Jak się dziś czuję?

Transkrypt

Jak się dziś czuję?

Dzień 1
Kopia dla prowadzącego
Ćwiczenia wprowadzające dla przełamania lodów
- Prowadzący wybiera ćwiczenia z poniższej listy bądź stosuje inne
Trzy pytania
•
•
•
Każdy z członków grupy obmyśla 3 pytania, które chciałby zadać pozostałym osobom. Pytania
powinny wymagać rozwiniętych odpowiedzi. Pytanie „Jak masz na imię” nie będzie tutaj najlepsze,
w przeciwieństwie do pytań: „Jakie jest najbardziej interesujące miejsce, w którym kiedykolwiek
byłeś?” czy „Jaka rzecz pasjonuje Cię najbardziej na świecie?”.
Uczestnicy ćwiczenia rozpraszają się między sobą i zadają po jednym pytaniu różnym członkom
grupy.
Po zakończeniu zadawania pytań, każda z osób zajmuje swoje miejsce. Koordynator prosi każdą
osobę po kolei, aby wstała i powiedziała głośno swoje imię. Pozostali członkowie grupy mają za
zadanie powiedzieć, czego dowiedzieli się o tej osobie.
Papier toaletowy
•
•
Koordynator podaje grupie rolkę papieru toaletowego i mówi, aby każdy z uczestników ćwiczenia
wziął to, czego potrzebuje. Koordynator nie wyjaśnia nic więcej.
Kiedy każdy wykona polecenie, koordynator prosi uczestników po kolei, aby zdradzili jedną rzecz o
sobie za każdy listek papieru, który wzięli.
Papierowy samolocik
•
Każdy z członków grupy składa papierowy samolocik, pisze na nim swoje imię oraz coś, co lubi i
coś, czego nie lubi (koordynator może poprosić o dopisanie innych rzeczy). Na sygnał, każdy z
uczestników ćwiczenia puszcza w powietrze swój samolocik. Następnie członkowie grupy zbierają
samolociki, i rzucają je dalej przez 1-2 minuty, aby zupełnie je wymieszać. Po tym czasie, każdy
podnosi z podłogi samolocik, który jest najbliżej, oraz odnajduje i przedstawia grupie osobę, której
imię widnieje na samolociku.
•
Koordynator rozpoczyna opowiadanie historii, wymyślając jej pierwsze zdanie. Następnie każdy z
uczestników ćwiczenia po kolei dodaje swoje zdanie, powtarzając wcześniej zdania ułożone przez
poprzedników.
Czas na opowieści
3 wspólne rzeczy
•
Koordynator dzieli uczestników na 3-osobowe grupy. Celem każdej z grup jest znalezienie 3
rzeczy, które łączą jej członków. Nie mogą być to jednak pospolite rzeczy, jak wiek, płeć czy kolor
włosów – powinny być to rzeczy niewidoczne gołym okiem. Po 10-15 minutach dyskusji, każda z
grup musi przedstawić reszcie 3 rzeczy, które łączą jej członków.
Wymarzone wakacje
•
Koordynator prosi każdego z uczestników ćwiczenia, aby przedstawił się i szczegółowo opisał jak
wyglądałyby jego wymarzone wakacje.
•
Kreatywna wizytówka Koordynator prosi uczestników ćwiczenia, aby w ciągu 15 minut stworzyli
swoją kreatywną wizytówkę – mogą na niej wypisać swoje zainteresowania, narysować obrazek,
przybliżyć swoją osobę itd.
1
Dzień 1
Arkusz 1
Chaos
Teraz, kiedy już wszyscy się poznali, waszym zadaniem jest znalezienie kogoś, kto:
Fakty
Imiona
1. Był kiedyś za granicą
2. Ma w domu psa
3. Ma prawo jazdy
4. Poznał kiedyś kogoś sławnego
5. Ma niebieskie oczy
6. Ma przekłute uszy
7. Zna jakiś język obcy
8. Ma brata
2
Dzień 1
Arkusz 2
To ćwiczenie jest tylko dla Ciebie – nikt nie będzie miał w nie wglądu, chyba że zadecydujesz
inaczej. Użyj poniższej tabeli, aby określić, jaki jest twój poziom pewności siebie na początku
i na końcu każdego dnia kursu. Zaznacz kółkiem na skali ten numer, który najbliżej
odpowiada temu, jak się teraz czujesz. Następnie użyj pola na samym dole, aby ocenić, jakie
emocje odczuwasz teraz najsilniej.
Dzień 1
Początek dnia
Koniec dnia
10 Bardzo pewny/a siebie
9
9
8
8
7
7
6 W miarę pewny/a siebie
5
5
4
4
3
3
2
2
1 Niepewny/a siebie
1 Niepewny/a siebie
Emocje, które odczuwam teraz najsilniej: Emocje, które odczuwam teraz najsilniej:
3
Dzień 1
Arkusz 3
PODSTAWOWE ZASADY: Kontrakt dla uczestników szkolenia
Ten kontrakt występuje w dwóch kopiach – podpisz obie, jedną z nich schowaj do swojej teczki, a
drugą daj prowadzącemu szkolenie.
ZGADZAM SIĘ…
− …, że wszystkie materiały, kwestie oraz zadania pojawiające się na szkoleniu są
poufne i muszą pozostać w grupie. Poza grupą mogę dzielić się tylko moimi
osobistymi doświadczeniami.
− … mówić prawdę, rozumiejąc przy tym sytuację nie tylko swoją, ale też innych.
− …, że uczucia oraz poglądy innych osób są tak samo cenne jak moje i będę
szanował/a i akceptował/a poglądy innych osób, nawet, jeśli znacząco różnią się od
moich. Nie będę mówił/a innym osobom, w co powinni wierzyć i co powinni robić.
− … powiadomić natychmiast prowadzącego o tym, że korzystam z pomocy psychologa
bądź leczę się u psychoterapeuty. Informacja ta nie będzie nikomu ujawniona.
− … dotrzymywać wszelkich umów zawartych z pozostałymi uczestnikami szkolenia,
dopóki o ich zerwaniu nie zadecydujemy wspólnie.
− … regularnie uczęszczać na zajęcia oraz dbać o swoje dobre samopoczucie podczas
trwania szkolenia. Zobowiązuję się do wystrzegania się narkotyków oraz alkoholu
podczas udziału w kursach.
− … punktualnie pojawiać się na szkoleniu każdego dnia, gdyż zajęcia zaczynają się o
kończą zawsze o tej samej porze.
− … punktualnie pojawiać się na każdym kursie i aktywnie w nich uczestniczyć. Jeśli
zdarzy mi się opóźnienie lub sytuacja uniemożliwiająca pojawienie się na kursie,
powiadomię o tym prowadzącego tak szybko, jak to możliwe.
Podpis: _____________________________
Imię i nazwisko: _______________________________
Data: ______________________________
4
TO JEST KOPIA DLA CIEBIE
Dzień 1
Arkusz 3
PODSTAWOWE ZASADY: Kontrakt dla uczestników szkolenia
Ten kontrakt występuje w dwóch kopiach – podpisz obie, jedną z nich schowaj do swojej teczki, a
drugą daj prowadzącemu szkolenie.
ZGADZAM SIĘ…
− …, że wszystkie materiały, kwestie oraz zadania pojawiające się na szkoleniu są
poufne i muszą pozostać w grupie. Poza grupą mogę dzielić się tylko moimi
osobistymi doświadczeniami.
− … mówić prawdę, rozumiejąc przy tym sytuację nie tylko swoją, ale też innych.
− …, że uczucia oraz poglądy innych osób są tak samo cenne jak moje i będę
szanował/a i akceptował/a poglądy innych osób, nawet, jeśli znacząco różnią się od
moich. Nie będę mówił/a innym osobom, w co powinni wierzyć i co powinni robić.
− … powiadomić natychmiast prowadzącego o tym, że korzystam z pomocy psychologa
bądź leczę się u psychoterapeuty. Informacja ta nie będzie nikomu ujawniona.
− … dotrzymywać wszelkich umów zawartych z pozostałymi uczestnikami szkolenia,
dopóki o ich zerwaniu nie zadecydujemy wspólnie.
− … regularnie uczęszczać na zajęcia oraz dbać o swoje dobre samopoczucie podczas
trwania szkolenia. Zobowiązuję się do wystrzegania się narkotyków oraz alkoholu
podczas udziału w kursach.
− … punktualnie pojawiać się na szkoleniu każdego dnia, gdyż zajęcia zaczynają się o
kończą zawsze o tej samej porze.
− … punktualnie pojawiać się na każdym kursie i aktywnie w nich uczestniczyć. Jeśli
zdarzy mi się opóźnienie lub sytuacja uniemożliwiająca pojawienie się na kursie,
powiadomię o tym prowadzącego tak szybko, jak to możliwe.
Podpis: _____________________________
Imię i nazwisko: _______________________________
Data: ______________________________
5
TO JEST KOPIA DLA PROWADZĄCEGO
Dzień 1
Arkusz 3
ZOBOWIĄZANIA OSOBY PROWADZĄCEJ SZKOLENIE:
Moje zobowiązania wobec Ciebie:
1. Będę Cię wspierał oraz dostarczę Ci wszelkich narzędzi potrzebnych do
wypracowania niezachwianej pewności siebie w jak najkrótszym czasie.
2. Odpowiem Ci na każde pytanie, na które będę w stanie odpowiedzieć. Jeśli nie będzie
to możliwe w czasie trwania kursu, będziemy mogli umówić się na indywidualne
konsultacje poza czasem szkolenia, przed lub po spotkaniu
z grupą.
3. Będę chronił Twoje prywatność, w tym dane takie jak numer telefonu, adres
e-mail czy adres.
4. Nie udostępnię nikomu informacji na temat twoich postępów, działań i planów.
Podpis prowadzącego: ______________________________
Data: _______________________
6
Dzień 1
Arkusz 4
Początek na mecie
Wszyscy znamy uczucie przytłoczenia pracą, kiedy mamy 101 rzeczy do zrobienia
i zupełny brak czasu na to. Jednak wszyscy znamy również wspaniałe uczucie towarzyszące
zakończeniu pracy, szczególnie, jeśli wykonaliśmy jej wiele w krótkim czasie. Dlatego ta
część szkolenia ma swój początek na mecie – wszyscy wyobrażają sobie, że następnego
dnia szkolenie dobiega końca i możemy już zacząć świętować swój sukces.
1. Czy masz już plan na przyszłość, a jeśli tak, jakie są jego główne założenia?
2. Jakie umiejętności personalne oraz zawodowe nabyłeś podczas szkolenia oraz
praktyki zawodowej?
3. Jak zmieniło się twoje podejście do życia?
4. Jakie tematy były dla Ciebie najbardziej przydatne?
5. Czy podczas szkolenia pojawiło się coś, co mogłoby zostać pominięte?
6. Jak się teraz czujesz? Czy to początek nowego wyzwania czy ukoronowanie ciężkiej
pracy?
7
Dzień 1
Arkusz 5 (i)
Analiza posiadanych oraz pożądanych umiejętności
Imię i nazwisko: _________________________
Data urodzenia:______________
Posiadane kwalifikacje
Historia pracy (dobrowolnej oraz zarobkowej)
Preferowany obszar zatrudnienia
Jakie umiejętności, wiedza czy doświadczenie są wymagane do podjęcia tej pracy?
8
Dzień 1
Arkusz 5 (ii)
Jakie są w Twoim zdaniem Twoje obecne potrzeby szkoleniowe?
Jakie są Twoje długoterminowe potrzeby szkoleniowe?
Jaki jest Twój preferowany styl nauki? (Zagadnienie to zostanie szczegółowo omówione w
późniejszym terminie)
Pozostałe komentarze (czy istnieją jakiekolwiek inne umiejętności, które chciałbyś zdobyć, nie tylko
te użyteczne zawodowo, ale także służące osobistemu rozwojowi?)
9
Dzień 1
Arkusz 6 (i)
Lista podstawowych umiejętności
Zaznacz pola, które odnoszą się do Ciebie:
Nie mam z tym
problemów
Komputery
Radzę sobie Potrzebuję
z tym
w tym
pomocy
Czy potrafisz…?
Włączyć/Wyłączyć komputer
Wprowadzić podstawowe dane
Edytować tekst
Korzystać z baz danych
Korzystać z arkuszy kalkulacyjnych
Nie mam z tym
problemów
Matematyka
z tym
w tym
pomocy
Dodawanie
Odejmowanie
Mnożenie
Dzielenie
Zaokrąglanie
Obliczenia
Ułamki dziesiętne
Ułamki zwykłe
Procenty
Liczenie pieniędzy
Obliczenie średniej
Liczenie czasu
Obsługa kalkulatora
Obliczanie wymiarów
Obliczanie wagi
Czytanie map
Czytanie wykresów
Nie mam z tym
problemów
10
Dane osobiste
Pisanie i ortografia
z tym
w tym
pomocy
Podstawowe słowa
Nazwy dni oraz miesięcy
Odmiana wyrazów
Zaznacz pola, które odnoszą się do Ciebie:
Nie mam z tym
problemów
Interpunkcja
z tym
w tym
pomocy
Kropki
Użycie wielkich liter
Przecinki
Cudzysłowy
Znaki zapytania
Nie mam z tym
problemów
Pismo odręczne
z tym
w tym
pomocy
Charakter pisma
Czytelność
Zachowanie marginesów
Pisanie kursywą
Nie mam z tym
problemów
11
Alfabet
Podstawowe słowa
Czasopisma
Dane osobiste
Książka telefoniczna
Rozkłady jazdy
Katalogi
Ulotki
Pismo odręczne
Listy
Notatki i krótkie wiadomości
Opowiadania
Korekta tekstu
Książki
Znaki i symbole
Pisanie i czytanie
z tym
w tym
pomocy
Nie mam z tym
problemów
Mówienie
z tym
w tym
pomocy
Rozmowy telefoniczne – przyjaciele
Rozmowy telefoniczne – nieznajomi
Składanie reklamacji w sklepie
Rozmowy z przyjaciółmi
Rozmowy z nieznajomymi
Rozmowa kwalifikacyjna
Podpis uczestnika:
____________________________
Podpis prowadzącego szkolenie:
____________________________
Data: _____________________
12
Dzień 2
Arkusz 1
Dzień 2
Początek dnia
Koniec dnia
9
9
8
8
7
7
5
5
4
4
3
3
2
2
1 Niepewny/a siebie
1 Niepewny/a siebie
13
Dzień 2
Arkusz 2 (i)
Niewidzialna linia
Jak pewnie czujesz się w tych sytuacjach?
(Ułóż podane sytuacje z kolejności zaczynając od tej, w której czułbyś/abyś się najmniej pewnie)
1. Spotykanie nowych ludzi
2. Wejście do restauracji samemu po umówieniu się tam z przyjaciółmi
3. Wyruszanie w podróż po raz pierwszy
4. Przekonywanie lekarza do swoich racji
5. Rozpoczynanie nowej pracy
6. Pójście ze skargą do hałaśliwych sąsiadów
14
Dzień 2
Arkusz 2 (ii)
Budowanie pewności siebie: burzenie muru
Wybierz jedną z sytuacji z arkusza „Niewidzialna linia”, w której obecnie nie czułbyś się zbyt
pewnie. Razem z drugą osobą spróbujcie opracować serię małych kroczków, które mógłbyś
podjąć, aby zmienić swoje podejście, a które zebrane razem mogłyby sprawić, że poczujesz
się w danej sytuacji zupełnie pewnie.
Opis małe kroczki w poniższych polach. Zastanów się jak mógłbyś przygotować się do
zrobienia czegoś zupełnie nowego lub trudnego, z kim mógłbyś o tym porozmawiać, kto
mógłby Ci pomóc, w jaki sposób mógłbyś przećwiczyć samą sytuację, o czy musisz pamiętać
będąc w danej sytuacji.
MAŁY KROK NR 1
↓
MAŁY KROK NR 2
↓
MAŁY KROK NR 3
↓
MAŁY KROK NR 4
15
Dzień 2
Arkusz 4
Kluczem jest pewność siebie
Opowiedz o sytuacji, w której czułeś/aś się bardzo pewnie. Gdzie wtedy byłeś/aś? Kto
jeszcze tam był? Co szczególnego miała w sobie ta sytuacja, że napełniała Cię
pewnością siebie? Co robiłeś/aś? Jak reagowali na to inni ludzi?
Jakie było Twoje pierwsze wrażenie po tym jak poznałeś/aś osobę prowadzącą
szkolenie? Jak myślisz, jakie było jego/jej pierwsze wrażenie, gdy poznał Ciebie? Jak
Twoja mowa ciała i rzeczy, które robisz oraz nie robisz, wpływają na tę ocenę?
Zapytaj osobę znajdującą się w pobliżu bądź prowadzącego szkolenie, jaka była
pierwsza miła rzecz, o której pomyśleli, gdy Cię poznali, i dlaczego tak pomyśleli.
16
Dzień 2
Arkusz 5 (i)
Ocena Twojej pewności siebie
Jak wiele pewności siebie kryje się teraz w Tobie? Wypełnij ten test, a wszystkiego się
dowiesz!
Podczas tego szkolenia, poznasz wiele ćwiczeń pomagających wypracować większą
pewność siebie oraz popracujesz nad tymi dziedzinami Twojego życia, które wymagają
pewnego usprawnienia w tym temacie.
Teraz jednak chodzi tylko o to, abyś sam jak najlepiej poznał siebie!
Samoocena
***************
W skali od 1 do 10 oceń prawdziwość poniższych stwierdzeń.
0 oznacza, że uważasz dane stwierdzenie za kompletną nieprawdę. 10 oznacza, że w
zupełności się z nim zgadzasz.
Stwierdzenia
****************
1. Lubię siebie jako osobę.
_____
2. Jestem tak samo wartościowy/a jak każda inna osoba.
_____
3. Lubię to, co widzę codziennie w lustrze.
_____
4. Nie uważam, żebym był/a skazany/a na same porażki.
_____
5. Cieszę się, że jestem, kim jestem.
_____
6. Szanuję siebie.
_____
7. Nie obchodzi mnie, co myślą o mnie inni ludzie.
_____
8. Lubię kontaktować się z innymi osobami.
_____
9. Posiadam umiejętności i kwalifikacje pozwalające mi na osiągnięcie sukcesu.
17
_____
10. Lubię podejmować ryzyko.
_____
11. Nie boję się popełniać błędów.
_____
12. Potrafię śmiać się z siebie.
_____
Teraz podlicz swój wynik.
=========
Pamiętaj! Wyniki tego testu mają na celu tylko wstępne rozeznanie się w tym, jak pewnie
czujesz się na tym etapie szkolenia i nie stanowią ostatecznej oceny.
18
Dzień 2
Arkusz 5 (ii)
Co to wszystko oznacza?
Tutaj znajdziesz skalę, która pomoże Ci zinterpretować wynik testu.
100-120
Posiadasz wysoki poziom samooceny oraz pewności siebie. Wystarczy tylko
dostosować poziom pewności siebie do danych sytuacji i ewentualnie popracować
nad kilkoma obszarami wymagającymi ulepszenia.
65-99
Posiadasz średni do wysokiego poziom samooceny. Przez większość czasu czujesz
się pewnie, jednak bywają sytuacje, które zupełnie pozbawiają Cię wiary w siebie.
Musisz częściej przekonywać sam/a siebie, że wierzysz w siebie i nauczyć się
odczuwać to częściej.
30-64
Masz niski poziom samooceny. Brakuje Ci pewności siebie w większości sytuacji, w
których się znajdujesz, i musisz opracować plan ogólnego wzrostu poziomu wiary w
siebie.
0-29
Zupełnie brakuje Ci wiary w siebie. Wydaje Ci się, że wszystko i wszyscy są przeciwko
Tobie. Utknąłeś/aś w tym przekonaniu i musisz się jak najszybciej
z niego wydostać!
Jaki jest Twój wynik? WYNIK: __________________
Jak Ci poszło?
Zapisz poczynione w czasie robienia testu obserwacje:
___________________________________________
___________________________________________
___________________________________________
___________________________________________
___________________________________________
Na czym w szczególności powinieneś się skupić budując swój poziom wiary
w siebie?
Co wciąż Cię dręczy? Pamiętaj, że nie każdy obszar Twojego życia wymaga popracowania
nad pewnością siebie. Wypisz teraz te obszary, w których przydałoby Cię więcej wiary w
siebie. Określenie, w którym miejscu znajdujesz się teraz, jest pierwszym krokiem to
wzmocnienia Twojej pewności siebie.
19
Dzień 2
Arkusz 6
Pytania poszukiwawcze
1. Zastanów się nad swoją obecną sytuacją:
a. Czego chciałbyś w swoim życiu więcej?
b. Czego chciałbyś w swoim życiu mniej?
2. Jak myślisz, jak to szkolenie wpłynie pozytywnie na Twoje życie?
3. Wyobraź sobie, że porażka nie jest Ci pisana w żadnej sytuacji.
a. Co byś zrobił?
b. Gdzie byś się udał?
c. Co zmieniłoby się w Tobie i w Twoim życiu?
4. Jak myślisz, jak to szkolenie może pomóc Ci zmienić coś w swoim życiu?
20
Dzień 3
Arkusz 1
Dzień 3
Początek dnia
Koniec dnia
9
9
8
8
7
7
5
5
4
4
3
3
2
2
1 Niepewny/a siebie
1 Niepewny/a siebie
21
Dzień 3
Arkusz 2
Test osobowości
Jakim typem osobowości jesteś? Zaznacz ptaszkiem 10 najlepiej pasujących do Ciebie
określeń. Następnie zaznacz krzyżykiem 10 określeń, które najmniej do Ciebie pasują.
Cierpliwy/a
Rozsądny/a
Asertywny/a
Otwarty/a
Ufny/a
Towarzyski/a
Entuzjastyczny/a
Dyplomatyczny/a
Zdecydowany/a
Uczciwy/a
Pewny/a siebie
Odpowiedzialny/a
Pełny/a szacunku
Wrażliwy/a
Przyjacielski/a
Tolerancyjny/a
Dokładny/a
Ciepły/a
Pełny/a energii
Ostrożny/a
Wytrwały/a
Podatny/a na bodźce
Artystyczny/a
Skrupulatny/a
Radosny/a
Optymistyczny/a
Pełny/a życia
Silny/a
Inteligentny/a
Praktyczny/a
Potrafiący/a słuchać
Logiczny/a
Obdarzony/a wyobraźnią
Kreatywny/a
Cierpliwy/a
Wygadany/a
Niezależny/a
Cichy/a
Spokojny/a
Dobrze zorganizowany/a
Kiedy skończysz zaznaczać określenia z listy, zakryj je i poproś osobę będącą najbliżej
Ciebie, aby wybrała określenia, które według niej najlepiej Cię opisują.
22
Dzień 3
Arkusz 3
Jak postrzegają mnie inni:
IMIĘ
MOCNE STRONY
1. JA
2.
3.
4.
23
RZECZY, KTÓRE
MÓGŁBYM ZMIENIĆ
Dzień 3
Arkusz 4
Moje dobre strony
24
Dzień 3
Arkusz 5 (i)
25
Co nas powstrzymuje?
Czy kiedy mówisz sam o sobie Twój głos brzmi pozytywnie? A może słychać w nim ukrytą
krytykę i negatywne nastawienie?
Dostrzeganie jedynie swoich słabych stron może doprowadzić do poważnego podważenia
naszej wiary w siebie i w swój potencjał.
Może to prowadzić do poczucia braku satysfakcji z własnego życia, frustracji i utraty
pewności siebie.
Jak to się dzieję, że sami stajemy sobie na drodze do szczęścia? Jakie zachowania
przyczyniają się do tego, że nie potrafimy nic zrobić ze swoim życiem?
1. Martwy punkt: nie mogę nic zmienić!
• Zawsze robisz pewne rzeczy w określony, stały sposób. Musisz jednak dostrzec, że ta
„wypróbowana” metoda nie sprawdza się dla Ciebie w chwili obecnej!
Może to prowadzić do poczucia, że nie możemy nic zmienić.
Rozwiązanie: Wprowadź do swojego życia drobne, lecz zauważalne zmiany. Zacznij
kupować ubrania w innym kolorze, gotuj zupełnie inne potrawy, korzystaj z innej drogi do
pracy, sklepu czy przyjaciół.
Wprowadzenie teraz drobnych zmian może prowadzić do zdecydowania się na większe
zmiany w przyszłości i lepszego radzenia sobie z nimi.
2. Niezdecydowanie: nie jestem pewny/a!
• Mam to zrobić tak, czy może inaczej? Nie mogę się zdecydować, więc
w końcu nie zrobię nic.
Może to prowadzić do niemożności podejmowania decyzji.
Rozwiązanie: Zauważ, że czasami zdarza się, że jest po prostu zła pora na podejmowanie
decyzji. Rozważanie opcji nie oznacza jeszcze, że jesteśmy niezdecydowani!
Przypomnij sobie decyzję, którą kiedyś podjąłeś, a która okazała się bardzo dobra
w skutkach – jakie to uczucie?
Dzień 3
Arkusz 5 (ii)
26
3. Wizja innego życia: kiedy to nastąpi?
• A może NIGDY? Wyobrażanie sobie pewnych rzeczy nie jest niczym złym, dopóki nie
zapomnimy, że żadne marzenie nie spełni się, dopóki nie podejmiemy odpowiednich
działań!
Może to doprowadzić do sytuacji, kiedy wszystko odkładamy na jutro. Jednak jutro nie
nadchodzi!
Rozwiązanie: Wypracuj w sobie pozytywny nawyk wyznaczania sobie określonego, małego
celu na każdy dzień. Zmobilizuje Cię to do działania w określonym czasie.
4. Oczekiwanie najgorszego: sztuka sabotażu
• Życie w ciągłym strachu, że stanie się coś złego i myśli typu „Szczęście nie może
trwać wiecznie” mogą sprawić, że będziemy się czuli całkowicie bezsilni.
Może to doprowadzić do paradoksalnej sytuacji, kiedy nie podejmujemy działań, gdyż
boimy się, że ich wynik będzie dla nas negatywny.
PYTANIE: Czy przychodzi Ci do głowy jakiekolwiek wyjście z powyższej sytuacji?
PYTANIE: Zastanów się, w jaki sposób mogą Cię powstrzymywać od podjęcia działań ludzie
z Twojego otoczenia, np. mówiąc Ci „nigdy Ci się nie uda!”.
Dzień 3
Arkusz 6
27
Odkrywanie swojego wyjątkowego „Ja”
Poniższa tabela zawiera zwroty i wyrażenia, które możesz znaleźć przeszukując oferty pracy.
1. Wybierz 6 określeń, które najbardziej do Ciebie pasują, i zakreśl je kółkiem.
Zorganizowany
Punktualny
Zmotywowany
Godny zaufania
Pozytywnie
nastawiony
Pracowity
Pewny siebie
Dostępny
Umiejący
dostosować się
warunków
Pomocny
Oddany
Profesjonalny
Kreatywny
Zdyscyplinowany
Uczciwy
Dokładny
Cierpliwy
Wrażliwy
Zdecydowany
Elastyczny
Odpowiedzialny
Pełen energii
Optymistyczny
Wszechstronny
Silny
Zdeterminowany
Obdarzony
wyobraźnią
Pomysłowy
Łatwo nawiązuje
kontakty z
ludźmi
Potrafi pracować
pod presją
Wzbudza w
ludziach poczucie
bezpieczeństwa
Posiada
umiejętności
komunikacyjne
Łatwo dogaduje
się z innymi
Zawsze wypełnia
powierzone
zadania
Jest dobrym
słuchaczem
Szybko znajduje
wspólny język z
innymi osobami
Dobrze radzi sobie z
innymi ludźmi
Łatwo osiąga
zamierzone cele
Szybko się uczy
Lubi wyzwania
Zdolny
Dyplomatyczny
Jest chętny/a do
nauki
Zwraca uwagę na
szczegóły
Wykazuje
inicjatywę
2. Zastanów się, dlaczego wybrałeś akurat te określenia:
• Czy przypominasz sobie jakąś sytuację, kiedy wykazałeś się tą cechą?
• Czy inna osoba użyła tego określenia opisując Cię? Czy wiesz dlaczego?
Dzień 4
Arkusz 1
28
Dzień 4
Początek dnia
Koniec dnia
9
9
8
8
7
7
5
5
4
4
3
3
2
2
1 Niepewny/a siebie
1 Niepewny/a siebie
29
Dzień 4
Arkusz 2
Koło osobistej satysfakcji
Poniższe koło podzielone jest na 8 części, które reprezentują równowagę między różnymi
obszarami Twojego życia. Zakładając, że środek koła to 1, a jego brzeg 10, określ poziom
osobistej satysfakcji w każdej podanej dziedzinie. Narysuj linie w odpowiednim miejscu w
każdej części koła tak, aby odzwierciedlały one Twój poziom osobistej satysfakcji. Oceń
figurę, którą uzyskałeś po połączeniu wszystkich linii – jak bardzo przypomina ona koło?
Imię: _______________________
Data: _______________________
Po zakończeniu oddaj wypełnione ćwiczenie osobie prowadzącej szkolenie.
30
Dzień 4
Arkusz 3 (i)
Ćwiczenie porządkujące
Utrzymywanie równowagi między naszym otoczeniem, zdrowiem, emocjami, finansami oraz
relacjami z innymi ludźmi sprawia, że mamy więcej naturalnej energii. Ćwiczenie
porządkujące składa się ze 100 pozycji, które muszą zostać spełnione, aby dostarczyć Ci
witalności i siły, których potrzebujesz w codziennym życiu.
Cel ten może być osiągnięty w czasie krótszym niż rok!
INSTRUKCJA: 4 KROKI
1. Odpowiedz na każde pytanie – zaznacz je ptaszkiem, jeśli jest zgodne z prawdą. Bądź
wobec siebie surowy! Jeżeli dane stwierdzenie jest prawdziwe zazwyczaj, lub tylko
czasami, nie zaznaczaj go dopóki nie będzie prawdą ZAWSZE. Jeżeli jednak dane
stwierdzenie nie odnosi się do Ciebie w żaden sposób, i nigdy nie byłoby prawdziwe,
wtedy możesz je zaznaczyć. Możesz delikatnie zmieniać stwierdzenia tak, aby lepiej
odnosiły się do Twojej sytuacji, ale rób to rozsądnie! Nie wykorzystuj tej możliwości
jako sposobu na uzupełnienie całego zadania!
2. Podsumuj każdą część. Podlicz liczbę zaznaczonych stwierdzeń i wpisz uzyskaną
liczbę w odpowiednie miejsce. Następnie dodaj do siebie wynik uzyskany w każdej
części i wpisz sumę w odpowiednim okienku.
3. Wracaj do tego ćwiczenia do miesiąc – ponownie czytaj wszystkie stwierdzenia i
zaznaczaj te, które zaczęły być prawdziwe.
4. Kontynuuj to ćwiczenie dopóki nie uzyskasz pełnych 100 punktów. Potrafisz to zrobić!
Może to zająć miesiąc, rok lub kilka lat, jednak nie rezygnuj! Pamiętaj, że zawsze
możesz skorzystać z pomocy osoby prowadzącej zajęcia.
31
Dzień 4
Arkusz 3 (ii)
OTOCZENIE
Zaznacz te stwierdzenia, które są zgodne z prawdą:
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
Wszystkie moje dokumenty, papiery i paragony są
schludnie uporządkowane
Mój samochód jest w świetnym stanie (nie wymaga
żadnych napraw, wymiany części ani czyszczenia)
Mój dom jest utrzymany w czystości (dywany są
odkurzone, w szafach panuje porządek, stoły
i biurka są czyste, meble nie są zniszczone, okna
są czyste)
Wszystkie urządzenia w moim domu działają bez
zarzutu (lodówka, piekarnik, ogrzewanie, instalacja
elektryczna)
Moje ubrania są czyste i wyprasowane, więc
wyglądam w nich świetnie (nie są pogniecione, nie
zalegają w koszu z brudnymi rzeczami, nie są
podarte, zniszczone czy źle dopasowane)
Moje zwierzęta i rośliny mają się dobrze (rośliny są
podlane, mają wystarczającą ilość światła,
zwierzęta są nakarmione i kochane)
Moja sypialnia umożliwia mi zdrowy sen (łóżko jest
odpowiednie dla mojej sylwetki, panuje w niej
odpowiednia temperatura)
Kocham swój dom/mieszkanie
Otaczam się pięknymi rzeczami
Wiem, że jest to moje miejsce na Ziemi
Mam wystarczająco dużo naturalnego światła
Nie cierpię na chroniczny brak czasu, przestrzeni
i wolności
Nic w moim otoczeniu nie stanowi dla mnie
zagrożenia
W moim otoczeniu nie ma żadnej rzeczy, którą
musiałabym tolerować
Moje środowisko pracy umożliwia mi wydajną
pracę i inspiruje mnie (mam wszystkie potrzebne
narzędzia oraz dostęp do potrzebnych środków,
nie pracuję w nadmiernym stresie)
Segreguję odpady
Używam produktów, które nie niszczą warstwy
ozonowej
Moje włosy są utrzymane w porządku
Otaczam się muzyką, która pozytywnie wpływa na
moje życie
Codziennie ścielam swoje łóżko
Nie ranię się nieustannie ani nie „obijam się”
o różne przedmioty
Ludzie czują się w moim domu komfortowo
Piję czystą wodę
W moim domu i otoczeniu nie ma nic, czego bym
nie potrzebowała
Nigdy się nie spóźniam
_______ Liczba zaznaczonych stwierdzeń (25 max)
ZDROWIE ORAZ EMOCJE
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
Piję napoje zawierające kofeinę (czekolada, kawa,
herbata, coca-cola) nie częściej niż 3 razy
w tygodniu
Jem słodycze nie częściej niż 3 razy w tygodniu
Oglądam telewizję nie częściej niż 3 razy
w tygodniu
Moje zęby oraz dziąsła są zdrowe – odwiedzam
dentystę regularnie co pół roku
Mój poziom cholesterolu utrzymuje się w normie
Moje ciśnienie krwi mieści się normie
W ciągu ostatnich 3 lat przeszedłem/am
szczegółowe badania kontrolne u lekarza
Nie palę papierosów ani nie zażywam innych
produktów zawierających tytoń
Nie zażywam narkotyków
Używam leków zgodnie z przeznaczeniem
W ciągu ostatnich 2 lat kontrolowałem/am swój
wzrok u okulisty
Moja waga mieści się w normie
Moje paznokcie są zdrowe i wyglądają schludnie
Nie spieszę się nadmiernie i nie potrzebuję dawki
adrenaliny, aby wykonać swoje zadania
Poza pracą mam swoje życie, z którego jestem
bardzo zadowolony/a
Codziennie jest coś, na co czekam
z niecierpliwością
Nie mam żadnych wstydliwych nawyków
Jestem świadomy/a swoich warunków fizycznych
oraz psychicznych i akceptuję je
Mam wolne wieczory i weekendy oraz
wystarczającą ilość urlopu każdego roku
Sypiam odpowiednią ilość godzin na dobę
Używam skutecznych okularów
przeciwsłonecznych
Nie odczuwam żadnego cierpienia
Codziennie głośno się śmieję
Chodzę na spacery lub uprawiam ćwiczenia
przynajmniej 3 razy w tygodniu
Nie mam problemów ze słuchem
______ Liczba zaznaczonych stwierdzeń (25 max)
32
Dzień 4
Arkusz 3 (iii)
FINANSE
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
Odkładam przynajmniej 10% moich zarobków
Zawsze płacę moje rachunki w terminie
Moje źródło przychodu jest pewne i stabilne
Wiem, ile pieniędzy muszę posiadać, aby być
finansowo niezależny/a i powoli dążę to tego
Zawsze oddaje bądź rekompensuje moje długi
Przestrzegam terminu spłat wszelkich pożyczek,
które zaciągnąłem u innych osób lub instytucji
i mam podpisane z nimi umowy
Mam na koncie ilość pieniędzy wystarczającą na
utrzymanie się przez okres pół roku
Opieram się na tygodniowym budżecie, który
pozwala mi oszczędzać nie odmawiając sobie przy
tym wszystkiego
Płacę podatki i utrzymuje porządek w dokumentach
związanych ze zwrotami podatku
Żyję na wystarczającym dla mnie poziomie
Jestem dobrze ubezpieczony (ubezpieczenie
zdrowotne, na życie, od wypadku)
Mój dom, samochód i wszystkie inne wartościowe
rzeczy są dobrze ubezpieczone
Mam plan finansowy na przyszły rok
Nie ciążą na mnie żadne nieuregulowane kwestie
prawne
Mój testament jest aktualny
Płacę w terminie abonament parkingowy, mandaty
i alimenty
Moje finanse nie spędzają mi snu z powiek
Wiem, jak wiele jestem warty/a
Wiem, że praca, którą wybrałem będzie przynosić
mi wystarczające zyski i pozwoli mi na rozwój
osobisty
Moje zarobki odzwierciedlają wysiłek, który muszę
włożyć w moją pracę
Nie nudzę się w swojej pracy
Znam ludzi, którzy mogą mi pomóc w rozwoju
swojej kariery
Rzadko opuszczam pracę z powodu choroby
Co miesiąc odkładam ilość gotówki wystarczającą,
aby uzyskać finansową niezależność
Moje zarobki wyprzedzają wzrost inflacji
RELACJE Z INNYMI LUDŹMI
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
o
_______ Liczba zaznaczonych stwierdzeń (25 max)
W ciągu ostatnich 3 miesięcy powiedziałem moim
rodzicom, że ich kocham
Dogaduję się z moim rodzeństwem
Dogaduję się z moimi
współpracownikami/klientami
Dogaduje się z moim szefem
Nie ma osoby, której bardzo nie chciałbym
spotkać (np. przypadkiem na dworcu, na
przyjęciu, na ulicy)
Dobre relacje z ludźmi są dla mnie ważniejsze niż
sukcesy zawodowe
Nie utrzymuję kontaktu z ludźmi, którzy mają na
mnie destrukcyjny wpływ
Dążę do porozumienia z ludźmi, których
w jakikolwiek sposób zraniłem, nawet jeśli nie była
to całkowicie moja wina
Nie plotkuję ani nie obgaduję ludzi za plecami
Mam krąg przyjaciół i rodzinę, która kocha mnie
za to, jaki jestem, a nie za to, co dla nich robię
Mówię ludziom, jakie są moje wymagania
Odpowiadam na listy i telefony
Zawsze mówię prawdę – nawet jeśli jest ona
bolesna
Otrzymuję wystarczającą ilość miłości od
otaczających mnie ludzi i dlatego czuję się dobrze
Wybaczyłem wszystkim ludziom, którzy mnie
kiedykolwiek, celowo czy nie, skrzywdzili
Szybko wyjaśniam wszystkie kwestie, które
zostały źle zrozumiane
Zawsze dotrzymuję słowa – inni mogą na mnie
liczyć
Przeżywam swoje życie na własnych warunkach,
nie na tych ustalanych przez innych
Wszystkie kwestie związane z moimi byłymi
związkami są uporządkowane
Doskonale wiem czego chcę i czego potrzebuję,
i realizuję swoje potrzeby
Nie oceniam ani nie krytykuje innych
Nie biorę do siebie przykrych słów innych ludzi
Zamiast wnosić skargi, przedstawiam swoje
oczekiwania
Mam osobę, którą mogę nazwać najlepszym
przyjacielem
Spędzam czas z ludźmi, którzy nie próbują mnie
zmienić
______ Liczba zaznaczonych stwierdzeń (25 max)
33
Dzień 4
Arkusz 4 (i)
Wiara
Jeśli marzysz, aby Twoje życie i Twoja kariera odpowiadały Ci w 100%, musisz uwierzyć, że jesteś w
stanie tego dokonać. Musisz wierzyć, że posiadasz odpowiednie kwalifikacje, aby zmienić coś w
swoim życiu i zacząć działać w tym kierunku.
Musisz uwierzyć w siebie w 100%.
Nieważne, czy nazywasz to wiarą w siebie, pewnością siebie czy też poczuciem własnej wartości.
Chodzi o to, abyś miał to głęboko zakorzenione poczucie, że możesz dokonać wszystkiego, o czym
tylko zamarzysz – że masz ku temu odpowiednie zdolności, umiejętności, środki i kwalifikacje. Brzmi
prosto, prawda? I naprawdę takie jest!
WIARA W SIEBIE TO OKREŚLONE PODEJŚCIE
Wiara w siebie to wybór. Tak po prostu. To podejście do życia, które rozwijasz w sobie
z czasem. Posiadanie wspierających nas w każdej sytuacji rodziców ułatwia przyjęcie takiego
podejścia do siebie, ale brak rodziców z pozytywnym nastawieniem do wszystkiego niczego nie
przekreśla. Nawet jeśli Twoi rodzice nieświadomie przekazali na Ciebie wszystkie swoje obawy i
ograniczenia, zawsze możesz się uwolnić od wszystkich tych negatywnych emocji.
Pamiętaj jednak, że przeszłość pozostanie już na zawsze przeszłością. Obarczanie winą własnych
rodziców nic nie zmieni, podobnie jak szukanie innych „źródeł” niskiego poczucia własnej wartości.
Teraz to tylko i wyłącznie twoje zadanie, aby przejąć kontrolę nad własnymi przekonaniami.
Musisz uwierzyć, że potrafisz zrobić wszystko, co sobie zaplanujesz. ABSOLUTNIE WSZYSTKO.
Ponieważ taka jest prawda – naprawdę możesz to zrobić.
Jeśli założysz sobie, że jesteś w stanie osiągnąć dany cel, i będziesz o nim myślał/a jako
o realnej przyszłości, wtedy będziesz wiedzieć/ała, co należy zrobić, aby swój cel zrealizować.
Jeśli zaś założysz sobie, że osiągnięcie danego celu jest dla Ciebie niemożliwe, to nigdy nie
zaczniesz do niego dążyć i tym sposobem nigdy go nie osiągniesz.
WYBÓR TEGO, W CO WIERZYĆ, NALEŻY DO CIEBIE.
Nie jest istotne to, co przynosi Ci życie, ale to, jak wykorzystujesz dane Ci szanse, i jak reagujesz na
nie emocjonalnie, psychicznie, fizycznie i duchowo.
34
„Potrzeba mi wielu ludzi, którzy dysponują nieograniczonymi zasobami
niewiedzy na temat rzeczy niemożliwych”.
Henry Ford
Dzień 4
Arkusz 4 (ii)
MUSISZ ZAPOMNIEĆ O WYRAŻENIU „NIE MOGĘ”
Jeśli zamierzasz osiągnąć sukces, cokolwiek to dla Ciebie oznacza, musisz zapomnieć o
wyrażeniu „nie mogę”, oraz o wszelkich jego odmianach typu „gdybym tylko potrafił…”.
Te i podobne wyrażenia pozbawiają Cię energii. Dosłownie sprawiają, że jesteś fizycznie i
psychicznie słabszy/a, kiedy ich używasz, nawet w myślach. Twój mózg jest
zaprogramowany, aby rozwiązać każdy problem i osiągnąć każdy cel, który sobie założysz.
Słowa, które wypowiadasz, mają ogromny wpływ na Ciebie.
Kiedy byłeś/aś mały/a, wierzyłeś/aś, że nie ma dla Ciebie rzeczy niemożliwych.
Wiedziałeś/aś, że możesz wspiąć się na każde drzewo. Żadna przeszkoda nie była dla
Ciebie nie do pokonania. Jednak w miarę, gdy dorastałeś/aś, zaczynałeś/aś coraz lepiej
rozumieć słowo „niemożliwe” dzięki sygnałom, które otrzymywałeś/aś od swoich rodziców,
przyjaciół, nauczycieli, aż w końcu zaakceptowałeś/aś, że pewnie rzeczy są po prostu
„niemożliwe”.
Musisz podjąć się zadania zapomnienia o wyrażeniu „nie mogę” i wszystkich temu
podobnych. Każda ograniczająca nas myśl to kłamstwo. Kłamstwo, którego wcale nie
musimy akceptować.
NIE MARNUJ SWOJEGO CZASU NA MYŚLENIE O TYM, CZEGO „NIE MOŻESZ”
Nie marnuj swojego czasu na myślenie o tym, czego „nie możesz”, dopóki wciąż jesteś na
tyle młody, aby móc cokolwiek. Nie marnuj cennych lat swojego życia. Przekonaj się, że
jesteś w stanie zrobić wszystko, czego zapragniesz i zacznij działać w tym kierunku.
Pamiętaj także:
WSZYSTKO ZALEŻY OD ODPOWIEDNIEGO PODEJŚCIA
NIE ZAKŁADAJ, ŻE BRAKUJE CI DO CZEGOŚ WYKSZTAŁCENIA
I W KOŃCU:
35
TO, CO INNI MYŚLĄ O TOBIE NIE MOŻE CIĘ W ŻADEN SPOSÓB OGRANICZAĆ
Jeśli pozytywne myślenie innych ludzi o tym, co chcemy osiągnąć, było wymagane do
osiągnięcia sukcesu, większość z nas nigdy nie byłaby w stanie go osiągnąć. Musisz
podejmować swoje decyzje skupiając się na tym, czego TY potrzebujesz
i jakie są TWOJE cele i pragnienia – nie cele, pragnienia, opinie i ocena Twoich rodziców,
przyjaciół, małżonka/i, dzieci i współpracowników. Przestań zamartwiać się tym, co inni
ludzie myślą o Tobie, i zacznij podążać za swoim sercem.
Owszem, możesz spodziewać się pewnych przeszkód i zawirowań – ale co z tego? Powiemy
Ci jak sobie z nimi radzić w dalszej części szkolenia. Teraz udowodnij sobie, że zaczynasz w
siebie wierzyć. Zrób to już dzisiaj!
Zaczekaj – najlepsze dopiero przed Tobą! Przez większość czasu, nikogo tak naprawdę nie
obchodzi, co robisz. Inni ludzie są zbyt zajęci myśleniem o własnych zmartwieniach, a jeśli
już myślą o Tobie, to najprawdopodobniej zastanawiają się nad tym, co myślisz o nich.
Ludzie myślą o sobie samych, nie o Tobie.
Pomyśl o tym – cały czas, który marnujesz na martwienie się tym, co inni ludzie myślą o
Twoich pomysłach, celach, ubraniach, włosach i o Twoim domu mógłby być wykorzystany do
planowania jak zrealizować swoje cele.
SIŁA WIARY
JAKIE NEGATYWNE MYŚLI OGRANICZAJĄ CIĘ W TYM MOMENCIE?
Jakie negatywne myśli ograniczają Cię w tym momencie?
