Lista 2000

P O L S K I E
P R Z E D S I Ę B I O R S T W A
2000
PAWEŁ MOSZCZYŃSKI
>> laureaci nagrody
Dobra Firma
>> ranking firm
innowacyjnych
Lista
Dane
finansowe
i teleadresowe
największych
2000 firm
„Lista 2000” jest wydawana łącznie z „Rzeczpospolitą” ISSN 0208-91-30
24 października 2012 roku
PA R T N E R S T R AT E G I C Z N Y
Lista pięć lat temu i dziś
N
ajwięcej firm zListy 2000 znajduje się
wwojewództwie mazowieckim –613,
zczego 482 przedsiębiorstwa mają siedzibę
wWarszawie. Wporównaniu zlistą opublikowaną
w2007 roku najbardziej wzrosła liczba
przedsiębiorstw właśnie naMazowszu –wzrost
o18 firm. O16 firm było więcej wwojewództwie
dolnośląskim, ao8 wmałopolskim. Wśród miast
największy wzrost nastąpił weWrocławiu iWarszawie.
Wzrost odpowiednio o8 i7 firm. Najmniej firm
jest zwojewództwa lubuskiego –28 przedsiębiorstw.
Wstosunku dolisty z2007 roku najbardziej
zmniejszyła się liczba firm wwojewództwie
pomorskim –ubyło 10 przedsiębiorstw,
awświętokrzyskim iwarmińsko-mazurskim
po8 firm. Wśród miast najwięcej stracił Poznań
–13 przedsiębiorstw iOlsztyn – 11 firm.
—aor
polskie przedsiębiorstwa lista2000
Środa 24 października 2012
5
Nie ma jednego idealnego modelu działania przedsiębiorstw osiągających sukces
Skąd się biorą dobre firmy?
ista firm nominowanych
do nagrody „Dobra firma” nie tylko pokazuje
najefektywniejsze polskie duże przedsiębiorstwa, ale
także zmusza do refleksji, co
decyduje o ich sukcesie. Przypuszczam, że źródeł sukcesu
jest wiele i nie ma jednego
sprawdzonego sposobu osiągania trwałej efektywności.
Warto podkreślić, że laureaci
nagrody „Dobra firma” muszą
wykazać się trwałą efektywnością (w trzyletniej perspektywie) polegającą na równoczesnym wzroście przychodów,
utrzymywaniu wysokiej rentowności, inwestowaniu w rozwój, zwiększaniu zatrudnienia
i unikaniu nadmiernego zadłużania się.
Czynnikiem, który w największym stopniu decyduje
o sukcesie przedsiębiorstwa,
jest przyjęcie odpowiedniej
strategii rozwojowej. Składa się
na nią wiele elementów stanowiących esencję przedsiębiorczości. W grę wchodzi tu odpowiednie wykorzystanie wiedzy,
gromadzone latami doświadczenie, wyczucie rynku, umiejętność przewidywania wydarzeń na rynku i w całej gospodarce czy umiejętność wyprzedzania konkurentów.
Sformułowanie dobrej strategii nie wystarcza, trzeba jeszcze
dużej determinacji w jej wypeł-
L
REKLAMA
nianiu, na którą jednak nie
wszyscy przedsiębiorcy potrafią się zdobyć. Należy też pamiętać, że strategia powinna równocześnie obejmować nieomal
wszystkie dziedziny działalności i zarządzania przedsiębiorstwem. Chodzi tu o strategie zarządzania samym przedsiębiorstwem, finansami, wiedzą, ryzykiem, marketingiem czy personelem. Na sukces można liczyć
przy właściwej kombinacji i koordynacji różnych celów.
Można łatwo się przekonać,
że nie ma jednego idealnego
modelu działania przedsiębiorstw osiągających sukces.
Modele biznesu dobrych firm
zidentyfikowanych
przez
„Rzeczpospolitą”
spośród
przedsiębiorstw Listy 2000 są
odmienne, często innowacyjne
– i to jest najbardziej frapującą
stroną godnej wspierania i propagowania przedsiębiorczości.
Krótkookresowym źródłem
sukcesu firmy mogą być nieoczekiwane bądź nietypowe
wydarzenia, takie jak gwałtowny wzrost cen na rynku lub nieoczekiwany wzrost popytu. Jest
to najczęściej związane z rynkami surowcowymi i energetycznymi. Firmy będące beneficjentami takich wydarzeń mają
małe szanse na przychylność
Kapituły, gdyż ich sukces jest
wówczas w dużej mierze zasługą okoliczności, a nie efektem
wysiłku przedsiębiorstwa.
Częstymi laureatami nagrody „Dobra firma” bywają przedsiębiorstwa z ostatniej ćwiartki
„Listy 2000”. Można odnieść
wrażenie, że w firmach o rocznych obrotach rzędu 120-150
mln stosunkowo łatwo jest kontrolować najważniejsze czynniki decydujące o utrzymywaniu
wysokiej efektywności i o stałym rozwoju. Dobrze radzą sobie też niektóre przedsiębiorstwa o przychodach większych,
jednak wśród laureatów rzadko
zdarzają się firmy, których roczne przychody przekraczają 1
miliard złotych.
Interesującym zjawiskiem
jest utrzymywanie się od lat
tych samych firm na liście
przedsiębiorstw nominowanych do nagrody. Fakt ten można interpretować na kilka sposobów.
Po pierwsze, zwycięzcy idą
za ciosem. Raz osiągnięty sukces na rynku dopinguje
do zwiększonego wysiłku
i do konsekwentnego podążania wytyczoną drogą. Po drugie,
przedsiębiorstwo, które odniosło sukces, zdobywa uznanie
rynku i niemal automatycznie
uruchamia się samonapędzający się mechanizm dalszego rozwoju. W tym kontekście ważne
jest wyrobienie sobie marki,
zdobycie lojalnych klientów
i wypracowanie dobrych relacji
z dostawcami. Po trzecie, okazuje się, że osiągnięcie trwałej
SEWERYN SOŁTYS
Czynnikiem, który w największym stopniu decyduje o sukcesie przedsiębiorstwa, jest przyjęcie odpowiedniej strategii
BOHDAN WYŻNIKIEWICZ
wiceprezes Instytutu Badań
nad Gospodarką Rynkową
wysokiej efektywności nie jest
dziełem przypadku czy szczęśliwego zbiegu okoliczności,
lecz efektem profesjonalizmu
zarządzających firmą i odpowiednio ukierunkowanej ciężkiej pracy. Czasami zarządzają
właściciele, czasami specjaliści
od zarządzania. Zdarzają się
również przypadki, że właściciele potrafią skutecznie zarządzać.
