EnErgia z Wody EnErgia zE słońca EnErgia zE słońca W numErzE

Transkrypt

Dwumiesięcznik Nr 2 - Listopad-Grudzień 2011
W numerze m.in.:
Energia ze słońca
Ogniwa słoneczne - fotowoltaika
Energia z Wody
Zespół elektrowni wodnych na dunajcu
Energia ZE SŁOŃCA
Wielkopowierzchniowe instalacje solarne
www.eko-przeglad.eu
Spis treści
Wstęp
Ogniwa fotowoltaiczne
Wielkopowierzchniowe słoneczne instalacje grzewcze w Europie
Jakie problemy występują przy eksploatacji instalacji kolektorów
słonecznych
Elektrownie wodne na Dunajcu
Ekologia zawsze w modzie
Kalendarium wydarzeń
Dostrzeż korzyści i zaoszczędź bo opłaca się Być eko
2
EKO - Przegląd 2/2011 www.eko-przeglad.eu
www.eko-przeglad.eu 2/2011 EKO - Przegląd
3
Odnawialne Źródła Energii
Wstęp
Ogniwa
fotowoltaiczne
EKO - Przegląd
Szanowni Państwo
Zespół redakcyjny:
To już drugi numer Eko - Przeglądu czyli e-czasopisma z branży Energii Odnawialnej skierowanego
do wszystkich zainteresowanych tematyką OZE.
Nadal dokładamy starań aby tworzone byłoz pasją
przez specjalistów w dziedzinie. Drugi numer w
znacznej części poświecony jest energii słonecznej.
Agnieszka Kanigowska
Anna Stachniak
Ewa Michałowska Walkiewicz
Marcin Szarmański
Zapraszam do czytania i czekamy na sugestie dotyczące kolejnych artykułów.
Kamil Basiński
Redakcja Eko - Przeglad
Skład i opracowanie:
Kamil Basiński
Wydawca:
Ogniwa
fotowoltaiczne, a przyszłość energetycz-
na świata
Ogniwa fotowoltaiczne (inaczej słoneczne, fotoelektryczne) są jedną z metod pozyskiwania odnawialnych źródeł energii. Energią taką w tym
przypadku jest energia słoneczna. Na świecie
fotowoltaika to potężny przemysł, a technologia
ta jest bardzo zaawansowana i droga. Polska pod
tym względem jest daleko w tyle – wydaje się,
że nasz kraj przespał boom na energię słoneczną,
która może mieć swoją przyszłość w świecie uzależnionym od energii elektrycznej i potrzebującej
jej coraz więcej. Jest to jedna z tych technologii,
która czasami potocznie nazywana jest „kosmiczną technologią”, gdyż jedne z pierwszych baterii
słonecznych były i nadal są używane do zaopatrywania w energię stacji kosmicznych i sztucznych
satelit.

fotochemiczne,

organiczne (szybko się zużywają).
Jak widać na poniższym wykresie, wyraźnie dominują ogniwa na bazie krzemu (Si). Dzieje się
tak, ponieważ pierwiastek ten jest tani, łatwo dostępny oraz ekologiczny. Co więcej, stabilność czasowa parametrów pracy ogniwa czy całego modułu na bazie krzemu pozwala ich producentom
na wystawianie na nich aż 25-letniej gwarancji. W
technologię fotoelektryczną opartą na krzemie zainwestowano w ostatnim dziesięcioleciu olbrzymią
wielkość kapitału, nie dziwi zatem fakt ciągłego
wspierania i faworyzowania właśnie tego rodzaju
ogniw fotoelektrycznych.
Czym jest ogniwo fotowoltaiczne?
Kamil Basiński
adres: eko-przeglad.eu
email: [email protected]
Ogniwo to jest elementem półprzewodnikowym, w
którym zachodzi zamiana energii słonecznej (padających fotonów) na energię elektryczną w wyniku zachodzenia tzw. zjawiska fotowoltaicznego.
Pojedyncze ogniwa (płytki fotowoltaiczne) składa
się w swego rodzaju system zwany modułem PV.
Redakcja nie odpowiada
za treść zamieszczonych
ogłoszeń i reklam.
Materiały bazowe stosowane do wytwarzania ogniw
słonecznych i modułów PV w 2008 roku.
Źródło: dr Piotr Panek - wykłady AŹE, ATH, Bielsko-Biała
Legenda:

mc-Si – krzem multikrystaliczny,
Cz-Si – monokryształ krzemu otrzymany metodą Czochralskiego,

Ogniwo fotowoltaiczne. Źródło: Wikipedia, na
licencji CC
4
a-Si – krzem amorficzny,
CdTe – tellurek kadmu,
Podstawowe grupy i rodzaje ogniw słonecznych:
CIGS – półprzewodnik składający się z miedzi, indu, galu i selenu.

krystaliczne Si,
Efektywność modułów PV:

cienkowarstwowe,

wysokosprawne (do 40 % sprawności),
Sceptycy skreślają energię słoneczną zdolną do
zaspokojenia potrzeb ludzkości w zaopatrzenie w
energię elektrycznego z powodu niewystarczają-
5
cych warunków słonecznych (nasłonecznienia) na
większym obszarze naszej planety. Obszarem stale i silnie nasłonecznionym przez cały rok są strefy zwrotnikowe, podczas gdy większość populacji
ludzkiej żyje w strefach umiarkowanych, gdzie
zachmurzenie występuje bardzo często. Mimo to
w wielu krajach umiejscowionych w tejże strefie
panuje swego rodzaju „moda” na fotowoltaikę. Co
więcej – jak się okazuje, nawet i w tych państwach
energia ta jest opłacalna.
Moduł PV o wysokości 2-óch metrów może wytwarzać moc 240 W. Niby niewiele, ale połączenie
setek a nawet i tysięcy takich modułów w elektrownie słoneczną wydaje się być efektywne. W
2009 roku światowa produkcja energii elektrycznej z takich elektrowni wynosiła 9 GW. Warto zaznaczyć, że dekadę wcześniej – bo w 1998 – było
to około 0,1 GW (a więc około 100 MW). 9 GW z
2009 stanowi 25 % łącznej energii wyprodukowanej w Polsce w tym samym roku (przede wszystkim pochodzącej ze źródeł konwencjonalnych, jak
węgiel kamienny). Tempo wzrostu energii pochodzącej z ogniw fotowoltaicznych jest wykładnicze.
Jeżeli będzie się tak utrzymywać, to już za parę lat
światowa produkcja elektryczności ze źródeł słonecznych będzie większa od całkowitej produkcji
rodzimej energii elektrycznej.
Dla potrzeb samej Europy wystarczyłby kwadrat o
boku wynoszącym około 100 km.
Jest to utopia, lecz nie oznacza to, że powinno się
rezygnować z dobrodziejstwa tej technologii, która jest niezwykle zaawansowana i wciąż prężnie
rozwijana.
Póki co zainstalowana moc na świecie (stan na
2010 rok) generatorów energii elektrycznej zaledwie w 1 % pochodzi od fotowoltaiki. Jednocześnie zainstalowanej w tym samym roku mocy w
Europie pochodzi aż w 25 % ze źródeł fotoelektrycznych. Znamiennym jest fakt, że w tym czasie
nie uruchomiono ani jednej elektrowni atomowej,
od której opinia publiczna w wyniku ostatnich wydarzeń w Japonii jeszcze bardziej się odwróciła.
Sytuacja ta przedstawiona jest na poniższym wykresie:
1 m2
powierzchni
Ziemi wynosi:

energia słoneczna
: 120 W / m2

energia wiatrowa
: 2 W / m2

bioenergia
: 1 W / m2

węgiel
: 0,5 W / m2
Jak widać, przewaga na korzyść energii słonecznej jest zatrważająco duża. Wynika to z lepszych
średnich warunków nasłonecznienia od m.in. warunków wiatrowych, czy rozmieszczenia pokładów
węgla w skali całej planety.
Wyliczono, że aby zaspokoić aktualne potrzeby
na energię elektryczną pochodzącą ze źródeł fotowoltaicznych, należałoby zbudować gigantyczną elektrownie słoneczną zainstalowaną w strefie
zwrotnikowej (np. w południowej Algierii). Powierzchnia, na której ta hipotetyczna elektrownia
na energię słoneczną miałaby być zbudowana,
wynosiłaby aż około 80000 km2 (długość każdego z czterech boków, gdzie byłyby zainstalowane
moduły PV wyniosłaby zatem około 250-300 km).
6
Udział zainstalowanej mocy elektrowni w Europie w
2010 roku. Źródło: dr Piotr Panek - wykłady AŹE,
ATH, Bielsko-Biała
Palmę pierwszeństwa pod względem technologii
słonecznych na Starym Kontynencie (i na świecie) wiodą Niemcy. Moc wytwarzana przez ich
elektrownie słoneczne stanowi aż 43,5 % energii
z ogniw fotowoltaicznych w skali światowej. Następne kraje europejskie pod względem udziału
na rynku to: Hiszpania (9,8 %), Włochy (8,8 %)
i Czechy (4,9 %). Poza Europą liderem w branży
jest Japonia (9,1 %) i Stany Zjednoczone (6,3 %)
elektrowni słonecznych w porównaniu do
innych typów elektrowni
Elektrownia słoneczna w Czechach.
Fot. Natalia Gabzdyl
Jak wspomniano na wstępie, ogniwa fotoelektryczne sprawdzają się od wielu lat w kosmosie.
Zasilają satelity i stacje kosmiczne (jak np. radziecki MIR czy międzynarodową ISS). Ze względu na panujące ekstremalne warunki nie ma na
dzień dzisiejszy innej alternatywy, niż moduły PV
zasilające urządzenia w przestrzeni kosmicznej –
inne rodzaje pozyskiwania energii na orbicie okołoziemskiej to póki co czysta fantastyka naukowa.
to, jak obliczyli naukowcy, średnia dostęp-
ność i rezerwuar danego typu energii na każdy
coraz częściej mówi się, że być może za kilkadziesiąt lat takie pojazdy będą na porządku dziennym.
Zalety
Wykorzystanie energii słonecznej
Jak już wcześniej było wspominane, nie na każdym obszarze kuli ziemskiej pozyskiwanie energii
elektrycznej z energii słonecznej jest równie efektywnie.
Mimo
– pozostałe kraje zwykle nie przekraczają progu
2 % (stan na 2010 rok).
Jak to często bywa, zaawansowane technologie
zarezerwowane wpierw dla wojska, czy dla wąskiego grona naukowego z biegiem czasu stają
się powszechne i ogólnodostępne (jak np. szeroko
pojmowana technologia laserowa czy GPS). Nie
inaczej jest z fotowoltaiką. Obecnie – oprócz modułów zainstalowanych na orbicie okołoziemskiej
– od wielu lat napotykamy się na ogniwa słoneczne na niemal każdym kroku. Stanowią dodatkowe
źródło energii dla kalkulatorów osobistych, zegarków, przydomowych lamp czy latarni (wyposażonych w akumulator ładowany za dnia poprzez
fotoogniwo). Coraz częściej moduły PV stanowią
dodatkowe (a nawet i stałe) źródło energii dla
gospodarstw domowych – niektóre ekologiczne
domy mają dachy pokryte w całości modułami fotowoltaicznymi. Spełniają wówczas dwie funkcje:
wytwarzają elektryczność oraz stanowią swego
rodzaju pokrycie dachu, przez co oszczędza się
fundusze na np. dachówki.
Również przemysły samochodowe i lotnicze badają zastosowanie fotoogniw w praktyce. Przynajmniej póki co budowane są prototypy, często
z lekkich materiałów kompozytowych pokrytych w
znacznym stopniu (nawet do kilkudziesięciu procent ogólnej powierzchni) ogniwami słonecznymi.
Z jednej strony jest to demonstracja swej technologii przez poszczególne koncerny, z drugiej zaś
Podstawową zaletą fotoogniw jest bezobsługowa
produkcja energii elektrycznej. Zamiana energii
słonecznej w elektryczną odbywa się na poziomie
atomowym. Nie ma tu części mechanicznych jak
w turbinach wiatrowych, które mimo że również
są bezobsługowe, to jednak po pewnym czasie
wymagają dość problemowych wymian łożysk.
Niektóre moduły PV mogą mieć co prawda mechaniczne wysięgniki ustawiające je pod odpowiednim kątem względem padających promieni
słonecznych, jednak nie jest to część składowa
właściwego modułu. Nie generują również dość
uciążliwego hałasu, jak np. turbiny wiatrowe starszej generacji.
W przeciwieństwie do elektrowni konwencjonalnych – na których wciąż opiera się polska energetyka – są ekologiczne dla środowiska, nie emitują
bowiem do atmosfery szkodliwych substancji. Z
kolei w porównaniu do hydroelektrowni nie powodują żadnych zmian w ekosystemie (największy
problem elektrowni wodnych, obok ich ceny, to
nieodwracalne zmiany w ekosystemach wodnych
i stosunków wodnych). Wreszcie, są całkowicie
bezpieczne, o czym do końca nie można powiedzieć o elektrowniach jądrowych. „Atom” ma bardzo złą opinię w społeczeństwie, lecz wydaje się
że jego największym problemem nie jest ryzyko
awarii i wycieku promieniotwórczego, a kolosalne
koszty budowy bloków maszynowni i składowanie
odpadów radioaktywnych. Jakkolwiek, fotowoltaice obce są tego typu problemy. Mimo delikatnej
budowy są tu urządzenia trwałe (nie licząc ogniw
organicznych). Świadczą o tym udzielane gwarancje przez ich producentów, nierzadko trwające nawet 25 lat.
Koszta
Cena samej helioelektrowni nie jest mała. Np. szacowany koszt inwestycji elektrowni o zainstalowanej mocy 50 MW w Czechach (Chwaletice w pobliżu Pardubic) wynosi 5 mld koron (a więc jakieś
880 mln złotych).
Natomiast ceny energii wytwarzanej przez moduły PV są zależne od wielkości elektrowni słonecznej – im jest ona większa, tym ceny niższe. Jest
ona stosunkowo wciąż dość droga. Dla porównania, średni koszt w Polsce 1 kWh wynosi około 15
centów (ok. 50 groszy). Koszt również 1 kWh (dla
systemu PV = 500 kW) wynosi 16,91 centów (ok.
56,21 groszy). W perspektywie 10-15 lat ceny te
pójdą jeszcze w dół (przy założonym nasłonecz-
7
nieniu >2000 kWh/m2).
Dzięki fotoogniwom można się jednak umiezależnić od zewnętrznego dostawcy energii elektrycznej. Dzięki komercyjnym modułom PV możemy
nie płacić rachunków za prąd, a jedynie zainwestować jednorazowo w ogniwa fotowoltaiczne.
Podsumowanie
Wielkopowierzchniowe
słoneczne
instalacje grzewcze w Europie
Słoneczne
Ogniwa fotowoltaiczne zdają się mieć świetlaną
przyszłość. Już teraz są poważna alternatywą dla
innych technologii energetycznych. Niektóre kraje
już kilka-kilkanaście lat temu zauważyły drzemiący w nich potencjał, a teraz zbierają tego owoce.
Nasz zachodni sąsiad, Niemcy, myślący perspektywistycznie idzie drogą odnawialnych (alternatywnych) źródeł energii, stawiając na Słońce i
wiatr. Inne kraje, jak np. Japonia również zdają
się podążać tą drogą, rezygnując – zdaje się nijako „prestiżowych”, bo najdroższych i najtrudniejszych w eksploatacji – z energii atomowej.
Polska niestety przespała moment, w którym powinna zacząć inwestować w tego typu technologie. Co prawda co dwudziesty moduł PV produkowany jest na terenie naszego kraju, jednak