[Np. „Nie zasługuję na…”, „Nie sprawił(a)bym się w…”, „Czuję się winny, jeśli nie myślę
nad….”]
Wskazówka: Pomyśl o jakiejś realnej sytuacji, której doświadczyłeś/aś ostatnio, i użyj jej jako
odniesienia do wykonania tego ćwiczenia.
_____________________________________________
_____________________________________________
_____________________________________________
_____________________________________________
Jakie rzeczy mają na Ciebie obecnie największy wpływ?
[Np. rozdrażnienie, brak snu, wyczerpanie, nieład finansowy, problemy w związku]
_____________________________________________
_____________________________________________
_____________________________________________
36
_____________________________________________
Dzień 4
Arkusz 4 (iv)
Jakie negatywne zachowania wymuszają na Tobie te osłabiające Twe siły myśli?
[Np. czy zacząłeś/aś ostatnio robić coś z wielkim entuzjazmem, ale nie ukończyłeś/aś tego?;
czy nie ufasz sobie?; czy masz problemy z mówieniem „nie”?; czy często sugerujesz się
radami innych osób, nie słuchając swoich wewnętrznych przekonań?; czy starasz się za
wszelką cenę dogodzić innym, zaniedbując w ten sposób własne potrzeby?]
_____________________________________________
_____________________________________________
_____________________________________________
_____________________________________________
Jak wpływają na Ciebie te negatywne zachowania?
[Np. frustracja, brak energii, depresja]
_____________________________________________
_____________________________________________
_____________________________________________
_____________________________________________
NIE WIERZ W TO, CO MYŚLISZ!
Wyobraź sobie, po prostu sobie wyobraź, sytuację, w której MOŻESZ zmienić swojego
przekonania o sobie samym/ej. Jakie są Twoje myśli o sobie w tym rozszerzonym,
pozytywnym stanie umysłu? Wypisz je tutaj:
_____________________________________________
_____________________________________________
_____________________________________________
_____________________________________________
ZMIEŃ SWOJE PRZEKONANIA ZMIENIAJĄC SWOJE ZACHOWANIE ALBO ZMIEŃ
SWOJE ZACHOWANIE ZMIENIAJĄC SWOJE PRZEKONANIA!
37
Dzień 4
Arkusz 4 (v)
Co na początek?
Wybierz jedno ze swoich negatywnych zachowań, które wymieniłeś/aś wcześniej,
i zapisz je tutaj:
____________________________________________________________
____________________________________________________________
Jakie pozytywne zmiany zaszłyby w Twoim życiu, gdybyś pozbył się tego zachowania:
____________________________________________________________
____________________________________________________________
Jakie małe kroki mógł(a)byś przedsięwziąć, aby zmienić to zachowanie?
____________________________________________________________
____________________________________________________________
____________________________________________________________
____________________________________________________________
Czy chcesz zmienić to zachowanie wiedząc, jakie pozytywne zmiany spowoduje to
w Twoim życiu?
____________________________________________________________
____________________________________________________________
Czy potrzebujesz wsparcia podczas procesu zmiany tego zachowania?
Tak ____
Nie _____
Jeśli tak, to od kogo? ___________________________________________
Czy poświęcisz się teraz zmianie tego zachowania? ___________________
Kiedy podejmiesz pierwszy krok? __________________________________
38
Dzień 4
Arkusz 5 (i)
Zadanie na 5
Przyznaj sobie ocenę 5:
Wspaniały sposób jak to zrobić pochodzi z książki „Sztuka możliwości” Bena
i Rosamund Zander. Ben Zander jest dyrygentem Filharmonii Bostońskiej oraz utytułowanym
nauczycielem muzyki. Wyjaśnia on, że studenci pragnący opanować grę na danym
instrumencie nie mogą bać się ryzyka oraz popełniania błędów. Jeśli chcą oni wyrazić się
poprzez muzykę, muszą przestać próbować robić wszystko „właściwie”. To umożliwi im
przelewanie swoich emocji na muzykę i pełne uczestnictwo w procesie uczenia się.
Dlatego też Ben Zander stawia na początku roku akademickiego, we wrześniu, wszystkim
swoim studentom ocenę 5, pod warunkiem, że wyobrażą sobie, że jest już koniec semestru i
powiedzą mu jak zapracowali na tę ocenę.
Dlatego też zrobimy dokładnie to samo i wszyscy wystawicie sobie 5!
Napisz teraz list do swojego prowadzącego, opatrując go datą kilka tygodni po zakończeniu
szkolenia. Wyjaśnij jak wspaniale czujesz się, mogąc sobie przyznać najwyższą ocenę i
opisz, jak na to zapracowałeś/aś. Co sprawia, że myślisz, że szkolenie, które odbyłeś/aś było
wspaniałą inwestycją w siebie?
Wyjaśnij prowadzącemu, jak rozwinąłeś/aś się jako osoba, jak wzrosło Twoje poczucie wiary
w siebie i zaufanie do samego/mej siebie, jak wzrosło poczucie Twojej wartości i jak
nauczyłeś/aś się komunikować sam/a ze sobą oraz z innymi będąc przy tym szczery/a i
uczciwy/a. Użyj swojej wyobraźni i intuicji.
Wyobraź sobie siebie 3 miesiące po zakończeniu tego szkolenia. Wyobraź sobie wszystko
to, co udało Ci się osiągnąć i zawrzyj w swoim liście wszystkie zmiany, jakie poczyniłeś/aś w
swoim życiu. Nie przejmuj się, że nie znasz ich wszystkich, po prostu zaufaj swojej intuicji.
Podpisz list, upewnij się, ze opatrzyłeś/aś go datą i wyślij go do swojego
prowadzącego.
39
Dzień 4
Arkusz 5 (ii)
Zadanie na 5
40
________________________
Data
Szanowna/y Pani/e __________________
Imię prowadzącego
_________________
Podpis
Dzień 5
Arkusz 1
41
Dzień 5
Początek dnia
Koniec dnia
9
9
8
8
7
7
5
5
4
4
3
3
2
2
1 Niepewny/a siebie
1 Niepewny/a siebie
Dzień 5
Arkusz 2 (i)
42
Doradztwo zawodowe
Kim chciałbyś zostać, kiedy dorośniesz?
Doradcy zawodowi nieco zmienili swoje metody od czasu, kiedy byłeś/aś w szkole.
Współczesne doradztwo zawodowe jest dostępne w szerokim wachlarzu opcji. Istnieję strony
internetowe, gdzie możesz znaleźć wskazówki dotyczące szkoleń
i zatrudnienia, ale możesz także porozmawiać na temat potencjalnego wyboru
z wykwalifikowanym doradcą zawodowym twarzą w twarz.
Jest oferta z pracy z McDonald’s…
Nie usłyszysz nic podobnego! Doradca zawodowy nie przedstawi Ci konkretnej oferty pracy,
ale pomoże Ci opracować pomysł na poprowadzenie własnej kariery oraz zdobyć to, co
będzie potrzebne to wcielenia tego pomysłu w życie.
Nie mam się w co ubrać!
Spotkanie z doradcą zawodowym to nie to samo, co udział w rozmowie kwalifikacyjnej.
Oczywiście możesz to potraktować jako ćwiczenie z odpowiedniego przygotowania się,
psychicznego i fizycznego, do rozmowy kwalifikacyjnej, ale pamiętaj, że doradca zawodowy
nie będzie Cię oceniał! Im bardziej zrelaksowany/a będziesz się czuł/a podczas spotkania z
doradcą, tym więcej z niego wyniesiesz. Jeśli czujesz się naprawdę zdenerwowany/a,
możesz umówić się na rozmowę telefoniczną.
Nie musisz przynosić słownika.
Twój doradca zawodowy prawdopodobnie posługuje się jakimś językiem obcym na
wakacjach, ale na co dzień posługuje się tym samym językiem, co ty. Jeśli użyje
jakiegokolwiek terminu, którego nie znasz, po prostu zapytaj, co on oznacza!
O czym to ja…?
Z doradcą zawodowym możesz poruszyć jakikolwiek temat związany z pracą
i przygotowaniem do niej. Kilka wskazówek znajdziesz na odwrocie.
Poznaj swoje mocne strony – nawet tak trywialna rzecz jak organizowanie imprez może
okazać się interesująca dla Twojego potencjalnego pracodawcy i cenna
w przełożeniu na pracę. Doradca zawodowy pomoże Ci odkryć wszystkie Twoje zalety!
Dzień 5
Arkusz 2 (ii)
43
Odnajdź swoją ścieżkę – dobry doradca zawodowy pomoże Ci przebrnąć przez gąszcz
Twoich zainteresowań i wybrać dla Ciebie najodpowiedniejszą ścieżkę kariery zawodowej.
Dobre buty, mapa, termos – Twój doradca zawodowy pomoże Ci określić, czego będziesz
potrzebował/a realizując swoją ścieżkę kariery – zaczynając od potrzebnych szkoleń,
poprzez samą pracę, a kończąc na opiece nad dziećmi
i zarządzaniu finansami.
Pakowanie się – potrzebujesz pomocy w poskładaniu tego wszystkiego razem? Twój
doradca zawodowy pomoże Ci napisać nowe CV, poprawić to, które już masz oraz pomoże
Ci wypełnić wszelkie formularze zgłoszeniowe do pracy.
Lornetka – poszukiwanie pracy to pełnoetatowe zajęcie samo w sobie. Doradca zawodowy
pomoże Ci ograniczyć Twoje poszukiwania do konkretnego obszaru oraz wyłapać te obszary
zatrudnienia, które rzadziej pojawiają się w dziale ogłoszeń
o pracę. Doradca zawodowy pomoże Ci także doszlifować Twoje umiejętności związane z
rozmową kwalifikacyjną.
Na podróż – doradca zawodowy chętnie doradzi Ci, jak bez stresu wrócić do pracy po
długim okresie bez pracy oraz jak zmienić swoją obecną pracę na taką, która będzie
odpowiadała Twoim potrzebom w większym stopniu, np. doradzi Ci, jakie dodatkowe
szkolenia powinieneś/aś odbyć, aby zwiększyć swoje szanse na awans.
Drogowskaz – dobry doradca zawodowy pomoże Ci ze wszystkimi powyższymi kwestiami.
Jeśli jednak nie będzie w stanie pomóc Ci we wszystkim, czego od niego oczekujesz, z
pewnością skieruje Cię do innej agencji doradztwa zawodowego czy innej organizacji, która
będzie w stanie Ci pomóc.
Co teraz?
Wybierz agencję doradztwa zawodowego, z którą chciał(a)byś się skontaktować. Weź
długopis i zapisz na kartce kilka kluczowych informacji na temat Twojej osoby, tego, co Cię
interesuje i tego, o co chciał(a)byś zapytać. Znajdź ustronne miejsce, gdzie nikt nie będzie Ci
przeszkadzał tak, abyś mógł/a całkowicie skupić się na rozmowie. Przygotuj wcześniej
pustką kartkę, na której będziesz mógł/a zapisać wszystkie informacje, które przekaże Ci
Twój rozmówca.
Dzień 5
Arkusz 3 (i)
44
Przegląd umiejętności – poznaj swoją wartość!
Bardzo często nie doceniamy umiejętności i zdolności, które posiadamy. Czasem dzieje się tak,
ponieważ jesteśmy do nich tak przyzwyczajeni, że przestajemy je zauważać. Czasami nie mamy
nawet czasu zauważyć, jakich umiejętności wymaga od nas to, co akurat robimy. Innym razem
zwyczajnie nie wiemy, że pod nazwą poszukiwanej umiejętności z ogłoszenia
o pracę, kryje się właśnie ta posiadana przez nas, bo sami nazywamy ją inaczej!
Przykładowo, „doświadczenie w zarządzaniu budżetem” to nic innego, jak nasza codzienna
umiejętność wykorzystywania pieniędzy, które mamy do maksimum, tak, aby wystarczyły na
wszystkie potrzebne rzeczy. Pod nazwą „zarządzanie kryzysowe” kryje się wszystko to, co robimy,
kiedy sytuacja odbiega od normy i chcemy wyprowadzić ją na proste tory, zaś „koordynowanie
ludźmi, działaniami i detalami” to nic innego, jak np. organizacja przyjęcia urodzinowego…
Koordynujemy ludźmi (tak, dzieci to także ludzie! I często „koordynowanie” nimi wymaga dużo
większych umiejętności niż zarządzanie osobami dorosłymi!), koordynujemy działaniami (gry
imprezowe, podawanie posiłków, podawanie tortu) i koordynujemy wszystkimi detalami – poczynając
od rodzaju talerzyków, na których podane zostaną przekąski, poprzez balony, świeczki, specjalne
nawyki żywieniowe gości, a kończąc na zarządzaniu wszystkimi przyjazdami i odjazdami. I nie
zapominaj, że „negocjacje pokojowe”
i „zarządzanie kryzysowe” to także bardzo pożądane na przyjęciu umiejętności, szczególnie podczas
kłótni o ostatnią paczkę cukierków ☺
Poniższy przegląd umiejętności został opracowany przy udziale pracodawców, aby pomóc Ci odkryć,
jak Twoje codzienne umiejętności nazywane są w ogłoszeniach o pracę.
Osoba prowadząca zajęcia wyjaśni Ci wszystkie niejasne określenia, abyście mogli zacząć używać
ich w codziennym języku i podawać przykłady ich zastosowania.
Może się wydawać, że jest tego bardzo dużo – ale to tylko po to, abyś nie pominął/ęła żadnej swojej
umiejętności!
Umiejętność
Posiadam Lubię
0-5
0-5
Posiadam x Lubię
Kluczowe umiejętności
Negocjowanie
Przestrzeganie terminów
Akceptowanie odpowiedzialności
Rozwiązywanie problemów
Organizowanie/zarządzanie projektami
Planowanie
Zarządzanie finansami
Praca z publiką
Zwiększanie wydajności i sprzedaży
Nadzór nad innymi
Praca w zespole
Umiejętność
Posiadam
45
Lubię
Posiadam
0-5
Praca z ludźmi
Dbanie o innych – rehabilitacja, leczenie
Okazywanie empatii, wrażliwości i cierpliwości
Pomoc innym w podejmowaniu decyzji
Pomoc innym w poprawie stanu zdrowia i ogólnego
dobrobytu
Uważne słuchanie innych
Coaching, prowadzenie innych, zachęcanie ich do
dążenia do swoich celów
Mediacje
Znajomość teorii i programów samopomocy
Pobudzanie samoświadomości u innych
Przewidywanie potrzeb i reakcji innych ludzi
Tworzenie pozytywnej, gościnnej atmosfery
Dobra komunikacja z różnorodnymi grupami ludzi
Egzekwowanie zasad, praw i przepisów
Komunikacja werbalna
Mówienie i zabawianie słuchacza
Publiczne przemowy
Konfrontowanie i wyrażanie swoich opinii bez
urażania innych
Uzyskiwanie informacji
Składanie skarg przez telefon/osobiście
Efektywne przekazywanie swoich myśli podczas
przemawiania/wykładów
Przekonywanie innych do danego punktu widzenia
Sprzedawanie pomysłów, produktów, usług
Dyskusje nad pomysłami z innymi ludźmi
Interpretowanie innych
Komunikacja niewerbalna
Używanie odpowiedniego języka ciała
Łatwe uzyskiwanie porozumienia z grupą osób
Wykorzystywanie kultury do propagowania nauki
Okazywanie emocji poprzez język ciała
Odpowiadanie na sygnały niewerbalne
Dawanie przykładu innym swoją postawą i pomysłami
Praca ze zwierzętami
46
0-5
x Lubię
Umiejętność
Posiadam
0-5
Komunikacja pisana
Tłumaczenie
Posługiwanie się językiem technicznym, korzystanie
z instrukcji, raportów i podręczników
Pisanie poezji, prozy, scenariuszy
Pisanie ofert
Przygotowywanie i pisanie raportów, artykułów,
literatury faktu
Przygotowywanie ogłoszeń
Korespondowanie z innymi
Edytowanie i korekta napisanego materiału
Przygotowywanie zmian w materiale
Korzystanie z różnych technologii przy pisaniu
Opisywanie historii przypadku i planu leczenia
Poprawne posługiwanie się gramatyką i ortografią,
nienaganny styl
Administrowanie
Komunikowanie się z kluczowymi osobami w danej
organizacji
Określanie i zdobywanie niezbędnych środków
Korzystanie z oprogramowania i sprzętu
komputerowego
Organizowanie, ulepszanie i adaptowanie strategii
biurowych
Śledzenie projektów i wykrywanie słabych punktów
Osiąganie celu z wykorzystaniem danego budżetu
i ustalonego terminu
Przydzielanie zadać i ustanawianie standardów
Zatrudnianie i nadzór nad personelem tymczasowym
Wykazywanie się elastycznością w sytuacjach
kryzysowych
Nadzorowanie komunikacji, e-maili i telefonów
47
Lubię
0-5
Posiadam
x Lubię
Umiejętność
Posiadam
0-5
Dowodzenie i przedsiębiorczość
Przewidywanie przyszłych zmian i przystosowywanie
się do nich
Rozwój polityki firmy
Ustalanie celów oraz działań zmierzających do ich
realizacji
Prowadzenie firmy
Motywowanie/Inspirowanie innych do osiągania celów
Planowanie strategiczne
Opracowywanie innowacyjnych rozwiązań dla
złożonych problemów
Doskonała komunikacja w firmie na wszystkich
poziomach
Delegowanie
Inicjowanie działań i projektów
Rozwijanie i przewodzenie innymi ludźmi
Negocjowanie warunków
Podejmowanie ryzyka
Podejmowanie trudnych decyzji
Ponoszenie odpowiedzialności
Zachęcanie do korzystania z technologii
Zarządzanie innymi ludźmi
Wpływanie na innych ludzi
Zarządzanie
Zarządzanie personelem, projektami i czasem
Rozwijanie poczucia odpowiedzialności wśród
pracowników
Przydzielanie odpowiedzialności za działania
Zwiększanie produktywności i wydajności w celu
osiągnięcia założonych celów
Tworzenie oraz wspomaganie grup
Zapewnianie odpowiednich szkoleń dla pracowników
Opracowywanie planów i procedur dotyczących
nieoczekiwanych sytuacji
Radzenie sobie z konfliktami
Komunikowanie się z różnorodnymi grupami ludzi
Prowadzenie spotkań
48
Lubię
0-5
Posiadam
x Lubię
Umiejętność
Posiadam
0-5
Analizy
Analizowanie danych oraz zachowań w celu ich
zrozumienia i poszukiwania rozwiązań
Analizowanie danych ilościowych, fizycznych oraz/lub
naukowych
Sporządzanie raportów dotyczących
przeprowadzonych badań
Porównywanie oraz ocenianie informacji
Porządkowanie danych oraz wyników
Rozpatrywanie wskazówek i tropów
Stawianie dogłębnych i istotnych pytań
Korzystanie z technologii w analizie statystycznej
Badania
Rozpoznawanie odpowiednich źródeł informacji
Poszukiwanie informacji pisanych oraz mówionych
Analizowanie pierwotnych źródeł informacji
Stawianie hipotez oraz przeprowadzanie testów
Zestawianie danych liczbowych oraz statystycznych
Kategoryzowanie informacji
Cierpliwe poszukiwanie trudnych do zdobycia
informacji
Zbieranie informacji z różnorakich źródeł
Korzystanie z technologii podczas wyszukiwania
danych
Prezentowanie zgromadzonych danych
Nauczanie/Doszkalanie/Konsultowanie
Nauczanie, doradzanie, doszkalanie i upoważnianie
Przeprowadzanie oceny zapotrzebowania
Korzystanie z różnych środków przekazu
Wprowadzanie programów i materiałów edukacyjnych
Tworzenie oraz zarządzanie planami ocen
Ułatwianie pracy w grupie
Wyjaśnianie trudnych pojęć i skomplikowanych
zagadnień
Ocena stylów nauki oraz odpowiadanie na nie
49
Lubię
0-5
Posiadam
x Lubię
Rozważanie oraz sugerowanie rozwiązań
Sporządzanie spójnych i udokumentowanych
raportów i innych dokumentów
Umiejętność
Posiadam
0-5
Planowanie oraz organizacja
Rozpoznawanie oraz organizowanie zadań
Zarządzanie ludźmi, zadaniami i detalami
Tworzenie planów i ustalanie wytycznych
Tworzenie oraz przestrzeganie rozkładu pracy
Przewidywanie oraz rozwiązywanie problemów
Ustalanie celów oraz organizowanie działań
koniecznych do ich spełnienia
Ustalanie kolejności działań
Ustalanie wytycznych dotyczących wdrażania zadań
Tworzenie wydajnego systemu pracy
Dążenie do ukończenia danego zadania
Zarządzanie informacjami
Zapamiętywanie
Klasyfikowanie
Analizowanie danych
Prowadzenie zapisów i rejestrów
Ustalanie budżetu
Wykonywanie obliczeń i szacowań
Sprawdzanie dokładności i poprawności
Rejestrowanie faktów
Zarządzanie rachunkami
Sporządzanie spisów
Wykonywanie czynności dotyczących księgowości
Zestawianie informacji oraz korzystanie z danych
statystycznych
Sporządzanie wykresów na komputerze
Korzystanie z programów komputerowych w celu
utrwalania i analizowania danych
Przewidywanie. Szacowanie kosztów oraz przychodu.
Szacowanie oraz analizowanie wydatków
50
Lubię
0-5
Posiadam
x Lubię
Umiejętność
Posiadam
0-5
Kreatywność oraz innowacje
Wizualizacja koncepcji oraz wyników
Improwizowanie
Wyczuwanie strategii oraz rozwiązań
Praca z kolorami, kształtami i formami
Burze mózgów i korzystanie ze współdziałania grupy
Komunikacja z użyciem metafor
Opracowywanie produktów poprzez
eksperymentowanie
Wyrażanie się poprzez dzieła sztuki
Zapamiętywanie twarzy, pamięć przestrzenna
Kreowanie obrazów poprzez tworzenie szkiców,
rzeźb, zdjęć itd.
Korzystanie z programów komputerowych w celu
tworzenia dzieł sztuki
Projektowanie wnętrz
Projektowanie budynków
Prezentowanie koncepcji artystycznych
Rysowanie, malowanie
Taniec, ruch ciała
Projektowanie graficzne
Praca manualna
Uprawa roślin
Hodowla oraz szkolenie zwierząt
Montaż oraz instalacja urządzeń technicznych
Budowanie konstrukcji
Czytanie projektów oraz specyfikacji budowlanych
Naprawa sprzętu oraz maszyn
Naprawa instalacji wodnych lub elektrycznych
Korzystanie z narzędzi, maszyn i sprzętu
technicznego
Kształtowanie krajobrazu oraz uprawa ziemi
51
Lubię
0-5
Posiadam x
Lubię
Prowadzenie pojazdów
Korzystanie ze sprzętu naukowego lub medycznego
Nadzór oraz inspekcja systemów
Tworzenie przedmiotów
Odnawianie przedmiotów i obiektów
Umiejętność
Posiadam
0-5
Lubię
0-5
Posiadam x
Lubię
Pozostałe umiejętności (do uzupełnienia)
5 moich najlepszych umiejętności
Wynik
52
Dzień 6
Arkusz 1
Dzień 6
Początek dnia
Koniec dnia
9
9
8
8
7
7
5
5
4
4
3
3
2
2
1 Niepewny/a siebie
1 Niepewny/a siebie
53
Dzień 6
Arkusz 2 (i)
Joe i Helen
Joe przez 8 lat pracował jako nadzorca w dużym kompleksie biurowym. Od 7 miesięcy jest
bezrobotny. Wciąż doskonale pamięta, co każdego dnia należało do jego obowiązków. Joe
przestał jednak wierzyć w siebie i w swoje możliwości i dlatego nie potrafi już określić
swoich mocnych stron oraz umiejętności, których wymagała od niego jego codzienna praca.
Do jego zadań należało między innymi:
1. Przygotowywanie sal konferencyjnych.
2. Zaopatrywanie w mydło i papier toaletowy wszystkich łazienek.
3. Zamawianie potrzebnych rzeczy oraz sprawdzanie dostaw.
4. Przestawianie mebli w razie potrzeby.
5. Od czasu do czasu pomoc ekipie sprzątającej biura przy trudniejszych zadaniach.
6. Zgłaszanie usterek kierownikowi.
7. Regularne zamiatanie parkingu i innych powierzchni oraz odśnieżanie
i odkuwanie ich z lodu zimą.
Helen pracowała jako recepcjonistka. Porzuciła pracę 8 lat temu, kiedy jej dzieci były
wciąż małe. Teraz, kiedy dzieci już podrosły i wszystkie poszły do szkoły, Helen
zdecydowała, że chciałaby powrócić do pracy. Bardzo lubiła pracę recepcjonistki,
jednak z powodu długiej przerwy zapomniała, jakich umiejętności wymagała od niej
i rozwijała ta praca. Chciałaby sporządzić listę wszystkich swoich umiejętności oraz
mocnych stron. Zaczęła od sporządzenia listy rzeczy, które musiała wykonywać jako
recepcjonistka:
1. Odbieranie telefonów.
54
2. Przekazywanie wiadomości.
3. Wysyłanie listów oraz ofert reklamowych.
4. Witanie gości oraz przyjmowanie ich zastrzeżeń i próśb.
5. Zamawianie potrzebnych rzeczy, np. materiałów piśmienniczych.
6. Prowadzenie podstawowego rachunku dla zarządu.
7. Odbieranie oraz sprawdzanie dostaw.
8. Organizowanie spotkań.
Dzień 6
Arkusz 2 (ii)
Joe i Helen
Rzeczy, w których Joe,
Helen, lub oboje z nich
powinni być dobrzy:
Umiejętność sprawnej
komunikacji telefonicznej
Dobra organizacja
Planowanie dnia pracy
bez większego nadzoru
Elastyczność oraz
wprowadzanie zmian
w tych kwestiach, w
których pojawiły się nowe
potrzeby
Umiejętność pracy pod
naciskiem oraz w stresie
Ostrożność oraz
zwracanie uwagi na
szczegóły podczas
pisemnego sporządzania
dokumentów
Umiejętności
interpersonalne – praca
z ludźmi
Bycie pomocnym dla
innych, wspieranie ich
55
Umiejętność, wiedza,
doświadczenie czy cecha
własna?
Umiejętność
komunikowania się z
ludźmi spoza firmy (np.
z dostawcami)
Doskonała znajomość
zasad BHP
obowiązujących w pracy
Umiejętność samodzielnej
pracy oraz przejmowania
inicjatywy
Umiejętność pracy z
innymi i przyczynianie się
do sukcesu grupy
Rozumienie oraz
wykonywanie poleceń
oraz instrukcji
Umiejętność obsługi
tablicy rozdzielczej
Obsługa programów
komputerowych takich jak
Microsoft Word
Czujność; dostrzeganie
rzeczy, które powinny
zostać zrobione
Odpowiedzialność oraz
bycie osobą, na której
można polegać
56
Dzień 6
Arkusz 3 (i)
Praca – quiz
Celem tego kwestionariusza jest pomoc w dowiedzeniu się czegoś o sobie, o swojej
osobowości oraz o środowisku pracy, które odpowiadałoby Ci najbardziej.
Ma on być dla Ciebie dobrą zabawą. Pamiętaj również, że Twoje odpowiedzi pokażą trendy
w Twojej osobowości, a nie konkretne cechy!
Przeczytaj pytania i zaznacz te odpowiedzi, które najbliżej Cię opisują. Odpowiedz na
wszystkie pytania.
Ten kwestionariusz nie ma ustalonego limitu czasu, jednak lepiej jest wypełnić go szybko,
intuicyjnie, niż spędzać większą ilość czasu na rozmyślaniach nad każdym pytaniem.
X
Y
Z
1. Chciał(a)bym wyjechać na wakacje z grupą ludzi.
Tak
Może
Nie
2. Lubię, gdy mam do zrobienia wiele rzeczy
w jednej chwili.
Nie
Czasami
Tak
Zawsze
Czasami
Nigdy
Tak
Może
Nie
3. Zwykle potrafię się zrelaksować po ciężkim dniu.
4. Nie wyobrażam sobie, że mogłabym teraz stać przed
57
publicznością.
5. Łatwo czuję się zawstydzony/a, kiedy ktoś powie mi
coś przykrego.
6. Nie jestem osobą punktualną.
Tak
Czasami
Nieprawda Czasami
Nie
Prawda
7. Czuję się pewnie, kiedy mam przekazać jakąś
informację grupie.
Nie
Może
Nie
8. Wolał(a)bym raczej elastyczne niż ściśle ustalone
godziny pracy
Tak
Może
Nie
Nigdy
Czasami
Często
Zawsze
Czasami
Nigdy
Nie
Może
Tak
9. Przejmuję się tym, co niesie przyszłość.
10. Lubię pracę w grupie.
11. Pewnego dnia chciał(a)bym założyć swoją własną
firmę
12. Nie lubię podejmować decyzji za innych
Prawda
Czasami Nieprawda
13. Potrafię zmienić swoje plany, jeśli wydarzy się coś
istotnego.
Tak
Czasami
Nie
14. Ukrywam swoje uczucia.
Nie
Czasami
Tak
15. Większość sportów, jakie uprawiam, to sporty
zespołowe
Tak
Czasami
Nie
16. Nie potrafił(a)bym poprosić o podwyżkę.
Tak
Może
Nie
Prawda
Może
Nieprawda
17. Można na mnie polegać, jeśli chodzi o efektywne
wypełnienie jakiegoś zadania.
58
18. Pociąga mnie samotne spędzanie wakacji.
Nieprawda
Może
Prawda
19. Lubię, kiedy ktoś wpada do mnie znienacka.
Nie
Może
Tak
20. Poważnie traktuję sport oraz gry.
Nie
Czasami
Tak
21. Chciał(a)bym pojawić się w telewizji.
Nie
Może
Tak
Nieprawda
Może
Prawda
Nie
Czasami
Tak
24. Boję się wybuchu wojny.
Nie
Czasami
Tak
25. Mógł(a)bym jeździć na wakacje co roku w to samo
miejsc.
Tak
Czasami
Nie
26. Chciał(a)bym przemówić do tłumów.
Nie
Może
Tak
22. Często mam wrażenie, że mógł(a)bym robić to, co
mój szef.
23. Lubię sporty zespołowe.
27. Kiedy robię coś skomplikowanego, nienawidzę
sprawdzania tego.
28. Kiedy pracuję pod presją, ma to pozytywny wpływ na
moje wyniki.
29. Lubię być zorganizowany/a każdego dnia.
30. Lubię dokładnie wiedzieć, czego oczekuje się ode
mnie w pracy.
31. Chciał(a)bym pracować sam/a.
32. Nie lubię, gdy inni ludzie mnie obserwują.
59
Nieprawda Czasami
Prawda
Prawda
Może
Nieprawda
Tak
Może
Nie
Prawda
Może
Nieprawda
Nie
Czasami
Tak
Nie
Czasami
Tak
33. Nie lubię nadzorować pracę innych.
Prawda
34. Nie lubię, gdy muszę wykonać daną pracę
w określonym terminie.
Czasami Nieprawda
Nieprawda Czasami
Prawda
35. Nie lubię być zdany/a tylko na siebie.
Prawda
Czasami Nieprawda
36. Zasypiam, jak tylko moja głowa dotknie poduszki.
Prawda
Czasami Nieprawda
37. Lubię pracować według określonego planu
i w określonych ramach czasowych.
Tak
Może
Nie
38. Wolę rozmawiać przez telefon niż twarzą
w twarz.
Prawda
Czasami Nieprawda
39. Wolę, kiedy to inni zajmują się organizacją.
Prawda
Czasami Nieprawda
40. Nie rozumiem, dlaczego niektórzy ludzie się
przepracowują.
Prawda
Może
Fałsz
Tak
Może
Nie
41. Chciał(a)bym wystąpić w sztuce.
42. Jestem spokojniejszy/a, kiedy wiem, co czeka mnie w
przyszłym tygodniu.
Prawda
43. Lubię widzieć czyste i posprzątane biurko pod koniec
dnia.
Tak
Czasami
Nie
Prawda
Może
Nieprawda
Nie
Czasami
Tak
Prawda
Może
Nieprawda
44. Ustawiam sobie wysokie poprzeczki.
45. Wypisuję kartki świąteczne, których nigdy nie
wysyłam.
60
Czasami Nieprawda
46. Nie potrafił(a)bym poskarżyć się na stan mojego
pokoju w hotelu lub jakość posiłku
w restauracji.
47. Przechowuję wszystkie paragony i wyciągi bankowe.
Tak
Może
Nie
48. Nie lubię podejmować sam/a ważnych decyzji.
Tak
Czasami
Nie
Dzień 6
Arkusz 4
Wyniki Quizu
•
Najpierw upewnij się, że odpowiedziałeś/aś na wszystkie pytania.
•
Aby poznać swój wynik, musisz wiedzieć, ile punktów warta jest każda z Twoich
odpowiedzi:
Odpowiedz w kolumnie X jest warta 0 punktów.
Odpowiedź w kolumnie Y jest warta 1 punkt.
Odpowiedź w kolumnie Z jest warta 2 punkty.
•
Wyższy wynik nie jest wcale lepszy od niskiego wyniku – pokazuje od tylko, że jesteś
innym typem osoby...
•
Wpisz teraz wartość każdej swojej zaznaczonej odpowiedzi w odpowiednie pole poniżej.
Przykładowo, jeśli odpowiedziałeś/aś „Nigdy” na pytanie nr 10, wpisz
2 w polu odpowiadającym temu pytaniu. Powtórz to dla każdej odpowiedzi.
•
Teraz dodaj do siebie wyniki uzyskane w każdym rzędzie i wpisz uzyskaną liczbę w
odpowiedniej kratce po prawej stronie.
61
NUMER PYTANIA 1
WYNIK
NUMER PYTANIA 2
WYNIK
NUMER PYTANIA 3
WYNIK
NUMER PYTANIA 4
WYNIK
NUMER PYTANIA 5
WYNIK
NUMER PYTANIA 6
10
15
18
23
31
35
48
= A TOTAL
8
13
19
25
30
37
42
= B TOTAL
9
14
24
28
32
26
40
= C TOTAL
7
16
21
28
38
41
46
= D TOTAL
11
12
20
22
33
39
44
= E TOTAL
17
27
29
34
43
45
47
= F TOTAL
WYNIK
62
Dzień 6
Arkusz 4 (i)
PROFILE
• Twój wynik dla współczynnika A odpowiada poziomej linii (oznaczonej jako A) na
wykresie wyników.
• Postaw X na linii, w miejscu, które odpowiada wynikowi, jaki uzyskałeś dla każdego
współczynnika. Przykładowo, jeśli Twój wynik dla współczynnika
A wynosił 6, postaw X pod numerem 6 w górnej części tabeli.
• Powtórz tę czynność dla każdego współczynnika dopóki na każdej z linii nie pojawi się
X. Połączy wszystkie X razem, aby stworzyć wykres.
• Następnie przeczytaj poniższą sekcję, aby dowiedzieć się, co oznacza uzyskany przez
Ciebie wzór.
63
WYKRES PROFILU TWOJEJ OSOBOWOŚCI
OPIS NISKIEGO WYNIKU
OPIS WYSOKIEGO WYNIKU
0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16
A Lubi
towarzystwo
innych ludzi
Preferuje
własne
towarzystwo
B Lubi
porządek
i rutynę
Jest
elastyczny/a
C Zrelaksowany/a
i wypoczęty/a
Spięty/a
64
D Nieśmiały/a
Czuje się
dobrze
w grupie
E Podąża
za innymi
Typ lidera
F Metodyczny/a
Chaotyczny/a
WSPÓŁCZYNNIK
0-4
A
Bardzo lubisz przebywać wśród ludzi.
Nie przeszkadza Ci hałaśliwe środowisko.
B
Potrzebujesz wokół siebie zorganizowanej przestrzeni, gdzie wszystko
ma swoje miejsce i swoje zasady.
C
Mógł(a)byś pracować w dużym stresie, gdzie dotrzymywanie terminów
jest bardzo ważne, a zdobywanie celów jest częścią pracy.
D
Jesteś bardzo nieśmiały/a i trudno jest Ci dogadać się z innymi ludźmi.
Spotkanie z grupą obcych osób mogłoby być dla Ciebie trudne.
E
Lubisz, kiedy inny przejmują kontrolę. Nie lubisz, kiedy odpowiedzialność
spoczywa na Tobie.
F
Wszystko jest na swoim miejscu oraz jest miejsce na wszystko.
Porządek jest bardzo ważny w Twoim życiu.
65
WSPÓŁCZYNNIK
4-8
A
Wolisz pracować z ludźmi niż samemu.
B
Lubisz wiedzieć, czego oczekuje się od Ciebie w pracy. Lubisz
uporządkowany, rutynowy tryb pracy.
C
Lubisz dać sobie trochę luzu. Nie widać po Tobie, kiedy jesteś bardzo
zestresowany/a.
D
Nie lubisz prowadzić konwersacji z ludźmi i ciężko jest Ci odnaleźć się
przy okazji spotkań towarzyskich.
E
Jesteś gotowy/a czasami przejąć odpowiedzialność, ale czujesz się
wtedy poddenerwowany/a i zestresowany/a.
F
Masz tendencje do organizowania sobie pracy i czasu
i chciał(a)byś być bardziej metodyczny/a.
WSPÓŁCZYNNIK
8-12
A
Często potrzebujesz być sam/a, jednak nawet wtedy lubisz wiedzieć, że
możesz z łatwością dołączyć do innych ludzi.
B
Zorganizowane otoczenie z określoną ilością pracy do wykonania jest
dla Ciebie nudzące. Potrzebujesz częstych zmian i różnorodności w
wykonywanych zadaniach.
Robisz się nerwowy/a, kiedy coś nie idzie zgodnie z planem.
C
D
Jesteś umiarkowanie pewny/a siebie i potrafisz odnaleźć się
w grupie ludzi.
E
Jesteś ambitny/a i lubisz podejmować ryzyko.
F
Chciał(a)byś być lepiej zorganizowany/a, ale nigdy Ci się to nie udaje.
66
WSPÓŁCZYNNIK
12-16
A
Lubisz pracować sam/a. Nie lubisz, kiedy ktoś Ci przerywa.
B
Łatwo przystosowujesz się do nowych warunków. Lubisz, gdy Twoja
praca jest nieprzewidywalna i pełna wyzwań.
C
Martwisz się o bardzo wiele spraw.
D
Jesteś asertywny/a i potrafisz byś ekstrawertyczny/a. Sprawiasz
wrażenie osoby pewnej siebie.
E
Jesteś bardzo ambitny/a, kompetentny/a i lubisz rządzić ludźmi.
F
Jesteś typem bałaganiarza i często masz problem ze znalezieniem
jakichś rzeczy. Twoja praca jest zdezorganizowana.
Dzień 6
Arkusz 5 (i)
Jaka praca Ci odpowiada?
A
LUBI TOWARZYSTWO INNYCH LUDZI
Jesteś osobą bardzo towarzyską, która lubi, gdy jest otoczona innymi ludźmi. Zajęcia
obejmujące pracę z ludźmi przybierają wiele form. Przykładowo, pracując
w kierownictwie lub zarządzie musiał(a)byś szybko i z łatwością nawiązywać kontakty z
szerokim wachlarzem osób. Dla odmiany, pracując jako nauczyciel/ka lub pracownik
socjalny, musiał(a)byś nawiązywać kontakty z uczniami lub klientami tylko.
PREFERUJESZ WŁASNE TOWARZYSTWO
Prawdopodobnie jesteś nieśmiała/y i wolisz pracować sam/a. Idealna dla Ciebie byłaby praca
wymagająca niewielkiego kontaktu z innymi ludźmi, jak na przykład leśnictwo, rolnictwo,
badania itd.
67
Jeśli Twój wynik mieści się pomiędzy tymi dwoma, oznacza to, że potrafisz pracować
zarówno samodzielnie, jak i w grupie. Zajęcia obejmujące częściowy kontakt z innymi ludźmi
to na przykład praca architekta czy geodety.
B
PREFERUJESZ PORZĄDEK I RUTYNĘ
Odpowiadałoby Ci zajęcie z ustalonymi godzinami pracy, bądź z ustalonym szablonem
wydarzeń i działań. Przykładowo praca w służbie cywilnej, lokalnym samorządzie itd. Być
może powinieneś/aś dalej studiować.
JESTEŚ ELASTYCZNY/A
Może Cię zainteresować praca w handlu, public relations, teatr, dziennikarstwo, architektura
krajobrazu, zarządzanie personelem czy praca społeczna.
Jeśli Twój wynik mieści się pomiędzy tymi dwoma, oznacza to, że dobrze znosisz pracę w
ustalonych godzinach, ale nie boisz się zmian. To bardzo przydatne połączenie.
C
JESTEŚ ZRELAKSOWANY/A
Pielęgniarstwo, praca społeczna i praca w policji powinny Cię zainteresować. Wszystkie te
zajęcia wymagają wysokiego poziomu stabilności emocjonalnej. Jeśli jesteś osobą
zrelaksowaną, stres związany z pracą będzie dla Ciebie mniej męczący na dłuższą metę.
Pozostałe zajęcia prawdopodobnie Ci odpowiadające to praca sekretarki, doradcy oraz
dentysty. Uważaj jednak! Zbyt wysoki wynik może oznaczać, że ciężko będzie Cię
czymkolwiek zmotywować!
JESTEŚ SPIĘTY/A
Pewien poziom napięcia jest niezbędny w pracy, aby zdobywać wyznaczone cele
i przestrzegać terminów w takich zawodach jak przedstawiciel handlowy, pracownik agencji
reklamy czy członek zarządu. Aby wypełniać swoje zadania, należy być bardzo skupionym
na swojej pracy.
Jeśli Twój wynik mieści się pomiędzy tymi dwoma, oznacza to, że przy wyborze pracy
powinieneś/aś się kierować charakterem środowiska, w którym miał(a)byś pracować.
Przykładowo, jeśli jesteś osobą, która łatwo staję się spięta, wtedy praca w stresującym
środowisku, w którym brakuje czasu na wszystko, nie jest najlepszym pomysłem.
D
JESTEŚ NIEŚMIAŁY/A
68
Prawdopodobnie sprawdził(a)byś się w pracy z dziećmi lub w zawodzie nie wymagającym
kontaktu z dużymi grupami osób. Pasował(a)byś do małej firmy, gdzie wszyscy się znają.
JESTEŚ PEWNY/A SIEBIE
Z łatwością nawiązujesz kontakty w pracy i jest to przydatna umiejętność
w zawodach, które wiążą się z ciągłym poznawaniem nowych ludzi. Sprawdził(a)byś się w
zawodzie, który obejmuje nadzór i doradzanie, np. wykładowca, adwokat, recepcjonista,
pielęgniarz/ka. Z łatwością wzbudzasz u innych poczucie pewności siebie.
Jeśli twój wynik mieści się pomiędzy tymi dwoma, oznacza to, że powinieneś/aś rozważyć
zajęcie, które wiązałoby się z kontaktem z ludźmi tylko przez pewien czas, np. bibliotekarka,
sekretarka czy osobisty doradca.
E
PODĄŻASZ ZA INNYMI
Pasowałoby do Ciebie zajęcie, w którym to inni ponoszą odpowiedzialność za to, co się
dzieje – praca w wojsku, straży pożarnej, jako urzędnik czy asystent byłaby dla Ciebie
odpowiednia.
JESTEŚ TYPEM LIDERA
Lubisz dominować i wpływać na innych, masz zawsze własne zdanie, nawet jeżeli całą
reszta się z Tobą nie zgadza. Potrafisz przejąć dowodzenie, negocjować, przekonywać
innych oraz organizować pracę. Sprawdził(a)byś się na pozycjach kierowniczych i w
biznesie.
F
JESTEŚ METODYCZNY/A
Oznacza to umiejętność układania spójnego planu i klasyfikowania działań pod względem ich
istotności. Sprawdził(a)byś się w pracy naukowej, bankowości, księgowości czy pracy w
lokalnym samorządzie, a także w zawodach wymagających zwracania uwagi na szczegóły i
dokładnego planowania. Prawdopodobnie nie jesteś bardzo elastyczny/a, ale za to
odpowiedzialny/a i można na Tobie polegać.
JESTEŚ ZDEZORGANIZOWANY/A
Powinieneś/aś podjąć pracę wymagającą dużej elastyczności. Praca zawsze będzie dla
Ciebie wyzwaniem, szczególnie jeśli będziesz pracować w dziale administracji czy
zarządzania. Rozważ lepiej zajęcia, w których będziesz mógł/a rozwiązywać problemy
codziennie, bez uprzedniego planowania. Przykładowo sprawdził(a)byś się w sprzedaży,
pracy w recepcji czy obsłudze klienta.
69
Jeśli Twój wynik mieści się pomiędzy tymi dwoma, oznacza to, że prawdopodobnie
posiadasz godną pozazdroszczenia umiejętność wykonywania bardzo szczegółowej pracy,
bez utraty wizji jej całości. Jest to bardzo istotne w pracy architekta, inżyniera czy w
rachunkowości zarządczej.
Dzień 7
Arkusz 1
Dzień 7
Początek dnia
Koniec dnia
9
9
8
8
70
7
7
5
5
4
4
3
3
2
2
1 Niepewny/a siebie
1 Niepewny/a siebie
Dzień 7
Arkusz 2 (i)
Kwestionariusz osobowy – odkrywanie naszych
mocnych stron oraz słabości
Masz 20 minut na uzupełnienie kwestionariusza – postarać się odpowiedzieć na jak
najwięcej pytań. Pamiętaj, że nie ma tutaj poprawnych i złych odpowiedzi. Ten
kwestionariusz ma na celu jedynie dostarczenie Ci okazji do poznania lepiej samego siebie i
dowiedzenia się, według jakiego wzoru zazwyczaj się zachowujesz.
To, co w sobie lubię to:
71
To, czego w sobie nie lubię to:
To, co inni ludzie we mnie lubią to:
To, czego inni ludzie we mnie nie lubią to:
Rzecz, którą zawsze robię świetnie to:
Rzecz, która prawie nigdy mi nie wychodzi to:
Przykład niedawnej sytuacji, z której udało mi się świetnie wybrnąć, mimo że nie było
łatwo to:
Przykład niedawnej trudnej sytuacji, z której nie udało mi się wybrnąć to:
Dzień 7
Arkusz 2 (ii)
Inni ludzie mogą na mnie liczyć, jeśli chodzi o:
Ostatni komplement, jaki usłyszałem/am to:
Pozytywnie się zaskoczyłem/am, kiedy:
Sam/a się zaszokowałam, kiedy:
72
Kiedy wiem, że zrobiłem/am coś, czego powinienem/am się wstydzić, wtedy:
Kiedy otrzymuję to, czego chciałem/am, zazwyczaj:
Kiedy jestem zazdrosny/a, zazwyczaj:
Kiedy się pomylę, zazwyczaj:
Dzień 7
Arkusz 3 (i)
Ocena preferencji zatrudnienia
Przeczytaj poniższe stwierdzenia i postaw krzyżyk w okienku, które najlepiej opisuje Twoją
opinię na dany temat. Nie zastanawiaj się zbyt długo nad odpowiedzią – zaznacz tę, która
pierwsza przyszła Ci na myśl.
