KOMISJA EUROPEJSKA Bruksela, 3.3.2010 KOM(2010) 2020

Transkrypt

KOMISJA EUROPEJSKA
Bruksela, 3.3.2010
KOM(2010) 2020 wersja ostateczna
KOMUNIKAT KOMISJI
EUROPA 2020
Strategia na rzecz inteligentnego i zrównowa onego rozwoju sprzyjaj!cego w"!czeniu
spo"ecznemu
PL
PL
S owo wst!pne
Rok 2010 musi by rokiem nowego pocz!tku. Moim pragnieniem jest,
aby Europa wysz"a z kryzysu gospodarczego i finansowego silniejsza.
Na przyk"adzie #wiatowych skutków kryzysu finansowego wyra$nie
wida , %e warunki gospodarcze zmieniaj! si& szybciej ni% sytuacja
polityczna. Musimy zaakceptowa fakt, %e zwi&kszona wspó"zale%no#
gospodarcza wymaga bardziej zdecydowanych i spójnych dzia"a'
równie% na poziomie politycznym.
Przez ostatnie dwa lata miliony ludzi straci"y prac&, wzros"o zad"u%enie,
które b&dzie wyrównywane przez lata, a nasza spójno# spo"eczna
zosta"a wystawiona na prób&. Te dwa lata ujawni"y równie% pewne
podstawowe prawdy o problemach, z jakimi boryka si& europejska
gospodarka. Jednocze#nie gospodarka #wiatowa zmierza naprzód.
Przysz"o# Europy zale%y od tego, co teraz zrobimy.
Kryzys by" dzwonkiem alarmowym, dzi&ki któremu zorientowali#my si&,
%e je#li niczego nie zmienimy, ska%emy si& na stopniow! utrat&
znaczenia i spadniemy do drugiej ligi nowego #wiatowego porz!dku. Dla
Europy nadszed" moment prawdy i czas na dzia"ania stanowcze i
ambitne.
Naszym priorytetem krótkoterminowym jest pomy#lne wyj#cie z kryzysu.
Trudny okres jeszcze si& nie sko'czy", ale nie ma w!tpliwo#ci, %e sobie
poradzimy. Post&p jest ju% odczuwalny w likwidowaniu z"ych aktywów, w
korygowaniu rynków finansowych, a tak%e je#li chodzi o porozumienie co
do konieczno#ci silnej koordynacji polityki w strefie euro.
Jednak aby zbudowa zrównowa%on! przysz"o# , musimy ju% teraz
wyj# poza horyzont celów krótkoterminowych. Europa musi wróci na
#cie%k& rozwoju, a nast&pnie na niej pozosta . Taki jest cel strategii
Europa 2020. Jej za"o%enia to wi&cej miejsc pracy i wy%szy standard
%ycia. Strategia pokazuje, %e Europa mo%e si& rozwija w sposób
inteligentny i zrównowa%ony, mo%e sprzyja w"!czeniu spo"ecznemu,
umie znale$ sposób na stworzenie nowych miejsc pracy i okre#li
kierunek rozwoju naszych spo"ecze'stw.
Europejscy przywódcy wyci!gn&li z kryzysu podobne wnioski. Wszyscy
zgadzamy si& równie% co do tego, %e nowe wyzwania s! bardzo pilne i
teraz wspólnie staramy si& stawi im czo"a. Europa ma wiele silnych
stron: zdolnych pracowników, solidn! baz& technologiczn! i
przemys"ow!, rynek wewn&trzny i wspóln! walut&, które pomog"y nam
przetrwa
za"amanie, oraz wypróbowan! spo"eczn! gospodark&
PL
2
PL
rynkow!. Musimy wierzy w nasze mo%liwo#ci wytyczenia ambitnego
programu, a nast&pnie uruchomi wszystkie wysi"ki, aby go zrealizowa .
Komisja proponuje pi& wymiernych celów UE na rok 2020, które
nadadz! kierunek ca"emu procesowi i zostan! prze"o%one na cele
krajowe. Obejmuj! one zatrudnienie, badania i innowacje, zmiany
klimatu i energi&, edukacj& oraz walk& z ubóstwem. Pokazuj! kierunek,
w którym powinni#my zmierza , i b&d! miar! naszego sukcesu.
Cele te s! ambitne, ale le%! w naszym zasi&gu. Towarzysz! im
konkretne propozycje, maj!ce zagwarantowa ich osi!gni&cie. Projekty
przewodnie przedstawione w niniejszym dokumencie s! dowodem
zdecydowanej woli dzia"ania UE. Mamy do dyspozycji pot&%ne narz&dzia
w postaci nowych metod zarz!dzania finansami, wspartych rynkiem
wewn&trznym, mamy bud%et, wymian& handlow! i zewn&trzn! polityk&
gospodarcz! oraz trwa"e zasady unii gospodarczej i walutowej.
Warunkiem naszego powodzenia jest pe"ne zaanga%owanie
europejskich przywódców i instytucji. Do realizacji nowej strategii
potrzebne s! skoordynowane dzia"ania w ca"ej Europie, obejmuj!ce
równie% partnerów spo"ecznych i przedstawicieli spo"ecze'stwa
obywatelskiego. Tylko dzi&ki wspó"pracy Unia mo%e przezwyci&%y
kryzys i wyj# z niego wzmocniona. Dysponujemy nowymi narz&dziami i
mamy nowe ambicje. Nadszed" czas, by je wspólnie urzeczywistni .
José Manuel BARROSO
PL
3
PL
SPIS TRE#CI
Streszczenie................................................................................................................................ 5
1.
Czas zmian ................................................................................................................... 8
2.
Inteligentny i zrównowa ony rozwój sprzyjaj!cy w"!czeniu spo"ecznemu .............. 11
3.
Brakuj!ce ogniwa i punkty przeci! enia.................................................................... 23
4.
Wyj#cie z kryzysu: pierwsze kroki w stron$ 2020..................................................... 27
5.
Widoczne wyniki: silniejsze zarz!dzanie................................................................... 30
6.
Decyzje Rady Europejskiej ........................................................................................ 33
Za"!czniki ................................................................................................................................. 35
PL
4
PL
STRATEGIA EUROPA 2020
STRESZCZENIE
Europ$ czeka czas zmian. Kryzys zniweczy" wyniki wielu lat post$pu gospodarczego i
spo"ecznego oraz ods"oni" strukturalne s"abo#ci europejskiej gospodarki. Jednocze#nie #wiat
zmienia si$ bardzo szybko, a d"ugofalowe problemy, takie jak globalizacja, rosn!ce
zapotrzebowanie na ograniczone zasoby i starzenie si$ spo"ecze%stw, staj! si$ coraz bardziej
nagl!ce. Europa musi zatroszczy& si$ o swoj! przysz"o#&.
Europa mo e odnie#& sukces, je#li b$dzie dzia"a& wspólnie, jako Unia. Potrzebujemy strategii,
dzi$ki której wyjdziemy z kryzysu silniejsi, gospodarka UE stanie si$ inteligentna i
zrównowa ona, b$dzie sprzyja& w"!czeniu spo"ecznemu, b$dzie si$ mog"a pochwali&
wysokimi wska'nikami zatrudnienia i wydajno#ci oraz wi$ksz! spójno#ci! spo"eczn!. Europa
2020 to wizja spo"ecznej gospodarki rynkowej dla Europy XXI wieku.
Strategia Europa 2020 obejmuje trzy wzajemnie ze sob! powi!zane priorytety:
– rozwój inteligentny: rozwój gospodarki opartej na wiedzy i innowacji;
– rozwój zrównowa ony: wspieranie gospodarki efektywniej korzystaj!cej z zasobów,
bardziej przyjaznej #rodowisku i bardziej konkurencyjnej;
– rozwój sprzyjaj!cy w"!czeniu spo"ecznemu: wspieranie gospodarki o wysokim poziomie
zatrudnienia, zapewniaj!cej spójno#& spo"eczn! i terytorialn!.
UE musi okre#li&, gdzie chce si$ znale'& w roku 2020. W tym celu Komisja proponuje
wytyczenie kilku nadrz$dnych, wymiernych celów UE:
– wska'nik zatrudnienia osób w wieku 20-64 lat powinien wynosi& 75%;
– na inwestycje w badania i rozwój nale y przeznacza& 3% PKB Unii;
– nale y osi!gn!& cele „20/20/20” w zakresie klimatu i energii (w tym ograniczenie emisji
dwutlenku w$gla nawet o 30%, je#li pozwol! na to warunki);
– liczb$ osób przedwcze#nie ko%cz!cych nauk$ szkoln! nale y ograniczy& do 10%, a co
najmniej 40% osób z m"odego pokolenia powinno zdobywa& wy sze wykszta"cenie;
– liczb$ osób zagro onych ubóstwem nale y zmniejszy& o 20 mln.
Powy sze wymierne cele s! ze sob! wzajemnie powi!zane i to w"a#nie od ich osi!gni$cia
zale e& b$dzie nasz sukces. Aby ka de pa%stwo cz"onkowskie mog"o dopasowa& strategi$
Europa 2020 do swojej szczególnej sytuacji, Komisja proponuje, aby powy sze wymierne
cele unijne prze"o y& na krajowe cele i metody dzia"ania.
Powy sze cele szczegó"owe wpisuj! si$ w realizacj$ trzech ogólnych priorytetów – rozwoju
inteligentnego, zrównowa onego i sprzyjaj!cego w"!czeniu spo"ecznemu. Ich lista nie jest
jednak wyczerpuj!ca: aby je urzeczywistni&, potrzebne b$d! liczne dzia"ania prowadzone na
poziomie krajowym, unijnym i mi$dzynarodowym. Komisja przedstawia siedem projektów
przewodnich, które umo liwi! post$py w ramach ka dego z priorytetów tematycznych:
– „Unia innowacji” – projekt na rzecz poprawy warunków ramowych i dost$pu do
finansowania bada% i innowacji, tak by innowacyjne pomys"y przeradza"y si$ w nowe
PL
5
PL
produkty i us"ugi, które z kolei przyczyni! si$ do wzrostu gospodarczego i tworzenia
nowych miejsc pracy;
– „M"odzie w drodze” – projekt na rzecz poprawy wyników systemów kszta"cenia oraz
u"atwiania m"odzie y wej#cia na rynek pracy;
– „Europejska agenda cyfrowa” – projekt na rzecz upowszechnienia szybkiego Internetu i
umo liwienia gospodarstwom domowym i przedsi$biorstwom czerpania korzy#ci z
jednolitego rynku cyfrowego;
– „Europa efektywnie korzystaj!ca z zasobów” – projekt na rzecz uniezale nienia wzrostu
gospodarczego od wykorzystania zasobów, przej#cia na gospodark$ niskoemisyjn!,
wi$kszego wykorzystania odnawialnych 'róde" energii, modernizacji transportu oraz
propagowania efektywno#ci energetycznej;
– „Polityka przemys"owa w erze globalizacji” – projekt na rzecz poprawy otoczenia biznesu,
szczególnie w odniesieniu do M(P, oraz wspierania rozwoju silnej i zrównowa onej bazy
przemys"owej, przygotowanej do konkurowania na rynkach #wiatowych;
– „Program na rzecz nowych umiej$tno#ci i zatrudnienia” – projekt na rzecz modernizacji
rynków pracy i wzmocnienia pozycji obywateli poprzez rozwój kwalifikacji przez ca"e
ycie w celu zwi$kszenia wspó"czynnika aktywno#ci zawodowej i lepszego dopasowania
popytu do poda y na rynku pracy, mi$dzy innymi dzi$ki mobilno#ci si"y roboczej;
– „Europejski program walki z ubóstwem” – projekt na rzecz zapewnienia spójno#ci
spo"ecznej i terytorialnej, tak aby korzy#ci p"yn!ce ze wzrostu gospodarczego i
zatrudnienia by"y szeroko dost$pne, a osoby ubogie i wykluczone spo"ecznie mog"y y&
godnie i aktywnie uczestniczy& w yciu spo"ecze%stwa.
W realizacj$ siedmiu powy szych projektów przewodnich b$dzie zaanga owana zarówno
Unia Europejska, jak i pa%stwa cz"onkowskie. Do rozwi!zania najwi$kszych problemów i
osi!gni$cia celów strategii Europa 2020 w pe"ni wykorzystane zostan! instrumenty, jakimi
dysponujemy na poziomie UE, przede wszystkim jednolity rynek, instrumenty finansowe i
narz$dzia polityki zewn$trznej. W pierwszej kolejno#ci Komisja musi okre#li&, co jest
niezb$dne, aby przygotowa& wiarygodn! strategi$ wyj#cia z kryzysu, kontynuowa& reform$
systemu finansowego, przeprowadzi& konsolidacj$ bud etow! na potrzeby d"ugofalowego
wzrostu gospodarczego oraz zwi$kszy& koordynacj$ dzia"a% w ramach unii gospodarczej i
walutowej.
Do osi!gni$cia zaplanowanych wyników b$dziemy potrzebowa& silniejszego modelu
zarz!dzania gospodarczego. Strategia Europa 2020 b$dzie si$ opiera& na dwóch filarach:
przedstawionym powy ej podej#ciu tematycznym, "!cz!cym ogólne priorytety i s"u !ce ich
realizacji wymierne cele, oraz na sprawozdaniach pa%stw cz"onkowskich, które maj! pomóc
im w opracowaniu w"asnych strategii powrotu do trwa"ego wzrostu i stabilnych finansów
publicznych. Na poziomie UE przyj$te zostan! zintegrowane wytyczne, obejmuj!ce unijne
priorytety ogólne i wymierne cele. Poszczególnym pa%stwom cz"onkowskim przekazane
zostan! zalecenia. W przypadku niepodj$cia odpowiednich dzia"a% przewiduje si$ mo liwo#&
wystosowania ostrze enia. Podsumowanie osi!gni$& strategii Europa 2020 i ocena paktu
stabilno#ci i wzrostu b$d! prowadzone jednocze#nie, jednak instrumenty te b$d!
funkcjonowa& niezale nie od siebie i zachowana zostanie integralno#& paktu.
Sercem strategii i instytucj! ca"kowicie zaanga owan! w jej realizacj$ b$dzie Rada
Europejska. Komisja b$dzie nadzorowa& post$py w osi!ganiu wytyczonych celów, u"atwia&
wymian$ polityczn! oraz przedstawia& wnioski legislacyjne konieczne do nadawania
PL
6
PL
w"a#ciwego kierunku i realizacji projektów przewodnich. Zadaniem Parlamentu
Europejskiego b$dzie zmobilizowanie obywateli oraz wspó"udzia" w uchwaleniu
najwa niejszych inicjatyw legislacyjnych. Takie partnerskie podej#cie powinno obj!& równie
komitety UE, parlamenty narodowe, w"adze krajowe, lokalne i regionalne, partnerów
spo"ecznych oraz inne zainteresowane podmioty i przedstawicieli spo"ecze%stwa
obywatelskiego, tak aby wszyscy wzi$li udzia" w realizacji przedstawionej tu wizji.
Komisja proponuje, aby Rada Europejska w marcu przyj$"a ogólny kszta"t strategii i
wymierne cele UE, a w czerwcu zatwierdzi"a szczegó"owe parametry strategii, w tym
zintegrowane wytyczne i cele krajowe. Aby strategia Europa 2020 mog"a przynie#&
oczekiwane rezultaty, Komisja liczy równie na uwagi i wsparcie Parlamentu Europejskiego.
PL
7
PL
1.
CZAS ZMIAN
Kryzys zniweczy wyniki d ugotrwa ych post!pów
Obecny kryzys gospodarczy nie mia" w czasach naszego pokolenia precedensu. Nieprzerwany
post$p pod wzgl$dem wzrostu gospodarczego i rosn!cego zatrudnienia, towarzysz!cy nam przez
ostatnie dziesi$ciolecie, zosta" zaprzepaszczony – PKB skurczy" si$ w 2009 r. o 4%, produkcja
przemys"owa spad"a do poziomu z lat 90-tych, a 23 miliony osób (czyli 10% aktywnej zawodowo
ludno#ci UE) jest bez pracy. Kryzys by" szokiem dla milionów obywateli i ujawni" pewne
fundamentalne s"abo#ci naszej gospodarki.
Z powodu kryzysu trudniejsze b$dzie równie zagwarantowanie wzrostu gospodarczego w
przysz"o#ci. Przeszkod! w uzdrowieniu gospodarki jest wci! s"aba kondycja naszego systemu
finansowego, przez co przedsi$biorstwa i gospodarstwa domowe maj! trudno#ci z zaci!ganiem
kredytów, ostro nie podchodz! do wydatków i inwestycji. Bardzo ucierpia"y nasze finanse
publiczne – deficyt bud etowy wynosi #rednio 7% PKB, a poziom d"ugu przekracza 80% PKB.
Dwa lata kryzysu przekre#li"y 20 lat konsolidacji bud etowej. Kryzys zmniejszy" nasz potencja"
wzrostu o po"ow$. Wiele projektów inwestycyjnych, talentów i pomys"ów najprawdopodobniej
przepadnie z powodu niepewno#ci, s"abego popytu i braku finansowania.
