krajowy zespół do spraw prewencji

Norweski Rzecznik Praw Obywatelskich
(Sivilombudsmannen):
KRAJOWY ZESPÓŁ
DO SPRAW PREWENCJI
(FOREBYGGINGSENHET)
Zapobiega torturom i nieludzkiemu
traktowaniu osób pozbawionych wolności
Krajowy Zespół do spraw Prewencji
zapobiega torturom i nieludzkiemu
traktowaniu osób pozbawionych wolności.
Wiele osób doświadcza pozbawienia wolności z
powodu popełnienia czynów karalnych, choroby
psychicznej lub z innych przyczyn. Dnia 21 czerwca
2013 Parlament norweski powierzył Rzecznikowi Praw
Obywatelskich (Sivilombudsmannen) szczególną
odpowiedzialność za regularne sprawdzanie, czy prawa
osób znajdujących się w takiej sytuacji, są szanowane.
Rzecznik Praw Obywatelskich ustanowił samodzielny
Wydział, zwany Krajowym Zespołem do spraw
Prewencji , celem wykonywania tego zadania. Zespół
ten nie zajmuje się rozpatrywaniem poszczególnych
skarg, jak to czyni Rzecznik Praw Obywatelskich, ale
pracuje on nad zapobieganiem torturom oraz innemu
okrutnemu, nieludzkiemu lub poniżającemu traktowaniu albo karaniu osób pozbawionych wolności.
Poprzez wizyty w aresztach policyjnych, więzieniach,
zakładach psychiatrycznych, instytucjach opieki nad
dziećmi i w innych miejscach, gdzie przebywają osoby
pozbawione wolności, Krajowy Zespół do spraw
Prewencji ma za zadanie przyczynić się do zapobiegania naruszaniu praw osób przebywających w zakładach
zamkniętych.
Mandat dla pracy tego Zespołu wynika z Protokołu
Fakultatywnego do Konwencji ONZ w sprawie
zapobiegania torturom oraz innemu okrutnemu,
nieludzkiemu lub poniżającemu traktowaniu albo
karaniu osób pozbawionych wolności, do którego
Norwegia przystąpiła dnia 27 czerwca 2013.
Norweski Rzecznik Praw Obywatelskich (Sivilombuds­
mannen) przesyła corocznie sprawozdanie z tej pracy
do Parlamentu norweskiego i do podkomitetu ONZ ds.
zapobiegania torturom. Wszyscy zainteresowani mogą
zapoznać się z tymi sprawozdaniami.
Mandat
Zakaz stosowania tortur i nieludzkiego traktowania jest
absolutny i wynika on z wielu międzynarodowych konwencji o prawach człowieka. Konwencja w sprawie zakazu stosowania tortur i innego okrutnego, nieludzkiego i
poniżającego traktowania albo kar, została przyjęta przez
Zgromadzenie Ogólne Narodów Zjednoczonych w roku
1984. Norwegia przystąpiła do Konwencji w roku 1986.
W celu wzmocnienia międzynarodowej współpracy
przeciwko stosowaniu tortur Organizacja Narodów
Zjednoczonych przyjęła Protokół Fakultatywny do
Konwencji w sprawie zapobiegania torturom oraz
innemu okrutnemu, nieludzkiemu lub poniżającemu
traktowaniu albo karaniu osób pozbawionych wolności.
Norwegia przystąpiła do tego Protokołu dnia 27 czerwca
2013. Norweska ustawa o Rzeczniku Praw Obywatelskich ­(Sivilombudsmannen) i instrukcja Parlamentu
­Norweskiego dla Rzecznika Praw Obywatelskich zostały
zmienione z dniem 1 lipca 2013, zgodnie z nowymi
zadaniami w zakresie prewencji, powierzonymi Rzecznikowi Praw Obywatelskich. Wiosną 2014 w Biurze norweskiego Rzecznika Praw Obywatelskich ustanowiono
Krajowy Zespół do spraw Prewencji (w nomenklaturze
ONZ zwany „Krajowym mechanizmem prewencji”).
Protokół Fakultatywny stanowi mandat określający
zadania Krajowego Zespołu do spraw Prewencji
(„Krajowego mechanizmu prewencji”).
Na czym polega praca Krajowego
Zespołu do spraw Prewencji
Jesteśmy niezależnym organem wizytującym, odwiedzającym regularnie miejsca, w których przebywają
osoby pozbawione wolności. Takie wizyty mogą być
zarówno zapowiedziane z góry, jak i niezapowiedziane.
Podczas wizyt rozmawiamy z kierownictwem i z
personelem miejsc zatrzymań, oraz odbywamy
rozmowy prywatne z osobami pozbawionymi wolności.
Krajowy Zespół do spraw Prewencji udziela odpowiednim władzom rekomendacji odnośnie doboru środków
o charakterze prewencyjnym, w celu zapobiegania
torturom i nieludzkiemu traktowaniu. Organ ten może
również zwrócić uwagę władz na braki w ustawodawstwie oraz wydawać opinie odnośnie projektowanych
nowych przepisów prawnych.
Mamy regularne kontakty i przeprowadzamy spotkania
z władzami publicznymi, organizacjami reprezentującymi osoby pozbawione wolności, organizacjami
zawodowymi i innymi ugrupowaniami społecznymi,
mogącymi udzielać nam rad i propozycji odnośnie
naszej pracy.