Nie można wskazać sektora
lub sektorów, w których najczęściej działają „dobre firmy”. Laureatami
nagrody
bywają
na równi przedsiębiorstwa
przemysłu przetwórczego, handlowe, budowlane czy usługowe.
Na liście przedsiębiorstw
nominowanych do nagrody
znajdują się coraz częściej firmy rodzinne lub firmy noszące
w nazwie nazwisko właściciela.
Jest to godny podziwu przejaw
sukcesu
przedsiębiorców.
W pierwszej pięćdziesiątce najbardziej efektywnych przedsiębiorstw znalazło się pięć takich firm. W tym miejscu warto
się zastanowić, dlaczego stosunkowo niewielu przedsiębiorstwom udaje się wypłynąć
na szerokie wody, przez co należy rozumieć przejście firm
z kategorii średnich do kategorii dużych przedsiębiorstw.
Często można spotkać się
z opinią, że polscy przedsiębiorcy, właściciele firm określanych jako średnie, jeżeli nawet
osiągną sukces, to nie idą za ciosem, lecz zadowalają się osiągniętą stabilizacją. Poprawa warunków życia, uzyskanie wysokiej nadwyżki finansowej,
uznawane jest przez niektórych
za zwieńczenie kariery przedsiębiorcy. Na dobrą sprawę nie
wiadomo, czy działają wówczas
bariery mentalne czy kontynu-
acja rozwoju napotyka bariery
systemowe, finansowe bądź administracyjne. Ci, którym mimo
różnych przeciwności udało się
przełamanie barier, z całą pewnością nie żałują poniesionego
wysiłku. Wielu z nich stało się
laureatami naszego konkursu.
Nie należy jednak zbytnio
idealizować laureatów nagrody
„Dobra firma”. Wśród nich jest
zbyt mało przedsiębiorstw wysokich technologii i firm innowacyjnych. Nie można wykluczyć, że wiele firm odnoszących
sukces rynkowy w innowacyjnych dziedzinach, głównie
w dynamicznie rozwijającej się
gospodarce internetowej, nie
osiąga odpowiednio wysokich
przychodów, by dostać się
do grona 2000 największych.
Rzecz w tym, by takie firmy były
w stanie osiągnąć i przekroczyć
pewną masę krytyczną zauważalną choćby w statystykach
branżowych. Jedną z takich
dziedzin jest produkcja gier
komputerowych.
Unowocześnianie gospodarki jest zadaniem, które spada
na wszystkie polskie przedsiębiorstwa, nie tylko na uczestników Listy 2000 czy laureatów
„Dobrej firmy”. Wspólnym zadaniem powinno być przełamywanie nadmiernego przywiązania do tradycyjnych działalności i nabycie większej odwagi
do wchodzenia na globalne
rynki. ∑
0716494/A
polskie przedsiębiorstwa lista2000
Środa 24 października 2012
7
Kryzys na Zachodzie to idealny moment dla polskich spółek na przejęcia. Osłabione firmy w Europie mają zdecydowanie niższe wyceny
Siła małych i średnich
oniec mitu Zielonej Wyspy” – wieszczy opozycja. „Nie wykluczamy
technicznej recesji, czyli
dwóch kwartałów z rzędu ujemnego wzrostu gospodarczego”
– przewiduje część niezależnych ekonomistów.
Nie odnosząc się wprost
do tych pesymistycznych ocen,
każdy obiektywnie przyzna, że
spowolnienie nadeszło, i to dużo głębsze niż jeszcze kilka miesięcy temu powszechnie oczekiwano. Z drugiej strony wyspa
pozostaje zielona pomimo zbliżającej się zimy.
Potwierdza to najnowsza Lista 2000 najbardziej efektywnych polskich firm sporządzana jak co roku przez dziennik
„Rzeczpospolita”. Choć dane
dotyczą wyników spółek w minionym roku, to jestem przekonany, że obraz sektora przedsiębiorstw, jaki ranking ukaże
za rok 2012, będzie równie pozytywny, pomimo trudniejszego otoczenia makroekonomicznego.
W zestawieniu, co naturalne,
dominują firmy średnie i duże,
korzystając ze stosowanej w naszym banku klasyfikacji. I to one
odpowiadają za gros wydatków
inwestycyjnych
ciągnących
do przodu gospodarkę.
Tych inwestycji w ubiegłym
roku na szczęście nie brakowało (wzrost wg Głównego Urzędu Statystycznego o ponad 8
proc.). Co ważne, byliśmy
świadkami także kilku spektakularnych transakcji pokazujących, że nasz biznes nie koncentruje się jedynie na rodzi-
K
REKLAMA
mym podwórku, ale odważnie
prowadzi zagraniczne akwizycje.
To idealny moment na takie
działania. Osłabione kryzysem
firmy na większości europejskich rynków mają zdecydowanie niższe wyceny, co czyni
je łatwiejszym celem do przejęcia dla polskich podmiotów zasobnych w gotówkę z własnych
zysków, jak też mających zdolność do pożyczania dodatkowych środków z banków, które
nie muszą się delewarować
– w przeciwieństwie do zachodnioeuropejskich. Te – wg
szacunków Międzynarodowego Funduszu Walutowego
– być może będą zmuszone
zmniejszyć w przyszłym roku
aktywa o 4,5 biliona euro, co
wywoła kolejny negatywny
szok dla tamtejszych gospodarek), mają wystarczające bufo-
w tym roku powinien przekroczyć 2,5 proc.
W Raiffeisen Banku widzimy
ogromne zainteresowanie polskich przedsiębiorców też odległymi rynkami wschodzącymi,
którym w rozwoju praktycznie
nie przeszkadzają skutki kryzysu zadłużeniowego w Europie.
Nasz biznes chętnie szuka kontrahentów w Chinach, choć
trzeba przyznać, że nie jest to łatwy teren z powodu dużego nasycenia inwestycjami z innych
krajów czy rosnącymi kosztami
pracy. Obiecującym rynkiem są
oczywiście Indie, ale też kraje
południowo-wschodniej Azji,
jak demokratyzujący się Myanmar, Kambodża, Wietnam.
Eksport i inwestycje, te dwa
najbardziej pożądane komponenty wzrostu PKB, cechowały
polską gospodarkę w 2011 r.
Dzięki temu pozostaliśmy lide-
Eksport i inwestycje, te dwa najbardziej
pożądane komponenty wzrostu PKB,
cechowały polską gospodarkę w 2011 r.
ry kapitałowe oraz niezbędną
płynność.
Akwizycje w strefie euro długoterminowo na pewno będą
korzystne, jednak z powodu
obecnej rachitycznej kondycji
tamtejszych gospodarek trudno liczyć na szybki wzrost popytu i co za tym idzie dynamiczne zwiększenie sprzedaży. Ciekawszym regionem ekspansji
jest choćby Europa Środkowa
i Wschodnia, gdzie wzrost
rem w tempie rozwoju w Europie, co dostrzegają zagraniczne
media i inwestorzy, często podkreślając naszą odporność
na kryzysy.
Część zachodnich analityków jest skłonna nawet klasyfikować polski rynek jako safe
haven, termin zarezerwowany
do niedawna jedynie dla tak
stabilnych krajów, jak Szwajcaria, Stany Zjednoczone czy
Niemcy.
ARCHIWUM
Akwizycje w strefie euro długoterminowo na pewno będą korzystne, jednak trudno liczyć tam na szybki wzrost popytu
PIOTR CZARNECKI
prezes Raiffeisen Bank Polska SA
Niestety, nie trafiłem jak dotąd na szersze opracowanie stawiające diagnozę tej odporności. Czy to zasługa jedynie takich czynników, jak: obficie płynących funduszy europejskich,
relatywnie dobrej policy mix,
zdrowej kondycji sektora finansowego, niskiej stopy zadłużenia, płynnego kursu walutowego i odrobiny szczęścia? Według mnie ciągle za mało doceniamy osiągnięcia i potencjał
sektora małych i średnich
przedsiębiorstw. Przy całym
szacunku dla „wielkich korporacji” to właśnie ten mniejszy
biznes, mimo skromnej kapitalizacji, niezmiennie długiego
administracyjnego toru przeszkód do pokonania, czasem
trudności z dostępem do zewnętrznego finansowania, presji ze strony dominujących kontrahentów z roku na rok trwa,
rozwija się i daje pracę milionom osób.
Zastanawiam się, jakie wyniki miałaby polska gospodarka, gdybyśmy byli klasyfikowani w rankingach wolności
gospodarczej w TOP20, a nie
w okolicach miejsca 60? Ilu
z ponad 2 mln emigrantów
z ostatnich lat wróciłoby
do kraju, wzmacniając zasób
przedsiębiorców i pracowników o nowe doświadczenia,
wiedzę, pomysły?
Po globalnym załamaniu
z lat 2008–2009 wahadło centralnych regulacji wychyliło się
zbyt mocno w drugą stronę. Dociśnięty nowymi wymogami
sektor bankowy w Europie nie
jest w stanie kredytować gospodarki, intensyfikując recesyjną
rzeczywistość.
Tymczasem potrzebna jest
większa
konkurencyjność,
utrzymanie niskich kosztów
pracy, swoboda prowadzenia
biznesu. U nas rozluźnianie gorsetu duszącego przedsiębiorczość powinno być tym łatwiejsze, że startujemy z bardzo niskiego poziomu i teoretycznie
wiemy, z jakich wzorców korzystać.
W sytuacji, gdy rośnie opór
przeciw zwiększaniu unijnego
budżetu, co oznacza dla nas
mniej korzystne rozwiązania
na lat 2014–2020, gdy państwo,
czujne obserwowane przez
rynki, nie może inwestować tak
dużo jak w ubiegłych latach,
potrzebne są działania w sferze
prawnej i administracyjnej,
które ułatwią działanie biznesowi. Komisja Nadzoru Finansowego zapowiedziała poluzowanie regulacji dotyczących
kredytowania klientów indywidualnych, co może nieznacznie
wzmocnić stronę popytową.
Ale priorytetem powinno być
zapewnienie przedsiębiorcom
pola do działania: uproszczenie prawa podatkowego, ułatwienie w dostępie do terenów
pod inwestycje, przyspieszenie
pracy sądów w sprawach gospodarczych.
Między bankami panuje
w niektórych segmentach rynku mordercza konkurencja,
dzięki czemu np. klient faktoringowy, który przesyła do banku fakturę, środki z tego tytułu
ma na koncie już po kilku godzinach. Staramy się, żeby umowy
były maksymalnie proste,
a proces kredytowy trwał niezbędne minimum. Przydałoby
się takie procesowe i proklientowskie podejście wszystkich
instytucji, w których polski
przedsiębiorca załatwia swoje
sprawy.
Ale nawet jeśli taki cud nie
nastąpi szybko, a peregrynacja
do ziemi obiecanej, czyli wprowadzenia modelu gospodarczego na wzór Nowej Zelandii,
Singapuru, Norwegii, miałaby
trwać 40 lat, to i tak, znając
upór, charakter i pasję polskich przedsiębiorców, można być pewnym, że przez nadchodzące spowolnienie przeprowadzą nas wszystkich suchą stopą. ∑
0716800/A
16 lista2000 polskie przedsiębiorstwa
Środa 24 października 2012
lista2000
Znakomity rok dla eksportu >19
Polskie firmy uwierzyły w sprzedaż w sieci Tomasz Starzyk >20
Szybkie awanse, ale i poważne spadki >20
Lista 2000 >21 – 47
Indeks nazw firm obecnych na Liście 2000 >48 – 51
Praktycznie wszystkie zestawione przez nas branże, zdołały powiększyć sprzedaż
To był rok pod znakiem
wzrostu przychodów
Tempo poprawy wyników 2000 największych przedsiębiorstw było równie przeciętne, co wzrost
polskiej gospodarki w 2011 roku. Najlepiej zaprezentowały się wielkie koncerny surowcowe
TOMASZ HOŃDO
ączne przychody ze
sprzedaży powiększyły
się w minionym roku
o 15,5 proc. (zmianę obliczyliśmy tylko w przypadku
tych firm, które podały porównywalne dane za poprzedni
rok). To osiągnięcie nawet nieco
lepsze niż w 2010 r., kiedy sprzedaż podskoczyła o 12 proc. Dla
porównania, w kryzysowym
2009 r. przychody udało się firmom powiększyć o symboliczny 1 proc.
