Dowiedz się więcej
Transkrypt
Dowiedz się więcej
Informacja dotycząca adekwatności kapitałowej HSBC Bank Polska S.A. na 31 grudnia 2015 r. PUBLIC Spis treści: 1. Wstęp ............................................................................................................................. 3 2. Cele i strategie w zakresie zarządzania ryzykiem ........................................................... 3 3. Informacje w zakresie funduszy własnych .....................................................................10 4. Informacje w zakresie przestrzegania wymogów kapitałowych ......................................15 5. Ekspozycja na ryzyko kredytowe ...................................................................................16 6. Informacja w zakresie ryzyka kredytowego kontrahenta ................................................19 7. Informacja w zakresie ryzyka operacyjnego ..................................................................19 8. Informacje w zakresie ryzyka płynności .........................................................................20 9. Bufory kapitałowe ..........................................................................................................22 10. Informacje w zakresie ryzyka stopy procentowej w portfelu bankowym......................22 11. Informacje dotyczące instrumentów kapitałowych w portfelu bankowym ....................23 12. Informacje w zakresie wskaźnika dźwigni finansowej.................................................23 13. Informacje dotyczące polityki wynagrodzeń ...............................................................24 14. Oświadczenie Zarządu ..............................................................................................26 PUBLIC - 2 1. Wstęp Dokument stanowi realizację Polityki Informacyjnej w zakresie ogłaszania przez HSBC Bank Polska S.A („Bank”) informacji o charakterze jakościowym i ilościowym dotyczących adekwatności kapitałowej oraz zakresu informacji podlegających ogłaszaniu, wynikającej z postanowień Rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 575/2013 z dnia 26 czerwca 2013 r. w sprawie wymogów ostrożnościowych dla instytucji kredytowych i firm inwestycyjnych. O ile nie podano inaczej, wszystkie dane liczbowe w dokumencie zaprezentowano według stanu na dzień 31 grudnia 2015 roku, w tys. zł, w ujęciu jednostkowym. W procesie wyliczenia wymogów kapitałowych na dzień 31 grudnia 2015 roku ujęto dane dotyczące jedynie Banku – ze względu na brak podmiotów zależnych nie zachodzi konieczność obliczania wymogów kapitałowych w ujęciu skonsolidowanym. 2. Cele i strategie w zakresie zarządzania ryzykiem Wszelkie działania Banku, w różnym stopniu, dotyczą pomiaru, oceny, akceptacji oraz zarządzania ryzykiem. Struktura zarządzania ryzykiem, wprowadzona na wszystkich szczeblach organizacji, zapewnia, że profil ryzyka Banku pozostaje konserwatywny i zgodny z zaakceptowanym apetytem na ryzyko oraz strategią Banku. W oparciu o Strukturę Zarządzania Ryzykiem w Banku funkcjonuje System Zarządzania Ryzykiem, który jest sformalizowany, przejrzysty oraz scentralizowany. Strukturę i organizację funkcji zarzadzania ryzykiem przedstawia poniższy wykres PUBLIC - 3 Rada Nadzorcza Banku sprawuje ogólny nadzór nad zarządzaniem ryzykiem w Banku oraz określa politykę w zakresie działalności kredytowej, a także polityki zarządzania wybranymi rodzajami ryzyka. Zarząd Banku jest odpowiedzialny za skuteczność działania Systemu Zarządzania Ryzykiem, w szczególności poprzez zatwierdzanie polityk i procedur regulujących zarządzanie istotnymi rodzajami ryzyka zidentyfikowanymi przez jednostki odpowiedzialne za zarządzanie ryzykiem. Ponadto Zarząd Banku wprowadza podział realizowanych w Banku zadań, który zapewnia niezależność funkcji pomiaru, monitorowania i kontrolowania ryzyka od działalności operacyjnej, z której wynika podejmowanie ryzyka przez Bank. Członkowie Zarządu Banku są bezpośrednio odpowiedzialni za zarządzanie poszczególnymi rodzajami i obszarami ryzyk, stosownie do przypisanego zakresu odpowiedzialności oraz uczestniczą w posiedzeniach komitetów odpowiedzialnych za zarządzanie poszczególnymi rodzajami ryzyk. Komitet Zarządzania Ryzykiem oraz Komitet Zarządzania Aktywami i Pasywami (ALCO) ponoszą odpowiedzialność wykonawczą za bieżący monitoring, ocenę i zarządzanie ryzykiem ze szczególną uwagą poświęconą polityce ryzyka, apetytowi na ryzyko i przeglądowi znaczących koncentracji ryzyka. Menadżerowie wyższego szczebla z poszczególnych linii biznesowych odpowiadają za codzienne działania związane z zarządzaniem ryzykiem. Odpowiedzialnością Komitetu Zarządzania Ryzykiem jest: Ustalanie kierunków i rozwiązywanie problemów w odniesieniu do polityki oraz zarządzania ryzykiem; Dokonywanie przeglądu istotnych rodzajów ryzyka wpływających na funkcjonowanie Banku w ujęciu systematycznym, dla zapewnienia adekwatnej kontroli umożliwiającej efektywne zarządzanie tymi rodzajami ryzyka oraz dla osiągania zwrotów adekwatnych do ponoszonego ryzyka; Analiza głównych ekspozycji na ryzyko, obecnych i potencjalnych, wobec gwałtownie zmieniających się uwarunkowań ekonomicznych i politycznych; Dokonywanie przeglądów informacji, które umożliwiają identyfikację specyficznych i instytucjonalnych rodzajów ryzyka; Sprawowanie nadzoru i monitorowanie zarządzania znaczącymi rodzajami ryzyka; Propagowanie odpowiedniej kultury ryzyka: o Demonstrowanie etyki i wartości Grupy HSBC; o Komunikowanie celów i odpowiedzialności; o Udostępnianie wiedzy i informacji; oraz o Promowanie kompetencji i odpowiedzialności. Odpowiedzialnością Komitetu ALCO jest: Wyznaczanie kierunków strategicznych i taktyczna weryfikacja struktury bilansu oraz zapewnienie spójności wykonania ze strategią i polityką; Koordynacja procesu zarządzania ryzykiem struktury bilansu; Zarządzanie procesem ICAAP; Zarządzanie ryzykiem płynności i kapitałowym (z uwzględnieniem testów warunków skrajnych); Pozyskanie i alokacja funduszy; Planowanie z uwzględnieniem prognozowanego kształtowania czynników zewnętrznych oraz przegląd scenariuszy awaryjnych; Ocena potencjalnych strategii cenowych, produktowych oraz rozkładu struktury i terminów zapadalności/wymagalności składników bilansu; PUBLIC - 4 Zapewnienie zgodności z przepisami i wymogami regulacyjnymi. Proces i procedury dotyczące Zarządzania Ryzkiem Zarządzanie ryzykiem w Banku realizowane jest na podstawie polityk i procedur dotyczących identyfikacji, pomiaru, monitorowania i kontroli ryzyka, opracowanych w formie pisemnej i zatwierdzonych przez Zarząd Banku. Procedury te podlegają regularnej weryfikacji w celu ich dostosowania do zmian profilu ryzyka Banku i otoczenia gospodarczego, w którym Bank działa. Identyfikacja i pomiar ryzyka związanego z działalnością Banku dostosowane są do profilu, skali i złożoności ryzyka, a stosowane metody (modele) lub systemy pomiaru ryzyka, w szczególności ich założenia, są poddawane okresowej ocenie wewnętrznej. Zasady zarządzania ryzykiem uwzględniają kluczowe ryzyka wymagające szczególnej uwagi, takie jak: ryzyko kredytowe i kontrahenta, ryzyko koncentracji, ryzyko operacyjne, ryzyko