nie możemy pochwalić się ich wykorzystaniem na
większą skalę. A szkoda, bo warunki słoneczne na
obszarze Polski są porównywalne, a nawet i być
może nieco lepsze aniżeli w Niemczech. Niestety, pod względem energetycznym wciąż tkwimy w
węglu, który popchał ludzką cywilizację do przodu
w XIX wieku. Lecz nie wystarczy on już do kolejnego przeskoku, zwłaszcza, że na wyciągnięcie
ręki posiadamy XXI-wieczne technologie.
autor Marcin Szermański
instalacje grzewcze są w całej
Euro-
pie już tak popularne jak i wiedza o odnawialnych
źródłach energii.
Jednak
wielkopowierzchniowe
systemy kolektorów słonecznych pozostają ciagle
tematem nierozwiniętym do końca.
W Europie zostało zainstalowanych ponad
20 milionów m2 oszklonych kolektorów słonecznych, co odpowiada około 14 GWTh słonecznej
termalnej energii (stan na 2007 rok). Głównie
kolektory słoneczne są instalowane w małych
systemach (2 – 30 m²). Obecnie istnieje ponad
120 udokumentowanych wielkopowierzchniowych
instalacji słonecznych które posiadają więcej niż
500 m2 (~350 kWth) kolektorów słonecznych. Ich
całkowita powierzchnia wynosi około 200 000 m²
(~140 MWth) co stanowi ~1 % wszystkich instalacji.
KTO PRZODUJE W WIELKOSKALOWYCH
GRZEWCZYCH SYSTEMACH SŁONECZNYCH?
Wielkoskalowe instalacje słoneczne są stosowane
od lat 70’. Szwecja miała wiodąca rolę w tych demonstracjach wraz z Holandią i Danią. W latach
90. zainteresowanie wielkopowierzchniowymi instalacjami słonecznymi wzrosło w Niemczech i Austrii. Około 100 nowych obiektów z powierzchnią
ponad 500 m² kolektorów słonecznych zostało
oddanych do eksploatacji od połowy lat 90-tych.
Obecnie w Europie istnieje około 120 wielkopowierzchniowych instalacji słonecznych, z których
30 ma nominalną moc 1 MWth lub więcej.
Wielkopowierzchniowe instalacje słoneczne dostarczają ciepło głównie dla osiedli mieszkaniowych. Zestawienie największych instalacji słonecznych (>2 MWth) jest zawiera tabela poniżej.
Słoneczna instalacja wielkopowierzchniowa
Marstal
Kungälv
8
Brædstrup
Rok uruchomienia instalacji
1996
2000
2007
Powierzchnia
kolektorów
slonecznych
[m²]
18 300
10 000
8 000
Nykvarn
1984
7 500
Neckarsulm
1997
5 470
Graz (AEVG)
2006
Falkenberg
1989
Crailsheim
Ulsted
Ærøskøping
2003
Friedrichshafen
Rise
Ry
Hamburg
Schalkwijk
München
2006
1998
1996
2001
1988
1996
2002
2007
5 600
5 500
5 470
5 000
4 900
4 050
3 575
3 040
3 000
2 900
2 900
Obecnie rozwojowi podlegają głównie wielkopowierzchniowe instalacje słoneczne z krótkoterminowym magazynowaniem ciepła dla
osiedli mieszkaniowych, ale także dla przemysłu. W Europie południowej następuje rozwój zastosowania instalacji do chłodzenia.
Stały rozwoju instalacji z długoterminowym przechowywaniem ciepła dotyczy głównie Danii i Niemiec
Warunki nasłonecznienia w krajach
europejskich
DANIA
NIEMCY
SZWECJA
HOLANDIA
WIELKA
BRYTANIA
POLSKA
Średnia suma
roczna na
płaszczyznę
poziomą, kWh/
(⋅m2 K)
1031
Hojbakkegard
Średnia suma
roczna na
płaszczyznę
pochyloną 30o,
kWh/(⋅m2 K)
1186
1024
1153
1047
1219
991
1179
994
1066
972
1074
Berlin
Sztokholm
Vlissingen
Kew
Warszawa
Wszystkie wymienione na wstępie państwa, z wy-
9
jątkiem Austrii o wyraźnie lepszym nasłonecznieniu, mają roczne sumy nasłonecznienia zbliżone
do wartości średnich polskich. Należy więc spodziewać się, że także osiągi instalacji słonecznych
powinny być zbliżone. W rzeczywistości jednak,
zasadniczą rolę odgrywa projekt kolektorów słonecznych i związane z tym uwarunkowania.
Dalszy rozwój wielkopowierzchniowych instalacji
słonecznych umożliwi odegranie znaczącej roli w
dostawie energii cieplnej na europejskim rynku
energii w przyszłości.
W Danii nie ma dopłat do instalacji słonecznych,
zarówno do małych jak i dużych. Pomimo tego
wskaźniki ekonomiczne są korzystne. Ogrzewanie
energią słoneczną zapewnia oszczędność na tyle
dużą, że ciepłownie w momencie zastosowania
instalacji słonecznej mogą obniżyć koszty energii
od 5 do 15 %. Ekonomia energii słonecznej w najbliższych latach będzie jeszcze korzystniejsza, ponieważ ceny paliw kopalnych wzrastają natomiast
energia słoneczna jest dostępna powszechnie.
Największy potencjał do wzrostu użytkowania
wielkopowierzchniowych instalacji słonecznych
mają Niemcy (~550 PJ), Francja (~300 PJ), Wielka Brytania (~250 PJ), Polska (~120 PJ), Holandia (~100 PJ), Włochy (~80 PJ) i Belgia (~70 PJ).
Obecnie znaczący rozwój rynku energii słonecznej
można zauważyć w Niemczech i Francji, podczas
gdy w Wielkiej Brytanii, Polsce i Holandii ten rozwój dopiero następuje.
NAJWIEKSZA NA ŚWIECIE WIELKOPOWIERZCHNIOWA GRZEWCZA INSTALACJA
SŁONECZNA
Instalacja ta znajduje się w Danii, w Aeroe i jest
własnością ciepłowni dzielnicy Marstal. Od 1 maja
do 1 października instalacja słoneczna pokrywa
100 % zapotrzebowania na ciepło Marstal. Każdego roku miasto Marstal zastępuje energią słoneczną około 820.000 litrów oleju co odpowiada zmniejszeniu emisji o 2200 ton CO2 rocznie.
Kolektory skierowane są na południe, pochylone
wyglądem poziomu pod kątem od 30 do 40 stopni. Aby uniknąć uszkodzeń spowodowanych przez
mróz, czynnik roboczy w systemie zawiera 40%
glikolu. Kolektory słoneczne w bateriach są połączone szeregowo, tak aby woda mogła przebiegać
przez 10 paneli słonecznych. Instalacja słoneczna
pokrywa zapotrzebowania od 25 do 30 % na energię cieplną ciągu całego roku.
Jakie problemy występują przy eksploatacji
instalacji kolektorów
słonecznych?
W MOMENCIE URUCHOMIENIA TERMICZNEGO SYSTEMU SŁONECZNEGO WAŻNE
JEST, ABY POSIADAĆ WIEDZE DOTYCZĄCĄ
JEGO UŻYTKOWANIA I KONSERWACJI.
Instalacja kolektorów słonecznych nie jest skomplikowanym systemem niemniej jednak należy
zwrócić uwagę na trudności, jakie mogą wystąpić
podczas eksploatacji zarówno dużej jak i małej instalacji kolektorów słonecznych.
Słoneczna instalacja wielkopowierzchniowa w
Marstal - Źródło: http://www.solarmarstal.dk
WIELKOPOWIERZCHNIOWA
GRZEWCZA
INSTALACJA SŁONECZNA W GRAZ
Graz, stolica obszaru Steiermark, walczy o miano
Europejskiego centrum słonecznego ogrzewania.
Instalacja słoneczna składa się z 5600 m2 kolektorów słonecznych. Miasto posiada instalację zbudowana na potrzeby ciepłowni miejskiej. Zakładany
uzysk ciepła to 1.600 MWh/rok co zmniejszenie
emisję CO2 o 480000 kg/rok.
lektorów słonecznych
Przyczyną kłopotów dla użytkownika kolektorów
słonecznych jest kurz, który osiada na powierzchni
przesłony przezroczystej lub na powierzchni absorbera ( w przypadku nieszczelności obudowy) i
powoduje, że promieniowanie słoneczne zamiast
docierać bezpośrednio do absorbera jest odbijane
i rozpraszane na drobinach kurzu. Powierzchnia
kolektorów powinna być przynajmniej raz w roku
myta wodą, najlepiej pod ciśnieniem i z dodatkiem
detergentu.
Zdjęcie 2 Widok na kolektory z absorberem przebarwionym i nieprzebarwionym
Powłoki absorbujące są narażone na trudne
warunki pracy takie jak wysokie temperatury i
