Streszczenie

Streszczenie
Rozprawa doktorska nt. „Pod gwiazdą przygody”. Antonio Halik. Studia o życiu
i tw órczo ści koncentruje się wokół zagadnień biograficznych oraz reporterskiego
warsztatu
podróżnika.
Niniejsza praca składa się z czterech rozdziałów podzielonych na mniejsze struktury.
Kolejne podrozdziały poświęcono odrębnym zagadnieniom tematycznym. Rozprawa
„Pod gwiazdą przygody”. Antonio Halik. Studia o życiu i tw órczości jest
próbą uzupełnienia
luki w dotychczasowych badaniach naukowych, w których postać Tony’ego
Halika nie znalazła zasłużonego miejsca.
Rozdział I – Biografia pisarza podr óżnika zawiera szczegółowe fakty biograficzne
dotyczące Tony’ego Halika, zgromadzone na podstawie dostępnych źródeł
i uzupełnione o badania własne.
Pasja podróżnicza towarzyszyła Halikowi od najmłodszych lat. Okres jego młodości
przypadał na czas II wojny światowej, która uniemożliwiła mu realizację własnych
zainteresowań. Po zakończeniu działań militarnych w Europie Halik wraz ze swoją
pierwszą żoną Pierrette wyjechał do Stanów Zjednoczonych, gdzie rozpoczął pracę jako
reporter amerykańskiej telewizji NBC. Dzięki temu miał okazję bywać
w najodleglejszych zakątkach świata: był „łowcą głów”, tropicielem indiańskich tajemnic,
uczestnikiem rozmaitych wypraw poszukiwawczych… Jego bogate doświadczenia
zainspirowały go do realizacji programów podróżniczych. Trawelogi z serii Pieprz i wanilia
gromadziły przed telewizorami dużą rzeszę widzów. Były przygotowywane
z ogromną pieczołowitością i stanowiły efekt wielu wypraw. Ich analiza znalazła miejsce
w II rozdziale niniejszej pracy zatytułowanym Tw órczość, który poświęcono dorobkowi
podróżnika.
W tej części pracy skoncentrowano się także na ocenie twórczości literackiej Halika,
który pozostawił po sobie reportaże podróżnicze, dostępne w języku polskim:
Z kamerą i strzelbą przez Mato Grosso, 180 000 kilometrów przygody, Moja wielka
przygoda,
Urodzony dla przygody oraz Wielkie przygody małej Patrycji. Każda z tych książek
opisuje jego przygody, których doświadczał w różnych zakątkach świata:
w dżungli, w selwie, na pustyni… Jak sam mawiał, jego życie było pełne niebezpieczeństw,
dlatego też świat aż trzy razy dowiadywał się o jego śmierci.
Jedną z najbardziej ryzykownych wypraw opisał w książce zatytułowanej 180 000
kilometrów przygody. Podróż trwała 1536 dni i wiodła szlakiem obu Ameryk. W tym
czasie na świat przyszedł jego syn Ozana, nazwany na cześć Indianina, który wcześniej
uratował podróżnikowi życie. Warto zauważyć, że przez cztery lata rodzina Halików
podróżowała
jeepem, który spełniał funkcję „domu na kółkach”. Wyprawa ta zakończyła się
sukcesem, który symbolicznie został przypieczętowany wbiciem polskiej flagi na półwyspie
Alaska.
Analiza imponującego dorobku Tony’ego Halika stanowi wstęp do rozważań
na temat istoty podróżnictwa i jego wpływu na życie człowieka. Temu zagadnieniu został
poświęcony rozdział III niniejszej pracy – Osobowość cz łowieka w drodze. Wykazano
w nim wszechstronny charakter działalności podróżnika, który z powodzeniem łączył role
reportera, eksploratora, trawelebryty, turysty kulturowego… W swoim zawodzie cenił
przede wszystkim drugiego człowieka – „Innego”, którego traktował jako partnera,
przewodnika
i przyjaciela. Problem ten pozostawał zaś w ścisłym związku ze sposobem opisu
i funkcjonowania w obcej przestrzeni, co próbowano zbadać w rozdziale IV zatytułowanym
Egzotyka: Tony’ego Halika spotkania z Innym. W tej części pracy przeanalizowano
wszystkie formy „dziennikarskiej aktywności” reportera: literatury, fotografii i filmu,
łącząc je z nadrzędnym pojęciem egzotyki. Zwrócono tutaj także uwagę na rolę „Innego”
w życiu podróżnika.
Bez wątpienia postać Tony’ego Halika jest niezwykła dla współczesnych odbiorców
jego twórczości. Fascynuje przede wszystkim liczba i charakter odbytych wypraw,
bogaty dorobek literacki i filmowy, a także nieprzeciętny życiorys, który był „barwniejszy
niż bajka”1 .
1 Określenie
Ryszarda Badowskiego.
Summary
This doctor's thesis „The star of adventure”. Antonio Halik – studies about his
life and creation concentrates on biography and travelling of traveller.
This thesis consists of four units which are devides on smaller structures. Next
part of units are about other problems. Thesis „The star of adventure”. Antonio Halik
– studies about his life and creation tried to complete information about Tony Halik,
informations which don't have proper place in people's conciousness.
The first unit – Biography of writer and traveller consist of Tony Halik's
biography facts. This facts are completed from different sources and my informations.
Travelling passion was with Tony Halik since he was young. During the second
world war he was a young boy so he couldn't realise any dreaming about travelling. After
the war Halik and his wife Pierrette went to the USA. He started work as a TV reporter in
american TV – NBC. This work allowed him travelling. His experience casused that he
want to make programs about travelling. Pepper and vanilla had a lot of viewers. The
program told about his yourneys. Theirs analysis are written in second unit. This part of
thesis talled about Halik's literatures. He wrote in polish language : By Mato Grosso with
camera and gun, 1800 000 kilometers of adventure, My huge adventure, Born for
adventure, Huge adventure of young Patrisha. Each of book describes his adventures
which he had in different part of the Earth – in the jungle, in dessert, in selva....He told,
my life is full of dangerous that is why we could three times heard about his death.
The one of the most dangerous journey he described in his book 1800 000
kilometers of adventure. The journey lasted 1536 days and he travelled by north and south
America. During this travelling his son Ozana was born. The name of his son was in
honour of Indian, who saved Tonny's life. By four years the Halik's familly travelled by
jeep. It was their home. The expedition finnished succesfully. At the end Tonny planted
the flag in Alaska peninsula.
To analyse Tony Halik's travelling we are thinking about journeys and its
influence over people and theirs lifes. The third unit of thesis Personality of man on a
journey tells us about it. In this unit we can read about character of traveller. He was
reporter, turists, travelebrity... In his job he had a high opinios about other man.
„Different” was his partner and friend. The fourth part of thesis Exoticism: Tony Halik
and his meeting with Different told us about it. The other form of his „journalist activity”
was described in this part of the thesis. He was reporter of litarature, photography and
film. All of them were joined with exoticism. The role of „different” is described in this
part of the thesis.
There is no doubt that Tony Halik is unusual for us now. The most impressive is
quantity of his journeys. He wrote a lot of books and made a lot of films. His biography
was „more coloured than a fairy-tale”1 .
1 By
Ryszard Badowski.