biznesowe, ryzyko płynności, ryzyko zachowania zgodności, ryzyko rynkowe, w tym ryzyko stopy procentowej i ryzyko walutowe. Ryzyko kredytowe Ryzyko kredytowe oznacza niepewność odnośnie wywiązania się przez klienta z zawartych umów z zakresu jego finansowania, czyli spłaty w określonym czasie kapitału i odsetek. Głównym celem polityki kredytowej realizowanej przez Bank jest wdrażanie ram zarządzania ryzykiem kredytowym, które umożliwiłoby maksymalizację rentowności działalności kredytowej, odpowiednio do pożądanego poziomu ryzyka oraz jakości portfela. Pion Ryzyka Kredytowego zarządza wszystkimi aspektami ryzyka kredytowego dotyczącymi segmentu bankowości przedsiębiorstw i bankowości detalicznej, a także monitoruje ryzyko operacyjne we wszystkich departamentach Banku. Codzienny proces zarządzania ryzykiem w banku obejmuje: 1) ocenę ekspozycji kredytowych w stosunku do planów i parametrów zdefiniowanych w zasadach „Apetytu na Ryzyko”; 2) budowanie wysokiego poziomu świadomości ryzyka kredytowego wśród pracowników Banku oraz pracowników podmiotów współpracujących. Odbywa się to poprzez organizowanie szkoleń i treningów, oraz stosowanie motywacyjnych systemów wynagradzania skierowanych na utrzymanie dobrej jakości wniosków kredytowych oraz generowanego portfela kredytowego; 3) tworzenie i aktualizację wewnętrznych procedur i procesów, mając na celu osiąganie założonych planów w zakresie jakości portfela kredytowego; 4) monitorowanie poziomu ryzyka kredytowego na poziomie poszczególnych produktów kredytowych Banku, koncentracji sektorowej, koncentracji dużych ekspozycji kredytowych oraz na poszczególnych pracowników kluczowych z punktu widzenia procesu kredytowego (pracownicy komórek sprzedaży oraz pracownicy podejmujący decyzje kredytowe); 5) szybkie reagowanie na zagrożenia, które mogą powodować niekontrolowany wzrost ryzyka kredytowego, oraz bieżące zarządzanie zdarzeniami powodującymi popełnienie lub podejrzenie popełnienia czynu zabronionego; 6) stosowanie zaawansowanych metod statystycznych i metod eksperckich w procesie oceny ryzyka kredytowego; 7) ocenę zdolności kredytowej w oparciu o rating klienta, rating i rodzaj produktu, okres spłaty oraz informacje pozyskane z zewnętrznych źródeł takich jak Biuro Informacji Kredytowej czy wywiadownie gospodarcze; PUBLIC - 5 8) okresową ocenę jakości i wielkości portfela kredytowego, oraz dokonywanie ewentualnych zmian w procedurach i procesach kredytowych na podstawie uzyskanych wyników oceny oraz zmian zachodzących na rynku kredytów; 9) okresową ocenę skuteczności działań weryfikacyjnych podejmowanych przez udzieleniem kredytu i skuteczności działań windykacyjnych, oraz dokonywanie ewentualnych zmian w procedurach i procesach kredytowych na podstawie uzyskanych wyników oceny oraz zmian zachodzących na rynku kredytów. Bank stosuje metodę standardową (zgodnie z przepisami CRR) do oceny ryzyka kredytowego. Każdy wniosek kredytowy jest oceniany odrębnie na podstawie zdolności kredytowej Kredytobiorcy (lub innego Dłużnika), proponowanej struktury transakcji (łącznie z oferowanym zabezpieczeniem) i innych rodzajów ryzyka towarzyszących transakcji. Nadawany metodą ekspercką rating CRR traktowany jest wyłącznie jako użyteczne narzędzie służące do porównywania kondycji finansowej Kredytobiorców. Ryzyko rozliczeniowe Ryzyko rozliczeniowe występuje wówczas, gdy Bank wykona nieodwołalną płatność w imieniu klienta a środki pokrywające płatność nie wpłynęły jeszcze na rachunek klienta lub gdy środki pokrywające znajdujące się na rachunku klienta mogą być wypłacone lub wytransferowane przed obciążeniem kwotą płatności. Ryzyko rozliczeniowe znika, gdy transakcja zostanie całkowicie rozliczona. W sytuacji, gdy klient nie dokona rozliczenia danej transakcji ryzyko rozliczeniowe zamienia się w ryzyko kredytowe. Podczas gdy produkty związane z ryzykiem rozliczeniowym są generalnie uznawane jako obarczone niskim ryzykiem, powinny być one rozważane dla rzetelnych i godnych zaufania klientów. Ryzyko rozliczeniowe może być: 1) Intra-day (jednodniowe): istnieje w ciągu jednego roboczego dnia (włączając jednodniowe overdrafty); 2) Krótkoterminowe: np związane z tradycyjnym cyklem rozliczeniowym i ryzykiem wymiany walutowej. Ryzyko rynkowe Ryzyko rynkowe polega na tym, że wartość składnika aktywów lub pasywów może się zmienić na skutek zmian kursów/cen rynkowych. Za główne czynniki ryzyka rynkowego można uznać: stopy procentowe, kursy wymiany walut, spready kredytowe i ceny akcji. Bank posiada głównie ekspozycję na ryzyko walutowe i ryzyko stopy procentowej, w tym ryzyko stopy procentowej w księdze bankowej, który został opisany w punkcie 10 niniejszej Informacji. Kluczowym celem zarządzania ryzykiem rynkowym Banku jest zapewnienie pełnej świadomości i gruntownego zrozumienia ekspozycji Banku na ryzyko rynkowe oraz skuteczne zarządzanie tym ryzykiem przy jednoczesnym utrzymaniu profilu rynkowego w przedziale zgodnym z apetytem na ryzyko. Główne rodzaje ryzyka rynkowego identyfikowane w działalności Banku to: a. ryzyko walutowe – podejmowane uznaniowo w oczekiwaniu na dodatkowe zyski z tytułu zmian kursów rynkowych; b. ryzyko stopy procentowej w portfelu handlowym – podejmowane uznaniowo przez pozycje w obligacjach/bonach, transakcje zamiany stopy procentowej (IRS) lub pochodne transakcje walutowe (typu fx forward lub fx swap); PUBLIC - 6 c. składnik ryzyka rynkowego ryzyka stopy procentowej w portfelu bankowym – częściowo jest to strukturalna pozycja wynikająca z oferowania produktów bankowych klientom (kredyty i pożyczki, lokaty klientów), aktywnie zarządzana przez BSM. Miary wykorzystywane w Banku do pomiaru i kontroli ryzyka rynkowego mają na celu uchwycić wszystkie ekspozycje z tytułu ryzyka rynkowego, przy uwzględnieniu dokonanej w Banku oceny ich istotności. Miary te obejmują: a. wartości nominalne pozycji (np. pozycji walutowych); b. wartość bieżącą punktu bazowego (PVBP); c. wartość narażoną na ryzyko (VaR); d. inne miary wykorzystywane na potrzeby pomiaru ryzyka stopy procentowej w portfelu bankowym. Zgodnie ze statutową rolą odgrywaną w Banku, Rada Nadzorcza odpowiada za dostosowanie polityki zarządzania ryzykiem rynkowym do zatwierdzonej strategii Banku, a także za nadzór nad nią w oparciu o okresowe informacje przekazywane przez Zarządu Banku. Komitet zarządzania ryzykiem (RMC) Banku zatwierdza apetyt na ryzyko rynkowe w formie oficjalnego oświadczenia o apetycie na ryzyko (RAS) oraz monitoruje dostosowywanie ekspozycji/profilu ryzyka rynkowego do oświadczenia o apetycie na ryzyko Banku. Zarząd odpowiada za zapewnienie skutecznego systemu zarządzania ryzykiem poprzez regularną aktualizację Polityki ryzyka rynkowego oraz bardziej szczegółowych Instrukcji, które określają procesy i obowiązki w zakresie pomiaru, monitorowania i raportowania ryzyka rynkowego, jak również zapewnienia ich zgodności ze strategią Banku. Zarząd przekazuje odpowiedzialność za zarządzanie ryzykiem rynkowym Komitetowi zarządzania aktywami i pasywami (ALCO). Ryzyko koncentracji Koncentracja ryzyka kredytowego powstaje, gdy pewna liczba kontrahentów lub zaangażowań posiada