portfolio rozwoju osobistego i ścieżki zawodowej (prosz)
Transkrypt
portfolio rozwoju osobistego i ścieżki zawodowej (prosz)
Zespół Szkół im. Wincentego Witosa ul. Spółdzielców 1 34-200 Sucha Beskidzka PORTFOLIO ROZWOJU OSOBISTEGO I ŚCIEŻKI ZAWODOWEJ (PROSZ) Instrukcja obsługi 2 I. Słowo wstępne Ta broszurka jest wynikiem wielu miesięcy pracy badawczej, twórczego wysiłku nad zbiorem materiałów, które mają pomóc uczniom, rodzicom i nauczycielom w kształtowaniu przyszłości. Portfolia rozwoju osobistego oraz portfolia rozwoju ścieżki zawodowej nie są czymś trudnym do znalezienia w sieci. Internet podaje długą listę źródeł umożliwiających każdemu zainteresowanemu zapoznanie się z ideą takiego portfolia. Portfolia tego typu są już od dawna głównym narzędziem ewaluacji w systemach oświaty na całym świecie. Różnią się wyglądem, formatem oraz zawartością. Stosowane w końcowym roku jakiegoś etapu kształcenia stały się jego nieodłącznym komponentem. Niemniej jednak portfolia rozwoju osobistego oraz zawodowego mają za zadanie stać się skutecznym narzędziem ułatwiającym wybór zawodu, poprzez zaprezentowanie koniecznych informacji, argumentów i dowodów w celu podjęcia uzasadnionej i trwałej decyzji dotyczącej wyboru przyszłej kariery zawodowej. Portfolio rozwoju osobistego i ścieżki zawodowej – PROSZ, jak autorzy tej książeczki będą je nazywać w skrócie, skierowane jest przede wszystkim do uczniów. Jest to ich osobiste, dostosowane do indywidualnych potrzeb narzędzie, które ma pomóc w śledzeniu ich osiągnięć i porażek, talentów i słabych punktów, ich stosunku do otoczenia, umiejętności oraz obszarów, w których muszą popracować nad brakami w celu zniwelowania trudności w dążeniu do wyznaczonego celu – zawodu/ kariery wybranych przez siebie. PROSZ zaadresowany jest również do rodziców. Narzędzie to ma towarzyszyć uczniowi przez wszystkie jego etapy nauki, począwszy od pierwszych lat szkoły podstawowej. Rodzice zaś mają za zadanie „wglądnąć” w ten proces. Uczniowie kierowani przez swoich opiekunów mają okazję poznawać siebie i równocześnie uświadomić sobie wzrastające znaczenie znajomości własnych umiejętności i braków. PROSZ wymaga również pomocy ze strony nauczycieli. Portfolio nade wszystko zajmuje się dziedziną edukacji. Nauczyciele winni pokierować uczniem i w tym celu mogą skorzystać z istniejącego już portfolia danego ucznia, aby uzyskać o nim informacje na początku nowego cyklu kształcenia. Dobrze skonstruowane portfolio dostarczy bezcennych wiadomości na temat umiejętności, osobowości, zainteresowań i osiągnięć wychowanka, będzie zawierać najbardziej reprezentatywne elementy szkolnej edukacji, będzie przedstawiał istotne informacje o potencjale ucznia. II. Do ucznia Drogi uczniu, to jest Twoje osobiste portfolio. Prawdopodobnie przeraża Cię swoim rozmiarem, lecz jeśli poświęcisz trochę czasu na przeczytanie i przeglądnięcie go, dojdziesz do wniosku, że może ono stać się Twoim bliskim przyjacielem. Teraz, kiedy otrzymałeś go od swojego rodzica lub nauczyciela, zacznijmy odkrywać go razem. Najpierw ważna informacja - zaraz na początku jest strefa zaznaczona na niebiesko. Możesz ją dostosować do siebie, możesz nawet zmienić jej kolor, jeśli nie lubisz niebieskiego. Wpisz tu swoje imię, przezwisko, jeśli takie masz i je lubisz oraz nadaj swojemu portfolio jakieś imię. To pomoże Ci zaznajomić się z nim i czuć się bardziej pewnie korzystając z niego. Powierz mu swoje sekrety, najskrytsze pragnienia i obawy. 3 Zauważ jednak, że Twoje portfolio nie jest pamiętnikiem. Zawiera ono jasne instrukcje co do tego, jak korzystać z poszczególnych sekcji, kart pracy, testów oraz ankiet, które będziesz proszony wypełnić. Wszystkie testy i karty pracy mogą być powielane, ponieważ możesz uznać, że warto je zrobić jeszcze raz. Inne znajdziesz w kilku egzemplarzach, gdyż Twoje portfolio „wie”, że będziesz chciał/a je powtórzyć. Niektóre z nich są zabawniejsze niż inne, ale one wszystkie mają za zadanie pomóc Ci poznać siebie lepiej, poznać swoje mocne i słabe strony, wrodzone talenty i zdobyte umiejętności oraz zrozumieć lepiej relacje z otoczeniem. To portfolio będzie kształtować Twoją ścieżkę edukacji, kwestionować Twój standardowy sposób myślenia oraz planować Twoją przyszłość i karierę zawodową w taki sposób jaki tego pragniesz. Pamiętaj, że powinieneś szczerze i otwarcie podejść do zawartych tutaj zadań. Nie możesz czytać interpretacji testów, zanim nie poświęcisz odpowiedniej ilości czasu na udzielenie szczerych odpowiedzi. Tylko