STRATEGIA ROZWIĄZYWANIA PROBLEMÓW SPOŁECZNYCH W
Transkrypt
STRATEGIA ROZWIĄZYWANIA PROBLEMÓW SPOŁECZNYCH W
Załącznik do Uchwały Nr XIX/95/08 Rady Powiatu Bolesławieckiego z dnia 18 września 2008r. STRATEGIA ROZWIĄZYWANIA PROBLEMÓW SPOŁECZNYCH W POWIECIE BOLESŁAWIECKIM Na lata 2008 – 2015 Bolesławiec Czerwiec 2008 r. Opracowanie: Powiatowe Centrum Pomocy Rodzinie w Bolesławcu SPIS TREŚCI: Wstęp I. CHARAKTERYSTYKA POWIATU BOLESŁAWIECKIEGO………………………………...6 II. RAPORT O STANIE POMOCY SPOŁECZNEJ W POWIECIE BOLESŁAWIECKIM………………………………………………………………………………8 III. 1. Powiat w statystyce………………………………………………………………...……..8 2. Działalność produkcyjno – usługowa…………………………………………….…….15 3. Ochrona zdrowia…………………………………………………………..……………17 4. Baza oświatowa……………………………………………………………..…………...23 5. Bezpieczeństwo publiczne………………………………………………………………24 6. Rynek pracy i bezrobocie…………………………………………………….…………29 7. Organizacje pozarządowe…………………………………………………………..…..37 8. Pomoc społeczna…………………………………………………………………..…….38 UWARUNKOWANIA ZEWNĘTRZNE POWIATOWEJ STARATEGII ROZWIĄZYWANIA PROBLEMÓW SPOŁECZNYCH…………………...…………...…52 1. Uwarunkowania zewnętrzne w Europie…………………………………….…………52 2. Uwarunkowania zewnętrzne krajowe…………………………………………………53 3. Uwarunkowania zewnętrzne regionalne………………………………………………57 IV. OCENA PROBLEMÓW SPOŁECZNYCH W POWIECIE BOLESŁAWIECKIM……………………………………………………………………………...59 V. POWIATOWA STRATEGIA ROZWIĄZYWANIA POBLEMÓW SPOŁECZNYCH…………………………………………………………………………....……...62 1. 2. Analiza strategiczna mocnych i słabych stron powiatowego systemu pomocy społecznej, szans i zagrożeń przy wykorzystaniu analizy SWOT…………………………………………………...……...62 Struktura celów i działań strategicznych w zakresie pomocy społecznej w Powiecie Bolesławieckim………………………......…….65 Zakończenie………………………………………………………………………………………………...76 2 „...Cieszę się, że są ludzie, którzy nie tylko mówią, co powinno być zrobione, lecz po prostu to robią, którzy zjawiają się zawsze tam, gdzie potrzebna jest pomoc…” RAINER HAAK Wstęp Jednym z najważniejszych zadań stojących przed samorządem powiatowym jest zapewnienie dobrego funkcjonowania pomocy społecznej oraz rehabilitacji społecznej i zawodowej mieszkańców powiatu. Nie jest to zadanie łatwe. Wymaga między innymi merytorycznie przygotowanych pracowników, zaangażowania różnych środowisk zajmujących się sprawami szeroko rozumianej pomocy społecznej oraz znacznych nakładów finansowych. Pomoc społeczna ma na celu umożliwienie osobom i rodzinom przezwyciężenie trudnych sytuacji życiowych, które nie są w stanie pokonać, wykorzystując własne uprawnienia, zasoby i możliwości. Jej zadaniem jest również zapobieganie powstawaniu takich sytuacji poprzez podejmowanie działań zmierzających do życiowego usamodzielnienia. Problemami społecznymi zajmuje się polityka społeczna. Jej zakres ulega ciągłym zmianom. W tym konkretnym przypadku można powiedzieć, że rozwiązywanie problemów społecznych służy poprawie poziomu życia, integracji społecznej i zwiększeniu bezpieczeństwa socjalnego, czyli złagodzenia napięcia i zminimalizowaniu negatywnych skutków przemian społeczno – gospodarczych. Warto zaznaczyć, że odpowiednio zaprojektowana i wdrożona polityka społeczna stanowi inwestycję, która procentuje dla wszystkich obywateli. Działania zmierzające do integracji społecznej zwiększają przecież potencjał rozwoju, a także sprzyjają aktywności społecznej, również w obszarze rynku pracy. Oczywiście nie bez znaczenia jest tutaj kondycja ekonomiczna powiatu, 3 ona to bowiem, stanowi istotny kontekst do występowania wielu problemów społecznych m.in. społeczeństwa, przestępczości przemocy w pospolitej, rodzinie, złego stanu nadużywania zdrowia substancji psychoaktywnych, problemów egzystencji osób starszych i niepełnosprawnych. Realizacja zadań postawionych przed władzami powiatu (zarówno na poziomie społeczności lokalnej, jak i na poziomie rodziny i jednostki), a także konieczność wypracowania niekonwencjonalnych form pomocy, wymaga profesjonalnego i systemowego diagnozowania problemów społecznych w skali powiatu. Diagnoza problemów społecznych występujących na terenie powiatu bolesławieckiego została sporządzona w oparciu o dane: - Powiatowego Centrum Pomocy Rodzinie, - Gminnych Ośrodków Pomocy Społecznej, - Komendy Powiatowej Policji w Bolesławcu, - Powiatowego Urzędu Pracy w Bolesławcu, - Organizacji pozarządowych i stowarzyszeń zajmujących się udzielaniem pomocy społecznej oraz sprawami osób niepełnosprawnych, Referatu Spraw Obywatelskich, Społecznych i Zdrowia - Starostwa Powiatowego w Bolesławcu. Zebrane dane służyły do opracowania Strategii Rozwiązywania Problemów Społecznych w Powiecie Bolesławieckim. Będzie ona odpowiedzią na potrzebę stworzenia spójnego systemu pomocy osobom zagrożonym wykluczeniem społecznym. Wytyczy również kierunki działań w celu osiągnięcia pomyślnych warunków do rozwoju społeczności lokalnej. Naczelną zasadą przy określaniu kierunków działań powinno być przede wszystkim ustalenie, czy działania łagodzące mają mieć charakter pomocy społecznej, czy też profilaktyki oraz motywowanie mieszkańców do zmian w swoim życiu np. poprzez edukację, aktywne poszukiwanie pracy itd. Opracowana strategia uwzględniać 4 będzie rekomendację i sformułowania zawarte m.in. w: - Narodowej Strategii Integracji w Polsce, - Krajowym Planie Działań na rzecz Integracji Społecznej na lata 2007 – 2013, - Strategii Rozwoju Społeczeństwa Obywatelskiego na lata 2007 – 2013, - Strategii Rozwoju Powiatu Bolesławieckiego, - Budżecie Powiatu Bolesławieckiego na 2008 r. Zadanie opracowania strategii wynika wprost m.in. z art. 19 pkt 1 ustawy z dnia 12 marca 2004 roku o pomocy społecznej (tekst jednolity z 2008 r. Dz. U. Nr 115, poz. 728), gdzie zapisano, że: „… zadaniem powiatu jest opracowanie i realizacja powiatowej strategii rozwiązywania uwzględnieniem problemów programów pomocy społecznych, społecznej, ze szczególnym wspierania osób niepełnosprawnych i innych, których celem jest integracja osób i rodzin z grup szczególnego ryzyka – po konsultacji z właściwymi terytorialnie gminami.” Adresatem strategii rozwiązywania problemów społecznych w Powiecie Bolesławieckim są mieszkańcy tego Powiatu. Na etapie opracowania w/w strategia była konsultowana z przedstawicielami środowisk związanych z pomocą społeczną oraz samorządami gminnymi. Realizację strategii koordynuje Powiatowe Centrum Pomocy Rodzinie w Bolesławcu (zgodnie z art. 112 ust. 9 ustawy o pomocy społecznej). I. CHARAKTERYSTYKA POWIATU BOLESŁAWIECKIEGO 5 Powiat Bolesławiecki położony jest w południowo – zachodniej części Polski, w województwie dolnośląskim, w pobliżu granic Polski z Niemcami oraz z Czechami. Powierzchnia Powiatu Bolesławieckiego liczy 1.305,37 km2 i zamieszkuje go 88 822 mieszkańców (Dane z dnia 31.12.2007 uzyskane z Urzędów Gmin). W skład Powiatu Bolesławieckiego wchodzą następujące gminy: Tabela 1. Gminy wchodzące w skład Powiatu Bolesławieckiego (stan na 31.12.2007r). Lp. 1. 2. 3. 4. 5. 6. Liczba mieszkańców Powierzchnia w km2 40 341 22,81 12 866 289 8 014 110,90 6 911 437,07 15 029 176,3 Gmina Gromadka 5 661 269,29 Ogółem 88 822 1 305,37 Nazwa Gminy Gmina Miejska Bolesławiec Gmina Wiejska Bolesławiec Gmina Warta Bolesławiecka Gmina Osiecznica Miasto i Gmina Nowogrodziec Źródło: Dane uzyskano z Urzędów Gmin. Opracowanie: PCPR w Bolesławcu. Powiat należy do rejonów województwa dolnośląskiego o najwyższym poziomie leśnictwa – nieomal 50% ogólnej powierzchni, wobec 28, 7% w skali 6 województwa. Największym Dolnośląskich składający się kompleksem wyłącznie leśnym z jest część drzewostanów Borów sosnowych. Bogactwem terenu Powiatu Bolesławieckiego są złoża: gliny ceramicznej, kaolinu, gipsu, piaskowca, anhydrytu i wapnia. Część z nich służy do wyrobu ceramiki szlachetnej, z której tak bardzo znany jest Bolesławiec, zarówno w Polsce, jak również w świecie. W strukturze gospodarczej wielu miejscowości powiatu znaczną rolę odgrywa działalność produkcyjna i budowlana. Aktywność w tym zakresie związana jest ściśle z występowaniem złóż mineralnych. Malownicze położenie, ciekawa historia, liczne zabytki a także rozwinięta baza turystyczna: hotele, pensjonaty, restauracje, gospodarstwa agroturystyczne, przyczyniają się do atrakcyjności Powiatu Bolesławieckiego. II. RAPORT O STANIE POMOCY SPOŁECZNEJ W POWIECIE BOLESŁAWIECKIM. 1. Powiat w statystyce. Tabela 2. Przekrój statystyczny obrazujący ludność w wieku przedprodukcyjnym, produkcyjnym, poprodukcyjnym w Powiecie Bolesławieckim w latach 2004 – 2006. 7 Źródło: Główny Urząd Statystyczny ; Opracowanie: Powiatowe Centrum Pomocy Rodzinie w Bolesławcu. *według metodologii Głównego Urzędu Statystycznego w wieku przedprodukcyjnym znajdują się kobiety i mężczyźni poniżej 18 roku życia. ** według metodologii Głównego Urzędu Statystycznego w wieku produkcyjnym znajdują się: Stan ludności ogółem Ludność w wieku przedpr odukcyj nym* Ludność w wieku produkc yjnym** Ludność w wieku poprod ukcyjny m*** 2004 % ( w stosunku do ogółu mieszkańców Powiatu Bolesławieckiego) 2005 % ( w stosunku do ogółu mieszkańców Powiatu Bolesławieckiego ) 2006 88 378 X 88 341 X 88 501 % (w stosunku do ogółu mieszkańców Powiatu Bolesławiecki ego) X 19 484 22,04 18 814 21,29 18 261 20,63 56 462 63,88 57 046 64,57 57 570 65,05 12 432 14,06 12 481 14,12 12 670 14,31 - kobiety pomiędzy 18 a 59 rokiem życia - mężczyźni pomiędzy 18 a 64 rokiem życia. *** według metodologii Głównego Urzędu Statystycznego w wieku poprodukcyjnym znajdują się: - kobiety w wieku 60 lat i więcej - mężczyźni w wieku 65 lat i więcej. 8 Graficzny obraz Tabeli nr 2. Procentowy obraz ludności w wieku przedprodukcyjnym. w stosunku do ogółu mieszkańców Powiatu Bolesławieckiego Procentowy obraz ludności w wieku produkcyjnym. w stosunku do ogółu mieszkańców Powiatu Bolesławieckiego Procentowy obraz ludności w wieku poprodukcyjnym. w stosunku do ogółu mieszkańców Powiatu Bolesławieckiego Dane demograficzne dla powiatu Bolesławieckiego z lat 2004 – 2006 wskazują, że największy procent w stosunku do ogółu ludności stanowią osoby w wieku produkcyjnym, tj. 65%. Obserwuje się również z roku na rok systematyczny wzrost liczby tych osób. Tendencja wzrastająca występuje również w grupie osób w wieku poprodukcyjnym. Ponadto zauważa się, że liczba osób w wieku przedprodukcyjnym stale maleje, przy czym wskaźnik spadku jest mniejszy niż wskaźnik wzrostu liczby osób w wieku produkcyjnym. Z analizy danych wynika, że zmniejszająca się liczba osób w wieku przedprodukcyjnym ma tendencję spadkową, jednakże utrzymuje się stale na poziomie znacznie wyższym od liczby osób w wieku poprodukcyjnym. 10 Biorąc pod uwagę powyższe istnieje potrzeba rozbudowy infrastruktury stanowiącej zabezpieczenie miejsc w żłobkach, przedszkolach, szkołach dla dzieci i młodzieży oraz rozwoju form opieki instytucjonalnej dla osób starszych. Tabela 3. Struktura budżetu Powiatu Bolesławieckiego(stan na 01.01. 