73
Zdecydowanie
się zgadzam
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
Uwielbiam czuć się częścią
grupy i praca idzie mi
najlepiej, kiedy jestem
otoczony/a ludźmi
Zawsze po zakończeniu
jakiegoś zadania myślę o nim
raz jeszcze, aby rozważyć,
czy mogłem/am zrobić je
lepiej/inaczej
Nie lubię, kiedy inni ludzie
mówią mi, co mam robić
Zawsze chętnie wykonuję
zadania, które powierzają mi
inni ludzie
Zazwyczaj zanim przystąpię
do jakiegoś działania,
rozważam jak najlepiej się do
niego zabrać
Trudno jest mi przyjąć nowy
tok myślenia lub spojrzeć na
coś z zupełnie innej
perspektywy
Doskonale wiem, w jakich
rzeczach jestem dobry/a
i wykonuję je bardzo pewnie
Trudno jest mi rozmawiać z
ludźmi o tym, co właśnie robię
i o swoich postępach
Uwielbiam być cały czas
zajęty/a
Zazwyczaj trudno jest mi
stwierdzić, co powinienem/am
w danej chwili robić, ale jeśli
ktoś wskaże mi właściwy
kierunek, z ochotę biorę się
do pracy
Kiedy coś robię, bardzo
ważne jest dla mnie, aby inne
osoby także czuły się w to
zaangażowane
Lubię zajmować się
konkretnym działaniem,
a planowanie zostawiam
innym
Nie mam najmniejszych
problemów z
wtajemniczaniem innych w to,
czym się właśnie zajmuję
Zazwyczaj wiem, co
74
Zgadzam Nie
się
zgadzam
się
Zdecydowanie
się nie
zgadzam
15
16
powinienem/am zrobić w
następnej kolejności i jestem
szczęśliwy/a, kiedy to zostaje
zrobione
Naprawdę lubię rozwiązywać
problemy innych ludzi i
ochoczo się za to zabieram –
nawet gdy jestem bardzo
zajęty/a
Czuję się sfrustrowany/a,
kiedy inne osoby nie zajmują
się tym, co powinno być
zrobione
Dzień 7
Arkusz 3 (ii)
Preferuje pracę w
zespole/woli
pracować sam/a
Lubi przejmować
inicjatywę/Woli
otrzymywać
instrukcje od
innych
Lubi wykonywać
konkretne
zadania/Woli
zaspokajać
potrzeby innych
niż wykonywać
konkretne zadania
75
Lubi i potrafi
planować działania i
dokładnie je
rozważa/Woli
zajmować się
działaniem,
a planowanie
zostawia innym
Numer
pytania
Grupa
Sam/a
Inicjatywa
Instrukcje
Działania
Ludzie
Planowanie
Działanie
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
SUMA
Dzień 7
Arkusz 4
Po co w ogóle pracować?
Trzy powody, dla których ludzie podejmują pracę, to:
76
E
–
Ekonomiczny
–
aby zarabiać pieniądze
P
–
Psychologiczny
–
aby czuć się potrzebnym
S
–
Społeczny
–
aby przebywać z innymi ludźmi
Zdecyduj, który z powodów odnosi się do każdego z poniższych stwierdzeń, i wpisz obok
odpowiednią literę.
1. Chcę kupić samochód.
__________
2. Chcę pomagać chorym osobom.
__________
3. Chcę być z przyjaciółmi.
__________
4. Spędzanie każdego dnia w domu jest smutne.
__________
5. Chcę mieć ładne ubrania.
__________
6. Pożywienie, ubranie i dach nad głową są bardzo potrzebne.
__________
7. Praca sprawia, że czuję się dobrze.
__________
8. Chcę jadać w restauracjach.
__________
9. Lubię wymieniać się spostrzeżeniami w pracy.
__________
10. Jestem dumny/a, kiedy dobrze wykonam jakieś zadanie.
__________
11. Chcę przyczynić się do dobrobytu mojej rodziny.
__________
12. Projektowanie budynków zawsze było moim marzeniem.
__________
13. Lubię spotykać nowych ludzi.
__________
14. Obserwowanie, jak coś nabiera kształtów jest ekscytujące.
__________
15. W pracy poznałem swoich najbliższych przyjaciół.
__________
Dzień 7
Arkusz 5 (i)
Korzyści związane z powrotem do pracy
77
Pracując w grupie spróbujcie podać do 10 korzyści, które może odczuć samotny
rodzić powracający do pracy, i wpiszcie je poniżej.
Następnie zaznacz ptaszkiem te korzyści, które sam/a byś odczuł/a.
1. PRZYKŁAD: Lepsze samopoczucie.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
9.
10.
Pracując w grupie spróbujcie podać do 10 przeszkód, jakie może napotkać samotny
rodzić powracający do pracy, i wpiszcie je poniżej.
Następnie zaznacz ptaszkiem te przeszkody, które sam/a mógł(a)byś napotkać.
1. PRZYKŁAD: Trudności związane z opieką nad dzieckiem.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
9.
10.
Dzień 7
Arkusz 5 (ii)
Pomoc finansowa dla osób powracających
78
do pracy
Pracując w grupie przemyślcie i opiszcie, jaka pomoc finansowa mogłaby być przyznawana
samotnym rodzicom wracającym do pracy.
Prowadzący odczyta informacje dotyczące pomocy finansowej, aby pomóc wam
w tym zadaniu.
W tabeli tej wypisz swoje pomysły dotyczące pomocy dla samotnych rodziców
powracających do pracy.
1. Niższy podatek od pracy
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
INNE:
Dzień 7
Arkusz 5 (iii)
79
ARKUSZ INFORMACYJNY
Pomoc finansowa dla osób wracających
do pracy
Gdy przestaje przysługiwać Ci zasiłek dla osób o niskich dochodach, dla bezrobotnych, dla
osób niepełnosprawnych lub dla osób niezdolnych do pracy, ponieważ pracujesz ponad 16
godzin tygodniowo lub Twoje zarobki wzrosły, możesz się ubiegać o dodatkową pomoc
finansową.
Pomoc w wydatkach związanych z mieszkaniem
Jeśli korzystałeś/aś z pomocy finansowej przez co najmniej 26 tygodni przed rozpoczęciem
pracy, a praca, którą rozpoczynasz będzie trwała przynajmniej
5 tygodni, może Ci się należeć:
Dodatkowe 4 tygodnie otrzymywania dodatku mieszkaniowego i/lub dodatku do
podatku miejskiego. Aby otrzymać świadczenie powiadom o tym swój Urząd Pracy w
ciągu 4 tygodni od rozpoczęcia pracy.
Dodatkowe 4 tygodnie zwrotu kosztów odsetek za kredyt hipoteczny. Wysokość
odsetek będzie naliczana w ten sam sposób, co przed rozpoczęciem pracy. W tym celu
powiadom swój Urząd Pracy, że rozpoczynasz pracę, a kwota ta będzie Ci wypłacana
automatycznie.
Dodatek mieszkaniowy i/lub dodatek do podatku miejskiego może wciąż Ci się należeć po
rozpoczęciu pracy, jeżeli masz niski przychód. Wypełnij nową deklarację w ciągu 14 dni od
rozpoczęcia pracy, a zostanie ona rozpatrzona natychmiast.
Jednorazowa dotacja pracownicza
Jeśli korzystałeś/aś z pomocy finansowej przez co najmniej 26 tygodni przed rozpoczęciem
pracy, a praca, którą rozpoczynasz będzie trwała przynajmniej
5 tygodni, może Ci przysługiwać jednorazowa dotacja pracownicza w wysokości £250.
Dotacja ta jest wypłacana automatycznie, jednak musisz przedstawić szczegóły nowej pracy
w Urzędzie Pracy jeszcze przed jej rozpoczęciem, lub w ciągu 21 dni po jej rozpoczęciu.
In Work Credit
Jeśli korzystałeś/aś z pomocy finansowej przez co najmniej 12 miesięcy przed rozpoczęciem
pracy, może Ci przysługiwać In Work Credit, czyli cotygodniowy dodatek do pensji w
wysokości £40 (£60 jeśli mieszkasz w Londynie) przez pierwsze 52 tygodnie pracy.
Dzień 7
Arkusz 5 (iv)
80
ARKUSZ INFORMACYJNY
Dodatek na utrzymanie dzieci
Dodatek też może Ci przysługiwać, jeśli otrzymywałeś/aś alimenty na dziecko obliczone przez
Child Support Agency wg. „starych zasad” (co w praktyce oznacza, że drugi rodzic zaczął
płacić alimenty przed marcem 2003r.) podczas pobierania zasiłku dla osób o niskich
dochodach lub zasiłku dla bezrobotnych.
Suma dodatku wynosi do £5 za każdy tydzień, kiedy pobierałeś/aś zasiłek dla osób
o niskich dochodach lub dla bezrobotnych oraz otrzymywałeś/aś alimenty na dziecko.
Maksymalna kwota dodatku to £1000.
O dodatek ten należy ubiegać się w Urzędzie Pracy w ciągu 28 dni od zaprzestania
pobierania zasiłku dla osób o niskich dochodach lub zasiłku dla bezrobotnych. Jeśli alimenty
także przestają być wypłacane, dodatek ten należy Ci się tylko w przypadku podjęcia pracy w
ciągu 14 dni od tej daty.
Pomoc finansowa dla osób pracujących
Dodatki
Dodatek dla osób pracujących
Samotni rodzice mogą ubiegać się o ten dodatek, jeśli pracują przynajmniej 16 godzin
tygodniowo. Godziny te sumują się, jeśli pracujesz w więcej niż jednym miejscu.
Niektóre sytuacje jak np. przebywanie na zwolnieniu lekarskim lub urlopie macierzyńskim
wciąż kwalifikują się jako praca przez powyżej 16 godzin tygodniowo. Jeśli wciąż się uczysz i
w czasie semestru pracujesz przynajmniej 16 godzin tygodniowo, dodatek ten przysługuje Ci
także w okresie wakacji.
Kwota dodatku zwiększa się, jeśli jesteś niepełnosprawny/a, masz powyżej 50 lat, opłacasz
żłobek lub opiekunkę i/lub pracujesz przynajmniej 30 godzin tygodniowo.
Dodatek dla osób wychowujących dzieci
Dodatek ten należy Ci się jeśli opiekujesz się dzieckiem do 16 roku życia lub dzieckiem do 20
roku życia wciąż uczęszczającym do szkoły, kontynuującym naukę na wyższej uczelni lub
przyuczającym się do zawodu. Dodatek ten nie jest zależny od tego, czy pracujesz.
Dzień 7
81
Arkusz 5 (iv)
ARKUSZ INFORMACYJNY
Co musisz wiedzieć:
O dodatek ubiegaj się wypełniając formularz TC600, który znajdziesz w swoim
Urzędzie Pracy, lub dzwoniąc pod numer 0845 300 3900.
Wniosek może być opatrzony datą do 3 miesięcy przed faktyczną datą złożenia
wniosku.
Alimenty otrzymywane na dziecko nie mają wpływu na sumę dodatków, które może
otrzymywać Twoja rodzina.
Wszelkie zmiany w Twojej sytuacji finansowej bezzwłocznie zgłaszaj
w odpowiednie miejsce, aby uniknąć otrzymywania zbyt dużej lub zbyt małej kwoty
dodatków.
Inna pomoc finansowa
Jeśli masz niski przychód, wciąż może Ci się należeć dodatek mieszkaniowy (jeśli
płacisz czynsz) oraz dodatek do podatku miejskiego.
Możesz się ubiegać o refundację leków na receptę, zabiegów dentystycznych,
badania wzroku, okularów oraz innych kosztów zdrowotnych.
Jeśli Ty lub Twoje dziecko posiadacie stopień niepełnosprawności, może Ci się
należeć zasiłek dla osób niepełnosprawnych. Jeśli już otrzymujesz ten zasiłek,
dowiedz się czy pozostałe dodatki oraz zasiłki jakie otrzymujesz są wypłacane w
należnej Ci kwocie.
Jeśli jeszcze nie wystąpiłeś/aś o alimenty na dziecko, możesz to zrobić zgłaszając się
do Child Support Agency.
Jak dowiedzieć się, czy faktycznie bardziej opłaca mi się wrócić
do pracy?
Decyzja o powrocie do pracy nie powinna być podejmowana tylko ze względu na pieniądze,
jednak zanim ją podejmiesz, dowiedz się dokładnie jakie wynagrodzenie będziesz
otrzymywać i jakie będą dodatkowe koszty związane z tą decyzją.
Skontaktuj się z przedstawicielem programu pomocy samotnym rodzicom
w Twoim Urzędzie Pracy i poproś o pomoc w dokładnych wyliczeniach.
Skontaktuj się z linią pomocy samotnym rodzicom pod numerem telefonu 0800 018
5026, aby uzyskać poradę w tej kwestii.
82
Dzień 7
Arkusz 5 (vi)
ARKUSZ INFORMACYJNY
Lista kontrolna dla samotnych rodziców powracających do pracy:
Dowiedz się, czy powrót do pracy opłaca Ci się bardziej niż dalsze
korzystanie z zasiłków i dodatków.
Jeśli otrzymujesz dodatek dla osób wychowujących dzieci, zgłoś się do
odpowiedniego urzędu zajmującego się wypłacaniem dodatków i poinformuj,
że rozpoczynasz pracę, i że chciał(a)byś otrzymywać dodatek dla osób
pracujących. Jeśli nie otrzymujesz jeszcze dodatku dla osób wychowujących
dzieci, ubiegaj się o oba te dodatki.
Sprawdź, czy możesz się ubiegać o dodatek mieszkaniowy i dodatek do
podatku miejskiego.
Jeśli jesteś jedyną osobą dorosłą w Twoim gospodarstwie domowym, upewnij
się, że otrzymywany przez Ciebie dodatek do podatku miejskiego jest o 25%
większy.
Jeśli nie otrzymujesz alimentów na dziecko, rozważ zgłoszenie się do Child
Support Agency i ubieganie się o dodatkowe świadczenia ze strony drugiego
rodzica.
Jeśli Twoje rachunki są opłacane bezpośrednio z kwoty otrzymywanego
przez Ciebie zasiłku dla osób o niskich dochodach, być może będziesz
musiał/a dokonać nowych ustaleń co do spłaty dodatkowych płatności. Ich
kwota może się zwiększyć.
Jeśli spłacasz pożyczkę socjalną, być może będziesz musiał/a dokonać
nowych ustaleń co do jej spłaty. Kwota, którą należy spłacić, pozostaje
jednak zazwyczaj taka sama.
83
Dzień 8
Arkusz 1
inaczej. Użyj poniższej tabeli, aby określić jaki jest twój poziom pewności siebie na początku i
na końcu każdego dnia kursu. Zaznacz kółkiem na skali ten numer, który najbliżej odpowiada
temu, jak się teraz czujesz. Następnie użyj pola na samym dole, aby ocenić, jakie emocje
odczuwasz teraz najsilniej.
Dzień 8
Początek dnia
Koniec dnia
9
9
8
8
7
7
5
5
4
4
3
3
2
2
1 Niepewny/a siebie
1 Niepewny/a siebie
84
Dzień 8
Arkusz 2 (i)
Przeszkody – prowadzenie gospodarstwa
domowego po powrocie do pracy
W grupach przedyskutujcie oraz określcie problemy finansowe, z jakimi mogą się spotkać
samotni rodzice powracający do pracy. Zaproponujcie działania, jakie mogłyby ułatwić
prowadzenie gospodarstwa domowego oraz opłacanie rachunków.
Pamiętaj, aby rozważyć zmiany jakie zajdą po utracie dotychczasowych świadczeń oraz
uzyskania nowego źródła przychodu i pierwszej wypłaty.
Przykład:
PROBLEM
Aktualnie płacisz
wszystkie rachunki raz
w tygodniu, ale nowe
wynagrodzenie będzie
wpływać raz w miesiącu
→
85
ROZWIĄZANIE
Użyj kalendarza, aby
umieszczać w nim wpisy
odnośnie rachunków
wymagających spłacenia
oraz terminów wypłaty,
a następnie oceń, które
z rachunków będą
wymagały zmiany daty
spłaty.
Możesz kontynuować to ćwiczenie na następnej stronie
Dzień 8
Arkusz 2 (ii)
Przeszkody – prowadzenie gospodarstwa
domowego po powrocie do pracy (kontynuacja)
86
Dzień 8
Arkusz 3 (i)
Przeszkody – problemy z motywacją
W grupach przedyskutujcie to, jak samotni rodzice mogą radzić sobie z utratą motywacji
podczas poszukiwania pracy.
Wpisz wszystkie możliwe problemy z motywacją w pole oznaczone
nad rozwiązaniem i wpisz je w pole oznaczone
, a następnie pomyśl
.
Brak odpowiedzi na złożone podanie
o pracę
Sprawdź, czy Twój potencjalny
pracodawca otrzymał Twoje zgłoszenie
i poproś o ocenę Twojej kandydatury
87
Dzień 8
Arkusz 3 (ii)
88
Dzień 8
Arkusz 4 (i)
Radzenie sobie ze stresem oraz organizacja czasu
(Zarówno w pracy, jak i w domu)
Mity związane z radzeniem sobie ze stresem oraz organizacją czasu:
Mit 1: Stres jest zawsze zły. Nie, stres może być zarówno zły, jak i dobry. Dobry stres to
ekscytacja, podniecenie, itd. Ważne jest, aby umieć odróżnić dobry stres od złego i potrafić
radzić sobie z tym drugim.
Mit 2: Planowanie czasu zajmuje tylko jeszcze więcej czasu. Nieprawda – wyniki badań
wykazują, że jest dokładnie na odwrót.
Mit 3: Udaje mi się zrobić w więcej, kiedy mądrze korzystam z kofeiny, cukru, alkoholu
czy nikotyny. Niestety, po wzlocie nadchodzi upadek. Wszelkie badania dowodzą, że nasz
organizm staje się dużo mniej wydajny kiedy już nasz zastrzyk energii przestaje działać.
Mit 4: Problem z organizacją czasu oznacza po prostu, że mam go zbyt mało na
zrobienie tego wszystkiego. Nie, problem z organizacją czasu oznacza, że nie potrafimy
wykorzystać go w pełni, aby zrobić to, co wymaga zrobienia.
Mit 5: Im bardziej jestem zajęty/a, tym lepiej wykorzystuję swój czas. Uważaj! Być może
robisz tylko to, co jest pilne, a nie to, co jest naprawdę ważne!
Mit 6: Jestem wiecznie zajęty/a, więc pewnie mam problem z organizacją czasu.
Niekoniecznie. To, czy masz problem z organizacją czasu, musi być jeszcze zweryfikowane.
Wymaga to stwierdzenia co tak naprawdę chcesz zrobić i czy udaje Ci się to osiągnąć czy
też nie.
Mit 7: Czuję się dobrze, więc nie jestem zestresowany/a. W rzeczywistości, wiele ludzi
nawet nie wie, że są zestresowani, dopóki nie „powie” im o tym ich własny organizm.
89
Czasem łatwo przeoczyć wczesne ostrzeżenia, jak na przykład ból głowy, pleców, skurcze
itd.
Najczęstsze powody stresu w pracy:
1. Brak określonego celu i świadomości dążenia do niego – kiepskie planowanie.
2. Poczucie, że do zrobienia jest strasznie dużo. To uczucie pojawia się czasem nawet
wtedy, kiedy nie ma praktycznie nic do zrobienia.
3. Brak zadowolenia z własnej pracy. Może to być spowodowane różnymi czynnikami, na
przykład brakiem określonych celów, nieodpowiednie odżywianie itd. Jednak większość
ludzi ma tendencję do zrzucania winy wyłącznie na pracę.
4. Sprzeczne wymagania w pracy.
5. Niewystarczające środki do wykonywania pracy.
6. Poczucie, że jest się niedocenianym.
Dzień 8
Arkusz 4 (ii)
Najczęstsze pochłaniacze czasu:
1. Przerywanie i zakłócanie pracy. Od tego nie ma ucieczki. Jednak odpowiednie radzenie
sobie z tym pozwala oszczędzić wiele czasu.
2. Bezsilność. Ludzie czasami poddają się i tracą wszelki zapał do pracy.
3. Brak umiejętności przekazywania pracy innym, kiedy mamy jej nadmiar.
Najczęstsze oznaki nieradzenia sobie ze stresem oraz kiepskiej organizacji czasu:
1. Rozdrażnienie. Czynnik, który jako pierwszy zauważą Twoi koledzy z pracy.
2. Zmęczenie. Jak wiele osób w ogóle to jeszcze dostrzega?
3. Kłopoty z koncentracją. Nie zawsze jest potrzebna, aby przetrwać dzień.
4. Kłopoty z pamięcią. Nie pamiętasz co robiłeś przez cały dzień, co wczoraj jadłeś/aś.
5. Kłopoty ze snem. A to wpływa na wszystkie inne sfery naszego życia!
6. Dolegliwości fizyczne, np. bóle głowy, wysypki, tiki, skurcze itd.
7. W najgorszym przypadku – wycofanie się i depresja.
Zasady radzenia sobie ze stresem i dobrej organizacji czasu:
1. Naucz się rozpoznawać, kiedy masz problem z radzeniem sobie ze stresem oraz
z organizacją czasu. Poproś przyjaciół, aby powiedzieli Ci, jak zmienia się Twoje
zachowanie. Być może ich wskazówki okażą się cenne.
2. Większość ludzi czuje, że ma problem z radzeniem sobie ze stresem oraz
z organizacją czasu. Zastanów się, jakie rzeczy, które widzisz, słyszysz lub czujesz
wskazują Ci, że masz problem z organizacją czasu lub radzeniem sobie ze stresem.
90
3. Nie łudź się, że jeśli będziesz robił/a więcej, będziesz czuł/a się szczęśliwszy/a. Zastanów
się, co jest ważniejsze. Ilość posiadanego czasu czy sposób, w jaki go spędzasz?
4. Problem z radzeniem sobie ze stresem oraz organizacją czasu ma często wiele powodów,
i dlatego wymagać może kilku zmian pozwalających się z nim uporać. Zazwyczaj nie
wymaga to ogromnych zmian – są one zauważalne, ale nie ogromne.
5. Jedną z głównych zalet planowania swojego czasu jest poczucie kontroli.
6. Skup się na wynikach, nie na samej kwestii bycia zajętym.
7. Liczy się każda próba – próbuj, dopóki nie uda Ci się skutecznie zarządzać swoim
czasem.
Dzień 8
Arkusz 4 (iii)
Proste sposoby radzenia sobie ze stresem:
Jest mnóstwo rzeczy, które możemy zrobić, aby ograniczyć poziom stresu w naszym życiu.
Większość osób jest zapewne świadoma, co powinni w tym celu zrobić. Nie chodzi tu o brak
wiedzy związany z ograniczaniem stresu. Chodzi o to, aby wreszcie zacząć robić to, co
przyniesie nam ulgę. Poniższe techniki pomogą Ci w zrobieniu tego, co wiesz, że musisz
zrobić:
1. Porozmawiaj z kimś. Nie musicie od razu rozwiązać problemu, wystarczy, że
o nim porozmawiacie.
2. Sprawdź, czy jakiekolwiek mięśnie w Twoim ciele są napięte. Często samo zauważenie
tego pomaga nam rozluźnić się.
3. Zapytaj szefa, czy Twoja praca go zadowala. To proste pytanie potrafi wiele zdziałać i
rozwiąż wszelkie wątpliwości.
4. Naucz się dzielić pracą z innymi.
5. Jeśli wdrażasz jakąś technikę radzenia sobie ze stresem, powiedz o tym innym. Łatwiej
będzie Ci trzymać się swojego postanowienia.
6. Ogranicz użycie kofeiny i cukru. Zamiast tego – idź na spacer. Podziel się swoim
zamiarem z kimś innym.
7. Korzystaj z prostych technik planowania, rozwiązywania problemów
i podejmowania decyzji.
8. Kontroluj liczbę godzin, którą spędzasz na pracy w ciągu tygodnia. Powiedz swojemu
szefowi, rodzinie i/lub przyjaciołom ile godzin tygodniowo przepracowujesz.
91
9. Spisuj raporty tygodniowe. Zawrzyj w nich swoje osiągnięcia i plany na następny tydzień.
Wspomnij o wszelkich aktualnych sprawach, które chciał(a)byś poruszyć
z pracodawcą. Raport składaj co tydzień swojemu szefowi.
10. Zrób coś, co sprawi, że dobrze się poczujesz.
Proste sposoby na mądre zarządzanie czasem:
W kwestii zarządzania czasu nigdy nie ma w nadmiarze. Dlatego organizacja czasu nie
powinna polegać na znajdowaniu go w większej ilości – powinna polegać na organizowaniu
go w sposób na tyle mądry, aby starczyło go na wszystkie zaplanowane czynności.
1. Zacznij od stosowania prostych sposobów radzenia sobie ze stresem, o których
czytałeś/aś przed chwilą.
2. Organizacja czasu wymaga praktyki. Spróbuj zadawać sobie pytanie „Czy robię dokładnie
to, co powinienem/am w tej chwili robić?” każdego dnia, co jakiś czas. Jeśli odpowiedź
będzie brzmiała „tak”, kontynuuj.
3. Opracuj sposób realistycznego i praktycznego podejścia do swojego czasu. Możesz
stworzyć plan swoich tygodniowych zajęć, w odstępach 15-minutowych – to nic trudnego, i
nie zajmuje tak wiele czasu. Pod koniec tygodnia będziesz mógł/a sprawdzić, czy
zrealizowałeś/aś swój plan.
4. Sporządź listę „do zrobienia” na następny dzień każdego wieczoru. Oznacz wszystkie
rzeczy według ich priorytetu A lub B. Wyznacz wczesne dwie godziny na zrobienie pilnych
rzeczy oznaczonych A, a wszystko to, co oznaczyłeś/aś jako B zostaw sobie na
popołudnie. Podczas załatwiania rzeczy oznaczonych
A pozostaw odbieranie telefonu automatycznej sekretarce lub poczcie głosowej.
5. Pod koniec każdego dnia poświęć 5 minut na uporządkowanie otoczenia. Skorzystaj z
tego czasu, aby zorganizować sobie miejsce pracy na następny dzień, aby łatwiej było Ci
do niej przystąpić.
6. Naucz się dostrzegać różnicę między „Gdzie mogę pomóc?”, a „Gdzie jestem naprawdę
potrzebny/a?”. Osoby z doświadczeniem na stanowiskach kierowniczych doskonale
wiedzą, że drugie pytanie jest dużo ważniejsze od pierwszego.
7. Naucz się dostrzegać różnicę między „Czy muszę zrobić to teraz?”, a „Czy muszę to w
ogóle robić?”. Osoby z doświadczeniem na stanowiskach kierowniczych muszę szybko
odpowiadać sobie na to pytanie.
92
8. Dziel się pracą z innymi. Dzielenie się pracą często pojawia się w tym krótkim
przewodniku, a to dlatego, że jest to bardzo ważna umiejętność. Kiedy już nauczysz
dzielić się swoją pracą z innymi zauważysz, że masz o wiele więcej czasu na inne
zadania.
9. Korzystaj z wywieszki „Nie przeszkadzać!”. We wczesnej części dnia, kiedy realizujesz
zadania ze swojej listy oznaczone literą A, wywieś taką zawieszkę na klamce na drzwiach.
Dzień 8
Arkusz 4 (v)
11. Posegreguj swoją pocztę i podziel ją na kategorie „przeczytać teraz”, „wykonać teraz” i
„przeczytać później”. Szybko nabierzesz zręczności w segregowaniu poczty. Zauważysz
także, że wszystko to, co oznaczyłeś/aś jako „przeczytać później” w ogóle nie okazało się
ważne.
12. Sprawdzaj i czytaj swoją pocztę codziennie o tej samej porze. W ten sposób nauczysz się
regularnie korzystać z poczty, a żaden e-mail nie zabierze Ci zbyt wiele cennego czasu
wtedy, kiedy akurat najbardziej go potrzebujesz.
13. Miej miejsce na wszystko i odkładaj wszystko na miejsce. W ten sposób nie będziesz
tracić czasu na poszukiwania, kiedy będziesz czegoś potrzebować. Ponadto, wszyscy
ludzie wokół Ciebie będą Cię postrzegać jako osobę zorganizowaną, pełniącą nad
wszystkim kontrolę.
14. Najlepszy sposób na oszczędzanie czasu, to zaplanowanie 10 minut na nie robienie
niczego. Wykorzystaj ten czas, aby posiedzieć w spokoju i oczyścić swój umysł.
Spowoduje to, że do wszystkiego będziesz podchodzić z większym spokojem, Twoja
praca będzie efektywniejsza i w ten sposób zaoszczędzić trochę czasu. Poza tym zdasz
sobie sprawę, że wcale nie jesteś niewolnikiem czasu oraz że 10 minut poświęcone na nie
robienie niczego nie sprawi, że cały Twój plan pracy rozpadnie się.
15. Naucz się dobrze planować czas spotkań. Czasem spotkania są straszliwą stratą czasu,
dlatego ważne jest, aby umieć je zaplanować. Informacje na ten temat uzyskasz w dalszej
części kursu.
Znaczenie sprytu
Wszystko co dobre, zaczyna się zazwyczaj od sprytu. To podnoszenie się po porażce,
świadomość tego, że zawsze możesz być szczęśliwszy/a, że chcesz być szczęśliwszy/a – a
następnie krok po kroku realizowanie tego celu. Nuda i obwinianie innych to przeciwieństwo
sprytu. Spryt sprawia, że radzimy sobie ze stresem i dobrze organizujemy swój czas. Liczy się
każda próba. Kiepskie radzenie sobie ze stresem
93
i kiepska organizacja czasu często biorą się z tego, że robimy daną rzecz bardziej uparcie,
ale mniej sprytnie.
Dzień 8
Arkusz 5 (i)
Ocena kwalifikacji potencjalnych opiekunów
dla dziecka
W grupach stwórzcie listę pytań, jakie samotny rodzic może zadać podczas spotkania z
potencjalnym opiekunem dla dziecka.
Wpisz po dwa pytania do każdej sekcji w poniższej ramce:
Pisemna umowa między rodzicem oraz opiekunem dla dziecka
• Przykład: Co wchodzi w zakres wynagrodzenia/opłaty za
żłobek/przedszkole itd. (np. posiłki, napoje, pieluchy)
•
•
Otoczenie, w którym przebywa dziecko
• Przykład: Czy miejsce, w którym będzie przebywać moje dziecko jest
czyste i wystarczająco przestronne?
•
•
Personel
• Przykład: Jakie szkolenia przeszła osoba/personel, który będzie
zajmował się moim dzieckiem? Jakie jest ich doświadczenie?
•
•
94
Zdrowie i bezpieczeństwo
• Przykład: Jakie wytyczne istnieją przy opiece nad najmłodszymi
dziećmi, podczas toalety?
•
•
Dzień 8
Arkusz 5 (ii)
Porównanie różnych typów opieki
nad dzieckiem
W grupach przedyskutujcie oraz porównajcie zalety oraz wady dwóch typów opieki nad
dzieckiem: opiekuna dla dziecka w domu oraz żłobka.
Spróbuj przeanalizować to zarówno z perspektywy rodzica, jak i dziecka.
ZALETY – OPIEKUN DLA DZIECKA
WADY – OPIEKUN DLA DZIECKA
ZALETY – ŻŁOBEK
WADY - ŻŁOBEK
95
Dzień 9
Arkusz 1
Dzień 9
Początek dnia
Koniec dnia
9
9
8
8
7
7
5
5
4
4
3
3
2
2
1 Niepewny/a siebie
1 Niepewny/a siebie
96
Dzień 9
Arkusz 2 (i)
PODSTAWOWE UMIEJĘTNOŚCI ZAWODOWE
97
Pomyśl przez moment o komunikowaniu się twarzą w twarz, a następnie zastanów się ile
informacji przekazują nam poniższe elementy. Wyniki zapisz obok.
SŁOWA =
TON WYPOWIEDZI =
KOMUNIKACJA NIEWERBALNA =
Odpowiedzi:
SŁOWA = 10%
TON WYPOWIEDZI = 35%
98
KOMUNIKACJA NIEWERBALNA = 55%
Jakie znasz elementy komunikacji niewerbalnej?
• wyraz twarzy
• postawa ciała
• gesty
• kontakt wzrokowy
• emocje
Komunikacja niewerbalna i jej elementy są istotną częścią procesu komunikowania się.
Zastanówmy się, dlaczego tak jest.
KOMUNIKACJA
99
W każdym polu napisz jedno słowo określające informację, jaką przekazują Ci
powyższe postawy. Przedyskutuj wyniki z resztą grupy.
Pamiętaj:
Nie jest ważne tylko to, co mówisz – ważne jest także to, jak to robisz. Jeśli Twoja
wypowiedź kłóci się z tym, co przekazujesz niewerbalnie, będzie to miało wpływ na jej odbiór.
Dzień 9
Arkusz 3 (i)
100
Pytania
Zarówno rodzaj, jak i jakość stawianego pytania przekłada się bezpośrednio na jakość
otrzymywanej odpowiedzi.
Stawianie pytań to potężne narzędzie, pod warunkiem że nauczymy się stawiać odpowiednie
pytania.
Jakie są główne rodzaje pytań?
Można skorzystać z tablicy
Otwarte
Informacja
Dociekliwe
Powiedz mi coś więcej
o….
Zamknięte
Konkretne
Pomostowe
Wcześniej mówiłeś, że…
Pytanie
wielokrotnego
wyboru
Mylące
Bezpośrednie
Czy jesteś? Czy
zrobiłeś?
Pomocnicze
Wpływ
Hipotetyczne
Przypuszczenia
Retoryczne
Pytanie i odpowiedź
Podaj kilka przykładów sytuacji, w których skuteczne stawianie pytań jest
nieodzowne:
Dzień 9
Arkusz 3 (ii)
101
Odpowiednie pytanie otwarte pozwoli uzyskać większość wymaganych informacji.
Pytaj: Co? Dlaczego? Kto? Kiedy? Jak? Gdzie?
Spróbuj wykonać poniższe ćwiczenie:
• Zadaj pytanie otwarte jakiejkolwiek osoby z Twojej grupy.
• Na podstawie uzyskanej odpowiedzi sformułuj następne pytanie otwarte
i zadaj je kolejnej osobie z Twojej grupy.
PAMIĘTAJ:
Zakładając, że znasz cel, który ma osiągnąć stawianie pytań: każde z
nich ma swoje miejsce.
Czasami odpowiedź na nasze pytanie może różnić się od tego, czego oczekiwaliśmy.
Czasami odpowiedź na pytanie zamknięte dostarcza nam bardziej szczegółowej informacji.
Dlaczego tak się dzieje?
• Wzajemne zrozumienie
• Gadatliwa osoba
• Związek między pytaniami, a tym, czego chcemy się dowiedzieć
Nieoczekiwane odpowiedzi nie są niczym zaskakującym. Podaj przykład takiej odpowiedzi.
Dzień 9
Arkusz 3 (iii)
102
W każdej sytuacji, np. podczas rozmowy kwalifikacyjnej, bądź przygotowany/a na odpowiedź
na poniższe pytania:
• Dlaczego zależy Panu/Pani na tej pracy?
• Jakie są Pana/Pani mocne strony?
Dokładnie przemyśl swoje odpowiedzi!
Ważnym elementem komunikacji werbalnej jest możliwość upewnienia się, czy nasz
rozmówca rozumie to, o czym mówimy:
• Dlaczego jest to konieczne?
• W jaki sposób możemy upewnić się, że nasz rozmówca rozumie to, o czym mówimy?
Poniższe metody mogą być pomocne:
Streszczenie
Parafraza
Przypomnienie
–
–
–
Powtórzenie kluczowych elementów
Powtórzenie całości własnymi słowami
Kiedy powiedziałeś ……. o ..….. czy chodziło Ci o….
NIGDY NIE SPIESZ SIĘ Z UDZIELANIEM ODPOWIEDZI!
Dzień 9
103
Arkusz 4 (i)
Umiejętności komunikacyjne
Dlaczego tak ważne jest, aby przekazać swoją informację?
Skuteczne porozumiewanie się polega na przekazywaniu innym ludziom informacji
w sposób jasny i jednoznaczny. Polega ono także na sprawnym i niczym niezakłóconym
odbieraniu informacji, którą inni wysyłają do nas.
Skuteczne porozumiewanie się wymaga pewnego wysiłku zarówno ze strony osoby
przekazującej wiadomość, jak i ze strony odbiorcy. Proces ten jest czasem naznaczony
błędami – nadawca może niepotrzebnie skomplikować wiadomość lub odbiorca może ją źle
zinterpretować. Taka sytuacja, jeśli pozostaje niezauważona, może oznaczać spore
zakłopotanie, daremny wysiłku i straconą szansę.
W rzeczywistości proces komunikacji jest efektywny tylko wtedy, kiedy zarówno nadawca
wiadomości, jak i jej odbiorca, rozumieją przekazywaną informację w ten sam sposób.
Odpowiednie wysyłanie innym informacji pozwala nam skutecznie przekazywać nasze myśli
oraz pomysły. Jeśli proces komunikacji zostaje zaburzony, nasze myśli oraz pomysły mogą
zostać zrozumiane w sposób, który nie oddaje tego, co chcieliśmy przekazać. Prowadzi to do
załamania procesu komunikacji oraz tworzenia przeszkód uniemożliwiających nam osiąganie
swoich celów – zarówno prywatnych, jak i zawodowych.
Ostatnie badania przeprowadzone wśród osób zajmujących się zatrudnianiem nowych
pracowników w firmach, w których zatrudnienie przekracza 50 tysięcy osób wykazały, że
umiejętności komunikacyjne są najważniejszym czynnikiem decydującym o przyjęciu danej
osoby na stanowisko kierownicze. Badania te, przeprowadzone przez Uniwersytet w
Pittsburghu ujawniły, że czynnikami najbardziej przydatnymi do osiągnięcia sukcesu
zawodowego są właśnie umiejętności komunikacyjne (włączając w to ustne oraz pisemne
prezentacje) oraz umiejętności pracy w zespole. Mimo rosnącego znaczenia umiejętności
komunikacyjnych, część osób wciąż zmaga się z problemem blokady komunikacyjnej,
zarówno w formie pisemnej, jak i werbalnej. Brak umiejętności skutecznego komunikowania
się praktycznie uniemożliwia takim osobom efektywne wykonywanie swojej pracy i w ten
sposób stoi im na drodze do zawodowego rozwoju.
Umiejętność skutecznego komunikowania się jest zatem niezbędna, jeśli chcemy osiągnąć
sukces zawodowy. Aby komunikować się efektywnie musisz wiedzieć jaką informację chcesz
przekazać, jakim odbiorcom oraz przewidzieć jak zostanie ona przez nich przyjęta.
Aby skutecznie przekazać swoją informację należy nauczyć się przełamywać bariery, które
często powstają przy procesie komunikacji. Weźmy pod uwagę samą informację – jeśli jest
ona zbyt długa, źle zorganizowana lub zawiera błędy, jest wielce prawdopodobne, że
zostanie ona źle zrozumiana i źle zinterpretowana. Użycie niewłaściwego słownictwa oraz
nieodpowiedni język ciała także wpływają ujemnie na zrozumienie informacji.
104
Problemy z kontekstem wynikają często wtedy, kiedy nadawca wiadomości stara się
przekazać zbyt wiele w zbyt krótkim czasie. W przypadku jakichkolwiek wątpliwości mniej
oznacza często więcej. Należy pamiętać, że wysyłając informację także zajmujemy czas
innym osobom, co może być przez nich źle odebrane w dzisiejszym świecie pełnym ciągłego
pośpiechu.
Kiedy to zrozumiemy, należy popracować także nad zrozumieniem charakterystyki naszego
odbiorcy. Zawsze należy upewnić się, że informacja może być skutecznie przekazana, nawet
jeśli nasz odbiorca posiada zupełnie inną przeszłość czy tło kulturowe. Nieważne, czy
komunikujemy się we własnym mieście, w firmie, czy za granicą.
Dzień 9
Arkusz 5
105
Konstruktywna reakcja
Przekształć poniższe stwierdzenia oceniające na stwierdzenia konstruktywne:
1. Piotr, czy Ty zawsze musisz się spóźniać? Czy nigdy nie możesz wstać
z łóżka o odpowiedniej porze?
2. To nie fair! Znów zamieniasz się w kompletnego lenia!
3. Musisz zrobić to jeszcze raz. Nie podoba mi się, jak zrobiłeś to teraz.
4. Nigdy nie ma Cię przy biurku! Co Ty w ogóle robisz?
5. Czemu nigdy nie potrafisz wziąć na siebie odpowiedzialności ani przejąć inicjatywy?
6. Myślę, że powinieneś zmienić swoje nastawienie.
7. Lepiej popracuj nad swoimi pomysłami, bo inaczej będziesz musiał zmienić pracę.
8. Jak wiele razy mam Ci to mówić – nie możesz spaprać tej roboty!
Dzień 9
Arkusz 6
106
Kto? Co? Kiedy? Gdzie? Jak? Dlaczego?
• Co się zatrzymuje?
• Jak się przez to czujesz?
• Jak myślisz, dlaczego?
• Co mogłoby się stać gdybyś…?
• Jak wyobrażasz sobie … ?
• Jak pomoże Ci to w przyszłości?
• Co mógł(a)byś zrobić inaczej?
• Co mogłoby Ci w tym pomóc?
• Co możesz sam/a w tej kwestii zrobić?
• Co powinieneś/aś w tej kwestii zrobić?
• Co chciał(a)byś z tym zrobić?
• Jak postrzegają to inni?
• Czy to sprawdziło się w przeszłości?
• Co mógł(a)bym zrobić, aby Ci pomóc?
Myślę, że powinieneś/aś:
107
• Regularnie uczęszczać na spotkania
• Powinieneś/aś wziąć udział w szkoleniu
• Przydzielić część pracy X, Y i Z
• Ustalić ramy czasowe
Dzień 9
108
Arkusz 7 (i)
Pytanie otwarte i zamknięte
Jeśli chcesz kiedyś przewodzić innym ludziom, musisz popracować nad sztuką zadawania
pytań. Stawianie pytań jest narzędziem pomagającym uzyskać informację na temat potrzeb
szkoleniowych oraz postępu, a także środkiem pozwalającym zachęcić drugą osobę do
autorefleksji. Brak umiejętności stawiania pytań może stać się blokadą dla dyskusji,
potwierdzić właściwość obecnego stanu rzeczy oraz przeszkodzić, by pytana osoba poczuła
się doceniona. Tajemnicą stawiania właściwych pytań jest stosowanie pytań otwartych.
Zachęcają one do głębszej analizy danej kwestii oraz prowokują przemyślane i pełniejsze
odpowiedzi. Pytania zamknięte mogą czasami wydawać się obraźliwe, gdyż sugerują, że
osoba stawiająca pytanie przemyślała już odpowiedź i doskonale wie, co chce usłyszeć.
Pytania zamknięte nie zachęcają do spojrzenia na daną kwestię z innej perspektywy. Mogą
być one łatwiejsze do sformułowania oraz pociągać za sobą łatwiejsze odpowiedzi, jednak
nie prowadzą one do szerszego zrozumienia poruszanej kwestii. Zwykle, odpowiedź na
pytanie zamknięte brzmi „tak” lub „nie”.
Ćwiczenie:
Poniżej znajduje się kilka pytań. Zdecyduj, które z nich są otwarte, a które zamknięte.
1. Czy czytasz kryminały?
2. Palisz papierosy?
3. Czy używałeś tego komputera?
4. Czy masz dzieci?
5. Czy korzystasz z biblioteki?
6. Czy masz jakieś ambicje?
7. Czy byłeś kiedykolwiek za granicą?
8. Lubisz pizzę?
9. Masz samochód?
10. Co sądzisz o wojnie w Iraku?
Teraz przekształć pytania zamknięte w pytania otwarte.
109
Dzień 9
Arkusz 7 (ii)
Rodzaje pytań
Rodzaj pytania
Opis
•
•
•
•
Otwarte
•
•
•
Zamknięte
Przykład
wymaga szerszej odpowiedzi
niż proste „tak” lub „nie”
pobudza myślenie
prowokuje dyskusję
zazwyczaj zaczyna się od słów
„co”, „jak”, „gdzie”, „kiedy” itd.
wymaga prostej odpowiedzi
jednym słowem
zamyka dyskusję
zazwyczaj zaczyna się od słów
„czy”, „ile” itd.
„Jak wytłumaczyłbyś
zaistniałe zmiany
kierownictwu oraz
społeczeństwu?”
„Czy wszyscy
rozumieją to, co przed
chwilą
przedstawiłem?”
Formułowanie pytań
Kiedy już zdecydowałeś/aś, który rodzaj pytania zadasz, powinieneś/aś zastanowić się, jak je
sformułować. Sposób, w jaki sformułujesz pytanie jest bardzo ważny, ponieważ sprawi, że
osoba pytana skupi się na konkretnym jego elemencie, co pozwoli Ci uzyskać pożądaną
informację.
TAK!
•
•
•
•
NIE!
Formułuj proste, zwięzłe pytania
dotyczące pojedynczej kwestii.
Stawiaj rozsądne pytania, na które
Twój rozmówca będzie w stanie
odpowiedzieć.
Nie bój się pytań-wyzwań,
prowokujących myślenie.
•
Zadawaj uczciwe, istotne,
wymagające logicznej odpowiedzi.
•
•
•
Unikaj chaotycznych, dwuznacznych
pytań dotyczących wielu kwestii.
Unikaj pytań, na które odpowiedź
byłaby zbyt trudna dla większości
osób.
Nie stawiaj trywialnych pytań, które
nie wymagają najmniejszego ich
przemyślenia.
Unikaj podchwytliwych pytań
mających na celu oszukanie
rozmówcy.
