projekt stanowiska rp

PROJEKT STANOWISKA RP
przygotowany w związku z art. 7 ustawy z dnia 8 października 2010 r.
o współpracy Rady Ministrów z Sejmem i Senatem w sprawach związanych z członkostwem
Rzeczypospolitej Polskiej w Unii Europejskiej (Dz. U. Nr 213, poz. 1395)
Dotyczy
Wniosek DYREKTYWA PARLAMENTU EUROPEJSKIEGO I
RADY w sprawie zbliżenia przepisów ustawowych,
wykonawczych i administracyjnych paostw członkowskich
w sprawie produkcji, prezentowania i sprzedaży wyrobów
tytoniowych i powiązanych wyrobów
Data przekazania Polsce
dokumentu przez
instytucje UE
3 stycznia 2013 r.
Sygnatura dokumentu
Komisja Europejska
COM(2012) 788
Numer międzyinstytucjonalny 2012/0366 (COD)
Procedura decyzyjna
zwykła procedura ustawodawcza
Tryb głosowania
w Radzie UE
Instytucja wiodąca
Ministerstwo Zdrowia
Instytucje
współpracujące
Ministerstwo Finansów
Ministerstwo Gospodarki
Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi
Data przyjęcia
przez KSE
17 stycznia 2013 r.
I.
Cel projektu aktu prawnego
Dyrektywa 2001/37/WE Parlamentu Europejskiego i Rady w sprawie zbliżenia przepisów
ustawowych, wykonawczych i administracyjnych paostw członkowskich, dotyczących produkcji,
prezentowania i sprzedaży wyrobów tytoniowych (dyrektywa w sprawie wyrobów tytoniowych)
została przyjęta w dniu 5 czerwca 2001 r
Od jej przyjęcia minęło ponad dziesięd lat. W Polsce postanowienia dyrektywy implementowane do
prawa polskiego funkcjonują od 2004 roku. W związku ze zmianą sytuacji rynkowej (nowe produkty,
zmiany sposobow oferowania wyrobów) oraz ze względu na postęp naukowy wykazujący negatywne
skutki konsumpcji tytoniu i dowodzący skuteczności podejmowanych działan profilaktycznych
powstała potrzeba zaktualizowania i uzupełnienia dyrektywy. Artykuł 11 obecnej dyrektywy
2001/37/WE wprost przewiduje zmianę przepisów. Kilkakrotnie wzywały do niej Rada i Parlament.
Znalazło to wyraz w Zaleceniu Rady z dnia 30 listopada 2009 r. w sprawie środowisk wolnych od
dymu tytoniowego; konkluzji Rady z dnia 1-2 grudnia 2011 r. w sprawie profilaktyki, wczesnego
wykrywania i leczenia przewlekłych chorób układu oddechowego u dzieci; rezolucji Parlamentu
Europejskiego z dnia 15 września 2011 r. w sprawie stanowiska i zobowiązao Unii Europejskiej przed
posiedzeniem wysokiego szczebla ONZ w sprawie zapobiegania chorobom niezakaźnym i ich
zwalczania; rezolucji Parlamentu Europejskiego z dnia 24 października 2007 r. w sprawie zielonej
księgi „Ku Europie wolnej od dymu tytoniowego: alternatywne opcje polityki na szczeblu UE; rezolucji
Parlamentu Europejskiego z dnia 26 listopada 2009 r. w sprawie środowisk wolnych od dymu
tytoniowego.
Celem zmiany przepisów jest usprawnienie funkcjonowania rynku wewnętrznego z równoczesnym
zapewnieniem wysokiego poziomu ochrony zdrowia (zgodnie z art. 114 TFUE).
