Uwarunkowania i potencjał importu do Egiptu świeżych owoców i

Uwarunkowania i potencjał importu do Egiptu świeżych owoców i

Uwarunkowania i potencjał importu do Egiptu
świeżych owoców i warzyw
oraz mięsa i innych produktów spożywczych z Polski
I.
Import do Egiptu świeżych owoców i warzyw - w imporcie do Egiptu świeżych
owoców i warzyw mają zastosowanie regulacje wprowadzone wobec importu takich
produktów do Egiptu dekretem nr 3007 z 2001 r. egipskiego ministra rolnictwa - link
https://docs.google.com/file/d/0B1oh7PZhij3ZX3ZaZDI3YjFMWlE/edit?pli=1 .
1.
Zgodnie z egipskimi procedurami importowymi dopuszczenie na rynek w Egipcie
importowanych owoców i warzyw po raz pierwszy z określonego rynku eksportowego –
kraju pochodzenia musi być od dnia 15 kwietnia 2013 r.1 poprzedzone poddaniem
produktów, które mają być importowane, procedurze analizy ryzyka obecności żywych
organizmów szkodliwych /Pest Risk Analysis – PRA/, wykonywanej przez egipską
służbę fitosanitarną Central Administration of Plant Quarantine /CAPQ/. Zatem w
przypadku importu polskich owoców i warzyw realizowanego po raz pierwszy do Egiptu
po 15 kwietnia 2013 r. wymagane jest skierowanie przez Główny Inspektorat Ochrony
Roślin i Nasiennictwa do CAPQ oficjalnej aplikacji w języku angielskim z załączonym
technicznym opisem dla każdego importowanego produktu oddzielnie. Towarzyszący
aplikacji opis techniczny musi być sporządzony także w języku angielskim wg
kwestionariusza opracowanego przez CAPQ, gwarantującego przeprowadzenie PRA
zgodnie z międzynarodowymi standardami fitosanitarnymi i regułami WTO. Aplikacja o
wszczęcie procedury PRA winna być skierowana do CAPQ dla każdego produktu
oddzielnie.
2.
W świetle regulacji owoce i warzywa nie mogą być importowane na rynek Egiptu
z Polski bez uprzedniej oficjalnej aplikacji Głównego Inspektoratu Ochrony Roślin i
Nasiennictwa /GIORiN/ do egipskiej CAPQ o przeprowadzenie wymaganej procedury
analizy ryzyka obecności żywych organizmów szkodliwych PRA oddzielnie dla każdego
produktu, który ma być eksportowany do Egiptu. Po przeprowadzeniu procedury PRA
może zostać wydany przez GIORiN certyfikat fitosanitarny dla eksportu określonego
produktu do Egiptu, zgodnie z którym importer egipski może uzyskać w CAPQ
zezwolenie importowe. Zgłoszenia o poddanie produktu procedurze PRA są
1
CAPQ podjął w dniu 15 kwietnia 2013 r. decyzję o procedurze PRA oraz wstrzymaniu importu do Egiptu
określonego produktu /owoców i warzyw/ realizowanego po raz pierwszy z rynku eksportowego przed
zakończeniem procedury PRA;
1
zamieszczane w wykazie aplikacji oczekujących na poddanie procedurze analizy ryzyka,
otrzymanych także z innych rynków zainteresowanych eksportem określonych warzyw
lub owoców do Egiptu. Lista aplikacji oczekujących na przeprowadzenie PRA wynosi
aktualnie ponad 20 zgłoszeń, a egipski realizator procedury PRA nie udziela informacji o
terminie zakończenia jej przeprowadzenia.
3.
Wg informacji CAPQ w imporcie do Egiptu świeżych jabłek z Polski nie ma
zastosowania procedura analizy ryzyka wystąpienia szkodliwych organizmów żywych.
Wystarczającym dokumentem dla realizacji eksportu jabłek do Egiptu jest certyfikat
fitosanitarny GIORiN dla eksportera oraz zezwolenie importowe CAPQ. Takie w istocie
ułatwiające eksport jabłek polskich do Egiptu uwarunkowanie jest najprawdopodobniej
konsekwencją eksportu jabłek realizowanego z Polski na rynek egipski przed 15 kwietnia
2013 r. Formą zabezpieczenia przed napływem na rynek Egiptu importowanych
produktów /w tym jabłek/ złej jakości lub niezgodnych ze standardami fitosanitarnymi
jest kwarantannowe zezwolenie importowe wydawane przez administrację egipską
/CAPQ/ na życzenie importera egipskiego. Zdaniem CAPQ procedura wydawania
dokumentów koniecznych dla importu do Egiptu jabłek z Polski /zezwolenie importowe,
ew. kwarantannowe zezwolenie importowe/ trwa do 2 dni.
