folder-lelow-pogladowy-1-17

SPIS TREŚCI
CONTENTS
INHALTSVERZEICHNIS
I Historia Ziemi Lelowskiej
History of Lelów Region
Geschichte der Region Lelów
WSTĘP .................................................................... 3
Introduction
Einleitung
LELÓW ................................................................... 5
Kościół w Lelowie p.w. Św. Marcina ................... 6
St. Martin’s Church in Lelów
St. Martin-Kirche in Lelów
Cmentarz wojskowy w Lelowie ......................... 12
The Military Cemetery in Lelów
Soldatenfriedhof in Lelów
STAROMIEŚCIE ............................................... 14
Kościół p.w. Wniebowziętej Najświętszej Maryi
Panny w Staromieściu .......................................... 14
Assumpted The Blessed Virgin Mary Church
in Staromieście
Mariä-Himmelfahrt-Kirche in Staromieście
DROCHLIN ....................................................... 18
Kościół p.w. Matki Bożej Częstochowskiej
w Drochlinie ......................................................... 18
Our Lady of Częstochowa Church
in Drochlin
Kirche zur Gottesmutter von Tschenstochau
in Drochlin
PODLESIE ........................................................... 19
Kościół pod wezwaniem św. Idziego ................ 19
St. Idzi Church in Podlesie
St. Ägidius-Kirche in Podlesie
NAKŁO ................................................................. 20
Kościół pod wezwaniem św. Mikołaja ............. 20
St. Nicholas Church In Nakło
St. Nikolaus-Kirche in Nakło
Zespół pałacowo-ogrodowy w Nakle ............... 22
Palace-Garden complex in Nakło
Palast- und Gartenanlage in Nakło
BOGUMIŁEK ..................................................... 23
Dworek w Bogumiłku ......................................... 23
Manor house in Bogumiłek
Herrenhaus in Bogumiłek
BIAŁA WIELKA ................................................ 24
Dworek w Białej Wielkiej ................................... 24
Manor house in Biała Wielka
Herrenhaus in Biała Wielka
Młyn w Białej Wielkiej ....................................... 26
Mill in Biała Wielka
Mühle in Biała Wielka
TURZYN .............................................................. 26
Dworek w Turzynie ............................................. 26
Manor house in Turzyn
Herrenhaus in Turzyn
MEŁCHÓW ........................................................ 28
150 Rocznica bitwy pod Mełchowem ............. 28
150th anniversary of the battle of Mełchów
150. Jahrestag der Schlacht bei Mełchów
II Kultura Ziemi Lelowskiej
Culture of Lelów Region
Kultur der Region Lelów
WSTĘP ……………….………………………………... 30
Introduction
Einleitung
Gminny Ośrodek Kultury w Lelowie ……….… 31
Commune Cultural Centre
Gemeinde-Kulturzentrum in Lelów
Zespół Ziemi Lelowskiej ….......................……… 34
Folklore Band of Lelów Region
Lelower Folkloregruppe
Teatr Ram – Pam ……...........................………….. 38
Amateur Theatre Ram-Pam
Ram-Pam Theater
Lelowskie Towarzystwo Historyczno
– Kulturalne …………………...……..........…………. 41
Lelów Historical and Cultural Society
Historisch-Kultureller Verein von Lelów
Święto Ciulimu – Czulentu ….................…….... 44
Ciulim- Czulent Festival
Festival von Ciulim - Czulent
Spotkania kultur polskiej i żydowskiej ............. 47
Meeting of polish and jewish cultures
Begegnungen der polnischen
und jüdischen Kultur
Historia Ziemi Lelowskiej
History of Lelów Region
Geschichte der Region Lelów
Wstęp
Lelów jest miejscowością położoną
w województwie śląskim. Geograficznie
Lelów leży na Progu Lelowskim, nad
rzeką Białką, ok. 35 km na wschód od
Częstochowy.