wtedy możesz przeczytać interpretacje testu i uzyskać dalsze wskazówki. Nie złość się z powodu uzyskania takiej czy innej odpowiedzi. Masz ciągle wystarczająco dużo czasu, aby poprawić to, czego w sobie nie lubisz lub zdobyć informacje, których potrzebujesz. Zawsze lepiej jest wiedzieć wcześniej jak wygląda nasz rzeczywisty obraz. Dodatkowo postaraj się zaopatrzyć swoje portfolio w kopie własnych świadectw, dyplomów, szczególnie udanych prac czy projektów, z których jesteś dumny. Równie dobrze możesz wstawić tu rzeczy, z których nie jesteś zadowolony. One również są częścią Ciebie. Z biegiem czasu, kiedy zgromadzisz ich całkiem sporo, poświęć trochę czasu, aby wyselekcjonować tylko te, które według Ciebie są ważne, charakterystyczne i będą wskazywać talenty, zainteresowania oraz pragnienia odzwierciedlające jaką jesteś osobą. Możesz przy tym poprosić o radę. Twoi nauczyciele, rodzice lub doradca zawodowy mogą mieć inne zdanie na ten temat i będą chcieli wskazać Ci może inną drogę – ścieżkę kariery. Wreszcie, ciesz się swoją wędrówką po ścieżkach edukacji, mając ze sobą własne portfolio. Podejmij mądrą decyzję, co do wyboru swojej przyszłej kariery. Kiedy w końcu dotrzesz do zamierzonego celu, spójrz na materiały zawarte w „zielonej” strefie portfolia. Znajdziesz tutaj pomoc w urzeczywistnieniu własnych marzeń. Życzymy Ci wspaniałej podróży przez życie! III. Do rodziców Jak każda osoba, która poświęciła czas, energię i środki finansowe, by być dobrym rodzicem, Państwo również chcą tego co najlepsze dla swoich dzieci. Od przyjścia dziecka na świat od początku wyobrażali sobie Państwo, kim Wasze dziecko będzie w przyszłości i jaka będzie jego droga kariery. Jako rodzice są Państwo z pewnością świadomi tego, że dziecko potrzebuje dobrego, gruntownego wykształcenia, by dorastać w harmonii z otoczeniem, by móc zmierzyć się z niespodziankami, jakie może przynieść życie. Dajemy Państwu narzędzie, które ma na celu Pomóc państwa dzieciom poznać swój potencjał, zidentyfikować zainteresowania, talenty, uzdolnienia i umiejętności, jakie dziecko nabędzie przez lata edukacji. PROSZ jest narzędziem stworzonym właśnie w tym celu. Pozwoli on zarówno Państwu jak i Państwa dzieciom śledzić rozwój osobisty, identyfikować problemy, z jakimi trzeba będzie się zmierzyć na pewnych etapach oraz obszary, w których 4 dziecko może odnosić sukcesy lub porażki, określać mocne i słabe strony. PROSZ ma stać się zwierciadłem ścieżki edukacyjnej dziecka, sposobem orientowania się w relacjach z otoczeniem, jakie Państwo stworzą dla swojego dziecka. Pomoże ono również ukazać nastawienie dziecka do świata, jego wyobrażenie co do samego siebie, jego umiejętność analizy i syntezy oraz bycia obiektywnym, odpowiedzialnym, zorganizowanym i zdeterminowanym. Chociaż PROSZ skierowany jest przede wszystkim do dzieci, Państwa pociechy mogą potrzebować pomocy przy użyciu tego narzędzia. Najlepszym momentem na wykorzystanie PROSZ jest szkoła podstawowa. Młody człowiek potrzebuje wskazówek w procesie uzupełniania formularzy czy udzielania odpowiedzi na pierwszy zestaw pytań zawarty w materiałach. Proszę tego nie traktować jako kolejnego nudnego zadania domowego, w którym Państwo muszą pomóc dzieciom i nadzorować. Celem PROSZ jest niejako stanie się przyjacielem dziecka, wiec proszę tak właśnie traktować pracę z materiałami. Poświęćcie im czas. Wraz z upływem lat Wasze dziecko może potrzebować pomocy w pracy z poszczególnymi załącznikami tego programu, w związku z czym może ono zwracać się również z prośbą o pomoc do nauczycieli. W obydwu przypadkach proszę pamiętać, że PROSZ będzie gromadził elementy ważne dla przyszłości waszego dziecka: wyboru szkoły, kariery lub zawodu. Proszę pamiętać, że PROSZ zawiera arkusze i testy, które – jeśli zostaną poprawnie rozwiązane – mogą ukazać Państwu nieznane dotąd fakty o Państwa potomstwie. Dlatego też radzimy, by od czasu do czasu spędzić trochę czasu, przeglądając dokumentację, by być świadomym rodzicem i by móc w razie problemów podjąć kroki zaradcze lub naprawcze. I rzecz ostatnia – PROSZ ukaże Państwu, jakim Państwa dziecko JEST a nie jakim Państwo CHCĄ, żeby było. Jest to zwierciadło i nic innego. Są Państwo tu gośćmi mającym ogromny wpływ, ale ostateczna decyzja należy do Państwa dzieci, jeśli chodzi o wybór kariery. Dzieci potrzebują przeżyć własne życie a nie życie wymarzone przez ich rodziców, którzy mogą wykazywać się zbyteczną nadopiekuńczością. IV. Do nauczycieli PROSZ jest nowym narzędziem, jaki proponujemy