4.
Na zgłoszony wniosek została przeprowadzona w 2013 r. procedura PRA wobec
ziemniaków sadzeniaków przewidzianych do importu na rynek egipski z Polski. W
listopadzie 2013 r. import do Egiptu sadzeniaków z Polski wyniósł 23 tony. Poza tym
eksportowane z Polski do Egiptu na podstawie certyfikatów fitosanitarnych były borówki
i groszek.
II.
Import do Egiptu mięsa, wyrobów mięsnych i drobiu - warunkiem
podstawowym umożliwiajacym import do Egiptu mięsa, wyrobów mięsnych i drobiu jest
ich pochodzenie z uboju rytualnego halal. Dodatkowe uwarunkowania importu mięsa,
wyrobów mięsnych i drobiu do Egiptu, weryfikowane przez Komisję Europejską, są
specyfikowane w Market Access Database KE – www.madb.europa.eu .
1.
Jednym z warunków importu mięsa i wyrobów mięsnych na rynek egipski jest
posiadanie przez eksportera certyfikatu uboju rytualnego halal. Administracja Egiptu
nakazuje posiadanie przez ubojnię eksportera certyfikatu uboju halal, podlegającego
weryfikacji każdego roku w formie inspekcji na miejscu uboju rytualnego, dokonywanej
przez przedstawiciela egipskiego. Wg informacji przekazanej przez General Organization
for Veterinary Services /GOVS/ egipskiego Ministerstwa Rolnictwa reguły uboju halal są
opisane w publikacji w j. arabskim z uwagi na posługiwanie się wersetami z Koranu. W
ocenie Komisji Europejskiej Egipt nie przedstawił jednoznacznie czytelnych reguł w
zakresie procedury, ubojni i wyposażenia dla uboju rytualnego halal. Coroczna inspekcja
dla posiadania certyfikatu uboju rytualnego halal jest uznawana przez KE jako działanie
nieuzasadnione i nadmierne. Administracja Egiptu nie akceptuje certyfikatów dla uboju
halal wydanych przez władze religijne w krajach eksportujących.
3. W opinii uzyskanej z GOVS ubojowi rytualnemu halal może towarzyszyć
ogłuszanie, jednakże egipski przedstawiciel musi osobiście zweryfikować na miejscu
2
uboju stosowany sposób, technikę i miejsce ogłuszania towarzyszącego ubojowi halal.
Na podstawie dokonanej weryfikacji delegowany przedstawiciel egipski podejmuje
decyzję o zgodności stosowanego ogłuszania z regułami uboju rytualnego halal. Dla
dochowania reguł uboju halal konieczne jest także określenie gatunku zwierząt
poddanych ogłuszaniu, albowiem ogłuszanie wstępne poprzedzajace ubój halal może być
stosowane wobec zwierząt dużych co oznacza, że ubojowi halal drobiu nie może
towarzyszyć ogłuszanie.
4. Dodatkowe warunki ograniczające dostęp mięsa i poduktów mięsnych do rynku
Egiptu, zweryfikowane przez Komisję Europejską, są wyspecyfikowane jako:
- ograniczenie sanitarne w imporcie drobiu i produktów drobiarskich z uwagi na
ptasią grypę A1 – administracja Egiptu stosuje 3 - miesięczny zakaz importu z
wszystkich państw członkowskich UE w przypadku zgłoszenia ogniska ptasiej grypy
/A1/, nie przestrzegając przy tym zasady regionalizacji bez rozróżniania między wysoko
/HPA1/ i nisko /LPA1/ patogenicznymi wirusami A1. Ograniczenie sanitarne w imporcie
do Egiptu z uwagi na ptasią grypę A1 jest oceniane przez KE jako niezgodne ze
standardami Światowej Organizacji Zdrowia Zwierząt /OIE/.
