System zarządzania środowiskowego jako narzędzie - Eko

System zarządzania
środowiskowego jako narzędzie
zapewnienia zgodności z
wymaganiami prawnymi
Seminarium internetowe
23 czerwca 2010 r.
Polskie Forum ISO 14000 INEM Polska
• Utrzymanie zgodności z wymaganiami prawnymi jest
miarą skuteczności SZŚ
• Dlaczego nie wszystkie spośród ok. 2200 organizacji
certyfikowanych na zgodność z normą ISO 14001
traktuje poważnie tę tezę?
Interpretacja wymagań punktu 4.3.2 normy ISO 14 001: 2004
Norma wymaga aby:
1) Organizacja rozumiała wszystkie swoje zobowiązania prawne i inne
2) Umiała je powiązać ze swymi zidentyfikowanymi aspektami środowiskowymi
Przy czym nie chodzi tu o stworzenie listy obowiązujących ustaw i
rozporządzeń, inaczej mówiąc o dublowanie programów umożliwiających
dostęp do odpowiednich wymagań prawnych, ale o rozumienie co winna
praktycznie zademonstrować organizacja, aby udowodnić swą zgodność z
wymaganiami prawnymi i innymi, za które często można uznać wymagania
korporacyjne oraz wymagania ubezpieczyciela .
Interpretacja wymagań punktu 4.3.2 normy ISO 14 001: 2004
•
Rejestr wymagań, w powiązaniu z aspektami i oceną zgodności tworzy
wymagany w punkcie 4.5.2 zapis i może wyglądać chociażby tak :
OCENA ZGODNOŚCI ZA ROK 2009
Szcze
Sposób
Zobowi
Oddzi
Sposób
Sposób
Wynik
gólna
Wymagania
redukcji
ąza
War El. Aspekt /
Okreso ałysterowania pomiaru/
monitorowania
szkod Znacz
Operacja
prawne lub
zagrożeń
nie
liwoś ący
unki środ. Ilość
wość wanie
operacyjneg monitorowa
/zgodny /
inne
środowisk
polityki
ć
wpływ
o
nia
niezgodny
a
S
N
czyszczenie
osadników,
komory
osady z
krat,
Odpa oczyszc
okreso
komory
dy zalni
wo
pompowni,
ścieków
wymiana
filtrów
koksowych
Ś
ścieki z
odprowadze
terenu
ciągłe
nie wód
Bazy
instrukcja
przekazan
eksploatacji rejestracja
b,u ie do
oczyszczaln ilości
utylizacji
i ścieków
i, j
odprowad
zenie do
oczyszcza
lni
ścieków,
przeglądy
stanu
techniczn
ego
kanalizacj
i
TAK, Decyzja
odpadowa
20 Mg
18, 23 Mg
Zgodny
TAK, Decyzja
Wodnorejestracja
ściekowa
Zgodny
ilości oraz
stęż..
Ścieki z
instrukcja ocena
zawiesiny
obiektu nr 1
gospodarki jakościowa
100 mg/dm3 zaw. 10mg/l
wodnościeków z
stęż.
sub. ropop. 8
ściekowej poszczególn
substancji
mg/l
ych
ropopochodny
obiektów
ch
15 mg/dm3
NIE
TAK TAK
TAK
NIE TAK
Interpretacja wymagań punktu 4.3.2 normy ISO 14 001: 2004
•
Tworząc taki zapis zgodności, należy pamiętać o obszarach prawa
około środowiskowego, tzn:
1) Budowlanego – np. zobowiązanie do oceny stanu technicznego
elementów obiektów zawierających azbest ;
2) Pożarowego – np. badanie sprawności hydrantów
3) BHP – np. dotyczącego sposobu przechowywania i charakteryzowania
substancji niebezpiecznych
Nie jest potwierdzeniem realizacji wymogów normy tworzenie
następujących zapisów :
„Ja kierownik Wydziału XYZ swoim podpisem zaświadczam, iż wszystkie
nasze działania i produkty są zgodne z prawem.”
EA-7/04
„Zgodność z prawem jako część akredytowanej
certyfikacji w odniesieniu do ISO 14001:2004”
Zatwierdzony w lutym 2007 r. przez
W sposób następujący definiuje zgodność z prawem:
– Zgodność ma miejsce wtedy, gdy są spełnione wymagania
i osiągnięto oczekiwane zmiany.”
– „Pełne wdrożenie mającego zastosowanie prawodawstwa
środowiskowego.
EA-7/04
Zgodność z prawem na styku pomiędzy organizacją a władzami
środowiskowymi może być również rozumiana jako sytuacja, w
której nie podjęto wobec organizacji żadnych działań
przymusowych, ani też organizacja nie spodziewa się takich
działań.
Do takich przymusowych działań mogą należeć:
• upomnienia,
• ostrzeżenia o niezgodności lub
• zakazy oraz działania administracyjne,
• postępowanie karne lub cywilne.
EA-7/04
• Rozmyślna lub trwała niezgodność powinna być uważana
za poważne naruszenie zawartego w polityce
zobowiązania do osiągnięcia zgodności z prawem oraz
zaleca się, aby uniemożliwiło to certyfikację lub stało się
powodem do zawieszenia lub cofnięcia certyfikacji
według ISO 14001.