Ods onione zosta y strukturalnie s abe punkty Europy
Najpilniejszym zadaniem jest wyj#cie z kryzysu, jednak nie nale y ulec pokusie powrotu do
sytuacji sprzed kryzysu. W porównaniu z reszt! #wiata, Europa, nawet przed kryzysem, w wielu
obszarach nie rozwija"a si$ w wystarczaj!cym tempie:
PL
–
#rednia stopa wzrostu w Europie by"a strukturalnie ni sza w porównaniu z naszymi
najwi$kszymi partnerami gospodarczymi, g"ównie z uwagi na ró nice w poziomach
wydajno#ci, rosn!ce w ci!gu ostatniego dziesi$ciolecia. Wynika to w du ym stopniu z
ró nic w strukturach biznesowych, ni szego poziomu inwestycji w dzia"alno#& badawczorozwojow! i innowacje, niewystarczaj!cego wykorzystania technologii informacyjnokomunikacyjnych, niech$ci cz$#ci naszych spo"ecze%stw do wprowadzania innowacji,
trudno#ci w dost$pie do rynku i mniej dynamicznego otoczenia biznesu;
–
mimo post$pów, wska'niki zatrudnienia w Europie – #rednio 69% dla osób w wieku 20-64
lat – s! wci! znacznie ni sze ni w innych cz$#ciach #wiata. Pracuje tylko 63% kobiet,
podczas gdy zatrudnienie m$ czyzn wynosi 76%. Spo#ród osób starszych (osoby w wieku
55-64 lat) zatrudnionych jest 46% – dla porównania, w Stanach Zjednoczonych i Japonii
wska'nik ten wynosi 62%. Ponadto Europejczycy pracuj! #rednio 10% czasu mniej ni
pracownicy w USA lub Japonii;
–
spo"ecze%stwa starzej! si$ coraz szybciej. Wraz z odchodzeniem na emerytur$ pokolenia
wy u demograficznego liczba osób aktywnych zawodowo zacznie si$ w UE zmniejsza&
pocz!wszy od 2013/2014 r. Liczba osób w wieku powy ej 60 lat ro#nie dzi# w tempie dwa
razy szybszym ni przed rokiem 2007, tj. o ok. 2 mln osób rocznie – wcze#niej by" to 1
mln rocznie. Mniejsza liczba ludno#ci czynnej zawodowo i wzrost liczby emerytów b$dzie
dodatkowym obci! eniem dla naszych systemów opieki spo"ecznej.
8
PL
Coraz trudniejsze wyzwania na arenie mi!dzynarodowej
Europa musi wzmocni& swoje strukturalnie s"abe strony, ale jednocze#nie trzeba pami$ta&, e ca"y
#wiat zmienia si$ bardzo szybko i za dziesi$& lat b$dzie wygl!da& zupe"nie inaczej:
–
nasze systemy gospodarcze s! coraz bardziej wspó"zale ne. Europa b$dzie nadal czerpa&
korzy#ci z tego, e jej system gospodarczy jest jednym z najbardziej otwartych na #wiecie,
ale konkurencja ze strony krajów rozwini$tych i wschodz!cych jest coraz ostrzejsza. Kraje
takie jak Chiny i Indie powa nie inwestuj! w badania i technologie, pragn!c, aby ich
przedsi$biorstwa znalaz"y si$ wy ej w "a%cuchu warto#ci, i d! !c do zdobycia lepszej
pozycji w gospodarce #wiatowej. Wszystko to wywiera presj$ konkurencyjn! na niektóre
sektory naszej gospodarki, ale ka de zagro enie mo e przerodzi& si$ w szans$: wraz z
rozwojem tych krajów nowe rynki otworz! si$ tak e dla wielu firm europejskich;
–
#wiatowy system finansowy wci! wymaga naprawy. Dost$pno#& "atwych kredytów,
krótkowzroczno#& i nadmierne ryzyko na rynkach finansowych na ca"ym #wiecie sprzyja"y
spekulacjom i doprowadzi"y do wzrostu opartego na ba%ce finansowej i do powa nej
nierównowagi. Europa bierze udzia" w opracowywaniu globalnych rozwi!za% na rzecz
skutecznego i stabilnego systemu finansowego;
–
wyzwania zwi!zane ze zmianami klimatu i zasobami wymagaj! zdecydowanych dzia"a%.
Uzale nienie od paliw kopalnych, takich jak ropa naftowa, oraz nieefektywne
wykorzystywanie surowców wystawiaj! naszych konsumentów i przedsi$biorców na
bolesny szok cenowy, jednocze#nie zagra aj!c naszemu bezpiecze%stwu gospodarczemu i
przyczyniaj!c si$ do niekorzystnych zmian klimatu. Wzrost liczby ludno#ci #wiata z 6 do 9
mld zaostrzy #wiatow! konkurencj$ w zakresie zasobów naturalnych i zwi$kszy presj$ na
#rodowisko. UE nie powinna ustawa& w nak"anianiu partnerów z ca"ego #wiata do
wspólnego poszukiwania rozwi!zania problemów wynikaj!cych ze zmian klimatu,
jednocze#nie realizuj!c swoj! uzgodnion! strategi$ w zakresie klimatu i energii na
terytorium ca"ej Unii.
Europa musi dzia a#, aby nie utraci# znaczenia
Z kryzysu mo emy wynie#& nast$puj!ce do#wiadczenia:
PL
–
systemy gospodarcze 27 pa%stw UE s! w du ym stopniu zale ne od siebie nawzajem:
kryzys uwidoczni" ich bliskie zwi!zki i wzajemne oddzia"ywanie, szczególnie w strefie
euro. Jak pokaza"y ostatnie wydarzenia, reformy lub ich brak w jednym kraju maj! wp"yw
na wyniki wszystkich pozosta"ych. Ponadto na skutek kryzysu i powa nego ograniczenia
wydatków publicznych niektóre pa%stwa cz"onkowskie mia"y problemy z zapewnieniem
wystarczaj!cego finansowania podstawowej infrastruktury, nieodzownej w obszarach
takich jak transport i energia, nie tylko na potrzeby rozwoju swojej w"asnej gospodarki, ale
równie po to, aby móc w pe"ni uczestniczy& w wewn$trznym rynku;
–
wspó"praca w ramach UE przynosi rezultaty: nasza reakcja na kryzys pokaza"a, e
jeste#my du o bardziej skuteczni, je#li dzia"amy wspólnie. Udowodnili#my to wspólnymi
dzia"aniami na rzecz stabilizacji systemu bankowego i przyjmuj!c Europejski plan
naprawy gospodarczej. W dzisiejszym zglobalizowanym #wiecie aden kraj nie jest w
stanie skutecznie przezwyci$ a& trudno#ci w pojedynk$;
9
PL
–
EU mo e zaoferowa& warto#& dodan! na arenie ogólno#wiatowej. B$dzie jednak mia"a
wp"yw na globaln! polityk$ tylko pod warunkiem wspólnego dzia"ania. Silniejsza
reprezentacja na zewn!trz b$dzie musia"a i#& w parze z lepsz! koordynacj! wewn$trzn!.
Kryzys nie by" tylko jednorazowym ciosem, po którym mo na si$ podnie#& i wróci& do
wcze#niejszych metod dzia"ania. Wyzwania, przed jakimi stoi dzi# Unia, s! du o wi$ksze ni przed
recesj!, podczas gdy nasze pole manewru jest ograniczone. Co wi$cej, reszta #wiata nie stoi z
za"o onymi r$koma. Wi$ksza rola grupy G20 dowodzi rosn!cego znaczenia gospodarczego i
politycznego krajów wschodz!cych.
Europa stoi przed wyra'n!, cho& trudn! alternatyw!. Mo emy wspólnie stawi& czo"a
najpilniejszemu wyzwaniu, jakim jest naprawa gospodarcza, oraz innym wyzwaniom
d"ugoterminowym – takim jak globalizacja, rosn!ce zapotrzebowanie na ograniczone zasoby i
starzenie si$ spo"ecze%stw – aby w ten sposób wyrówna& naj#wie sze straty, odzyska&
konkurencyjno#&, zwi$kszy& poziom wydajno#ci i skierowa& UE na drog$ prowadz!c! do
dobrobytu („trwa"a odbudowa”).
Mo emy te nadal realizowa& powolne i w wi$kszo#ci nieskoordynowane reformy, ryzykuj!c
ca"kowite zaprzepaszczenie dobrobytu i spowolniony wzrost („spowolniona odbudowa”), co
najprawdopodobniej doprowadzi do wysokiego bezrobocia i niepokojów spo"ecznych oraz utraty
znaczenia na arenie mi$dzynarodowej („stracona dekada”).
Trzy scenariusze dla Europy na okres do roku 2020
Scenariusz 1: trwa a odbudowa
Poziom produkcji
dynamika wzrostu
przed kryzysem
lata
Europa ca kowicie
odzyskuje
wcze!niejsz"
dynamik# wzrostu i
mo$e si# dalej
rozwija%
Scenariusz 2: spowolniona odbudowa
Europa do!wiadcza
sta ego spadku
dobrobytu i
kontynuuje wzrost z
dalekiego bloku
startowego
Scenariusz 3: stracona dekada
Europa do!wiadcza
sta ego spadku
dobrobytu i traci
mo$liwo!% przysz ego
wzrostu
PL
10
PL
Europa mo$e odnie%# sukces
Europa ma wiele silnych stron: mo emy liczy& na talent i kreatywno#& naszych obywateli, siln!
baz$ przemys"ow!, energiczny sektor us"ug, dobrze prosperuj!ce i wysokiej jako#ci rolnictwo, silne
tradycje morskie, jednolity rynek i wspóln! walut$, pozycj$ najwi$kszego bloku handlowego na
#wiecie i najwi$kszego beneficjenta bezpo#rednich inwestycji zagranicznych. Mo emy by& dumni
równie z naszych silnych warto#ci, instytucji demokratycznych, powa ania dla spójno#ci i
solidarno#ci gospodarczej, spo"ecznej i terytorialnej, poszanowania #rodowiska naturalnego, naszej
ró norodno#ci kulturowej i poszanowania równouprawnienia, by wymieni& tylko kilka elementów.
Wiele pa%stw cz"onkowskich UE nale y do najbardziej innowacyjnych i rozwini$tych krajów
#wiata. Niezale nie od tego najwi$ksz! szans! Europy na powodzenie jest dzia"anie wspólne, jako
Unia.
W przesz"o#ci w obliczu trudno#ci UE i jej pa%stwa cz"onkowskie zdo"a"y stawi& czo"a problemom.
W latach 90-tych w Europie utworzono najwi$kszy na #wiecie jednolity rynek ze wspóln! walut!.
Kilka lat pó'niej sko%czy" si$ podzia" Europy; do Unii przyst!pi"y nowe pa%stwa cz"onkowskie, a
inne rozpocz$"y starania o cz"onkostwo lub bli sze stosunki z Uni!. Dzia"ania podejmowane przez
ostatnie dwa lata w samym #rodku kryzysu w ramach Europejskiego planu naprawy gospodarczej
pomog"y zapobiec zapa#ci gospodarczej, a nasze systemy opieki spo"ecznej chroni"y obywateli
przed jeszcze wi$kszym ubóstwem.
Europa potrafi si$ zmobilizowa& w chwili kryzysu i dostosowa& swoj! gospodark$ i spo"ecze%stwo
do nowej sytuacji. Dzi# Europejczycy musz! znowu zmierzy& si$ ze zmian!, aby zapobiec efektom
kryzysu, naprawi& strukturalnie s"abe punkty Europy i poradzi& sobie z coraz powa niejszymi
wyzwaniami na arenie mi$dzynarodowej.
Wyj#cie z kryzysu musi by& jednocze#nie przej#ciem do innej gospodarki. Aby nasze pokolenie i
kolejne mog"y nadal cieszy& si$ wysok! jako#ci! ycia, opart! na unikatowych europejskich
modelach spo"ecznych, musimy zacz!& dzia"a& ju teraz. Potrzebujemy w tym celu strategii, dzi$ki
której gospodarka UE stanie si$ inteligentna, zrównowa ona i b$dzie sprzyja& w"!czeniu
spo"ecznemu, co zaowocuje wzrostem zatrudnienia i wydajno#ci oraz wi$ksz! spójno#ci!
spo"eczn!. Wszystko to oferuje nam strategia Europa 2020. Jest to program dla wszystkich pa%stw
cz"onkowskich, który uwzgl$dnia ich ró ne potrzeby, ró ne pozycje startowe i inne cechy
szczególne, maj!cy na celu pobudzenie wzrostu w ca"ej Unii.
2.
INTELIGENTNY I ZRÓWNOWA$ONY ROZWÓJ SPRZYJAJ%CY W&%CZENIU SPO&ECZNEMU
Jaka jest nasza wizja Europy w roku 2020?
U podstaw strategii Europa 2020 powinny le e& trzy priorytety1:
–
rozwój inteligentny – rozwój gospodarki opartej na wiedzy i innowacji;
–
rozwój zrównowa ony – wspieranie gospodarki efektywniej korzystaj!cej z zasobów,
bardziej przyjaznej #rodowisku i bardziej konkurencyjnej;
1
PL
Zaproponowane zakresy tematyczne spotka"y si$ z pozytywnym przyj$ciem w trakcie konsultacji publicznych
przeprowadzonych przez Komisj$. Ze szczegó"ami odpowiedzi nades"anych w toku konsultacji mo na
zapozna& si$ na stronie: http://ec.europa.eu/eu2020/index_en.htm
11
PL
–
rozwój sprzyjaj!cy w"!czeniu spo"ecznemu – wspieranie gospodarki charakteryzuj!cej si$
wysokim poziomem zatrudnienia i zapewniaj!cej spójno#& gospodarcz!, spo"eczn! i
terytorialn!.
Trzy powy sze priorytety s! ze sob! wzajemnie powi!zane; daj! one obraz europejskiej spo"ecznej
gospodarki rynkowej w XXI w.
Powszechnie uwa a si$, e w ramach ukierunkowania naszych dzia"a% i dopingowania do
post$pów, UE powinna uzgodni& ograniczon! liczb$ wymiernych celów na rok 2020. Cele te
powinny wpisywa& si$ w motyw przewodni, jakim jest inteligentny i zrównowa ony rozwój
sprzyjaj!cy w"!czeniu spo"ecznemu. Powinny by& one mierzalne, odzwierciedla& ró norodno#&
sytuacji, w jakich znajduj! si$ pa%stwa cz"onkowskie, i opiera& si$ na wystarczaj!co wiarygodnych
danych do celów porównawczych. Na tej podstawie wybrano nast$puj!ce cele – od ich osi!gni$cia
zale e& b$dzie nasz sukces do roku 2020:
–
stopa zatrudnienia osób w wieku 20-64 lat powinna wzrosn!& z obecnych 69% do co
najmniej 75%, mi$dzy innymi wskutek zwi$kszenia liczby pracuj!cych kobiet i osób
starszych oraz lepszej integracji migrantów na rynku pracy;
–
obecny cel UE w zakresie inwestycji w dzia"alno#& badawczo-rozwojow! (B+R) wynosi
3% PKB. Uda"o si$ dzi$ki niemu zwróci& uwag$ na to, jak wa ne s! publiczne i prywatne
inwestycje w B+R, jednak wi! e si$ on raczej z wielko#ci! wk"adu pocz!tkowego ni z
wywieranym wp"ywem. Bez w!tpienia trzeba poprawi& warunki prywatnej dzia"alno#ci
badawczo-rozwojowej w UE i temu w"a#nie s"u y wiele #rodków zaproponowanych w
niniejszej strategii. Jasne jest równie , e tworz!c spójne podej#cie do dzia"alno#ci
badawczo-rozwojowej i innowacji, mieliby#my do dyspozycji wi$kszy zakres #rodków, co
mia"oby wi$ksze prze"o enie na dzia"ania biznesowe i czynniki pobudzaj!ce wydajno#&.
Komisja proponuje, aby utrzyma& 3% cel, a jednocze#nie pracuje nad wska'nikiem, który
odzwierciedla"by intensywno#& dzia"alno#ci badawczo-rozwojowej i innowacyjnej;
–
emisj$ dwutlenku w$gla nale y ograniczy& co najmniej o 20% w porównaniu z poziomem
z 1990 r. lub, je#li pozwol! na to warunki2, nawet o 30%; nale y zwi$kszy& udzia"
odnawialnych 'róde" energii w naszym ca"kowitym zu yciu energii do 20% oraz
zwi$kszy& efektywno#& wykorzystania energii o 20%;
–
cel zwi!zany z edukacj!, dotycz!cy problemu osób przedwcze#nie ko%cz!cych nauk$
szkoln!, obejmuje ograniczenie wska'nika przerywania nauki do 10% w porównaniu z
obecnym poziomem 15% oraz zwi$kszenie do 2020 r. odsetka osób w wieku 30-34 lat
posiadaj!cych wy sze wykszta"cenie z 31% do co najmniej 40%;
–
liczb$ Europejczyków yj!cych poni ej krajowej granicy ubóstwa nale y ograniczy& o
25%, co b$dzie wymaga& wydobycia z ubóstwa ponad 20 mln osób3.
2
3
PL
Na szczycie w dniach 10-11 grudnia 2009 r. Rada Europejska stwierdzi"a, e UE – w ramach globalnego,
kompleksowego porozumienia dotycz!cego okresu po roku 2012 – podtrzymuje swoj! warunkow! ofert$
dotycz!c! osi!gni$cia do 2020 roku 30-procentowej redukcji w porównaniu z poziomem z 1990 roku, o ile
inne kraje rozwini$te zobowi! ! si$ do porównywalnych redukcji emisji, a kraje rozwijaj!ce si$ wnios!
odpowiedni wk"ad na miar$ swoich zada% i mo liwo#ci.
Za krajow! granic$ ubóstwa przyj$to próg 60% krajowej mediany rozporz!dzalnego dochodu w ka dym
pa%stwie cz"onkowskim.