Państwu i uczniom. Jeśli Państwo zdecydują się na wykorzystanie tego narzędzia, proszę pamiętać, że zostało ono stworzone z myślą o monitorowaniu postępów uczniów w trakcie trwania edukacji, jak również o tych jakże rzadkich momentach, w których motywujące i zabawne ćwiczenia sugerowane przez nauczycieli pozwalają na zbudowanie prawdziwie bliskich relacji z uczniem. PROSZ jest stworzony po to, by stać się przyjacielem zarówno uczniów jak i nauczycieli. Kiedy będą Państwo przeglądać materiały przed udostępnieniem ich uczniom, zauważą Państwo, że PROSZ zawiera oddzielne obszary. Niektóre odnoszą się do rozwoju dziecka na poziomie osobistym, inne wymagają od niego wykonania jakichś konkretnych zadań, a jeszcze inne zwracają się bezpośrednio do Państwa (lub do rodziców) o pomoc, wskazówki i wyjaśnienia dziecku pewnych zagadnień. Choć PROSZ jest zasadniczo narzędziem indywidualnym, Państwa ekspertyza będzie mile widziana w wypełnieniu pewnych obszarów, ich ocenie i wreszcie uformowaniu jasnego obrazu Państwa uczniów opartego na ich działaniu. Informacje, jakie Państwo dostarczają rodzicom o uczniach i ich postępach szkolnych, staną się częścią PROSZ. Również wszelkiego rodzaju prace wykonane przez 5 Państwa uczniów, które uważają Państwo za szczególnie cenne lub reprezentacyjne, powinny stać się częścią tego portfolio zapisaną w formie załączników. Integralną częścią PROSZ jest kilka testów. Niektóre z nich mogą być mniej lub bardziej istotne od innych. Proszę używać tych, które uznają Państwo za pomocne, ciekawe, prowokujące lub znaczące. Wiele arkuszy PROSZ zostało zaprojektowanych z myślą o pomocy nauczycielom, którzy zajmują się różnego rodzaju doradztwem. Czasem uczniowie poproszę Państwa o pomoc w uporządkowaniu, wyselekcjonowaniu lub skompletowaniu ich portfolio. Jest to znak ich zainteresowania własnym rozwojem osobistym, jak również wskazówką, że uczeń zaczął myśleć o swojej przyszłości. Być może będą musieli Państwo poświęcić temu więcej czasu, ale ostatecznie, wszystko ma służyć dobru dziecka. Często to nauczyciel jest jedynym, prawdziwym wsparciem dla dzieci w procesie podejmowania mądrych decyzji. Część arkuszy jest skopiowanych wielokrotnie, co pozwala na użycie ich wiele razy, przez dłuższy okres czasu; inne są tylko w jednej kopii. Uczniowie mogą prosić Państwa o kopie arkuszy lub testów, które chcą wykonać ponownie. Mają tu Państwo dwie możliwości: mogą Państwo zawsze trzymać jedną czystą kopię PROSZ, z której będą Państwo kopiować testy dla potrzebujących uczniów lub – w razie braku czystej kopii - mogą Państwo skontaktować się z autorami PROSZ, którzy prześlą Państwu wszelkie dostępne materiały. Jest tez źródło ogólnodostępnych materiałów online pod adresem: www.btctpro.org oraz na stronie internetowej naszej szkoły www.zsw.powiatsuski.pl. 6 V. Karty pracy, testy, odpowiedzi i porady Po otworzeniu PROSZ mogą Państwo zauważyć pierwszy zestaw arkuszy, z których większość ma po prostu zapewnić zabawę, ale również ma na celu zapoznanie się ze stylem pracy z portfolio. 1. Karta pracy 1: Samoświadomość – herb osobisty Każdy słyszał o herbie: graficznej lub symbolicznej reprezentacji najważniejszych cech wyglądu lub charakteru i osiągnięć szlacheckich rodów lub klanów w przeszłości. TWÓJ herb ma reprezentować Ciebie, w sposób, w jaki się postrzegasz w połączeniu ze swoimi zainteresowaniami i światem otaczającym Twoją osobę z uwzględnieniem cech, jakie uważasz za charakterystyczne dla siebie. Ten arkusz zaprasza Cię do zbudowania takiej właśnie graficznej i symbolicznej reprezentacji siebie. Przeczytaj uważnie instrukcję i przemyśl swoją decyzję zanim wybierzesz jakiś symbol i umieścisz go w wyznaczonym polu. Celem tego zadania jest stworzenie pełnej i przejrzystej reprezentacji samego siebie jako indywidualisty. Użyj kolorów, które sprawią, że Twój herb będzie bardziej atrakcyjny, symboliczny, a przede wszystkim odzwierciedlający Ciebie. 