porównywalne cechy ekonomiczne lub gdy tacy kontrahenci są zaangażowani w podobną działalność lub działają na tych samych obszarach geograficznych lub w takich samych segmentach branżowych, co powoduje, że zmiany warunków ekonomicznych, politycznych i innych mają jednakowy wpływ na ich wspólną zdolność do wypełniania zobowiązań umownych lub gdy ryzyka związane z jednym kontrahentem lub skoncentrowaną grupą kontrahentów tworzą istotną część portfela. Bank stosuje szereg mechanizmów kontroli i działań zmierzających do ograniczenia nadmiernej koncentracji zaangażowań w portfelach Banku w danym sektorze, kraju i grupie klientów. Należą do nich limity dla portfela i kontrahentów, kontrole zatwierdzeń i przeglądów oraz testy warunków skrajnych. Zarządzanie ryzykiem koncentracji koordynuje Pion Ryzyka. Bank skupia się na ryzyku koncentracji generowanym głównie przez indywidualne duże zaangażowania kredytowe. Bank kalkuluje wymogi kapitałowe wynikające z ryzyka koncentracji dużych zaangażowań kredytowych i wybranych sektorów gospodarki: Mechanizm aktywujący zaangażowanie w duże podmioty wiąże się z łącznymi przyznanymi limitami kredytowymi i stanowi 10% kapitałów; Zaangażowanie w duże sektory (ponad 30% Portfela Bankowości Korporacyjnej) dotyczy wybranych sektorów. Ryzyko płynności PUBLIC - 7 Ryzyko płynności oznacza zagrożenie terminowego wywiązywania się z zobowiązań lub utraty zdolności do finansowania aktywów, zarówno w toku normalnej działalności bankowej, jak i w innych, dających się przewidzieć warunkach, powodujące konieczność poniesienia nieakceptowanych strat. Bank kontynuuje politykę zapewnienia silnej pozycji płynnościowej oraz zarządzania profilami płynności aktywów, zobowiązań oraz zobowiązań pozabilansowych w sposób zapewniający bilansowanie przepływów pieniężnych, ocenianych pod kątem różnych scenariuszy warunków skrajnych w taki sposób, że potencjalne zobowiązania zostają uregulowane w momencie ich wymagalności. Ryzykiem płynności na poziomie operacyjnym zarządza w Banku Pion Skarbu, z uwzględnieniem informacji z Pionu Finansów dotyczących oczekiwanych przepływów pieniężnych i wykorzystania limitów zatwierdzonych przez Zarząd Banku. Proces zarządzania ryzykiem płynności nadzoruje Komitet Zarządzania Aktywami i Pasywami. Bank zarządza ryzykiem poprzez ocenę miar oraz ustalenie odpowiednich limitów, zarówno wewnętrznych jak i regulacyjnych. Ryzyko operacyjne Ryzyko operacyjne definiowane jest jako ryzyko wystąpienia straty wynikającej z niedostosowania lub zawodności procesów wewnętrznych, ludzi i systemów lub ze zdarzeń zewnętrznych, obejmując również ryzyko prawne. Ryzyko prawne obejmuje, ale nie jest ograniczone do kar sądowych, nadzorczych jak również wszelkiego rodzaju ugód. Głównym celem zarządzania ryzykiem operacyjnym jest ograniczenie aktualnie ponoszonych strat operacyjnych i ochrona Banku przed stratami w przyszłości. Bank postrzega poniższe obszary jako główne źródła ryzyka operacyjnego: awarie systemów – bank używa istotnej ilości systemów w celu wsparcia swojej oferty kierowanej do klientów; błędy ludzkie / procesowe – historia zdarzeń z tytułu ryzyka operacyjnego dowodzi, że niektóre procesy operacyjne są w dalszym ciągu niedoskonałe lub zawodne z uwagi na błędy ludzkie; oszustwa wewnętrzne – mimo oczekiwania, że zdarzenia z zakresu oszustw wewnętrznych (które historycznie związane były z działalnością detaliczną) ulegać będą zmniejszeniu ilościowemu i kwotowemu, bank w dalszym ciągu może oczekiwać materializacji tego rodzaju ryzyka; zlecanie czynności na zewnątrz – skala zlecania czynności na zewnątrz uznawana jest przez bank za istotną i w związku z tym oczekuje się w tym obszarze materializacji ryzyka. Bank monitoruje i kontroluje profil ryzyka operacyjnego dla każdego obszaru działalności, w oparciu o wyniki oceny ryzyka z wykorzystaniem Kluczowych Wskaźników Ryzyka, Oceny Ryzyka i Kontroli, wyjaśnianie incydentów skutkujących stratą i analizę przyczyn występowania incydentów. W ramach Banku ryzykiem operacyjnym zarządza wyznaczony departament – Departament Ryzyka Operacyjnego i Kontroli Wewnętrznej, który jest odpowiedzialny za całościowy nadzór i weryfikację prawidłowego zarządzania ryzykiem operacyjnym przez obszary biznesowe i funkcje w Banku. Departament raportuje w cyklach miesięcznych poszczególne, zidentyfikowane ryzyka i słabości kontroli do Komitetu Zarządzania Ryzykiem. Cyklicznie przedstawia też Radzie Nadzorczej informacje dotyczące efektywności zarządzania ryzykiem operacyjnym. PUBLIC - 8 Za bieżące zarządzanie ryzykiem operacyjnym odpowiada kierownictwo Banku na wszystkich poziomach organizacyjnych, pod nadzorem właściwych Menadżerów ds. Kontroli Ryzyka Biznesowego (BRCM). Nadzór nad procesem zarządzania ryzykiem operacyjnym sprawowany jest przez Komitet Zarządzania Ryzykiem. Komitet formalnie spotyka się w cyklach miesięcznych i odpowiedzialny jest między innymi za promowanie świadomości ryzyka oraz proaktywne nim zarządzanie poprzez nadzór oraz uwzględnianie wymogów Grupy HSBC w lokalnych politykach i procedurach. Następnym etapem po identyfikacji ryzyka jest ocena jego wpływu na Bank. Dokonuje się jej uwzględniając dwa aspekty ryzyka: bezwzględny poziom ryzyka i ekspozycję na ryzyko. Przy pomocy tej metodologii dokumentuje się profile Kluczowych Ryzyk dyskutowanych w czasie posiedzeń Komitetu Zarządzania Ryzykiem. Następnie sporządza się Ocenę Ryzyka i Kontroli w celu ograniczenia zidentyfikowanego ryzyka. Rejestracja i raportowanie ryzyka operacyjnego oraz zdarzeń mogących skutkować stratą dokonywane są w dedykowanym systemie informatycznym. Wszystkie straty są dokładnie wyjaśniane, tak aby określić przyczyny ich wystąpienia i zapobiec ich powtórzeniu. Ponadto w Banku funkcjonuje system przeciwdziałania nadużyciom. Zakłada on centralizację obowiązków z zakresu prewencji, detekcji i analizy w Departamencie Ryzyka Operacyjnego i Kontroli Wewnęrznej. System zakłada również ścisłą współpracę jednostek Banku, polegającą na wymianie informacji, które mogą być przydatne w eliminowaniu zdarzeń mających znamiona oszustwa – a także ścisła współpracę z lokalnymi organami wymiaru sprawiedliwości. Dodatkowo, Bank poprzez działania wspomnianej jednostki, realizuje politykę oraz strategię związaną z bezpieczeństwem informacji a także ryzykiem zachowania ciągłości biznesu. Oba obszary zakładają funkcjonowanie restrykcyjnych procedur i narzędzi kontrolnych, regularną rewizję procesów a także budowanie świadomości pracowników Banku. Ryzyko biznesowe Ryzyko biznesowe to potencjalny niekorzystny wpływ na zyski i kapitał w wyniku niezrealizowania przez Bank celów strategicznych, określonych w rocznym planie operacyjnym (ROP), wskutek nieprzewidzianych zmian w otoczeniu biznesowym i regulacyjnym, narażenia na cykle ekonomiczne i zmiany technologiczne. Bank zarządza i ogranicza ryzyko biznesowe poprzez planowanie działalności i procesy testowania warunków skrajnych, aby zapewnić, że model biznesowy Banku i planowane działania mają pokrycie w odpowiednich zasobach (w szczególności kapitałowych) w otoczeniu komercyjnym, gospodarczym i ryzyka. Celem zarządzania