Propozycja doświadczenia na Konkurs ZZZ Imię i nazwisko ucznia 1

Propozycja doświadczenia na Konkurs ZZZ Imię i nazwisko ucznia 1

1
Propozycja doświadczenia na Konkurs ZZZ
Imię i nazwisko ucznia 1
Joanna Gabryś
Imię i nazwisko ucznia 2
Patrycja Bendzera
Numer grupy / numer zespołu
312/G/NYS/OPO_ZES_NR_5
Nazwa i adres szkoły
Gimnazjum nr 3 im. Żołnierzy Armii Krajowej
w Nysie
ul. T. Kościuszki 10 48-300 Nysa
Imię i nazwisko nauczyciela
Beata Krzan
Tytuł pokazu
Jak działa ciśnienie atmosferyczne?
Dział fizyki
Hydrostatyka
Potrzebne materiały do doświadczeń
Doświadczenie 1. - Co wpycha balon do butelki?
1. taśma klejąca lub plaster
2. plastikowa butelka po wodzie mineralnej
3. gumowy balonik
4. większa miska
5. gwóźdź, kombinerki
6. świeczka lub palnik spirytusowy
Doświadczenie 2. - Poidło dla zwierząt.
1. plastikowa butelka po wodzie mineralnej
2. miska (dla celów pokazu: przeźroczysta)
3. łyżka
Koszt materiałów do doświadczeń
rzeczy zaczerpnięte z domu
Wykorzystane eksperymenty
nie więcej niż trzy połączone tematycznie
Nazwa / tytuł
1. Co wpycha balon do butelki?
2. Poidło dla zwierząt.
2
1. Cele przeprowadzenia doświadczeń
Wykazanie istnienia ciśnienia atmosferycznego oraz pokaz przykładowego wykorzystania go
w praktyce (poidło dla zwierząt).
2.
Opis wykonania doświadczeń:
Doświadczenie 1 - Co wpycha balon do butelki?
• Na początku należy rozgrzać gwóźdź pod zapalonym wcześniej palnikiem lub świeczką. Po
odpowiednim nagrzaniu się gwoździa zrobić nim otwór w butelce plastikowej w pobliżu dna.
Następnie otwór zakleić taśmą klejącą lub plastrem.
• Butelkę napełnić wodą, prawie do pełna.
• Następnie na szyjkę butelki nałożyć nienadmuchany, gumowy balon.
• Odkleić uprzednio przyklejoną taśmę lub plaster (tę czynność wykonać nad umywalką lub
miską), obserwując co dzieje się z balonikiem, podczas gdy poziom wody w butelce
zmniejsza się.
Doświadczenie 2. - Poidło dla zwierząt.
• Należy napełnić plastikową butelkę prawie do pełna wodą.
• Następnie trzeba przyłożyć do szyjki butelki wewnętrzną część małej miski i odwrócić do
góry nogami oba złączone naczynia: miskę i butelkę (szyjkę butelki) tak, by wylało się jak
najmniej wody
• Należy obserwować co dzieje się z wodą.
• Następnie za pomocą łyżeczki wybieramy wodę ze szklanki lub miski, obserwując co będzie
się działo z wodą w butelce i misce.
• Można też powoli nieco podnieść butelkę, ale tak, aby szyjka butelki wciąż pozostała
w wodzie, obserwując jednocześnie jak zmienia się poziom wody w butelce i w misce.
3. Zdjęcia, rysunki do opisu wykonania doświadczeń :
Doświadczenie 1. Co wpycha balon do butelki?
Materiały:
Doświadczenie:
3
Wynik końcowy doświadczenia: balon wessany do butelki
Doświadczenie 2. Poidło dla zwierząt.
Materiały:
(uwaga: zamiast miseczki szklanej można użyć miski plastikowej)
4
Doświadczenie – Poidło dla zwierząt
4. Wyjaśnienie teoretyczne:
Doświadczenie 1. Co wpycha balon do butelki?
1. Wynik obserwacji: po otwarciu otworu w dnie butelki wypełnionej wodą i zatkanej
balonikiem wodą, część wody się wylewa, a balon zostaje wciągnięty do butelki.