12
PL
Powy sze cele s! ze sob! wzajemnie powi!zane. Na przyk"ad lepsze wykszta"cenie przek"ada si$ na
wi$ksze szanse na rynku pracy, a zwi$kszanie stopy zatrudnienia przyczynia si$ do zmniejszania
ubóstwa. Wi$ksze mo liwo#ci w zakresie dzia"alno#ci badawczo-rozwojowej i innowacyjnej we
wszystkich sektorach gospodarki oraz efektywniejsze korzystanie z zasobów poprawi! nasz!
konkurencyjno#& i b$d! sprzyja& tworzeniu nowych miejsc pracy. Dzi$ki inwestycjom w czyste i
niskoemisyjne technologie poprawi si$ stan #rodowiska naturalnego, b$dziemy mogli skuteczniej
przeciwdzia"a& zmianom klimatu oraz zwi$ksza& potencja" w zakresie przedsi$biorczo#ci i
zatrudnienia. Ca"! nasz! uwag$ powinni#my po#wi$ci& osi!gni$ciu tych celów. Zmiana postaw i
metod dzia"ania w UE, prowadz!ca do opisanych wy ej wyników, b$dzie wymaga& silnego
przywództwa, zaanga owania i skutecznych mechanizmów realizacji.
Przedstawione tu cele s! reprezentatywne, a ich lista nie jest wyczerpuj!ca. Pokazuj! one, jaka
powinna by&, zdaniem Komisji, ogólna kondycja Unii Europejskiej w 2020 r. pod wzgl$dem
najwa niejszych parametrów. Nie jest to podej#cie polegaj!ce na „mierzeniu wszystkich jedn!
miar!”. Ka de pa%stwo cz"onkowskie jest inne, a UE z"o ona z 27 cz"onków jest dzi# du o bardziej
ró norodna ni dziesi$& lat temu. Zdaniem Komisji zaproponowane cele s! istotne dla wszystkich
pa%stw cz"onkowskich, bez wzgl$du na ich sta w Unii i ró nice w rozwoju i poziomie ycia.
Inwestycje w dzia"alno#& B+R i innowacje, w edukacj$ oraz w technologie umo liwiaj!ce
efektywne korzystanie z zasobów wp"yn! korzystnie zarówno na tradycyjne sektory gospodarki i
obszary wiejskie, jak i na gospodarki oparte na us"ugach, w których ceni si$ wysokie kwalifikacje.
Poprawi! one spójno#& i solidarno#& gospodarcz!, spo"eczn! i terytorialn!. Aby ka de pa%stwo
cz"onkowskie mog"o dopasowa& strategi$ Europa 2020 do swojej szczególnej sytuacji, Komisja
proponuje, aby powy sze cele unijne prze"o y& na krajowe cele i metody realizacji, co umo liwi
odzwierciedlenie sytuacji panuj!cej w ka dym pa%stwie cz"onkowskim oraz tego, na ile ambitnie
mo e si$ ono w"!czy& do wspólnych wysi"ków na rzecz osi!gni$cia wytyczonych celów. W
uzupe"nieniu do dzia"a% pa%stw cz"onkowskich Komisja zaproponuje tak e szereg ambitnych
inicjatyw na poziomie UE, kieruj!cych UE na now! #cie k$ trwalszego rozwoju. Po"!czone
dzia"ania UE i poszczególnych krajów powinny si$ wzajemnie wspiera&.
Inteligentny rozwój – gospodarka oparta na wiedzy i innowacji
Inteligentny rozwój oznacza zwi$kszenie roli wiedzy i innowacji jako si" nap$dowych naszego
przysz"ego rozwoju. Wymaga to podniesienia jako#ci edukacji, poprawy wyników dzia"alno#ci
badawczej, wspierania transferu innowacji i wiedzy w Unii, pe"nego wykorzystania technologii
informacyjno-komunikacyjnych, a tak e zadbania o to, by innowacyjne pomys"y przeradza"y si$ w
nowe produkty i us"ugi, które przyczynia"yby si$ do zwi$kszenia wzrostu, tworzenia nowych miejsc
pracy i rozwi!zywania problemów spo"ecznych w Europie i na #wiecie. Jednak aby projekt ten si$
powiód", konieczne s! równie takie elementy jak przedsi$biorczo#&, #rodki finansowe oraz
uwzgl$dnienie potrzeb u ytkowników i mo liwo#ci oferowanych przez rynek.
Dzia"ania, jakie Europa musi podj!&:
–
PL
Innowacje: wydatki na dzia"alno#& badawczo-rozwojow! w Europie wynosz! poni ej 2%,
podczas gdy w USA jest to 2,6%, a w Japonii 3,4%; ró nica bierze si$ g"ównie z ni szego
poziomu inwestycji sektora prywatnego. Liczy si$ nie tylko wysoko#& kwot
przeznaczanych na dzia"alno#& B+R – Europa musi zastanowi& si$ nad wp"ywem i
struktur! wydatków na badania oraz poprawi& warunki prywatnej dzia"alno#ci badawczorozwojowej w UE. Po"owa ró nicy w stosunku do USA wynika z mniejszej liczby
europejskich firm w bran y zaawansowanych technologii.
13
PL
–
Kszta"cenie, szkolenie i uczenie si$ przez ca"e ycie: co czwarty ucze% nie potrafi dobrze
czyta&, a co siódmy m"ody cz"owiek przerywa proces kszta"cenia i szkolenia
przedwcze#nie. Oko"o po"owa uczniów zdobywa kwalifikacje na #rednim poziomie, które
jednak cz$sto nie zaspokajaj! potrzeb rynku pracy. Mniej ni jedna trzecia osób mi$dzy 25
a 34 rokiem ycia ma wykszta"cenie wy sze, w porównaniu z 40% w USA i ponad 50% w
Japonii. Zgodnie z rankingiem Uniwersytetu Shanghai Jiao Tong tylko dwa europejskie
uniwersytety s! po#ród 20 najlepszych uczelni #wiata.
–
Spo"ecze%stwo cyfrowe: warto#& globalnego rynku technologii informacyjnokomunikacyjnych wynosi 2 000 mld EUR; firmy europejskie zaspokajaj! tylko jedn!
czwart! tego popytu. Europa pozostaje w tyle równie pod wzgl$dem szybkiego Internetu,
co negatywnie wp"ywa na jej potencja" innowacyjny, równie na obszarach wiejskich, oraz
na rozpowszechnianie wiedzy za po#rednictwem sieci i na internetow! sprzeda produktów
i us"ug.
Dzia"ania podj$te w ramach tego priorytetu uwolni! europejski potencja" innowacyjny, poprawi!
rezultaty procesu kszta"cenia oraz jako#& i wyniki instytucji edukacyjnych, a tak e pozwol!
wykorzysta& gospodarcze i spo"eczne mo liwo#ci spo"ecze%stwa cyfrowego. Ich realizacja powinna
przebiega& na poziomie regionalnym, krajowym i unijnym.
Projekt przewodni: „Unia Innowacji”
Celem projektu jest wykorzystywanie dzia"alno#ci badawczo-rozwojowej i innowacyjnej do rozwi!zywania takich
problemów jak zmiany klimatu, efektywno#& energetyczna i pod wzgl$dem zasobów, zdrowie oraz zmiany
demograficzne. Konieczne jest wzmocnienie ka dego elementu procesu innowacji, pocz!wszy od wst$pnych
projektów badawczych a po komercyjne wykorzystanie ich wyników.
Na poziomie UE Komisja podejmuje si$:
– uko%czy& tworzenie europejskiej przestrzeni badawczej, opracowa& strategiczny program dzia"alno#ci
badawczej skoncentrowany wokó" takich kwestii jak bezpiecze%stwo energetyczne, transport, zmiany klimatu,
efektywne korzystanie z zasobów, zdrowie i starzenie si$ spo"ecze%stw, przyjazne #rodowisku metody
produkcji i gospodarowanie gruntami, a tak e wzmocni& rol$ wspólnego planowania z pa%stwami
cz"onkowskimi i regionami;
– poprawi& warunki ramowe prowadzenia dzia"alno#ci innowacyjnej przez przedsi$biorstwa (tj. utworzy&
jednolity patent UE i specjalny s!d patentowy, poprawi& prawodawstwo w obszarze praw autorskich i znaków
towarowych, poprawi& dost$p M(P do ochrony praw w"asno#ci intelektualnej, przyspieszy& opracowywanie
standardów interoperacyjnych, poprawi& dost$p do kapita"u i w pe"ni wykorzystywa& strategie tworzenia
popytu, np. poprzez zamówienia publiczne i inteligentne regulacje;
– utworzy& europejskie partnerstwa innowacyjne mi$dzy podmiotami dzia"aj!cymi na poziomie UE i w
pa%stwach cz"onkowskich w celu szybszego opracowywania i wykorzystywania technologii potrzebnych do
rozwi!zania okre#lonych problemów. Pierwsze takie partnerstwa obejm! nast$puj!ce kwestie: „zbudowanie
biogospodarki do roku 2020”, „najwa niejsze technologie wspomagaj!ce, kszta"tuj!ce przysz"o#&
europejskiego przemys"u” oraz „technologie umo liwiaj!ce osobom starszym samodzielne ycie i aktywne
funkcjonowanie w spo"ecze%stwie”;
– nieustaj!co wzmacnia& rol$ instrumentów UE maj!cych wspiera& innowacje (np. funduszy strukturalnych,
funduszy rozwoju obszarów wiejskich, badawczo-rozwojowych programów ramowych, programu ramowego
na rzecz konkurencyjno#ci i innowacji (CIP), planu EPSTE) mi$dzy innymi poprzez #ci#lejsz! wspó"prac$ z
EBI i sprawniejsze procedury administracyjne w celu u"atwienia dost$pu do funduszy, szczególnie M(P, oraz
wprowadzenia innowacyjnych mechanizmów zach$caj!cych do inwestowania zwi!zanych z rynkiem
uprawnie% do emisji dwutlenku w$gla, szczególnie dla podmiotów szybko rozwijaj!cych si$;
PL
14
PL
– wspiera& partnerstwa w obszarze wiedzy i umacnia& powi!zania mi$dzy #wiatem nauki, biznesu, bada% i
innowacji, mi$dzy innymi z wykorzystaniem Europejskiego Instytutu Innowacji i Technologii, oraz wspiera&
przedsi$biorczo#&, pomagaj!c m"odym innowacyjnym przedsi$biorstwom.
Na poziomie krajowym pa%stwa cz"onkowskie b$d! musia"y:
– zreformowa& krajowe (i regionalne) systemy prowadzenia dzia"alno#ci badawczo-rozwojowej i innowacyjnej,
aby sprzyja"y one rozwijaniu doskona"o#ci i inteligentnej specjalizacji, zacie#ni& wspó"prac$ mi$dzy
uczelniami, spo"eczno#ci! badawcz! i biznesem, realizowa& wspólne planowanie, a tak e poprawi& wspó"prac$
w obszarach, gdzie UE mo e zaoferowa& warto#& dodan!, i odpowiednio dostosowa& krajowe procedury
finansowania, tak aby zapewni& rozprzestrzenianie si$ technologii na ca"e terytorium UE;
– zapewni& odpowiedni! liczb$ absolwentów nauk #cis"ych, wydzia"ów matematycznych i in ynieryjnych oraz
wprowadzi& do programów szkolnych elementy kreatywno#ci, innowacji i przedsi$biorczo#ci;
– promowa& wydatki na wiedz$, mi$dzy innymi stosuj!c ulgi podatkowe i inne instrumenty finansowe
umo liwiaj!ce wzrost prywatnych inwestycji w badania i rozwój.
Projekt przewodni: „M"odzie w drodze”
Celem projektu jest poprawa wyników i podniesienie atrakcyjno#ci europejskiego szkolnictwa wy szego na arenie
mi$dzynarodowej oraz podniesienie jako#ci wszystkich poziomów kszta"cenia i szkolenia w UE, "!cz!c
doskona"o#& z ide! sprawiedliwo#ci, poprzez wspieranie mobilno#ci studentów i sta ystów oraz popraw$ sytuacji
m"odzie y na rynku pracy.
– zintegrowa& i usprawni& dzia"anie europejskich programów w zakresie mobilno#ci, wspó"pracy
mi$dzyuczelnianej i badawczej (takich jak Erasmus, Erasmus Mundus, Tempus i Marie Curie) i po"!czy& je z
programami i zasobami krajowymi;
– o ywi& program modernizacji szkolnictwa wy szego (programów nauczania, zarz!dzania i finansowania),
mi$dzy innymi poprzez porównywanie wyników uczelni i rezultatów procesu kszta"cenia w skali globalnej;
– zbada& mo liwo#ci propagowania idei przedsi$biorczo#ci z wykorzystaniem programów mobilno#ci dla
m"odych specjalistów;
– dzia"a& na rzecz oficjalnego uznania uczenia si$ nieformalnego i pozaformalnego;
– zainicjowa& opracowanie zasad ramowych dotycz!cych polityki zatrudnienia osób m"odych, okre#laj!cych
strategi$ na rzecz zmniejszenia bezrobocia w#ród m"odzie y. Realizowane wspólnie z pa%stwami
cz"onkowskimi i partnerami spo"ecznymi, zasady te powinny sprzyja& wchodzeniu m"odzie y na rynek pracy
dzi$ki sta om, praktykom i innym metodom zdobywania do#wiadczenia zawodowego, w tym równie
programowi („Twoja pierwsza praca z EURES-em”) maj!cemu na celu zwi$kszenie mo liwo#ci zatrudnienia
m"odzie y poprzez sprzyjanie mobilno#ci na terenie UE.
– zapewni& odpowiedni poziom inwestycji w systemy kszta"cenia i szkolenia na wszystkich poziomach (od
przedszkolnego do wy szego);
– poprawi& rezultaty procesu kszta"cenia, stosuj!c zintegrowane podej#cie w ka dym segmencie systemu
(kszta"cenie przedszkolne, podstawowe, #rednie, zawodowe i wy sze), uwzgl$dniaj!c kluczowe kompetencje i
d! !c do ograniczenia liczby osób przedwcze#nie ko%cz!cych nauk$ szkoln!;
– zwi$kszy& otwarto#& i znaczenie systemów kszta"cenia poprzez utworzenie krajowej struktury kwalifikacji i
lepsze "!czenie rezultatów procesu kszta"cenia z potrzebami rynku pracy;
– u"atwi& m"odzie y wchodzenie na rynek pracy poprzez zintegrowane dzia"ania obejmuj!ce m.in. udzielanie
informacji, doradztwo, sta e.
PL
15
PL
Projekt przewodni: „Europejska agenda cyfrowa”
Celem projektu jest osi!gni$cie trwa"ych korzy#ci ekonomicznych i spo"ecznych z jednolitego rynku cyfrowego
p"yn!cych z szybkiego i bardzo szybkiego Internetu i aplikacji interoperacyjnych; w praktyce oznacza to
szerokopasmowy dost$p do Internetu dla wszystkich do roku 2013, dost$p do "!czy o du o wi$kszej pr$dko#ci
transmisji danych (30 Mb/s i wi$cej) dla wszystkich do roku 2020 oraz dost$p do "!czy o pr$dko#ci powy ej 100
Mb/s dla co najmniej 50% europejskich gospodarstw domowych.
– opracowa& stabilne ramy prawne pobudzaj!ce inwestycje w otwart! i konkurencyjn! infrastruktur$ szybkiego
Internetu i us"ugi powi!zane;
– opracowa& skuteczn! polityk$ widma radiowego;
– u"atwi& wykorzystanie funduszy strukturalnych UE na potrzeby realizacji tego projektu;
– stworzy& faktyczny jednolity rynek tre#ci i us"ug on-line (co oznacza ponadgraniczny i bezpieczny unijny
rynek zasobów cyfrowych i us"ug w sieci ciesz!cy si$ du ym zaufaniem, racjonalne ramy prawne wyra'nie
reguluj!ce kwestie praw, propagowanie licencji wieloterytorialnych, odpowiedni! ochron$ i wynagrodzenie
w"a#cicieli praw, aktywne wsparcie cyfryzacji bogatego europejskiego dziedzictwa kulturowego oraz
stworzenie koncepcji globalnego zarz!dzania Internetem);
– zreformowa& fundusze badawcze i innowacyjne oraz zwi$kszy& wsparcie w obszarze technologii ICT, aby
uwypukli& silne strony Europy w zakresie technologii w najwa niejszych strategicznych sektorach i stworzy&
warunki umo liwiaj!ce szybko rozwijaj!cym si$ M(P poci!gni$cie za sob! rynków wschodz!cych i
pobudzanie innowacji w obszarze technologii informacyjno-komunikacyjnych we wszystkich sektorach;
– propagowa& powszechny dost$p do Internetu i korzystanie z niego przez wszystkich obywateli europejskich,
szczególnie poprzez dzia"ania na rzecz podnoszenia umiej$tno#ci informatycznych i dost$pu do sieci.
– sporz!dzi& strategie operacyjne dotycz!ce szybkiego Internetu i kierowa& #rodki publiczne, szczególnie
fundusze strukturalne, na obszary nie w pe"ni obs"ugiwane przez inwestorów prywatnych;
– stworzy& ramy prawne s"u !ce koordynacji dzia"a% publicznych, aby obni y& koszty procesu upowszechniania
Internetu;
– propagowa& stosowanie i korzystanie z nowoczesnych us"ug on-line (takich jak e-administracja, e-zdrowie,
inteligentny dom, umiej$tno#ci informatyczne, bezpiecze%stwo).
