Ginekologiczny
16
6.Oddział Patologii Ciąży
11
7.Oddział Noworodkowy
12
8. Oddział Otolaryngologiczny(dzienny)
4
9. Oddział Wewnętrzny
30
Tab. 3.1 Ilość łóżek na poszczególnych oddziałach szpitalnych
40
3.2. Stan sanitarno-techniczny i funkcjonalność działu lecznictwa
W 2007 r. Samodzielny Publiczny Szpital Kliniczny Nr 2 w Szczecinie,
al.
Powstańców Wlkp. 72 oraz Szpital Miejski w Szczecinie, al. Wyzwolenia52 w 2007 r.
zakończyły opracowywanie programów dostosowawczych do rozporządzenia Ministra
Zdrowia z dnia 10 listopada 2006 r. w sprawie wymagań, jakim powinny odpowiadać pod
względem fachowym i sanitarnym pomieszczenia i urządzenia zakładu opieki zdrowotnej
(Dz. U. Nr 213, poz.1568) i uzyskały pozytywne opinie Państwowego Wojewódzkiego
Inspektora Sanitarnego w Szczecinie. Tym samym wszystkie szczecińskie szpitale posiadają
pozytywnie zaopiniowane programy dostosowawcze.
W 2007 r. na obiekty szpitalne wydano 20 decyzji administracyjnych, w tym:
− 5 decyzji administracyjnych związanych z naruszeniem stanu sanitarno- technicznego
− 14 decyzji administracyjnych prolongujących terminy wykonania zaleceń
− 1 decyzję administracyjną uchylającą 2 punkty decyzji.
Decyzje administracyjne były wydawane tylko w przypadku, gdy szpital nie ujął
stwierdzonych w czasie kontroli uchybień sanitarno-technicznych w programie dostosowania
do obowiązujących przepisów.
Z 9 decyzji administracyjnych z 2006 r. aktualnie obowiązuje 8 (jedną z nich dot.
Samodzielnego Publicznego Wojewódzkiego Szpitala Zespolonego w Szczecinie przy ul.
Arkońskiej 4 - zakończono).
W poniższej tabeli wyszczególniono wydane decyzje administracyjne dotyczące stanu
sanitarno- technicznego oddziałów szpitalnych, bądź innych pomieszczeń zaplecza szpitala w
związku ze stwierdzonymi nieprawidłowościami, jak np. odpryski farby na ścianach, stolarce
okiennej, drzwiowej, kaloryferach, trwałe zabrudzenia ścian i sufitów oraz informacje o
przeprowadzonych w 2007 r. remontach i modernizacjach oraz o nowo uruchomionych
oddziałach.
41
Lp Szpital;
nazwa, adres
1
2
1. Wydane decyzje administracyjne;
2. Przeprowadzone remonty, modernizacje, nowe uruchomione oddziały
3
1 Samodzielny
Publiczny Szpital
Kliniczny Nr 1
PAM
Szczecin,
ul. Unii
Lubelskiej
1. Szpital posiada pozytywnie zaopiniowany program dostosowawczy do
obowiązujących przepisów.
W 2007 r. wydano 3 decyzje administracyjne, w tym 1 decyzję administracyjną z
naruszeniem stanu sanitarno- technicznego, 1 decyzję administracyjną prolongującą
termin wykonania zaleceń oraz 1 decyzję uchylającą 2 punkty decyzji w związku z
przeniesieniem Kliniki Rozrodczości i Ginekologii do szpitala w Policach.
Zakres stwierdzonych uchybień sanitarno-technicznych ujętych w decyzji
administracyjnej obejmuje kilka oddziałów szpitala, Poradnię dla Dorosłych (budynek
nr 2), Zakład Medycyny Nuklearnej, aptekę oraz część pomieszczeń niektórych
oddziałów w Klinice Psychiatrii przy ul. Broniewskiego 26.
Nadal obowiązują 2 decyzje administracyjne dotyczące stanu sanitarno- technicznego z
2006 r., z których część zaleceń została wykonana.
2. Przeprowadzone remonty i modernizacje:
- odnowienie kilku sal chorych w Klinice Gastroenterologii i Chorób Wewnętrznych,
w II Klinice Chorób Dzieci Oddziału Niemowlęcego, w Oddziale
Otolaryngologicznym, Klinice Pediatrii, Endokrynologii i Diabetologii, Chorób
Metabolicznych i Chorób Wieku Rozwojowego,
- odnowienie sanitariatów bądź łazienek w Oddziale Pooperacyjnym, w Oddziale
Hepatobiliarnym, w Klinice Otolaryngologii, w Klinice Pediatrii,
- odnowienie gabinetów lekarskich w Klinice Anestezjologii, w Klinice Hematologii
(III), Klinice Medycyny Matczyno- Płodowej oraz dyżurki pielęgniarek w Oddziale
Otolaryngologii,
- odnowienie pomieszczenia przygotowania materiału w części czystej w Sterylizacji,
- odnowienie pomieszczenia sortowania bielizny w magazynie bielizny czystej,
- naprawa podłogi w Magazynie Depozytowym Osób Hospitalizowanych,
- odnowienie klatki schodowej z piwnicy na parter (budynek główny szpitala wejście
„H”) oraz przy sali wykładowej,
- naprawa dachu nad pomieszczeniami szkoły i gabinetem lekarskim (budynek Św.
Mikołaja) oraz nad gabinetami lekarzy Kliniki Chirurgii Ręki w budynku głównym
szpitala,
- remont malarski z wymianą posadzki korytarza piwnicznego,
- wymiana okien- 16 szt. i drzwi wejściowych- 3 szt. w Klinice Anestezjologii i
Intensywnej Terapii,
- wykonanie klimatyzacji pomieszczeń laboratorium na IV p.,
- remont malarski w łazience i sanitariacie Oddziału C i D, w magazynie bielizny
czystej, w chlorowni- magazynie odpadów medycznych, w świetlicy Oddziału D w
Klinice Psychiatrii przy ul. Broniewskiego,
- zakończenie modernizacji pomieszczeń suteryny i parteru w budynku głównym
szpitala z przeznaczeniem na Aptekę Szpitalną,
- zakończenie modernizacji pomieszczeń części II p. z przeznaczeniem na Klinikę
Chirurgii Onkologicznej,
- na ukończeniu prace modernizacyjne pomieszczeń na parterze Szpitalnego Oddziału
Ratunkowego z Ogólną Izbą Przyjęć.
2 Samodzielny
Publiczny Szpital
Kliniczny Nr 2
PAM
Szczecin,
al. Powstańców
Wielkopolskich
72
1. Szpital w 2007 r. zakończył opracowywanie programu dostosowawczego, który
został pozytywnie zaopiniowany przez PWIS w Szczecinie. Stwierdzone podczas
kontroli usterki sanitarno- techniczne dot. Bloku Operacyjnego, Bloku Operacyjnego
Okulistycznego, Kliniki Okulistycznej Oddziałów Dziecięcych, Oddziału Urologii,
Izbie Przyjęć Chirurgicznej, magazynu bielizny czystej, Poradni Ginekologicznej
zostały ujęte w programie dostosowawczym. Nadal obowiązuje 1 decyzja
administracyjna dot. stanu sanitarno- technicznego wydana w 2006 r., z której część
zaleceń została wykonana.
Ponadto w 2007 r. wydano 2 decyzje administracyjne prolongujące terminy wykonania
zaleceń.
42
- przekazanie do eksploatacji inwestycji „ Odcinek obserwacyjny dla potrzeb Klinik
Kardiologii” zlokalizowanej w łączniku Biochemii,
- przekazanie do eksploatacji zmodernizowanego przyziemia Okulistyki mieszczącego
Izbę Przyjęć wraz z dobudowanym szybem windowym i pochylnią dla
niepełnosprawnych,
- przekazanie do eksploatacji przebudowanej częściowo Kliniki Dermatologii na
„Odcinek Rehabilitacji Kardiochirurgicznej”,
- remont połączony z częściową modernizacją Bloku Operacyjnego II Chirurgii,
- przebudowa części pomieszczeń Centralnego RTG na potrzeby „Pracowni
Tomografii Komputerowej”,
-przebudowa dwóch pomieszczeń w Klinice Chirurgii Ogólnej i Naczyniowej na
„Potrzeby nowo organizowanego Banku Tkanek- program POLGRAFT”,
- utworzenie nowej kuchenki oddziałowej oraz odnowienie trzech pomieszczeń wraz z
częściową zmianą funkcji w klinice Chorób Skórnych i Wenerycznych,
- wymiana rurociągu magistralnego wodnego w budynku klinik Chirurgicznych,
- wymiana stolarki okiennej i częściowo drzwiowej w Klinice Chirurgii Ogólnej i
Onkologicznej,
- prace remontowo- modernizacyjne o charakterze higienicznym (malowanie, wymiana
i naprawa wykładzin, okładzin ścian, wymiana oświetlenia),
- kontynuacja zadania inwestycyjnego „ Przebudowa Centralnej Sterylizacji Szpitala
(planowane uruchomienie koniec I półrocza 208 r.),
- kontynuacja prac modernizacyjnych bloku operacyjnego II i III Chirurgii
polegających na utworzeniu Oddziału anestezjologii, Reanimacji i Intensywnej Opieki
z pododdziałem ostrych zatruć w miejscu dotychczasowej Kliniki TwarzowoSzczękowej (wyposażenie inwestycji i przekazanie w styczniu 2008 r.),
- rozpoczęcie prac związanych z utworzeniem Pracowni Rezonansu Magnetycznego
oraz przebudowy części pomieszczeń w Centralnym RTG (planowane uruchomienie
konie I półrocza 2008 r.)
3 Samodzielny
Publiczny
Wojewódzki
Zakład Gruźlicy
i Chorób Płuc
Szczecin,
ul. Janosika 1
1.Szpital posiada pozytywnie zaopiniowany program dostosowawczy do
Podczas kontroli stwierdzono usterki sanitarno- techniczne dot. Oddziału II
Pulmonologicznego tj odpryski na ścianach w gabinecie zabiegowym i trzech salach
chorych, które szpital zobowiązał się usunąć do 30.04.2008 r.
Szpital w 2007 r. nie przeprowadził praktycznie prac remontowych i
modernizacyjnych, gdyż wszelkie działania w tym zakresie zostały wstrzymane z
uwagi na projekt Urzędu Marszałkowskiego dotyczący łączenia jednostek oraz
przeniesienia przychodni z ul. Piłsudskiego do pomieszczeń szpitala.
Obowiązuje 1 decyzja administracyjna dot. stanu sanitarno- technicznego z 2006 r., z
której w większości zalecenia wykonano.
W 2007 r. wydano 1 decyzję administracyjną prolongującą termin wykonania zaleceń.
- odnowiono dwa gabinety lekarskie w poradni alergologicznej
- wyremontowano schody zewnętrzne prowadzące do poradni Alergologicznej,
- wykonano szereg prac naprawczych tj. odnowiono toalety w części administracyjnej
szpitala, pomalowano część sal chorych, w tym okna i drzwi.
4 Zachodniopomorskie Centrum
Onkologii
Szczecin,
ul. Strzałowska
22
1. Szpital posiada pozytywnie zaopiniowany opracowany program dostosowawczy.
W 2007 r. na stwierdzone usterki sanitarno- techniczne wydano 1 decyzję
administracyjną. Usterki dot. odprysków farby, zacieków, zabrudzeń ścian w gabinecie
ginekologicznym Przychodni Onkologicznej, w magazynie podręcznym Oddziału
Onkologii Klinicznej, sali chorych w Oddziale Chirurgii Onkologicznej, ustępie
damskim Oddziału Radioterapii, poczekalni Poradni Radioterapii, w pomieszczeniu
materiału sterylnego w Sterylizatorni oraz popękanych kafli podłogowych w sali
leukopenii w Oddziale Onkologii Klinicznej.
Zalecenia decyzji w większości zostały wykonane. Pozostał obowiązek doprowadzenia
do właściwego stanu sanitarno- technicznego ścian w poczekalni Poradni Radioterapii
z uwagi na konieczność wykonania ekspertyzy i izolacji budynku.
Przychodnia Onkologiczna:
- odnowiono gabinet ginekologiczny,
43
Oddział Chirurgii Onkologicznej:
-malowanie gabinetu lekarskiego, zabiegowego, sali chorych, kuchenki oddziałowej,
- montaż uchwytów dla niepełnosprawnych w łazienkach i ustępach przy salach
chorych,
- wymiana i naprawa uszkodzonej armatury sanitarnej,
- montaż i dostawa lamp operacyjnych (2 szt.), stołu operacyjnego,
Oddział Onkologii Klinicznej:
- naprawa podłogi w sali leukopenii,
- malowanie poczekalni i ustępu w piwnicy budynku, magazynu podręcznego,
- modernizacja stanowiska do mycia rąk w pomieszczeniu Bloku Operacyjnego
Jednego Dnia w budynku Onkologii Klinicznej,
- naprawa instalacji zimnej wody, ciepłej wody i cyrkulacji,
- naprawa instalacji oświetlenia awaryjnego,
Oddział Kliniczny Radioterapii:
- malowanie ustępu damskiego,
- dostawa i montaż urządzenia Symulatora terapeutycznego Acuity X w zakresie robót
budowlanych, elektrycznych, wentylacyjnych i klimatyzacyjnych,
Pracownia Diagnostyki Obrazowej:
- dostawa i montaż urządzenia Mammograf Lorad Selenia wraz z przygotowaniem
pomieszczeń w zakresie robót malarskich, elektrycznych i wentylacyjnych,
- dostawa i montaż urządzeń do ucyfrowania badań RTG wraz z przygotowaniem
pomieszczeń w zakresie robót malarskich, elektrycznych i wentylacyjnych,
- dostawa i montaż trzech klimatyzatorów,
- modernizacja szafy rozdzielczej głównej,
Laboratorium – Przychodnia Onkologiczna:
- naprawa częściowa dachu,
Budynek Kuchni i kotłowni:
- dostawa i montaż czterech klimatyzatorów w pomieszczeniach magazynowych,
- prace remontowe w kotłowni,
Apteka:
- przygotowanie pomieszczeń w bunkrze na pomieszczenia magazynowe,
- dostawa i montaż dwóch klimatyzatorów w pomieszczeniach magazynowych,
Inne:
- drobne prace remontowe w oddziałach szpitalnych,
- wykonanie ekspertyzy budowlanej budynku Apteki przy ul. Strzałowskiej 27,
- przebudowa istniejącego Oddziału Chirurgii Onkologicznej zlokalizowanego na Ip
budynku Chirurgii na Oddział Kompleksowej Opieki pooperacyjnej,
- wykonanie projektu budowlanego istniejącego budynku apteki na potrzeby Ośrodka
Rehabilitacji Społecznej i Medycznej z Poradnią Medycyny Paliatywnej,
- wykonanie opracowania raportu o oddziaływaniu na środowisko dla inwestycji
„Centrum Diagnostyki i Terapii Nowotworów Piersi”,
- przeprowadzenie prac archeologicznych w celu przygotowania inwestycji „Centrum
Diagnostyki i Terapii Nowotworów Piersi.”.
5 Samodzielny
Publiczny
Specjalistyczny
Zakład Opieki
Zdrowotnej
„Zdroje”
Szczecin,
ul. Mączna 4
1. Szpital posiada opracowany pozytywnie zaopiniowany program dostosowawczy.
W 2007 r. wydano 2 decyzje administracyjne, w tym 1 decyzję prolongującą termin
wykonania zaleceń oraz 1 decyzję za naruszenie stanu sanitarno- technicznego. Zakres
decyzji obejmuje usterki techniczne dot części oddziałów oraz magazynów: środków
chemicznych firmy Impel Cleaning, mopów i sprzętu do sprzątania oraz magazynu
brudnych mopów.
Nadal obowiązuje 1 decyzja administracyjna na usterki sanitarno-techniczne z 2006 r.,
z której wykonano część zaleceń.
Część prac remontowych polegających na odmalowaniu niektórych pomieszczeń,
kaloryferów, półek w składzikach porządkowych bądź prace naprawcze dot.
uzupełnienia kratek kanalizacyjnych, wentylacyjnych, naprawy kabin natryskowych
wykonano w ramach zaleceń pokontrolnych.
- remont pomieszczeń oddziałów Położnictwa i Ginekologii,
- odmalowano gabinet zabiegowy i ustęp dla dziewcząt w Oddziale Psychiatrycznym
Dzieci I Młodzieży; sufity w ustępach bądź kabinach natryskowych w Oddziale
44
Detoksykacji od Alkoholu i Środków Psychoaktywnych, Poradni Okulistycznej,
Oddziale Psychiatrycznym IVB; jedną sale chorych i ciąg komunikacyjny w Oddziale
Pediatrii- z Pododdziałem Alergologii i Pulmonologii,
- remont dachów: na pawilonach 2F, nr 15 i 18; nad Oddz. Opiekuńczo- Leczniczym,
- wymiana okien w pawilonie nr 17 i 18,
- wykonano system oddymiania klatek schodowych oraz wymieniono drzwi p.poż. w
oddziałach szpitalnych,
- wymiana rurociągu ciepłej i zimnej wody w pawilonie nr 18,
- likwidacja zgrzybienia w szatni personelu nr 15.
6 Specjalistyczny
Samodzielny
Publiczny Z OZ
nad Dzieckiem
i Młodzieżą
Szczecin,
ul. Św. Wojciecha
2
1. W szpitalu nie prowadzi się postępowania administracyjnego.
Szpital posiada pozytywnie zaopiniowany program dostosowania do obowiązujących
przepisów. Stwierdzone uchybienia sanitarno- techniczne dotyczące niektórych
pomieszczeń kilku oddziałów, bloku operacyjnego, laboratorium, poradni, magazynu
środków czystościowych, magazynu bielizny czystej, sali sekcyjnej zawarte są w w/w
programie dostosowania zakładu i będą wykonywanie sukcesywnie zgodnie z
zaplanowanymi terminami.
- remont i modernizacja sali dla potrzeb noworodka w Oddziale Nefrologii,
- remont gabinetów lekarskich w Oddziałach: Pediatrii, Nefrologii, Ratunkowym,
- remont części dachu budynku głównego,
- wymieniono i zmodernizowano kolektor instalacji centralnego ogrzewania.
7 Samodzielny
Publiczny
Wojewódzki
Szpital Zespolony
Szczecin,
ul. Arkońska 4
1.Szpital posiada pozytywnie zaopiniowany program dostosowania zakładu do
Wykonano i zakończono decyzję administracyjną dot. z 2006 r. dot. przeprowadzenia
remontu w łazience męskiej Oddziału Endokrynologii.
W 2007 r. wydano 6 decyzji administracyjnych, w tym w tym 5 decyzji
prolongujących termin wykonania zaleceń oraz 1 decyzję dot. stanu sanitarnotechnicznego niektórych oddziałów, magazynu bielizny czystej. Część zaleceń decyzji
wykonano.
Odnowiono również w wielu pomieszczeniach kaloryfery, stelaże od umywalek,
odmalowano stolarkę drzwiową, wymieniono zniszczone umywalki na nowe.
2. Wykonane remonty i modernizacje:
-Izba Przyjęć Dziecięca Oddziały Dziecięce: remont ustępu dla pacjentów i personelu,
wydzielono miejsce na odpady medyczne,
-Oddział Zakażeń Bakteryjnych I A: remont 3 sal chorych,
-Izba Przyjęć Oddziałów Zakaźnych: remont natrysku dla personelu,
-odnowiono podłogi w 2 salach Oddz. Nefrologii i w 1 sali chorych w Oddz.
Endokrynologicznym XIII,
-przeprowadzono remonty łazienek wraz z dostosowaniem dla osób
niepełnosprawnych w oddziałach Endokrynologii, Urologii, Nefrologii, Diagnostyki
Medycznej,
-wykonano gabinet zabiegowy w Oddziale Neurochirurgii,
-odnowiono pomieszczenie gospodarcze w Oddziale Neurologii, pracownię
Endoskopową przy Izbie Chirurgicznej,
-w trakcie realizacji w zakresie dostosowania pomieszczenia do urządzeń i sprzętu
rehabilitacyjnego w Oddziale Rehabilitacji Dziennej(planowane zakończenie w
styczniu 2008 r.),
-oddział Kardiologii Dziecięcej przed przeniesieniem do wyremontowanych
pomieszczeń,
-w trakcie remontu część pomieszczeń Ośrodka Diagnostyki Medycznej, Laboratorium
Centralnego Bakteriologicznego,
- opracowano i zatwierdzono dokumentację przebudowy stacji uzdatniania wody
pobieranej z własnego ujęcia oraz istniejącej oczyszczalni.
8 Specjalistyczny
Szpital im. prof.
Alfreda
Sokołowskiego
Szczecin, ul.
1.Szpital posiada pozytywnie zaopiniowany program dostosowania zakładu do
W 2007 r. wydano 3 decyzje administracyjne, w tym 2 decyzje prolongujące termin
wykonania zaleceń oraz 1 decyzję dotycząca poprawy stanu sanitarno-technicznego,
która obejmuje przeprowadzenie remontów w niektórych pomieszczeniach, wymianę
45
Sokołowskiego
11
9 Szpital Miejski
im. św. Karola
Boromeusza Samodzielny
Publiczny Zakład
Opieki
Zdrowotnej
Szczecin,
al. Wyzwolenia
52
zniszczonych wykładzin podłogowych bądź wydzielenie składzików porządkowych w
kilku oddziałach szpitala.
Nadal obowiązuje decyzja administracyjna z 2006 r., z której część zaleceń została
wykonana.
2. Wykonane remonty i modernizacje:
- remont pomieszczeni pakowania oraz ciągu komunikacyjnego w Sterylizatorni,
- remont ciągu komunikacyjnego przy Sali sekcyjnej w prosektorium,
- remont niektórych ustępów, łazienek dla pacjentów bądź personelu w Oddziale
Urazowo- Ortopedycznym V, Oddziale I i III Leczenia Gruźlicy i Chorób Płuc,
- wykonano nową podłogę w 2 salach chorych- w Oddziale VII Chorób klatki
Piersiowej i w Oddziale III Leczenia Gruźlicy i Chorób Płuc,
- remont pomieszczenia magazynu bielizny czystej przy pralni,
- remont 4 pomieszczeń zsypowych na bieliznę brudną.
1. W 2007 r. szpital zakończył opracowywanie programu dostosowawczego, który
został pozytywnie zaopiniowany przez PWIS w Szczecinie. Zakład ujął w programie
dostosowanie i konieczne modernizacje oddziałów, bloków operacyjnych oraz innych
pomieszczeń szpitala.
W 2007 r. wydano 2 decyzje administracyjne dotyczące prolongaty terminów
wykonania zaleceń.
Nadal obowiązują 2 decyzje administracyjne z 2006 r. dotyczące poprawy stanu
sanitarno-technicznego szpitala. Zakres wykonania zaleceń zawarty w decyzjach był
niewielki. Szpital jest w trakcie zmian organizacyjnych, przed przeniesieniem do
innych pomieszczeń.
2. Wykonane prace remontowe i modernizacyjne:
- remont ciągu komunikacyjnego przy magazynie bielizny czystej,
- remont oddziału Patologii Ciąży i Ginekologii oraz Pracowni Endoskopowej,
- remont z wymianą posadzki w 4 salach chorych na III p.,
- przebudowa pokoju lekarskiego na gabinet laryngologiczny,
- utworzenie Chirurgii Jednego Dnia,
- utworzenie oddziału dla Osób Przewlekle Chorych,
- wykonanie instalacji oddymiania na 3 klatkach schodowych budynku głównego,
- wykonanie wydzielenia pożarowego klatki schodowej na parterze budynku
głównego,
- wykonanie oświetlenia ewakuacyjnego w budynku głównym,
- modernizacja- rozbudowa rozprężalni tlenu medycznego,
- remont dachu rozdzielni energetycznej.
Tab. 3.2 Decyzje administracyjne dotyczące stanu sanitarno- technicznego oddziałów szpitalnych, bądź innych
pomieszczeń zaplecza szpitali
Podczas kontroli w roku 2007 do najczęściej stwierdzanych nieprawidłowości
dotyczących funkcjonalności działu lecznictwa w szpitalach był brak postępowego
jednokierunkowego ruchu pacjentów, narzędzi i sprzętu medycznego, zwłaszcza w obrębie
bloków operacyjnych, izb przyjęć oraz centralnych sterylizatorni, w wyniku czego dochodzi
do krzyżowanie się dróg „czystych” i „brudnych”.
Przy izbach przyjęć najczęściej powtarzającymi się uchybieniami w zakresie
funkcjonalności są:
− brak zamkniętego, przelotowego pomieszczenia dla ruchu karetek
− poczekalnie dla pacjentów na izbach przyjęć są usytuowane w ciągach komunikacyjnych
− brak izolatek do chwilowego przebywania pacjenta na izbie przyjęć
46
− pomieszczenia sanitarno-higieniczne dla pacjentów są niedostosowane dla potrzeb osób
niepełnosprawnych i na wózkach inwalidzkich
− brak jest śluz materiałowo-wózkowych dla pacjentów oraz szatniowych dla personelu w
obrębie bloków operacyjnych
− w ciągach komunikacyjnych następuje krzyżowanie się dróg „czystych” i „brudnych”
− brak możliwości dogodnego połączenia między oddziałami, sterylizacją i blokami
operacyjnymi
− większość szpitali nie posiada właściwej wentylacji na blokach operacyjnych.
Brak właściwej funkcjonalności wynika z trudności w przystosowaniu istniejącej
zabudowy szpitali do aktualnych wymogów oraz z niedoborów środków finansowych.
3.3. Zaopatrzenie w wodę
Zaopatrzenie w wodę w szczecińskich szpitalach przedstawiono w poniższej tabeli.
Lp.
Szpital, adres
Wodociąg
publiczny
Ujęcie
własne
Zbiorniki
retencyjne
1
Samodzielny Publiczny Szpital Kliniczny Nr 1
PAM; Szczecin, ul. Unii Lubelskiej 1
+*
-**
Po 3 zbiorniki w każdym z 2
pomieszczeń; zapas 12 godzinny
2
PAM; Szczecin, al. Powstańców Wlkp. 72
+
+
2 zbiorniki po 50 m³;
zapas 4 godzinny
3
Samodzielny Publiczny Wojewódzki Zakład
Gruźlicy i Chorób Płuc; Szczecin,ul.Janosika 3
+
-
-
4
Zachodniopomorskie Centrum Onkologii
Szczecin, ul. Strzałowska 22
+
-
-
5
Samodzielny Publiczny Specjalistyczny ZOZ
„Zdroje”; Szczecin, ul. Mączna 4
+
+
2 zbiorniki po 200 m³;
zapas 48 godzinny
6
Specjal. Samodz. Publ. ZOZ nad Dzieckiem i
Młodzieżą; Szczecin, ul. św. Wojciecha 7
+
-
-
7
Samodzielny Publiczny Wojewódzki Szpital
Zespolony; Szczecin, ul. Arkońska 4
+
+
-
8
Specjalistyczny Szpital im. prof. A.
Sokołowskiego; Szczecin,ul.Sokołowskiego 11
+
+
1 zbiornik 100 m³
9
Szpital Miejski im. K. Boromeusza,
Szczecin, al. Wyzwolenia 52
+
-
-
Tab. 3.3 Zaopatrzenie w wodę w szczecińskich szpitalach
Wyjaśnienie do tabeli:
* „+” - znaczy „tak”
** „-” - znaczy „nie”
47
Nadmienić należy, że z czterech szpitali posiadających własne ujęcia wody, tylko dla
Samodzielnego Publicznego Szpitala Klinicznego Nr 2 PAM w Szczecinie przy al.
Powstańców Wielkopolskich 72 źródło własne stanowiło rezerwowe źródło zaopatrzenia w
wodę, a wodociąg sieciowy – podstawowe źródło zaopatrzenia. W pozostałych trzech
szpitalach podstawowym źródłem zaopatrzenia w wodę były własne ujęcia wody ze studni
głębinowych, a jako rezerwowe źródło zaopatrzenia traktowany był wodociąg sieciowy.
Z dniem 25.05.2007 r. w Samodzielnym Publicznym Wojewódzkim Szpitalu
Zespolonym w Szczecinie przy ul. Arkońskiej 4 zostało odłączone własne ujęcie wody i
obecnie szpital korzysta wyłącznie z wodociągu publicznego. Szpital posiada opracowany i
zatwierdzony dokument przebudowy stacji uzdatniania wody oraz istniejącej oczyszczalni
ścieków. Po przeprowadzeniu gruntownego remontu planowane jest ponowne włączenie
własnego ujęcia wody do użytkowania.
W 2007 r. w Samodzielnym Publicznym Szpitalu Klinicznym Nr 1 PAM w
Szczecinie, ul. Unii Lubelskiej 1 wyremontowano 4 zbiorniki hydroforowe.
Szpitale z własnymi ujęciami wody posiadają aktualne pozwolenia wodnoprawne na
pobór z nich wody. Stan sanitarno–techniczny urządzeń służących do produkcji wodyi
pomieszczeń, w których się znajdują jest dobry.
W bieżącym roku nie odnotowano awarii, przerw w dostawie wody, ani nie
stwierdzono braku wody w niezbędnej ilości w kontrolowanych szpitalach. Podczas badania
wody z w/w ujęć nie kwestionowano jakości wody pod względem fizyko – chemicznym ani
bakteriologicznym. Nie wydano żadnej decyzji administracyjnej.
Jedynymi zakwestionowanymi pod względem mikrobiologicznym wynikami badania
wody były próby wody pobrane w Stacji Dializ Samodzielnego Publicznego Wojewódzkiego
Szpitala Zespolonego w Szczecinie przy ul. Arkońskiej 4. Podczas kontroli sanitarnej
przeprowadzonej w maju 2007 r. w pomieszczeniach w/w stacji dializ stwierdzono szereg
uchybień sanitarno-porządkowych i sanitarno-technicznych. Osobę odpowiedzialną za ten
stan ukarano mandatem karnym. Wszystkie stwierdzone uchybienia zostały usunięte.
Nadmienić należy, że w I półroczu 2007 r. próby wody ze stacji dializ ze
szczecińskich szpitali pobierane były w ramach nadzoru bieżącego, zgodnie z wytycznymi
Państwowego Wojewódzkiego Inspektora Sanitarnego w Szczecinie z 25.02.2004r. Od
czerwca 2007 r. w związku z otrzymanym od Państwowego Wojewódzkiego Inspektora
Sanitarnego w Szczecinie pismem (znak: WS.N-HK-4400-41/07 z 01.06.2007 r.) zaprzestano
bieżącego nadzoru sanitarnego nad wodą dla potrzeb ośrodków dializ szczecińskich szpitali, a
badania wody wykonywane są wyłącznie na zlecenie.
48
Z dziewięciu szczecińskich szpitali trzy zaopatrują się w ciepło i w ciepłą wodę z
miejscowej sieci uzbrojenia komunalnego, pięć szpitali korzysta z własnych kotłowni
zaspokajających wszystkie potrzeby cieplne obiektu. Tylko jeden ze szpitali zaopatruje się w
ciepło i w ciepłą wodę równolegle z miejscowej sieci uzbrojenia komunalnego oraz z własnej
kotłowni technologiczno - awaryjnej zaspokajającej potrzeby technologiczne i grzewcze w
zakresie niezbędnym do funkcjonowania zakładu.
Szczegóły przedstawiono w przedstawiono w tabeli:
Lp.
Szpital;
nazwa, adres
Miejscowa sieć uzbrojenia
komunalnego
Kotłownia własna
zaspokajająca wszystkie
potrzeby cieplne obiektu
1
PAM; Szczecin, ul. Unii Lubelskiej 1
-**
+*
2
PAM; Szczecin, al. Powstańców Wlkp. 72
+
-
3
Samodzielny Publiczny Wojewódzki Zakład
Gruźlicy i Chorób Płuc; Szczecin, ul. Janosika 3
-
+
4
-
+
5
Samodzielny Publiczny Specjalistyczny ZOZ
„Zdroje”; Szczecin, ul. Mączna 4
-
+
6
Specjal. Samodz. Publ. ZOZ nad Dzieckiem i
Młodzieżą; Szczecin, ul. św. Wojciecha 7
+
-
7
Samodzielny Publiczny Wojewódzki Szpital
Zespolony; Szczecin, ul. Arkońska 4
+
-***
8
Sokołowskiego; Szczecin, ul. Sokołowskiego 11
-
+
9
Szpital Miejski im. K. Boromeusza,
+
-
Tab.3.4 Zaopatrzenie w ciepło i w ciepłą wodę w szczecińskich szpitalach
Wyjaśnienie do tabeli:
*
„+” - znaczy „tak”
** „-” - znaczy „nie”
*** - Samodzielny Publiczny Wojewódzki Szpital Zespolony; Szczecin, ul. Arkońska 4 nie
ma kotłowni własnej zaspokajającej wszystkie potrzeby cieplne obiektu lecz zaopatruje się w
ciepło i w ciepłą wodę równolegle z miejscowej sieci uzbrojenia komunalnego oraz z własnej
kotłowni technologiczno-awaryjnej zaspokajającej potrzeby technologiczne i grzewcze w
zakresie niezbędnym do funkcjonowania zakładu.
W 2007 r. w Zachodniopomorskim Centrum Onkologii w Szczecinie, ul. Strzałowska
22 przeprowadzone zostały prace remontowe w kotłowni.
49
3.4. Utrzymanie bieżącej czystości porządku
We wszystkich szpitalach utrzymaniem bieżącej czystości i porządku w zajmują się
wyspecjalizowane firmy sprzątające:
− Spółka S.A. „Impel” O/Szczecin ul. Mieszka I-go:
1. Specjal. Samodz. Publ. ZOZ nad Dzieckiem i Młodzieżą; Szczecin, ul. św. Wojciecha 7
2. Samodzielny Publiczny Szpital Kliniczny Nr 1 PAM; Szczecin, ul. Unii Lubelskiej.
3. Specjalistyczny Szpital im. prof. A. Sokołowskiego; Szczecin, ul. Sokołowskiego 11
Samodzielny Publiczny Specjalistyczny ZOZ „Zdroje”; Szczecin, ul. Mączna 4
− Firma „THOMAS”:
1. Samodzielny Publiczny Szpital Kliniczny Nr 2 PAM; Szczecin, al. Powstańców Wlkp. 72
jak również pracownicy zatrudnieni przez szpital.
Podstawą sposobu postępowania przy wykonywaniu poszczególnych czynności są
plany higieny – procedury dotyczące postępowania pracowników firm specjalistycznych oraz
pracowników oddziałów szpitala.
Wydzielony jest specjalistyczny sprzęt do sprzątania oraz przestrzegany jest podział
sprzętu do sprzątania na pomieszczenia medyczne i ogólne. Po zakończeniu czynności
porządkowych sprzęt przechowywany w wydzielonych boksach lub pomieszczeniach WC.
Pomieszczenia oddziałów sprzątane są codziennie a ich częstotliwość zależy od specyfik i
potrzeb oddziału. We wszystkich szpitalach opracowane są i stosowane procedury w zakresie
higieny szpitalnej.
W kontrolowanych obiektach bieżąca czystość nie budziła większych zastrzeżeń.
W kilku przypadkach stwierdzono uchybienia tj. zabrudzona kratka wentylacyjna, zabrudzenia
przy listwie przypodłogowej, niedosprzątane pomieszczenia snitarno-higieniczne dla
pacjentów. Uchybienia zostały usunięte na bieżąco.
3.5. Dezynfekcja i komory dezynfekcyjne
Mycie i dezynfekcja narzędzi medycznych wielokrotnego użytku odbywa się w
gabinetach zabiegowych oraz w wydzielonych pomieszczeniach na blokach operacyjnych.
Środki dezynfekcyjne stosowane w placówkach przygotowywane są w oddziałach przez osoby
przeszkolone.
Najczęściej stosowane środki do dezynfekcji:
50
− powierzchni - Virkon, Incidur Spray, Incidin Plus, Surfanios FreshLemon, Jasol-Solid,
Septacid, IncidinActive, Incidin Liquid Spray, Fugaten Bacillus, Perform,
− narzędzi – Stabimed Cidex Opa, Cidezyme, Helimati Cleaner Neutral, Helimatic Cleaner
Enzymatic, Helimatic Disinfectic, Getinge Wasch Extra,
− endoskopów - Cidex, Secusept Pulver z aktywatorem, Desinfectant. DETD
− rąk - Skinsept, Skinman, AHD 2000, Spitaderm,
− unieszkodliwiania moczu i krwi -Virkon, Secusept Pulver, Podchloryn Sodu, Medicarina.
Zapasy środków dezynfekcyjnych są wystarczające, uzupełniane na bieżąco i
przechowywane w magazynach gospodarczych lub gabinetach zabiegowych.
Mycie i dezynfekcja szafek chorych, łóżek szpitalnych odbywa się na salach chorych
lub na korytarzach oddziału . Szpitale nie posiadają stacji przygotowania łóżek.
Ocena wyników wymazów czystościowych
Wymazy czystościowe pobierane są przez pracowników Powiatowej Stacji SanitarnoEpidemiologicznej w czasie kontroli kompleksowych szpitali 1 raz w roku, oddziałów
położniczo – noworodkowych 1 raz w kwartale, a także w przypadku zgłoszenia ogniska
zakażenia szpitalnego oraz kontroli interwencyjnych.
Ogólna liczba
pobranych
wymazów
Liczba zakwestionowanych
wymazów po sterylizacji
%
Liczba zakwestionowanych
wymazów
Po dezynfekcji
%
501
1
0,2
32
6,4
Tab. 3.5 Liczba pobranych wymazów środowiskowych
Ponadto
szpitale
we
własnym
zakresie
pobierają
wymazy
czystościowe,
bakteriologiczne według ustalonego harmonogramu oraz w zależności od potrzeb.
51
Szpital
Liczba badań
mikrobiologicznych
Liczba badań
zakwestionowanych
%
584
206
35,3
387
17
5,9
Zachodniopomorskie Centrum
Onkologii
78
4
5,1
Nad Dzieckiem i Młodzieżą
40
3
7,5
ZOZ ” Zdroje”
75
12
16
Wojewódzki Szpital Zespolony
139
14
10,1
i Chorób Płuc
48
4
8,3
Specjalistyczny Szpital
im. A. Sokołowskiego
219
41
18,7
Szpital Miejski
100
0
0
Tab. 3.6 Liczba pobranych wymazów mikrobiologicznych
Komory dezynfekcyjne
Na terenie miasta Szczecina znajdują się 4 komory dezynfekcyjne, w tym
− 2 w Pralni Centralnej przy ul. Wernyhory
− 1 w Specjalistycznym Szpitalu im. Prof. A Sokołowskiego ul. Sokołowskiego 11
− 1 w Szpitalu Miejskim ul. Wyzwolenia 52.
Szpital
Liczba
komór
Liczba badań
Ilość
cykli
ogółem
dobrych
złych
1
2
2
0
41
Szpital Miejski
Al. Wyzwolenia 52
1
4
4
0
496
Pralnia Centralna
ul. Wernyhory
2
4
4
0
333
S S im. prof.
A.Sokołowskiego
ul. Sokołowskiego11
Tab. 3.7 Komory dezynfekcyjne
52
Samodzielny Publiczny Wojewódzki Szpital Zespolony korzysta z usług komór
dezynfekcyjnych w Pralni w Mieleniu, natomiast Samodzielny Publiczny Zespół Opieki
Zdrowotnej Nad Dzieckiem i Młodzieżą korzysta z usług komór dezynfekcyjnych w Pralni w
Drezdenku.
W Zachodniopomorskim Centrum Onkologii ul. Strzałkowska 22 na wszystkich
oddziałach materace, poduszki i kołdry pokryte są specjalnymi pokrowcami, które są
dezynfekowane po każdym pacjencie.
Zabiegi dezynsekcji i deratyzacji
Zabiegi dezynsekcji i deratyzacji przeprowadzane są przez przeszkolonych
pracowników Działu Gospodarczego placówki (Samodzielny Publiczny Szpital Kliniczny Nr
2 Al. Powstańców Wielkopolskich 72) lub wyspecjalizowane firmy :
− Firma Tępienia Owadów i Gryzoni – M. Małolepszy, Szczecin, ul. Boryny 34:
1. Zachodniopomorskie Centrum Onkologii ul. Strzałowska 22
2. Samodzielny Publiczny ZOZ nad Dzieckiem i Młodzieżą ul. św. Wojciecha 7
3. Samodzielny Publiczny Specjalistyczny ZOZ „Zdroje”; Szczecin, ul. Mączna 4
4. Samodzielny Publiczny Wojewódzki Zakład Gruźlicy i Chorób Płuc; Szczecin, ul.
Janosika Samodzielny Publiczny Szpital Kliniczny Nr 1 PAM; Szczecin, ul. Unii Lubelskiej
13
5. Samodzielny Publiczny Wojewódzki Szpital Zespolony; Szczecin, ul. Arkońska 4
− Zakład „ Protas” – Zakład Dezynsekcji i Deratyzacji, Szczecin, ul. Żółkiewskiego 9a/11:
1. Specjalistyczny Szpital im. prof. A.Sokołowskiego ul. Sokołowskiego 11
Ich częstotliwość ustalona jest przez placówkę w harmonogramie rocznym, jak również
zabiegi te wykonywane są doraźnie w zależności od potrzeb.
Podczas kontroli pracownicy Państwowej Inspekcji Sanitarnej nie stwierdzili
nieprawidłowości w doborze preparatów dezynfekcyjnych i dezynsekcyjnych.
3.6. Sterylizacja
Samodzielny Publiczny Wojewódzki Zakład Gruźlicy i Chorób Płuc, Samodzielny
Publiczny Wojewódzki Szpital Zespolony, Samodzielny Publiczny Szpital Kliniczny nr 1,
Samodzielny Publiczny Szpital Kliniczny nr 2, Specjalistyczny Szpital im. Sokołowskiego
prowadzą sterylizację we własnym zakresie, w posiadanych urządzeniach sterylizacyjnych
53
(w w/w szpitalach znajdują się centralne sterylizatornie lub sterylizacja narzędzi i sprzętu
odbywa się w urządzeniach sterylizacyjnych znajdujących się na oddziałach).
We wszystkich sterylizatorniach na terenie szpitali prowadzony jest monitoring
procesów sterylizacji testami chemicznymi i biologicznymi.
Metody sterylizacji stosowane w szpitalach to:
− sterylizacja parą wodną
− sterylizacja plazmowa
− sterylizacja gazowa
Centrum Usług Sterylizacyjnych Toruńskich Zakładów Materiałów Opatrunkowych
S.A. ul. Rolna 4 świadczy usługi sterylizacji dla: Samodzielnego Publicznego Szpitala
Klinicznego nr 2, Samodzielnego Publicznego Zakładu Opieki Zdrowotnej nad Dzieckiem i
Młodzieżą, Zachodniopomorskiego Centrum Onkologii, Samodzielnego Publicznego Zakładu
Opieki Zdrowotnej „Zdroje”.
Samodzielny Publiczny Wojewódzki Szpital Zespolony w Szczecinie, ul. Arkońska 4
świadczy usługi w zakresie sterylizacji gazowej dla Zakładu Opieki Zdrowotnej Szpitala
Aresztu Śledczego w Szczecinie.
Samodzielny Publiczny Zakład Opieki Zdrowotnej nad Dzieckiem i Młodzieżą w
zakresie sterylizacji gazowej korzysta z usług Szpitala Wojskowego, Szczecin, ul. Piotra
Skargi 9/11.
Liczba posiadanych
sterylizatorów
Liczba badań
sterylizatorów
parowy
plazmowy
Liczna badań
l. b. zakwest.
Liczba badań
l.b. zakwest.
Liczba badań
l.b. zakwest.
Liczba badań
liczba.b.
zakwest.
plazmowy
Na tlenek etylenu
Na tlenek
etylenu
Na ciepło suche
na ciepło
suche
autoklawy
Szpitale
ul. Unii Lubelskiej 1
6
-
1
-
6307
-
-
-
836
-
-
-
Al. Powst. Wielkopolskich 72
5
-
1
1
838
-
-
-
824
-
1428
-
Szpital Wojewódzki
ul. Arkońska 4
5
-
1
-
817
-
-
-
779
-
-
-
54
ZOZ „Zdroje”
ul. Mączna 4
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
Onkologii
ul. Strzałowska 22
-
-
1
-
-
-
-
-
52
-
-
-
nad Dzieckiem i Młodzieżą
ul. św. Wojciecha 7
3
-
-
-
11
-
-
-
-
-
-
-
Specjalistyczny Szpital
im. prof. A.Sokołowskiego
ul. Sokołowskiego 11
3
-
-
1
609
-
-
-
-
-
309
-
Zakład Gruźlicy i Chorób Płuc
ul. Janosika 1-3
3
-
-
-
96
-
-
-
-
-
-
-
Szpital Miejski
Al.Wyzwolenia 52
3
-
-
-
129
-
-
-
-
-
-
-
Tab. 3.8. Sterylizacja w szpitalach
3.7. Postępowanie z bielizną szpitalną
Pralnictwo szpitalne
Szpitale będące pod nadzorem PSSE w Szczecinie zlecają usługi pralnicze firmom
zewnętrznym, z wyjątkiem Specjalistycznego Szpitala im. prof. Sokołowskiego w Szczecinie
przy ul. Sokołowskiego 11, który pierze bieliznę we własnej pralni.
Wykaz pralni przedstawiono w zamieszczonej niżej tabeli:
Lp
Szpital, nazwa, adres
Pralnia, adres
1
Samodzielny Publiczny Szpital Kliniczny Nr 1 PAM
Szczecin, ul. Unii Lubelskiej 1
Pralnia Centralna Sp. z o.o.
71-240 Szczecin, ul. Wernyhory 15
2
Szczecin, al. Powstańców Wlkp.72
3
Samodzielny Publiczny Wojewódzki Zakład Gruźlicy i
Chorób Płuc; Szczecin, ul. Janosika 1
4
71-240 Szczecin. Ul. Wernyhory 15
5
Samodzielny Publiczny Specjalistyczny Zakład Opieki
Zdrowotnej „Zdroje”; Szczecin, ul. Mączna 4
6
Specjalistyczny Samodzielny Publiczny ZOZ nad
Dzieckiem i Młodzieżą; Szczecin, ul. Wojciecha 2
7
Samodzielny Publiczny Wojewódzki Szpital Zespolony
Szczecin, ul. Arkońska 4
Zakład Usług Pralniczych Spółka Jawna
Henryka Różalska, Katarzyna Karasiewicz
76-032 Mielenko, ul. Lipowa 11
Przedsiębiorstwo Produkcyjno Usługowo
Handlowe „HYGEA” Oddział w Drezdenku
66-500 Drezdenko, ul. Słoneczna 46
55
8
Specjalistyczny Szpital im. prof. A. Sokołowskiego
Szczecin, ul. Sokołowskiego 11
9
Szpital Miejski im. św. K. Boromeusza – Samodzielny
Publiczny ZOZ, Szczecin, al. Wyzwolenia 52
Pralnia własna
Tab. 3.9 Wykaz pralni
W 2007 r. funkcjonowała jeszcze pralnia szpitalna w Specjalistycznym Szpitalu
im. prof. Sokołowskiego w Szczecinie przy ul. Sokołowskiego 11. Jest to pralnia bez bariery
higienicznej, nie spełniająca wymagań sanitarno–higienicznych określonych dla pralni
szpitalnych, ponadto jest w złym stanie sanitarno-technicznym. Szpital ujął likwidację
tej pralni z jednoczesnym zakupem usług pralniczych na zewnątrz - w pozytywnie
zaopiniowanym programie dostosowania szpitala do wymogów rozporządzenia Ministra
Zdrowia z 24.11.2006 r. (Dz.U. Nr 213, poz.1568).
Zakład Usług Pralniczych Spółka Jawna Henryka Różalska, Katarzyna
Karasiewicz z Mielenka, ul. Lipowa 11, obsługuje obecnie trzy szczecińskie szpitale,
posiada pozytywną opinię Państwowego Powiatowego Inspektora Sanitarnego w Koszalinie
i jest pod jego nadzorem.
Pralnia w Drezdenku przy ul. Słonecznej 46 (woj. Lubuskie), piorąca obecnie
bieliznę z jednego szczecińskiego szpitala, będąca częścią Przedsiębiorstwa - Produkcyjno Usługowo - Handlowego „HYGEA” Lubasz, ul. Szkolna 21 jest nadzorowana przez
Państwowego Powiatowego Inspektora Sanitarnego w Drezdenku i również posiada
pozytywną opinię sanitarną.
W Pralni Centralnej Sp. z o.o. w Szczecinie, ul. Wernyhory 15 w 2007 r. była prana
bielizna z 4 szpitali. Jest to pralnia z barierą higieniczną, spełniającą wymagania
rozporządzenia Ministra Zdrowia z Ministra Zdrowia z 24.11.2006 r. (Dz.U. Nr 213,
poz.1568). Stan techniczny pralni jest dobry.
W 2007 r. przeprowadzono trzy kontrole sanitarne w Pralni Centralnej w Szczecinie
przy ul. Wernyhory 15. Podczas kontroli stwierdzono niedokładne sprzątanie niektórych
pomieszczeń tj. zakurzone podłogi pod półkami w magazynie bielizny czystej, niedokładnie
myte umywalki, zakurzone parapety, kaloryfery, przy niektórych umywalkach i w kabinach
prysznicowych na fugach były plamy z ciemnym nalotem. Uchybienia usunięto.
Transport bielizny na drodze szpital – pralnia – szpital odbywa się samochodem pralni
z wydzielonymi oddzielnymi komorami na bieliznę brudną i czystą, z powierzchniami
łatwymi do czyszczenia i dezynfekcji, z książką kontroli sanitarnej. Kierowcy nie prowadzą
56
zapisów częstotliwości dezynfekcji samochodu, natomiast obowiązek mycia i dezynfekcji
samochodu mają wpisany w zakres obowiązków służbowych. Na terenie pralni odbywa się
mycie i dezynfekcja pojemników, wózków i samochodów do przewozu bielizny szpitalnej.
W 2007 r. skontrolowano jeden samochód do przewozu bielizny szpitalnej. Bieżący
stan sanitarny nie budził zastrzeżeń.
Procedury postępowania z bielizną szpitalną jak i technologia prania bielizny
w porównaniu do ubiegłego roku nie zmieniły się. Dezynfekcji wstępnej bielizny
ogólnoszpitalnej nie prowadzi się. Cała bielizna szpitalna traktowana jest jako zakażona
i poddawana jest praniu dezynfekcyjnemu, tj. cyklowi prania, na który składa się pranie
z obróbką termiczną (pranie w temp. 60÷90ºC) przez określony czas oraz pranie chemiczne
w odpowiednim rodzaju i stężeniu środka chemicznego. Pozwala to na usunięcie
zanieczyszczeń
fizycznych
i
bakteriologicznych.
Bielizna
uprana,
po
dosuszeniu
w suszarkach i wymaglowaniu przewożona jest do magazynu bielizny czystej, gdzie
pakowana jest w worki foliowe, uprane z bielizną worki materiałowe i w zdezynfekowane
pojemniki plastikowe lub metalowe (siatkowe) wózki zabezpieczone pokrowcami
materiałowymi.
Bielizna z oddziałów zakaźnych (m.in. chorób płuc i skóry) przyjmowana jest
w końcowych godzinach zmiany. W zależności od wskazań szpitala poddawana jest
bezpośrednio procesowi prania dezynfekowanego lub dezynfekowana jest w komorach
dezynfekcyjnych (z potwierdzeniem wydruku) i następnie poddawana jest procesowi prania.
Po upraniu traktowana jest jak bielizna ogólnoszpitalna. Pralnico – wirówka użyta do tej
bielizny, po wykorzystaniu wymaga dodatkowej dezynfekcji i nie może być użyta do prania
bielizny dziecięcej.