wilgoć, szczególnie w kolektorach płaskich co
w daleko idącej konsekwencji skutkuje zmianą
kształtu i struktury tej części instalacji, tak jak to
widać na zdjęciu poniżej.
Kolejnym problemem związanym z przesłoną
przezroczystą kolektora słonecznego jest zaparowywanie i skraplanie się wody na szybie, co powoduje tak jak w poprzednim przypadku utrudnienie
przenikania promieni słonecznych.
Zdjęcie 3 Silne przebarwienia i zniekształcenie
absorbera w lewym dolnym rogu kolektora
Słoneczna instalacja wielkopowierzchniowa w
Graz - Źródło: Epp B. (2008). Front- runners of
solar district heating.
Produkcja energii cieplnej w Marstal w 2008
roku. MWh - Źródło: Hammerschmid A. EU project No. ENER/FP7/249800/”SUNSTORE 4”.
Miasto w ciągu najbliższych trzech lat chce powiększyć instalacje słoneczną o siedem pól kolektorów
osiągając ich łączna powierzchnię 18.000 m2.
autor Anna Stachniak
10
Zdjęcie 1 Zaparowana szyba kolektora (od wewnątrz)
Absorber kolektora słonecznego z biegiem lat
podlega procesowi starzenia. Proces ten polega na zmniejszonej zdolności do absorbowania
promieniowania słonecznego przy jednoczesnym
zwiększeniu wypromieniowania podczerwonego.
Konsekwencją jest zmniejszenie sprawności ko-
Przyczyną strat ciśnienia i ubytków płynu w instalacji są przecieki zlokalizowane w przewodach
rurowych i na połączeniach, pomiędzy kolektorami oraz w zaworach odciążających lub odpowietrzających. W takim przypadku należy wymienić
uszkodzony element i uszczelnić połączenia.
Często powodem usterki jest zanieczyszczenie
występujące w połączeniach lub pęknięciach. W
miarę możliwości należy usunąć zanieczyszczenia
11
a jeżeli to nie zapobiegnie przeciekom wymienić
element.
Trochę historii
–
naprawę ewentualnych przecieków układu hydraulicznego,
–
sprawdzanie ciśnienia w obwodzie:
–
ciśnienie minimalne:
–
ewentualną wymianę komponentów (szyby kolektora),
–
inne czynności kontrolne niewymienione
powyżej, ale wnioskowane przez klienta.
Wymiana większych elementów może być prowadzona po uzyskaniu akceptacji kosztów przez właściwą jednostkę.
Zdjęcie 4 Widok na przeciek glikolu oraz nitki silikonowe
W skład instalacji słonecznej często wchodzą
pompy obiegowe które jako część bardziej skomplikowana pod względem budowy podlega często
oddzielnemu serwisowaniu.
Kolejną częścią instalacji słonecznej jest zbiornik.
Problemem może być nadmiernie wychłodzony
zbiornik a przyczynami tego problemu są :
–
niewłaściwie wykonana lub niedostateczna izolacja termiczna rur instalacji
–
uszkodzenie zaworu zwrotnego
–
nieustannie pracująca pompa cyrkulacyjna.
autor Anna Stachniak
Elektrownie
Wodne na Dunajcu
Zespół Elektrowni Wodnych Niedzica S.A.
Jest to zespół dwóch elektrowni wodnych
zlokalizowanych w przełomie Dunajca. Pierwsza
z nich (Niedzica) jest elektrownią szczytowopompową,
natomiast
druga
(Sromowce
Wyżne), położona nieco niżej, to elektrownia
przepływowa.
Tama
główna
CzorsztynNiedzica jest największą zaporą ziemną
w Polsce, a zainstalowana łączna moc elektryczna
obu hydroelektrowni wynosi 94 MW.
Lokalizacja zespołu elektrowni
Elektrownie te mieszczą się na rzece
Dunajec
w
Kotlinie
Nowotarskiej,
pomiędzy
pasmami
górskimi
Pienin
a Gorcami. Wybudowana pomiędzy Pieninami
Właściwymi a Pieninami Spiskimi Elektrownia
Wodna Niedzica tworzy Zbiornik Czorsztyński, który
pełni funkcję głównego zbiornika zaporowego. To
z jego wód korzysta Elektrownia Wodna Niedzica,
które spływają dalej do – pełniącego rolę zbiornika
wyrównawczego
–Zbiornika
Sromowskiego.
Znajduje się on poniżej średniowiecznego zamku
w Niedzicy, a na jego wschodnim brzegu mieści się
wieś Sromowce Wyżne.
12
–
wymianę (dostawę i instalację) wszystkich
zużywających się elementów (uszczelki,
bezpieczniki, lampki kontrolne),
–
ewentualne uzupełnianie płynu w obwodzie pierwotnym,
Etapy budowy:
 1950-1964 – projekty koncepcyjne zbiornika
zaporowego,
które
obejmowały
różne
rozwiązania techniczne. W wyniku tych prac
wybrana została opcja z zaporą betonową
w Niedzicy, o pojemności wynoszącej około
250 mln m3, bez sztolni przerzutowych,
 1965-1968 – zatwierdzenie wyżej wymienionych
założeń zbiornika oraz wstępnego projektu,
 1970-1971 – wydzielenie w przedsięwzięciu
dwóch osobnych
zadań inwestycyjnych:
1 – zagospodarowanie otoczenia obiektów,
2 – obiekty podstawowe. Jednocześnie
nastąpiło rozpoczęcie realizacji zadania 1 oraz
zmiana projektu zapory betonowej na zaporę
ziemną,
 1986 – poszerzenie zakresu inwestycji
o dodatkową budowę oczyszczalni ścieków
i systemu kanalizacji w zlewni zespołu
zbiorników,
 1994 – oddanie do eksploatacji zbiornika
wyrównawczego Sromowce Wyżne,
OKRESOWA KONSERWACJA
Służby konserwatorskie powinny prowadzić:
Formalna
decyzja
o
natychmiastowej
budowie owych zbiorników zapadła dopiero
po 1934 roku, kiedy to miała miejsce na
Podhalu katastrofalna w skutkach powódź.
Pierwszy miał być zlokalizowany na Dunajcu
w Rożnowie, drugi – również na tym samym
cieku wodnym – w Niedzicy, dla którego pełną
dokumentację opracowano dopiero w latach
1938-1939. Niestety, wybuch XX Wojny Światowej
1. września 1939 roku uniemożliwił dalsze prace
– budowę w końcu rozpoczęto w 1975, natomiast
oficjalne otwarcie całego zespołu miało miejsce w
1997 roku.
 1975 – rozpoczęcie zadania 2,
Wyżej wymienione problemy i ich przyczyny nie
stanowią zbioru wszystkich problemów jakie występują w instalacjach słonecznych ale obrysowują
zakres informacji w tym temacie.
Każda nowopowstała instalacja słoneczna powinna być objęta umową o konserwację dla solarnych
instalacji grzewczych, które to umowy dotyczą
wyłącznie do instalacji solarnych. Konserwacja powinna być przewidziana w odpowiedniej klauzuli
kontraktu gwarantującego rezultaty pracy systemu
solarnego. Umowa o konserwację wchodzi w życie
wraz z dniem odbioru systemu.
II Rzeczpospolitej Polskiej, inżynierem i profesorem
Politechniki w Zurychu Gabrielem Narutowiczem.
 1995 – rozpoczęcie piętrzenia Zbiornika
Czorsztyńskiego
(głównego),
przy
jednoczesnym wykańczaniu górnej części
korpusu zapory,
Położenie zbiorników wodnych Czorsztyńskiego i
Sromowskiego na rzece Dunajec (skala = 1000
m). Źródło: http://www.openstreetmap.org/
 1997 – koniec budowy i oficjalne oddanie
całego kompleksu obiektów do eksploatacji.
Historia budowy elektrowni i zbiorników wodnych
Historia zespołu zapór i elektrowni w przełomie
Dunajca sięga początku XX wieku, gdyż
pierwsze plany budowy zalewu w okolicy
Czorsztyna pochodzą z 1905 roku. Dotyczyły
one (oprócz zbiorników w Porąbce na Sole
i Mucharzu na Skawie) utworzenia zbiorników
wodnych w Czorsztynie i Rożnowie na Dunajcu.
Rzeki te są najgroźniejszymi karpackimi
dopływami
górnej
Wisły.
Co
ciekawe,
koncepcje te były konsultowane z wybitnym
hydrotechnikiem – późniejszym prezydentem
13
Trochę historii
Trochę historii
Dane techniczne:
 moc turbozespołów przy pracy turbinowej