110
Umiejętność stawiania odpowiednich pytań jest niezbędne, abyś był/a w stanie stwierdzić czy
osoby, którym przekazujesz informacje (np. podczas szkolenia), rozumieją w pełni Twój
przekaz.
Dzień 10
Arkusz 1
Dzień 10
Początek dnia
Koniec dnia
9
9
8
8
7
7
5
5
4
4
3
3
2
2
1 Niepewny/a siebie
1 Niepewny/a siebie
111
Dzień 10
Arkusz 2
Przejrzyj poniższe stwierdzenia i zadecyduj, które z nich są prawdziwe, a
które nie, stawiając ptaszek w odpowiedniej kolumnie.
YES NO
Czy zdarza Ci się oceniać coś lub kogoś pochopnie?
Czy masz tendencję do „wyłączania się”, jeśli Twój rozmówca za długo się nad
czymś rozwodzi?
Czy zdarza Ci się okazywać niecierpliwość kiedy ktoś mówi do Ciebie?
Słuchanie selektywne
Czy lubisz słuchać innych dlatego, że ich głos brzmi przyjemnie?
Czy wsłuchujesz się głównie w fakty, pomijając ukryte w nich emocje
i uprzedzenia?
Czy zdarza się, że pewne słowa, wyrażenia lub czyjś wygląd sprawiają, że nie
potrafisz wysłuchać go obiektywnie?
Czy zdarza się, że Twoje osobiste odczucia biorą górę i nie potrafisz skupić się
na faktach w razie jakiejkolwiek skargi?
Czy to, w jaki sposób mówią inni ludzie, zniechęca Cię do słuchania ich?
Przerywanie
Czy „zgadujesz” koniec wypowiedzi i przerywasz mówiącemu?
Jeśli tak, czy często zdarza się, że Twoje przypuszczenie było mylne?
Jeśli czyjaś wypowiedź sprawia, że jesteś zakłopotany/a lub rozdrażniony/a, czy
przerywasz mówiącemu w celu wyprostowania tego, co mówi?
Czy pozwalasz osobom trzecim na przerywanie rozmowy?
Skupianie uwagi
Czy zdarza Ci się, że Twój umysł „odpływa”, a Twoje myśli krążą gdzieś
zupełnie indziej?
Czy zapominasz okazywać rozmówcy, że go uważnie słuchasz?
112
Czy okazujesz oznaki niecierpliwości lub irytacji?
Czy inne dźwięki lub widoki łatwo Cię rozpraszają?
Czy masz problem z wyłapywaniem tego, co pomiędzy wierszami?
Teraz już wiesz, na czym powinieneś/aś skoncentrować się bardziej!
Dzień 10
Arkusz 3 (i)
Dlaczego inni nas nie słuchają?
• Nie są nauczeni, aby słuchać innych
• Słyszeli to wszystko wcześniej i przestają się skupiać
• Chcą mówić i dlatego przerywają naszą wypowiedź
• Mają inną opinię na dany temat
• Prędkość myśli (myślimy szybciej niż mówimy)
• Zakłócenia zewnętrzne
• Różnice kulturowe, odmienne doświadczenia i przeszłość
• Nieodpowiedni język lub słownictwo
• Niespójność między wypowiedzią, a przekazem niewerbalnym
• Strach przed ujawnieniem czegoś
• Przerywamy – wtrącamy swoje wypowiedzi oraz osądy
• Przygotowujemy swoją odpowiedź, podczas gdy ktoś mówi
• Nie uczestniczymy w rozmowie
• Słyszymy to, co chcemy usłyszeć, a nie to, co naprawdę ktoś chce nam przekazać
113
Dzień 10
Arkusz 3 (ii)
Słuchanie to aktywność
Słuchanie nie jest bierne – powinniśmy być w nie aktywnie zaangażowani z wielu powodów:
• z grzeczności,
• aby uzyskać konkretną informację (np. jak gdzieś dojechać, jak coś zrobić),
• dla zainteresowania daną osobą lub rzeczą,
• aby lepiej zrozumieć sytuację lub pomysł innej osoby,
• aby odnaleźć niespójności w tym, co ktoś nam mówi,
• dla wypracowania nowego punktu widzenia czy pojęcia o czymś.
Jakie elementy pozwalają nam rozpoznać w kimś dobrego słuchacza?
• Prosi o wyjaśnienie pewnych kwestii.
• Streszcza nasze słowa.
• Utrzymuje kontakt wzrokowy.
• Przytakuje i wykonuje inne gesty.
Aktywne słuchanie oznacza prawidłową interpretację wiadomości oraz stosowną odpowiedź
na usłyszane informacje.
Odpowiedzią może być:
- pytanie,
- potwierdzenie,
114
- proste stwierdzenie,
- uznanie,
- czasami nie trzeba odpowiadać w żaden sposób.
Dzień 10
Arkusz 3 (iii)
Przewodnik po umiejętności słuchania
S
KUP SIĘ NA ROZMOWIE
Ł
ĄCZNOŚĆ – NIE ODPŁYWAJ MYŚLAMI
U
NIKAJ PRZERYWANIA CZYJEJŚ WYPOWIEDZI
C
ZY MASZ NA MYŚLI…? – ZADAWAJ PYTANIA
H
ARMONIA – SPRAWDZAJ WZAJEMNE ZROZUMIENIE
115
A
HA! – POKAZUJ, ŻE INTERESUJESZ SIĘ ROZMOWĄ
M
IEJ USZY OTWARTE – OCENIAJ TO, CO SŁYSZYSZ
Dzień 10
Arkusz 4 (i)
Brudna łyżeczka – kopia dla prowadzącego
Teraz, kiedy wiecie już jak należy aktywnie słuchać, sprawdźmy, czy potraficie słuchać
skutecznie.
ĆWICZENIE – KAWIARNIA „BRUDNA ŁYŻECZKA”
Przeczytam dwukrotnie 5 linijek tekstu, a następnie poproszę was o wypełnienie
w parach lub w grupach trzyosobowych arkusza odpowiedzi. Pamiętajcie jednak, że nie
możecie zadawać żadnych pytań!
1. Przeczytaj tekst dwukrotnie – powoli!
Kawiarnia „Brudna łyżeczka”
Kierownik kawiarni wyłączył światła w kawiarni, kiedy do środka wszedł jakiś człowiek i
zażądał pieniędzy. Właściciel otworzył kasę. Jej zawartość została zabrana i mężczyzna
czym prędzej opuścił kawiarnię. Policja została natychmiast poinformowana o zdarzeniu.
2. Rozdaj grupie arkusze odpowiedzi.
3. Zapisz wyniki na tablicy.
4. Pokaż grupie tekst.
5. Przedyskutuj wyniki i to, czego możemy się dzięki nim nauczyć:
− zaproponuj pytania mogące wyjaśnić niejasności wynikające
z dwuznaczności języka,
116
− zwróć uwagę na fakt, jak szybko jesteśmy skłonni do stawiania pewnych
wniosków.
Dzień 10
Arkusz 4 (ii)
Brudna łyżeczka – kopia dla uczestników szkolenia
ĆWICZENIE – KAWIARNIA „BRUDNA ŁYŻECZKA”
Elementy usłyszanej historii
1. Złodziejem był mężczyzna.
2. Postać, która pojawiła się w kawiarni, nie
zażądała pieniędzy.
3. Właściciel sklepu zgarnął zawartość kasy.
4. Ktoś otworzył kasę.
5. Kasa zawierała pewną ilość gotówki, ale
117
Prawda Fałsz
?
w opowiadaniu nie było podane jaką.
6. Złodziej zażądał pieniędzy właściciela.
7. Nieznajoma postać pojawiła się, kiedy już
zgaszono wszystkie światła.
8. Właściciel kawiarni otworzył kasę.
9. Wiek właściciela kawiarni nie został podany
w opowiadaniu.
10. W opowiadaniu pojawiły się następujące
wydarzenia: ktoś zażądał pieniędzy, otworzono
kasę, jej zawartość została zabrana i ktoś
wybiegł ze sklepu.
118
Dzień 10
Arkusz 4 (iii)
Ćwiczenie 2
Mój przyjaciel Jacek wybiera się w marcu do Australii, aby spędzić tam dwa
i pół tygodnia wakacji. Będzie wylatywał z Katowic 12 marca o 10:45 i leciał liniami British
Airways. Po drodze będzie miał przystanek w Amsterdamie. Stamtąd wyleci do Singapuru,
gdzie spędzi kolejne 2 dni.
Żona Jacka, Anna, bardzo obawia się tej części podróży – całego tego hałasu,
tłumów, i tego, że nikt nie będzie pewnie nawet mówił po angielsku. Poza tym nie cierpi ryżu.
Ale z Singapuru wylecą już prosto do Australii liniami Singapore Airways
i spędzą tydzień z bratek Jacka, Tomkiem. Tomek żyje w Sidney od 24 lat. Ożenił się tam i
ma tam 5 dzieci – 3 synów oraz 2 córki.
Jacek ma jeszcze jednego brata, Łukasza, w Adelajdzie, i planuje spędzić z nim, z
jego żoną oraz z ich siedmiorgiem dzieci pozostałą część wakacji. Następnie wróci wraz z
żoną do domu, do ich dwóch synów, 22 marca 1997 roku. Ma nadzieję, że będzie z
powrotem w Łodzi 9 marca 1997r. o 21:27.
1. Kiedy Jacek wyrusza do Amsterdamu?
2. Czemu Annie nie przypadła do gustu przerwa w podróży w Singapurze?
3. Jak mają na imię dwaj bracia Jacka i gdzie mieszkają?
4. Ile córek ma Tomek?
5. O której Jacek wylatuje z Katowic?
119
6. Ile synów ma Jacek?
Ponieważ nasze myśli są szybsze od naszych słów, podczas słuchania mamy wiele czasu,
aby zastanowić się nad tym, co słyszymy.
Zastanawianie się, co za chwilę powiedzieć, tylko nas rozprasza.
Kluczem do efektywnego słuchania jest wykorzystywanie wolnego czasu między słowami
naszego rozmówcy do przeanalizowania treści wypowiedzi oraz do zastanowienia się, czy
ton głosu oraz inne wskazówki nie zdradzają tego, co tak naprawdę ktoś chce nam
powiedzieć.
Dzień 11
Arkusz 1
Dzień 11
Początek dnia
Koniec dnia
9
9
8
8
7
7
5
5
4
4
3
3
2
2
120
1 Niepewny/a siebie
1 Niepewny/a siebie
Dzień 11
Arkusz 2
Praca w zespole
Definicja pracy w zespole:
Dzielenie się swoimi myślami, rozumienie, szanowanie oraz zachęcanie do pracy
każdego członka grupy
Czym jest zespół?
Zespół jest grupą ludzi, którzy realizując wspólnie określone zadania zmierza do
osiągnięcia określonego celu.
Praca w zespole oznacza, że każdy z jego członków:
Polega na sobie nawzajem – umiejętności oraz wysiłek każdego
z członków grupy jest niezbędny do osiągnięcia wspólnego celu.
Chętnie pracują razem – kooperacja jest podstawą każdego zgranego zespołu.
121
Poświęcają się, by osiągnąć wspólny cel – prawdziwy członek zespołu zawsze
stawia wspólne cele przed swoimi osobistymi dążeniami.
Dzień 11
Arkusz 3 (i)
Funkcje pełnione w zespole
Jest wiele powodów, dla których warto jest pracować w zespole. Niezależnie od tego, czy
pracujesz z kimś znajomym czy z grupą przyjaciół, czy też należysz do bardziej formalnej
grupy czy zespołu. Obie te konfiguracje sprawdzają się w innych sytuacjach.
Co stanowi różnicę?
W tej sekcji możesz zastanowić się nad:
różnymi zajęciami, przy których przydaje się praca w zespole,
tym, czemu niektóre z grup sprawdzają się lepiej niż inne,
różnymi funkcjami, jakie można pełnić w grupie lub zespole,
tym, co sprawia, że dany zespół odnosi sukces,
tym, jak możesz zacząć odgrywać większą rolę w swojej grupie.
W miarę możliwości przedyskutuj powyższe kwestie z pozostałymi uczestnikami szkolenia.
Sprawdźcie, czy wasze wyobrażenia na temat pracy w zespole są zbieżne i podzielcie się
posiadanymi doświadczeniami.
Grupy i zespoły
Ćwiczenie 1
122
Czym jest grupa? Czy znasz jakiś przykład grupy ludzi zajmującej się czymś wspólnie?
Czym jest zespół? Czy znasz jakiś przykład współpracujących ze sobą zespołów?
Dzień 11
Arkusz 3 (ii)
Ćwiczenie 2
W poniższej tabeli wypisz jak najwięcej przykładów grup oraz zespołów. Ćwiczenie rozpocznij
sam/a, a następnie skonsultuj swoje pomysły z resztą grupy.
GRUPY
ZESPOŁY
123
Dzień 11
Arkusz 3 (iii)
Ćwiczenie 3
To ćwiczenie wykonaj z resztą grupy. Jeśli masz już jakieś doświadczenie
z działaniem w grupie nastawionej na realizację wspólnego celu (np. zbieranie środków na
hospicjum dla dzieci, działanie w klubie pracy przy urzędzie zatrudnienia), z pewnością
chętnie dowiesz się o znaczeniu ról, jakie każdy z członków grupy w niej pełni. Odpowiednie
ich rozdzielenie gwarantuje sukces grupy.
Nawet jeśli Twoja grupa jest raczej nieformalna i składa się z grupy przyjaciół (np. dążycie to
wyremontowania placów zabaw w waszej okolicy), ważne jest, aby każdy
z jej członków znał swoją rolę i sumiennie ją wypełniał.
Rozdaj każdemu 5 małych kawałków papieru i poproś ich o wypisanie zadań
i funkcji, które każdy uważa za nieodzowne podczas pracy w grupie.
Na środku większej kartki napisz „PRACA W GRUPIE”.
Następnie każdy przyczepia swoje kartki z zadaniami wokół środka.
Wszelkie sugestie są mile widziane.
Przedyskutujcie wyniki swoich poszukiwań i zadecydujcie, czy jest coś, czego brakuje.
124
W Załączniku znajdziesz listę zajęć, które możesz porównać z tymi podanymi przez
uczestników szkolenia. Czy znasz jakieś zajęcia, które nie zostały uwzględnione na liście?
Czy na liście z załącznika pojawiły się jakieś dodatkowe zajęcia, które chciałbyś dodać do
waszej listy?
Dzień 4
Arkusz 3 (iv)
Ćwiczenie 4
Jakich umiejętności i talentów wymagają różne funkcje, które można pełnić w grupie?
Pomyśl o różnych cechach, jakie powinna posiadać osoba pełniąca w grupie daną funkcję.
Uzupełnij poniższą tabelkę, wpisując w nią inne role, które uważasz za istotne oraz
wymagania, jakie powinna spełniać osoba je pełniąca.
przywódca grupy
potrafi słuchać, jest sprawiedliwy…
sekretarz
punktualny, zorganizowany…
krytyk
bezstronny, realista…
125
Dzień 11
Arkusz 3 (v)
Ćwiczenie 5
Jaką funkcję chciał(a)byś pełnić w grupie? Jakie zadania chciał(a)byś realizować?
W czym masz już doświadczenie?
Jakie zajęcia najbardziej Ci odpowiadają?
126
Jakie zadania stanowią dla Ciebie wyzwanie?
Dzień 11
Arkusz 3 (vi)
Ćwiczenie 5 (cd.)
Czy byłeś/aś kiedykolwiek członkiem grupy lub zespołu, który odniósł sukces? Jak myślisz, co
o tym zadecydowało?
127
Czy byłeś/aś kiedykolwiek członkiem grupy lub zespołu, którego członkowie nie potrafili ze
sobą współpracować? Jak myślisz, co o tym zadecydowało?
Czy potrafisz podać przykład zespołu, w którym szczególnie ważne jest, aby jego członkowie
współpracowali ze sobą?
strażacy, ratownicy medyczni, ….
Dzień 11
Arkusz 3 (vii)
Ćwiczenie 5 (cd.)
Jak myślisz, co sprawia, że właśnie te grupy czy zespoły osiągają razem sukces
i skutecznie ze sobą współpracują?
128
Badania wykazują, że nie wszystkie wyjątkowo bystre czy kreatywne osoby sprawdzają się w
pracy w grupie. To, co się liczy, to mieszanka pewnych cech osobowości. Osoby zajmujące
się badaniem zachowania w grupie stworzyły listę cech, których posiadacze najlepiej
sprawdzają się w pracy zespołowej.
Lista tych cech znajduje się w Załączniku.
Oto kilka cech członków udanego zespołu:
doskonale wiedzą, do czego dążą,
mają wspólne założenia,
szanują odmienne opinie pozostałych członków grupy,
docenia wkład każdego z członków w wspólną pracę,
skutecznie wykonują swoje zadania, nie marnują czasu ani energii,
posiadają cechy potrzebne do osiągnięcia wspólnego celu.
Dzień 11
Arkusz 3 (viii)
Ćwiczenie 6
Do tego ćwiczenia jedna osoba z grupy będzie musiał objąć funkcję lidera.
Będziecie potrzebować:
wyboru artykułów lub wywiadów z ostatnich gazet
dyktafonu (opcjonalnie)
Zadanie dla grupy
–
Czas na przygotowanie –
Role do obsadzenia
–
przygotowanie oraz przedstawienie „Faktów o 6”
dla programu radiowego
1 godzina
prezenter, edytor, dziennikarz, technik dźwięku etc.
129
Lider grupy zaopatrza pozostałych członków w artykuły i wywiady, z których będzie
można skorzystać tworząc program. Wszyscy członkowie grupy mogą także umówić się, że
każdy wybierze coś od siebie.
Ćwiczenie rozpocznijcie przydzielając każdemu odpowiednią rolę. W jaki sposób
zadecydujecie co komu przydzielić? Czy każdy wie dokładnie co ma robić?
Zdecydujcie, jak podzielicie przydzielony wam czas na czytanie i wybór wiadomości,
które przedstawicie w programie, pisanie scenariusza, próby, emisję „Faktów…”.
Podczas przygotowywania programu, do czasu jego emisji, mogą napływać nowe
informacje. (Lider może je dostarczać co jakiś czas.) W jaki sposób zadecydujecie, które z
nich są istotne i powinny znaleźć się w programie?
Przygotujcie nagłówki i ostateczną wersję wiadomości.
Zarejestrujcie nagranie.
Dyskusja
Po nagraniu programu i ponownym jego odsłuchaniu, poświęćcie trochę czasu na dyskusję.
Spróbujcie odpowiedzieć na pytania:
Czy wszyscy czuli się dobrze w przydzielonym im rolach?
Czy ktokolwiek mógłby pełnić więcej niż jedną funkcję?
Które funkcje okazały się kluczowe podczas przygotowywania programu?
Czy łatwo było zdecydować komu przydzielić jaką rolę?
Które funkcje są kluczowe w zespole, który chce razem osiągnąć sukces?
Zobaczmy co się stanie, jeśli połączymy trzy kluczowe role w grupie:
lider grupy
inicjator
praktyk
Uzyskujemy połączenie świetnych pomysłów, realizacji praktycznej oraz przewodzenia, czyli
szkielet każdej zgranej grupy czy zespołu. Nie liczy się wielkość grupy – małe grupy często
obfitują w zapał do pracy i zaangażowanie, podczas gdy członkowie większych grup mogą
łączyć swoje pomysły i wzajemnie poszerzać swój zasób wiedzy.
Dzień 11
Arkusz 4
Ocena ćwiczeń
Czy ostatnie ćwiczenia dały Ci możliwość wykazania się w nowej roli?
130
Czy ostatnie ćwiczenia były pomocne dla Twojej obecnej grupy w zakresie przydzielania
różnych ról różnym osobom?
Dzień 11
Arkusz 5
Załącznik
131
Kluczowe role
w zespole
Lider grupy
Dojrzały, zrównoważony, skupiony na osiągnięciu celu
i pewny siebie. Potrafi zmobilizować innych do pracy.
Potrafi słuchać i prawidłowo osądzać. Sprawia, że każdy
czuje się zaangażowany.
Inicjator
Kreatywna, obdarzona wyobraźnią, pomysłowa i otwarta.
Ma niekonwencjonalne pomysły, które wykorzystuje na
korzyść grupy.
Praktyk
Praktyczna, odpowiedzialna, wydajna, dobra w planowaniu.
Potrafi wprowadzić plan w życie oraz przekształcić pomysły
w realne działania oraz zaplanować je.
Osoba kształtująca
wizerunek grupy
Towarzyska, pełna zapału, pasji i dążąca do nowych
osiągnięć. Potrafi zarazić swoim entuzjazmem innych oraz
dopilnować tego, aby wszystkie zadania zostały spełnione
Krytyk
Poważny, z analitycznym umysłem. Potrafi spojrzeć na
daną rzecz z wielu perspektyw i dostrzec w niej błędy.
Ocenia pracę grupy.
Osoba gromadząca
informacje
Bystra, entuzjastycznie nastawiona oraz interesująca,
potrafi nawiązywać kontakty. Zbiera informacje, nawiązuje
nowe kontakty oraz poszukuje źródeł wsparcia dla zespołu.
132
Gracz zespołowy
Przyjazny, oddany, spostrzegawczy i potrafiący słuchać.
Potrafi pracować w każdym zespole. Podatny na panującą
atmosferę, łatwo nawiązuje kontakty oraz nawiązuje
porozumienie między innymi osobami.
Osoba kończąca
projekt
Ostrożna, rozsądna, perfekcjonista dbający o standardy.
Potrafi trzymać się ustalonego planu, przestrzegać
terminów. Pilnuje dotrzymywania umów oraz wypełniania
zadań.
Żartowniś
Zabawny, z dużym poczuciem humoru, potrafi rozbawić
innych. Komediant. Rozładowuje atmosferę w zespole,
nadaje wszystkiemu lżejszy ton i podnosi morale zespołu.
Dzień 11
Arkusz 6
133
Korzyści płynące z przynależności do zespołu
Co dobrego wynika dla członków zespołu z faktu przynależności do niego? Przedyskutujcie
odpowiedzi i zwróćcie uwagę na poniższą listę.
Wielu ludziom praca w zespole przynosi następujące korzyści:
1. Interakcja społeczną i szansą znalezienia przyjaciół.
2. Wsparcie innych osób (np. przynależenie do zespołu w pracy daje nam możliwość
zwrócenia się do kogoś innego niż własna rodzina).
3. Poczucie przynależności.
4. Możliwość nauczenia się czegoś od innych.
5. Duma z osiągniętego sukcesu po dobrze wykonanej pracy.
6. Nowe wyzwania.
7. Motywacja.
Większość ludzi posiada cechy charakterystyczne dla więcej niż jednej roli zespołowej.
Zazwyczaj posiadamy 3 lub 4 preferowane role, które mogą być przyjmowane lub odrzucane,
w zależności od sytuacji.
Funkcje pełnione w grupie pomagają lepiej poznać samego siebie oraz zrozumieć innych.
Rola zespołowa odzwierciedla wzór Twojego zachowania w danej chwili. Preferencje co do
pełnionej funkcji mogą się zmieniać i wpływać na nasze zachowanie wraz z pojawiającymi
się np. możliwościami zmiany pracy, awansu czy czynnikami niezwiązanymi z pracą.
Dzień 12
Arkusz 1
134
Dzień 12
Początek dnia
Koniec dnia
9
9
8
8
7
7
5
5
4
4
3
3
2
2
1 Niepewny/a siebie
1 Niepewny/a siebie
135
Dzień 12
Arkusz 2
Linia życia
Na czystej kartce narysuj linię:
Na tej „linii czasu” umieść ważne daty i wydarzenia z przeszłości oraz te rzeczy, które masz
nadzieję, że wydarzą się w przyszłości:
_____ PRZESZŁOŚĆ _________TERAŹNIEJSZOŚĆ _______PRZYSZŁOŚĆ_____
Przyjrzyj się teraz Twojej linii życia. Czy są jakieś wydarzenia, które chciał(a)byś móc na niej
umieścić? Czy są takie, których wolał(a)byś tam nie widzieć?
Co musisz zrobić, aby spełniły się rzeczy, które umieściłeś/aś w przyszłości?
136
Dzień 12
Arkusz 3
Jak zamierzasz wykorzystać rzeczy, których nauczyłeś/aś się na szkoleniu „Powrót do
pracy”, aby spełnić swoje założenia dotyczące pracy, dalszej nauki oraz inne cele?
W następnym tygodniu zamierzam
W następnym miesiącu zamierzam
Za trzy miesiące zamierzam
137
Dzień 12
Arkusz 4 (i)
Lista zadań (1)
Użyj tego arkusza, aby zapisać na nim wszystkie czynności jakie zamierzasz podjąć, które
pomogą Ci zapewnić Ci wymarzoną pracę, dalszą naukę czy inne możliwości.
Czynność
Kto może pomóc?
►
►
►
►
►
►
►
►
►
►
138
Dzień 12
Arkusz 4 (ii)
Lista zadań (2)
(powinieneś/aś systematycznie wracać do tej listy, aby sprawdzić czy realizujesz swoje
założenia i dopisywać do niej nowe zadania, jeśli poczujesz taką potrzebę)
Czynność
Kto może pomóc?
► Przeszkody związane
z podjęciem pracy
• opieka nad dzieckiem
• pomoc finansowa
• zarządzanie finansami
• motywacja
• inne
►Rozwijanie umiejętności
• coaching
• wolontariat
• praca na okres próbny
139
• kursy szkoleniowe
• inne
Dzień 12
Arkusz 3 (iii)
Lista zadań (3)
(powinieneś/aś systematycznie wracać do tej listy, aby sprawdzić czy realizujesz swoje
założenia i dopisywać do niej nowe zadania, jeśli poczujesz taką potrzebę)
Czynność
Kto może pomóc?
► Przygotowanie do pracy
• przygotowanie CV
• umiejętności związane z
rozmową kwalifikacyjną
• inne
►Planowanie pracy
• poszukiwanie pracy
• doradztwo zawodowe
• inne
► Inne
140
Dzień 12
Arkusz 5 (i)
Zrób to sam – radzenie sobie z konfliktami
Konflikt to niezgodność między dwoma lub więcej stronami, w której zauważają one
potencjalne zagrożenie dla swoich interesów, potrzeb lub korzyści. W tej prostej definicji
pojawia się kilka ważnych elementów:
Niezgodność - Większość z nas zdaje sobie sprawę, że w przypadku konfliktu pojawia się
pewien poziom rozbieżności między dwoma (lub więcej) stronami. Lecz prawdziwa
niezgodność może się w dużej mierze różnić od tej postrzeganej.
W rzeczywistości, konfliktom towarzyszy zwykle pewien poziom niezrozumienia, który w
znacząco zaburza postrzeganie konfliktu i wyolbrzymia go. Dopiero kiedy dostrzeżemy
prawdziwy zakres niezgodności będziemy w stanie rozwiązać konflikt
i poznać prawdziwe potrzeby stron.
Strony konfliktu – Czasami nasze wyobrażenie o tym, kto jest stroną konfliktu nie zgadza
się z tym, jak jest w rzeczywistości. Często niektórzy z nas z zaskoczeniem dowiadują się, że
są stroną konfliktu. Inni zaś są zaskoczeni, że nie są postrzegani jako jego część. Osoby,
które są postrzegane jako część systemu społecznego (np. zespołu w pracy, rodziny czy
firmy), często są zmuszeni do zajęcia strony w dyskusji na temat postrzegania danej kwestii.
W takich przypadkach, osoby te często „biorą stronę” którejś z opcji, w zależności od tego jak
postrzegają tę kwestię w danym momencie oraz bazując na ich wcześniejszych
doświadczeniach. W ten sposób strony konfliktu bywają często trudne do zdefiniowania.
Potencjalne zagrożenie – Często żywiej reagujemy na zagrożenia potencjalne, niż na te
realne. Dlatego też, mimo że nasze przypuszczenia nie są rzeczywistością jako taką,
poczucie zagrożenia z jakim się spotykamy modyfikuje nasze zachowanie, uczucia oraz
reakcje. Konflikt może zostać rozwiązany konstruktywnie dopiero wtedy, kiedy potrafimy
zidentyfikować prawdziwe zagrożenia oraz wypracować pewne strategie, które pomogą nam
się z nimi zmierzyć.
Interesy, potrzeby oraz korzyści – Istnieje tendencja do zawężania definicji „problemu” do
raczej krótkoterminowej kwestii. Często jednak konflikty w miejscu pracy bywają dużo
bardziej skomplikowanie, ponieważ dotyczą istniejących stosunków między złożonymi
emocjonalnie stronami. Krótko mówiąc, konflikt powinien być analizowany nie tylko pod
względem zwyczajowych, rzeczowych potrzeb stron, ale także pod względem potrzeb
141
formalnych oraz psychologicznych. Ponadto trwałość korzyści i interesów stron
zaangażowanych w konflikt przewyższa zazwyczaj powstałą sytuację. Jakiekolwiek wysiłki
zmierzające do rozwiązania konfliktu powinny mieć na uwadze wszystkie te kwestie.
Dzień 12
Arkusz 5 (ii)
Konflikty często pozostają nierozwiązane, ponieważ nikt nie wie, co należałoby zrobić, aby
się z nimi uporać, lub też wszystkie kwestie są przedstawiane jednocześnie, ponieważ
każdemu wydaje się, że doskonale wie co będzie dla wszystkich najlepsze.
Na początek poświęćcie trochę czasu na uzupełnienie poniższych dziesięciu zdań:
• Problem polega na tym, że…
• W wyniku tego problemu…
• Myślę, że powinno się coś z tym zrobić, ponieważ…
• Kilka przyczyn tego problemu to….
• To, co mogę zrobić, aby pomóc w rozwiązaniu tej sytuacji i jej poprawie to…
•
To, co inni dotknięci tym problemem mogliby zrobić to… (zaznacz kto oraz co mógłby zrobić)
• To, co moglibyśmy zrobić razem to…
•
To, co mogłyby zrobić inne osoby/stowarzyszenia to… (zaznacz kto, gdzie oraz co mógłby
zrobić)
• Pierwsze trzy kroki do rozwiązania problemu to…
• Trzy główne rezultaty, które chciał(a)bym uzyskać to…
142
Rozwiązania „zrób to sam” nie zawsze wchodzą w grę. Wtedy pozostaje poproszenie o
pomoc osób trzecich lub odpowiednich stowarzyszeń.
Dzień 12
Arkusz 5 (iii)
Niezależnie od tego, jakie akcje podejmiemy, oraz czy zaangażowany został ktoś
z zewnątrz, celem rozwiązania konfliktu jest zawsze porozumienie co do podjęcia przez
niektóre lub wszystkie strony konfliktu konkretnych działań zmierzających do poprawy
sytuacji. Wymaga to:
• aby każda ze stron konfliktu miała możliwość przedstawienia swojego punktu
widzenia,
• aby każda ze stron konfliktu miała możliwość określenia, dlaczego zależy jej na
rozwiązaniu zaistniałej sytuacji,
• ustalenia wspólnych korzyści oraz, jeśli to możliwe na tym etapie, wspólnych celów,
• ustalenia kwestii, w których porozumienie jest szczególnie istotne i możliwe,
• przedyskutowania sugestii dotyczących rozwiązania każdej z kwestii,
• zgody na zastosowanie danego rozwiązania oraz ustalenie kroków, jakie należy
wykonać,
• upewnienia się, że wszystkie ze stron konfliktu chcą wykonać kroki zmierzające do
rozwiązania konfliktu, nawet jeśli nie w pełni się z tym zgadzają,
• zgody na analizę sytuacji w celu sprawdzenia, czy wdrożone rozwiązanie sprawdza
się oraz/lub określenia konsekwencji, jakie poniosą strony, które nie zrealizowały
ustalonych założeń.
143
Dzień 12
Arkusz 6 (i)
Style rozwiązywania konfliktów
Konflikt najlepiej zrozumieć przez analizę konsekwencji określonych zachować w danym czasie.
Zachowania te można podzielić w zależności od stylów rozwiązywania konfliktów. Każdy z tych stylów
posiada wspólną cechę – jest sposobem na zaspokojenie potrzeb jednej ze stron kosztem potrzeb
drugiej strony.
•
Rywalizacja – w tym stylu potrzeby jednej ze stron są stawiane ponad potrzebami
pozostałych stron. Jego elementami są agresywny sposób komunikowania się, niewielka
dbałość o jakość przyszłych stosunków oraz wykorzystanie środków przymusu. Osoby
korzystające z tego stylu rozwiązywania konfliktów mają próbują przejąć kontrolę nad
dyskusją o kwestiach zarówno istotnych, jak i podstawowych. Osoby takie obawiają się, że
brak kontroli doprowadzi do rozwiązania niekorzystnego z punktu widzenia ich potrzeb.
Rywalizacja zazwyczaj skutkuje zwiększonym poziomem zagrożenia.
•
Dostosowanie się, zwane również „łagodzeniem”, jest przeciwieństwem rywalizacji. Osoby
stosujące ten styl rozwiązywania konfliktów dyplomatycznie poświęcają własne potrzeby na
rzecz potrzeb pozostałych stron. Pozwalają one, aby potrzeby grupy wzięły górę nad ich
własnymi potrzebami, nawet jeśli nie zostaje to nigdy głośno stwierdzone. Dla osób
stosujących ten styl najważniejsze jest zachowanie dobrej relacji z drugą stroną.
•
Unikanie jest najczęstszą reakcją na negatywne postrzeganie konfliktu. „Może jeśli nie
będziemy o tym mówić, samo zniknie” – tak zdają się myśleć osoby stosujące ten styl. Jednak
zazwyczaj wynika z tego jedynie to, że strony konfliktu tłumią w sobie uczucia, unikają
wyrażania swoich opinii, a konflikt rozwija się, dopóki staje się na tyle duży, że nie można go
dłużej ignorować. Taki konflikt rozwija się jak rak – jest łatwo uleczalny, jeśli został wcześnie
wykryty, jednak z czasem jego niszcząca siła może doprowadzić do całkowitego zniszczenia
relacji między stronami konfliktu. Osoby wplątane w taki konflikt często czują się
zdezorientowane – jako że interesy oraz potrzeby stron nie zostały określone, żadna z nich
nie wie, co tak naprawdę poszło nie tak w budowaniu relacji.
•
Kompromis – ten styl rozwiązywania konfliktów polega na równomiernym rozłożeniu zysków i
strat wszystkich stron konfliktu. Kompromis jest zazwyczaj zadawalający, jednak nigdy nie
satysfakcjonuje w pełni żadnej ze stron. Osoby zaangażowane
w konflikt skupiają się na swoich własnych potrzebach, ignorując bądź nie zdając sobie
sprawy z potrzeb drugiej strony. W wyniku tego pojawia się brak zaufania oraz unikanie
jakiejkolwiek współpracy wiążącej się z ryzykiem.
•
Współpraca to łączenie indywidualnych potrzeb dla osiągnięcia wspólnego celu. Sytuacja ta
często określana jest mianem „takiej, w której wszyscy zyskują”, jednak wymaga ona
sprawnego komunikowania się, asertywności oraz rozbudowanej współpracy. Tylko tak można
144
osiągnąć cel, którego żadna ze stron nie mogłaby osiągnąć w pojedynkę. Stosowanie tego
stylu stwarza okazję do wypracowania konsensusu, połączenia potrzeb oraz rozszerzenia
„budżetu możliwości”, które wcześniej zniekształcały nasze spojrzenie na konflikt. Sytuacja
taka daje czas oraz dostarcza energii i pomysłów do głębokiego rozwiązania konfliktu.
Dzień 12
Arkusz 6 (ii)
Nasze reakcje na konflikt to nie tylko określone zachowania, wspomniane przy opisie
różnych stylów rozwiązywania konfliktów, ale także reakcje emocjonalne, poznawcze oraz
fizyczne. Wszystkie te czynniki mówią nam wiele nie tylko o nas, ale też
o samym konflikcie, często ujawniając prawdziwe źródło naszych zagrożeń. Analizując nasze
spostrzeżenia, uczucia oraz fizyczne reakcje na konflikt, jesteśmy
w stanie wpaść na lepsze jego rozwiązanie.
• Reakcje emocjonalne: są to wszystkie uczucia, których doświadczamy będąc
zaangażowanymi w konflikt, od gniewu i strachu do rozpaczy czy poczucia
zagubienia. Reakcje emocjonalne bywają często źle zrozumiane, ponieważ wszyscy
mamy tendencje do zakładania, że inni ludzie czują to samo co my. Dlatego też
odmienne reakcje emocjonalne są mylące, co może stanowić pewne zagrożenie.
• Reakcje poznawcze: są to wszystkie nasze myśli oraz spostrzeżenia na temat
konfliktu, często pojawiające się jako wewnętrzny głos lub obserwator sytuacji.
Subwokalizacja (np. prowadzenie monologów wewnętrznych) pomaga nam lepiej
zrozumieć nasze reakcje poznawcze. W przykładzie poniżej pokazano, jak wiele myśli
może przychodzić nam do głowy w sytuacji kiedy np. ktoś w ostatnich chwili zajął nam
miejsce parkingowe, na które właśnie próbowaliśmy wjechać:
- Co za dureń! Co on sobie wyobraża!
lub
- Ciekawe, czy on w ogóle zauważył, co właśnie zrobił. Pewnie jest tak zamyślony, że
nie wie co robi. Mam nadzieję, że wszystko z nim ok.
lub
- I co ja mam teraz zrobić? Pewnie spóźnię się na spotkanie… Może powinienem mu
coś powiedzieć? A co jak się zdenerwuje?
Tak zróżnicowane reakcje poznawcze wpływają także na nasze reakcje emocjonalne
oraz na nasze zachowanie. Należy jednak pamiętać, że monologi wewnętrzne mogą
rozwinąć się zarówno w pozytywne, jak
i w negatywne reakcje.
• Reakcje fizyczne: reakcje te mają duży wpływ na to, czy potrafimy zawalczyć o swoje
potrzeby podczas konfliktu. Reakcje fizyczne to podwyższony poziom stresu, napięcie
całego ciała, wzmożona potliwość, widzenie tunelowe, spłycony lub przyspieszony
oddech, mdłości, przyspieszona akcja serca. Podobnych reakcji doświadczamy w
momentach zwiększonego niepokoju
i mogą one być zminimalizowane przez stosowanie prostych technik radzenia sobie ze
145
stresem. Stworzenie sobie spokojnego otoczenia, w którym negatywne emocje zostają
złagodzone, jest łatwiejsze gdy umiemy radzić sobie z reakcjami fizycznymi.
Dzień 12
Arkusz 7 (i)
Świadomość istnienia różnic
Czym jest „różnorodność”? Zacznijmy od najprostszej odpowiedzi – to istnienie
różnic. Różnorodność oznacza, że istnieją między nami liczne różnice.
W ostatnich latach temat różnorodności stał się bardzo popularny, zarówno wśród
różnych agencji rządowych, jak i wśród małych organizacji non-profit. Tematyka
różnorodności pojawia się w szkołach podstawowych, gimnazjach
i liceach, zaś na Uniwersytetach część zajęć poświęcona jest tej tematyce.
W związku z tym, że nasz świat przypomina obecnie globalną wioskę, wszelakie firmy
chcące utrzymać się na rynku muszą oferować produkty odpowiadające przedstawicielom
wielu kultur. Wymaga to zatrudniania osób odpowiedzialnych za planowanie i negocjowanie
sprzedaży produktów uwzględniających kwestię różnorodności. Żadna firma nie może
pozwolić sobie na pomyłkę, jaką popełnił amerykański koncern Chevrolet, próbując sprzedać
swój nowy model, Chevrolet Nova, w krajach hiszpańskojęzycznych. Jednak w Hiszpanii „No
va” znaczy tyle co „nie idzie”, „nie chodzi”, co jeszcze pogorszyło sprzedaż Chevroleta
w kraju, w którym nigdy nie sprzedawał on się specjalnie dobrze.
Podobna historia spotkała Pepsi, która jakiś czas temu zaczęła reklamować swoje
produkty w Chinach. Chińczycy jednak przetłumaczyli angielski slogan „Pepsi brings back to
life” („Pepsi przywraca do życia”) bardzo dosłownie, i w ich języku znaczył on „Pepsi
przywraca do życia naszych przodków”.
Różnorodność dotyczy wszystkich ludzi, ponieważ każdy z nas w jakiś sposób różni się od
innych. Innymi słowy, istnieje wiele wymiarów różnorodności. Poniżej znajduje się część z
nich:
Płeć
Narodowość
Wykształcenie
Zawód
Orientacja seksualna
Rasa
Wiek
Wysokość przychodu
Język
Sprawność umysłowa
Wyznanie
Stan cywilny
Status rodzicielski
Sprawność fizyczna
Miejsce zamieszkania
Jane Elsea w swojej książce „The Four Minute Sell” mówiącej o tym, jak zrobić dobre
pierwsze wrażenie i odpowiednio się „sprzedać”, wymienia dziewięć rzeczy, które najszybciej
zauważamy u innych ludzi. W kolejności od najszybciej zauważanej są to:
1. Kolor skóry
2. Płeć
3. Wiek
4. Wygląd
146
5.
6.
7.
8.
9.
Wyraz twarzy
Kontakt wzrokowy
Ruchy
Przestrzeń osobista
Dotyk
Dzień 12
Arkusz 7 (ii)
Kiedy spotykamy drugą osobę dokonujemy oceny i decydujemy się na konkretną interakcję z
nią, biorąc pod uwagę wymienione 9 czynników. Nasza reakcja na drugą osobę jest oparta
na ocenie dokonywanej w ciągu ułamka sekundy, jednak znacznie wpływa na dalsze relacje.
Poświęć kilka minut, aby pomyśleć o swojej społeczności. Weź pod uwagę każdy wymiar
różnorodności. Jak ważna jest każda z tych różnic dla ludzi należących do Twojej
społeczności? Czy sposób traktowania poszczególnych osób zmienia się pod wpływem
któregoś z tych czynników? Czy któryś z poniższych czynników wpływa na opinię, jaką
posiada dana osoba?
• Płeć
• Wygląd
• Narodowość
• Sprawność fizyczna oraz umysłowa
• Wiek
• Preferencje seksualne
• Wysokość dochodu
• Miejsce zamieszkania
• Zawód lub status zatrudnienia
• Wyznanie
• Wykształcenie
Posiadamy naturalną skłonność do wiązania się z ludźmi, z którymi łączy nas wiele
z wyżej wymienionych czynników. Analogicznie, czujemy się mniej komfortowo
z osobami, z którymi mamy mniej wspólnych cech. Pomyśl o swoich najbliższych
przyjaciołach – czy są do Ciebie podobni, czy może zupełnie od Ciebie inni?
Jeszcze jakiś czas temu to, że ludzie mieszkający wspólnie w danej okolicy, dzieci,
które uczęszczały razem do szkoły, Ci, którzy pracowali razem i chodzili razem do kościoła
byli do siebie bardzo podobni pod wymienionymi względami. Jednym słowem Ci, którymi
147
byliśmy otoczeni, w pewnym sensie odzwierciedlali nas samych. W dzisiejszych czasach
jednak temat różnorodności staje się coraz ważniejszy, gdyż ludzie żyjący obok siebie stają
się coraz bardziej zróżnicowani pod wieloma względami. Umiejętność zaakceptowania różnic
między ludźmi pozwala nam lepiej się ze sobą komunikować w każdych okolicznościach.
Dzień 12
Arkusz 7 (iii)
Świadomość istnienia różnic – tło kulturowe
Dyskusja na temat ludzkiej różnorodności byłaby niekompletna bez uwzględnienia
koncepcji tła kulturowego.
Kultura to zbiór wartości, przekonań i norm wspólny dla danej, dużej grupy ludzi.
Kultura może obejmować wspólny język, tradycję, styl komunikowania się, idee oraz sposób
myślenia – „prawdy” akceptowane przez członków danej grupy. Członkowie jednej grupy
kulturowej mają zazwyczaj podobne podejście do życia.
Kultura może być także definiowana jako zbiór wyuczonych przekonań, tradycji, zasad
oraz wzorców zachowania wspólny dla członków danej grupy. Kultura pełni rolę przewodnika
mówiącemu nam jak postrzegać oraz wzajemnie oddziaływać ze światem.
Kolejna z definicji mówi nam, że kultura to oprogramowanie dla naszego zachowania,
które ma „wgrane” każdy z nas.
•
•
•
•
Nasze tło kulturowe decyduje o naszym zachowaniu i postrzeganiu wielu spraw.
Wszyscy bez wyjątku posiadają swoje tło kulturowe.
Większość elementów danej kultury istnieje tylko umownie.
Zachowanie innych oceniamy korzystając z naszego własnego wzoru kulturowego.
Psychologowie twierdzą, że już w wieku trzech lat jesteśmy „kulturowo zaprogramowani”!
Jak myślisz, co „kulturowo zaprogramowało” Twoje życie? Zapisz odpowiedzi
w pustych polach.
148
Dzień 12
Arkusz 7 (iv)
Być może zechcesz wpisać tam coś z poniższej listy:
Rodzina
Przyjaciele
Media
Wiek
Status ekonomiczny
Inni krewni
Wykształcenie
Małżonek/ka
Narodowość
Sąsiedzi
Miejsce zamieszkania
Kościół
Kiedy byliśmy mali, w szkole często opowiadano nam o ludziach innej rasy, wyznania itd.
Jednak część z tych informacji mogła być mylna – nawet jeśli pochodziła od naszych
rodziców, przyjaciół, nauczycieli czy innych bliskich osób. Wszyscy Ci ludzie nie chcieli wpoić
nam błędnych informacji celowo – po prostu przekazywali nam to, czego sami dowiedzieli się
wcześniej od innych ludzi i z mediów, np. z telewizji. Część z tych informacji mogła przyczynić
się do powstania stereotypów
i wypracowania automatycznej reakcji na dane różnice – jako dorośli ludzie, wciąż jesteśmy
na nie podatni.
Przyjrzyjmy się kilku przykładom automatycznych reakcji. Przeczytaj poniższe wyrazy, każdy
osobno. Zanotuj pierwszą myśl, jaka przychodzi Ci do głowy. Nie poświęcaj dużo czasu na
zastanawianie się – po prostu zapisz to, co pierwsze przyszło Ci na myśl.
Polityk
_________________________________
Prawnik
_________________________________
Bezdomny
_________________________________
Profesor
_________________________________
Osoba na wózku inwalidzkim
_________________________________
Otyła kobieta
_________________________________
Niektóre z Twoich odpowiedzi będą zapewne odpowiadały myśleniu stereotypowemu.