Rok 2011 był przeciętny, jeśli
chodzi o wzrost polskiej gospodarki. PKB powiększył się o 4,3
proc., co zjednej strony jest liczbą
mniejszą niż w2010 r. (+4,7 proc.),
nie mówiąc już o wspominanym
z rozrzewnieniem boomie zakończonym w 2007 r. (+6,6
proc.)., a z drugiej – nadal wyraźnie wyższą niż wkryzysowych latach 2008–2009, kiedy gospodarka rosła w tempie zaledwie
3,2 proc. Tak czy inaczej, ponieważ realna zmiana PKB utrzymała się w minionym roku nad kreską, to znalazło to odzwierciedlenie wwynikach finansowych polskich przedsiębiorstw.
O ile miniony rok podtrzymał
więc osiągnięcia przedsiębiorstw, jeśli chodzi o dynamikę
sprzedaży, to tego samego nie
da się niestety powiedzieć o zarobkach. Zarówno zyski operacyjne (z podstawowej działalności), jak i netto (po potrąceniu
kosztów finansowych i podatków) urosły po ok. 16 proc., co
było, jak widać, w miarę spójne
ze zwyżką przychodów.
Ogólnie trudno więc narzekać, ale w porównaniu z 2010
rokiem nawet taka przyzwoita
dynamika wygląda blado. Przypomnijmy, że wówczas zyski
operacyjne podskoczyły o 27
proc., a netto aż o 41 proc.
Przy takich porównaniach trzeba jednak pamiętać, że ostatnie
lata to okres wyjątkowej chwiejności w gospodarce. Firmy
zmuszone są działać w mało stabilnych warunkach makroekonomicznych. Pamiętny wyskok
z 2010 r. był po prostu odreagowaniem załamania w 2009 r.
Ł
Brak stabilności potwierdzają wydarzenia bieżącego roku.
Polska gospodarka znów zaczęła wyraźnie słabnąć pod wpływem kryzysu zadłużenia w strefie euro i związanego z tym zaciskania pasa przez rządy eurolandu. W minionym roku, który
analizujemy w obecnej Liście
2000, te niekorzystne zjawiska
były widoczne jeszcze w niewielkim stopniu.
W każdym razie, przyglądając
się zagregowanym osiągnięciom firm trzeba tradycyjnie
brać pod uwagę silną koncentrację aktywów i zysków w dość
wąskim gronie przedsiębiorstw.
Jeśli zsumujemy zmiany zysku
netto w przypadku prawie 1800
firm, które podały porównywalne dane, to okaże się, że łącznie
zarobiły one prawie 10 mld zł
więcej niż w 2010 r.
Dominacja KGHM
Problem w tym, że aż 6,4 mld
zł z tej łącznej kwoty to zasługa
jednego
przedsiębiorstwa
– miedziowego giganta KGHM.
To rzuca zupełnie inne światło
na nasze porównania.
Surowcowy potentat to główny rozgrywający na Liście 2000.
Jeśli dodać do tego zmiany zysków kilku innych wielkich firm
bezpośrednio
powiązanych
z rynkami surowców (Jastrzębska Spółka Węglowa, Kompania
Węglowa, Lasy Państwowe, Węglokoks), to okazuje się, że
wspomniana kwota rośnie z 6,4
do prawie 8,4 mld zł. To już zdecydowana większość z 10 mld zł
łącznego przyrostu zarobków
wszystkich przedsiębiorstw.
Tak duże znaczenie sektorów
surowcowych dowodzi, że polskiej gospodarce wciąż bliżej
do modelowego obrazu gospodarek rozwijających się (wschodzących), niż krajów wysoko
rozwiniętych, gdzie dominują
firmy wytwarzające dobra wysoko przetworzone oraz działające w sektorze usług. Nic nie
wskazuje, by szybko miało się to
zmienić. Przejście z gospodarki
surowcowej do gospodarki
opartej na zaawansowanych
technologiach zająć może dłu-
Próg coraz wyższy
W tym roku, aby dostać się do zestawienia 2000 największych firm, trzeba było osiągnąć przychody ze sprzedaży
na poziomie minimum 127,2 mln zł. To spory, 20-proc. wzrost
w porównaniu z poprzednim rokiem, kiedy próg wynosił
106,2 mln zł. Tradycyjnie największy udział (28 proc.) w łącznych przychodach ma szeroko pojęty handel, w tym handel
hurtowy (18 proc.) i detaliczny (10 proc.). Poczesne miejsca
zajmuje też energetyka i gazownictwo, wypracowujące 10
proc. łącznych przychodów, oraz przemysł paliwowy (rafinacja
ropy naftowej i produkcja koksu) z prawie 9-proc. udziałem.
Po 4–5 proc. sprzedaży wypracowują branże takie jak producenci pojazdów, budownictwo i przemysł spożywczy (podział
branżowy z pewnymi modyfikacjami zaczerpnęliśmy z PKD).
Na koniec jeszcze uwaga dotycząca metodologii. Kiedy w tekście mowa jest o zmianach łącznych przychodów, zysków lub
inwestycji, odnoszą się one jedynie do tych przedsiębiorstw,
które podały odpowiednie dane zarówno za rok 2011, jak
i 2010. Gdyby pod uwagę brać także te firmy, które podały
tylko część danych, obliczenia byłyby zniekształcone.
—t.h.
gie lata. Uzależnienie od cen surowców na rynkach światowych
to zaleta, kiedy te ceny są wysoko, ale co będzie w razie ich
trwalszego obniżenia się?
Niezłe wyniki tej grupy firm
łatwiej zrozumieć, patrząc
na wykres indeksu CRB obrazującego ceny rozmaitych surowców notowanych na światowych
giełdach. W pierwszej połowie
2011 r. indeks ten ustanowił 2,5roczne maksimum. Co prawda
później nieco spadł, ale i tak
wskali całego roku średnio rzecz
biorąc był wyżej niż w2010 r., nie
mówiąc już o 2009 r.
Surowcowe piętno zostało odciśnięte także w statystykach
branżowych Listy 2000. Jak widać na jednym z wykresów,
wśród pięciu branż, które najszybciej zwiększały przychody
w minionym roku, znalazły się aż
cztery sektory, które albo wydobywają rozmaite surowce, albo
co najwyżej zajmują się ich podstawowym przerobem. W ślad
zatym szły generalnie zyski. Owe
cztery sektory średnio zwiększyły zarobki netto aż o85 proc.
Przychody w górę,
zyski nie zawsze
Ogółem praktycznie wszystkie zestawione przez nas branże
zdołały powiększyć sprzedaż.
Wyjątkiem okazał się szeroko
pojęty sektor wytwórców elektroniki, komputerów i sprzętu
optycznego, gdzie przychody
skurczyły się o 8,5 proc. To pocieszające, bo poprawa dotyczyła zdecydowanej większości
przedsiębiorstw.
Niestety wyższej sprzedaży
nie zawsze towarzyszyły wyższe
zyski. Przykładem jest budownictwo, gdzie mimo wzrostu
przychodów o jedną czwartą,
zarobki skurczyły się o 3 proc.
Na rozczarowujące wyniki tej
branży narzekaliśmy co ciekawe
już przed rokiem, zastanawiając
się, jak budownictwo poradzi
sobie, kiedy wygaśnie boom inwestycyjny związany z organizacją mistrzostw Euro 2012.
Paradoksalnie okazało się, że
pozytywne skutki tego boomu
były dyskusyjne, jeśli chodzi
o sektor budowlany. W tym roku przez branżę przechodzi fala
bankructw, która znajdzie
w pełni odzwierciedlenie dopiero w przyszłorocznej Liście
2000. To pewna ironia losu, bo
jeszcze dwa lata temu, kiedy to
cała gospodarka uginała się
pod presją kryzysu na Zachodzie, to właśnie budownictwo
miało się wyjątkowo dobrze. To
kolejny dowód na to, jak mało
stabilne stały się w ostatnich latach warunki do prowadzenia
działalności biznesowej.
>FIRMY ZAJMUJĄCE SIĘ WYDOBYCIEM ROPY I GAZU NAJMOCNIEJ ZWIĘKSZYŁY INWESTYCJE
Lista branż, w których w ślad
za wyższymi przychodami nie
poszły większe zyski, jest tym razem wyjątkowo długa. Do budownictwa dołączyli m.in. producenci artykułów spożywczych,
wyrobów tekstylnych, mebli,
urządzeń elektrycznych, wyrobów tytoniowych, farmaceutyków, anawet handel hurtowy.
W obecnych czasach trudniej
o systematyczny wzrost zysków
w porównaniu np. z latami
2006–2007, kiedy to zdecydowana większość biznesów radziła sobie świetnie. W minionym roku zdarzały się również
przypadki, w których pogorszenie wyników polegało nie
na spadku zarobku, lecz na zamianie zysków na straty.
Tu w oczy rzuca się przede
wszystkim branża zakwalifikowana jako obsługa rynku nieruchomości. To wina głównie GTC,
które wykazało gigantyczne
straty związane z przeszacowaniem w dół posiadanych nieruchomości w krajach naszego regionu Europy. Na marginesie, to
właśnie GTC było firmą, która
zanotowała największe kwotowe pogorszenie wyniku netto.
Jaka rentowność
Liście 2000 warto także przyjrzeć się pod kątem rentowności.
Czołówka branż o najbardziej
zyskownej działalności jest dość
urozmaicona. Co prawda liderem jest ponownie KGHM, reprezentujący branżę wydobycia
metali, ale nie widać tu już
wspomnianej wcześniej dominacji sektorów surowcowych.
Wysoką rentownością sprzedaży pochwalić się mogli w minionym roku także producenci
pozostałego sprzętu transportowego, usługi finansowe,
przedsiębiorstwa wodociągowe
czy też producenci wyrobów tytoniowych.
Lista 2000 największych
przedsiębiorstw to źródło wiedzy nie tylko o wynikach finansowych czy rentowności, ale
także np. nakładach inwestycyjnych. Pod tym względem 2011
rok był znacznie lepszy niż poprzednie dwa lata.
Łączne inwestycje firm z naszego zestawienia powiększyły
się o prawie 13 proc. Dla porównania w 2010 r. nakłady skurczyły się o 5 proc., a w 2009 r. spadek sięgnął aż 9 proc. Owa tendencja jest spójna z danymi
GUS. Przez cały miniony rok inwestycje na środki trwałe w całej
gospodarce rosły coraz szybciej.
W IV kw. ub.r. roczna dynamika
nakładów zbliżyła się do 10
proc., co było tempem najszybszym od ponad trzech lat.
W ujęciu procentowym największym skokiem (o 140 proc.)
inwestycji pochwalić się mogą firmy wydobywające ropę i gaz.
Branża to dość skromna, jeśli chodzi o liczebność (w jej skład weszły cztery firmy), ale mająca dość
strategiczny charakter, choćby
wkontekście poszukiwań iwydobycia gazu łupkowego. Zupełnie
inaczej porównania prezentują
się wujęciu kwotowym.
Największe pieniądze wchodzą w grę w przypadku energetyki i gazownictwa. Przedsiębiorstwa z tego szeroko pojętego sektora wydały na inwestycje
3,4 mld zł więcej niż rok wcześniej, co potwierdza panującą
opinię, według której energetyka jest główną lokomotywą inwestycji w gospodarce.
Na kolejnych miejscach
pod względem kwotowego
przyrostu nakładów uplasowały
się: transport (+2,1 mld zł), wydobycie węgla (+0,8 mld zł), rolnictwo i leśnictwo (+0,5 mld zł)
oraz wydobycie metali (+0,45
mld zł). Na szarym końcu znaleźli się za to producenci koksu
i rafinerie ropy naftowej. Ich nakłady malały także w 2010 r.
Dwa notowane na warszawskiej
giełdzie koncerny naftowe
– PKN Orlen i Grupa Lotos – tym
razem zmniejszyły inwestycje
łącznie o 1,2 mld zł. Z drugiej
strony, i tak ich nakłady robiły
wrażenie – mimo redukcji łącznie wyniosły 2,9 mld zł.
Ogółem cieszyć się jednak
można z tego, że inwestycje
zwiększyła zdecydowana większość branż. To pozytywna odmiana w porównaniu z 2010 r.,
kiedy wzrost odnotowała mniej
niż połowa sektorów. To zdawałoby się sugerować, że przedsię-
Telefon
Adres internetowy
b.d.
b.d.
b.d.
b.d.
1 594
b.d.
b.d.
11 444
4 732
272
12 111
4 269
4 653
3 322
3 064
b.d.
988
988
4 823
6 673
6 872
b.d.
b.d.
b.d.
b.d.
2 504
2 889
1 733
b.d.
4 408
b.d.
b.d.
758
6
582
b.d.
14 087
9 617
6 487
32 916
10 940
7 810
b.d.
b.d.
9 226
4 145
b.d.
b.d.
1 046
16 940
1 520
437
b.d.
b.d.
b.d.
b.d.
3 632
5 361
b.d.
b.d.
24
2 117
3 711
2 230
209
4 807
b.d.
12
b.d.
11 400
2 734
b.d.
