Niedrożności jelita grubego zwykle towarzyszy ból brzucha

Niedrożność jelit i przepukliny
Objawy kliniczne
Niedrożności jelita grubego zwykle towarzyszy ból brzucha, rozdęcie jelita grubego i postępujące zaparcia. Objawy te nie są jednak charakterystyczne, co utrudnia
postawienie klinicznego rozpoznania choroby, ponieważ pojawianie się objawów
jest często stopniowe, zwłaszcza przy niedrożności jelit pochodzenia nowotworowego. Przy zachowaniu wchłaniania składników odżywczych, wody i elektrolitów
przez okrężnicę, niedrożność jelita grubego może być tolerowana przez wiele dni
lub tygodni zanim pacjent zwróci się o pomoc medyczną. Z powodów naczyniowych
skręt jelita może objawiać się silniejszym bólem brzucha, wzdęciami i, sporadycznie,
wstrząsem. Do ważnych elementów wywiadu chorobowego należą pytania o rytm
wypróżnień, ostatnią utratę na wadze, krwawienie z odbytu, chorobę zapalną jelit
i wcześniejsze epizody niedrożności przewodu pokarmowego.59 Częstym objawem
jest biegunka, spowodowana przelewaniem kału upłynnionego pod wpływem infekcji
bakteryjnej. U pacjentów z niedrożnością jelita grubego, w odróżnieniu od niedrożności jelita cienkiego, wymioty mogą nie wystąpić nigdy, a dzieje się to wtedy, gdy
zastawka jelita krętego i kątnicy jest wydolna.58 Znacznego stopnia ból brzucha lub
gorączka mogą wskazywać na występowanie niedokrwienia, perforacji albo zapalenia otrzewnej. Badanie per rectum może pomóc w rozpoznaniu krwawienia do przewodu pokarmowego, obecności nowotworu lub zaklinowania stolca manifestującego
się wypełnieniem bańki odbytnicy obfitymi masami kałowymi.
Badania laboratoryjne
Podobnie jak w przypadku niedrożności jelita cienkiego, badania laboratoryjne na
ogół nie są pomocne w rozpoznawaniu niedrożności jelita grubego. Znacznie podwyższona leukocytoza może wskazywać na niedokrwienie lub perforację, a zaburzenia elektrolitowe mogą towarzyszyć wymiotom lub głodówce.56
Badania obrazowe
Wiarygodność zdjęć przeglądowych brzucha w ocenie niedrożności jelita grubego
nie została jednoznacznie potwierdzona. Jedno badanie retrospektywne wykazało,
że w przypadku tego typu niedrożności odznaczają się one 84-procentową wrażliwością i 72-procentową swoistością.60 Natomiast inne badanie donosi, że za pomocą
oceny klinicznej i zdjęć przeglądowych jedna trzecia pacjentów została mylnie zdiagnozowana z niedrożnością jelita grubego. Przeciwnie, u niespełna 20% pacjentów,
u których pierwotnie podejrzewano rzekomą niedrożność jelit, dzięki tym metodom
wykryto mechaniczną niedrożność jelita grubego.61 Zwykle nie ma również zgodności
interpretacji zdjęć przeglądowych w przypadkach tego typu niedrożności19. Zdjęcia
przeglądowe nie dostarczają informacji na temat podłoża niedrożności. Co więcej,
udowodniono, że czułość zdjęć przeglądowych u chorych ze skrętem jelita wynosi
mniej niż 50%.62 Niedrożność jelita grubego radiologicznie manifestuje się znacznego stopnia poszerzeniem światła okrężnicy wraz z nieproporcjonalnie poszerzoną
kątnicą (powyżej 10 cm) przy wydolnej zastawce Bauhina. Charakterystyczne obrazy zdjęć przeglądowych u chorych ze skrętem jelita zostały przedstawione w tabeli
2 i na ryc. 7.
TK w większości przypadków jest najczęściej stosowaną techniką obrazowania
niedrożności jelita grubego (tab. 2). Dostarcza ona informacje dotyczące przyczyny
niedrożności, pozwala na ocenę zaawansowania w przypadku niedrożności wywołanej chorobą nowotworową i ułatwia podjęcie decyzji o leczeniu. Czułość i swoistość
TK wynoszą około 90%, 63 a do wykonywania badań zaleca się dożylne podanie kontrastu z ewentualnym dodatkiem doustnych środków kontrastujących. W przeszłości
173