2006 r.) WYSZCZEGÓLNIENIE WARTOŚCI Dochód budżetu powiatu ogółem w 2006 roku (w złotych), w 44 044 654 tym na: Wydatki budżetu powiatu ogółem w 2006 roku (w złotych), w tym na: 43 295 654 Wskaźnik % gospodarkę mieszkaniową 414 102 1 administrację publiczną 5 312 759 12 oświatę i wychowanie 18 714 085 43 ochronę zdrowia 1 156 317 3 pomoc społeczną 3 329 851 8 pozostałe wydatki 14 368 540 33 Źródło: Starostwo Powiatowe w Bolesławcu. Diagram kołowy struktury budżetu Powiatu Bolesławieckiego gospodarkę mieszkaniową; 1% administrację publiczną; 12% pozostałe wydatki; 33 % pomoc społeczną; 8% ochronę zdrowia; 3% 11 oświatę i wychowanie; 43 % Tabela 4.Struktura budżetów wszystkich gmin wchodzących w skład Powiatu Bolesławieckiego (stan na 01.01.2006 r.- zgodnie z Uchwałami Rad Gmin) Źró dło: Urzędy Gmin. Opracowanie: Powiatowe Centrum Pomocy Rodzinie w Bolesławcu 13 Graficzny obraz Tabeli 4. Procentowy udział wydatków na gospodarkę mieszkaniową w poszczególnych gminach w stosunku do ogółu wydatków budżetu danej gminy. Procentowy udział wydatków na administrację publiczną w poszczególnych gminach w stosunku do ogółu wydatków budżetu danej gminy. Procentowy udział wydatków na oświatę i wychowanie w poszczególnych gminach w stosunku do ogółu wydatków budżetu danej gminy. Procentowy udział wydatków na ochronę zdrowia w poszczególnych gminach w stosunku do ogółu wydatków budżetu danej gminy. Ochrona zdrowia 5,0 4,0 3,9 t 3,0 n e c o r 2,0 p 1,0 0,9 1,0 0,5 0,9 0,0 Miasto Bolesławiec Gmina Bolesławiec Gmina Osiecznica 15 Miasto i Gmina Gmina Warta Nowogrodziec Bolesławiecka 0,3 Gmina Gromadka Procentowy udział wydatków na pomoc społeczną w poszczególnych gminach w stosunku do ogółu wydatków budżetu danej gminy. Pomoc społeczna 25,0 20,0 t n15,0 e c10,0 o r p 5,0 0,0 22,1 11,8 c e i o ts w a ł ia s Me l o B 18,8 18,3 14,0 11,7 c e a iw n i a ł m se G lo B a a cin in z m cie Gs O i a o ts n i a i m MG e iz d o r c g o w o N a tr kc a ie Ww a a ła n i sle mo GB a a kd n i a mm Go r G 2. Działalność produkcyjno – usługowa. Na terenie Powiatu Bolesławieckiego prowadziło działalność 6 857 podmiotów gospodarczych. Na koniec 2006 roku zarejestrowanych podmiotów gospodarczych z sektora publicznego było 672. Liczba przedsiębiorstw z sektora publicznego w poszczególnych gminach przedstawiała się następująco: Miasto Bolesławiec (511), Miasto i Gmin Nowogrodziec (52), Gmina Osiecznica (35), Gmina Warta Bolesławiecka (30), Gmina Gromadka (24), Gmina Bolesławiec (20). Natomiast w sektorze prywatnym łączna ilość zarejestrowanych podmiotów wynosiła 11.230 a sytuacja gmin przedstawiała się następująco: Miasto Bolesławiec (6 779), Gmina Bolesławiec (1 478), Miasto i Gmina Nowogrodziec (1 343), Gmina Osiecznica (575), Gmina Warta Bolesławiecka (535), Gmina Gromadka 16 (520). Analizując rozkład przedsiębiorstw wg sektora publicznego i prywatnego w Powiecie Bolesławieckim każdorazowo pierwszą pozycje zajmuje Miasto Bolesławiec. Z punktu widzenia formy prawnej przedsiębiorstwa, udział spółek handlowych wynosi 348, w tym z udziałem kapitału zagranicznego 136, a udział osób fizycznych prowadzących działalność gospodarczą wynosiła 4 530 w całym powiecie bolesławieckim. (Dane uzyskane w Głównym Urzędzie Statystycznym). Tabela 5. PODMIOTY GOSPODARKI NARODOWEJ ZAREJESTROWANE W REJESTRZE REGON. SEKTOR Z LICZBY OGÓŁEM SPÓŁKI HANDLOWE WYSZCZEGÓL NIENIE OGÓŁEM PUBLIC ZNY PRYWA TNY RAZEM W TYM Z UDZIAŁEM KAPITAŁU SPÓŁDZIE LNIE ZAGRANICZ NEGO POWIAT BOLESŁAWIECKI Bolesławiec Gmina Bolesławiec Gmina Gromadka Gmina Nowogrodziec Gmina Osiecznica Gmina FUNDACJE STOWARZYSZENIA OSOBY FIZYCZNE I ORGANIZACJE SPOŁECZNE PROWADZĄCE DZIAŁALNOŚĆ GOSPODARCZĄ 6 857 672 11 230 348 136 37 146 4 530 4 156 511 6 779 213 75 15 77 2 667 768 20 1 478 45 23 5 12 635 282 24 520 18 5 3 9 219 721 52 1 343 46 29 7 24 552 625 35 575 9 2 1 12 247 535 17 2 6 12 210 Warta 305 30 Bolesławiecka Źródło: Główny Urząd Statystyczny. 3. Ochrona zdrowia. 17 System ochrony zdrowia w Powiecie Bolesławieckim oparty jest na publicznych oraz niepublicznych Zakładach Opieki Zdrowotnej. Na terenie Powiatu Bolesławieckiego podstawową opiekę zdrowotną zapewniają następujące placówki: Tabela 6. Wykaz placówek opieki zdrowotnej na terenie Powiatu Bolesławieckiego. Lp. Nazwa zakładu opieki zdrowotnej Niepubliczny Zakład Opieki Zdrowotnej 1. „HABR” s.c. Niepubliczny Zakład Opieki Zdrowotnej 2. Przychodnia Osiedlowa. Niepubliczny Zakład Opieki Zdrowotnej 3. 4. 5. ul. Mickiewicza 3. 59-700 Bolesławiec, ul. Gałczyńskiego 18. „FONS VITAE” spółka cywilna – Andrzej 59-700 Bolesławiec, Żuk, Barbara Forys, Beata Szylin, Jarosław ul. Karola Miarki 29. Narecki. Niepubliczny Zakład Opieki Zdrowotnej 59-700 Bolesławiec, Przychodnia Lekarska „Twój Lekarz”. Niepubliczny Zakład Opieki Zdrowotnej Praktyka Lekarza Rodzinnego Lek. med. Franciszek Hertman. Niepubliczny Zakład Opieki Zdrowotnej 6. Adres 59-700 Bolesławiec, Praktyka Lekarza Rodzinnego Lek. med. Elżbieta Rybińska – Skóra. Niepubliczny Zakład Opieki Zdrowotnej 7. Przychodnia Ogólna – 8. „DR CARACHOW”. Niepubliczny Zakład Opieki ul. Staszica 45. 59-700 Bolesławiec, ul. Starzyńskiego 6d. 59-700 Bolesławiec, ul. Starzyńskiego 6d. 59-700 Bolesławiec, ul. Karola Miarki 10. 59-700 Bolesławiec, Zdrowotnej „Lekarz Domowy” Kraśnik Dolny 47A. Krzysztof Pieszko, Elżbieta Cieśla, 59-700 Bolesławiec, Ludmiła Szymańska s.c. ul. Dolne Młyny 21. 18 59-700 Bolesławiec, Trzebień, ul. Leśna 9a. Niepubliczny Zakład Opieki Zdrowotnej 9. 10. Podstawowo – Specjalistyczna Przychodnia 59-722 Warta Lekarza „CHUMED” Janusz i Anna Chudyba Bolesławiecka, Warta Spółka Cywilna. Bolesławiecka 40 d. Gminny Ośrodek Zdrowia 59-720 Raciborowice , w Raciborowicach. Raciborowice Górne 194. 59-720 Raciborowice, 11. Ośrodek Zdrowia w Warcie Bolesławieckiej. 12. Praktyka Lekarza Rodzinnego Tomaszów Bolesławiecki Jarosław Trojnar. 143h/4. 59-720 Raciborowice, 13. Ośrodek Zdrowia w Iwinach. Osiedle II Nr.15 – Iwiny. Ambulatorium z Izbą Chorych - Publiczny 14. Zakład Opieki Zdrowotnej Jednostki Wojskowej Nr 1145. 15. 59-700 Bolesławiec, ul. Wojska Polskiego 54. Niepubliczny Zakład Opieki Zdrowotnej 59-700 Bolesławiec, „MEDICOR” s.c. ul. 1- Maja 13-14. 59-706 Gromadka, 16. Gminny Ośrodek Zdrowia 17. Warta Bolesławiecka 48 c. 59-720 Raciborowice, w Gromadce. Samodzielny Publiczny Zakład Opieki Zdrowotnej w Nowogrodźcu. 18. Wiejski Ośrodek Zdrowia w Wykrotach. 19. Punkt Lekarski w Gierałtowie. 20. Wiejski Ośrodek Zdrowia w Zebrzydowej. 19 ul. Szkolna 18a. 59-730 Nowogrodziec, ul. Asnyka 55. 59-730 Nowogrodziec, ul. Pocztowa 10. 59-730 Nowogrodziec, Gierałtów 37a. 59-730 Nowogrodziec, Zebrzydowa 130. 21. Samodzielny Publiczny Zakład Opieki 59-724 Osiecznica, Zdrowotnej w Osiecznicy. ul. Piaskowa 1a. 59-724- Osiecznica, 22. Punkt Lekarski w Parowej. Parowa 100 105 Szpital Wojskowy z Przychodnią SPZOZ 23. w Żarach 59-724 Osiecznica, Świętoszów Punkt w Świętoszowie. ul. Szkolna 13. Źródło: BIP Zespół Opieki Zdrowotnej w Bolesławcu. Aktualnie świadczenia z zakresu specjalistycznej ambulatoryjnej opieki zdrowotnej w Powiecie Bolesławieckim realizowane są przez poradnie specjalistyczne będące w strukturze Zespołu Opieki Zdrowotnej w Bolesławcu oraz przez niepubliczne zakłady opieki zdrowotnej. W strukturze Zespołu Opieki Zdrowotnej w Bolesławcu znajdują się następujące poradnie specjalistyczne: 1. Poradnia Diabetologiczna, 2. Poradnia Chorób Zakaźnych, 3. Poradnia Ginekologiczno-Położnicza, 4. Poradnia Neonatologiczna, 5. Poradnia Chirurgii Urazowo-Ortopedycznej, 6. Poradnia Chirurgii Ogólnej, 7. Poradnia Urologiczna, 8. Poradnia Onkologiczna, 9. Poradnia Otolaryngologiczna, 10. Poradnia Chemioterapii. W ramach niepublicznych zakładów opieki zdrowotnej świadczenia specjalistyczne udzielane są w poradniach: ginekologiczno- położniczej, 20 endokrynologicznej, pulmonologicznej, neurologicznej, psychiatrycznej, okulistycznej, gruźlicy i chorób płuc, dermatologicznej, otolaryngologicznej, reumatologicznej, internistycznej, chirurgicznej, ortopedycznej, rehabilitacyjnej, laryngologicznej, poradni zdrowia psychicznego, poradni terapii uzależnień. Szpital Powiatowy w Bolesławcu, zapewnia właściwy dostęp do świadczeń zdrowotnych w postaci hospitalizacji, dysponuje 210 łóżkami (w tym 15 łóżek noworodkowych) z następującymi oddziałami: Oddział Chorób Wewnętrznych, Oddział Anestezjologii i Intensywnej Terapii, Oddział Chorób Zakaźnych, Oddział Pediatryczny, Oddział Ginekologiczno-Położniczy, Oddział Neantologiczny, Oddział Chirurgii Urazowo-Ortopedycznej, Oddział Chirurgiczny, Blok Operacyjny. Szpital posiada stałą obsadę personelu lekarskiego, pielęgniarskiego i pomocniczego. Świadczenia w zakresie podstawowej opieki zdrowotnej w godzinach nocnych tj. 1800 – 800 oraz dni wolne od pracy są udzielane przez Samodzielny Publiczny Zespół Opieki Zdrowotnej w Bolesławcu w Izbie Przyjęć, natomiast świadczenia dla dzieci udzielane są w Izbie Przyjęć przy Oddziale Pediatrycznym. Ponadto na terenie Powiatu Bolesławieckiego funkcjonuje Wojewódzki Szpital dla Nerwowo i Psychicznie Chorych w Bolesławcu, który zapewnia właściwy dostęp do świadczeń zdrowotnych w postaci hospitalizacji. Szpital dysponuje 450 łóżkami na następujących oddziałach: Oddział Zakładu Opiekuńczo-Leczniczego, Oddział Psychiatryczny, Oddział Psychosomatyczny, Oddział Leczenia Uzależnień, Oddział Detoksykacji (Alkoholowy), Oddział Neurologiczny. Szpital w swojej strukturze posiada dwie izby przyjęć: Izbę Przyjęć Psychiatryczną oraz Izbę Przyjęć Neurologiczną. W strukturze Wojewódzkiego Szpitala dla Nerwowo i Psychicznie Chorych w Bolesławcu znajdują się następujące poradnie specjalistyczne: 1. Poradnia Terapii Uzależnienia i Współuzależnienia od Alkoholu, 2. Poradnia Zdrowia Psychicznego, 21 3. Poradnia Zdrowia Psychicznego dla Młodzieży. Na terenie Powiatu Bolesławieckiego realizowane są w 2008r. następujące programy zdrowotne: 1. Badanie przesiewowe – profilaktyka schorzeń sutka u kobiet, dla kobiet powyżej 40 roku życia, zamieszkałych na terenie miasta Bolesławiec i Gminy Wiejskiej Bolesławiec, finansowany przez Gminę Miejską i Wiejską Bolesławiec, 2. Badanie przesiewowe – profilaktyka schorzeń prostaty, dla mężczyzn powyżej 50 roku życia zamieszkałych na terenie miasta Bolesławiec, i dla mężczyzn powyżej 45 roku życia z terenu Gminy Wiejskiej Bolesławiec, finansowany przez Gminę Miejską i Wiejską Bolesławiec, 3. Badanie przesiewowe wad postawy i kończyn dolnych, dla dzieci w wieku przedszkolnym, zamieszkałych na terenie miasta Bolesławiec, finansowany przez Gminę Miejską Bolesławiec, 4. Profilaktyka przeciwpróchnicza – Fluoryzacja zębów, dla dzieci uczęszczających do szkół podstawowych i gimnazjum z terenu Gminy Gromadka, finansowany przez Gminę Gromadka, 5. Profilaktyka Schorzeń Szyjki Macicy - badanie cytologiczne dla kobiet w wieku 25 – 29 lat z terenu Powiatu Bolesławieckiego. W/w program realizowany jest przez Zespół Opieki Zdrowotnej w Bolesławcu, a finansowany przez Narodowy Fundusz Zdrowia, 6. Gminny Program Profilaktyki Rozwiązywania Problemów Alkoholowych na rok 2008 w gminie Osiecznica, 7. Gminny Program Przeciwdziałania Narkomanii na rok 2008 w Gminie Osiecznica, 8. Miejski Program Profilaktyki i Rozwiązywania Alkoholowych na rok 2008 w mieście Bolesławiec, 22 Problemów 9. Miejski Program Przeciwdziałania Narkomanii do roku 2015 w mieście Bolesławiec, 10. Gminny Program Profilaktyki i Rozwiązywania Problemów Alkoholowych i Narkomanii na rok 2008 w Gminie Wiejskiej Bolesławiec, 11. Gminny Program Profilaktyki, Rozwiązywania Problemów Alkoholowych i Przeciwdziałania Narkomanii na rok 2008 w Gminie Warta Bolesławiecka, 12. Gminny Program Profilaktyki, Rozwiązywania Problemów Alkoholowych na rok 2008 w Mieście i Gminie Nowogrodziec, 13. Gminny Program Profilaktyki, Rozwiązywania Problemów Alkoholowych i Przeciwdziałania Narkomanii na rok 2008 w Gminie Gromadka. Na terenie Powiadamiania Powiatu Bolesławieckiego Ratunkowego od 01 sierpnia funkcjonuje 2003 roku. Centrum CPR jest zintegrowanym stanowiskiem dyspozytorskim, do którego docierają wszystkie zgłoszenia ratunkowe, a po ich przyjęciu i przetworzeniu, wydane zostają polecenia wyjazdu podmiotów ratowniczych (straży pożarnej, pogotowia ratunkowego) do miejsca zdarzenia. Celem utrzymania Centrum było wykreowanie jednolitej platformy sprzętowej i programowej przeznaczonej do obsługi zdarzeń ratowniczych począwszy od momentu zgłoszenia, aż do ich zakończenia. Gwarantuje to stałą koordynację wszystkich działań ratowniczych podejmowanych w momencie zgłoszenia zdarzenia. Podstawową funkcję „Centrum”, spełnia Powiatowe Stanowisko Kierowania i dyspozytornia Pogotowia Ratunkowego, które pracują w systemie ciągłym przetwarzając przychodzące informacje w tym samym czasie do pogotowia ratunkowego jak i do straży pożarnej. 