Poniżej znajdziesz kilka odpowiedzi uzyskanych od ludzi pochodzących z różnych kultur:
Polityk
Prawnik
Bezdomny
Profesor
Osoba na wózku
Otyła kobieta
–
–
–
–
–
–
kłamca, bogaty, z dobrej szkoły, przekupny
drogi, obłudny, wykształcony
niebezpieczny, nieszczęśliwy, alkoholik
bujający w obłokach, inteligentny
słaba, bezsilna, budząca litość
matczyna, leniwa, chciwa, nieatrakcyjna
Kiedy kierujemy się myśleniem stereotypowym, nie bazujemy naszych opinii na
doświadczeniu, na tym co naprawdę wiemy o danym człowieku – szufladkujemy wtedy daną
149
osobę w zależności od tego, z jakiej grupy pochodzi i jakie mamy o tej grupie wyobrażenie.
Głęboko zakorzenione stereotypy bardzo trudno jest wyplenić!
Dzień 12
Arkusz 7 (v)
Czym jest świadomość istnienia różnic?
Ważne jest, aby każdy z nas potrafił zaakceptować fakt istnienia różnić – żeby to zrobić,
musimy posiadać świadomość ich istnienia:
•
Traktuj różnice między ludźmi jako różnorodność, nie jako odstępstwo od normy lub
niewłaściwe przystosowanie do otoczenia.
•
Szanuj odmienne wartości oraz zachowania i dostrzegaj ich pozytywny wpływ na ludzi.
•
Zaakceptuj to, że każda kultura ma swoje wartości, które uważa za istotne, oraz inne,
które uważa za mało ważne.
•
Weź pod uwagę to, jaki efekt na dzisiejsze relacje międzyludzkie miały dawne konflikty
na świecie.
•
Miej świadomość swojego własnego tła kulturowego.
•
Zwróć uwagę na swoją własną etnocentryczność - stereotypy, jakimi operujesz, to jak
osądzasz oraz dyskryminujesz innych oraz przeanalizuj swoje emocjonalne reakcje na
sprzeczne wartości kulturowe.
•
Weź pod uwagę to, w jaki sposób Twoje tło kulturowe może wpływać na innych.
•
Dostrzeż podobieństwa łączące wszystkich ludzi należących do „kultury całego świata”,
niezależnie od różnic istniejących miedzy poszczególnymi grupami kulturowymi. Do
podobieństw tych zaliczają się np. potrzeba bezpieczeństwa, dobrego zdrowia,
wykształcenia, wychowania dzieci, miłości oraz przynależności, poczucia własnej
wartości oraz możliwości wykorzystania własnego potencjału.
150
Dzień 13
Arkusz 1
Dzień 13
Początek dnia
Koniec dnia
9
9
8
8
7
7
5
5
4
4
3
3
2
2
1 Niepewny/a siebie
1 Niepewny/a siebie
151
Dzień 13
Arkusz 2 (i)
Style uczenia się
Każdy z nas ma swoje preferencje co do sposobu nauki. Naukowcy Peter Honey oraz Alan
Mumford wykazali, że nasze preferencje mogą zostać zaklasyfikowane do jednej z czterech
kategorii: stylu aktywnego, refleksyjnego, teoretycznego oraz pragmatycznego. Znajomość
własnego stylu uczenia się pomoże nam lepiej wykorzystywać nadarzające się okazje
edukacyjne. Ponadto, będziecie mogli podzielić się zdobytą wiedzą z członkami waszego
zespołu w pracy, rodziną, itd.
Style uczenia się – kwestionariusz
Ten kwestionariusz został stworzony, abyś mógł/a dowiedzieć się, jaki styl nauki najbardziej
Ci odpowiada. Poświęć na niego tyle czasu, ile potrzebujesz – choć najprawdopodobniej nie
zajmie Ci on więcej niż 15 minut. Bądź uczciwy/a – od tego zależy czy otrzymasz prawidłowy
wynik! Pamiętaj, że nie ma tutaj złych ani dobrych odpowiedzi. Jeśli zgadzasz się z danym
stwierdzeniem choć trochę, zaznacz je. Jeśli choć trochę się nie zgadzasz – postaw w polu
krzyżyk. Upewnij się, że zaznaczyłeś/aś każde pole ptaszkiem lub krzyżykiem.
1. Doskonale wiem co jest dobre, a co złe.
2. Często ryzykuję lub lekceważę niebezpieczeństwo.
3. Rozwiązuje moje problemy powoli, krok po kroku, unikam nagłych
działań.
4. Uważam, że formalne procedury i zasady zbyt nas ograniczają.
5. Jestem znany/a z tego, że nazywam rzeczy po imieniu.
152
6. Często przekonuję się, że to, co podpowiada nam intuicja jest
równie dobre co coś starannie przemyślane.
7. Lubię pracować, kiedy mam czas zrobić wszystko jak najstaranniej
i dać z siebie wszystko.
8. Często pytam innych o ich opinie czy przypuszczenia.
9. Najbardziej liczy się dla mnie czy coś działa w praktyce.
10. Ciągle poszukuję nowych doświadczeń.
11. Kiedy słyszę o nowym pomyśle lub podejściu do tematu, od razu
zaczynam myśleć jak wcielić to w rzeczywistość.
12. Jestem dobry/a w dyscyplinowaniu siebie, np. w przestrzeganiu
diety, regularnym wykonywaniu ćwiczeń, wypełnianiu codziennie
tych samych zadań.
13. Jestem dumny/a, kiedy moja praca jest dobrze wykonana.
14. Najlepiej dogaduję się z ludźmi logicznymi, o analitycznych
umysłach. Mniej ze spontanicznymi, „irracjonalnymi” ludźmi.
15. Dokładnie analizuję dane, jakie posiadam i nie wyciągam
pochopnych wniosków.
16. Lubię podejmować decyzje powoli i rozważać wszystkie dostępne
opcje.
17. Nowatorskie i niespotykane pomysły interesują mnie bardziej niż te
praktyczne.
18. Lubię, kiedy wszystko ma swoje miejsce i układa się w logiczną
całość.
19. Zgadzam się na przestrzeganie ustalonych zasad i procedur, jeśli
uważam, że pomagają mi one na wydajniejszą pracę.
153
20. Lubię porównywać swoje działania z ogólnymi zasadami.
21. Kiedy prowadzę dyskusję, lubię szybko dochodzić do sedna.
22. Moich współpracowników traktuję z dystansem, nie są mi bardzo
bliscy.
23. Uwielbiam wyzwania pozwalające mi zmierzyć się z czymś nowym
i innym.
24. Uwielbiam spontanicznych, zabawowych ludzi.
25. Zanim wyciągnę jakiś wniosek, zwracam szczególną uwagę na
detale.
26. Niezwykłe, spontaniczne pomysły nie są moją mocną stroną.
27. Nie lubię marnować czasu gadając w kółko o tym samym.
28. Uważam, aby nie wyciągać pochopnych wniosków.
29. Lubię korzystać z wielu źródeł informacji – im więcej danych do
przeanalizowania, tym lepiej.
30. Irytują mnie niepoważni ludzie, którzy nie traktują nic serio.
31. Zanim przedstawię swój punkt widzenia, zapoznaję się z opiniami
innych osób.
32. Nie mam problemu z mówieniem o swoich uczuciach.
33. Kiedy biorę udział w dyskusji, lubię obserwować wysiłki innych
osób.
154
34. Nie planuję wszystkiego przedwcześnie – lubię spontanicznie
reagować na wydarzenia.
35. Chętnie korzystam z udogodnień i technik takich jak analiza ścieżki
krytycznej, schematy, planowanie awaryjne.
36. Irytuje mnie, kiedy muszę przyspieszyć prace nad czymś, aby
wyrobić się w terminie.
37. Oceniam pomysły innych na podstawie ich wartości praktycznej.
38. Czuję się źle w towarzystwie ludzi cichych i zamyślonych.
39. Irytują mnie ludzie, którzy oczekują ode mnie, że będę pędził/a
ślepo w jakimś kierunku.
40. Bardziej liczy się zadowolenie z chwili obecnej niż myślenie
o przeszłości lub przyszłości.
41. Uważam, że decyzje podjęte na podstawie dokładnej analizy są
lepsze od tych podejmowanych pod wpływem intuicji.
42. Jestem perfekcjonist(k)ą.
43. Podczas rozmowy często wpadam na mnóstwo szalonych
pomysłów.
44. Podczas spotkań przedstawiam praktycznie, realne pomysły.
45. Uważam, że zasady są po to, aby je łamać.
46. Lubię spojrzeć na daną sytuację z boku i przeanalizować różne
perspektywy.
47. Z łatwością dostrzegam niespójności oraz słaby strony
w argumentach innych osób.
155
48. Mówię więcej niż słucham.
49. Często widzę lepsze, praktyczniejsze rozwiązania.
50. Uważam, że raport powinien być krótki, zwięzły, i trzymać się
głównego tematu.
51. Uważam, że racjonalne, logiczne myślenie sprawdza się najlepiej.
52. Kiedy rozmawiam z innymi, trzymam się konkretów, unikam
pogawędek o niczym.
53. Lubię ludzi, którzy twardo stąpają po ziemi.
54. Robię się niecierpliwy, kiedy słyszę mało istotne rzeczy lub gdy ktoś
próbuje odwrócić moją uwagę od głównej kwestii.
55. Jeśli miał(a)bym napisać raport, przed oddaniem go napisał(a)bym
kilka wstępnym wersji.
56. Lubię wypróbowywać różne rzeczy w praktyce.
57. Lubię poszukiwać odpowiedzi używając logicznego podejścia.
58. Lubię dużo mówić.
59. Jestem realist(k)ą i mam tendencje do sprowadzania innych na
ziemię podczas dyskusji.
60. Lubię przeanalizować różne alternatywy zanim podejmę decyzję.
61. Kiedy rozmawiam z innymi ludźmi okazuje się, że jestem najbardziej
obiektywny/a i bezstronny/a.
156
62. Nie lubię zbyt często udzielać się w dyskusji czy przewodzić jej –
wolę przysłuchiwać się wszystkiemu z boku.
63. Kiedy podejmuję jakieś akcje czy działania, mam w głowie obraz
całości, do której dążę.
64. Kiedy coś idzie nie tak, cieszę się, że zyskałem/am nowe
doświadczenie.
65. Odrzucam wszystkie szalone pomysły, ponieważ uważam je za
niepraktyczne.
66. Zanim zrobię jakiś krok, oceniam związane z nim ryzyko.
67. Słucham więcej niż mówię.
68. Nie przepadam za osobami, które nie potrafią przyjąć logicznego
podejścia do sprawy.
69. Uważam, że cel uświęca środki.
70. Uważam, że krzywdzenie innych jest usprawiedliwione, jeśli
osiągnięcie celu tego wymaga.
71. Nie lubię mieć ustalonych założeń oraz planów.
72. Zazwyczaj jestem duszą towarzystwa.
73. Zrobię wszystko, by osiągnąć cel.
74. Szybko nudzę się ustalonymi schematami.
75. Lubię analizować zasady i teorie jakimi rządzą się dane rzeczy lub
wydarzenia.
157
76. Zawsze interesuje mnie to, co myślą inni ludzie.
77. Lubię, kiedy wszystko odbywa się według ustalonego schematu.
78. Trzymam się z daleka od dwuznacznych lub subiektywnych
tematów.
79. Lubię dramatyzm i podekscytowanie związane z sytuacją
kryzysową.
80. Ludzie często uważają, że jestem nieczuły/a na ich uczucia.
158
Dzień 12
Arkusz 3
Style uczenia się – wyniki
Za każde stwierdzenie zaznaczone ptaszkiem policz sobie 1 punkt. Za stwierdzenia
zaznaczone krzyżykiem nie licz żadnych punktów. Zaznacz kółkiem numery stwierdzeń,
które zaznaczyłeś/aś ptaszkiem:
2
7
1
5
4
13
3
9
6
15
8
11
10
16
12
19
17
25
14
21
23
28
18
27
24
29
20
35
32
31
22
37
34
33
26
44
38
36
30
49
40
39
42
50
43
41
47
53
45
46
51
54
48
52
57
56
58
55
61
59
64
60
63
65
71
62
68
69
72
66
75
70
74
67
77
73
159
79
76
78
80
Aktywny
Refleksyjny
Teoretyczny
Pragmatyczny
SUMA
Styl:
Dzień 13
Arkusz 4
Interpretacja wyników
Test, który przed chwilą wykonałeś/aś, jest znany wielu ludziom na całym świecie
i dlatego też możliwe jest interpretacja wyników w odniesieniu do pewnych ustalonych norm i
zasad, które zawiera poniższa tabela. W ten sposób dowiadujemy się, że uzyskanie 11
punktów w stylu refleksyjnym oznacza niską preferencję dla tego stylu nauki, podczas gdy 11
punktów uzyskane w stylu aktywnym oznacza jego silną preferencję.
Styl aktywny
20
19
18
17
16
15
14
13
12
11
10
9
8
7
6
5
4
3
Styl refleksyjny
20
Styl teoretyczny
20
Styl pragmatyczny
20
19
19
19
18
17
16
15
14
13
12
11
10
9
8
7
6
5
4
3
2
1
18
Bardzo silna
preferencja
18
17
16
15
17
16
14
13
12
15
14
13
11
10
9
8
7
6
5
4
12
11
10
9
8
7
6
5
4
3
2
1
3
2
1
160
Silna
preferencja
Umiarkowana
preferencja
Niska
preferencja
Bardzo niska
preferencja
0
0
0
Dzień 13
Arkusz 5 (i)
Opis stylów uczenia się
Styl aktywny
Osoby preferujące styl aktywny uwielbiają nowe doświadczenia i całkowicie się w nich
zatracają. Cieszą się chwilą obecną i lubią spontanicznie reagować na nagłe wydarzenia. Są
otwarci na nowe idee i nie wykazują oznak sceptycyzmu, co sprawia, że są pozytywnie
nastawieni do wszystkiego co nowe. Ich filozofią jest „wszystkiego trzeba w życiu spróbować”.
Osoby takie najpierw działają, a dopiero potem myślą. Ich dni wypełnia ciągły ruch i nowe
zajęcia. Ich sposób na problemy to burza mózgów. Jak tylko znudzą się jedną rzeczą,
natychmiast rozglądają się za kolejnym źródłem ekscytacji. Osoby preferujące styl aktywny
lubią nowe wyzwania, jednak szybko się nudzą jeśli wymagają one długoterminowych
zobowiązań. Są towarzyskie
i nieustannie obcują z ludźmi. Uwielbiają być w centrum uwagi i zawsze do tego dążą.
Styl refleksyjny
Osoby preferujące styl refleksyjny lubią obserwować wszystko z boku i rozważać wszystkie
kwestie z wielu perspektyw. Gromadzą dane z wielu źródeł i dokładnie je analizują, zanim
wyciągną jakiekolwiek wnioski. Liczy się dla nich dokładne gromadzenie oraz analizowanie
danych związanych ze swoimi doświadczeniami
i wydarzeniami z ich życia, dlatego odkładają podejmowanie jakichkolwiek decyzji na tak
długo, jak to tylko możliwe. Ich filozofią jest „bądź ostrożny”. Często bywają zamyślone,
szczególnie jeśli właśnie rozważają potencjalny ruch pod każdym możliwym względem. Nie
lubią udzielać się podczas spotkań czy dyskusji. Wysłuchują innych i na tej podstawie budują
161
obraz danej kwestii. Dopiero później sami zabierają głos. Osoby preferujące styl refleksyjny
podchodzą do wszystkiego
z dystansem i cenią sobie niczym nie zmącony spokój. Kiedy już decydują się na ruch, jest on
wypadkową ich doświadczeń z przeszłości i teraźniejszości oraz obserwacji zarówno
własnych, jak i innych osób.
Styl teoretyczny
Osoby preferujące styl teoretyczny wykorzystują swoje obserwacje do tworzenia
skomplikowanych, lecz logicznie spójnych teorii. Każdy problem analizują logicznie, krok po
kroku. Potrafią łączyć pozornie niezwiązane ze sobą fakty i włączać je do swoich teorii. Osoby
takie są perfekcjonistami, którzy nie spoczną dopóki wszystko nie będzie uporządkowane i
wpisane w logiczny schemat. Lubią analizować oraz syntezować. Lubią też wszelkie
założenia, zasady, teorie, modele i systemy myślowe. Ich filozofia wielbi racjonalność i logikę
– „Jeśli coś jest logiczne, to znaczy, że jest dobre”. Pytania, jakie często sobie stawiają to:
„czy to ma sens?”, „jak to się odnosi do tego?”, „jakie są podstawowe założenia?”. Mają
analityczny rozum, w pełni oddany racjonalności i obiektywizmie, odrzucający wszystko co
dwuznaczne i subiektywne. Osoby takie podchodzą do problemu z logicznego punktu
widzenia – jest to ich stan umysłu i odrzucają wszystko, co jest z tym stanem sprzeczne.
Osoby preferujące styl teoretyczny lubią się o wszystkim upewniać. Odrzucają wszelkie
subiektywne osądy, myślenie oboczne i wszystko, co niepoważne.
Styl pragmatyczny
Osoby preferujące styl pragmatyczny lubią wypróbowywać nowe pomysły, teorie
i techniki w praktyce i sprawdzać, czy działają. Wciąż poszukują nowych pomysłów, które
mogłyby z powodzeniem wprowadzić w życie. Należą do typu osób, które wracając ze
szkolenia dla managerów, mają głowę pełną pomysłów i mnóstwo energii, aby wszystkie je
wcielić w rzeczywistość. Nie lubią zwlekać z zajęciem się daną sprawą – działają szybko i
pewnie jeśli chodzi o wprowadzanie w życie nowych pomysłów. Osoby preferujące styl
pragmatyczny są do bólu praktyczne. Twardo stąpają po ziemi i lubią podejmować decyzje i
162
rozwiązywać problemy, które są dla nich wyzwaniem. Ich filozofia to „zawsze można lepiej”
oraz „jeśli to działa, jest dobre”.
Dzień 13
Arkusz 5 (iii)
Styl aktywny:
Mocne strony:
•
•
•
•
elastyczność i otwarty umysł
radość z nowych doświadczeń
radość z próbowania nowych rzeczy
optymizm, podatność na zmiany
Słabe strony:
•
•
•
•
•
tendencja do podejmowania akcji bez uprzedniego ich przemyślenia
podejmowanie niepotrzebnego ryzyka
tendencja do brania wszystkiego na siebie
podejmowanie działań bez odpowiedniego przygotowania
szybkie nudzenie się zobowiązaniami
Styl refleksyjny:
Mocne strony:
•
•
•
•
ostrożność, dokładność, metodyczność
rozsądek
umiejętność słuchania innych i przyswajania informacji
ostrożne wyciąganie wniosków
Słabe strony:
•
•
•
•
wstrzymywanie się od bezpośredniego udziału w czymś
powolne podejmowanie decyzji
tendencja do bycia do zbyt ostrożnym i unikania wszelkiego ryzyka
brak asertywności
163
Styl teoretyczny:
Mocne strony:
•
•
•
•
logiczne myślenie
racjonalność oraz obiektywizm
umiejętność zadawania pytań
zdyscyplinowanie podejście do wszystkiego
Słabe strony:
•
•
•
•
brak umiejętności myślenia obocznego
niska tolerancja dla dwuznaczności, braku uporządkowania oraz braku pewności
brak tolerancji dla wszystkiego co subiektywne i intuicyjne
upodobanie do wyrażeń typu „powinno się”, „trzeba”, „należy”
Styl pragmatyczny:
Mocne strony:
•
•
•
•
umiejętność testowania rzeczy w praktyce
twarde stąpanie po ziemi, realizm, praktyczność
typ biznesowy – od razu zmierza do sedna
zawsze poszukuje odpowiedniej techniki
Słabe strony:
•
•
•
•
•
tendencja do odrzucania wszystkiego co nie ma oczywistego zastosowania
brak zainteresowania teorią i podstawowymi zasadami
tendencja do chwytania się pierwszego napotkanego rozwiązania problemu
brak cierpliwości w stosunku do ludzi dużo mówiących
zorientowany na działania, nie na ludzi
164
Dzień 14
Arkusz 1
Dzień 14
Początek dnia
Koniec dnia
9
9
8
8
7
7
5
5
4
4
3
3
2
2
1 Niepewny/a siebie
1 Niepewny/a siebie
165
Dzień 14
Arkusz 2
Wstęp do obsługi komputera
Większość zawodów wymaga obecnie znajomości podstawowej obsługi komputera, czyli
posługiwania się edytorami tekstu, arkuszami kalkulacyjnym oraz programami do tworzenia
prezentacji jak np. PowerPoint. Obecnie zagadnienia te są realizowane w szkołach, jednak
Ci, którzy nigdy nie mieli okazji zapoznać się z zasadami pracy
z komputerem, powinni sami zatroszczyć się o to, by te umiejętności zdobyć i tym samym
stać się lepszym kandydatem do pracy.
Wiele organizacji oraz szkół organizuje kursy obsługi komputera przeznaczone zarówno dla
osób, które nigdy wcześniej nie miały z nimi styczności, jak i dla tych bardziej
zaawansowanych.
(Prowadzący ocenia poziom umiejętności obsługi komputera w grupie, używając do tego
„Listy podstawowych umiejętności” z 1 dnia szkolenia oraz zadając pytania związane z
obsługą komputera.) Przyjrzyjmy się temu ponownie, aby odświeżyć naszą pamięć.
Inne pytania, które można zadać:
• Kto z was ma w domu komputer stacjonarny lub laptopa?
• Kto potrafi pisać na klawiaturze?
• Kto korzystał z komputera w swojej poprzedniej pracy?
• Kto kiedykolwiek robił zakupy przez Internet?
• Kto potrafi obsługiwać pocztę e-mail?
166
• Kto kiedykolwiek rezerwował bilety przez Internet? (na wydarzenia sportowe, koncerty,
pociągi, samoloty itp.)
• Kto z was oglądał kiedykolwiek powtórki programów z TV w Internecie?
Dzień 14
Arkusz 3 (i)
Edycja tekstu
Jest to używanie komputera do tworzenia, edytowania oraz drukowania dokumentów.
Edytory tekstu są najpopularniejszymi programami komputerowymi. Aby edytować tekst,
będziesz potrzebował/a komputera, specjalnego programu zwanego edytorem tekstu oraz
drukarki. Edytor tekstu umożliwia tworzenie dokumentów, przechowywanie ich na dysku,
wyświetlanie ich na monitorze, modyfikowanie ich poprzez wprowadzanie znaków oraz
komend z klawiatury oraz drukowanie ich za pomocą drukarki.
Ogromną przewagą komputerów nad maszyną do pisania jest to, że w razie pomyłki możemy
w prostu sposób ją usunąć, bez potrzeby przepisywania ponownie całego dokumentu. Jeśli
zrobisz błąd w tekście możesz po prostu cofnąć kursor i poprawić swoją pomyłkę. Jeśli
chcesz skasować cały akapit, po prostu usuwasz go, nie pozostawiając ani śladu. Tak samo
łatwo możesz wprowadzać nowe słowa, zdania, czy całe akapity w środku dokumentu.
Edytory tekstu umożliwiają także przenoszenie fragmentów tekstu w inne miejsce w tym
samym lub innym dokumencie. Kiedy już wszystko jest gotowe, możesz po prostu wysłać plik
do drukarki, aby uzyskać wydruk.
Poszczególne edytory tekstu mogą się między sobą różnić, jednak wszystkie posiadają
następujące opcje:
• wprowadzanie tekstu: Pozwala Ci na wprowadzanie tekstu w dowolnym miejscu w
dokumencie.
• kasowanie tekstu: Pozwala Ci na kasowanie pojedynczych znaków, słów, linijek czy
całych stron z łatwością, z jaką skreślił(a)byś te słowa na papierze.
• wytnij i wklej: Pozwala na usunięcie (wycięcie) kawałka tekstu z jednego miejsca i
wprowadzenie go (wklejenie) w innym miejscu.
167
• kopiuj: Pozwala Ci na duplikowanie tekstu.
• rozmiar strony oraz marginesy: Pozwala Ci ustalać rozmiar strony oraz szerokość
marginesów – tekst sam dostosuje się do wprowadzonych przez Ciebie zmian.
• szukaj oraz zastąp: Pozwala Ci na użycie edytora tekstu do znalezienia
pojedynczego słowa bądź całej frazy. Możesz także użyć edytora do zastąpienia
danego znaku/słowa tam, gdzie występuje w dokumencie, zupełnie innym
znakiem/słowem.
• zawijanie tekstu: Edytor tekstu automatycznie przeniesie się do następnej linijki po
tym, jak poprzednia zostanie zapełniona. Opcja ta pozwala także dowolnie zmieniać
wielkość marginesów.
• drukuj: Pozwala Ci wysłać plik do drukarki i uzyskać wydruk.
• sprawdzanie pisowni: Jest to narzędzie pozwalające sprawdzić poprawność pisowni.
Podkreśli ono każde słowo, którego nie rozpoznaje.
• tezaurus: Wbudowany tezaurus pozwoli Ci znaleźć synonim do danego wyrazu bez
potrzeby opuszczania edytora.
168
Dzień 14
Arkusz 3 (ii)
Ćwiczenia z edycji tekstu
Ćwiczenie 1
Otwórz nowy dokument i rozpocznij pisanie listu do przyjaciela lub przyjaciółki,
w którym opowiesz mu/jej o Twoich doświadczeniach ze szkoleniem „Powrót do pracy”. Nie
zapomnij o adresie, dacie i schludnym ułożeniu listu. Spróbuj wykonać to najlepiej jak
potrafisz i pamiętaj, że prowadzący może Ci w każdej chwili pomóc.
Ćwiczenie 2
Kończenie prac nad Titanikiem.
Maj, 1911r.
Co się stało z Titanikiem?
RMS Titanic był największym pasażerskim statkiem parowym w dniu, w którym wypłynął on
w swój dziewiczy rejs z Southampton w Anglii do Nowego Jorku 10 kwietnia 1912r.
Czwartego dnia rejsu, o 23:40 14 kwietnia, zderzył się z górą lodową i zatonął o 2:20 nad
ranem 15 kwietnia. W wyniku katastrofy śmierć poniosło 1517 osób, przyznając zatonięciu
Titanika smutne miano największej katastrofy morskiej
w czasie pokoju.
169
RMS Titanic był liniowcem typu Olympic i należał do towarzystwa okrętowego White Star
Line. Titanic został skonstruowany w stoczni Harland and Wolff w Belfaście
w Północnej Irlandii. W swój pierwszy i ostatni rejs do Nowego Jorku wypłynął on
z 2227 osobami na pokładzie. Wysoka liczba ofiar wynikała po części z tego, że wbrew
obowiązującym przepisom Titanic miał na swoim pokładzie liczbę szalup ratunkowych
wystarczającą dla jedynie 1178 osób. Przeważająca liczba mężczyzn poniosła śmierć z
powodu zasady „kobiety i dzieci pierwsze”.
Titanic został zaprojektowany przez doświadczonych inżynierów przy użyciu
najnowocześniejszej technologii dostępnej w tamtym okresie. Zatonięcie Titanika było dla
wielu osób wierzących w jego niezatapialność ogromnym szokiem. Media, słynne ofiary
katastrofy, zmiany w prawie morskim wywołane tragedią oraz odnalezienie wraku podsyciły
zainteresowanie Titanikiem, które nie słabnie do dziś.
Dzień 14
Arkusz 3 (iii)
Otwórz nowy dokument i przepisz informacje o Titaniku.
Następnie wykonaj następujące instrukcje:
1. Zmien tytuł artykułu z Co się stało z Titanikiem? na Co się stało z Titanikiem?
2. Zmień kolor czcionki nowego tytułu na niebieski.
3. Wstaw odpowiedni rok w w pierwszym akapicie w miejscach, gdzie go brakuje.
4. Wytnij oraz wklej ostatni akapit tak, aby stał się pierwszym.
5. Zastąp liczby wyrażające ilość ludzi na zapis słowny.
6. Zrób wcięcie na początku każdego akapitu.
7. Pogrub nazwę „Titanic” w każdym miejscu w tekście.
8. Zapisz ostatnie zdanie innymi słowami.
9. Wyrównaj cały dokument do środka.
170
10. Może wstawić inne zdjęcia Titanika do tekstu.
Dzień 14
Arkusz 4
Ćwiczenia z wykorzystaniem Internetu
Internet jest globalnym systemem połączonych sieci komputerowych korzystających ze
standardowego protokołu IP (TCP/IP) i zrzeszającą miliardy użytkowników na całym świecie.
Jest to sieć połączeń składająca się z milionów prywatnych, publicznych, naukowych,
firmowych oraz rządowych sieci, o zasięgu miejscowym lub globalnym, połączonych ze sobą
szeroką gamą elektronicznych, bezprzewodowych oraz optycznych technologii sieciowych.
Internet to szeroki zakres źródeł informacji
i usług, takich jak dokumenty hipertekstowe tworzące World Wide Web (WWW) oraz
infrastruktura pozwalająca na korzystanie z poczty elektronicznej.
Tradycyjne środki komunikacji takie jak telefony, muzyka, film i telewizja są obecnie na nowo
kształtowane przez Internet. W Internecie znaleźć można czasopisma, książki oraz inne
publikacje zamieszczane na stronach internetowych oraz blogach. Komunikatory oraz fora
internetowe, a także portale społecznościowe pozwalają na szybsze i sprawniejsze
komunikowanie się. Zakupy przez Internet stają się coraz popularniejsze ze względu na
szeroką ofertę sklepów – od dużych placówek handlowych zakładających swoje oddziały w
Internecie, do drobnych rzemieślników
i handlowców. Relacje business-to-business oraz usługi finansowe oferowane
w Internecie wpłynęły na łańcuchy dostaw w całej branży.
Ćwiczenie 1
Wpisz w wyszukiwarkę internetową wyrażenie „Vincent van Gogh” i odpowiedz na poniższe
pytania:
____________________
W którym roku urodził się van Gogh?
____________________
Gdzie się urodził?
____________________
Jak miał na imię brat Vincenta?
171
Wymień dwoje sławnych artystów, których Vincent spotkał
w Paryżu.
____________________
Jaki napój alkoholowy był najczęściej wybierany przez
Vincenta?
____________________
____________________
Vincent odciął sobie część ucha – którego?
W którym roku Vincent dobrowolnie podjął się leczenie
psychiatrycznego w szpitalu Saint Rémy de Provence?
____________________
____________________
Na jakie schorzenie cierpiał Vincent?
____________________
Kiedy umarł?
Wymień trzy sławne dzieła Van Gogha.
____________________
Dzień 14
Arkusz 4 (i)
Ćwiczenie 2
W ostatnim czasie temat genealogii stał się bardzo popularny. W Internecie znaleźć
możemy wiele stron, gdzie za darmo lub za drobną opłatą możemy skorzystać
z rozbudowanych systemów wyszukiwania krewnych oraz stworzyć swoje własne drzewo
genealogiczne.
Jedna z takich darmowych stron powstała w Irlandii i można na niej znaleźć spis ludności
Irlandii Północnej oraz Południowej z lat 1901 oraz 1911.
Każde gospodarstwo domowe dostawało wtedy odpowiedni formularz, który wypełniała i
podpisywała głowa rodziny. Informacjami wymaganymi w formularzu były: imię, nazwisko,
wiek, płeć, powiązanie z głową rodziny, wyznanie, zawód, stan cywilny, gmina oraz miejsce
urodzenia. Sprawdzano także umiejętność czytania
i pisania oraz umiejętność posługiwania się językiem Irlandzkim Odnotowywano także kto
jest niesłyszący, niemy, niewidomy, niedorozwinięty umysłowo lub obłąkany.
Spis ludności przeprowadzony w roku 1911 wymagał podania większej ilości informacji –
kobiety zamężne były proszone o podanie od ilu lat są mężatkami, ile żywego potomstwa
wydały na świat oraz ile z nich wciąż żyje.
Całość dostępna jest po angielsku na stronie:
http://www.nationalarchives.ie
W Polsce działa strona www.moikrewni.pl, która pozwala na stworzenie własnego drzewa
genealogicznego oraz wyszukania osób o danym nazwisku w całym kraju.
Korzystając z tej strony sprawdź, ile osób o Twoim nazwisku żyje w Polsce:
Liczba osób nosząca to samo nazwisko co ja: _______________
172
Następnie sprawdź, w którym powiecie żyje najwięcej osób o tym nazwisku: ______
Czy jest to powiat, w którym mieszkasz?
T
/
N
Czy część z nich może być Twoimi krewnymi?
T
/
N
Teraz zastanów się, w jakich regionach Polski posiadasz krewnych o tym samym nazwisku.
Czy znalazłeś ich na mapie?
T
/
N
Czy znajduje się tam więcej osób o Twoim nazwisku, których nie znasz?
T
/
N
Korzystając z tej strony możesz także sprawdzić, ile osób noszących takie samo nazwisko co
Ty mieszka w Niemczech, Szwajcarii lub Austrii.
Czy masz krewnych w którymś z tych miast?
T
/
N
Czy znalazłeś ich na mapie?
T
/
N
Jak wiele osób noszących to samo nazwisko co Ty żyje w Niemczech? _________
Dzień 14
Arkusz 5
Przygotowanie do pracy
Dyskusja w grupie
Powinieneś/aś zacząć już myśleć o praktyce zawodowej,
którą masz zamiar podjąć.
• Czy cieszysz się, że poznasz nowych ludzi?
• Czy cieszysz się z rozpoczęcia praktyki zawodowej?
• Czy masz jakieś obawy lub uprzedzenia związane z podjęciem praktyki zawodowej?
• Czego oczekujesz po:
o samej praktyce,
o Twoim przełożonym?
• Jak myślisz, czego będą oczekiwały od Ciebie osoby, z którymi będziesz odbywać
praktykę?
• Jak myślisz, jakie będą długoterminowe korzyści?
• Czy będziesz musiał/a dojeżdżać do miejsca pracy? (Pamiętaj, aby zachować wszystkie
bilety – będziesz mógł/a się ubiegać o zwrot kosztów)
173
• Jak długo będzie Ci zajmowało dotarcie do pracy? (uwzględnij korki itd.)
• Pamiętaj, że będziesz musiał/a zmienić swój plan dnia, a razem z Tobą Twoja rodzina
(wszyscy, nawet dzieci, powinni Ci pomagać w obowiązkach domowych)
• Czy będziesz zmuszony/a zaangażować kogoś bliskiego, aby odbierał Twoje dzieci ze
szkoły, przedszkola lub żłobka?
• Czy masz odpowiedni strój do pracy?
• Być może będziesz zmuszony zmienić swoje nawyki związane z robieniem zakupów,
tak, abyś mógł/a codziennie przynosić sobie śniadanie/obiad do pracy.
Dzień 14
Arkusz 6 (i)
Co to jest etykieta pracy?
Etykieta pracy obejmuje znacznie szerszy zakres wiedzy niż to, w której ręce trzymamy nóż,
a w której widelec podczas służbowego obiadu. Zasadniczo etykieta pracy obejmuje
wszystkie zachowania odnoszące się do pracy, np. to, jak jesteś postrzegany przez innych,
Twoje relacje ze współpracownikami wewnątrz Twojej firmy oraz poza nią, czy wykorzystanie
narzędzi pozwalających na komunikowanie się. Etykieta pracy nie jest stała i sztywna. Każde
miejsce pracy jest inne i inne rzeczy postrzegane są jako akceptowalne, a inne jako
absolutnie niedopuszczalne. Zasady etykiety będą różnić się w różnych firmach.
Chodzi o ludzi
Sam/a przekonasz się, że istnieją różne zasady dotyczące tego, jak należy zachować się na
służbowym obiedzie czy jak radzić sobie ze służbową korespondencją. Mimo tego, że istnieją
różne formy etykiety obejmujące różne aspekty pracy, wszystkie mają jedną wspólną cechę –
chodzi w nich o ludzi oraz o stwarzanie dobrego wrażenia. Kluczowym elementem jest tutaj
zasada, że mamy tylko jedną szansę na zrobienie dobrego pierwszego wrażenia. Jest to o
tyle ważne, że może mieć wpływ nie tylko na to jak Ty i Twoja firma będziecie postrzegani
przez innych, ale może także wpływać na kondycję finansową firmy.
Wszystkiego trzeba się nauczyć
Wszyscy rozumiemy duże znaczenie dobrych manier oraz odpowiedniego zachowania dla
środowiska pracy, jednak nikt nie może od nas oczekiwać, że będziemy wiedzieć to wszystko
od razu. Kiedy zaczynamy nową pracę szybko dowiadujemy się, że powinniśmy uważać na
174
język jakiego używamy czy dbać
o pozornie prozaiczne sprawy, takie jak higiena osobista. Warto jednak dokładniej zgłębić
temat tego, co jest akceptowane, a co źle widziane. Dlatego też, rozpoczynając nową pracę,
powinniśmy szybko dowiedzieć się, jakie są podstawowe założenia etykiety pracy w nowej
firmie, ponieważ będziemy się musieli do nich stosować. Należy pamiętać, aby dowiedzieć
się czegoś więcej o preferowanym stroju (tzw. dress code), o tym, jak zwracać się do
kierownika (np. po imieniu, tytule, nazwisku), o regułach rządzących tworzeniem notatek, emaili i listów czy
o zasadach dotyczących przerw w pracy, lunchu itd.
Dzień 16
Arkusz 6 (ii)
Podstawy
Najlepszym sposobem na poznanie etykiety w nowym miejscu pracy jest zachowywanie się
tak, jak gdyby obserwowali nas nasi rodzice lub dziadkowie. Spróbuj wtopić się w otoczenie
tak szybko i niezauważalnie, jak to tylko możliwe. Obserwuj innych, ponieważ jest to
najprostszy sposób na dowiedzenie się co jest akceptowane, a co nie. Staraj się utrzymywać
kontakt ze swoimi współpracownikami poza godzinami pracy, nawet jeśli miałoby to
oznaczać jedynie luźne rozmowy na stołówce podczas przerwy. Im szybciej ich poznasz, tym
szybciej dowiesz się jakie zasady rządzą w Twoim nowym miejscu pracy i jak należy się do
nich dostosować. Nie traktuj zasad etykiety w pracy śmiertelnie poważnie – nie zadręczaj się
tym tematem, gdyż tak naprawdę jedyne czego potrzebujesz rozpoczynając nową pracę to
zdrowy rozsądek i przestrzeganie zasad przyzwoitości. Reszty nauczysz się
z czasem! I pamiętaj – jeśli nie wiesz czy wolno Ci się zachować w dany sposób, zawsze
możesz poradzić się współpracowników, którzy z pewnością chętnie Ci pomogą.
Uniwersalne zasady etykiety pracy:
• Przywitaj się z każdym, kogo widzisz dzisiaj po raz pierwszy.
• Podczas spotkań lub dyskusji istotne kwestie porusza się bez wymieniania
z imienia i nazwiska osoby bezpośrednio powiązaną z tą kwestią.
• Osoby przewodzące grupie powinny pamiętać, aby wziąć pod uwagę opinię
wszystkich członków zespołu przed podjęciem jakiejkolwiek decyzji.
• Wyłączaj swój telefon komórkowy lub przełączaj go na tryb wibracji, kiedy
uczestniczysz w spotkaniu, tak, abyś nie przeszkadzał innym. W sytuacji, kiedy osoba
175
dzwoniąca wymaga natychmiastowej uwagi, możliwe jest wysłanie jej wiadomości po
uprzednim przeproszeniu członków spotkania.
• Nie należy przerywać osobie wygłaszającej mowę, bądź chociażby przedstawiającej
swoje zdanie. Wszelkie pytania bądź sugestie związane
z dyskutowanym tematem należy zanotować i przedstawić je w odpowiednim czasie
(najczęściej na koniec spotkania).
Generalnie osoby zajmujące wyższe stanowiska preferują pracować w ciszy i będą
oczekiwać tego samego od swoich współpracowników oraz podwładnych pracujących w tym
samym miejscu. Takie zachowanie pomaga wszystkim skupić się na obecnych zadaniach,
bez zbędnego rozpraszania czy przerywania pracy innym.
Dzień 14
Arkusz 7 (i)
Wskazówki jak zapamiętać imiona i nazwiska
współpracowników w nowym miejscu pracy
Większość z nas miewa problemy z zapamiętywaniem imion innych osób, szczególnie, gdy
zaczynamy nową pracę. Pamiętaj, że masz prawo nie zapamiętać wszystkich 20 imion od
razu pierwszego dnia, nawet jeśli wszyscy znają już Twoje imię – w końcu oni mieli prostsze
zadanie. Każdy powinien bez problemu to zrozumieć.
Jednak zapamiętanie imion i nazwisk nie powinno zająć Ci wiele czasu – szczególnie imion
tych, z którymi najczęściej spotykasz się z nowym miejscu pracy.
Problem zaczyna się wtedy, kiedy po kilku tygodniach pracy wciąż nie jesteś w stanie
zapamiętać większości imion i nazwisk swoich współpracowników. Jeszcze gorzej będzie
świadczyć o Tobie, jeśli nie będziesz potrafił/a zapamiętać nazwiska swojego szefa. Takie
zachowanie sprawia, że inni ludzie myślą o Tobie jako o osobie zapominalskiej i mogą
poczuć do Ciebie urazę. Na szczęście istnieje kilka przydatnych wskazówek jak szybciej
zapamiętać imiona i nazwiska współpracowników. I mimo, że nie powinieneś/aś oczekiwać
po nich cudów, warto je wypróbować, aby ułatwić sobie pracę.
Przygotowanie
Większość firm udostępnia nowym pracownikom listę nazwisk pozostałych pracowników, z
którymi dana osoba będzie się stykała najczęściej, a także nazwiska kierownictwa,
przełożonych oraz dyrektora. Wiele firm udostępnia także na swoich stronach internetowych
krótkie biografie głównych pracowników wraz ze zdjęciami. Jeśli uzyskałeś/aś dostęp do
takiej listy lub znalazłeś potrzebne informacje na stronie www, możesz przygotować się do
176
pracy zanim jeszcze ją rozpoczniesz. Jeśli wcześniejsze przygotowanie nie wchodzi w grę,
już po rozpoczęciu nowej pracy zanotuj sobie imiona i nazwiska osób, z którymi stykasz się
najczęściej, i zanotuj krótkie obserwacje na ich temat, np. Ania ma rude włosy, Grzesiek nosi
krawat, ale nigdy nie zapina ostatniego guzika koszuli. Takie krótkie informacje pomogą Ci
skojarzyć imię z twarzą. Pamiętaj jednak, aby na swojej liście nie umieszczać żadnych
niepochlebnych obserwacji – pomyśl, co mogłoby się stać, gdyby ktoś ją przeczytał.
Niemniej, taka lista może być przydatna, szczególnie jeśli będziesz do niej regularnie
wracał/a.
Skojarzenia
Kolejna metoda to powiązanie imienia/nazwiska danej osoby z czymś, co będzie Ci się z nią
kojarzyło. Skuteczne w tym przypadku bywają rymowanki. Np. jest Twój szef
ma na nazwisko Ozdoba, i jest bardzo przyjemny, możesz skorzystać z rymowanki „Ozdoba
to miła osoba”.
Dzień 14
Arkusz 7 (ii)
Powtarzanie nazwiska
Kiedy poznajesz nową osobę, spróbuj powtórzyć jej imię witając ją. Na przykład, jeśli Twój
współpracownik przedstawia Ci nową osobę i mówi: „To jest Maciej Marzec, nasz kierownik
regionalny”, przywitaj go słowami „Witaj Maciej, miło Cię poznać, jestem Krzysztof”.
Następnie, na koniec rozmowy, dobrze jest jeszcze raz przypomnieć sobie imię nowo
poznanej osoby i pożegnać ją przykładowo słowami: „Cieszę się, że Cię poznałem Maciej, do
zobaczenia w przyszłym tygodniu”. Takie powtórzenie imienia pod koniec rozmowy
pozostawi na Twoim rozmówcy pozytywne i trwałe wrażenie oraz pozwoli Ci z łatwością
przypomnieć sobie imię tej osoby następnym razem.
Nie bój się poprosić o powtórzenie imienia
Wszyscy byliśmy kiedyś w sytuacji, kiedy po poznaniu nowej osoby, czy to w pracy czy przy
innej okazji, nie mogliśmy sobie przypomnieć jak ta osoba ma imię. Taka sytuacja może być
dosyć kłopotliwa. Niektórzy zwracają się wtedy do takiej osoby
z pominięciem jej imienia, co nie jest najlepszym rozwiązaniem, a są i tacy, którzy specjalnie
unikają takiej osoby z obawy przed ujawnieniem swojej krótkiej pamięci. Jeśli nie pamiętasz
jak dana osoba miała na imię, po prostu przeproś i poproś
o powtórzenie swojego imienia. Większość osób wcale nie uważa tego za obraźliwe. Możesz
powiedzieć: „Bardzo mi przykro, ale widzę tyle nowych twarzy w tym tygodniu i zapamiętuję
tyle imion, że aż Twoje wyleciało mi z głowy…”. Gdy taka osoba powtórzy Ci swoje imię,
masz większe szanse zapamiętania go, a wasze relacje pozostaną nienaruszone. Pamiętaj,
że nie tylko Ty masz kłopoty
z zapamiętywaniem imion!
177
Werbowanie kolegów do pomocy
Jeśli nie pamiętasz czyjegoś imienia w pracy lub zwyczajnie nie wiesz, jak ktoś ma na imię,
możesz spróbować poprosić o pomoc kogoś, kto siedzi niedaleko Ciebie,
a kto wiesz, że pracuje w firmie już dłuższy czas. Postaraj się jednak nie robić tego zbyt
często, ponieważ Twój kolega może być niezadowolony, że nieustannie przerywasz mu
pracę. Tak naprawdę to, kiedy zapamiętasz imiona wszystkich współpracowników jest tylko
kwestia czasu. Każda ze spotkanych przez Ciebie osób ma przecież swoje unikalne cechy i
osobowość, tak więc im więcej będziesz przebywał z ludźmi z pracy, tym szybciej ich
poznasz i tym mniejsze problemy będziesz mieć z zapamiętaniem ich imion i nazwisk. I
pamiętaj – nikt nie powinien się spodziewać, że w pierwszym tygodniu pracy zapamiętasz
imiona i nazwiska wszystkich osób. Dopóki jesteś nowy/a, nikt nie powinien traktować tego
zbyt serio.
Dzień 15
Arkusz 1
Dzień 15
Początek dnia
Koniec dnia
9
9
8
8
7
7
5
5
4
4
3
3
2
2
178
1 Niepewny/a siebie
1 Niepewny/a siebie
Dzień 15
Arkusz 2
Curriculum Vitae
CO TRZEBA WIEDZIEĆ O CV:
CV jest Twoim życiorysem uwzględniającym historię Twojej edukacji oraz zatrudnienia.