Dla osiągnięcia tego celu konieczne jest:
 aktualizacja przepisów w obszarach, które już zostały objęte harmonizacją, aby usunąd
przeszkody, które utrudniają paostwom członkowskim dostosowanie ich przepisów krajowych do
zmian sytuacji rynkowej i zmian na szczeblu międzynarodowym oraz do postępu naukowego
(paostwa członkowskie nie mogą np. zwiększyd rozmiaru ostrzeżeo zdrowotnych, zmienid ich
miejsca na opakowaniu ani zastąpid danych o poziomie substancji smolistych, nikotyny i tlenku
węgla innymi informacjami);..
 uregulowanie środków dotyczących wyrobów, które to środki nie są jeszcze objęte dyrektywą, w
takim zakresie, w jakim zróżnicowanie podejścia w paostwach członkowskich doprowadziło lub
może doprowadzid do fragmentacji rynku wewnętrznego (obecnie w ośmiu paostwach
członkowskich obowiązują obrazkowe ostrzeżenia zdrowotne, a w poszczególnych paostwach
obowiązują zróżnicowane przepisy dotyczące składników);
 zapewnienie, aby przepisy dyrektywy nie były obchodzone poprzez wprowadzanie do obrotu
wyrobów niezgodnych z dyrektywą.
Do zapewnienia wysokiego poziomu ochrony zdrowia i zharmonizowanego podejścia wśród kaostw
członkowskich UE zobowiazuje Ramowa Konwencji Światowej Organizacji Zdrowia o Ograniczeniu
Użycia Tytoniu, wiążącaj Unię Europejską i wszystkie paostwa członkowskie.
Sposób uregulowania rynku wyrobów tytoniowych odzwierciedla ich specyficzne cechy
(uzależniające właściwości nikotyny) oraz negatywne skutki ich uzywania (rak jamy ustnej, gardła i
płuc, choroby układu krążenia, w tym zawały serca, udary, zatory tętnicze, podwyższone ryzyko
utraty wzroku, impotencja, spadek płodności, skutki dla płodu itd.).
Palenie tytoniu powoduje w naszym kraju ponad 60 tys. zgonów rocznie (w krajach UE
ogółem prawie 700 tys.), w tym ponad 42 tys. przed 65 rokiem życia. Zmniejszenie
wynikających z tego strat społecznych i ekonomicznych możliwe jest jedynie przez
stworzenie warunków koniecznych dla zmniejszenia rozpowszechnienia palenia tytoniu –
m.in. warunków podejmowania przez obywateli świadomych decyzji dotyczących wyrobów
tytoniowych, na podstawie wiarygodnych informacji o skutkach używania tytoniu. Biorąc zaś pod
uwagę fakt, że 70% osób palących obecnie tytoo rozpoczęło palenie w wieku młodzieoczym
(przed ukooczeniem 18 r..ż.) jednym z ważniejszych elementów projektowanej regulacji jest
ochrona młodego pokolenia przed uzależnieniem od tytoniu.
II.
Stanowisko RP
Mając na uwadze obecny stan zagrożenia dla społeczeostwa i gospodarki ze strony epidemii
chorób odtytoniowych w naszym kraju i pozostałych krajach UE uznaje się przedmiotowy
projekt dyrektywy w jego podstawowych założeniach za trafnie, zgodnie z potrzebami
społecznymi, odzwierciedlający przesłanki na których został opracowany. Ze względu na
szczególne uwarunkowania konsumpcji wyrobów tytoniowych w Polsce niektóre rozwiązania
dotyczące dodatków aromatyzujących i tytoniu bezdymnego będą wymagały szczególnego
podejścia.
Za niezadowalające ze względu na ochronę potencjalnych konsumentów , zwłaszcza dzieci
i młodzieży, należy uznad:
 akceptację wysyłkowej sprzedaży wyrobów tytoniowych,
 zbyt liberalne kryteria dopuszczające swobodna sprzedaż inhalatorów nikotyny,
 pominięcie w regulacjach nieprzetworzonych liści tytoniu.
III.
Uzasadnienie stanowiska RP
W ciągu ponad 10 lat funkcjonowania dyrektywy badania naukowe oraz doświadczenia paostw
członkowskich w stosowaniu przepisów dyrektywy, a także nowe zjawiska rynkowe uzasadniają
celowośd uściślenia przepisów istniejących lub wprowadzenia nowych, odpowiadających obecnej
sytuacji. Do nowych zjawisk wymagających uregulowania należy:
-
-
wprowadzanie na rynek nowych rodzajów wyrobów tytoniowych, które mają utrzymad
poziom konsumpcji i przyciągad nowych konsumentów,
wprowadzanie nowych form sugerowania szczególnych właściwości wyrobów (np.
mniejszej szkodliwości) przez różnicowanie kolorystyczne, dodawanie specjalnych
elementów zdobniczych, czy modyfikowanie kształtów papierosów,
rozwijanie sprzedaży wysyłkowej z wykorzystaniem internetu.