Bielizna z oddziałów położniczych i zespołów porodowych prana jest w specjalnie
do tego celu wydzielonej pralnico – wirówce tunelowej. Na cykl prania składają się: płukania
wstępne (dwukrotne), pranie wstępne, zasadnicze, podwirowania (dwukrotne), płukania
końcowe (czterokrotne) i wirowanie końcowe. Po dosuszeniu w wydzielonej suszarce
i wymaglowaniu bielizna ta jest przewożona do magazynu bielizny czystej, gdzie jest
pakowana w pakiety materiałowe lub foliowe po 20 szt. każdy. Następnie pakiety te
pakowane są do worków foliowych bezbarwnych po 5 szt. i dodatkowo zabezpieczane
poprzez umieszczenie w worku brezentowym.
W magazynie bielizny czystej w pralni bielizna przechowywana jest na regałach
i stołach do pakietowania. Czas przechowywania jest krótki, przeważnie zaraz
po zapakowaniu bielizna jest wywożona do szpitali.
57
Bielizna brudna na czas transportu szpital – pralnia zabezpieczona jest poprzez
umieszczenie w workach, jak w tabeli:
Lp
Szpital;
nazwa, adres
Na czas transportu bielizna brudna
zabezpieczona jest w worki:
1
foliowe pojedyncze lub podwójne w zależności
od oddziału, z którego pochodzi
2
foliowe i płócienne pojedyncze
3
Samodzielny Publiczny Wojewódzki Zakład Gruźlicy
i Chorób Płuc; Szczecin, ul. Janosika 1
foliowe pojedyncze
4
foliowe pojedyncze oraz jednorazowe worki
rozpuszczalne
5
Samodzielny Publiczny Specjalistyczny Zakład Opieki
Zdrowotnej „Zdroje”; Szczecin, ul. Mączna 4
foliowe pojedyncze
6
Specjalistyczny Samodzielny Publiczny ZOZ nad
Dzieckiem i Młodzieżą; Szczecin, ul. Wojciecha 2
foliowe pojedyncze
7
Samodzielny Publiczny Wojewódzki Szpital Zespolony
foliowe pojedyncze
8
Specjalistyczny Szpital im. prof. A. Sokołowskiego
foliowe pojedyncze
9
Szpital Miejski im. św. K. Boromeusza – Samodzielny
Publiczny ZOZ, Szczecin, al. Wyzwolenia 52
foliowe pojedyncze
Tab. 3.10 Transport bielizny brudnej
Wszystkie szpitale mają wydzielone główne magazyny bielizny czystej i brudnej.
Ponadto w oddziałach szpitalnych znajdują się podręczne magazynki bielizny czystej lub
wydzielone miejsca w składowania bielizny (np. w szafach). Bielizna brudna przed
przyniesieniem do magazynu bielizny brudnej tymczasowo przechowywana jest w
wydzielonych opisanych pojemnikach lub zbiorczych workach foliowych, umieszczonych w
brudownikach, składzikach porządkowych czy też umocowanych na stelażach wózków ze
sprzętem porządkowym.
Stan sanitarno–techniczny magazynów bielizny czystej i brudnej w szpitalach w 2007
r. przedstawiono w tabelce:
58
Lp
Stan sanitarno -techniczny magazynów bielizny
1
2
3
1
Samodzielny Publiczny Szpital
Kliniczny Nr 1 PAM
Magazyn bielizny czystej – dobry.
Magazyn bielizny brudnej – dobry.
2
Samodzielny Publiczny Szpital
Kliniczny Nr 2 PAM
Magazyn bielizny czystej – trwałe zabrudzenia ścian i sufitów,
odpryski farby na ścianach, zniszczone z ubytkami płytki
podłogowe; wydano decyzję administracyjną.
3
i Chorób Płuc
Szczecin, ul. Janosika 1
Magazyn bielizna czystej – dobry.
Magazyn bielizny brudnej - trwałe zabrudzenia ścian i sufitu z
odpryskami tynku, farby i glazury na ścianach, zniszczone z
ubytkami płytki podłogowe; ujęto w programie dostosowania do
wymagań rozporządzenia Ministra Zdrowia .
4
Onkologii
Magazyn bielizny czystej – dobry.
5
Specjalistyczny Zakład Opieki
Zdrowotnej „Zdroje”
Szczecin, ul. Mączna 4
Magazyn bielizny czystej – dobry stan techniczny.
Magazyn bielizny brudnej – dobry stan techniczny.
Podczas kontroli stwierdzono worki z brudną bielizną na zewnątrz
budynku, brak oznakowanego pojemnika na odpady komunalne oraz
meble z tapicerką materiałową w magazynie bielizny czystej.
Uchybienia usunięto.
6
Specjalistyczny Samodzielny
Publiczny ZOZ nad Dzieckiem i
Młodzieżą
Szczecin, ul. Wojciecha 2
Magazyn bielizny czystej – odpryski farby na suficie. Termin
usunięcia usterek do 30.06.2008 r.
7
Wojewódzki Szpital Zespolony
Magazyny bielizny czystej i brudnej – zadania związane z poprawą
stanu technicznego ścian i podłóg jest ujęte w programie
dostosowania do wymagań rozporządzenia Ministra Zdrowia.
8
Sokołowskiego
Magazyn bielizny czystej – dobry. Wykonano zalecenie decyzji
administracyjnej z 2006 r. tj. przeprowadzono remont pomieszczenia
magazynu bielizny czystej.
Magazyn bielizny brudnej – uzyskano poprawę stanu sanitarnotechnicznego w 4 pomieszczeniach zsypowych na bieliznę brudną,
wskutek wykonania części zaleceń decyzji administracyjnej z 2006r.
Pozostały jeszcze 2 pomieszczenia zsypowe, które należy
doprowadzić do właściwego stanu sanitarno- technicznego, zgodnie
z zaleceniami obowiązującej decyzji z 2006 r.
9
Szpital Miejski im. św. K.
Boromeusza – Samodzielny
Publiczny ZOZ
Magazyn bielizny czystej – dobry; wykonano zalecenia decyzji
administracyjnej z 2006 r.
Magazyn bielizny brudnej – zły stan sanitarno – techniczny ścian i
podłóg w sortowni bielizny brudnej, szwalni, ustępie i w
pomieszczeniu socjalnym. Obowiązuje decyzja administracyjna z
2006 r.
Tab. 3.11 Stan sanitarno – techniczny magazynów bielizny czystej i brudnej w szpitalach
3.8. Gospodarka odpadami stałymi
Wszystkie szczecińskie szpitale mają uregulowaną gospodarkę odpadami, tj. każdy
ze szpitali posiada aktualną decyzję zezwolenie na wytwarzanie odpadów niebezpiecznych,
59
zatwierdzony program gospodarki odpadami i złożoną informację o gospodarowaniu
odpadami. Szpitale posiadają opracowane procedury postępowania z odpadami oraz mają
zawarte umowy z firmami specjalistycznymi na odbiór odpadów komunalnych
i niebezpiecznych, w tym niebezpiecznych medycznych.
Postępowanie z odpadami komunalnymi
We wszystkich szczecińskich szpitalach w 2007 r. prowadzona była w większym lub
mniejszym zakresie segregacja odpadów komunalnych w miejscach ich powstawania.
Szpitale mają zawarte umowy z firmami specjalistycznymi posiadającymi wymagane
zezwolenie na wywóz odpadów komunalnych, zaopatrzone są w wystarczającą ilość
kontenerów i pojemników na odpady. Kontenery i pojemniki utrzymane są w dobrym stanie
sanitarno-porządkowym i sanitarno-technicznym.
Nie stwierdzono uchybień w postępowaniu z odpadami komunalnymi w szpitalach.
Szczegółowe informacje ujęto w zamieszczonej poniżej tabeli.
Lp Szpital;
nazwa, adres
Gromadzenie
odpadów
3
Segregacja odpadów
na
Umowa na wywóz zawarta
z firmą
4
5
1
2
1
Szpital Kliniczny Nr 1 PAM
Szczecin, ul. Unii Lubelskiej
1
W kontenerze, w Makulaturę, odpady REMONDIS Sp. z o.o.
kontenerze z prasą twarde, np. deski,
w Szczecinie, ul. Żołnierska 56
i w pojemnikach wielkogabarytowe,
elektryczne,
tworzywa sztuczne
i pozostałe odpady
komunalne
2
Szpital Kliniczny Nr 2 PAM
Szczecin, al. Powstańców
Wielkopolskich 72
W kontenerze
i w pojemnikach
Makulaturę, szkło,
tworzywa sztuczne
i pozostałe odpady
komunalne
REMONDIS Sp. z o.o.
w Szczecinie, ul. Żołnierska 56;
Alicja Klucha Zakład Surowców
Wtórnych w Szczecinie, ul.
Ludowa 25
3
Wojew. Zakład Gruźlicy
i Chorób Płuc
W kontenerze
i w pojemnikach
Makulaturę
i pozostałe odpady
komunalne
REMONDIS Sp. z o.o.
4
Zachodniopomorskie
Centrum Onkologii
W kontenerze
z prasą i w
pojemnikach
tworzywa sztuczne
i pozostałe odpady
komunalne
REMONDIS Sp. z o.o.
5
Specjalistyczny Zakład
Opieki Zdrowotnej „Zdroje”
W kontenerze
z prasą i w
pojemnikach
Makulaturę
i pozostałe odpady
komunalne
Firma Usługowo – Handlowo –
Przemysłowa „Jantra” Sp. z o.o.
Przecław 58
72-406 Przecław
6
Specjalistyczny Samodzielny W pojemnikach
Makulaturę
REMONDIS Sp. z o.o.
60
Publiczny Zakład Opieki
Zdrowotnej nad Dzieckiem i
Młodzieżą
Szczecin, ul. św.Wojciecha 2
i pozostałe odpady
komunalne
7
Wojewódzki Szpital
Zespolony
W 2 kontenerach z
prasami (makulatura, pozostałe
odpady) i w
pojemnikach
tworzywa sztuczne
i pozostałe odpady
komunalne
Miejskie Przedsiębiorstwo
Oczyszczania Sp. z o.o.
w Szczecinie, ul. Gdańska 12b
8
Specjalistyczny Szpital im.
prof. Alfreda Sokołowskiego
Szczecin, ul. Sokołowskiego
11
W magazynie (ma
kulatura wielkogabarytowa),
w pojemnikach
tworzywa sztuczne
i pozostałe odpady
komunalne
9
Szpital Miejski im. św.
Karola Boromeusza Samodzielny Publiczny
Zakład Opieki Zdrowotnej
W kontenerze
z prasą i w
pojemnikach
Makulaturę,
tworzywa sztuczne
i pozostałe odpady
komunalne
Tab. 3.12. Postępowanie z odpadami komunalnymi
Postępowanie z odpadami medycznymi niebezpiecznymi
W związku z wejściem w życie z dniem 23.09.2007 r. Rozporządzenia Ministra
Zdrowia w sprawie szczegółowego postępowania z odpadami medycznymi (Dz. U. Nr 162,
poz. 1153), do wszystkich szczecińskich szpitali wysłano pisma informujące o obowiązku
dostosowania procedur postępowania z odpadami medycznymi do nowego rozporządzenia
oraz pisma informujące szczegółowo o wymogach sanitarnych dotyczących gospodarki
odpadami medycznymi i komunalnymi. Szpitale są w trakcie dostosowywania postępowania z
odpadami medycznymi do obowiązujących przepisów.
W 2007 roku postępowanie z odpadami w zasadzie było zgodne z procedurami,
niemniej jednak zdarzały się nieprawidłowości.
Najczęściej stwierdzanymi uchybieniami były:
− brak oznakowania na pojemnikach na odpady komunalne i medyczne,
− uszkodzone pojemniki na odpady (mechanizm pedałowy, pokrywa, brak pokrywy itp.),
− brak właściwego pomieszczenia na przechowywanie odpadów medycznych,
− brak dat rozpoczęcia użytkowania pojemników na odpady medyczne,
− za długi czas przetrzymywania odpadów medycznych na stanowiskach pracy,
− odpady medyczne przetrzymywane w niewłaściwym miejscu poza stanowiskiem pracy.
61
Wszystkie uchybienia, z wyjątkiem dot. właściwego wyposażenia pomieszczenia na;
przechowywanie odpadów medycznych – usunięto.
W 2007 r. wydano jedną decyzję administracyjną na doprowadzenie do właściwego
stanu sanitarno-technicznego sufitu w pomieszczeniu - chłodni na przechowywanie odpadów
medycznych w Samodzielnym Publicznym Specjalistycznym Zakładzie Opieki Zdrowotnej
„Zdroje” przy ul. Mączna 4 z terminem realizacji do 30.06 2008 r. oraz prolongowano do
30.06.2008 r. termin realizacji wydanej w 2007 r. decyzji administracyjnej na doprowadzenie
wody do dwóch pomieszczeń ze zgrzewarkami do odpadów do tymczasowego
przechowywania odpadów medycznych w tymże szpitalu.
Postępowanie z odpadami medycznymi w szpitalach było następujące:
Segregacja odpadów medycznych następuje już w miejscu wytwarzania. Odpady
medyczne ostre gromadzone są w jednorazowych oznakowanych pojemnikach ulegających
rozkładowi termicznemu, uniemożliwiających ich otwarcie po napełnieniu, oznaczonych
kodem kolorów lub piktogramem. Odpady medyczne pozostałe (tzw. miękkie) w miejscach
wytwarzania składowane są w oznakowanych pojemnikach z pokrywami, wyposażonych
w worki foliowe o określonej kolorystyce, zróżnicowanej od odpadów komunalnych.
Odpady medyczne ze stanowisk pracy usuwane są na bieżąco, w miarę potrzeb, zaś
w zbiorczych pomieszczeniach przed wywozem do utylizacji przetrzymywane są
maksymalnie do trzech dni.
Szczegółowe informacje o postępowaniu z odpadami medycznymi od momentu ich
gromadzenia na stanowisku wytwarzania odpadów do wywozu ich do utylizacji
zamieszczono w tabeli:
Lp Szpital;
nazwa, adres
Gromadzenie odpadów medycznych w miejscu powstawania; miejsca przechowywania
odpadów medycznych; warunki przechowywania odpadów medycznych; możliwość
określenia temperatury
1
2
3
1
Samodzielny
Publiczny Szpital
Kliniczny Nr 1
PAM
Szczecin,
ul. Unii Lubelskiej
1
Gromadzenie: odpady miękkie - w pojemnikach opisanych, wyposażonych w czerwone
worki foliowe, odpady ostre – w jednorazowych pojemnikach; przechowywanie:
tymczasowo w zbiorczych workach foliowych lub pojemnikach w brudownikach na
oddziałach, skąd na bieżąco wywożone są do pomieszczenia gospodarczego zadaszonego
i zamkniętego (bez możliwości określenia temperatury), gdzie przechowywane są w
pojemnikach, w których codziennie samochodem wywożone są przez firmę ZTH
„KONCA” do utylizacji w spalarni na terenie szpitala.
2
Samodzielny
Publiczny Szpital
Kliniczny Nr 2
PAM
Szczecin,
al. Powstańców
Wielkopolskich 72
worki foliowe, odpady ostre – w jednorazowych plastikowych oznakowanych
pojemnikach, następnie na bieżąco wynoszone są do brudowników na oddziałach, gdzie
przechowywane są w opisanych zbiorczych przezroczystych workach foliowych, w
których na bieżąco wynoszone są do trzech miejsc tymczasowego gromadzenia przy
oddziałach i umieszczane w zbiorczych pojemnikach plastikowych. Z tych miejsc
wózkami akumulatorowymi w w/w pojemnikach przewożone są do zbiorczego boksu,
62
gdzie przechowywane są w pojemnikach firmy wywożącej je do utylizacji trzy razy w
tygodniu. Boks nie spełnia wymogów pomieszczenia na przechowywanie odpadów
medycznych. Możliwości określenia temperatury nie ma.
3
Samodzielny
Publiczny
Wojewódzki
Zakład Gruźlicy
i Chorób Płuc
Szczecin,
ul. Janosika 1
Gromadzenie: odpady miękkie - w pojemnikach opisanych, wyposażonych w
przezroczyste worki foliowe, odpady ostre – w jednorazowych plastikowych
oznakowanych pojemnikach, następnie po umieszczeniu w zbiorczych workach
foliowych wynoszone są do wydzielonego, zamykanego boksu na zewnątrz budynku i
przechowywane w zbiorczym pojemniku, w którym co najmniej dwa razy w tygodniu
wywożone są przez wynajętą firmę do utylizacji. Boks nie spełnia wymogów
pomieszczenia na przechowywanie odpadów medycznych. Możliwości określenia
temperatury nie ma.
4
Onkologii
Szczecin,
ul. Strzałowska 22
pojemnikach, następnie na bieżąco zbierane są do oznakowanych pojemników na
wózkach ze sprzętem porządkowym, skąd co najmniej dwa razy dziennie wynoszone są
do pomieszczenia na odpady medyczne i zbierane do czerwonych pojemników na
kółkach, skąd następnie przewożone są do magazynu odpadów medycznych i przekładane
do pojemników firmy wywożącej odpady do utylizacji z częstotliwością trzy razy w
tygodniu. Magazyn spełnia wymogi pomieszczenia na przechowywanie odpadów
medycznych, możliwości określenia temperatury nie ma.
5
Samodzielny
Publiczny
Specjalistyczny
Zakład Opieki
Zdrowotnej
„Zdroje”
Szczecin,
ul. Mączna 4
Gromadzenie: odpady miękkie - w pojemnikach opisanych, wyposażonych w czarne
pojemnikach, skąd w zbiorczym czarnym worku przenoszone są do jednego z siedmiu
pomieszczeń tymczasowego przechowywania odpadów i po zgrzaniu worków
przewożone są do pomieszczenia ogólnego składowania odpadów medycznych (z
agregatem chłodniczym), przekładane do pojemników firmy, która trzy razy w tygodniu
wywozi je do utylizacji. Pomieszczenie ogólnego składowania spełnia wymogi, ma
zainstalowany termometr. Na doprowadzenie bieżącej wody do dwóch pomieszczeń
tymczasowego przechowywania odpadów obowiązuje decyzja administracyjna.
6
Specjalistyczny
Samodzielny
Publiczny Z OZ
nad Dzieckiem i
Młodzieżą
ul.św.Wojciecha 2
pojemnikach, skąd na bieżąco usuwane są do zbiorczych worków foliowych na stelażach
wózków ze sprzętem do sprzątania i następnie wynoszone do pojemników plastikowych
w miejscu ogólnego składowania odpadów medycznych. Pomieszczenie to nie spełnia
wymogów (brak zmywalnych ścian i podłogi). Możliwości określenia temperatury brak.
7
Samodzielny
Publiczny
Wojewódzki
Szpital Zespolony
Szczecin,
ul. Arkońska 4
Gromadzenie: odpady miękkie - w pojemnikach opisanych, wyposażonych w zielone
worki foliowe ze znakiem oddziału, odpady ostre – w jednorazowych plastikowych
oznakowanych pojemnikach, skąd w zbiorczych workach foliowych wynoszone są na
bieżąco do brudowników na oddziałach. Z brudowników odpady przewożone są wózkiem
akumulatorowym co najmniej raz dziennie do pomieszczenia składowania odpadów
medycznych i umieszczane w pojemnikach firmy, która trzy razy w tygodniu wywozi je
do utylizacji. Pomieszczenie spełnia wymogi sanitarne. Możliwości określenia
temperatury brak.
8
Specjalistyczny
Szpital im. prof.
Alfreda
Sokołowskiego
Szczecin, ul.
Sokołowskiego 11
Gromadzenie: odpady miękkie - w pojemnikach opisanych i oznakowanych
piktogramem, wyposażonych w żółte oznakowane piktogramem worki foliowe, odpady
ostre – w jednorazowych plastikowych oznakowanych pojemnikach. Z oddziałów po
umieszczeniu ich w 120 l. Pojemnikach wynoszone są dwa razy dziennie o określonych
godzinach do dwóch zbiorczych miejsc składowania, skąd wózkiem akumulatorowym
przewożone są do magazynu odpadów medycznych, gdzie przechowywane są w
pojemnikach firmy wywożącej je do utylizacji trzy razy w tygodniu. Pomieszczenie
spełnia wymogi, możliwości określenia temperatury brak.
9
Szpital Miejski im.
św. Karola
Boromeusza Samodzielny
Publiczny Zakład
pojemnikach, skąd w zbiorczych workach foliowych przenoszone są do brudowników na
oddziałach. Z brudowników codziennie wywożone są do pomieszczenia na odpady
medyczne i umieszczone w pojemnikach firmy wywożącej i co dwa dni wywożone są do
63
Opieki Zdrowotnej utylizacji. Pomieszczenie spełnia wymogi sanitarne.
Szczecin,
al. Wyzwolenia 52
Tab. 3.13. Szczegółowe informacje o postępowaniu z odpadami medycznymi
Wszystkie szczecińskie szpitale utylizują odpady medyczne poprzez termiczne
unieszkodliwianie w spalarniach, z tym że tylko Samodzielny Publiczny Szpital Kliniczny
Nr 1 PAM w Szczecinie przy ul. Unii Lubelskiej 1 robi to we własnej spalarni odpadów
medycznych (ze spalarką odpadów typ EK 40 CL firmy ENVIKAFT A-S DK-3460
BIRKEROD Denmark z komorą pierwotną zgazowania, wtórną spalania gazów procesowych,
kotłem odzysknicowym i układem oczyszczania spalin).
Odpady medyczne, transportowane przez Zakład Transportowo – Handlowy
„KONCA” w Szczecinie, ul. A. Asnyka 9a/7 wywożone są do utylizacji w spalarni odpadów
medycznych SANISERW Gabriel Dratwa w Białogardzie przy ul. Chopina 29.
Odpady medyczne transportowane przez Przedsiębiorstwo Produkcyjno – Usługowo –
Handlowe „HYGEA” Czesław Golik w Lubaszu, ul. Szkolna 21 utylizowane są w spalarni
Samodzielnego Publicznego Szpitala Wojewódzkiego w Gorzowie Wielkopolskim,
ul. Dekerta 1.
Szpitale zlecają transport odpadów medycznych firmom specjalistycznym, z którymi
mają zawarte umowy, jak w załączonej tabeli:
Lp
Transport odpadów do miejsca ich unieszkodliwiania –
umowa z firmą
1
Samodzielny Publiczny Szpital Kliniczny
Nr 1 PAM
Zakład Transportowo – Handlowy „KONCA”
Szczecin, ul. A. Asnyka 9a/7
(transport ze zbiorczego pomieszczenia gospodarczego do
własnej spalarni)
2
Samodzielny Publiczny Szpital Kliniczny
Nr 2 PAM
Przedsiębiorstwo Produkcyjno – Usługowo – Handlowe
„HYGEA” Czesław Golik
Lubasz, ul. Szkolna 21
3
Samodzielny Publiczny Wojewódzki Zakład Zakład Transportowo – Handlowy „KONCA”
Gruźlicy i Chorób Płuc
4
5
Samodzielny Publiczny Specjalistyczny
Zakład Opieki Zdrowotnej „Zdroje”
6
Specjalistyczny Samodz. Publiczny Zakład
Opieki Zdrowotnej nad Dzieck. i Młodzieżą
Szczecin, ul. Wojciecha 2
64
7
Samodzielny Publiczny Wojewódzki Szpital Zakład Transportowo – Handlowy „KONCA”
Zespolony
8
Specjalistyczny Szpital im. prof. Alfreda
Sokołowskiego
9
Szpital Miejski im. św. K.Boromeusza –
Samodz. Publ. Zakład Opieki Zdrowotnej,
Tab. 3.14 Firmy specjalistyczne odbierające odpady medyczne
3.9. Blok żywienia w szpitalach
3.9.1. Stan techniczny i sanitarny
3.9.1.1. Kuchnie centralne
Kuchnie centralne w szpitalach na terenie Szczecina zlokalizowane są głównie
w wydzielonych budynkach:
− Specjalistyczny Szpital im. A. Sokołowskiego Szczecin-Zdunowo, ul. Sokołowskiego 11
− Samodzielny Publiczny Szpital Kliniczny Nr 2, Al. Powstańców Wielkopolskich 72
− Zachodniopomorskie Centrum Onkologii, ul. Strzałowska 22
− Samodzielny Publiczny Wojewódzki Szpital Zespolony, ul. Arkońska 4
Transport
posiłków
w
przypadku
powyższych
szpitali
następuje
drogami
zewnętrznymi do poszczególnych bloków szpitalnych.
Samodzielny Publiczny Specjalistyczny ZOZ „Zdroje” przy ul. Mącznej 4 posiada
kuchnię zlokalizowaną w wydzielonym budynku połączonym tunelem podziemnym
z blokiem łóżkowym szpitala.
Szpital Miejski im. Św. Boromeusza przy Al. Wyzwolenia 52 oraz Samodzielny
Publiczny Szpital Kliniczny Nr 1 przy ul. Unii Lubelskiej 1 posiadają kuchnie centralne
usytuowane są
w zespole głównym szpitala z wydzieleniem wewnętrznych dróg dla
dystrybucji posiłków na oddziały.
W kuchniach wyodrębnione są następujące strefy:
− magazynowania
− obróbki brudnych produktów
− obróbki czystych produktów
− obróbki termicznej
65
− ekspedycji posiłków
− mycia naczyń kuchennych
− administracyjno-socjalną
Samodzielny Publiczny Wojewódzki Zakład Gruźlicy i Chorób Płuc usytuowany przy
ul. Janosika 1, Klinika Psychiatryczna SPSK1 przy ul. Broniewskiego 26 oraz Centrum
Psychiatryczne SPS ZOZ „Zdroje” przy ul. Żołnierskiej 55 są placówkami zaopatrywanymi w
posiłki w systemie cateringowym tj. wytwarzane poza zakładem, produkowane przez firmę P.
Dussmann Sp. z o o., w dwóch pierwszych przypadkach- w kuchni centralnej zlokalizowanej
w SPSK1 przy ul. Unii Lubelskiej 1, natomiast do Centrum Psychiatrycznego SPS ZOZ
„Zdroje” posiłki dostarczane są z kuchni SPS ZOZ „Zdroje’ przy ul. Mącznej 4.
Powyżej opisane usytuowanie, układ funkcjonalny pionów żywienia bloków
szpitalnych na terenie Szczecina nie uległ zmianie w stosunku do roku 2006.
Szczegółowy stan sanitarno-techniczny pomieszczeń, urządzeń i sprzętu kuchennego
oraz
funkcjonalność pomieszczeń kuchni poszczególnych zakładów opieki zdrowotnej
przedstawiono poniżej:
SAMODZIELNY PUBLICZNY SZPITAL KLINICZNY NR 2, AL. POWSTAŃCÓW
WIELKOPOLSKICH 72
Układ funkcjonalny kompleksu pomieszczeń kuchni centralnej pozwala na eliminację
krzyżowania się dróg brudnych i czystych produktów:
1. strefa magazynowania
− magazyn chłodni wyposażony w 3 komory chłodnicze z zainstalowanym stałym
monitoringiem temperatur przechowywanego mięsa / 1 chłodnia/, warzyw / 1 chłodnia /,
nabiału i wędlin / 1 chłodnia / z zachowaną segregacją
− magazyn artykułów sypkich wyposażony w higrometr i termometr
− magazyn warzyw z wydzielonymi boksami pozwalającymi na segregację warzyw,
warzyw okopowych, owoców
− magazyn ziemniaków – posiadający zsyp dla dostaw od zewnątrz budynku
− magazyn i dezynfekcja jaj – pomieszczenie umożliwiające magazynowanie oraz mycie i
dezynfekcję z udziałem promieniowania UV
− magazyny dziennego zapotrzebowania (chłodnia oraz magazyn artykułów sypkich)
66
W strefie magazynowania na poziomie półpiwnicznym wydzielono stanowisko z
dwukomorowym zlewozmywakiem służącym do mycia pojemników transportowych a także
wyposażono ją w windę służącą do transportu pobranych z magazynów środków
spożywczych, obranych warzyw i wydezynfekowanych jaj do kuchni.
2. strefa obróbki wstępnej warzyw – pomieszczenie wyposażone w umywalkę do mycia rąk,
zlewozmywak dwukomorowy oraz maszynę służącą do obierania ziemniaków. Przy
pomieszczeniu
obróbki
wstępnej
wydzielono
strefę
magazynowania
dziennego
zapotrzebowania warzyw poddawanych tej obróbce.
3. strefa przygotowania
− pomieszczenie przygotowywania posiłków śniadaniowych i kolacyjnych z oknem
podawczym wyposażonym w ruchomą roletę separacyjną do strefy ekspedycji kuchni
właściwej na oddziały
− przygotowanie posiłków obiadowych (obróbka czysta warzyw, obróbka mięsa, obróbka
ryb)
4. strefa obróbki cieplnej – kuchnia właściwa wyposażona pion obróbki termicznej / kotły
warzelne, patelnie, piec konwekcyjny /
5. zmywalnia naczyń kuchennych
6. zmywalnia pojemników transportowych tj. pojemników G-N, termoportów, pojemników na
posiłki śniadaniowe i kolacyjne, wyposażona w myjnię tunelową z funkcją wyparzania oraz
baseny do wstępnego mycia – z wejściem od zewnątrz budynku
7. składzik sprzętu porządkowego
8. pomieszczenie ekspedycji posiłków- śluza separacyjna pomiędzy kuchnia właściwą w
wyjściem ekspedycji posiłków.
Pomieszczenia, sprzęt, urządzenia utrzymane w dobrym stanie technicznym. Ściany,
podłogi wykonane z materiałów łatwozmywalnych, łatwych do utrzymania w czystości.
W trakcie sprawowanego nadzoru przeprowadzono kontrolę interwencyjną dotyczącą
niewłaściwego stanu sanitarno-higienicznego pojemników transportowych oraz termosów do
transportu posiłków, a także niewłaściwego sposobu usuwania odpadów pokonsumpcyjnych z
oddziałów.
Obserwację
sposobu
dostarczania
posiłków
oraz
usuwania
odpadów
pokonsumpcyjnych dokonano na dwóch oddziałach szpitala. W wyniku potwierdzenia
zarzutów nałożono na kierownika mandat karny w wysokości 300 zł. Przeprowadzona
kontrola sprawdzająca wykazała usunięcie uchybień.
67
Ponadto wszczęte postępowanie administracyjne wobec uchybień stanu technicznego
w zakresie zacieków ścian i sufitu pomieszczenia głównego kuchni zostało umorzone z uwagi
na stwierdzenie ich usunięcia w toku prowadzonego nadzoru sanitarnego.
SPECJALISTYCZNY SZPITAL IM. A. SOKOŁOWSKIEGO, UL. SOKOŁOWSKIEGO 11
Kuchnia centralna obejmuje:
− strefę magazynową (magazyn artykułów suchych, magazyn chłodni, magazyn warzyw,
magazyn ziemniaków, magazyn jaj, magazyn chleba oraz magazyn dobowy)
− strefę produkcyjną (kuchnia z wydzielonymi stanowiskami pracy wyposażonymi w
niezbędny sprzęt produkcyjny)
− strefę obróbki brudnej warzyw (obieralnia warzyw)
− zmywalnia sprzętu kuchennego
− zmywalnia pojemników transportowych
− zaplecze socjalne stanowiące szatnię, jadalnię i toaletę dla pracowników.
Pomieszczenia i sprzęt produkcyjny utrzymane w dobrym stanie technicznym;
powierzchnie ścian, podłóg, sufitów gładkie, łatwe do utrzymania w czystości.
SZPITAL MIEJSKI IM. ŚW. BOROMEUSZA, AL. WYZWOLENIA 52
Układ funkcjonalny kompleksu pomieszczeń:
1. strefa magazynowania (magazyn ziemniaków z wydzieloną strefą magazynowania jaj na
regałach, magazyn artykułów sypkich, magazyn urządzeń chłodniczych z zachowaną
segregacją ryb, mięsa, wędlin i nabiału, magazyn warzyw i owoców, magazyn kiszonek)
2. obróbka wstępna warzyw i dezynfekcja jaj (pomieszczenie wyposażone w dwukomorowy
zlewozmywak oraz naświetlacz UV)
3. obróbka właściwa (pomieszczenie główne kuchni, w której następuje przygotowanie
potraw gorących, zimnych)
4. zmywalnia naczyń kuchennych
5. zmywalnia termosów, pojemników gastronomicznych G-N, pojemników na posiłki
kolacyjne i śniadaniowe
Wejście do poszczególnych stref produkcji następuje z ciągu komunikacyjnego.
Wydzielono toaletę
z przedsionkiem izolacyjnym stanowiącym śluzę umywalkowo-
68
fartuchową, która znajduje się poza kompleksem pomieszczeń kuchni (ejście z
ogólnodostępnego korytarza szpitalnego - wyłącznie dla pracowników kuchni).
W trakcie prowadzonego nadzoru sanitarnego w roku 2007 stwierdzono pogorszenie
stanu sanitarno- technicznego:
− ścian ciągu komunikacyjnego,
− podłogi i sufitu w pomieszczeniu kuchni,
− podłogi pomieszczenia magazynu chłodni,
− szafy chłodniczej
Postępowanie administracyjne w zakresie egzekwowania obowiązujących decyzji
wobec firmy świadczącej usługi w zakresie żywienia pacjentów – Catering System Sp. z o.o.
jak i wydanie kolejnej decyzji w celu poprawy stanu sanitarno – technicznego nastąpi po
wyjaśnieniu statusu szpitala. Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny w Szczecinie w
związku z planowaną likwidacją placówki, trwającymi strajkami pracowniczymi, zawiesił
postępowanie do czasu wyjaśnienia sytuacji prawnej szpitala (do lutego 2008 r.).
ZACHODNIOPOMORSKIE CENTRUM ONKOLOGII, UL. STRZAŁOWSKA 22
Istniejący układ funkcjonalny pomieszczeń eliminuje krzyżowanie się dróg czystych i
brudnych produktu:
1. strefa magazynowania - dostawa towaru odbywa się odrębnym wejściem bezpośrednio do
ciągu komunikacyjnego i następnie do poszczególnych magazynów (magazyn warzyw,
magazyn jaj, magazyn chleba, artykułów sypkich, magazyn chłodni)
2. obróbka wstępna warzyw- pomieszczenie wyposażone w powierzchnie robocze z dwoma
punktami wodnymi oraz umywalkę do mycia rąk
3. pomieszczenie mycia i dezynfekcji jaj – zaopatrzono w stanowisko do naświetlania
promieniami UV, zlewozmywak oraz umywalkę do mycia rąk
4. kuchnia – wydzielono stanowiska pracy do poszczególnych rodzajów obróbki czystej
surowców używanych do produkcji, zaopatrując je w punkty zimnej i ciepłej wody.
Wydzielono strefę porcjowania oraz chłodniczego przechowywania i szokowego
schładzania potraw. Pion obróbki termicznej wyposażono w gazowe i elektryczne punkty
(patelnie, kotły, piec konwekcyjno–parowy). W wydzielonej strefie zorganizowano
zmywalnię sprzętu kuchennego i jego przechowywania.
69
Kuchnię wyposażono w urządzenie bemarowe służące do przechowywania gotowych
potraw z przeznaczeniem wydania na stołówkę pracowniczą.
5. zmywalnia naczyń stołowych – wyposażona w umywalkę do mycia rąk, zlewozmywak
dwukomorowy do wstępnego mycia, maszynę wyparzającą. Czyste naczynia trafiają do szafy
przelotowej oddzielącej zmywalnię od kuchni.
6. punkt ekspedycji posiłków na oddziały – pomieszczenie z wyjściem na zewnątrz budynku
7. zmywalnia termosów – z wejściem od zewnątrz; pomieszczenie wyposażone w baseny do
mycia termosów oraz regały do ich składowania.
8. pomieszczenia socjalne- szatnia, toaleta i jadalnia dla pracowników
9. magazyn odpadów stałych, magazyn opakowań transportowych – pomieszczenia dostępne
wyłącznie od zewnątrz budynku.
Urządzenia, sprzęt, wyposażenie kuchni utrzymane w dobrym stanie technicznym.
W sprawozdawczym okresie stan sanitarno–techniczny kuchni szpitala utrzymany na
zadawalającym poziomie.
SAMODZIELNY PUBLICZNY SPECJALISTYCZNY ZOZ „ZDROJE”, UL. MĄCZNA 4
Kuchnia centralna posiada wydzielone:
1. pomieszczenia magazynowe zbiorcze (magazyn jaj z wydzielonym stanowiskiem do ich
dezynfekcji tj. zlewozmywakiem i naświetlaczem UV, magazyn chleba, produktów sypkich,
strefa chłodni /wędlin, warzyw, nabiału/, mroźnia mięsa z przedsionkiem z zainstalowaną
umywalką mycia rąk, magazyn ziemniaków.
W związku z potrzebą magazynowania większej ilości ziemniaków wydzielono w
2007 r. odrębne pomieszczenie do ich składowania.
2. pomieszczenia magazynów dobowych (dwa magazyny wyposażone w szafy chłodnicze
pozwalające zachowanie segregacji oraz regały na środki spożywcze niewymagające
przechowywania w temperaturach chłodniczych).
3. pomieszczenia produkcyjne tj. kuchnia z wydzielonym:
− pionem obróbki cieplnej – parowe kotły warzelne, kuchenki i patelnie elektryczne, piec
konwekcyjno- parowy
− stanowiskami krojenia chleba, wędlin
− boksem przygotowania mięsa
− boksem przygotowania warzyw (obróbka czysta produktów)
70
− pomieszczenie ekspedycyjne posiłków
− pomieszczenie obróbki wstępnej warzyw
Zainstalowano odpowiednią ilość umywalek do mycia rąk oraz punktów wodnych
służących do mycia żywości. Dostawa towaru odbywa się odrębnym wejściem a strefę
przyjęcia wyposażono w umywalkę do mycia rąk i wagę. Zapewniono warunki dla
przebierania się personelu i higienicznego przechowywania odzieży ochronnej – szatnia
wyposażona w dwudzielne szafki oraz węzeł sanitarny (natryski, umywalki, kabina ustępowa
z umywalką). Wydzielono pomieszczenie, w którym odbywa się mycie pojemników
zwrotnych- transportowych i ich przechowywanie a także przygotowalnię roztworów
dezynfekcyjnych z punktem wodnym, w której następuje ich przechowywanie wraz ze
sprzętem porządkowym.
Posiłki transportowane są windą z kuchni centralnej do tunelu podziemnego łączącego
kuchnię z blokiem łóżkowym szpitala.
Sprzęt, urządzenia, wyposażenie kuchni utrzymane w dobrej kondycji technicznej.
W trakcie prowadzonego nadzoru sanitarnego w roku 2007 stwierdzone uchybienia
dotyczyły:
− utrzymania bieżącej czystości
− zacieków i pęknięć powierzchni ścian i sufitu kuchni
− zniszczonego drobnego sprzętu kuchennego
W celu wyegzekwowania poprawy stanu sanitarno-technicznego kuchni (ściany i
sufity) wydano decyzję administracyjną. W toku podjętych czynności kontrolnych
stwierdzono usunięcie pozostałych uchybień.
Nadto przeprowadzono jedną kontrolę interwencyjną dotyczącą niewłaściwej jakości
dania obiadowego. Dokonano oceny sposobu przyjęcia surowców, warunki przechowywania
surowców i półproduktów, prawidłowość przeprowadzania procesów produkcyjnych pod
względem zabezpieczenia i wycofania z obrotu partii żywności nieodpowiadającej
wymaganiom bezpieczeństwa żywności oraz oceny jakości posiłków gotowych. Stwierdzone
uchybienia w zakresie jakości surowców oraz zachowania czystości w pomieszczeniu
magazynowym skutkowały nałożeniem na osobę odpowiedzialną mandatu karnego.
71
SAMODZIELNY
PUBLICZNY
WOJEWÓDZKI
SZPITAL
ZESPOLONY
UL.
ARKOŃSKA 4
Istniejący układ funkcjonalny pomieszczeń eliminuje krzyżowanie się dróg czystych i
brudnych produktu:
− strefa magazynowania: magazyn warzyw i owoców, magazyn jaj, magazyn chłodni z
podziałem na nabiał, wędliny oraz mrożonki, magazyn artykułów sypkich, magazyn
chleba
− obróbka wstępna warzyw, mięsa i ryb – stanowiące osobne pomieszczenia z punktem
wodnym oraz umywalką do mycia rąk
− strefę produkcyjną: kuchnia właściwa - wydzielono stanowiska pracy do poszczególnych
rodzajów obróbki czystej surowców używanych do produkcji, wyposażona w niezbędny
sprzęt i urządzenia, zapewniono warunki do mycia rąk
− pomieszczenie ekspedycji posiłków (śniadania i kolacje)
− zmywalnia naczyń kuchennych
− zmywalnia termosów, G-N
− strefa socjalno-administracyjna
W trakcie sprawowanego nadzoru stwierdzono uchybienia dotyczące stanu
technicznego powierzchni ścian i sufitów w pomieszczeniach produkcyjnych, a także sprzętu
produkcyjnego. W celu wyegzekwowania poprawy stanu sanitarno-technicznego wydano
decyzję administracyjną.
SAMODZIELNY PUBLICZNY SZPITAL KLINICZNY NR 1 UL. UNII LUBELSKIEJ 1
Układ funkcjonalny kompleksu pomieszczeń:
− strefa produkcyjna, w skład której wchodzą: kuchnia właściwa z wydzielonymi boksami
do obróbki czystej warzyw, mięsa, ryb, potraw mącznych, obróbki gorącej. Pion obróbki
termicznej wyposażono w gazowe i elektryczne punkty / patelnie, kotły, piec
konwekcyjno – parowy /. W wydzielonej strefie zorganizowano zmywalnię sprzętu
kuchennego i jego przechowywania
− pomieszczenie przygotowywania śniadań i kolacji
− strefa mycia pojemników transportowych, G-N
− strefa przetrzymywania bemarów
72
− strefa magazynowania, która obejmuje magazyn chleba, magazyn jaj, magazyn chłodni z
zachowaną segregacją, magazyn artykułów sypkich, magazyn warzyw i owoców,
magazyn podręczny
− strefa obróbki wstępnej warzyw
− strefa socjalno-administracyjna
W trakcie czynności kontrolnych stwierdzono nieprawidłowości dotyczące stanu
technicznego sufitu w magazynie podręcznym i w pomieszczeniu obieralni warzyw. Kontrola
sprawdzająca potwierdziła wykonanie uchybień.
3.9.1.2. Kuchenki oddziałowe
W 2007 roku nadzorem sanitarnym objęto wszystkie kuchenki funkcjonujące w
oddziałach szpitalnych.
Ilość kuchenek ulega zmianom w zależnościom potrzeb
organizacyjnych i ekonomicznych szpitali. Zmiany w powyższym zakresie zostały
szczegółowo opisane poniżej
Rozdział posiłków dla pacjentów następuje w kuchenkach oddziałowych. W
większości są pomieszczeniami jednodziałowymi z zachowaniem ciągu technologicznego,
wyposażonymi
w
szafki
kuchenne,
kuchenkę
elektryczną,
maszynę
wyparzającą,
zlewozmywak dwukomorowy, umywalkę do mycia rąk, lodówkę.
Kuchenki na oddziałach dziecięcych oraz patologii ciąży i noworodków
są pomieszczeniami dwudziałowymi. W części czystej wyposażone w lodówki, szafki
kuchenne, umywalkę do mycia rąk, zlewozmywak dwukomorowy; w części brudnejzlewozmywak dwukomorowy do wstępnego mycia naczyń, maszynę wyparzającą, umywalkę
do mycia rąk.
Pomieszczenia kuchenek posiadają powierzchnie gładkie, łatwe do utrzymania w
czystości.
Liczba kuchenek w Klinice Psychiatrycznej SPSK I przy ul. Broniewskiego 26 w
Szczecinie nie uległa zmianie. Są to kuchenka oddziału AB, CD, które są dwudziałowe –
część czysta i część brudna wyposażone w umywalki do mycia rąk, zlewozmywak
dwukomorowy, maszynę wyparzającą, szafki kuchenne, urządzenia chłodnicze. Kuchenka na
oddziale dziennego pobytu, w której następuje tylko wydawanie obiadów stanowi jedno
73
pomieszczenie wyposażone w zlewozmywak do wstępnego mycia naczyń, maszynę
wyparzającą, szafki do higienicznego przetrzymywania naczyń stołowych, umywalkę do
mycia rąk.
SPECJALISTYCZNY PUBLICZNY SZPITAL ZAKŁAD OPIEKI ZDROWOTNEJ „NAD
DZIECKIEM I MŁODZIEŻĄ” UL. ŚW. WOJCIECHA 7
W stosunku do roku 2006 liczba kuchenek oddziałowych nie uległa zmianie. Są to
kuchenki oddziałów dziecięcych, stanowiące jedno pomieszczenie z zachowanym ciągiem
technologicznym. Wyposażone w urządzenia chłodnicze, kuchenki do podgrzewania
mieszanek i posiłków, maszynę myjąco-wyparzającą, zlewozmywak dwukomorowy,
umywalki do mycia rąk, szafki kuchenne do higienicznego przetrzymywania naczyń
stołowych. Wyjątkiem jest oddział dializ gdzie posiłki podawane są w naczyniach
jednorazowego użytku.
Na wszystkich oddziałach w ramach kontroli wewnętrznej prowadzi się „zeszyt
uwag”, w którym dokonuje się zapisów dotyczących nieprawidłowości wydawanych
posiłków oraz działania korygujące. Każdą uwagę potwierdza dietetyk ze strony szpitala i
podejmuje działania korygujące w porozumieniu z dietetykiem ze strony firmy Catering
System Sp. z o. o.
SPECJALISTYCZNY SZPITAL IM. A. SOKOŁOWSKIEGO, UL. SOKOŁOWSKIEGO 11
SZCZECIN-ZDUNOWO
Rozdział posiłków dostarczanych z kuchni centralnej na oddziały odbywa się w
kuchenkach, których liczba nie uległa zmianie w stosunku do roku 2006. Wszystkie kuchenki
to pomieszczenia jednodziałowe, posiadające zachowany ciąg technologiczny tj. po jednej
stronie - podgrzewanie i rozdział posiłków, przechowywanie naczyń stołowych, po drugiej –
stanowisko do mycia naczyń ze zlewozmywakiem dwukomorowym, maszynę myjącowyparzającą. Każda kuchenka wyposażona w umywalkę do mycia rąk.
74
SAMODZIELNY
PUBLICZNY
WOJEWÓDZKI
SZPITAL
ZESPOLONY
UL.
ARKOŃSKA 4
Przeważająca ilość kuchenek oddziałowych to pomieszczenia jednodziałowe, w
których zachowany jest ciąg technologiczny tj. po jednej stronie znajduje się umywalka do
mycia rąk prawidłowo wyposażona, zlewozmywak dwukomorowy, maszynę wyparzającą, po
drugiej stronie – szafki kuchenne, urządzenia chłodnicze, kuchenka służąca do podgrzewania
posiłków. Pozostałe kuchenki - dwudziałowe, połączone oknem podawczym. W części tzw.
„brudnej” znajduje się zlewozmywak dwukomorowy, maszynę myjąco-wyparzającą,
natomiast w części „czystej” – szafki kuchenne, umywalkę do mycia rąk.
We
wszystkich
kuchenkach
powierzchnie
ścian
pokryte
glazurą,
podłogi
łatwozmywalne.
Przeprowadzono jedną kontrolę interwencyjną, dotyczącą wystąpienia zaburzeń
żołądkowo- jelitowych na trzech oddziałach szpitala.
Podczas dokonanych czynności
kontrolnych stawiane przez interweniującego zarzuty nie potwierdziły się.
SAMODZIELNY PUBLICZNY SZPITAL KLINICZNY NR 2, AL. POWSTAŃCÓW
WIELKOPOLSKICH 72
Liczba kuchenek oddziałowych w stosunku do roku 2006 - zwiększyła się o jeden.
Utworzono kuchenkę na oddanym po remoncie oddziale II Kliniki Chirurgii.
Kuchenki dwudziałowe, w liczbie 4, w których pomieszczenie kuchni właściwej i
zmywalni naczyń połączone są oknem podawczym bądź zainstalowaną szafą przelotową do
przechowywania naczyń stołowych.
Kuchenki jednodziałowe, w liczbie 10 (w tym kuchenka II Kliniki Chirurgii), z
zachowaniem
ciągu
technologicznego
podgrzewania
i
rozdziału
posiłków
oraz
przechowywania naczyń stołowych i oddzieleniem strefy mycia naczyń z zainstalowanym
zlewozmywakiem.
Prowadzi się zapisy z przeprowadzonych czynności w zakresie procesów mycia i
dezynfekcji oraz prac porządkowych w zgodności z opracowanymi planami higieny a także
monitoring temperatur w urządzeniach chłodniczych.
75
Organizacja kuchenek oddziałowych w systemie dystrybucji i rozdziału posiłków
dostarczanych z kuchni centralnej i mycia naczyń stołowych na oddziale, z zachowaniem
ciągu technologicznego podgrzewania i rozdziału posiłków oraz przechowywania naczyń
stołowych w jednej części kuchenki (część „czysta”) i ciągu mycia naczyń ze
zlewozmywakiem dwukomorowym i maszyną myjąco-wyparzającą w drugiej części
kuchenki (część „brudna”). Część czysta z częścią brudną połączona:
− oknem podawczym dla trzech kuchenek,
− szafą przelotową ustawioną w łączniku tych pomieszczeń w przypadku kolejnych dwóch
kuchenek,
− łącznikiem, w którym usytuowano umywalkę do mycia rąk i szafką przeznaczoną do
składowania środków czystości dla 11 kuchenek oddziałowych,
a także:
− dwa pomieszczenia kuchni trwale odseparowane szafą przelotową na naczynia stołowe w
przypadku kuchenek 2 oddziałów
− kuchenki jednodziałowe (1 - kuchenka dla matek karmiących funkcjonująca jako pokój
laktacyjny – pododdział patologii i intensywnej terapii noworodka, 2 – kuchenka
pododdziału patologii i intensywnej terapii noworodka – pobór do strzykawek sterylnych
gotowych preparatów mleka modyfikowanego)
Centrum Psychiatryczne posiada jedną kuchenkę oddziałową jednodziałową
obsługującą
dwa
oddziały:
Rehabilitacyjno
–
Psychiatryczny
w
schorzeniach
psychoaktywnych – całodobowy i oddział dziennego pobytu. Posiłki dostarczane z kuchni
centralnej SPS ZOZ „ZDROJE” przy ul. Mącznej 4. W kuchence dokonuje się rozdziału
posiłków na porcje – ok. 40 posiłków obiadowych (jedno danie) dla pacjentów oddziału
pobytu dziennego i ok. 30 posiłków (wyżywienie całodzienne) dla pacjentów oddziału
całodobowego. Posiłki spożywane w jadalni – pomieszczeniu sąsiadującym z kuchenką.
Brudne naczynia wstępnie myte i następnie wyparzana w maszynie – czynności odbywają się
w wydzielonym boksie kuchenki. Stan sanitarno – techniczny kuchenki oceniono na dobry.
W kuchenkach oddziałowych w ramach kontroli wewnętrznej zakład prowadzi
monitoring temperatur z urządzeń chłodniczych, tygodniowe raporty stanu czystości,
monitoring temperatur potraw gorących. Temperatura posiłków na oddziałach weryfikowana
jest dodatkowo przez przedstawiciela strony szpitala. Ponadto dokumentowana jest przez nią
76
ocena
organoleptyczna
wyprodukowanych
posiłków.
Koordynatorzy
ds.
żywienia
występujący z ramienia szpitala wnioskowali o rozszerzenie kontroli wewnętrznej
prowadzonej w kuchenkach o zapisy ilości usuwanych odpadów pokonsumpcyjnych z
oddziałów a także dotyczące faktu przeprowadzania procesu dezynfekcji termicznej naczyń
stołowych.
Stwierdzane uchybienia dotyczyły stanu technicznego ścian, sufitów, na które została
wydana decyzja administracyjna (opis w części dot. postępowania administracyjnego)
ZACHODNIOPORSKIE CENTRUM ONKOLOGII, UL. STRZAŁOWSKA 22
Pion żywienia szpitala posiada 3 kuchenki jednodziałowe, utrzymane w dobrym stanie
techniczno- sanitarnym.
