doping w sporcie
Transkrypt
doping w sporcie
DOPING W SPORCIE Dr n. med. Artur Biel Doping (doop – ang.) 1889 – mieszanina opium i narkotyków stosowana u koni wyścigowych celem ich pobudzenia przed wyścigiem (angielski słownik ) Doping - historia 3000 r.p.n.e. Chiny – żucie rośliny Ephedra 1500 r.p.n.e. ( Filostrat, Galen ) Teby – picie wina przez zawodników igrzysk sportowych I w.p.n.e. ( Pilniusz Młodszy ) – picie naparu ze skrzypu i żucie grzybów przez biegaczy długodystansowych Kultura Inków ok.. 1500r. żucie liści rośliny coca, peyote, kaktusa – Lophophora williams Doping - historia 1718r. Wojna Szwedzko – Norweska jedzenie przez żołnierzy muchomorów Amanita ( pobudzajaco – halucynogenne ) 1914r. I wojna światowa żołnierze francuscy pili „ la gnole” – mieszanina alkoholu i eteru 1940r. II wojna światowa „Energy Tablets”amfetamina zażywana masowo przez żołnierzy alianckich II wojna światowa masowe spożycie alkoholu etylowego przez żołnierzy radzieckich Doping - historia 1935r. Zsyntetyzowano czysty testosteron 1942r. Testosteron podawany niemieckim żołnierzom jednostek specjalnych 1945r. Używanie testosteronu przez amerykańskich kulturystów 1954r Podawanie testosteronu rosyjskim ciężarowcom Klasyfikacja środków dopingujących i metod dopingu KLASY ŚRODKÓW DOPINGUJĄCYCH A. Środki pobudzające – stymulanty min. amfetamina, efedryna, kokaina B. Narkotyczne środki przeciwbólowe min. morfina, petydyna C. Środki anaboliczne 1.Steroidy anaboliczne – androgenne min. nandrolon, stanozolol, testosteron 2. Inne środki anaboliczne np.klenbuterol D. Środki moczopędne min.furosemid, hydrochlorotiazyd E. Hormony peptydowe i glikoproteinowe min.Gh, ACTH, EPO Klasyfikacja środków dopingujących i metod dopingu A. B. C. Metody dopingu Doping krwią ( EPO ) Manipulacje farmakologiczne, chemiczne i fizyczne Doping genetyczny Klasyfikacja środków dopingujących i metod dopingu A. B. C. D. E. Środki zabronione w niektórych dyscyplinach sportu Alkohol Marihuana Środki miejscowo znieczulające Kortykosteroidy ( oprócz stosowania miejscowego) B – adrenolityki ( np.propranolol, atenolol) Arthur Linton 1872 – 1896 Trimethyl Thomas Hicks 1904r. Maraton. IO. Saint Louis Siarczan strychniny, surowe jaja z brandy Pietro Dorando 1908r. Maraton.IO. Londyn Strychnina Knud Jensen 1960r. Rzym.IO. Ronikol Tommy Simpson 1967.Tour de France Amfetamina NESP- darbepoetyna alfa ( new erytropoetin stimulator protein ) CERA (Continuous Erythropoietin Receptor Activator) HIF (hypoxia inducing factor) Hematide (Procrit, Epogen) Jupp Elze vs. Carlos Duran 1968r. Perwityna Lasse Viren 1976r.IO.Montreal Martti Vainio SAA, krew Tamara i Irina Press Steroidy Anrogenno - Anaboliczne SAA SAA Wpływ na psychikę Antykatabolityczny efekt ( hamowanie powysiłkowej hyperkortyzolemii ) Działanie anaboliczne ( dodatni bilans azotowy ) SAA Szybki wzrost masy ciała Zmiana sylwetki-szybki przyrost masy mięśniowej Intensywny przyrost mięśni obręczy kończyny górnej, grzbietu, głowy, klatki piersiowej Trądzik Ślady po iniekcjach Łysienie czołowe – mężczyźni, przerzedzenie owłosienia na głowie – kobiety Ginekomastia Zanik piersi, hirsutyzm Zmiana tembru głosu u kobiet Obrzęki kończyn dolnych Wzrost urazowości Nadciśnienie tętnicze SAA – następstwa ( psychika ) Wzrost agresji Wybuchowość Pobudzenie psychiczne Bezsennośc Padaczka Zespoły maniakalne, urojeniowe Psychoza Szał sterydowy SAA – następstwa ( krążenie ) Aterogeneza Wzrost LDL i TG, spadek HDL Przerost mięśnia sercowego ( otłuszczenie) Nasilenie ryzyka zmian zakrzepowo zatorowych SAA – następstwa ( wydzielanie wewnętrzne) Uszkodzenia wątroby ( żółtaczka, rak wątroby, torbiele ) Upośledzenie spermatogenezy Ginekomastia Rozrost gruczołu krokowego Zaburzenia cyklu miesiączkowego Przerost łechtaczki, zmniejszenie gruczołów piersiowych SAA – następstwa ( odporność ) Wzrost zapadalności na infekcje wirusowe i bakteryjne Cięższy przebieg infekcji SAA Testosteron Nandrolon Stanazonol Metanabol Sustanol Omnadren Ricky Bruch SAA Kaarlo Kangasniemi SAA Serge Reding SAA Kornelia Ender SAA Heidi/Andreas Krieger Oral – Turinabol Jenapharm SARMs ( selective androgen receptor modulators) Brigit Dressel 1987r. Ben Johnson SAA Carl Lewis Katrin Krabbe klenbuterol Marion Jones SAA IGF- 1 ( Insulin Growth Factor) His-tagged long R3 – IGF-1 Repoxygen siRNA ( small interfering RNA ) np. supresja miostatyny PPAR delta (peroxisome proliferator – activated receptor delta) GW501516 ( GlaxoSmithKline) Synthol Instytucje 1988r. Komisja Antydopingowa 1989r.Rada do Spraw Przeciwdziałania Dopingowi w Sporcie 1991r.Komisja do Walki z Dopingiem w Sporcie Obecnie Komisja do Zwalczania Dopingu w Sporcie Komisja do Zwalczania Dopingu w Sporcie Nie jest organem państwowym a ciałem społecznym Jest wykonawcą kompetencji prezesa UKFiT WADA ( world anti – doping agency ) www.wada.com Dziękuję za uwagę