2. Karta pracy 2: Samoświadomość – dłoń Ten arkusz ma za zadanie pomoc w przyzwyczajeniu się do podejmowania decyzji, gdy pracujesz z port folio. Możesz pracować z nim wielokrotnie i wykonywać go tak często jak chcesz, ale najlepiej jest, gdy wykonujesz go z 2-3 letnimi przerwami przy jednoczesnym sprawdzeniu zmian, jakie zaszły w ciągu tego okresu. W portfolio zawarte są 4 kopie tego arkusza. Jeżeli będziesz uważał, że to za mało, możesz pozyskać arkusze ze źródeł dostępnych na www.btctpro.org oraz na www.zsw.powiatsuski.pl. Interpretacja: Kciuk: pokazuje Ci, jak Ty postrzegasz samego siebie; tu powinna zostać umieszczona odpowiedź na pyt. nr 3. Jeśli tego nie zrobiłeś, to jest to znak, że nie jesteś pewien swojej opinii o samym sobie. Ale nie martw się, następnym razem pójdzie lepiej. Palec wskazujący: ukazuje Ci, jak widzisz siebie w odniesieniu do celów, jakie chcesz osiągnąć. Tu powinieneś umieścić odpowiedź na pytanie nr 2. Palec środkowy: związany jest z samodyscypliną i determinacją. Tu powinieneś znaleźć odpowiedź na pytanie nr 1. Jeśli Twoje odpowiedzi na pytania nr 1 i 2 pozostają takie same na przestrzeni kilku lat, oznacza to, że jesteś zdeterminowany, żeby spełnić swoje marzenia i robisz wszystko, by zbudować karierę, którą dla siebie wybrałeś. Ale nie martw się, jeśli odpowiedzi się zmieniły. Pamiętaj, że bardzo niewielu ludzi trzyma się swojej pierwszej dziecięcej decyzji. Palec serdeczny: pokazuje jak bardzo jesteś żarliwy. Tu powinna paść odpowiedź na pytanie 5 lub 6. Choć lepiej, by była to odpowiedź na pytanie 5, ponieważ oznacza to, że miłość, jaką odczuwasz silniejsza jest od nienawiści. Odpowiedź na pytanie 6 powinna znaleźć się 7 na wnętrzu dłoni, co pokazałoby, że jesteś w stanie pozbyć się swojej nienawiści lub trzymać ja pod kontrolą. Palec mały: tu powinna paść odpowiedź na pytanie 4; palec ten reprezentuje sposób w jaki odnosisz się do otoczenia oraz sposób komunikowania się i postrzegania innych. Jeśli rzeczywiście umieściłeś tu odpowiedź na pytanie 4, oznacza to, że jesteś osobą towarzyską i łatwo dostosowujesz się do otoczenia. 3. Karta pracy 3: Samoświadomość – zabawne zdania Jak powiedzieliśmy, PROSZ ma być również zabawą, ale ma on tez za zadanie odsłonić przed Tobą pewne fakty o samym sobie. Wyniki tego arkusza, jak i innych, mogą w przyszłości okazać się przydatne dla Ciebie, jeśli Twoje odpowiedzi będą szczere i opatrzone datą. Nie ma interpretacji tego arkusza. Jeśli masz mało miejsca na swoje odpowiedzi, możesz śmiało pisać je z drugiej strony. Jeśli chcesz szczegółowo je objaśniać, jest to także mile widziane. Po kilku latach, gdy wrócisz to tego arkusza, możesz odkryć ciekawe rzeczy dotyczące samego siebie. W skład arkusza 3 wchodzi kilka podarkuszy, które zachęcać Cię będą do wielokrotnych odpowiedzi. Nie ma jakiegoś wieku lub momentu, w którym powinieneś wykonać zadania z tego arkusza. Używaj ich przez lata i traktuj, jak dobrego przyjaciela. 4. Karta pracy 4: Test 1: Czy jesteś dobrym słuchaczem? To jest Twój pierwszy test. Nie martw się, ma on Ci pomóc, a nie krytykować czy oceniać. Test oferuje Ci trzy możliwe odpowiedzi na każde pytanie, spośród których musisz wybrać tylko JEDNĄ. Niektóre pytania będą wydawały się dziwaczne, ale nie przejmuj się. Odpowiadaj na pytania, szczerze i bez obaw. Gdy skończysz test, sprawdź interpretację i zobacz czy jesteś dobrym słuchaczem. Interpretacja testu W tabelce poniżej zaznacz swoje odpowiedzi (jedną literę przy każdej cyfrze). Potem przelicz w poziomie ilość zaznaczeń i zobacz, która liczba jest największa. W ten sposób odpowiesz na pytanie, jakim jesteś słuchaczem. 1 2 3 4 5 6 7 8 Jesteś słuchaczem C A B C C B A C Uważnym B C C A A C B A Selektywnym A B A B B A C B Roztargnionym 8 Uważny Selektywny Roztargniony Interesujesz się tym co inni mają do powiedzenia. Możesz być skupiony przez długi czas podczas, gdy inni rozmawiają. Jesteś dobrym słuchaczem i przyjaciele często się Tobie zwierzają. Przyjaciele doceniają Twoją zdolność słuchania innych i to, że potrafisz poświęcić czas i cierpliwość, aby ich wysłuchać i pomóc z problemami. Uważaj, aby problemy innych Cię nie przytłoczyły. Potrzebujesz też czasu dla siebie. Słuchasz tylko tego, co Ci pasuje. Trudno Ci się skupić, kiedy temat rozmowy nie jest dla Ciebie interesujący. Powoli Twoje myśli odpływają i zaczynasz myśleć o czymś całkiem innym. Powinieneś skupić się bardziej, bo tylko wtedy staniesz się dobrym słuchaczem. „Wpada jednym uchem i wypada drugim”- to charakteryzuje Cię najlepiej. Żyjesz w swoim własnym świecie i nie zauważasz innych. Masz swoje własne myśli i marzenia, ale może to dobry moment. aby się nimi zacząć dzielić. To może być początkiem treningu, aby stać się dobrym słuchaczem. 