Dwie z kuchenek oddziałowych posiadają naświetlacz UV do dodatkowej dezynfekcji
naczyń stołowych. Układ funkcjonalny kuchenek zapewnia ciąg mycia i dezynfekcji naczyń
stołowych po jednej stronie kuchni i przechowywanie czystych naczyń stołowych wraz z
umiejscowieniem urządzenia bemarowego po drugiej stronie kuchni.
SZPITAL MIEJSKI IM. ŚW. BOROMEUSZA, AL. WYZWOLENIA 52
Kuchenki oddziałów szpitala w liczbie 4 są pomieszczeniami jednodziałowymi
wyposażonymi w zlewozmywaki dwukomorowe, których układ funkcjonalny zapewnia ciąg
technologiczny pozwalający na rozdział posiłków i przechowywanie naczyń stołowych po
jednej stronie kuchenki i ciąg czynności związanych z myciem i dezynfekcją termiczną
naczyń stołowych.
Uchybienia w trakcie sprawowanego nadzoru sanitarnego w roku 2007 dotyczyły
zacieków sufitu w jednej z kuchenek oraz braku ekranów zatrzymujących owady – szpital
określił krótki termin ich usunięcia. Do wyjaśnienia statusu prawnego szpitala
-
postępowanie zawieszone.
77
SAMODZIELNY WOJEWÓDZKI ZAKŁAD GRUZLICY I CHORÓB PŁUC, UL.
JANOSIKA 1
Szpital zapewnia wyżywienie hospitalizowanych pacjentów w zakresie rozdziału
posiłków i ich dystrybucji na oddziałach oraz mycia i dezynfekcji naczyń stołowych wraz z
usuwaniem odpadów pokonsumpcyjnych
Wyżywienie całodzienne zapewnia firma P.DUSSMANN Sp z o.o. przygotowująca
posiłki w kuchni centralnej SPSK Nr 1 przy ul. Unii Lubelskiej 1 w Szczecinie. Przewożone
są one w termoportach oraz zamykanych pojemnikach środkiem transportu firmy
P.DUSSMANN. Trzy kuchenki oddziałowe to pomieszczenia dwudziałowymi składającymi
się z kuchni i zmywalni naczyń stołowych połączonych ze sobą oknem podawczym.
Dokonuje się zapisów z wykonywaniem czynności dotyczących procesów mycia i
dezynfekcji (prace codzienne i okresowe), ilości usuwanych odpadów. W ramach kontroli
wewnętrznej sporządzane są raporty przez dietetyka szpitala dotyczące stanu sanitarnego
sprzętu, w którym dostarczane są posiłki, zgodność z ilościowymi zamówieniami, oceny
organoleptycznej posiłków. W ramach działań korekcyjnych podejmowane jest bieżące
działania w wyniku przekazywania interwencji kierownikowi kuchni SPSK Nr 1 przy ul.
Unii Lubelskiej 1.
3.9.1.3. Kuchnie mleczne
Kuchnia mleczna zlokalizowana w zespole głównym szpitala z części korytarza
ogólnodostępnego. Pomieszczenia kuchni mlecznej spełniają następujące wymagania;
− są odpowiednie do potrzeb powierzchnie robocze
− wyraźnie wydzielone:
1. część brudna (zmywalnia butelek wyposażona w basen do mycia butelek,
sterylizator przelotowy)
2. część
czystą
(stanowisko
gotowania
potraw,
porcjowania,
pasteryzacji,
wydawania)
Schemat
technologiczny
czynności
przy
przygotowywaniu
posiłków
jest
jednokierunkowy z wykluczeniem krzyżowania się dróg czynności „czystych” i „brudnych”.
Dla pracowników kuchni mlecznej wydzielona jest odrębna szatnia oraz toaleta z
78
przedsionkiem izolacyjnym. Wejście do pomieszczeń kuchni mlecznej stanowi śluza
umywalkowo-fartuchowa.
Powierzchnie
ścian,
sufitów
i
podłóg
wykonane
z
materiałów
gładkich,
nienasiąkliwych i łatwych do utrzymania w czystości.
W ramach dobrej praktyki produkcyjnej opracowano receptury powstających
mieszanek oraz potraw.
W czasie sprawowanego nadzoru stwierdzono uchybienie dotyczące zacieku na
suficie w pomieszczeniu obieralni warzyw. W toku prowadzonego nadzoru sanitarnego
stwierdzono usunięcie powyższego uchybienia.
SPECJALISTYCZNY SAMODZIELNY PUBLICZNY ZAKŁAD OPIEKI ZDROWOTNEJ
„NAD DZIECKIEM I MŁODZIEŻĄ”, UL. ŚW. WOJCIECHA 7
Pomieszczenia kuchni mlecznej zlokalizowane w zespole głównym szpitala. W
pomieszczeniach kuchni mlecznej przygotowywane są mieszanki mleczne oraz posiłki dla
dzieci do lat 2, natomiast dla dzieci i młodzieży (od 2 do 18 roku życia) posiłki
przygotowywane są w kuchni Szpitala Miejskiego przy. Al. Wyzwolenia 52 w Szczecinie.
Kuchnia mleczna obejmuje zespół pomieszczeń, które umożliwiają przygotowanie
mieszanek mlecznych, mycie butelek i ich sterylizację przy wykluczeniu krzyżowania się
dróg czystych i brudnych produktu. Przed wejściem do pomieszczeń kuchni mlecznej
znajduje się śluza umywalkowo-fartuchowa. Wyodrębnia się pomieszczenie mycia butelek
wyposażone w baseny do ich mycia i przelotowy sterylizator, pomieszczenie gotowania
potraw, porcjowania i ekspedycji. Na potrzeby kuchni mlecznej wydzielono szatnię i toaletę
dla pracowników z przedsionkiem izolacyjnym.
SAMODZIELNY
PUBLICZNY
WOJEWÓDZKI
SZPITAL
ZESPOLONY
UL.
ARKOŃSKA 4
Kuchnia mleczna zlokalizowana jest w budynku kuchni centralnej z osobnym
wejściem. Obejmuje ciąg pomieszczeń, który umożliwia jednokierunkowy schemat
technologiczny przygotowywania posiłków z wykluczeniem krzyżowania się dróg „czystych”
i „brudnych”. Wydzielone jest pomieszczenie do mycia butelek ze sterylizatorem
przelotowym, pomieszczenie przygotowywania potraw, porcjowania, pasteryzacji oraz
pomieszczenie ekspedycji posiłków. Zapewniono odrębną szatnię i toaletę dla pracowników.
79
W toku prowadzonego nadzoru sanitarnego wobec stwierdzonych uchybień
wydano decyzję administracyjną.
Kuchnia zlokalizowana jest w odrębnym budynku połączonym tunelem podziemnym
z blokiem łóżkowym szpitala. Układ funkcjonalny pomieszczeń:
− pomieszczenie przygotowania mieszanek mlecznych i posiłków dla dzieci do lat 3.
− rozlewnia mieszanek – pomieszczenie wyposażone w lożę laminarną i pasteryzatory
− zmywalnia butelek – wyposażona w sterylizator przelotowy separujący ją z rozlewnią
mieszanek gdzie następuje odbiór czystych butelek, baseny do mycia wstępnego przy
użyciu roztworu sody i płukania w czystej wodzie, zmywarkę z funkcją wyparzania do
mycia właściwego i wyparzania
− magazyn dobowy artykułów sypkich
− magazyn urządzeń chłodniczych
Warzywa wykorzystywane w produkcji kuchni mlecznej dostarczane w postaci
obranej z kuchni centralnej bądź pobierane z magazynu kuchni mlecznej w postaci mrożonek
warzywnych.
Mieszanki mleka modyfikowanego i pozostałe posiłki wędrują na oddziały z kuchni
mlecznej odrębną windą wydzielona do ich transportu. Jako jedyne połączenie podziemne z
blokiem łóżkowym szpitala jest ona wykorzystywana przy zwrocie butelek z oddziałów na
kuchnię mleczną do zmywalni butelek. Przy wejściu do kuchni mlecznej właściwej
zainstalowano umywalkę do mycia rąk oraz wieszak na fartuchy - strefa ta posiada funkcję
śluzy umywalkowo- fartuchowej dla kuchni mlecznej właściwej. W zespole pomieszczeń
kuchni mlecznej zapewniono dla jej pracowników odrębną toaletę.
Ściany, podłogi, urządzenia i sprzęt utrzymane w dobrym stanie technicznym.
W ramach dobrej praktyki produkcyjnej opracowano receptury powstających
mieszanek oraz potraw.
W ramach kontroli wewnętrznej kuchni mlecznych dokonuje się sprawdzania
skuteczności sterylizacji sterylizatora butelek za pomocą pasków kontrolnych. Dodatkowo raz
w ciągu kwartału skuteczność sterylizacji sprawdzana jest z udziałem sporali S
przekazywanych do badań WSSE. Prowadzi się monitoring temperatur w urządzeniach
80
chłodniczych, zapisy potwierdzające wykonywane czynności uwzględniając procesy mycia i
dezynfekcji, czas pracy lampy bakteriobójczej.
3.9.2. Transport posiłków na oddziały
SAMODZIELNY PUBLICZNY ZAKŁAD GRUŹLICY I CHORÓB PŁUC, UL. JANOSIKA
1
Posiłki z kuchni centralnej Samodzielnego Publicznego Szpitala Klinicznego Nr 1
przy ul. Unii Lubelskiej 1 w Szczecinie dostarczane są w specjalnych służących do transportu
termosach, których pojemniki G-N przeznaczone są do bezpośredniej dystrybucji na oddziały.
Na wyposażeniu kuchenek oddziałowych znajdują się wózki bemarowi, wykorzystywane w
porze obiadowej a także przypadku gorących potraw śniadaniowych i kolacyjnych dla
zach0owania i utrzymania ciągłości wysokiej temperatury posiłków.
Dystrybucja posiłków na terenie szpitala odbywa się na trzech oddziałach, Kierowcy
dostarczający posiłki przenoszą je drogami wydzielonego dla tego celu ruchu wewnętrznego
do windy przeznaczonej do transportu żywności, która dostarcza je na kuchenkę oddziału I
Gruźlicy i oddziału II Pulmonologicznego. Ze względu na brak doprowadzenia szybu windy
do oddziału II Dziecięco – Młodzieżowego posiłki transportowane są z oddziału II – drogami
ogólnodostępnymi szpitala.
SPECJALISTYCZNY SZPITAL SZCZECIN- ZDUNOWO, UL. SOKOŁOWSKIEGO 11
Dystrybucja posiłków przygotowywanych w kuchni znajdującej się na terenie szpitala
odbywa się
drogami zewnętrznymi do pomieszczenia, w którym znajduje się winda
przeznaczona do transportu posiłków.
Wyjątek stanowi kuchenka na oddziale chirurgii ogólnej i naczyniowej, do której
posiłki dostarczane drogami ogólnodostępnymi.
SAMODZIELNY PUBLICZNY SZPITAL KLINICZNY NR I, UL. UNII LUBELSKIEJ 1
Każda kuchenka posiada wózek bemarowy, w którym umieszczane są pojemniki
gastronomiczne G-N. Posiłki na oddziały dostarczane są drogami ogólnodostępnymi. Posiłki
do Kliniki Psychiatrycznej przewożone są z kuchni centralnej Samodzielnego Publicznego
81
Szpitala Klinicznego Nr 1 przy ul. Unii Lubelskiej 1 środkiem transportu, który posiada
decyzję potwierdzającą spełnienie warunków przy transporcie posiłków.
Prowadzi się monitoring temperatur wydawanych potraw (CCP 2).
SAMODZIELNY PUBLICZNY SZPITAL KLINICZNY NR II, Al. POWSTAŃCÓW
WIELKOPOLSKICH 72
Posiłki do 10 kuchenek transportowane na poszczególne oddziały windą przeznaczoną
do transportu czystego tj. żywności, czystej bielizny, sterylnych materiałów medycznych, dla
kolejnej kuchenki – drogami zewnętrznymi do bocznego wejścia przy którym usytuowana jest
w budynku kuchenka, dla pozostałych 3
– drogami ogólnodostępnymi (winda
ogólnodostępna, korytarz szpitalny). Posiłki transportowane wewnątrz oddziału na wózkach,
a dla posiłków gorących w urządzeniach bemarowych będących na wyposażeniu każdej z
kuchenek.
ZACHODNIOPOMORSKIE CENTRUM ONKOLOGII, UL. STRZAŁOWSKA 22
Posiłki transportowane do bloków szpitalnych:
− na oddział Radioterapii drogami ogólnodostępnymi dla pacjentów, następnie do windy
ogólnoużytkowej do kuchenki
− na oddział Onkologii Klinicznej – windą ogólnoużytkową, do której transport następuje
korytarzem wewnętrznego użytku dla pracowników szpitala z wejściem dla zabiegów
chemioterapii dziennych. Kuchenka obsługuje trzy kondygnacje budynku szpitalnego
oddziału.
− na oddział Chirurgii – drogami zewnętrznymi do podjazdu utwardzonego na zewnątrz
budynku do windy przeznaczonej wyłącznie do transportu posiłków (przedsionek posiada
umywalkę do mycia rąk)
SAMODZIELNY PUBLICZNY SPECJALISTYCZNY ZAKŁAD OPIEKI ZDROWOTNEJ
„ZDROJE”, UL. MĄCZNA 4
Posiłki transportowane w termosach oraz szczelnie zamykanych pojemnikach. Droga
ekspedycji odbywa się z kuchni wózkami akumulatorowymi drogami zewnętrznymi do
82
jednego oddziału, natomiast na pozostałe oddziały tunelem podziemnym do poszczególnych
wind przeznaczonych do transportu posiłków bezpośrednio do kuchenek oddziałowych.
Prowadzony jest monitoring w zakresie utrzymania odpowiedniej temperatury
posiłków gorących przy wydawaniu z kuchni centralnej (P.DUSSMANN Sp. z o. o.).
Weryfikacji temperatury posiłków dokonuje się na oddziałach przez przedstawiciela strony
szpitala, który dodatkowo przeprowadza ich ocenę organoleptyczną.
SZPITAL MIEJSKI
IM. ŚW. BOROMEUSZA W SZCZECINIE, AL. WYZWOLENIA
52
Transport posiłków odbywa się windą do wyłącznego ich przewożenia, która
dostarcza je na wózkach do poszczególnych oddziałów, stąd korytarzem do kuchenki.
SPECJALISTYCZNY PUBLICZNY SZPITAL ZOZ NAD DZIECKIEM I MŁODZIEŻĄ,
UL. ŚW. WOJCIECHA 7
Mieszanki mleczne przygotowywane w kuchni mlecznej, która znajduje się na terenie
szpitala oraz posiłki dla dzieci i młodzieży transportowane ze Szpitala Miejskiego,
dostarczane są do pomieszczenia dystrybucji posiłków, skąd windą bezpośrednio do kuchenek
oddziałowych. Pojemniki gastronomiczne umieszczane w termosach. Dietetyk ze strony
szpitala dokonuje pomiaru temperatury posiłków na oddziale.
SAMODZIELNY
PUBLICZNY
WOJEWÓDZKI
SZPITAL
ZESPOLONY,
UL.
ARKOŃSKA 4
Posiłki na oddziały dostarczane są drogami zewnętrznymi ogólnodostępnymi, do
kuchenki na oddziale Laryngologii – odrębnym wejściem bezpośrednio do niej. Do kuchenek
na oddziały: Neurochirurgia, Wewnętrzny kardiologiczny, Wewnętrzny diabetologiczny,
posiłki transportowane do pomieszczenia, z którego windą dostarczane bezpośrednio do
kuchenki oddziałowej.
83
3.9.3. Usuwanie odpadów kuchennych
SPECJALISTYCZNY SZPITAL SZCZECIN – ZDUNOWO, UL. SOKOŁOWSKIEGO 11
Kuchenki
oddziałowe
wyposażone
są
w
młynki
do
niszczenia
odpadów
pokonsumpcyjnych.
Odpady, które nie mogą być zniszczone w młynku koloidalnym gromadzi się w
czerwonych workach i przekazuje do spalarni w Gorzowie Wielkopolskim za pośrednictwem
firmy „HYGEA” z siedzibą w Łubaszu, ul. Szkolna 21.
Odpady pochodzące z kuchni centralnej gromadzone są w wydzielonych pojemnikach
i odbierane przez firmę MPO Sp. z o.o. 70-656 Szczecin, ul. Energetyków 20.
SAMODZIELNY
PUBLICZNY
WOJEWÓDZKI
SZPITAL
ZESPOLONY,
UL.
ARKOŃSKA 4
Kuchnia centralna i kuchenki oddziałowe wyposażone w młynki koloidalne, odpady
twarde usuwane do odrębnych pojemników – odbierane przez Remondis Sp. z o.o. ul.
Żołnierska 55 Szczecin.
SAMODZIELNY PUBLICZNY SZPITAL KLINICZNY NR I, UL. UNII LUBELSKIEJ 1
Odpady pokonsumpcyjne z kuchenek oddziałowych gromadzone w odrębnych
pojemnikach - odbierane przez MPO Sp. z o.o. 70-656 Szczecin, ul. Energetyków 20.
Kuchnia centralna posiada zainstalowany młynek koloidalny, w którym niszczone są odpady
poprodukcyjne.
Odpady pokonsumpcyjne z Kliniki Psychiatrycznej SPSK I przy ul. Broniewskiego 26
w Szczecinie odbierane są z kuchenek oddziałowych przez firmę P.DUSSMANN Sp. z o. o.
świadczącą usługi w zakresie wyżywienia w SPSK Nr 1 ul. Unii Lubelskiej – umowa z MPO
Sp. z o.o. 70-656 Szczecin, ul. Energetyków 20
SPECJALISTYCZNY PUBLICZNY SZPITAL ZOZ NAD DZIECKIEM I MŁODZIEŻĄ,
UL. ŚW. WOJCIECHA 7
84
Odpady pokonsumpcyjne z kuchenek oddziałowych usuwane są do pojemników na
odpady komunalne - odbierane przez firmę Remondis Sp. z o.o. ul. Żołnierska 55 Szczecin.
REGIONALNY SZPITAL ONKOLOGICZNY, UL. STRZAŁOWSKA 22
W kuchenkach oddziałowych zainstalowane są młynki koloidalne. W kuchni
centralnej zainstalowano 3 młynki koloidalne przeznaczone do usuwania części miękkich
odpadów poprodukcyjnych. Odpady, które nie mogą być zniszczone w młynku koloidalnym
gromadzone są w workach na odpady niebezpieczne i przekazywane
do spalenia za
pośrednictwem firmy HYGEA P.P.U.H. z siedzibą w Łubaszu, ul. Szkolna 22.
SAMODZIELNY PUBLICZNY ZAKŁAD GRUŹLICY I CHORÓB PŁUC, UL. JANOSIKA
1
Postępowanie z odpadami pokonsumpcyjnymi:
1. opracowano instrukcję postępowania w/w zakresie
2. odpady stałe pokonsumpcyjne gromadzone są w pojemnikach wyłożonych workami
foliowymi w części zmywalni naczyń
3. odpady płynne gromadzone w odrębnych pojemnikach, następnie zalewane środkiem
dezynfekcyjnym Medicarine, pozostawione do unieczynnienia (czas 15 min.) i wylewne do
oczka kanalizacyjnego (śr. 0,5-1,5 l dziennie)
4. odpady stałe traktowane jako odpady medyczne przekazywane są do spalenia – umowa z
firmą KONCA, ul. Niemierzyńska 15/8, Szczecin
SAMODZIELNY PUBLICZNY ZAKŁAD OPIEKI ZDROWOTNEJ „ZDROJE”,
UL. MĄCZNA 4
Odpady pokonsumpcyjne gromadzone na oddziałach w zamykanych pojemnikach,
następnie razem z odpadami poprodukcyjnymi składowane w wydzielonym pomieszczeniu
służącym wyłącznie do tego celu - odbiór przez firmę Miejskie Przedsiębiorstwo
Oczyszczania Sp. z o. o. Szczecin, ul. Energetyków 20 zgodnie z umową zawartą dnia
01.11.2006 r.
85
SAMODZIELNY PUBLICZNY SZPITAL KLINICZNY NR 2, UL. POWSTAŃCÓW
WIELKOPOLSKIICH 72
Odpady poprodukcyjne pochodzące z obróbki wstępnej warzyw, kości oraz odpady
pokonsumpcyjne, które zbierane są wstępnie w oznakowanych pojemnikach z pokrywami na
oddziałach,
gromadzone są zbiorczo w odrębnych pojemnikach – odbiór przez firmę
Remondis Sp. z o.o. ul. Żołnierska 55 Szczecin. Odpady poprodukcyjne płynne niszczone w
młynku koloidalnym zainstalowanym w kuchni centralnej.
SZPITAL MIEJSKI IM. ŚW. BOROMEUSZA W SZCZECINIE,
UL. WYZWOLENIA 52
Odpady pokonsumpcyjne niszczone w młynkach koloidalnych, które zainstalowane
są w każdej z kuchenek oddziałowych.
Odpady poprodukcyjne z kuchni centralnej niszczone w młynku koloidalnym,
zainstalowanym w kuchni centralnej, natomiast części twarde gromadzone w odrębnych
pojemnikach – odbierane przez firmę Remondis Sp. z o.o., w Szczecinie ul. Żołnierska 55.
3.10.
Prosektoria i postępowanie ze zwłokami
Skontrolowane szpitale mają opracowane na piśmie procedury postępowania ze
zwłokami i szczątkami ludzkimi zgodne z rozporządzeniem Ministra Zdrowia z 31.10.2006 r.
w sprawie postępowania ze zwłokami osób zmarłych w szpitalu (Dz. U. Nr 203, poz.1503).
Wśród szczecińskich szpitali trzy nie posiadają prosektorium, tylko sale „pro-morte”
do krótkiego przechowywania zwłok. Są to: Samodzielny Publiczny Wojewódzki Zakład
Gruźlicy i Chorób Płuc przy ul. Janosika 7, Samodzielny Publiczny Specjalistyczny ZOZ
„Zdroje” przy ul. Mącznej 4 i Szpital Miejski przy al. Wyzwolenia 4.
Z Samodzielnego Publicznego Specjalistycznego ZOZ „Zdroje” zwłoki z sali „promorte” po co najmniej dwóch godzinach przewożone są przez firmę pogrzebową do
prosektorium w Specjalistycznym Szpitalu im. prof. A. Sokołowskiego przy ul.
Sokołowskiego 11. Z pozostałych dwóch z w/w szpitali z sali „pro-morte”
zwłoki
przewożone są do chłodni na Cmentarzu Centralnym w Szczecinie przy ul. Ku Słońcu 125
przez firmy pogrzebowe, z którymi szpitale podpisały umowy.
86
Pozostałe
sześć
szczecińskich
szpitali
posiada
prosektoria,
z
tym
że
w Zachodniopomorskim Centrum Onkologii przy ul. Strzałowskiej 22 jest prosektorium bez
sali sekcyjnej, a Samodzielny Publiczny Szpital Kliniczny Nr 2 PAM przy al. Powstańców
Wlkp. 72 korzysta z prosektorium Zakładu Medycyny Sądowej PAM przy ul. Szpitalnej 7
oraz w miarę potrzeb wykorzystuje kontener chłodniczy na 5 miejsc.
W przypadku śmierci pacjenta w szpitalu posiadającym prosektorium zwłoki
pozostają w sali „pro-morte” lub na oddziale szpitalnym przez dwie godziny, a następnie
przewożone są do prosektorium wydzielonym do tego celu wózkiem transportowym.
Wszystkie prosektoria posiadają wentylację mechaniczną, ostatnie przeglądy i czyszczenia
wentylacji wykonywane były terminowo, zgodnie z przepisami.
Podczas kontroli sanitarnych przeprowadzonych w 2007 r. w niektórych z
prosektoriów stwierdzono nieprawidłowości, a mianowicie:
− w Samodzielnym Publicznym Szpitalu Klinicznym Nr 2 PAM w Szczecinie, al.
Powstańców Wlkp.72: uchybienia sanitarno-techniczne w sali sekcyjnej, w ciągu
komunikacyjnym przy wejściu ewakuacyjnym, w magazynie czystym oraz w szatni
z natryskiem. Pomorska Akademia Medyczna w Szczecinie zobowiązała się usunąć te
nieprawidłowości w terminie do 30.06.2008 r.
− w Specjalistycznym Samodzielnym Publicznym ZOZ nad Dzieckiem i Młodzieżą
w Szczecinie, ul. Św. Wojciecha 2: uchybienia sanitarno-porządkowe w sali sekcyjnej,
w ustępie dla personelu i w składziku porządkowym oraz uchybienia sanitarno-techniczne
w sali sekcyjnej. Uchybienia sanitarno-porządkowe usunięto, zaś usunięcie uchybień
sanitarno-technicznych ujęto w programie dostosowania do wymagań rozporządzenia
Ministra Zdrowia z 10.11.2006 r. – z terminem realizacji do 31.12.2008 r.
− w Samodzielnym Publicznym Wojewódzkim Szpitalu Zespolonym przy ul. Arkońskiej 4:
uchybienia sanitarno-porządkowe w kaplicy i w ustępie dla personelu w części sekcyjnej
oraz uchybienia sanitarno-techniczne w pracowni cytologicznej, wykrawalni, zmywalni
w piwnicy, w ciągu komunikacyjnym prowadzącym do piwnicy i w pokoju
administracyjnym. Uchybienia sanitarno-porządkowe usunięto, zaś usunięcie uchybień
sanitarno-technicznych ujęto w programie dostosowania do wymagań rozporządzenia
Ministra Zdrowia z 10.11.2006 r. – z terminem realizacji do 31.12.2008 r.
− w Specjalistycznym Szpitalu im. prof. Sokołowskiego przy ul. Sokołowskiego 11:
uchybienia sanitarno-techniczne w ciągu komunikacyjnym przy sali sekcyjnej oraz w sali
sekcyjnej. Uchybienia usunięto.
87
Szczegółowe informacje o prosektoriach umieszczono w tabeli.
Lp Szpital;
nazwa, adres
Pomieszczenia, stan sanitarno – techniczny, transport...
1
2
3
1
Samodzielny
Publiczny Szpital
Kliniczny Nr 1
PAM; Szczecin,
ul. Unii Lubelskiej
1
W skład Zakładu Patomorfologii Katedry Patologii Wydziału Lekarskiego PAM
wchodzą: prosektorium z częścią sekcyjną, pomieszczenie chłodni (8 miejsc), pracownie
histopatologiczna i cytologiczna, pomieszczenia do mycia, ubierania i wydawania zwłok
oraz administracyjno – socjalne z węzłem sanitarnym. Stan sanitarno-techniczny zakładu
dobry. Zakład posiada osobne wejścia dla personelu oraz dla przywożonych,
wydawanych zwłok i rodziny zmarłego. Transport zwłok do prosektorium komunikacją
zewnętrzną.
2
Samodzielny
Publiczny Szpital
Kliniczny Nr 2
PAM; Szczecin,
al. Powstańców
Wielkopolskich 72
W skład Zakładu Medycyny Sądowej PAM przy ul. Szpitalnej 7 wchodzą: prosektorium z
częścią sekcyjną, pomieszczenie chłodni (20 miejsc), pomieszczenia do mycia, ubierania i
wydawania zwłok oraz administracyjno – socjalne z węzłem sanitarnym. Stan sanitarnotechniczny zakładu dobry. Zakład posiada osobne wejścia dla personelu oraz dla
przywożonych, wydawanych zwłok i rodziny zmarłego. Transport zwłok do prosektorium
komunikacją zewnętrzną.
3
Samodzielny Publ.
Woj. Z. Gruźlicy i
Chorób Płuc;
Szczecin,
ul. Janosika 1
Nie posiada prosektorium. Nieogrzewane pomieszczenie „pro-morte” do krótkiego
przechowywania zwłok. Stan sanitarno-techniczny pomieszczenia dobry. Transport
zwłok do pomieszczenia „pro-morte” komunikacją wewnętrzną. Z sali „pro-morte”
zwłoki przewożone są do chłodni na Cmentarzu Centralnym w Szczecinie przy ul. Ku
Słońcu przez firmę pogrzebową, z którą szpital podpisał umowę.
4
Onkologii
Szczecin,
ul. Strzałowska 22
W skład Zakładu Patomorfologii wchodzą: prosektorium bez części sekcyjnej,
pomieszczenie chłodni (3 miejsca), pracownie histopatologiczna i cytologiczna,
pomieszczenia do mycia, ubierania i wydawania zwłok oraz administracyjno – socjalne z
węzłem sanitarnym. Stan sanitarno-techniczny zakładu dobry. Zakład posiada osobne
wejścia dla personelu oraz dla przywożonych, wydawanych zwłok i rodziny zmarłego.
Transport zwłok do prosektorium komunikacją zewnętrzną.
5
Samodzielny Publ.
Specjalistyczny
ZOZ „Zdroje”
Szczecin,
ul. Mączna 4
Nie posiada prosektorium. Nieogrzewane pomieszczenie „pro-morte” do krótkiego
przechowywania zwłok. Stan sanitarno-techniczny pomieszczenia dobry. Transport
zwłoki przewożone są przez firmę pogrzebową do prosektorium w Specjalistycznym
Szpitalu im. prof. A. Sokołowskiego przy ul. Sokołowskiego 11.
6
Specjal. Samodz.
Publ. Z OZ nad
Dzieckiem i
Młodzieżą
Szczecin,
ul. św.Wojciecha
W skład Zakładu Patomorfologii wchodzą: prosektorium z częścią sekcyjną,
pomieszczenie chłodni (1 miejsce), pomieszczenia do mycia i ubierania zwłok oraz
administracyjno – socjalne z węzłem sanitarnym. Stan sanitarno-techniczny zakładu
dobry. Zakład nie posiada osobnych wejść dla personelu oraz dla przywożonych,
wydawanych zwłok i rodziny zmarłego. Transport zwłok do prosektorium komunikacją
zewnętrzną.
7
Samodzielny
Publiczny
Wojewódzki
Szpital Zespolony
Szczecin,
ul. Arkońska 4
pomieszczenie chłodni (28 miejsc), pomieszczenia do mycia, ubierania i wydawania
zwłok oraz administracyjno – socjalne z węzłem sanitarnym. Na stan sanitarnotechniczny zakładu i wózków do przewożenia zwłok wydano zalecenia, które zostały
wykonane, a remont pomieszczenia chłodni ujęto w programie dostosowania. Zakład
posiada osobne wejścia dla personelu oraz dla przywożonych, wydawanych zwłok i
rodziny zmarłego. Transport zwłok do prosektorium komunikacją zewnętrzną.
8
Specjalistyczny
Szpital im. prof. A.
Sokołowskiego
Szczecin, ul.
Sokołowskiego 11
pomieszczenie chłodni (7 miejsc), pomieszczenia do mycia, ubierania i wydawania zwłok
oraz administracyjno - socjalne. Na stan sanitarno-techniczny pomieszczenia chłodni
została wydana decyzja administracyjna, którą wykonano. Zakład posiada osobne
wejścia dla personelu oraz dla przywożonych, wydawanych zwłok i rodziny zmarłego.
Transport zwłok do prosektorium wewnętrznym korytarzem.
9
Szpital Miejski im. Nie posiada prosektorium. Nieogrzewane pomieszczenie „pro-morte” do krótkiego
św. K.Boromeusza przechowywania zwłok. Stan sanitarno-techniczny pomieszczenia dobry. Transport
88
– Samodzielny
Publiczny ZO Z
zwłoki przewożone są do chłodni na Cmentarzu Centralnym w Szczecinie przy ul. Ku
Szczecin,
Słońcu przez firmę pogrzebową, z którą szpital podpisał umowę.
al. Wyzwolenia 52
Tab. 3.15 Prosektoria
3.11.
Ocena działalności szpitalnych zespołów ds. zapobiegania i zwalczania zakażeń
zakładowych
Na terenie wszystkich placówek powołane są i funkcjonują Komitety oraz Zespoły
ds. Zakażeń Zakładowych do których zadań należy:
− monitorowanie
stanu
sanitarno-epidemiologicznego
pomieszczeń
i
kontrola
mikrobiologiczna czystości powierzchni,
− nadzór nad izolacją pacjentów zainfekowanych,
− opracowanie procedur postępowania p/epidemicznego,
− udział w przetargach na środki i preparaty dezynfekcyjne,
− monitoring, opracowanie, zgłaszanie do Inspekcji Sanitarnej występowanie ognisk
zakażeń zakładowych,
− analiza występujących zakażeń zakładowych,
− prowadzenie
rejestru
zakażeń
zakładowych,
wypełnianie
kart
rejestracyjnych,
przygotowywanie raportów półrocznych i rocznych o występowaniu zakażeń
zakładowych,
−
szkolenie personelu w zakresie zapobiegania zakażeniom szpitalnym
− współpraca z Państwowym Powiatowym Inspektorem Sanitarnym w Szczecinie.
Tematyka szkoleń organizowanych przez zespoły ds. zapobiegania i zwalczania
zakazeń szpitalnych obejmowała m.in.:
− monitoring zakażeń szpitalnych,
− działania w zakresie zapobiegania zakażeniom szpitalnym podczas wykonywania
procedur inwazyjnych,
− podstawowe zasady profilaktyki zakażeń zakładowych,
− dezynfekcja- preparaty i stosowanie,
−
zasady stosowania środków ochrony osobistej i odzieży roboczej,
− przechowywanie sprzętu pod dezynfekcji.
W roku 2007 na terenie działania Państwowego Powiatowego Inspektora Sanitarnego
w Szczecinie wystąpiło 8 ognisk zakażeń zakładowych.
89
Data
zgłoszenia/
Lp.
wystąpienia
zakażenia
Miejsce
wystąpienia
(oddział)
Ilość
osób
w
ognisku
Czynnik
etiologiczny
Postać zakażenia
Zgony
0
Źródło
1. 02.01.2007 Samodzielny
Publiczny Szpital
Kliniczny nr 2 al.
Powstańców
Wielkopolskich
72, Szczecin
Oddział Patologii
Noworodka
3
Gronkowiec
złocisty
Miejscowe zmiany
powierzchniowe na
skórze
2
01.02.2007 Samodzielny
Publiczny Szpital
Kliniczny nr 2 al.
Powstańców
Wielkopolskich 72
Szczecin
Oddział Patologii
Noworodka
3
Pneumocystis
jiroveci
niewydolność
wielonarządowa
3
Publiczny
Wojewódzki
Szpital Zespolony
ul. Arkońska 4
oddział Nefrologii
4
Norowirusy
Nieżyt żołądkowojelitowy
0
Prawdopodobnym
źródłem zakażenia
byli pacjenci
przebywający w
oddziale
4
Publiczny Szpital
Kliniczny nr 1 ul.
Unii Lubelskiej 1,
Klinika
Neurochirurgii
3
Gronkowiec
złocisty
MRSA
-Zakażenie dolnych
dróg oddechowych,
zakażenie krwi
-zakażenie cent.
układu nerwowego
- zapalenie płuc
0
Prawdopodobnym
źródłem zakażenia
była pacjentka
oddziału
5
Publiczny Szpital
Kliniczny nr 1 ul.
Unii Lubelskiej
Klinika
NeonatologiiOddział
Intensywnej
Terapii
Noworodka
12
Escherichia
coli ESBL
Kolonizacja jamy
ustnej i odbytu
0
Nie ustalono
6
Publiczny Szpital
Kliniczny nr 2 al.
Powstańców
Wielkopolskich 72
Szczecin
Oddział Patologii
Noworodka
3
Gronkowiec
złocisty
MRSA
-zapalenie górnych
dróg oddechowych
-kolonizacja
1 zgon z Nie ustalono
powodu
dysplazji
oskrzelik
owopęcherzy
kowej
7
Publiczny
Wojewódzki
Szpital Zespolony
ul. Arkońska 4
9
Enterobacter
cloacae
-Bakteriemia
odcewnikowa
-Kolonizacja oskrzeli
5
Nie ustalono
zgony z
powodu
choroby
podstawo
wej
Źródłem
zakażenia była
pielęgniarka
z oddziału
2
Nie ustalono
z
przyczyn
skrajnego
wcześnia
ctwa
90
8
Publiczny Szpital
Kliniczny nr 1 ul.
Unii Lubelskiej
Klinika Pediatrii,
Endokrynologii
Diabetologii,
Chorób
Metabolicznych i
Kardiologii Wieku
Rozwojowego,
Oddział
Niemowlęcy II i
Oddział
Kardiologii
7
Rotawirusy
-Biegunka
-wymioty
0
Nie ustalono
Tab. 3.16 Ogniska zakażeń zakładowych
PRZYCHODNIE
3.12.
Stan sanitarno-techniczny i funkcjonalność
W okresie sprawozdawczym większość skontrolowanych przychodni posiadała
zaopiniowany pozytywnie program dostosowania do rozporządzenia Ministra Zdrowia
z 10.11.2006 r. w sprawie wymagań, jakim powinny odpowiadać pod względem fachowym
i sanitarnym pomieszczenia i urządzenia zakładu opieki zdrowotnej, z planowanym terminem
dostosowania obiektów do 31.12. 2008 r.
W 2007 r. wydano 8 decyzji administracyjnych, w tym:
− 4 decyzje prolongujące terminy wykonania zaleceń,
− 4 decyzje dotyczące naruszenia stanu sanitarno-technicznego.
W związku ze stwierdzonymi uchybieniami dotyczącymi stanu technicznego
pomieszczeń, tj. zabrudzenia ścian i sufitów, odpryski farby na ścianach, stolarce drzwiowej,
okiennej, ubytki w wykładzinach podłogowych w 2007 r. wydano: 2 decyzje administracyjne
na niepubliczne zakłady opieki zdrowotnej oraz 2 decyzje administracyjne na samodzielne
publiczne zakłady opieki zdrowotnej.
Nadal obowiązują 2 decyzje administracyjne wydane w 2006 r. na samodzielne
publiczne zakłady opieki zdrowotnej, których terminy wykonania prolongowano. Cześć
zaleceń decyzji została wykonana.
Wykonano
zalecenia
decyzji
administracyjnej
z
2006
r.
dot.
Przychodni
Specjalistycznej w Szczecinie, ul. Słowackiego 19.
91
W 2007 r. w niektórych skontrolowanych przychodniach stwierdzono poprawę
bieżącego stanu sanitarno-technicznego. Przeprowadzono remonty części pomieszczeń, m.in.
wymieniono zniszczone wykładziny podłogowe, armaturę sanitarną, odnowiono stolarkę
okienną itp. w następujących przychodniach:
− Porta Medyk Sp. z o. o. Stoczniowym Niepublicznym Zakładzie Opieki Zdrowotnej, ul.
Dubois 27,
− Wojewódzkim Ośrodku Medycyny Pracy-Zachodniopomorskim Centrum Leczenia
i Profilaktyki, ul. Bolesława Śmiałego 33 (wykonano częściowo zalecenia decyzji
administracyjnej),
− WOMP-ZCLiP, Przychodni Kolejowej Nr 5, al. 3 Maja 25/27 (wykonano częściowo
zalecenia decyzji administracyjnej),
− Samodzielnym Publicznym Specjalistycznym ZOZ „Zdroje” Przychodni Specjalistycznej
(wykonano zalecenia decyzji administracyjnej),
− Niepublicznym Zakładzie Opieki Zdrowotnej Przychodni Medycyny Rodzinnej, ul.
Kadłubka 10/11,
− Spółdzielni Pracy Lekarzy Specjalistów „Medicus”, Pl. Zwycięstwa 1,
− NZOZ Przychodni Medycyny Rodzinnej, ul. Stołczyńska 161,
− Portowym Samodzielnym Publicznym Zakładzie Opieki Zdrowotnej, ul. Energetyków 2,
− NZOZ „Lancet”, ul. Woj. Polskiego 92.
Zakres przeprowadzonych prac modernizacyjnych w przychodniach w 2007 r. był
niewielki. Dostosowano ustępy dla osób niepełnosprawnych w: NZOZ Przychodni Medycyny
Rodzinnej przy ul. Kadłubka 10/11 i w SPLS „Medicus” przy pl. Zwycięstwa 1. Zakończono
modernizację poradni ginekologicznej, polegającą na utworzeniu węzła sanitarnego z kabiną
higieny osobistej w Portowym Samodzielnym Publicznym ZOZ przy ul. Energetyków 2.
Remont połączony z modernizacją pomieszczeń zakończono również w Niepublicznym
Zakładzie Opieki Zdrowotnej przy ul. Stołczyńskiej 161.
Aktualnie największy zakres prowadzonych remontów, połączonych z dostosowaniem
pomieszczeń prowadzony jest w WOMP-ZLCiP, ul. B. Śmiałego 33; Porta–Medyk, ul.
Dubois 27; SPLS „Medicus”, pl. Zwycięstwa 1 i w NZOZ Przychodni Medycyny Rodzinnej
przy ul. Kadłubka 10.
Specjalistyczna Wojewódzka Przychodnia przy ul. Piłsudskiego 40/42 nadal wymaga
dużego zakresu prac remontowych i dostosowania do obowiązujących przepisów. W 2007 r.
92
nie prowadzono żadnych prac remontowych, z uwagi na zmiany organizacyjne i planowaną
zmianę lokalizacji przychodni.
3.13.
Utrzymanie bieżącej czystości i porządku z uwzględnieniem dezynfekcji
W części dużych placówek utrzymaniem bieżącej czystości i porządku zajmują się
firmy sprzątające. W mniejszych obiektach zatrudnieni są pracownicy lub osoby prywatne
zajmujące się sprzątaniem pomieszczeń..
W części placówek wydzielone są pomieszczenia gospodarcze do przechowywania
sprzętu do sprzątania i środków czystościowych. W innych placówkach sprzęt do sprzątania
przechowywany jest w toaletach dla personelu. Sprzęt do sprzątania jest podzielony w
zależności od stref czystości. Zaopatrzenie w środki czystościowe jest wystarczające i
uzupełniane w miarę potrzeb.
Torby wyjazdowe pielęgniarek środowiskowych zaopatrzone prawidłowo i utrzymane
w należytej czystości.
Dezynfekcja
Środki stosowane do dezynfekcji powierzchni to min.: Virkon, Incidur Spray, ACE,
Desprey, Incidin Sekusept, Aldesan, Sekudril, Lisoformina.
Do unieszkodliwiania materiału medycznego stosuje się– Sekusept Pulver, Podchloryn
sodu, Virkon.
Środki stosowane do dezynfekcji rąk to min.: Skinsept, Skinman.
Roztwory robocze przygotowywane są zgodnie z instrukcją producenta wydaną w
języku polskim w miejscu ich wykorzystania. Stosowane pojemniki do ich przetrzymywania
opisywane są nazwą, stężeniem procentowym, datą, godziną przygotowania i nazwiskiem
osoby odpowiedzialnej.
Sprzęt wielorazowego użytku jest po użyciu dezynfekowany następnie myty,
pakietowany i oddawany do sterylizacji. Pojemniki wykorzystywane do transportów
materiałów sterylnych są po użyciu dezynfekowane.
Sprzęt jednorazowego użytku zbierany jest w jednorazowych pojemnikach i
przeznaczony jest do utylizacji.
93
3.14.
Postępowanie z odpadami komunalnymi
W 2007 r. w porównaniu do roku ubiegłego sposób postępowania z odpadami
komunalnymi nie zmienił się.
Odpady komunalne w przychodniach w miejscach powstawania zbierane są do
pojemników plastikowych, opisanych, wyłożonych foliowymi workami o innej kolorystyce,
niż na odpady medyczne. Na ogół w przychodniach nie prowadzi się segregacji odpadów
komunalnych. Odpady komunalne gromadzone są zbiorczo najczęściej w pojemnikach,
rzadziej w kontenerach. Pojemniki te w większości przypadków są wspólne z innymi
użytkownikami, z uwagi na lokalizacje przychodni w blokach mieszkalnych, innych
budynkach. Ilość pojemników była wystarczająca, w odpowiednim stanie sanitarnotechnicznym i porządkowym.
Większość przychodni w ramach umowy najmu lub dzierżawy pomieszczeń wnosi
opłaty za wywóz odpadów komunalnych do właścicieli nieruchomości, którzy mają
podpisane umowy z firmami specjalistycznymi. Tylko część przychodni ma podpisane
bezpośrednie umowy na wywóz z firmami odbierającymi odpady komunalne.
Do firm specjalistycznych odbierających odpady komunalne ze szczecińskich
przychodni należą:
− Remondis–Szczecin, Sp. z o.o., Szczecin, ul. Żołnierska 56,
− Miejskie Przedsiębiorstwo Oczyszczania Miasta, Szczecin, ul. Gdańska 12b,
− Firma Handlowo Usługowa „Jantra” Sp. z o.o., Przecław 38;
− Zakład Przemysłowo Handlowy „Jumar” Julian Maruszewski Mierzyn, ul. Długa 20,
− Porta – Enviro Sp. z o.o., Szczecin, ul. Nocznickiego 34.
Tylko w kilku obiektach stwierdzono nieprawidłowości w postępowaniu z odpadami
komunalnymi, tj. brak opisu na pojemnikach w miejscach ich wytwarzania, uszkodzone
pojemniki, brak pokryw, brak zróżnicowanej kolorystyki worków dla odpadów komunalnych
i medycznych. Wszystkie uchybienia usunięto.
94
Sterylizacja
Placówki
Lecznictwa
OtwartegoNZOZ-y
160
-
761
2
Liczba badań
zakwestio
nowanych
Sterylizatory na ciepło suche
Liczba
badań
Sterylizatory parowe
Liczba badań
zakwestio
nowanych
Na ciepło
suche
Placówki
parowych
Liczba sterylizatorów
Liczba badań
3.15.
-
-
Tab. 3.17 Sterylizacja w zakładach opieki zdrowotnej.
Większość placówek posiada sterylizację w miejscu wykonywania praktyki. Placówki
podległe pod duże zakłady opieki zdrowotnej prowadzą sterylizację w przychodni
macierzystej. Niewielka część obiektów korzysta z usług Centralnej Sterylizatorni.
Całkowicie zostały wycofane z użycia sterylizatory na suche, gorące powietrz,
ponieważ nie spełniały norm.
Kontrola wewnętrzna procesów sterylizacji prowadzona była metodą biologiczną Sporal „A” i chemiczną przy użyciu bioindykatorów i pasków testowych wewnętrznej
kontroli procesów sterylizacji. Prowadzona dokumentacja procesów nie budziła zastrzeżeń.
W roku sprawozdawczym pracownicy Powiatowej Stacji Sanitarno-Epidemiologicznej
w Szczecinie w wybranych 8 placówkach prowadzili nadzór nad przeprowadzanymi
kontrolami procesów sterylizacji parą wodna w nadciśnieniu metodą biologiczną - Sporal „A”.
Pobrano 76 prób, nie zakwestionowano żadnej próby.
Najczęściej spotykane uchybienia natury sanitarnej to:
− przeterminowane sterylne pakiety z narzędziami medycznymi
− brak prawidłowego oznakowania na pojemnikach z roztworami środków dezynfekcyjnych
− nieprawidłowa częstotliwość badań biologicznych sterylizatorów
− brak daty rozpoczęcia użytkowania i pełnego oznakowania pojemników z odpadami.
3.16.
Gospodarka odpadami niebezpiecznymi pochodzenia medycznego
Z dniem 23 września 2007 r. weszło w życie rozporządzenie Ministra Zdrowia
w sprawie szczegółowego sposobu postępowania z odpadami medycznymi (Dz.U. Nr 162,
poz. 1153). Dlatego większość skontrolowanych w IV kwartale przychodni nie miała
95
dostosowanego postępowania z odpadami medycznymi do aktualnych przepisów.
W skontrolowanych przychodniach wprowadzono nowe zasady postępowania z odpadami
medycznymi tj, określoną przepisem kolorystykę worków, oznakowanie pojemników,
opracowano procedury postępowania z odpadami, zakupiono termometry, zwiększono
częstotliwość odbioru odpadów medycznych.
Postępowanie z odpadami medycznymi niebezpiecznymi w przychodniach jest
analogiczne jak w placówkach lecznictwa zamkniętego. Odpady medyczne w miejscu ich
powstawania segregowane są od odpadów komunalnych. Zbierane są w opakowaniach
ulegających rozkładowi termicznemu, uniemożliwiających ich otwarcie po napełnieniu
(głównie są to odpady ostre) oraz do wydzielonych oznakowanych pojemników wyłożonych
workami foliowymi o zróżnicowanej kolorystyce w stosunku do odpadów komunalnych.
Na stanowiskach pracy odpady medyczne pozostają maksymalnie do 48 godzin
(odpady ostre), pozostałe odpady zakaźne usuwane są ze stanowisk pracy codziennie. Z
miejsc ich wytwarzania w większości dużych przychodni odpady medyczne wynoszone są do
wydzielonych pomieszczeń na odpady lub do składzików porządkowych. W przychodniach,
w których odpady medyczne wytwarzane są w dużej ilości (np. z praktyki stomatologicznej i
chirurgicznej), odbierane są z miejsc ich składowania podobnie jak w szpitalach, tj. 2-3 razy
w tygodniu. Z pozostałych zakładów odpady medyczne przed wejściem w życie nowych
przepisów odbierane były raz w tygodniu bądź maksymalnie co dwa tygodnie.
Transportem odpadów medycznych niebezpiecznych z przychodni do miejsc ich
utylizacji zajmują się firmy posiadające wymagane zezwolenia. W skontrolowanych
placówkach lecznictwa otwartego unieszkodliwianie odpadów odbywa się poprzez spalanie
ich w spalarniach odpadów. W nadzorowanych obiektach nie stwierdzono innych metod
unieszkodliwiania odpadów medycznych.
Odpady medyczne niebezpieczne ze szczecińskich przychodni odbierane są przez
następujące firmy specjalistyczne:
− Zakład Tranportowo- Handlowy KONCA, w Szczecinie, ul. Asnyka 9a/7,; miejsce
unieszkodliwiania odpadów: spalarnia odpadów medycznych SANISERW Gabriel
Dratwa w Białogardzie, ul. Chopina 29,
− O-MED
Przemysław
unieszkodliwiania
Michał
odpadów:
Kosacki,
spalarnia
ul.
Metalowa
Samodzielnego
22c/5,Szczecin;
miejsce
Publicznego
Szpitala
Wojewódzkiego w Gorzowie Wlkp., ul. Dekerta 1,
96
− Przedsiębiorstwo Produkcyjno-Usługowo-Handlowe „HYGEA” Czesław Golik, ul.
Szkolna 21, Lubasz; miejsce unieszkodliwiania odpadów spalarnia Samodzielnego
Publicznego Szpitala Wojewódzkiego w Gorzowie Wlkp., ul. Dekerta 1.
W większości skontrolowanych przychodni postępowanie z odpadami medycznymi
było prawidłowe. Trzynaście skontrolowanych samodzielnych publicznych zakładów opieki
zdrowotnej posiadało aktualne zezwolenia na wytwarzanie odpadów i zatwierdzony program
gospodarki odpadami.
Decyzje-zezwolenia na wytwarzanie odpadów posiadają nieliczne skontrolowane
niepubliczne zakłady opieki zdrowotnej, tzn. te które wytwarzają powyżej 100 kg odpadów
rocznie. Najczęściej są to duże przychodnie np. Porta Medyk Stoczniowy NZOZ, ul. Dubois
27 lub te, które prowadza działalność zabiegową.
W większości niepubliczne zakłady opieki zdrowotnej z uwagi na to, że są
wytwórcami odpadów medycznych w ilości poniżej 100 kg rocznie, winny złożyć informację
o wytwarzanych odpadach i sposobie gospodarowania nimi.
Z 68 skontrolowanych przychodni do 6 niepublicznych zakładów opieki zdrowotnej
były zastrzeżenia do braku złożenia informacji o wytwarzanych odpadach lub braku decyzji.