8 842
22 950
b.d.
27 922
b.d.
6 191
b.d.
1 262
b.d.
1 004
632
b.d.
91
88
b.d.
b.d.
ROE (w proc.)
Inwestycje
9 041
b.d.
98 088
23 034
18 939
23 496
73 652
39 932
47 185
59 490
14 715
43 045
49 037
42 045
34 756
27 143
60 369
61 360
11 410
38 924
38 677
27 599
b.d.
146 799
41 049
28 384
21 212
46 389
125 478
182 681
56 812
37 777
6 444
5 193
26 612
5 909
79 788
31 510
39 667
184 933
42 759
285 099
12 771
8 548
119 212
17 476
13 674
b.d.
77 951
32 544
6 911
6 510
6 349
30 726
14 722
35 876
51 410
13 099
493 294
79 205
3 006
67 994
30 555
26 134
32 073
40 047
7 555
11 160
b.d.
19 500
123 809
12 083
6 383
297 545
b.d.
193 701
12 690
11 435
5 462
65 776
84 775
36 397
19 616
10 132
32 899
31 367
31 327
21 852
Zatrudnienie
Kapitał własny
Aktywa
Amortyzacja
Wynik netto
Środa 24 października 2012
Wynik operacyjny
Dynamika
przychodów 11/10
(w proc.)
Przychody
ze sprzedaży
’10 Nazwa przedsiębiorstwa
PKD
’11
Noty
Pozycja
Forma własności
46 lista2000 polskie przedsiębiorstwa
w 2011 r. w tys. zł
1843
1844
1845
1846
1847
1848
1849
1850
1851
1852
1853
1854
1855
1856
1857
1858
1859
1860
1861
1862
1863
1864
1865
1866
1867
1868
1869
1870
1871
1872
1873
1874
1875
1876
1877
1878
1879
1880
1881
1882
1883
1884
1885
1886
1887
1888
1889
1890
1891
1892
1893
1894
1895
1896
1897
1898
1899
1900
1901
1902
1903
1904
1905
1906
1907
1908
1909
1910
1911
1912
1913
1914
1915
1916
1917
1918
1919
1920
1921
1922
1923
1924
1925
1926
DnB)
Biapol sp. z o.o., Warszawa
1787 Unit4Teta SA GK, Wrocław
DnB)
PPHU Diamond sp. z o.o., Kraków
DnB)
1750 Auto-Gum sj, Kraków
Donako SA, Wrocław
DnB)
1510 DLH Poland sp. z o.o., Warszawa
DnB)
1410 Zbyszko Company sp. z o.o., Radom
11)
1836 Binder International sp. z o.o., Warszawa
1792 Curver Poland sp. z o.o., Słupsk
874 Esab sp. z o.o., Katowice
1693 Polmarkus sp. z o.o., Pyskowice
SG)
Talex SA, Poznań
1610 LIM Joint Venture sp. z o.o., Warszawa
1513 CZM Cezal SA GK, Wrocław
CZM Cezal SA, Wrocław
DnB)
Auto-Hit sp. z o.o., Tychy
Marbet sp. z o.o. GK, Bielsko-Biała
1646 Marbet sp. z o.o., Bielsko-Biała
Lodziarnie Firmowe sp. z o.o., Złotoryja
Mine Master sp. z o.o. GK, Wilków
1849 Mine Master sp. z o.o., Złotoryja
DnB)
Fosfan SA, Szczecin
DnB)
1581 WZPOW sp. z o.o., Kwidzyn
DnB)
Mokate SA, Ustroń
DnB)
Investgas SA, Warszawa
1831 Głuchołaskie Zakłady Papiernicze sp. z o.o.
Michael Huber Polska sp. z o.o., Kąty Wrocławskie
11)
1634 Słodownia Soufflet sp. z o.o., Poznań
1527 Wojew. Przed. Energetyki Cieplnej SA, Legnica
1714 Sipma SA, Lublin
DnB)
1694 Biuro Informacji Kredytowej SA, Warszawa
DnB)
Destylacje Polskie sp. z o.o., Oborniki
1829 Sobiesław Zasada Warszawa sp. z o.o., Warszawa
11)
1628 Ekstraklasa SA, Warszawa
PBDInż SA, Toruń
DnB)
PUH BIS sj, Bralin
SG)
1816 AC SA, Białystok
1696 Budmat Auto sp. z o.o., Płock
1515 Dom Samochodowy Germaz sp. z o.o., Wrocław
1542 Przeds. Budowlane Górski sp. z o.o., Gdańsk
1485 Oerlemans Foods sp. z o.o., Siemiatycze
SG)
Hawe SA, Warszawa
Agricola-Lublin sp. z o.o., Ciecierzyn
DnB)
1788 Maxto sj, Kraków
1917 Górażdże Kruszywa sp. z o.o., Opole
1782 Przedsiębiorstwo Agat SA, Koluszki
Astral sp. z o.o., Rzeszów
1780 Stella Pack SA, Lubartów
1310 Hobas System Polska sp. z o.o., Dąbrowa Górnicza
Google Poland sp. z o.o., Warszawa
Blending sp. z o.o., Zduny
Ultrafood-Indrob, Września
Aron sp. z o.o., Kielce
DnB)
Cotta Polsterwerke sp. z o.o., Oborniki
DnB)
1913 Shinchang Polsan sp. z o.o., Gliwice
DnB)
Novum Managmente sp. z o.o. sk, Kalisz
1933 Grupa Powen-Wafapomp SA, Warszawa
Przedsiębiorstwo Rol-Ryż sp. z o.o., Gdynia
DnB)
DOZ SA, Warszawa
DnB)
1609 Ferroxcube Polska sp. z o.o., Skierniewice
1531 Sigma sp. z o.o., Gdańsk
1571 Cykoria SA, Wierzchosławice
1650 Jogo Łódzka Spółdzielnia Mleczarska, Łódź
1956 Steel-Building sp. z o.o., Poznań
Eksa sp. z o.o., Warszawa
1844 Inżynieria Rzeszów sp. z o.o., Rzeszów
DnB)
Indyk Śląsk sp. z o.o., Wieszowa
1783 Multilayer Pipe Company sp. z o.o., Strzelin
1560 Bene Trucks sp. z o.o., Olsztyn
1752 Rowiński – Wajdemajer sp. z o.o., Piaseczno
SG)
CD Projekt RED SA GK, Warszawa
DnB)
ZHU Mixpol, Łodygowice
Diaverum Polska sp. z o.o., Warszawa
1662 MPWiK Lublin sp. z o.o., Lublin