Dlatego zasadnym jest wprowadzanie przepisów dyrektywy zawierających adekwatne rozwiązania
zniechęcające do podejmowania palenia tytoniu, zwłaszcza sprzyjające powstrzymaniu dzieci i
młodzieży przed eksperymentowaniem z papierosami i innymi formami tytoniu. Jest to szczególnie
ważne dla sytuacji w naszym kraju, gdzie mimo rosnącego odsetka byłych palaczy utrzymuje się liczba
codziennie palących tytoo na poziomie ok. 9mln osób. Świadczy to o przybywaniu do grupy stałych
palaczy nowych konsumentów. Jest to widoczne wyraźnie m.in. w rosnącym odsetku palących
dziewcząt i młodych kobiet.
Nie istnieje jeden doskonały sposób zmiany zachowao wobec palenia tytoniu. Reakcje społeczne na
różne treści i formy przekazu, na działania opiniotwórcze, zależą od środowiska, wieku, płci,
wykształcenia. Każdy sposób oddziaływania, który wywołuje pożądany ze względu na ochronę
zdrowia i życia skutek, powinien byd wykorzystany. Z badao przeprowadzonych w latach 2009-2010
wynika, że 17,7% palaczy rozważało zaprzestanie palenia tytoniu pod wpływem ostrzeżeo na
paczkach papierosów.
Etykietowanie ostrzegawcze wyrobów tytoniowych jest silnym bodźcem działającym na wyobraźnię
i emocje potencjalnych konsumentów, którzy jeszcze nie są uzależnieni, ale interesują się paleniem
tytoniu. Powiększenie etykiet ostrzegawczych i upowszechnienie ostrzeżeo łączących przekaz słowny
z odpowiednia ilustracją jest rozwiązaniem właściwie wykorzystującym dotychczasowe
doświadczenie.
Jest również korzystnym i celowym porzucenie dotychczasowej praktyki umieszczania na opakowaniu
papierosów informacji o zawartości substancji smolistych, nikotyny i tlenku węgla. Z czasem w miarę
upowszechniania wśród konsumentów wiedzy o szkodliwym działaniu dymu tytoniowego informacja
o zawartości substancji szkodliwych stała się środkiem fałszywego samouspokojenia wielu
konsumentów, że wybierając papierosy o mniejszej emisji tych substancji wybierają palenie
bezpieczne. Zatem zastąpienie tej informacji ogólną informacją o właściwościach inhalowanych z
dymem substancji byłoby rozwiązaniem właściwym, zapobiegającym powstawaniu błędnych
przekonao i ryzykownych decyzji konsumenckich. Podobnie, w ślad za dotychczasowym zakazem
umieszczania na opakowaniu napisów w rodzaju „lekkie”, „łagodne” itp. należy podtrzymad dążenie
do wyeliminowania z opakowao wszelkich komunikatów (słownych, symbolicznych, kolorystycznych
i innych, które sugerują, że
-
wyrób jest mniej szkodliwy,
-
ma właściwości energetyzujące lub korzystnie wpływające na zdrowie,
albo promują szczególne własności organoleptyczne lub zastosowane dodatki.
Odnośnie do kontroli składu wyrobów tytoniowych i stosowanych dodatków zmieniających
charakterystykę wyrobu należy zauważyd, że już obecnie, od 2004 r., zabronione jest stosowanie w
wyrobach przeznaczonych na polski rynek dodatków zwiększających uzależniające działanie
nikotyny (art. 7a ustawy z dnia 9 listop. 1995 r. o ochronie zdrowia przed następstwami używania
tytoniu i wyrobów tytoniowych). Taka ingerencja w cechy produktu ma na celu ochronę młodego
pokolenia, a także dorosłych, którzy próbują tytoniu lub palą okazjonalnie, przed uzależnieniem i
fatalnymi jego skutkami. Chroni to również palaczy tytoniu, którzy zmieniają swoje nastawienie do
palenia tytoniu – ograniczają lub przestają palid.