ryzykiem biznesowym jest zapewnienie, aby potencjalna podatność planów biznesowych Banku na ryzyko była identyfikowana na wczesnym etapie, aby można było proaktywnie podjąć działania ograniczające. Ryzykiem biznesowym zarządzają w pierwszym rzędzie Dyrektorzy linii biznesowych. Zarząd Banku odpowiada za nadzór nad procesem. ALCO odpowiada także za monitorowanie ryzyka w zakresie takim, w jakim ryzyko biznesowe negatywnie wpływa na strukturę aktywów/pasywów. Ryzyko zachowania zgodności PUBLIC - 9 Ryzyko braku zgodności jest zdefiniowane jako potencjalne negatywne konsekwencje braku zgodności działania Banku z obowiązującymi normami prawa, regulacji wewnętrznych oraz uznanym kodeksem postępowania. Bank zarządza ryzykiem braku zgodności poprzez jasną strukturę organizacyjną procesu ustaloną i opisaną w odrębnych regulacjach wewnętrznych. Wpływ negatywnych zdarzeń ryzyka braku zgodności jest pokryty buforem kapitałowym w ramach Filaru II. 3. Informacje w zakresie funduszy własnych Fundusze własne Banku składają sie z nastepujących elementów: 1. Kapitał podstawowy Tier I, obejmujący m.in. instrumenty kapitałowe i powiązane ażio emisyjne, zyski zatrzymane, skumulowane inne całkowite dochody, pozostałe kapitały zapasowe, fundusze ogólne ryzyka bankowego; 2. Kapitał dodatkowy Tier I, obejmujący m.in. instrumenty kapitałowe, o których mowa w art. 52 Rozporządzenia 575/2013 oraz ażio emisyjne związane z tymi instrumentami; 3. Kapitał Tier II, obejmujący m.in. instrumenty kapitałowe i pożyczki podporządkowane. Wszystkie wymienione kapitały podlegają korektom z tytułu pomniejszeń oraz mającym zastosowanie filtrom ostrożnościowym. PUBLIC - 10 Na 31.12.2015 r. na fundusze własne Banku składał się kapitał podstawowy Tier I. Szczegółowe informacje na temat poszczególnych elementów funduszy własnych Banku na dzień 31 grudnia 2015 roku zaprezentowano poniżej (zgodnie z zapisami Rozporządzenia nr 1423/2013, załącznik nr 6). Kapitał podstawowy Tier 1: Instrumenty i kapitały rezerwowe 1 Instrumenty kapitałowe i powiązane ażio emisyjne 2 Zyski zatrzymane 3 Skumulowane inne całkowite dochody 4 Fundusze ogólnego ryzyka bankowego 5 Kapitał podstawowy Tier 1 przed korektami regulacyjnymi Kapitał podstawowy Tier 1: korekty regulacyjne 1 Wartości niematerialne i prawne Korekty regulacyjne dotyczące niezrealizowanych zysków i start 2 zgodnie z art. 467 i 468; 2a w tym: filtr dla niezrealizowanej straty 2b w tym: filtr dla niezrealizowanego zysku 3 Całkowite korekty regulacyjne w kapitale podstwowym Tier 1 4 Kapitał podstawowy Tier 1 Kapitał dodatkowy Tier 1: Instrumenty Kapitał dodatkowy Tier 1: korekty regulacyjne Kapitał Tier II: instrumenty i rezerwy 1 Całkowite korekty regulacyjne w kapitale Tier II 2 Kapitał Tier II 3 Łączny kapitał (kapitał Tier I + Kapitał Tier II) 4 Aktywa ważone ryzykiem Współczynniki i bufory kapitałowe 1 2 3 Kapitał podstawowy Tier I (wyrażony jako odsetek kwoty ekspozycji na ryzyko) Kapitał Tier I (wyrażony jako odsetek kwoty ekspozycji na ryzyko) Łączny kapitał (wyrażony jako odsetek kwoty ekspozycji na ryzyko) Kwota w dniu ujawnienia (tys. PLN) 471 970 0 1 817 0 473 787 -3 949 -1 137 -1 137 -8 144 465 643 0 0 0 0 0 465 643 2 890 118 16,1 16,1 16,1 Wymóg bufora dotyczący kapitału podstawowego Tier I zgodnie z art. 92 ust. 1 lit. A) powiekszony o wymogi utrzymania bufora zabezpieczajacego i antycykilcznego, jak również bufor ryzyka systemowego oaz bufor instytucji o znaczeniu systemowym 4 wyrażony jako odsetek kwoty ekspozycji na ryzko 4a w tym: wymóg utrzymania bufora zabezpieczajacego 4b w tym: wymóg utrzymania bufora antycyklicznego 4c w tym: wymóg utrzymania bufora ryzyka systemowego 0 0 0 0 w tym: bufor globalnych instytucji o znaczeniu systemowym lub 4d bufor innych instytucji o znaczeniu systemowym 0 PUBLIC - 11 Instrumenty kapitałowe i powiązane ażio emisyjne W pozycji Instrumenty kapitałowe i powiązane ażio emisyjne uwzględniono kapitał akcyjny, ażio emisyjne i pozostały kapitał zapasowy na dzień 31 grudnia 2015 roku. Instrumenty kapitałowe i powiązane ażio emisyjne w tys. PLN Opłacone instrumenty kapitałowe Ażio Pozostałe kapitały zapasowe Razem 393 207 19 149 59 614 471 970 Instrumenty kapitałowe HSBC Banku Polska S.A. tworzy kapitał akcyjny Banku w kwocie 393 207 mln zł. zgodnie ze statutem i wpisem do rejestru przedsiębiorcow. Akcjonariuszem 100% akcji na dzień 31 grudnia 2015 roku jest HSBC Bank plc. Główne cechy instrumentów kapitałowych przedstawiono poniżej. Główne cechy instrumentów kapitałowych 1 2 Emitent HSBC Bank Polska SA Unikatowy identyfikator ( np. ISIN) - 3 Prawo lub prawa właściwe, którym podlega instrument Polskie Ujmowanie w kapitale regulacyjnym - 4 Zasady przejściowe okreslone w rozporządzeniu CRR Kapitał podstawowy Tier 1 5 Zasady przejściowe okreslone w rozporządzeniu CRR Kapitał podstawowy Tier 1 po okresie przejściowym 6 Kwalifikowalne na poziomie jednostkowym lub (sub)skonsolidowanym/na poziomie jednostkowym oraz (sub)skonsolidowanym Poziom jednostkowy 7 Rodzaj instrumentu(rodzaje określone przez każdy system prawny) Akcje zwykłe (seria A-I,L-Z) , Art. 28 CRR Akcje uprzywilejowane (seria J i K), Art. 28 CRR Kwota uznana w kapitale regulacyjnym (waluta w mln, według stanu na ostatni dzień sprawozdawczy) seria A 50 000,00 seria B 600 000,00 seria C 380 000,00 seria D 25 000,00 seria E 7 945 000,00 seria F 6 000 000,00 seria G 4 000 000,00 seria H 5 000 000,00 seria I 6 100 000,00 seria J 6 300 000,00 seria K 10 000 000,00 seria L 12 000 000,00 seria M 10 000 000,00 seria N 15 000 000,00 seria O 30 000 000,00 seria P 14 000 000,00 seria R 10 807 000,00 seria T 110 000 000,00 seria U 25 000 000,00 seria W 100 000 000,00 seria Z 20 000 000,00 8 PUBLIC - 12 9 9a Wartość nominalna instrumentu Cena emisyjna 9b Cena wykupu 10 Klasyfikacja księgowa Pierwotna data emisji 11 12 Wieczyste czy terminowe 13 Pierwotny termin zapadalności 1,00 PLN W zalezności od serii Nie dotyczy Kapitał własny seria A 16.03.1990 seria B 31.05.1991 seria C 31.05.1991 seria D 20.02.1992 seria E 14.01.1994 seria F 06.10.1997 seria G 30.12.1997 seria H 22.07.1998 seria I 22.07.1998 seria J 11.05.1999 seria K 28.12.1999 seria L 27.10.2000 seria M 11.01.2001 seria N 25.09.2001 seria O 23.01.2003 seria P 18.02.2004 seria R 29.10.2004 seria T 16.05.2006 seria U 10.07.2009 seria W 23.06.2010 seria Z 31.05.2012 Nie dotyczy Nie dotyczy Opcja wykupu na żądanie emitenta podlegajaca 14 wcześniejszemu zatwierdzeniu przrze organy nadzoru Nie dotyczy Termin wykupu opcjonalnego, terminy wykupu 15 warunkowego oraz kwota wykupu Nie dotyczy 16 Kolejne terminy wykupu, jesli dotyczy Nie dotyczy Kupony/dywidendy 17 Stała lub zmienna dywidenda/stały lub zmienny kupon Nie dotyczy 18 Kupon odsetkowy oraz dopwolny powiązany wskaźnik Nie dotyczy Instnienie zapisanych praw do niewypłacenia 19 dywidendy W pełni uznaniowe, cześciowo uznaniowe czy 20a obowiązkowe (pod wzgledem terminu) W pełni uznaniowe, cześciowo uznaniowe czy 20b obowiązkowe (pod wzgledem kwoty) Istnienie opcji z oprocentowaniem rosnacym lub innej 21 zachęty do wykupu 22 Nieskumulowane czy skumulowane 23 Zmienne czy niezmienne Jeżeli