CV jest przydatne, ponieważ:
1.
2.
3.
4.
Pomaga w usystematyzowaniu informacji o Tobie.
Jest zwięzłe i ma przystępną formę.
Jest uniwersalne – możesz je składać w wielu miejscach.
Jest czytelne dla potencjalnego pracodawcy.
CV może być użyte:
1. Podczas starania się o pracę, kiedy wymagane jest złożenie CV, wystosowanie
pisemnego zgłoszenia lub pisemne przedstawienie szczegółów dotyczących kandydata.
2. Jako źródło informacji, do którego można się odnieść podczas wypełniania formularzy
zgłoszeniowych, bądź podczas prowadzenia rozmowy telefonicznej
z potencjalnym pracodawcą.
3. Podczas rozmowy kwalifikacyjnej, jeśli nie wymagano od Ciebie wcześniejszego złożenia
CV, ani wypełnienia formularza zgłoszeniowego.
Ogólne zasady:
179
1. CV powinno być zwięzłe, schludne oraz napisane na komputerze lub maszynie do pisania.
2. Daty powinny być ułożone w kolejności chronologicznej, aby łatwiej było je śledzić.
3. CV powinno być aktualne. Jeśli zmieniałeś/aś ostatnio pracę, otrzymałeś/aś nowe
kwalifikacje lub przeprowadziłeś/aś się, informacje te powinni być uaktualnione także w
Twoim CV.
4. Informacje zawarte w CV powinny dawać pozytywny obraz Twojej kandydatury. Ponadto
CV powinno zawierać wszelkie osiągnięcia, których dokonałeś/aś poza pracą.
5. CV powinno zawierać wszelkie referencje. Najlepiej, jeśli będą to referencje wystawione
przez Twoich poprzednich pracodawców. Jeśli to nie jest możliwe, postaraj się zdobyć je
od kogoś, kto będzie mógł poświadczyć wszystkie Twoje osiągnięcia.
6. Informacje zawarte w CV powinny być zwięzłe, tak aby zawarte w nim było tylko to, co
naprawdę może zainteresować Twojego potencjalnego pracodawcę.
Dzień 15
Arkusz 3 (i)
Jak napisać dobre CV?
CV jest skrótem od wyrażenia wywodzącego się z łaciny – Curriculum Vitae, które oznacza
przebieg życia, kariery. CV stanowi zapis Twoich osiągnięć na polu edukacyjnym,
zawodowym oraz osobistym. Powinno podkreślać Twoje mocne, a nie słabe strony. Dlatego
też, jeśli nie udało Ci się ukończyć jakiejś szkoły, nie rozpoczynaj pisania CV od tej
informacji. Zamiast tego zacznij od opisu Twojego doświadczenia zawodowego, które i tak o
wiele bardziej interesuje potencjalnych pracodawców. CV to dokument tworzony przez
Ciebie, dlatego powinien jak najlepiej odpowiadać Twoim potrzebom.
a) CV nie powinno być dłuższe niż 2 strony A4.
b) Powinno być napisane na komputerze/maszynie do pisania i odpowiednio
sformatowane.
c) Dane osobowe – CV powinno rozpoczynać się od podania swoich danych
osobowych, tak, aby potencjalny pracodawca wiedział o kim czyta i jak może się z tą
osobą skontaktować.
d) Wykształcenie – zazwyczaj ta sekcja występuje bezpośrednio po danych osobowych.
Wypisz szkoły, do których uczęszczałeś wraz z uzyskanymi tam tytułami. Jeśli nie
masz żadnego tytułu naukowego, napisz jakie przedmioty realizowałeś w szkole.
e) Historia zatrudnienia – jeśli praca, o którą się starasz, jest Twoją pierwszą, pomiń tę
sekcję. Najpierw zastanów się jednak, czy aby na pewno nie masz tu nic do
wspomnienia, np. wolontariat, praca dorywcza w wakacje lub weekendy. Jeśli jednak
180
pracowałeś dorywczo w wielu miejscach, nie ma potrzeby wypisywania wszystkich
tych zajęć osobno. Wystarczy taki zapis:
1997 – 2003 Różne dorywcze zajęcia, w tym 4 miesiące jako sprzedawca w
kiosku.
f) Zainteresowania – dobrze jest sprawić wrażenie osoby, która jest otwarta na nowe
doświadczenia i interesuje się wieloma rzeczami. Nie musi to być oczywiście nic
ekstremalnego. Najlepiej, jeśli Twoje zainteresowania odzwierciedlają zakres pracy,
jaką miał(a)byś wykonywać.
g) Twoje CV powinno być schludne i zwięzłe – pamiętaj, że ten dokument ma
zachęcić kogoś do zatrudnienia Cię.
Dzień 15
Arkusz 3 (ii)
Wzór CV
Imię i nazwisko:
__________________________________________________
Adres:
__________________________________________________
__________________________________________________
Telefon:
__________________________
Data urodzenia:
__________________________
Wykształcenie:
Data
Nazwa szkoły
Kierunek
Tytuł
Kursy:
Data
Organizator
Tematyka
Certyfikat
181
Historia
zatrudnienia:
Data
Pracodawca
Obowiązki
_______________
Imię i nazwisko:
_______________
Adres:
_______________
_______________
Adres:
_______________
_______________
Telefon:
_______________
Telefon:
_______________
Stanowisko:
_______________
Stanowisko:
_______________
Zainteresowania:
Cel zawodowy:
Referencje:
Imię i nazwisko:
A teraz wypełnij swoje CV
182
Dzień 15
Arkusz 4 (i)
Jak napisać dobry list motywacyjny?
Jakość Twojego listu motywacyjnego może zadecydować czy zostaniesz przyjęty na
stanowisko, czy też nie. Jest to pierwszy dokument, z jakim zapozna się Twój potencjalny
pracodawca, dlatego jego jakość wpłynie na to, czy zainteresuje on się Twoim CV czy
formularzem zgłoszeniowym, czy odłoży go na bok.
Co cechuje dobry list motywacyjny?
Schludny oraz profesjonalny wygląd. Może być on napisany ręcznie lub na
komputerze, na dobrej jakości papierze formatu A4. Upewnij się, że w treści listu nie
ma żadnych błędów ortograficznych lub gramatycznych. Nigdy nie używaj korektora!
Jest krótki i zwięzły. Treść listu powinna być istotna dla pracodawcy oraz zwięzła,
objętość listu nie powinna przekroczyć jednej strony A4.
Jest odpowiednio sformatowany. Pamiętaj, że list motywacyjny to oficjalny
dokument. Jeśli nie jesteś pewny/a, jaki powinien mieć format, odwołaj się do wzoru
zamieszczonego na końcu tej sekcji.
Ma związek z pracą, o którą się starasz oraz wyjaśnia, jak się o niej
dowiedziałeś. Zawsze zawrzyj w liście motywacyjnym informację, o jaką posadę się
183
starasz (Twój pracodawca może poszukiwać jednocześnie osób na kilka stanowisk)
oraz jak dowiedziałeś się o wakacie – od znajomego, współpracownika, z Internetu, z
gazety, itd.
Nie zawiera informacji podanych w CV. Wszelkie informacje osobowe, dotyczące
wykształcenia oraz zatrudnienia zawrzyj w CV lub w formularzu zgłoszeniowym do
pracy.
Określa co sprawia, że nadajesz się na dane stanowisko. Prześledź powoli treść
ogłoszenia o pracę i zastanów się, jakiej osoby poszukuje dana firma. Następnie
określ w jaki sposób spełniasz te warunki. Jeśli masz doświadczenie z daną pracą,
wspomnij o tym krótko. Powiedz swojemu potencjalnemu pracodawcy dlaczego to TY
jesteś osobą KTÓREJ SZUKAJĄ
i sprzedaj odpowiednio swoje kwalifikacje oraz pozytywne nastawienie.
Nie powiela schematu tradycyjnego listu. Jeśli piszesz list motywacyjny według
schematu tradycyjnego listu to znaczy, że nie wypełniasz powyższych punktów i tak
naprawdę nie starasz się o pracę. Zamiast tego skup się na odpowiednim,
pozytywnym słownictwie, które zwiększy Twoje szanse na zatrudnienie.
Oddaje Twoje pozytywne nastawienie. Pamiętaj, że list motywacyjny ma sprzedać
Twoją osobę i Twoje doświadczenie potencjalnemu pracodawcy. Nie martw się, jeśli
nie spełniasz wszystkich wymogów podanych w ogłoszeniu – skoncentruj się na
swoich mocnych stronach.
Ma pozytywne zakończenie. Ostatnie zdanie Twojego listu motywacyjnego powinno
podsumowywać wszystkie dobre rzeczy, jakie sobą reprezentujesz
i oddawać Twoje pozytywne nastawienie.
184
Dzień 15
Arkusz 4 (ii)
Wzór listu motywacyjnego
Podczas pisania listu motywacyjnego pamiętaj, aby zawrzeć w nim wszystkie niezbędne informacje, a
jednoczenie nie wdawaj się w zbytnie szczegóły i nie przeciągaj listu
w nieskończoność. Pamiętaj o trzech głównych częściach, które powinien zawierać Twój list:
1) Wstęp – na początku listu wyjaśnij, dlaczego go piszesz, oraz czy dołączasz do niego CV.
2) Rozwiniecie – jest to główna część Twojego listu, w której zawrzyj informacje o tym, w jaki
sposób Twoje umiejętności i doświadczenie sprawiają, że jesteś idealną osobą na dane
stanowisko. Wspomnij krótko jakie jest Twoje doświadczenie związane
z danym zajęciem i jakie przydatne szkolenia przeszedłeś/aś.
3) Zakończenie – zawrzyj tutaj informację, kiedy możesz stawić się na rozmowę kwalifikacyjną
oraz zawrzyj odpowiednią formułkę grzecznościową, np.
„Z niecierpliwością czekam na Państwa odpowiedź”.
Łódź, 2.02.2011
Anna Kowalska
ul. Kwiatowa 11
54-868 Nowa Wieś
Szanowny Pan Jan Nowak
Kierownik Personalny
Gingerbread Sp. z o.o.
98-765 Łódź
Szanowny Panie,
185
W związku z ogłoszeniem zamieszczonym na portalu szukampracy.pl pragnę przedstawić moją
kandydaturę na stanowisko asystenta administracyjnego w Pańskiej firmie. Praca na takim
stanowisku jest zgodna z moimi zainteresowaniami, wykształceniem oraz doświadczeniem
zawodowym.
Jestem absolwentką Uniwersytetu Łódzkiego. Studia ukończyłam z oceną bardzo dobrą. Przez dwa
lata pracowałam jako asystent administracyjny w firmie Alterex S.A. Podczas pracy we wspomnianej
firmie zdobyłam niezbędne doświadczenie w zakresie wypełniania dokumentów, pisania na
klawiaturze, odpowiadania na telefony oraz kserowania.
Do moich obowiązków zawodowych należało codziennie uaktualnianie bazy danych oraz pomoc w
rozsyłaniu materiałów promocyjnych. Myślę, iż doświadczenie zdobyte w mojej poprzedniej pracy jest
zgodne z wymaganiami jakie stawia Pana firma wobec kandydatów.
Do listu dołączam swój życiorys. Żywię nadzieję, że dzięki niemu zdobędzie Pan więcej informacji na
mój temat i uzna Pan moje kwalifikacje za odpowiednie do powierzenia mi wyżej wymienionego
stanowiska.
Dziękuję za rozpatrzenie mojej oferty, z niecierpliwością oczekuję odpowiedzi.
Z wyrazami szacunku,
Anna Kowalska
Dzień 16
Arkusz 1
Dzień 16
Początek dnia
Koniec dnia
9
9
8
8
7
7
5
5
4
4
186
3
3
2
2
1 Niepewny/a siebie
1 Niepewny/a siebie
Dzień 16
Arkusz 2 (i)
Opis pracy na stanowisku samotnego rodzica
Opis stanowiska:
− Praca długoterminowa i pełna wyzwań, wymaga współdziałania w zespole
i częstej pracy w chaotycznym otoczeniu.
− Kandydaci na to stanowisko muszą posiadać doskonałą umiejętność komunikowania
się oraz organizacji, a także być gotowi do pracy w różnych godzinach, obejmujących
także wieczory, weekendy oraz częste zmiany całodobowe.
− Niekiedy wymagane są nocne podróże, np. wyprawy w deszczowe weekendy na
zapuszczone pola kempingowe czy na zawody sportowe w odległych miastach.
− Koszty podróży nie ulegają zwrotowi.
− Praca ta obejmuje również szeroko pojęte obowiązki przewodnika.
Obowiązki:
− Jest to praca na całe życie.
− Kandydat musi się liczyć z tym, że będzie znienawidzony – przynajmniej tymczasowo,
dopóki podmiot opieki nie będzie potrzebował 30zł.
187
− Kandydat musi być przygotowany na częste gryzienie się język.
− Wymagane jest posiadanie wytrzymałości fizycznej odpowiadającej sile wołu, a także
umiejętność przyspieszenia od 0 do 100 km/h w trzy sekundy, w razie gdyby krzyki
dochodzące z podwórka nie były tym razem elementem zabawy w Indian.
− Stawianie czoła wyzwaniom technologicznym takim jak naprawianie małych gadżetów,
tajemniczo zapychającej się toalety czy walka z zaciętymi suwakami.
− Wykonywanie częstych telefonów, pilnowanie dat w kalendarzu oraz zarządzanie
produkcją wielorakich prac domowych.
− Planowanie oraz organizowanie przyjęć dla osób w każdym wieku i o różnym poziomie
rozwoju.
− Kandydat musi liczyć się z tym, że w jednej minucie będzie nieoceniony, zaś
w drugiej postrzegany jako źródło wstydu i zażenowania.
− Składanie oraz testowanie bezpieczeństwa miliona tanich plastikowych zabawek oraz
urządzeń na baterie.
− Kandydat musi zawsze być jak najlepszej myśli, a jednocześnie być nieustannie
przygotowany na najgorsze.
− Kandydat ponosi odpowiedzialność za jakość produktu końcowego.
− Utrzymanie w czystości wszelkich istniejących powierzchni oraz wypełnianie
obowiązków dozorcy.
Dzień 16
Arkusz 2 (ii)
Opis pracy na stanowisku
samotnego rodzica (cd.)
Możliwości rozwoju i awansu:
− Żadne.
− Twoim zadaniem jest utrzymanie Twojej pozycji przez lata, bez słowa skargi,
nieustannie doszkalając się i poprawiając swoje umiejętności tak, aby umiejętności
tych, którymi zarządzasz, w końcu przewyższyły Twoje własne.
Wymagane doświadczenie:
− Niestety, żadne doświadczenie nie jest wymagane.
− Wszelkie umiejętności wymagane na tym stanowisku kandydat zdobywa codziennie
wyczerpująco pracując.
Pensja:
− Nie żartuj… To Ty im płacisz!
− Oferowanie częstych podwyżek oraz premii.
188
− W momencie ukończenia przez podmioty opieki lat 18, wymagane jest wyłożenie
dużej kwoty na ich studia, które pomogą im zdobyć finansową niezależność.
− Kiedy umierasz, zostawiasz podmiotom opieki wszystko to co masz.
− Najdziwniejszą rzeczą w tym odwróconym systemie przyznawania wynagrodzenia jest
to, że osoba piastująca stanowisko samotnego rodzica jest zadowolona z takiego
stanu rzeczy i zawsze chciałaby zrobić jeszcze więcej.
Premie i dodatki:
− Brak ubezpieczenia zdrowotnego, świadczeń emerytalnych, zwrotu kosztów
czesnego, płatnego urlopu oraz brak prawa do wykupu tańszych akcji firmy.
− Praca ta daje świetną okazję do osobistego rozwoju oraz darmowych uścisków do
końca życia, jeśli pracownik sprawdza się na swoim stanowisku.
Dzień 16
Arkusz 3
Jak zorganizować poszukiwanie pracy?
Wstęp
Powinieneś/aś zacząć rozglądać się za odpowiednią pracą jeszcze zanim skończysz szkołę,
studia czy odpowiednie szkolenie. Jeśli na zajęciach miałeś/aś poruszany temat poszukiwania
pracy, powinieneś/aś mieć pewne rozeznanie w ofercie dostępnych zawodów. Po ukończeniu
szkoły/studiów/szkolenia, odpowiednia osoba
z Urzędu Pracy w Twoim mieście pomoże Ci w znalezieniu pracy.
Pomyśl o sobie
Zanim zaczniesz starać się o pracę warto przez chwilę pomyśleć o swoich potrzebach. W
jakieś pracy mógł(a)byś się sprawdzić? Czy zastanawiałeś/aś się jaką pracę najszybciej byś
polubił/a, jaka praca najbardziej by Cię interesowała? Nie ma sensu starać się o pierwszą
lepszą pracę, w której nie będziesz się spełniać – dlatego warto poświęcić chwilę na
przemyślenie tej kwestii.
Poszukiwanie pracy
Poszukiwanie pracy rozpocznij od przejrzenia ogłoszeń w lokalnych gazetach. Możesz
spróbować kupić je w kiosku, poszukać ich w bibliotece lub wybrać się do Urzędu Pracy.
Niektóre z darmowych gazet rozdawanych na skrzyżowaniach czy przystankach także
zawierają oferty pracy.
Pozostałe źródła ofert pracy to:
189
- Internet (www.praca.pl, www.pracuj.pl, www.infopraca.pl itd.)
- poczta
- lokalne sklepy i centra handlowe
- agencje zatrudnienia
- radio i telewizja
- Centra Kultury
- rodzina oraz znajomi – szczególnie Ci, którzy pracują
Najpopularniejsze metody ubiegania się o pracę:
Coraz więcej firm poszukuje nowych pracowników przez
Internet, ponieważ coraz łatwiej jest ich tam znaleźć.
Wypełnienie formularza Najpierw poćwicz! Upewnij się, że nie popełnisz żadnych
zgłoszeniowego
błędów ortograficznych, gramatycznych czy
interpunkcyjnych, oraz że Twoje pismo jest czytelne.
Formularz zgłoszeniowy do pracy powinien być schludny
i uporządkowany.
Przesłanie listu
Jak powyżej. Postaraj się o papier wysokiej jakości
motywacyjnego
i odpowiednie koperty. Załącz swoje dane osobowe lub
CV.
Przez Urząd Pracy
Dowiesz się tam wszystkich szczegółów dotyczących
danej pracy, a także zostaniesz umówiony na rozmowę
kwalifikacyjną, jeśli okażesz się odpowiednim kandydatem.
Przez Internet
Prowadź dokumentację dotyczącą tego, gdzie złożyłeś/aś podanie
o pracę. Możesz notować te informacje w notesie, w tabelce, w której uwzględnisz
następujące kolumny:
Nazwa firmy/Adres/Numer telefonu
Stanowisko
Data
Wynik
190
Dzień 16
Arkusz 4 (i)
Ubieganie się o pracę
Aby osiągnąć zadowalające wyniki musisz starannie opracować strategię działania
i wykorzystywać wszystkie nadarzające się okazje.
Tutaj dowiesz się:
• Gdzie możesz szukać pracy
• Jak przygotować dobry list motywacyjny
• Jak przygotować CV
• Jak wypełnić formularz zgłoszeniowy do pracy
(Niektóre z tych kwestii omówimy szerzej w późniejszej części szkolenia)
GDZIE SZUKAĆ PRACY
•
Ogłoszenia prasowe
Dzienniki oraz inne czasopisma są cennym źródłem informacji o możliwości
zatrudnienia. Pracodawcy przykładają obecnie dużą wagę do jakości ogłoszeń
191
zamieszczanych w gazetach. Standardy są jednak zmienne i niektóre
z ogłoszeń nie zawierają ważnych szczegółów takich jak wysokość pensji, lokalizacja,
obowiązki pracownika, a skupiają się na atrakcyjności danego stanowiska. Ważne jest
zatem, aby nie traktować ogłoszeń o pracę bezkrytycznie oraz by potrafić czytać
między wierszami, jednocześnie nie odrzucając z góry ogłoszeń, które wydają się
kiepsko zredagowane.
Wypracuj w sobie nawyk przeglądania gazet codziennie. Większość bibliotek
dysponuje niektórymi, o ile nie wszystkimi, lokalnymi i krajowymi czasopismami.
Możesz z nich wynotować wszelkie interesujące Cię informacje.
•
Magazyny specjalistyczne
Niektóre ze specjalistycznych magazynów kierowanych do konkretnej grupy
pracowniczej także zamieszczają ogłoszenia o pracę. Jest to cenne źródło informacji i
warto sprawdzić, czy takie magazyny dostępne są w Twojej lokalnej bibliotece. Z racji,
że są one wydawane najczęściej raz w miesiącu lub nawet raz do roku, powinieneś/aś
zawsze upewnić się, czy numer, który przeglądasz, jest aktualny.
Zapamiętaj!
- Każde z ogłoszeń przeczytaj dwa lub trzy razy.
- Nie pomijaj mniejszych, mniej rzucających się w oczy ogłoszeń.
- Wynotuj informacje o stanowisku, jakie uzyskałeś czytając ogłoszenie, np. obowiązki,
pensja, szkolenia, możliwości rozwoju, awansu, urlopu itd.
Dzień 16
Arkusz 4 (ii)
- Dokładnie sprawdź jaka forma zgłoszenia jest preferowana. Jeśli proszony/a jesteś
jedynie o przesłania wypełnionego formularza zgłoszeniowego, nie dołączaj do niego
listu motywacyjnego.
•
Urzędy Pracy
W każdym z urzędów pracy znajdziesz aktualne oferty pracy, które możesz przeglądać
bez zbędnego zamieszania i formalności. Zazwyczaj są one wywieszone na tablicach.
Jeśli znajdziesz interesującą Cię ofertę, możesz zanotować jej numer i poprosić o
udzielenie dalszych szczegółów. Jeśli okaże się, że dana praca bardzo by Ci
odpowiadała, Urząd Pracy może umówić Cię na rozmowę kwalifikacyjną.
Jeśli nie możesz znaleźć żadnej interesującej Cię oferty lub potrzebujesz porady w
konkretnej kwestii, możesz porozmawiać z odpowiednim pracownikiem Urzędu Pracy.
Będziecie mogli przedyskutować potencjalne zatrudnienie w innym zawodzie,
dostępność wymaganych kursów i szkoleń czy inne kwestie.
Ważne jest, abyś regularnie odwiedzał/a Urząd Pracy, ponieważ oferty pracy zmieniają
się tam z dnia na dzień. Wszyscy pracownicy Urzędu Pracy są tam aby Ci pomóc, a
wszystkie wspomniane usługi są bezpłatne.
•
Agencje zatrudnienia
Agencje zatrudnienia są niepublicznymi jednostkami świadczącymi usługi
w zakresie pośrednictwa pracy. Osoby poszukujące pracy są zazwyczaj zwolnione z
192
jakiejkolwiek opłaty za korzystanie z ich usług, gdyż pokrywa ją za nich ich
pracodawca. Agencje zatrudnienia najczęściej specjalizują się
w określonym dziale zatrudnienia, czyli poszukują osób do pracy na konkretnych
stanowiskach, np. jako urzędnicy, sekretarki, technicy, kierownicy. Często jednak
swoim zasięgiem obejmują szerszy zakres oferowanych stanowisk. Adresy agencji
zatrudnienia można znaleźć bez trudu w książkach telefonicznych czy w Internecie.
Po zarejestrowaniu się w agencji zatrudnienia kontaktuj się z nią regularnie tak, aby
osoba zajmująca się Twoim podaniem wiedziała kim jesteś.
•
Inne jednostki
Niektóre organizacje czy związki zawodowe także udzielają informacji
z zakresu doradztwa zawodowego i dysponują ofertami pracy. Warto sprawdzić czy w
Twoim mieście działa podobna instytucja i spróbować się
z nią skontaktować.
Uniwersytety i inne szkoły wyższe często zatrudniają osoby zajmujące się doradztwem
zawodowym i prowadzą swoje własne Biura Karier, gdzie można uzyskać informacje
dotyczące zatrudnienia. Wiele z nich pośredniczy
w organizowaniu rozmowy kwalifikacyjnej oraz wydaje swoje własne broszury
zawierające oferty pracy. Jeśli jesteś absolwentem danej uczelni sprawdź, czy działa
na niej Biuro Karier.
Dzień 16
Arkusz 4 (iii)
PLAN DZIAŁANIA:
Nawet jeśli nie lubisz zajmować się papierkową robotą, powinieneś/aś uporządkować swoje
dokumenty i podtrzymywać ten stan podczas starania się o prac. Załóż teczkę, w której
będziesz przechowywać wszystkie dokumenty związane z poszukiwaniem pracy. Istotne jest,
abyś miał/a rozeznanie we wszystkich ogłoszeniach, na które odpowiedziałeś/aś oraz
formularzach zgłoszeniowych, które wysłałeś/aś.
Ułatwisz sobie poszukiwanie pracy, jeśli w jednym miejscu zgromadzisz następujące rzeczy:
•
•
•
•
•
Kopię wszystkich swoich danych osobowych i informacji dotyczących Twojego
wykształcenia, doświadczenia zawodowego, zainteresować oraz hobby.
Wszelkie informacje potrzebne do uzupełnienia sekcji „referencje” w swoim CV – imię i
nazwisko osoby udzielającej referencji, adres oraz telefon.
Kopie wszystkich listów motywacyjnych, które wysyłasz do firm oraz wszystkie pisma,
które otrzymujesz z powrotem. Powinieneś/aś także sporządzać kopie formularzy
zgłoszeniowych oraz ogłoszeń, na które odpowiedziałeś/aś. Warto również prowadzić
zapiski dotyczące rozmów telefonicznych.
Twoje certyfikaty, dyplomy oraz listy referencyjne.
Notatki oraz komentarze dotyczące rozmów kwalifikacyjnych, w których
uczestniczyłeś/aś, z uwzględnieniem szczegółów, na które powinieneś/aś uważać na
przyszłość.
193
Pamiętaj! Jeśli posiadasz telefon stacjonarny (a nie masz telefonu komórkowego)
i zamierzasz wyjść z domu upewnij się, że osoba, która będzie odbierała telefon będzie
pamiętała, aby zapisać nazwisko oraz adres dzwoniącego oraz to, w jakiej sprawie dzwoni.
Ważne jest, abyś otrzymał/a te informacje tak szybko jak to możliwe i nie zwlekał/a z
odpowiedzią.
LIST MOTYWACYJNY
Od jakości listu, jaki napiszesz, zależy to, czy zostaniesz zaproszony/a na rozmowę
kwalifikacyjną, dlatego niezwykle ważne jest zrobienie dobrego wrażenia. Pamiętaj, że Twój
list będzie konkurował z wieloma innymi, dlatego musi być szczególnie dobry. Istnieją 3
rodzaje listów motywacyjnych, z którymi możesz się spotkać:
• List poprzedzający otrzymanie formularza zgłoszeniowego
• List dołączany do wypełnionego formularza zgłoszeniowego
• List motywacyjny dotyczący konkretnego stanowiska
Dzień 16
Arkusz 4 (iv)
Kilka zasad:
• Dokładnie przeanalizuj treść ogłoszenia, dowiedz się na czym polega praca
i jaka osoba poszukiwana jest na to stanowisko. Upewnij się, że Twój list motywacyjny
zwiera wszystkie informacje, które będą istotne dla pracodawcy przy rozważaniu
Twojej kandydatury.
• Używaj prostego, jasnego języka.
• Upewnij się, że list jest schludny i odpowiednio sformatowany – marginesy mają
odpowiednią, stałą szerokość, a interlinia jest ujednolicona w całym dokumencie. Jeśli
to konieczne, możesz podzielić list na akapity. W miarę możliwości napisz list na
komputerze. W innym wypadku skorzystaj z gładkiej kartki A4 i długopisu.
• Pisz zwięźle i na temat. Nie przedstawiaj w liście historii swojego życia. Wybierz tylko
te elementy, które będą istotne dla Twojego potencjalnego pracodawcy (np. historia
zatrudnienia, wykształcenie). Zawrzyj w swoim liście wszystkie informacje, które mogą
go zainteresować.
• Zanim napiszesz ostateczną wersję listu, stwórz wersję próbną, abyś dokładnie
wiedział/a, co chcesz w nim napisać. Zachowaj kopię wersji ostatecznej.
• Jeśli do listu motywacyjnego dołączasz swoje CV, nie powielaj zawartych
w nim informacji w liście.
• Upewnij się, że podpisałeś/aś list oraz opatrzyłeś/aś go datą.
• Nie dołączaj do listu żadnych certyfikatów ani referencji, chyba że zostałeś/aś
wyraźnie o to poproszony/a.
194
WYPEŁNIANIE FORMULARZA ZGŁOSZENIOWEGO
Wiele większych firm wymaga od kandydatów do pracy wypełnienia formularza
zgłoszeniowego. Formularze mogą mieć wiele form i różną objętość, ale informacje
w nich wymagane są zazwyczaj podobne. Uważnie wypełniaj formularz zgłoszeniowy,
starając się przedstawić swoją kandydaturę w jak najlepszym świetle. Pamiętaj o
następujących kwestiach:
• Zanim zaczniesz wypełniać formularz, przeczytaj go w całości. Pozwoli Ci to
zdecydować, gdzie wpisać jakie informacje i ile dokładnie masz na to miejsca.
• Wykonuj instrukcje podane w formularzu i podawaj dokładnie te informacje,
o które jesteś proszony/a.
• Przeanalizuj informacje jakie posiadasz o posadzie, o którą się starasz oraz
o firmie, do której wysyłasz formularz i spróbuj określić typ osoby, jakiej ta firma
poszukuje.
• Skorzystaj z tej informacji podczas wypełniania formularza.
• Zanim wpiszesz odpowiedzi na formularzu, zapisz je „na brudno” na osobnej kartce.
• Postaraj się być dokładny/a i odpowiadać zgodnie z prawdą.
• Pisz schludnie i wyraźnie.
Dzień 16
Arkusz 4 (v)
• Sprawdź, czy nie zrobiłeś/aś żadnych błędów ortograficznych czy gramatycznych.
• Wykonaj kopię wypełnionego formularza, bądź zapisz sobie odpowiedzi, jakich
udzieliłeś/aś – będą pomocne podczas rozmowy kwalifikacyjnej oraz przy okazji
wypełniania innych formularzy zgłoszeniowych.
Formularze zgłoszeniowe są używane do dokonania wstępnej oceny kandydatów oraz do
zadecydowania, którzy z nich zostaną zaproszeni na rozmowę kwalifikacyjną. Każdy z
wypełnionych formularzy pomoże Ci później z wypełnianiem kolejnych.
SPORZĄDZANIE ŻYCIORYSU
Twój życiorys, czyli CV, jest dokumentem uwzględniającym historię Twojej edukacji oraz
zatrudnienia. Przedstawia on Twoje doświadczenie w zgodny z prawdą, szczegółowy,
interesujący sposób. CV powinno określać korzyści, jakie Twoja osoba może wnieść do
danej firmy. Powinny zostać w nim uwzględnione następujące informacje:
Dane osobowe:
Imię i nazwisko
Adres
Numer telefonu
Data urodzenia
Stan cywilny
195
Wykształcenie:
Nazwy i lokalizacje szkół oraz uczelni wyższych, do których
uczęszczałeś/aś. Możesz wspomnieć
o obowiązkach, jakie do Ciebie należały.
Kursy i szkolenia:
Odbyte w szkole, na uczelni wyższej oraz w innych
instytucjach.
Doświadczenie zawodowe:
Data
Nazwa i adres pracodawcy
Stanowisko
Krótki opis wykonywanych obowiązków
Osiągnięcia i awanse
Pozostałe informacje:
Zainteresowania oraz hobby (szczególnie te istotne z
punktu widzenia stanowiska, o jakie się ubiegasz)
Specjalne umiejętności
Prawo jazdy
Dzień 16
Arkusz 4 (vi)
Referencje:
Zazwyczaj dwie. Podaj stanowiska na jakich pracowałeś/aś
oraz adres i telefon byłego pracodawcy.
CV powinno być schludne, czytelne i odpowiednio sformatowane. Najlepiej, jeśli jest
napisane na komputerze. Powinno przedstawiać Twój pozytywny wizerunek. CV
powinno także dawać wrażenie, że jesteś otwarty na różne propozycje. Możesz
sporządzać osobne CV dla każdej firmy, do której je wysyłasz, podkreślając w nich
odpowiednie rzeczy, lub stworzyć swoje uniwersalne CV, które będziesz wysyłał/a do
każdego potencjalnego pracodawcy.
Poszukiwanie pracy do zajęcie na cały etat. Regularne, codziennie przeglądanie ofert,
odpowiadanie na nie oraz dokumentowanie swoich poszukiwać wymaga sporej
samodyscypliny. Poszukiwanie pracy może być na dłuższą metę frustrujące i
męczące, szczególnie jeśli jeszcze nikt nie odpowiedział na nasze zgłoszenie. Pamiętaj
jednak, że aby osiągnąć sukces, musisz próbować dalej!
196
Dzień 16
Arkusz 5
Rozmowa kwalifikacyjna (dyskusja w grupie)
Kiedy byłeś/aś ostatnio na rozmowie kwalifikacyjnej?
O jaką pracę się starałeś/aś?
Ile osób przeprowadzało rozmowę?
Jakie zadawali pytania?
Jak bardzo byłeś/aś zdenerwowany/a?
Jak przygotowywałeś/aś się do rozmowy?
Jakie było najtrudniejsze pytanie, na jakie musiałeś/aś odpowiedzieć?
Czy wypadłeś/aś pomyślnie? Jeśli nie – jak myślisz, dlaczego?
Czy kiedykolwiek dzwoniłeś/aś do firmy z prośbą o przedstawienie wyniku rozmowy?
197
Czego nauczyły Cię Twoje poprzednie rozmowy kwalifikacyjne?
(To nie są jedyne pytania, jakie możesz zadać. Możesz
wypróbować innych, aby zaangażować grupę w dyskusję).
Dzień 16
Arkusz 6 (i)
Strach przed rozmową kwalifikacyjną
„Gdybyś mógł zaprosić na kolację pięć dowolnych osób, kogo byś wybrał/a
i dlaczego?”
Uczestniczyłem właśnie w przeprowadzaniu rozmowy kwalifikacyjnej, kiedy zadano to
pytanie. Przesłuchiwany kandydat, który był swoją drogą całkiem niezły
w sprawnym udzielaniu odpowiedzi, zapytał „żywych czy już nieżyjących osób?”. Bardzo się
zdziwił, gdy w odpowiedzi usłyszał „pięć takich i pięć takich”. Moglibyśmy bez końca
debatować na pożytkiem jaki płynie z zadawania tego typu pytań. Jedno jest pewne –
uświadamia nam to, jak bardzo potrafią się od siebie różnić poszczególne rozmowy
kwalifikacyjne.
Kogo Ty byś wybrał/a? Wypisz te osoby:
1.
2.
3.
4.
5.
_______________________________________
_______________________________________
_______________________________________
_______________________________________
_______________________________________
A teraz uzasadnij swój wybór:
198
__________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________
_______________________________________
Celem tego pytania może być ujawnienie „prawdziwych” zainteresowań kandydata lub po
prostu sprawdzenie, jak radzi sobie z stresującej sytuacji. Jeśli kiedykolwiek usłyszysz to
pytanie podczas rozmowy kwalifikacyjnej, spróbuj pomyśleć o czymś, co Cię interesuje, np. o
muzyce. Wtedy z łatwością będziesz w stanie podać nazwiska
5 muzyków i powiedzieć, że chciał(a)byś podyskutować z nimi o ich ulubionych piosenkach.
Warto pamiętać, że to, czy zostaniesz zatrudniony/a czy nie w głównej mierze zależy od tego
jak wypadniesz podczas rozmowy kwalifikacyjnej (jeśli będziesz mieć akurat zły dzień, to bardzo
niedobrze, bo nie dostaniesz już drugiej szansy). Komisje biorące udział w rozmowach
kwalifikacyjnych (szczególnie te z firm z sektora publicznego) nie mogą przymknąć oka na
Twoją chwilową niedyspozycję, nawet jeśli wiedzą, że był(a)byś dobrym kandydatem do
pracy.
Fakt, że masz tylko jedną szansę na korzystne wypadnięcie podczas rozmowy
kwalifikacyjnej sprawia, że i tak stresujący proces poszukiwania pracy staje się stresujący
jeszcze bardziej. Istnieje jednak kilka sposobów na zredukowanie poziomu stresu i
poradzenie sobie z nim.
Przyjrzyjmy się im i podsumujmy:
Przygotowanie to pierwszy krok – Poszukiwanie pracy to ciężka praca sama
w sobie, ponieważ wymaga czasu i wysiłku. Czasami dysponujesz wszystkimi niezbędnymi
informacjami, innym razem musisz ich poszukiwać. Przyjrzyj się firmie, do której wysłałeś/aś
swoje zgłoszenie. Dowiedz się o niej jak najwięcej. Jeśli znasz kogoś, kto tam pracuje lub
masz znajomego, który zna kogoś, kto tam pracuje, postaraj się porozmawiać z tą osobą.
Skorzystaj z Internetu – większość firm ma swoje strony internetowe, na których podają wiele
cennych informacji. Możesz nawet spróbować zadzwonić do firmy i poprosić ich o
udostępnienie Ci potrzebnych informacji.
Jakiś czas temu brałem udział w rozmowie kwalifikacyjnej, podczas której każdy
z kandydatów proszony był o przygotowanie prezentacji dotyczącej rozwoju firmy. Zostali oni
powiadomieni o tym zadaniu odpowiednio wcześniej. Najlepsza okazała się prezentacja
kandydatki, która udała się do siedziby firmy i poprosiła
o udostępnienie potrzebnych danych. Tym sposobem jej ogólna ocena zwiększyła się dzięki
dodatkowym punktom za wykazanie inicjatywy. Równie ważne jest uzyskanie informacji
na temat stanowiska, o jakie się ubiegamy. Ogłoszenie zawiera zazwyczaj tylko część
informacji. O całą resztę powinieneś/aś się zatroszczyć sam/a (zapytany/a o to, dlaczego
uważasz się za odpowiednią osobę do wykonywania danych obowiązków, nie wypadniesz zbyt
przekonywująco, jeśli nie będziesz wiedział/a co miałoby tak naprawdę do Twoich obowiązków
należeć).
Niektóre z firm udostępniają pakiet informacji dotyczących stanowiska oraz profilu
poszukiwanego kandydata. Jeśli nic takiego nie otrzymałeś/aś, możesz się o te informacje
199
upomnieć. Większość kandydatów boi się poprosić o takie dane, co jest sporym błędem.
Każda firma dbająca o swoje potrzeby poszukuje na swoje stanowiska najlepszych
kandydatów, dlatego gdy kandydaci sami oferują dokonanie wstępnej selekcji, ułatwia to
firmie ostateczny wybór.
Jak przygotować się do rozmowy kwalifikacyjnej:
- Upewnij się, że wiesz, gdzie ma się ona odbyć, jak się tam dostać i jak długo Ci to zajmie.
- Pamiętaj, że korki na ulicach bywają większe w ciągu tygodnia, dlatego jeśli wybierasz się
w weekend do miejsca, gdzie będzie się odbywać rozmowa celem sprawdzenia, ile czasu
zajmie Ci dotarcie tam, licz się z tym, że w tygodniu będziesz musiał/a doliczyć dodatkowe
minuty.
- Bądź o czasie, nawet jeśli będziesz musiał/a chwilę poczekać.
- Spróbuj dowiedzieć się, jak będzie wyglądać rozmowa i kto będzie ją przeprowadzał. Jeśli
te informacje nie są dostępne, bądź przygotowany/a na różne formy, np. rozmowa z komisją,
rozmowa nieformalna.
- Przejmuj inicjatywę podczas rozmowy.
- Bądź przygotowany/a na trudne pytania.
Dzień 17
Arkusz 1
Dzień 17
Początek dnia
Koniec dnia
9
9
8
8
7
7
5
5
4
4
3
3
200
2
2
1 Niepewny/a siebie
1 Niepewny/a siebie
Dzień 17
Arkusz 2
Gdzie odbyć praktykę zawodową?
(dyskusja w grupie)
Kwestie do przemyślenia:
Czy chciałbyś odbyć praktykę w sektorze, w którym pracowałeś/aś już wcześniej?
Czy chciał(a)byś robić coś zupełnie innego?
Preferujesz pracę na świeżym powietrzu czy w biurze?
Pamiętaj, aby swój wybór opierać na swoich realnych potrzebach i możliwościach. Weź pod
uwagę swoje umiejętności, osobowość, doświadczenie oraz kwalifikacje.
Uzupełnij poniższą tabelkę wpisując w nią swoje wyobrażenia o praktyce zawodowej, którą
mógł(a)byś wykonywać u potencjalnego pracodawcy. Prowadzący może zasugerować może
podsunąć Ci parę pomysłów i pomóc Ci, jeśli utkniesz w połowie zadania.
Rodzaj praktyki zawodowej
Potencjalny pracodawca
201
Dzień 17
Arkusz 3 (i)
Jak się ubrać, by osiągnąć sukces?
Zły ubiór w pracy może zatrzymać rozwój Twojej kariery
Jakim typem osoby jesteś, jeśli chodzi o wybieranie stroju do pracy? Czy chwytasz za
pierwszą lepszą koszulkę, wciągasz pierwsze znalezione spodnie i już biegniesz do wyjścia,
czy może traktujesz zasady rządzące ubiorem w pracy bardziej poważnie? Czy zastanawiasz
się wcześniej, co założyć do pracy w biurze, a co na spotkanie
z klientem? Odpowiedzi na te pytania mogą wskazać na to, czy aktualnie wspinasz się po
stopniach kariery, czy jesteś na dobrej drodze do zostania pomocnikiem dozorcy.
Mogłoby się wydawać, że wytyczne co do ubioru w pracy są zazwyczaj proste
i oczywiste. Nic bardziej mylnego! Począwszy od roku 1990, kiedy to obowiązkowe garnitury
w pracy zaczęły zanikać za sprawą „bańki internetowej”, czyli ogólnej euforii na światowych
giełdach, nic nie jest takie, jak by się mogło wydawać.
Czasami można odnieść wrażenie, że cały ten firmowy dress code został stworzony po to,
byśmy mieli więcej problemów. W firmach, gdzie kontakty z klientem są na porządku
dziennym, sytuacja staje się jeszcze bardziej skomplikowana. A gdy dodamy do tego jeszcze
202
sezonowe zmiany stroju i kwestie dojazdu i powrotu z pracy, zaczyna nam się kręcić w
głowie.
Wykaż się!
Jeśli ubierasz się nieodpowiednio, jest to równoznaczne z tym, jak gdybyś mówił/a głośno
„Nic mnie to nie obchodzi!”. Twój strój odzwierciedla Twoje podejście do pracy – jeśli ubierasz
się niechlujnie, wszyscy dookoła będą myśleć, że właśnie takie jest Twoje podejście do pracy
– niechlujne.
W dzisiejszym świecie, w którym każdy jest wiecznie czymś zajęty, rzadko zdarza się, aby
ktokolwiek zyskał drugą szansę na zrobienie dobrego pierwszego wrażenia. Jeśli nie
powiedzie się za pierwszym razem, od razu dostaniesz łatkę osoby, której jest „wszystko
jedno”. Jest jednak pozytywna strona tej sytuacji – zawsze możesz wykorzystać swój ubiór na
swoją korzyść! Jeśli będziesz odpowiednio dobierał/a swoje stroje i pasował/a do otoczenia,
wyślesz wszystkim dookoła sygnał, że jesteś człowiekiem sukcesu, a to pomoże Ci we
wspinaniu się po szczeblach kariery.
Istnieją cztery powody dla których ludzie noszą ubrania: przyzwoitość, potrzeba ciepła,
kreowanie wizerunku, lepsze samopoczucie. Dwa ostatnie z nich odgrywają najważniejszą
rolę w odpowiednim doborze stroju do pracy.
Dzień 17
Arkusz 3 (ii)
Twój odpowiedni ubiór podczas spotkania z klientem mówi mu „Szanuję Cię”, a także
sprawia, że sam/a czujesz się lepiej. Wyobraź sobie rozmowę z klientem będąc ubrany/a w
szorty lub bikini – zapewne nie czuł(a)byś się traktowany serio. Dlatego też garnitur czy
elegancki kostium może Ci pomóc poczuć się „częścią tej gry”
i skuteczniej realizować swoje cele.
Jednak odpowiednie dobieranie stroju to coś więcej niż tylko zakładanie garnituru, żakietu i
krawatu. Twój wybór stroju musi odzwierciedlać dress code Twojej firmy lub firmy klienta, z
którym masz spotkanie, a to wymaga odpowiedniego przygotowania. Dobrym ruchem będzie
zakupienie kilku drobnych akcesoriów, które sprytnie dopełnią Twój wygląd. Akcesoria są tym
bardziej ważne biorąc pod uwagę to, że bardzo ceniona jest pewna doza indywidualności.
Siedząc w pracy pełnej niemal identycznie ubranych osób, łatwo jest się poczuć jak jednej z
wielu żołnierzy służących w armii garniturów. Posiadanie kilku akcesoriów, np. teczki, torby
czy etui na wizytówki, które będą odzwierciedlać Twoje osobiste gusta, pomoże Ci wyróżnić
się z tłumu i poczuć jak odrębna jednostka.
Jeśli chodzi o odpowiedni ubiór we własnym oddziale jest to o tyle prostsze, że większość firm
daje swoim pracownikom odpowiednie wytyczne co do preferowanego stroju. Jednak nie
można zakładać, że wytyczne panujące w naszym biurze będą się pokrywały z wytycznymi
panującymi w innych firmach czy chociażby w innych oddziałach naszej firmy.
203
Dobrym pomysłem może być podpatrzenie jak ubierają się pracownicy danej firmy podczas
np. rozmowy kwalifikacyjnej. Nie tylko da Ci to pewny start w danej firmie, jeśli zostaniesz
przyjęty/a do pracy, ale także pozwoli Ci oswoić się z tym, co jest akceptowane, a co
zazwyczaj nie bywa.
Podsumowując – to, co masz na sobie, jest wyrazem tego, co myślisz i tego, jak się
zachowujesz, czy Ci się to podoba, czy nie. Odpowiedni ubiór może przyspieszyć rozwój
Twojej kariery pokazując innym, że jesteś osobą, która potrafi przystosować się do
panujących warunków, potrafi współdziałać w grupie oraz ma ambicje i zrobi wiele, aby
osiągnąć sukces.