Od kilku lat pojawiają się na rynku wyroby tytoniowe, w których niezbyt przyjemne dla zmysłów
cechy dymu tytoniowego maskowane są aromatami owocowymi, ziołowymi i innymi, a także
smakami całkowicie różnymi od swoistych cech tytoniu. Jeżeli zważyd, że regularni palacze tytoniu,
zwłaszcza uzależnieni, są przyzwyczajeni do używanego rodzaju tytoniu (papierosów) i nie drażni ich
normalny dym tytoniowy, to staje się jasne, że takie modyfikacje wyrobów tytoniowych są
skierowane do potencjalnych konsumentów – osób niepalących, szczególnie do młodych ludzi,
zaciekawionych i wrażliwych na nowinki rynkowe. Dla osób podejmujących próby palenia tytoniu z
różnych powodów (np. towarzyskich) tak zmodyfikowany dym tytoniowy jest łatwiej akceptowalny
i może byd atrakcyjny. Taka łagodzącą funkcję spełnia m. in. dodatek mentolu powodując, że dym
tytoniowy staje się mniej drażniący dla gardła i górnych dróg oddechowych, ale przez to nie staje się
mniej toksyczny i rakotwórczy.
Z punktu widzenia producenta dodawanie rozmaitych substancji aromatyzujących i smakowych do
tytoniu jest korzystnym zabiegiem marketingowym pozwalającym utrzymad i powiększad rynek
zbytu, a więc i dochody. Z punktu widzenia interesu społecznego i gospodarki narodowej w ogólnym
bilansie kosztów i korzyści jest to zabieg wysoce szkodliwy, bo podtrzymujący i powiększający straty,
jakie społeczeostwo i gospodarka ponosi z powodu skutków narażenia na toksyczne i rakotwórcze
działania składników dymu tytoniowego. Intencja Komisji Europejskiej zmierzająca do
wyeliminowania tych dodatków jest zgodna z zasadniczym celem, t.j. ograniczaniem konsumpcji
tytoniu.
W 2006 roku Polska przystąpiła do Ramowej Konwencji WHO o Ograniczeniu Użycia Tytoniu.
Przystąpiło 176 paostw świata, w tym cała Unia Europejska, które doceniając skalę strat
powodowanych przez epidemię tytoniową, postanowiły ograniczyd to szkodliwe zjawisko i ustaliły
działania, jakie w tym celu będą podejmowane. Kontrola dodatków do tytoniu i tam, gdzie to jest
konieczne, reglamentacja, do tych działao należy.
Kontrola dodatków do tytoniu w świetle wyżej podanych faktów jest ona zasadna i społecznie
pożyteczna. Jednak reglamentacja dodatków nie może eliminowad dodatków, które są niezbędne
w procesie produkcyjnym.
Obecne postanowienia dyrektywy 2001/37/WE poza ustaleniem zasad etykietowania
ostrzegawczego wyrobów tytoniowych nie określają standardów opakowao jednostkowych wyrobów
tytoniowych. W sytuacji upowszechnienia odpowiednio powiększonych ilustrowanych ostrzeżeo
istotny staje się kształt opakowao, gdyż wpływa on na możliwośd eksponowania wymaganych
elementów (tekstów, obrazów, innych oznaczeo). Ze względu na potrzebę ograniczania dostępności
tytoniu dla dzieci i młodzieży niepełnoletniej polskie prawo zabrania oferowania papierosów w
opakowaniach mniejszych niż 20 sztuk oraz pojedynczych papierosów. Wprowadzenie tej zasady do
dyrektywy i upowszechnienie wśród krajów UE należy uznad za celowe i pożądane.