2. Wnioski: Woda wylatując przez otwór w dnie butelki, robi więcej miejsca dla powietrza
znajdującego się w butelce. Powietrza będącego wewnątrz butelki nie przybywa (stała ilość),
a zwiększa się przestrzeń zwolniona przez wypływającą wodę, więc ciśnienie wewnątrz
butelki się zmniejsza (wytwarza się podciśnienie). Balonik wsysany jest do butelki
w momencie powstania dużej różnicy ciśnień wewnątrz butelki i na zewnątrz. Gdy ciśnienie
zewnętrzne (atmosferyczne) jest dostatecznie większe od ciśnienia wewnątrz butelki - balon
zostaje wessany do butelki.
3. Opis teoretyczny: Ciśnienie atmosferyczne to stosunek siły, z jaką słup powietrza naciska na
powierzchnię ziemi do powierzchni na jaką dany słup naciska. Co za tym idzie, w górach
ciśnienie jest niższe, gdyż słup ten jest mniejszy, a na nizinach ciśnienie jest wyższe.
Doświadczenie 2. Poidło dla zwierząt.
1. Wynik obserwacji: Po odwróceniu do góry nogami butelki z wodą przyłożonej wcześniej do
miski wypłynęło niewiele wody. Woda z butelki wydostawała się tylko w początkowej chwili,
potem została „przyssana” do dna szklanki lub miski, na skutek powstałego w butelce
podciśnienia. Ciśnienie w butelce z resztą wody oraz zewnętrzne ciśnienie atmosferyczne
działające na wodę w misce (która wypłynęła z butelki) się zrównoważyły. Woda przestała
wypływać z butelki.
2. Gdy wybierzemy łyżką część wody z miski równowaga ta zostanie zaburzona i woda znów
zacznie wypływać z butelki, aż do osiągnięcia stanu równowagi.
3. Podnosząc i wkładając nieznacznie butelkę tak, by nie wyjąć jej szyjki z wody,
obserwowaliśmy, że poziom wody w butelce nie ulegał zmianie (na skutek istniejącego
podciśnienia), natomiast poziom wody w misce zmieniał się (podnosił się, gdy butelka była
wkładana głębiej i obniżał, gdy butelka była wyjmowana).
5
4. Ta zasada działania wykorzystywana jest w
poidełkach pozwalających zaspokoić pragnienie
małym zwierzętom. Zamiast małych, płaskich
naczyń, często przewracanych i zanieczyszczanych,
stosuje się szklane rurki, w kształcie fajki. Po
napełnieniu wodą, górny koniec takiej rurki zamyka
się korkiem. Następnie rurkę mocuje się pionowo
przy klatce tak aby jej dolny, lekko rozszerzony
koniec był dostępny dla zwierzęcia. Dzięki
podciśnieniu tworzącemu się pod korkiem woda nie
wylewa się z rurki, a zwierzę może z niej swobodnie
i dość długo korzystać.
5. Zastosowanie praktyczne prezentowanego zjawiska:
1. Z ciśnieniem spotykamy się często w życiu codziennym: przy robieniu zastrzyków (strzykawki
napełniane cieczą) , w pompkach do roweru, samochodu (powietrze jest tłoczone do kół, aż
do momentu osiągnięcia określonego ciśnienia, w urządzeniach przemysłowych:
w maszynach parowych i innych.
2. W doświadczeniu pokazano jak działa proste poidło dla zwierząt. Na tej zasadzie działają np.
sprzedawane poidełka dla ptaków hodowanych w domach. W poidłach tych zamontowana
jest rurka połączona ze zbiorniczkiem na wodę. Przyczepia się pionowo do klatki, tak aby
koniec rurki był dostępny dla zwierzęcia. Woda nie wylewa się z rurki, dzięki różnicy między
ciśnieniem atmosferycznym, a podciśnieniem tworzącym sięw zbiorniczku zamontowanym
u góry klatki. Woda z rurki się nie wylewa, lecz wypływa w małych ilościach umożliwiając
zwierzęciu zaspokojenie pragnienia.
3. Poidełka są wystawiane także dla pszczół, by zamiast szukać wody daleko, miały ją na miejscu
i mogły główny wysiłek kierować na produkcję miodu.
6. Literatura, źródła dodatkowej informacji na temat prezentowanych zjawisk, zagadnień
http://grono.net/fizyka/topic/1867567/sl/doswiadczenie/
http://pl.wikipedia.org/wiki/Poid%C5%82o
konsultacje na temat poidełek w sklepie zoologicznym
7. Potwierdzenie nauczyciela
Potwierdzam, że praca jest autentyczna i samodzielnie wykonana przez zespół uczniów.
Imię i nazwisko nauczyciela. Beata Krzan.