23 4. Baza oświatowa. Powiat Bolesławiecki dysponuje bazą oświatową szkół podstawowych, gimnazjalnych i pomaturalnych oraz siecią przedszkoli publicznych. Na terenie Powiatu Bolesławieckiego znajdują się licea ogólnokształcące oraz licea profilowane, technika, zasadnicze szkoły zawodowe, a także filie uczelni wyższych, tj. Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu i Akademii Górniczo – Hutniczej w Krakowie. Ponadto na terenie Powiatu Bolesławieckiego znajduje się Powiatowy Zespół Szkół i Placówek Specjalnych dla dzieci i młodzieży niepełnosprawnej intelektualnie oraz Powiatowy Młodzieżowy Ośrodek Socjoterapii w Iwinach zapewniający edukację i wychowanie w stosunku do dzieci zagrożonych niedostosowaniem społecznym. W strukturach placówek oświatowych Powiatu Bolesławieckiego funkcjonuje Powiatowe Centrum Edukacji i Kształcenia Kadr w Bolesławcu, którego zadaniem jest realizacja: - działań z zakresu doskonalenia nauczycieli ze szczególnym uwzględnieniem doradztwa metodycznego, - działań skierowanych na udzielanie wszechstronnej pomocy wychowawcom, nauczycielom i kadrze kierowniczej szkół i placówek oświatowych dla wspierania rozwoju i podwyższania skuteczności ich pracy. W Powiecie Bolesławieckim rozwinięta jest baza kulturalno – oświatowa. Na terenie gmin Powiatu Bolesławieckiego funkcjonują Gminne Ośrodki Kultury i Sportu. Bogate zasoby infrastruktury oświatowej uzupełniane są poprzez liczne placówki kulturalne, takie jak: Miejska Biblioteka Publiczna w Bolesławcu, Biblioteka Pedagogiczna w Bolesławcu, Młodzieżowy Dom Kultury w Bolesławcu, Międzyszkolny Ośrodek Sportowy w Bolesławcu, Bolesławiecki Ośrodek Kultury. 24 5. Bezpieczeństwo publiczne. Komenda Powiatowa Policji w Bolesławcu swoje ustawowe obowiązki wypełnia w odniesieniu do 6 gmin, za pośrednictwem: 2 komisariatów i 3 Posterunków Policji tj.: - Komisariat Policji w Bolesławcu, - Komisariat Policji w Nowogrodźcu, - Posterunek Policji w Gromadce, - Posterunek Policji w Osiecznicy, - Posterunek Policji w Warcie Bolesławieckiej. Stan etatowy jednostki na dzień 01.01.2007r. wynosi 179 policjantów. Komenda Powiatowa Policji w Bolesławcu i podległy jej Komisariat Policji w Bolesławcu oraz Komisariat Policji w Nowogrodźcu funkcjonują w systemie całodobowym. W takim samym systemie zadania swoje realizuje służba patrolowo - interwencyjna, ruchu drogowego, służba dochodzeniowa oraz służba operacyjna. Na podstawie Rządowego Programu Ograniczenia Przestępczości i Aspołecznych Zachowań „ Razem Bezpieczniej”, Priorytetów Komendanta Głównego Policji, Strategii Policji Dolnośląskiej na lata 2007-2009 oraz analizy ankiet dotychczasowych poprawy jakości pracy Policji. Policja bolesławiecka za swoje najważniejsze priorytety przyjęła: - wzrost poczucia bezpieczeństwa mieszkańców Powiatu Bolesławieckiego, - poprawa wizerunku policji w ocenie społecznej, - ograniczenie przestępczości i poprawa jakości pracy w zwalczaniu przestępczości kryminalnej, - przeciwdziałanie przejawom chuligaństwa i wandalizmu, 25 - poprawa skuteczności przestępstw związanych z narkotykami. Na przełomie kilku ostatnich lat Komenda Powiatowa Policji w Bolesławcu odnotowuje systematyczny spadek przestępczości w powiecie bolesławieckim. Spadek ten wynika z bardziej zaangażowanych działań policji przy współpracy sił poza policyjnych. Źródło: Roczne sprawozdanie z działalności Policji i informacja o stanie porządku i bezpieczeństwa publicznego na terenie Powiatu Bolesławieckiego w 2007r. opracowane przez Komendę Powiatową Policji w Bolesławcu. 26 W strukturze KPP Bolesławiec zagadnieniem przestępczości nieletnich zajmuje się wydzielony Zespół ds. Patologii, Prewencji Kryminalnej i Nieletnich. Policjanci z tego Zespołu prowadzą działania zarówno o charakterze profilaktycznym jak i zmierzające do ujawnienia czynów karalnych popełnionych przez nieletnich. W okresie od 01.01.2007r. do 31.12.2007r. na terenie powiatu Bolesławieckiego zanotowano spadek czynów karalnych popełnionych przez nieletnich, z 208 czynów w 2006 roku na 128 czynów w 2007 roku. Poszczególne różnice w wybranych kategoriach obrazuje tabela: Kategoria przestępstw 2006r. 2007r. Różnica Dynamika Kradzież cudzej rzeczy Kradzież samochodu Kradzież z włamaniem Rozbój i wymuszenia rozbójnicze Uszczerbek na zdrowiu 34 0 16 38 19 17 0 42 7 13 +/-17 0 26 -31 -6 % 50,0 100 262,5 18,4 68,4 Źródło: Komenda Powiatowa Policji. Na dzień 31.12.2007 roku zarejestrowano i prowadzone są 63 Karty Nieletnich (ewidencjonowaniem objęci są małoletni sprawcy czynów karalnych zagrożeni demoralizacją). 27 Źródło: Roczne sprawozdanie z działalności Policji i informacja o stanie porządku i bezpieczeństwa publicznego na terenie Powiatu Bolesławieckiego w 2007r. opracowane przez Komendę Powiatową Policji w Bolesławcu. Poczucie bezpieczeństwa mieszkańców to nie tylko walka z przestępczością, ale także skuteczne przeciwdziałanie i zwalczanie wykroczeń w tym wykroczeń tzw. społecznie uciążliwych. Źródło: Roczne sprawozdanie z działalności Policji i informacja o stanie porządku i bezpieczeństwa publicznego na terenie Powiatu Bolesławieckiego w 2007r. opracowane przez Komendę Powiatową Policji w Bolesławcu. 28 Z analizy miejsc popełniania wykroczeń wynika, że większość z nich popełniana jest na terenie parków miejskich, natomiast spada ich ilość na terenie rynku i ulic centralnych. Duże znaczenie ma fakt utworzenia straży miejskiej, a tym samym zwiększenie liczby patroli na terenie miasta. Istotnym elementem, który spowodował zmniejszenie liczby wykroczeń społecznie uciążliwych oraz liczby przestępstw na terenie miasta Bolesławca jest istnienie monitoringu. W 2007 roku do Powiatowego Centrum Pomocy Rodzinie wpłynęły 302 informacje Policji o przeprowadzonych interwencjach domowych, w związku ze zgłoszeniem osób pokrzywdzonych o zaistniałej przemocy w rodzinie. W większości przypadków interwencji została sporządzona Niebieska Karta (ok. 80%). Dużym problemem na terenie powiatu Bolesławieckiego jest uchylanie się dzieci i młodzieży od obowiązku szkolnego, coraz większa ich grupa nie chce uczestniczyć w zajęciach szkolnych, lub też opuszcza wybrane zajęcia szkolne. Związane jest to z brakiem nadzoru ze strony rodziców oraz brakiem zainteresowań pozaszkolnych tych nieletnich. Ucieczki z domów rodzinnych zdarzają się coraz częściej, co związane jest ze wzrostem liczby rodzin patologicznych. Zwiększa się też stale liczba uciekinierów z placówek opiekuńczo – wychowawczych, schronisk dla nieletnich oraz zakładów poprawczych ( w przypadku schronisk i placówek poprawczych, są to raczej „niepowroty” z przepustek niż ucieczki). 6. Rynek pracy i bezrobocie. Statystyki dotyczące bezrobocia w znacznym stopniu zniekształcają faktyczny obraz zjawiska ze względu na duży stopień tzw. bezrobocia utajonego 29 oraz powszechności „pracy na czarno”. Bezrobocie powoduje, iż standard życia wielu ludzi stale się obniża i rozszerza się obszar patologii społecznej. Bezrobotnym zgodnie z definicją ustawową jest osoba pozostająca bez pracy, ale jednocześnie zdolna i gotowa do jej podjęcia w pełnym wymiarze czasu. Bezrobocie, przyczyniając się do zubożenia materialnego, w bezpośredni sposób wpływa na poziom życia rodzin, wywierając negatywne skutki zwłaszcza w postaci: • dezintegracji rodziny, • zmniejszenia siły wsparcia emocjonalnego i solidarności pomiędzy członkami rodziny, • zwiększenia ryzyka zaistnienia patologii życia społecznego. Długookresowe bezrobocie ma wpływ na ekonomiczną i psychospołeczną sferę życia człowieka bezrobotnego oraz jego rodziny. Jednym z pierwszych skutków utraty pracy jest obniżenie standardu życia rodziny, także wtedy, gdy otrzymywane są świadczenia kompensujące płacę. Sytuacja materialna osób dotkniętych bezrobociem zależy od ich standardu życia w czasie zatrudnienia, a zwłaszcza od posiadanych dóbr trwałego użytku, oszczędności i długów. Duże znaczenie ma poziom, od którego zaczyna się proces degradacji ekonomicznej i społecznej. Najbardziej dramatyczną sytuację mają rodziny świadczeniobiorców pomocy społecznej, które od dawna korzystały z systemu wsparcia socjalnego z powodu np. niskich dochodów, wielodzietności, inwalidztwa. Trudności finansowe w takich rodzinach prowadzą do drastycznych ograniczeń wydatków nawet na podstawowe potrzeby bytowe. Problem bezrobocia dotyczy nie tylko osoby nim dotkniętej, lecz także całej rodziny. Pogorszenie funkcjonowania rodziny jest proporcjonalne do okresu pozostawania bez pracy, co przejawia się problemami opiekuńczo – wychowawczymi, przemocą, zanikiem autorytetu rodzicielskiego 30 i może prowadzić do rozpadu rodziny. Pojawia się także groźba przyjmowania przez dzieci negatywnych wzorów osobowych, a w konsekwencji dziedziczenia statusu bezrobotnego. Niepokojący jest wpływ bezrobocia na zachowania patologiczne. Szczególnie niebezpiecznym zjawiskiem staje się przemoc w rodzinie. Długie pozostawanie bez pracy stymuluje procesy dezintegracji życia rodzinnego. Przymusowa bezczynność zawodowa i nieuregulowany tryb życia wyzwalają zachowania dewiacyjne, skierowane na rodzinę i lokalne środowisko społeczne. Negatywne emocje związane z sytuacją bezrobocia przenoszone są na najbliższych – ofiarami przemocy i złego traktowania są najczęściej kobiety i dzieci. Długotrwałe bezrobocie, z jego negatywnymi konsekwencjami psychospołecznymi, wymaga odpowiednich form oddziaływań. Wykres 1: Liczba osób bezrobotnych na 1 ofertę pracy(stan na dzień 31.12.2007r.) 50 44 40 40 31 31 30 20 12 10 0 2003 2004 2005 Lata 2006 Źródło: Powiatowy Urząd Pracy. Opracował PCPR w Bolesławcu. 