W 8 niepublicznych zakładach opieki zdrowotnej oraz w 1 specjalistycznej praktyce
lekarskiej oprócz innych uchybień w postępowaniu z odpadami, również stwierdzono brak
decyzji, bądź brak złożenia stosownej informacji.
Ogólnie nieprawidłowości w postępowaniu z odpadami medycznymi stwierdzono w:
− 23 niepublicznych zakładach opieki zdrowotnej,
− 6 samodzielnych publicznych zakładach opieki zdrowotnej,
− 1 specjalistycznej praktyce lekarskiej.
Podczas kontroli najczęściej stwierdzanymi uchybieniami były:
− brak decyzji - pozwolenia na wytwarzanie odpadów, bądź przedłożenia w Urzędzie
Miejskim informacji o wytwarzanych odpadach oraz sposobach gospodarowania nimi;
w/w uchybienia stwierdzono w 14 przychodniach i w 1 specjalistycznej praktyce
lekarskiej,
− brak umowy z firmą specjalistyczną na wywóz odpadów medycznych do utylizacji;
stwierdzono 3 przypadki,
− brak umowy na transport odpadów medycznych przez firmę specjalistyczną; 2 przypadki,
− brak
oznakowania
pojemników
z
odpadami
medycznymi
i
komunalnymi,
niezróżnicowana kolorystyka worków na w/w odpady; 14 przypadków,
97
− brak dat rozpoczęcia użytkowania pojemników z odpadami medycznymi; 7 przypadków,
− zbyt długo przetrzymywane odpady medyczne w miejscu ich wytwarzania; 6 przypadków,
− brak wydzielonych pomieszczeń do składowania odpadów; 4 przypadki,
− zastrzeżenia do czystości bieżącej w pomieszczeniach na odpady medyczne; 4 przypadki.
W/w uchybienia usunięto, cześć z nich jeszcze podczas kontroli. Wszystkie zalecenia
z poprzedniego okresu sprawozdawczego tj. 2006 r., odnośnie nieprawidłowego
postępowania z odpadami w 3 przychodniach, których termin był ustalony na koniec stycznia
2007 r. zostały wykonane.
W 2007 r. za niewłaściwe postępowanie z odpadami medycznymi, m.in. wyrzucanie
odpadów medycznych do odpadów komunalnych, brak decyzji bądź złożonej informacji o
wytwarzanych odpadach, brak zróżnicowanej kolorystyki worków, brak oznakowanych
pojemników z odpadami, nieporządek w pomieszczeniu na odpady, rozerwane worki z
odpadami medycznymi, brak umowy na odbiór odpadów (dot jedynie .indywidualnej praktyki
lekarskiej) nałożono 6 grzywien w postaci mandatów karnych na sumę 1600 zł.
Wszystkie stwierdzone uchybienia usunięto
INDYWIDUALNE PRAKTYKI LEKARZY, LEKARZY DENTYSTÓW ORAZ
INDYWIDUALNE SPECJALISTYCZNE PRAKTYKI LEKARZY I LEKARZY
DENTYSTÓW
Pod nadzorem Powiatowej Stacji Sanitarno-Epidemiologicznej w Szczecinie w roku
2007 było 776 gabinetów indywidualnej, indywidualnej specjalistycznej i grupowej praktyki
lekarskiej.
Stan sanitarno-techniczny nadzorowanych placówek systematycznie poprawia się.
Wiele placówek zwłaszcza specjalistycznych funkcjonuje z rozdziałem czasowym przyjęć
lekarzy
różnych
specjalności.
Zdecydowana
większość
kontrolowanych
gabinetów
indywidualnych praktyk lekarskich o specjalności zabiegowej wyposażyła swoje praktyki
w sterylizatory parowe. Wycofane z użycia zostały sterylizatory na gorące suche powietrze.
Stopniowo poprawia się sytuacja w zakresie monitorowania procesów sterylizacji.
W roku 2007 w gabinetach prywatnych funkcjonowało 204 sterylizatory parowe. W
ramach monitorowania procesów sterylizacji wykonano 511 badań testami biologicznymi, z
których zakwestionowano 2 badania. Gabinety nie posiadające sterylizatorów parowych mają
podpisane umowy na sterylizację narzędzi i sprzętu medycznego z placówkami świadczącymi
98
usługi w zakresie sterylizacji. W większości gabinetów opracowane i stosowane są procedury
higienicznego mycia rąk, dezynfekcji, mycia narzędzi i sprzętu medycznego, sprzątania i
dezynfekcji pomieszczeń oraz postępowania z odpadami medycznymi.
Sporadycznie
w
nadzorowanych
placówkach
stwierdzano
nieprawidłowości
w zakresie wyposażenia stanowisk do mycia rąk w antyseptyk, mydło w płynie i dozownik
na ręczniki jednorazowego użytku. Zaopatrzenie w środki czyszczące i dezynfekcyjne
w większości gabinetów była oceniana jako wystarczająca.
Większość
skontrolowanych
gabinetów
posiada
umowę
zawartą
z
wyspecjalizowanymi firmami zajmującymi się odbiorem i utylizacją odpadów medycznych.
Odpady medyczne gromadzone są w pojemnikach jednorazowego użytku lub w pojemnikach
plastikowych z przykrywami zaopatrzonymi w worki foliowe. Ewidencja odpadów
prowadzona jest w formie kart odbioru odpadów medycznych.
Do najczęściej spotykanych uchybień stwierdzanych podczas kontroli należały:
− przeterminowane sterylne pakiety z narzędziami medycznymi,
− odzyskiwanie jednorazowych opakowań sterylizacyjnych,
− zbyt mała częstotliwość przeprowadzanych procesów dezynfekcyjnych,
− niewłaściwa dezynfekcja kątnic i prostnic,
− brak
prawidłowego
oznakowania
na
pojemnikach
z
roztworami
środków
dezynfekcyjnych,
− zbyt długie przetrzymywanie zapełnionych pojemników ze skażonymi odpadami
medycznymi.
Sterylizacja
Gabinety
prywatne
204
-
511
2
-
Liczba badań
zakwestio
nowanych
Sterylizatory na ciepło suche
Liczba
badań
Sterylizatory parowe
Liczba badań
zakwestio
nowanych
Na ciepło
suche
Placówki
parowych
Liczba sterylizatorów
Liczba badań
3.17.
-
Tab. 3.18 Sterylizacja w gabinetach prywatnych.
99
IV. CHARAKTERYSTYKA STANU SANITARNEGO ZAKŁADÓW PRODUKCJI
I OBROTU ŻYWNOŚCIĄ ORAZ NADZORU NAD TRANSPORTEM
ŻYWNOŚCI I PRZEDMIATAMI UŻYTKU
4.1. Ogólna charakterystyka
W ewidencji Państwowej Powiatowej Inspekcji Sanitarnej w 2007 r. znajdowało się
ogółem 3214 zakładów produkcji i obrotu żywnością. Skontrolowano 1283 zakłady, w
których ogółem przeprowadzono 2250 kontroli sanitarnych.
W 2007 roku ogółem wydano 1139 decyzji administracyjnych w tym: 162 decyzji w
celu wyegzekwowania poprawy warunków higieniczno sanitarnych, w 4 przypadkach
Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny w drodze postępowania administracyjnego
nakazał przerwanie produkcji i unieruchomienie zakładu.
W 403 przypadkach właścicieli zakładów, w których w czasie czynności kontrolnych
stwierdzono niezgodności z przepisami prawa żywnościowego, zobowiązano decyzją
administracyjną do pokrywania kosztów związanych z przeprowadzeniem urzędowych
kontroli.
Na podstawie art. 64 Ustawy z dnia 25 sierpnia 2006r o bezpieczeństwie żywności i
żywienia (Dz.U. Nr 171, poz.1225) zatwierdzono 574 zakłady.
Za nieprzestrzeganie bieżącej czystości i porządku osoby winne tych zaniedbań
ukarano 206 mandatami karnymi na kwotę 37650 zł. W ramach urzędowej kontroli żywności
i monitoringu w nadzorowanych zakładach pobrano do badań ogółem 750 próbki z czego
zdyskwalifikowano 59 próbek.
Porównując dane statystyczne za 2006 i 2007 rok dotyczące nadzoru nad zakładami
żywności i żywienia należy stwierdzić:
− ogólna liczba zakładów znajdująca się w ewidencji zmniejszyła się o 46
− ogólna liczba wydanych decyzji administracyjnych zmniejszyła się o 161
− kwota nałożonych mandatów zwiększyła się o 1355 złotych
− liczba przeprowadzonych kontroli zmniejszyła się o 11 kontroli
− liczba pobranych ogółem próbek wzrosła o 78 próbek.
100
Należy zauważyć systematyczną poprawę stanu sanitarnego kontrolowanych
obiektów.
LICZBA PRZEPROWADZONYCH URZĘDOWYCH KONTROLI W
OBIEKTACH ZNAJDUJĄCYCH SIĘ POD NADZOREM PIS W
2007 r.
2500
2000
1500
Liczba przeprowadzonych
urzędowych kontroli
żywności ogółem
1000
Liczba przeprowadzonych
kontroli interwencyjnych
500
0
2250 161
Ryc. 4.1 Liczba przeprowadzonych urzędowych kontroli w obiektach znajdujących się pod nadzorem PIS w
2007 r.
Liczba przeprowadzonych urzędowych kontroli w obiektach
znajdujących się pod nadzorem PIS w 2007 r.
2500
Liczba
zaplanowanych
żywności
2000
1500
Liczba
przeprowadzonych
żywności
1000
500
0 553
2250
Ryc. 4.2 Liczba przeprowadzonych urzędowych kontroli w obiektach znajdujących się pod nadzorem PIS w
2007 r.
101
Zestawienie realizacji planu w zakresie urzędowych
kontroli żywności
Liczba
zaplanowanych
urzędowych
kontroli
żywności
100%
80%
60%
Liczba
wykonanych
planowych
urzędowych
kontroli
żywności
40%
20%
0%
Ryc. 4.3 Zestawienie realizacji planu w zakresie urzędowych kontroli żywności w 2007 r.
Zestawienie decyzji administracyjnych wydanych w 2007 roku
403
574
162
4
Decyzje wydane w zakresie poprawy warunków sanitarnych
Decyzje płatnicze
Decyzje zatwierdzające zakład
Decyzje nakazu przerwania produkcji i unieruchomienia zakładu
Ryc. 4.4 Zestawienie decyzji administracyjnych wydanych w 2007 roku.
4.2. Zakłady produkujące żywność
Wytwórnie lodów
Pod nadzorem PIS w Szczecinie w 2007 roku znajdowały się 4 wytwórnie lodów. W
porównaniu z rokiem 2006 liczba zakładów nie zmieniła się . Skontrolowano jeden zakład, w
którym przeprowadzono 3 kontrole.
102
Rok
Liczba obiektów
wg ewidencji
Liczba skontrolowanych
obiektów w %
Liczba obiektów ocenionych
jako zakład niezgodny z
wymaganiami w %
2006
4
75
0
2007
4
25
0
Tab. 4.1 Liczba wytwórni lodów i ilość kontroli
Wytwórnie lodów zlokalizowane na terenie Szczecina są małymi zakładami.
Produkcja prowadzona jest z wykorzystaniem koncentratów, past, emulsji tłuszczowych i
aromatów smakowych., do których dodawana jest woda lub mleko w proszku. Mieszanki po
wytworzeniu poddawane są procesowi pasteryzacji a następnie schładzaniu i zamrażaniu.
Wyroby gotowe sprzedawane są we własnych firmowych punktach handlowych. Do miejsc
sprzedaży lody dowożone są z przestrzeganiem łańcucha zimna.
W ramach urzędowej kontroli żywności pobrano do badań laboratoryjnych
w
kierunku oznaczeń wskaźników mikrobiologicznych 19 próbek
Na podstawie przeprowadzonych badań mikrobiologicznych, próbek sanitarnych w
kierunku drobnoustrojów chorobotwórczych (Salmonella, Gronkowce chorobotwórcze
koagulazododatnie) oraz w kierunku drobnoustrojów wskaźnikowych (drobnoustroje tlenowe
mezofile, bakterie z grupy coli) wyniki badań próbek wskazywały na właściwy stan sanitarny
(5próbek)
W zakresie wykonywanych badań mikrobiologicznych w kierunku drobnoustrojów
Salmonella, wyniki badań próbek były zgodne z Rozporządzeniem Komisji /WE/ Nr
2073/2005 z dnia 15 listopada 2005 r.
Automaty do lodów
W roku 2007 nadzorem Państwowej Inspekcji Sanitarnej w Szczecinie objętych było 9
zakładów produkujących lody z automatów. Skontrolowano 5 zakładów, w których
przeprowadzono 7 kontroli.
Rok
Liczba zakładów wg ewidencji
Liczba skontrolowanych obiektów w %
2006
10
50,0
2007
9
45,5
Tab. 4.2 Liczba automatów do lodów i ilość kontroli
103
Automaty do lodów są małymi zakładami które na ogół działają sezonowo. Lody
produkowane są
z koncentratów w proszku i sprzedawane w rożkach waflowych lub
jednorazowych naczyniach z tworzywa sztucznego.
W 4 skontrolowanych zakładach produkcji lodów z automatu opracowano i wdrożono
instrukcję Dobrej Praktyki Higienicznej. Na bieżąco prowadzony jest monitoring:
− temperatur z urządzeń chłodniczych
− mycia i dezynfekcji urządzeń oraz drobnego sprzętu
− przyjęcia towaru
− zabezpieczenia zakładu przed szkodnikami
−
napraw i konserwacji urządzeń.
Za uchybienia stwierdzone w toku kontroli nałożono mandat karny w wysokości 100
zł. W jednym zakładzie wystawiono decyzję - rachunek. Podczas kontroli sprawdzającej
stwierdzono usunięcie nieprawidłowości.
Ocena jakości zdrowotnej lodów z automatu
W zakładach produkujących lody z automatu w 2007 r. w ramach urzędowej kontroli
żywności do badań pobrano 34 próbki lodów w kierunku oznaczeń wskaźników
mikrobiologicznych. Pobrane wymazy z głowicy automatu i z rózgi zbadane w kierunku
parametrów mikrobiologicznych były zgodne z wymaganiami przepisów prawa.
Piekarnie
W roku 2007 pod nadzorem PSSE w Szczecinie znajdowało się 30 zakładów skontrolowano 21 zakłady, w których przeprowadzono 52 urzędowe kontrole żywności.
Rok
Liczba zakładów wg
ewidencji
Liczna skontrolowanych
zakładów w %
Liczba zakładów
ocenionych jako zakład
niezgodny w %
2006
38
74
0
2007
30
70
0
Tab. 4.3 Liczba piekarni i ilość kontroli
104
Piekarnie zlokalizowane na terenie Szczecina w większości usytuowane są w
pomieszczeniach
piwnicznych
budynków mieszkalnych w centrum miasta. Są to małe
obiekty a ich lokalizacja uniemożliwia poprawę funkcjonalności i modernizację zakładu.
Przedsiębiorcy dokładają starań prowadząc remonty bieżące w celu uzyskania poprawy
warunków w piekarniach. Wszystkie zakłady posiadają przyłącze do miejskiej sieci wodnokanalizacyjnej, co zapewnia dostateczną ilość wody bieżącej zimnej i cieplej i prawidłowe
odprowadzanie ścieków. Odpady stałe gromadzone są w wydzielonych pojemnikach
usytuowanych poza terenem zakładu. Kierujący zakładami dbają o systematyczny wywóz
odpadów i śmieci z zakładów, regulują to umowy podpisane przez przedsiębiorców z firmami
specjalistycznymi. Produkcja pieczywa w piekarniach prowadzona jest częściowo
mechanicznie i ręcznie .Do produkcji pieczywa stosowane są polepszacze, spulchniacze
ziarna zbóż. Mąka używana do produkcji pochodzi od stałych dostawców W czasie czynności
kontrolnych przedsiębiorcy okazywali dokumentację
potwierdzającą bezpieczeństwo
stosowanych surowców. W skontrolowanych zakładach mąka przechowywana jest w
magazynach mąki, w których monitorowane są warunki klimatyczne. Okazano dokumenty
potwierdzające wdrożenie systemu kontroli wewnętrznej GHP/GMP w zakresie monitoringu
wilgotności i temperatur w magazynach mąki. Informacje o składzie pieczywa podawane są
na etykietach .
W celu uzyskania poprawy stanu sanitarno – technicznego w 2007 r. wystawiono 6
decyzji administracyjnych. Wystawiono10 decyzji rachunków .
W roku 2007 wydano jedną decyzję administracyjną zakazującą wprowadzania
produktu do obrotu.
Za stwierdzone uchybienia dotyczące bieżącego stanu sanitarnego ukarano 5 osób na
sumę 1150,-zł .
W okresie sprawozdawczym w ramach nadzoru nad zakładami piekarniczym pobrano
5 próbek sanitarnych w tym 3 zmiotki.
Skontrolowane zakłady posiadają w większości wdrożony system kontroli
wewnętrznej HACCP w zakresie opracowania i wdrożenia instrukcji GHP i GMP. W
porównaniu z rokiem 2006 nastąpiła poprawa w zakresie prowadzenia zapisów w zakresie
GHP/GMP. Prowadzone są systematycznie wpisy do dokumentacji dotyczącej stosowania
Dobrej Praktyki Higienicznej – odpowiednio do profilu produkcji.
Ciastkarnie
105
Rok
Liczba obiektów wg
ewidencji
Liczba
skontrolowanych
obiektów w %
Liczba obiektów
ocenionych jako
zakład niezgodny z
wymaganiami w %
2006
38
78,9
0
2007
34
88,3
0
Tab. 4.4 Liczba ciastkarni i ilość kontroli
Zakres produkcji w ciastkarniach obejmuje wyroby ciastkarskie z ciasta drożdżowego,
piaskowego, kruchego, które wypiekane są również z dodatkami mas (serowych, makowych,
migdałowych itp.). Produkowane są także wyroby ciastkarskie przekładane masami i
kremami przygotowywanymi z półproduktów. Produkowane są również ciasta smażone.
Część właścicieli zakładów ciastkarskich w ostatnim okresie wyeliminowała z produkcji jaja
spożywcze, zastępując je przetworami w formie proszku lub masy jajowej pasteryzowanej.
Często w procesie produkcji stosowane są koncentraty ciast i kremów. W Szczecinie
ciastkarnie w większości przypadków są małymi firmami rodzinnymi w których produkcja
jest prowadzona metodą tradycyjną.
W 2007 roku skontrolowano 30 zakładów, w których przeprowadzono 36 kontroli.
Wszystkie ciastkarnie podłączone są do miejskiej sieci wodno-kanalizacyjnej, co zapewnia
pełne zaopatrzenie w bieżącą wodę zdatną do spożycia oraz prawidłowe odprowadzanie
nieczystości płynnych. Odpady stałe gromadzone są w wydzielonych pojemnikach i
wywożone przez specjalistyczne firmy oczyszczania miasta na podstawie umów.
W kontrolowanych obiektach stwierdzono, że kierujący zakładami opracowali i
wdrożyli instrukcję GHP i GMP. W celu poprawy warunków technicznych wydano 8 decyzji
administracyjnych, jedna jest w trakcie realizacji. Wydano 6 decyzji-rachunków.
W 2007 r. wydano 1 decyzję dot. wycofania środków spożywczych z procesu produkcji, z
przeznaczeniem dla celów innych niż żywienie ludzi.
Osoby winne zaniedbań ukarano 6 mandatami na kwotę 1550 zł.
W ramach prowadzonego nadzoru nad jakością zdrowotną ciastek w 2007 roku do
badań laboratoryjnych pobrano 54 próbek ciastek, wszystkie próbki ocenione zostały jako
zgodne.
106
Przetwórnie owocowo-warzywne
W roku 2007 objęte nadzorem Powiatowej Stacji Sanitarno-Epidemiologicznej były
dwa zakłady zajmujące się produkcją „jednodniowego” soku z marchwi.
Produkcja w/w zakładach odbywa się od połowy sierpnia do połowy maja, tzn. do
czasu wyczerpania zapasów marchwi. Surowiec wykorzystywany do produkcji pochodzi z
ustalonego źródła, posiada aktualne badania na zawartość azotanów.
Są to zakłady o niskim stopniu zmechanizowania i dużym udziale pracy ręcznej.
W 2007 roku przeprowadzono 4 kontrole sanitarne w dwóch zakładach. Pobrano do
badań laboratoryjnych w kierunku drobnoustrojów chorobotwórczych (Salmonella, Yersinia
enterocolitica, Listeria monocytogenes), oraz w kierunku zawartości ołowiu i kadmu 12
próbek soku z marchwi. Próbki nie zostały zakwestionowane.
W 2007 roku wydano 2 decyzje administracyjne.
W 2007 roku w przetwórniach owocowo-warzywnych nie nałożono mandatów
karnych.
Browar
Zakład
produkuje
piwo
jasne
w
wyniku
fermentacji
brzeczki
piwnej.
Proces produkcyjny rozpoczyna się od etapu przyjęcia surowca, kończy się przekazaniem
wyrobu
gotowego
do
magazynu.
Główne
surowce
wykorzystywane
w
procesie
technologicznym piwa to woda, słód, chmiel. Piwo produkowane jest w cyklu zamkniętym,
rozlewane do opakowań szklanych, puszek i kegów. Proces technologiczny prowadzony jest
zgodnie z recepturami i specyfikacjami opracowanymi wewnętrznie. Cały proces
technologiczny jest nadzorowany na podstawie opracowanego i wdrożonego systemu kontroli
wewnętrznej HACCP.
W 2003 roku system HACCP został zatwierdzony certyfikatem przez Lloyds Register
Ouality Assurance. Systemem HACCP, objęta jest cała produkcja w browarze. Na podstawie
analizy zagrożeń wyznaczone są trzy krytyczne punkty kontrolne.
CCP1- usytuowany na wydziale filtracji piwa .Dotyczy dodawania pirosiarczynu sodu do
wyrobu gotowego, który to antyutleniacz
dodawany jest
w celu usunięcia drożdży
i częściowo bakterii(pelni rolę konserwanta), Nadzorowana jest ilość stosowanej substancji
dodatkowej tj. pirosiarczynu sodu. .
107
CCP 2 usytuowany jest na myjce. Butelki na linii mycia przechodzą kontrole tzw.
„Inspektora”, jest to urządzenie, które eliminuje brudne oraz uszkodzone butelki.
W przypadku wykrycia butelki brudnej kontener zawracany jest do ponownego mycia.
W przypadku stwierdzenia butelki uszkodzonej kontener jest odrzucany.
Działania weryfikacyjne: weryfikacja detektora odbywa się poprzez kontrole uszkodzonych
10 butelek kontrolnych (Test). Test wykonuje się zawsze przed rozpoczęciem produkcji –
rozlewu. Dodatkowo co 50 tyś. butelek „Inspektor” sygnalizuje o konieczności
przeprowadzania weryfikacji.
CCP3 znajduje się bezpośrednio na linii rozlewu. W przypadku uszkodzenia tzw.
„Eksplozji”, butelki urządzenie kontrolne odrzuca 5 butelek z lewej i 5 butelek z prawej
strony, następnie wylot przewodów rozlewających jest opłukiwany gorącą wodą z kranu i
dopiero wtedy zostaje uruchomiona ponownie linia rozlewu. Ponadto zawsze przed rozlewem
na linii uruchamia się test na 10 butelkach.
W 2007 roku w browarze przeprowadzono 1 kontrolę .
W zakresie przestrzegania wymagań prawa żywnościowego w 2007 r. zakład został
oceniony jako zgodny.
Wytwórnie napojów bezalkoholowych i rozlewnie piwa
Nadzorem sanitarnym Powiatowej Stacji Sanitarno Epidemiologicznej w Szczecinie w
roku 2007 objęta była 1 wytwórnia napojów bezalkoholowych.
W zakładzie tym zatrudnione jest dziewięć osób przy produkcji napojów gazowanych.
Charakter produkcji został zmechanizowany z niewielkim udziałem pracy ręcznej. Zakład
posiada opracowaną i wdrożoną instrukcje dobrej praktyki higienicznej. Wytwórnia prowadzi
produkcję napojów bezalkoholowych nasyconych dwutlenkiem węgla, produkowanych na
bazie wody, soków lub zapraw owocowych, środków słodzących, aromatów naturalnych oraz
identycznych z naturalnymi, barwników naturalnych lub identycznych z naturalnymi są
rozlewane do butelek szklanych 0,33l L oraz butelek typu PET o pojemności 1,5 ; 2 L.
W roku 2007 przeprowadzono 1 kontrole sanitarną podczas której nie stwierdzono
nieprawidłowości z zakresu stanu sanitarno-technicznego.
W roku 2007 nie wydano decyzji administracyjnych oraz nie prowadzono
postępowania mandatowego.
108
Zakłady garmażeryjne
W roku 2007 pod nadzorem Powiatowej Stacji Sanitarno – Epidemiologicznej w
Szczecinie znajdowało się 5 zakładów garmażeryjnych. W stosunku do roku 2006 liczba ich
nie uległa zmianie.
Liczba wg ewidencji
ROK
Liczba
skontrolowanych
obiektów w %
Liczba obiektów
ocenionych jako
„niezgodny z
wymaganiami” w %
2006
5
100%
0
2007
5
80%
0
Tab. 4.5 Liczba zakładów garmażeryjnych i ilość kontroli
Zakłady garmażeryjne to firmy produkujące żywność na lokalny rynek krajowy.
Cykl produkcyjny odbywa się w tradycyjny sposób z udziałem pracy ręcznej wykonywanej
przez pracowników. Przedmiotem produkcji są wyroby garmażeryjnych (kulinarne)
następującego asortymentu: pierogi ruskie, pierogi z kapustą, pierogi z mięsem, uszka z
grzybami, krokiety z mięsem, gołąbki, kopytka, kluski śląskie, sałatki jarzynowe, ryba po
grecku. Gotowe wyroby pakowane są w opakowania jednostkowe tj. foliowe woreczki, tacki
polistyrenowe + folia jednostkowa, pudełka polipropylenowe z wieczkami. Opakowania
jednostkowe zaopatrzone są w etykiety firmowe. Informacje podane przez producentów na
etykietach zgodne z wymaganiami przepisów prawa.
Pakowane wyroby przewozi się w plastykowych pojemnikach transportowych
samochodami, przestrzegany jest łańcuch zimna .W roku 2007 w zakładach garmażeryjnych
przeprowadzono 8 kontroli sanitarnych w trakcie których stwierdzono następujące
uchybienia:
− nieprzestrzeganie segregacji surowców i wyrobów gotowych w chłodni.
− środki spożywcze przechowywane w nieprawidłowych pojemnikach, które nie
przeznaczone
są
do przechowywania żywności (pojemniki transportowe)
− brak bieżących zapisów wynikających z Instrukcji Dobrej Praktyki Higienicznej
W trakcie prowadzonego nadzoru sanitarnego wytwórni garmażeryjnych nałożono
jeden mandat karny w wysokości 300 zł z uwagi na stwierdzone uchybienia.
109
Cztery zakłady garmażeryjne posiadają opracowaną i wdrożoną instrukcję dobrej
praktyki higienicznej i dobrej praktyki produkcyjnej.
Prowadzą systemy procedur
identyfikalności dostawców surowców używanych do produkcji i odbiorców wyrobów
garmażeryjnych.
Na bieżąco prowadzona jest kontrola i przestrzegane są procedury
dotyczące stanu zdrowia i higieny pracowników zatrudnionych w procesie produkcji .
Wytwórnie wyrobów cukierniczych.
W roku sprawozdawczym 2007 pod nadzorem PSSE w Szczecinie znajdowały się 4
zakłady. Skontrolowano 2 w których przeprowadzono 3 kontrole.
Liczba wg ewidencji
ROK
Liczba
skontrolowanych
obiektów w %
Liczba obiektów
ocenionych jako
„niezgodny z
wymaganiami” w %
2006
4
100
0
2007
4
50
0
Tab. 4.6 Liczba wytwórni wyrobów cukierniczych i ilość kontroli
Zakład Produkcji Cukierniczej „NORD” przy ul. Gościsława 1 w Szczecinie prowadzi
działalność w zakresie produkcji wyrobów czekoladowych, gum rozpuszczalnych, karmelków
wprowadzanych do obrotu handlowego na rynek krajowy oraz na eksport. Produkcję
prowadzi się z dużym udziałem pracy ręcznej. Zakład posiada opracowany i wdrożony system
HACCP
Zakład Produkcji Cukierniczej „Cukiernia Mistrza Jana” prowadzi działalność w
zakresie produkcji wyrobów cukierniczych trwałych. Posiada opracowane i wdrożone zasady
systemu HACCP. Na podstawie analizy zagrożeń zostały wyznaczone krytyczne punkty
kontroli na etapie:
− Przyjęcia surowca
− Wypieku
− Pakowania jednostkowego
− Przechowywanie wyrobów i półproduktów w chłodniach.
W zakładzie prowadzone są na bieżąco szkolenia podstawowe i stanowiskowe
pracowników zgodnie z planem wynikającym z procedury. Proces technologiczny w
zakładzie jest częściowo zautomatyzowany. Zakład posiada własne laboratorium kontroli
110
jakości w którym prowadzone są badania surowców, półproduktów i wyrobów gotowych w
zakresie
badań
organoleptycznych,
fizykochemicznych
(woda
aktywna)
oraz
przechowalniczych. Na podstawie analizy dokumentów stwierdzono ze zakład ma wdrożone
procedury
umożliwiające śledzenie surowców i produktów zgodnie z zasadą „ krok w tył-
krok w przód „ wymagane art.18 Rozporządzenia 178/2002 Parlamentu Europejskiego i
Rady ustanawiającego ogólne zasady i wymagania prawa żywnościowego, powołującego
europejski urząd ds. bezpieczeństwa żywności oraz ustanawiające procedury w zakresie
bezpieczeństwa żywności.
Koncentraty spożywcze
W roku 2007 pod nadzorem Powiatowej Stacji Sanitarno-Epidemiologicznej w
Szczecinie znajdowały się 2 zakłady koncentratów spożywczych. W stosunku do roku 2006
liczba ich nie uległa zmianie.
Rok
Liczba
wg ewidencji
obiektów w %
Liczba obiektów ocenianych jako
„niezgodny z wymaganiami” w %
2006
2
100 %
-
2007
2
50 %
-
Tab. 4.7 Liczba koncentratów spożywczych i ilość kontroli
Do tej grupy nadzorowanych zakładów zaliczono: Przedsiębiorstwo Handlowo
Usługowe MAGRAMA ul. Zaściankowa 48 w Szczecinie Przedsiębiorstwo Produkcyjno
Handlowe HYDROIMPEX ul. Hangarowa 8
w Szczecinie. Zakład zajmuje się
konfekcjonowaniem przypraw typu: bazylia, cynamon, czosnek granulowany, gałka
muszkatołowa, gorczyca, kminek, koper suszony, majeranek, papryka, pieprz, tymianek a
także fasoli, kaszy i ryżu.
W roku 2007 w
zakładach koncentratów spożywczych
przeprowadzono 6
urzędowych kontroli żywności, pobrano 14 próbek do badań w kierunku na obecność metali,
salmonelli oraz aflatoksyn.
Zdyskwalifikowano 1 próbkę pieprzu mielonego ze względu na obecność
zanieczyszczeń ferromagnetycznych . Zbadana próbka nie była zgodna z wymaganiami
normy PN-A-86365:1997 Przyprawy ziołowe. Pieprz czarny + PN-A-86965:1997/Az1:2002
111
oraz z wymaganiami Ustawy a dnia 25.08.2006r. o bezpieczeństwie żywności i żywienia
(Dz.U. z 2006r. Nr. 171, poz. 1225).
Zgodnie z wdrożoną procedura wynikającą z dobrej praktyki produkcyjnej nadzorowanie wyrobu niezgodnego z wymaganiami - zabezpieczona cała partia
kwestionowanego pieprzu mielonego została zwrócona do dostawcy.
W skontrolowanym zakładzie prowadzona jest kontrola wewnętrzna na podstawie
wdrożonego systemu HACCP. Ponadto zakład posiada certyfikat systemu
jakości
Nr JH-49/1/2003 w zakresie konfekcjonowania i sprzedaży przypraw, bakalii i artykułów
sypkich z zachowaniem wymagań systemu HACCP.
Inne wytwórnie żywności
Na terenie nadzorowanym przez Państwowego Powiatowego Inspektora Sanitarnego
w Szczecinie znajdują się 3 zakłady zakwalifikowane do grupy inne wytwórnie żywności.
Skontrolowano wszystkie znajdujące się w ewidencji zakłady, w których przeprowadzono 8
kontroli.
Są to małe zakłady o niskim stopniu zmechanizowania i dużym udziale pracy ręcznej,
produkujące na rynek lokalny, które zatrudniają do 6 osób. Przygotowuje się w nich kanapki,
dania obiadowe wprowadzane do obrotu w opakowaniach jednostkowych oraz produkuje
kiełki nasienne. Żywność przygotowywana jest w pomieszczeniach przystosowanych do
prowadzenia przedmiotowej działalności zgodnie z wymaganiami dobrej praktyki
higienicznej i na miejscu pakowana w opakowania jednostkowe, a następnie dostarczana do
odbiorców specjalistycznymi środkami transportu, które zapewniają przestrzeganie łańcucha
zimnego w czasie transportu, jak również transport żywności w temperaturze, która jest
bezpieczna dla żywności ogrzewanej. W zakładach tych funkcjonuje system kontroli
wewnętrznej w zakresie opracowania i wdrożenia zasad GHP .
4.3. Zakłady żywienia zbiorowego
Zakłady żywienia zbiorowego typu otwartego
w Szczecinie znajdują się 297 zakłady żywienia zbiorowego, które prowadzą działalność w
zakresie przetwarzania żywności od surowca do wyrobu gotowego.
112
jako „zakład zgodnych z
wymaganiami”
W%
Rok
Liczba obiektów
wg ewidencji
obiektów
[%]
2006
302
69,54
0
2007
297
57,57
0
Tab. 4.8 Liczba zakładów żywienia zbiorowego i ilość kontroli
W 2007 roku skontrolowano 171 zakładów w których przeprowadzono łącznie 256
kontroli. Do najczęściej powtarzających się uchybień sanitarnych stwierdzanych podczas
kontroli, należy zaliczyć:
− brak dostatecznej ilości sprzętu kontrolno-pomiarowego
− brak segregacji art. spożywczych w urządzeniach chłodniczych
− brak czystości i porządku w pomieszczeniach produkcyjnych
− brak dostatecznej ilości środków czystości
− brudno utrzymany sprzęt produkcyjny.
Za uchybienia dotyczące nieprzestrzegania bieżącej czystości w zakładach żywienia
zbiorowego otwartego nałożono 45 mandatów na kwotę 9750 złotych.
W roku sprawozdawczym 2007 wydano 26 decyzji w celu poprawy istniejących
warunków sanitarno- higienicznych w obiektach.
Jedna decyzja dotyczyła wycofania żywności
z procesu produkcji i obrotu
handlowego
W zakładach żywienia zbiorowego pobrano do badań ogółem 90 próbek w tym 15
wymazów sanitarnych z czego kwestionowano 2 wymazy sanitarne i 13 próbek
żywnościowych.
W związku ze zgłoszeniem podejrzenia wystąpienia zbiorowego ogniska zatrucia
pokarmowego
w dwóch przypadkach podjęto natychmiastowe działania zmierzające do
przecięcia drogi zakażenia. W czasie kontroli do badań pobrano kontrolne próbki żywności i
wymazy sanitarne:
W zakresie wykonanych badań mikrobiologicznych (Salmonella, Gronkowiec
chorobotwórczy koagulazododatnie) wyniki badań próbek wskazywały na właściwy stan
sanitarny.
113
Wagony gastronomiczne restauracyjne i barowe
Rok
Liczba obiektów
wg ewidencji
obiektów
[%]
wymaganiami”
W%
2006
12
33,33%
0
2007
4
100%
0
Tab. 4.9 Liczba wagonów gastronomicznych i ilość kontroli
W 2007 roku pod nadzorem znajdowały się tylko 4 wagony skontrolowano wszystkie
tj. 100%. Przeprowadzono 5 kontroli. Liczba wagonów w stosunku do ubiegłego roku 2006
zmniejszyła się o 8 wagonów.
4.4. Zakłady małej gastronomi
wymaganiami”
W%
Rok
Liczba obiektów
wg ewidencji
obiektów
[%]
2006
491
33,80%
0
2007
467
30,62%
0
Tab. 4.10 Liczba zakładów małej gastronomi i ilość kontroli
W roku 2007 nadzorem Państwowej Inspekcji Sanitarnej w Szczecinie objętych było
467 zakładów małej gastronomii. Skontrolowano 143 zakłady, w których przeprowadzono
268 kontroli.
Zakłady małej gastronomii prowadzą działalność żywieniową w zakresie produkcji i
sprzedaży posiłków z wykorzystaniem półproduktów: świeżych, mrożonych. Jak również
wyrobów gotowych poddawanych procesowi odgrzewania . Serwuje się również napoje
chłodzące, gorące, alkoholowe i żywność typu snack w opakowaniach jednostkowych. W
większości zakładów posiłki serwowane są w naczyniach jednorazowego użytku. W części
zakładów zapewnione są warunki do termicznej dezynfekcji naczyń stołowych .
Przedsiębiorcy w celu uzyskania poprawy warunków w swoich zakładach prowadzą
bieżące remonty oraz modernizując wyposażenie.
W większości skontrolowanych obiektów stwierdzono poprawę w zakresie:
114
− prowadzenia systematycznych zapisów dotyczących stosowania zasad Dobrej Praktyki
Higienicznej
− opracowanie i wdrożenie procedur zabezpieczenia i wycofania z obrotu partii żywności
nie odpowiadającej wymaganiom jakości zdrowotnej
− instrukcji Dobrej Praktyki Higienicznej w zakresie zabezpieczenia zakładu przed
szkodnikami
− opracowanie i wdrożenie instrukcji Dobrej Praktyki Higienicznej w zakresie higieny
osobistej i stanu zdrowia osób wykonujących prace w procesie produkcji i obrocie
artykułami spożywczymi.
Do najczęściej powtarzających się uchybień należą:
− brak dokumentacji dotyczącej zasad Dobrej Praktyki Higienicznej w zakresie mycia i
dezynfekcji urządzeń, sprzętu produkcyjnego oraz pomieszczeń
− brak dokumentacji potwierdzającej prowadzenie kontroli wewnętrznej
− zły stan techniczny powierzchni ścian i podłóg.
W celu uzyskania poprawy stanu sanitarno- technicznego wydano sześć decyzji
administracyjnych.
Za nieprzestrzeganie
bieżącej
czystości osoby winne
zaniedbań ukarano
trzydziestoma mandatami na sumę 5.700 zł .
W ramach urzędowej kontroli żywności w wyniku interwencji klienta
laboratoryjnych
pobrano
mikrobiologicznych.
próbki
żywności
(paszteciki)
Próbki były zgodne z
w
kierunku
do badan
parametrów
wymaganiami przepisów w zakresie
bezpieczeństwa żywności .
4.5. Zakłady żywienia zbiorowego typu zamkniętego
W grupie zakładów żywienia zbiorowego zamkniętego znajdują się: stołówki
pracownicze, bufety przy zakładach pracy, bloki żywienia w szpitalach, kuchnie mleczne,
bloki żywienia w zakładach opieki społecznej, stołówki w żłobkach, stołówki szkolne, w
bursach i internatach, stołówki na koloniach i półkoloniach, stołówki w przedszkolach,
studenckie, w zakładach specjalnych i wychowawczych, w domach dziecka.
115
Stołówki pracownicze
Według ewidencji w roku 2007 pod nadzorem PSSE w Szczecinie znajdowano się 16
stołówek pracowniczych. W porównaniu do roku 2006 liczba zakładów zmniejszyła się 4.
Skontrolowano 11 stołówek pracowniczych (68,8%), przeprowadzono 18 kontroli.
Rok
Liczba obiektów wg
ewidencji
obiektów %
jako „zakład niezgodny z
wymaganiami” w %
2006
20
65
-
2007
16
68,8
-
Tab. 4.11 Liczba stołówek pracowniczych i ilość kontroli
Stołówki pracownicze prowadzą działalność w zakresie zorganizowanego żywienia
określonej grupy konsumentów. Zakłady te zatrudniają maksymalnie do 20 pracowników.
Osoby wykonujące prace w procesie produkcji żywności spełniają wymagania
dotyczące stanu zdrowia oraz higieny osobistej.
Najczęściej stwierdzane podczas czynności kontrolnych uchybienia sanitarne
dotyczyły:
− brak bieżącej czystości pomieszczeń
− zły stan techniczny powierzchni ścian, sufitów i podłóg w pomieszczeniach
− brak zapisów potwierdzających wdrożenie systemu kontroli wewnętrznej HACCP w
zakresie Instrukcji Dobrej Praktyki Higienicznej.
Za stwierdzone uchybienia ukarano osoby winne zaniedbań mandatami karnymi na
kwotę 400 zł.
W wyniku przeprowadzonych kontroli sprawdzających stwierdzono poprawę stanu
sanitarnego jak i technicznego w zakładach.
Przeprowadzono remonty przyczyniając się do podniesienia estetyki wewnętrznej
zakładów, dzięki czemu łatwiej jest w nich utrzymać czystość bieżącą.
W większości obiektów stwierdzono poprawę w zakresie następujących zagadnień:
− opracowanie i wdrożenie systemu kontroli wewnętrznej HACCP w zakresie Instrukcji
Dobrej Praktyki Higienicznej
− prowadzenie systematycznych zapisów do dokumentacji dot. stosowania zasad GHP
116
− opracowanie, wdrożenie i stosowanie procedury zabezpieczenia i wycofania z obrotu
partii żywności nie odpowiadającej wymaganiom jakości zdrowotnej
− opracowanie procedury postępowania w celu zapewnienia skutecznej ochrony zakładu
przed szkodnikami.
W zakładach prowadzona jest dokumentacja umożliwiająca zidentyfikowanie
dostawcy surowców i żywności wykorzystywanych w produkcji lub do sprzedaży w zakładzie
Żaden ze skontrolowanych zakładów nie rozpoczął wdrażania systemu kontroli
wewnętrznej HACCP.
Odpady składowane są w wydzielonych pojemnikach.
Stołówki posiadają podpisane umowy z firmami zajmującymi się gospodarką
odpadów.
Rok
Liczba decyzji
wydanych
Liczba decyzji wyegzekwowanych Decyzje w toku realizacji
%
%
2006
4
50
50
2007
0
0
0
Tab. 4.12 Liczba wydanych i wyegzekwowanych decyzji
W roku sprawozdawczym 2007 w celu sprawdzenia skuteczności procesów mycia i
dezynfekcji pobrano wymazy sanitarne. W ramach urzędowej kontroli żywności do badań
mikrobiologicznych pobrano próbki żywności.
chorobotwórczych oraz w kierunku drobnoustrojów wskaźnikowych wyniki badań próbek
wskazywały na właściwy stan sanitarny.
chorobotwórczych (Salmonella, Staphylococcus ureus) badane próbki nie wskazywały na
zanieczyszczenie mikrobiologiczne.
Bufety przy zakładach pracy
W ewidencji Inspekcji Sanitarnej w 2007 r. znajdowało się 36 bufetów przy zakładach
pracy. W porównaniu do roku 2006 ich liczba zmniejszyła się o jeden obiekt. Skontrolowano
14 bufetów, przeprowadzono 19 urzędowych kontroli żywności.
117
Rok
Liczba obiektów wg
ewidencji
Liczba
skontrolowanych
obiektów %
Liczba obiektów ocenionych jako
„zakład niezgodny z
wymaganiami” w %
2006
37
56,8
-
2007
36
38,9
-
Tab. 4.13 Liczba bufetów przy zakładach pracy i ilość kontroli
Bufety pracownicze prowadzą działalność żywieniową w zakresie produkcji dań
gorących i zimnych, sporządzanych na bazie półproduktów tzn. z produktów mrożonych,
gotowych wyrobów garmażeryjnych, przetworów
konserwowych. Są to na ogół małe
obiekty, zatrudniające maksymalnie do 20 osób. Charakter produkcji – z dużym udziałem
pracy ręcznej. Posiłki odgrzewane są w urządzeniach bemarowych, frytkownicach lub w
kuchenkach mikrofalowych.
Najczęściej stwierdzane podczas czynności kontrolnych uchybienia sanitarne
dotyczyły:
− zły stan techniczny powierzchni ścian i podłóg w pomieszczeniach
− brak opracowanego i wdrożonego systemu kontroli wewnętrznej HACCP w zakresie
Instrukcji Dobrej Praktyki Higienicznej
− brudno utrzymane urządzenia chłodnicze
− wprowadzanie do obrotu handlowego środków spożywczych po upływie terminu
przydatności do spożycia i daty minimalnej trwałości
Za stwierdzone uchybienia osoby winne zaniedbań ukarano mandatami karnymi na
kwotę 1300 zł.
W celu wyegzekwowania poprawy stanu sanitarnego w roku 2007 wydano cztery
decyzje administracyjne w tym jedną decyzję natychmiastowej wykonalności dotyczącą
wycofania z obrotu handlowego środków spożywczych po upływie terminu przydatności do
spożycia i daty minimalnej trwałości.
Bloki żywienia w szpitalach
Kuchnie centralne w szpitalach na terenie Szczecina zlokalizowane są głównie w
wydzielonych budynkach:
− Specjalistyczny Szpital im. A. Sokołowskiego Szczecin-Zdunowo, ul. Sokołowskiego 11
− Samodzielny Publiczny Szpital Kliniczny Nr 2, Al. Powstańców Wielkopolskich 72
118
− Zachodniopomorskie Centrum Onkologii, ul. Strzałowska 22
− Samodzielny Publiczny Wojewódzki Szpital Zespolony, ul. Arkońska 4
Transport
posiłków
w
przypadku
powyższych
szpitali
następuje
drogami
w
systemie
zewnętrznymi do poszczególnych bloków szpitalnych.
W kuchniach wyodrębnione są następujące strefy:
− magazynowania
− obróbki brudnych produktów
− obróbki czystych produktów
− obróbki termicznej
− ekspedycji posiłków
− mycia naczyń kuchennych
− administracyjno-socjalną
W
przypadku
dwóch
szpitali
żywienie
zorganizowane
jest
cateringowym:
1. Samodzielny Publiczny Wojewódzki Zakład Gruźlicy i Chorób Płuc usytuowany przy ul.
Janosika 1 (produkowane przez firmę P. Dussmann Sp. z o o. w kuchni centralnej
zlokalizowanej w SPSK1 przy ul. Unii Lubelskiej 1 w Szczecinie)
2. Specjalistyczny Publiczny
Szpital Zakład Opieki Zdrowotnej „Nad dzieckiem i
młodzieżą”, ul. św. Wojciecha 7, (produkowane przez firmę Catering System Sp. z o.o. w
kuchni centralnej zlokalizowanej w Szpitalu Miejskim w Szczecinie)
Ponadto Klinika Psychiatryczna SPSK1 przy ul. Broniewskiego 26 oraz Centrum
Psychiatryczne SPS ZOZ „Zdroje” przy ul. Żołnierskiej 55 są placówkami których jednostki
główne szpitala przygotowują posiłki w wydzielonych w nich kuchniach i dostarczają je do
w/w placówek ze względu na odrębne ich siedziby – w obu przypadkach przez firmę P.
Dussmann Sp. z o o., z tym że do Kliniki Psychiatrycznej z kuchni centralnej zlokalizowanej
w SPSK1 przy ul. Unii Lubelskiej 1, natomiast do Centrum Psychitarycznego posiłki
dostarczane z kuchni SPS ZOZ „Zdroje’ przy ul. Mącznej 4.
W 2007 r. w celu wyegzekwowania poprawy istniejących warunków higienicznosanitarnych w blokach żywienia w szpitalach Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny w
Szczecinie wydał 3 decyzje administracyjne.
Nałożono 4 mandaty karne na łączną sumę 650 zł. Uchybienia dotyczyły:
− nieprawidłowego przechowywania próbek żywności;
− brak bieżącej czystości w kuchni centralnej i pomieszczeniu magazynowym.
119
Na terenie Szczecina funkcjonują 4 szpitalne kuchnie mleczne. Przygotowują one
posiłki dla pacjentów w wieku do lat 3, w tym mieszanki mleczne dla niemowląt.
Pomieszczenia dwóch kuchni mlecznych zlokalizowane są w zespole głównym
szpitala, dwie pozostałe odpowiednio w budynku kuchni centralnej z osobnym wejściem i
kolejna w budynku połączonym tunelem podziemnym
z blokiem łóżkowym szpitala.
Obejmują ciąg pomieszczeń, który umożliwia jednokierunkowy schemat technologiczny
przygotowywania posiłków z wykluczeniem krzyżowania się dróg „ czystych” i „brudnych”.
Pomieszczenia wszystkich kuchni mlecznych spełniają wymagania dotyczące zapewnienia
odpowiedniej przestrzeni roboczej pozwalającej na wykonywanie wszystkich operacji w
higienicznych warunkach a także wyraźne wyodrębnienie zmywalni butelek wyposażonej w
basen do ich mycia oraz sterylizator przelotowy a także stanowisko rozlewania mieszanek,
gotowania potraw, porcjowania, pasteryzacji, wydawania. Na potrzeby kuchni mlecznych
zapewniono szatnię i toaletę dla pracowników.
W ramach kontroli wewnętrznej kuchni mlecznych dokonuje się sprawdzania
skuteczności sterylizacji sterylizatora butelek za pomocą pasków kontrolnych. Dodatkowo raz
w ciągu kwartału skuteczność sterylizacji sprawdzana jest z udziałem sporali S
przekazywanych do badań WSSE. Prowadzi się monitoring temperatur w urządzeniach
chłodniczych, zapisy potwierdzające wykonywane czynności uwzględniając procesy mycia i
dezynfekcji, czas pracy lampy bakteriobójczej.
Transport posiłków z kuchni centralnej na poszczególne odziały odbywa się w
specjalistycznych termosach. Na wyposażeniu kuchenek oddziałowych znajdują się wózki
bemarowi, wykorzystywane w porze obiadowej a także
przypadku gorących potraw
śniadaniowych i kolacyjnych dla zachowania i utrzymania ciągłości wysokiej temperatury
posiłków.
Większość kuchenek oddziałowych wyposażona jest w młynki koloidalne.
Odpady, które nie mogą być zniszczone w młynku koloidalnym gromadzi się w
szczelnie zamykanych workach i przekazuje do spalarni. Odpady pochodzące z kuchni
centralnej gromadzone są w wydzielonych pojemnikach i odbierane przez specjalistyczne
firmy.
Bloki żywienia w domach opieki społecznej
w Szczecinie znajduje się 6 domów opieki społecznej. W stosunku do roku 2006 jedna
120
placówka została zlikwidowana. W zakładach prowadzona jest działalność w zakresie
wyżywienia całodziennego. Produkcja posiłków prowadzona jest w oparciu o surowiec do
produktu finalnego za wyjątkiem jednego zakładu, który korzysta z usług cateringowych (dot:
obiadów). Są to obiekty średniej wielkości z dużym udziałem pracy ręcznej.
W okresie sprawozdawczym w roku 2007 skontrolowano 5 zakładów, w których
przeprowadzono 6 kontroli.
Rok
Liczba obiektów
wg ewidencji
Liczba
skontrolowanych
obiektów [ % ]
Liczba obiektów
ocenionych jako
zakład „niezgodny z
wymaganiami” w [%]
2006
7
100
0
2007
6
83,33
0
Tab. 4.14 Bloki żywienia w domach opieki społecznej
Trzy kontrole w blokach żywienia w domach opieki społecznej w zakresie bieżącego
stanu
sanitarno
–
porządkowego
i
technicznego,
gospodarki
odpadami
zostały
przeprowadzone wspólnie z pracownikami oddziału Higieny Komunalnej.