Miejscowość ta może pochwalić się
bogatym obliczem historycznym i kulturalnym. Z przeprowadzonych wykopalisk i badań można wnioskować, że
pierwsi mieszkańcy na tym terenie żyli
tu około 450 roku. Jednakże nie wiemy
zbyt wiele o tamtym okresie. Pierwsze
wzmianki o osadzie Lelów pochodzą
z 1193 roku.
Około roku 1246 książę Konrad Mazowiecki, wzniósł gród obronny. Był on
położony na wzgórzu, otoczony z trzech
stron przez rzekę Białkę. Źródła historyczne podają, że właśnie w Lelowie
krzyżowały się ważne trasy handlowe
łączące Małopolskę z Ziemią Sandomierską, Siewierską i Wieluńską. Lelów
uzyskał prawa miejskie ok. 1341 roku.
Król Kazimierz Wielki założył na miejscu starego grodu miasto i zamek obronny, który otoczony murami odgrywał
ważną rolę w ówczesnym systemie
obronnym Królestwa Polskiego. Wiele
lat później, w okresie zaborów, kiedy
Lelów znalazł się pod zaborem pruskim,
zamek został rozebrany.
Ważną zasługą Kazimierza Wielkiego
jest wystawienie kościoła parafialnego
pod wezwaniem św. Marcina w Lelowie
i klasztoru oo. Franciszkanów. W głów-
3
nym ołtarzu kościoła franciszkańskiego
znajdował się otoczony czcią obraz Matki Boskiej Pocieszenia. Często z daleka
przybywali pielgrzymi, aby pomodlić
się do Matki Boskiej Lelowskiej i przedstawić jej swoje prośby, co zresztą jest
kultywowane do dzisiaj. Około roku
1831 ołtarz wraz z obrazem został przeniesiony do kościoła parafialnego, gdyż
klasztor do 1868 roku został całkowicie
rozebrany. W 1939 roku kościół w Lelowie został doszczętnie spalony przez
Niemców.
Jednakże nie tylko na terenie samego Lelowa możemy podziwiać zabytki. W miejscowościach należących do Gminy Lelów
jak: Staromieściu, Podlesiu, Drochlinie
i Nakle możemy obejrzeć historyczne
kościoły, a w miejscowościach takich jak
Turzyn, Biała Wielka i Nakło do dziś zachowały się dworki szlacheckie.
Introduction
Lelów is a town in Silesia Province. It is
situated on the Białka river, about 35 kilometres to the east from Częstochowa.
The first mentions of Lelów date back
to 1193. In the Middle Ages Lelów was
an important trade centre because major
trade routes connecting Małopolska
with Sandomierz, Siewierz and Wieluń
intersected here. Around 1246 Duke
Konrad I of Masovia erected a fortified
city. Lelów was chartered about 1341.
Then king Kazimierz The Great
founded a new city with a castle. It
played an important role in a defensive
system of the Kingdom of Poland. At
the turn of the 15th and 16th century
Lelów was repeatedly destroyed by fires.
However, it was restored due to the
kings’ care, notably Zygmunt I the Old.
Demolished by Swedes, the town never
returned to its former glory. During
the annexations period, when Lelów
came under Prussian rule, the castle was
ruined.
It was Kazimierz The Great who contributed to building of St. Martin’s Church
and the Franciscan Monastery. In the
main altar of the monastery there was
a picture of Our Lady of Consolation.
About 1831 the altar with the picture
was carried to the parish church as the
monastery was completely demolished.
In 1939 the church in Lelów was burnt
to the ground by Germans.
However, monuments can be admired
not only in Lelów but also in nearby
villages. There are historic churches in
Staromieście, Podlesie, Drochlin and
Nakło and noble manor houses in Turzyn, Biała Wielka and Nakło.
Einleitung
Lelów ist eine Ortschaft, die in der
Woiwodschaft Schlesien liegt. Von
der geografischen Sichtweite her
ist Lelów auf der Lelowerschwelle
gelegen, am Fluss Białka, 35 km östlich
von Częstochowa (Tschenstochau).