Zasady dobierania stroju do pracy
Jeśli wciąż nie masz pojęcia, jak miał(a)byś się ubierać do pracy, skorzystaj
z 10 poniższych rad gwarantujących pełen sukces:
1. Przygotuj się wcześniej – zdobądź niezbędne informacje o firmie. Czy jej pracownicy
ubierają się formalnie czy „na luzie”? Twoim zadaniem jest dostosować się do nich i
wyglądać jak część firmy, w której pracujesz.
2. Bądź dumny/a ze swojego wyglądu – w końcu jesteś ambasadorem swojej firmy. Poza
tym co, co nosisz, mówi także wiele o Tobie, jako o osobie.
3. Dostosuj swój ubiór do pracy, którą chciałbyś wykonywać – Twój wygląd daje wyobrażenie
o tym, jak bardzo serio traktujesz swoją pracę i firmę. Czy marzysz
o awansie, czy raczej wyglądasz jak pomocnik dozorcy?
4. Przystosowuj się – noszenie codziennie tej samej koszuli i krawata prędzej czy później
zostanie zauważone.
5. Korzystaj z akcesoriów – mała aktówka, etui na wizytówki, a nawet parasolka pomoże Ci
wyróżnić się spośród pozostałych pracowników nie ujmując Ci nic
z Twojej elegancji.
6. Jeśli jesteś kobietą, noś makijaż. Badania wykazują, że kobiety robiące sobie makijaż
zarabiają o 23% więcej niż ich bardziej naturalne koleżanki. A wszystko za sprawą tego,
że makijaż podkreśla te części twarzy, które odpowiadają za skuteczną komunikację, czyli
oczy i usta.
7. Jeśli jesteś mężczyzną, nie zapominaj o pasku. Jest to nieodłączny element garnituru, tak
samo jak krawat.
8. Nie zapominaj o dokładnym prasowaniu ubrań – na nic zda się droga metka, jeśli Twoja
koszula i tak będzie wyglądać jak szmata do wycierania podłogi.
9. Nie używaj gumek do włosów – owszem, Twoje włosy powinny być w pracy związane,
jednak nie za pomocą jasnoróżowej gumki. Ten pozornie drobny element sprawi, że
204
będziesz traktowana jako ktoś, kto tak naprawdę nie potrafi dobrać swojego stroju w
100%.
10. Nie zapominaj o uśmiechu – szczery uśmiech jest najlepszym dopełnieniem Twojego
nowego wizerunku i podkreśla Twoją pewność siebie oraz pozytywne nastawienie.
Dzień 17
Arkusz 4 (i)
Typowa rozmowa kwalifikacyjna
Zawsze bądź przygotowany na kłopotliwe pytania!
Podczas rozmowy kwalifikacyjnej towarzyszy nam zazwyczaj pewien poziom stresu. Jako że
jednym z czynników powodujących napięcie są trudne pytania zadawane przed osobę
prowadzącą spotkanie, poziom stresu może być z łatwością zredukowany przez odpowiednie
przygotowanie się do odpowiedzi na te pytania. Za chwilę poznasz odpowiedzi na
najczęstsze kłopotliwe pytania zadawane podczas rozmowy kwalifikacyjnej. Zapoznanie się z
nimi pomoże Ci podbudować wiarę w siebie oraz odpowiednio przedstawić swoją osobę
podczas rozmowy kwalifikacyjnej.
„Proszę powiedzieć mi coś o sobie”
Odpowiedź na to pytanie jest szczególnie trudna, jeśli jej wcześniej nie przygotowałeś/aś.
Większość pracodawców chce się dowiedzieć, czy potrafisz przedstawić krótkie streszczenie
Twoje życia i kariery zawodowej, w odniesieniu do posady o jaką się starasz. Dlatego
205
powinieneś/aś przygotować sobie krótką, około dwuminutową prezentację o sobie, która
będzie zawierać krótki wstęp (np. informacje dotyczące Twojego wykształcenia i Twoich
mocnych stron), historię Twojego zatrudnienia oraz doświadczenie w danym zawodzie.
„Co Pan/i wie o naszej firmie?”
Jeśli przygotowałeś/aś się do rozmowy kwalifikacyjnej i przejrzałeś/aś wszystkie informacje
dostępne w Internecie i udostępniane przez firmę, będziesz potrafił/a wziąć udział w dyskusji
o produktach i usługach oferowanych przez firmę, jej reputacji, założeniach, historii etc. Nie
próbuj jednak sprawiać wrażenia, że wiesz
o firmie wszystko – daj rozmówcy znać, że poświęciłeś/aś trochę czasu na zgromadzenie
informacji o swoim potencjalnym pracodawcy, ale nie zasypuj go szczegółowymi
informacjami. Twój rozmówca powinien odnieść wrażenie, że mimo tego, że znasz już
podstawowe informacje, to bardzo chętnie dowiesz się reszty od niego i od innych po
rozpoczęciu pracy. Przygotuj też kilka pytań, które będziesz mógł/a od razu zadać.
„Czemu chce Pan/i dla nas pracować?”
Twój rozmówca chce w ten sposób sprawdzić jak dużą masz motywację, aby dołączyć do
firmy. Odpowiedz, że informacje, jakie uzyskałeś na temat firmy pozwalają Ci stwierdzić, że
zakres jej działalności bardzo Ci odpowiada, a ponadto posiadasz umiejętności i
doświadczenie niezbędne do wykonywania danej pracy.
Dzień 17
Arkusz 4 (ii)
Twoja odpowiedź powinna wskazywać, że chcesz zarówno rozwijać swoją własną karierę,
jak i przyczynić się do rozwoju firmy.
„Dlaczego chce Pan/i zrezygnować z Pana/Pani obecnej pracy?”
Na to pytanie udziel krótkiej odpowiedzi. Im bardziej zaczniesz wyjaśniać i tłumaczyć się, tym
więcej pytań i wątpliwości wzbudzisz u swojego rozmówcy. Jeśli zostałeś/aś zwolniony w
ramach cięcia kosztów lub redukcji kadr, przyznaj to. Jeśli sam/a zdecydowałeś/aś się
odejść, podaj swoje powody, lecz nie skupiaj się na braku satysfakcji z poprzedniej pracy, ale
na tym, co chciał(a)byś osiągnąć w nowym miejscu. Jeśli Twój poprzedni pracodawca
rozwiązał z Tobą umowę z innych powodów, postaraj się być szczery, ale na tyle, by nie
zaburzyło to Twojego wizerunku.
„Dlaczego powinniśmy Pana/Panią zatrudnić?”
Twoja odpowiedź powinna opierać się na wiedzy na temat firmy, stanowiska, o jakie się
starasz, oraz pewnych kwestii, które wiesz, że istnieją. Powinieneś/aś także wspomnieć,
które z Twoich mocnych stron pomogą osiągnąć to, czego firma potrzebuje teraz najbardziej.
206
Wspomnij o swoim doświadczeniu w rozwiązywaniu trudnych sytuacji, które wiesz, że mogą
dotykać firmę, w której starasz się o pracę. Zawsze opieraj się na konkretnych wpisach ze
swojego CV. Jeśli posiadasz jakąś cechę, która wyróżnia się spośród innych, wspomnij o tym
właśnie teraz. Nie przegap tej okazji! Może się więcej nie powtórzyć.
„Czego oczekuje Pan/i po tej pracy?” (lub: „Jaka byłaby Pana/i wymarzona praca?”)
Twój rozmówca chce sprawdzić, czy dokładnie przemyślałeś/aś kwestię najbardziej
odpowiadającej Ci pracy, w której będziesz mógł/a się spełniać, a także dowiedzieć się, czy
istnieje zbieżność między Twoim doświadczeniem i kwalifikacjami, a Twoimi
zainteresowaniami. Dlatego też sformułuj swoją odpowiedź tak, aby Twój rozmówca odczuł,
że praca o jaką się starasz będzie Ci odpowiadać w 100%. Możesz na przykład wymienić
czynności, które lubisz wykonywać (podpierając się przykładami
z przeszłości, związanymi z historią Twojej kariery), a następnie odnieść je do polityki firmy,
do której aplikujesz.
Dzień 17
Arkusz 4 (iii)
„Proszę podać przykład sytuacji, kiedy musiał/a Pan/i podjąć trudną decyzję
i powiedzieć, jaki był tego wynik”.
W odpowiedzi podaj przykład decyzji, której podjęcie naprawdę było dla Ciebie wyzwaniem i
nie było łatwe. Upewnij się jednak, że będziesz mógł/a pochwalić się pozytywnym rezultatem.
Opisz, jak podejmowałeś/aś tę decyzję, z jakimi osobami się konsultowałeś/aś i w jakim
stopniu skorzystałeś/aś z ich rad. Wyjaśnij, jaki wpływ miała Twoja decyzja na poszczególne
osoby oraz na firmę jako całość. Podkreśl,
w jaki sposób starałeś/aś się uwydatnić pozytywne skutki podjęcia tej decyzji
i zniwelować te negatywne.
„Jakie są Pana/Pani cele na przyszłość?” (lub: „Gdzie widzisz Pan/i siebie za pięć lat?”)
Jest to jedno z najczęściej zadawanych pytań. Nie odpowiadaj na nie zdawkowo czy zbyt
ogólnie – oprzyj swoją odpowiedź na współpracy z firmą, do której aplikujesz. Bądź jednak
realistyczny/a w swoich przewidywaniach. Najlepiej zacznij od podkreślenia, że póki co
chcesz się jak najlepiej sprawdzić na stanowisku, które próbujesz objąć, oraz że jesteś
otwarty na możliwości awansu i nowe wyzwania. Możesz także zapytać swojego rozmówcy,
jaka ścieżka kariery wydaje się być realna dla kogoś na Twoim stanowisku.
207
Uwagi końcowe
Pamiętaj, że odpowiadając na powyższe pytania powinieneś/aś brzmieć naturalnie. Twój
rozmówca nie powinien odnieść wrażenia, że właśnie rozmawiał z kimś, kto nauczył się
odpowiedzi na pamięć i powtarza je słowo w słowo.
(Jako że temat ten jest bardzo istotny, wrócimy do niego jeszcze jutro).
Dzień 17
Arkusz 5 (i)
Umiejętność poszukiwania pracy
oraz rozwoju kariery – lista umiejętności
Jak rozpocząć poszukiwania
pracy? Poniższe informacje
podpowiedzą Ci, jak
przebrnąć przez cały ten
proces.
Wypisz swoje wszystkie zdolności i umiejętności:
208
Musisz być w stanie powiedzieć swojemu potencjalnego pracodawcy co potrafisz robić.
Dlatego
też
musisz
najpierw
pomyśleć
nad
swoimi
zdolnościami
i umiejętnościami. Wypisz wszystkie swoje umiejętności związane z pracą, cechy osobowe i
wszystkie inne rzeczy, w których jesteś dobry/a. Poniższa tabelka może Ci pomóc.
JAKIE UMIEJĘTNOŚCI POSIADASZ?
Pomyśl o umiejętnościach zdobytych podczas:
uczęszczania do szkoły lub brania udziału w kursach,
pracy, niezależnie od tego czy była to praca
zarobkowa, czy wolontariat,
realizowania projektów w domu lub dla innych osób,
prowadzenia domu i opieki nad innymi osobami,
robienia lub naprawiania różnych rzeczy
i rozwiązywania problemów.
Dzień 17
Arkusz 5 (ii)
UMIEJĘTNOŚCI ZAWODOWE – CZY KIEDYKOLWIEK…
coś zbudowałeś/aś?
coś sprzątałeś/aś?
trenowałeś/aś, szkoliłeś/aś bądź uczyłeś/aś kogokolwiek?
komunikowałeś/aś się z innymi?
stworzyłeś/aś lub zaprojektowałeś/aś coś?
znalazłeś/aś w czymś błąd?
pomagałeś/aś lub obsługiwałeś/aś innych?
nauczyłeś/aś się czegoś nowego?
prowadziłeś/aś grupę ludzi lub zarządzałeś/aś kimś?
poszukiwałeś/aś źródeł zarobku?
209
musiałeś/aś podjąć decyzję, która miała wpływ na innych?
złożyłeś/aś lub naprawiłeś/aś coś?
Dzień 17
Arkusz 5 (iii)
CECHY OSOBISTE – CZY JESTEŚ…
aktywny/a
żądny/a przygód
dojrzały/a
zmotywowany/a
uporządkowany/a
dokładny/a
dobrym
tolerancyjny/a
ambitny/a
artystą/ką
wysportowany/a
zorganizowany/a
wyrozumiały/a
uważny/a
towarzyski/a
bezinteresowny/a
pogodny/a
cierpliwy/a
spokojny/a
wytrwały/a
ostrożny/a
przyjemny/a
opiekuńczy/a
uprzejmy/a
pewny/a siebie
optymistyczny/a
taktowny/a
punktualny/a210
zdeterminowany/a
osobą szybko
zdyscyplinowany/a
uczącą się
obserwatorem
rzetelny/a
Dzień 17
Arkusz 5 (iv)
Opracuj plan i wyznacz sobie konkretne cele
Przeznacz sporo czasu
na poszukiwanie pracy.
NIE PODDAWAJ SIĘ ZA
SZYBKO!
211
Jaki typ pracy
by mi
odpowiadał?
Czy będzie mi
się podobać na
tyle, żebym
chciał/a
zostać?
Sprzedawca
Tak
Czy ta praca
jest dostępna
na rynku
pracy?
Tak
Jakich
Czy posiadam
umiejętności
te
będę
umiejętności?
potrzebował/a?
Sprawne
liczenie
Tak
Jeśli chcesz, możesz kontynuować na dodatkowej kartce.
Dzień 17
Arkusz 5 (v)
Aby wybrać odpowiednią ścieżkę kariery, należy mieć rozeznane we własnych kwalifikacjach i
umiejętnościach. Ta świadomość połączona z umiejętnością przełożenia swoich kwalifikacji
na realne sytuacje, w których mogłyby się one przydać, są częścią procesu poszukiwania
pracy.
Poniżej wpisane jest 12 umiejętności, które przydają się podczas pobytu na studiach, w
naszym codziennym życiu oraz w pracy. Zapoznaj się z podanymi umiejętnościami i podaj
przykład sytuacji, w której mógł(a)byś wykazać, że posiadasz te umiejętności. Zaznacz te
umiejętności, nad którymi będziesz musiał/a jeszcze popracować.
Zakres umiejętności
Podstawowe
umiejętności
komunikacyjne
Wynik (to, co powinieneś/aś już potrafić)
Przekazywanie jasnych i dokładnych informacji, stosowanie
odpowiedniego języka oraz stylu, unikanie wzajemnego
niezrozumienia.
212
Umiejętności
prezentacyjne
Przedstawianie swoich pomysłów oraz myśli grupie w
sposób jasny oraz logiczny, przy użyciu odpowiednich
technologii.
Komunikacja pisemna
Sporządzanie prawidłowo skonstruowanych, spójnych
raportów, listów czy innych form pisemnych, dla różnych
odbiorców.
Praca w grupie
Konstruktywne przyczynianie się do sukcesu grupy.
Negocjacje/
asertywność
Osiąganie porozumienia w grupie dotyczącego
podejmowania działań, w sposób jasny i szanujący zdanie
innych.
Przewodzenie i
przejmowanie
inicjatywy
Przewodzenie grupie osób, podawanie wytycznych,
motywowanie oraz wspieranie grupy. Rozpoczynanie
nowych projektów i wprowadzanie zmian do już istniejących.
Umiejętności
zarządzania czasem i
ustalanie priorytetów
Ocenianie wagi i pilności działań oraz układanie planu
działania w zależności od tego.
Rozwiązywanie
problemów oraz
myślenie oboczne
Rozważanie alternatywnych rozwiązań oraz opracowywanie
odpowiedniej metody działania w kwestii rozwiązywania
problemów i trudności.
Wybieranie najlepszej z opcji spośród wszystkich
Podejmowanie decyzji dostępnych, świadomość konsekwencji podejmowanych
decyzji.
Korzystanie z
technologii
komputerowych
Korzystanie z odpowiednich programów komputerowych,
takich jak edytory tekstu, arkusze kalkulacyjne, bazy danych,
Power Point, przeglądarki internetowe oraz programy do
obsługi poczty.
Umiejętności
matematyczne
Rozumienie oraz korzystanie z danych statystycznych
i matematycznych, rozwiązywanie problemów
przedstawionych w formie zapisu liczbowego/graficznego.
Zarządzanie karierą
Definiowanie oraz prezentowanie swoich umiejętności, cech,
zainteresowań oraz motywacji w formie zarówno pisemnej,
jak i ustnej. Wykorzystywanie nadarzających się okazji,
ustalanie celów oraz podejmowanie odpowiednich akcji.
213
Dzień 17
Arkusz 5 (vi)
Osobisty plan działania
Celem „Osobistego planu działania” jest pomoc w skupieniu się na umiejętnościach oraz
wiedzy, którą już posiadasz, którą zdobędziesz na tym kursie oraz na tych umiejętnościach,
które chciał(a)byś zdobyć w przyszłości.
Twój „Osobisty plan działania powinien spełniać 5 podstawowych założeń, a więc być:
1. Jednoznaczny – powinien mieć dokładnie określone założenia i cele.
2. Wymierny – tak, abyś wiedział/a czy udało Ci się te cele osiągnąć.
3. Możliwy do wykonania – cele powinny być możliwe do spełnienia i nie konfliktować z
innymi założeniami.
214
4. Realistyczny – powinien brać pod uwagę czas potrzebny na osiągnięcie danego celu.
5. Osadzony w ramach czasowych – powinien określać, kiedy dany cel powinien zostać
osiągnięty, jednak z zastrzeżeniem, że każdy termin może zostać przesunięty w razie
wystąpienia jakiegokolwiek problemu.
Opis działania i termin jego
wykonania
Jak mam zamiar to osiągnąć?
Określ poszczególne kroki, osoby, które
mogłyby Ci pomóc, środki, których będziesz
potrzebować itd.
np. chcę zrobić ………… do ………..
Cel 1
Cel 2
Cel 3
Cel 4
Cel 5
Dzień 18
Arkusz 1
Dzień 18
Początek dnia
Koniec dnia
9
9
215
8
8
7
7
5
5
4
4
3
3
2
2
1 Niepewny/a siebie
1 Niepewny/a siebie
Dzień 18
Arkusz 2
Lista kontrolna – przed rozmową kwalifikacyjną
Dowiedz się czegoś więcej o potencjalnym pracodawcy, np. wielkość firmy, materiały
reklamowe, itd.
Dowiedz się czegoś więcej o posiadzie, o którą się starasz, np. jakie są godziny pracy,
jakie jest środowisko pracy, itd.
Pomyśl o tym, w co się ubierzesz na rozmowę kwalifikacyjną.
216
Upewnij się co do terminu i godziny rozpoczęcia rozmowy kwalifikacyjnej – postaraj
się być na miejscu 10 minut wcześniej.
Dowiedz się dokładnie gdzie ma się odbyć rozmowa kwalifikacyjna i pomyśl, jak się
tam dostaniesz.
Zastanów się, jakiej osoby poszukuje firma, do której aplikujesz. Jak możesz wykazać,
że posiadane przez Ciebie umiejętności, kwalifikacje oraz doświadczenie sprawiają,
że jesteś idealnym kandydatem na to stanowisko?
Przemyśl pytania, jakie możesz usłyszeć podczas rozmowy kwalifikacyjnej
i przygotuj odpowiedzi na nie.
Jeszcze raz przeczytaj formularz zgłoszeniowy/CV oraz inne informacje, które
wysłałeś/aś już swojemu potencjalnemu pracodawcy.
Pomyśl o 2 lub 3 rzeczach, których chciał(a)byś dowiedzieć się od swoich
rozmówców.
Czy macie jakieś inne sugestie? Jeśli tak, zanotujcie je tutaj:
__________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________
_______________________________________
Dzień 18
Arkusz 3
Lista kontrolna – w trakcie
rozmowy kwalifikacyjnej
Spróbuj się zrelaksować.
Bądź radosny/a i pozytywnie nastawiony/a.
217
Utrzymuj kontakt wzrokowy.
Zachowaj spokój i nie okazuj zdenerwowania.
Odpowiadaj na pytania w sposób pewny i zdecydowany, unikaj chaotycznych
wypowiedzi.
Swoje odpowiedzi podpieraj przykładami z własnego doświadczenia i postaraj
zaprezentować się w jak najlepszym świetle.
Zaangażuj się w rozmowę – rozbudowuj proste odpowiedzi „tak”, „nie” i odnoś się do
poruszanych kwestii.
Pokaż, że jesteś zdecydowany objąć tę posadę i że chcesz się wiele nauczyć.
Bądź pewny/a siebie i nie bój się poprosić o wyjaśnienie niejasnych kwestii. Jeśli nie
zrozumiesz pytania, poproś o powtórzenie go raz jeszcze innymi słowami.
Patrz na osobę zadającą pytanie i uśmiechaj się.
Także zadawaj pytania – wykaż, że dowiedziałeś się wcześniej czegoś o firmie i o
stanowisku, na jakie aplikujesz.
Podziękuj na koniec wszystkim uczestniczącym w rozmowie kwalifikacyjnej.
Czy macie jakieś inne sugestie? Jeśli tak, zanotujcie je tutaj:
__________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________
_______________________________________
218
Dzień 18
Arkusz 4 (i)
Rozmowa kwalifikacyjna – pomysły
i sugerowane odpowiedzi
Pytania zadawane podczas rozmowy kwalifikacyjnej zazwyczaj podlegają pewnej formule.
Powinieneś/aś jednak pamiętać, że nie każda osoba przeprowadzająca rozmowę
kwalifikacyjną została do tego odpowiednio wyszkolona. Dlatego też to, jakie pytania zostaną
219
Ci zadane oraz w jaki sposób zostaną zadane, czasami może Cię zaskoczyć. Zawsze należy
oczekiwać nieoczekiwanego.
1. Czym zajmował/a się Pan/i w swojej ostatniej pracy?
Odpowiedz czym zajmowałeś/aś się w swojej ostatniej pracy, ze szczególnym
uwzględnieniem:
• umiejętności, jakich potrzebowałeś/aś w pracy,
• urządzeń, z których korzystałeś/aś,
• wszystkich obowiązków, jakie na Tobie spoczywały i tego, za co byłeś/aś
odpowiedzialny/a,
• osób, z którymi pracowałeś/aś,
• okresu pracy,
• wszelkich awansów, jakie otrzymałeś/aś,
• obowiązków, które w swojej nowej pracy będziesz mógł/a z łatwością wypełniać
dzięki zdobytemu doświadczeniu.
Twoja odpowiedź:
2. Dlaczego zrezygnował/a Pan/i z tej pracy?
Ludzie porzucają pracę z wielu powodów. Wymień tylko te, które nie przedstawią Cię
w złym świetle – unikaj mówienia o tym, że zostałeś/aś zwolniony/a, rozwiązano z
Tobą umowę, czy że posprzeczałeś/aś się
z szefem. Warto także zapewnić rozmówcę, że podobny problem nie pojawi się w
nowej pracy. Oto kilka wiarygodnych i neutralnych powodów zakończenia pracy:
• Praca była tylko tymczasowa/sezonowa, termin kontraktu minął.
• Była to praca na pół etatu.
• Firma zakończyła swoją działalność.
• Zlikwidowano stanowisko, na którym pracowałem/am.
• Pensja była niewystarczająca.
• Praca wymagała zbyt wielu podróży/zajmowała zbyt wiele czasu.
• Zdecydowałem/am się zmienić ścieżkę swojej kariery.
(Jeśli powodem odejścia z pracy były problemy zdrowotne, wspomnij o tym krótko,
podkreślając, że jesteś już w formie i jesteś pełen/na energii do wykonywania swoich nowych
obowiązków na nowym stanowisku).
Twoja odpowiedź:
3. Czy kiedykolwiek wcześniej wykonywał/a Pan/i tego typu pracę?
220
Zawsze odpowiadaj twierdząco. Następnie opisz swoje doświadczenie, które
uzyskałeś/aś, wiedzę, jaką posiadasz na temat pracy na danym stanowisku oraz
podkreśl swoją gotowość do wykonywania tego typu pracy. Jeśli nie masz zbyt
dużego doświadczenia na tym konkretnym stanowisku, opisz swoje inne
doświadczenia, które pokażą, że potrafisz szybko się uczyć, jesteś otwarty na nowe
wyzwania i potrafisz się przystosować do zaistniałej sytuacji.
Wspomnij o:
• doświadczeniu, jakie zdobyłeś na danym stanowisku,
• innych zdobytych doświadczeniach,
• szkoleniach i kursach jakie odbyłeś/aś,
• istotnych zainteresowaniach,
• osobistych cechach ułatwiających Ci pracę na danym stanowisku,
• tym, jak szybko się uczysz,
• tym, jak chętnie podejmujesz nowe wyzwania.
Przykład:
Chciał(a)byś znaleźć pracę jako urzędnik/czka, ale nie masz na tym stanowisku
żadnego doświadczenia. Możesz wspomnieć o jakiejkolwiek pracy, w której
zajmowałeś/aś się dokumentami, np. rozliczaniem czasu pracy; o umiejętnościach,
jakie posiadasz, np. sprawne posługiwanie się językiem polskim, zdolności
matematyczne, szybkie pisanie na klawiaturze, doświadczenie w pracy w biurze,
odpowiednich szkoleniach, umiejętności obsługi telefonu. Możesz także wspomnieć o
dobrowolnej pracy w podobnej branży, jaką wykonywałeś/aś. Wspomnij, że szybko się
uczysz, masz wiele zapału do pracy, oraz że zawsze chciałeś/aś pracować jako
urzędnik/czka.
Twoja odpowiedź:
4. Z jakimi urządzeniami ma Pan/i doświadczenie?
Większość zawodów wymaga pracy z konkretnymi urządzeniami, maszynami lub
sprzętem. Odpowiadając na to pytanie powinieneś/aś:
• wykazać się znajomością obsługi wszelkiego sprzętu czy urządzeń, które mogą
być używane w pracy, o którą się starasz. O ile to możliwe, używaj konkretnych
nazw urządzeń i sprzętu.
• wymienić wszelkie inne maszyny, sprzęt czy urządzenia, z którymi kiedykolwiek
pracowałeś/aś. W tym przypadku także używaj konkretnych nazw,
• wymienić posiadane certyfikaty czy odbyte szkolenia związane
z obsługą konkretnych maszyn i urządzeń,
• wspomnieć także o obsłudze sprzętu czy urządzeń potrzebnych do
realizowania swoich zainteresowań.
Twoja odpowiedź:
221
5. Czego dowiedział/a się Pan/i o naszej firmie?
Twój potencjalny pracodawca będzie chciał się dowiedzieć, jakie kroki podjąłeś/aś,
aby dowiedzieć się więcej o firmie, w której starasz się o pracę oraz upewnić się, że
uzyskane przez Ciebie informacje są dla Ciebie na tyle przekonywujące, że będziesz
chciał/a związać się z firmą na stałe. Trud włożony w zdobycie informacji o firmie jest
zawsze doceniany przez osoby prowadzące rozmowy kwalifikacyjne. Wspomnij o:
• wspaniałej reputacji, jaką posiada firma, szczególnie jako pracodawca,
• opiniach, jakie zasłyszałeś na temat firmy i tego, że jest to firma rozwojowa
• tym, że firma znana jest z tego, że wszyscy zajmują się tym, co naprawdę ich
interesuje,
• tym, że praca w tej firmie wydaje się być dla Ciebie stworzona.
Twoja odpowiedź:
6. Jakiej pensji Pan/i oczekuje?
Zazwyczaj wysokość pensji jest z góry ustalona i dokładnie określona
w ogłoszeniu lub w opisie stanowiska. Czasami jednak możliwa jest negocjacja
wysokości wynagrodzenia. Problem z negocjacją jest zawsze ten sam – zażądasz
zbyt wiele i nie dostaniesz posady, albo zażądasz mniej, niż powinieneś/aś
otrzymywać i będzie Ci to musiało wystarczyć. Strategia radzenia sobie w takiej
sytuacji jest następująca:
• nigdy nie proś o pensję niższą od tej, która wiesz, że Ci się za daną pracę
należy,
• nie precyzuj swoich żądań zbyt dokładnie, ale rob to rozsądnie,
• „Oczekuję pensji, która będzie odpowiadała ilości czasu, jaki będę poświęcać
na pracę”.
• „Spodziewam się, że wynagrodzenie w waszej firmie odpowiada średniemu
wynagrodzeniu za pracę na tym stanowisku. To mi jak najbardziej odpowiada”.
• „Pańska firma jest znana z uczciwego traktowania pracowników, więc jestem
pewien/na, że wynagrodzenie jakie mi Państwo zaoferują,
w pełni zaspokoi moje potrzeby”.
Jeśli chcesz, po zakończonej rozmowie kwalifikacyjnej możesz spróbować dowiedzieć
się, jakie wynagrodzenie otrzymują inne osoby pracujące na tym samym stanowisku.
Wtedy, jeśli otrzymasz tę pracę, będziesz wiedział/a czego masz się spodziewać w
kwestii wynagrodzenia i będziesz miał/a ewentualny punkt wyjścia jeśli chodzi o
negocjacje.
Twoja odpowiedź:
222
7. Dlaczego powinniśmy zatrudnić akurat Pana/Panią?
Bądź gotowy/a, aby szybko odpowiedzieć na to pytanie. Jeśli pokażesz, że sam/a nie
jesteś do końca pewny/a, dlaczego chcesz tę pracę, Twój rozmówca także nie będzie
co do tego przekonany. W odpowiedzi wymień krótko wszystkie swoje mocne strony,
nawet jeśli już wcześniej to zrobiłeś/aś. Odnieś się do swoich:
• kwalifikacji,
• doświadczenia zawodowego,
• zainteresowań oraz hobby.
Zapewnij swojego rozmówcę, że jesteś:
• pracowity/a,
• wydajny/a,
• godny/a zaufania oraz odpowiedzialny/a,
• idealną osobą do wypełniania obowiązków na danym stanowisku.
Twoja odpowiedź:
8. Jak często zdarzało Ci się opuszczać dni w pracy wcześniej?
Jeśli rzadko opuszczałeś/aś pracę, szybko o tym zapewnij. Jeśli jednak często
zdarzało Ci się brać wolne, wyjaśnij powody takiego zachowania i podkreśl, że powód
dla którego opuszczałeś/aś pracę jest już nieaktualny. Kilka przykładów:
• „Następnie poddałem się leczeniu, które było w 100% skuteczne.
W chwili obecnej jestem zupełnie zdrowy, a mój lekarz twierdzi, że to
schorzenie nie powinno już powrócić”.
• „Powodem moich nieobecności był dawny problem, który został rozwiązany i
stał się całkowicie nieaktualny”.
• „Były to jednorazowe nieobecności. W moich wcześniejszych pracach nie
wzięłam praktycznie ani jednego dnia zwolnienia, poza przysługującym mi
urlopem, więc mogę zapewnić, że będę w pełni poświęcać się nowej pracy”.
Twoja odpowiedź:
9. Jaka jest Pana/i kondycja zdrowotna?
Twój rozmówca chce się upewnić, że jesteś w stanie wykonywać obowiązki związane
z pracą na danym stanowisku, oraz że ogólnie cieszysz się dobrym zdrowiem. Twoje
odpowiedzi powinny zapewnić go o obu tych kwestiach.
223
• Jeśli cieszysz się dobrym zdrowiem, nie cierpisz na żadne poważne schorzenia
i w swoim formularzu zgłoszeniowym o niczym takim nie wspomniałeś/aś,
zapewnij o tym z całym przekonaniem.
• Jeśli wspomniałeś/aś o jakimś schorzeniu w formularzu zgłoszeniowym, teraz
postaraj się przekonać swojego rozmówcę, że kwestia ta nie będzie miała
absolutnie żadnego wpływu na jakość wykonywanej przez Ciebie pracy, oraz
że poza tym drobiazgiem jesteś w doskonałej formie.
• Postaraj się często odnosić do czynności, które nie sprawiają Ci najmniejszych
problemów oraz podawać konkretne przykłady, np.
Jeśli cierpisz na problemy z sercem, Twój rozmówca może być zaniepokojony, że
wpłynie to na jakość Twojej pracy. Możesz zaproponować mu, że podniesiesz jakiś
mebel w pomieszczeniu lub wspomnieć, że często przenosisz np. telewizor w inne
miejsce w domu lub że zawsze nosisz ciężkie zakupy. Postaraj się zdobyć od swojego
lekarza zaświadczenie o tym, że jesteś w dobrej formie (większość lekarzy wystawia
takie zaświadczenia, choć niektórzy pobierają za to drobną opłatę). Nie wspominaj o
żadnych czynnościach, które sprawiają Ci trudność. Zawsze zapewniaj, że jesteś
w stanie wykonywać wszystkie obowiązki związane z pracą na danym stanowisku,
oraz że Twój ogólny stan zdrowia jest znakomity.
Twoja odpowiedź:
10. Jakie są Pana/i mocne strony?
Takie pytanie jest po prostu kolejną okazją do wymienienia wszystkich cech, które
będą przydatne na nowym stanowisku:
• umiejętności,
• doświadczenie,
• zainteresowania,
• entuzjazm,
• rzetelność,
• wydajność,
• łatwość w nawiązywaniu kontaktów z ludźmi,
• radość czerpana z dokładnego wykonywania swojej pracy.
Twoja odpowiedź:
11. Jakie są Pana/i słabe strony?
224
Nie ułatwiaj swojemu rozmówcy odrzucenia Twojej kandydatury – nie wspominaj o
żadnych słabych stronach! Powiedź zamiast tego np.
• „Nie posiadam żadnej słabej strony, która czyniłaby mnie złym kandydatem na
to stanowisko”.
• „Nie posiadam żadnej słabej strony, która przeszkadzałaby mi w pracy”.
Twoja odpowiedź:
12. Czy mógł(a)by Pan/i powiedzieć mi o sobie coś więcej?
To pytanie daje Ci możliwość powiedzenia czegoś o swoim życiu prywatnym.
Odpowiedź na to pytanie powinna:
• pokazywać, że poza pracą masz także inne zainteresowania,
• podkreślać pozytywny związek między Twoimi zainteresowaniami oraz pracą
na danym stanowisku,
• w miarę możliwości pozwalać na wykazanie wspólnych zainteresować Twoich
oraz rozmówcy.
Twoja odpowiedź:
13. Co Pana/i ostatni pracodawca mógłby o Panu/i powiedzieć?
• Zawsze wspominaj o samych pozytywnych opiniach.
• Postaraj się podać konkretne szczegóły rzeczy, za które byłeś/aś chwalony/a.
• Podkreśl pozytywne kwestie, np. to, że Twoja praca była zawsze bardzo
wydajna, że zawsze można było na Tobie polegać, że zawsze byłeś/aś
punktualna, itd.
• Najlepiej jeśli możesz przedstawić list referencyjny otrzymany od swojego
byłego pracodawcy lub zasugerować, że takie referencje są
u niego dostępne.
• Nie krytykuj swojego poprzedniego pracodawcy, ponieważ takie postępowanie
tylko wzbudzi w Twoim rozmówcy obawę, że pewnego dnia będziesz w ten
sam sposób krytykował jego firmę, co mogłoby dać jej kiepski rozgłos.
Twoja odpowiedź:
225
14. Od kiedy mógł(a)by Pan/i rozpocząć pracę?
Nie zwlekaj z odpowiedzią! Odpowiedz albo „tak szybko jak to możliwe”, albo „kiedy
tylko zostanę o to poproszony/a”. Wszelkie dokładne ustalenia zostaną dokonane po
tym, jak otrzymasz ofertę pracy. Wtedy będziesz mógł/a skontaktować się ze swoim
pracodawcą i spróbować wynegocjować korzystny dla Ciebie termin rozpoczęcia
pracy.
Twoja odpowiedź:
15. Czy ma Pan/i jakieś pytania?
To pytanie często jest jedynie zwrotem grzecznościowym. Jeśli osoba
przeprowadzająca rozmowę kwalifikacyjną była odpowiednio wyszkolona, oznacza to,
że wspomniała już o wszystkich kwestiach, które mogłyby Cię zainteresować. W takim
wypadku warto odpowiedzieć:
• „Dziękuję, nie mam żadnych pytań, wszystko już od Pana/i usłyszałem/am.
Jestem gotowy/a rozpocząć pracę w każdym momencie”.
To nie czas na zadawanie szczegółowych pytań dotyczących np. godzin pracy,
zaplecza socjalnego, itd. Takie pytania mogłyby zasugerować, że nie jesteś do końca
przekonany/a czy chcesz objąć tę posadę. O wszystkie tego typu kwestie zawsze
możesz zapytać później.
Dzień 18
Arkusz 5
Jak się dobrze sprzedać po rozmowie
kwalifikacyjnej?
Słyszałem ostatnio historię mojej znajomej, która poszła na spotkanie w czasie pracy i
usłyszał tam, że o wyniku rozmowy dowie się najpóźniej do przyszłego piątku.
Niestety, piątek nadszedł, a odpowiedzi wciąż nie było.
226
Jako że znajoma była bardzo zdeterminowana, aby dostać tę pracę, a obawiała się
najgorszego, podjęła odważną decyzję, aby wykonać telefon do firmy, do której aplikowała.
Kiedy ktoś podniósł słuchawkę przeprosiła, że dzwoni, i wyjaśniła, że bardzo zależy jej na
dostaniu tej pracy i chciałaby się dowiedzieć o wyniku rozmowy kwalifikacyjnej.
Usłyszała, że decyzja nie została jeszcze podjęta, ale rozmówca zapewnił ją, że oddzwoni do
niej jeszcze tego samego dnia. Tak też się stało i moja znajoma dostała tę pracę.
Później dowiedziała się, że właśnie ten telefon pomógł wybrać ją spośród wielu innych
kandydatów.
Dlaczego? Ponieważ jako jedyna wykazała inicjatywę i pokazała, że naprawdę chce
pracować dla tej firmy.
Nie twierdzę, że ta taktyka sprawdza się zawsze, ale niewątpliwie warto wziąć ją pod uwagę
szczególnie, jeśli zbliża się termin podjęcia decyzji, a Ty wiesz, że dobrze wypadłeś/aś
podczas rozmowy kwalifikacyjnej i teraz pozostaje Ci tylko czekać, aż kierownik ds.
zatrudnienia podejmie ostateczną decyzję. Pamiętaj, aby zawsze być uprzejmym podczas
rozmowy telefonicznej z jakimkolwiek pracownikiem firmy,
w której starasz się o pracę.
Pamiętaj, że w dzisiejszych czasach na rynku zatrudnienia istnieje spora konkurencja i Twoja
walka o posadę nie jest skończona (i wciąż musisz sprzedawać swoją osobę!) dopóki nie
otrzymasz pierwszej wypłaty.
Dzień 19
Arkusz 1
Dzień 19
Początek dnia
Koniec dnia
227
9
9
8
8
7
7
5
5
4
4
3
3
2
2
1 Niepewny/a siebie
1 Niepewny/a siebie
Dzień 19
Arkusz 2 (i)
Odpowiedź na ofertę pracy
(Scenariusz odpowiedzi na ofertę pracy, pisanie listu)
DOKŁADNIE PRZECZYTAJ OGŁOSZENIE!
228
Na co kładzie nacisk treść ogłoszenia? Czy poszukiwana jest osoba
z doświadczeniem bardziej ogólnym, czy może ktoś posiadający doświadczenie
w kierowaniu i zarządzaniu?
PISANIE LISTU W ODPOWIEDZI
Upewnij się, że:
• właściwie napisałeś/aś nazwę firmy, do której aplikujesz,
• właściwie napisałeś/aś imię i nazwisko osoby, do której adresujesz list,
• wiesz, jak odpowiednio sformatować list,
• korzystasz z gładkiego papieru – jeśli to konieczne, użyj rygi, aby upewnić się,
że Twoje pismo będzie proste.
PIĘĆ NAJWAŻNIEJSZYCH ELEMENTÓW LISTU MOTYWACYJNEGO:
Twój list będzie zawierał pięć kluczowych elementów:
1. Stanowisko, o jakie się ubiegasz. Jeśli nazwa stanowiska jest dokładnie określona w
ogłoszeniu, użyj jej. Wspomnij skąd wiesz o ofercie pracy – czy znalazłeś/aś
ogłoszenie w gazecie, czy pomógł Ci Urząd Pracy. Jeśli dowiedziałeś/aś się o wakacie
z innych źródeł, podaj z jakich, np.
Mój znajomy, Adam Nowak, który pracuje u Państwa w dziale wzornictwa, zwrócił
moją uwagę na fakt, że poszukują Państwo pracownika na stanowisko kontrolera
zapasów magazynowych.
Piszę w odpowiedzi na ofertę pracy zamieszczoną w barze „Kotlecik”,
w związku z pracą na stanowisku hydraulika.
2. Wyraźne stwierdzenie, że praca, o jaką się starasz, bardzo Cię interesuje, i że jesteś
zdecydowany/a do objęcia tego stanowiska.
Wykaż trochę entuzjazmu!
„Opis stanowiska wydał mi się bardzo interesujący”.
„Wydaje mi się, że jest to dokładnie praca, którą chciałbym wykonywać”.
3. Powód, dla którego uważasz się za osobę odpowiednią do objęcia tego stanowiska.
Zwróć szczególną uwagę na to, aby opisać wszystkie swoje doświadczenia zawodowe
na tym stanowisku (możesz skorzystać ze swojego CV).
Musisz zdecydować, która część Twojego CV jest najbardziej imponująca
i najistotniejsza z punktu widzenia osoby rekrutującej nowych pracowników na to
stanowisko. Czy jest to Twoje doświadczenie? A może Twój potencjał? Twoja
umiejętność przystosowywania się do zmian? Czy pracowałeś w wielu branżach w
swojej historii zawodowej?
229
Pamiętaj, że Twoja odpowiedź na tę ofertę pracy będzie jedną z naprawdę wielu.
Twoim zadaniem jest spróbować określić jakiej osoby poszukuje dana firma i
przedstawić swoją kandydaturę w jak najlepszym świetle. Nie próbuj być skromny/a –
pamiętaj, że sprzedajesz swoją największą wartość – siebie!
4. Stwierdzenie Twojej gotowości do stawienia się na rozmowę kwalifikacyjną oraz
możliwość okazania referencji.
Podawanie imion i nazwisk osób, które mogą udzielić referencji w Twoim liście
motywacyjnym nie jest koniecznie. Wystarczy stwierdzenie, że referencje te są
dostępne w razie potrzeby. Jednak zawsze upewnij się, że wiesz, kto będzie udzielał
referencji, a także że ta osoba zgodziła się, aby udzielić referencji, oraz że wie ona, że
starasz się właśnie o pracę w której owe referencje mogą być wymagane.
5. Pamiętaj, aby Twój list był zwięzły i konkretny. Ogłoszeniodawca otrzyma zapewne
wiele listów i będzie chciał przebrnąć przez nie wszystkie tak szybko, jak to tylko
możliwe. Jeśli Twój list będzie za długi i będzie zawierał nieistotne z punktu widzenia
pracodawcy informacje, może zostać szybko wrzucony do przegródki „Odrzucone”,
nawet jeśli był(a)byś najlepszym kandydatem na to stanowisko.
PO NAPISANIU LISTU:
• Niespodzianka – nie wysyłaj go! Odłóż go na dzień lub dwa. Kiedy powrócisz do niego
ze świeżym umysłem, będziesz mógł(a) jeszcze go ulepszyć. Pracodawcy praktycznie
nigdy nie zatrudniają pierwszej chętnej osoby, tak więc dwa dni zwłoki nie stanowią
dla Ciebie żadnego ryzyka.
• Swój list wyślij przesyłką poleconą, w czystej, białej kopercie z czytelnie napisanym
adresem.
• Sporządź jedną kopię listu dla siebie, żebyś wiedział/a, co odpowiadać na pytania
zadawane podczas rozmowy kwalifikacyjnej.
• Czekaj cierpliwie! Jeśli jednak po 10 dniach wciąż nie otrzymasz żadnej odpowiedzi,
zadzwoń do firmy i upewnij się, że Twój list motywacyjny do nich dotarł. Taki telefon
powinien Cię uspokoić, a na pewno nie zagrozi Twojej kandydaturze (chyba, że spytasz
„Chciałbym się dowiedzieć, czy mam tę pracę” lub zadasz inne bezczelne pytanie). Przede
wszystkim taki telefon sprawi, że nie zaczniesz myśleć źle o danej firmie, a kto wie,
może nawet zwiększy Twoje szanse?
NIE POZWÓL SIĘ ODRZUCIĆ!
Użyj poniższej listy kontrolnej za każdym razem, kiedy będziesz pisać list motywacyjny. Nie
wysyłaj swojego listu, dopóki nie zaznaczysz każdego punktu.
230
Po pierwsze:
• Czysta, gładki arkusz papieru.
•
Proste marginesy, proste pismo.
•
Czysty, schludny, bez przekreśleń.
•
Poprawna gramatyka oraz ortografia.
•
Czysta koperta, przesyłka polecona.
Po drugie:
• Krótki i na temat, bez zbędnego słowotoku.
•
Uporządkowany.
•
Istotne szczegóły dotyczące twojego wykształcenia oraz historii zatrudnienia.
•
Brak zbędnych szczegółów osobistych.
•
Brak wzmianki o poprzednim wynagrodzeniu.
•
Brak wzmianki o powodzie, dla którego porzuciłeś/aś ostatnią pracę.
•
Sugestia, że znasz ukryte wymagania dotyczące pracy na tym stanowisku, i że
potrafisz je spełnić.
Po trzecie:
• Wrażenie osoby spokojnej i pewnej siebie.
•
Coś wskazującego na to, że potrafisz ciężko pracować, i że można na Tobie polegać.
•
Coś, co sprawi, że osoba czytająca list pomyśli „Muszę umówić się z nim/nią na
spotkanie i dowiedzieć się czegoś więcej”.
Dzień 19
Arkusz 3
Wypełnianie formularzy zgłoszeniowych
do pracy
231
Podczas wypełniania formularza zgłoszeniowego do pracy zawsze pamiętaj
o poniższych punktach. Zanim zaczniesz wypełniać formularz, przeczytaj go w całości – w
ten sposób będziesz wiedział/a, jakie informacje podać w którym miejscu.