5. Karta pracy 5: Test 2: Ja kontra inni To Twój drugi test, który udzieli Ci odpowiedzi na pytanie: jakim jesteś względem swoich kolegów, rodziców, nauczycieli i innych. Jako że będzie to wymagało dogłębnej analizy samego siebie, sugerujemy, abyś podjął się testu w wieku 12 lat lub później. Jeśli chcesz go wykonać wcześniej, możesz poprosić o pomoc rodzica bądź nauczyciela, ponieważ musisz w pełni zrozumieć znaczenie każdego punktu. Nie wybieraj danej figury tylko dlatego że jest pokolorowana inaczej. Oczywiście pokolorowane figury są warte więcej punktów, ale szczerość jest najważniejsza. Poznasz swój postęp i dowiesz się, w którym miejscu znajdujesz się aktualnie. Kiedy odpowiesz na 10 pytań sprawdź poniżej jakim typem osoby jesteś. Nie denerwuj się, jeśli wyniki nie są świetne. Postaraj się poprawić. Interpretacja testu Uważaj: zacienione figury są warte podwójną liczbę punktów. Teraz policz, ile razy zakreśliłeś każdą figurę. Pamiętaj, aby przydzielić sobie podwójną liczbę punktów za wybór zacienionych figur. Największa ilość punktów pokaże Ci, jaki jesteś względem innych. A - najwięcej zakreślonych opcji □- rozwaga Jesteś rozważny i zawsze bierzesz pod uwagę zdanie innych ludzi. Okazujesz innym szacunek. Jesteś otwartą, tolerancyjną osobą, ale nie znosisz ludzi, którzy krytykują i narzekają. Jesteś wrażliwy na różnice, odmienności, ale nie pozwalasz, aby inni mieli wpływ na Ciebie. Wiesz, że świadome budowanie osobowości jest bardzo ważne. 9 B - najwięcej zakreślonych opcji ∆- przystosowanie Potrafisz się przystosować do każdej sytuacji i do każdej osoby, z którą masz do czynienia. Lubisz naśladować styl ludzi, których lubisz i podziwiasz. To pozwala Ci na stworzenie dobrych relacji z innymi, poznając ich lepiej. Jednakże, jesteś niekonsekwentny w swych opiniach, pomimo iż nie cenisz tej cechy u innych. To Twoja samoobrona, ale ludzie tego nie docenią. C- najwięcej zakreślonych opcji ◌- szczerość Za każdym razem, kiedy coś mówisz, jesteś bardzo szczery i bezpośredni. Ludzie wiedzą, że mogą na Tobie polegać, ale swojej opinii za nic nie zmienisz. Wiesz, jak przekonać innych i masz zdolności przywódcze. Nikt Cię nie oszuka. 6. Karta pracy 6: Test 3: Co myślą o Tobie inni? Ten test jest połączony z poprzednim, więc będziesz musiał wykonać je oba, ale nie w tym samym dniu. Nieważne jak ciekawy jesteś, pozwól, aby upłynęły przynajmniej 3 dni po arkuszu nr 5 zanim rozwiążesz ten test. Dlaczego to takie ważne, aby te dwa testy ze sobą powiązać? Głownie dlatego, że Twoje relacje z przyjaciółmi, znajomymi i innymi ludźmi są dwoiste i musisz sprawdzić czy test nr 2 ujawnił jakieś prawdy o Tobie. Jeśli już rozwiązałeś i sprawdziłeś wyniki tych dwóch testów i są one rozbieżne, to byłeś nieszczery. A jeśli uważasz, że byłeś szczery, pomimo iż wyniki są rozbieżne, oznacza to, że nie umiesz otworzyć się na innych. Interpretacja testu - większość odpowiedzi = naturalność. Sposób w jaki szczerze mówisz odpręża innych ludzi. To oczywiste, że troszczysz się o innych i masz z nimi dobre relacje. Ale czy wiesz, że niektórzy ludzie wolą zwierzyć Ci się bez otrzymania od Ciebie informacji zwrotnej. Uważaj, aby nie stać się kaznodzieją. Oni tez potrzebują wiedzieć, że Ty również masz swoje sprawy i problemy. - większość odpowiedzi = całkiem zrelaksowany. Inni mogą mieć problem ze zrozumieniem, o czym w danej chwili myślisz. Jest tak dlatego, iż zachowujesz swoje myśli dla siebie. Niektórzy doceniają Twoje delikatne nastawienie, ale że rzadko zabierasz głos mogą pomyśleć, że masz słabą osobowość. Dziel się swoimi poglądami, nawet tymi negatywnymi. Twoi przyjaciele na pewno woleliby, żebyś był bardziej otwarty. - większość odpowiedzi = całkiem szorstki i bezpośredni, a nawet brutalny. Mówisz zawsze to, co myślisz, ale uważaj, aby nie zranić innych. Ludzie mogą Cię postrzegać jako niewrażliwego lub egoistycznego. A przecież taki nie jesteś, nieprawdaż? Pokaż trochę współczucia i wdzięczności, a przekonasz do siebie innych. 10 7. Karta pracy 7: Świadomość siebie opisana przymiotnikami Podążaj za instrukcjami i wypełnij każde koło kolejnymi literami Twojego imienia. Jeśli brakuje miejsca, dorysuj więcej kół. Jeśli jakieś koła pozostały puste, nie martw się - nie każdy z nas ma takie długie imię. Pomyśl o przymiotnikach, które najlepiej opisują Twoje pozytywne i negatywne cechy. Możesz mieć problem ze znalezieniem odpowiedniej cechy, która zaczynałaby się na konkretną literę z Twojego imienia. Mamy na to rozwiązanie: wybierz taką cechę, która zaczyna się na literę najbliższą tej, na którą nie mogłeś znaleźć przymiotnika. Na koniec byłoby dobrze, abyś pozwolił komuś, komu ufasz, sprawdzić to zadania i skonfrontować, czy ta osoba zgadza się z tym, jak siebie postrzegasz. To może być Twój przyjaciel, nauczyciel czy rodzic. 