zmienne, zdarzenie lub zdarzenia wywołujące 24 zmianę 25 Jezeli zmienne, w pełni czy częściowo 26 Jeżeli zmienne wskaźnik konwersji Nie dotyczy Nie dotyczy Nie dotyczy Nie dotyczy Nie dotyczy Nie dotyczy Nie dotyczy Nie dotyczy Nie dotyczy PUBLIC - 13 Jeżeli zmienne, zamiana obowiązkowa czy 27 opcjonalna Jeżeli zmienne, należy określić rodzaj instrumentu, na 28 który można dokonać zamiany Jeżeli zmienne, należy określić rodzaj instrumentu, na 29 który dokonuje się zamiany 30 Odpisy obniżające wartość W przypadku odpisu obniżającego wartość, zdarzenie 31 lub zdarzenia wywołujące odpis obniżajacy wartość W przypadku odpisu obniżającego wartość, w pełni 32 czy częściowo W przypadku odpisu obniżającego wartość, trwale lub 33 tymczasowo W przypadku tymczasowego odpisu obniżającego 34 wartość, opis mechanizmu odpisu obniżającego wartość 35 Pozycja w hierarchia podporządkowania w przypadku likwidacji (należy określić rodzaj instrumentu bezpośrednio uprzywilejowanego w odniesieniu do danego instrumentu) Nie dotyczy Nie dotyczy Nie dotyczy Nie dotyczy Nie dotyczy Nie dotyczy Nie dotyczy Nie dotyczy Nie dotyczy 36 Niezgodne cechy przejściowe Nie dotyczy 37 Jeżli tak, nalezy okreslić niezgodne cechy Nie dotyczy Ażio emisyjne Ażio emisyjne powstaje z nadwyżki osiągniętej przy emisji akcji Banku powyżej wartości nominalnej pozostałej po pokryciu kosztów emisji, z przeznaczeniem na pokrycie strat, jakie mogą powstać w związku z działalnością Banku, pomniejszonemu o kwotę strat pokrytych z funduszu zapasowego. Pozostały kapitał zapasowy Pozostały kapitał zapasowy tworzy się z odpisów z zysku do podziału, według zasad zawartych w Statucie. Skumulowane inne całkowite dochody W pozycji Skumulowane inne całkowite dochody zaprezentowano niezrealizowane zyski i straty z tytułu instrumentów dłużnych zakfalifikowanych jako dostępne do sprzedaży tj. obligacje rządowe oraz bony pieniężne znajdujące się w portfelu Banku. Poniżej przedstawiono strukturę skumulowanych innych całkowitych dochodów Banku na dzień 31 grudnia 2015 roku. Niezrealizowane zyski i straty Niezrealizowane zyski Niezrealizowane straty Razem w tys. PLN 1 894 -77 1 817 PUBLIC - 14 KOREKTY REGULACYJNE Wartości niematerialne i prawne Zgodnie z Art. 37 Rozporządzenia CRR, wartości niematerialne uwzględniane są w rachunku kapitału podstawowego Tier I. Na dzień 31 grudnia 2015 roku uwzględniono kwotę 3 949 tys. zł z tytułu wartości niematerialnych. Korekty regulacyjne dotyczące niezrealizowanych zysków i strat Niezrealizowane zyski i straty na instrumentach dłużnych i kapitałowych dostępnych do sprzedaży są ujmowane w funduszach własnych zgodnie z wytycznymi zawartymi w Rozporządzeniu Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 575/2013 z dnia 26 czerwca 2013 r. oraz w wytycznych przekazanych przez Komisję Nadzoru Finansowego, tj.: - niezrealizowane zyski są usuwane z funduszy własnych w 60%; - niezrealizowane straty są usuwane z funduszy własnych w 100%. Wartość korekt wyniosła 1 137 tys. zł. Bank stosuje podejście ostrożnościowe i zakłada, że kapitał krótkoterminowy wynosi zero. 4. Informacje w zakresie przestrzegania wymogów kapitałowych Kapitał wewnętrzny to szacowana przez Bank wielkość kapitału niezbędna do pokrycia wszystkich zidentyfikowanych istotnych rodzajów ryzyka występujących w działalności bankowej. Bank dostosowuje wielkość funduszy własnych do poziomu i rodzaju ryzyka, na jakie jest narażony, oraz do charakteru, skali i złożoności prowadzonej działalności. W tym celu Bank opracował i wdrożył proces oceny adekwatności kapitału wewnętrznego – tzw. proces ICAAP (Internal Capital Adequacy Assessment Process), który służy utrzymaniu funduszy własnych na poziomie adekwatnym do profilu i poziomu ryzyka działalności Banku. Ze wględu na brak uwzględnienia efektu dywersyfikacji ryzyk w roku 2015 roku kapitał wewnętrzny Banku szacowany był na poziomie wyższym niż suma wymogów kapitałowych z tytułu poszczególnych rodzajów ryzyka uwzglednianych w Filarze I. Dodatkowe wartości kapitału wewnętrznego tzw. Filar II szacowane są z tytułu: ryzyko stopy procentowej w portfelu bankowym ryzyko dużych zaangażowań kredytowych i wybranych sektorów gospodarki inne ryzyka istotne Łącznie według stanu na koniec 2015 roku wartość kapitału wewnętrzego była równa 240 750 tys. zł. Bank oblicza łączną ekspozycję na ryzyko z tytułu poniższych rodzajów ryzyka: 1. ryzyka kredytowego – metoda standardowa; 2. ryzyka operacyjnego – metoda standardowa; 3. ryzyka rynkowego; a) ryzyka ogólnego stóp procentowych (pozycji) – metoda terminów zapadalności; b) ryzyka walutowego – metoda podstawowa; 4. dużych ekspozycji przekraczających limity dużych ekspozycji; PUBLIC - 15 5. 6. korekty wyceny kredytowej instrumentów pochodnych (CVA – Credit Valuation Adjustment) – metoda standardowa ryzyka rozliczenia, ryzyka rozliczenia i dostawy w późniejszym – metoda wyceny rynkowej. STRUKTURA REGULACYJNYCH WYMOGÓW KAPITAŁOWYCH NA 31.12.2015 Regulacyjne wymogi kapitałowe w tys. PLN 1. Ryzyko kredytowe oraz kontrahenta 2. Ryzyko rynkowe: -ryzyko pozycji - ryzyko cen towarów 3. Ryzyko walutowe 4. Ryzyko rozliczenia, dostawy 5. Ryzyko operacyjne 6. Ryzyko związane z korektą wyceny kredytowej (CVA) Całkowity wymóg kapitałowy Łączny kapitał (kapitał Tier I + kapitał Tier II) Łączny współczynnik kapitałowy (%) 206 219 697 697 0 0 0 23 290 1 003 231 209 465 643 16,1 WYMÓG KAPITAŁOWY Z TYTUŁU RYZYKA KREDYTOWEGO ORAZ KONTRAHENTA W PODZIALE NA KLASY EKSPOZYCJI NA 31.12.2015 Wymóg kapitałowy z tytułu ryzyka kredytowego i kontrahenta według klas ekspozycji Ekspozycje wobec rządów i banków centralnych Ekspozycje wobec instytucji Ekspozycje wobec przedsiębiorstw Ekspozycje zabezpieczone hipotekami na nieruchomościach Ekspozycje, których dotyczy niewykonanie zobowiązania Inne pozycje RAZEM w tys. PLN 0 5 457 144 209 52 052 1 107 3 394 206 219 Wymóg kapitałowy na ryzyko kredytowe kontrahenta (ujęty w łącznym wymogu kapitałowym z tytułu ryzyka kredytowego) wyniosł na dzień 31 grudnia 2015 r. 5 322 tys. zł. 5. Ekspozycja na ryzyko kredytowe Bank kwalifikuje należności zagrożone jako te, które spełniają jedno z dwóch kryteriów: - należność jest opóźniona w spłacie o więcej niż 90 dni; - pomimo braku opóźnienia w spłacie lub istnienia opóźnienia mniejszego niż 90 dni analiza dłużnika wskazuje na ryzyko braku terminowej spłaty należności Banku w pełnej wysokości, bez egzekucji z zabezpieczenia. PUBLIC - 16 Przez wartość ekspozycji w tabelach poniżej należy rozumieć wartość ustaloną zgodnie z wymogami Rozporządzenia CRR dla potrzeb adekwatności kapitałowej: wartość bilansową (na podstawie Polskich Standardów Rachunkowości) i wartość ekwiwalentu bilansowego zobowiązań warunkowych oraz transakcji pozabilansowych (wycenianych według metody wyceny rynkowej). STRUKTURA GEOGRAFICZNA EKSPOZYCJI WEDŁUG KRAJÓW NA 31.12.2015 Rozkład geograficzny ekspozycji według krajów w tys. PLN Polska 5 443 855 Wielka Brytania 187 514 Pozostałe kraje 282 639 Razem 5 914 008 CAŁKOWITA I ŚREDNIA KWOTA EKSPOZYCJI Z TYTUŁU RYZYKA KREDYTOWEGO I KONTRAHENTA WEDŁUG KLAS EKSPOZYCJ Typ kontrahenta Klasa ekspozycji Średnia kwota