31 2007 L 10000 9218 8803 9000 8886 8000 8574 7966 7066 7000 6000 5310 5000 4049 20 07 20 06 20 05 20 04 20 03 20 02 20 01 4000 20 00 L Wykres 2: Liczba osób bezrobotnych w latach 2000 – 2007w Powiecie Bolesławieckim Lata Źródło: Powiatowy Urząd Pracy. Opracował: PCPR w Bolesławcu W grudniu 2007r. liczba zarejestrowanych bezrobotnych w Powiecie Bolesławieckim wyniosła 4 049 w tym 524 osoby posiadały prawo do zasiłku. 32 Tabela 7. Zarejestrowani bezrobotni według gmin (stan na 31.12.2007 r.) w Powiecie Bolesławieckim Gmina Liczba osób zarejestrowanych Liczba osób zarejestrowanych z prawem do zasiłku ogółem Kobiety Miasto Bolesławiec 1673 270 104 Gmina Bolesławiec Miasto i Gmina Nowogrodziec Gmina Osiecznica Gmina Warta Bolesławiecka Gmina Gromadka 533 76 34 662 69 29 383 34 17 484 51 25 314 24 8 Ogółem 4 049 524 217 Źródło: Powiatowy Urząd Pracy. Opracował: PCPR w Bolesławcu. Najliczniejszą grupę według wieku stanowiły osoby od 45 do 54 lat – 1096. Następna pod względem liczebności była grupa osób w wieku od 25 do 34 lat – 1081. Wykres 3: Struktura procentowa bezrobotnych w poszczególnych gminach w stosunku do ogólnej liczby osób bezrobotnych w Powiecie Bolesławieckim 33 Źródło: Powiatowy Urząd Pracy. Opracował: PCPR w Bolesławcu. Wykres 4: Struktura procentowa bezrobotnych posiadających prawo do zasiłku w poszczególnych gminach w stosunku do liczby bezrobotnych ogółem w Powiecie Bolesławieckim (według stanu na 31.12.2007 r.). Źródło: Powiatowy Urząd Pracy. Opracował: PCPR w Bolesław Wykres 5:Struktura osób bezrobotnych posiadających prawo do zasiłku z podziałem na płeć w poszczególnych gminach w Powiecie Bolesławieckim. 34 Źródło: Powiatowy Urząd Pracy. Opracował: PCPR w Bolesławcu. Wykres 6:Struktura bezrobotnych według wieku w Powiecie Bolesławieckim (udział procentowy w stosunku do ogółu zarejestrowanych) Źródło: Powiatowy Urząd Pracy. Opracował: PCPR w Bolesławcu. Według poziomu wykształcenia, największą grupą byli bezrobotni z wykształceniem gimnazjalnym i niżej – 1360 osób (33,6% ogółu zarejestrowanych). Osoby z wykształceniem zasadniczym zawodowym stanowiły 32% ogółu zarejestrowanych tj.1296 osób. Bezrobotni z wyższym wykształceniem stanowili 4,8 % wszystkich zarejestrowanych tj. 195 osób. 35 Wykres 7:Struktura bezrobotnych według poziomu wykształcenia, w stosunku do ogólnej liczby bezrobotnych w Powiecie Bolesławieckim. że j al ne na zj gi m za sa śr ed n ip on i w od o za dn ic ze gó ln ok sz t o ie w e ał ca ce ow e za w od po lic ea ln e iś re dn i e w yż sz e 1600 1400 1200 1000 800 600 400 200 0 Źródło: Powiatowy Urząd Pracy. Opracował: PCPR w Bolesławcu. Tabela 8: Najczęstsze zawody w ofertach pracy w 2007 roku. Nazwa zawodu Sprzedawca Murarz Szwaczka Sprzątaczka Kierowca samochodu ciężarowego Pracownik biurowy Robotnik budowlany Zdobnik ceramiki Robotnik gospodarczy Liczba osób 299 104 102 61 32 Liczba ofert pracy 242 49 33 83 67 30 25 22 20 140 67 50 115 Źródło: Powiatowy Urząd Pracy. Opracował: PCPR w Bolesławcu. 36 Tabela 9: Najczęstsze zawody osób zarejestrowanych w Urzędzie Pracy w roku 2007. Nazwa zawodu Liczba osób Sprzedawca 299 Asystent ekonomiczny (zawód 202 szkolny: Technik ekonomista) Ślusarz Kucharz Technik mechanik Murarz Szwaczka Krawiec Sprzątaczka Technik budownictwa Pozostali mechanicy pojazdów 141 11 107 104 102 71 61 51 48 samochodowych Handlowiec( zawód szkolny: 44 Technik handlowiec) Pozostali mechanicy pojazdów 48 samochodowych Tokarz Technik żywienia gospodarstwa domowego Kucharz małej gastronomi 36 i 32 17 Źródło: Powiatowy Urząd Pracy w Bolesławcu. Opracował: PCPR w Bolesławcu. 7. Organizacje pozarządowe. Z punktu widzenia rozwiązywania problemów społecznych organizacje pozarządowe są ważnym partnerem dla sektora publicznego w celu tworzenia wspólnych projektów polityki społecznej. Na terenie Powiatu Bolesławieckiego działają: 37 - Stowarzyszenia zarejestrowane w Krajowym Rejestrze Sądowym (31), - Oddziały Stowarzyszeń działających na terenie Powiatu Bolesławieckiego (16) w tym Stowarzyszenia Zwykłe (8), - Uczniowskie Kluby Sportowe (9), - Kluby Sportowe wpisane do ewidencji w Starostwie Powiatowym (11), - Kluby Sportowe wpisane w Krajowy Rejestr Sądowy (11). W zakresie niepełnosprawnych pomocy na terenie społecznej Powiatu oraz na rzecz Bolesławieckiego osób działają następujące organizacje: O zasięgu ogólnopolskim: - Polski Komitet Pomocy Społecznej – Zarząd Miejsko – Gminny w Bolesławcu, - Koło Polskiego Związku Niewidomych w Bolesławcu, - Towarzystwo Przyjaciół Dzieci – Oddział Miejski w Bolesławcu, - Polski Czerwony Krzyż – Zarząd Rejonowy w Bolesławcu, - Polski Związek Emerytów, Rencistów i Inwalidów – Zarząd Oddziału Rejonowego w Bolesławcu, - Polskie Stowarzyszenie Diabetyków – Koło Terenowe w Bolesławcu, - Związek Kombatantów Rzeczpospolitej Polskiej i Byłych Więźniów Politycznych w Bolesławcu. - Związek Inwalidów Wojennych Rzeczypospolitej Polskiej w Bolesławcu O zasięgu lokalnym: Stowarzyszenie - Bolesławcu, 38 Osób Niepełnosprawnych w Stowarzyszenie Rodziców Dzieci i Młodzieży - Specjalnej Troski w Bolesławcu, - Bolesławiecki Klub Amazonek, - Stowarzyszenie na Rzecz Dzieci z Zaburzeniami Rozwoju „ODCZARUJ MOTYLE” w Bolesławcu. Współpraca Powiatu Bolesławieckiego z organizacjami pozarządowymi odbywa się w oparciu o Program Współpracy Powiatu Bolesławieckiego z podmiotami prowadzącymi działalność pożytku publicznego, corocznie przyjmowanego przez Radę Powiatu Bolesławieckiego. Program ten określa formy i kierunki w/w współpracy. 8. Pomoc społeczna. Pomoc społeczna umożliwia przezwyciężenie trudnych sytuacji życiowych tym, którzy nie są w stanie sami ich pokonać, wykorzystując własne uprawnienia, zasoby i możliwości. Wspiera ich w wysiłkach zmierzających do zaspokojenia niezbędnych potrzeb i umożliwia im życie w warunkach odpowiadających godności człowieka. Zadaniem pomocy społecznej jest także zapobieganie trudnym sytuacjom życiowym przez podejmowanie działań zmierzających do usamodzielnienia osób i rodzin oraz ich integracji ze środowiskiem. Pomoc społeczna polega w szczególności na: - przyznawaniu i wypłacaniu przewidzianych ustawą świadczeń, - pracy socjalnej, - prowadzeniu i rozwoju niezbędnej infrastruktury socjalnej, - analizie i ocenie zjawisk rodzących zapotrzebowanie na świadczenia z pomocy społecznej, - rozwijaniu nowych form pomocy społecznej i samopomocy. 39 Zgodnie z ustawą z 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej ( Tekst jednolity z 2008r.Dz. U. Nr 115, poz. 728)– obowiązek zapewnienia realizacji zadań pomocy społecznej spoczywa na jednostkach samorządu terytorialnego oraz na organach administracji rządowej w zakresie ustalonym ustawą. Zadania pomocy społecznej należą do kompetencji samorządu gminy, a także samorządu powiatowego. Realizacją zadań gminy wynikających z ustawy o pomocy społecznej oraz pomocą środowiskową zajmują się następujące ośrodki pomocy społecznej w Powiecie Bolesławieckim: - Miejski Ośrodek Pomocy Społecznej w Bolesławcu, - Gminny Ośrodek Pomocy Społecznej w Bolesławcu z siedzibą w Łaziskach, Gminny - Ośrodek Pomocy Społecznej w Warcie Bolesławieckiej, - Gminny Ośrodek Pomocy Społecznej w Gromadce, - Miejsko – Gminny Ośrodek Pomocy Społecznej w Nowogrodźcu, Gminny Ośrodek Pomocy Społecznej w Osiecznicy. - Ośrodki te realizują zadania gminy wynikające z: ustawy z dnia 12 marca 2004r. o pomocy społecznej (tekst - jednolity z 2008r. Dz. U. Nr 115, poz. 728) i przepisów wykonawczych wydanych na jej podstawie, 40 ustawy z dnia 28 listopada 2003r. o świadczeniach - rodzinnych (Dz.U. Nr 228, poz. 2255 z późn. zm.) i przepisów wykonawczych wydanych na jej podstawie, ustawy z dnia 29 lipca 2005r. o przeciwdziałaniu przemocy - w rodzinie (Dz. U. Nr 180, poz. 1493) i przepisów wykonawczych wydanych na jej podstawie, ustawy z dnia 22 kwietnia 2005r. o postępowaniu wobec - dłużników alimentacyjnych oraz zaliczce alimentacyjnej (Dz. U. Nr 86, poz. 732) i przepisów wykonawczych wydanych na jej podstawie, ustawy - z dnia 21 czerwca 2001 r. o dodatkach mieszkaniowych (Dz. U. Nr 71, poz. 734), - uchwał Rad Miejskich i Gminnych. - ustawy dnia 21 czerwca 2001r. o dodatkach mieszkaniowych (Dz. U. Nr 71, poz.734) Podstawowe formy pomocy społecznej to: pomoc środowiskowa – polegająca na udzielaniu - świadczeń osobom zakwalifikowanym do pomocy społecznej w miejscu ich zamieszkania, pomoc - instytucjonalna – świadczona w stacjonarnych placówkach opiekuńczych. Funkcjonujące Bolesławieckiego Ośrodki Pomocy świadczą Społecznej pomoc materialną niematerialnego. Pomoc materialna to w szczególności wypłata: 41 na terenie Powiatu i formy wsparcia - zasiłku okresowego, - zasiłku celowego i specjalnego zasiłku celowego, zasiłku stałego, świadczeń rodzinnych, zaliczki alimentacyjnej, a od 01.10.2008r. świadczeń alimentacyjnych - z funduszu alimentacyjnego, dodatku mieszkaniowego. - W ramach pomocy niematerialnej realizowana jest: - praca socjalna, - usługi opiekuńcze w miejscu zamieszkania osoby chorej, - pomoc w ośrodkach wsparcia. W strukturach Miejskiego Ośrodka Pomocy Społecznej w Bolesławcu funkcjonują ośrodki wsparcia: Dom Dziennego Pobytu – dla osób starszych, samotnych (z liczbą miejsc 100), Środowiskowy Dom Samopomocy dla osób z zaburzeniami psychicznymi (z liczbą miejsc 30), Drugi Środowiskowy Dom Samopomocy dla osób z upośledzeniem umysłowym (z liczbą miejsc 30), oraz Świetlica Terapeutyczna dla około 20 dzieci. Różnorodnymi świadczeniami pomocy społecznej w roku 2007 ośrodki pomocy społecznej objęły ogółem 9 018 osób z terenu Powiatu Bolesławieckiego, co stanowi 10,15 % ogółu mieszkańców Powiatu Bolesławieckiego w 2007r. tj. liczby 88 822. 42 Tabela 10: Procentowy wskaźnik osób objętych pomocą społeczną w stosunku do liczby mieszkańców. Liczba osób objętych pomocą społeczną w 2007 r. na tle ogólnej liczby mieszkańców w poszczególnych gminach Powiatu Bolesławieckiego. Gmina. Liczba mieszkańców. Liczba osób korzystających z pomocy społecznej. % osób objętych pomocą w stosunku do liczby mieszkańców gminy. 