• Auditorzy jednostki certyfikującej powinni zweryfikować
zarządzanie zgodnością z prawem na podstawie:
wdrożenia systemu,
i nie polegać tylko na wynikach planowanych lub
oczekiwanych.
EA-7/04
• Zgodnie z punktem 3.7.3. zaleca się, aby jednostka certyfikująca ustaliła, czy
organizacja ustanowiła niezbędne procedury i dokonała pełnej oceny swojej
zgodności z każdym mającym zastosowanie wymaganiem prawnym.
• Za spełnienie zawartego w polityce środowiskowej zobowiązania organizacji
do zgodności z wymaganiami prawnymi jednostka certyfikująca może uznać
udokumentowaną zgodę władz środowiskowych na wdrożenie
uzgodnionego planu działań korygujących.
• 4.4 W wyjątkowych przypadkach jednostka certyfikująca może udzielić
certyfikacji, lecz powinna zażądać obiektywnego dowodu dla
potwierdzenia, że EMS jest zdolny osiągnąć wymaganą zgodność w wyniku
pełnej realizacji wyżej wymienionego porozumienia.
Zgodnie z artykułem 2
ROZPORZĄDZENIE PARLAMENTU EUROPEJSKIEGO I
RADY (WE) NR 1221/2009 z dnia 25 listopada 2009 r. w
sprawie dobrowolnego udziału organizacji w systemie
ekozarządzania i audytu we Wspólnocie (EMAS).
Zgodność z prawem została określona jako:
– „pełne wdrożenie mających zastosowanie wymagań
prawnych, w tym warunków zezwoleń, dotyczących
środowiska”
W przypadku braku zgodności z przepisami niniejszego
rozporządzenia działanie akredytowanego weryfikatora
EMAS jest / musi być analogiczne jak w przypadku
certyfikacji na zgodność z ISO 14001.
ROZPORZĄDZENIE PARLAMENTU EUROPEJSKIEGO I
RADY (WE) NR 1221/2009 z dnia 25 listopada 2009 r. w
sprawie dobrowolnego udziału organizacji w systemie
ekozarządzania i audytu we Wspólnocie (EMAS).
Weryfikator w przypadku potwierdzenia w oparciu o
uzyskaną próbkę weryfikacyjną niezgodności z
prawem, nie może wydawać pozytywnego
oświadczenia weryfikacyjnego.
W konsekwencji uniemożliwia, to organizacji
zarejestrowanie się w rejestrze EMAS.
Podsumowanie
• Zarówno akredytowany audytor SZS jak i weryfikator
EMAS nie może zakończyć z wynikiem pozytywnym
oceny organizacji, jeśli w jej wyniku nie potwierdzi, że
organizacja :
– spełnia wymagania prawne, w tym warunki zawartych w
zezwoleniach dotyczących środowiska, oraz
– nie uzyskał pewności, że organizacja potrafi w przypadku
wykrycia niezgodności z wymaganiami prawnymi podjąć
natychmiastowe działania korygujące (w tym analizę przyczyn
źródłowych, korekcję oraz działania zapobiegające jej
powtórzeniu).
Ocena zgodności z prawem
• Ocena zgodności z prawem powinna być kompleksowa, czyli
obejmować nie tylko przepisy prawne z obszaru ochrony
środowiska, ale również:
– przepisy wynikające z innych rodzajów prawa, np. budowlanego,
geologiczno-górniczego, ppoż. lub bhp,
– wymagania, do których spełnienia organizacja się zobowiązała, np.
wynikające z zawartych umów, porozumień, przyjętych zasad i
kodeksów postępowania,
– inne wymagania, np. standardy korporacyjne, wytyczne branżowe,
prawo zwyczajowe, itp.
• Ocena musi być spójna z rejestrem wymagań prawnych i z niego
wynikać.
Ocena zgodności z prawem
• Ocena powinna oczywiście zawierać porównanie do
limitów prawnych, ale także potwierdzenie wykonania
czynności wymaganych prawem, dotrzymania
parametrów i terminów, ważność decyzji, itp.
• Przykłady oceny:
– Mineralne oleje silnikowe, przekładniowe i smarowe – limit w
decyzji 8 Mg, wytworzono 2,9 Mg (36%).
– Pobór wody – maks. pobór wg decyzji 40 m3/h, pobór w
miesiącu sierpniu 25950 m3, tj. 35 m3/h.
– Emisja SO2 (stężenie średnioroczne): 260 mg/Nm3,
obowiązujący standard: 400 mg/Nm3
– Wykonywanie pomiarów ścieków przemysłowych – zgodnie z
decyzją: 1 raz na dobę – wykonywano.
– Zbiorcze zestawienie danych o rodzajach i ilości odpadów –
termin przekazania 31 III, przekazano w terminie.
Ocena zgodności z prawem
• Dane do oceny możemy pozyskiwać m.in. z:
–
–
–
–
–
monitorowania i pomiarów,
przeglądu dokumentacji,
analiz próbek,
wizji lokalnych oraz inspekcji,
obserwacji i rozmów, itp.
• Kierownictwu przedstawiamy ocenę w postaci
zagregowanej.
• Ocena okresowa zgodności nie wystarczy – organizacja
musi być pewna, że spełnia wymagania w sposób ciągły.
• Ocenę zgodności z prawem wykonywać można także
wykorzystując audyty wewnętrzne (wymóg EMAS-u).