Zrównowa$ony rozwój – wspieranie gospodarki efektywniej korzystaj&cej z zasobów, bardziej
przyjaznej %rodowisku i bardziej konkurencyjnej
Zrównowa ony rozwój oznacza budowanie zrównowa onej i konkurencyjnej gospodarki
efektywnie korzystaj!cej z zasobów, wykorzystuj!c do tego pierwszoplanow! pozycj$ Europy w
wy#cigu do nowych procesów i technologii, w tym technologii przyjaznych #rodowisku,
przyspieszaj!c wprowadzanie inteligentnych sieci opartych na technologiach ICT, wykorzystuj!c
mo liwo#ci sieci obejmuj!cych ca"! UE, a tak e wzmacniaj!c przewag$ konkurencyjn!
europejskiego biznesu, szczególnie sektora produkcji i M(P, oraz pomagaj!c klientom doceni&
warto#& efektywnego korzystania z zasobów. Dzi$ki takiemu podej#ciu Europa b$dzie mog"a
prosperowa& w niskoemisyjnym #wiecie ograniczonych zasobów, jednocze#nie zapobiegaj!c
degradacji #rodowiska, utracie bioró norodno#ci i niezrównowa onemu wykorzystywaniu zasobów.
Dzia"ania te zwi$ksz! równie spójno#& gospodarcz!, spo"eczn! i terytorialn!.
PL
16
PL
–
Konkurencyjno#&: UE prosperuje dzi$ki handlowi – eksportuje na ca"y #wiat i importuje
zarówno surowce, jak i wyroby gotowe. W obliczu ogromnej presji konkurencyjnej na
rynkach eksportowych w odniesieniu do coraz wi$kszej liczby surowców musimy sta& si$
bardziej konkurencyjni wzgl$dem naszych g"ównych partnerów handlowych poprzez
zwi$kszenie wydajno#ci. B$dziemy musieli zaj!& si$ kwesti! wzgl$dnej konkurencyjno#ci
w strefie euro i w ca"ej UE. Unia zwykle przodowa"a pod wzgl$dem rozwi!za%
ekologicznych, teraz jednak jej pozycji zagra aj! istotni konkurenci, jak Chiny i Ameryka
Pó"nocna. UE powinna utrzyma& prowadzenie na rynku technologii przyjaznych
#rodowisku, co zapewni efektywne korzystanie z zasobów w ca"ej gospodarce, a
jednocze#nie powinna usuwa& przeszkody w dzia"aniu najwa niejszych infrastruktur
sieciowych, zwi$kszaj!c w ten sposób konkurencyjno#& naszego przemys"u;
–
Przeciwdzia"anie zmianom klimatu: aby osi!gn!& cele w obszarze klimatu, musimy w
najbli szym dziesi$cioleciu ogranicza& emisj$ gazów cieplarnianych znacznie szybciej ni
w poprzednim, a tak e w pe"ni wykorzystywa& mo liwo#ci nowych technologii, takich jak
wychwytywanie dwutlenku w$gla i sekwestracja. Bardziej efektywne korzystanie z
zasobów w du ym stopniu przyczyni"oby si$ do ograniczenia emisji, oszcz$dno#ci i
pobudzenia wzrostu gospodarczego. Dotyczy to wszystkich sektorów gospodarki, nie tylko
tych wysokoemisyjnych. Musimy równie wzmocni& odporno#& naszych systemów
gospodarczych na zagro enia zwi!zane z klimatem oraz zwi$kszy& mo liwo#ci
zapobiegania kl$skom ywio"owym i reagowania na nie;
–
Czysta i efektywna energia: osi!gni$cie celów w zakresie energii pozwoli"oby nam
zaoszcz$dzi& do 2020 r. 60 mld EUR na imporcie ropy naftowej i gazu. Nie s! to tylko
oszcz$dno#ci finansowe: chodzi te o nasze bezpiecze%stwo energetyczne. Dalsza
integracja europejskiego rynku energii mo e przynie#& dodatkowe 0,6% do 0,8% PKB.
Dzi$ki osi!gni$ciu celu UE mówi!cego o 20% energii ze 'róde" odnawialnych
mogliby#my stworzy& w UE ponad 600 000 miejsc pracy. Je#li dodamy do tego cel
dotycz!cy 20% efektywno#ci energetycznej, mo na mówi& ju o milionie nowych miejsc
pracy.
Priorytet ten b$dzie wymaga" od nas takiej realizacji naszych zobowi!za% w zakresie ograniczenia
emisji, aby maksymalnie wykorzysta& zalety tego procesu i utrzyma& jego koszty na jak najni szym
poziomie, mi$dzy innymi poprzez szerzenie innowacyjnych rozwi!za% technologicznych.
Powinni#my tak e d! y& do uniezale nienia wzrostu od wykorzystania energii i budowa&
gospodark$, która bardziej efektywnie korzysta z zasobów, co nie tylko zapewni Europie przewag$
konkurencyjn!, ale równie zmniejszy jej zale no#& od zewn$trznych 'róde" zaopatrzenia w
surowce i towary podstawowe.
Projekt przewodni: „Europa efektywnie korzystaj!ca z zasobów”
Celem projektu jest wsparcie zmiany w kierunku niskoemisyjnego i efektywniej korzystaj!cego z zasobów
spo"ecze%stwa, które racjonalnie korzysta ze wszystkich swoich zasobów. B$dziemy d! y& do uniezale nienia
naszego wzrostu gospodarczego od wykorzystania zasobów i energii, do ograniczenia emisji CO2, zwi$kszenia
konkurencyjno#ci oraz dzia"a& na rzecz wi$kszego bezpiecze%stwa energetycznego.
PL
17
PL
– wykorzysta& instrumenty finansowe UE (np. rozwój obszarów wiejskich, fundusze strukturalne, program
ramowy dotycz!cy dzia"alno#ci badawczo-rozwojowej, sieci TEN, EBI) jako elementy konsekwentnej strategii
finansowania, "!cz!cej publiczne i prywatne #rodki UE i pa%stw cz"onkowskich;
– poprawi& ramy prawne stosowania instrumentów rynkowych (np. handel emisjami, przegl!d zasad
opodatkowania energii, pomoc pa%stwa, sprzyjanie szerszemu wykorzystaniu ekologicznych zamówie%
publicznych);
– przedstawi& wnioski legislacyjne dotycz!ce modernizacji sektora transportu i zmniejszenia jego udzia"u w
emisji zwi!zków w$gla, co przyczyni si$ do zwi$kszenia konkurencyjno#ci. Mo na to osi!gn!& poprzez szereg
dzia"a%, takich jak dzia"ania w zakresie infrastruktury (np. wczesne tworzenie infrastruktury sieci mobilno#ci
elektrycznej), inteligentne zarz!dzanie ruchem, lepsza logistyka, dalsze ograniczanie emisji CO2 pojazdów
drogowych oraz w sektorze lotniczym i morskim, w tym opracowanie europejskiej inicjatywy ekologicznych
samochodów maj!cej na celu promowanie nowych technologii obejmuj!cych samochody z nap$dem
elektrycznym i hybrydowym, "!cz!c w tym celu dzia"alno#& badawcz!, opracowanie wspólnych standardów i
rozwój niezb$dnej infrastruktury;
– przyspieszy& realizacj$ strategicznych projektów z du ! warto#ci! dodan! ze strony Europy, maj!cych na celu
roz"adowanie najwi$kszych przeci! e%, przede wszystkim na odcinkach transgraniczncyh i w w$z"ach
intermodalnych (miasta, porty, platformy logistyczne);
– uko%czy& tworzenie wewn$trznego rynku energii oraz zrealizowa& europejski strategiczny plan w dziedzinie
technologii energetycznych (plan EPSTE); priorytetem by"oby tak e wspieranie odnawialnych 'róde" energii
na jednolitym rynku;
– przedstawi& wniosek w sprawie unowocze#nienia sieci europejskich, w tym transeuropejskich sieci
energetycznych, i ich transformacji w kierunku europejskiej „super sieci”, sieci inteligentnych i po"!cze%
mi$dzysystemowych, szczególnie po"!cze% mi$dzy sieci! i odnawialnymi 'ród"ami energii (przy wsparciu
funduszy strukturalnych i EBI). Poci!ga to za sob! konieczno#& wspierania projektów inwestycyjnych o
du ym strategicznym znaczeniu dla UE w regionie Morza Ba"tyckiego, na Ba"kanach, w basenie Morza
(ródziemnego i w Eurazji;
– przyj!& i zrealizowa& zmieniony Plan dzia"ania na rzecz racjonalizacji zu ycia energii i propagowa&
podstawowy program na rzecz efektywnego korzystania z zasobów (wspieraj!c zarówno M(P, jak i
gospodarstwa domowe) z wykorzystaniem funduszy strukturalnych i innych, aby pozyska& nowe #rodki w
oparciu o ju dzia"aj!ce i bardzo skuteczne innowacyjne modele programów inwestycyjnych. Powinno to
przyczyni& si$ do zmiany wzorców produkcji i konsumpcji;
– opracowa& wizj$ zmian strukturalnych i technologicznych, jakie b$d! musia"y zaj#& do roku 2050, aby#my
mogli przej#& na gospodark$ niskoemisyjn!, efektywnie korzystaj!c! z zasobów i odporn! na zmiany klimatu,
dzi$ki czemu UE b$dzie mog"a osi!gn!& cele w zakresie ograniczenia emisji i bioró norodno#ci. Dzia"ania te
obejmuj! zapobieganie kl$skom ywio"owym i reagowanie na nie, wykorzystanie do przeciwdzia"aniu
zmianom klimatu polityki spójno#ci, rolnictwa, rozwoju obszarów wiejskich i polityki morskiej, szczególnie
poprzez #rodki dostosowawcze oparte na bardziej efektywnym korzystaniu z zasobów, co przyczyni si$
równie do zwi$kszenia #wiatowego bezpiecze%stwa ywno#ciowego.
– stopniowo wycofywa& dotacje szkodliwe dla #rodowiska, stosuj!c wyj!tki jedynie w przypadku osób w trudnej
sytuacji spo"ecznej;
– stosowa& instrumenty rynkowe, takie jak zach$ty fiskalne i zamówienia publiczne, w celu zmiany metod
produkcji i konsumpcji;
– stworzy& inteligentne, zmodernizowane i w pe"ni wzajemnie po"!czone infrastruktury transportowe i
energetyczne oraz korzysta& z pe"ni potencja"u technologii ICT;
PL
18
PL
– zapewni& skoordynowan! realizacj$ projektów infrastrukturalnych w ramach sieci bazowej UE, które b$d!
mia"y ogromne znaczenie dla efektywno#ci ca"ego systemu transportowego UE;
– skierowa& uwag$ na transport w miastach, które s! 'ród"em du ego zag$szczenia ruchu i emisji.
– wykorzystywa& przepisy, normy w zakresie efektywno#ci energetycznej budynków i instrumenty rynkowe
takie jak podatki, dotacje i zamówienia publiczne w celu ograniczenia zu ycia energii i zasobów, a tak e
stosowa& fundusze strukturalne na potrzeby inwestycji w efektywno#& energetyczn! w budynkach
u yteczno#ci publicznej i bardziej skuteczny recykling;
– propagowa& instrumenty s"u !ce oszcz$dzaniu energii, które mog"yby podnie#& efektywno#& sektorów
energoch"onnych, jak np. instrumenty oparte na technologiach informacyjno-komunikacyjnych.
Projekt przewodni: „Polityka przemys"owa w erze globalizacji”
Kryzys gospodarczy bole#nie uderzy" w przemys", a szczególnie w M(P. Wszystkie sektory stoj! teraz w obliczu
problemów zwi!zanych z globalizacj! i przystosowaniem procesów produkcji i produktów do wymogów
niskoemisyjnej gospodarki. Skutki tych problemów b$d! ró ne dla ró nych sektorów; niektóre b$d! by& mo e
musia"y okre#li& si$ na nowo, jednak przed innymi mog! otworzy& si$ nowe mo liwo#ci. Komisja b$dzie #ci#le
wspó"pracowa& z zainteresowanymi podmiotami z ró nych sektorów (#rodowiskami biznesu, zwi!zkami
zawodowymi, #rodowiskiem akademickim, organizacjami pozarz!dowymi, stowarzyszeniami konsumenckimi) i
opracuje ramy prawne nowoczesnej polityki przemys"owej maj!ce na celu wsparcie przedsi$biorczo#ci, oferuj!ce
wskazówki i pomoc w sprostaniu nowym wyzwaniom, wsparcie konkurencyjno#ci europejskiego przemys"u
podstawowego, sektora wytwórczego i sektora us"ug oraz pomoc w wykorzystaniu mo liwo#ci, jakie niesie ze
sob! globalizacja i gospodarka przyjazna #rodowisku. Przepisy te b$d! obejmowa"y wszystkie elementy coraz
bardziej mi$dzynarodowego "a%cucha warto#ci, od surowców a po us"ugi posprzeda ne.
– opracowa& polityk$ przemys"ow! umo liwiaj!c! stworzenie #rodowiska s"u !cego utrzymaniu i rozwijaniu
silnej, konkurencyjnej i zró nicowanej bazy przemys"owej w Europie oraz wspieraj!c! przej#cie sektorów
wytwórczych na efektywniejsze korzystanie z energii i zasobów;
– opracowa& horyzontalne podej#cie do polityki przemys"owej z wykorzystaniem ró nych instrumentów (takich
jak tzw. inteligentne regulacje, dostosowane do nowych warunków zamówienia publiczne i regu"y konkurencji
oraz ustanawianie norm);
– poprawi& otoczenie biznesu, szczególnie w odniesieniu do M(P, mi$dzy innymi poprzez ograniczenie kosztów
prowadzenia dzia"alno#ci gospodarczej w Europie, wspieranie klastrów i u"atwienie niedrogiego dost$pu do
finansowania;
– wspiera& restrukturyzacj$ sektorów znajduj!cych si$ w trudnej sytuacji w kierunku rodzajów dzia"alno#ci
dobrze rokuj!cych na przysz"o#&, mi$dzy innymi poprzez szybkie przesuni$cia kwalifikacji do nowych,
szybko rozwijaj!cych si$ sektorów i rynków, z wykorzystaniem unijnego systemu pomocy pa%stwa lub
Europejskiego Funduszu Dostosowania do Globalizacji;
– wspiera& takie technologie i metody produkcji, które pozwalaj! ograniczy& wykorzystanie zasobów
naturalnych, oraz zwi$kszy& inwestycje w istniej!ce unijne dobra naturalne;
– wspiera& umi$dzynarodowienie M(P;
– zadba& o to, by sieci transportowe i logistyczne umo liwia"y sektorowi przemys"u w Unii skuteczny dost$p do
jednolitego rynku i rynków mi$dzynarodowych;
– opracowa& skuteczn! polityk$ kosmiczn!, co pozwoli nam zaj!& si$ niektórymi z najwa niejszych problemów
globalnych i przede wszystkim zrealizowa& projekty Galileo oraz globalnego monitoringu #rodowiska i
bezpiecze%stwa;
– zwi$kszy& konkurencyjno#& europejskiej turystyki;
PL
19
PL
– dokona& przegl!du przepisów, aby pomóc sektorowi us"ug i wytwórczemu bardziej efektywnie korzysta& z
zasobów, mi$dzy innymi z wykorzystaniem bardziej efektywnych metod recyklingu; poprawi& proces
ustanawiania norm europejskich i mi$dzynarodowych, aby przyczyni"yby si$ one do zwi$kszenia d"ugotrwa"ej
konkurencyjno#ci europejskiego przemys"u. Dzia"ania te b$d! obejmowa"y komercyjne wykorzystanie i
przejmowanie najwa niejszych technologii wspomagaj!cych;
– wznowi& strategi$ UE propaguj!c! spo"eczn! odpowiedzialno#& biznesu, która stanowi wa ny element
zapewnienia sobie d"ugotrwa"ego zaufania pracowników i konsumentów.
– poprawi& otoczenie biznesu, szczególnie w odniesieniu do innowacyjnych M(P, mi$dzy innymi z
wykorzystaniem zamówie% publicznych maj!cych na celu wspieranie inwestycji;
– poprawi& warunki wykonywania praw w"asno#ci intelektualnej;
– zmniejszy& obci! enie administracyjne przedsi$biorstw i poprawi& jako#& przepisów w zakresie dzia"alno#ci
gospodarczej;
– #ci#le wspó"pracowa& z zainteresowanymi podmiotami z ró nych sektorów (#rodowiskiem biznesu, zwi!zkami
zawodowymi,
#rodowiskiem
akademickim,
organizacjami
pozarz!dowymi,
stowarzyszeniami
konsumenckimi), aby rozpozna& problemy i wspólnie zastanowi& si$, jak utrzyma& siln! baz$ przemys"ow! i
baz$ wiedzy oraz uczyni& UE #wiatowym liderem zrównowa onego rozwoju.