AES SA Grupa SBS, Jasło
G.En. Gaz Energia SA, Tarnowo Podgórne
Schumacher Packaging sp. z o.o., Grudziądz
MPT PIK sj, Września
DnB)
1946 NFC Polska North sp. z o.o. Stepnica
13)
1727 Gryfskand sp. z o.o., Gryfino
DnB)
1797 Unia sp. z o.o., Grudziądz
1643 Zakłady Mięsne Pamso SA, Pabianice
1394 Profine Polska sp. z o.o., Wrocław
SG)
S4E SA GK, Kraków
1858 PW Ebud Przemysłówka sp. z o.o. GK, Bydgoszcz
PW Ebud Przemysłówka sp. z o.o., Bydgoszcz
DnB)
Nystal SA, Katowice
DnB)
Inter Trade sp. z o.o., Dobre
400
500
400
400
500
500
400
500
500
500
400
400
250
400
400
400
540
540
400
500
500
400
423
400
140
400
500
500
300
450
400
400
400
400
400
400
400
400
400
400
500
400
400
400
400
400
400
400
450
500
400
400
400
500
500
400
400
400
400
500
400
400
400
400
400
400
400
500
400
400
400
400
500
300
400
541
400
400
450
540
400
400
450
450
400
400
400
400
9200
5829
4673
4531
2711
4673
1107
1039
2229
2593
4636
4651
6820
4646
4646
4511
3109
3109
1052
2892
2892
2015
1032
1083
4221
1712
4675
1106
3530
2830
6311
1101
4511
9319
4211
4671
2931
4519
4519
4110
1039
6190
4675
4690
0812
4531
4759
2222
2521
7810
4611
4632
4612
3109
2932
4120
2813
8292
7311
2344
4634
1039
1051
4120
4690
4120
1011
2223
4519
4519
6201
4671
8621
3700
4674
3530
1721
4690
1091
2014
2830
1013
4675
7220
4120
4120
4672
4941
143 839
143 774
143 678
143 633
143 609
143 596
143 499
143 492
143 258
143 177
142 930
142 766
142 683
142 324
93 230
142 109
142 027
135 724
141 968
141 855
141 853
141 854
141 705
141 682
141 512
141 460
141 378
141 359
141 327
141 280
141 266
141 264
141 255
140 975
140 778
140 703
140 625
140 387
140 364
140 322
140 169
140 092
139 737
139 616
139 373
139 307
139 289
139 257
139 187
139 133
138 958
138 894
138 841
138 629
138 607
138 572
138 492
138 028
137 952
137 918
137 894
137 777
137 549
137 150
136 896
136 693
136 538
136 446
136 352
136 345
136 210
135 864
135 851
135 807
135 718
135 673
135 553
135 499
135 473
135 448
135 339
135 227
135 146
135 140
134 847
123 815
134 814
134 767
10,2
19,0
12,5
15,7
39,9
-3,0
-9,7
22,7
19,0
-11,1
11,6
34,9
4,4
-3,6
-4,0
59,9
7,2
2,4
19,1
22,1
22,1
51,1
1,6
12,6
-41,7
20,5
14,6
5,7
-3,4
11,4
10,4
-5,4
20,2
4,5
14,8
190,7
18,9
10,0
-4,7
-2,8
-7,1
38,6
13,9
15,6
25,3
15,1
33,5
15,0
-19,3
47,7
38,3
-0,5
63,0
52,9
24,3
31,2
26,3
45,8
—
0,8
-5,3
-2,2
4,0
26,3
43,3
17,4
43,9
12,8
-4,2
9,9
170,0
32,2
7,7
4,2
5,1
4,7
27,1
-1,6
24,3
8,4
12,7
1,9
-16,2
22,6
17,0
18,5
24,8
105,9
7 652
b.d.
7 417
7 421
10 561
6 445
3 156
5 311
8 995
4 725
2 279
165
12 795
2 041
1 081
12 882
2 396
2 634
11 429
13 502
13 205
6 163
2 217
11 420
7 251
5 012
368
15 595
-1 398
11 477
35 648
-925
-1 793
-1 810
1 261
680
28 224
6 878
11 834
47 301
10 463
61 599
3 493
6 947
19 546
-9 003
3 674
b.d.
4 865
16 534
2 711
1 918
1 697
12 212
4 953
3 602
3 965
-3 745
5 867
17 019
238
2 804
70
20 548
9 071
4 325
3 967
9 998
b.d.
3 765
27 622
1 729
11 131
4 974
b.d.
14 009
7 849
2 713
4 905
11 877
6 491
-1 172
2 494
3 107
2 470
1 749
1 675
3 419
5 799
b.d.
222
6 780
1 228
2 462
3 013
394
7 752
3 912
979
662
11 406
2 400
2 497
9 496
552
1 312
11 359
10 397
10 150
3 100
-1 968
8 777
5 478
1 044
-268
11 988
466
11 405
28 106
-2 272
-3 915
-1 157
28
604
22 583
5 271
7 776
45 587
6 649
51 612
2 640
6 109
13 483
-8 161
2 809
-1 205
2 113
12 385
1 584
99
1 335
5 527
578
1 847
2 908
-3 732
-455 183
9 920
99
888
29
15 334
7 573
3 570
2 673
9 982
b.d.
1 636
23 962
1 666
-16 714
5 739
b.d.
10 298
349
1 990
3 462
8 271
5 978
-1 390
3 228
2 606
2 250
1 752
857
1 137
2 690
b.d.
b.d.
919
5 336
1 113
b.d.
4 939
2 617
4 955
1 624
3 704
7 287
1 364
970
1 360
4 996
4 499
2 669
2 702
2 700
b.d.
3 423
7 990
b.d.
7 570
3 435
2 642
12 010
6 910
14 609
5 136
b.d.
1 299
3 898
306
2 576
1 777
3 363
3 696
3 848
8 167
732
716
7 720
1 427
b.d.
b.d.
6 934
6 649
367
1 007
136
1 966
b.d.
1 987
3 505
1 757
908
10 350
33
4 135
2 117
1 884
184
3 812
1 799
9 904
b.d.
1 603
1 978
758
10 693
27 272
b.d.
9 318
9 573
1 528
737
1 911
b.d.
b.d.
1 247
346
1 029
636
382
8 708
12 528
b.d.
175 128
51 687
89 053
78 688
104 052
126 907
83 373
84 737
41 614
69 628
75 392
68 521
52 944
63 225
118 451
118 866
38 927
79 381
79 455
70 451
b.d.
