MK_58, IM_1stop_S, Planowanie i Metody Doskonalenia Jakości

Karta (sylabus) modułu/przedmiotu
Inżynieria Materiałowa
Studia I stopnia
Przedmiot:
Rodzaj przedmiotu:
Kod przedmiotu:
Rok:
Semestr:
Forma studiów:
Rodzaj zajęć i liczba godzin
w semestrze:
Wykład
Ćwiczenia
Laboratorium
Projekt
Liczba punktów ECTS:
Sposób zaliczenia:
Język wykładowy:
Planowanie i Metody Doskonalenia
Jakości
Obowiązkowy
IM 1 S 0 6 58-0_0
III
6
Studia stacjonarne
30
15
15
2
Zaliczenie
Język polski
Cel przedmiotu
Zapoznanie studenta z problematyką inżynierii jakości, w szczególności z
C1
metodami planowania, nadzorowania i doskonalenia jakości.
C2 Wykształcenie umiejętności planowania, nadzorowania i doskonalenia jakości.
Wymagania wstępne w zakresie wiedzy, umiejętności i innych kompetencji
W zakresie wiedzy: student wykazuje znajomość zagadnień i metod
1 obliczeniowych z zakresu algebry liniowej (rachunek macierzy), analizy
matematycznej, rachunku prawdopodobieństwa i statystyki matematycznej.
W zakresie kompetencji: student potrafi pracować w grupie oraz samodzielnie
2
opracowywać informacje na wskazany temat.
Efekty kształcenia
EK 1
EK 2
EK 3
EK 4
EK 5
W zakresie wiedzy:
Zna niezbędne pojęcia z zakresu inżynierii jakości oraz statystyki
matematycznej wykorzystywane w metodach doskonalenia jakości;
Wymienia i charakteryzuje metody wykorzystywane w planowaniu,
nadzorowaniu i doskonaleniu jakości.
W zakresie umiejętności:
Potrafi wykorzystywać narzędzia planowania, nadzorowania i doskonalenia
jakości do rozwiązywania problemów technologicznych.
Posiada umiejętność korzystania z oprogramowania wspomagającego
obliczenia statystyczne oraz prezentację i analizę danych doświadczalnych.
W zakresie kompetencji społecznych:
Ma świadomość doskonalenia jakości w kontekście rozwoju
przedsiębiorczości i tworzenia innowacyjnych rozwiązań.
W1
W2
W3
W4
W5
W6
W7
W8
W9
W10
W11
W12
W13
W14
W15
C1
Treści programowe przedmiotu
Forma zajęć – wykłady
Treści programowe
Podstawowe metody statystyczne wykorzystywane w opisie charakterystyk
jakości: statystyki podstawowe (mediana, moda, średnia, wariancja,
odchylenie standardowe, kwartale, rozstęp, rozstęp IRQ), szereg
rozdzielczy (histogram) i ich zastosowania.
Podstawowe metody analizy i prezentacji wyników obserwacji
wykorzystywane w inżynierii jakości: karty przebiegu, analiza Pareto,
wykres przyczynowo-skutkowy Ishikawy, wykres rozrzutu, diagram opisu
procesu, karta kontrolna.
Rozkłady prawdopodobieństwa stosowane w metodach analizy wyników
doświadczeń (rozkłady Normalny, t-Studenta, Chi-kwadrat, F-Snedecora) i
ich związek z procesem podejmowania decyzji.
Zastosowania rozkładów prawdopodobieństwa w opisie charakterystyk
jakości. Centralne twierdzenie graniczne i jego znaczenie w metodach
statystycznych.
Zagadnienie estymacji parametrów rozkładu cech populacji - przedziały
ufności wartości średniej, wariancji – interpretacja wyników obliczeń w
kontekście pomiaru charakterystyk jakości.
Weryfikacja hipotez statystycznych. Weryfikacja hipotezy o zmianie
wartości średniej i rozrzutu (wariancji) rozkładu cechy populacji. Test tStudenta. Krzywe operacyjne.
Charakterystyka metod inżynierii jakości - aspekt planowania jakości
produktu/procesu –metoda QFD (ang. Quality Function Deployment)
Charakterystyka metod inżynierii jakości - aspekt analizy i oceny ryzyka
podjętych/ planowanych działań lub skutków błędów – FMEA (ang. Failure
Mode and Effects Analysis).
Charakterystyka metod inżynierii jakości - aspekt pozyskiwania wiedzy o
produkcie/ procesie – planowanie doświadczeń – DOE (ang. Design Of
Experiments).
Charakterystyka metod inżynierii jakości - aspekt statystycznej
kontroli/nadzorowania procesu – SPC (ang. Statistical Control Process).
Nadzorowanie procesu z zastosowaniem kart kontrolnych X/R. Interpretacja
wyników kart kontrolnych – reguły WE (Western Electric).
Wskaźniki zdolności procesu. Odniesienie liczbowych wskaźników
zdolności do wyników kart kontrolnych i poprawności prowadzenia procesu.
Kompleksowe wykorzystanie metod inżynierii jakości w cyklu doskonalenia
PDSA Shewharta-Deminga. Przykłady zastosowań.
Aspekt jakości w kontekście zarządzania przedsiębiorstwem. Koszty
jakości. Zarządzanie przez jakość - TQM (ang. Total Quality Menagement).
Systemy zapewniania jakości i normy serii ISO 9000. Planowanie jakości.
Cykl doskonalenia PDSA (ang. Plan-Do-Study-Act) Shewharta-Deminga.
