DOLNOŚLĄSKI FESTIWAL NAUKI Gipsowe maski twarzy

DOLNOŚLĄSKI FESTIWAL NAUKI
Na początek kilka uwag o bezpieczeństwie podczas sporządzania maski:
1. W razie zajścia nietypowych lub niepokojących zdarzeń w
trakcie sporządzania maski w każdej chwili można (a nawet należy) ją zdjąć.
2. Kremy używane do zabezpieczenia twarzy przed działaniem
gipsu mogą zawierać alkohol, należy zachować szczególną
ostrożność, aby nie dostały się do oczu. Przy smarowaniu powieki należy krem nałożyć cienką warstwą, nie smarując krawędzi
powieki (przy rzęsach i w kącikach).
3. Należy zabezpieczyć folią lub papierem (chusteczką higieniczną) owłosione partie ciała (włosy, brwi, rzęsy, broda itp.) usuwanie gipsu z włosów jest procesem żmudnym i bolesnym...
4. Przy wykonywaniu maski trzeba pamiętać o zapewnieniu modelowi możliwości oddychania, należy też uważać, aby gips nie
dostał się też do nosa i ust.
5. Ponieważ wykonywanie maski jak każda zabawa jest wciągające, należy pamiętać o zachowaniu zdrowego rozsądku – w razie zajścia nieprzewidzianych okoliczności lepiej narazić się na
ponowne wykonanie maski niż na utratę zdrowia.
Należy także mieć na uwadze, że gips w kontakcie ze stalą (za wyłączeniem nierdzewnej) powoduje już w ciągu kilku godzin korozję. Należy także przewidzieć zawczasu sposób pozbycia się resztek gipsu –
popłuczyny po świeżym gipsie wylane do zlewu/sedesu osiądą w syfonie i stwardnieją. Autor niniejszego tekstu postępuje w ten sposób, że
wylewa resztki do starego wiadra i po półgodzinie, kiedy osad opadnie
i zwiąże, zlewa wodę a wiadro wyrzuca (bądź zachowuje do następnego razu).
Wykonywanie gipsowego odlewu twarzy
W pierwszej kolejności należy przygotować materiały:
✔ gips budowlany (montażowy). Jest to istotne, bo taki dość szybko
wiąże (ok 15 min.), zastosowanie gipsu szpachlowego bądź modelarskiego spowoduje wydłużenie procesu wykonywania maski ponad
miarę (co najmniej do 40 min);
✔ tłusty krem do ciała (twarzy);
✔ chusteczki higieniczne, rozwarstwione i pocięte na kawałki wystarczające do zasłonięcia oczu i ust;
✔ folię w rolce (np. do kanapek, albo typu stretch) do zabezpieczenia
włosów i odzieży modela;
✔ gazę (ew. stare firanki) pociętą na kawałki;
✔ papierową taśmę klejącą;
✔ miseczkę do rozrabiania gipsu i narzędzie do mieszania.
Gipsowe maski twarzy
obejściem dookoła.
Krok pierwszy:
ułożyć modela w wygodnej pozie na stole, twarzą do góry. Zabezpieczyć włosy folią, przytwierdzając jej krawędzie taśmą do czoła, skroni
i policzków. Należy pamiętać, aby uszy znalazły się pod folią. Nasmarować twarz kremem, uważając żeby nie dostał się do oczu. Na brwi
można nałożyć grubszą warstwę kremu. Zamknięte czy i usta przykryć
przygotowanymi płatkami chusteczek higienicznych, delikatnie docisnąć aby przylepiły się do natłuszczonej skóry. Krawędzie chusteczek
powinny ściśle przylegać do twarzy, można je zabezpieczyć dodatkową ilością kremu.
wieniu możliwości oddychania, spód nosa powinien zostać odsłonięty. Wierzch maski można, dopóki gips nie związał wymodelować aby
przypominał rysy twarzy.
Krok trzeci:
czekamy 10 – 15 minut, aż gips zwiąże. Należy zwrócić uwagę, czy
model nie zgłasza zastrzeżeń co do temperatury gipsu. Po związaniu
ostrożnie zdejmujemy maskę.
Krok czwarty (dla ambitnych):
nawet jeśli zewnętrzna strona maski zostanie uformowana na podobieństwo twarzy, to ta „prawdziwa” kopia pozostaje w środku. Można
ją jednak wydobyć. W tym celu należy wewnętrzną stronę maski natłuścić czymś, co rzeźbiarze nazywają „smarówką”. Może to być specjalna mikstura przyrządzana wg przepisu niczym w pracowni alchemika, ale najpopularniejszym i najprostszym rozwiązaniem jest pasta
do podłogi, sprzedawana w szklanych butelkach (typu Pałacowa). Należy ją rozprowadzić przy użyciu pędzla. Teraz pozostaje wnętrze maski wyłożyć dokładnie dość grubą (ok. 1 cm) warstwą np. paper mache
i pozostawić do wysuszenia. Można również maskę odlać w gipsie, ale
jest to zadanie które wymaga trochę wprawy, głównie ze względu na
fakt, iż niełatwo potem odlew z wnętrza maski wydobyć, i wiąże się to
ze zniszczeniem „negatywu”, niemniej jednak zachęcam do eksperymentów.
Krok drugi:
do naczynia nalać zimnej wody (to by była zimna jest szczególnie
ważne, ciepła woda przyspiesza i tak już szybkie w przypadku gipsu
budowlanego wiązanie – można nie zdążyć go nałożyć, ale co bardziej
istotne gips podczas wiązania wytwarza sporo ciepła, użycie ciepłej
wody niebezpiecznie zwiększy temperaturę wiążącego gipsu) woda
powinna wypełniać maksymalnie 2/3 objętości naczynia. Powoli nasypywać gips do momentu w którym przestanie tonąć, mieszać dopiero
po nasypaniu. Po wymieszaniu powinien mieć konsystencję rzadkiej
śmietany. Dokładnie namoczyć w gipsie kawałek gazy i ułożyć na
twarzy, delikatnie przyklepując, aby dokładnie przylegał do skóry. Powtarzać czynność kilkukrotnie, pokrywając w końcu całą twarz, należy przy tym uważać, aby nie przekroczyć linii szczęki, by nie było
Sporządzanie paper mache
problemów ze zdjęciem maski. Szczegóły wyjaśnia grafika:
należy przygotować wytłoczki po jajkach, gazety, papier toaletowy lub
ligninę, porwać na drobne kawałki, zalać wrzącą wodą i pozostawić na
kilka godzin do ostygnięcia i rozpulchnienia. Zamieszać dokładnie do
momentu uzyskania jednolitej masy. Można dodać kilka łyżek soli kuchennej, aby nadać masie odporność na pleśń. Na koniec dodać kilka
łyżek wikolu i jeszcze raz dokładnie zamieszać. Masa może być przechowywana przez kilka dni w lodówce. Po uformowaniu należy ją wysuszyć, aby stwardniała. Zamiast wikolu można użyć kleju z mąki: zagotować szklankę wody, kilka łyżek mąki rozprowadzić zimną wodą i
dodać do tej gotującej się. Gotować na wolnym ogniu przez dwie –
trzy minuty do zgęstnienia.
DOBRZE
ŹLE
Następnie zabezpieczyć miejsce pracy – gips ma to do siebie, że ła- Czarne strzałki pokazują, gdzie przy zdejmowaniu maski powstanie
two się roznosi, a trudno usuwa. Najlepszym stanowiskiem do pracy opór. Maska powinna mieć grubość do 1 cm. Przypominam o pozostajest stół, na którym można modela wygodnie ułożyć, ze swobodnym
Sporządzanie masy solnej
wymieszać szklankę wody i szklankę soli, dodać wody, jej ilość trzeba
ustalić eksperymentalnie, zaczynając od niewielkiej i stopniowo ją
zwiększając aż do uzyskania plastyczności. Należy wyrobić gęstą
masę. Dla uzyskania masy zdolnej do formowania małych, precyzyjnych detali można dodać pół szklanki mąki ziemniaczanej.