40 341 2 795 7 631 5 1882 27 1 740 12 1 067 13 903 16 Miasto Bolesławiec Gmina 12 866 Bolesławiec Gmina Osiecznica 6 911 Miasto i Gmina 15 029 Nowogrodziec Gmina Warta 8 014 Bolesławiecka Gmina Gromadka 5 661 Źródło: Sprawozdania MPiPS – 03 ośrodków pomocy społecznej za 2007r. z terenu Powiatu Bolesławieckiego. Opracowanie; PCPR w Bolesławcu. Analiza sprawozdania z udzielanych świadczeń pomocy społecznej za rok 2007 przez ośrodki pomocy społecznej z terenu Powiatu Bolesławieckiego wykazała, że najczęstszymi powodami korzystania z pomocy społecznej było: • bezrobocie ( 48,06% ogółu osób korzystających z pomocy społecznej) • ubóstwo (42,69% ogółu osób korzystających z pomocy społecznej) 43 • długotrwała choroba (28,24% ogółu osób korzystających z pomocy społecznej) • bezradność w sprawach opiekuńczo – wychowawczych (19,18% ogółu osób korzystających z pomocy społecznej) • niepełnosprawność (12,48% ogółu osób korzystających z pomocy społecznej) Dominującym problemem społecznym w miastach i gminach naszego powiatu jest bezrobocie. Rozeznanie struktury świadczeniobiorców pomocy społecznej wskazuje, że ubóstwo mieszkańców Powiatu Bolesławieckiego spowodowane jest bezrobociem. W ogólnej liczbie mieszkańców Powiatu Bolesławieckiego liczba bezrobotnych, którzy korzystają z pomocy społecznej szacowana jest na 6%. Generalnie z powodu występowania w środowiskach zjawiska bezrobocia, pomocą społeczną objęto 1 558 rodzin, w tym 5 194 osoby w tych rodzinach. Największa liczba korzystających z tego tytułu z pomocy społecznej występuje na terenie Miasta Bolesławiec, a na drugim z Gminy i Miasta Nowogrodziec. Poza udzielonymi świadczeniami grupa osób bezrobotnych objęta jest pracą socjalną, mającą na celu mobilizację klientów do poszukiwania zatrudnienia we własnym zakresie oraz do ścisłej współpracy z Powiatowym Urzędem Pracy (systematyczny kontakt, rejestracja). Znaczącym powodem korzystania z pomocy jest ubóstwo. Zgodnie z ustawą o pomocy społecznej z dnia 12 marca 2004 r. ubóstwo ma miejsce w sytuacji nie przekroczenia kryterium dochodowego, które warunkuje uprawnienia do pieniężnych świadczeń z pomocy społecznej. Analiza danych z ośrodków pomocy społecznej wskazuje, iż wiele osób korzysta z pomocy społecznej z powodu występującej w rodzinie długotrwałej choroby. Problem ten w większości przypadków dotyczy ludzi w wieku poprodukcyjnym, którzy wymagają udzielania pomocy w związku z dużymi wydatkami na leczenie oraz z powodu przewlekłej choroby i nie są w stanie samodzielnie zaspokajać swoich podstawowych potrzeb życiowych. 44 Istotnym problemem jest także bezradność w sprawach opiekuńczo – wychowawczych. Obecnie coraz częściej mamy do czynienia ze zjawiskiem bezradności dorosłych osób w zetknięciu się z problemami dnia codziennego, min. wychowawczymi z dziećmi lub bezradność, nieumiejętność prowadzenia własnego gospodarstwa domowego. Dysfunkcje te występują zazwyczaj z innymi niekorzystnymi zjawiskami, głównie towarzyszy temu bezrobocie i nadużywanie alkoholu. Problem alkoholowy przeważnie nie występuje samoistnie, towarzyszy mu bardzo często bezrobocie i bezradność opiekuńczo – wychowawcza. Alkoholizm w rodzinach z reguły wywołuje zjawisko przemocy wśród ich członków. Biorąc pod uwagę dane z ośrodków pomocy społecznej działających na terenie powiatu, policji, organizacji pozarządowych, można stwierdzić, że przemoc w rodzinie występująca w skali powiatu jest problemem społecznym. Kolejnym powodem korzystania z pomocy społecznej jest niepełnosprawność. W skali Powiatu niepełnosprawność jest bardzo ważnym problemem. W związku z tym istnieje konieczność podjęcia działań zmierzających do usamodzielnienia się osób niepełnosprawnych i ich pełnego uczestnictwa w życiu społecznym. Trudna sytuacja materialna osób niepełnosprawnych uwarunkowana jest w dużej mierze brakiem możliwości ich zatrudnienia. 45 Tabela 11: Powody ubiegania się osób o pomoc społeczną w Powiecie Bolesławieckim( stan na 31.12.2007r.) Miasto Bolesławiec Gmina Bolesławiec Gmina Osiecznica Miasto i Gmina Nowogrodziec Gmina Warta Bolesławiecka Gmina Gromadka Razem Powiat Bolesławiecki Bezdomność Potrzeba ochrony macierzyństwa Przemoc w rodzinie Bezrobocie Bezradność w sprawach opiekuńczo – wychowawczych Trudność w przystosowaniu się do życia po opuszczeniu zakładu karnego Narkomania Alkoholizm chorobaDługotrwała Niepełnosprawność Sieroctwo Miasto/ Gmina Ubóstwo Powód trudnej sytuacji życiowej Liczba osób w rodzinie Liczba osób w rodzinie Liczba osób w rodzinie Liczba osób w rodzinie Liczba osób w rodzinie Liczba osób w rodzinie Liczba osób w rodzinie Liczba osób w rodzinie Liczba osób w rodzinie Liczba osób w rodzinie Liczba osób w rodzinie Liczba osób w rodzinie 1420 14 870 907 239 9 27 1166 1342 44 112 77 0 0 112 152 40 0 0 167 407 0 0 8 51 0 217 375 80 0 10 366 959 0 148 6 638 0 379 508 314 0 6 495 1121 0 304 4 959 1 254 269 76 0 2 230 747 0 24 8 828 0 92 114 85 0 2 205 618 0 13 5 3896 15 1924 2325 834 9 47 2629 5194 44 601 108 Źródło: Sprawozdania MPiPS – 03 ośrodków pomocy społecznej z terenu Powiatu Bolesławieckiego. Tabela12: Powody ubiegania się o pomoc społeczna w Powiecie Bolesławieckim (w % do ogółu mieszkańców miasta lub gminy) Powód trudnej sytuacji życiowej (w % do ogółu mieszkańców miasta lub gminy) Miasto/ Gmina Ubóstwo Sieroctwo Niepełnosprawność Długotrwała choroba Alkoholizm Narkomania Trudność w przystosowani u się do życia po opuszczeniu zakładu karnego Bezradność w sprawach opiekuńczo wychowawczych Bezrobocie Przemoc w rodzinie Potrzeba ochrony macierzyństwa Bezdomność Miasto Bolesławiec Gmina Bolesławiec Gmina Osiecznica Miasto i Gmina Nowogrodziec Gmina Warta Bolesławiecka Gmina Gromadka 3,51 0,03 2,15 2,24 0,59 0,02 0,06 2,89 3,32 0,10 0,27 0,19 0 0 0,87 0,31 3,11 0 0 1,30 3,17 0 0 0,07 0,73 0 3,14 5,43 1,16 0 0,15 5,30 13,88 0 2,15 0,09 4,25 0 2,53 3,38 2,09 0 0,04 3,30 7,46 0 2,03 0,03 11,97 0,01 3,17 3,36 0,95 0 0,03 2,87 9,33 0 0,30 0,10 14,63 0 1,63 2,02 1,51 0 0,04 3,63 10,92 0 0,23 0,09 Źródło: Sprawozdania MPiPS – 03 ośrodków pomocy społecznej z terenu Powiatu Bolesławieckiego. 47 Wykres 8: Powody ubiegania się o świadczenia z pomocy społecznej w stosunku do liczby mieszkańców Powiatu Bolesławieckiego. Źródło: Sprawozdania MPiPS – 03 ośrodków pomocy społecznej z terenu Powiatu Bolesławieckiego 48 Zadania pomocy społecznej należące do kompetencji Powiatu wykonuje Powiatowe Centrum Pomocy Rodzinie. Wynikają one z następujących ustaw: - ustawy z dnia 12 marca 2004r. o pomocy społecznej (tekst jednolity z 2008r. Dz. U. Nr 115, poz. 728), - ustawy z dnia 27 sierpnia 1997 o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych ( tekst jednolity z 2008r. Dz. U. Nr 14, poz. 92), - ustawy z dnia 9 listopada 2000r. o repatriacji ( tekst jednolity z 2004r. Dz. U. Nr 53, poz. 532), - ustawy z dnia 29 lipca 2005r. o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie (Dz. U. Nr180, poz.1493) Zadania określone w w/w ustawach związane są z: się, - - pracą socjalną na rzecz rodzin zastępczych oraz osób usamodzielniających organizacją opieki w rodzinach zastępczych, udzielaniem pomocy na usamodzielnienie dla osób opuszczających rodziny zastępcze i placówki opiekuńczo-wychowawcze, - zapewnieniem opieki i wychowania w całodobowych placówkach opiekuńczo-wychowawczych dzieciom pozbawionym opieki rodzicielskiej, - udzielaniem pomocy jednorazowej repatriantom, - prowadzeniem specjalistycznego poradnictwa, - prowadzeniem ośrodka interwencji kryzysowej. W ramach pomocy rodzinom zastępczym Powiatowe Centrum Pomocy Rodzinie w Bolesławcu udziela: - jednorazowej pomocy pieniężnej na zagospodarowanie po przyjęciu dziecka do rodziny zastępczej, - comiesięcznej pomocy pieniężnej na częściowe pokrycie kosztów utrzymania dziecka w rodzinie zastępczej, - wsparcia dla rodzin zastępczych w rozwiązywaniu problemów opiekuńczo-wychowawczych. Tabela 13: Liczba rodzin zastępczych i dzieci w nich umieszczonych w 2007r.w Powiecie Bolesławieckim. Rodzaj zastępczej rodziny Rodziny spokrewnione Liczba rodzin Liczba dzieci 134 168 Rodziny 12 niespokrewnione Rodziny zawodowe o charakterze pogotowia 1 rodzinnego 13 9 Źródło: PCPR Bolesławiec. Pełnoletnie osoby opuszczające rodziny zastępcze i placówki opiekuńczowychowawcze posiadają uprawnienia do ubiegania się z PCPR–u o następujące rodzaje pomocy na usamodzielnienie: - jednorazowej pomocy pieniężnej, - jednorazowej pomocy na zagospodarowanie – w formie rzeczowej, - comiesięcznej pomocy pieniężnej na kontynuowanie nauki, - pomoc w uzyskaniu odpowiednich mieszkaniowych, w tym w mieszkaniu chronionym, - pomoc w uzyskaniu zatrudnienia. 50 warunków Dzieciom pozbawionym całkowicie lub częściowo opieki rodzicielskiej Powiat Bolesławiecki zapewnia opiekę i wychowanie w całodobowych placówkach opiekuńczo-wychowawczych. Na terenie Powiatu Bolesławieckiego funkcjonuje jedna niepubliczna całodobowa placówka opiekuńczo-wychowawcza tj. Dom Dziecka Sióstr Elżbietanek w Bolesławcu, prowadzony przez Zgromadzenie Sióstr Świętej Elżbiety Prowincja Wrocławska. Dom Dziecka Sióstr Elżbietanek w Bolesławcu jest placówką przeznaczoną dla dzieci i młodzieży z normą intelektualną od 2 roku życia do usamodzielnienia. Dzieci, dla których nie ma możliwości zapewnienia miejsca w w/w Domu Dziecka umieszczane są w całodobowych placówkach opiekuńczo- wychowawczych poza terenem Powiatu Bolesławieckiego. Ważna dla Powiatowego Centrum Pomocy Rodzinie jest realizacja zadań powiatu z zakresu rehabilitacji społecznej osób niepełnosprawnych. W ramach tych zadań udzielane jest dofinansowanie ze środków Państwowego Funduszu Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych na następujące cele: - uczestnictwo osób niepełnosprawnych i ich opiekunów w turnusach rehabilitacyjnych, - likwidacja barier architektonicznych, technicznych i komunikowaniu się w związku z indywidualnymi potrzebami osób niepełnosprawnych , - zaopatrzenie osób niepełnosprawnych w sprzęt rehabilitacyjny, przedmioty ortopedyczne i środki pomocnicze, - organizacja sportu, kultury, rekreacji i turystyki osób niepełnosprawnych, - tworzenie i działanie warsztatów terapii zajęciowej. Zadania powiatu z zakresu rehabilitacji zawodowej realizowane są w Powiecie Bolesławieckim przez Referat Spraw Obywatelskich, Społecznych 51 i Zdrowia Starostwa Powiatowego oraz Powiatowy Urząd Pracy w Bolesławcu. Należą do nich: - jednorazowa pomoc na podjęcie działalności gospodarczej lub rolniczej albo na wniesienie wkładu do spółdzielni socjalnej, dla osób indywidualnych, - refundacja kosztów wyposażenia przez pracodawcę stanowisk pracy dla osób niepełnosprawnych, - zwrot 60% wynagrodzeń i składek na ubezpieczenia społeczne od tych wynagrodzeń wypłacanych osobie niepełnosprawnej, - zwrot kosztów przystosowania tworzonych lub istniejących stanowisk pracy, adaptacji pomieszczeń i urządzeń dla potrzeb osób niepełnosprawnych oraz zwrot kosztów rozpoznanie tych potrzeb przez służby medycyny pracy, - zwrot kosztów zatrudnienia pracownika pomagającego pracownikowi niepełnosprawnemu w pracy w zakresie czynności ułatwiających komunikowanie się z otoczeniem, a także czynności niemożliwych lub trudnych do samodzielnego wykonania przez pracownika niepełnosprawnego, - finansowanie kosztów szkolenia osób niepełnosprawnych realizuje Powiatowy Urząd Pracy w Bolesławcu, - zwrot wydatków na instrumenty i usługi rynku pracy na rzecz osób niepełnosprawnych realizuje Powiatowy Urząd Pracy w Bolesławcu, Na terenie Powiatu Bolesławieckiego jest realizowany Powiatowy Program Działań na Rzecz Osób Niepełnosprawnych na lata 2005 – 2010. Program ten obejmuje działania w zakresie: - rehabilitacji społecznej, - rehabilitacji zawodowej i zatrudnienia, - przestrzegania praw osób niepełnosprawnych. 52 III. UWARUNKOWANIA STRATEGII ZEWNĘTRZNE POWIATOWEJ ROZWIĄZYWANIA PROBLEMÓW SPOŁECZNYCH. 1. Uwarunkowania zewnętrzne w Europie. Podstawowe uwarunkowania zewnętrzne zawarte są Europejskim Modelu Społecznym zawartym w Strategii Lizbońskiej. Główne cele modelu to: - pełne zatrudnienie, - spójność społeczna. Kolejne istotne założenia są Europejskiego Modelu Społecznego to: - aktywne przeciwdziałanie rosnącemu ubóstwu i nadmiernemu rozwarstwieniu społecznemu, - chronienie najbardziej podatnych na wykluczenie społeczne, - uznanie znaczenia mocnych i trwałych więzi rodzinnych i społecznych za jedne z istotnych czynników zapobiegających powstawaniu problemów społecznych, - uwzględnianie trendów demograficznych w planowaniu polityki społecznej. 