Forma zajęć – ćwiczenia
Treści programowe
Statystyki opisowe (mediana, moda, średnia, wariancja, odchylenie
standardowe, kwartale, rozstęp, rozstęp IRQ) - interpretacja obliczeń w
kontekście opracowania wyników pomiarów charakterystyk jakości.
Konwencja zapisu błędu pomiaru. Prezentacja wyniku pomiaru - wykresy
ramkowe (box-plot).
C2
C3
C4
C5
C6
C7
C8
1
2
„Wspaniała Siódemka” – zestaw elementarnych metod prezentacji i analizy
wyników pomiarów: karta przebiegu, analiza Pareto, wykres przyczynowoskutkowy Ishikawy, wykres rozrzutu, karta kontrolna. Konstrukcja
histogramu (szeregu rozdzielczego).
Właściwości rozkładu normalnego. Matematyczny opis naturalnej
zmienności procesu. Wykorzystanie metody rozstępów w oszacowaniu
naturalnej zmienności procesu. Zdolność procesu.
Weryfikacja hipotezy o zmianie wartości średniej i rozrzutu (wariancji)
rozkładu cechy populacji. Test t-Studenta. Zastosowania testów
statystycznych do nadzorowania charakterystyki jakości. Krzywe
operacyjne OC (ang. Operating Curve) – dobór liczności próby.
Metody projektowe wykorzystywane w fazie planowanie jakości produktu QFD i analizie ryzyka występowania wad (faza projektu/konstrukcji i
wdrożenia procesu) - FMEA.
Planowanie doświadczeń - DOE. Przykłady standardowych planów
doświadczalnych i analizy wyników doświadczeń. Sposób realizacji
doświadczenia (rola randomizacji układów doświadczalnych). Modele
empiryczne przykładowych charakterystyk jakości.
Procedura kreślenia kart kontrolnych X/R (X/S). Szacowanie naturalnej
zmienności procesu na podstawie wyników prób – wyznaczanie granic
kontrolnych. Nadzorowanie charakterystyk jakości. Statystyczne sterowanie
procesem.
Rola analizy FMEA w nadzorowaniu procesu. Interpretacja wyników kart
kontrolnych. Dobór parametrów kart kontrolnych i ich wpływ na zdolność
wykrywania zakłóceń specjalnych. Karty kontrolne dla pojedynczych
obserwacji. Wskaźniki zdolności.
Metody dydaktyczne
Wykład z prezentacją multimedialną.
Ćwiczenia rachunkowe. Rozwiązywanie zadań i problemów wspomagane
oprogramowaniem specjalistycznym (obliczenia statystyczne, analiza i
prezentacja wyników obserwacji).
Obciążenie pracą studenta
Średnia liczba godzin na zrealizowanie
Forma aktywności
aktywności
Godziny kontaktowe z wykładowcą,
30
w tym:
Udział w wykładach, udział w
30
ćwiczeniach
Praca własna studenta, w tym:
20
Przygotowanie się do ćwiczeń
20
Wykonanie projektu
Łączny czas pracy studenta
50
Sumaryczna liczba punktów ECTS dla
2
przedmiotu:
Liczba punktów ECTS w ramach zajęć
1
o charakterze praktycznym
1
2
3
4
5
1
2
Literatura podstawowa
S. Płaska, D. Samociuk, „Systemy zapewniania jakości formułowane przez
normy ISO serii 9000”; Wydawnictwa Uczelniane Politechniki Lubelskiej, Lublin
1998.
S. Płaska „Wprowadzenie do statystycznego sterowania procesami
technologicznymi”, Wydawnictwa Uczelniane Politechniki Lubelskiej, Lublin
2000
J. R. Thompson, J. Koronacki, J.Nieckuła.”Techniki zarządzania jakością: od
Shewharta do metody "Six Sigma"”, Akademicka Oficyna Wydawnicza Exit,
Warszawa 2005
D. M. Montgomery „Statistical Control Process”, 6-th edition, John Wiley & Sons,
New York 2009
J.R., Taylor, "Wstęp do analizy błędu pomiarowego", Wydawnictwo Naukowe
PWN, Warszawa 1999
Literatura uzupełniająca
Ya-lun Chou „Statistical Analysis for Business and Economics”, Elsevier,
London 1989
A. Stanisz, "Przystępny kurs statystyki: z zastosowaniem STATISTICA PL na
przykładach z medycyny" – Tom 1, StatSoft, Kraków 2006
Efekt
kształcenia
EK 1
EK 2
EK 3
EK 4
EK 5
Macierz efektów kształcenia
Odniesienie danego
efektu kształcenia
Cele
Treści
do efektów
przedmiot programow
zdefiniowanych dla
u
e
całego programu
(PEK)
IM1A_W01(+)
W1÷W15,
C1
IM1A_W23(+++)
C1÷C8
IM1A_W21(+)
C1
W8÷W15
IM1A_U07(+)
IM1A_U20(++)
IM1A_U21(++)
IM1A_U27(+++)
IM1A_U10(++)
IM1A_ K04(+++)
IM1A_ K02(++)
Metody
dydaktyczne
Metody
oceny
1, 2
O1, O2
1, 2
O1
C2
C4÷C8
2
O2
C1, C2
C1÷C8
1, 2
O1, O2
C1
W13÷W15
1
O1
Metody i kryteria oceny
Symbol
metody
oceny
O1
O2
Opis metody oceny
Zaliczenie
Kolokwium z ćwiczeń rachunkowych
Próg zaliczeniowy
65%
65%
Autor
dr Marcin Bogucki
programu:
Adres e-mail: [email protected]
Jednostka
Katedra Automatyzacji Politechniki Lubelskiej
organizacyjna: