Pokonywanie energochłonności

Raport
Optymalizacja zużycia en ergii według ABB
Pokonywanie energochłonności
R
fabryka silników elektrycznych ABB w aleksandrowie Łódzkim
Optymalizacja zużycia energii według ABB
Silniki ABB
spełniają wszystkie normy
16 Dzisiaj Lipiec 2009
Dla firmy ABB poprawa efektywności energetycznej od wielu lat jest jednym z podstawowych
wyzwań biznesowych i technologicznych. Niemal wszystkie proponowane przez spółkę
rozwiązania – zarówno dla przemysłu, jak i sektora publicznego oraz budownictwa – na jednym
z pierwszych miejsc stawiają energooszczędność i dbałość o środowisko. Te szczytne
i ekonomicznie uzasadnione idee firma wprowadziła w życie, zanim jeszcze Unia Europejska
z efektywności energetycznej uczyniła obowiązujące prawo.
produktów. W ciągu kilku następnych lat
wykonana została niezależna weryfikacja
Środowiskowych Deklaracji Produktowych
dla większości wyrobów dla wszystkich ob‑
szarów biznesu.
Dzisiaj te wieloletnie zabiegi powodują,
że ABB słynie przede wszystkim z efektyw‑
nych energetycznie produktów, systemów,
rozwiązań i usług. Pomagają one klientom
wytwarzać i dostarczać więcej produktów
w przeliczeniu na jednostkę zużytej ener‑
gii. I mimo iż różne gałęzie przemysłu mają
odmienne oczekiwania, firma ABB jest
w stanie przygotować i przystosować swo‑
ją ofertę niemal dla każdego użytkownika,
od miejsca wytworzenia energii w elektrow‑
ni czy elektrociepłowni do symbolicznego
gniazdka elektrycznego.
Sławomir Dolecki
zharmonizowaną (mimo drobnych różnic)
z metodą B z normy IEEE 112.
IEC 60034‑30 (2008) – norma definiu‑
jąca nowe klasy sprawności (IE1-IE2-IE3),
które bazują na aktualnie istniejących kla‑
sach EU-CEMEP oraz są zharmonizowa‑
ne dla 60 Hz z klasami brazylijskimi (IE1)
oraz aktualnie obowiązującymi klasami
w Stanach Zjednoczonych (EPACT/IE2
and NEMA Premium/IE3).
nia wymogów co do sprawności całego
systemu napędowego, a nie tylko silnika.
Widać tutaj jasno, że normy są istotnym
narzędziem kreowania polityki energoosz‑
czędności i dotyczą różnych aspektów
pracy urządzenia.
Wraz z dalszym rozwojem technologii nor‑
malizacja będzie pełnić dużą rolę. Dlatego
firma ABB jest aktywnym uczestnikiem
prac komitetu IEC TC2, jak również uczest‑
niczyła w pracach SEEEM (inicjatywy śro‑
dowisk przemysłowych i akademickich
wspierającej harmonizacje norm). W chwili
obecnej przedstawiciele ABB biorą udział
w pracach inicjatywy IEA 4E Motor Annex
(program dotyczący systemowego podej‑
ścia do spraw sprawności silników).
Źródło: Centrum Badawcze ABB
2017 roku wszystkie silniki elektryczne muszą
spełniać normę IE3, chyba że zainstalowane
będą z napędem pozwalającym na regulację
prędkości obrotowej, wówczas obowiązuje
je norma IE2.
Mając na uwadze nowe wymagania, ABB
systematycznie poprawia jakość i parametry
efektywnościowe wytwarzanych silników
elektrycznych. Urządzenia produkowane
w nowej fabryce w Aleksandrowie Łódzkim,
które w tym roku trafią na rynek, spełniają
najbardziej rygorystyczne – obowiązujące
dziś – normy unijne. Dzięki temu, na rynku
europejskim nie mają sobie równych. Patrząc
na dotychczasowe działania oraz strategiczne
założenia firmy na najbliższe lata, w przyszłości również się to nie zmieni.
Normy dla silników elektrycznych
S
ilniki elektryczne przez wiele lat
podlegały dwóm głównym syste‑
mom normalizacji, dotyczącym ich
sprawności:
Norma międzynarodowa IEC 60034‑2
– zakładała wyznaczanie sprawności po‑
średnio, poprzez pomiar poszczególnych
typów strat w silniku. Straty dodatkowe
przyjmowane były jako 0,5 proc. war‑
tości mocy wejściowej dla obciąże‑
nia znamionowego.