8. Karta pracy 8: Drzewo możliwości Wszyscy kochają drzewa, a to będzie tylko Twoje. Drzewo jest podzielone na 4 sekcje, każda reprezentuje inny obszar Twojej osobowości, zainteresowań, umiejętności, oczekiwań, a także twoją ciekawość, którą masz w tym wieku. Aby drzewo ożyło, musisz zamieścić na nim liście. Każdy liść reprezentuje jeden wyraz. Każdy wyraz to cecha Twojej osobowości, Twoje zainteresowania, oczekiwania i ciekawość. Im więcej liści, tym zdrowsze będzie twoje drzewo. Nie spiesz się, daj sobie czas i wróć do tego zadania, kiedy tylko będziesz miał ochotę lub nowe pomysły, aby zapełnić swoje drzewo. 9. Karta pracy 9: Za i przeciw. Ten arkusz nie jest skierowany do konkretnej grupy wiekowej, ale może być zastosowany dla konkretnych sytuacji. Może przeżyłeś w życiu dramatyczne zmiany, teraz jest czas, aby opowiedzieć o tym. Podążaj za instrukcjami, to pozwoli ci podejmować lepsze decyzje. Jeśli masz więcej argumentów niż jest płatków, po prostu dorysuj więcej. Na odwrocie strony możesz zrobić notatki, wypisać uzasadnienia swoich decyzji. Możesz zaznaczyć pozytywne aspekty kolorem zielonym, a te negatywne czerwonym. 10. Karta pracy 10: „Mógłbym być ....” Ten arkusz, który możesz rozwiązywać już w wieku 12 lat przedstawia Ciebie na tle różnych zawodów. To zadanie ma Ci pomóc w wyborze profesji, która najbardziej pasuje do Twojej osobowości. Dowiesz się, z czym związany jest każdy zawód. Jeśli masz w głowie pomysły na inne zawody dla siebie, rozbuduj listę, dodając swoje propozycje. Nie zapomnij jednak uzasadnić wyboru każdego zawodu i tego, co może się wiązać z każdą profesją. 11 11. Karta pracy 11: Inni postrzegają mnie pozytywnie. Kiedy osiągasz okres dojrzewania, stajesz się niepewny. Ten arkusz może wydawać Ci się niepoważny, ale ma on za zadanie pokazać Ci, że jesteś wartościową osobą. Na początek podaj swoje imię. Pisz same pozytywne rzeczy o sobie. W każdej chmurze zapisz jedną pozytywną rzecz na swój temat. 12. Karta pracy 12: Jak ambitny jesteś? Ten test pokaże Ci jak bardzo jesteś ambitny. Składa się on z odpowiedzi tak/ nie, więc jedyne, co musisz zrobić to skupić się na 9 pytaniach. Poniżej znajdziesz interpretacje wyników. Interpretacja testu Licz jeden punkt za każde „tak” i podlicz swój wynik 9 pkt- Wow! Masz świetną osobowość 7 – 8 pkt - Jesteś bardzo zdeterminowany i osiągniesz wiele 4 – 6 pkt - Masz niski poziom ambicji 1 – 3 pkt - Nie interesuje Cię sukces, ale nie żyjesz całkiem w cieniu. 13. Karta pracy 13: Test 5: W jaki sposób rozumujesz? Pora, aby odkryć jak się mają Twoje możliwości myślenia. Na pierwszy rzut oka, test może wydać się dziwny, lecz pomoże Ci odkryć ciekawe rzeczy na temat Twojego sposobu myślenia. W teście znajduje się pięć różnych kształtów. Należy wybrać dwa kształty, które najlepiej do nas przemawiają, a następnie nadać im kolejność zgodnie z preferencjami. Czytamy interpretację znaczenia figury wybranej jako pierwszą. Następnie, zapoznajemy się z instrukcję dla kształtu, który wybraliśmy jako drugi. Połączenie interpretacji daje całościowe wyobrażenie na temat Twojego stylu myślenia połączonego z Twoim typem osobowości. Interpretacja testu KWADRATY Lubią stabilne środowisko. Są konserwatywni i lubią regularne i uporządkowane sytuacje. Lubią formalne rytuały i rutynę. Kwadraty dążą do czegoś określonego i ostatecznego. Potrzebują jasnych instrukcji i lubią dostać wytyczne do przeprowadzenia zadania. Będą pracować, aż ukończą zadanie, nawet jeśli jest ono męczące i niewygodne. Są logiczni i systematyczni, ale może brakować im kreatywności. PROSTOKĄTY Lubią regularność i strukturę. W pracy biorą pod uwagę zasady i paragrafy. Jeśli w grupie osób coś ma być zorganizowane, to Prostokąty biorą się za to. Dążą do czegoś określonego i ostatecznego. Są logiczni i systematyczni, ale może brakować im kreatywności. Prostokąty 12 lubią wiedzieć, jak sprawy są zorganizowane i cieszy je, gdy to wszystko rozumieją. Czują się dobrze, kiedy mają kontrolę. TRÓJKĄTY Są zorientowane na osiąganie celów, lubią planować i osiągać sukces. Mają tendencje do koncentrowania się na problemach długofalowych, lecz mogą przeoczyć szczegóły. Gdy otrzymują zadanie, ustalą cel i wypracują plan, aby go osiągnąć. Stanowią dobrych kierowników, ustalając cele i pilnując, by były wypełniane. Trójkąty lubią mieć listę z punktami do wykonania i czerpią radość z „odhaczania” wykonanych zadań. Jeśli tylko mają jasny cel, mogą być dość elastyczni pod względem metod jego osiągnięcia. Dążą do czegoś określonego i ostatecznego. Są logiczni i systematyczni, ale może brakować im kreatywności. KOŁA Są towarzyskie i świetnie sobie radzą z ludźmi. Komunikacja to ich priorytet i koła pilnują harmonii. Gdy dostaną zadanie, będą o nim dyskutować. Są elastyczne i nie lubią sztywnych ram i zamkniętych systemów. Są kreatywni, ekstrawertyczni, mają intuicję i są niezależni. Nie są jednak szczególnie systematyczni. Koła irytują powyższe figury, ponieważ wydają się być niezdyscyplinowane. Natomiast koła uważają, że powyższe figury są zimne i ograniczone. ZAWIJASY Są kreatywnymi indywidualistami. Najlepiej się czują w obliczu nowych wyzwań i nudzi je rutyna. Zawijasy myślą kreatywnie, są ekstrawertyczni i posiadają intuicję. Są komunikatywne, lecz niezbyt systematyczne lub zdyscyplinowane. Są świetne w nowych zadaniach, szczególnie wymagających rozwiązywania problemów. Potrzebują nowych wyzwań by nie stracić motywacji. Nie lubią rutyny, planu ani systemu. Z zawijasem trzeba być elastycznym i pozbyć się utartych wyobrażeń na temat tego, jak skończy się zadanie. 14. Karta pracy 14: Zestaw – cechy wymarzonej pracy. Ten test pozwala na zagłębienie się w rozważania o pracy, w jakiej się widzisz. Zarówno jeśli widzisz się jako lekarz, nauczyciel czy sprzedawca, jest wiele cech wstępnie wybranej profesji, które zauważasz. W teście znajduje się osiem linijek do wypełnienia, więc osiem cech, to w sam raz tyle, ile powinno się udać wymienić. Jeśli nie potrafisz tyle znaleźć, nie martw się, może następnego dnia znajdziesz ich więcej lub też odkryjesz profesję, o której wiesz więcej. Może po prostu nie jesteś jeszcze zdecydowany, ciężko Ci podjąć decyzję i wahasz się między dwiema, trzema lub większą ilością różnych opcji. Dlatego w PROSZ znajduje się pięć takich kart. Istotną sprawą jest ułożenie tych cech w bloki piramidy. Nie spiesz się i zrób to starannie. Gdy już podejmiesz decyzję, jaką karierę chcesz obrać, należy poprosić o poradę specjalisty, a Twój doradca przyjrzy się fachowym okiem tym blokom i oceni, czy wybór zawodu jest odpowiedni, czy może trzeba jeszcze się zastanowić. 13 15. Karta pracy 15. Zestaw – bez nazwy. To nie jest test ani karta testowa, ale z łatwością można ją w to zmienić. Kopii tego zadania jest kilka. Twoje wyobrażenia mogą pozwolić specjaliście dostrzec pewne aspekty Twojej osobowości i określone skłonności zawodowe. 1- Wyobraź sobie Twoją całą rodzinę i znajomych. Są to dorośli ludzie posiadający konkretny zawód i ustaloną ścieżkę kariery. Pomyśl, jakie konkretne miejsce możesz im przypisać na rysunku. Następnie zobacz, jakie stanowisko, praca i kariera najbardziej do Ciebie przemawia. Wtedy zajrzyj znowu do karty testowej 14 i zobacz czy już masz pomysły na cechy je opisujące. 2- To jest odzwierciedlenie Ciebie i Twojego kręgu przyjaciół i rówieśników. Nadaj każdej figurze nazwę i przypisz jej najbardziej odpowiednie według Ciebie miejsce na drzewku. Nie zapomnij umieścić siebie wśród nich. To pomoże Ci lepiej zrozumieć Twoje miejsce w grupie oraz to, jak widzisz i oceniasz innych. 3- To wyobrażenie społeczeństwa i kariery oraz zatrudnienia, jakie mają jego członkowie. Przypisz każdej figurze pracę / zatrudnienie / karierę, biorąc pod uwagę symboliczne znaczenie, zarówno dosłowne, jak i sugerowane. Następnie zobacz, co najbardziej do Ciebie przemawia. Wtedy zajrzyj znowu do karty testowej 14 i zobacz czy już masz pomysły na cechy je opisujące. 16. Karta pracy 16: Test 6: Cechy Twojej osobowości. Rysowanie jest świetnym sposobem na ujawnienie jaki typ osobowości posiada testowana osoba. Ten test ma postać prostej karty, na której należy rysować, aby dowiedzieć się czegoś o sobie. Dokładnie wypełnij instrukcję, bądź spontaniczny i przedstaw graficznie ile się tylko da, ale wyłącznie z przodu każdej figury. Niektóre figury mają już pewne elementy graficzne zaimplementowane. Można się do nich odnieść, ale nie stawiać ich w centrum zainteresowania. Trzeba pamiętać, że tylko spontaniczność gwarantuje rzetelne wyniki. Można używać zwykłego ołówka lub kredek. 1 - WŁASNE WYOBRAŻENIE Tu należy narysować wyobrażenie samego siebie. Jeśli ludzik ma zabawną buzię, jesteś łagodny, taktowny i masz poczucie humoru. Wykrzywiona lub brzydka twarz odzwierciedla trudności w nawiązywaniu stosunków międzyludzkich. Słońce symbolizuje mocną i dominującą osobowość z dużą pewnością siebie. Kwiatek przedstawia kobiecość - lubisz być otoczony przyjaciółmi i jesteś dumny ze swojego wyglądu. Jeśli narysowałeś symetryczny wzorek, jesteś jedną z tych osób, które zawsze się martwią, czy wyłączyły żelazko lub zamknęły drzwi. Jesteś też wymagający. Oko sugeruje, że jesteś dumny i podejrzliwy, próbujesz kontrolować swoje życie i relacje z innymi ludźmi. Jeśli narysowałeś coś jeszcze, powinieneś to samemu zinterpretować. Mogłeś przecież przedstawić siebie jako bombę lub balon! Dobrze jest też poprosić przyjaciół, aby pomogli i powiedzieli jak Cię widzą. 