Wszystkie obiekty jako zakłady żywienia zbiorowego zamkniętego prawidłowo
pobierają i przechowują „próbki żywności” ze wszystkich potraw wchodzących w skład
każdego posiłku, zapewniając przeznaczone wyłącznie do tego celu urządzenia chłodnicze
utrzymujące właściwą temperaturę i prawidłowo je oznakowując. Placówki posiadają
podpisane umowy ze specjalistycznymi firmami zajmującymi się odbieraniem odpadów,
część z nich usuwa odpady kuchenne w młynkach koloidalnych.
W skontrolowanych zakładach dokonano analizy posiadanej dokumentacji dotyczącej
kontroli wewnętrznej HACCP w zakresie opracowania i wdrożenia Instrukcji Dobrej Praktyki
Higienicznej.
W sprawozdawczym roku wydano 2 decyzje administracyjne
121
Stołówki szkolne
Rok
Liczba obiektów według
ewidencji
Liczba
skontrolowanych
obiektów
%
2006
69
66,7
0
2007
72
60
0
wymaganiami” w %
Tab. 4.15 Stołówki szkolne
Według ewidencji w roku 2007 pod nadzorem Państwowej Powiatowej Inspekcji
Sanitarnej w Szczecinie znajdowało
gimnazjach
oraz
szkołach
się 72 stołówek
w
szkołach
podstawowych,
ponadgimnazjalnych z czego skontrolowano 43 zakłady w
których ogółem przeprowadzono 56 kontroli. Większość obiektów to zakłady typu
samodzielnego produkujące posiłki gorące (dwudaniowe zestawy obiadowe),
które
produkowane są i wydawane do konsumpcji na miejscu. 7 stołówek to zakłady typu
zależnego, w których przygotowywanie i dostarczanie
posiłków zlecono firmom
zewnętrznym. Firmy dostarczające posiłki prowadzą zakłady żywienia zbiorowego otwartego,
posiadają swój własny dostosowany środek transportu. Wydawaniem posiłków zajmują się
pracownicy placówek oświatowych.
Stołówki szkolne to zakłady małe zatrudniające 1 do 5 osób personelu. Liczba
żywionych dzieci jest zróżnicowana, zależna od wielkości szkoły oraz środków finansowych.
W celu wyegzekwowania poprawy stanu sanitarnego wydano
9 decyzji
administracyjnych.
Obowiązki nałożone decyzjami dotyczyły m.in.:
− wykonania remontu pomieszczeń produkcyjnych (odnowienia ścian, podłóg, sufitów);
− doprowadzenia urządzeń i sprzętu do właściwego stanu technicznego;
− zapewnienia prawidłowej funkcjonalności zakładu, poprzez zapewnienie ochrony przed
zanieczyszczeniami krzyżowymi pomiędzy poszczególnymi, oddzielnymi procesami
technologicznymi;
− opracowania i wdrożenia systemu kontroli wewnętrznej HACCP w zakresie opracowania
i wdrożenia instrukcji dobrej praktyki higienicznej (GHP);
− zapewnienia właściwych warunków do magazynowania warzyw.
122
− W większości skontrolowanych stołówek są przestrzegane zasady dobrej praktyki
higienicznej oraz jest prowadzona kontrola wewnętrzna.
We wszystkich skontrolowanych zakładach pracownicy mają aktualną dokumentację
potwierdzającą stan zdrowia.
Podczas przeprowadzonych czynności kontrolnych w stołówkach szkolnych w 2007
roku teoretycznie analizowano jadłospisy dekadowe obowiązujące w zakładach żywienia
zbiorowego. W zestawach planowanych posiłków nie stwierdzono
nieprawidłowości, są
zgodne z zasadami zdrowego i racjonalnego żywienia. W posiłkach uwzględniona jest
różnorodność produktów, jadłospisy są urozmaicone, liczba posiłków jest dostosowana do
wieku dzieci, w posiłkach podstawowych uwzględnione są produkty dostarczające białka
zwierzęcego, umiejętnie wykorzystywane są potrawy sezonowe. W zestawach planowanych
posiłków zostały uwzględnione produkty i potrawy wysokobłonnikowe, uwzględnione są
potrawy z ryb.
Kontrolne próbki potraw wchodzących w skład posiłków pobierano i przechowywano
zgodnie z aktualnie obowiązującymi przepisami.
Stołówki w bursach i internatach
Pod nadzorem Państwowej Powiatowej Inspekcji Sanitarnej w Szczecinie w 2007 roku
było 15 stołówek w bursach i internatach.
Rok
ewidencji
Liczba
skontrolowanych
obiektów w %
wymaganiami” w %
2006
15
80
0
2007
15
46,6
0
Tab. 4.16 Stołówki w bursach i internatach
W roku sprawozdawczym 2007 skontrolowano 7 stołówek w bursach i internatach, w
których przeprowadzono 11 kontroli. Zakłady te prowadzą działalność w zakresie
wyżywienia całodziennego: śniadania, obiady i kolacje.
Skontrolowane zakłady posiadają opracowany i wdrożony system kontroli
wewnętrznej HACCP w zakresie Instrukcji Dobrej Praktyki Higienicznej.
W skontrolowanych obiektach nie stwierdzono uchybień dotyczących bieżącego stanu
sanitarnego. W 2007 r. nie ukarano mandatem karnym żadnej z osób zatrudnionych w
blokach żywienia obsługujących bursy i internaty.
123
Stołówki przedszkolne
Liczba obiektów wg
ewidencji
obiektów
[%]
Liczba obiektów
ocenianych jako niezgodne
z wymaganiami
[%]
2006
74
71,6
-
2007
77
45,5
-
Rok
Tab. 4.17 Stołówki przedszkolne
W roku sprawozdawczym 2007 pod nadzorem Państwowego Powiatowego Inspektora
Sanitarnego w Szczecinie znajdowało się 77 zakładów, skontrolowano 35.
Wydano:
− 4 decyzje zatwierdzające zakład, w tym 2 na żywienie w systemie cateringowym,
− 2 decyzje zmieniające termin wykonania obowiązku,
− 7 decyzji na poprawę stanu sanitarno- technicznego zakładów.
Obowiązki nałożone decyzjami na kierownictwo zakładu dotyczyły: poprawy stanu
technicznego pomieszczeń produkcyjnych, magazynowych i socjalnych.
W 2007 r. przeprowadzono 47 kontroli, w tym 7 kontroli interwencyjnych.
Stołówki
przedszkolne
są
zakładani
małymi
zatrudniającymi
do
3
osób.
Przygotowywane są w nich posiłki dla dzieci w wieku 3 do 6 lat. Według zaleceń i specyfiki
stołówek przedszkolnych standardowo wydawane są: pierwsze i drugie śniadanie, obiad
dwudaniowy (w większości zakładów obiad jest dzielony – około godziny 12 dzieci jedzą
drugie danie, około 14 zupę) oraz podwieczorek.
Oceniono teoretyczne 22 jadłospisy dekadowe. Posiłki przygotowywane dla dzieci są
urozmaicone, zawierają pełnowartościowe białko zwierzęce. W jadłospisach uwzględniono
mleko i jego produkty, pieczywo mieszane i kasze gruboziarniste. Potrawy przygotowywane
na bazie ryb podawane są dzieciom 1-2 razy w dekadzie. Dodatki owocowo- warzywne
podawane są dzieciom do każdego posiłku. Surowe owoce lub warzywa dzieci spożywają
codziennie. W jednym przypadku stwierdzono mało urozmaiconą podaż surówek w
zestawach obiadowych.
124
W skontrolowanych zakładach opracowano i wdrożono instrukcje Dobrej Praktyki
Higienicznej.
Zatrudniony
w
zakładach
personel
posiada
aktualną
dokumentację
potwierdzającą stan zdrowia.
Stołówki w domach dziecka i młodzieży
Liczba obiektów wg
ewidencji
obiektów
[%]
Liczba obiektów
z wymaganiami
[%]
2006
2
50
-
2007
2
100
-
Rok
Tab. 4.18 Stołówki w domach dziecka i młodzieży
W 2007 r. pod nadzorem Oddziału HŻŻiPU znajdowały się 2 domy dziecka.
W zakładach istnieje system żywienia tzw. „rodzinkowy”, czyli śniadania i kolacje
przygotowywane są przez samych wychowanków pod nadzorem opiekunów, natomiast
obiady dowozi firma cateringowa. W przypadku drugiego zakładu obiady przygotowuje się w
kuchni centralnej znajdującej się na terenie placówki.
Zatrudnione osoby posiadające aktualne badania lekarskie.
W zakładzie nie opracowano instrukcji Dobrej Praktyki Higienicznej. W styczniu 2008r.
Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny w Szczecinie wydał decyzję administracyjną
nakładającą na zakład wdrożenie systemu kontroli wewnętrznej HACCP w zakresie
opracowania i wdrożenia instrukcji Dobrej Praktyki Higienicznej.
W dniu 01.10.2007 r. w Domu Dziecka Nr 2 przeprowadzono kontrolę w związku z
pismem Dyrektora Delegatury Najwyższej Izby Kontroli w Szczecinie z dnia 24.09.2007 r.
Kontrola dotyczyła warunków zakupu, transportu i przechowywania żywności oraz
warunków żywienia zbiorowego. Podczas kontroli stwierdzono:
− zły stan techniczny kuchenek grupy IX, III, IV, V (brudne ściany i sufity)
− brak procedur zabezpieczenia i wycofania z obrotu partii żywności nieodpowiadającej
wymaganiom jakości zdrowotnej
− w kuchenkach rodzinkowych nie były pobierane i przechowywane próbki żywności.
W wyniku. Przeprowadzonej kontroli sprawdzającej- punkty 1,2,3 zostały wykonane.
125
W obu domach dziecka próbki żywności pobierane są i przechowywane zgodnie z
rozporządzeniem Min. Zdrowia z dnia 17 kwietnia 2007 r. w sprawie pobierania i
przechowywania próbek żywności przez zakłady żywienia zbiorowego typu zamkniętego.
Każda kuchenka w grupie rodzinkowej wyposażona jest w kuchenki gazowe lub elektryczne,
lodówko- zamrażarkę, zmywarkę do mycia naczyń stołowych, zlewozmywak, szafki
kuchenne mieszczące podstawowy sprzęt niezbędny do przygotowywania i spożywania
posiłków. W każdej „rodzince” ustalany jest tygodniowy jadłospis zgodny z zasadami
racjonalnego żywienia i upodobaniami dzieci.
Stołówki studenckie
W roku sprawozdawczym 2007 pod nadzorem Państwowej Powiatowej Inspekcji
Sanitarnej w Szczecinie znajdowały się 2 stołówki studenckie.
Rok
ewidencji
Liczba
skontrolowanych
obiektów
%
2006
2
100
0
2007
2
100
0
wymaganiami” w %
Tab. 4.19 Domy studenckie
W skontrolowanych obiektach nie stwierdzono uchybień dotyczących bieżącego stanu
sanitarnego.
Zakłady opracowały i wdrożyły system kontroli wewnętrznej HACCP w
zakresie Instrukcji Dobrej Praktyki Higienicznej zgodnie z obowiązującymi przepisami.
Stołówki posiadają zawarte umowy dotyczące odbioru odpadów poprodukcyjnych i
pokonsumpcyjnych z firmami zajmującymi się gospodarką odpadami.
126
Stołówki w zakładach specjalnych i wychowawczych
Liczba obiektów wg
ewidencji
obiektów
[%]
Liczba obiektów
z wymaganiami
[%]
2006
11
72,7
-
2007
12
58,3
-
Rok
Tab. 4.20 Stołówki w zakładach specjalnych i wychowawczych
W 2007 r. pod nadzorem Państwowego Powiatowego Inspektora Sanitarnego w
Szczecinie znajdowało się 12 zakładów żywienia w placówkach specjalnych i
wychowawczych. Skontrolowano 7 zakładów, przeprowadzono 9 kontroli, w tym 2 kontrole
interwencyjne. Wydano 1 decyzję zatwierdzającą zakład oraz 5 decyzji administracyjnych, w
tym 2 zmieniające terminy wykonania obowiązków.
Nałożone na kierownictwo placówek obowiązki dotyczyły:
− odnowienia ścian i sufitów w pomieszczeniach produkcyjnych, magazynowych i
socjalnych
− doprowadzenia podłóg w pomieszczeniach produkcyjnych i magazynowych do
odpowiedniego stanu technicznego.
W skontrolowanych zakładach opracowano i wdrożono instrukcję Dobrej Praktyki
Higienicznej.
W 2007 r. przeprowadzono 2 kontrole interwencyjne.
Inne zakłady żywienia
W roku sprawozdawczym 2007 wg ewidencji pod nadzorem Powiatowej Stacji
Sanitarno – Epidemiologicznej
w Szczecinie objętych było 4 zakładów w których
przygotowywane były posiłki regeneracyjne. W porównaniu do roku 2006 liczba zakładów
zmniejszyła się 4. Skontrolowano 4 zakłady, przeprowadzono 6 kontroli.
127
Rok
Liczba zakładów wg
ewidencji
obiektów %
Liczba obiektów
ocenionych jako zakład
niezgodny w %
2006
8
75
-
2007
4
100
-
Tab. 4.21 Pozostałe zakłady żywienia
Skontrolowane zakłady prowadzą działalność w zakresie wydawania posiłków
profilaktycznych dla określonej grupy konsumentów. Posiłki te przygotowywane są na
stołówkach pracowniczym, a następnie przewożone do punktów wydawania.
Zakłady posiadają opracowany i wdrożony system kontroli wewnętrznej HACCP w
zakresie Instrukcji Dobrej Praktyki Higienicznej.
Osoby wykonujące prace w procesie produkcji i wydawania żywności spełniają
wymagania dotyczące stanu zdrowia oraz higieny osobistej.
W
trakcie
przeprowadzanych
czynności
kontrolnych
nie
stwierdzono
nieprawidłowości w zakresie funkcjonowania w/w placówek.
4.6. Zakłady obrotu żywnością
Sklepy spożywcze
Według rejestru zakładów w ciągu roku 2007 na terenie podległym PIS w Szczecinie
znajdowało się 1309 sklepów w tym 64 super i hipermarketów.
Skontrolowano ogółem 446 sklepów przeprowadzając w nich 926 kontroli w tym 223
kontroli interwencyjnych na wniosek klientów oraz w ramach systemu RASFF.
W ramach realizacji zadań z zakresu bezpieczeństwa żywności wynikających z
rozporządzenia 852/2004/WE z dn. 29.04.2004r.
w roku sprawozdawczym 2007
zaplanowano 133 kontrole sklepów w tym super i hipermarkety. Zamierzenia w tym zakresie
wykonano w 100%.
Zgodnie z wymogami art.63 ustawy z dn. 25 sierpnia 2006r. o bezpieczeństwie
żywności i żywienia zatwierdzono 233 sklepy w tym 21 hiper i supermarkety.
Na skontrolowanych 446 sklepów 315 zakładów posiadało opracowany i wdrożony
system kontroli wewnętrznej HACCP w zakresie opracowania i wdrożenia Instrukcji Dobrej
Praktyki Higienicznej (GHP). W 11 zakładach wdrożono systemem HACCP.
128
W ramach wyegzekwowania poprawy warunków higieniczno-sanitarnych wystawiono
31 decyzje administracyjne w tym 1 decyzję unieruchomienia zakładu oraz 4 decyzje zakazu
wprowadzania produktu do obrotu w tym 1 decyzję w hipermarkecie.
Zarządzenia w decyzjach administracyjnych dotyczyły najczęściej takich obowiązków
jak:
− poprawa stanu technicznego ścian, sufitów, podłóg
− poprawa stanu technicznego urządzeń chłodniczych, sprzętu meblowego
− zapewnienia warunków do mycia sprzętu pomocniczego
− wdrożenia systemu kontroli wewnętrznej HACCP w zakresie opracowania i wdrożenia
instrukcji GHP.
W roku 2007 ze sklepów spożywczych pobrano do badań 427 próbek środków
spożywczych w tym 327 próbek w super i hipermarketach. Zdyskwalifikowano 39 próbek w
tym 16 w super i hipermarketach.
Poniższa tabela obrazuje przyczyny zakwestionowania próbek środków spożywczych
oraz wymazów sanitarnych pobranych w sklepach z wyłączeniem super i hipermarketów.
Lp.
Rodzaj pobranych
próbek i miejsce
pobrania
Ilość kwestionowanych
próbek
Przyczyna zakwestionowania
1
Mięso garmażeryjne
Sklep nr.35 Agrofirma
Witkowo ul.
Klonowica 11
5
Obecność Salmonelli
2
Cukierki Michaszki
Sklep spożywczy
,,Sułtan” ul. Rydla 93
1
Obecność pozostałości
po szkodnikach
3
Kiełbasa toruńska
Sklep nr.451 „Społem”
PSS Al. Wojska
Polskiego 52
2
4
Wymazy sanitarne Sklep nr. 451
„Społem”
PSS Al.Wojska
Polskiego 52
5
Wymazy sanitarne –
Sklep nr. 451
„Społem” PSS
Al.Woj. Polskiego 52
4
4
Obecność bakterii tlenowych
mezofilnych (3 próbki)
obecność bakterii z grupy Coli
(1 próbka)
Obecość bakterii tlenowych
mezofilnych (4 próbki w tym
1próbka-obecnośc bakterii
z grupy Coli)
129
6
Mleko świeże 2%
Pasteryzowane
Sklep „Ad Libitum”
ul. Lelewela 8
5
Obecność bakterii tlenowych
mezofilnych
7
Makaron „Malma”
kolanka z falbanką
Sklep „Sułtan”
ul. Jasna 80
1
Obecność szkodników
8
Morela suszona
Sklep „Berti”
ul. 1-go Maja
1
Obecność szkodników
Tab. 4.22 Przyczyny zakwestionowania próbek środków spożywczych oraz wymazów sanitarnych pobranych w
sklepach z wyłączeniem super i hipermarketów
Informacje w sprawie zakwestionowanych środków spożywczych przesłano do
właściwych powiatowych inspekcji sanitarnych na terenie, których znajdowała się siedziba
producenta i dostawcy przedmiotowych środków spożywczych.
W miesiącu czerwcu 2007 r. na terenie województwa zachodniopomorskiego
stwierdzono liczne zachorowania na włośnicę. W związku z powyższym przeprowadzono 38
kontroli w sklepach prowadzących obrót mięsem i przetworami mięsnymi producenta:
Zakłady Przetwórstwa Mięsnego „Rol-Bank” w Świerznie. Do badań laboratoryjnych
pobrano i przekazano do zbadania 7 próbek mięsa i
przetworów mięsnych
wyprodukowanych przez producenta. Przedmiotem badań były: kiełbasa biała, karkówka z/k i
b/k, żeberka wieprzowe, metka łososiowa. Wszystkie próbki zostały przebadane metodą
wytrawiania. W żadnej próbce nie stwierdzono larw włośni. Kierując się zasadą ostrożności
wycofano ze sklepów 942,9 kg mięsa i przetworów mięsnych producenta „Rol-Bank” w
Świerznie.
Na podstawie wyników kontroli przeprowadzonych w sklepach spożywczych można
stwierdzić, że stan sanitarno-techniczny i higieniczny tych zakładów z roku na rok ulega
poprawie. Dobry skutek przyniosły działania informacyjno-edukacyjne prowadzone
systematycznie podczas czynności kontrolnych w tych zakładach, których celem było
podniesienie świadomości i ukształtowanie odpowiednich postaw i zachowań zdrowotnych
osób biorących udział w obrocie żywnością.
Najczęściej
występujące
uchybienia
dotyczące
nieprzestrzegania
wymagań
obowiązujących przepisów prawa to:
130
−
wprowadzanie do obrotu handlowego środków spożywczych po terminie przydatności do
spożycia i dacie minimalnej trwałości
− przetrzymywanie produktów żywnościowych w warunkach uznanych za nieprawidłowe,
w temperaturze wyższej, niż podano na opakowaniu
− brak prawidłowych procedur wycofania z obrotu handlowego produktów niezgodnych
− brak systematycznej kontroli temperatury przetrzymywanych środków spożywczych
wymagających zimnego łańcucha i rejestracji tej temperatury
− brak opracowanej i wdrożenia kontroli wewnętrznej HACCP w zakresie opracowania i
wdrożenia instrukcji Dobrej Praktyki Higienicznej (GHP)
Za stwierdzone nieprawidłowości nałożono 73 mandaty karne na kwotę 9950zł. w tym
12 mandatów na kwotę 1700 zł. w super i hipermarketach.
W roku 2007 w sklepach spożywczych prowadzono kontrole tematyczne w zakresie
oceny sposobu znakowania środków spożywczych specjalnego przeznaczenia żywieniowego
i suplementów diety.
W ramach krajowego systemu powiadamiania alarmowego RASFF śledzono
pochodzenie produktów.
Szczegółowo ten zakres kontroli opisano w dalszej części sprawozdania dotyczącego
przedmiotowych zagadnień .
Super i hipermarkety
Pod nadzorem Państwowego Powiatowego Inspektora Sanitarnego w Szczecinie w
roku 2007 znajdowało się 64 supermarketów i hipermarketów. Skontrolowano 57
zakładów. W nadzorowanych obiektach przeprowadzono 204 kontroli. Wydano 15 decyzji
administracyjnych w tym 1 decyzję zakazu wprowadzania środków spożywczych do obrotu.
Za stwierdzone nieprawidłowości w czasie kontroli na osoby winne zaniedbań nałożono 12
mandatów karnych na łączną kwotę 1700 złotych.
W celu wyegzekwowania poprawy stanu sanitarnego wydano: - 9 decyzji zarządzających.
Najczęściej stwierdzane uchybienia w kontrolowanych supermarketach to min.:
− obecność środków spożywczych po terminie przydatności do spożycia
− zły stan sanitarno-techniczny pomieszczeń (sufity, ściany, podłogi, drobny sprzęt roboczy)
− brak porządku i czystości w pomieszczeniach zakładu
131
− nieodpowiednie przechowywanie żywności łatwopsujacej się i pieczywa sprzedawanego
luzem- brak segregacji środków spożywczych
− brudne urządzenia chłodnicze
− brak warunków do mycia rąk oraz do mycia drobnego sprzętu pomocniczego.
W
sklepach
wielkopowierzchniowych
typu
hipermarkety
dobrze
oceniono
wyposażenie sal sprzedaży, w zakresie zabezpieczeń i wycofywania środków spożywczych
niewłaściwej jakości zdrowotnej przestrzegane są procedury i instrukcje. W zakresie
zabezpieczenia zakładu przed szkodnikami większość zakładów posiada podpisane umowy z
firmami DDD, które opracowały programy w zakresie zabezpieczenia zakładu przed
szkodnikami. W ramach obowiązków ustalonych w umowach, firmy prowadzą monitoring i
zwalczanie szkodników. Z przeglądów prowadzone są zapisy. We wszystkich zakładach
został opracowany i wdrożony program GHP. Szczegółowo opisane są procesy mycia i
dezynfekcji urządzeń, pomieszczeń i sprzętu. Instrukcje określają zakres wykonywanych prac
i wyznaczają odpowiedzialności, określają zasady działań korygujących. Instrukcje
umieszczone są przy stanowiskach mycia i dezynfekcji na poszczególnych stoiskach.
Jednym z tematów przeprowadzanych kontroli w hipermarketach była „gospodarka
odpadami zawierającymi wyłącznie lub głównie surowe produkty pochodzenia zwierzęcego
oraz produkty pochodzenia zwierzęcego poddane obróbce termicznej”. W wyniku
przeprowadzonych czynności kontrolnych stwierdzono, że sklepy posiadają opracowany
program postępowania z odpadami pochodzenia zwierzęcego. Produkty wycofywane z obrotu
i przeznaczone do utylizacji przechowywane są w wyznaczonych miejscach, i sukcesywnie
wywożone przez firmy utylizacyjne na podstawie odpowiednich umów. Wszystkie czynności
potwierdzone są zapisami.
W super i hipermarketach wydzielone są stoiska ze sprzedażą w systemie tradycyjnym
i samoobsługowym do których należą min stoiska za sprzedażą mięsa i przetworów mięsnych.
W obrocie tradycyjnym żywność jest ważona, paczkowana i podawana klientom przez
wyznaczone osoby. Na stoisku przestrzega się ściśle segregacji surowej żywności od
wyrobów gotowych. W systemie samoobsługowym wydzielone są odrębne lady chłodnicze i
bonety na sali sprzedaży. Wyeksponowany towar na stoiskach samoobsługowych jest
pakowany jednostkowo. Zachowana jest prawidłowa segregacja żywności. Prowadzony jest
monitoring z każdego urządzenia chłodniczego. Przestrzega się łańcucha chłodniczego. W
nielicznych przypadkach stwierdzono uchybienia dotyczące nieprzestrzegania bieżącej
czystości:
132
− brudno utrzymane lady chłodnicze
− brak systematycznego monitoringu z urządzeń chłodniczych
W większości kontrolowanych sklepów wielkopowierzchniowych prowadzone są
systematyczne zapisy dotyczące dokumentów stosowania dobrej praktyki higienicznej oraz
zabezpieczenia i wycofania z obrotu partii żywności nie odpowiadających wymaganiom
jakości zdrowotnej. Prowadzone są rejestry umożliwiające zidentyfikowanie dostawcy
towaru. Ogólnie stan sanitarny w sklepach wielkopowierzchniowych uległ poprawie,
przedsiębiorcy coraz częściej wykazują znajomości przepisów prawa.
W omawianym okresie sprawozdawczym przyjmowano i rozpatrywano interwencje
dotyczące niewłaściwego stanu sanitarnego obiektów oraz kwestionowanie jakości
zdrowotnej żywności wprowadzanej w super i hipermarketach.
W
2007
r.
66
zarejestrowano
interwencji,
dotyczących
sklepów
wielkopowierzchniowych, z czego 10 było zasadnych.
Na bieżąco prowadzono pobieranie próbek żywnościowych, które odbywało się w
oparciu o Krajowy Plan Pobierania Próbek w ramach monitoringu i urzędowej kontroli
żywności, oraz z uwagi na interwencję klientów dotyczącą niewłaściwej jakości zdrowotnej
środków spożywczych.
W super i hipermarketach pobrano 336 próbek środków
spożywczych z czego 9 dotyczyło materiałów i wyrobów przeznaczonych do kontaktów z
żywnością. W wyniku wykonanych badań zakwestionowano 16 próbek ze względu na
niewłaściwą jakość zdrowotną. Były to:
super- i hipermarketach
Lp.
Rodzaj pobranych
próbek i miejsce
pobrania
Ilość
kwestionowanych
próbek
Przyczyna zakwestionowania
1
Mleko 2%
spożywcze
pasteryzowane
5
Zanieczyszczenia
mikrobiologiczne
2
Mleko 3,2%
spożywcze
pasteryzowane
5
Zanieczyszczenia
mikrobiologiczne
3
Mieszanka
studencka 100g
1
Obecność szkodników i ich
pozostałośći
1
pozostałośći
4
Orzechy laskowe
80g 100g
133
5
6
Figi suszone
pozostałośći
1
Czajnik elektryczny
„SALMAN”
Stwierdzenie istotnej różnicy w
smaku próbki badanej w stosunku
do próbki kontrolnej
1
super- i hipermarketach
Kioski spożywcze
W 2007 r. zewidencjonowano 444 kioski spożywcze, w tym 183 usytuowanych na
targowiskach. W bieżącym roku sprawozdawczym skontrolowano 63 kioski, w tym 18
kiosków na targowiskach sprzedających mięso oraz 11 kiosków na targowiskach
sprzedających inne środki spożywcze.
Rok
Liczba obiektów wg
ewidencji
Liczba
skontrolowanych
obiektów %
Liczba obiektów
ocenianych jako
niezgodne z
wymaganiami %
2006
514
20
-
2007
444
14
-
Tab. 4.24 Kioski spożywcze
W opisywanym okresie sprawozdawczym wystawiono 7 decyzji administracyjnych w
tym dwie decyzję wstrzymujące działalność.
Nałożono 14 mandatów karnych na łączną sumę 2.650 zł.
Mandaty nakładane były za nieprzestrzeganie bieżącej czystości w zakładach między
innymi: brakiem zachowania ciągłości łańcuch chłodniczego przechowywanych i
eksponowanych środków spożywczych nietrwałych mikrobiologicznie oraz brakiem
prawidłowego zabezpieczenia przed zanieczyszczeniami zewnętrzni oferowanych art..
spożywczych.
W 21 kioskach został opracowany i wdrożony system kontroli wewnętrznej w zakresie
opracowania i wdrożenia Dobrej Praktyki Higienicznej.
Pobrano do badania laboratoryjnego 8 próbek żywności do badania w kierunku
bakterii chorobotwórczych, oznaczania pestycydów, oznaczania pestycydów, oceny
parametrów biologicznych oraz fizycznych gdzie 2 próbki zostały zdyskwalifikowane.
134
Kioski na targowiskach sprzedające mięso
W 44 kioskach na targowiskach
wprowadzających do obrotu mięso i wędliny
będących pod nadzorem Państwowego Powiatowego Inspektora Sanitarnego w Szczecinie
przeprowadzono 18 kontroli. Obiekty te wyposażone są
w dostateczną ilość urządzeń
chłodniczych i zamrażalniczych, zaopatrzonych w urządzenia kontrolno pomiarowe.
Dostawa mięsa i wędlin odbywa się środkami transportu przeznaczonymi do przewozu
żywności nietrwałej mikrobiologicznie (izotermy lub chłodnie).
Wszystkie kioski mięsno-wędliniarskie posiadają prawidłowe podłączenie do sieci wodnokanalizacyjnej oraz dopływ bieżącej zimnej i ciepłej wody. Urządzenia, sprzęt i inne składniki
wyposażenia z którymi styka się żywność wykonane są materiałów łatwych do utrzymania w
czystości i do dezynfekcji..
Stwierdzone najczęstsze nieprawidłowości to:
− brak prawidłowego oznakowania wprowadzanych do obrotu przetworów mięsnych
− brak aktualnych zapisów dotyczących warunków przechowywania mięsa i jego
przetworów.
W 2007 roku nałożono 4 mandaty karne w wysokości 1100 zł.
Magazyny hurtowe
ROK
Liczba obiektów wg
ewidencji
Liczba
skontrolowanych
obiektów%
Liczba ocenionych
jako zakład niezgodny
z wymaganiami w%
2006
140
47,14
-
2007
134
58,95
-
Tab. 4.25 Magazyny hurtowe
Na terenie objętym nadzorem PIS w Szczecinie w roku 2007 znajdowały się 134
magazyny hurtowe.
W obiektach tych prowadzony jest obrót żywnością (taką jak: nabiałem, tłuszczami,
słodyczami, artykułami sypkimi, konserwami, przyprawami, napojami alkoholowymi i
bezalkoholowymi, wędlinami i mięsem) w opakowaniach jednostkowych i zbiorczych.
Większość tych obiektów posiada opracowaną i wdrożoną instrukcję dobrej praktyki
higienicznej
135
Skontrolowano 79 zakłady.
Najczęściej powtarzające się uchybienia dotyczące nieprzestrzegania wymagań
obowiązujących przepisów to:
− zły stan techniczny powierzchni podłóg, ścian, sufitów oraz drzwi
− niedostateczna ochrona zakładu przed szkodnikami
− brak segregacji artykułów spożywczych
− brak dostatecznej ilości środków myjąco-dezynfekujących przy umywalkach
− brak bieżącej czystości i porządku
− brak wdrożonego systemu kontroli wewnętrznej HACCP w zakresie opracowania i
wdrożenia Instrukcji Dobrej Praktyki Higienicznej(GHP)
− brak
opracowanych
i
wdrożonych
procedur
umożliwiających
zidentyfikowanie
dostawców i odbiorców środków spożywczych wprowadzanych do obrotu
W roku sprawozdawczym 2007 wydano łącznie 19 decyzji administracyjnych w tym 2
decyzje zakazu wprowadzania produktu do obrotu, 1 decyzją umorzenia postępowania
administracyjnego
z powodu zlikwidowania działalności zakładu, 4 decyzje prolongaty
terminu. Za stwierdzone nieprawidłowości w czasie kontroli na osoby winne zaniedbań
nałożono 11 mandatów karnych na kwotę 2000zł.
W celu poprawy warunków technicznych wydano 19 decyzji administracyjnych, z
których 6 dotyczyło min utworzenia systemów i procedur umożliwiających zidentyfikowanie
dostawców i odbiorców żywności środków spożywczych wprowadzanych do obrotu.
Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny w Szczecinie wydał 2 decyzje wycofania z
obrotu handlowego środków spożywczych. W ramach Urzędowej Kontroli Żywności z
magazynów hurtowych pobrano do badań 5 próbek żywności. Przedmiotem badań były:
− pieczarki - 1 próbka (w kierunku obecności pozostałości pestycydów)
− rodzynki – 1 próbka (w kierunku badania substancji dodatkowych)
− morele – 1 próbka (w kierunku badania substancji dodatkowych)
− kakao wzbogacone w wapń – 1 próbka (ocena znakowania)
− mąka - 1 próbka (na zawartość aflatoksyn)
4.7. Transport żywności
W 2007 r. skontrolowano 114 środków transportu żywności, z czego decyzję w
sprawie zatwierdzenia i rejestru zakładu na podstawie art.63 .art.64 ustawy z dnia 25 sierpnia
136
2006 r o bezpieczeństwie żywności i żywienia (Dz. U. Nr 171, poz.1225) uzyskało 111
środków transportu. W trzech przypadkach decyzje nie zostały wydane ponieważ
przedsiębiorcy nie uzupełnili braków formalno-prawnych (aktualnego zaświadczenia wpisu
do ewidencji działalności gospodarczej, w jednym z wniosków również nie określono rodzaju
żywności, która miałaby być przewożona). 73 zatwierdzone samochody przeznaczone są do
transportu żywności z zachowaniem łańcucha chłodniczego tj do przewożenia ryb, mięsa,
wędlin, mrożonek, lodów, pozostałe do transportu żywności, które
nie wymagają
przewożenia w warunkach łańcucha zimnego. Skontrolowane samochody dostawcze
posiadały konstrukcję i wyposażenie odpowiednie do rodzaju przewożonej żywności, co
umożliwia zabezpieczenie jej przed zanieczyszczeniem. Często właściciele małych sklepów
zapewniają własny transport żywności
paczkowanej typu napoje, art. sypkie, warzywa,
owoce samochodami typu combi i te samochody nie są wydzielone tylko i wyłącznie do
transportu żywności. Pieczywo, nabiał, przetwory mięsne dostarczane są do sklepów
środkami transportu producentów w których zamontowane są urządzenia do monitorowania
warunków transportu.
4.8. Jakość zdrowotna krajowych i importowanych środków spożywczych,
przedmiotów użytku oraz badania sanitarne w roku 2007
1) W roku 2007 w ramach urzędowej kontroli zbadano ogółem 731 próbek środków
spożywczych, w tym 568 to próbki pobrane zgodnie z planem poboru próbek,
(UKŻ+MONITORING)(466+102), 61 próbek sanitarnych, 16 próbek pobranych zostało do
badań radiologicznych, 86 próbek pobrano w związku z badaniem zasadności zgłaszanych
interwencji.
Ogólna liczba pobranych próbek wynosi 750.W liczbie tej znajdują się :
− 559 próbki żywności pobranych w ramach UKŻ
− 61 próbki sanitarne (59-wymazy sanitarne,2-zmiotki) UKŻ próbek monitoringu żywności
próbki dostarczone przez konsumentów
− 9 przedmiotów użytku UKŻ
− 2 próbki kosmetyków UKŻ
Z liczby 731- próbek :
− 716 to próbki krajowe i z Unii Europejskiej
137
− 15 to próbki z importu
2) Ogółem pobrano 47 próbek sanitarnych co stanowi 6,4% ogólnie pobranych próbek w
ramach UKŻ
Próbki pobrane
Próbki zakwestionowane
Wymazy czystościowe
59
9
Zmiotki
2
zgodne
Tab. 4.26 Wymazy czystościowe i zakwestionowane
Wymazy czystościowe pobrano:
Cukiernia „Zakole” ul.Zakole 3a
-3
Cukiernia Piotr Kowalski ul.Jagiellońska 81
-3
Hipermarket Carrefour ul. B.Warszawy 42(cukiernia)-6
Sklep Społem ul.Woj.Polskiego 52
-12
3- zakwest.
Automat do lodów ul.Walecznych 84
-2
Automat do lodów ul.Karola Miarki 2a
-2
Automat do lodów ul.Zawadzkiego 121
-5
Wytwórnia lodów Castellari ul.J.Narodowej 43
-8
Restauracja Hotelu Bończa ul.Anieli Krzywoń
-5
Restauracja Villa West Ende ul.Woj.Polskiego 65
-10
Stołówka pracownicza ul.Kablowa 1
-3
Piekarnia Stach ul.Krasińskiego 104
-1 (zmiotki)
Piekarnia Ossowscy ul.Przodowników Pracy 101
-1(zmiotki)
4 –zakwest.
2-zakwest.
3) Za niezgodność z obowiązującymi przepisami zakwestionowano 50 próbek żywności
− lody śmietankowe – 5 próbek(obecność Enterobacteriaceae) -wytw.lodów
− mleko świeże
- 5 próbek (sklep)(bakterie tlenowe mezofile)-sklep
− mleko świeże
-10 próbek (obecność Enterobacteriaceae)-sklep
− makaron malma
-1 próbka (obecność szkodników)
sklep
− morela suszona
-1 próbka(obecność szkodników)
(hipermarket)
− mieszanka studencka -1 próbka(obecność szkodników)
− orzechy włoskie -2 próbki (obecność szkodników)
− orzechy laskowe
-1 próbka(obecność szkodników)
(hipermarket)
(hipermarket)
(hipermarket)
138
− kopytka
-5 próbek (Bacillus cereus)żywienie otwarte
− naleśniki z serem
-2 próbki (Bacillus cereus) żywienie otwarte
− figi suszone
- 1 próbka (liczne oprzędy i odchody) (hipermarket)
− pieprz
-1 próbka (zanieczyszczenia ferromagnetyczne)wytw.konc.spoz.)
− ciastko amerykanka -1 próbka (wyczuwalny zapach amoniaku) Piekarnia
− ciastko amerykanka -1 próbka (wyczuwalny zapach amoniaku) kiosk
− mięso garmażeryjne - 5 próbek(sklep)
− pszenica bio
-1 (obecność szkodników)kiosk
− cukierki Michaszki -1(obecność szkodników) sklep
− czajnik elektryczny -1 (istotna różnica w smaku i w zapachu)hipermarket
− kiełbasa toruńska
-2 (obecność szkodników)sklep
4) Środki spożywcze pobrane w ramach podejrzenia o zatrucie pokarmowe:
− 5 wymazów sanitarnych w restauracji Hotelu Bończa ul.A .Krzywoń-prawidłowe
− 9 próbek żywności i 10 wymazów sanitarnych w Rest. VillaVest Ende ul.W.Polskiego 65prawidłowe
− 7 próbki żywności –Przedszkole Publiczne nr 52 ul. Milczańska 44 -prawidłowe
− 6 próbki żywności –Przedszkole Publiczne nr 80 ul. Łokietka 15/16 -prawidłowe
− 1 próbka żywności –Szpital ul. Arkońska 4 -prawidłowa
W 2007 r.w związku z problemami zasygnalizowanymi w mediach w sprawie
zanieczyszczenia mikotoksynami mąki i pieczywa, pobrano dodatkowo 1 próbkę. mąki do
badania w kierunku ochratoksyny- próbka zgodna
Pobrano również dodatkowo próbki pieczarek do badań w kierunku
obecności
pozostałości środka ochrony roślin, w związku z pismem dot. stwierdzenia obecności
pozostałości karbendazymu w pieczarkach pochodzących z Polski.-próbki zgodne
W związku z wykryciem obecności bakterii Yersinia enterocolitica w żywności
przeznaczonej do bezpośredniego spożycia (jednodniowy sok marchwiowy). Na polecenie
PWIS wzmożono nadzór nad zakładami produkującymi świeżo wyciskane soki z owoców i
warzyw i pobrano 17próbek soków, próbki zgodne.
139
4.9. Jakość zdrowotna przedmiotów użytku
W roku 2007 przebadano łącznie 9 próbek przedmiotów użytku. W/w próbki
przebadano w kierunku migracji globalnej, migracji pierwiastków szkodliwych dla zdrowia
(Pb,Cd) oraz oceny przekazywania zapachu i smaku przy bezpośrednim kontakcie. Jedna
próbka została zakwestionowana – czajnik elektryczny.
Przebadano również 2 próbki kosmetyków krajowych w kierunku znakowania i składu
chemicznego. Próbki prawidłowe.
W roku 2007 pobierano próby zgodnie z narzuconym planem urzędowej kontroli
żywności i monitoringu żywności. Pobierana były również próbki w przypadku zgłaszania
różnego rodzaju interwencji dotyczących złej jakości żywności .W toku badania zasadności
skarg próbki pobierane były bezpośrednio od osób interweniujących jak również w miejscach
obrotu i produkcji żywności. Najwięcej prób pobrano ze sklepów spożywczych (436).
W porównaniu z rokiem 2006 liczba pobranych próbek zwiększyła się o 78 próbek .
Liczba próbek niezgodnych zwiększyła się o 44. W każdym przypadku zdyskwalifikowanych
próbek zostało wszczęte dalsze postępowanie administracyjne.
Próbki
Próbki
pobrane
zdyskwalifikowane
(ogółem)
Rok
%
Próbki
Próbki sanitarne
sanitarne
zdyskwalifikowane
pobrane
%
2006
672
15
2,2
44
4
9
2007
750
59
7,8
61
9
14,7
Tab. 4.27 Liczba pobranych i zdyskwalifikowanych próbek
Zestawienie zba danych próbek żywności pobranych w 2007 r. w ramach
Urzędo wej Kontroli Żywności i M onitoringu
559
61
2
9
17
102
Próbki żywności pobrane w rama ch UKŻ
Próbki s anitarne
Próbki pobrane w rama ch monitoringu żywnoś ci
Próbki dostarczone przez kons um entów
Próbki przedmiotów użytku
Próbki k os metyków
Ryc. 4.5 Zestawienie zbadanych próbek żywności pobranych w 2007 r. w ramach Urzędowej Kontroli
Żywności i Monitoringu
140
4.10.
Nadzór nad kosmetykami oraz materiałami i wyrobami przeznaczonymi do
kontaktu z żywnością
W sprawozdawczym okresie przeprowadzono 29 kontroli sanitarnych w miejscach
obrotu kosmetykami. Ponadto przeprowadzano również kontrole w zakładach obrotu
żywnością. Przedmiotem kontroli w zakresie nadzoru nad kosmetykami były powiadomienia
w ramach systemu RAPEX oraz ocena znakowania. Każdorazowo po otrzymaniu
powiadomienia w ramach systemu RAPEX pracownicy Działu HŻŻiPU dokonywali
sprawdzenia czy kosmetyk będący przedmiotem powiadomienia znajdował się w obrocie
handlowym.
W ramach nadzoru nad jakością zdrowotną kosmetyków pobrano do badań
laboratoryjnych 2 próbki:
− płyn do trwałej ondulacji – 1 próbka
− „Tłusty krem regenerujący z ceramidami i lipidami” – 1 próbka w kierunku badań
chemicznych, znakowania i składu produktu. W zakresie oznaczanych parametrów próbki
odpowiadają wymaganiom Ustawy o kosmetykach z dnia 30 marca 2001 r. oraz
Rozporządzeniu Ministra Zdrowia z dnia 30.03.2005 r. (Dz.U. z 2005 r. Nr 72 poz.642 z
póź. zm.). Uwagi dotyczyły znakowania – wykaz składników powinien być określony
zgodnie z nazwami przyjętymi w Międzynarodowym Nazewnictwie Składników
Kosmetycznych (INCI).(art.6 ust.2 pkt 8 Ustawy o kosmetykach z dnia 30.03.2001 r.) i
(Decyzja Komisji 2006/257/WE z dnia 09.02.2006 r.)
Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny w Szczecinie przesłał informacje do
właściwych Powiatowych Inspektorów Sanitarnych celem podjęcia stosownych działań.
W sprawozdawczym okresie wydano 1 decyzję administracyjną.
4.11.
Warunki sprzedaży grzybów świeżych i przetworów grzybowych
W roku 2007 Powiatowa Stacja Sanitarno – Epidemiologiczna w Szczecinie
prowadziła akcję oświatową i informacyjną o zasadach obrotu grzybami świeżymi i
przetworami z grzybów w sezonie letnio – jesiennym.
W siedzibie PSSE w Szczecinie na tablicy informacyjnej w widocznym miejscu
została umieszczona informacja dla osób zainteresowanych o możliwości uzyskania każdego
dnia w godzinach 8.00 do 10.00 porad i informacji w zakresie grzybów. Informacja o
dyżurach była podana również w lokalnej prasie. Podczas dyżurów osobom zainteresowanym
141
udzielano fachowych informacji z zakresu obrotu grzybami i oceny grzybów, a także w
zakresie obowiązujących przepisów prawa dotyczących zasad sprzedaży grzybów, trwałości
grzybów świeżych, formy wydawania atestów zarówno osobom prywatnym, jak również
pracownikom straży miejskiej w Szczecinie.
W ramach przebiegu sezonu turystycznego przedkładano dwutygodniowe informacje
Państwowemu Wojewódzkiemu Inspektorowi Sanitarnemu w Szczecinie ze szczególnym
zwróceniem uwagi na obrót handlowy grzybami świeżymi i przetworami grzybowymi.
Łącznie w 2007 r. skontrolowano 10 miejsc sprzedaży, usytuowanych głównie na terenie
targowisk miejskich. W czasie kontroli kierownikom targowisk przypomniano o
obowiązkach, które muszą spełniać osoby wprowadzające do obrotu handlowego grzyby i
przetwory z grzybów. Sprzedaż grzybów na targowiskach przeprowadzana była w
wydzielonych miejscach. W widocznych miejscach targowisk umieszczone były tablice
informacyjne, na których przedstawiona była klasyfikacja grzybów z podziałem na grzyby
jadalne i trujące.
W ramach urzędowej kontroli żywności pobrano 2 próbki pieczarek. W zakresie
zbadanego
parametru-zawartości
pestycydów
z
grupy
benomylu
(wyrażony
jako
karbendazym) odpowiada wymaganiom Rozporządzenia Ministra Zdrowia z dnia 16 kwietnia
2004 r. (Dz.U. z 2004 r. Nr 85, poz. 801 z późn. zmianami).
4.12.
Inne istotne zagadnienia
4.12.1.
System Wczesnego Ostrzegania o Niebezpiecznych Produktach Żywnościowych
i Środkach Żywienia Zwierząt - RASFF
W 2007 r. w ramach systemu RASFF podjęte zostały działania w związku z 25
powiadomieniami o niebezpiecznych produktach żywnościowych typu alarmowego.
Tabele 3 i 4 przedstawiają zgłoszone produkty oraz przyczyny ich kwestionowania.
Produkt
Zagrożenie
Czekolady CAFE-TASSE
Reakcja alergiczna
Płatki śniadaniowe CHOCO SURFING
Nieprawidłowe znakowanie, brak informacji o
zawartości glutenu
Mąka żytnia typ 720
Zawyżona zawartość ochratoksyny A
Cukier biały KRYSZTAŁ
Zmiany organoleptyczne: zapach
142
Panga filety IQF
Obecność baterii Listeria monocytogenes
Śliwka kalifornijska
Obecność żywych
żerowania
Sezamowa chałwa z pistacjami
Sok jabłkowy TOMA
Obecność pleśni
POP CORN -ziarno
Zawartość mikotoksyny deoksyniwalenolu
Kuleczki czekoladowe MALTESERS
Obecność ciał obcych
Mak KRESTO
Obecność żywych i nadmiernej ilości martwych
szkodników
Olej rzepakowy CARREFOUR
Przekroczony najwyższy dopuszczalny poziom
benzo(a)pirenu
Morele suszone
Obecność szkodników,
żywych roztoczy
Mieszanka studencka BAKALLAND
Orzechy włoskie
Orzechy laskowe
Słonecznik łuskany
Śliwka kalifornijska
Obecność oprzędów i larw
Obecność żywych szkodników i ich pozostałości
Konserwa z tuńczyka w oleju
Przekroczenie najwyższego
poziomu histaminy
Morele suszone
Zmienione cechy organoleptyczne
Bryndza Slatina Soft Cheese
Zapleśnienie
oraz
organoleptyczne
Migdały „Bakaliowe smaki natury”
Widoczne uszkodzenia przez szkodniki
Figi suszone
Obecność żywych i martwych larw owada wraz z
oprzędami
roztoczy i
śladów
niepoliczalna
ich
ilość
dopuszczalnego
zmienione
cechy
Tab. 4.28 Żywność objęta systemem wczesnego ostrzegania o niebezpiecznych produktach żywnościowych
RASFF
Produkt
Zagrożenie
Dziecięce miseczki plastikowe
Przekroczenie
dopuszczalnego
migracji formaldehydu
Salaterka ceramiczna
Migracja ołowiu
poziomu
Tab. 4.29 Materiały i wyroby przeznaczone do kontaktu z żywnością objęte systemem wczesnego ostrzegania
RASFF
W 2007 r. producenci oraz przedsiębiorcy bardzo często deklarowali podjęcie działań
w ramach procedury wycofywania z obrotu handlowego produktu niezgodnego.
143
Pomimo powyższego, każdorazowo po otrzymaniu powiadomienia o niebezpiecznych
produktach żywnościowych, pracownicy Oddziału HŻŻ i PU dokonywali sprawdzenia czy
zakwestionowana partia produktu będąca przedmiotem powiadomienia znajdowała się w
obrocie handlowym. Czynności kontrolne bardzo często potwierdzały zadeklarowane przez
producentów i przedsiębiorców działania wycofania z obrotu kwestionowanych produktów.
W 5 przypadkach stwierdzenia obecności przedmiotowego produktu, pracownicy
Oddziału HZŻ i PU zabezpieczyli kwestionowaną partię postanowieniem o zabezpieczeniu
środków spożywczych, dozwolonych substancji dodatkowych, innych składników żywności.
Zabezpieczony produkt został wycofany z obrotu handlowego w ramach działań własnych
zakładu, w 1 przypadku wycofano go decyzją administracyjną. Każdorazowo przedsiębiorca
przedstawił dokument dot. dalszego postępowania w sprawie.
W roku 2007 r. zgłoszenia w ramach systemu RASFF w 17 przypadkach dotyczyły
produktów, których odbiorcą był zakład obrotu hurtowego podlegający nadzorowi PSSE
Szczecin. W powyższym przypadku, w wyniku analizy dokumentów ustalona była lista
dystrybucji przedmiotowej partii produktu, zgodnie z którą podejmowane były dalsze
działania według kompetencji
Tabela
5
przedstawia
liczbę
powiadomień
o
niebezpiecznych
produktach
żywnościowych, w związku z którymi podejmowane były działania w 2007 r. w porównaniu
z poprzednimi latami.
Rok
2004
2005
2006
2007
Ogółem
24
13
32
25
Alarmowe
20
13
30
25
Informacyjne
4
0
2
0
Tab. 4.30 Liczba powiadomień o niebezpiecznych produktach żywnościowych
4.12.2.
Nadzór nad suplementami diety, środkami specjalnego przeznaczenia
żywieniowego oraz środkami wzbogaconymi witaminami i składnikami
mineralnymi
W 2007 r. prowadzono nadzór nad suplementami diety, środkami specjalnego
przeznaczenia żywieniowego oraz środkami wzbogaconymi witaminami i składnikami
mineralnymi.
144
Na terenie podległym PPIS w Szczecinie funkcjonuje 8 podmiotów gospodarczych
importujących
suplementy
diety
i
środki
spożywcze
specjalnego
przeznaczenia
żywieniowego.
W 2007 roku, żadna z ww. firm nie wprowadzała do obrotu handlowego środków
spożywczych dla których nie miała obowiązku o fakcie tym powiadomić Głównego
Inspektora Sanitarnego
W 2007 roku przedsiębiorcy wprowadzili po raz pierwszy do obrotu na terytorium RP
następujące środki spożywcze, dla których dopełnili obowiązku powiadomienia Głównego
Inspektora Sanitarnego.