Die ersten Erwähnungen von der
Siedlung Lelów stammen aus 1193. Im
Mittelaltar war Lelów ein wichtiges
Handelszentrum, da sich hier wichtige
Handelswege kreuzten, die Kleinpolen
mit Sandomierz, Siewierz und Wieluń
verbanden. Um das Jahr 1246 errichtete
Herzog Konrad Mazowiecki (Konrad
von Masowien) eine Burg in Lelów. Die
Stadtrechte bekam Lelów um 1341.
König Kazimierz Wielki (Kasimir der
Große) gründete an Stelle der alten
Burg eine Stadt und eine neue befestigte
Burg, die von Mauern umgeben
eine wichtige Rolle im damaligen
Verteidigungssystem des Königsreichs
Polen spielte. Um die Wende des 15. und
16. Jahrhunderts war Lelów wiederholt
durch Brände zerstört. Die Stadt wurde
dank dem Schutz und den Privilegien
der damaligen Könige, besonders dank
Zygmunt Stary (Sigismund dem Alten)
immer wieder neu aufgebaut. Durch
die Schweden zerstörte Stadt gewann
nie wieder ihre einstige Pracht. In der
Zeit der Teilungen, als sich Lelów im
preußischen Teilungsgebiet befand,
wurde die Burg abgerissen.
Zu den wichtigen Verdiensten
von Kazimierz Wielki gehören die
Errichtung der St. Martin-Pfarrkirche
und des Franziskanerklosters. Im
Hauptalter der Franziskanerkirche
befand sich das verehrte Gemälde der
Trostgottesmutter. Um 1831 wurde
der Alter mitsamt dem Gemälde in die
Pfarrkirche übertragen, da das Kloster
bis 1868 vollständig abgerissen wurde.
Im September 1939 wurde die Kirche
in Lelów von den Deutschen völlig
niedergebrannt.
Nicht nur in Lelów können wir
Sehenswürdigkeiten bewundern. In
den zur Gemeinde Lelów gehörten
Ortschaften wie: Staromieście, Podlesie,
Drochlin und Nakło kann man Kirchen
von historischem Wert besuchen. In
Turzyn, Biała Wielka und Nakło sind bis
heute Herrenhäuser erhalten geblieben.
4
LELÓW
Fot. W. Gul
Tablica upamiętniająca 800 lat istnienia
osady Lelów.
Fot. W. Gul
Kształt rynku w Lelowie zachował swój
układ średniowiecznego miasta lokowanego na prawie magdeburskim.
The memorial plaque commemorating
800 years of Lelów existance.
Gedenktafel zur Erinnerung an das 800jährige Bestehen der Siedlung Lelów.
Market Square in Lelów retained its
original form established
in medieval times.
Der Marktplatz in Lelów bewahrte seine mittelalterliche Struktur der Stadt,
die nach Magdeburger Recht
gegründet wurde.
Fot. W. Gul
Fot. W. Gul
Rynek w Lelowie –stan obecny.
Pamiątkowa postać króla Kazimierza
Wielkiego, założyciela miasta.
The monument of king Kazimierz III
The Great, the city founder.
Market Square in Lelów – at present.
Marktplatz in Lelów – Istzustand.
5
Denkmal des Königs Kazimierz Wielki
(Kasimir des Großen), des Gründers
von Lelów.
Tablica upamiętniająca Walentego
Zwierkowskiego żyjącego w latach 17881859 żołnierz Gwardii Napoleońskiej
był uczestnikiem Powstania Listopadowego i działaczem Wielkiej Emigracji.
Ponadto był współtwórcą barw narodowych i jego podpis figuruje na stosownej
uchwale sejmowej.
Fot. W. Gul
Stary cmentarz w Lelowie – wzgórze
na którym stał zamek królewski.
The old cemetery in Lelów - the hill
where the castle was put up.
Fot. A. Pawlik
Alter Friedhof in Lelów – ein Hügel,
auf dem die Königsburg stand.
The memorial plaque commemorating Walenty Zwierkowski, Napoleon’s
Guard soldier (1788 - 1859). He was a
participant of the November Uprising
and an activist of the Great Emigration.
He was also a co-originator of Polish national colours.
Gedenktafel für Walenty Zwierkowski,
der in den Jahren 1788-1859 lebte und
Soldat der Armee von Napoleon war. Er
war Teilnehmer des Novemberaufstandes und Aktivist der großen Emigration.
Er war auch einer der Mitbegründer der
polnischen Nationalfarben, seine Unterschrift befindet sich unter dem passenden Beschluss des Sejm.
Rycina drewnianego zamku w Lelowie.
The engraving of a wooden castle
in Lelów.
Abbildung der hölzernen Burg
in Lelów.
Zamek został wybudowany w 1246r
przez Konrada Mazowieckiego. Świetności zamku nadał król Kazimierz
Wielki, który odbudował zamek i otoczył murem obronnym.
6
The castle was built by Konrad of Masovia in 1246. King Kazimierz The Great
rebuilt the castle and fortified it.
Die Burg wurde 1264 von Konrad
Mazowiecki (Konrad von Masowien)
errichtet. König Kazimierz Wielki (Kasimir der Große) trug zur Pracht der
Burg bei, baute die Burg wieder auf und
umgab sie mit einer befestigten Mauer.
Fot. W. Gul
Kościół w Lelowie został wybudowany
w XIII w. Prawdopodobnie Kazimierz
Wielki przyczynił się do wystawienia
Świątyni parafialnej. Kościół wielokrotnie niszczony m.in. przez pożary i najazd Szwedów, został ponownie odbudowany w latach 1664 – 1727 . W dniu
4 września 1939 r. Niemcy spalili kościół w Lelowie. Na północnej ścianie
kościoła, umieszczone są tablice poświęcone heroicznej obronie Lelowian, którzy odmówili spalenia kościoła. Kościół
odbudowano dzięki staraniom ówczesnego proboszcza Józefa Tarnowskiego
oraz ofiarności parafian.
The church in Lelów was built in the
13th century. It was probably Kazimierz
The Great who contributed to building
it. Destroyed by fires and Swedes invasion the church was rebuilt in 1664
-1727. Germans burnt the church on
4th September 1939. On the northern
wall of the church there are memorial
plaques dedicated to Lelów residents
who refused burning the building. The
church was rebuilt due to the then parish priest Józef Tarnowski and generosity of the parishioners.
Die Kirche in Lelów wurde im 13.
Jahrhundert erbaut. Wahrscheinlich trug
Kazimierz Wielki (Kasimir der Große)
zur Errichtung der Pfarrkirche bei.
Die Kirche wurde mehrfach u.a. durch
Brände und die schwedische Invasion
zerstört und in den Jahren 1664-1727
wieder aufgebaut. Am 4. September
1939 wurde die Kirche in Lelów von
den Deutschen niedergebrannt. An der
Nordmauer der Kirche befindet sich
eine Gedenktafel für Einwohner von
Kościół w Lelowie pod wezwaniem
św. Marcina – stan obecny.
St. Martin’s Church in Lelów
– at present.
St. Martin-Kirche in Lelów
– Istzustand.
7
Lelów, die sich weigerten, die Kirche zu
verbrennen. Die Kirche wurde dank den
Bemühungen des damaligen Pfarrers
Józef Tarnowski und der Großzügigkeit
der Gemeindemitglieder wieder aufgebaut.
Fot. W. Gul
Fot. W. Gul
Ołtarz główny stoi w środku absydy.
Nastawę tworzy 6 korynckich kolumn
szeroko rozstawionych. Na ołtarzu stoi
okazały krzyż.
The main altar is in the middle of the
apse. The altarpiece consists of six, widely spaced Corinthian columns. There is
an impressive cross on the altar.