Rozwój sprzyjaj&cy w &czeniu spo ecznemu – gospodarka charakteryzuj&ca si! wysokim
poziomem zatrudnienia i zapewniaj&ca spójno%# gospodarcz&, spo eczn& i terytorialn&
Rozwój sprzyjaj!cy w"!czeniu spo"ecznemu oznacza wzmocnienie pozycji obywateli poprzez
zapewnienie wysokiego poziomu zatrudnienia, inwestowanie w kwalifikacje, zwalczanie ubóstwa
oraz modernizowanie rynków pracy, systemów szkole% i ochrony socjalnej, aby pomóc ludziom
przewidywa& zmiany i radzi& sobie z nimi oraz móc budowa& spójne spo"ecze%stwo. Wa ne jest
równie , aby korzy#ci ze wzrostu gospodarczego rozk"ada"y si$ równo w ca"ej Unii, w tym w
regionach najbardziej oddalonych, zwi$kszaj!c w ten sposób spójno#& terytorialn!. Chodzi o to, aby
ka dy obywatel przez ca"e swoje ycie mia" przed sob! otwarte mo liwo#ci. Aby poradzi& sobie z
problemami starzej!cego si$ spo"ecze%stwa i rosn!cej #wiatowej konkurencji, Europa musi w stu
procentach wykorzysta& potencja" swojej si"y roboczej. Je#li chcemy zwi$kszy& wspó"czynnik
aktywno#ci zawodowej, potrzebne b$d! strategie na rzecz zwi$kszenia równouprawnienia p"ci.
Przyczyni si$ to do wi$kszego rozwoju i spójno#ci spo"ecznej.
PL
–
Zatrudnienie: w zwi!zku ze zmianami demograficznymi nasza si"a robocza wkrótce si$
skurczy. W UE pracuje dzi# tylko dwie trzecie osób czynnych zawodowo, podczas gdy w
USA i Japonii liczba ta wynosi ponad 70%. Szczególnie niskie s! wska'niki zatrudnienia
kobiet i osób starszych. Kryzys dotkn!" szczególnie ludzi m"odych – bezrobocie wynosi
w#ród nich ponad 21%. Istnieje du e ryzyko, e ludzie bez pracy lub pracuj!cy
okazjonalnie strac! swoj! pozycj$ na rynku pracy.
–
Umiej$tno#ci: ok. 80 mln osób ma niskie lub podstawowe kwalifikacje, a niezale nie od
tego z uczenia si$ przez ca"e ycie korzystaj! g"ównie najbardziej wykszta"ceni. Do roku
2020 w kolejnych 16 mln miejsc pracy potrzebne b$d! wysokie kwalifikacje; jednocze#nie
liczba miejsc pracy wymagaj!cych tylko niskich kwalifikacji spadnie o 12 mln. Równie
wyd"u ona aktywno#& zawodowa mo e si$ wi!za& z konieczno#ci! nabywania nowych
umiej$tno#ci przez ca"e ycie zawodowe.
20
PL
–
Walka z ubóstwem: przed kryzysem zagro onych ubóstwem by"o 80 mln osób, z czego 19
mln to dzieci. 8% ludzi pracuj!cych nie zarabia wystarczaj!co du o, aby przeskoczy& próg
ubóstwa. Szczególnie zagro eni s! bezrobotni.
Realizacja tego priorytetu b$dzie wymaga& modernizacji i wzmocnienia roli naszej polityki w
obszarze zatrudnienia, edukacji i szkolenia oraz systemów ochrony socjalnej poprzez zwi$kszenie
wspó"czynnika aktywno#ci zawodowej i ograniczenie strukturalnego bezrobocia, jak równie
zwi$kszenie poczucia odpowiedzialno#ci spo"ecznej w sektorze biznesu. W tym wzgl$dzie du e
znaczenie ma zapewnienie dost$pu do opieki nad dzie&mi i innymi osobami pozostaj!cymi na
utrzymaniu osób pracuj!cych. Najwa niejszym elementem b$dzie stosowanie modelu elastycznego
rynku pracy i bezpiecze%stwa socjalnego (flexicurity) oraz umo liwienie ludziom zdobywania
nowych umiej$tno#ci w celu przystosowania si$ do nowych warunków i na wypadek ewentualnych
zmian w karierze zawodowej. Du ego wysi"ku wymaga& b$dzie walka z ubóstwem i wykluczeniem
spo"ecznym oraz zmniejszenie nierówno#ci w obszarze zdrowia, tak aby rozwój przyniós" korzy#ci
wszystkim. Wa ne b$dzie tak e wspieranie zdrowia i aktywno#ci osób starszych, aby umo liwi&
osi!gni$cie spójno#ci spo"ecznej oraz wy szej wydajno#ci.
Projekt przewodni: „Program na rzecz nowych umiej'tno(ci i zatrudnienia”
Celem projektu jest stworzenie warunków do unowocze#nienia rynków pracy w zwi!zku z rosn!cym poziomem
bezrobocia oraz zapewnienie trwa"o#ci naszych modeli spo"ecznych. Oznacza to wzmocnienie pozycji obywateli
poprzez umo liwienie im zdobywania nowych umiej$tno#ci, tak aby obecni i przyszli pracownicy mogli
przystosowa& si$ do nowych warunków i ewentualnej zmiany kariery, aby ograniczy& bezrobocie i podnie#&
wydajno#& si"y roboczej.
– opracowa& i zrealizowa&, wraz z europejskimi partnerami spo"ecznymi, drugi etap programu flexicurity, aby
znale'& metody lepszego radzenia sobie z transformacj! gospodarcz! oraz walczy& z bezrobociem i zwi$kszy&
poziom aktywno#ci zawodowej;
– dostosowa& ramy prawne, zgodnie z zasadami „inteligentnych regulacji”, do zmieniaj!cych si$ modeli
organizacji pracy (np. czas pracy, delegowanie pracowników) oraz do nowych zagro e% dla zdrowia i
bezpiecze%stwa w miejscu pracy;
– u"atwia& i wspiera& mobilno#& si"y roboczej w UE oraz lepiej dopasowywa& popyt i poda na rynku pracy przy
odpowiednim wsparciu finansowym funduszy strukturalnych, a szczególnie Europejskiego Funduszu
Spo"ecznego (EFS), oraz wspiera& dalekowzroczn! i kompleksow! polityk$ migracji zarobkowej, która
umo liwia"aby elastyczne zaspokajanie potrzeb rynku pracy;
– zwi$kszy& potencja" partnerów spo"ecznych i w pe"ni wykorzystywa& mo liwo#ci dialogu spo"ecznego do
rozwi!zywania problemów na wszystkich poziomach (UE, krajowym, regionalnym, sektorowym,
poszczególnych przedsi$biorstw), a tak e wspiera& #ci#lejsz! wspó"prac$ mi$dzy instytucjami zajmuj!cymi si$
rynkiem pracy, m.in. publicznymi s"u bami zatrudnienia w pa%stwach cz"onkowskich;
– zainicjowa& opracowanie strategicznych ram prawnych dotycz!cych wspó"pracy w dziedzinie kszta"cenia i
szkolenia z udzia"em wszystkich zainteresowanych podmiotów. Wynikiem tych dzia"a% powinno by& przede
wszystkim wdro enie zasad uczenia si$ przez ca"e ycie (wspólnie z pa%stwami cz"onkowskimi, partnerami
spo"ecznymi i ekspertami), mi$dzy innymi poprzez elastyczne #cie ki edukacyjne w ró nych sektorach i na
ró nych poziomach kszta"cenia i szkolenia oraz zwi$kszanie atrakcyjno#ci kszta"cenia i szkolenia
zawodowego. Nale y skontaktowa& si$ z parterami spo"ecznymi dzia"aj!cymi na poziomie europejskim, aby
opracowali oni w"asn! inicjatyw$ w tym obszarze;
– zapewni& zdobywanie i uznawanie kompetencji koniecznych do kontynuowania nauki i na rynku pracy w toku
kszta"cenia ogólnego, zawodowego, wy szego i kszta"cenia doros"ych, a tak e opracowa& wspólny j$zyk i
narz$dzie operacyjne do celów kszta"cenia/szkolenia i pracy: europejskie zasady ramowe dotycz!ce
umiej$tno#ci, kompetencji i zawodów (ESCO).
PL
21
PL
– zrealizowa& w"asne #cie ki w zakresie flexicurity zgodnie z uzgodnieniami Rady Europejskiej, aby zmniejszy&
segmentacj$ rynku pracy oraz u"atwia& zmian$ i pogodzenie ycia zawodowego i rodzinnego;
– analizowa& i regularnie monitorowa& skuteczno#& dzia"ania systemów podatkowych i systemów #wiadcze%,
tak aby praca by"a op"acalna (ze szczególnym uwzgl$dnieniem osób o niskich kwalifikacjach), i jednocze#nie
usuwa& czynniki zniech$caj!ce do pracy na w"asny rachunek;
– wspiera& nowe sposoby utrzymania równowagi mi$dzy yciem zawodowym a prywatnym, wspiera&
aktywno#& osób starszych oraz zwi$kszy& równouprawnienie p"ci;
– wspiera& i kontrolowa& skuteczne wprowadzanie w ycie wyników dialogu spo"ecznego;
– doda& silnego bod'ca do realizacji europejskich ram kwalifikacji poprzez opracowanie krajowych ram
kwalifikacji;
– zapewni& zdobywanie i uznawanie kompetencji koniecznych do kontynuowania nauki i na rynku pracy w toku
kszta"cenia ogólnego, zawodowego, wy szego i kszta"cenia doros"ych, w tym tak e w toku uczenia si$
pozaformalnego i nieformalnego.
– utworzy& partnerstwo przedstawicieli #wiata edukacji i szkole% oraz przedstawicieli rynku pracy, przede
wszystkim w"!czaj!c partnerów spo"ecznych do planowania potrzeb w zakresie kszta"cenia i szkolenia.
Projekt przewodni: „Europejski program walki z ubóstwem”
Projekt d! y do zapewnienia spójno#ci gospodarczej, spo"ecznej i terytorialnej, stanowi kontynuacj$ idei
Europejskiego Roku Walki z Ubóstwem i Wykluczeniem Spo"ecznym i ma na celu zwi$kszenie #wiadomo#ci i
uznanie praw podstawowych osób ubogich i wykluczonych spo"ecznie, daj!c im szans$ godnego ycia i
aktywnego uczestniczenia w yciu spo"ecznym.
– zmieni& otwart! metod$ koordynacji w zakresie wy"!czenia spo"ecznego i ochrony socjalnej w platform$
wspó"pracy, wzajemnej oceny i wymiany dobrych praktyk oraz w instrument s"u !cy zach$caniu podmiotów
publicznych i prywatnych do zmniejszania wykluczenia spo"ecznego i do podejmowania konkretnych dzia"a%,
mi$dzy innymi z wykorzystaniem ukierunkowanego wsparcia z funduszy strukturalnych, a szczególnie EFS;
– opracowa& i wdro y& programy propaguj!ce innowacje spo"eczne na rzecz osób w trudnej sytuacji spo"ecznej,
przede wszystkim poprzez dost$p do innowacyjnego kszta"cenia, szkole% i mo liwo#ci zatrudnienia w#ród
spo"eczno#ci znajduj!cych si$ w niekorzystnej sytuacji ekonomiczno-spo"ecznej; walczy& z dyskryminacj!
(np. osób niepe"nosprawnych) oraz opracowa& nowy program na rzecz integracji migrantów i umo liwienia im
pe"nego wykorzystania w"asnego potencja"u;
– oceni& adekwatno#& i trwa"o#& systemów ochrony socjalnej i systemów emerytalnych oraz znale'& sposoby
zapewnienia lepszego dost$pu do systemów opieki zdrowotnej.
– propagowa& wspólne i indywidualne poczucie odpowiedzialno#ci za walk$ z ubóstwem i wy"!czeniem
spo"ecznym;
– opracowa& i przeprowadzi& dzia"ania maj!ce na celu rozwi!zanie konkretnych problemów grup szczególnie
zagro onych (rodziców samotnie wychowuj!cych dzieci, starszych kobiet, mniejszo#ci, Romów, osób
niepe"nosprawnych i bezdomnych);
– w pe"ni wykorzystywa& swoje systemy ochrony socjalnej i emerytalne, aby zapewni& odpowiednie wsparcie
dochodu i dost$p do opieki zdrowotnej.
PL
22
PL
3.
BRAKUJ%CE OGNIWA I PUNKTY PRZECI%$ENIA
Je#li chcemy osi!gn!& cele strategii, musimy wykorzysta& wszystkie obszary polityki, instrumenty i
mo liwo#ci legislacyjne oraz instrumenty finansowe UE. Aby skoncentrowa& si$ na tym zadaniu,
Komisja zamierza wzmocni& rol$ najwa niejszych obszarów polityki i instrumentów, takich jak
jednolity rynek, bud et oraz zewn$trzny program gospodarczy UE. Integraln! cz$#ci! strategii
Europa 2020 b$d! konkretne wnioski legislacyjne maj!ce na celu ca"kowite wykorzystanie
mo liwo#ci tych instrumentów.
3.1.
Jednolity rynek XXI wieku
Silniejszy, lepiej rozwini$ty i bardziej rozleg"y jednolity rynek ma ogromne znaczenie z punktu
widzenia wzrostu i tworzenia miejsc pracy. Dzisiejsze tendencje ujawniaj! jednak pewne zm$czenie
i rozczarowanie integracj! w odniesieniu do jednolitego rynku. Kryzys zrodzi" pokus$
gospodarczego nacjonalizmu. Dzi$ki czujno#ci Komisji i wspólnemu poczuciu odpowiedzialno#ci
pa%stw cz"onkowskich nie zeszli#my na drog$ prowadz!c! w kierunku rozpadu. Potrzebujemy
jednak nowego impulsu – prawdziwego politycznego zaanga owania – aby wznowi& proces
tworzenia jednolitego rynku w drodze szybkiego przyj$cia przedstawionych tu inicjatyw. Takie
polityczne zaanga owanie b$dzie wymaga"o wype"nienia luk, jakie istniej! w jednolitym rynku.
Ka dego dnia przedsi$biorcy i obywatele musz! zmaga& si$ z przeszkodami w dzia"alno#ci
transgranicznej, mimo tego, e w #wietle prawa w Unii istnieje jednolity rynek. Odkrywaj!, e sieci
i systemy nie s! wystarczaj!co po"!czone, a wdra anie przepisów w obszarze jednolitego rynku jest
nierównomierne. Cz$sto przedsi$biorcy i obywatele wci! musz! stosowa& 27 ró nych systemów
prawnych, przeprowadzaj!c t$ sam! transakcj$. Podczas gdy nasi przedsi$biorcy ci!gle jeszcze
zmagaj! si$ z codzienn! rzeczywisto#ci! rozdrobnienia i rozbie nych przepisów, ich konkurenci z
Chin, USA i Japonii mog! czerpa& si"$ ze swoich du ych rynków krajowych.
Jednolity rynek utworzono przed epok! Internetu, zanim technologie informacyjno-komunikacyjne
sta"y si$ jedn! z g"ównych si" nap$dowych wzrostu gospodarczego, a us"ugi zacz$"y odgrywa& tak
wa n! rol$ w europejskiej gospodarce. Pojawienie si$ nowych us"ug (np. w obszarze tre#ci i
mediów, zdrowia, i inteligentnych systemów pomiaru energii) pokazuje ogromny potencja", który
Europa b$dzie mog"a wykorzysta& tylko pod warunkiem przezwyci$ enia rozdrobnienia, które
obecnie blokuje przep"yw tre#ci on-line i dost$p do nich dla konsumentów i przedsi$biorców.
Aby wspólny rynek przys"u y" si$ osi!gni$ciu celów UE 2020, Unia potrzebuje dobrze dzia"aj!cych
rynków, na których wzrost i innowacje s! pobudzane przez konkurencj$ i mo liwo#ci dost$pu dla
konsumentów. Konieczne jest utworzenie otwartego, jednolitego rynku us"ug w oparciu o
dyrektyw$ o us"ugach, przy jednoczesnej dba"o#ci o jako#& #wiadczonych us"ug. Pe"ne wdro enie
dyrektywy o us"ugach mog"oby przynie#& zwi$kszenie obrotów w sektorze us"ug handlowych o
45% oraz wzrost bezpo#rednich inwestycji zagranicznych o 25%, co powinno zwi$kszy& PKB o
0,5% do 1,5%.
Nale y poprawi& dost$p M(P do jednolitego rynku. Konieczny jest rozwój przedsi$biorczo#ci,
czemu maj! s"u y& konkretne inicjatywy, mi$dzy innymi uproszczenie prawa spó"ek (procedury
upad"o#ciowe, statut spó"ki prywatnej itp.) oraz inicjatywy umo liwiaj!ce zbankrutowanym
przedsi$biorcom ponowne otwarcie dzia"alno#ci. Trzeba równie wzmocni& pozycj$ obywateli, aby
umo liwi& im pe"ne uczestnictwo w jednolitym rynku. Wymaga to zwi$kszenia ich mo liwo#ci i
zaufania do kupowania towarów i us"ug zza granicy, szczególnie w Internecie.
PL
23
PL
Korzystaj!c z narz$dzi, jakie oferuje polityka konkurencji, Komisja b$dzie dba"a o to, by jednolity
rynek pozosta" rynkiem otwartym, daj!cym przedsi$biorcom równe szanse i zwalczaj!cym
protekcjonizm krajowy. Jednak polityk$ konkurencji mo na wykorzysta& do osi!gania celów
strategii Europa 2020 w jeszcze wi$kszym stopniu. Mo e ona pos"u y& do tego, aby rynki by"y
odpowiednim otoczeniem dla innowacji, na przyk"ad dbaj!c o w"a#ciwe wykonywanie praw
patentowych i praw w"asno#ci intelektualnej. Zapobieganie nadu yciom na rynku i
antykonkurencyjnym porozumieniom mi$dzy przedsi$biorstwami sprzyja wi$kszej motywacji do
dzia"alno#ci innowacyjnej. W osi!gni$ciu celów strategii mog! równie znacz!co pomóc przepisy
w zakresie pomocy pa%stwa, np. poprzez pobudzanie i wspieranie inicjatyw na rzecz
innowacyjnych, efektywnych i bardziej przyjaznych dla #rodowiska technologii, przy
jednoczesnym u"atwianiu dost$pu do publicznego wsparcia dla inwestycji, kapita"u podwy szonego
ryzyka i finansowania dzia"alno#ci badawczo-rozwojowej.