Celowe jest także znormalizowanie cech budowy samego papierosa. Rozpowszechnienie na rynku
w naszym kraju papierosów o zmniejszonej znacznie grubości („slim”) powoduje wśród palaczy
świadomych ryzyka zdrowotnego błędne, uspokajające przekonanie, że paląc papierosy typu slim
oddalają ryzyko chorób odtytoniowych.
Zmiennośd asortymentu wyrobów tytoniowych na rynku powoduje, że w sytuacji pojawienia się
wyrobów omijających zasady określone prawem, regulacje prawne występują z opóźnieniem.
Przyjęcie zasady zgłaszania nowego wyrobu i jego charakterystyki przed wprowadzeniem na rynek,
pozwala zapobiec zjawiskom szkodliwym.
Sprzedaż wysyłkowa wyrobów tytoniowych z wykorzystaniem internetu, podobnie jak sprzedaż za
pomocą urządzeo automatycznych jest jedną z form udostępniania tytoniu osobom niepełnoletnim,
które mają byd chronione przed uzależnieniem od tytoniu. Sygnalizowane rozwiązanie polegające na
rejestrowaniu podmiotów podejmujących sprzedaż wysyłkową oraz wprowadzaniu urządzeo
weryfikujących wiek klienta, nie zasługują na akceptację ze względu na iluzorycznośd kontroli i
nieskutecznośd ograniczenia możliwości zakupu przez osoby nieuprawnione. Biorąc pod uwagę, że w
Polsce, jak i w pozostałych krajach UE nie brakuje punktów sprzedaży wyrobów tytoniowych i nie ma
potrzeby uzupełniania ich sieci przez sprzedaż wysyłkową, ta forma powinna byd wyeliminowana.
Uporządkowanie rynku produktów zawierających nikotynę, a nie będących wyrobami tytoniowymi
(np. e-papierosy) jest trudne przy obecnym sposobie definiowania wyrobów tytoniowych. Poddanie
ich kontroli w celu zapewnienia bezpieczeostwa konsumentów przez skierowanie tych wyrobów na
drogę rejestracji jako produktów leczniczych byłoby rozwiązaniem najlepszym. Pozostając pod
nadzorem odpowiednich służb kontrolujących skład i działanie inhalowanych preparatów mogłyby
byd uznawane za bezpieczne, a nawet wykorzystywane w nikotynowej terapii zastępczej. Jednak
jest trudne do zaakceptowania poddanie tych wyrobów procedurom wymaganym dla produktów
leczniczych dopiero przy zawartości nikotyny przekraczającej 4 mg na 1 ml w sytuacji, gdy
dopuszczalną normą emisji nikotyny w dymie papierosowym jest 1 mg na 1 papieros. Uzasadnione są
bowiem obawy, że takie inhalatory nikotyny pozostające poza nadzorem będą środkiem
upowszechniania uzależnienia.
Z uwagą i uznaniem należy odnieśd się do projektu dostosowania opakowao wyrobów tytoniowych
do potrzeb monitorowania przepływu wyrobów od producenta do koocowego ogniwa dystrybucji.
Szczegółowy zakres informacji o wyrobie (czasie i miejscu wytworzenia, drodze i miejscu
przeznaczenia) będzie istotnym narzędziem nadzoru rynku, wykrywania i zwalczania nielegalnego
obrotu wyrobami tytoniowymi, umniejszając ryzyko rozwoju przemytu i nielegalnej produkcji
papierosów.
Konkludując należy uznad, że planowane rozwiązania w nowelizacji dyrektywy 2001/37/WE w
większości odpowiadają potrzebie ochrony ludności przed ekspansją epidemii tytoniowej.
Niewystarczające są nadal ograniczenia dostępności tytoniu dla dzieci i młodzieży (dopuszczalnośd
sprzedaży wysyłkowej i sprzedaży z automatów), a także niedostateczne ograniczenie podaży
preparatów nikotynowych.