Der Hauptaltar steht in der Mitte
der Apsis. Das Retabel besteht aus
sechs korinthischen Säulen, die weit
auseinander gestellt sind. Auf dem Altar
steht ein imposantes Kreuz.
Cudownie ocalały z pożaru krzyż.
We wrześniu 1939r. Niemcy podpalając – zniszczyli liczącą ponad 600 lat
świątynię. Ocalał tylko ołtarz św. Józefa
i krucyfiks z kruchty. Po spaleniu kościoła, okazało się, że ocalał krzyż i rzeźba Chrystusa Ukrzyżowanego, która
do dziś jest najcenniejszym zabytkiem
kościoła.
The main altar – the cross saved from
fire.
In September 1939 Germans destroyed
a 600-year-old temple. Only St. Joseph’s
altar and a crucifix from the porch survived. The crucifix is still the most valuable monument of the church.
Hauptaltar – das beim Brand wunderbar erhaltene Kreuz .
Im September 1939 setzten die Deutschen das über 600 Jahre alte Gotteshaus
8
in Brand. Das Feuer verschonte nur den
Altar des heiligen Josefs und das Kruzifix in der Vorhalle. Das Kreuz ist bis zum
heutigen Tag das Wertvollste, was sich
in der Kirche in Lelów befindet.
Fot. W. Gul
Fot. W. Gul
W 1950r. ks. dziekan Józef Tarnowski
sprowadził do kościoła parafialnego
nowe, 12-głosowe organy, które służą
do dziś.
In 1950 the priest Józef Tarnowski brought new organ to the parish church.
The organ is still used.
Im Jahre 1950 holte der Pfarrer, Dekan
Józef Tarnowski, in die Kirche eine 12stimmige Orgel, die bis heute eingesetzt
wird.
Fot. W. Gul
Ołtarze boczne Kościoła w Lelowie.
Side altars in the church in Lelów.
Seitenaltäre der Kirche in Lelów.
Fot. W. Gul
Chrzcielnica. The font. Taufbecken.
9
Fot. W. Gul
Nawa boczna w kościele.
The aisle in the church.
Seitenschiff in der Kirche.
Fot. W. Gul
Obraz Matki Boskiej Pocieszenia.
The picture of Our Lady of Consolation.
Gemälde der Trostgottesmutter.
W głównym ołtarzu kościoła franciszkańskiego znajdował się przyozdobiony
srebrną suknią i dwiema koronami obraz
Matki Boskiej pocieszenia, gdy 4 września 1939r. Niemcy spalili kościół parafialny, to najprawdopodobniej spłonął
wtedy również i obraz, o ile najeźdźcy nie
wywieźli go wcześniej wraz z innymi obrazami i cennymi przedmiotami kościelnymi. Staraniem ks. proboszcza Józefa
Tarnowskiego i z pomocą pielgrzymów
z Krakowa wymalowany został przez
artystę malarza Czesława Cwiranowicza
nowy, wierny oryginałowi obraz Matki
Bożej Pocieszycielki Lelowskiej, który
do dziś możemy podziwiać w Kościele.
In the main altar of the Franciscan
church there was a picture of Our Lady
of Consolation. When Germans burnt
the parish church in September 1939
the picture probably also burnt down.
Thanks to the efforts of the priest Józef
Tarnowski and with the help of Kraków
pilgrims a new picture was painted by
the artist Czesław Cwiranowicz. It can
be still admired in the church.
Im Hauptaltar der Franziskanerkirche
befand sich das Gemälde der
Trostgottesmutter im silbernen Gewand,
mit zwei Kronen verziert. Man vermutet,
dass das Gemälde am 4. September 1939
im Brand vernichtet wurde. Es könnte
aber auch sein, dass es die Deutschen
mitsamt den anderen Gemälden und
kirchlichen Kostbarkeiten mitnahmen.
Dank den Bemühungen des Pfarrers
Józef Tarnowski und mit Hilfe von
Pilgern aus Krakau wurde vom
Kunstmaler Czesław Cwiranowicz ein
neues, originalgetreues Gemälde der
Trostgottesmutter von Lelów gemalt.