Komisja zaproponuje nast$puj!ce dzia"ania zmierzaj!ce do zmniejszenia przeci! e% na jednolitym
rynku:
–
wzmocnienie struktur s"u !cych wdro eniu zasad jednolitego rynku prawid"owo i w
terminie (m.in. rozporz!dze% w sprawie sieci, dyrektywy o us"ugach oraz pakietu
legislacyjnego dotycz!cego nadzoru finansowego) oraz ich skutecznemu wykonywaniu i
szybkiemu rozwi!zywaniu ewentualnych problemów;
–
kontynuowanie programu inteligentnych regulacji, obejmuj!cego m.in. cz$stsze
wykorzystywanie rozporz!dze% zamiast dyrektyw, przeprowadzanie oceny ex-post
obowi!zuj!cych
przepisów,
monitorowanie
rynku,
zmniejszanie
obci! e%
administracyjnych, usuwanie przeszkód podatkowych, popraw$ otoczenia biznesu,
szczególnie w odniesieniu do M(P, oraz wspieranie przedsi$biorczo#ci;
–
przystosowanie przepisów unijnych i krajowych do warunków ery cyfrowej w celu
poprawy obiegu tre#ci i zwi$kszenia zaufania konsumentów i przedsi$biorstw. Wymaga&
to b$dzie aktualizacji przepisów dotycz!cych odpowiedzialno#ci, gwarancji, dostaw i
rozstrzygania sporów;
–
u"atwianie przedsi$biorcom i konsumentom zawierania umów z partnerami z innych
krajów UE oraz ograniczanie kosztów tych operacji, przede wszystkim dzi$ki
zharmonizowanym rozwi!zaniom w obszarze umów konsumenckich, europejskim
wzorcowym klauzulom umownym oraz dzi$ki krokom podejmowanym w kierunku
utworzenia opcjonalnego europejskiego prawa spó"ek;
–
u"atwianie wykonywania umów i uznawania wyroków s!dowych i dokumentów w innych
krajach UE w odniesieniu do przedsi$biorstw i konsumentów oraz zmniejszanie kosztów
tych operacji.
3.2.
Inwestowanie na rzecz rozwoju: polityka spójno(ci, wykorzystanie bud etu UE i
prywatnego kapita"u
Bardzo wa nym elementem strategii Europa 2020 b$dzie nadal kwestia spójno#ci gospodarczej,
spo"ecznej i terytorialnej, tak aby wykorzysta& ca"! energi$ i potencja" i skierowa& je na realizacj$
priorytetów strategii. Polityka spójno#ci i jej fundusze strukturalne s! wa ne same w sobie, ale
oprócz tego s! to równie istotne mechanizmy umo liwiaj!ce osi!gni$cie inteligentnego i
zrównowa onego rozwoju sprzyjaj!cego w"!czeniu spo"ecznemu w pa%stwach cz"onkowskich i na
poziomie regionalnym.
PL
24
PL
Kryzys finansowy znacz!co obni y" mo liwo#ci europejskich przedsi$biorstw i rz!dów pod
wzgl$dem finansowania inwestycji i projektów innowacyjnych. Do osi!gni$cia celów strategii
Europa 2020 niezb$dne jest takie otoczenie regulacyjne, dzi$ki któremu rynki finansowe b$d!
jednocze#nie skuteczne i bezpieczne. Europa musi tak e zrobi& wszystko, co w jej mocy, aby
odpowiednio wykorzysta& swoje #rodki finansowe, szuka& nowych mo liwo#ci "!czenia kapita"u
prywatnego i publicznego oraz tworzy& innowacyjne instrumenty finansowania niezb$dnych
inwestycji, w tym partnerstwa publiczno-prywatne (PPP). Pomocne mog! by& Europejski Bank
Inwestycyjny i Europejski Fundusz Inwestycyjny, przyczyniaj!c si$ do pozytywnego sprz$ enia
zwrotnego, dzi$ki któremu mo liwe jest op"acalne finansowanie innowacji i przedsi$biorczo#ci
pocz!wszy od wczesnych etapów inwestycji a do wej#cia na gie"d$, we wspó"pracy z licznymi
inicjatywami i programami publicznymi ju dzia"aj!cymi na poziomie krajowym.
Równie wieloletnie ramy finansowe UE b$d! musia"y odzwierciedla& priorytety d"ugofalowego
rozwoju. Komisja zamierza w"!czy& te priorytety (po tym jak zostan! zatwierdzone) do swoich
wniosków legislacyjnych dotycz!cych nast$pnych wieloletnich ram finansowych, które przedstawi
w przysz"ym roku. Dyskusja powinna dotyczy& nie tylko wysoko#ci finansowania, ale równie
kszta"tu ró nych instrumentów (takich jak fundusze strukturalne, fundusze dotycz!ce rolnictwa i
rozwoju obszarów wiejskich, ramowy program badawczy oraz program ramowy na rzecz
konkurencyjno#ci i innowacji (CIP)), który umo liwi osi!gni$cie celów strategii Europa 2020 i
zapewni maksymalne oddzia"ywanie, skuteczno#& i warto#& dodan! UE. Wa ne b$dzie znalezienie
sposobów na zwi$kszenie oddzia"ywania bud etu UE – mimo e niewielki, mo e on jednak dzia"a&
jak silny katalizator pod warunkiem prawid"owego przeznaczenia #rodków.
Komisja zaproponuje nast$puj!ce dzia"ania maj!ce na celu opracowanie innowacyjnych rozwi!za%
finansowania, s"u !cych osi!gni$ciu celów strategii Europa 2020:
–
pe"ne wykorzystanie mo liwo#ci zwi$kszenia efektywno#ci i skuteczno#ci obecnego
bud etu UE poprzez zdecydowane ustalanie priorytetów i lepsze dopasowanie wydatków
UE do celów strategii Europa 2020, aby zaradzi& obecnemu rozdrobnieniu instrumentów
finansowych UE (np. B+R i innowacje, inwestycje w kluczow! infrastruktur$, w
transgraniczne sieci energetyczne i transportowe oraz technologie niskoemisyjne). Nale y
równie w pe"ni wykorzysta& szans$, jak! da nam przegl!d rozporz!dzenia finansowego,
aby zwi$kszy& potencja" innowacyjnych instrumentów finansowych, zapewniaj!c
jednocze#nie nale yte zarz!dzanie finansami;
–
tworzenie nowych instrumentów finansowych, szczególnie we wspó"pracy z EBI/EFI i
sektorem prywatnym, w odpowiedzi na niezaspokojone dot!d potrzeby przedsi$biorstw. W
ramach zbli aj!cego si$ planu w zakresie bada% i rozwoju Komisja przeprowadzi
inicjatyw$, we wspó"pracy z EBI/EFI, maj!c! na celu zgromadzenie dodatkowego kapita"u
na finansowanie innowacyjnych i szybko rozwijaj!cych si$ przedsi$biorstw;
–
urzeczywistnienie skutecznego europejskiego rynku kapita"u venture, co niezwykle u"atwi
przedsi$biorstwom bezpo#redni dost$p do rynków kapita"owych, oraz stworzenie zach$t
dla funduszy z sektora prywatnego finansuj!cych nowo powstaj!ce przedsi$biorstwa i
innowacyjne M(P.
3.3.
Wykorzystanie instrumentów polityki zewn'trznej
Ogólno#wiatowy rozwój otworzy przed europejskimi eksporterami nowe mo liwo#ci i
konkurencyjny dost$p do wa nych rynków importowych. Aby zwi$kszy& europejski wzrost
PL
25
PL
gospodarczy, trzeba wykorzysta& wszystkie instrumenty polityki zewn$trznej poprzez udzia" w
otwartych i uczciwych rynkach ca"ego #wiata. Dotyczy to zewn$trznego wymiaru naszych
poszczególnych obszarów polityki wewn$trznej (np. energii, transportu, rolnictwa, B+R), ale
przede wszystkim makroekonomicznej koordynacji polityki handlowej i mi$dzynarodowej. Otwarta
Europa, dzia"aj!ca w ramach mi$dzynarodowych regulacji, to najlepsza droga do czerpania
korzy#ci z globalizacji, prowadz!ca do zwi$kszenia wzrostu i poziomu zatrudnienia. Jednocze#nie
Europa powinna silniej zaznaczy& swoj! pozycj$ na arenie mi$dzynarodowej, odgrywaj!c
przewodni! rol$ w kszta"towaniu przysz"ego globalnego porz!dku gospodarczego na forum G20 i
realizuj!c interesy europejskie poprzez aktywne wykorzystanie wszystkich dost$pnych narz$dzi
)ród"em cz$#ci wzrostu, jakiego b$dzie potrzebowa& Europa w nast$pnym dziesi$cioleciu, b$d!
musia"y by& kraje wschodz!ce. Klasa #rednia w tych krajach ro#nie i importuje produkty i us"ugi,
które s! domen! Unii Europejskiej. UE, najwi$kszy blok handlowy na #wiecie, korzysta na swoim
otwarciu na #wiat i z uwag! obserwuje poczynania innych krajów rozwini$tych lub wschodz!cych,
aby przewidzie& przysz"e tendencje lub przystosowa& si$ do nich.
Najwa niejszym celem tym kontek#cie powinno by& dzia"anie w ramach WTO oraz utrzymywanie
kontaktów dwustronnych w celu zapewnienia europejskim przedsi$biorstwom, w tym M(P,
lepszego dost$pu do rynków i równych szans wzgl$dem naszych konkurentów zewn$trznych.
Powinni#my tak e skoncentrowa& i usprawni& nasz dialog w obszarze regulacji, szczególnie w
nowych obszarach, takich jak klimat i rozwój przyjazny #rodowisku, w miar$ mo liwo#ci
zwi$kszaj!c nasze globalne oddzia"ywanie poprzez wspieranie równowa no#ci, wzajemnego
uznawania i zbie no#ci w najwa niejszych kwestiach regulacyjnych oraz propagowanie
przyjmowania naszych zasad i norm.
Strategia Europa 2020 ma znaczenie nie tylko dla krajów Unii – ma ona du o do zaoferowania
tak e krajom kandyduj!cym i naszym s!siadom oraz mo e pomóc im lepiej ukierunkowa& w"asne
reformy. Rozszerzenie obszaru stosowania zasad UE otworzy nowe mo liwo#ci zarówno przed UE,
jak i przed jej s!siadami.
Jednym z najwa niejszych celów na najbli sze lata b$dzie budowanie strategicznych stosunków z
krajami wschodz!cymi, aby móc razem omawia& kwestie stanowi!ce przedmiot wspólnego
zainteresowania, wspiera& wspó"prac$ w zakresie regulacji i innych kwestii oraz rozwi!zywa&
problemy dwustronne. Struktura tych stosunków b$dzie musia"a by& elastyczna i mie& wymiar
raczej polityczny ni techniczny.
W 2010 r. Komisja przygotuje strategi$ handlow! dla Europy 2020, która b$dzie obejmowa&:
PL
–
nacisk na zamkni$cie bie !cych wielo- i dwustronnych negocjacji handlowych,
szczególnie tych o najwi$kszym potencjale gospodarczym, oraz na lepsze wykonywanie
obowi!zuj!cych porozumie% ze szczególnym uwzgl$dnieniem pozataryfowych barier
handlowych;
–
inicjatywy maj!ce na celu otwarcie mo liwo#ci handlowych dla sektorów przysz"o#ci,
takich jak produkty i technologie przyjazne #rodowisku oraz produkty i us"ugi z bran y
zaawansowanych technologii, a tak e normalizacja mi$dzynarodowa, szczególnie w
obszarach wzrostu;
–
propozycje podj$cia strategicznych rozmów na najwy szym szczeblu z najwa niejszymi
partnerami w celu omawiania strategicznych kwestii takich jak dost$p do rynków,
regulacje prawne, nierównowaga w skali #wiatowej, energia i zmiany klimatu, dost$p do
26
PL
surowców, ubóstwo na #wiecie, edukacja i rozwój. Komisja b$dzie równie dzia"a& na
rzecz wzmocnienia roli Transatlantyckiej Rady Gospodarczej z USA i dialogu
gospodarczego wysokiego szczebla z Chinami oraz zacie#nienia stosunków z Japoni! i
Rosj!;
–
sprawozdanie przedstawiane na wiosennym szczycie Rady Europejskiej, corocznie
pocz!wszy od 2011 r., po#wi$cone barierom w handlu i inwestycjach, okre#laj!ce sposoby
poprawy dost$pu do rynków i poprawy otoczenia regulacyjnego dla przedsi$biorstw UE.
UE odgrywa wa n! rol$ na arenie mi$dzynarodowej i powa nie traktuje swoje obowi!zki w tym
zakresie. Uda"o jej si$ wypracowa& faktyczne partnerstwo z krajami rozwijaj!cymi si$ na rzecz
walki z ubóstwem, wspierania wzrostu i osi!gni$cia milenijnych celów rozwoju. Na szczególn!
uwag$ zas"uguj! nasze bliskie stosunki z Afryk!, których dalsze zacie#nianie b$dzie od nas
wymaga& przysz"ych inwestycji. Wszystko to b$dzie si$ odbywa"o w szerszym kontek#cie
bie !cych wysi"ków na rzecz zwi$kszenia pomocy rozwojowej, poprawy skuteczno#ci naszych
programów pomocowych, przede wszystkim poprzez efektywny podzia" zada% mi$dzy Uni$ i
pa%stwa cz"onkowskie, oraz lepszego odzwierciedlenia celów rozwojowych w innych obszarach
Unii Europejskiej.
4.
WYJ#CIE Z KRYZYSU: PIERWSZE KROKI W STRON) 2020
W walce z kryzysem wykorzystano dost$pne instrumenty w sposób stanowczy i skumulowany.
Polityka bud etowa – we wszystkich mo liwych przypadkach – odegra"a rol$ ekspansywn! i
antycykliczn!; stopy procentowe obni ono do poziomu najni szego w historii, a sektorowi
finansowemu w bezprecedensowy sposób zapewniono p"ynno#&. Rz!dy udzieli"y wysokiego
wsparcia bankom – czy to poprzez udzielenie gwarancji, dokapitalizowanie, czy te
„wyczyszczenie” zestawie% bilansowych z aktywów o obni onej jako#ci; pozosta"e sektory
gospodarki zosta"y wsparte w ramach tymczasowej i wyj!tkowej pomocy pa%stwa. Wszystkie te
rozwi!zania by"y i s! uzasadnione, nie mog! jednak by& stosowane stale. Nie mo na bez ko%ca
utrzymywa& wysokiego poziomu d"ugu publicznego. Realizacja celów strategii Europa 2020 musi
opiera& si$ na wiarygodnej strategii wyj#cia z kryzysu obejmuj!cej z jednej strony polityk$
bud etow! i monetarn!, a z drugiej – wsparcie bezpo#rednie udzielane przez rz!d sektorom
gospodarki, w szczególno#ci sektorowi finansowemu. Wa na jest kolejno#& poszczególnych
rozwi!za%. Wi$ksza koordynacja polityki gospodarczej poszczególnych pa%stw, szczególnie w
strefie euro, powinna doprowadzi& do pomy#lnego wyj#cia z kryzysu.
4.1.
Opracowanie wiarygodnej strategii wyj(cia z kryzysu
W zwi!zku z nadal niepewnymi perspektywami gospodarczymi oraz krucho#ci! sektora
finansowego nie nale y wycofywa& #rodków wsparcia, zanim odbudowana gospodarka nie stanie
si$ samodzielna i zanim nie odzyskamy stabilno#ci finansowej4. Zaprzestanie stosowania
tymczasowych #rodków kryzysowych powinno przebiega& w sposób skoordynowany ze
#wiadomo#ci! ryzyka wyst!pienia niekorzystnych skutków ubocznych we wszystkich pa%stwach
cz"onkowskich, a tak e wzajemnego oddzia"ywania ró nych zastosowanych instrumentów. Nale y
przywróci& #cis"e zasady dotycz!ce pomocy pa%stwa, czego pocz!tkiem b$dzie odej#cie od
4
PL
Konkluzje ze szczytu Rady Europejskiej w dniach 10-11 grudnia 2009 r.
27
PL
tymczasowych ram udzielania pomocy. Tego rodzaju skoordynowane podej#cie b$dzie musia"o
opiera& si$ na nast$puj!cych zasadach:
–
nale y zaprzesta& bod'ców fiskalnych, gdy tylko stworzone zostan! solidne podstawy
odbudowy; mo e to przebiega& w ró nym w czasie w poszczególnych pa%stwach
cz"onkowskich, st!d konieczno#& #cis"ej koordynacji na poziomie UE;
–
krótkoterminowe wsparcie dla bezrobotnych mo e by& wycofywane dopiero, gdy
osi!gni$ty zostanie stabilny punkt zwrotny we wzro#cie PKB, a wi$c gdy stopa
zatrudnienia – z w"a#ciwym sobie opó'nieniem – zacznie rosn!&;
–
stosowania systemów wsparcia sektorowego nale y zaprzesta& wcze#nie, poniewa
osi!gn$"y one ju w pe"ni zamierzone skutki, a poci!gaj! za sob! du e koszty dla bud etu
oraz mog! stanowi& czynnik zak"ócaj!cy funkcjonowanie jednolitego rynku;
–
nale y kontynuowa& wspieranie dost$pu do 'róde" finansowania do momentu pojawienia
si$ jednoznacznych dowodów na to, e warunki dzia"alno#ci gospodarczej ca"kowicie
wróci"y do normy;
–
zaniechanie wsparcia dla sektora finansowego, poczynaj!c od systemów gwarancyjnych
stosowanych przez rz!dy, b$dzie zale a"o od stanu gospodarki jako ca"o#ci oraz w
szczególno#ci od stabilno#ci systemu finansowego.