Dane osobowe
Pierwsza część formularza zgłoszeniowego zazwyczaj dotyczy Twoich danych osobowych –
imienia, nazwiska, adresu, numeru telefonu itd. Mimo że może się to wydawać proste, i tak
należy odpowiednio przyłożyć się do wypełniania tej części. Pomyśl na przykład, ile razy
zdarzyło Ci się, że wpisałeś swoje imię tam, gdzie powinno być nazwisko, lub na odwrót?
Problem może pojawić się także w momencie podawania swojej daty urodzenia – często
bywa tak, że wpisujemy odpowiedni dzień, odpowiedni miesiąc i… bieżący rok! Zwróć uwagę
na takie szczegóły.
Wykształcenie
Następna część formularza zgłoszeniowego dotyczy zazwyczaj Twojego wykształcenia.
Będziesz poproszony o podanie nazw i lokalizacji szkół, do których uczęszczałeś/aś oraz
tego, jakie kwalifikacje i tytuły zdobyłeś/aś w tych szkołach. Jeśli nie pamiętasz adresu
którejś ze szkół, spróbuj go znaleźć. Przy wypisywaniu swoich osiągnięć, warto podać też
oceny, jakie uzyskałeś/aś. Jeśli nie ukończyłeś/aś z powodzeniem żadnego etapu edukacji,
wypisz przynajmniej przedmioty, które realizowałeś/aś.
Te same wytyczne dotyczą podawania informacji na temat szkół wyższych, które
ukończyłeś/aś.
Historia zatrudnienia
Ta część formularza zgłoszeniowego wymaga zazwyczaj podania dość szczegółowych
informacji, a więc bądź szczegółowy/a! Będziesz musiał/a podać pełną nazwę oraz adres
swojego poprzedniego pracodawcy, opis stanowiska, na jakim pracowałeś/aś, związane z
pracą obowiązki, datę rozpoczęcia i zakończenia pracy, Twoje wynagrodzenie (jeśli jesteś o
to poproszony/a) oraz powody, dla których już tam nie pracujesz.
Opis obowiązków związanych z Twoją poprzednią pracą powinien być zwięzły
i zrozumiały. Nigdy nie podawaj jako powodu zwolnienia, że zostałeś/aś „wyrzucony/a”.
Zamiast tego napisz, że nie byłeś/aś usatysfakcjonowany wynagrodzeniem, jakie
otrzymywałeś/aś, lub że Twoje stanowisko zostało zlikwidowane. Bądź gotowy/a
odpowiedzieć na pytania osoby przeprowadzającej rozmowę kwalifikacyjną. Najważniejsze,
abyś w swoim formularzu zgłoszeniowym nie napisał/a nic, co powstrzyma rozpatrującą go
osobę od zaproszenia Cię na rozmowę kwalifikacyjną.
Uzasadnienie Twojej kandydatury
232
Większość formularzy zgłoszeniowych do pracy prosi teraz o podanie uzasadnienia swojej
kandydatury. Postaraj się zrobić to w jak najprostszy i najbardziej zrozumiały sposób.
Pamiętaj, że zanim osoba rozpatrująca Twój formularz zgłoszeniowy dojdzie do tej sekcji,
będzie musiała przebrnąć przez wszystkie wcześniejsze sekcje
i z pewnością nie będzie jej się chciało interpretować zawiłego uzasadnienia.
Twoje uzasadnienie powinno zawierać następujące elementy:
• Trochę dodatkowych informacji o Tobie.
• Twoje doświadczenie w pracy na danym stanowisku – skorzystaj w tym celu
z opisu stanowiska w ogłoszeniu.
• Powinno zawierać dodatkowe informacje, dlaczego uważasz, że jesteś odpowiednią
osobą na dane stanowisko.
• Powinno być napisane w sposób pozostawiający o Tobie pozytywne wrażenie osoby
pewnej siebie.
•
Powinno unikać wszelkich nieistotnych informacji.
• Powinno dawać wrażenie, że wszystkie zawarte w nim informacje mogą zostać
potwierdzone na rozmowie kwalifikacyjnej (nie próbuj zmyślać niczego!).
Inne informacje
Poza uzasadnieniem swojej kandydatury, możesz również zostać poproszony/a
o podanie dodatkowym informacji dotyczących np. pracy wykonywanej w ramach
wolontariatu czy zajęć rekreacyjnych. Tego typu informacje dają Twojemu potencjalnemu
pracodawcy pełniejszy obraz Twojej osoby. Postaraj się sformułować je w sposób
interesujący, ale zgodny z prawdą.
Pracodawca może w ten sposób dowiedzieć się bardzo wielu przydatnych rzeczy, na
przykład czy uprawiasz jakiś sport lub czy jesteś członkiem jakiejkolwiek grupy. Czy na
bieżąco śledzisz informacje z kraju i ze świata lub czy Twoje hobby wymaga od Ciebie
regularnego poświęcania odpowiedniej ilości czasu, np. ćwiczenia na siłowni.
Czy jesteś zaangażowany/a w działania wolontariatu? Jeśli tak, co robisz, z jakiego powodu i
jak często?
Warto pomyśleć przez chwilę o rzeczach, które lubisz robić w wolnym czasie.
Z jakich umiejętności wtedy korzystasz? Jak wiele pochłania Ci to czasu? Czy jesteś do tego
przywiązany/a? Na jak wiele zmian mógł(a)byś sobie pozwolić?
Bardzo często wszystkie te informacje dają osobie czytającej formularz zgłoszeniowy bardzo
jasny obraz kandydata oraz jego osobowości. Cokolwiek tam napiszesz, powinno to być
233
proste, zwięzłe i trzymające się tematu. Postaraj się, aby osoba czytająca Twój formularz
zgłoszeniowy nie odniosła wrażenia, że masz tyle różnych zajęć, że ciężko będzie Ci
wpasować gdziekolwiek pracę.
Referencje
Każdy formularz zgłoszeniowy będzie od Ciebie wymagał podania imion i nazwisk, adresu
oraz numeru telefonu co najmniej dwóch osób mogących udzielić Ci referencji. Najczęściej
będą to ludzie znający Cię już dłuższy czas, np. Twój poprzedni czy obecny pracodawca.
Zanim podasz czyjekolwiek imię i nazwisko jako źródło referencji, upewnij się, że masz na to
ich zgodę. Jeśli minęło trochę czasu od kiedy ostatni raz ubiegałeś/aś się o pracę, warto
przypomnieć o sobie osobom udzielającym referencje i podać trochę szczegółów
dotyczących pracy, o jaką teraz się starasz.
Pamiętaj!
Upewnij się, że osoby udzielające Ci referencji dobrze Cię znają, wiedzą, jaką pracę
wykonywałeś/aś oraz jaką jesteś osobą. Upewnij się też, że Ty także znasz te osoby!
Przede wszystkim Twój formularz zgłoszeniowy powinien być schludny, czytelny, wypełniony
czarnym długopisem lub uzupełniony na komputerze oraz bez błędów. Informacje podane w
formularzu powinny być zgodne z prawdą, a Twoje uzasadnienie kandydatury powinno
potwierdzać wszystkie zawarte w nim informacje.
Działania i osiągnięcia
Czytanie większości życiorysów czy formularzy zgłoszeniowych może być bardzo nużące zazwyczaj jest to skuteczny lek na najcięższe nawet przypadki bezsenności. Problem tkwi w
słabej narracji, która skupia się na codziennych obowiązkach i rutynie, i tym samym brzmi jak
ogłoszenie o pracy dla urzędnika. Jedyna rzecz, jaka sprawia, że pracodawca czytający CV
nie usypia, to zwroty
i wyrażenia, które mogą być przekształcone w konkretne obrazy. Słowa – obrazy.
Aby uzyskać taki efekt, potrzebne są dwa elementy: rozpoczynanie zdań i akapitów
czasownikami w stronie czynnej oraz opisy rezultatów własnej pracy zamiast opisów samej
pracy i związanej z nią obowiązków.
Przykład:
Słaby styl: Moje obowiązki obejmowały przygotowywanie pokazów promocyjnych dla
klientów oraz organizowanie pokazów w domu klienta. Korzystałem z bazy danych, aby
zlokalizować potencjalnej źródła zarobku. Dawało to mojej firmie 20% zysku.
234
Styl akcji: Organizował oraz zarządzał pokazami promocyjnymi dla klientów. Zarządzał bazą
danych oraz dostarczał informacji o źródłach zarobku. Uzyskiwał 20% zysku dla firmy.
Osiągnięcie to nic innego jak wynik, namacalny produkt końcowy, do którego inni mogą się
odnieść. Obowiązek nie jest wynikiem, jest zobowiązaniem – każdy pracownik ma swoje
obowiązki. To, co liczy się naprawdę to wyniki, osiągnięcia. Wykorzystaj ich jak najwięcej w
swoim CV i w formularzu zgłoszeniowym do pracy,
a także w każdej innej sytuacji, kiedy będziesz promował/a swoją kandydaturę na dane
stanowisko.
Z pewnością osiągałeś/aś już wyniki w wielu sferach swojego życia – w szkole,
w kościele, w życiu domowym, w rozwijaniu zainteresowań. Wykorzystaj to wszystko aby
udowodnić, że jesteś osobą nastawioną na wynik, a nie na wykonanie obowiązku.
Pamiętaj, aby swoje zdania formułować w stronie czynnej, gdyż w ten sposób możesz
zwiększyć apetyt osoby czytającej nasze zgłoszenie na dowiedzenie się
o Tobie czegoś więcej.
Oto kilka rzeczy, jakie cenią sobie pracodawcy:
• praca w grupie,
• motywowanie oraz zachęcanie do pracy innych,
• uczenie się oraz korzystanie z nowych rzeczy,
• wszechstronność,
• stawianie sobie wyzwań,
• świadomość tego, w jaki sposób można coś zyskać,
• zmysł biznesowy,
• bezpośrednia oraz jasna komunikacja, zarówno pisemna jak i werbalna,
• podejmowanie ryzyka,
• przyznawanie się do pomyłek,
• stawianie sobie wysokich wymagań.
Pamiętaj, aby wszystko to, co wpisujesz do formularza zgłoszeniowego miało istotną wartość
dla Twojego potencjalnego pracodawcy. Każda z zawartych tam informacji powinna
upewniać go, że jesteś idealnym kandydatem na to stanowisko.
Dzień 19
Arkusz 4
Ćwiczenia z umiejętności efektywnego pisania
Poniżej znajduje się lista słów – przejrzyj ją i zdecyduj, które z tych określeń mógł(a)byś
wykorzystać do opisu swoich osiągnięć.
235
tworzyć
obsługiwać
przeprowadzać
sprzedawać
ulepszać
zwiększać
obliczać
badać
konstruować
rozdawać
zalecać
nabywać
zdobywać
operować
rewidować
otrzymywać
wprowadzać
ustanawiać
interpretować
odkrywać
rozwiązywać
składać
pisać
redukować
łączyć
zakładać
projektować
zamawiać
zaopatrywać
wykonywać
doradzać
krytykować
udoskonalać
reprezentować
instalować
sprawiać
sporządzać
badać
wykrywać
przygotowywać
zalecać
aranżować
rozstrzygać
zbierać
odsyłać
produkować
planować
studiować
przekonywać
oceniać
diagnozować
zarządzać
rozpatrywać
tłumaczyć
wynagradzać
chronić
nagrywać
odnosić się
radzić
walczyć
prezentować
zapisywać
przesłuchiwać
zapewniać
rozwijać
nawigować
instruować
komponować
dostarczać
kończyć
konsolidować
trenować
identyfikować
wykładać
kontrolować
formułować
obserwować
przewidywać
programować
nadzorować
koordynować
budować
wymyślać
kierować
rozprowadzać
zabezpieczać
określać
zyskiwać
analizować
negocjować
obserwować
wspierać
konsultować
wynajdywać
utrzymywać
przeglądać
odnawiać
realizować
testować
promować
kierować
kształcić
organizować
rozszerzać
wybierać
zarządzać
eliminować
odpierać
edytować
Jeśli na liście brakuje jakichś określeń, które świetnie by do Ciebie pasowały, dopisz je tutaj:
Dzień 19
Arkusz 5 (i)
Odgrywanie ról
Czego nauczyliśmy się w kwestii odbywania
rozmów kwalifikacyjnych?
236
Informacje dodatkowe
Rozmowa kwalifikacyjna dotyczy objęcia stanowiska pracownika obsługi klienta
w firmie świadczącej usługi dla gospodarstw domowych.
Kandydat został przywitany przez pracownika przeprowadzającego rozmowę,
uścisnęli sobie ręce i pracownik wskazał kandydatowi drogę do pokoju, w którym
odbywa się rozmowa.
Oboje zajęli swoje miejsca i pracownik firmy jest gotowy, by zacząć rozmowę…
Ćwiczenie 1
Prowadzący prosi dwóch uczestników szkolenia, aby wcielili się w role osoby
przeprowadzającej rozmowę oraz kandydata na stanowisko. Uczestnicy dostają czas na
opracowanie pięciu lub sześciu pytań oraz odpowiedzi na pytania.
W tej scence kandydat jest naturalnie poddenerwowany, jego mowa ciała jest otwarta,
uśmiecha się , utrzymuje kontakt wzrokowy z rozmówcą i stara się udzielać pełnych
odpowiedzi na pytania.
Przykład:
Pytanie 1: Co sprawiło, że zainteresował się Pan naszą firmą?
Jestem państwa klientem i jestem zachwycony poziomem usług, jakie świadczy
Pańska firma. Ponadto na Państwa stronie internetowej znalazłem informację, że
zapewniacie swoim pracownikom szkolenia oraz wszelkie potrzebne wsparcie, co
także zachęciło mnie do złożenia podania o pracę.
Pytanie 2: Jakie umiejętności potrzebne na tym stanowisku Pan posiada?
Posiadam rozwiniętą umiejętność komunikowania się. Ponadto skutecznie
pomagałem w promowaniu rożnych wydarzeń w szkole mojego syna, dzięki czemu
zostałem poproszony o zostanie członkiem szkolnej komisji pozyskiwania funduszy.
Pytanie 3: Czy może podać mi Pan przykład tego, jak zarządza Pan swoim czasem?
Jestem osobą bardzo zorganizowaną. Wcześniej planuję co będę robić każdego dnia i
sporządzam listę rzeczy do zrobienia. Zawsze upewniam się, że wszystkie te rzeczy
są możliwe do spełnienia. W ten sposób jestem cały czas zmotywowany i zachęcony
do dalszych działań.
237
Dzień 19
Arkusz 5 (ii)
Ćwiczenie 2:
238
Prowadzący prosi dwóch uczestników szkolenia, aby wcielili się w role osoby
przeprowadzającej rozmowę oraz kandydata na stanowisko (tę rolę może objąć prowadzący,
jeśli nikt inny się nie zgłosił). Uczestnicy dostają czas na opracowanie pięciu lub sześciu pytań
oraz odpowiedzi na pytania.
W tej scence kandydat na stanowisko kręci się nerwowo na swoim krześle, jego mowa ciała
jest zamknięta, patrzy w dół, unika kontaktu wzrokowego i daje krótkie odpowiedzi na
wszystkie pytania.
Przykład:
Pytanie 1: Co sprawiło, że zainteresował się Pan naszą firmą?
Mój doradca zawodowy powiedział mi, że powinienem postarać się o to stanowisko,
ponieważ dbacie o swoich pracowników.
Pytanie 2: Jakie umiejętności potrzebne na tym stanowisku Pan posiada?
Nie jestem pewien, ale mój doradca zawodowy twierdzi, że dam sobie radę
w tej pracy.
Pytanie 3: Czy może podać mi Pan przykład tego, jak zarządza Pan swoim czasem?
Nie wiem, po prostu robię to co mogę, wydaje mi się, że szybko pracuje.
Podczas ćwiczenia 1go i 2go reszta uczestników szkolenia pełni rolę publiczności.
Obserwując zarówno osobę prowadzącą rozmowę, jak i kandydata na stanowisko, stara się
wyłapać pozytywne aspekty obu rozmów kwalifikacyjnych (można robić notatki).
Cała grupa bierze udział w dyskusji na temat poczynionych obserwacji oraz dobrych stron
obu przeprowadzonych rozmów.
Dzień 20
Arkusz 1
239
Dzień 20
Początek dnia
Koniec dnia
9
9
8
8
7
7
5
5
4
4
3
3
2
2
1 Niepewny/a siebie
1 Niepewny/a siebie
Dzień 20
Arkusz 2
240
Tworzenie ostatecznej listy kandydatów
Tworzenie ostatecznej listy kandydatów powinno odbywać się stopniowo, ale konsekwentnie.
Większość firm angażuje w tę czynność wszystkich pracowników, którzy przeprowadzali
rozmowy kwalifikacyjne.
Do opracowania kryteriów, według których tworzona będzie ostateczna lista kandydatów,
przydaje się PROFIL KANDYDATA. Istotne są także wszystkie fakty zawarte w formularzu
zgłoszeniowym, które można odnieść do pracy na danym stanowisku.
Korzystanie z PROFILU KANDYDATA jest bardzo istotne w tworzeniu ostatecznej listy
kandydatów na stanowisko. Profil taki pomaga upewnić się, że każdy
z kandydatów został oceniony pod kątem osobistych atrybutów, kwalifikacji, umiejętności
oraz wiedzy, która jest niezbędna do prawidłowego wykonywania swojej pracy na danym
stanowisku.
Użycie surowych kryteriów uwzględniających jedynie cechy przydatne na danym stanowisku
pomaga zminimalizować ryzyko kierowania się stereotypami oraz błędnymi założeniami przy
wyborze kandydatów.
Wynik tworzenia ostatecznej listy kandydatów musi zostać utrwalony w PROFILU
PRACOWNIKA. Dokument ten musi zostać spisany atramentem, niedopuszczalne jest
użycie ołówka.
Dokumentacja taka jest przechowywana przez okres minimum 12 miesięcy.
Dzień 20
Arkusz 3
Formularz oceny kandydata
241
Komisja: ____________________________________________________________
Imię i nazwisko kandydata: _____________________________________________
Stanowisko: ______________________________ Data: _____________________
Pierwsza rozmowa kwalifikacyjna
Kryterium
Druga rozmowa kwalifikacyjna
Komentarze
Ocena
Ogólna prezentacja
Istotne doświadczenie
Istotne kwalifikacje
Umiejętność interpretacji pytań
Umiejętności komunikacyjne
Wiedza specjalistyczna
Zdrowie
Elastyczność
Gotowość do pracy
Inne
SUMA =
Skala ocen:
0 – 2 Bardzo słabo
3 – 4 Słabo
5 – 6 Przeciętnie
7 – 8 Dobrze
9 – 10 Bardzo dobrze
Ocena komisji: ____________________
Podpis: __________________________
Dzień 20
Arkusz 4 (i)
242
Przykładowa oferta pracy – manager Centrum
Rekreacyjno-Sportowego
Opis:
Reprezentujesz komisję do przeprowadzania naboru na wolne stanowiska
w Centrum Rekreacyjno-Sportowym „Gimnazjon”.
Centrum poszukuje nowego managera.
Otrzymałeś 8 aplikacji na to stanowisko.
Jako grupa:
1. Przeczytajcie opis stanowiska. Jakiej osoby poszukujecie na to stanowisko? Jakie
musi posiadać cechy?
2. Przejrzyjcie otrzymane zgłoszenia. Spośród nich wyłońcie czterech kandydatów,
którzy stworzą listę ostatecznych kandydatów na stanowisko. Jakie osoby wybraliście i
dlaczego?
3. Podzielcie się na dwie grupy. Jedna z grup powinna składać się z czterech osób, z
których każda będzie jednym kandydatem z listy ostatecznych kandydatów do pracy.
Te osoby otrzymują „swoje” zgłoszenia i dokładnie je studiują. Pozostałe osoby tworzą
komisję kwalifikacyjną i ustalają pytania, jakie będą zadawać podczas rozmowy
kwalifikacyjnej.
4. Komisja przesłuchuje każdego z czterech kandydatów do pracy. Każda rozmowa
powinna zająć 5-10 minut. Możecie skorzystać z „Formularza oceny kandydata”, bądź
wykorzystać własne kryteria.
5. Komisja powierza stanowisko jednemu z kandydatów oraz wyjaśnia pozostałym
osobom, co zadecydowało, że wygrał właśnie ten kandydat.
Dzień 20
Arkusz 4 (ii)
243
CENTRUM REKREACYJNO-SPORTOWE
„GIMNAZJON”
Poszukuje kandydata na stanowisko:
MANAGER
Centrum Rekreacyjno-Sportowe „Gimnazjon” jest społecznym ośrodkiem rozrywki
działającym w Łodzi w dzielnicy Teofilów. W swojej ofercie posiadamy m.in. siłownię
dla kobiet oraz mężczyzn, kort do squasha, saunę oraz boisko do badmintona.
Organizujemy zajęcia dla niemowlaków, dzieci w wieku przedszkolnym oraz dla
seniorów. Przy naszym Centrum od poniedziałku do piątku w godzinach 9-17 działa
żłobek. Wieczorami organizujemy także zajęcia dla dorosłych oraz specjalne zajęcia
odbywające się w ciągu dnia.
Centrum dysponuje własną kawiarnią. W weekendy w głównym budynku często
odbywają się konferencje i przyjęcia weselne.
Obowiązki managera:
1. Kompleksowe zarządzanie powierzoną strukturą Centrum oraz przyległymi
obiektami.
2. Zarządzanie stałym oraz tymczasowym personelem Centrum.
3. Rozwój centrum zgodny z polityką „Rozrywka dla wszystkich”.
4. Współpraca z lokalnymi społecznościami.
5. Współpraca z władzami miasta.
Poszukujemy dynamicznej, pewnej siebie i patrzącej w przyszłość osoby, która
potrafi współpracować z innymi. Doświadczenie będzie dodatkowym atutem, jednak
najważniejsze jest odpowiednie podejście oraz motywacja do pracy.
Centrum Rekreacyjno-Sportowe „Gimnazjon” realizuje politykę równych szans.
Rozpatrzone zostaną zgłoszenia wszystkich kandydatów, bez względu na wiek,
płeć, rasę czy stopień sprawności fizycznej.
Zainteresowane osoby prosimy o przesłanie listu motywacyjnego oraz życiorysu,
wraz z uzasadnieniem Państwa kandydatury. Osoby z przeszłością kryminalną
proszone są o uwzględnienie tego faktu w swoim zgłoszeniu.
244
Dzień 20
Arkusz 4 (iii)
Łódź, 7.02.2011r
Szanowni Państwo,
Chciałbym zgłosić swoją kandydaturę na stanowisko managera Centrum
Rekreacji „Gimnazjon”. Centrum to znam bardzo dobrze, ponieważ mieszkam na
Teofilowie w bezpośredniej bliskości od 38 lat. Pamiętam nawet czasy, gdy Centrum
funkcjonowało jeszcze jako szkoła!
Uczęszczałem do XV Liceum im. Jana Kasprowicza w Łodzi, które to
opuściłem w wieku lat 17, by objąć stanowisko ds. utrzymania zieleni w
Inspektoracie Ochrony Środowiska. Łącznie pracowałem dla dwóch Inspektoratów
Ochrony Środowiska oraz podejmowałem szereg innych prac. W Inspektoracie
awansowałem regularnie, a moja praca obejmowała szeroki zakres obowiązków. Od
1984 roku pełniłem funkcję zastępcy kierownika Inspektoratu Ochrony Środowiska.
Do moich obowiązków należało zarządzanie personelem Inspektoratu oraz
utrzymanie terenów zielonych
w mieście. Pomimo tego, że zakończyłem swoją edukację nie osiągając żadnego
wykształcenia, o moich kwalifikacjach powinny świadczyć dodatkowe kursy, które
odbyłem, m.in. kurs wieczorowy dla pracowników ochrony środowiska organizowany
przez Urząd Miasta oraz kurs z zagospodarowania turystycznego i rekreacyjnego
terenów zielonych, na którym uzyskałem stosowny certyfikat.
Myślę, że moje praktyczne doświadczenie pozwoli mi wiele wnieść do Centrum
Rekreacji „Gimnazjon”. Jako że należę do lokalnej społeczności i doskonale znam
Centrum, uważam, że będę w stanie wydajnie zarządzać całym ośrodkiem.
Z poważaniem,
Grzegorz Nowak
Dzień 20
Arkusz 4 (iv)
Joanna Kowalska
ul. Topolowa 1
23-546 Łódź
Łódź, 7.02.2011r.
Szanowni Państwo,
Piszę w odpowiedzi na ofertę pracy na stanowisku
Centrum Rekreacyjno-Sportowego „Gimnazjon”.
managera
Mam 35 lat i mieszkam w Łodzi na Teofilowie od trzech lat.
245
Jestem
zainteresowana
wznowieniem
mojej
kariery,
którą
przerwałam po urodzeniu córek, które obecnie mają 6 i 8 lat
i uczęszczają do lokalnych szkół.
Przed urodzeniem córek osiągnęłam wiele sukcesów na polu
zawodowym,
a
moja
historia
zatrudnienia
jest
bardzo
zróżnicowana.
Ukończyłam
historię
na
Uniwersytecie
Warszawskim. Tytuł magistra obroniłam na ocenę 4. Moją karierę
rozpoczęłam w Dziale Personalnym w firmie „Petrochemia”, gdzie
po dwóch latach zostałam kierownikiem personelu. Pracowałam
tam przez trzy lata i zostałam członkiem Instytutu Zarządzania
Personelem. Praca tam dała mi doświadczenie w zarządzaniu,
prowadzeniu oraz motywowaniu pracowników w sposób dokładny
i profesjonalny. Uważam, że te umiejętności pozwolą mi
osiągnąć sukces na stanowisku managera Centrum RekreacyjnoSportowego „Gimnazjon”.
Z poważaniem,
Joanna Kowalczyk
Joanna Kowalczyk
Dzień 20
Arkusz 4 (v)
CURRICULUM VITAE
Imię i nazwisko:
Zuzanna Nowak
Adres:
ul. Łąkowa 13, 34-672 Łódź
Wiek:
22 lata
Stan cywilny:
Wolna
Wykształcenie:
246
2003 – 2006
I Liceum im. Mikołaja Kopernika w Łodzi
2006 – 2009
Licencjat na Uniwersytecie we Wrocławiu
Kierunek: Zarządzanie
Historia
zatrudnienia:
Lipiec-sierpień 2007
Pracowałam jako ratowniczka oraz
instruktorka pływania na basenie
miejskim w Łodzi
Lipiec-sierpień 2008
Pracowałam jako asystentka managera
rozrywki na obozie wakacyjnym w Sopocie
Zainteresowania:
Squash, pływanie, spacery, hokej
(kapitan drużyny Akademickiego Związku
Sportowego na Uniwersytecie
we Wrocławiu), fotografia.
Dzień 20
Arkusz 4 (vi)
Dariusz Kowalski
ul. Kwiatowa 16
34-657 Łódź
Łódź, 7.02.2011r.
Szanowni Państwo,
Piszę w odpowiedzi na ofertę pracy na stanowisku managera w Centrum
247
Rekreacyjnym „Gimnazjon”. Posiadam bardzo zróżnicowaną historię zatrudnienia odkąd
ukończyłem szkołę. Wierzę, że moje doświadczenie w pracy z ludźmi w różnych miejscach
oraz w różnych środowiskach okaże się cenne z punktu widzenia społeczności osiedla
Teofilów.
Mam 26 lat. Ukończyłem liceum w Brzezinach, gdzie zdałem maturę z języka
angielskiego oraz geografii i otrzymałem oceny dobre. Uczęszczałem przez dwa lata na
Politechnikę Warszawską, jednak opuściłem uczelnię nie znajdując tam dla siebie pola do
rozwoju. Przez dwa lata podróżowałem z moją grupą rockową po całej Polsce. Następnie
pracowałem przez rok dla Greenpeace jako wolontariusz. Przez 9 miesięcy pracowałem w
banku Grosik jako kasjer, jednak rutyna związana z pracą w banku zmusiła mnie do
porzucenia tej pracy oraz podjęcia kariery
w radzie osiedla Teofilów, gdzie zdobyłem doświadczenie w zakresie doradzania młodym
ludziom jak z pożytkiem wykorzystywać swój wolny czas. Pracuję tam już dwa i pół roku i
utwierdzam się w przekonaniu, że praca dla naszej społeczności oraz praca w wolontariacie
najbardziej mi odpowiada. Chciałbym zacząć zarządzać jakimś ośrodkiem służącym naszej
społeczności, jak np. Centrum Rekreacyjne „Gimnazjon”.
Moje doświadczenie zawodowe jest różnorodne, jednak udowodniłem swoje
przywiązanie do lokalnej społeczności od ponad dwóch lat pracując jako doradca młodzieży.
Teraz czuję, że jestem gotowy na nowe wyzwanie i myślę, że miałbym wiele do
zaoferowania społeczności Teofilowa.
Z poważaniem,
Dariusz Kowalski
Dzień 20
Arkusz 4 (vii)
Marcin Nowak
ul. Łąkowa 45
45-832 Łódź
Szanowni Państwo,
Piszę w odpowiedzi na ofertę pracy na stanowisku managera w Centrum
Rekreacyjno-Sportowym „Gimnazjon”.
Mam 38 lat i jestem byłym plutonowym Wojska Polskiego.
W wojsku służyłem prawie 20 lat z niewielkimi przerwami. Służyłem w jednostce w
Koninie, którą opuściłem, gdy została rozwiązana dwa lata temu. Do moich
obowiązków jako plutonowego należało organizowanie oraz zarządzanie działaniami
w mojej jednostce oraz zarządzanie podległymi mi żołnierzami i pozostałym
personelem. Realizując te obowiązki zyskałem umiejętność zarządzania sporą
organizacją oraz znaczną ilością ludzi. Posiadam więc doświadczenie niezbędne do
pracy na tym stanowisku. Pracowałem również w wojskowej kantynie, co może być
istotne w przypadku zarządzania ośrodkiem posiadającym swoją własną kawiarnię.
Po zakończeniu kariery wojskowej pracowałem jako agent ubezpieczeniowy,
która to praca pozwoliła mi dalej rozwijać swoje umiejętności zarządzania
podległymi mi ludźmi, które chciałbym wykorzystać w Centrum RekreacyjnoSportowym „Gimnazjon”.
248
Czuję się także zobowiązany powiadomić Państwa, iż w 1983 roku otrzymałem
wyrok za prowadzenie pojazdu w stanie nietrzeźwym. Wyrok ten odbyłem i w
następnych latach nie dopuściłem się żadnych wykroczeń. Wyrażam nadzieję, że ta
informacja nie wpłynie negatywnie na ocenę mojej kandydatury.
Z poważaniem,
Marcin Nowak
Dzień 20
Arkusz 4 (viii)
Krzysztof Kowalski
ul. Leśna 42
54-312 Łódź
Łódź, 7.02.2011r.
Szanowni Państwo,
Piszę w odpowiedzi na ofertę pracy na stanowisku managera
Centrum Rekreacyjnego „Gimnazjon”.
Mam 31 lat. W wieku lat 15 zakończyłem naukę i od tamtej pory
moja kariera zawodowa jest bardzo zróżnicowana. Od czasów
szkolnych grałem w trzecioligowej drużynie piłki nożnej. Moją
karierę sportową zakończył wypadek samochodowy, który miałem
w wieku lat 25 – obecnie jeżdżę na wózku inwalidzkim. Po
wypadku pracowałem w moim klubie piłkarskim i zajmowałem się
pracami administracyjnymi, jednak trzy lata temu zmuszony
byłem zrezygnować z tej pracy, gdyż jako dla byłego gracza
była ona dla mnie zbyt obciążająca psychicznie. Od dwóch lat
pracuję jako konsultant telefoniczny w firmie sprzedającej
okna, co pozwoliło mi rozwinąć swoje umiejętności
komunikacyjne oraz umiejętność pracy z ludźmi, których
potrzebowałbym jako manager Centrum Rekreacyjnego „Gimnazjon”.
Moje doświadczenie w sporcie obejmuje zarówno uprawianie
sportu, jak i związane z nim prace administracyjne. Ponadto
niedawno rozwinąłem swoją umiejętność komunikowania się oraz
pracy z ludźmi. Jako osoba niepełnosprawna, byłbym w stanie
rozpatrywać wiele kwestii z punktu widzenia grup społecznych,
które są często ignorowane. Myślę, że takie podejście mogłoby
być pomocne w zarządzaniu Centrum „Gimnazjon”.
Z poważaniem,
Krzysztof Kowalczyk
249
Krzysztof Kowalczyk
Dzień 20
Arkusz 4 (ix)
CURRICULUM VITAE
Imię i nazwisko:
Alicja Mazur
Wiek:
29 lat
Płeć:
Kobieta
Adres:
ul. Wodna 35
56-323 Łódź
Historia
zatrudnienia:
2010 - …
2008 – 2010
2007 – 2008
2004 - 2006
2002 – 2004
Kierownik gastronomii
Hotel „Lilia” w Łodzi
Zastępca kierownika gastronomii
Hotel “Lilia” w Łodzi
Asystentka kierownika gastronomii
Starsza Recepcjonistka
Recepcjonistka
Wykształcenie:
1996 – 2000
2004 – 2005
Informacje
dodatkowe:
X Liceum Ogólnokształcące w Łodzi
Matura: Historia (4) oraz Biologia (4)
Kurs „Profesjonalne zarządzanie w
gastronomii”
Odkąd ukończyłam szkołę pracuję w hotelu
„Lilia”. Stopniowo powierzano mi tam
coraz więcej obowiązków oraz poddawano
mnie różnym szkoleniom w zakresie
250
zarządzania ludźmi oraz hotelem.
Chciałabym sprawdzić swoje umiejętności
na innym obszarze, ponieważ czuję, że
zdobyte przeze mnie kwalifikacje czynią
mnie idealną kandydatką na to stanowisko.
Dzień 20
Arkusz 4 (x)
CURRICULUM VITAE
Michał Nowak
ul. Wąska 34
46-673 Łódź
tel. 244-543-657
Data urodzenia:
13 grudnia 1963
Stan cywilny:
Rozwiedziony
Wykształcenie:
1978 – 1982
XIV Liceum Ogólnokształcące w Łodzi
1982 – 1987
Studia magisterskie na Uniwersytecie Łódzkim
Kierunek: matematyka oraz wychowanie
fizyczne
Historia
zatrudnienia:
1987 – 1995
Nauczyciel wf-u oraz matematyki w szkole
podstawowej w Łodzi
1995 – …
Koordynator sportu w szkole sportowej
w Łodzi
Trener szkolnych drużyn hokeja, piłki
nożnej, krykieta oraz drużyny atletycznej.
Byłem także odpowiedzialny za edukację
religijną dzieci w wieku od 11 do 16 lat.
Wprowadzałem w szkole wiele nowych
251
projektów.
Organizowałem coroczne obozy wspinaczkowe
dla uczniów szkoły.
Zainteresowania: Trenowanie lokalnej drużyny rugby
Udział w maratonach i imprezach biegowych
Dzień 20
Arkusz 5
Komu dał(a)byś pracę?
Komisja kwalifikacyjna podjęła już decyzję.
• Czy zgadzasz się z ich oceną kandydatów?
• Czy Twoja decyzja byłaby taka sama?
• Jeśli nie, dlaczego?
(Każdy z uczestników szkolenia przedstawia grupie swoją decyzję i podaje jej uzasadnienie).
Czy przydatne było dla Ciebie obserwowane procesu przeprowadzania rozmowy
kwalifikacyjnej „z drugiej strony”?
252
Dzień 20
Arkusz 6
Jak maksymalnie wykorzystać
praktykę zawodową?
• Bądź szczególnie uważny/a podczas pierwszych dni praktyki zawodowej – zwykle są
one obfite w przydatne informacje i dadzą Ci odpowiedź na wszystkie nurtujące Cię
pytania.
• Wykaż się umiejętnością zarządzania czasem i przybywaj do pracy 5-10 minut przed
czasem. Pamiętaj, że Twoja karta czasu pracy będzie zawierać wszystkie informacje o
Twoich spóźnieniach!
• Jeśli nie jesteś czegoś pewien/na, nie bój się o to zapytać.
• Bądź przygotowany na pewne dolegliwości, takie jak ból nóg czy piekące oczy (w
zależności od rodzaju praktyki zawodowej) – to naturalne objawy wynikające z braku
przyzwyczajenia do pracy, które miną z czasem.
• Zorganizuj swoje prace domowe tak, aby w pełni wykorzystać swoją praktykę
zawodową. Może są jakieś obowiązki, które możesz przekazać komuś innemu,
odłożyć na później lub zwyczajnie pominąć?
253
• Obserwuj to, jak się czujesz podczas odbywania praktyki – możesz być
zestresowany/a, zmęczony/a i poddenerwowany/a – wszystkie te odczucia są
naturalne przy powrocie do pracy i z czasem miną.
• Korzystaj ze zdrowego rozsądku.
• Bądź pozytywnie nastawiony/a do pracy i otoczenia.
• Baw się dobrze i korzystaj z tego doświadczenia!
(Pamiętaj, jeśli będziesz nas potrzebować, po prostu zadzwoń!)
Dzień 25
Arkusz 1
Tydzień 5
Początek dnia
Koniec dnia
9
9
8
8
7
7
5
5
4
4
3
3
2
2
254
1 Niepewny/a siebie
1 Niepewny/a siebie
Dzień 25
Arkusz 2
Dyskusja na temat praktyk zawodowych
(sugerowane pytania)
• Jak wyglądał Twój pierwszy tydzień praktyk?
• Jak długo zajmuje Ci rano dotarcie na praktyki?
• Jakie tematy poruszyliście w pierwszych dniach praktyk?
• Jak duża jest firma, w której odbywasz praktyki?
• Czym zajmuje się ta firma?
• Z iloma osobami pracujesz?
• Jak nazywa się Twój kierownik?
• Jaką pracę wykonujesz?
• Jakich nowych umiejętności się nauczyłeś/aś?
255
• Jaka była najlepsza część tego tygodnia?
• Czy napotkałeś/aś jakieś trudności? Jakie?
Osobiste tygodniowe zapiski
Uzupełnij proszę „Osobiste tygodniowe zapiski – nowe doświadczenia zawodowe –
tydzień 5”
W swoich zapiskach zawrzyj wszelkie trudności, z jakimi się spotkałeś/aś, a także wszystkie
pozytywne aspekty Twojego nowego doświadczenia.
256
Dzień 25
Arkusz 3
Umiejętności poszukiwania pracy i rozwoju kariery
Jeśli chcesz zabezpieczyć swoją zawodową przyszłość, powinieneś/aś regularnie
i aktywnie poszukiwać pracy. W tym celu konieczne jest, abyś jak najczęściej przeglądała
różne oferty pracy.
Oferty pracy pojawiają się w wielu miejscach:
• Gazety
• Internet
• Urzędy Pracy
• Ulotki
• Witryny sklepowe
• Nie pomijaj także tego, co słyszysz (poinformuj swoich znajomych oraz rodzinę, że
poszukujesz pracy – być może znajdą coś dla Ciebie)
257
W każdy piątek, przez najbliższe 9 tygodni, będziemy wykorzystywać tę okazję, aby
poszukiwać pracy. Oczywiście nie oznacza to, że przez pozostałe dni tygodnia nie musisz
sam tego robić!
Udostępnimy Ci Internet, aktualne gazety z ofertami pracy oraz oferty z Urzędu Pracy.
Zapisuj wszystkie swoje próby w arkuszu „Poszukiwanie pracy”.
Życzymy Ci powodzenia! Pamiętaj, że prowadzący jest tutaj, aby pomóc Ci w razie
jakichkolwiek pytań.
Podsumowanie piątego tygodnia
Podsumuj ten tydzień indywidualnie ze swoim prowadzącym. Podsumowanie tygodnia to
świetna okazja abyś przekonał/a się, jakie robisz postępy. Wykorzystaj ją!
Dzień 30
Arkusz 1
Tydzień 6
Początek dnia
Koniec dnia
9
9
8
8
7
7
5
5
258
4
4
3
3
2
1 Niepewny/a siebie
2
1 Niepewny/a siebie
Dzień 30
Arkusz 2
• Jak wyglądał Twój drugi tydzień praktyk?
• Jakie zadania wykonywałeś/aś?
• Czy nauczyłeś/aś się jakichś nowych umiejętności? Jakich?
• Jakich umiejętności chciał(a)byś się nauczyć?
• Czy wiesz już, jakie szkolenia, które mogłyby Ci ułatwić wykonywaną pracę,
powinieneś/aś odbyć?
• Jaka była najlepsza część drugiego tygodnia praktyk?
259
• Czy pojawiły się jakieś aspekty towarzyskie związane z praktyką zawodową? (lunch,
obiad, wspólne wyjście itd.)
• Czy Twoi domownicy i Twoje domowe życie dostosowało się do Twoich nowych
obowiązków?
• Czy napotkałeś/aś jakiekolwiek trudności? Jakie?
tydzień 6”
260
Dzień 30
Arkusz 3
• Gazety
• Internet
• Urzędy Pracy
• Ulotki
261
sam tego robić!
Podsumowanie szóstego tygodnia
Dzień 35
Arkusz 1
Tydzień 7
Początek dnia
Koniec dnia
9
9
8
8
7
7
262
5
5
4
4
3
3
2
2
1 Niepewny/a siebie
1 Niepewny/a siebie
Dzień 35
Arkusz 2
• Jak wyglądał Twój trzeci tydzień praktyk?
263
• Jaka była najlepsza część trzeciego tygodnia praktyk?
obowiązków?
tydzień 7”
264
Dzień 35
Arkusz 3
• Gazety
• Internet
265
• Urzędy Pracy
• Ulotki
sam tego robić!
Podsumowanie siódmego tygodnia
Dzień 40
Arkusz 1
Tydzień 8
Początek dnia
Koniec dnia
266
9
9
8
8
7
5
7
5
4
4
3
3
2
1 Niepewny/a siebie
2
1 Niepewny/a siebie
Dzień 40
Arkusz 2
• Jak wyglądał Twój czwarty tydzień praktyk?
267
• Jaka była najlepsza część czwartego tygodnia praktyk?
obowiązków?
tydzień 8
268
Dzień 40
Arkusz 3
269
•
•
•
•
•
•
Gazety
Internet
Urzędy Pracy
Ulotki
Witryny sklepowe
Nie pomijaj także tego, co słyszysz (poinformuj swoich znajomych oraz rodzinę, że
sam tego robić!
Wykład gościnny – doradca ds. świadczeń socjalnych
Zaproszony doradca dostarczy waszej grupie informacji o dostępnych świadczeniach
socjalnych oraz korzyściach wynikających z powrotu do pracy. Jeśli to konieczne, dostarczy
on również informacji dotyczących prawa rodzinnego, wsparcia mieszkaniowego i wzajemnej
pomocy (możliwe będzie umówienie się na indywidualne, poufne spotkanie).
Podsumowanie ósmego tygodnia
Dzień 45
Arkusz 1
Tydzień 9
Początek dnia
Koniec dnia
270
9
9
8
8
7
7
5
5
4
4
3
3
2
2
1 Niepewny/a siebie
1 Niepewny/a siebie
Dzień 45
Arkusz 2
• Jak wyglądał Twój piąty tydzień praktyk?
271
• Jaka była najlepsza część piątego tygodnia praktyk?
obowiązków?
tydzień 9”
272
Dzień 45
Arkusz 3
273
• Gazety
• Internet
• Urzędy Pracy
• Ulotki
sam tego robić!
Podsumowanie dziewiątego tygodnia
Dzień 50
Arkusz 1
274
Tydzień 10
Początek dnia
Koniec dnia
9
9
8
8
7
7
5
5
4
4
3
3
2
2
1 Niepewny/a siebie
1 Niepewny/a siebie
Dzień 50
Arkusz 2
275
• Jak wyglądał Twój szósty tydzień praktyk?
• Jaka była najlepsza część szóstego tygodnia praktyk?
obowiązków?
tydzień 10”
276
Dzień 50
Arkusz 3
277
• Gazety
• Internet
• Urzędy Pracy
• Ulotki
sam tego robić!
Podsumowanie dziesiątego tygodnia
Dzień 55
Arkusz 1
278
Tydzień 11
Początek dnia
Koniec dnia
9
9
8
8
7
7
5
5
4
4
3
3
2
2
1 Niepewny/a siebie
1 Niepewny/a siebie
Dzień 55
Arkusz 2
279
• Jak wyglądał Twój siódmy tydzień praktyk?
• Jaka była najlepsza część siódmego tygodnia praktyk?
obowiązków?
tydzień 11”
280
Dzień 55
Arkusz 3
281
• Gazety
• Internet
• Urzędy Pracy
• Ulotki
sam tego robić!
Podsumowanie jedenastego tygodnia
Dzień 60
Arkusz 1
282
Tydzień 12
Początek dnia
Koniec dnia
9
9
8
8
7
7
5
5
4
4
3
3
2
2
1 Niepewny/a siebie
1 Niepewny/a siebie
Dzień 60
Arkusz 2
283
• Jak wyglądał Twój ósmy tydzień praktyk?
• Jaka była najlepsza część ósmego tygodnia praktyk?
obowiązków?
284
tydzień 12”
285
Dzień 60
Arkusz 3
• Gazety
• Internet
• Urzędy Pracy
• Ulotki
sam tego robić!
Podsumowanie dwunastego tygodnia
Dzień 65
286
Arkusz 1
Tydzień 13
Początek dnia
Koniec dnia
9
9
8
8
7
7
5
5
4
4
3
3
2
2
1 Niepewny/a siebie
1 Niepewny/a siebie
287
Dzień 65
Arkusz 2
• Jak wyglądał Twój ostatni tydzień praktyk?
• Jaka była najlepsza część ostatniego tygodnia praktyk?
obowiązków?
288
tydzień 13” oraz „Kwestionariusz oceny praktyk zawodowych”
289
Dzień 65
Arkusz 3
• Gazety
• Internet
• Urzędy Pracy
• Ulotki
sam tego robić!
Podsumowanie i ocena programu „Powrót do pracy”
Podsumuj ten tydzień indywidualnie ze swoim prowadzącym. Podsumowanie szkolenia to
świetna okazja abyś przekonał/a się, jakie zrobiłeś/aś postępy oraz abyś mógł/a ocenić
całość szkolenia.
290

Jak się dziś czuję?

Transkrypt

Podobne dokumenty

czwartek Strona 1 CZWARTEK Planowanie i optymalizacja procedur

Wojewódzki Kuratoryjny Konkurs z Informatyki Etap szkolny

Ćwiczenie 5. Arkusz kalkulacyjny Excel. Tworzenie i formatowanie

Zadania ze Statystyki opisowej (niestacjonarne) Seria 3

Zadania na 6