W roku 2007 przeprowadzono 70 kontroli sanitarnych, w tym dotyczących:
− suplementów diety – 64 kontrole
− środków specjalnego przeznaczenia żywieniowego – 4 kontrole
− żywności wzbogaconej witaminami, składnikami mineralnymi –2 kontrole
Podczas
czynności
kontrolnych
sprawdzano
warunki
przechowywania,
stan
opakowań, terminy przydatności do spożycia, informacje dotyczące wartości odżywczej,
energetycznej i zawartości składników mineralnych wprowadzanej do obrotu handlowego
żywności. Dodatkowo przeprowadzano kontrole w zakresie znakowania oraz prezentacji
obecnych w obrocie handlowym środków specjalnego przeznaczenia żywieniowego, środków
spożywczych wzbogaconych witaminami lub składnikami mineralnymi.
Podczas czynności kontrolnych stwierdzono, że wprowadzane do obrotu handlowego
suplementy diety umieszczone były na wydzielonych regałach ekspozycyjnych, nie
stwierdzono nieprawidłowości w zakresie warunków i sposobu ich przechowywania.
Suplementy przechowywane były zgodnie z zaleceniami producenta w nieuszkodzonych
opakowaniach, posiadały aktualne terminy przydatności do spożycia lub daty minimalnej
trwałości.
Dokonano oceny znakowania 15 suplementów diety oraz 2 środków spożywczych
wzbogaconych witaminami, składnikami mineralnymi.
W przypadku trzech suplementów diety stwierdzono nieprawidłowości w zakresie
znakowania.
Podjęto działania mające na celu wyeliminowanie nieprawidłowości dotyczących
znakowania przedmiotowych suplementów diety. O nieprawidłowościach w znakowaniu ww.
suplementów diety poinformowano właściwego ze względu na siedzibę firmy PWIS i PPIS .
W przypadku pozostałych suplementów diety nieprawidłowości w zakresie znakowania nie
stwierdzono.
145
W ramach urzędowej kontroli żywności i monitoringu pobrano do badań
laboratoryjnych w kierunku oznaczenia zawartości białka, tłuszczu, wartości energetycznej
oraz znakowania 6 środków spożywczych specjalnego przeznaczenia żywieniowego.
W zakresie przeprowadzanych badań w/w próbki nie zostały zakwestionowane.
W czasie kontroli pracownicy oddz. HŻŻ informowali przedsiębiorców, że preparaty
zawierającej liście senesu – surowiec roślinny będący źródłem glikozydów diantronowych –
senozydów A, B, C, R pobudzających perystaltykę jelita grubego, działających
przeczyszczająco, kwalifikowane są jako produkty lecznicze i nie powinny znajdować się w
obrocie handlowym jako środek spożywczy. Przedsiębiorcy zobowiązali się do podjęcia
działań zmierzających do wycofania w/w produktów z obrotu handlowego.
Ponadto Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny w Szczecinie zgodnie z opinią
Urzędu
Rejestracji
Produktów
Leczniczych,
Wyrobów
Medycznych
i
Produktów
Biobójczych, w sprawie bezpieczeństwa stosowania konkretnej dawki glukozaminy ogólnie w
produktach spożywczych / suplementach diety, nawiązującą do art. 30 ustawy z dnia 25
sierpnia 2006 r. o bezpieczeństwie żywności i żywienia (Dz. U. Nr 171, poz. 1225), w
sprawie postępowania wyjaśniającego przeprowadzanego przez Głównego Inspektora
Sanitarnego, jak również do przepisów ustawy z dnia 30 marca 2007 r. o zmianie ustawy –
Prawo farmaceutyczne i niektórych innych ustaw (Dz. U. Nr 75, poz. 492 z 26.04.2007) oraz
biorąc pod uwagę stanowisko Urzędu w sprawie uchwał Komisji ds. kwalifikacji Produktów z
Pogranicza, poinformował przedsiębiorców prowadzących działalność w zakresie obrotu
suplementami diety na terenie podległym PPIS w Szczecinie, iż w opinii Urzędu Rejestracji
Produktów Leczniczych, Wyrobów Medycznych i Produktów Biobójczych, produktem
leczniczym zawierającym jako substancję czynną glukozaminę (w postaci chlorowodorku lub
siarczanu), przeznaczonym do podawania drogą doustną, jest produkt spełniający następujące
kryteria:
− jest stosowany w łagodzeniu objawów choroby zwyrodnieniowej stawu kolanowego o
nasileniu łagodnym do umiarkowanego
− jest stosowany w dawce dobowej od 1200 do 1500 mg substancji czynnej (w
przeliczeniu na glukozaminę)
− zawiera w jednostkowej postaci farmaceutycznej nie mniej niż 400 mg substancji
czynnej (w przeliczeniu na glukozaminę)
W przypadku klasyfikacji produktu zawierającego glukozaminę do grupy leków
powinno się stosować łącznie wszystkie 3 kryteria, z jednoczesnym zastrzeżeniem, że
146
decydujące
znaczenie
ma
zawartość
substancji
czynnej
w
jednostkowej
postaci
farmaceutycznej.
4.12.3.
Znakowanie żywności
W 2007 r. przeprowadzano systematycznie kontrole dotyczące znakowania żywności
na zgodność z obowiązującymi przepisami prawa. Przedmiotem kontroli były środki
spożywcze w opakowaniach jednostkowych oraz przeznaczone do sprzedaży luzem. W 2007
r szczególnym nadzorem objęte było znakowanie suplementów diety.
Prawidłowość znakowania żywności kontrolowano na etapie produkcji oraz wprowadzania do
obrotu handlowego. Nieprawidłowości stwierdzone na etapie produkcji dotyczyły:
− przyjęcia na stan magazynowy środków spożywczych bez wymaganego oznakowania.
− przyjęcia na stan magazynowy środka spożywczego po upływie daty minimalnej
trwałości.
W
obu
przypadkach
dostawcy
złożyli
stosowne
wyjaśnienia
zaistniałych
nieprawidłowości.
Znakowanie żywności znajdującej się w obrocie handlowym, kontrolowanej zarówno
w toku kontroli jak i na podstawie badań laboratoryjnych zakwestionowano w jednym
przypadku.
W roku 2007 przeprowadzono
suplementów
diety,
środków
kontrole sanitarne w zakresie znakowania
specjalnego
przeznaczenia
żywieniowego,
żywności
wzbogaconej witaminami, składnikami mineralnymi. W przypadku 3 suplementów diety
stwierdzono nieprawidłowości znakowania.
Podjęto działania mające na celu wyeliminowanie nieprawidłowości dotyczących
znakowania przedmiotowych suplementów diety. O nieprawidłowościach w znakowaniu ww.
suplementów diety poinformowano właściwego ze względu na siedzibę firmy PWIS i PPIS.
W przypadku oceny znakowania środków spożywczych wzbogaconych witaminami,
składnikami mineralnymi nieprawidłowości w zakresie znakowania nie stwierdzono.
W ramach urzędowej kontroli żywności i monitoringu pobrano do badań
laboratoryjnych w kierunku oznaczenia zawartości białka, tłuszczu, wartości energetycznej
oraz znakowania środki spożywcze specjalnego przeznaczenia żywieniowego. W zakresie
przeprowadzanych badań próbki nie były kwestionowane.
W zakładach obrotu mięsem i wyrobami mięsnymi w znacznym stopniu
wyegzekwowano obowiązek wynikający z § 18 Rozporządzenia Ministra Rolnictwa i
147
Rozwoju Wsi z dnia16 grudnia 2002r. w sprawie znakowania środków spożywczych i
dozwolonych substancji dodatkowych, które nałożyło od dnia 1.05.2003 r. obowiązek
podania na wywieszce w miejscu sprzedaży określonego rodzaju środków spożywczych bez
opakowań, oprócz nazwy środka spożywczego, dodatkowych informacji. Szczególnie odnosi
się to do wprowadzanych do obrotu handlowego tuszek drobiowych, elementów drobiowych,
podrobów drobiowych a także mięsa wołowego. W przedmiotowym zakresie w ramach
współpracy z WIS podejmowano wspólne działania. Kontrolowano miejsca sprzedaży mięsa i
wyrobów mięsnych ze szczególnym uwzględnieniem targowisk. W dwóch przypadkach
stwierdzono nieprawidłowości:
− przechowywanie mięsa w nieoznakowanym pojemniku
− wprowadzanie do obrotu handlowego mięsa mielonego bez oznakowania
o czym poinformowano Państwowego Wojewódzkiego Inspektora Sanitarnego w Szczecinie
Przeprowadzono kontrolę dotyczącą prawidłowości znakowania ryb i przetworów
rybnych na podstawie obowiązujących przepisów ze szczególnym uwzględnieniem wymagań
Rozporządzenia Komisji WE nr 2065/2001 z dn. 22 X 2001r. ustanawiające szczegółowe
zasady stosowania Rozporządzenia Rady (WE) nr 104/2000 w zakresie informowania
konsumentów o produktach rybołówstwa i akwakultury. Wprowadzane
ryby wędzone,
przetwory rybne i konserwy były znakowane zgodnie z obowiązującymi przepisami.
Nieprawidłowości w tym zakresie nie stwierdzono.
W okresie sprawozdawczym kontrolą w zakresie oceny znakowania objęto również
wprowadzane do obrotu handlowego kosmetyki. Kontrolowano informacje podane na
opakowaniach jednostkowych. Oceniono kategorię kosmetyków- szampony do włosów. Przy
wyborze kontrolowanych kosmetyków kierowano się stopniem powszechności ich
stosowania. Oferowane do sprzedaży kosmetyki były prawidłowo oznakowane.
Uwagę do znakowania wniesiono w przypadku kosmetyku pobranego do badań
laboratoryjnych w ramach nadzoru nad jakością zdrowotną kosmetyków p.n. „Tłusty krem
regenerujący z ceramidami i lipidami. która dotyczyła: wykaz składników powinien być
określony zgodnie z nazwami przyjętymi w Międzynarodowym Nazewnictwie Składników
Kosmetycznych (INCI) (art. 6 ust.2 pkt.8 Ustawy o kosmetykach z dnia 30.03.2001r.) i
(Decyzja 2006/257/WE z dnia 09.02.2006r.) . Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny w
Szczecinie przesłał informacje do właściwych Powiatowych Inspektorów Sanitarnych celem
podjęcia stosownych działań.
W 2007 r. kontrolą w zakresie oceny znakowania objęto także wprowadzane do obrotu
handlowego materiały i wyroby przeznaczone do kontaktu z żywnością. Podczas
148
sprawowanego nadzoru skontrolowano dwie hurtownie opakowań, w których istnieje
możliwość śledzenia drogi materiałów i wyrobów w celu ułatwienia procesu kontroli,
wycofywania wadliwych produktów z rynku, udzielania informacji konsumentom. Dokonano
oceny prawidłowości znakowania na podstawie art. 15 Rozporządzenia (WE) Nr 1935/2004 z
dn. 27.10.2004r. w sprawie materiałów i wyrobów przeznaczonych do kontaktu z żywnością
dwóch wyrobów oferowanych do sprzedaży tj. tacki papierowe oraz „menubox dwudzielny”.
Nieprawidłowości w zakresie znakowania nie stwierdzono.
4.1.
Współpraca z innymi jednostkami kontrolnymi
Weterynaryjna Inspekcja Sanitarna
W roku 2007 obowiązywało porozumienie o współdziałaniu i współpracy zawarte
pomiędzy Państwowym Powiatowym Inspektorem Sanitarnym i Powiatowym Lekarzem
Weterynarii. W ramach współpracy prowadzono wymianę informacji i dokumentów
dotyczących naruszeń przepisów prawa w zakresie bezpieczeństwa żywności pochodzenia
zwierzęcego oraz wyników badań laboratoryjnych wskazujących na niewłaściwą jakość
środków spożywczych pochodzenia zwierzęcego mogących mieć wpływ na zdrowie ludzi
lub zwierząt.
Biorąc pod uwagę nadzór sanitarno-weterynaryjny obiektów obrotu mięsem i
produktami mięsnymi należy stwierdzić, iż w okresie sprawozdawczym nastąpiło wzmożenie
współpracy organów obu Inspekcji.
W związku z licznymi zachorowaniami na włośnicę osób z terenu województwa
zachodniopomorskiego, organy Inspekcji Weterynaryjnej oraz Państwowej Inspekcji
Sanitarnej
ściśle ze sobą współdziałały. Niezwłocznie informowano się w przypadku
wykrycia zakażenia pokarmowego w celu przeciwdziałaniu wprowadzania produktu do
obrotu, a także niezwłocznego przerwania drogi szerzenia się zakażenia. Do badań
laboratoryjnych pobrano i przekazano Powiatowemu Inspektoratowi Weterynarii w
Szczecinie do przebadania próbki mięsa wyprodukowane przez w/w producenta w kierunku
zanieczyszczenia włośniami.
Powiatowy Lekarz Weterynarii przekazał informacje, iż próbki zostały przebadane w
kierunku włośnicy metodą wytrawiania oraz, że nie stwierdzono larw włośni w żadnej
próbce.
149
Kierując się zasadą ostrożności w sklepach wspólnie nadzorowanych przez Inspekcje
Weterynaryjną
i
epidemiologicznego
Państwową
Inspekcję
pozostawiano
ulotki
Sanitarną
z
dla
informacją
o
zaniechania
zagrożenia
zaistniałym
zagrożeniu,
konieczności wycofania z obrotu zapasów podejrzanych wyrobów.
Wojskowa Inspekcja Weterynaryjna
W ramach współpracy Wojskowej Inspekcji Weterynaryjnej w Gdyni z Powiatową
Stacją Sanitarno-Epidemiologiczną w Szczecinie przeprowadzono wspólne kontrole
sanitarno-weterynaryjne zakładów zaopatrujących jednostki wojskowe w środki spożywcze.
Czynności kontrolne skierowane były głównie na źródło pochodzenia oferowanych środków
spożywczych oraz posiadania poprzez podmiot stosownych dokumentów umożliwiających
identyfikacje ich producenta. Dokonywano również oceny prawidłowości oznakowania i
etykietowania oraz spełnienia wymagań higienicznych określonych w rozporządzeniu (WE)
Nr 852/2004 w sprawie higieny środków spożywczych.
Inspekcja Handlowa
Inspekcja Handlowa przesyła do PSSE informacje dotyczące nieprawidłowości
wynikające z nieprzestrzegania przepisów w sprawie wymagań sanitarno-higienicznych w
kontrolowanych przez siebie placówkach. Uzyskane informacje wykorzystywane są w
nadzorze bieżącym nad zakładami żywności i żywienia.
Powiatowy Inspektorat Nadzoru Budowlanego
Państwowy
Powiatowy
Inspektor
Sanitarny
przekazywał
informacje
o
nieprawidłowościach w zakresie nadzoru budowlanego.
Organy Administracji Rządowej
Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny w Szczecinie współpracuje permanentnie
z Urzędem Miejskim w Szczecinie zakresie wydawania decyzji o spełnieniu warunków
sanitarnych w zakresie obrotem napojami alkoholowymi. Ponadto wymieniane są na bieżąco
wzajemne informacje dotyczące ewidencji podmiotów w zakresie działalności gospodarczej.
150
Podsumowując współprace PSSE z Urzędem Celnym należy stwierdzić, że w roku
ubiegłym wzmożony został przepływ informacji między w/w instytucjami. Najwięcej
informacji przekazywał Urząd Celny w Nowym Targu. Powiadamiano o towarze, któremu
nadano przeznaczenie celne, a co do którego istnieją uzasadnione okoliczności wskazujące,
że odprawiony towar nie spełnia wymogów z zakresu bezpieczeństwa żywności i żywienia,
w związku z brakiem dokumentu potwierdzającego przeprowadzenie kontroli granicznej
przy wprowadzeniu towaru na obszar Wspólnoty.
Środki Masowego Przekazu
Na bieżąco prowadzana była współpraca z środkami masowego przekazu. Prasa
szczecińska, radio lokalne często korzystała z informacji dotyczących stanu sanitarnohigienicznego w obiektach żywnościowo-żywieniowych, które są pod nadzorem PPIS w
Szczecinie. Udzielano wywiadów na temat pracy Oddziału HŻŻ i PU w środkach masowego
przekazu bardzo często podaje się do wiadomości publicznej informację dotyczącą dyżurów
telefonicznych. Wskazany jest numer telefonu komórkowego, na który konsumenci mogą
składać całodobowo interwencje dotyczące niewłaściwej jakości zdrowotnej środków
spożywczych lub niewłaściwego stanu sanitarno – higienicznego obiektów.
Szczególnie wzrosło przekazywanie informacji do mediów w czasie wystąpienia
licznych zachorowań na włośnicę osób z terenu województwa zachodniopomorskiego.
Pomocne
w
tym
czasie
było
upublicznienie
informacji
o
źródle
pochodzenia
kwestionowanych wyrobów mięsnych, które zmierzało do wycofania z obrotu handlowego
oraz przeciwdziałaniu wprowadzaniu produktu do obrotu wyrobów producenta. Bezzwłoczne
przekazywanie informacji społeczeństwu poprzez media miało istotne znaczenie dla
zapewnienia bezpieczeństwa zdrowotnego na terenie kraju.
V. ZAOPATRZENIE W WODĘ PRZEZNACZONĄ DO SPOŻYCIA
5.1. Ocena stanu zaopatrzenia ludności w wodę
Oddział Higieny Komunalnej prowadzi systematyczny monitoring jakości wody
przeznaczonej do spożycia, która rozprowadzana jest poprzez system wodociągowy
wodociągów publicznych, lokalnych i zakładowych. W 2007 r. ukazało się rozporządzenie
Ministra Zdrowia z dnia 29 marca 2007 r. w sprawie jakości wody przeznaczonej do spożycia
151
przez ludzi, które m.in. określiło podstawy do oceny przydatności wody produkowanej przez
przedsiębiorstwa wodociągowo-kanalizacyjne
Produkcja wody dla Szczecina z wodociągów zaopatrujących ludność w wodę do
spożycia wyniosła w 966268 m3/dobę.
W 2007 r. zostało pobranych 614 próbek (w tym 323 – Miedwie Żelewo,
46-
Pilchowo, 245 – z innych urządzeń produkujących wodę).
Z ujęcia Miedwie Żelewo stwierdzono przekroczenia parametrów fizykochemicznych
(żelazo, mangan, mętność) w 6 próbkach, co związane głównie było z pracami na sieci
wodociągowej.
Przekroczenia parametrów mikrobiologicznych stwierdzono w 36 próbkach: w 11
próbkach było przekroczenie ogólnej liczby bakterii, w 2 - obecność paciorkowców
kałowych, w 7 – obecność bakterii grupy coli. Wyniki kolejnych próbek nie wykazały
przekroczeń mikrobiologicznych.
Z 46 próbek pobranych z ujęcia głębinowego Pilchowo przekroczenie parametrów
mikrobiologicznych stwierdzono w 4 próbkach (ogólna liczba bakterii i bakterii grupy coli).
W 2007 r. przeprowadzono 19 kontroli stanu sanitarno- technicznego urządzeń
wodociągowych. W 6 przypadkach stwierdzono naruszenia stanu sanitarnego (brak
oznakowania, zły stan ogrodzenia, itp.), w związku z tym wydano decyzje – rachunki oraz
wydano zalecenia usunięcia stwierdzonych nieprawidłowości, które zostały wykonane.
Wykaz studni Szczecina zawiera125 pozycji, z czego 71 studni czynnych i 54
nieczynnych, z powodu złego stanu technicznego lub braku wody. Z 71 studni zostało
pobranych 114 próbek wody, z których 74 nie odpowiadały wymaganiom rozporządzenia w
sprawie jakości wody przeznaczonej do spożycia przez ludzi, ze względu na przekroczenia
wartości parametrów mikrobiologicznych.
Rok 2007 był kolejnym rokiem realizacji „ Programu poprawy jakości wody w
Szczecinie”, który został zrealizowany w 70 %. Program ten obejmuje :
− budowę nowego rurociągu dostarczającego wodę pitną dla miasta
− instalację nowoczesnych filtrów poprawiających jakość wody do picia
− budowę nowej oczyszczalni ścieków
− budowę nowej sieci wodno-kanalizacyjnej i renowację starej.
Niestety przedłuża się budowa nowej oczyszczalni ścieków na Pomorzanach, której
ukończenie planowane jest na koniec 2008r.
Natomiast w ramach programu zakończono:
152
− realizację kontraktu „Budowa magistrali dostarczających wodę do miasta Szczecin”,
którego przedmiotem było wykonanie dwóch rurociągów magistralnych zasilających
system wodociągowy miasta, jedna z magistral biegnie na trasie Zakład Produkcji Wody
Miedwie –Kijewo, a druga na trasie Warszawo – Mścięcino. Jednocześnie wzdłuż
wybudowanych rurociągów ułożono linie światłowodowe dla przesyłu sygnałów
sterujących;
− budowę stacji filtrów węglowych, przedmiotem kontroli było zaprojektowanie i budowa
stacji filtrów na złożu węgla aktywnego w ZPW Miedwie ; zakres rzeczowy obejmował
wykonanie: pompowni pośredniej ze zbiornikami wody, zestaw filtrów, stacji ozonowania
i rurociągów zewnętrznych ; wydajność stacji filtrów wynosi 4167 m3/h;
− realizację kontraktu : „Bodowa pompowni Białowieska wraz z rurociągiem przesyłowym
i systemem kanalizacji w dzielnicy Pomorzany w Szczecinie”; przedmiotem kontraktu
było wykonanie jednej z czterech dużych pompowni ścieków przesyłających ścieki z
lewobrzeżnego Szczecina do oczyszczalni ścieków Pomorzany rurociągiem tłocznym;
wydajność pompowni to 920 l/s ; w ramach kontraktu wykonano także sieć kanalizacyjną
i deszczową w dzielnicy Pomorzany; natomiast sama oczyszczalnia ścieków zostanie
oddana do użytku pod koniec 2008r.
VI. KĄPIELISKA
6.1. Kąpieliska morskie – brak
6.2. Kąpieliska śródlądowe
Sezon letni na trzech śródlądowych kąpieliskach miejskich
(Dąbie, Dziewoklicz,
Głębokie) trwał od 01.06. do 31.08. 2007 r. Pierwsze próby wody do badania ze wszystkich
kąpielisk zostały pobrane 15 maja, następnie były pobierane co dwa tygodnie - zgodnie z
rozporządzeniem Ministra Zdrowia w sprawie wymagań, jakim powinna dniu 16.07.07 r.
wydano decyzję administracyjną orzekającą zakaz kąpieli, który obowiązywał dwa dni.
Wszystkie trzy kąpieliska odpowiadały obowiązującym wymogom dla kąpielisk.
153
6.1. Stan sanitarny plaż
Plaże szczecińskich kąpielisk były dwukrotnie kontrolowane (przed sezonem i w
trakcie trwania). Stan sanitarno-porządkowy plaż i obiektów pomocniczych w czasie kontroli
był prawidłowy. W ubikacjach (zlikwidowano ubikacje „tureckie”), szatniach pomalowano
ściany, wymienione zostały uszkodzone muszle sedesowe, naprawiono pomosty, wymieniono
piasek.
VII. STAN SANITARNY OBIEKTÓW UŻYTECZNOŚCI PUBLICZNEJ
7.1. Domy pomocy społecznej (DPS)
Nadzorem sanitarnym objętych jest 16 domów pomocy społecznej (skontrolowano
14).
W domu pomocy społecznej „Dom Kombatanta im. Gen. Boruty-Spiechowicza„ przy
ul. Kruczej 17 została otwarta nowa część, w skład której weszły: pokoje dwu -, trzyosobowe,
czteroosobowy dla ciężko chorych, sale do rehabilitacji i terapii zajęciowej oraz zespół
pomieszczeń pomocniczych. Ponadto, w nowo otwartym skrzydle otworzono Ośrodek Pobytu
Dziennego dla osób chorych na Alzheimera, w skład którego wchodzą: szatnia, sala zajęć
ogólnych, sala terapii kulinarnej, sala wypoczynku oraz sanitariaty.
W Domu Dla Bezdomnej Matki przy ul. Wielkopolskiej 32 wykonano remont
pomieszczeń sanitarnych i socjalnych na I piętrze.
W trakcie przeprowadzonych kontroli w obiektach tej grupy nie stwierdzano istotnych
zaniedbań bieżącego stanu sanitarnego.
7.2. Zakłady fryzjerskie, fryzjersko-kosmetyczne, kosmetyczne, odnowy biologicznej i
tatuażu
Nadzorem Oddziału Higieny Komunalnej objętych jest 503 zakłady tej grupy. Stan
sanitarno-techniczny tej grupy obiektów ulega ciągłej poprawie i poziom świadczenia usług
jest dość wysoki. Pracownicy higieny komunalnej kontrolowali warunki dostosowania do
obowiązujących przepisów prawa, czyli rozporządzenia Ministra Zdrowia z dnia 17 lutego
2004 r. w sprawie szczegółowych wymagań sanitarnych, jakim powinny odpowiadać zakłady
154
fryzjerskie, kosmetyczne, tatuażu i odnowy biologicznej. Do najczęściej stwierdzanych
nieprawidłowości należy zaliczyć: brak wydzielonych pomieszczeń lub miejsc do
przechowywania sprzętu porządkowego lub nieprawidłowo wyposażone takie miejsce, brak
wentylacji
mechanicznej
nawiewno-wywiewnej
podciśnieniowej,
brak
wewnętrznej
komunikacji w dojściu do ubikacji. Większość uchybień była usuwana w odpowiedzi na
zalecenia pokontrolne, a w przypadku dłuższego czasu potrzebnego na dostosowanie –
wydawane były decyzje administracyjne (w 2007 r. 22 decyzje). W tej grupie obiektów
nałożono 10 mandatów na sumę 740 PLN oraz wystawiono 46 decyzji – rachunków na kwotę
2193,55 PLN.
7.3. Baseny kąpielowe
W 2007 r. nadzorem sanitarnym objętych było 14 basenów kąpielowych (w tym 1
odkryty). Wyłączone z eksploatacji były:
− basen rehabilitacyjny w Specjalistycznym Szpitalu im. prof. A. Sokołowskiego przy ul. A.
Sokołowskiego 11 w Szczecinie (basen został w 2006r. wyłączony z eksploatacji)
− basen osiedlowy „Paprotka” przy ul. Paproci (basen nie spełnia wymogów technicznych
dla basenów kąpielowych, pismo ZUK z dn. 10.05.2007 r.)
Próbki wody z basenów były pobierane co dwa tygodnie.
Baseny o złym stanie sanitarnym.
W 2007 r. wydanych zostało 16 decyzji wstrzymujących działalność basenów, ze
względu na jakość wody w nieckach wskazującą na zanieczyszczenie mikrobiologiczne:
− SP nr 10 ul. Kazimierza Królewicza 63, od 15.01 do 29.01.2007 r., od 24.05 do
29.06.2007 r., od 27.09 do 5.10.2007 r., od 24.10 do 9.11.2007 r., od 12.12 do 20.12.2007
r.
− LO nr 1 Al. Piastów 12, od 9.02 do 16.02.2007 r.
− Gimnazjum nr 9 ul. Dunikowskiego 1, od 23.02 do 16.03.2007 r.
− Park Hotel ul. Plantowa 1, od 9.03 do 23.03.2007 r. i od 13.07 do 27.07.2007 r.
− SDS ul. Wąska 16 basen mały, od 9.03 do 22.03.2007 r.
− AMS ul. Starzyńskiego 9a, od 3.03 do 5.04.2007 r.
− ZSO nr 8 ul. Rydla 49, od 23.04 do 1.05.2007 r.
− LO nr 1 Al. Piastów 12, 24.05 do 4.06.2007 r.
− Hotel Nowotel Al. 3-go Maja 31 od 13.07 do 27.07.2007 r.
155
− Gimnazjum nr 9 ul. Malczewskiego 22 a, od 15.11 do 23.11.2007 r.
− SP nr 51 ul. Jodłowa 21, od 21.12 do 2.01.2008r.
Ze względu na przekroczenia mikrobiologiczne w nieckach basenowych 11 decyzji
rachunków na kwotę 4556 PLN oraz 1 rachunek w formie decyzji na kwotę 97,67 PLN za
naruszenia stanu sanitarnego (Park Hotel przy ul. Plantowej 1).
Na koniec 2007 r. w basenie kąpielowym w Szkole Podstawowej nr 51 przy ul.
Jodłowej 21 obowiązywała decyzja orzekająca o zakazie kąpieli, ze względu na stwierdzone
zanieczyszczenie mikrobiologiczne wody w niecce basenowej (przekroczona ogólna liczba
bakterii oraz obecność gronkowców koagulazododatnich).
Stan sanitarno-techniczny uległ poprawie w niżej wymienionych obiektach:
− Akademia Morska przy ul. Starzyńskiego 9a, w dniu 29 stycznia 07 r. odebrane zostały
nowo zamontowane urządzenia do uzdatniania wody basenowej, modernizacja polegała
na :
a) zdemontowaniu stacji ozonowania wody,
b) zainstalowaniu lampy UV do uzdatniania wody,
c) zainstalowaniu
za
pompami
obiegowymi
urządzenia
kontrolno-pomiarowego
parametrów wody basenowej (wolny chlor i pH);
− „Arkonka” przy ul. Spacerowej, gdzie przeprowadzono następujące prace :
a) wokół basenu położono nowe alejki asfaltowe,
b) uzupełniono i wymieniono ogrodzenie,
c) odnowiono toalety,
d) zainstalowano dwa nowe natryski przy basenach,
e) na placu zabaw zamontowano nowy sprzęt do zabawy,
f) ocieplono, pomalowano budynek administracyjny, wymieniono okna i drzwi,
g) do punktu sanitarnego zakupiono nowe meble.
− Szczeciński Dom Sportu przy ul. Wąskiej 16:
basen mały kryty :
a) zamontowano nowy filtr wraz z pompą obiegową,
b) położono glazurę i terakotę w pomieszczeniu filtrów pod małym basenem,
c) pomalowano halę basenu i zaplecze sanitarne.
basen duży kryty:
d) wymieniono dwie pompy obiegowe na pompy niemieckie typu Unibad i Uniblock,
156
e) zamontowano układ pomiarowy prod. hiszpańskiej wraz pompami dozującymi
podchloryn sodu, koagulant i kolektor pH,
f) pomalowano szatnię z natryskami.
basen zewnętrzny odkryty:
g) wymieniono ławki na widowni basenu,
h) wymieniono armatury na instalacji wody basenowej,
i) pomalowano kompleks szatni i zaplecza sanitarnego p stronie południowej.
W czasie wakacji we wszystkich szkolnych basenach przeprowadzone zostały prace
odświeżające takie jak: malowanie ścian, sufitów, kaloryferów, wymiana zużytej armatury,
itp.
W większości nadzorowanych basenów zamontowano kurki czerpalne dla poboru
próbek wody, w pozostałych trwa montaż.
7.4. Dworce autobusowe
Pod nadzorem sanitarnym znajduje się dworzec autobusowy przy pl. Grodnickim 1,
gdzie przeprowadzono 5 kontroli stanu sanitarno-technicznego, z czego jedna wykazała
zaniedbania sanitarno-porządkowe i została wystawiona decyzja–rachunek za czynności
kontrolne w wysokości 97,67 PLN. Kontrole obiektu były związane ze Zlotem Żaglowców
oraz akcją organizowaną przez Głównego Inspektora Sanitarnego EURO 2012.
7.5. Dworce i stacje PKP
Nadzorem sanitarnym objęty jest dworzec kolejowy Szczecin Główny, stacja kolejowa
Szczecin Dąbie oraz pięć przystanków kolejowych: Podjuchy, Port Centralny, Załom, Zdroje,
Zdunowo.
Dworzec PKP Szczecin Główny jest administrowany przez 4 spółki:
− PKP S .A. Oddział Dworce Kolejowe
− PKP S. A. Zakład Linii Kolejowych
− PKP S. A. Zachodniopomorski Zakład Przewozów Pasażerskich
− PKP S.A. Intercity
W okresie poprzedzającym Zlot Żaglowców został przeprowadzony remont budynku
dworcowego. Od strony ul. Kolumba wykonano nową elewację budynku wraz z przebudową
157
dwóch wejść do holu, w którym odmalowano ściany, sufity i podłogi .W holu powstało
Centrum Obsługi Pasażerów Intercity. Dworzec w związku ze Zlotem Żaglowców oraz akcją
zorganizowaną przez Głównego Inspektora Sanitarnego EURO 2012 przeprowadzono 17
kontroli i wystawiono jedną decyzję–rachunek za czynności kontrolne .
Stacja kolejowa Szczecin Dąbie jest administrowana przez trzy spółki:
− PKP S.A. Zakład Linii Kolejowych
− PKP S.A. Zachodniopomorski Zakład Przewozów Pasażerskich
− PKP S.A. Zakład Gospodarowania Nieruchomościami
W 2007 r. przeprowadzono 6 kontroli stacji, problemem są bezdomni przebywający w
poczekalni. Wystawiono 4 decyzje-rachunki za czynności kontrolne oraz 1 mandat na sumę
100 PLN.
7.6. Przystanki komunikacji międzymiastowej i miejskiej
Przystanki kolejowe administrowane są przez trzy spółki:
− PKP S.A. Zakład Linii Kolejowych
− PKP S.A. Zachodniopomorski Zakład Przewozów Pasażerskich
− PKP S.A. Zakład Gospodarowania Nieruchomościami
Wszystkie przystanki kolejowe. w 2007 r. zostały skontrolowane.
Przystanki autobusowe są pod nadzorem Zarządu Dróg i Transportu Miejskiego w
Szczecinie. Nadzorem sanitarnym objęte jest 754 przystanków, skontrolowane zostały
wszystkie, nie wystawiano decyzji–rachunków oraz mandatów.
Przystanki tramwajowe należą do Zarządu Dróg i Transportu Miejskiego
w
Szczecinie. Jest ich 214 i wszystkie zostały skontrolowane. Nie nakładano mandatów i
decyzji–rachunków.
7.7. Parkingi
Pracownicy higieny komunalnej nadzorują 62 parkingi, z czego 61 zostało
skontrolowanych. Podczas kontroli nie stwierdzono istotnych uchybień natury sanitarnoporządkowej.
158
7.1. Stan sanitarny środków transportu publicznego
W 2007 r. skontrolowano 19 autobusów komunikacji miejskiej, należących do SPA
„Dąbie” i SPA „Klonowica”. Ponadto również w ramach akcji EURO 2012 skontrolowano 9
autobusów dalekobieżnych (przyjeżdżających i wyjeżdżających) należących do PKS. Za zły
stan higieniczny autobusu relacji Szczecin–Jelenia Góra wystawiono decyzję–rachunek na
kwotę 75,72 PLN.
Skontrolowano 12 składów tramwajowych należących do MZK Szczecin. Kontrole
były przeprowadzone w zajezdniach tramwajowych „Pogodno” i „Golęcino”. Nie
stwierdzono uchybień natury sanitarnej.
VIII. STAN UTRZYMANIA CZYSTOŚCI W MIEJSCOWOŚCIACH
8.1. Ogólny stan sanitarno-porządkowy miejscowości
Stan sanitarno–porządkowy Szczecina należy ocenić jako dostateczny. Wynika to z
faktu, że wiele terenów miejskich jest zaniedbana, w tym place budowy, na których od lat nic
się nie dzieje, a powstają tylko dzikie wysypiska śmieci. Prowadzone, głównie w okresie
letnim, prace interwencyjne, mające na celu sprzątanie miasta przynoszą krótkotrwały efekt.
Mieszkańcy podrzucają śmieci na tereny zielone. Ponadto negatywny wpływ mają właściciele
psów, którzy nie sprzątają odchodów po swoich zwierzętach. Straż Miejska nie do końca
wywiązuje się ze swoich obowiązków egzekwowania od zarządców budynków i właścicieli
czworonogów utrzymywania właściwego stanu porządkowego.
Często do higieny komunalnej wpływają skargi od mieszkańców na brak reakcji
Straży Miejskiej na ich sygnały dotyczące zaśmiecania miasta.
Do przedsięwzięć mających wpływ na poprawę stanu sanitarnego miasta należy
zaliczyć:
− powszechna akcję deratyzacji; akcja ta przeprowadzana jest dwa razy w roku (wiosną i
jesienią). Nadzór nad przebiegiem akcji prowadzony jest przez przedstawicieli Straży
Miejskiej i pracowników inspekcji sanitarnej
− prowadzenie robót publicznych organizowanych przez Zarząd
Dróg i Transportu
Miejskiego w ramach zadania „Ochrona środowiska, w tym rekultywacja i zabezpieczenie
przed degradacją terenów miasta Szczecin”
159
− akcję zwalczania komarów (jednocześnie meszek i kleszczy) przeprowadzaną na
wybranych terenach zielonych
− akcje „Sprzątamy świat”, w której biorą udział szkoły.
8.2. Gospodarka odpadami komunalnymi
8.2.1. Gospodarka odpadami stałymi
Na terenie miasta znajdują się cztery punkty odpadów problemowych t. j. opon,
baterii, zużytego sprzętu elektronicznego, itp., które w połowie roku zostały przejęte od
zlikwidowanego
Miejskiego
Zakładu
Gospodarki
Odpadami
przez
Zakład
Usług
Komunalnych w Szczecinie. Wszystkie zostały skontrolowane przez pracowników higieny
komunalnej.
Podczas
kontroli
nie
stwierdzano
uchybień
sanitarnych.
Kontrole
przeprowadzane potwierdzają potrzebę istnienia miejsc zbiórki takich właśnie odpadów.
Odpady stałe pochodzące z miasta segregowane są w punkcie przeładunku odpadów
przy ul. Św. Anny należącym do spółki „Jantra”, a następnie wywożone są na wysypiska w
Rymaniu i Myśliborzu.
Problemem dla miasta są nadal dzikie wysypiska śmieci, które powstają nie tylko na
obrzeżach, ale i w centrum miasta. Prace interwencyjne rozwiązują tylko częściowo ten
problem. Jednocześnie służby miejskie nie do końca sobie z tym radzą. Dużo skarg
mieszkańców dotyczy właśnie przepełnionych pojemników na śmieci.
8.2.2. Gospodarka ściekowa
W Szczecinie w dzielnicach północnych i na prawobrzeżu trwa budowa sieci
kanalizacyjnej, współfinansowana ze środków unijnych. W 2007 r. zostało wykonanych
około 70% prac budowlanych przy budowie oczyszczalni ścieków, w tym realizacja kontraktu
„Budowa pompowni Białowieska wraz z rurociągiem przesyłowym i systemem kanalizacji
w dzielnicy Pomorzany w Szczecinie”. Przedmiotem kontraktu było wykonanie jednej z
czterech dużych pompowni ścieków, przesyłających ścieki z lewobrzeżnego Szczecina do
nowo wybudowanej oczyszczalni Pomorzany. Ścieki będą doprowadzane do oczyszczalni
Pomorzany rurociągiem tłocznym, wydajność pompowni Białowiejska wynosi 920 l/s.
W ramach kontraktu wykonano również sieć kanalizacyjną i deszczową w dzielnicy
Pomorzany. Zgodnie z oświadczeniem wykonawcy, oczyszczalnia zostanie oddana do użytku
160
pod koniec 2008 r. Opóźnienia te wynikają m. in. z potrzeby odgazowania terenu po byłym
wysypisku śmieci.
8.1. Ustępy publiczne
Ustępy publiczne na terenie miasta w 2007 r. przeszły pod zarząd Zakładu Usług
Komunalnych w Szczecinie. W związku ze Zlotem Żaglowców został otwarty nowy ustęp
przy ul. Komandorskiej 2, który został wyposażony w natryski i pralkosuszarki. Ustępy
miejskie utrzymane są w dobrym stanie sanitarnym (odnowiono ustęp na ul. Wyszyńskiego,
ustęp na pl. Hołdu Pruskiego zmodernizowano). Zakład Usług Komunalnych przy pomocy
policji przeprowadził w grudniu szkolenie dla pracowników obsługujących ustępy w zakresie
bezpieczeństwa w sytuacjach zagrożenia.
IX. PRZEBIEG SEZONU TURYSTYCZNEGO I STAN SANITARNY BAZY
NOCLEGOWEJ
9.1. Wypoczynek dzieci i młodzieży
W 2007 roku na terenie miasta funkcjonowało – 74 placówki wypoczynku dla dzieci
i młodzieży (w 2006r – 81,w 2005r. – 68).
Ocenie poddano 100% z nich w tym:
− 47 placówki wypoczynku letniego, w których wakacje spędziło 7210 uczestników (w
2005 r. – w 43 placówkach – 4852 dzieci i młodzieży; w 2006r.- w 52 placówkach –
5140 dzieci i młodzieży)
− 27 placówek wypoczynku zimowego - ferie spędziło w nich – 2371 dzieci i
− młodzieży (w 2005 r.- w 25 placówkach – 2957 dzieci i młodzieży; w 2006r.- w 29
placówkach – 2343 dzieci i młodzieży)
− Wszyscy organizatorzy dopełnili obowiązek
zakwalifikowania
obiektów przez
Państwową Inspekcję Sanitarną dla potrzeb akcji letniej i zimowej.
W czasie trwania wypoczynku zimowego i letniego w 2007 roku nie stwierdzono
uchybień technicznych i sanitarnych oraz nie zanotowano żadnych interwencji podczas
wypoczynku.
161
Podsumowując akcję letnią i zimową stwierdzić należy, że z każdym kolejnym rokiem
jest ona przygotowywana bardziej starannie, organizatorzy dbają o to, aby wypoczynek
przebiegał bezpiecznie i we właściwych warunkach sanitarno – technicznych:
Korzystne wydaje się wspólne nadzorowanie obiektów z Państwową Strażą Pożarną.
W stosunku do roku ubiegłego (81 funkcjonujących placówek w których
wypoczywało 7483 dzieci i młodzieży) w 2007 funkcjonowało o 7 placówek mniej, jednak z
wypoczynku w nich skorzystało o 2098 więcej dzieci i młodzieży.
Zarówno w okresie przygotowawczym do akcji letniej w 2005, 2006 i 2007 r. jak i w
trakcie jej przebiegu współpracowano z władzami lokalnymi, organizatorami, Strażą Pożarną
oraz z Kuratorium Oświaty:
− uczestniczono w naradach z organizatorami;
− dokonywano wspólnych kontroli ze Strażą Pożarną, Oddziałem HŻŻiPU oraz OZiPZ w
trakcie przebiegu akcji letniej.
9.1. Baza noclegowa
Pracownicy Oddziału Higieny Komunalnej, jak co roku, uczestniczą w nadzorowaniu
przebiegu sezonu letniego, z którego co dwa tygodnie przedkładają sprawozdania do
Państwowego Wojewódzkiego Inspektora Sanitarnego w Szczecinie.
W 2007 r. odbył się finał Zlotu Żaglowców. W związku z tym baza hotelowa była
objęta wzmożonym nadzorem sanitarnym. W 2007 r. oddano do użytkowania dwa nowe
hotele:
− hotel „Etap” przy ul. Cukrowej 2 na 360 miejsc, kategoria*
− hotel „Fokus” przy ul. Małopolskiej 23 na 197 miejsc, kategoria **.
Budynek hotelu „Arkona” przewidziany jest do wyburzenia. Pod nadzorem higieny
komunalnej znajduje się 17 obiektów skategoryzowanych jako hotele. Ponadto nadzorem
sanitarnym objęte są 24 obiekty, w których świadczone są usługi hotelarskie.
Stan sanitarnohigieniczny hoteli i innych obiektów świadczących usługi hotelowe
ulega poprawie i stwierdzane są na ogół uchybienia natury porządkowej, za które wystawiono
2 mandaty na kwotę 300 PLN i 5 decyzji-rachunków na sumę 421,96 PLN.
162
X. PRZEWÓZ ZWŁOK I EKSHUMACJE
10.1.
Ocena zagrożenia sanitarnego, prawidłowość postępowania przy przewozie zwłok
i ekshumacjach
Pod nadzorem PSSE w Szczecinie znajduje się 6 cmentarzy, wszystkie zostały
skontrolowane. W 2007 r. wydanych zostało 245 decyzji na przeprowadzenie ekshumacji,
wszystkie były nadzorowane przez pracowników inspekcji sanitarnej, przy współudziale
pracowników Zarządu Cmentarza. W związku z przedłużającą się budową nowego cmentarza
przy ul. Bronowickiej brakuje nowych miejsc do pochówku (rocznie w mieście umiera ok.
3tys. osób). Jednym ze sposobów uzyskania nowych miejsc jest łączenie pojedynczych
grobów w groby rodzinne. Ekshumacje są prowadzone głównie przez firmy pogrzebowe ze
Szczecina i nie stwierdzano nieprawidłowości przy ekshumacjach. Niektóre firmy spoza
miasta nie zawsze były prawidłowo przygotowane do prowadzenia ekshumacji (np.
brakowało trumny na szczątki, worków, itp.). W przypadku stwierdzenia nieprawidłowości,
pracownicy zobowiązani byli je usunąć i dopiero wówczas mogli kontynuować ekshumacje.
Przewozem zwłok zajmują się firmy pogrzebowe, których na terenie miasta jest 11 i
wszystkie były skontrolowane.
Skontrolowane były również wszystkie środki transportu (14 samochodów) należące
do zakładów pogrzebowych. Wszystkie te samochody spełniają wymagania zawarte w
rozporządzeniu Ministra Zdrowia z dnia 27 grudnia 2007 r. w sprawie wydawania pozwoleń i
zaświadczeń na przewóz zwłok i szczątków ludzkich, a wcześniej rozporządzenia Ministra
Zdrowia z dnia 23 lutego 2005 r. w sprawie wydawania zezwoleń na przewóz zwłok i
szczątków ludzkich.
Wszystkie samochody posiadają opinie sanitarne, książki kontroli sanitarnej oraz
prowadzone są zapisy dotyczące mycia i dezynfekcji pojazdów.
W 2007 r. wydano:
− 60 postanowień na przywóz zwłok z zagranicy
− 6 decyzji na wywóz zwłok za granicę
− 239 decyzji na przeprowadzenie ekshumacji
− 2 opinie sanitarne (w formie postanowienia) na samochody pogrzebowe.
163
XI. SZKOŁY I INNE PLACÓWKI OŚWIATOWO-WYCHOWAWCZE ORAZ
WYPOCZYNEK DZIECI I MŁODZIEŻY
W 2007 roku Państwowa Inspekcja Sanitarna realizując zadania z zakresu zdrowia
publicznego w szkołach, placówkach oświatowo – wychowawczych oraz wypoczynku
obejmowała nadzorem – 349 placówek stałych w liczbie tej:
− 7 żłobków
− 75 przedszkoli (w stosunku do roku 2006 4 zlikwidowano/powstało – 5 w tym 4 zmieniło
strukturę organizacyjną- na prywatne)
− 131 szkół wszystkich typów (16 zlikwidowano, w tym 6 SP, 8G, 2 ZSP/ powstało –5; są
to 4 zespoły szkół oraz 1 Szkoła Katolicka)
− 1 samodzielny warsztat i centrum szkolenia zawodowego
− 2 domy dziecka
− 3 internaty i bursy
− 17 domów studenckich
− 37 placówek z pobytem dziennym (1zlikwidowano/ 7 powstało)
− 7 placówek z pobytem całodobowym (1zlikwidowano/ 1 powstała)
− 5 placówek z pobytem dziennym i całodobowym ; (3zlikwidowano/ 2 powstały)
− 17 placówek pracy pozaszkolnej (3 powstały)
− 31 placówek rekreacyjnych (23 powstały)
− 16 szkół wyższych (zlokalizowanych w 87 obiektach)
Powyższe dane wyrażone w % przedstawiono na wykresie.
Ryc. 11.1 Liczba szkół i placówek objętych nadzorem
164
Z pobytu i nauki w szkołach oraz placówkach oświatowo–wychowawczych korzystało
łącznie 117.273 dzieci i młodzieży (92% w stosunku do 2006 r. i 100% w stosunku do 2005
r.) oraz 48.268 studentów (73% w stosunku do 2006 r. i 74% w stosunku do 2005 r.).
Na terenie miasta funkcjonowały 74 placówki wypoczynku letniego i zimowego
(92% w stosunku do 2006 r., 109% w stosunku do 2005 r.).
Wypoczywało w nich łącznie 9.581 dzieci i młodzieży (128% w stosunku do 2006 r. i
122% w stosunku do 2005 r.).
11.1.
Warunki sanitarno–techniczne
Ocenie pod względem technicznym i sanitarnym poddano 261 placówek stałych tj.
78,4% (nie kontrolowano placówek, które pomimo zgłoszenia przez UM-WO nie podjęły
swojej działalności), 45 obiektów szkół wyższych (tj.100% planowanych) oraz 74 (tj.100 %)
placówki sezonowe.
Zły stan techniczny stwierdzono w 2 placówkach tj. 0.8 % ogółu skontrolowanych
placówek stałych (1 Szkoła Podstawowa oraz 1 Pogotowie 0piekuńcze), (1.5% w 2006 r. i
0.3% w 2005 r.). W stosunku do wymienionych placówek prowadzone jest postępowanie
administracyjne dotyczące:
Szkoła Podstawowa
•
poprawy stanu techniczno-sanitarnego:
− ścian i sufitów w ciągach komunikacyjnych i sali gimnastycznej
− podłóg w ciągach komunikacyjnych
− stolarki okiennej w całym budynku
− 1 sali lekcyjnej (sala wyłączona z użytku)
Pogotowie Opiekuńcze
•
poprawy stanu techniczno-sanitarnego:
− ścian w pomieszczeniach pobytu dzieci
− podłóg w ciągach komunikacyjnych i pomieszczeniach pobytu dzieci
− stolarki okiennej w całym budynku
− sanitariatów dla dzieci
− pomieszczeń bloku żywieniowego
W 2007 r. poprawę stanu techniczno-sanitarnego uzyskano w 39 placówkach
realizując zalecenia ujęte w decyzjach Państwowego Powiatowego Inspektora Sanitarnego:
165
− 11 przedszkoli
− 7 szkół podstawowych
− 2 gimnazja
− 1 liceum ogólnokształcące
− 8 zespołów szkół
− 6 szkół wyższych
− 2 domy studenckie
− 1 placówka z pobytem dziennym
− 1 placówka z pobytem dziennym i całodobowym
Decyzje administracyjne dotyczyły poprawy stanu sanitarno-technicznego:
− ścian i sufitów
− podłóg
− stolarki okiennej i drzwiowej
− wyposażenia urządzeń sanitarnych
− infrastruktury do prowadzenia zajęć w-f
− dostosowania mebli do wymogów ergonomii
− stanu technicznego mebli w laboratoriach
− terenu wokół placówek
Prawie wszystkie (98%) ze skontrolowanych szkół i placówek zapewniało prawidłowy
stan czystości i porządku.
Systematycznej poprawie ulegają warunki do utrzymania higieny.
Na terenie miasta wszystkie szkoły i placówki są podłączone do sieci wodociągowej
i kanalizacyjnej.
Zdecydowana większość szkół i placówek zapewnia pomieszczenia jak i urządzenia
sanitarne na każdej kondygnacji, wentylowane, osobne dla dziewcząt i chłopców, utrzymane
w czystości. Pomimo widocznej poprawy na terenie miasta funkcjonują nadal placówki nie
zapewniające dzieciom i młodzieży komfortu
przy załatwianiu podstawowych potrzeb
higienicznych.
Sporadycznie stwierdza się brak (2 placówki - 0,5%) :
−
ręczników do rąk
−
papieru toaletowego.
− mydła
166
W pozostałych placówkach zapewniono podstawowe środki do utrzymania higieny.
W placówkach zapewnione są standardy dostępności na urządzenia ustępowe.
11.2.
11.2.1.
Warunki zdrowotne.