4.2.
Reforma systemu finansowego
Podstawowym priorytetem w najbli szym czasie b$dzie przywrócenie solidnego, stabilnego i
zdrowego sektora finansowego, zdolnego do finansowania gospodarki realnej. B$dzie to wymaga"o
ca"kowitej i terminowej realizacji zobowi!za% podj$tych na forum G20. Przede wszystkim nale y
osi!gn!& nast$puj!ce cele:
PL
–
realizacj$ uzgodnionych reform dotycz!cych nadzorowania sektora finansowego;
–
wype"nienie luk prawnych, promowanie przejrzysto#ci, stabilno#ci i odpowiedzialno#ci za
dzia"ania, w szczególno#ci w odniesieniu do instrumentów pochodnych i infrastruktury
rynkowej;
–
wzmocnienie zasad ostro no#ciowych, zasad ksi$gowo#ci i zasad ochrony konsumenta
dzi$ki stworzeniu jednolitego europejskiego zbioru przepisów obejmuj!cego odpowiednio
wszystkie podmioty dzia"aj!ce w sferze finansów i wszystkie rynki finansowe;
–
wzmocnienie zarz!dzania instytucjami finansowymi jako odpowied' na niedoci!gni$cia
ujawnione podczas kryzysu finansowego w dziedzinie identyfikacji ryzyka i zarz!dzania
nim;
–
uruchomienie ambitnej strategii, która w przysz"o#ci pozwoli nam lepiej zapobiega& i –
je#li zajdzie taka potrzeba – radzi& sobie z ewentualnymi kryzysami finansowymi i która
rozwa y mo liwo#& odpowiedniego udzia"u sektora finansowego, z uwzgl$dnieniem
szczególnej odpowiedzialno#ci sektora finansowego w trakcie obecnego kryzysu.
28
PL
4.3.
Przeprowadzenie inteligentnej konsolidacji bud etowej na rzecz osi!gni'cia
d"ugotrwa"ego wzrostu
Zdrowe finanse publiczne maj! kluczowe znaczenie dla przywrócenia warunków trwa"ego wzrostu
i zatrudnienia – potrzebujemy zatem kompleksowej strategii wyj#cia z kryzysu. B$dzie ona
polega"a na stopniowym zaniechaniu krótkoterminowego wsparcia kryzysowego i na
wprowadzeniu #rednio- i d"ugoterminowych reform, które doprowadz! do zrównowa enia finansów
publicznych i zwi$kszenia potencja"u wzrostu.
Pakt stabilno#ci i wzrostu zapewnia odpowiednie ramy do wdra ania strategii wyj#cia z kryzysu z
punktu widzenia bud etu, a pa%stwa cz"onkowskie okre#laj! takie strategie w swoich programach
stabilno#ci i konwergencji. W wi$kszo#ci krajów konsolidacja bud etowa powinna rozpocz!& si$ w
2011 r. Proces obni ania deficytów do poziomu ni szego ni 3% PKB powinien zasadniczo zosta&
zako%czony do 2013 r. Niemniej jednak w wielu pa%stwach etap konsolidacji by& mo e b$dzie
musia" rozpocz!& si$ przed rokiem 2011, co z kolei powoduje, e w takich przypadkach
wycofywanie tymczasowego wsparcia kryzysowego i konsolidacja fiskalna przebiega& b$d! w tym
samym czasie.
Aby zwi$kszy& unijny potencja" wzrostu i trwa"o#& naszych modeli spo"ecznych, konsolidacja
finansów publicznych w kontek#cie paktu stabilno#ci i wzrostu wymaga okre#lenia priorytetów i
dokonania trudnych wyborów: koordynacja na poziomie UE mo e u"atwi& to zadanie pa%stwom
cz"onkowskim i pomóc im zaradzi& negatywnym skutkom ubocznym. Wa na jest równie struktura
i jako#& wydatków publicznych: programy konsolidacji bud etowej powinny faworyzowa&
elementy wp"ywaj!ce na wzrost gospodarczy, takie jak edukacja i kwalifikacje, badania, rozwój i
innowacje, inwestycje w sieci takie jak szybki Internet, wzajemne po"!czenia energetyczne i
transportowe, innymi s"owy – elementy z najwa niejszych obszarów tematycznych strategii Europa
2020.
Znaczenie ma równie strona bud etu dotycz!ca dochodów, a szczególna uwaga nale y si$ jako#ci
systemu dochodów/wp"ywów z podatków. Je#li wyst!pi konieczno#& podniesienia podatków,
powinna ona w miar$ mo liwo#ci zosta& po"!czona ze zmian! systemów podatkowych na bardziej
sprzyjaj!ce wzrostowi. Tytu"em przyk"adu: nale y unika& zwi$kszania podatku od zatrudnienia,
poniewa wiemy, e w przesz"o#ci przyczyni" si$ on do obni enia zatrudnienia. Pa%stwa
cz"onkowskie powinny d! y& do przeniesienia #rodka ci$ ko#ci z podatku od zatrudnienia na
podatki energetyczne i ekologiczne w ramach d! enia do stworzenia systemów podatkowych
przyjaznych #rodowisku.
Konsolidacji bud etowej i d"ugotrwa"ej stabilno#ci finansowej musz! towarzyszy& wa ne reformy
strukturalne, w szczególno#ci dotycz!ce emerytur, opieki zdrowotnej, ochrony socjalnej i systemów
edukacji. Administracja publiczna powinna wykorzysta& t$ sytuacj$ do podniesienia swojej jako#ci
i skuteczno#ci. Polityka zamówie% publicznych musi zagwarantowa& jak najlepsze wykorzystanie
#rodków publicznych, a rynki zamówie% publicznych musz! pozosta& otwarte dla ca"ej UE.
4.4.
Koordynacja w ramach unii gospodarczej i walutowej
Dla pa%stw cz"onkowskich strefy euro wspólna waluta zadzia"a"a jak skuteczna ochrona przed
wahaniami kursów walut. Jednocze#nie jednak kryzys u#wiadomi" nam do jakiego stopnia
gospodarki w strefie euro s! od siebie wzajemnie zale ne, przede wszystkim w obszarze finansów,
co zwi$ksza prawdopodobie%stwo wyst!pienia negatywnych efektów ubocznych. Ró ne modele
wzrostu spowodowa"y w niektórych przypadkach nagromadzenie deficytów niemo liwych do
PL
29
PL
sfinansowania, co z kolei wywiera presj$ na wspóln! walut$. Kryzys doprowadzi" do zwi$kszenia
wyzwa% stoj!cych przed stref! euro: stabilno#ci finansów publicznych i potencjalnego wzrostu,
destabilizuj!cej roli nierównowagi bud etowej i ró nic w konkurencyjno#ci.
Pilne sprostanie tym wyzwaniom w strefie euro ma ogromne znaczenie dla zagwarantowania
stabilno#ci oraz zrównowa onego rozwoju sprzyjaj!cego zwi$kszeniu zatrudnienia. Wymaga to
silniejszej koordynacji prowadzonej polityki, w tym:
–
ram prawnych dla dok"adniejszego i szerszego nadzoru nad pa%stwami strefy euro: oprócz
poprawienia dyscypliny bud etowej, nadzorem gospodarczym nale y równie obj!&
nierównowag$ makroekonomiczn! i rozwój konkurencyjno#ci, w szczególno#ci w celu
u"atwienia dostosowa% wynikaj!cych z prowadzonej polityki;
–
ram prawnych umo liwiaj!cych dzia"anie w obliczu zbli aj!cych si$ zagro e% stabilno#ci
finansowej strefy euro jako ca"o#ci;
–
odpowiedniej reprezentacji strefy euro na zewn!trz, która umo liwi zdecydowane dzia"ania
w obliczu #wiatowych wyzwa% gospodarczych i finansowych.
Komisja przedstawi wnioski legislacyjne nadaj!ce bieg tym pomys"om.
5.
WIDOCZNE WYNIKI: SILNIEJSZE ZARZ%DZANIE
Strategia Europa 2020 nie doprowadzi do widocznej transformacji bez sprecyzowanych i jasnych
celów oraz przejrzystych kryteriów s"u !cych ocenie post$pów. B$dzie to wymaga"o silnego
zarz!dzenia, wykorzystuj!cego dost$pne instrumenty w celu skutecznej i terminowej realizacji
strategii.
5.1.
Proponowana struktura strategii Europa 2020
Na strategi$ Europa 2020 powinno sk"ada& si$ podej#cie tematyczne oraz dok"adniejszy nadzór nad
pa%stwami cz"onkowskimi. Umo liwi to wykorzystanie ju istniej!cych instrumentów koordynacji.
Dok"adniejszy opis tej struktury przedstawia si$ nast$puj!co:
PL
–
Podej(cie tematyczne skupia"oby si$ na zagadnieniach wskazanych w pkt 2, a przede
wszystkim na osi!gni$ciu pi$ciu nadrz$dnych, wymiernych celów. S"u y"aby temu
g"ównie strategia Europa 2020 i zawarte w niej inicjatywy przewodnie, które wymagaj!
dzia"a% zarówno na poziomie UE, jak i na poziomie pa%stw cz"onkowskich (zob. pkt 2 oraz
za"!czniki 1 i 2). Podej#cie tematyczne uwzgl$dnia wymiar unijny, w jasny sposób
pokazuje wzajemn! zale no#& mi$dzy gospodarkami pa%stw cz"onkowskich i umo liwia
wi$kszy wybór konkretnych inicjatyw, które popychaj! realizacj$ strategii naprzód i
u"atwiaj! osi!gni$cie g"ównych celów unijnych i krajowych.
–
Sprawozdania krajowe, stanowi!c dla pa%stw cz"onkowskich pomoc w okre#laniu i
realizacji strategii wyj#cia z kryzysu, przyczyni! si$ do osi!gni$cia celów strategii Europa
2020, do przywrócenia stabilno#ci makroekonomicznej, rozpoznania przeszkód
w"a#ciwych ka demu pa%stwu i przywrócenia ich gospodarkom stabilnego wzrostu i
finansów publicznych. Sprawozdania te nie b$d! dotyczy"y jedynie polityki bud etowej,
ale tak e najwa niejszych zagadnie% makroekonomicznych zwi!zanych ze wzrostem i
konkurencyjno#ci! (np. nierównowagi makroekonomicznej). B$d! musia"y zapewni&
jednolite podej#cie do tworzenia i wdra ania polityki, co jest kluczowe pod wzgl$dem
30
PL
wsparcia wyborów dokonywanych przez pa%stwa cz"onkowskie, koniecznych w sytuacji
ograniczenia finansów publicznych. Szczególn! uwag$ nale y po#wi$ci& funkcjonowaniu
strefy euro i wzajemnym zale no#ciom mi$dzy pa%stwami cz"onkowskimi.
Aby to osi!gn!&, sprawozdania i oceny w ramach strategii Europa 2020 oraz w ramach paktu
stabilno#ci i wzrostu b$d! przeprowadzane jednocze#nie, co umo liwi po"!czenie #rodków i celów,
jednak same instrumenty i procedury b$d! funkcjonowa& niezale nie od siebie i zachowana
zostanie integralno#& paktu. Oznacza to, e projekty rocznych programów stabilno#ci i
konwergencji, projekty ukierunkowanych programów reform, które ka de pa%stwo cz"onkowskie
opracuje w celu okre#lenia #rodków s"u !cych ocenie post$pów w osi!ganiu wyznaczonych przez
siebie celów, oraz projekty najwa niejszych reform strukturalnych zmierzaj!cych do rozwi!zania
przeszkód na drodze do wzrostu gospodarczego, b$d! przedstawiane jednocze#nie. Oba rodzaje
programów, które powinny zawiera& wzajemne odniesienia, nale y przed"o y& Komisji i innym
pa%stwom cz"onkowskim w ostatnim kwartale roku. Europejska Rada ds. Ryzyka Systemowego
powinna regularnie przedstawia& sprawozdania dotycz!ce ryzyka makrofinansowego: sprawozdania
te w znacznym stopniu wp"ywa& b$d! na ocen$ ogóln!. Komisja dokona oceny przedstawionych
programów i post$pów w ich realizacji. Szczególn! uwag$ b$dzie przyk"ada& do wyzwa%
zwi!zanych z uni! gospodarcz! i walutow!.
Dzi$ki temu Rada Europejska dysponowa& b$dzie informacjami koniecznymi do podejmowania
decyzji. W jej r$kach znajd! si$ wyniki analizy gospodarczej i sytuacji dotycz!cej zatrudnienia,
ogólny obraz bud etu, warunków makrofinansowych oraz post$pów w zakresie programów
tematycznych pa%stw cz"onkowskich, a dodatkowo przeprowadzi ona przegl!d ogólnego stanu
unijnej gospodarki.
Zintegrowane wytyczne
Instytucjonalnym szkieletem strategii Europa 2020 b$dzie zestaw kilku wytycznych
(uwzgl$dniaj!cych zagadnienia zatrudnienia oraz szeroko poj$tej polityki gospodarczej), które
zast!pi! istniej!ce obecnie 24 wytyczne. Nowe wytyczne odzwierciedl! decyzje Rady Europejskiej
i obejm! uzgodnione cele. Po tym jak, zgodnie z Traktatem, Parlament Europejski wyda opini$ na
temat wytycznych dotycz!cych zatrudnienia, wytyczne te powinny otrzyma& polityczne poparcie
Rady Europejskiej na szczycie w czerwcu, a nast$pnie zosta& przyj$te przez Rad$. Po przyj$ciu
wytyczne nie powinny ulega& wi$kszym zmianom do 2014 r., co pozwoli skupi& si$ na ich
wdra aniu.
Zalecenia strategiczne
Zalecenia strategiczne kierowane b$d! do pa%stw cz"onkowskich zarówno w kontek#cie
sprawozda% krajowych, jak i w ramach podej#cia tematycznego strategii Europa 2020. W
kontek#cie nadzoru nad pa%stwami cz"onkowskimi przyjm! one form$ opinii w sprawie programów
stabilno#ci/konwergencji, zgodnie z rozporz!dzeniem Rady (WE) nr 1466/97, opatrzonych
zaleceniami sporz!dzanymi na podstawie ogólnych wytycznych polityki gospodarczej (art. 121 ust.
2). Cz$#& tematyczna obejmowa& b$dzie zalecenia w sprawie zatrudnienia (art. 148) oraz zalecenia
dla poszczególnych krajów dotycz!ce innych wybranych zagadnie% tematycznych (np. otoczenia
biznesu, innowacji, funkcjonowania jednolitego rynku, energii/zmian klimatu). Oba te elementy
mog! by& równie uwzgl$dniane – w zakresie, w jakim maj! skutki makroekonomiczne – w
zaleceniach sporz!dzanych na podstawie ogólnych wytycznych polityki gospodarczej, o których
mowa powy ej. Taki zestaw zalece% u"atwi równie zapewnienie spójno#ci mi$dzy przepisami
makroekonomicznymi/bud etowymi a programami tematycznymi.
PL
31
PL
Zalecenia sporz!dzane w ramach nadzoru nad pa%stwami cz"onkowskimi b$d! dotyczy"y zagadnie%
o ogromnym znaczeniu makroekonomicznym oraz dla finansów publicznych, natomiast zalecenia
w ramach podej#cia tematycznego dostarcza& b$d! szczegó"owych wskazówek na temat
rozwi!zywania problemów makroekonomicznych oraz zwi!zanych z zatrudnieniem. Zalecenia te
b$d! stosunkowo szczegó"owe i co do zasady przewidywa& b$d! termin, przed up"ywem którego
pa%stwo cz"onkowskie powinno podj!& dzia"ania (np. dwa lata). Kolejnym krokiem b$dzie
okre#lenie przez dane pa%stwo dzia"a%, jakie zostan! podj$te w celu wdro enia danego zalecenia.
Je#li pa%stwo cz"onkowskie nie dostosuje si$ w przewidzianym terminie odpowiednio do zalecenia
Rady lub podejmie dzia"ania niezgodne z udzielonym zaleceniem, Komisja mo e wystosowa&
ostrze enie (art. 121 ust. 4).
5.2.
Podzia" ról
Najwa niejsze jest wspólne dzia"anie na rzecz osi!gni$cia wyznaczonych celów. W naszych
wzajemnie po"!czonych gospodarkach odpowiedni poziom wzrostu i zatrudnienia mo e zosta&
przywrócony jedynie pod warunkiem, e b$d! do tego d! y& wszystkie pa%stwa cz"onkowskie,
uwzgl$dniaj!c sytuacj$ we w"asnym kraju. Musimy zwi$kszy& zaanga owanie w ten proces. Rada
Europejska na wniosek Komisji powinna zapewnia& ogólne wytyczne dla strategii oparte na jednej
podstawowej zasadzie: wyra'nej warto#ci dodanej dla UE. W tym kontek#cie szczególnie wa na
jest rola Parlamentu Europejskiego. Nale y równie wzmocni& udzia" zainteresowanych stron na
poziomie krajowym i regionalnym oraz udzia" partnerów spo"ecznych. Szkic przebiegu i
harmonogram strategii Europa 2020 zawarto w za"!czniku 3.