przy spadzie 42-48 m – 2 x 46,375 MW,
 moc pobierana przy pracy pompowej przy
wysokości podnoszenia 40,6 m – 2 x 44,5
MW,
 prędkość obrotowa synchroniczna – 166,7
obr. / min,
 napięcie generowane – 15,75 kV.
Widok na południową część Zbiornika Czorsztyńskiego,
nieopodal zapory głównej. Na drugim planie Zamek w
Niedzicy i miejscowość Niedzica-Zamek. Fot. Marcin
Szermański
Elektrownia Wodna Niedzica
Hydroelektrownia ta zainstalowana jest na
największej ziemnej zaporze w Polsce. Jej
długość i wysokość wynoszą odpowiednio 404
i 56 metrów, z kolei szerokość jej korony to 7
metrów. Jest to elektrownia wodna szczytowopompowa, tzn. jest w stanie produkować energię
elektryczną w trybie pompowym (pompowanie
wody z niżej położonego Zbiornika Sromowskiego
w okresach nadwyżki energii) i trybie turbinowym
(grawitacyjny zrzut wody z wyżej położonego
Zbiornika Czorsztyńskiego na turbiny poprzez
dwie sztolnie). Jak się okazało, w przypadku
Elektrowni Wodnej Niedzica pompowanie wody
(które miało miejsce do 2001 roku) okazało się
nieopłacalne, więc wyłączono człon pompowy
wskutek czego hydroelektrownia pracuje obecnie
wyłącznie w trybie turbinowym. W praktyce
oznacza to, że produkuje energię elektryczną
w systemie przepływowym tak, jak znacznie
mniejsza Elektrownia Wodna Sromowce Wyżne.
Moc Elektrowni Wodnej Niedzica wynosi
92 MW.
Zapora Elektrowni Wodnej Niedzica tworzy sztuczny
zbiornik retencyjny – Zbiornik Czorsztyński.
Tama ta pozwala spiętrzać wody Dunajca
do wysokości 534,5 m n.p.m. (maksymalny
poziom
piętrzenia),
natomiast
minimalny
poziom piętrzenia wynosi 510,0 m n.p.m.,
a normalny poziom piętrzenia to 529,0 m n.p.m.
Przy różnym poziomie spiętrzenia zbiornik ten
może zretencjonować od 36,5 mln m³ (poziom
minimalny) do 234,5 mln m³ wody (poziom
maksymalny).
Zdolności
pojemnościowe
Czorsztyńskiego:
Zbiornika
 pojemność martwa zbiornika (przy
minimalnym poziomie piętrzenia) – 36,5
mln m³,
 pojemność użytkowa zbiornika (przy
maksymalnym poziomie piętrzenia) –
198,0 mln m³,
 pojemność
wyrównawcza
(przy
normalnym poziomie piętrzenia) – 133,5
mln m³,
 pojemność powodziowa stała powodziowa
(przy maksymalnym poziomie piętrzenia)
– 64,5 mln m³,
 pojemność całkowita – 234,5 mln m³.
W zależności od ilości wody zgromadzonej w misie
zbiornika zmienia się jego powierzchnia. Waha
się ona od 4,15 km² do 13,35 km², natomiast
zazwyczaj wynosi około 11 km² (przy długości i
szerokości zbiornika wynoszącej odpowiednio 9
i 1,5 km). Z kolei głębokość zbiornika w okolicy
zapory w Niedzicy osiąga nawet 50 metrów i
zmniejsza się w stronę cofki (miejsce, gdzie
uchodzi główny dopływ zbiornika – rzeka Dunajec).
Głębokość średnia przy maksymalnym poziomie
piętrzenia (534,50 m n.p.m.) wynosi około 17,6 m.
Elektrownia Wodna Niedzica, widok od Zbiornika
Sromowskiego. W tle zamek w Niedzicy.
Źródło: http://energetykon.pl
14
Zrzut wody ze Zbiornika Czorsztyńskiego, widok od Zbiornika
Sromowskiego. Źródło: http://energetykon.pl
Dunajca, które osiągnęły przepływ 1450 m3 /
s (a więc niewiele niższy od katastrofalnego
przepływu z 1934 roku, który wynosił 1630 m3
/ s). Zbiornik Czorsztyński przechwycił około
59 % wezbranych wód, zapobiegając katastrofie,
jaka miała miejsce 63 lata wcześniej. Kolejne wody
powodziowe – z 2001 roku – zostały zatrzymane
w zbiorniku w około 50 %. Te i inne (np. lipiec
2004, maj 2010) fale powodziowe zostały w
znacznym stopniu zredukowane przez tamę
na Zbiorniku Czorsztyńskim, unikając tym
samym zalania niżej położonych miejscowości.
Jak
widać,
obecność
zapory
wodnej
w Kotlinie Nowotarskiej jest nieoceniona. Fala
powodziowa z lipca 1997 roku i jej przechwycenie
przez Zbiornik Czorsztyński widać na poniższym
wykresie.
Elektrownia Wodna Sromowce Wyżne
Jest
to
hydroelektrownia
przepływowa,
która wykorzystuje wyrównany odpływ ze
Zbiornika Sromowskiego do rzeki Dunajec.
Jej długość (z jazem) wynosi 460, natomiast
wysokość 11 metrów. Szerokość korony,
przez którą przebiega droga V klasy stanowi
11 metrów. Woda doprowadzana jest czterema
kanałami (połączonymi w pary po dwie) z żelbetu.
Elektrownia Wodna Sromowce wyposażona jest
w 4 pionowe turbiny śmigłowe, z których dwie
posiadają regulowane łopatki. Turbiny te pozwalają
na pracę niezależnie od poziomu spiętrzenia
wody w zbiorniku, przez co daje to gwarancję
na równomierne zasilanie Przełomu Pienińskiego
w okresie spływu Dunajcem. Jest to mała
hydroelektrownia – jej moc wynosi tylko 2 MW.
Dane techniczne:
 moc turbozespołów przy pracy turbinowej
– 4 x 520 kW,
 prędkość obrotowa turbiny – 303 obr. /
min,
 prędkość obrotowa generatora – 1005
obr. / min,
 napięcie generowane – 0,66 kV.
Funkcje elektrowni i zbiorników należących
Zespołu Elektrowni Wodnych Niedzica S.A.
do
Zbiorniki Czorsztyński i Sromowski pełnią
różne funkcje – pierwszy retencyjną i
przeciwpowodziową, drugi zaś wyrównawczą.
Ochrona
przeciwpowodziowa
zapory
głównej została
doceniona już w roku jej
otwarcia – podczas „Powodzi Tysiąclecia” w 1997
roku. W dniach 8-10 lipca 1997 roku wystąpiły
niezwykle intensywne opady deszczu w rejonie
południowo-zachodniej części Polski. 8 lipca
osiągnęły wysokość 260 mm (a więc 260 litrów
/ m2), powodując gwałtowne wezbranie wód
Krzywa redukcji fali powodziowej w dniach 7-12 lipiec
1997 roku na zaporze w Niedzicy.
Źródło: http://www.zzw-niedzica.com.pl
Co więcej, prócz ochrony przeciwpowodziowej
doliny Dunajca, dzięki omawianym zaporom
wodnym poprawiają się warunki spływu
przełomem pienińskim poprzez podwyższenie
przepływów minimalnych typowych dla okresów
suchych. W końcu Zbiornik Czorsztyński pełni
też funkcje rekreacyjną – istnieje tu możliwość
kąpieli, nurkowania, wędkowania, czy wreszcie
żeglowania.
Zespół elektrowni wodnych w Niedzicy i
Sromowcach Wyżnych ma łączną moc 94 MW. W
porównaniu do największej polskiej hydroelektrowni
szczytowo-pompowej Żarnowiec (w zależności
od trybu turbinowego i pompowego odpowiednio
716 i 800 MW) nie jest to szczególnie dużo.
Mimo to elektrownia spełnia swe zadanie nie
tylko w zwykłych warunkach eksploatacji, a
także w sytuacjach kryzysowych: podczas awarii
elektrociepłowni „Kraków” to właśnie Zespół
Elektrowni Wodnych Niedzica podtrzymywał
system. Gdyby nie to, wiele dzielnic Krakowa
mogło być odciętych od prądu.
Elektrownia na Dunajcu a ekologia
Niestety, pomimo wielu oczywistych zalet, jakimi
może szczycić się zespół hydroelektrowni w
przełomie Dunajca nad Czorsztynem, Niedzicą
i Sromowcami Wyżnymi, instalacje te mają
pewną wadę. Jest to bolączka wszystkich
dużych elektrowni wodnych (w Polsce umownie
15
Trochę historii
Felieton
uznawanych o mocy powyżej 5 MW). Mianowicie
chodzi o zmianę stosunków wodnych, krajobrazu,
a w końcu ekosystemów wodnych leżących
w bezpośrednim sąsiedztwie elektrowni. Zostaje
zachwiana równowaga ekologiczna i zmniejsza się
bioróżnorodność flory i fauny zamieszkującej wody.
Dodatkowo konieczne jest przesiedlenie ludności