- ograniczenia sanitarne w imporcie wołowiny z uwagi na zakażenia BSE – Egipt
zezwala na import mięsa wołowego bez kości pochodzącego wyłącznie ze sztuk nie
starszych niż 48 miesięcy oraz mięsa wołowego z kością pochodzącego wyłączenie ze
sztuk młodszych niż 30 miesięcy. Import mięsa może być dookonywany wyłącznie z
ubojni poddanych uprzedniej inspekcji Egipcjan. Procedura ta jest uznawana przez KE za
niezgodną z regułami OIE. Podobne ograniczenia Egipt stosuje w imporcie baraniny z
uwagi na TSE /gąbczastą encefalopatię/.
- ograniczenia sanitarne w imporcie żywego bydła i materiału genetycznego z
uwagi na występowanie wirusa Schmallenberga – bydło nie może pochodzić ze stada lub
obszaru zakażonego wirusem oraz mieć negatywny wynik testu PCR.
- ograniczenia sanitarne w imporcie bydła żywego z uwagi na zakażenia BSE –
żywe cielęta importowane dla hodowli lub dla uboju nie mogą być starsze niż 30
miesięcy oraz muszą być poddane w kraju eksportera 21-dniowej kwarantannie
poprzedzającej transport oraz 28-dniowej kwarantannie po przywozie do Egiptu.
Obowiązkowa jest także kontrola przez GOVS każdej partii towaru w kraju eksportera w
całym okresie kwarantanny poprzedzającej wysyłkę.
5.
Ułatwieniem dla eksportu do Egiptu bydła hodowlanego i użytkowego jest
uzgodnione bilateralnie świadectwo zdrowia bydła. Z inicjatywy Głównego Inspektoratu
Weterynarii /GIW/ RP weterynaryjny certyfikat zdrowia bydła importowanego do Egiptu
z Polski pozostaje w toku bilateralnego uzgadniania z egipską GOVS. GIW RP uzgodnił
z GOVS bilateralne weterynaryjne świadectwa zdrowia dla produktów jajecznych, mleka
i produktów mleczarskich oraz produktów rybołówstwa eksportowanych z Polski do
Egiptu.
III.
Skala potencjalnego importu produktów spożywczych do Egiptu jest względnie
znaczna uwzględniwszy liczbę konsumentów /Egipt zamieszkuje ok. 86 mln ludności/
oraz niedostatki rynku egipskiego, wynikające z ograniczoności podaży surowców
spożywczych i poziomu przetwórstwa spożywczego wymagającego nakładów
3
rozwojowych. Więcej informacji nt. potencjału rozwojowego rynku produktów
spożywczych i współpracy w branży spożywczej w Egipcie są dostępne na stronach
https://cairo.trade.gov.pl/pl/egypt/article/detail,1868,Perspektywy_wspolpracy_bilateraln
ej.html oraz https://cairo.trade.gov.pl/pl/PrzewodnikporynkuEgipt .
1.
W grupie 30 największych pozycji towarowych w imporcie całkowitym Egiptu w
2013 r. egipskie dane statystyczne klasyfikują zaledwie kilka produktów rolno spożywczych lecz o szczególnej roli zaopatrzeniowej dla rynku /w nawiasach podany jest
udział w całkowitym imporcie towarowym Egiptu o wartości calkowitej 57,5 mld. dol.
USA w roku finansowym 2012/13 r./: pszenica i pszenica durum /8,2%/, kukurydza
/5,88%/, mięso wołowe mrożone bez kości /2,51%/, nasiona soji /2,47%/, olej palmowy
/1,88%/, olej słonecznikowy /1,87%/, makuchy z ekstrakcji oleju sojowego /1,58%/.2
2.
W grupie 30 głównych pozycji towarowych w imporcie z Polski do Egiptu o
wartości całkowitej importu 237,5 mln dol. USA wg danych CAPMAS w 2013 r.
największy udział wśród produktów rolno – spożywczych miała pszenica /7,33%/, a
następnie sery /6,74%/, mleko w proszku /2,0%/, świeże jabłka /0,97%/, groszek zielony
mrożony /0,82%/, czekolada i wyroby z zawartością kakao /0,72%/, serwatka /0,48%/,
tytoń /0,46%/.
3.