1. Ocena skutków prawnych
Regulacje będące przedmiotem projektowanej dyrektywy są zawarte w ustawie z dnia 9
listopada 1995 r. o ochronie zdrowia przed następstwami używania tytoniu i wyrobów
tytoniowych (Dz. U. z 1996 r. Nr 10, poz. 55 z późn. zm.) oraz w rozporządzeniu Ministra
Zdrowia z dnia 24 lutego 2004 r. w sprawie badania zawartości niektórych substancji w
dymie papierosowym oraz informacji i ostrzeżeo zamieszczanych na opakowaniach wyrobów
tytoniowych (Dz.U. Nr 31, poz. 275). Dokonanie stosownych zmian w wymienionych aktach
prawnych jest wystarczające dla implementacji projektowanej dyrektywy.
2. Ocena skutków społecznych
Dym tytoniowy jest istotnym czynnikiem ryzyka wielu chorób nowotworowych
i nienowotworowych, a także zaburzeo rozwoju płodu i małego dziecka. Najsilniejszy związek z
inhalacją dymu tytoniowego i największe straty społeczne z tytułu znacznego rozpowszechnienia i
fatalnego przebiegu wykazują przewlekłe choroby cywilizacyjne:
- przewlekła obturacyjna choroba płuc,
- choroby układu krążenia,
- nowotwory złośliwe – głównie rak płuca,
a także zaburzenia rozwoju płodu skutkujące małą masą urodzeniową ciała, a w następstwie zgonami
noworodków i niemowląt.
Dla powstrzymania epidemii chorób odtytoniowych podejmowanych jest szereg działao
informacyjnych, edukacyjnych i motywujących do racjonalizacji zachowao zdrowotnych. Regulacje
prawne służące powstrzymaniu młodego pokolenia przed uzależnieniem od tytoniu i sprzyjające
racjonalizacji zachowao osób dorosłych, są elementem koniecznym profilaktyki społecznej.
Wprowadzenie ich do praktyki przyczyni się do zmniejszenia rozpowszechnienia palenia tytoniu, a w
dalszej perspektywie przyczyni się do zmniejszenia częstości przedwczesnych zgonów i
niepełnosprawności powodowanych chorobami odtytoniowymi. Zmniejszenie rozpowszechnienia
palenia tytoniu przyniesie zmniejszenie kosztów społecznych, które według dokonanych szacunków
(A.Krzyżanowska, C.Głogowski. 2004) sięgają rocznie 6,4 mld USD w kosztach leczenia i ponad 5,3 mld
USD w stratach wydajności pracy i zatrudnienia.
3. Ocena skutków gospodarczych
Nie ma możliwości zmniejszenia strat społecznych wynikających z palenia tytoniu bez
zmniejszenia rozpowszechnienia i ilości inhalowanego dymu tytoniowego. Musi to
spowodowad stopniowy spadek konsumpcji i popytu na wyroby tytoniowe. Nie należy jednak
oczekiwad zmian rewolucyjnych na rynku, gdyż większośd z obecnych 9 mln codziennych
palaczy tytoniu to osoby uzależnione. badania dowodzą, że pod wpływem ostrzeżeo na
opakowaniach wyrobów tytoniowych 4-5% palących zniechęca się do palenia. Należy się
raczej spodziewad stopniowych, chod konsekwentnych zmian w zachowaniach
konsumenckich, które będą miały wpływ na obniżanie Zyśków podmiotów związanych z
produkcja i obrotem wyrobami tytoniowymi. Dla całej gospodarki pozytywne skutki
przynosid będzie zmniejszenie strat wynikających z przewlekłych chorób, niepełnosprawności
i przedwczesnych zgonów. Pieniądze nie wydane na papierosy (250 – 350 zł miesięcznie)
zostaną spożytkowane na inne cele stymulując rynek produktów konsumpcji koniecznej oraz
ożywiając inne dziedziny produkcji i usług.
4. Ocena skutków finansowych
Przytoczone wyżej niepełne szacunki strat społecznych sięgają kwoty co najmniej 33 mld zł
rocznie. Tymczasem przychody budżetu z podatku akcyzowego od wyrobów tytoniowych
wynosiły w 2011 roku 17,4 mld zł. Jakikolwiek spadek konsumpcji tytoniu przyniesie korzyści
finansowe większe niż możliwy spadek dochodów budżetu z podatku akcyzowego.