2. Uwarunkowania zewnętrzne krajowe. Dokumentami o istotnym znaczeniu strategicznym dla planowania rozwiązań problemów społecznych na szczeblu regionalnym i lokalnym są: - Strategia Polityki Społecznej na lata 2007 – 2013 53 - Strategia Rozwoju Społeczeństwa Obywatelskiego na lata 2007 – 2013 - Strategia Rozwoju Edukacji na lata 2007 – 2013 - Strategia Państwa dla Młodzieży na lata 2003 – 2012 - Narodowa Strategia Rozwoju Kultury na lata 2004 – 2013 Dokumentem o kluczowym znaczeniu dla planowanych rozwiązań w obszarze problematyki społecznej jest przyjęta w 2005 roku Strategia Polityki Społecznej na lata 2007 – 2013. Dokument ten zawiera następujące priorytety i kierunki polityki społecznej na lata 2007 – 2013, które winny determinować planowanie na szczeblu regionalnym i lokalnym: Priorytet 1 – Poprawa warunków dla powstawania i funkcjonowania rodzin. Wsparcie rodzin w wychowaniu i edukacji dzieci. 1.1. Tworzenie warunków sprzyjających rozwojowi młodego pokolenia w rodzinie i środowiskach pozarodzinnych jako czynnika poprawy jakości kapitału ludzkiego. 1.2. Tworzenie i wzmacnianie rozwiązań służących godzeniu pracy zawodowej i wychowywania dzieci, w celu podniesienia aktywności zawodowej oraz umożliwienia pełniejszej realizacji planów prokreacyjnych. 1.3. Zbudowanie systemu wsparcia dla rodzin mających trudności opiekuńczo - wychowawcze. 1.4. System pomocy dla rodzin z dziećmi, celem wyrównywania deficytów rozwojowych u dzieci uczących się. 1.5. Rozwijanie placówek świadczących sportowo - rekreacyjne i kulturalne. 54 usługi edukacyjne, 1.6. Kształtowanie pozytywnego klimatu wobec rodzin, małżeństwa i dzietności. 1.7. Wsparcie dla rodzin z dziećmi i niepełnosprawnymi, w celu wyrównania szans dzieci i młodzieży podejmujących i kontynuujących naukę. 1.8. Stworzenie kompleksowego demoralizacji i systemu nadużywania zapobiegania substancji przestępczości, psychoaktywnych przez młodzież. Priorytet 2 - Wdrożenie aktywnej polityki społecznej. 2.1. Wspieranie aktywności zawodowej i edukacyjnej poprzez system pomocy społecznej. 2.2. Rozwój zatrudnienia socjalnego, w celu przywrócenia możliwości zatrudnienia osobom podlegającym wykluczeniu społecznemu. 2.3. Rozwój form ekonomii społecznej, na rzecz pobudzenia aktywizacji zawodowej osób zagrożonych wykluczeniem społecznym. 2.4. Rozwój budownictwa mieszkaniowego i wsparcie gmin w budowie mieszkań dla osób wymagających pomocy socjalnej. 2.5. Stworzenie kompleksowego systemu probacyjnego. 2.6. Likwidacja pułapki dochodowej, ograniczenie zachęt do dezaktywacji zawodowej oraz zwiększenie szans zatrudnienia dla osób o niskich kwalifikacjach. Priorytet 3 – Kompleksowa rehabilitacja i aktywizacja niepełnosprawnych. 3.1. Rehabilitacja zawodowa i społeczna osób niepełnosprawnych. 55 osób 3.2. Tworzenie warunków do większej aktywności zawodowej osób niepełnosprawnych jako podstawy społecznej integracji i poprawy warunków ich życia. 3.3. Zapewnienie osobom niepełnosprawnym dostępu do usług społecznych. 3.4. Kształtowanie pozytywnych postaw wobec niepełnosprawności. 3.5. Reforma systemu rentowego. 3.6. Usprawnienie systemu rehabilitacji, na rzecz utrzymania możliwości aktywności zawodowej. 3.7. Rozwijanie całościowych systemów pomocy dla osób obarczonych nietypowymi rodzajami niepełnosprawności, wymagających kompleksowych i systemowych działań ze strony państwa. Priorytet 4 – Budowa systemu systemu opieki wsparcia dla osób w wieku poprodukcyjnym. 4.1. Rozwijanie pielęgnacyjnej, celem zbudowania środowiskowego modelu integracji ludzi starszych i wymagających pomocy. 4.2. Wprowadzenie specjalizacji stacjonarnej opieki, celem budowy systemu specjalistycznego wsparcia dla osób wymagających szczególnej opieki. 4.3. Aktywizacja i integracja lokalna osób w wieku poprodukcyjnym, wykorzystanie potencjału osób starszych w środowisku lokalnym. 4.4. Zapewnienie odpowiednich świadczeń emerytalnych na starość. 4.5. Prowadzenie spójnej polityki wobec starości i na rzecz osób starszych. Priorytet 5 – Aktywizacja i mobilizacja partnerów lokalnych. 56 5.1. Wdrożenie strategicznego, planowania lokalnej i regionalnej polityki społecznej, celem stworzenia metody koordynacji krajowej polityki społecznej. 5.2. Profesjonalizacja służb społecznych jako czynnika integracji lokalnej, celem zwiększenia samodzielności i aktywizacji zawodowej osób wymagających pomocy socjalnej. 5.3. Wdrożenie systemu informacji i poradnictwa obywatelskiego oraz dostępu do lokalnych środków przekazu i internetu. Priorytet 6 – Partnerstwo publiczno-społeczne jako podstawa rozwoju usług społecznych. 6.1. Aktywizacja i mobilizacja partnerów lokalnych, regionalnych i krajowych. 6.2. Budowa partnerstwa publiczno-społecznego w zakresie działalności pożytku publicznego. 6.3. Wspieranie instytucji społeczeństwa obywatelskiego. 6.4. Wsparcie postaw obywatelskich. 6.5. Wzmocnienie partycypacji społecznej. Priorytet 7 – Integracja społeczna i zawodowa imigrantów. 7.1. Wdrożenie polityki integracji społecznej i zawodowej imigrantów, celem prowadzenia kompleksowych działań wszystkich instytucji publicznych. 7.2. Wdrożenie polityki antydyskryminacyjnej, celem ograniczenia postaw ksenofobicznych wobec środowisk imigranckich. 7.3. Ustawiczne szkolenie kadr administracji publicznej oraz partnerów społecznych, celem przygotowania do pracy z uchodźcami. 7.4. Zaprojektowanie spójnego systemu współpracy z uchodźcami. 57 3. Uwarunkowania zewnętrzne regionalne. Podstawowym dokumentem odnoszącym się do rozwiązywania problemów społecznych jest Dolnośląska Strategia Integracji Społecznej na lata 2005 – 2013, w której zawarte są następujące priorytety i działania strategiczne w zakresie polityki społecznej: Priorytet strategiczny I 1. Przeciwdziałanie wykluczeniu społecznemu 1.1. Aktywizacja osób bezrobotnych znajdujących się w szczególnie niekorzystnej sytuacji na rynku pracy. 1.2. Redukowanie zjawiska ubóstwa. 1.3. Wsparcie osób niepełnosprawnych pozbawionych możliwości samodzielnego funkcjonowania w społeczeństwie. 1.4. Przeciwdziałanie zjawisku przemocy w rodzinie. 1.5. Wsparcie dzieci i młodzieży dotkniętej sieroctwem. 1.6. Przeciwdziałanie marginalizacji społecznej powodowanej wymagających szczególnego uzależnieniami. 1.7. Przeciwdziałanie bezdomność. Priorytet strategiczny II 2. Integracja społeczna środowisk osób wsparcia. 2.1. Integracja zawodowa i społeczna osób niepełnosprawnych. 2.2. Doskonalenie systemu opieki nad dziećmi i rodziną. 58 2.3. Aktywizacja społeczna osób starszych. 2.4. Wyrównywanie szans kobiet i mężczyzn. Priorytet strategiczny III 3. Krzewienie idei społeczeństwa obywatelskiego. 3.1. Wsparcie lokalnych inicjatyw opartych o zasady pomocniczości i partnerstwa. 3.2. Aktywizacja społeczności lokalnych, w szczególności z terenów wiejskich. 3.3. Umacnianie i rozwój współpracy administracji publicznej z organizacjami sektora pozarządowego. 3.4. Kreowanie opinii społecznej eliminującej negatywne stereotypy w odniesieniu do osób dotkniętych marginalizacją społeczną. Priorytet strategiczny IV 4. Podnoszenie jakości usług społecznych. 4.1. Podnoszenie kwalifikacji i kompetencji pracowników oraz kadr kierowniczych jednostek pomocy społecznej. 4.2. Współpraca z partnerami zagranicznymi i opracowywanie nowych oraz wspólnych rozwiązań z zakresu polityki społecznej. 4.3. Promowanie innowacyjnych metod i technik rozwiązywania problemów z zakresu polityki społecznej. 4.4. Doskonalenie współpracy z administracją rządową oraz samorządową wszystkich szczebli. Ponadto w Strategii Rozwoju Województwa Dolnośląskiego wskazano cel polityki społecznej jako „Rozwijanie solidarności społecznej oraz postaw obywatelskich twórczych i otwartych na świat”. 59 W ramach tak określonego celu zakłada się stworzenie warunków do poprawy jakości życia, osiągnięcia wysokiego (w skali polskiej, europejskiej) poziomu zaspokojenia potrzeb społecznych, w szczególności w obszarach: socjalnym, edukacyjnym, kulturalnym i zdrowotnym. Diagnoza stanu w Strategii Rozwoju Województwa Dolnośląskiego do 2020 roku wskazuje, że w województwie dolnośląskim ogółem 9,7% mieszkańców korzysta z różnych form pomocy społecznej. Główne powody udzielania pomocy społecznej w województwie dolnośląskim to: - ubóstwo – 9,1% - bezrobocie – 8,9% - bezradność w sprawach opiekuńczo – wychowawczych – 4% - niepełnosprawność – 2,7% - długotrwała choroba – 2,5% - potrzeba ochrony macierzyństwa – 1,7% IV. OCENA PROBLEMÓW SPOŁECZNYCH W POWIECIE BOLESŁAWIECKIM. Dla potrzeb niniejszej strategii wykorzystano ankietę według wzoru „Ankiety dla uczestników warsztatów – strategia rozwiązywania problemów społecznych”, autorstwa Adriana Guranowskiego, zamieszczoną w monografii „Strategia rozwiązywania problemów społecznych” ( Źródło: Wspólnota – Pismo Samorządu Terytorialnego, Nr 6/804 z 10 lutego 2007 r.) Powyższą ankietę skierowano do osób, zajmujących się problemami społecznymi, tj. kierowników jednostek organizacyjnych pomocy społecznej 60 Powiatu Bolesławieckiego oraz organizacji pozarządowych, działających w zakresie pomocy społecznej lub na rzecz osób niepełnosprawnych. Osoby ankietowane oceniały sytuację społeczną osób i rodzin oraz sytuację na rynku pracy w Powiecie Bolesławieckim. Ankieta zawierała także pytania dotyczące przyczyn zaistniałych trudnych sytuacji oraz wskazania działań, które powinny być podjęte przez samorządy w celu rozwiązywania problemów społecznych. Ankietowani uznali za decydujące następujące problemy społeczne w Powiecie Bolesławieckim: − Problemy funkcjonowania rodziny tj. niezaradność życiowa, zaniedbanie wychowawcze, − Bezrobocie, − Alkoholizm, − Ubóstwo, − Przemoc w rodzinie, − Niepełnosprawność, − Bezdomność. W ocenie ankietowanych podstawowym problemem społecznym w Powiecie Bolesławieckim jest nieprawidłowe funkcjonowanie rodziny, tj. niezaradność życiowa, zaniedbanie wychowawcze. W/w dysfunkcje rodziny przyczyniają się w dużej mierze do wzrostu zagrożenia niedostosowaniem społecznym dzieci i młodzieży, a także ich demoralizacją. Najczęstszą przyczyną powyższej sytuacji jest bezrobocie, określane jako drugi problem społeczny na terenie Powiatu Bolesławieckiego. W trzeciej kolejności wskazano alkoholizm, który staje się coraz poważniejszym problemem społecznym, obejmującym swoim zasięgiem 61 różnorodne grupy społeczne. Alkoholizm w rodzinach z reguły wywołuje zjawisko przemocy wśród ich członków. Poważnym problemem, wskazanym przez respondentów jest ubóstwo, będące konsekwencją bezrobocia. Bieda przyczynia się do pogłębienia patologii społecznych, wzrostu niewydolności wychowawczej rodzin. Ankietowani wymienili również niepełnosprawność jako istotny problem społeczny w Powiecie Bolesławieckim. Problem bezdomności dotyczy przede wszystkim mężczyzn i często jest związany z uzależnieniem od alkoholu, brakiem pracy, środków finansowych. W związku z powyższymi ustaleniami w trakcie diagnozowania problemów społecznych na terenie Powiatu Bolesławieckiego, w opracowaniu strategii rozwiązywania problemów społecznych w Powiecie Bolesławieckim należy ująć następujące cele strategiczne: 1. Wspomaganie rodziny w przezwyciężaniu występującej w niej niezaradności życiowej i zaniedbań wychowawczych, 2. Organizacja sprawnego systemu pomocy dzieciom i młodzieży pozbawionych częściowo lub całkowicie opieki rodzicielskiej, 3. Przeciwdziałanie przemocy w rodzinie, 4. Zmniejszenie zjawiska bezrobocia oraz wsparcie osób bezrobotnych, 5. Integracja ze środowiskiem i przeciwdziałanie i marginalizacji osób niepełnosprawnych. 