Eksport polskich produktów spożywczych do Egiptu ma wysokie tempo wzrostu,
co stanowi odzwierciedlenie obserwowanego trendu rozwojowego dla całkowitego
polskiego eksportu towarowego do Egiptu /wartość polskiego eksportu towarowego w
2013 roku wzrosła w porównaniu do 2012 roku o 35,8%/. Wartość polskiego eksportu
towarów spożywczych do Egiptu w latach 2012 i 2013 wyniosła odpowiednio 32,5 mln
dol. USA i 64,1 mln dol. USA, a w okresie pierwszych 6 miesięcy 2014 r. osiągnęła już
55,3 mln dol. USA, co wskazuje na silną tendencję rozwojową polskiego eksportu
spożywczego do Egiptu skutkującą podwojeniem wartości tego eksportu na rynku
egipskim w skali roku. Tendencja rozwojowa polskiego eksportu spożywczego do Egiptu
utrzumuje się od kilku ostatnich lat. Wg polskich danych statystycznych największy
udział w polskim eksporcie spożywczym do Egiptu ma pszenica, a eksport świeżych
jabłek i mrożonych warzyw na rynek egipski ma tendencję rozwojową; względnie duży i
rosnący udział i wartość mają wyroby mleczarskie. W 2014 r. odnotowano w polskim
eksporcie spożywczym do Egiptu także pozycje towarowe wcześniej nie występujące
/np. cukier, woroby tytoniowe, skrobia/.3
4.
Import do Egiptu jabłek z Polski na podstawie świadectw fitosanitarnych
wydanych na wniosek eksporterów przez terenowe jednostki krajowej inspekcji
fitosanitarnej wyniósł w kolejnych latach4: 2010 r. – 63 t; 2011 r. - 118 t; 2012 r. – 835 t;
2013 r. – 1524 t; 2014 r. – 1193 t.
Całkowity import jabłek do Egiptu z rynków UE wynosił w kolejnych latach tego
okresu jak w tabeli niżej:5
2
na podstawie danych statystycznych egipskiego urzędu statystycznego CAPMAS – marzec 2014 r.
na podstawie danych statystycznych systemu INSIGOS – sierpień 2014 r.
4
na podstawie danych statystycznych GIORiN
5
na podstawie danych CAPQ Ministerstwa Rolnictwa Egiptu
3
4
rok
import z UE
2010
171.656 t
2011
152.914 t
2012
242.490 t
2013
249.949 t
I-VII 2014
115.187 t
Główne europejskie rynki eksportu jabłek do Egiptu to Włochy, Francja, Grecja i Turcja.
IV.
Kanały dystrybucji produktów eksportu spożywczego na rynku Egiptu to
przede wszystkim:
- sieci supermarketów prowadzących na rynku egipskim zaopatrzenie detaliczne
konsumentów indywidualnych, a w przypadku supermarketów międzynarodowych /np.
Carrefour/ także klientów zaopatrujących prowadzone placówki usługowe konsumpcji
zbiorowej - dane kontaktowe egipskich sieci supermarketów na stronie internetowej –
https://cairo.trade.gov.pl/pl/PrzewodnikporynkuEgipt/article/detail,6962,Przewodnik_eks
portera_po_rynku_Egiptu.html ;
- egipskie firmy importowo – eksportowe, których pośrednictwo w imporcie towarowym
na rynek Egiptu jest ustawowo obowiązujace, realizujące dystrybucję importowanych
produktów do końcowych odbiorców rynkowych w Egipcie i w innych krajach regionu;
- szczególnie sprzyjającą rolę na rzecz importu i dystrybucji produktów spożywczych
polskich eksporterów na rynku egipskim mogą odgrywać egipskie izby handlowe
zrzeszone w Federacji Egipskich Izb Handlowych – adresy izb handlowych – link https://cairo.trade.gov.pl/pl/FirmawEgipcie/article/detail,8784,Sprawdzanie_wiarygodnos
ci_firm.html .
WPHI w Kairze udziela wymaganych informacji polskim podmiotom
zainteresowanym eksportem towarowym, w tym produktów spożywczych, na rynek
egipski udostępniając dane kontaktowe potencjalnych egipskich importerów i kanałów
dystrybucji oraz umożliwiając bezpośrednie komunikowanie sie firm polskich z
potencjalnymi egipskimi partnerami importowymi.
Sporządził:
Tomasz Przygoda
radca
WPHI w Kairze, sierpień 2014 r.
5