Pe ne zaanga$owanie Rady Europejskiej
W przeciwie%stwie do obecnej sytuacji, w której Rada Europejska podejmuje dzia"ania w procesie
decyzyjnym strategii jako ostatnia, to w"a#nie ona – jako organ zapewniaj!cy integracj$
prowadzonej polityki oraz zarz!dzaj!cy wzajemnymi zale no#ciami mi$dzy pa%stwami
cz"onkowskimi a EU – powinna nadawa& kierunek strategii Europa 2020.
Zachowuj!c prawo ogólnego ogl!du procesu wdra ania strategii Europa 2020, na kolejnych
posiedzeniach Rada Europejska powinna skupi& si$ na poszczególnych zakresach tematycznych
(np. badania i innowacje, kwalifikacje), udzielaj!c wskazówek i dostarczaj!c koniecznych bod'ców
do dzia"ania.
Rada Ministrów
Odpowiednie sk"ady Rady b$d! prowadzi"y prace nad procesem wdro enia strategii Europa 2020 i
d! y"y do osi!gni$cia celów w dziedzinach le !cych w zakresie ich odpowiedzialno#ci. W ramach
inicjatyw przewodnich pa%stwa cz"onkowskie powinny d! y& do polepszenia wymiany informacji i
dobrych praktyk na forum ró nych sk"adów Rady.
Komisja Europejska
Komisja Europejska co roku b$dzie monitorowa"a rozwój sytuacji w oparciu o zestaw wska'ników
pokazuj!cych ogólny post$p w tworzeniu inteligentnej, ekologicznej gospodarki sprzyjaj!cej
w"!czeniu spo"ecznemu, o wysokiej stopie zatrudnienia, wydajno#ci i spójno#ci spo"ecznej.
Komisja co roku przedstawia& b$dzie sprawozdanie dotycz!ce wyników strategii Europa 2020 z
naciskiem na post$py w osi!ganiu wyznaczonych celów g"ównych oraz oceniaj!ce sprawozdania
krajowe i programy stabilno#ci i konwergencji. Cz$#& tego procesu b$d! równie stanowi&
PL
32
PL
zalecenia strategiczne lub ostrze enia, wnioski legislacyjne maj!ce u"atwi& osi!gni$cie celów
strategii oraz szczególna ocena post$pów w strefie euro.
Parlament Europejski
Parlament Europejski powinien odgrywa& wa n! rol$ w opisywanej strategii, nie tylko jako organ
prawodawczy, ale równie jako si"a sprawcza mobilizuj!ca obywateli i parlamenty narodowe.
Parlament móg"by na przyk"ad po#wi$ci& swoje nast$pne spotkanie z parlamentami narodowymi
debacie na temat swojego udzia"u w strategii Europa 2020 i przedstawi& wspólne stanowisko na
wiosennym szczycie Rady Europejskiej.
W adze krajowe, regionalne i lokalne
Wszystkie w"adze krajowe, regionalne i lokalne powinny realizowa& partnerstwo, #ci#le w"!czaj!c
do tego procesu parlamenty, a tak e partnerów socjalnych oraz przedstawicieli spo"ecze%stwa
obywatelskiego, przyczyniaj!cych si$ do opracowania krajowych programów reform oraz ich
wdra ania.
Dzi$ki ustanowieniu sta"ego dialogu mi$dzy ró nymi poziomami administracji krajowej, unijne
priorytety znajduj! si$ bli ej obywateli, co zwi$ksza zaanga owanie konieczne dla pomy#lnej
realizacji strategii Europa 2020.
Zainteresowane podmioty i spo ecze'stwo obywatelskie
Do realizacji strategii nale y równie w"!czy& Komitet Ekonomiczno-Spo"eczny oraz Komitet
Regionów. Wiele pa%stw cz"onkowskich wspiera wymian$ dobrych praktyk, ustalanie kryteriów
oraz budowanie sieci kontaktów, które okaza"y si$ bardzo skutecznym narz$dziem s"u !cym
zwi$kszeniu zaanga owania oraz zwi$kszeniu dynamiki dzia"ania we wprowadzaniu koniecznych
reform.
Sukces nowej strategii b$dzie zatem w g"ównej mierze zale a" od tego, na ile instytucje Unii
Europejskiej, pa%stwa cz"onkowskie oraz regiony b$d! umia"y przekonuj!co wyja#ni&, e reformy
s! nieuniknione i niezb$dne do utrzymania obecnej jako#ci ycia i modeli spo"ecznych, a równie
od tego, jak b$d! przekazywa& swoj! wizj$ Europy i pa%stw cz"onkowskich w 2020 r. i informowa&
o tym, jakiego udzia"u oczekuj! od obywateli, #rodowisk biznesowych i ich organizacji
przedstawicielskich. W uznaniu konieczno#ci uwzgl$dnienia ró nic krajowych oraz
wykszta"conych tradycji Komisja przedstawi propozycj$ wspólnych narz$dzi komunikacyjnych na
potrzeby strategii.
6.
DECYZJE RADY EUROPEJSKIEJ
Komisja wnosi, aby na swoim wiosennym szczycie w 2010 r. Rada Europejska:
PL
–
uzgodni"a priorytety tematyczne strategii Europa 2020;
–
okre#li"a pi$& celów g"ównych, zgodnie z propozycj! opisan! w pkt 2 niniejszego
dokumentu, wskazuj!c, co Europa chce osi!gn!& do 2020 r. w zakresie inwestycji na
badania i rozwój, edukacji, energii/zmian klimatu, stopy zatrudnienia oraz zmniejszania
ubóstwa; wezwa"a pa%stwa cz"onkowskie do dialogu z Komisj! Europejsk!, zmierzaj!cego
do prze"o enia celów unijnych na cele krajowe (z uwzgl$dnieniem sytuacji ka dego kraju i
33
PL
ró nic na etapie pocz!tkowym), które b$d! przedmiotem decyzji na czerwcowym szczycie
Rady Europejskiej;
–
wezwa"a Komisj$ do przedstawienia wniosków legislacyjnych dotycz!cych inicjatyw
przewodnich oraz wezwa"a Rad$ (i jej sk"ady tematyczne) do przyj$cia odpowiednich
decyzji w celu ich wdro enia;
–
podj$"a decyzj$ o wzmocnieniu koordynacji polityki gospodarczej w celu zwi$kszenia
pozytywnych wzajemnych oddzia"ywa% oraz lepszego radzenia sobie z problemami na
poziomie UE; aby w tym celu zatwierdzi"a po"!czenie ocen tematycznych i ocen
krajowych zaproponowane w niniejszym komunikacie przy jednoczesnym #cis"ym
zachowaniu integralno#ci paktu stabilno#ci i wzrostu; po"o y"a szczególny nacisk na
wzmocnienie unii monetarnej i walutowej;
–
wezwa"a wszystkie podmioty i zainteresowane strony (np. parlamenty
narodowe/regionalne, w"adze regionalne i lokalne, partnerów spo"ecznych i spo"ecze%stwo
obywatelskie, a tak e obywateli europejskich) do pomocy we wdra aniu strategii poprzez
partnerskie dzia"anie i podejmowanie dzia"a% le !cych w zakresie ich odpowiedzialno#ci;
–
wezwa"a Komisj$ do monitorowania post$pów i przedk"adania corocznego sprawozdania
na wiosennym szczycie Rady Europejskiej, na którym przedstawia& b$dzie przegl!d
post$pów osi!gni$tych w realizacji wyznaczonych celów, w tym na podstawie kryteriów
mi$dzynarodowych, oraz stan wdro enia projektów przewodnich.
Na kolejnych posiedzeniach:
PL
–
po opinii Parlamentu Europejskiego, popar"a zaproponowane zintegrowane wytyczne,
które stanowi! instytucjonalne podstawy strategii;
–
zatwierdzi"a cele krajowe po przeprowadzeniu wzajemnej weryfikacji, maj!cej na celu
zachowanie spójno#ci;
–
przedyskutowa"a poszczególne kwestie, dokonuj!c oceny obecnej sytuacji w Europie oraz
rozpatruj!c mo liwo#& przyspieszenia post$pów. Pierwsza debata na temat bada% i
innowacji – oparta o dane przedstawione przez Komisj$ – mog"aby odby& si$ na szczycie
Rady w pa'dzierniku.
34
PL
PL
Przewodni projekt UE „Europejska agenda
cyfrowa” ma na celu upowszechnienie szybkiego
Internetu oraz umo liwienie gospodarstwom
domowym i przedsi"biorstwom czerpanie
korzy$ci z jednolitego rynku cyfrowego.
SPO$ECZE%STWO CYFROWE
Przewodni projekt UE „M#odzie$ w drodze” ma
na celu popraw" wyników systemów kszta!cenia
oraz podniesienie atrakcyjno$ci europejskiego
szkolnictwa
wy szego
na
arenie
mi"dzynarodowej.
Przewodni projekt UE „Europejski program
walki z ubóstwem” ma na celu zapewnienie
spójno$ci spo!ecznej i terytorialnej, tak aby
korzy$ci p!yn'ce ze wzrostu gospodarczego i
zatrudnienia by!y szeroko dost"pne, a osoby
ubogie i wykluczone spo!ecznie mog!y y% godnie
i aktywnie uczestniczy% w yciu spo!ecznym.
Przewodni projekt UE „Polityka przemys#owa w
erze globalizacji” ma na celu popraw" otoczenia
biznesu, szczególnie w odniesieniu do M&P, oraz
wspieranie rozwoju silnej i zrównowa onej bazy
przemys!owej, przygotowanej do konkurowania
na rynkach $wiatowych.
35
WALKA Z UBÓSTWEM
KONKURENCYJNO !
Przewodni projekt UE „Program na rzecz
nowych umiej!tno"ci i zatrudnienia” ma na celu
modernizacj" rynków pracy poprzez zwi"kszanie
mobilno$ci si!y roboczej oraz rozwijanie
kwalifikacji przez ca!e ycie, co powinno
podnie$% wspó!czynnik aktywno$ci zawodowej i
lepiej dopasowa% do siebie popyt i poda na rynku
pracy.
Przewodni projekt UE „Europa efektywnie
korzystaj ca z zasobów” ma na celu
uniezale nienie wzrostu gospodarczego od
wykorzystania zasobów poprzez zmniejszenie
udzia!u emisji w"gla w europejskiej gospodarce,
wi"ksze wykorzystanie odnawialnych #róde!
energii, modernizacj" transportu i propagowanie
efektywno$ci energetycznej.
Przewodni projekt UE „Unia innowacji” ma na
celu popraw$ warunków ramowych i dost$pu do
finansowania bada% i innowacji, co powinno
wzmocni& rol$ "a%cucha innowacji i zwi$kszy&
poziom inwestycji w ca"ej Unii.
EDUKACJA
ZATRUDNIENIE I UMIEJ#TNO CI
SPO&ECZNEMU
ROZWÓJ SPRZYJAJ%CY W&%CZENIU
KLIMAT, ENERGIA I MOBILNO !
ZRÓWNOWA$ONY ROZWÓJ
INNOWACJE
INTELIGENTNY ROZWÓJ
– ograniczy& liczb$ Europejczyków yj!cych poni ej krajowej granicy ubóstwa o 25% poprzez wydobycie z ubóstwa 20 mln osób.
– ograniczy& liczb$ osób przedwcze#nie ko%cz!cych nauk$ szkoln! do 10% z obecnych 15% oraz zwi$kszy& odsetek osób w wieku 30-34 lat
posiadaj!cych wy sze wykszta"cenie z 31% do co najmniej 40%;
– ograniczy& emisj$ dwutlenku w$gla co najmniej o 20% w porównaniu z poziomem z 1990 r. lub, je#li pozwol! na to warunki, o 30%; zwi$kszy& udzia"
odnawialnych 'róde" energii w naszym ca"kowitym zu yciu energii do 20% oraz zwi$kszy& efektywno#& wykorzystania energii o 20%;
– osi!gn!& poziom inwestycji w dzia"alno#& badawczo-rozwojow! równy 3% PKB, przede wszystkim poprzez popraw$ warunków inwestowania w B+R
przez sektor prywatny i opracowanie nowego wska'nika umo liwiaj!cego #ledzenie procesów innowacji;
– zwi$kszy& stop$ zatrudnienia osób w wieku 20-64 lat z obecnych 69% do co najmniej 75%;
NAJWA$NIEJSZE CELE
ZA&%CZNIK 1 – EUROPA 2020: ZARYS
PL
PL
Realizacja
Ogólna struktura
instytucyjna
Podej"cie: strategiczna rola sektorowych sk!adów Rady w
nadzorowaniu i analizowaniu post"pów w osi'ganiu
uzgodnionych celów.
Instrumenty: sprawozdania pa(stw cz!onkowskich
przedstawiane w ramach poprawionych krajowych
programów reform, zawieraj'ce informacje o przeszkodach
w rozwoju i post"pie w osi'ganiu celów; wskazówki
wydawane na poziomie UE w formie zalece(, zgodnie z
ogólnymi wytycznymi polityki gospodarczej (art. 121 ust.
2) i wytycznymi dotycz'cymi zatrudnienia (art. 148).
Podej"cie:
bardziej
szczegó!owa
ocena
najwi"kszych problemów makroekonomicznych,
przed jakimi stoj' pa(stwa cz!onkowskie, z
uwzgl"dnieniem wzajemnych oddzia!ywa( mi"dzy
pa(stwami i obszarami polityki.
Instrumenty:
sprawozdania
pa(stw
cz!onkowskich
przedstawiane
w
ramach
programów stabilno$ci i konwergencji; oddzielne
ale zsynchronizowane zalecenia dotycz'ce polityki
bud etowej (zawarte w opiniach na temat
programów stabilno$ci i konwergencji) oraz
nierównowagi makroekonomicznej i przeszkód w
rozwoju, zgodnie z ogólnymi wytycznymi polityki
gospodarczej (art. 121 ust. 2).
PL
Cel: osi'gn'% najwa niejsze cele uzgodnione na poziomie
UE, !'cz'c dzia!ania na poziomie unijnym z dzia!aniami
krajowymi.
Cel: pomóc pa(stwom cz!onkowskim w
opracowaniu i realizacji strategii wyj$cia z kryzysu
umo liwiaj'cych
przywrócenie
stabilno$ci
makroekonomicznej,
okre$lenie
krajowych
punktów przeci' enia i powrót do trwa!ego
wzrostu i stabilnych finansów publicznych.
36
Podej"cie tematyczne
Sprawozdania krajowe
Zintegrowane wytyczne okre$laj'ce zakres priorytetów UE, w tym najwa$niejsze cele,
jakie UE chce osi'gn'% do roku 2020 i jakie trzeba prze!o y% na cele krajowe
ZA%&CZNIK 2 – STRUKTURA STRATEGII EUROPA 2020
ZA%&CZNIK III – PROPONOWANY HARMONOGRAM 2010-2012
2010
Komisja Europejska
Propozycje ogólnego kszta!tu strategii EUROPA 2020
Wiosenny szczyt Rady Europejskiej
Uzgodnienie ogólnego podej$cia i zakresu najwa niejszych celów UE
Komisja Europejska
Propozycje zintegrowanych wytycznych dla strategii EUROPA 2020
Debata nad strategi' i opinia w sprawie zintegrowanych wytycznych
Rada Ministrów
Dopracowanie najwa niejszych parametrów (cele UE/cele krajowe, projekty przewodnie,
zintegrowane wytyczne)
Czerwcowy szczyt Rady Europejskiej
Zatwierdzenie strategii EUROPA 2020, potwierdzenie celów UE i celów krajowych oraz
zaaprobowanie zintegrowanych wytycznych
Komisja Europejska
Wskazówki operacyjne dotycz'ce kolejnych dzia!a( w ramach strategii EUROPA 2020
Jesienny szczyt Rady Europejskiej
Szczegó!owa dyskusja nad wybranym zagadnieniem tematycznym (np. B+R i innowacja)
Pa stwa cz!onkowskie
Programy stabilno$ci i konwergencji oraz krajowe programy reform
2011
Komisja Europejska
Roczne sprawozdanie na wiosenny szczyt europejski, opinie dotycz'ce programów
stabilno$ci i konwergencji oraz propozycje zalece(
Rada Ministrów
Analiza przedstawionych przez Komisj" propozycji zalece(, spotkanie Rady ECOFIN w
sprawie paktu stabilno$ci i wzrostu
Posiedzenie plenarne i przyj"cie rezolucji
Wiosenny szczyt Rady Europejskiej
Ocena post"pów i wyznaczenie strategicznych kierunków
Pa stwa cz!onkowskie, Komisja Europejska, Rada
Uzupe!nienie zalece(, realizacja reform i sk!adanie sprawozda(
2012
Ta sama procedura, ze szczególnym naciskiem na monitorowanie post"pów
PL
37
PL

KOMISJA EUROPEJSKA Bruksela, 3.3.2010 KOM(2010) 2020

Transkrypt

Podobne dokumenty

Podsumowanie projektu: 1+1=3. Wspó?praca na rzecz rozwoju

STRESZCZENIA 2/2008 Migracje

Koła Naukowego GEOWIERT