Ocena mebli szkolnych i przedszkolnych
Zapewnienie dzieciom i młodzieży bezpiecznych i higienicznych warunków pobytu w
obiektach edukacyjnych zobowiązuje dyrektorów
do nabywania i stosowania w nich
wyrobów posiadających aktualne certyfikaty zgodności.
Wśród
ocenionych mebli przedszkolnych w 2007 roku posiadanie certyfikatów
stwierdza się:
− w 36 % przedszkoli do 25 % posiadanych mebli,
− w 9 % do 50 % posiadanych mebli,
− w 16 % powyżej 50 % posiadanych mebli,
− w 24 % posiada meble bez certyfikatów
Wśród
ocenionych mebli w szkołach podstawowych w 2007 roku posiadanie
certyfikatów stwierdza się:
− w 52% szkół do 25 % posiadanych mebli,
− w 17% do 50 % posiadanych mebli,
− w 2 % powyżej 50 % posiadanych mebli,
− w 17 % posiada meble bez certyfikatów
Wśród
ocenionych mebli w szkołach
różnych typów w 2007 roku posiadanie
certyfikatów stwierdza się:
− w 50% do 25 %posiadanych mebli,
− w 2% do 50 % posiadanych mebli,
− w 1% powyżej 50 % posiadanych mebli,
− w 21% posiada meble bez certyfikatów
Stan techniczny
posiadanych przez szkoły i placówki mebli i sprzętu nie budzi
zastrzeżeń.
Przeprowadzono badania dostosowania mebli do wzrostu dzieci i młodzieży:
− w 68 przedszkolach w 72 oddziałach, nieprawidłowości stwierdzono w 4 placówkach w 4
oddziałach,
167
− w 42 szkołach podstawowych w 44 oddziałach, nieprawidłowości stwierdzono w 2
placówkach w 3 oddziałach,
− w 20 gimnazjach w 20 oddziałach nie stwierdzono nieprawidłowości,
− w 58 szkołach ponadgimnazjalnych w 69 oddziałach nieprawidłowości stwierdzono w 1
szkole w 1 oddziale,
Na placówki, które nie przestrzegają prawidłowego zestawiania mebli szkolnych i
przedszkolnych wydano decyzje administracyjne, w których uwzględniono poprawę w tym
zakresie. We wszystkich uzyskano poprawę.
11.2.2.
Ocena tygodniowych rozkładów lekcyjnych
Oceniono organizację nauczania w 120 szkołach wszystkich typów w 138 oddziałach.
Nie stwierdzono niezgodności tygodniowego rozkładu lekcji z zasadami higieny.
11.2.3.
Oświetlenie i mikroklimat.
Dokonano oceny wymagań oświetleniowych w 1 szkole podstawowej w 8 oddziałach
z czego 7 oddziałów nie zapewniało 300 lux przy tablicach w salach zajęć dla dzieci.
Wydano decyzję administracyjną i nałożono obowiązek zapewnienia właściwego oświetlenia
tj. zainstalowania dodatkowych punktów świetlnych nad tablicami, termin realizacji
do
30.09.2008 r.
W pozostałych placówkach brak wskazań do przeprowadzenia badań oceny natężenia
oświetlenia sztucznego.
W okresie grzewczym w 2007 roku dokonano pomiarów temperatury w 185
pomieszczeniach do nauki w 50 placówkach. Nie stwierdzono nieprawidłowości w tym
zakresie.
W większości pomieszczeń w szkołach i placówkach zapewniona jest wentylacja
grawitacyjna lub grawitacyjna i mechaniczna. Brak jest wentylacji w budynkach
adaptowanych na potrzeby nauczania i wychowania lub placówkach oddanych do użytku
przed wejściem obowiązujących przepisów (w 9 przedszkolach i 7 szkołach)
168
11.2.4.
Infrastruktura do prowadzenia zajęć z wychowania fizycznego i wyposażenie w
sprzęt sportowy.
Aktualny stan posiadanej infrastruktury szkół do realizacji zajęć z wychowania
fizycznego na terenie gminy jest bardzo zróżnicowany i niewystarczający:
− 4 (tj.3,2%) szkół wszystkich typów posiada tylko - pełnometrażową salę gimnastyczną
wraz z pomieszczeniami pomocniczymi (sanitariaty, natryskownie, rozbieralnie oddzielne
dla dziewcząt i chłopców, przechowalnie sprzętu sportowego i gimnastycznego);
− 5 (tj. 4 %) jedynie salę lub sale zastępcze (rekreacyjne o powierzchni co najmniej 36 m²
urządzone do prowadzenia zajęć z w- f);
− Brak szkół posiadających jedynie boisko lub boiska sportowe;
− 30 (tj.23,8 %) szkół nie posiada na terenie swoich obiektów
pełnometrażowej sali
gimnastycznej ani zastępczej;
− w skład 87(tj. 69 %) placówek szkolnych wchodzą w różnej konfiguracji co najmniej 2
ewentualności z
wymienionych: sala gimnastyczna, sala zastępcza, boisko, hala
sportowa, basen,
− 30 (tj.23,8 %) szkół nie posiada żadnych warunków do prowadzenia zajęć z wychowania
fizycznego, zajęcia prowadzone są w wynajmowanych salach sportowych, salach innych
szkół, obiektach sportowych, terenach rekreacyjnych miasta, klubach sportowych itp.
− 12 tj.9,5 % placówek posiada możliwość korzystania z basenu;
− 10 tj.7.9 % placówek posiada możliwość korzystania z hali sportowej;
− 3 tj.2,4 % placówek posiada możliwość korzystania z siłowni lub klubu fitness.
169
Infrastruktura do prowadzenia zajęć z wychowania
fizycznego
80,0%
70,0%
60,0%
50,0%
40,0%
30,0%
20,0%
10,0%
0,0%
% obiektów
sale
pełnometrażowe
zastepcze/rekreac
sale gimnastyczne
yjne
3,2%
4,0%
boiska sportowe
brak
sale
pełnometrażowej gimnastyczne/zast
sali
ępcze
0,0%
23,8%
69,0%
możliwość
korzystania z
basenu
możliwość
korzystania
z hali sportowej
możłiwość
korzystania z
siłowni
9,5%
7,9%
2,4%
Ryc. 11.2 Infrastruktura do prowadzenia zajęć z w-f
170
Za potrzebą
poprawy i rozbudowy infrastruktury
do prowadzenia zajęć z
wychowania fizycznego przemawiają problemy zdrowotne wśród dzieci i młodzieży szkolnej
tj. trwałe uszkodzenia narządu ruchu i zaburzenia statyki ciała wśród uczniów.
Oceniono warunki stwarzane przez 79 szkół posiadających sale gimnastyczne wraz z
zapleczem do korzystania z natrysków po zajęciach z w-f. Uzyskane dane umieszczono na
wykresie.
Ryc. 11.3 Szkoły z zapleczem do korzystania z natrysków
Na poprawę stanu techniczno – sanitarnego szkolnych zespołów sportowych wydano
17 decyzji administracyjnych dotyczących:
− doprowadzenia do właściwego stanu
sanitarno – technicznego i funkcjonalności sal
gimnastycznych wraz z zapleczem (w złym stanie technicznym okna, drzwi, podłogi,
nieczynne natryski, brudne ściany i sufity)
− doprowadzenia do odpowiedniego stanu sanitarno – technicznego nawierzchni boisk do
gier sportowych.
W 2007 roku nie oddano do użytku żadnej hali sportowej, oddano do użytku 1 boisko,
w 6 salach sportowych przeprowadzono remont wraz z zapleczem sanitarnym. Nie odbywa
się remont i nie są wyłączone z użytkowania sale w czasie roku szkolnego.
171
11.2.5.
Profilaktyczna opieka zdrowotna i dożywianie w szkołach
Dzieci i młodzież podlegającą obowiązkowi szkolnemu oraz kształcącymi się w
szkołach do ukończenia 19 roku życia objęte są systemem profilaktycznej opieki zdrowotnej
na terenie szkół i placówek.
Na terenie szkół wszystkich typów w 126 skontrolowanych placówkach – w 100,
(tj.79,36 %)
są gabinety profilaktycznej opieki zdrowotnej. W liczbie tej najwięcej - 39
zlokalizowanych
jest
w
szkołach
podstawowych,
-
21
w
zespołach
szkół
ponadpodstawowych, - 11 w gimnazjach, - 15 w zespołach szkół ogólnokształcących, - 9 w
liceach ogólnokształcących oraz 5 w pozostałych typach szkół.
Również przy 2 żłobkach i 8 przedszkolach funkcjonują gabinety profilaktycznej
opieki zdrowotnej.
Oceniono system opieki medycznej nad dziećmi i młodzieżą w wieku szkolnym
funkcjonujący w szkołach wszystkich typów.
Ryc. 11.4 Opieka medyczna nad dziećmi i młodzieżą w wieku szkolnym
Ciężar wykonania zadań w profilaktycznej opiece nad dziećmi i młodzieżą w szkołach
i placówkach spoczywa na pielęgniarkach sprawujących opiekę w 100 gabinetach
profilaktycznej opieki zdrowotnej (na 126 skontrolowanych placówek), w razie ich braku w
innych pomieszczeniach (pokoje nauczycielskie, pokoje pedagogów szkolnych itp.). Opieka
pielęgniarska nad dziećmi i młodzieżą zapewniona jest w 116 placówkach (92,1 %) lekarz
172
podstawowej opieki medycznej jedynie w 8 (tj.6,3 %) placówkach, natomiast lekarze
stomatolodzy w 12 (tj.9,5%).
Stan sanitarno–techniczny istniejących gabinetów profilaktycznej opieki medycznej
nie budzi zastrzeżeń .
Gabinety profilaktycznej opieki zdrowotnej powinny być zorganizowane we
wszystkich placówkach nauczania i wychowania (tj. 227), wraz
z zapewnioną opieką
pielęgniarską.
Na 42 objętych nadzorem szkół podstawowych i 20gimnazjów (tj. 49,2 %) prowadzi
dożywianie w różnych formach:
− 8,1 % - organizuje wyłącznie posiłek jednodaniowy, z tej formy skorzystało – 422 dzieci i
młodzieży;
− w szkołach podstawowych i gimnazjach nie organizowano śniadań szkolnych
− 4,8 % podawało napój - korzystało z tej formy 941 dzieci i młodzieży,
− 77,4 % szkół podstawowych i gimnazjów organizuje pełne obiady, z tej formy korzystało
– 7542 (tj.28,1 %) dzieci i młodzieży,
− z posiłków dofinansowywanych przez Ośrodki Pomocy Rodzinie korzystało 1684
(tj.6.3%) dzieci i młodzieży.
11.2.6.
Nadzór nad substancjami i preparatami chemicznymi.
W 126 szkołach wszystkich typów – 46 (tj. 36,5%) posiada na stanie substancje i
preparaty chemiczne łącznie – 3214,29kg, przeterminowanych brak.
Nadzór nad substancjami i preparatami chemicznymi w szkołach odbywał się
wspólnie z przedstawicielami pionu Higieny Pracy. Nie stwierdza się nieprawidłowości w
tym zakresie.
XII. WARUNKI SANITARNO-HIGIENICZNE W ZAKŁADACH PRACY
Pod nadzorem PPIS w Szczecinie znajduje się 1.945 zakładów pracy, w których
zatrudnionych jest 68.285 pracowników.
173
Zatrudnienie
Liczba zakładów pracy w
ewidencji
%
< 5 osób
899
46
6- 20 osób
612
32
21- 50 osób
195
10
51- 100 osób
110
6
101- 250 osób
82
4
> 250 osób
47
2
ogółem :
1945
100
Tab. 12.1 Zatrudnienie w zakładach pracy
W powiecie szczecińskim dominują zakłady pracy zatrudniające do 20 osób, stanowią
one 78% ogółu zakładów. Najmniej jest zakładów dużych zatrudniających powyżej
250 pracowników, stanowią one ok. 2% ogólnej liczby zakładów. Największym zakładem
jest Stocznia Szczecińska Nowa Sp. z o.o. zatrudniająca ponad 5000 pracowników.
6%
4%
2%
10%
< 5 osób
46%
6- 20 osób
21- 50 osób
51- 100 osób
101- 250 osób
> 250 osób
32%
Ryc. 12.1 procentowy udział zakładów w zależności od wielkości zatrudnienia
W 2007 r. przeprowadzono 569 kontroli w 365 obiektach. Przekroczenia stężeń i
natężeń czynników szkodliwych dla zdrowia na stanowiskach pracy stwierdzono w 34
obiektach. Na ponadnormatywne stężenie lub natężenie czynników szkodliwych narażonych
było 2449 pracowników. Przekroczenia dotyczyły głównie hałasu (w 17 zakładach
narażonych 2016 pracowników), pyłów (w 21 zakładach narażonych 688 pracowników), oraz
szkodliwych czynników chemicznych (w 9 zakładach narażonych 389 pracowników).
174
Liczba zakładów pracy, w
których stwierdzono
przekroczenia NDS/ NDN
Liczba zatrudnionych na
stanowiskach, gdzie
stwierdzono czynnik
szkodliwy powyżej NDS/
NDN
Czynniki chemiczne
9
389
Pyły
21
688
Hałas
17
2002
Wibracja
4
279
ogółem :
34
2449
Tab. 12.2 Liczba zakładów pracy, w których stwierdzono przekroczenia NDS, NDN oraz liczba zatrudnionych
pracowników
279
389
688
Czynniki chemiczne
Pyły
Hałas
Wibracja
2002
Ryc. 12.2 Liczba pracowników narażonych na czynniki szkodliwe > NDS, NDN
Najczęstsze uchybienia stwierdzane podczas kontroli to: zły stan higieniczno-sanitarny
pomieszczeń- w 90 obiektach, brak badań i pomiarów czynników szkodliwych dla zdrowia
na stanowiskach pracy- w 84 obiektach, nieprawidłowości w zakresie przestrzegania
przepisów
dotyczących
substancji
i
preparatów
chemicznych-
w
30
obiektach,
oraz w zakresie szkodliwych czynników biologicznych- w 82 obiektach.
175
Wydano 124 decyzje z zakresu bieżącego nadzoru sanitarnego, dotyczące poprawy
warunków pracy, badań i pomiarów czynników szkodliwych oraz obniżenia stężeń
czynników szkodliwych.
Choroby zawodowe
W 2007 r. sporządzono 227 kart oceny narażenia zawodowego. W ramach
postępowania wyjaśniającego, dotyczącego chorób zawodowych, przeprowadzono 116
wizytacji. Uznano 34 choroby jako choroby zawodowe oraz wydano 56 decyzji o braku
podstaw do stwierdzenia choroby zawodowej.
W porównaniu z rokiem 2005 i 2006 liczba stwierdzanych chorób zawodowych
zdecydowanie zmalała. Nadal dominuje przewlekłe zatrucie dwusiarczkiem węgla –
są to odległe skutki narażenia na disiarczek węgla, który był używany przy produkcji włókien
wiskozowych w WISKORD S.A .
2005 r.
78
Razem:
Liczba przypadków
2006 r.
45
2007 r.
34
Tab. 12.3 Choroby zawodowe w latach 2005-2007
78
80
70
60
45
50
34
40
30
20
10
0
2005 r.
2006 r.
2007 r.
Ryc. 12.3 Liczba chorób zawodowych stwierdzonych w powiecie szczecińskim w latach 2005-2006
W 2007 r. stwierdzono 34 choroby zawodowe, w tym:
− 17- zatruć ostrych albo przewlekłych wywołanych dwusiarczkiem węgla
176
− 2- przewlekłe choroby narządu głosu spowodowane nadmiernym wysiłkiem głosowym
− 4- obustronny trwały ubytek słuchu typu ślimakowego
− 5- chorób zakaźnych lub pasożytniczych
− 2- nowotwory złośliwe powstałe w następstwie działania czynników występujących
w środowisku pracy, uznanych za rakotwórcze u ludzi, choroba opłucnej lub osierdzia
wywołana pyłem azbestu
− przewlekłe obturacyjne zapalenie oskrzeli
− choroba skóry
−
przewlekła choroba obwodowego układu nerwowego wywołana sposobem wykonywania
pracy
Najczęstsze choroby zawodowe
przewlekłe zatrucia
dwusiarczkiem węgla
rok
przewlekłe choroby
narządu głosu
spowodowane
nadmiernym wysiłkiem
głosowym
obustronny trwały
ubytek słuchu
choroby zakaźne lub
pasożytnicze
liczba
przypadków
udział %
liczba
przypadków
udział %
liczba
przypadków
udział %
liczba
przypadków
udział %
2006
19
42
9
20
7
16
4
9
2007
17
50
2
6
4
12
5
15
Tab. 12.4 Analiza najczęściej występujących chorób zawodowych w latach 2006-2007
Okres narażenia na czynnik
Liczba chorób zawodowych
szkodliwy
%
do 4 lat
1
3
5-9 lat
0
0
10-14 lat
3
9
15-19 lat
5
15
20 lat i dłużej
25
73
ogółem
34
100
Tab. 12.5 Choroby zawodowe, według okresu narażenia na czynnik szkodliwy
177
3%
0%
9%
15%
do 4 lat
5-9 lat
10-14 lat
15-19 lat
20 lat i dłużej
73%
Ryc. 12.4 Choroby zawodowe wg okresu narażenia na czynnik szkodliwy
Choroby zawodowe stwierdzane są głównie u osób z długim stażem pracy (73 % u
osób pracujących w narażeniu powyżej 20 lat).
12.1.
Ocena narażenia na czynniki rakotwórcze lub mutagenne w środowisku pracy
PKD
rodzaj działalności
15
laboratorium
wytwarzanie i dystrybucja
produktów ropy naftowej
galwanizernia
usługi ortopedyczne
obróbka drewna twardego,
usługi ortopedyczne
wytwarzanie energii
dystrybucja produktów
ropy naftowej
laboratoria badawcze i
diagnostyczne
laboratoria szkół wyższych
szpitale
muzeum
ogółem:
23
29
33
36
40
51
74
80
85
92
Liczba
zakładów
pracy
1
Liczba osób narażonych
Liczba
na czynniki rakotwórcze
kontroli
ogółem
kobiet mężczyzn
3
3
0
2
1
13
0
13
0
1
1
2
1
0
0
2
1
0
2
2
15
8
7
2
2
59
39
20
0
1
7
3
4
0
2
4
2
2
0
3
7
1
22
127
262
10
503
92
233
8
388
35
29
2
115
2
5
1
14
Tab. 12.6 Dane liczbowe z zakresu nadzoru nad czynnikami rakotwórczymi lub mutagennymi w środowisku
pracy
178
115
388
kobiety
mężczyźni
Ryc. 12.5 Liczba pracowników narażonych na czynniki rakotwórcze w 2007 r.
Na terenie Szczecina w 22 zakładach występuje narażenie na działanie substancji,
preparatów, czynników lub procesów technologicznych o działaniu rakotwórczym lub
mutagennym w środowisku pracy. Ogółem narażonych jest 503 pracowników, w tym 388
kobiet.
W 2007 r. skontrolowano 12 zakładów z zakresu nadzoru nad czynnikami
rakotwórczymi lub mutagennymi. Przeprowadzono 14 kontroli.
W skontrolowanych zakładach, w wyniku podjętych czynności kontrolnych
stwierdzono min.:
− brak rejestru prac, których wykonywanie powoduje konieczność pozostawania
w kontakcie z procesami technologicznymi o działaniu rakotwórczym
− brak rejestru pracowników narażonych na działanie procesów technologicznych
o działaniu rakotwórczym
− brak zgłoszenia właściwemu PWIS informacji o stosowaniu w zakładzie procesów
technologicznych o działaniu rakotwórczym.
W 2007 roku narażenie na czynniki i procesy o działaniu rakotwórczym występowało
przede wszystkim w zakładach opieki zdrowotnej. Wykazano w nich narażenie pracowników
na: epoksyetan stosowany w procesie sterylizacji, ołów /stop Wooda/ używany do osłon
dla pacjentów, preparat DPX stosowany w histopatologii do zamykania skrawków
cytologicznych, promieniowanie jonizujące, wzw typu C.
179
Ponadto jedna z placówek wykazała 204 osoby będące w kontakcie a nie takie, które
przebyły zakażenie wirusem zapalenia wątroby typu C .
Duża liczba, bo aż 127 osób narażona jest na czynniki o działaniu rakotwórczym
i mutagennym w laboratoriach szkół wyższych. Związane jest to z pracą z chemikaliami.
W wyniku kontroli w 2 zakładach pracodawcy odstąpili od stosowania substancji
i preparatów o działaniu rakotwórczym zastępując je innymi, niedziałającymi rakotwórczo
lub mutagennie na organizm..
12.2.
Ocena narażenia na szkodliwe czynniki biologiczne w środowisku pracy
W 2007 r. pod kątem szkodliwych czynników biologicznych skontrolowano
82 zakłady pracy. Czynnościami objęto przede wszystkim zakłady produkujące żywność
oraz laboratoria diagnostyczne i obiekty służby zdrowia. W 63 placówkach stwierdzono
uchybienia w zakresie przedmiotowych czynników. Dotyczyły one głównie oceny ryzyka
zawodowego. Najczęściej nie uwzględniano w niej narażenie na czynniki biologiczne
lub nie spełniało ono wymogów Rozporządzenia MZ w sprawie szkodliwych czynników
biologicznych. Część uchybień dotyczyła braku oznakowania ostrzegającego przed
zagrożeniem biologicznym. Nie we wszystkich zakładach pracownicy zostali przeszkoleni
z zakresu szkodliwości biologicznych czynników zawodowych.
Inne uchybienia: brak rejestru prac narażających pracowników na działanie szkodliwych
czynników biologicznych zaklasyfikowanych do 3 grupy zagrożenia lub brak wszystkich
informacji określonych w rozporządzeniu MZ, brak rejestru pracowników narażonych
na działanie szkodliwych czynników biologicznych zaklasyfikowanych do 3 grupy zagrożenia
lub brak wszystkich informacji określonych w rozporządzeniu.
Liczba przeprowadzonych kontroli (ogółem) - 136, w tym sprawdzających - 55.
Wydano 40 decyzji administracyjnych.
180
82
90
63
80
70
60
50
40
30
20
10
0
Liczba skontrolowanych zakładów
Liczba zakładów, w których
stwierdzono uchybienia
Ryc. 12.6 Narażenie na szkodliwe czynniki biologiczne w środowisku pracy
Pod nadzorem PPIS w Szczecinie znajduje się 14 laboratoriów diagnostycznych,
w których zatrudnionych jest 147 pracowników narażonych na działanie czynników
biologicznych.
14
15
liczba zakładów
skont rolowanych
10
6
liczba zakładów,
gdzie st wierdz.
uchybienia
5
0
Ryc. 12.7 Narażenie na szkodliwe czynniki biologiczne w środowisku pracy w laboratoriach diagnostycznych
W 2007 r. skontrolowano wszystkie laboratoria diagnostyczne znajdujące się
w ewidencji.
W wyniku kontroli stwierdzono:
− we wszystkich laboratoriach występuje narażenie na szkodliwe czynniki biologiczne
z grupy 2 i 3 zagrożenia
− uchybienia dot. oceny ryzyka zawodowego
− brak
rejestru
pracowników
narażonych
na
działanie
szkodliwych
czynników
biologicznych zaklasyfikowanych do 3 grupy zagrożenia lub rejestr nie zwierał
wszystkich informacji określonych w rozporządzeniu
181
− we wszystkich zakładach zapewniono pracownikom środki higieny osobistej i środki
do odkażania skóry lub błon śluzowych
− nie odnotowano przypadków zachorowania lub zgonów pracownika wskutek narażenia
na działanie czynników biologicznych w miejscu pracy
− w skontrolowanych zakładach zaproponowano pracownikom uodpornienie na działanie
czynnika biologicznego przy użyciu dostępnych szczepionek.
Pod nadzorem tut. Stacji znajduje się 160 zakładów produkujących żywność, w
których liczba pracowników narażonych na działanie czynników biologicznych wynosi około
1800 osób.
W 2007 r. skontrolowano 51 zakładów produkujących żywność. Ogółem liczba
pracowników narażonych na działanie czynników biologicznych w skontrolowanych
zakładach wynosi 956 osób. W 45 zakładach występuje narażenie na szkodliwe czynniki
biologiczne z grupy 2 natomiast w 6 zakładach z grupy 2 i 3 zagrożenia.
60
51
liczba zakładów
skont rolowanych
42
40
liczba zakładów,
gdzie st wierdz.
uchybienia
20
0
Ryc. 12.8 Narażenie na szkodliwe czynniki biologiczne w środowisku pracy w zakładach produkujących
żywność
W 42 zakładach stwierdzono uchybienia, które dotyczyły m.in :
− oceny ryzyka zawodowego
− braku oznakowania znakiem ostrzegającym przed zagrożeniem biologicznym
− braku rejestru prac narażających pracowników na działanie szkodliwych czynników
biologicznych zaklasyfikowanych do 3 grupy zagrożenia
− braku
rejestru
pracowników narażonych
na
działanie szkodliwych
czynników
biologicznych zaklasyfikowanych do 3 grupy zagrożenia
− w 1 zakładzie nie zapewniono pracownikom środków ochrony indywidualnej
− w 3 zakładach nie zapewniono pracownikom odpowiednich warunków do spożywania
posiłków i napojów
− w 4 zakładach stwierdzono brak odpowiednich pomieszczeń i urządzeń sanitarnych
182
− w 16 zakładach nie przeszkolono pracowników z zakresu biologicznych szkodliwości
zawodowych
W skontrolowanych zakładach nie zaproponowano pracownikom uodpornienia
na działanie czynnika biologicznego przy użyciu dostępnych szczepionek.
W 2007 r. zgłoszono 1 przypadek zachorowania (różyca) wskutek narażenia na
działanie szkodliwego czynnika biologicznego w miejscu pracy.
Wszystkim
pracownikom
narażonym
na
działanie
czynnika
biologicznego
zapewniono wymianę odzieży.
Na polecenie Głównego Inspektora Sanitarnego w związku z wystąpieniem ognisk
zapalnych związanych z ptasią grypą w innych województwach, w trybie pilnym zostały
przeprowadzone doraźne kontrole stanu sanitarnego 4 ferm drobiu. Stwierdzono, że we
wszystkich zakładach pracownicy posiadają aktualne zaświadczenia lekarskie, zabezpieczeni
są we właściwe środki ochrony indywidualnej oraz środki higieny osobistej. Stosowane są
środki dezynfekcyjne rąk i powierzchni. Pracodawca ocenił ryzyko zawodowe pod kątem
narażenia na czynniki biologiczne.
W jednym ze skontrolowanych zakładów stwierdzono uchybienia dotyczące
pomieszczeń higieniczno-sanitarnych.
Liczba pracowników narażonych na działanie czynników biologicznych w
skontrolowanych zakładach produkujących żywność wynosi 956 osób.
We wszystkich zakładach zapewniono pracownikom środki higieny osobistej, a w
niektórych dodatkowo środki do odkażania skóry lub błon śluzowych.
W zakładach, w których występowały czynniki biologiczne z grupy 3 zagrożenia
sporządzono plan postępowania na wypadek awarii z udziałem szkodliwego czynnika
biologicznego zakwalifikowanego do grupy 3.
W skontrolowanych zakładach odpady produkcyjne usuwane były na bieżąco, nie
zalegały na stanowiskach pracy, były opracowane procedury/instrukcje bezpiecznego
postępowania ze szkodliwymi czynnikami biologicznymi.
Udzielano pracodawcom informacji oraz wskazówek w zakresie klasyfikacji i wykazu
szkodliwych czynników biologicznych w środowisku pracy zgodnie z rozporządzeniem
Ministra Zdrowia z dnia 22 kwietnia 2005 r. w sprawie szkodliwych czynników
biologicznych dla zdrowia w środowisku pracy oraz ochrony zdrowia pracowników
zawodowo narażonych na te czynniki. Ponadto w związku z tworzeniem Rejestru Czynników
Biologicznych w formie pisemnej poinformowano laboratoria diagnostyczne oraz placówki
183
naukowo-badawcze o obowiązku zgłaszania właściwemu inspektorowi sanitarnemu użycia
szkodliwego czynnika biologicznego zgodnie z ww. rozporządzeniem.
12.3.
Stosowanie w działalności zawodowej substancji i preparatów niebezpiecznych
Lp.
1
2
4
5
6
7
8
9
10
11
12
Zagadnienie
Liczba wprowadzających do obrotu substancje i preparaty
chemiczne (ogółem), w tym:
Liczba producentów substancji i preparatów chemicznych
Liczba dystrybutorów substancji i preparatów chemicznych
Liczba kontroli przeprowadzonych w zakresie substancji i
preparatów chemicznych (wprowadzanie do obrotu)
Liczba wydanych decyzji w zakresie wprowadzania do
obrotu substancji i preparatów chemicznych
Liczba wprowadzających do obrotu, nieposiadających
aktualnego spisu substancji i preparatów niebezpiecznych
Liczba wprowadzających do obrotu, u których stwierdzono
niezgodne z prawem oznakowanie substancji i preparatów
chemicznych
brak kart charakterystyki
karty charakterystyki niezgodne z prawem
Liczba produktów, dla których zakwestionowano karty
charakterystyki
Liczba produktów, dla których zakwestionowano
oznakowanie
Ogółem liczba
podmiotów
51
7
35
19
0
0
0
0
1
3
3
Tab. 12.7 Nadzór nad podmiotami wprowadzającymi do obrotu substancje i preparaty niebezpieczne
Na terenie powiatu szczecińskiego 51 podmiotów wprowadza do obrotu substancje
i preparaty chemiczne. Należą tu hipermarkety, hurtownie chemiczne i sklepy.
Chemikalia w działalności zawodowej stosują prawie wszystkie podmioty
gospodarcze, gdyż w szerokim wachlarzu produkcji i usług w każdej gałęzi gospodarki
narodowej począwszy od przemysłu spożywczego poprzez lekki, ciężki- ślusarstwo i stocznie
stosowana jest chemia (środki czyszczące, myjące, dezynfekujące, rozpuszczalniki, które
należą do chemikaliów klasyfikowanych jako niebezpieczne).
W zakresie wprowadzania do obrotu substancji i preparatów chemicznych
przeprowadzono
19
kontroli.
W
36
%
kontrolowanych
zakładów
stwierdzono
nieprawidłowości, które dotyczyły:
184
− niezgodności z prawem kart charakterystyki (karty charakterystyki miały najczęściej
błędną klasyfikację oraz klasyfikacja była niespójna z oznakowaniem)
− nieprawidłowości oznakowania substancji i preparatów chemicznych.
Zobowiązani zapewnili odpowiednie karty charakterystyki i oznakowanie substancji
i preparatów chemicznych.
Liczba podmiotów stosujących w działalności zawodowej substancje i preparaty
chemiczne
240
Liczba kontroli przeprowadzonych w zakresie substancji i preparatów
chemicznych
148
Liczba wydanych decyzji w zakresie stosowania substancji i preparatów
chemicznych
15
Liczba stosujących, u których stwierdzono niezgodne z prawem oznakowanie
substancji i preparatów chemicznych
6
Liczba stosujących, u których stwierdzono karty charakterystyki niezgodne
z prawem
11
Tab. 12.8 Nadzór nad stosującymi substancje i preparaty niebezpieczne
Niebezpieczne substancje i preparaty chemiczne stosowane są w procesach
technologicznych lub wykorzystywane do zapewnienia właściwego stanu sanitarnego
pomieszczeń i urządzeń w zakładach pracy.
W ewidencji stosujących w działalności zawodowej substancje i preparaty chemiczne
znajduje się 240 podmiotów. Przeprowadzono 148 kontroli w zakresie przestrzegania
przepisów ustawy o substancjach i preparatach chemicznych, wydano 15 decyzji, które
dotyczyły:
− niezgodności kart charakterystyki z obowiązującymi przepisami
− niezgodności oznakowania opakowania z kartą charakterystyki
Ogólna liczba podmiotów wprowadzających do obrotu
prekursory kategorii 2
4
Ogólna liczba podmiotów wprowadzających do obrotu
prekursory kategorii 3
4
Tab. 12.9 Nadzór nad podmiotami wprowadzającymi do obrotu prekursory narkotykowe
185
Prekursory kategorii 2 (manganian (VII) potasu) i kategorii 3 (aceton, kwas siarkowy
(VI), chlorowodór) wprowadzały hurtownie farmaceutyczne i hurtownie chemiczne.
Prekursory kategorii 2- (manganian (VII) potasu stosowany jest przede wszystkim
do dezynfekcji wody w kosmetyce niemowląt. Stosowany przez wiele podmiotów
gospodarczych, ale ze względu na ograniczenia ilościowe, liczone są tylko podmioty, które
w ciągu roku wprowadzają do obrotu 100 kg.
Prekursory kategorii 3- np. aceton stosowany jest głównie jako rozpuszczalnik,
występuje jako składnik farb i lakierów w przemyśle motoryzacyjnym, stoczniowym, w
produkcji kabli.
Kwas siarkowy i kwas solny stosowany jest w galwanotechnice w kąpielach oraz
w przemyśle chemicznym przy produkcji nawozów. Ponadto kwasy mogą występować
w laboratoriach badawczych i analitycznych.
XIII. OBIEKTY DOPUSZCZONE DO UŻYTKOWANIA MAJĄCE ISTOTNY
WPŁYW NA STAN SANITARNY POWIATU
W zakresie działalności zapobiegawczego nadzoru sanitarnego Państwowy Powiatowy
Inspektor Sanitarny w Szczecinie uczestniczył w dopuszczeniu do użytkowania 342 obiektów,
w tym 237 wymagających uzyskania pozwolenia na użytkowanie z art. 56 ustawy - Prawo
budowlane.
Zgłoszone do użytkowania obiekty to głównie usługi handlu, gastronomii,
administracji, medyczne oraz mieszkalnictwo. Ważniejsze inwestycje to:
− Sieci wodociągowe i kanalizacji sanitarnej
− Klinika Okulistyki w SPSK Nr 2
− Oddział intensywne terapii w SPSK Nr 2
− Centrum ortopedii i rehabilitacji przy ul. Modrej 86 a
− Przychodnia okulistyczna INTERMEDICA przy ul. Mickiewicza 138-142
Ogółem odebrano 21 zakładów opieki zdrowotnej oraz 21 gabinetów działających w
ramach indywidualnej praktyki lekarskiej, indywidualnej specjalistycznej i grupowej praktyki
lekarskiej. Ponadto w roku 2007 kontynuowano opiniowanie programów dostosowania
zakładów do wymogów rozporządzenia Ministra Zdrowia w sprawie wymagań, jakim
powinny odpowiadać pod względem fachowym i sanitarnym pomieszczenia i urządzenia
zakładu opieki zdrowotnej.
186
W trakcie czynności kontrolnych obiektów analizowano wpływ inwestycji na warunki
zdrowia i życia ludzi ze szczególnym uwzględnieniem przedsięwzięć mogących pogorszyć
stan środowiska.
Przedmiotowa analiza dotyczyła również Miejscowego planu zagospodarowania
przestrzennego miasta Szczecina (uzgodniono 13 projektów) oraz 76 warunków realizacji
przedsięwzięć mogących znacząco oddziaływać na środowisko, wśród których przeważały
inwestycje dotyczące uzbrojenia miasta Szczecina w sieci wodociągowe i kanalizacji
sanitarnej. Realizacja ww. inwestycji wpłynie na poprawę stanu sanitarnego miasta.
XIV. REALIZACJA PROMOCJI ZDROWIA I OŚWIATY ZDROWOTNEJ NA
TERENIE POWIATU
14.1.
Działalność w zakresie promocji zdrowia i oświaty zdrowotnej
W roku 2007 Oddział Oświaty Zdrowotnej PSSE w Szczecinie (3 osoby) realizował
zadania problemowe w oparciu o cele Narodowego Programu Zdrowia na lata 2005 - 2016,
wytyczne Głównego Inspektora Sanitarnego oraz w oparciu o potrzeby lokalne.
Celem strategicznym naszej działalności jest promocja zdrowia jako forma wpływania
i modyfikowania stylu życia społeczności lokalnej.
Metody pracy
Do istotnych zadań Oświaty Zdrowotnej należy aktualizacja wiedzy - przygotowanie
merytoryczne pedagogów, nauczycieli, lekarzy, pielęgniarki podejmujących działania w
podległych placówkach a także skoordynowanie tych zadań ze strukturami administracji
samorządowej i pozarządowej. Dotyczy to działań informacyjno - edukacyjnych promujących
zdrowy styl życia wśród dzieci i młodzieży, w grupach pracowniczych i społeczności lokalnej
poprzez:
− wykłady, pogadanki, prelekcje, rozmowy indywidualne, instruktaże
− metody aktywizujące: warsztaty, konkursy plastyczne, na najlepszy projekt, literackie,
olimpiady, konkursy wiedzy, psychodramy, przedstawienia teatralne
− metody audiowizualne - udostępnianie i rozdawnictwo prezentacji multimedialnych
187
− metody multimedialne - korzystanie z Internetu, poczty elektronicznej, programów
komputerowych (z uwzględnieniem dystrybucji), prezentacje multimedialne
− rozdawnictwo materiałów oświatowych oraz środków zmniejszających ryzyko zakażenia
HIV i innymi chorobami przenoszonymi drogą kontaktów seksualnych
− formy wizualne: plakaty, wywieszki, gazetki, ekspozycje
− monitoring programów edukacyjnych w szkołach i innych placówkach
− ewaluacja za pomocą sondażu diagnostycznego, techniką ankiety
− tworzenie programów prozdrowotnych.
14.2.
Realizacja zadań oświatowo-zdrowotnych
Cel 1. Zwiększenie aktywności fizycznej ludności
„Trzymaj Formę!”
Program adresowany jest do uczniów klas V-VI szkół podstawowych oraz szkół
gimnazjalnych na terenie miasta Szczecina. Realizowany jest metodą projektu. Program ma
na
celu
promowanie
zapobiegania
nadwadze,
otyłości
i chorobom przewlekłym, zdrowego odżywiania i aktywności fizycznej. W ramach programu
nawiązano współpracę z Instytutem Kultury Fizycznej w Szczecinie, z Oddziałem Higieny
Żywienia, Żywności i Przedmiotów Użytku PSSE Szczecin oraz z dietetykiem i
rehabilitantem z Samodzielnego Publicznego Szpitala w Szczecinie. OZiPZ PSSE
zorganizowała 2 szkolenia dla
liderów
promocji zdrowia, nauczyciele, pedagogów
szkolnych oraz koordynatorów programu „Trzymaj Formę” a także 3 uczniów z każdej szkoły
dotyczące profilaktyki zdrowego odżywiania oraz aktywnego stylu życia. W trakcie szkolenia
rozstrzygnięto konkurs na najzdrowszą i najsmaczniejszą sałatkę. Zwycięzca oraz osoby
wyróżnione otrzymały nagrody. Ponadto rozpropagowano 2 konkursy w ramach programu
„Trzymaj formę” adresowane do młodzieży szkół podstawowych oraz gimnazjalnych.
− Konkurs plastyczny na logo programu „Trzymaj formę”, celem konkursu jest
uatrakcyjnienie realizacji programu w szkołach oraz zwiększenie identyfikacji młodzieży
z celami programu przez poprawę jego identyfikacji wizualnej. Logo programu „Trzymaj
formę” powinno odzwierciedlać główną ideę programu czyli promowanie zasad
zbilansowanej diety i aktywności fizycznej.
188
− Konkurs na stworzenie prezentacji multimedialnej lub filmu metodą projektu. Celem
konkursu jest zdobycie wiedzy na temat zdrowego odżywiania oraz wyrobienie trwałych
nawyków żywieniowych, aktywności fizycznej, promowania zdrowego stylu życia.
Projekt powinien uwzględnić między innymi takie tematy jak: aktywne spędzanie
wolnego czasu, zdrowe odżywianie z zastosowaniem „Zielonej Księgi”, nowatorskie
lekcje wychowania fizycznego, zróżnicowane i smaczne diety z zastosowaniem warzyw i
owoców oraz najciekawsze sposoby zachęcania kolegów do uprawiania sportu.
Programem objęto 11/40 szkół gimnazjalnych, co stanowi 27,5% wszystkich szkół
gimnazjalnych w Szczecinie. Programem objęto 1168/3759 uczniów co stanowi 31%.
Zwizytowano 11/11 co stanowi 100% liczby zaproszonych do współpracy.
189
Cel 2. Poprawa sposobu żywienia ludności i jakości zdrowotnej żywności
„Pierwotna Profilaktyka Wad Cewy Nerwowej”
Program adresowany jest do młodzieży w wieku rozrodczym i realizowany jest we
współpracy z Instytutem Matki i Dziecka. Jego celem jest propagowanie zdrowego stylu życia
kobiety ciężarnej i spożywanie diety bogatej w surowe warzywa i owoce. Pierwotna
Profilaktyka Wad Cewy Nerwowej kontynuowana była w 10 placówkach oświatowowychowawczych. W zajęciach uczestniczyło ogółem 1519 osób. Program realizowany jest
poprzez: wykład z wykorzystaniem środków audiowizualnych i warsztaty zajęciowe. Szkoły
ponadgimnazjalne zaproszono do wzięcia udziału w ogólnopolskim konkursie na scenariusz
zajęć edukacyjnych do programu: „Pierwotnej Profilaktyki Wrodzonych Wad Cewy
Nerwowej” dla uczniów szkół ponadgimnazjalnych. Konkurs adresowany był do nauczycieli,
pedagogów i pielęgniarek Głównym celem konkursu było wyłonienie nowatorskich
scenariuszy zajęć edukacyjnych. Programem objęto 1519/1654 osób co stanowi 91% ogólnej
liczby uczniów w szkołach objętych programem. Pracownicy OZiPZ zwizytowali 12/12
obiektów co stanowi 100% placówek zaproszonych do współpracy, w których
przeprowadzono 12 zajęć pokazowych w formie warsztatów z użyciem środków
audiowizualnych w oparciu o dostępne materiały edukacyjne.
Cel 3. Zmniejszenie rozpowszechniania palenia tytoniu.
1. „Program Ograniczania Zdrowotnych Następstw Palenia Tytoniu” – koordynator
Marta Piotrowska. Program adresowany jest do dzieci i młodzieży, studentów, pracowników
służby zdrowia oraz mieszkańców. Celem programu jest ograniczenie zdrowotnych skutków
palenia tytoniu, zapobieganie chorobom powstającym w
wyniku palenia tytoniu oraz
tworzenie stref wolnych od dymu tytoniowego w wydzielonych częściach miasta.
Ponadto zorganizowano wiele wykładów i pogadanek na temat szkodliwości palenia
tytoniu. Działania skierowane były do młodzieży szkół podstawowych, gimnazjalnych,
ponadgimnazjalnych oraz mieszkańców miasta Szczecina. Realizatorkami w szkołach były
44 pielęgniarki środowiska nauczania i wychowania, zatrudnione w strukturach NZOZ
medycyny szkolnej „SZKOLMED” w Szczecinie. Pielęgniarki cyklicznie biorą udział
w akcjach związanych z prewencją palenia tytoniu. Do jednej z ciekawszych form realizacji
190
programu można zaliczyć pokaz „palącej machiny” gdzie młodzież miała ukazaną ilość
substancji smolistych zawartych w papierosie, które dostają się do płuc w trakcie wypalania 1
papierosa. Ponadto młodzież wzięła udział w licznych konkursach, krzyżówkach oraz
konkursie plastycznym pt. „Dziękuję, nie palę”. Młodzież wypełniała dobrowolną deklarację
gotowości rzucenia palenia. Większa część przeszkolonej młodzieży zdeklarowała się
przekazać innym zdobytą wiedzę oraz pomoc w rzuceniu palenia, palącym rodzicom oraz
znajomym. Dotychczas programem objęto 90/180 szkół co stanowi 50% liczby szkół na
terenie powiatu. Liczba uczniów objęta edukacją wyniosłą 30000/41304 co stanowi 72,6%
uczniów. Zwizytowano 32/40 placówek co stanowi 80% szkół zaproszonych do współpracy.
2. Happening uliczny „Rzuć palenie razem z nami”
Dnia 31 maja 2007 r. zorganizowano przemarsz uliczny w Szczecinie. Przemarsz
zakończył się pod Urzędem Miasta Szczecina, gdzie młodzież odczytała i wręczyła stworzoną
petycję
Prezydentowi Miasta Szczecina. W trakcie przemarszu skandowane były hasła
antytytoniowe, następnie rozstrzygnięto konkurs na najciekawsze przebranie, plakat i baner
dotyczący reklamy antytytoniowej. Zwycięzców uhonorowano nagrodami książkowymi oraz
gadżetami.
191
Cel 4. Zmniejszenie i zmiana struktury spożycia alkoholu oraz zmniejszenie szkód
zdrowotnych spowodowanych alkoholem
Treści związane z ograniczeniem używania substancji psychoaktywnych i związanych
z tym szkód zdrowotnych poruszane są podczas zajęć warsztatowych z zakresu HIV/AIDS.
Szczególny nacisk kładzie się na uzależnienia od środków odurzających i alkoholu.
Cel 5. Zwiększenie skuteczności edukacji zdrowotnej społeczeństwa oraz działań w zakresie
promocji zdrowia
1. Program - „Wolność Oddechu - Zapobiegaj Astmie”.
Adresowany do uczniów klas I-III szkół podstawowych oraz ich rodziców i
opiekunów. Program realizowany jest we współpracy z firmą AstraZeneca Polska. Celem
programu jest uświadomienie rodzicom i opiekunom dzieci znaczenia wczesnej profilaktyki
192
astmy oraz poprawy jakości życia dzieci zagrożonych chorobą. Pracownicy OZiPZ nawiązali
współpracę z lekarzem pediatrą, specjalistą chorób płuc oraz pielęgniarkami w środowisku
nauczania i wychowania, które realizowały program w 10/45 placówkach, co stanowi 22%
ogólnej liczby szkół podstawowych. Ponadto pulmonolog przeszkolił również rodziców i
dzieci objętych programem. Liczba dzieci i ich rodziców, które zostały objęte programem
wyniosła 2050, co stanowi 20% dzieci w klasach I-III we wszystkich szkołach podstawowych
w Szczecinie (10204 w klasach I-III w powiecie Szczecin). Zwizytowano 10/10 szkół
podstawowych, co stanowi 100% placówek objętych programem. Program cieszy się
zainteresowaniem wśród dzieci ze względu na ciekawe oprzyrządowanie. Jednakże rodzice
nie wykazują chęci współpracy o czym świadczy mała frekwencja na spotkaniach z lekarzem
pediatrą.
2. „Zdrowie i bezpieczeństwo dziecka”
Mikroolimpiada
swoją
tematyką
obejmuje
większość
zagadnień
ujętych
w Narodowym Programie Zdrowia np. wychowanie zdrowotne, racjonalne odżywianie,
uzależnienia, higiena osobista, ekologia, zasady udzielania pierwszej pomocy, profilaktyka
chorób zakaźnych m.in. WZW typu B, świnka, odra, różyczka. Celem konkursu jest
wyrobienie i utrwalenie nawyków dbania o własne zdrowie, niesienie pomocy osobom
potrzebującym
oraz
promowania
bezpiecznych
zachowań
w
domu
i
na
ulicy.
W eliminacjach szkolnych wzięło udział 1400 uczniów z 30 szkół, do finału przystąpiło 40
uczniów z 22 gimnazjów, co stanowi 55% ogólnej liczby gimnazjów. Uczestnicy konkursu
otrzymali nagrody ufundowane przez Wydział Zdrowia i Polityki Społecznej Urzędu Miasta
Szczecina.
3. „Pomaluj życie na Novo”
PSSE jest organizatorem powiatowych etapu ogólnopolskiego konkursu literackiego
i plastycznego dla dzieci chorych na cukrzycę i ich rodzin. Celem konkursu jest
upowszechnienie przesłania, że cukrzyca nie przekreśla możliwości pełnego i twórczego
życia. Konkurs ma również kształtować w szerokiej opinii publicznej tolerancję i zrozumienie
dla potrzeb osób z cukrzycą, a także motywować ludzi do niesienia im pomocy. Do konkursu
zaproszono wszystkie stacje w woj. zachodniopomorskim. W konkursie wzięło udział 20/616
osób chorych na cukrzycę z całego województwa zachodniopomorskiego, wszystkie prace
zostały nagrodzone i przesłane na konkurs ogólnopolski. Zorganizowano mini konferencję
193
w Zespole Szkół Szpitalnych, Szpitala Klinicznego Nr 1 przy ul. Unii Lubelskiej, na którą
zaproszono laureatów konkursu, ich rodziny, lekarzy, pielęgniarki, lokalną prasę i TV
4. Światowy Dzień Zdrowia.
W ramach obchodów Światowego Dnia Zdrowia przeprowadzono szkolenie
pielęgniarek NZOZ Medycyny Szkolnej z zakresu Narodowego Programu Prewencji Chorób
194
Nowotworowych Ponadto z inspiracji pracowników Oddziału Oświaty Zdrowotnej PSSE
powstały imprezy o charakterze festynu, przygotowany przez młodzież szkolną.
W ramach obchodów Światowego Dnia Zdrowia zorganizowano „Mikroolimpiadę wiedzy
o zdrowiu”. Celem konkursu jest wyrobienie i utrwalenie nawyków dbania o własne zdrowie,
niesienie pomocy osobom potrzebującym oraz promowania bezpiecznych zachowań w domu
i na ulicy. W eliminacjach szkolnych wzięło udział 1400 uczniów (tj. 12% ogólnej liczby
uczniów w szkołach gimnazjalnych) z 30 szkół. Do finału przystąpiło 40 uczniów z 22
gimnazjów, co stanowi 55% ogólnej liczby gimnazjów. Uczestnicy konkursu otrzymali
nagrody ufundowane przez Wydział Zdrowia i Polityki Społecznej Urzędu Miasta Szczecina.
Ponadto z inspiracji pracowników Oddziału Oświaty Zdrowotnej PSSE powstały imprezy
o charakterze festynu, przygotowany przez młodzież szkolną.
5. „Ogólnopolski Festiwal Piosenki o Zdrowiu”
Festiwal kierowany jest do uczniów przedszkoli, szkół podstawowych i gimnazjów.
Celem festiwalu jest połączenie atmosfery zabawy z akcją rozpowszechniania i
popularyzowania treści prozdrowotnych tzn. motywowanie dzieci i młodzieży do
pozytywnego
myślenia
o
zdrowiu,
propagowanie
zasad
i idei dotyczących szeroko rozumianego zdrowia, a w szczególności zdrowego stylu życia,
zdrowego odżywiania, profilaktyki chorób, profilaktyki nałogów, higieny osobistej, higieny
jamy ustnej i bezpiecznego wypoczynku, bezpieczeństwa na drodze oraz ochrony środowiska
i ekologii. Do wszystkich placówek wysłano zaproszenia (przedszkola, szkoły podstawowych
i gimnazjów) z czego 16 wyraziło chęć przystąpienia do konkursu.
Cel 6. Promocja zdrowia psychicznego i zapobieganie występowaniu zaburzeń
psychogennych
1. „Body talk - uwierz w siebie”
Program realizowany przy współpracy PTOZ. Jest on obecnie na etapie wdrażania i
adresowany jest do uczniów szkół gimnazjalnych. „Body talk - uwierz w siebie” jest jednym
z elementów prowadzonej w wielu krajach kampanii „Prawdziwe Piękno”, której zadaniem
jest dokonanie zmiany stereotypowego postrzegania piękna oraz uczenia samoakceptacji.
Celem programu jest pobudzenie wśród młodzieży świadomości własnej wartości oraz
nauczenie ich dostrzegania w sobie naturalnego piękna, które tkwi w każdym człowieku.