ekspozycji w w tys. PLN* Wartość ekspozycji w tys. PLN Rządy i banki centralne Ekspozycje wobec rządów i banków centralnych 2 411 865 2 694 111 Instytucje Ekspozycje wobec instytucji 216 740 301 995 2 504 359 1 955 965 689 385 447 030 13 834 13 914 17 716 13 573 Przedsiębiorstwa Ekspozycje wobec przedsiębiorstw Ekspozycje zabezpieczone hipotekami na nieruchomościach Ekspozycje, których dotyczy niewykonanie zobowiązania Ekspozycje zabezpieczone hipotekami na nieruchomościach Osoby fizyczne Ekspozycje, których dotyczy niewykonanie zobowiązania Pozostałe Inne pozycje Razem 0 60 109 27 593 5 914 008 5 454 181 *Średnia kwota ekspozycji została wyliczona jako średnia arytmetyczna wartości ekspozycji przypadającej na ostatni dzień każdego kwartału kalendarzowego. PUBLIC - 17 STRUKTURA EKSPOZYCJI WG OKRESÓW ZAPADALNOŚCI W PODZIALE NA KLASY EKSPOZYCJI Zapadalność ( lata) Klasy ekspozycji Ekspozycje wobec rządów i banków centralnych Ekspozycje wobec instytucji Ekspozycje wobec przedsiębiorstw Ekspozycje zabezpieczone hipotekami na nieruchomościach Ekspozycje, których dotyczy niewykonanie zobowiązania Inne pozycje Razem do roku od 1 do 5 powyżej 5 Razem w tys. PLN % w tys. PLN % w tys. PLN % w tys. PLN 1 241837 51,16 1 170 013 48,20 15 0,00 2 411 865 80 329 46,80 136 411 62,94 0 0,00 216 740 1 153 298 46,05 133 118 5,32 2 504 359 1 217 943 48,63 372 132 52,63 316 804 44,80 18 165 2,57 707 101 0 0,00 0 0,00 13 834 100,00 13 834 0 0,00 60 109 100,00 0 0,00 60 109 2 836 635 47,96 165 132 2,79 5 914 008 2 912 241 49,24 Na dzień 31.12.2015 r. Bank posiadał ekspozycje z rozpoznana utratą wartości wobec przedsiebiorstw w wartości 117 547 tys.zł. Szczegóły dotyczace ruchów na rezerwach przedstawiono poniżej. Saldo rezerw, bilans otwarcia 87 214 Utworzone odpisy 15 572 Rozwiązane odpisy -13 946 Inne korekty -17 546 Saldo rezerw, bilans zamknięcia 71 294 Informacje dotyczące stosowanych technik ograniczania ryzyka kredytowego Zgodnie z przyjętą polityką Bank stosuje metodę standardową w zakresie redukcji ryzyka kredytowego zastępując wagę ryzyka kontrahenta wagą ryzyka instrumentu, w pełni lub częściowo zabezpieczającego ekspozycję, zgodnie z odpowiednimi przepisami KNF. W metodzie standardowej aktywa zabezpieczone uzyskują wagę ryzyka odpowiednią dla wystawcy zabezpieczenia - rzeczywista lub nierzeczywista ochrona kredytowa. Metoda uznaje częściowe zabezpieczenie transakcji kredytowej, dla części należności niezabezpieczonych należy przypisać wagę ryzyka właściwą kredytobiorcy. Nie dopuszcza się niedopasowania terminów rozliczeń. PUBLIC - 18 Rzeczywista ochrona ryzyka kredytowego występuje, gdy Bank posiada prawo do upłynnienia, dokonania transferu lub przejęcia bądź zatrzymania określonych aktywów lub kwot stanowiących zabezpieczenie transakcji kredytowej. Następujące zabezpieczenia stanowią podstawę ochrony ryzyka kredytowego: zabezpieczenie finansowe; inne rodzaje ochrony kredytowej rzeczywistej. Nierzeczywista ochrona ryzyka kredytowego występuje, gdy zmniejszenie ekspozycji kredytowej Banku wynika ze zobowiązania strony trzeciej do zapłacenia należnych kwot. Do technik nierzeczywistej ochrony kredytowej zalicza się: gwarancje i regwarancje; kredytowe instrumenty pochodne; inne formy ochrony nierzeczywistej (w tym ubezpieczenia). W metodzie standardowej zabezpieczenie w postaci hipoteki nie stanowi techniki ograniczenia ryzyka kredytowego, gdyż ten rodzaj zabezpieczenia uwzględniony jest w wyodrębnionym segmencie ekspozycji kredytowych zabezpieczonych hipotecznie. Informacje z zakresu stosowania zewnętrznych ocen wiarygodności kredytowej Bank wykorzystuje zewnętrzne ratingi agencji Moody’s, S&P oraz Fitch Group w celu oceny wiarygodności kredytowej w przypadku następujących klas ekspozycji: rządy i banki centralne; instytucje; przedsiębiorcy; pozycje związane z sekurytyzacją; krótkoterminowe roszczenia wobec instytucji i przedsiębiorców; jednostki samorządu terytorialnego i władz lokalnych; wielostronne banki rozwoju. 6. Informacja w zakresie ryzyka kredytowego kontrahenta Wymóg z tytułu ryzyka kredytowego kontrahenta jest wyliczany na podstawie metody wyceny rynkowej. Bank stosuje różne zabezpieczenia ryzyka kredytowego kontrahenta, z którym zawiera transakcje pochodne. Najczęściej stosowanymi zabezpieczeniami są kaucja, blokada rachunku rozliczeniowego lub blokada lokaty. W przypadku limitów na transakcje skarbowe Bank w ramach decyzji kredytowej ustala każdorazowo wysokość akceptowanego dla klienta negatywnego poziomu zaangażowania (MtM) oraz kwoty minimalnej (MTA) w oparciu o wiedzę ekspercką, standing klienta i zapotrzebowanie na produkty zabezpieczające ryzyko kursowe. Przekroczenie progów MtM / MTA wg aktualnej wyceny oznacza konieczność ustanowienia przez klienta kaucji pieniężnej w wymaganej wysokości. Według stanu na koniec 2015 roku wpływ przyjetych zabezpieczeń był niematerialny z punktu widzenia całkowitego wymogu kapitałowego. 7. Informacja w zakresie ryzyka operacyjnego PUBLIC - 19 HSBC Bank Polska S.A. przyjmuje standardowe podejście do kalkulacji wymogów kapitałowych w odniesieniu do ryzyka operacyjnego. Bank stosując metodę standardową dokonuje podziału całej działalności na następujące linie biznesowe: - działalność dealerska, - bankowość komercyjna, - bankowość detaliczna, Podstawowe założenia: 1. Bank wylicza wymóg kapitałowy z tytułu ryzyka operacyjnego na podstawie pełnego wyniku rocznego. 2. Bank zakłada, że poziom wymogu kapitałowego nie zmienia się w ciągu roku obrotowego, chyba, że w okresie poprzedzającym zatwierdzenie sprawozdań finansowych dochodzi do korekty wyniku. Na dzień 31 grudnia 2015 r. wymog kapitałowy z tytułu ryzyka operacyjnego wyniósł 23 290 tys. zł. Zbiorcze informacje dotyczące sumy strat brutto z tytułu ryzyka operacyjnego odnotowane w 2015 roku, w podziale na kategorie zdarzeń w ramach rodzaju zdarzenia, przedstawia następująca tabela: Rodzaj zdarzenia Kategoria zdarzenia Kwota strat brutto (tys. PLN) Klienci, produkty i praktyki operacyjne Wady produktów 17 Zakłócenia działalności banków i awarie systemów Systemy 0,05 Wykonanie transakcji, dostawa i zarządzanie procesami operacyjnymi Wprowadzanie do systemu, wykonywanie, rozliczanie i obsługa transakcji 194 Działania mitygujące Została dokonana zmiana konstrukcji produktu. Analiza przyczyn powstałego błędu oraz wprowadzenie usprawnień systemu. Usprawnienie procedur i procesów z uwzględnieniem poszerzenia zakresu kontroli. 