Powołano Komitet doradczy dla Krajowego Zespołu do
spraw Prewencji. Uczestniczą w nim przedstawiciele
innych rzeczników, organizacji pozarządowych,
organizacji użytkowników i kręgów ekspertów.
Krajowy Zespół do spraw Prewencji współpracuje z
ONZ i z innymi międzynarodowymi organizacjami
zajmującymi się ochroną praw człowieka, które są
ekspertami w zakresie zapobiegania torturom i
nieludzkiemu traktowaniu.
Rzecznik Praw Obywatelskich przesyła corocznie
sprawozdanie z tej pracy do Parlamentu norweskiego i
do Podkomitetu ONZ do spraw Zapobiegania Torturom.
Co nie wchodzi w zakres kompetencji
Krajowego Zespołu do spraw Prewencji
Nie posiadamy mandatu dla rozpatrywania skarg, ale osoby,
które uważają, że zostały narażone na niesprawiedliwe lub
błędne potraktowanie przez organy administracji publicznej,
mogą wnieść skargę do Rzecznika Praw Obywatelskich.
Zanim wniesie Pan/ Pani skargę do Rzecznika Praw Obywatelskich, musi Pan/ Pani wyczerpać wszelkie pozostałe
możliwości wniesienia skargi. Oznacza to, że najpierw
należy wnieść skargę do tego organu administracji publicznej, który rozpatrzył Pańską sprawę, na przykład do zarządu
gminy, a następnie do właściwego organu odwoławczego,
na przykład Biura Wojewody (Fylkesmannen). Osoba pozbawiona wolności ma prawo wnieść skargę do Rzecznika
Praw Obywatelskich listem zamkniętym.
Informacje o trybie wnoszenia skargi do Rzecznika Praw
Obywatelskich znajdą Państwo w portalu internetowym
www.sivilombudsmannen.no
Jak przebiega wizyta Krajowego Zespołu do
spraw Prewencji
Krajowy Zespół do spraw Prewencji ma dostęp do wszystkich miejsc przebywania osób pozbawionych wolności.
Wizyty Zespołu mogą mieć miejsce bez uprzedzenia, lub z
uprzedzeniem. Podczas wizyty mamy mieć wolny dostęp
do wszelkich niezbędnych i istotnych informacji na temat
warunków panujących w danej instytucji. Nie można odmówić Krajowemu Zespołowi do spraw Prewencji dostępu do
aktualnych miejsc zatrzymań, ani odmówić mu udostępnienia niezbędnych informacji.
Podczas naszej wizyty kierownictwo i personel muszą być
do naszej dyspozycji. Będziemy również przeprowadzać
rozmowy z osobami pozbawionymi wolności. Personel
nie jest obecny podczas tych rozmów. Mamy obowiązek
zachowania tajemnicy odnośnie wszelkich informacji o
charakterze osobistym.
Tam, gdzie jest to niezbędne, udzielamy rad i rekomendacji,
aby odpowiedzialne władze mogły ulepszyć swoje praktyki.
Po wizycie opracowujemy sprawozdanie. Sprawozdanie
takie będzie zazwyczaj udostępnione opinii publicznej i
zostanie ono opublikowane na naszej stronie internetowej.
Co jest uważane za torturę i okrutne,
nieludzkie lub poniżające traktowanie?
Konwencja ONZ w sprawie zakazu stosowania tortur
i innego okrutnego, nieludzkiego lub poniżającego
traktowania albo karania (Konwencja ONZ w
sprawie tortur) określa, co jest torturą i nieludzkim
traktowaniem. Zakaz stosowania tortur jest absolutny i
nie istnieją sytuacje, w których władze mogą zezwolić
na poczynienie wyjątków od tego zakazu.
Tortura ma poważne szkodliwe następstwa
zarówno dla osoby narażonej na torturę, jak i dla
jej najbliższych. Tortura jest również szkodliwa dla
społeczeństwa, ponieważ władze, które narażają
swoich obywateli na torturę i nieludzkie traktowanie,
tracą zaufanie ludności. Dlatego też bardzo ważne jest
zapobieganie takim naruszeniom praw człowieka.
Kiedy naraża się osobę na silny ból fizyczny
lub psychiczny lub na cierpienie, i kiedy takie
działanie jest wykonywane przez pracownika służb
publicznych, lub przez osobę działającą z ramienia
pracownika służb publicznych, należy to uważać za
okrutne, nieludzkie lub poniżające traktowanie.
Jeżeli działanie takie jest dodatkowo wykonywane
w celu uzyskania informacji lub przyznania się do
winy, albo w celu ukarania, zastraszenia, grożenia lub
zmuszenia kogoś do poddania się przewadze strony
przeciwnej, należy to uważać za torturę.
Informacje kontaktowe:
Krajowy Zespół do spraw Prewencji
stanowi samodzielny Wydział w Biurze
norweskiego Rzecznika Praw Obywatelskich
(Sivilombudsmannen).
Portal internetowy norweskiego Rzecznika Praw
Obywatelskich (Sivilombudsmannen):
www.sivilombudsmannen.no
Portal internetowy Krajowego Zespołu do spraw
Prewencji:
www.sivilombudsmannen.no/om-torturforebygging/forsiden
Poczta elektroniczna: [email protected]
Telefon: 22 82 85 00
Adres dla interesantów: Akersgata 8, Oslo
Adres pocztowy: Postboks 3 Sentrum, 0101 Oslo
POLSK