Ustalone działania mają na celu obalić stereotypy piękna będące efektem pracy stylistów,
195
fryzjerów, makijażystów i fotografików szeroko promowane w mediach. Materiały
dydaktyczne do programu opracowane zostały przez pedagogów, psychologów oraz
specjalistów oświaty zdrowotnej i promocji zdrowia, którzy są przekonani, że uczniów można
i należy nauczyć dostrzegania zarówno własnej wartości, jak i pomóc im w zaakceptowaniu
siebie takimi, jakimi są. W skład tych materiałów wchodzą, m. in.: poradnik dla nauczyciela
wraz ze scenariuszami zajęć, materiały edukacyjne dla uczniów, ulotki informacyjne dla
uczniów i rodziców, film instruktażowy dla nauczycieli oraz film dla uczniów pokazujący
kulisy świata mody a także gadżety dla uczniów. Do uczestnictwa w programie zgłosiły się 34
szkoły z całego województwa. PSSE szczecin jest koordynatorem wojewódzkim programu .
Cel 7. Zmniejszenie częstości wypadków, szczególnie drogowych
1. „Tydzień Bezpieczeństwa Ruchu Drogowego”
W dniach 23–29 kwiecień 2007 r. w Przedszkolu nr 66 przy ul. Czesława odbyło się
szkolenie dla dzieci oraz wychowawców z zakresu udzielania pierwszej pomocy
przedlekarskiej w nagłych wypadkach oraz udzielono informacji na temat bezpiecznego
poruszania się w ruchu ulicznym (zasady przechodzenia przez jezdnię). Ponadto w
Stowarzyszeniu osób działających na rzecz bezdomnych „Feniks” odbyło się szkolenie z
zakresu udzielania I pomocy w nagłych wypadkach zagrażających życiu oraz udzielono
informacji na temat bezpiecznego użytkowania dróg. W akcji łącznie wzięły udział 62 osoby
(z ogólnej liczby 385), co stanowi 16% osób w zaplanowanych placówkach. Zaproszono do
współpracy w ramach interwencji nieprogramowej
5 palcówek, z których zrealizowano
działanie w 2, co stanowi 40% zaplanowanych działań
2. „Bezpieczne wakacje”
Działania na rzecz poprawy bezpieczeństwa w czasie wakacji letnich Oddział Oświaty
Zdrowotnej i Promocji Zdrowia prowadził działania edukacyjne na terenie miasta Szczecina
w placówkach kolonijnych, półkoloniach, bursach i Świetlicach Środowiskowych. Celem
interwencji była poprawa bezpieczeństwa wypoczynku w czasie wakacji. Problematyka
obejmowała profilaktykę chorób zakaźnych: HIV/AIDS, choroby przenoszone przez kleszcze,
wścieklizna, choroby przewodu pokarmowego (czerwonka, salmonella). Poruszano także
problematykę dotyczącą zatruć pokarmowych, które w okresie letnim zdarzają się bardzo
często
(terminy
ważności
produktów
w jaki sposób przechowywać żywność).
tj.
wyroby
mleczne,
oraz
Ponadto zwracano uwagę na uzależnienia
196
w kontekście ryzykownych zachowań. Prowadzono pogadanki z zakresu I pomocy
przedlekarskiej w nagłych wypadkach, które zawierały zagadnienia dotyczące zadławień,
krwotoków z nosa, oparzeń słonecznych, udaru cieplnego, pogryzień, użądleń przez owady,
omdleń itd. Zwracano również uwagę na bezpieczne zachowania podczas korzystania
z kąpieli w morzu, basenie, jeziorach oraz z kąpieli słonecznych. Ponadto nawiązano
współpracę z Regionalnym Centrum Krwiodawstwa i Krwiolecznictwa w celu propagowania
akcji „Krew daje życie” wśród młodzieży wypoczywającej w mieście. Interwencja
obejmowała okres wakacyjny (od 1 lipca do 1 września 2007 r). Zasięg interwencji objął
23/34 półkolonii i obozów co stanowi 67% liczby placówek, w zajęciach uczestniczyło
464/1912 co stanowi 24% dzieci i młodzieży wypoczywającej w mieście zaplanowano 23/23
interwencje co stanowi 100% placówek zaproszonych do współpracy.
3. „Bezpieczne ferie”
Działania edukacyjne na rzecz poprawy bezpieczeństwa wypoczynku podczas ferii
zimowych. Problematyka obejmowała profilaktykę chorób zakaźnych, w tym HIV/AIDS,
zwrócenie uwagi na uzależnienia (alkohol, narkotyki) w kontekście ryzykownych zachowań,
oraz uzależnienie od nikotyny. Poruszane były także tematy dotyczące zakażenia
meningokokowego oraz profilaktyka zakażeń wirusem H5N1.
Ponadto prowadzone były pogadanki z zakresu I pomocy przedlekarskiej w nagłych
wypadkach, które będą zawierały zagadnienia dotyczące postępowania w przypadku złamań
kończyn, wstrząśnienia mózgu, oraz zachowań podczas wypadków na drogach, a także w
obiektach użyteczności publicznej, zwłaszcza licznie odwiedzanych w okresie ferii
zimowych, takie jak: hale widowiskowo- sportowe, baseny, lodowiska oraz obiekty wielko
powierzchniowe pod względem zalegania pokrywy śnieżnej. W ramach akcji jest także
inicjowanie i współorganizowanie konkursów wiedzy na tematy prozdrowotne oraz zawodów
sportowych dla dzieci i młodzieży. W trakcie podejmowania w/w działań będzie prowadzona
dystrybucja materiałów edukacyjnych. Zasięg interwencji objął 12/43 co stanowi placówek
27,9%, w ramach działań interwencyjnych uczestniczyło 204/2657 co stanowi 7,6% osób
wypoczywających w mieście. zaplanowano 12/12 co stanowi 100%.
Cel 8. Zwiększenie skuteczności i sprawności pomocy doraźnej w nagłym zagrożeniu utraty
życia. „Pierwsza pomoc przedlekarska w nagłych wypadkach zagrażających życiu”
1. Pierwsza pomoc przedlekarska w nagłych wypadkach zagrażających życiu”
197
Program autorski PSSE Szczecin, zatwierdzony przez MZ i OS, realizowany wśród
młodzieży. Cieszy się dużym zainteresowaniem, kontynuowany od 1996r. Celem
prowadzonych w ramach programu zajęć jest opanowanie teoretycznych wiadomości
i praktycznych umiejętności dotyczących pomocy doraźnej. Do celów szczegółowych należy
zapoznanie z definicjami – resuscytacja, reanimacja. Zapoznanie z objawami nagłego
zatrzymania krążenia i oddechu, nauczanie techniki sztucznego oddychania i zewnętrznego
masażu serca. Nauka w układaniu chorego w pozycji bocznej ustalonej i umiejętności
tamowania krwotoków zewnętrznych. W trakcie zajęć zwracano uwagę na nabycie
następujących umiejętności: ocenę stanu przytomności, udrożnienie dróg oddechowych,
wykonanie zewnętrznego masażu serca. Zajęcia uwzględniają wykład, ćwiczenia na fantomie.
Edukacją objęto 8 z 23 szkół, co stanowi 34,8% placówek. Liczba osób objętych edukacją
639/9003 co stanowi 7,1% uczniów, zaplanowano 8/8 co stanowi 100 % liczby zaproszonych
do programu szkół.
Cel 9. Usprawnienie wczesnej diagnostyki i zwiększenie efektywności leczenia nowotworów
złośliwych szyjki macicy i sutka
1. Narodowy Program Prewencji Chorób Nowotworowych.
Program realizowany jest w szkołach na terenie miasta Szczecina i kierowany jest do
uczniów szkół ponadgimnazjalnych. Profilaktyka nowotworów sutka oraz raka szyjki macicy
– (zakażenie wirusem HPV – wirus brodawczaka ludzkiego) realizowana jest w formach
prelekcji i pokazów samobadania piersi. Celem jest uświadomienie kobiet o czynnikach
zwiększających ryzyko zakażenia: wczesne rozpoczynanie współżycia seksualnego, duża
liczba partnerów, seks bez zastosowania prezerwatyw, nieprzestrzeganie zasad higieny
intymnej, a także czynniki dodatkowe: długotrwała antykoncepcja hormonalna, palenie
198
tytoniu, duża liczba przebytych porodów. We współpracy z pielęgniarkami medycyny
szkolnej programem objęto 1470/9003 uczniów szkół ponadgimnazjalnych co stanowi 16,5 %
osób. w 6/23 placówkach szkolnych, co stanowi 26%. Ponadto kontynuowana jest współpraca
z firmą kosmetyczną „AVON”, która jest patronatem profilaktyki raka sutka. W ramach
programu zwizytowano 6/6 zaplanowanych placówek, co stanowi 100%. Ponadto nawiązano
współpracę z Zachodniopomorskim Centrum Onkologii w Szczecinie oraz firmą
farmaceutyczną GSK .
2. Ogólnopolski Program dla Młodzieży „Mam haka na raka”
Dnia 18.11.07 r. wzięto udział w wojewódzkim spotkaniu młodzieży w Pomorskiej
Akademii Medycznej w Szczecinie, w trakcie którego wygłoszono prelekcje. Całe
przedsięwzięcie miało na celu przełamanie wśród osób młodych tabu jakim są choroby
nowotworowe, identyfikowanie się ludzi młodych z zachowaniami prozdrowotnymi oraz
doprowadzenie do istotnych zmian w świadomości polskiego społeczeństwa poprzez
wykształcenie zdrowego i świadomego pokolenia. Kierownik sekcji prezentował metod i
formy realizacji programu przez PSSE w szczecinie .
199
Cel 10. Zwiększenie skuteczności zapobiegania chorobom zakaźnym
1. Zapobieganie zakażeniom HIV/AIDS
1.1. Profilaktyka HIV/AIDS
Koordynator-Magdalena Nawrot. Program adresowany jest do społeczności lokalnej,
głównymi odbiorcami jest młodzież szczecińskich szkół i nauczyciele. Celem jest
ograniczenie liczby zakażeń wirusem HIV oraz kształtowanie postaw akceptacji i życzliwości
wobec osób żyjących z HIV. Ponadto celem programu jest propagowanie i utrwalenie
świadomości na temat ryzykownych zachowań w kontekście HIV/AIDS. Pracownicy OZiPZ
realizowali program w trakcie całego roku, w szkołach, gimnazjalnych, ponadgimnazjalnych,
ośrodkach szkolno-wychowawczych, na obozach, półkoloniach, oraz wśród młodzieży
akademickiej. Przeprowadzono zajęcia w formie warsztatów, gier decyzyjnych, dyskusji, z
użyciem środków audiowizualnych. Programem objęto 23/63 placówek co stanowi 36,5 %
ogólnej liczby wszystkich placówek. Zwizytowano 24/25 co stanowi 96% placówek
zaproszonych do współpracy. Program cieszy się bardzo dużym zainteresowaniem ze
względu na ciekawe formy realizacji (warsztaty praktyczne, środki audiowizualne). Duży
wpływ na popularność programu mają lokalne media, które angażują się w propagowanie
tematu. Jednocześnie ze względu na poszerzenia i wymiany doświadczeń w/w temacie.
Kontynuowano współpracę z organizacjami zajmującymi się profilaktyką, diagnostyką i
terapią HIV/AIDS w granicach nowej i starej Unii Europejskiej (BORDERNET, MAT –
LAKOST)
–
towarzystwo
prowadzące
działalność
w
zakresie
AIDS
i uzależnień. Ponadto nawiązano współpracę z okręgowym Inspektoratem Służby Więziennej
w celu przeprowadzenia szkoleń.
1.2. Olimpiada wiedzy HIV/AIDS
Zorganizowano
kolejną
edycję
„Olimpiady
wiedzy
o
HIV/AIDS”,
w której wzięło udział: półfinał – 2500 uczestników, finał 80 uczestników. Do konkursu
przystąpiło 20 szkół gimnazjalnych i 20 szkół ponadgimnazjalnych.
1.3. III powiatowy przegląd sztuk teatralnych Razem Przeciw AIDS
200
W
ramach społecznej kampanii zorganizowano III Powiatową edycję konkursu
teatralnego „Razem przeciw AIDS. Zwycięski Zespół zaprezentował przedstawienie na
konferencji w trakcie II forum młodzieżowego HIV/AIDS 2007 r.
2. „Prewencja diagnostyka i terapia transgraniczna wzdłuż starych i nowych granic
BORDERNET”
W roku 2007 nawiązano współpracę ze służbami więziennymi oraz osadzonymi w
celu edukacji tej grupy społecznej w 2008 r. Ponadto braliśmy udział w naradach dotyczących
planów współpracy w przyszłych latach oraz w podsumowaniu 3 letniego okresu współpracy
międzynarodowej.
3. „Wokół Miłości”
Program skierowany jest do młodzieży szczecińskich szkół. Celem programu jest
uświadomienie młodzieży o miłości jako sferze uczuciowej oraz nauczenie ich zachowań
asertywnych w przypadkach wystąpienia presji seksualnej. Istotnym elementem programu jest
propagowanie bezpiecznych zachowań seksualnych w kontekście zakażeń HIV/AIDS oraz
chorób przenoszonych drogą płciową. Pracownicy w ramach programu przeprowadzili
warsztaty dydaktyczne z pomocą środków audiowizualnych w placówkach nauczania
i wychowania. Do realizacji programu zaproszono 7/23 co stanowi 30% placówek szkolnowychowawczych z czego programem objęto 579/9003 uczniów, co stanowi 6,4 %.
Zwizytowano 7/7 co stanowi 100% zaproszonych do udziału w programie szkół.
4. „Stop meningokokom”
W
ramach
Ogólnopolskiej
Kampanii
Społecznej
„Stop
meningokokom”
przeprowadzono szkolenie dla pielęgniarek medycyny szkolnej NZOZ „Szkolmed”, w czasie
którego, omówiono przyczynę, objawy, leczenie i zapobieganie oraz ryzykowne zachowania
201
sprzyjające zakażeniu. Rozdano ulotki w placówkach służby zdrowia i wychowania. Dnia
6.12.2007 r. przeprowadzono pogadankę dla młodzieży w Gimnazjum nr 5 przy ul K.
Paryskiej oraz w trakcie doraźnej kontroli wspólnej oddziałów Higieny Żywienia, Żywności i
Przedmiotów Użytku, Higieny Dzieci i Młodzieży oraz Oświaty Zdrowotnej i Promocji
Zdrowia w szczecińskich pubach, dyskotekach oraz klubach tanecznych rozpropagowano
materiały informacyjne oraz udzielono porad merytorycznych.
Cel 11. Intensyfikacja profilaktyki próchnicy zębów i chorób przyzębia u dzieci, młodzieży
oraz kobiet ciężarnych
1. „Radosny Uśmiech Radosna Przyszłość”
Programem zostało objętych 30 szkół podstawowych – łącznie 2280 uczniów klas II
szkół podstawowych. Z nowej edycji programu przeprowadzono doszkolenie pielęgniarek
NZOZ „Szkolmed” oraz nauczycieli nauczania początkowego dotyczące prawidłowego
szczotkowania zębów oraz nowych sposobów przeprowadzenia zajęć. Na początku roku
szkolnego 2007/2008 przeprowadzono dystrybucję materiałów. Do realizacji programu
przystąpiło 30 szkół podstawowych – ogółem 2280/3107 osób, co stanowi 73% ogólnej
liczby dzieci klas II w szkołach podstawowych na terenie miasta Szczecina. Zwizytowano
30/30 placówek co stanowi 100% szkół zaproszonych do współpracy.
202
14.3.
Szkolenia i konferencje z zakresu oświaty zdrowotnej i promocji zdrowia
Łącznie przeprowadzono 109 szkoleń o tematyce oświatowo zdrowotnej. Ponad to
odbyła się 1 konferencja, której organizatorem był OZiPZ PSSE, oraz 4 konferencje,
w których uczestniczyli pracownicy Oświaty Zdrowotnej PSSE.
L.p.
1.
5.
6.
Tematyka
Uczestnicy
Liczba
osób
- uczniowie szkół
gimnazjalnych
„Trzymaj formę”
- liderzy promocji zdrowia
64
- nauczyciele, pedagodzy
szkolni
Uczniowie
szkół
„Narodowy program prewencji podstawowych,
14
chorób nowotworowych”
gimnazjalnych
i
ponadgimnazjalnych
„Radosny Uśmiech - Radosna
Przyszłość ”
Liczba
godzin
8
4
- nauczyciele nauczania
początkowego
14
5
Tematyka
Uczestnicy
Liczba
osób
Liczba
godzin
Profilaktyka zakażeń
HIV/AIDS
(wykład, warsztaty, film,
dyskusja)
- nauczyciele
- pielęgniarki
- uczniowie szkół
podstawowych,
gimnazjalnych i
ponadgimnazjalnych
503
20
Tab. 14.1 Szkolenia
L.p.
1.
203
- studenci,
- nauczyciele
2.
„Pierwsza pomoc
przedlekarska
w nagłych wypadkach
zagrażających życiu” (wykład,
ćwiczenia na fantomie, zajęcia
z prawidłowego układania
w pozycji bocznej ustalonej)
3.
„Program Pierwotnej
Profilaktyka Wad Cewy
Nerwowej”
4.
5.
6.
7.
- nauczyciele
- pielęgniarki
- uczniowie szkół
gimnazjalnych i
ponadgimnazjalnych
- nauczyciele
- nauczyciele
- uczniowie szkół
gimnazjalnych i
ponadgimnazjalych
- nauczyciele
„Program Ograniczania
- pielęgniarki
Zdrowotnych Następstw
- uczniowie szkół
Palenia Tytoniu”
gimnazjalnych i
ponadgimnazjalnych
- pielęgniarki NZOZ
„Wolność Oddechu Szkolmed - rodzice uczniów
Zapobiegaj Astmie”
klas I – III szkół
podstawowych
Działania na rzecz poprawy
- wychowawcy kolonii i
bezpieczeństwa w czasie
półkolonii
wakacji „Bezpieczne wakacje” - wychowankowie
- nauczyciele
- pielęgniarki
„Narodowy program prewencji - uczniowie szkół
chorób nowotworowych”
podstawowych,
gimnazjalnych i
ponadgimnazjalnych
175
12
310
12
373
12
147
10
657
34
270
6
Tab. 14.2 Szkolenia-Warsztaty pokazowe prowadzone dla nauczycieli i młodzieży
L.p
Tematyka
.
1.
„Mam haka na raka”
Społeczna kampania
przeciwdziałania
nowotworom
Uczestnicy
Liczba
uczestników
Liczba
Uwagi
godzin
- nauczyciele
- uczniowie szkół
podstawowych,
gimnazjalnych i
ponadgimnazjalnych
78
2
Współprac
a z PAM
Tab. 14.3 Współorganizacja szkoleń z innymi jednostkami
204
L.p.
Tematyka
Uczestnicy
1.
Mini konferencja
podsumowująca
konkurs literacki
i plastyczny
„Pomaluj życie na
Novo” (konkurs dla
dziecichorych na
cukrzycę)
- laureaci
- lekarze oddziałowi
- pielęgniarki
- rodzice dzieci
Liczba
uczestnikó
w
35
Liczba
godzin
3
Uwagi
18.12.2007 r.
prelegent –
mgr Magdalena
Nawrot
Tab. 14.4 Konferencje organizowane przez OZiPZ PSSE Szczecin
L.p
Tematyka
Organizator
1.
Szkolenie dla
pracowników
Inspekcji Sanitarnej z
zakresu profilaktyki
HIV/AIDS
Spotkanie
ewaluacyjne związane
z realizacją programu
„Prewencja,
diagnostyka i terapia
transgraniczna wzdłuż
starych i nowych
granic UE”
Fundacja edukacji
społecznej
2.
Samodzielny
Publiczny
Wojewódzki Szpital
Zespolony w
Szczecinie, Poradnia
Niedoborów
Immunologicznych
ul. Broniewskiego
Liczba
godzin
40
Termin /Uczestnik
5
12.12.2007 r.
mgr Magdalena
Nawrot
30.05-02.06.2007 r.
mgr Izabela Wojtal
Tab. 14.5 Konferencje, w których uczestniczyli pracownicy OZiPZ PSSE Szczecin
L.p
Tematyka
uczestnicy
1.
„Program
Ograniczania
Zdrowotnych
Następstw Palenia
Tytoniu”
Wojewódzka Policji,
Komenda Miejska
Policji, Wydział
Ruchu Drogowego,
Pogotowie ratunkowe,
Rada Osiedla
Warszawo, Urząd
Miasta Szczecina:
Wydział Zdrowia i
Polityki Społecznej,
Biuro Prezydenta
Miasta Szczecina,
Szkoła Podstawowa
64, Młodzieżowy
Ośrodek Socjoterapii
Liczba
osób
33
Liczba godzin
11
205
2.
Profilaktyka
HIV/AIDS
3
„Trzymaj formę””
4
„Program Pierwotnej
Profilaktyki Wad
Cewy Nerwowej”
„Radosny Uśmiech –
Radosna Przyszłość”
5.
6
„Mikroolimpiada
Wiedzy o Zdrowiu”
7
„Narodowy program
prewencji chorób
nowotworowych”
„MAM HAKA NA
RAKA „
ul. Jagiellońska,
Gimnazjum nr 20,
Zespół Szkół Budowy
Okrętów
Młodzież szkół
54
ponadgimnazjalnych,
pedagodzy szkolni,
Urząd Miasta, Piwnica
przy Krypcie ul.
Korsarzy Przychodnia
Niedoborów
Immunologicznych,
Urząd Miasta,
pedagodzy, dyrektorzy
szkół, dyrektorzy
zakładów
penitencjarnych
Pedagodzy,
6
dyrektorzy szkół,
szkolni liderzy
promocji zdrowia,
Oddział HŻŻiPU
PSSE, producenci
zdrowej żywności,
dietetyk, IKF USz.
NZOZ-y, pedagodzy 17
Lekarz stomatolog,
12
dyrektorzy szkół,
artysta plastyk,
nauczyciele nauczania
początkowego
Urząd Miasta
9
Szczecina, Wydział
Zdrowia i Polityki
Społecznej, Zespół
Szkół Budowy
Okrętów ul. Willowa
Zachodniopomorskie 18
Centrum Onkologii,
PAM w Szczecinie,
Firma farmaceutyczna
GSK, Pielęgniarki
medycyny szkolnej,
dyrektorzy szkół.
12
4
5
4
4
5
Tab. 14.6 Narady
206
Pracownice Oddziału Oświaty Zdrowotnej brały udział we wszystkich naradach
i konferencjach organizowanych przez Oddział OZiPZ WSSE Szczecin. Prowadzenie
szkoleń, organizowanie konferencji i akcji informacyjnych o tematyce oświatowo-zdrowotnej
kierowanych do społeczeństwa oraz dokształcanie kadry należy do istotnych obowiązków
i podstawowych zadań Oddziału Oświaty Zdrowotnej i Promocji Zdrowia PSSE.
14.4.
Współpraca z administracją rządową, samorządową i innymi służbami inspekcji
sanitarnej
Głównymi partnerami w realizacji planu pracy, a zarazem w osiąganiu celów
oświatowych są placówki oświatowo-wychowawcze, zakłady opieki zdrowotnej: Urząd
Miasta – Wydział Zdrowia i Polityki Społecznej, Rady Osiedli, Policja, PCK Centrum
Krwiodawstwa i Krwiolecznictwa oraz Pełnomocnik Wojewody ds. HIV/AIDS i narkomanii.
PSSE ściśle współpracuje z GIS oraz WSSE w Szczecinie, z instytucjami samorządowymi.
Ponadto pracownicy Powiatowej Stacji Sanitarno - Epidemiologicznej Oświaty Zdrowotnej
i Promocji Zdrowia nawiązali współpracę z Wojewódzkim Szpitalem Zespolonym, MAT,
w ramach współpracy międzynarodowej w projekcie BORDERNET, Stowarzyszeniem dla
osób bezdomnych „Feniks”, Powrót Z „U”, „RKA”, NZOZ Szkolmed”, GlaxoSmithKline,
MSD, ze Szpitalem Klinicznym Nr 1 w Szczecinie, „AVON”, „Cefarm”, hurtownia zabawek
„Pierot”, Hotel Radisson, Hotel Neptun, firma Marpos, Rada osiedla Stołczyn, Rada Osiedla
Warszewo, Cukiernia Lider, Cukiernia Genia, Komendą Wojewódzka Policji w Szczecinie,
Komenda Miejska Policji w Szczecinie, „TPD”, „PTD”, „PTA” i „PCK”. Ponadto nawiązano
współpracę z Okręgowym Inspektoratem Służb Więziennych w celu przeprowadzenia szkoleń
dla pracowników służb więziennych oraz osadzonych w zakładach karnych z zakresu
profilaktyki chorób przenoszonych drogą płciową.
Ważnymi sprzymierzeńcami w działaniach Oddziału OZiPZ są lokalne masmedia
stanowiące w dzisiejszej dobie najskuteczniejszy nośnik treści związanych z oświatą
i promocją zdrowia.
207
XV. PODSUMOWANIE STANU BEZPIECZEŃSTWA ZDROWOTNEGO
POWIATU
Oddział Epidemiologii
Dzięki szeroko zakrojonej działalności oświatowo-profilaktycznej, systematycznemu
podnoszeniu poziomu higieny w placówkach służby zdrowia, a przede wszystkim dzięki
popularyzacji szczepień ochronnych przeciwko wirusowemu zapaleniu wątroby typu B, rok
2007 był kolejnym rokiem spadku zachorowań na wirusowe zapalenie wątroby typu B. Nadal
niepokojąco wzrasta liczba zarejestrowanych nowych przypadków zakażeń wirusem
zapalenia wątroby typu C. Zarówno ciężkie następstwa dla zdrowia, jak i koszt opieki
i leczenia osób z wirusowym zapaleniem wątroby typu C, wskazują na pilną konieczność
wdrożenia szeroko zakrojonych
programów profilaktyki tej choroby, ze szczególnym
uwzględnieniem zapobiegania zakażeniom w zakładach opieki zdrowotnej.
W związku z możliwością wystąpienia pandemii grypy istnieje konieczność
kontynuacji nadzoru nad grypą opartą na systemie SENTINEL, który jest zintegrowanym
systemem nadzoru epidemiologicznego i wirusologicznego. Diagnostyka przypadków grypy
tylko na podstawie objawów chorobowych jest to niewystarczająca, ponieważ istniej ponad
200 różnych wirusów wywołujących objawy grypopodobne, ale nie wywołujących takich
powikłań jak wirus grypy. Niezbędna jest więc diagnostyka wirusologiczna, aby rozpoznanie
zachorowania na grypę było wiarygodne.
Szczególnym nadzorem epidemiologicznym objęte są przez Państwową Inspekcję
Sanitarną przypadki inwazyjnej choroby meningokokowej, która ze względu na ciężki,
piorunujący przebieg zakażenia, zagrożenie dla życia osoby chorej, oraz zagrożenie
epidemiczne wzbudza wiele emocji wśród opinii publicznej. Procedury terapeutyczne
i przeciwepidemiczne w przypadku podejrzenia inwazyjnej choroby meningokokowej muszą
być
wdrażane
niezwłocznie.
Sytuacja
epidemiologiczna
dotycząca
zakażeń
meningokokowych w Szczecinie jest dobra. Zarejestrowane zachorowania są zachorowaniami
sporadycznymi, nie powiązanymi epidemiologicznie. Nie zanotowano ognisk inwazyjnej
choroby meningokokowej. Dominującą serogrupą meningokoków na naszym terenie
jest serogrupa B, na którą brak jest szczepień.
Po okresie tzw. epidemii wyrównawczej, która wystąpiła w latach 2004-2005
w wyniku nagromadzenia się w populacji dużej ilości osób wrażliwych na wirusa świnki
i licznych zachorowań na nagminne zapalenie przyusznic w roku 2007 zarejestrowano tylko
208
2 przypadki świnki. Nadal utrzymuje się w populacji dziecięcej wysoki wzrost zachorowań
na ospę wietrzną .
Wszystkie szczecińskie szpitale oraz większość skontrolowanych przychodni
posiadały opracowane programy dostosowawcze do rozporządzenia Ministra Zdrowia z dnia
10 listopada 2006 r. w sprawie wymagań, jakim powinny odpowiadać pod względem
fachowym i sanitarnym pomieszczenia i urządzenia zakładu opieki zdrowotnej (Dz. U. Nr
213, poz.1568) i uzyskały pozytywne opinie Państwowego Wojewódzkiego Inspektora
Sanitarnego w Szczecinie.
W roku 2007 ostatecznie zostały wycofane z użycia w placówkach służby zdrowia
sterylizatory na gorące, suche powietrze, ponieważ nie spełniały wymaganych norm.
W roku bieżącym zwiększyła się liczba kontroli interwencyjnych w pionach żywienia szpitali.
Dotyczyły
one
głównie
braku
zachowania
higieny
przy
dystrybucji
posiłków,
nieprawidłowości w zakresie usuwania odpadów pokonsumpcyjnych, niewłaściwej jakości
posiłków.
Podkreśleniu zasługuje fakt, iż wszystkie piony żywienia w szpitalach wzmagają
kontrolę wewnętrzną poprzez wdrażanie doskonalonych procedur w zakresie dobrej praktyki
higienicznej i produkcyjnej. Dokumentacja poszerzana jest o analizę zagrożeń w procesie
przygotowania posiłków z wyznaczeniem etapów ważnych w aspekcie bezpieczeństwa
żywności i ich monitorowaniem.
Oddział Higieny Komunalnej
W zakresie higieny komunalnej istotnym problemem są skargi mieszkańców na
zarządców budynków, którzy nie wywiązują się z nałożonych na nich obowiązków, brak
reakcji służb miejskich na niewłaściwy stan sanitarno-porządkowy posesji. Problemem dla
władz miasta jest brak spalarni odpadów komunalnych oraz wysypiska śmieci, w związku z
tym sukcesywnie podnoszone są opłaty za ich wywóz.
Natomiast,
stwierdzić
należy,
że
zdecydowanej
poprawie
uległy
warunki
świadczonych usług w szczecińskich hotelach. Duża liczba kontroli w tej grupie obiektów
przeprowadzana była w czasie przygotowań do finału Zlotu Żaglowców w Szczecinie.
Na terenie miasta powstaje sporo nowych obiektów świadczących usługi fryzjerskokosmetyczne, które to zakłady reprezentują dość wysoki poziom wyposażenia technicznego, a
także usług . Liczba mandatów nakładanych w tej grupie wyraźnie spada.
Ponadto, pracownicy Oddziału Higieny Komunalnej biorą udział w kontrolach
środków transportu, szczególnie teraz w okresie przed EURO 2012, gdzie organizowane są
przez Głównego Inspektora Sanitarnego dodatkowe akcje.
209
Oddział Higieny Żywności, Żywienia i Przedmiotów Użytku
Pod nadzorem Państwowego Powiatowego Inspektora Sanitarnego w Szczecinie w
2007 r. znajdowało się 3214 zakładów produkcji i obrotu żywnością porównaniu z rokiem
2006 liczba zakładów zmniejszyła się o 46. Skontrolowano 1283 zakłady, w których ogółem
przeprowadzono 2250 kontroli sanitarnych, liczba kontroli w 2007 r wzrosła o 11 kontroli.
W 2007 roku w celu wyegzekwowania poprawy warunków higieniczno sanitarnych wydano
162 decyzji. W 403 zakładach, w których w czasie czynności kontrolnych stwierdzono
niezgodności z przepisami prawa żywnościowego, właścicieli zobowiązano decyzją
administracyjną do pokrywania kosztów związanych z przeprowadzeniem urzędowych
kontroli. W porównaniu z rokiem 2006 liczba rachunków zwiększyła się o 28. Za
nieprzestrzeganie bieżącej czystości i porządku w 2007 r. osoby winne tych zaniedbań
ukarano 206 mandatami karnymi na kwotę 37650 zł. W porównaniu z rokiem 2006 liczba
nałożonych mandatów zmniejszyła się o 24, nałożona kwota zwiększyła się o kwotę 1355 zł.
W ramach urzędowej kontroli żywności i monitoringu w nadzorowanych zakładach w 2007 r.
pobrano do badań ogółem 750 próbki w porównaniu z rokiem 2006 liczba pobranych próbek
wzrosła o 78.
W 2007 r. stwierdzono systematyczna poprawę stanu sanitarnego w nadzorowanych
zakładach produkcji i obrotu żywnością. Przedsiębiorcy dokładają starań aby spełniać
wymagania prawa żywnościowego. Odzwierciedleniem tych starań jest wdrażanie systemów
kontroli wewnętrznej w zakresie instrukcji dobrej praktyki higienicznej. Wzrasta stopień
świadomości i kwalifikacji zatrudnianych przy produkcji i obrocie żywnością osób.
Oddział Higieny Pracy
W 2007 r. zmniejszyła się ilość stwierdzanych chorób zawodowych o 25 % w
stosunku do roku 2006 i o blisko 60 % w stosunku do 2005 r. W dalszym ciągu odnotowuje
się najwięcej chorób wywołanych przewlekłym zatruciem disiarczkiem węgla u byłych
pracowników Wiskord S.A (50 % przypadków), mimo że zakład nie prowadzi działalności
produkcyjnej od 2000 r.
Z przeprowadzonych kontroli wynika, że w zakładach nadal stwierdza się
nieprawidłowości związane z wprowadzaniem do obrotu oraz stosowaniem substancji i
preparatów chemicznych. W związku z powyższym należy kontynuować nadzór nad
bezpieczeństwem chemicznym tym bardziej, że z dniem 01 czerwca 2007 r. weszło w życie
rozporządzenie unijne REACH dotyczące rejestracji, oceny, udzielania zezwoleń i stosowania
ograniczeń w zakresie chemikaliów i tym samym zmieniły się wymagania dotyczące i tym
210
samym zmieniły się wymagania dotyczące obrotu oraz stosowania substancji i preparatów
chemicznych.
Skontrolowano większość zakładów pracy, w których występuje narażenie
pracowników na szkodliwe czynniki biologiczne. W ok. 80 % zakładach stwierdzono
uchybienia w tym zakresie. W 2008 roku zostaną skontrolowane pozostałe zakłady pod kątem
przestrzegania rozporządzenia Ministra Zdrowia w sprawie szkodliwych czynników
biologicznych dla zdrowia w środowisku pracy oraz ochrony zdrowia pracowników
zawodowo narażonych na te czynniki.
Na bieżąco prowadzone są kontrole zakładów pod kątem przestrzegania przepisów
dotyczących substancji, preparatów, czynników lub procesów technologicznych o działaniu
rakotwórczym lub mutagennym w środowisku pracy mające na celu ograniczenie narażenia
na te czynniki.
Na ponadnormatywne stężenie lub natężenie czynników szkodliwych dla zdrowia
narażonych jest blisko 2,5 tys. osób. W związku z powyższym nadal prowadzone będą
kontrole w zakresie szkodliwych czynników dla zdrowia w środowisku pracy mające na celu
ograniczenie narażenia.
Oddział Higieny Dzieci i Młodzieży
Na terenie Gminy Miasta Szczecin
stwierdza się poprawę stanu sanitarno-
technicznego szkół i placówek oświatowo – wychowawczych:
− w miarę pozyskiwanych środków finansowych przeprowadza się w nich modernizację
zaplecza sanitarnego
( wymiana glazury, terakoty, armatury sanitarnej, odnowiono
pomieszczenia sanitarne itp.), często remonty przeprowadzane są w oparciu o finanse z
dodatkowych źródeł. Poprawę stanu techniczno-sanitarnego uzyskano w 39 placówkach
realizując zalecenia ujęte w decyzjach Państwowego Powiatowego Inspektora
Sanitarnego.
− wiele szkół i placówek poprawiło stan techniczny stolarki okiennej i drzwiowej ( PP-1,SP7 , LO-1,GM-1,ZSP-5,Szkoły Wyższe-1 )
− w bieżącym roku na poprawę stanu techniczno – sanitarnego szkół i placówek
wychowawczych wydano 87 decyzji administracyjnych.
− coraz więcej szkół posiada dobrze zorganizowane i wyposażone pracownie komputerowe
( skontrolowano 122 placówki -149 pracowni komputerowych, tylko w jednym przypadku
stwierdzono zły stan techniczno-sanitarny podłogi, który poprawiono.
211
− poprawia się infrastruktura do prowadzenia zajęć z wychowania fizycznego (w 6
placówkach przeprowadzono remont w salach sportowych wraz z zapleczem sanitarnym)
− wszystkie szkoły i placówki są podłączone do sieci kanalizacyjnej i wodociągowej ;
− notowana jest stała poprawa w stanie sanitarnym obiektów (99,5 % posiada właściwy
stan sanitarny).
− aktualny jest problem wyposażenia szkół w ergonomiczne meble posiadające
wymagane
certyfikaty (24 % przedszkoli ; 17 % szkół podstawowych, 21% szkół
pozostałych typów posiada meble bez certyfikatów).
− Nadal niedostateczna jest baza sportowa, do prowadzenia zajęć z wychowania fizycznego.
Również stan techniczny wielu obiektów wymaga poprawy : wydano 17 decyzji
administracyjnych.
Ze względu na widoczne ubóstwo wśród dzieci i młodzieży konieczne jest dalsze
upowszechnianie systemu dożywiania w szkołach i placówkach pozaszkolnych 28,1 % dzieci
i młodzieży szkół podstawowych i gimnazjów korzysta z pełnych posiłków obiadowych a 8,1
% - organizuje wyłącznie posiłek jednodaniowy.
Z posiłków dofinansowywanych przez Ośrodki Pomocy Rodzinie korzystało – 1684
(tj. 6,3% ) dzieci i młodzieży.
W większości szkół średnich i nie prowadzi się żadnej formy dożywiania;
Wobec narastających zagrożeń i problemów zdrowotnych wśród dzieci i młodzieży w
szkołach i placówkach konieczne jest zapewnienie prawidłowej opieki medycznej.
Na 126 skontrolowanych placówek - w 100 istnieją gabinety profilaktycznej opieki
zdrowotnej. Opieka pielęgniarska nad dziećmi i młodzieżą zapewniona jest w 116, (tj. 92,1
%) , lekarz podstawowej opieki medycznej jedynie w 8, (tj.6,3 %), natomiast lekarze
stomatolodzy w 12 ( tj.9,5% ) placówkach.
Gabinety profilaktycznej opieki zdrowotnej powinny być zorganizowane we
wszystkich placówkach nauczania i wychowania wraz z zapewnioną opieką pielęgniarską.
Oddział Oświaty Zdrowotnej i Promocji Zdrowia
W realizacji zadań oświatowych aktywnie uczestniczą szkoły i placówki szkolnowychowawcze, placówki służby zdrowia oraz organizacje pozarządowe. Proponowane
programy o zasięgu krajowym i wojewódzkim przyjmowane są chętnie do realizacji i dobrze
wyposażone w materiały edukacyjne.
W oparciu o diagnozę środowiskową w placówkach wychowania istnieje
zapotrzebowanie na programy dotyczące zwiększenia aktywności fizycznej, dbałości
212
o higienę osobistą. Ponadto dużym zainteresowaniem ciszą się tematy związane z właściwym
odżywianiem, edukacją seksualną. W dalszym ciągu istnieje niedosyt na szkolenia dla
pracowników oddziału związane z profilaktyka uzależnień od środków psychoaktywnych.
Poważnym utrudnieniem w realizacji zadań stanowi konieczność podejmowania
działań marketingowych w celu pozyskiwania sponsorów.
XVI. SPIS TABEL
Numer tabeli
Strona
Tab. 2.1. Zestawienie zachorowań na wirusowe zapalenie wątroby typu A, B, C w
14
Szczecinie w latach 2004-2007………………………………………………………...
Tab. 2.2. Zestawienie zachorowań na malarię w Szczecinie w latach 2004-2007…….
15
Tab. 2.3. Zestawienie zachorowań na zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych w
17
Tab. 2.4. Zestawienie zachorowań na boreliozę w Szczecinie w latach 2004-2007…..
18
Tab. 2.5. Zestawienie zatruć i zakażeń pokarmowych w Szczecinie w latach 200421
2007…………………………………………………………………………………….
23
Tab. 2.6. Zestawienie zachorowań na różyczkę w Szczecinie w latach 2004-2007…..
Tab. 2.7 Zestawienie zachorowań na świnkę w Szczecinie w latach 2004-2007……..
25
Tab. 2.8 Zestawienie zachorowań na ospę wietrzną w Szczecinie w latach 2004-2007
26
Tab. 2.9 Zestawienie liczby przypadków wystąpienia biegunek rotawirusowych w
28
Szczecinie w latach 2004-2007………………………………………………………..
30
Tab. 2.10 Zestawienie liczby pokąsań ludzi przez zwierzęta chore lub podejrzane o
wściekliznę w latach 2004-2007………………………………………………………
Tab. 2.11 Zestawienie zatruć środkami chemicznymi w latach 2004-2007………….
32
Tab. 2.12 Stan zaszczepienia dzieci i młodzieży w rocznikach podlegających
36
szczepieniom w roku 2007…………………………………………………………….
37
Tab. 3.1 Ilość łóżek na poszczególnych oddziałach szpitalnych………………………
Tab. 3.2 Decyzje administracyjne dotyczące stanu sanitarno- technicznego
42
oddziałów szpitalnych, bądź innych pomieszczeń zaplecza szpitali…………………..
Tab. 3.3 Zaopatrzenie w wodę w szczecińskich szpitalach……………………………
47
Tab.3.4 Zaopatrzenie w ciepło i w ciepłą wodę w szczecińskich szpitalach………….
49
Tab. 3.5 Liczba pobranych wymazów środowiskowych………………………………
51
Tab. 3.6 Liczba pobranych wymazów mikrobiologicznych…………………………...
52
Tab. 3.7 Komory dezynfekcyjne……………………………………………………….
52
Tab. 3.8. Sterylizacja w szpitalach……………………………………………………..
54
Tab. 3.9 Wykaz pralni………………………………………………………………….
55
Tab. 3.10 Transport bielizny brudnej…………………………………………………..
58
Tab. 3.11 Stan sanitarno – techniczny magazynów bielizny czystej i brudnej w
59
szpitalach……………………………………………………………………………….
Tab. 3.12. Postępowanie z odpadami komunalnymi…………………………………..
60
Tab. 3.13. Szczegółowe informacje o postępowaniu z odpadami medycznymi………
62
Tab. 3.14 Firmy specjalistyczne odbierające odpady medyczne………………………
64
Tab. 3.15 Prosektoria…………………………………………………………………..
88
Tab. 3.16 Ogniska zakażeń zakładowych……………………………………………...
90
Tab. 3.17 Sterylizacja w zakładach opieki zdrowotnej………………………………...
95
213
Tab. 3.18 Sterylizacja w gabinetach prywatnych…………………………………….
Tab. 4.1 Liczba wytwórni lodów i ilość kontroli………………………………………
Tab. 4.2 Liczba automatów do lodów i ilość kontroli…………………………………
Tab. 4.3 Liczba piekarni i ilość kontroli……………………………………………….
Tab. 4.4 Liczba ciastkarni i ilość kontroli……………………………………………..
Tab. 4.5 Liczba zakładów garmażeryjnych i ilość kontroli……………………………
Tab. 4.6 Liczba wytwórni wyrobów cukierniczych i ilość kontroli…………………...
Tab. 4.7 Liczba koncentratów spożywczych i ilość kontroli…………………………..
Tab. 4.8 Liczba zakładów żywienia zbiorowego i ilość kontroli……………………...
Tab. 4.9 Liczba wagonów gastronomicznych i ilość kontroli…………………………
Tab. 4.10 Liczba zakładów małej gastronomi i ilość kontroli…………………………
Tab. 4.11 Liczba stołówek pracowniczych i ilość kontroli……………………………
Tab. 4.12 Liczba wydanych i wyegzekwowanych decyzji…………………………….
Tab. 4.13 Liczba bufetów przy zakładach pracy i ilość kontroli………………………
Tab. 4.14 Bloki żywienia w domach opieki społecznej……………………………….
Tab. 4.15 Stołówki szkolne……………………………………………………………
Tab. 4.16 Stołówki w bursach i internatach……………………………………………
Tab. 4.17 Stołówki przedszkolne………………………………………………………
Tab. 4.18 Stołówki w domach dziecka i młodzieży…………………………………...
Tab. 4.19 Domy studenckie……………………………………………………………
Tab. 4.20 Stołówki w zakładach specjalnych i wychowawczych……………………..
Tab. 4.21 Pozostałe zakłady żywienia…………………………………………………
Tab. 4.22 Przyczyny zakwestionowania próbek środków spożywczych oraz
wymazów sanitarnych pobranych w sklepach z wyłączeniem super i hipermarketów..
Tab. 4.23 Przyczyny zakwestionowania próbek środków spożywczych oraz
wymazów sanitarnych pobranych w super- i hipermarketach…………………………
Tab. 4.24 Kioski spożywcze…………………………………………………………...
Tab. 4.25 Magazyny hurtowe………………………………………………………….
Tab. 4.26 Wymazy czystościowe i zakwestionowane…………………………………
Tab. 4.27 Liczba pobranych i zdyskwalifikowanych próbek …………………………
Tab. 4.28 Żywność objęta systemem wczesnego ostrzegania o niebezpiecznych
produktach żywnościowych RASFF…………………………………………………..
Tab. 4.29 Materiały i wyroby przeznaczone do kontaktu z żywnością objęte
systemem wczesnego ostrzegania RASFF…………………………………………….
Tab. 4.30 Liczba powiadomień o niebezpiecznych produktach żywnościowych……..
Tab. 12.1 Zatrudnienie w zakładach pracy…………………………………………….
Tab. 12.2 Liczba zakładów pracy, w których stwierdzono przekroczenia NDS, NDN
oraz liczba zatrudnionych pracowników………………………………………………
Tab. 12.3 Choroby zawodowe w latach 2005-2007…………………………………...
Tab. 12.4 Analiza najczęściej występujących chorób zawodowych w latach 20062007…………………………………………………………………………………….
Tab. 12.5 Choroby zawodowe, według okresu narażenia na czynnik szkodliwy……...
Tab. 12.6 Dane liczbowe z zakresu nadzoru nad czynnikami rakotwórczymi lub
mutagennymi w środowisku pracy…………………………………………………….
Tab. 12.7 Nadzór nad podmiotami wprowadzającymi do obrotu substancje i
preparaty niebezpieczne………………………………………………………………..
Tab. 12.8 Nadzór nad stosującymi substancje i preparaty niebezpieczne……………..
Tab. 12.9 Nadzór nad podmiotami wprowadzającymi do obrotu prekursory
narkotykowe …………………………………………………………………………...
Tab. 14.1 Szkolenia…………………………………………………………………….
99
103
103
104
106
109
110
111
113
114
114
116
117
118
121
122
123
124
125
126
127
128
129
133
134
135
138
140
142
143
144
174
175
176
177
177
178
184
185
185
203
214
Tab. 14.2 Szkolenia-Warsztaty pokazowe prowadzone dla nauczycieli i młodzieży....
Tab. 14.3 Współorganizacja szkoleń z innymi jednostkami…………………………...
Tab. 14.4 Konferencje organizowane przez OZiPZ PSSE Szczecin…………………..
Tab. 14.5 Konferencje, w których uczestniczyli pracownicy OZiPZ PSSE Szczecin...
Tab. 14.6 Narady……………………………………………………………………….
203
204
205
205
205
XVII. SPIS RYCIN
Numer ryciny
Strona
Ryc. 2.1 Liczba zachorowań na wirusowe zapalenie wątroby typu B w Szczecinie w
12
latach 2004-2007…………………………………………………………………….
Ryc. 2.2 Liczba zachorowań na wirusowe zapalenie wątroby typu C w Szczecinie w
13
latach 2004-2007………………………………………………………………………
Ryc. 2.3 Zestawienie zachorowań na zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych w
17
Szczecinie w latach 2004-2007………………………………………………………..
Ryc. 2.4 Zestawienie zachorowań na boreliozę w Szczecinie w latach 2004-2007…...
18
Ryc. 2.5 Liczba zatruć i zakażeń pokarmowych w Szczecinie w latach 2004-2007…..
21
Ryc. 2.6 Liczba Salmonelloz w Szczecinie w latach 2004-2007……………………...
21
Ryc. 2.7 Liczba przypadków zachorowań na różyczkę w Szczecinie w latach 200424
2007…………………………………………………………………………………….
Ryc. 2.8 Liczba przypadków zachorowań na świnkę w Szczecinie w latach 200425
2007……………………………………………………………………………………
Ryc. 2.9 Liczba przypadków zachorowań na ospę wietrzną w Szczecinie w latach
26
2004-2007……………………………………………………………………………...
Ryc. 2.10 Liczba przypadków wystąpienia biegunki wywołanej przez rotawirusy w
29
Ryc. 2.11 Liczby pokąsań ludzi przez zwierzęta chore lub podejrzane o wściekliznę
31
w latach 2004-2007…………………………………………………………………….
Ryc. 2.12 liczby pokąsań dzieci do lat 14 przez zwierzęta chore lub podejrzane o
31
wściekliznę w latach 2004-2007……………………………………………………….
Ryc. 2.13 Liczba osób zakwalifikowanych do szczepień przeciw wściekliźnie...........
32
Ryc. 2.14 Liczba zatruć lekami i środkami narkotycznymi w Szczecinie w latach
33
2004-2007……………………………………………………………………………...
Ryc. 2.15 Liczba osób hospitalizowanych z powodu zatruć lekami i środkami
33
narkotycznymi w Szczecinie w latach 2004-2007……………………………………..
Ryc. 2.16 Liczba zatruć alkoholem w Szczecinie latach 2004-2007………………….
33
Ryc. 2.17 Liczba osób zatrutych chemicznie (gazy, dymy, pary, CO2) w Szczecinie
34
w latach 2004-2007…………………………………………………………………….
Ryc. 4.1 Liczba przeprowadzonych urzędowych kontroli w obiektach znajdujących
101
się pod nadzorem PIS w 2007 r.……………………………………………………….
Ryc. 4.2 Liczba przeprowadzonych urzędowych kontroli w obiektach znajdujących
101
się pod nadzorem PIS w 2007 r.……………………………………………………….
Ryc. 4.3 Zestawienie realizacji planu w zakresie urzędowych kontroli żywności w
102
2007 r.………………………………………………………………………………….
Ryc. 4.4 Zestawienie decyzji administracyjnych wydanych w 2007 roku…………….
102
Ryc. 4.5 Zestawienie zbadanych próbek żywności pobranych w 2007 r. w ramach
140
Urzędowej Kontroli Żywności i Monitoringu…………………………………………
Ryc. 11.1 Liczba szkół i placówek objętych nadzorem………………………………..
164
Ryc. 11.2 Infrastruktura do prowadzenia zajęć z w-f………………………………….
170
215
Ryc. 11.3 Szkoły z zapleczem do korzystania z natrysków…………………………...
Ryc. 11.4 Opieka medyczna nad dziećmi i młodzieżą w wieku szkolnym……………
Ryc. 12.1 procentowy udział zakładów w zależności od wielkości zatrudnienia……..
Ryc. 12.2 Liczba pracowników narażonych na czynniki szkodliwe > NDS, NDN…...
Ryc. 12.3 Liczba chorób zawodowych stwierdzonych w powiecie szczecińskim w
latach 2005-2006……………………………………………………………………….
Ryc. 12.4 Choroby zawodowe wg okresu narażenia na czynnik szkodliwy…………..
Ryc. 12.5 Liczba pracowników narażonych na czynniki rakotwórcze w 2007 r.……..
Ryc. 12.6 Narażenie na szkodliwe czynniki biologiczne w środowisku pracy………..
Ryc. 12.7 Narażenie na szkodliwe czynniki biologiczne w środowisku pracy w
laboratoriach diagnostycznych…………………………………………………………
Ryc. 12.8 Narażenie na szkodliwe czynniki biologiczne w środowisku pracy w
zakładach produkujących żywność…………………………………………………….
171
172
174
175
176
178
179
181
181
182
216

Stan sanitarny miasta za 2007 rok

Transkrypt

Podobne dokumenty

Aktualności - Samodzielny Publiczny Zespół Opieki Zdrowotnej w

Załącznik Nr 4 do Uchwały Nr XV/361/16 Rady Miasta Szczecin z

Zapraszają do nauki w zawodzie

CSL Internationale Spedition Sp. z o.o. CYFROWY ŚWIAT Czesław