z miejsc przeznaczonych na zbiornik zalewowy.
Także i w tym przypadku wielu ekologów obwinia
Zbiornik Czorsztyński o zmiany w ekosystemie
(jakościowe i ilościowe), a także zniszczenie
pięknego przełomu Dunajca na tym odcinku
rzeki. Niemniej jednak dokłada się wielu starań,
by kompleks omawianych hydroelektrowni był
przyjazny środowisku naturalnemu. Wschodni
brzeg
Zbiornika
Sromowskiego
graniczy
z Pienińskim Parkiem Narodowym. W trosce o
ptaki powstała sztuczna „Ptasia Wyspa”, gdzie
zwierzęta te mogą zakładać gniazda z dala od
drapieżników lądowych. Z kolei nad Zbiornikiem
Sromowskim
zainstalowano
ekobariery
uniemożliwiające wchodzeniu płazom na jezdnię,
gdzie ginęły setkami pod kołami przejeżdżających
samochodów. Na jego wschodnim brzegu
utworzono stawy, gdzie żaby mogą w spokoju
składać skrzek. W okolicach elektrowni mieszkają
i zakładają gniazda rzadko u nas lęgowe bociany
czarne, co dowodzi tylko temu, że starania o
przyjazność dla środowiska elektrowni przynoszą
wyraźny pożytek.
autor Marcin Szermański
Ekologia zawsze
w modzie
Bo chcemy zdrowo żyć
Jon Frontchain z Uniwersytetu Deleware w
Nowym Jorku, przeprowadzał szereg badań, które
wykazały, iż mieszkając z dala od lasów i zielonych
łąk, człowiek popada w sukcesywną depresję.
Według jego obserwacji wynika, że my ludzie
XXI wieku, wiedząc tak wiele o ekologii, żyjemy
w ciągłym niebezpieczeństwie zatruć własnego
organizmu. Oddychamy zatrutym spalinami
powietrzem, pijemy zatrutą ściekami chemicznymi
wodę, a także nasza żywność, aż ocieka od
trujących nasz organizm konserwantów. Aby
zatem nie być ciągle narażonym na utratę naszego
drogocennego zdrowia, musimy być coraz bliżej z
ekologią – informuje nas Jon Frontchain.
Kapitał leży w naturze
Jak podają opracowania ekologiczne ziemi
mrągowskiej, kapitałem tej okolicy jest czyste
powietrze i pozbawiona skażeń gleba i woda.
Doktor Anna Chmielewska- Drubień na łamach
lokalnego tygodnika Warmii i Mazur, stwierdziła,
iż tylko wyżej wspomniane warunki bytowe, są w
stanie zapewnić danemu rejonowi należyty rozwój.
Czysta gleba i woda, będzie sprzyjać zdrowemu
rozwojowi rolnictwa, zaś chroniąc środowisko
naturalne, chronimy siebie i nasze rodziny. Zatem
jak mawia pani Chmielewska- Drubień należy
zjednoczyć się w działaniu dla ratowania Ziemi
przed zagładą. Jest to podstawą życia każdego
mieszkańca naszej planety.
Przeludnienie naszego globu
Jak podają najnowsze dane z roczników
statystycznych, jest nas na Ziemi około 6,9
miliarda. Ostatnimi czasy notuje się spadek liczby
zgonów, do liczby przyrostu naturalnego. Ziemian
jest za dużo w stosunku do wielkości naszej
planety. Każdy człowiek potrzebuje mieszkania,
ubrania, jedzenia, energii cieplnej i elektrycznej,
lekarstw oraz innych dóbr konsumpcyjnych.
To powoduje, że zużywamy ogromne ilości
surowców naturalnych, czego dostawcą jest
ziemia. Skutkiem powyższego zjawiska, jest
niszczenie środowiska naturalnego. Konsekwencją
ogromnego przeludnienia jest emisja nadmiernej
ilości gazów cieplarnianych oraz dymu, który jest
przyczyną złego ocieplenia klimatu. Aby ekologii
wyjść naprzeciw, musimy nasze życie dostosować
do odpowiednich wymogów, które w mniejszym
stopniu będą wpływać na zatruwanie naszej
planety. Jednym z ekotrendów jakie proponują
16
naukowcy, jest zastosowanie katalizatorów
spalinowych do samochodów, jak również
katalizatorów ekosystemowych, na kominy
domów mieszkalnych, ogrzewanych węglem i
olejem opałowym.
Drzewa
Mówiąc o nowych trendach w ekologii, nie wolno
nam pominąć wielu aspektów, dotyczących
drzew. Jak wiadomo, drzewa są surowcem,
z którego możemy wykonywać szereg mebli,
schodów, a także można je wykorzystać jako opał.
Już w dziewiętnastym stuleciu, oświeceniowy
ksiądz i uczony Stanisław Staszic, pisał w
swoich doktrynach i rozprawach, aby człowiek
odpowiednio postępował z drzewami. Nie wolno
obcinać im zdrowych gałęzi, nie wolno wycinać
żywych choinek, a jeżeli już musimy ściąć jakieś
drzewo musimy w to miejsce posadzić dwa
nowe drzewka. Profesor filozofii Halina Łęczycka,
sugeruje, że gdyby człowiek z doby dwudziestego
pierwszego stulecia, choć trochę poczytał rad
staszicowskich, w ogóle nie musielibyśmy mówić
o ekologii. W jej traktatach dotyczących ochrony
przyrody, wyczytać można, że posiadanie antyków,
bardzo chroni dzisiejszą przyrodę. Miłość do
starych mebli powoduje, że nie kupujemy nowych.
Brak popytu na drewniane meble, hamuje wycinkę
nowych drzew. A gdy nastąpi ewentualność, że
znudzi nam się takowy antyk, zawsze możemy
go przekazać drugiemu użytkownikowi, który go
poszanuje prze kolejne lata.
Korzystaj z bibliotek
Kolejną nowalijką w zakresie ekologii, jest
namawianie ludzi do korzystania z bibliotek.
Kupowanie nowych książek, jest gwoździem
do trumny w aspekcie wycinania drzew. Bardzo
chlubnie postępowano w czasach, gdy podręczniki
szkolne były przekazywane kolejnemu rocznikowi
młodszych kolegów szkolnych. Zaś w dobie
dzisiejszej, zmiana goni kolejną zmianę, co
powoduje, że z roku na rok podręczniki mamy
inne. Jak podają ostanie sondaże, rzadko
kiedy człowiek pamięta o czymś takim jak skup
makulatury. Raczej każdy, woli wyrzucać ją na
śmietnik lub spalać. Ekotrendem naszego stulecia,
jest odpowiednie zaopatrywanie się w papier. Na
wielu produktach papierniczych, widnieje napis,…
wyroby papierowe pochodzące tylko z przerobu
makulatury, i takie właśnie produkty powinniśmy
nabywać. Priorytetem w ochronie środowiska jest
zniesienie zakazu uprawy konopi. Z konopi można
wyprodukować papier, odzież, liny i lekarstwa.
Produkując papier z konopi mniej wytniemy drzew.
Budynek ekologiczny XXI wieku
Ekotrendy dotyczą także naszych domów. Dom
budować należy z lokalnych surowców naturalnych
17
Felieton
takich jak kamień, glina, cegła, trzcina itp.
Wspomniany budynek mieszkalny, należy tworzyć
z wykorzystaniem technologii energooszczędnych,
wymagających mało energii cieplnej do ogrzania
wszystkich pomieszczeń. Ważnym i zarazem
znaczącym trendem ekologicznym, jest korzystanie
z naturalnych, a co najważniejsze z odnawialnych
źródeł energii. Tymi źródłami energetycznymi jest
wodna, energia wiatrowa, słoneczna, biomasy,
pompy ciepła, pompy paliwa wodorowego. Do
ogrzewania mieszkania mniej szkodliwy jest gaz
ziemny niż olej opałowy czy węgiel kamienny.
Śmieci
Aby czyściej było wokół nas, a znane nam
ekosystemy nie były zagrożone, należy bacznie
przyjrzeć się temu, co robimy ze śmieciami i co tak
naprawdę je stanowi. Z wyjątkiem tego co zjemy,
wszystko kiedyś będzie śmieciem i znajdzie się
ono na śmietniku. Należy, zatem kupować mniej
produktów. Jedząc mniej będziesz zdrowszy, to
teza nowojorskich lekarzy pierwszego kontaktu.
Produkty żywnościowe należy nabywać luzem.
Najczęściej bowiem opakowania żywności, są
materiałem niebiodegradowalnym. Na zakupy
trzeba brać ze sobą lnianą torbę, koszyk