62 izolacji V. POWIATOWA STRATEGIA ROZWIĄZYWANIA PROBLEMÓW SPOŁECZNYCH. 1. Analiza strategiczna mocnych i słabych stron powiatowego systemu pomocy społecznej, szans i zagrożeń przy wykorzystaniu analizy SWOT. Analiza SWOT ( Strengths Weaknesses Opportunities Threats ) jest metodą pozwalającą na identyfikację czynników wewnętrznych (mocnych i słabych stron) oraz czynników zewnętrznych (szans i zagrożeń) mających wpływ na sytuację społeczną Powiatu Bolesławieckiego. Stanowi ona punkt wyjściowy do określenia celów strategicznych oraz proponowanych w ramach nich zadań planowanych do realizacji. Analiza SWOT została przeprowadzona przez pracowników Powiatowego Centrum Pomocy Rodzinie w Bolesławcu. Przedstawione poniżej czynniki, odnoszą się wyłącznie do kwestii społecznych i obejmują: • MOCNE STRONY – wewnętrzne uwarunkowania o pozytywnym wpływie na sytuację społeczną, • SŁABE STRONY – wewnętrzne uwarunkowania o negatywnym wpływie na sytuację społeczną, SZANSE – zewnętrzne uwarunkowania o • pozytywnym wpływie na realizację celów, 63 ZAGROŻENIA • uwarunkowania o – negatywnym zewnętrzne wpływie na realizację celów. MOCNE STRONY Wykwalifikowana, społecznej. doświadczona SŁABE STRONY kadra pomocy Brak przepływu informacji pomiędzy wszystkimi instytucjami zajmującymi się problemami dziecka i rodziny. Możliwości pomocy dziecku i nieletnim w ramach funkcjonujących w powiecie: Domu Dziecka, rodziny zastępczej o charakterze pogotowia rodzinnego, Powiatowym Młodzieżowym Ośrodku Socjoterapii, Poradni Psychologiczno - Pedagogicznej. Zbyt mała liczba pracowników socjalnych realizujących pracę socjalną na rzecz rodzin. Dobra współpraca z Sądem Rodzinnym, ośrodkami pomocy społecznej, pedagogami szkolnymi. Zbyt mała liczba kandydatów na rodziny zastępcze niespokrewnione. Powołanie Powiatowego Zespołu do Spraw Orzekania o Niepełnosprawności w Bolesławcu. Brak w Powiatowym Centrum Pomocy Rodzinie w Bolesławcu specjalistycznego poradnictwa rodzinnego. Działalność organizacji pozarządowych na rzecz osób niepełnosprawnych. Brak w Powiecie Bolesławieckim Interwencji Kryzysowej. Utworzenie Warsztatu Terapii Zajęciowej Bolesławcu. Wysoki poziom bezrobocia. w Ośrodka Aktywna działalność Powiatowego Urzędu Pracy w Bolesławcu. Niewystarczająca liczba miejsc pracy dla osób niepełnosprawnych na otwartym rynku pracy. Funkcjonowanie Powiatowego Centrum Informacji i Planowania Kariery Zawodowej w Bolesławcu. Brak w Powiecie Bolesławieckim Aktywności Zawodowej. Funkcjonowanie na terenie Bolesławca 11 świetlic środowiskowych. Brak Centrum niepełnosprawnych. Działalność w Bolesławcu Punktu InformacyjnoKonsultacyjnego dla Osób Doznających Przemocy w Rodzinie. Funkcjonowanie w Bolesławcu pokoi interwencji kryzysowej. Informacji dla Zakładu osób Wzrost przemocy domowej. Zwiększanie się liczby osób nieletnich zagrożonych niedostosowaniem społecznym. Brak środków na wsparcie działalności organizacji pozarządowych. 64 Mała dostępność do obiektów użyteczności publicznej i komunikacji dla osób niepełnosprawnych z dysfunkcją narządu ruchu. Brak w Powiecie Bolesławieckim przedsiębiorstw społecznych oraz spółdzielni socjalnych. Brak klubów integracji społecznej. SZANSE ZAGROŻENIA Możliwość pozyskiwania Funduszy Unijnych jako źródła dofinansowania. Niewystarczająca wysokość środków finansowych na realizację wszystkich ustawowych zadań z zakresu pomocy społecznej. Dobra koniunktura zmniejszająca bezrobocie. Niestabilność zasad finansowania zadań pomocy społecznej. Dobra współpraca instytucji pomocy społecznej z organizacjami pozarządowymi i kościelnymi. Niski prestiż społecznej. Stałe podnoszenie kwalifikacji zawodowych kadr pomocy społecznej. Liczne zmiany przepisów dotyczących świadczeń pomocy społecznej. zawodowy pracowników pomocy Mała aktywność osób niepełnosprawnych w życiu społecznym. Brak koordynacji współpracy poszczególnych służb i instytucji pomocy społecznej oraz organizacji pozarządowych. Przeprowadzając analizę kondycji instytucji pomocy społecznej na terenie Powiatu Bolesławieckiego metodą SWOT, skupiono się na zasobach, czyli na tym wszystkim co można wykorzystać przy tworzeniu skutecznego systemu pomocy społecznej oraz na szansach, które mają wspomagać rozwój społeczny Powiatu. Uwzględniono również słabe strony i zagrożenia płynące z otoczenia, którym trzeba przeciwdziałać. 65 Na podstawie powyższej analizy opracowano założenia strategiczne na lata 2008 – 2015 rozwiązywania problemów społecznych w Powiecie Bolesławieckim. Misja: Zabezpieczenie potrzeb społeczności lokalnej poprzez stworzenie warunków rozwoju i prawidłowego funkcjonowania systemu wsparcia społecznego. 2. Struktura celów i działań strategicznych w zakresie pomocy społecznej w Powiecie Bolesławieckim. Na podstawie analizy istniejącej sytuacji i rozpoznaniu potrzeb w zakresie pomocy społecznej ustalono 5 następujących celów strategicznych, których realizacja przyczyni się do rozwiązania określonych problemów społecznych w Powiecie Bolesławieckim: 1. Wspomaganie rodziny w przezwyciężaniu występującej w niej niezaradności życiowej i zaniedbań wychowawczych, 2. Organizacja sprawnego systemu pomocy dzieciom i młodzieży pozbawionych częściowo lub całkowicie opieki rodzicielskiej, 3. Przeciwdziałanie przemocy w rodzinie, 4. Zmniejszenie zjawiska bezrobocia oraz wsparcie osób bezrobotnych, 5. Integracja ze środowiskiem i przeciwdziałanie i marginalizacji osób niepełnosprawnych. 66 izolacji 1.Cel strategiczny: Wspomaganie rodziny w przezwyciężaniu występującej w niej niezaradności życiowej i zaniedbań opiekuńczo – wychowawczych. L.p. 1.1. Zadania Zapewnienie rodzinom z problemami opiekuńczo – wychowawczymi i innymi dysfunkcjami stałego dostępu do poradnictwa specjalistycznego. Sposób realizacji • • • 1.2. Wspieranie rodzin naturalnych w opiece nad dzieckiem, prowadzenie działalności profilaktycznej i doradczej. • • Realizatorzy zadania Termin realizacji 2009-2015 Utworzenie punktów specjalistycznego poradnictwa (prawnego, psychologicznego, pedagogicznego) ukierunkowanych na przywrócenie rodzinom zdolności do wykonywania jej zadań. Utworzenie w gminach Powiatu Bolesławieckiego punktów konsultacyjnych poradnictwa rodzinnego. Powołanie zespołów interdyscyplinarnych w celu wsparcia rodzin z problemami opiekuńczo – wychowawczymi. • Powiatowe Centrum Pomocy Rodzinie w Bolesławcu • ośrodki pomocy społecznej • organizacje pozarządowe • Poradnia Psychologiczno – Pedagogiczna w Bolesławcu Zorganizowanie w Powiecie Bolesławieckim poradni rodzinnej. Tworzenie grup samopomocowych mających na celu eliminowanie dysfunkcji wychowawczych w rodzinie. • Powiatowe Centrum Pomocy Rodzinie w Bolesławcu • organizacje pozarządowe. • Poradnia Psychologiczno 68 – Pedagogiczna w Bolesławcu 2009-2015 Źródła finansowania • środki własne samorządów gminnych i powiatowego • środki z budżetu państwa • środki własne samorządów gminnych i powiatowego • środki z budżetu państwa • Narodowy Fundusz Zdrowia 2. Cel strategiczny: Organizacja sprawnego systemu pomocy dzieciom i młodzieży pozbawionych częściowo lub całkowicie opieki rodzicielskiej. 69 L.p. Zadania Sposób realizacji Realizatorzy zadania 2.1. Rozwój zastępczych form opieki. • Prowadzenie systematycznej akcji informacyjnej o formach rodzicielstwa zastępczego w celu pozyskiwania kandydatów do rodzinnej opieki zastępczej w Powiecie Bolesławieckim. Tworzenie zawodowych rodzin zastępczych niespokrewnionych z dziećmi, w tym: o charakterze pogotowia rodzinnego i wielodzietnych. Utworzenie Rodzinnego Domu Dziecka w Powiecie Bolesławieckim. • Utworzenie na terenie Powiatu Bolesławieckiego Ośrodka AdopcyjnoOpiekuńczego. Prowadzenie w PCPR w Bolesławcu szkoleń i warsztatów dla funkcjonujących rodzin zastępczych. Zapewnienie możliwości szkolenia kandydatów na rodziny zastępcze| i adopcyjne. • • 2.2. Przygotowywanie rodzin z terenu Powiatu Bolesławieckiego do pełnienia funkcji rodziny zastępczej. • • • 70 Powiatowe Centrum Pomocy Rodzinie w Bolesławcu • organizacje pozarządowe • środki masowego przekazu • Powiatowe Centrum Pomocy Rodzinie w Bolesławcu • organizacje pozarządowe Termin realizacji 2008-2015 2009-2015 Źródła finansowania • środki własne Powiatu • środki budżetu państwa • środki własne Powiatu • środki budżetu państwa 2.3. Zorganizowanie grup wsparcia dla rodzin zastępczych z terenu Powiatu Bolesławieckiego. • • • 2.4. Budowa skutecznego systemu wspierania rodzin dysfunkcyjnych. • • • 2.5. Zapewnienie właściwej opieki dzieciom przebywającym w placówkach opiekuńczo-wychowawczych. • • Rozpoznanie i analiza potrzeb rodzin zastępczych w zakresie wzajemnego wsparcia. Zapewnienie w PCPR pomieszczeń umożliwiających funkcjonowanie grup wsparcia. Zabezpieczenie w PCPR kadry do prowadzenia grup wsparcia dla rodzin zastępczych. • • • Określenie aktualnych form pomocy rodzinie w sprawowaniu funkcji opiekuńczo-wychowawczej oraz dzieciom wymagającym zapewnienia opieki poza • rodziną naturalną. Ustalenie potrzeb w zakresie objęcia opieką • dzieci pozbawionych częściowo lub całkowicie opieki rodzicielskiej. Opracowanie Powiatowego Programu Pomocy Dziecku i Rodzinie. Monitorowanie realizacji standardów • opieki i wychowania w placówkach opiekuńczo-wychowawczych. Wsparcie placówek opiekuńczo – wychowawczych w zakresie utrzymania i • wzmacniania więzi emocjonalnych między dziećmi przebywającymi w placówkach, a • ich rodzicami biologicznymi. 71 Powiatowe Centrum Pomocy Rodzinie w Bolesławcu 2008-2015 organizacje pozarządowe Pomocy Rodzinie w Bolesławcu 2009 • środki własne Powiatu • środki budżetu państwa • środki własne Powiatu • środki budżetu państwa • środki własne Powiatu organizacje pozarządowe ośrodki pomocy społecznej Powiatowe Centrum Pomocy Rodzinie w Bolesławcu organizacje pozarządowe placówki opiekuńczo- 2008-2015 wychowawcze 2.6. Tworzenie lokalnych form wsparcia dla usamodzielniających się wychowanków placówek opiekuńczo-wychowawczych i rodzin zastępczych, mających na celu zapobieganie ich marginalizacji. • • Tworzenie mieszkań chronionych dla osób usamodzielniających się z placówek opiekuńczo-wychowawczych i rodzin zastępczych. Pomoc w uzyskaniu odpowiednich warunków mieszkaniowych dla osób opuszczających placówki opiekuńczo – wychowawcze lub rodziny zastępcze. 