8. Informacje w zakresie ryzyka płynności Ryzyko płynności oznacza zagrożenie terminowego wywiązywania się z zobowiązań lub utraty zdolności do finansowania aktywów, zarówno w toku normalnej działalności bankowej, jak i w innych, dających się przewidzieć warunkach, powodujące konieczność poniesienia nieakceptowanych strat. Zarządzanie ryzykiem płynności w Banku ma na celu utrzymywanie odpowiedniego poziomu aktywów płynnych pozwalających na zapewnienienie zdolności do generowania płynności w odpowiednich terminach i po optymalnym koszcie oraz zapewnienie stabilnej i odpowiednio zdywersyfikowanej bazy finansowania pozwalającej na zrównoważony, określony w ramach planów strategicznych, rozwój, przy jednoczesnym uodpornieniu na nieoczekiwane wzrosty zapotrzebowania na finansowanie. PUBLIC - 20 Zarządzając ryzykiem płynności Bank kieruje się w szczególności przestrzeganiem zapisów Rozporządzenia CRR, Rozporządzenia Delegowanego Komisji UE 2015/61, nowych nadzorczych norm płynności LCR i NSFR, Uchwały KNF 386/2008, wytycznych EBA i Komitetu Bazylejskiego oraz Rekomendacji KNF. Zarząd Banku deleguje do Komitetu ALCO odpowiedzialność wykonawczą za bieżący monitoring, ocenę i zarządzanie ryzykiem oraz efektywność polityk dotyczących zarządzania ryzykiem płynności i finansowania. W celu efektywnego zarządzania ryzykiem płynności Komitet ALCO deleguje bieżące monitorowanie raportowanie z częstotliwością dzienną oraz operacyjne zarządzanie do wyspecjalizowanych jednostek: Zintegrowane Zarządzanie Ryzykiem i Kapitałem oraz Balance Sheet Management, przy wsparciu innych jednostek organizacyjnych, przy zastrzeżeniu, że strategiczne decyzje dotyczące płynności strukturalnej oraz finansowania pozostają w odpowiedzialności Komitetu ALCO. Bank zalicza do nadwyżki płynności jedynie niezablokowane instrumenty dłużne. Dodatkowo w celu odzwierciedlenia rzeczywistej, możliwej do uzyskania kwoty z portfela obligacji skarbowych Bank stosuje korektę wartości (haircut) zgodną z poziomem akceptowanym przez NBP. W skład nadwyżki płynności (2.112.315 tys.PLN) na dzień 31 grudnia 2015r. weszły następujące pozycje: kasa (17.684 tys. PLN), nadwyżka na rachunku w NBP ponad poziom wymaganej rezerwy obowiązkowej, wysokiej jakości jakości obligacje rządowe i bony pienieżne NBP (1.937.012 tys.PLN). Podstawowym źródłem finansowania działalności Banku jest baza zobowiązań terminowych oraz środków na rachunkach bieżących klientów korporacyjnych. Ponadto Bank pozyskał długoterminowe finansowanie od podmiotów powiązanych, a na wypadek realizacji scenariuszy skrajnych Bank dysponuje przyznaną linią płynnosciową od podmiotu dominującego. W ramach procesu zarządzania ryzykiem płynności Bank w szczególności dokonuje identyfikacji najistotniejszych rodzajów ekspozycji na ryzyko płynnosci,a także opracowuje zestaw scenariuszy dla przeprowadzanych testów warunków skrajnych (szczegółowe monitorowanie horyzontów przeżycia w poszczególnych scenariuszach testów warunków skrajnych pozwala optymalnie kształtować obowiązujący w Banku awaryjny plan utrzymania płynności). Ponadto Bank monitoruje szereg wskaźników wczesnego ostrzegania mając na celu właściwe kształtowanie struktury bilansu i nadwyżki płynnościowej, nie tylko w kontekście przyjętych planów rozwoju (gdzie element premii za płynnosć stanowi istotny element polityki wewnętrznych cen transferowych), ale również zapewniając odporność Banku na wybrane sytuacje skrajne. Poziom nadzorczych miar płynnosci na 31.12.2015 -M1: 916.725 tys. PLN -M2: 157% -M3: 1187% -M4: 159% PUBLIC - 21 -LCR: 130% Ocena ryzyka Zdolność Banku do realizacji zobowiązań zarówno w krótkim, średnim jak i długim okresie jest wystarczająco zabezpieczona przez utrzymywany portfel aktywów płynnych wysokiej jakości. W krótkim okresie podstawowa nadwyżka płynności jest w stanie zabezpieczyć płynność również w przypadku wystąpienia większości rozpatrywanych przez Bank scenariuszy skrajnych. Na podstawie wyników stress-testów Bank identyfikuje główne zagrożenie dla pozycji płynnościowej jako znaczący odpływ depozytów korporacyjnych połączony z czynnikami stresowymi wpływającymi na europejski system bankowy. Bank posiada zdolność do odpowiedniego kształtowania pozycji płynnościowej w tym scenariuszu jednak kosztem pogorszenia wyniku odsetkowego. W warunkach normalnych Bank nie widzi zagrożeń dla wyniku i funduszy własnych. Ponadto finansowanie w walutach obcych zapewnione zostało na korzystnych warunkach na najbliższe 3 lata. Utrzymywana baza depozytowa, skadająca się w połowie ze stabilnych osadów na rachunkach bieżących, pozwala na znaczny przyrost portfela kredytowego. Długoterminowe finansowanie pozyskane od podmiotu dominującego zapewnia stabilną relację pozycji bilansu w walutach obcych. 9. Bufory kapitałowe W 2015 roku Bank nie był objety obowiązkiem obliczania buforu antycyklicznego. 10. Informacje w zakresie ryzyka stopy procentowej w portfelu bankowym Ryzyko ogólne stóp procentowych w portfelu bankowym definiuje się jako ryzyko strat wynikających z niekorzystnych zmian stóp procentowych, które prowadzą do spadku przychodów odsetkowych, wzrostu kosztów odsetkowych lub zmniejszenia wartości bieżącej netto pozycji wrażliwych na zmiany stóp procentowych (dotyczy również pozycji zabezpieczających te pozycje). Ryzyko stopy procentowej wynikające z działalności innej niż handlowa wynika z następujących źródeł: niedopasowania terminów zmiany oprocentowania aktywów, pasywów oraz pozycji pozabilansowych (ryzyko terminów przeszacowania), zmian w relacjach między krzywymi dochodowości, które wpływają na ustalanie oprocentowania instrumentów znajdujących się w portfelu banku i powodują zmiany relacji pomiędzy oprocentowaniem tych instrumentów (ryzyko bazowe), zmieniających się relacji między oprocentowaniem dla poszczególnych terminów zapadalności/wymagalności krzywej dochodowości (ryzyko zmiany kształtu krzywej dochodowości), opcji związanych z oprocentowaniem, zawartych w produktach bankowych, np. opcja wcześniejszej spłaty (ryzyko opcji). PUBLIC - 22 Ryzyko stopy procentowej w portfelu bankowym jest w Banku mierzone: a) Wartością bieżącą punktu bazowego (PVBP), b) Kwotami wartości narażonej na ryzyko („VaR”), c) Analizą luki umownej, d) Analizą luki zbehawioryzowanej, e) Symulacją dochodu odsetkowego netto (NII) w ramach przynajmniej następujących scenariuszy: i. Nagła zmiana poziomu stóp procentowych o:+/-50, +/-100, +/-200 p.b., ii. Stopniowa zmiana poziomu stóp procentowych o +/-100, +/-200 p.b., iii. Przewidywane zmiany stóp procentowych, f) Wrażliwością wartości ekonomicznej kapitału przy założeniu nagłej i nieoczekiwanej zmiany poziomu stóp procentowych o +/- 200 p.b. 11. Informacje dotyczące instrumentów kapitałowych w portfelu bankowym W 2015 roku Bank nie posiadał instrumentów kapitałowych w księdze bankowej. 