wiklinowy, plecak lub inne nosidełko z materiałów
naturalnych. Śmieciami nieraz są także i nasze
ubrania. Zatem nie wyrzucajmy ubrań i innych
przedmiotów nadających się jeszcze do użytku, na
śmietnik.
Jak nie trudno zauważyć, wszystkie te trendy
ekologiczne, nie przyczynią się do zubożenia
naszej kieszeni. Warto jest zatem ich przestrzegać,
a i my i nasza natura będziemy bogatsi.
autor Ewa Michałowsla Walkiewicz
18
Kalendarium nadchodzących wydarzeń
Kalendarium nadchodzących wydarzeń
Odnawialne źródła energii - ochrona środowiska – ekologia
W dzisiejszych czasach, zwłaszcza po wejściu Polski do UE, prowadzenie efektywnego rynkowo biznesu wymaga nie tylko nowoczesnego
i skutecznego ekonomicznie zarządzania, ale także, a może przede wszystkim, proekologicznego funkcjonowania niemalże we wszystkich
aspektach prowadzonej działalności. Polska, jak wiele innych krajów europejskich, potrzebuje w szczególności działań i rozwiązań
poprawiających efektywność energetyczną oraz rozwój infrastruktury w zakresie sposobów pozyskiwania tzw. „czystej energii”.
Inwestycje w nowe, energooszczędne technologie, rozwój odnawialnych źródeł energii i proekologiczne projekty wymagają m. in.
podnoszenia kwalifikacji w zakresie zarządzania z zachowaniem standardów wynikających z norm i dyrektyw unijnych, pozyskiwania źródeł
finansowania inwestycji i technologii przyjaznych środowisku. Osiąganie takich celów możliwe jest m. in. dzięki udziałowi w konferencjach,
sympozjach, szkoleniach i targach. Mamy nadzieję, że przygotowane przez redakcję „branżowe” kalendarium pozwoli choć o krok
przybliżyć naszych Czytelników do realizacji swoich „zielonych celów”.
Termin
i miejsce
16 - 18 XI
2011
ŚR - PT
Kraków
17-18 XI 2011
CZ – PT
Kraków
Termin
i miejsce
3 XI 2011
CZ
Warszawa
Wydarzenie
XIII Forum
Energetyki
Wiatrowej
Zakres zagadnień / tematyka
Wspólnie kształtujemy ustawę o Odnawialnych Źródłach Energii
Forum poświęcone tematowi najważniejszego dla przyszłości
zielonej energii aktu prawnego. Jest kluczowym elementem
wymaganych procedurą legislacyjną konsultacji społecznych.
Problem hałasu w mieście
7 - 8 XI 2011
PN - WT
Kielce
IV
Ogólnopolska
Konferencja
Szkoleniowa
Zanieczyszczenie
hałasem
jest
dużym
problemem
na obszarach zurbanizowanych. Tylko kompleksowe działania
wykorzystujące wszystkie możliwe sposoby redukcji hałasu mogą
znacznie poprawić klimat akustyczny miast.
Zarządzanie środowiskiem
kształtowanie przestrzeni
akustycznego.
8 – 9 XI 2011
WT - ŚR
Kraków
XIV Sympozjum
NaukowoTechniczne
Wod-Kan-Eko
9 XI 2011 ŚR
Katowice
----17 XI 2011 CZ
Kraków
----23 XI 2011 ŚR
Wrocław
----30 XI 2011 ŚR
Gdańsk
----9 XII 2011 PT
Warszawa
14 - 15 XI
2011
Regionalne
Konferencje
EKO –
OUTSOURCING
I Forum Nowej
Gospodarki
Lublin
Honorowy Patronat
Główny Inspektor Ochrony Środowiska, Liga
Walki z Hałasem i Prezydent Kielc
Przewidziano
niespodziankę:
losowanie
kontrolera ENVIRO 151 (dla gminy powyżej 100
tysięcy mieszkańców) oraz stacji meteorologicznej (dla gminy do 100 tysięcy). Fundatorem
jest Far Data.
Honorowy Gospodarz
Miejskie
Przedsiębiorstwo
i Kanalizacji Kraków
Obowiązki przedsiębiorców z zakresu ochrony środowiska
w świetle aktualnych wymagań prawnych
Celem sesji - wsparcie firm w rozwoju poprzez zwiększenie wiedzy
i świadomości przedsiębiorców w zakresie:
- aktualnych obowiązków prawnych dot. ochrony środowiska,
- dominujących tendencji oraz nowoczesnych rozwiązań w zakresie
ochrony środowiska,
- korzyści ekonomicznych płynących z EKO – OUTSOURCINGU.
Cykl regionalnych konferencji
poświę-conych
tematyce szeroko pojętej ochrony środowiska w
polskim biznesie.
Forum pod hasłem: Z nową energią ku przyszłości
Ewolucja systemów energetycznych w kierunku „Internetu energii”
oraz jej implikacje gospodarcze i społeczne, zwłaszcza w kontekście
usług „inteligentnego miasta”.
IV Lubelskie
Targi
Energetyczne
ENERGETICS
2011
Elektroenergetyka i elektrotechnika
Wytwarzanie - przesyłanie - przetwarzanie energii elektrycznej. Urządzenia:
rozdzielcze – zabezpieczające- instalacje odgromowe - kontrolno-pomiarowe,
Sieci i instalacje elektryczne - Automatyka - Informatyka w energetyce
Energetyka alternatywna i odnawialna
Energia wodna, wiatrowa, słoneczna, geotermalna, biomasa
Technologie pozyskiwania energii odnawialnej
Systemy oszczędzania zasobów energetycznych
Energetyka jądrowa
19
Platforma
wymiany
poglądów
pomiędzy
uczestnikami rynku energetyki wiatrowej
i przedstawicielami władzy ustawodawczej
i wykonawczej.
Polskie
Stowarzyszenie
Energetyki
Wiatrowej
Szczecin
Panele tematyczne:
- zróżnicowanie gospodarki osadowej,
- narzędzia informatyczne wspierające firmy wod-kan.,
- efektywność energetyczna - finansowanie inwestycji – pozyskanie
i rozliczenie dofinansowania,
- uzdatnianie wody - kluczowe problemy - rozwiązania prawne,
- technologie bezwykopowe - budowa i modernizacja kanalizacji,
- czysta woda - inwestycje w sektorze - nowoczesne technologie
w uzdatnianiu wody.
Zagadnienia: sieci przyszłości (fuzja telco–energia–media), inteligentne sieci
energetyczne, internet obiektów, budynki aktywne czy efektywność
energetyczna? Energetyka rozproszona i wielkoskalowa - konkurencja czy
współdziałanie? Rola energetyki zielonej, węglowej, jądrowej i gazu
łupkowego. Projekty badawcze i wdrożeniowe dla zielonej energetyki.
Kraków
WT - CZ
Organizator
Abrys
sp. z o. o.
Poznań
przy
współpracy
Urzędu
Miasta Kielce
18 XI 2011
PT
Przysiek
koło Torunia
18 - 20 XI
2011
PT - ND
Wrocław
21 - 22 XI
2011
Wodociągów
PN - WT
BMP
Racibórz
Sympozjum gromadzi reprezentantów firm
wodociągowych, oczyszczalni ścieków, biur
projektowych,
laboratoriów,
inwestorów
i wykonawców zainteresowanych wdrażaniem
nowych technologii i urządzeń.
Poznań
22 - 25 XI
2011
Poznań
SEKA S. A.
Warszawa
Konferencje skierowane są do specjalistów
ochrony środowiska i kadry zarządzającej oraz do
osób zainteresowanych wykorzystaniem szans
oraz możliwości związanych z tematyką ochrony
środowiska. Udział jest bezpłatny.
Wystawy: przykłady wdrożeń oraz projekty B+R
dla zielonej energetyki, modelowe rozwiązania
„inteligentnego miasta” w Polsce i na świecie.
Warsztaty „Polska Południowa – centrum gospodarcze o znaczeniu globalnym”.
Inauguracyjne spotkanie Klubu Nowej Gospodarki
- rekomendacje kierunków działania dla przedstawicieli władz państwowych u progu nowej
kadencji parlamentarnej.
24 XI 2011
CZW
Bydgoszcz
Park Nauk.Techn. EuroCentrum Sp.
z o.o.
Katowice
Euro
InnoPark
Kraków
Targom towarzyszyć będą liczne imprezy, w tym:
seminarium na temat Energii Odnawialnej
przygotowane
przez
Lubelski
Klaster
Ekoenergetyczny, konferencje "Współczesna
energetyka" i „Pojazdy elektryczne i systemy
ładowania" oraz kilka cykli bezpłatnych szkoleń
przygotowanych przez Lubelską Okręgową Izbę
Inżynierów
Budownictwa,
Stowarzyszenie
Elektryków Polskich i Wystawców Targów
ENERGETICS 2011.
29 – 30 XI
2011
WT - ŚR
Warszawa