72 • Powiatowe Centrum Pomocy Rodzinie w Bolesławcu 2009-2015 • środki własne Powiatu. • organizacje pozarządowe • środki budżetu państwa • ośrodki pomocy społecznej • Europejski Fundusz Społeczny • sponsorzy • Fundacje 3. Cel strategiczny: Przeciwdziałanie przemocy w rodzinie. L.p. Zadania Sposób realizacji Realizatorzy zadania 3.1. Tworzenie w Powiecie Bolesławieckim systemu wsparcia dla ofiar i sprawców przemocy oraz osób znajdujących się w sytuacjach kryzysowych. • • • • • Utworzenie ośrodka interwencji kryzysowej ze specjalistycznym poradnictwem i miejscami hostelowymi. Nawiązanie interdyscyplinarnej współpracy służb lokalnych w zakresie przeciwdziałania przemocy. Zorganizowanie grup wsparcia dla ofiar przemocy. Opracowywanie i realizacja programów korekcyjno-edukacyjnych dla osób stosujących przemoc w rodzinie. Powiatowe Centrum Pomocy Rodzinie w Bolesławcu • ośrodki pomocy społecznej • policja • sąd • Poradnia Psychologiczno – Pedagogiczna Termin realizacji 2009-2015 Źródła finansowania • budżet państwa- dotacja celowa • środki z Europejskiego Funduszu Społecznego • środki własne samorządów gminnych i powiatowego • środki z budżetu państwa w Bolesławcu 3.2. Podnoszenie poziomu wiedzy przedstawicieli różnych grup zawodowych stykających się z problematyką przemocy. • • Przeprowadzanie prelekcji i pogadanek dla nauczycieli, wychowawców przedszkoli, personelu medycznego podstawowej opieki zdrowotnej i szpitali. Organizowanie konferencji dla grup zawodowych, podejmujących 73 • pedagodzy szkolni • organizacje pozarządowe • Powiatowe Centrum Pomocy Rodzinie w Bolesławcu • ośrodki pomocy społecznej 2009-2015 • 3.3. Prowadzenie kampanii społecznych w zakresie przeciwdziałania przemocy. • • interwencje w środowisku (pracownicy socjalni, policja, sąd, kuratorzy i prokuratura). Organizowanie lokalnych kampanii edukacyjnych na rzecz przeciwdziałania przemocy w rodzinie, szkole i w środowisku. • Poradnia Psychologiczno – Pedagogiczna w Bolesławcu • organizacje pozarządowe 2009-2015 Opracowanie i publikowanie informatorów o lokalnym systemie wsparcia osób doznających przemocy. Utworzenie strony internetowej poświęconej problematyce przemocy. • środki własne samorządów gminnych i powiatowego • środki z budżetu państwa 4. Cel strategiczny: Zmniejszenie zjawiska bezrobocia oraz wsparcie osób bezrobotnych. L.p. Zadania Sposób realizacji Realizatorzy zadania 74 Termin realizacji Źródła finansowania 4.1. Aktywizacja zawodowa bezrobotnych poprzez aktywne formy przeciwdziałania bezrobociu • • • • • • • 4.2. Pomoc socjalna w sytuacji długotrwałego pozostawania bez pracy. • • Aktywne pośrednictwo pracy. Poradnictwo zawodowe i informacja zawodowa. Organizacja szkoleń dla bezrobotnych i poszukujących pracy w celu podnoszenia i uzupełniania kwalifikacji zawodowych. Organizacja staży, przygotowań zawodowych, robót publicznych, prac interwencyjnych dla osób będących w szczególnej sytuacji na rynku pracy. Finansowanie kosztów przejazdu do miejsca odbywania stażu, przygotowania zawodowego, szkolenia. Wspieranie pracodawców w zakresie tworzenia miejsc pracy poprzez refundację wyposażenia lub doposażenia stanowisk pracy. Przyznawanie bezrobotnym jednorazowego świadczenia na podjęcie działalności gospodarczej. • Powiatowy Urząd Pracy w Bolesławcu • ośrodki pomocy społecznej • samorządy gminne i powiatowy • organizacje pozarządowe Analiza przyczyn długotrwałego pozostawania bez pracy i trudności w znalezieniu zatrudnienia przez bezrobotnych klientów ośrodków pomocy społecznej. Ocena zasobów bezrobotnych i jego środowiska społecznego pod kątem • 75 Powiatowy Urząd Pracy w Bolesławcu • ośrodki pomocy społecznej • samorządy gminne i 2008 – 2015 (zadanie o charakterze ciągłym) 2008-2015 (zadanie o charakterze ciągłym • Fundusz Pracy • środki Europejskiego Funduszu Społecznego • środki Państwowego Funduszu Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych • środki własne samorządów gminnych i powiatowego • Fundusz Pracy • środki Europejskiego Funduszu Społecznego • środki Państwowego Funduszu Rehabilitacji Osób • 4.3. Przeciwdziałanie marginalizacji osób długotrwale bezrobotnych. • • 4.4. Wspieranie i tworzenie podmiotów gospodarczych realizujących cele społeczne. • • możliwości podjęcia przez niego aktywności społecznej i zawodowej. Stała współpraca pracowników socjalnych Ośrodków Pomocy Społecznej z pracownikami Powiatowego Urzędu Pracy w celu podjęcia zindywidualizowanych działań w stosunku do bezrobotnych klientów ośrodka pomocy społecznej. Utworzenie na terenie Powiatu Bolesławieckiego przedsiębiorstw społecznych i spółdzielni socjalnych. powiatowy • organizacje pozarządowe • osoby indywidualne zagrożone wykluczeniem społecznym Niepełnosprawnych 2009-2015 Powstawanie klubów integracji społecznej. Organizacja kursów i szkoleń. Rozwijanie umiejętności i kompetencji społecznych osób wykluczonych społecznie. 76 • środki własne samorządów gminnych i powiatowego • środki Państwowego Funduszu Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych • Fundusz Pracy • Europejski Fundusz Społeczny • środki własne gmin • środki Państwowego Funduszu Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych • Powiatowe Centrum Pomocy Rodzinie w Bolesławcu • ośrodki pomocy społecznej • Fundusz Pracy • Powiatowy urząd Pracy w Bolesławcu • Europejski Fundusz Społeczny • środki własne gmin 2009-2015 5. Cel strategiczny: Integracja ze środowiskiem i przeciwdziałanie izolacji i marginalizacji osób niepełnosprawnych. L.p. Zadania Sposób realizacji Realizatorzy zadania 5.1. Stworzenie warunków umożliwiających osobom niepełnosprawnym aktywne uczestnictwo w życiu społecznym środowiska lokalnego. • Udzielanie informacji o prawach i uprawnieniach osób niepełnosprawnych. Realizacja zadań określonych w Powiatowym Programie Działań na Rzecz Osób Niepełnosprawnych na lata 2005 – 2010. Kształtowanie w społeczności lokalnej postaw i zachowań sprzyjających integracji z osobami niepełnosprawnymi. Dofinansowanie likwidacji barier w komunikowaniu się (zakup i montaż urządzeń ułatwiających porozumiewanie się osobom niepełnosprawnym w otaczającym środowisku). • Powiatowe Centrum Pomocy Rodzinie w Bolesławcu • ośrodki pomocy społecznej • organizacje pozarządowe • samorządy gminne • samorząd powiatowy • Powiatowy Urząd Pracy w Bolesławcu • Referat Spraw Obywatelskich, Społecznych i Zdrowia Starostwa Powiatowego w Bolesławcu Udzielanie dofinansowania ze środków PFRON likwidacji barier architektonicznych i technicznych w miejscu zamieszkania osoby niepełnosprawnej. Stworzenie możliwości podjęcia pracy zawodowej przez osoby niepełnosprawne i zwiększenie ich • Powiatowe Centrum Pomocy Rodzinie w Bolesławcu • ośrodki pomocy społecznej • Powiatowy Urząd Pracy w • • • 5.2. Poprawa warunków socjalno – bytowych osób niepełnosprawnych. • • 77 Termin realizacji 2008 – 2015 (zadanie o charakterze ciągłym) 2008-2015 Źródła finansowania • środki Państwowego Funduszu Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych • środki Europejskiego Funduszu społecznego – Program Operacyjny Kapitał Ludzki – priorytet VII, pt. „Promocja aktywnej integracji”- Projekt PCPR w Bolesławcu • środki Państwowego Funduszu Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych • środki własne samorządów gminnych i powiatowego • 5.3. Rehabilitacja zawodowa i społeczna osób niepełnosprawnych. • • • • • • • • 5.4. Podniesienie wiedzy młodzieży • dostępności do rynku pracy. Wsparcie finansowe osób rezygnujących z pracy zawodowej w celu sprawowania opieki nad dzieckiem niepełnosprawnym. Bolesławcu Poradnictwo zawodowe dla osób niepełnosprawnych. Organizacja szkoleń dla osób niepełnosprawnych w celu zdobycia kwalifikacji zawodowych odpowiednich do ich możliwości psychofizycznych oraz potrzeb pracodawców. Wspieranie samozatrudnienia poprzez przyznawanie osobom niepełnosprawnym środków na podejmowanie działalności gospodarczej. Pomoc finansowa dla pracodawców na dostosowanie lub wyposażenie nowo tworzonych stanowisk pracy. Dofinansowanie uczestnictwa osób niepełnosprawnych i ich opiekunów w turnusach rehabilitacyjnych. Dofinansowanie zaopatrzenia osób niepełnosprawnych w sprzęt rehabilitacyjny, przedmioty ortopedyczne i środki pomocnicze. Dofinansowanie organizacji sportu, kultury, rekreacji i turystyki osób niepełnosprawnych. Dofinansowanie tworzenia i działania Warsztatów Terapii Zajęciowej. • Powiatowy Urząd Pracy w Bolesławcu • Powiatowe Centrum Pomocy Rodzinie w Bolesławcu • ośrodki pomocy społecznej • Referat Spraw Obywatelskich, Społecznych i Zdrowia Starostwa Powiatowego w Bolesławcu Opracowanie i wdrażanie programów • szkoły ponadgimnazjalne. 78 2008-2015 2009-2015 • środki Państwowego Funduszu Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych • środki z budżetu państwa szkolnej w zakresie problemów osób niepełnosprawnych. • edukacyjnych, dotyczących niepełnosprawności w szkołach ponadgimnazjalnych. Organizowanie kampanii społecznych o charakterze informacyjnym, poruszających problematykę niepełnosprawności. 79 • • Powiatowe Centrum Pomocy Rodzinie w Bolesławcu organizacje pozarządowe • środki własne Powiatu Zakończenie Sporządzona Strategia opiera się na celach strategicznych ujętych w: • Strategii Rozwoju Powiatu Bolesławieckiego na lata 2000 - 2010, • Powiatowym Programie Działań na Rzecz Osób Niepełnosprawnych na lata 2005 – 2010, • Strategii Zatrudnienia i Przeciwdziałania Skutkom Bezrobocia Powiatu Bolesławieckiego na lata 2001 – 2010. Zasadniczym celem Strategii jest stworzenie rozwiązań umożliwiających działania zmierzające do zmniejszenia się liczby osób i rodzin znajdujących się w trudnych sytuacjach życiowych oraz zwiększenie możliwości aktywizowania zawodowego i społecznego mieszkańców Powiatu zagrożonych wykluczeniem społecznym. Realizacja celów zapisanych w strategii Rozwiązywania Problemów Społecznych w Powiecie Bolesławieckim na lata 2008 – 2015 ma charakter ciągły i długofalowy oraz uzależniona jest od posiadanych środków finansowych, sytuacji społecznej w kraju, zaangażowania osób ją realizujących. Strategia, jako dokument, którego realizacja jest przewidziana na kilka lat będzie podlegać modyfikacji, w zależności od stopnia zaawansowania prac i zmieniających się okoliczności. Nie jest możliwe, bowiem precyzyjne określenie np. kosztów wielu zadań, a także warunków zewnętrznych, tj. zmiana prawa, mająca wpływ na możliwość pełnej realizacji zamierzeń. W miarę poddawania weryfikacji planowanych zadań i ewentualnych korekt i założeń, nasuwać się mogą inne, lepsze, bardziej adekwatne rozwiązania. Strategia nakreśla kierunek działań i jest dokumentem bazowym do konstruowania programów celowych i projektów skierowanych do określonych grup odbiorców. W celu monitorowania działań prowadzących do osiągnięcia celów Strategii powołany zostanie przez Starostę Bolesławieckiego Zespół do spraw wdrażania Strategii Rozwiązywania Problemów Społecznych w Powiecie Bolesławieckim na lata 2008- 2015. Zespół będzie opiniował poziom realizacji poszczególnych celów strategicznych oraz proponował przyjęcie niezbędnych zmian i konkretnych rozwiązań. Raz w roku Zespół złoży Radzie Powiatu Bolesławieckiego sprawozdanie za dany rok ze sposobu realizacji Strategii. 77