Das Gemälde können wir bis heute in
der Kirche bewundern.
10
Fot. W. Gul
Ołtarz polowy przy kościele.
The exterior altar by the church.
Feldaltar bei der Kirche.
Fot. W. Gul
Na prawej skarpie wieży zachowane płaskorzeźby herbów:
Łabędź oraz Doliwa z ok. XIV w.
On the right side of the tower there are coats of arms reliefs
dating back to the 14th century.
An der rechten Turmseite sind Flachrelifs mit Wappen von einem Schwann und
Doliwa (ein Wappen des polnischen Adels) aus ca. dem 14. Jh. erhalten geblieben.
11
Fot. W. Gul
Grób Ignacego Trendy znajduje się przy
kościele parafialnym w Lelowie. Ignacy Trenda urodził się 24 czerwca 1882
r. w ubogiej wiejskiej rodzinie Józefa
Trendy i Franciszki z domu Łyko w Ślęzanach. Zamieszkiwał wraz z żoną Łucją
i synem Janem, w domu wynajmowanym
u Żydów. W pierwszych dniach II wojny światowej 4 września 1939 r. Niemcy
pochwycili Ignacego Trendę, zaciągnęli
go do kościoła, kazali przynieść słomę
z pobliskiej stodoły, położyć ją w kruchcie pod barokowym krzyżem i podpalić.
Gdy Ignacy odmówił, został zastrzelony
strzałem w brzuch. Ciało Ignacego Trendy pochowane jest w zbiorowej mogile
z trzema innymi mężczyznami na placu
przy kościele w Lelowie.
The tomb of Ignacy Trenda is located
in the parish church in Lelów. Ignacy
Trenda was born on 24th June 1882 in
a poor rural family. He lived with his
family in a house rented from the Jews.
At the beginning of World War II, on
4th September 1939, Germans caught
Ignacy Trenda and told him to burn
the church. When Ignacy refused, he
was shot. Ignacy Trenda and three other
men are buried in a mass grave by the
church in Lelów.
Ignacy Trenda wurde am 24. Juni 1882
in einer armen Bauernfamilie geboren.
Dort lebte er mit seiner Frau Łucja und
seinem Sohn Jan in einem Haus, dessen
Vermieter ein Jude war. Zu Beginn des
Zweiten Weltkrieges, am 4. September,
erfassten die Deutschen Ignacy Trenda,
befahlen ihn, Stroh aus der nahegelegenen Scheune zu bringen und in der Vorhalle unter das barocke Kreuz zu legen
und dann das Kreuz anzuzünden. Ignacy weigerte sich und wurde daraufhin
erschossen (mit einem Schuss in den
Bauch). Er wurde zusammen mit drei
anderen Männern in einem Massengrab
bei der Kirche in Lelów beerdigt.
Fot. W. Gul
Tablica upamiętniająca ofiary zbrodni
hitlerowskiej.
The memorial plaque commemorating
the victims of Nazi war crimes.
Gedenktafel für die Opfer der NaziVerbrechen.
12
Fot. W. Gul
Fot. A. Pawlik
Cmentarz wojskowy w Lelowie.
The Military Cemetery in Lelów.
Soldatenfriedhof in Lelów.
Grób zbiorowy wojenny żołnierzy 7
Dywizji Piechoty Wojska Polskiego
oraz baonów Obrony Narodowej “Lubliniec” i “Kłobuck” poległych 4 września 1939 roku.
Fot. A. Pawlik
The mass tomb of soldiers of the 7th Infantry Division of the Polish Army and
the battalions of National Defence “Lubliniec” and “Kłobuck” killed on 4th
September 1939.
Grób zbiorowy wojenny oraz mogiła por. Teodora Werbińskiego 7-PAL
w Częstochowie, 18 żołnierzy i 5 osób
cywilnych poległych 4 września 1939
roku, w trakcie działań wojennych II
wojny światowej.