12. Informacje w zakresie wskaźnika dźwigni finansowej Podział miary ekspozycji całkowitej stosowanej do wyliczenia wskaźnika dźwigni i wartość wskaźnika dźwigni na 31.12.2015 r. przedstawia poniższa tabela: EKSPOZYCJA w tys. PLN Ekspozycja z tytułu transakcji finansowania papierów wartościowych Instrumenty pochodne: wartość rynkowa 0 59 898,00 Instrumnty pochodne: metoda wyceny narzutu według wartości rynkowej 54 504,00 Pozycje pozabilansowe podlegające korekcie z tytułu preferencyjnego traktowania na potrzeby dźwigni fiannsowej Innne pozycje pozabilansowe Inne aktywa Kapitał Kapitał Tier I Korekty regulacyjne Wskaźnik dżwigni Wskaźnik dźwigni za miesiąc grudzień 2015 r. Wskaźnik dżwigni obliczony jako prosta średnia arytmetyczna miesięcznych wskaźników dźwigni w ciągu ostatniego kwartału 2015 r. 262 751,00 37 523,00 4 989 078,00 465 643,00 -8 144,00 8,62% 8,62% W celu uodpornienia Banku na nieoczekiwane negatywne zmiany gospodarki Bank określa akceptowany poziom wskaźnika dźwigni, którego wartość jest brana pod uwagę przez Komitet Zarządzania Aktywami i Pasywami Banku przy analizie struktury i potencjalnego przyszłego zapotrzebowania na kapitał PUBLIC - 23 Ryzyko nadmiernej dźwigni finansowej Bank definiuje ryzyko nadmiernej dźwigni jako ryzyko wynikające z podatności Banku na zgrożenia z powodu dźwigni finansowej lub warunkowej dźwigni finansowej , które może wymagać podjęcia niezamierzonych działań korygujących plan biznesowy, w tym awaryjnej sprzedaży aktywów mogąceych przynieść straty lub spowodować konieczność korekty wyceny pozostałych aktywów. Jest ono monitorowane poprzez kalkulację i analizę miary ‘leverage rato’ – wskaźnika dźwigni. Za nadzór i zarządzanie ryzykiem nadmiernej dźwigni odpowiada Komitet Zarządzania Ryzkiem i Komitet ALCO. 13. Informacje dotyczące polityki wynagrodzeń Bank definiuje następujące stanowiska, jako kierownicze w rozumieniu Uchwały Nr 258/2011 Komisji Nadzoru Finansowego z dnia 4 października 2011 roku: Członkowie Zarządu; Dyrektor Zarządzający Pionem Skarbu; Dyrektor Zarządzający Pionem Bankowości Komercyjnej; Dyrektor Zarządzający Pionem Technologii i Wsparcia Biznesu; Dyrektor Zarządzający Pionem Ryzyka; Dyrektor Zarządzający Pionem Finansów; Dyrektor Zarządzający Pionem Prawnym i Regulacyjnym; Dyrektor Zarządzający Pionem Audytu; Dyrektor Zarządzający Pionem Zapewnienia Zgodności; Dyrektor Zarządzający Pionem Zarządzania Zasobami Ludzkimi. Bank również określił zasady ustalania, przyznawania i wypłaty zmiennych składników wynagrodzenia dla pracowników mających istotny wpływ na profil ryzyka w Banku. Kryteria według których Bank określa czy dany pracownik ma istotny wpływ na profil ryzyka w Banku, określone zostały w obowiązującej Polityce. Zmienne składniki wynagrodzenia są ustalane i przyznawane na zasadzie uznaniowej za Okresy Oceny na podstawie realizacji Zrównoważonych Kart Wyników odnoszących się do odpowiednich okresów rocznych. W przypadku osób pełniących jednocześnie funkcję Członka Zarządu, decyzja w sprawie zmiennych składników wynagrodzenia należy do Rady Nadzorczej, natomiast w przypadku pozostałych osób zajmujących stanowiska kierownicze lub mających istotny wpływ na profil ryzyka w Banku, decyzję w sprawie zmiennych składników wynagrodzenia podejmują Członkowie Zarządu w ramach nadzorowanych jednostek organizacyjnych. Zmienne wynagrodzenie przyznane osobie zajmującej stanowisko kierownicze lub mające istotny wpływ na profil ryzyka w Banku składa się z: 1) świadczenia pieniężnego – stanowiącego 50% wartości przyznanego zmiennego wynagrodzenia, 2) Instrumentu Niepieniężnego – stanowiącego 50% wartości przyznanego zmiennego wynagrodzenia. PUBLIC - 24 Instrument Niepieniężny to stworzony na potrzeby realizacji Polityki instrument odpowiadający akcjom w tym zakresie, że jego wartość ulega zmianie wraz ze zmianą Wskaźników obliczanych dla kolejnych lat obrotowych. Instrument Niepieniężny po obliczeniu jego wartości w oparciu o zmienioną wartość Wskaźników podlega wypłacie w formie pieniężnej. Bank ustala następujące miary, jako wskaźniki determinujące wartość instrumentu niepieniężnego: zysk przed opodatkowaniem (PBT) stosunek poziomu kosztów do przychodów (C/I) zwrot na Aktywach Ważonych Ryzykiem (RORWA) Wartość wskaźników obliczana jest na podstawie zaudytowanych sprawozdań finansowych za kolejne lata obrotowe. Bank po zakończeniu Okresu Oceny ustala wartość Wskaźników na ostatni dzień Okresu Oceny. Przed dokonaniem wypłaty z tytułu Instrumentu Niepieniężnego Bank: 1) ustala wartość Wskaźników na koniec ostatniego roku obrotowego, 2) ustala zmianę wyrażoną procentowo dla każdego Wskaźnika 3) ustala średnią arytmetyczną zmiany (wyrażoną w procentach) Wskaźników, 4) oblicza wartość Instrumentu Niepieniężnego podlegającego wypłacie korygując jego wartość o obliczoną średnią arytmetyczną zmiany Wskaźników. Oprócz kryteriów ilościowych, determinujących wartość instrumentu niepieniężnego Bank stosuje także kryteria jakościowe, w szczególności przyznanie zmiennych składników wynagrodzenia jest warunkowe i uzależnione od niewykrycia po Okresie Oceny zdarzeń zakwalifikowanych jako tzw. Znaczne Ryzyko (High Risk) w raportach Pionu Audytu Wewnętrznego, Audytu Grupowego, Pionu Zapewnienia Zgodności lub Departamentu Kontroli Wewnętrznej i Ryzyka Operacyjnego, dotyczących nadzorowanego obszaru, podjęcie decyzji skutkujących nałożeniem na Bank sankcji administracyjno-prawnych, podjęcie decyzji lub działań niezgodnych z wewnętrznymi procedurami Banku wpływającymi negatywnie w znacznym stopniu na profil ryzyka Banku, lub uznanych za niezgodne ze standardami wartości i zachowania w Grupie HSBC. W 2015 łączne koszty wynagrodzeń ukształtowały się na poziomie jak poniżej: Koszty wynagrodzeń 2015 Pion Rynków Globalnych Pion Bankowości Korporacyjnej i Globalnej W roku kwota w tys. PLN 5 975,50 22 076,65 Pion Ryzyka 2 663,17 Pion Finansów 1 957,16 Pion Wsparcia 6 685,17 Pion HR 1 273,52 Pion Prawny 3 442,02 Inne obszary 1 602,23 Zarząd Banku 5 514,65 HSBC Bank Polska SA 2015 łączna 51 190,07 zmiennych składników wynagrodzenia osób zajmujących stanowiska kierownicze w rozumieniu Uchwały Nr 258/2011 wyniosła 3 246 tys. zł w tym: PUBLIC - 25 a) przyznane: 60% kwoty; b) przyznane, których płatność została odroczona: 30% kwoty; c) jeszcze nie przyznana: 40% kwoty . Zbiorcze informacje ilościowe na temat wynagrodzeń osób zajmujących kierownicze stanowiska zostały zaprezentowane poniżej: I Członkowie Zarządu, osoby podległe bezpośrednio członkowi zarządu bez względu na podstawę ich zatrudnienia LP Informacje dotyczące Wartość Komentarz 1 Liczba osób 11 Pensja, honoraria, dodatek 2 Wynagrodzenie stałe wypłacone 5 081 samochodowy Wynagrodzenie zmienne za 2015 r. podlegające zasadom Uchwały 3 258/2011 KNF, przyznane w 2015 roku 2 504 Przyznany składnik nieodroczony, w 4 tym 4.1 Świadczenie pieniężne 1 252 4.2 Instrument Niepieniężny 1 252 Naliczony i jeszcze nie przyznany 5 składnik odroczony (na okres trzech kolejnych lat) 1 753 5.1 Świadczenie pieniężne 501 Kwota uwzględnia okres 5.2 Instrument Niepieniężny 1 252 2017-20 II Pozostałe osoby zajmujące kluczowe stanowiska LP Informacje dotyczące Wartość 1 Liczba osób 8 2 Wynagrodzenie stałe wypłacone Wynagrodzenie zmienne za 2015 r. podlegające zasadom Uchwały 3 258/2011 KNF, przyznane w 2015 roku Przyznany składnik nieodroczony, w 4 tym 4.1 Świadczenie pieniężne 4.2 Instrument Niepieniężny Naliczony i jeszcze nie przyznany 5 składnik odroczony (na okres trzech kolejnych lat) 5.1 Świadczenie pieniężne 5.2 Instrument Niepieniężny Komentarz Pensja, honoraria, dodatek 2 869 samochodowy 742 371 371 519 148 Kwota uwzględnia okres 371 2017-20 14. Oświadczenie Zarządu PUBLIC - 26 Niniejszym Zarząd HSBC Bank Polska S.A. oświadcza, że ustalenia opisane w Ujawnieniach są adekwatne do stanu faktycznego, a stosowane systemy zarządzania ryzykiem są odpowiednie z punktu widzenia profilu i strategii Banku. Michał H. Mrożek Prezes Zarządu Banku Martin Reichel Członek Zarządu Banku Agata Mroczek Członek Zarządu Banku Rafał Dziura Członek Zarządu Banku Dariusz Kucharski Członek Zarządu Banku PUBLIC - 27