Należy przy tym zauważyd, że proponowane przepisy dotyczące znakowania wyrobów
umożliwiającego śledzenie ich przepływu od producenta do miejsca przeznaczenia znacznie
zwiększy skutecznośd kontroli celno-akcyzowej i eliminowanie strat z tytułu nielegalnego
obrotu wyrobami tytoniowymi.
IV.
Informacja w sprawie zgodności projektu aktu z zasadą pomocniczości
Dyrektywa 2001/37/WE została przyjęta na podstawie art. 95 Traktatu ustanawiającego Wspólnotę
Europejską (TWE) (obecnie art. 114 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej, TFUE). Wybór
podstawy prawnej został potwierdzony przez Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej. Ta sama
podstawa prawna jest odpowiednia dla niniejszego wniosku, którego celem jest zmiana dyrektywy
2001/37/WE. Artykuł 114 ust. 1 TFUE uprawnia Parlament Europejski i Radę do przyjęcia środków
dotyczących zbliżenia przepisów ustawowych, wykonawczych i administracyjnych paostw
członkowskich, które mają na celu ustanowienie i funkcjonowanie rynku wewnętrznego. Zgodnie z
art. 114 ust. 3 TFUE w swoich wnioskach przewidzianych w art. 114 ust. 1 Komisja powinna mied na
celu zapewnienie wysokiego poziomu ochrony zdrowia.
Cele projektowanej regulacji dotyczące rynku wyrobów tytoniowych, jak i ochrony zdrowia,
nie mogą zostad osiągnięte w sposób wystarczający przez paostwa członkowskie, zarówno na
poziomie centralnym, jak i regionalnym oraz lokalnym, lecz możliwe jest lepsze ich
osiągnięcie na poziomie Unii (art. 5 ust. 3 TUE).
Niektóre obszary objęte projektem są już zharmonizowane, konieczna jest jednak ich
aktualizacja w związku ze zmianą sytuacji rynkowej, z postępem naukowym i zmianami na
szczeblu międzynarodowym. Ze względu na harmonizację wprowadzoną już w dyrektywie
2001/37/WE paostwa członkowskie nie mogą podejmowad jednostronnych działao, na
przykład zwiększad rozmiaru ostrzeżeo zdrowotnych lub usuwad z opakowao danych
dotyczących substancji smolistych, nikotyny i tlenku węgla.
W stosunku do innych obszarów, których dotyczy projekt, paostwa członkowskie
przyjmowały zróżnicowane podejście prawne, co doprowadziło do powstania przeszkód w
funkcjonowaniu rynku wewnętrznego. Na przykład w odniesieniu do etykietowania i
składników zróżnicowana sytuacja w paostwach członkowskich spowodowała, że przemysł
musi produkowad różne linie produktów na poszczególne rynki. Jedynie zharmonizowane
podejście na szczeblu UE do takich obszarów może usunąd przeszkody w handlu
transgranicznym i zapobiec fragmentacji rynku, przy jednoczesnym zapewnieniu
porównywalnego wysokiego poziomu ochrony zdrowia.
Wreszcie, podejmowanie jednostronnych działao przez paostwa członkowskie jest w
niektórych obszarach bardzo utrudnione ze względu na problemy z egzekwowaniem takich
przepisów w sytuacji, w której w innych paostwach członkowskich obowiązuje inne prawo.
Dotyczy to zwłaszcza unijnego systemu śledzenia ruchu i pochodzenia wyrobów, gdyż
wyroby tytoniowe regularnie przemieszczają się między paostwami.
Niniejszy wniosek przyczynia się także do większej spójności, zarówno pomiędzy paostwami
członkowskimi, jak i w ich obrębie, a także do wyższego poziomu pewności prawa, na
przykład w obszarze wyrobów zawierających nikotynę, których obecna sytuacja prawna jest
złożona i niejasna, co powoduje nierównośd warunków działania.
V.
Przedstawiciel Rządu upoważniony do prezentowania stanowiska
Krzysztof Chlebus – Podsekretarz Stanu w Ministerstwie Zdrowia;
tel. 22 6349295;
[email protected]