Kriegsmassengrab der am 4. September
1939 gefallenen Soldaten der 7. Infanterie-Division der Polnischen Armee und
der Bataillonen des Nationalschutzes
”Lubliniec” und ”Kłobuck”.
The war mass grave of lieutenant Teodor
Werbiński, 18 soldiers and 5 civilians
killed on 4th September 1939 during the
warfare of World War II.
Kriegsmassengrab und Grab des Oberleutnants Teodor Werbiński aus dem leichten Artillerieregiment 7 in Częstocho-
13
Fot. W. Gul
wa (Tschenstochau), 18 Soldaten und 5
Zivilpersonen, die am 4. September 1939
im Zuge der Kampfhandlungen während
des Zweiten Weltkriegs getötet wurden.
Grób zbiorowy wojenny nieznanych
uczestników Powstania Styczniowego.
The grave of unknown participants of
the January Uprising.
Kriegsmassengrab unbekannter
Teilnehmer des Januaraufstandes.
STAROMIEŚCIE
Kościół p.w. Wniebowziętej Najświętszej Maryi Panny w Staromieściu.
Pierwszą i najstarszą wzmiankę o kościele znajdujemy w wiadomości źródłowej z 1267r. Kościół zrekonstruowano
w 1877r. W latach 1961-1972 wybudowano przy jego frontowej ścianie od
zachodu wieżę, a przy ścianie północnej
kaplicę i zakrystię.
Assumpted The Blessed Virgin Mary
Church in Staromieście.
The first and the oldest mention of the
church is found in the source text from
1267. The church was reconstructed in
1877. In 1961-1972 a tower, a chapel
and a sacristy were built.
Fot. W. Gul
14
Mariä-Himmelfahrt-Kirche in Staromieście.
Die Kirche wurde 1267 das erste Mal
urkundlich erwähnt. Im Jahre 1877
wurde die Kirche rekonstruiert. In den
Jahren 1961-1972 erbaute man an der
Vorderwand auf der Westseite einen
Turm und an der Nordwand eine Kapelle und eine Sakristei.
Fot. W. Gul
Wnętrze kościoła.
The interior of the church.
Innerraum der Kirche.
Fot. W. Gul
Ołtarz główny.
The main altar.
Hauptaltar.
Fot. W. Gul
Dzwonnica i równocześnie brama do
cmentarza przykościelnego, widok od
strony północnej (1877).
The belfry tower also forming a gateway
to the cemetery was built in 1877.
Glockenturm und gleichzeitig die Pforte zum Kirchenfriedhof, Ansicht von
Norden, 1877 erbaut.
Fot. W. Gul
15
Obraz MB Bolesnej w ramie
z drogocennych kamieni.
The picture of Our Lady of Sorrows
in the frame with jewels.
Gemälde der Schmerzhaften
Gottesmutter in einem mit Edelsteinen
gezierten Rahmen.
Fot. W. Gul
Obraz przedstawia wniebowzięcie
i ukoronowanie NMP, a trumnę jej otaczają apostołowie.
The picture depicts the assumption and
the coronation of the Blessed Virgin
Mary. Her coffin is surrounded by the
Apostles.
Fot. W. Gul
Das Gemälde zeigt die Himmelfahrt
und die Krönung der Heiligen Jungfrau
Maria, deren Sarg von den Aposteln
umgeben ist.
16
Gotycki kamienny baldachim
do rzeźby Madonny.
Gothic stone canopy
over the Madonna sculpture.
Gotischer Steinbaldachin
für die Skulptur der Madonna.
Fot. W. Gul
Madonna z Dzieciątkiem, rzeźba
kamienna z XIV/XV w.
Madonna with the Child - a stone
sculpture of the 14th-15th century.
Madonna mit ihrem Kind, eine Steinskulptur aus der Wende des 14. und 15.
Jahrhunderts.
Fot. W. Gul
17