200 403
79 421
81 964
82 029
70 579
157 489
201 203
107 203
65 859
48 815
11 687
73 019
14 643
101 371
64 611
106 982
294 061
127 108
505 047
21 984
89 163
197 985
81 292
34 969
b.d.
113 669
64 460
23 263
20 108
15 365
47 042
101 077
110 273
106 065
62 944
726 401
143 780
17 099
113 630
55 320
62 706
65 600
93 680
32 276
101 581
b.d.
60 404
185 726
21 769
242 144
395 547
b.d.
257 144
98 998
36 239
25 591
97 917
136 819
46 356
47 206
82 384
89 115
82 535
66 966
57 828
40
b.d.
120
103
b.d.
106
100
b.d.
b.d.
194
140
b.d.
b.d.
266
159
120
453
376
b.d.
b.d.
b.d.
160
362
400
115
278
b.d.
b.d.
b.d.
433
200
40
b.d.
b.d.
b.d.
40
382
b.d.
b.d.
b.d.
b.d.
b.d.
b.d.
80
b.d.
b.d.
b.d.
497
b.d.
b.d.
b.d.
b.d.
b.d.
270
340
330
607
b.d.
162
650
5
b.d.
458
b.d.
b.d.
b.d.
250
b.d.
b.d.
b.d.
97
49
b.d.
992
b.d.
b.d.
b.d.
b.d.
20
b.d.
340
b.d.
b.d.
b.d.
225
193
50
200
64,14
—
0,23
29,43
6,48
10,48
4,09
0,99
16,43
6,58
6,65
1,54
23,26
5,71
7,18
34,99
0,91
2,14
99,55
26,71
26,24
11,23
—
5,98
13,34
3,68
-1,26
25,84
0,37
6,24
49,47
-6,01
-60,75
-22,28
0,11
10,22
28,30
16,73
19,60
24,65
15,55
18,10
20,67
71,47
11,31
-46,70
20,54
—
2,71
38,06
22,92
1,52
21,03
17,99
3,92
5,15
5,66
-28,49
-92,27
12,52
3,29
1,31
0,10
58,67
23,61
8,91
35,39
89,44
—
8,39
19,35
13,79
—
1,93
—
5,32
2,75
17,40
63,38
12,57
7,05
-3,82
16,46
25,72
6,84
5,59
2,74
5,20
www.biapol.pl
www.teta.com.pl
www.diamond.pl
www.autogum.com.pl
www.donako.com.pl
www.dlh.pl
www.zbyszko.com.pl
www.binder.pl
www.curver.pl
www.esab.pl
www.polmarkus.com.pl
www.talex.com.pl
www.lim.com.pl
www.cezal.com.pl
www.cezal.com.pl
www.autohit.com.pl
www.marbet.com.pl
www.marbet.com.pl
www.grycan.pl
www.minemaster.eu
www.minemaster.eu
www.fosfan.pl
www.wzpow.com.pl
www.mokate.com.pl
www.investgas.pl
www.gzp.com.pl
www.mhp.com.pl
www.soufflet-group.pl
www.bip.wpec-legnica.ires.pl
www.sipma.pl
www.bik.pl
www.destylacjepolskie.com.pl
www.zasada.waw.pl
www.ekstraklasa.org
www.iph.torun.pl
—
www.ac.com.pl
www.budmatauto.pl
www.germaz.pl
www.pbgorski.pl
www.oerlemans-foods.pl
www.hawesa.pl
www.agricola-lublin.pl
www.maxto.pl
www.gorazdze.com.pl
www.agat-koluszki.pl
www.astral.com.pl
www.stella.com.pl
www.hobas.com
www.google.pl
www.blending.prv.pl
www.indrob.com.pl
www.aronpaliwa.com.pl
www.cotta.com.pl
www.shinchang.com.pl
www.novum-kalisz.pl
www.powen.com.pl
www.ryz.pl
www.doz.pl
www.ferroxcube.com
www.sigma.stg.pl
www.cykoria.com.pl
www.jogo.com.pl
www.steel-building.com.pl
www.eksa.eu
www.inzynieria.rzeszow.pl
www.indyk-slask.pl
www.mpc.pl
www.dbk.com.pl
www.rowinski-wajdemajer.vw.pl
www.cdprojekt.intro
www.mixpol.com.pl
www.diaverum.pl
www.mpwik.lublin.pl
www.aes.pl
www.gen.com.pl
www.schumacher-packaging.com
www.mptpik.pl
www.nfc.pl
www.gryfskand.pl
www.uniagroup.com
www.pamso.com.pl
www.profine.pl
www.s4e.pl
www.ebud.com.pl
www.ebud.com.pl
www.nystal.pl
www.intertrade.org.pl
83 342 32 94
71 323 40 00
12 410 68 30
12 650 00 10
71 356 56 14
22 667 44 14
48 383 11 02
22 727 84 01
59 841 12 30
32 358 96 00
32 301 91 00
61 827 55 00
22 830 00 77
71 367 80 27
71 367 80 27
32 325 30 00
33 812 71 00
33 812 71 00
22 780 32 70
76 878 35 11
76 878 35 11
91 453 83 94
55 262 39 91
33 854 91 00
22 860 05 00
77 439 19 15
71 354 81 10
61 650 10 10
76 856 82 00
81 743 93 98
22 348 40 00
61 296 71 02
22 611 68 40
22 531 67 40
56 678 75 51
62 791 24 00
85 743 81 00
24 267 47 00
71 358 20 41
58 681 30 31
85 655 24 11
22 501 55 00
81 756 13 12
12 266 39 69
77 446 80 00
44 714 66 10
18 353 57 33
81 852 67 00
32 639 04 54
22 207 19 00
62 721 53 00
63 245 41 51
41 346 53 60
61 646 40 00
32 338 67 50
62 502 22 22
22 519 18 00
58 620 50 28
42 200 71 37
46 834 00 00
58 762 89 00
52 355 20 00
42 651 13 80
61 859 22 94
22 846 42 34
17 864 18 20
32 273 70 68
71 395 70 00
89 534 54 35
22 726 26 00
22 519 69 00
33 864 52 62
22 516 06 00
81 532 42 81
13 446 33 28
61 829 98 20
56 450 38 10
61 436 77 44
91 418 88 45
91 416 30 87
56 451 05 00
42 225 55 54
71 347 11 60
12 296 45 45
52 320 21 00
52 320 21 00
32 355 98 30
54 285 05 64