Norma amerykańska IEEE 112
(metoda B) – zakładała wyzna‑
czanie sprawności bezpośrednio
poprzez pomiar mocy elektrycznej
pobieranej przez silnik i mocy me‑
chanicznej wydawanej przez silnik.
Normy lokalne, istniejące w wielu
krajach świata, na przykład w Kana‑
dzie, Meksyku czy Nowej Zelandii, były
najczęściej zharmonizowane z jedną z po‑
wyższych norm. Rozbieżność metod po‑
miarowych prowadziła do nieporównywal‑
ności wyników. Dodatkowo różne wartości
tolerancji pomiarów w dwóch metodach
testowych, a także wpływ częstotliwości
zasilania używanych podczas pomiarów
utrudniały ewentualną konwersję lub prze‑
liczenie wyników.
Wreszcie komitet techniczny IEC TC 2 rota‑
ting machinery opracował nowe normy do‑
tyczące pomiaru i oznaczania sprawności:
IEC 60034‑2-1 (2007) – norma zawie‑
rająca metody pomiarowe, w tym metodę
Harmonizacja norm dotyczących
sprawności niewątpliwie przyczyni się
do ułatwienia handlu międzynarodowego
oraz zniesienia barier w rozwoju rynków.
Równocześnie zauważalna jest tenden‑
cja, aby silniki elektryczne traktować jako
części większego układu – a więc stawia‑
Lipiec 2009 Dzisiaj 17
Fot. na kolumnach: Andrzej Gabler/Arch. ABB; Someformofhuman/Wikimedia Commons
N
ajwiększym odbiorcą energii elektrycznej w skali globalnej jest przemysł. Pobiera i zużywa ok. 42 proc.
wytworzonej na świecie energii. Niemal trzy
czwarte z niej wykorzystują napędy i silniki.
Nie dziwi więc, że właśnie w tym miejscu
najmocniej poszukuje się oszczędności.
Komisja Europejska silnikom elektrycznym
poświęciła nawet osobny, wielostronicowy akt
wykonawczy, dotyczący dyrektywy 2005/32/
WE regulującej zasady ustalania wymogów
ekoprojektu dla produktów wykorzystujących
energię. Dokument w jednym z pierwszych
punktów podkreśla, iż potencjał opłacalnej
ekonomicznie poprawy efektywności energetycznej tych urządzeń może osiągnąć nawet
30 proc. Dlatego też silniki elektryczne stanowią jeden z głównych produktów, dla których
należy ustalić szczegółowe wymogi.
Dzisiaj silniki elektryczne pracujące na terenie
Wspólnoty zużywają ponad 1000 TWh,
co przekłada się na emisję 427 mln ton CO2.
Jeśli nie zostaną podjęte żadne działania
efektywnościowe, to już w 2020 roku zużycie to wzrośnie do 1252 TWh. Komisja
Europejska chce, by producenci silników
w taki sposób zmodyfikowali swoje
technologie, aby w 2020 roku udało się
ograniczyć zużycie energii o 135 TWh,
w porównaniu do sytuacji, w której nie
zostaną podjęte żadne działania.
Wspomniane akty wykonawcze do dyrektywy przewidują wprowadzenie norm
efektywności IE2 oraz IE3, w których ściśle
określone zostały wydajności silników dla
określonych mocy. Będą one wprowadzane
sukcesywnie, w zależności od mocy silnika
i ewentualnego wykorzystania napędu zmiennoprędkościowego. Ostatecznie, od stycznia
ealizację programu zarządza‑
nia środowiskiem firma ABB
rozpoczęła w 1991 roku.
Wówczas to właśnie pod‑
pisany został Statut Mię‑
dzynarodowej Izby Handlowej dotyczący
zrównoważonego rozwoju. Był to pierwszy
strategiczny krok w kierunku efektywno‑
ści energetycznej. Już siedem lat później
spółka była w pełni skoncentrowana na
poszukiwaniu i wykorzystywaniu materia‑
łów i rozwiązań przyczyniających się do
energooszczędności oraz na opracowy‑
waniu metod uzyskiwania efektywności
energetycznej przez cały cykl życia swoich