2 XII 2011
AGH
PT
Warszawa
Targi Lublin
SA
Lublin
-----------------------------------------------------------------------------------------------------------------Eko-Przegląd 2/2011 www.eko-przeglad.eu
PLGBC Green
Building
Symposium,
Green Expo
i Green Awards
Gala
Warsztaty
szkoleniowe
VII Forum
Energetyki
Odnawialnej
II Międzynarodowe Targi
Budownictwa
Ekologicznego
i Energooszczędnego
BUD-ECO 2011
WT - PT
PN - WT
15 - 17 XI
2011
akustycznym w mieście oraz
miasta w kontekście klimatu
Dodatkowe info
Wydarzenie
7 XII 2011
ŚR
Warszawa
Międzynarodowy Kongres
Ochrony
Środowiska
ENVICON
Międzynarodowe Targi
Ochrony
Środowiska
POLEKO
II Seminarium
Mała
energetyka
wiatrowa wybrane
aspekty
Polskie Forum
Ogniwa
Paliwowe
i Technologie
Wodorowe
Seminarium
Opakowania
a Środowisko
V Forum
Gospodarcze
Energia
i środowisko
Zakres zagadnień / tematyka
Międzynarodowa
Zrównoważonego
konferencja
i
Targi
Budownictwa
16 XI Konferencja - Współpraca sektora prywatnego z rządem przy
wdrażaniu i promocji budownictwa ekologicznego.
17 XI Konferencja, szkolenia - Wielokryterialne systemy oceny budynków –
LEED, BREEAM, DGNB
18 XI Szkolenia - Dlaczego budownictwo zielone? Modele biznesowe dla
budynków zielonych. Porównanie głównych systemów certyfikacji
budynków zielonych.
Szkolenie dla operatorów oczyszczalni ścieków z biologicznym
usuwaniem związków biogennych
Zasady eksploatacji i optymalizacji oczyszczalni ścieków, podstawowych
metod kontroli i regulacji procesów oraz sposobów unieszkodliwiania
osadów ściekowych.
Tematyka Forum: małe biogazownie, produkcja biomasy,
kolektory słoneczne i fotowoltaika.
Ekonomiczne aspekty produkcji biomasy - Topola biała – uprawa
energetyczna na własne potrzeby - Doświadczenia w budowaniu ośmiu
biogazowni - Wykorzystanie energii słonecznej do celów grzewczych i do
produkcji energii elektrycznej – aspekty ekonomiczne - Finansowanie
inwestycji w zakresie odnawialnych źródeł energii
Ofertę prezentować będą:
- projektanci domów pasywnych lub niskoenergochłonnych, producenci
energooszczędnej stolarki budowlanej oraz termoizolacji, technik
grzewczych, urządzeń helioaktywnych, takich jak: kolektory słoneczne, czy
nowatorskich systemów uzdatniania wody,
- producenci i dystrybutorzy urządzeń energooszczędnych oraz elementów
i kompleksowych rozwiązań budowlanych do domów pasywnych.
Dodatkowe informacje
Spotkania networkingowe, wykłady, prelekcje
oraz
szkolenia
tematyki
budownictwa
zrównoważonego - od zielonych zamówień
publicznych, poprzez unijne przepisy dot.
budownictwa ekologicznego i emisji CO2, do
konkretnych rozwiązań projektowych, studiów
przypadku z kraju i zagranicy oraz treningi
z zakresu wielokryterialnej certyfikacji budynków.
Uczestnicy
Operatorzy, brygadziści, dyspozytorzy, monterzy
oczyszczalni ścieków.
Imprezy towarzyszące
18 -19 XI Konferencja: Dolnośląski Dom
Energooszczędny (w Regionalnym Centrum
Turystyki Biznesowej)
Dzień 1. część krajowa: rola samorządu i firm prywatnych w systemie po
wdrożeniu znowelizowanej ustawy o utrzymaniu czystości i porządku
w gminach oraz nowych możliwości inwestycyjnych w gospodarce
odpadami w Polsce.
Dzień 2. część europejska: tworzenie dyrektyw, europejska polityka
odpadowa, transpozycja do prawa krajowego oraz realizowanie dyrektyw
odpadowych.
Ze względu na polską prezydencję w Radzie
Unii Europejskiej tegoroczny Kongres ma
zgromadzić szerokie grono przedstawicieli
większości krajów europejskich.
Szkolenia z obowiązków posiadaczy elektrowni wiatrowych
w zakresie prowadzenia książki obiektu budowlanego.
Aspekty przeciwdziałania i niwelowania protestów społecznych w procesie
inwestycyjnym.
Terminarz serwisowania elektrowni wiatrowych oraz mała energetyka
wiatrowa: aktualne wymogi prawa energetycznego po zmianach w 2011 r.
Projekty zmian Ustawy OZE (w tym finansowania). Nowe rozwiązania
techniczne na potrzeby energetyki wiatrowej. Zdalny monitoring pracy.
Temat przewodni Trzeciego Forum: inteligentne materiały dla
zastosowania w energetyce wodorowej oraz odnawialnej.
Magazynowanie wodoru - Ogniwa paliwowe: PEMFC, SOFC – Fotowoltaika
– Przetwarzanie energii słoneczna – Ogniwa fotoelektrochemiczne.
Nowa ustawa o gospodarce opakowaniami i odpadami
opakowaniowymi.
Realizacja przepisów ustawy o obowiązkach przedsiębiorców w zakresie
gospodarowania niektórymi odpadami oraz o opłacie produktowej i opłacie
depozytowej - obowiązki przedsiębiorców.
Przyszłość energii, innowacje w sektorze „czystej” energii.
Oszczędzanie energii jako wyzwanie gospodarki - Odnawialne Źródła Energii
- Organizacje odzysku i gospodarka odpadami - Budownictwo ekologiczne Efektywne wykorzystywanie energii - PPP i Źródła finansowania inwestycji
proekologicznych.
LEMTECH
Konsulting
Kraków
Imprezy towarzyszące
Honorowy patronat
Parlament Europejski
Funkcjonować będą cztery Salony: Czystej Energii, Recyklingu,
Aparatury Kontrolno-Pomiarowej oraz Nauki dla Środowiska.
Polish Green
Building
Council
Kraków
Kuj.-Pom.
ODR
Minikowo
O/Przysiek
Zławieś Wlk.
Targi Energetyki Odnawialnej
Konsultacje
Nowa polityka państwa: gospodarka odpadami i skutki przejęcia
własności odpadów przez gminy
Temat przewodni 23. edycji POLEKO: „Resource efficiency efektywne wykorzystywanie zasobów".
Organizator
Honorowy patronat
Polska Prezydencja w Radzie U E 2011
Podczas czterech
dni targów odbędzie się
kilkadziesiąt konferencji, seminariów i forów
branżowych.
Eco-Match 2011 – Spotkania kooperacyjne
Seminarium polecane jest zarówno tym, którzy
posiadają elektrownie wiatrowe oraz inwestorom,
serwisantom,
producentom
i projektantom, jak również tym, którzy taką
inwestycje planują a także
pasjonatom i
sympatykom OZE.
Agencja
WIGOR
Wrocław
Abrys
sp. z o. o.
Poznań
Międzynarodowe Targi
Poznańskie
Poznań
Dr Barzyk
Consulting
Mierzyn
Forum odbywa się jako konferencja satelitarna
prestiżowej
konferencji
SET
PLAN
(www.setplan2011.pl) związanej z przejęciem
przez Polskę przewodnictwa w Unii Europejskiej.
Polskie
Stowarzysze
nie Wodoru
i Ogniw
Paliwowych
Kraków
Wykłady
poprowadzą
z Ministerstwa Środowiska i COBRO
COBRO
Zakład
Ekologii
Opakowań
Warszawa
specjaliści
Forum
jest
spotkaniem
przedsiębiorców,
przedstawicieli administracji i samorządów,
inwestorów i finansistów oraz zaproszonych gości
zagranicznych
reprezentujących
instytucje
publiczne i gospodarcze.
---------------------------------------------------------------------------------------------------------------Eko-Przegląd 2/2011 www.eko-przeglad.eu
Program
Promocji
Rozwoju
Przedsiębior
czości
Warszawa
20

EnErgia z Wody EnErgia zE słońca EnErgia zE słońca W numErzE

Transkrypt

Podobne dokumenty

„Zwiększenie wykorzystania energii odnawialnej na terenie Gminy

Energetyka Słoneczna - Wydział Inżynierii Produkcji SGGW

KOLEKTORY SŁONECZNE Od początku XX w

Załącznik nr 2 do ogłoszenia

DOTACJE DO KOLEKTORÓW SŁONECZNYCH

Fotowoltaika (deklaracje)