14 2 - (w tej samej linii) PRZYJAŹŃ W tym kwadracie ludzie rysują kilka oddzielnych kształtów, które się wyróżniają. Im więcej kształtów, tym więcej masz przyjaciół. Rysunki wewnątrz równoległych linii sugerują, że masz silne relacje w jednej lub wielu wyróżnionych grupach społecznych (rodzina, środowisko, biuro, szkoła). Z kolei rysunki poza tymi liniami świadczą o słabszych, przerywanych relacjach i przyjaźniach. Jeśli te kształty są połączone, tęsknisz za trwalszymi związkami. Jedna linia pomiędzy dwoma liniami sugeruje, że jesteś skryty i egocentryczny. Jeśli naszkicowałeś skrzynię lub trumnę, jesteś samotnikiem i masz skłonności do humorów. Kobiety rysujące pionowe równoległe linie, mają w większości przyjaciół płci męskiej i są bardziej romantyczne. Mężczyźni rysujący okrągłe kształty, szukają towarzystwa kobiet. Krótkie linie lub "iksy" wewnątrz linii wskazują na to, że cenisz sobie bliskie i długotrwałe związki. Tacy ludzie nie mają czasu na powierzchowne znajomości. 3 - (poniżej rysunku 1) PEWNOŚĆ SIEBIE Jeśli rysowałeś ponad linią, czujesz się swobodnie w swoim środowisku. Wiele osób rysuje łódkę. Jeśli się buja, czujesz się bardzo bezpiecznie. Jeśli rysowałeś pod linią, brakuje Ci pewności siebie i czujesz się niepewnie. Jeśli rysowałeś nad i pod linią, zdecyduj, co jest bardziej znaczące. Jeśli narysowałeś kogoś tonącego, obawiasz się przyszłości. Jeśli do tego narysowałeś wzorek lub łańcuszek, które nie są połączone z linią, jesteś pracowity, sumienny i rzadko popełniasz błędy. 4 - (poniżej rysunku 2) WAŻNIEJSZE ZAINTERESOWANIA To, co narysowałeś w tym kwadracie, przedstawia Twoje główne zainteresowania w życiu, to co dla Ciebie najważniejsze, coś dość skrytego. Będziesz to musiał zinterpretować samodzielnie. Jednakże, jeśli narysowałeś kogoś swojej płci, sam jesteś centrum zainteresowania w Twoim życiu. Widok lub martwa natura wskazuje na dar artystyczny. Jeśli niczego nie narysowałeś, powinieneś otworzyć oczy i zobaczyć, że wokół są jednak interesujący ludzie i wydarzenia. 5 - (poniżej rysunku 3) ASPIRACJE Strzałka skierowana bezpośrednio do celu wskazuje na ambitną naturę i zdolność dążenia do wyznaczonego celu. Jeśli narysowałeś inne linie i strzałki wskazujące do celu, jesteś ambitny, ale wiesz jak wybierać. Jeśli unikasz symbolu strzałki i celu, a rysujesz coś zupełnie innego (ptak, wóz, lizak), jesteś niepokorny i niezależny. Jesteś pewien, że zdałeś świetnie egzaminy i należysz do tego rodzaju ludzi, którzy uważają, że świat należy do tych, którzy sięgają po jego owoce. 6 - (poniżej rysunku 4) WYOBRAŹNIA Wiele osób jest zbitych z tropu przez kropkowane kółko w tym kwadracie. Jeśli włączysz kropki do swojego rysunku ( np. jako ziarno dla ptaka, ogon królika, mrówki), masz żywą wyobraźnię. Jeśli połączysz kropki w ciągłą linię tworzącą okrąg, jesteś osobą pragmatyczną, logiczną, obdarzoną zmysłem praktycznym. Jeśli narysowałeś wiele kółek wokół kropek, obawiasz się, że coś może się wymknąć spod kontroli. Jeśli nic tu nie narysowałeś, nie masz wyobraźni. 15 UWAGI OGÓLNE Powracające twarze wskazują na towarzyską naturę. Niektórzy ludzie robią ten test na szybko, bez zaangażowania. Są to osoby nieśmiałe i zdystansowane, które skrywają niepokoje pod pozorną nonszalancją. Są zwykle mili, ale też nieco skomplikowani. Ludzie, którzy stosują napisy lub tytułują swoje rysunki to intelektualiści, którzy myślą abstrakcyjnie. Lubią także zwracać na siebie uwagę. Rysunki, które wychodzą poza ramki, wskazują na buntowniczy charakter, natomiast małe i szczegółowe rysunki na zamiłowanie do perfekcji i wytrwałość. Rysunki z uwzględnieniem perspektywy sugerują umiejętność planowania naprzód. Linia horyzontu wskazuje na osoby myślące zanim coś zrobią. Osoby rysujące jedzenie mają wrażenie, że nie są doceniane, oczywiście, jedzenie może również oznaczać głód. Cienie w jakimkolwiek rysunku wskazują na zmysłową naturę. Oczy, uszy i nosy oznaczają podejrzliwość. Ubrania, okulary, biżuteria ukazują ludzi przejętych swoim wyglądem zewnętrznym. 17. Karty pracy 17 i 18: Kwestionariusze/ ankiety na zakończenie roku szkolnego Zrelaksuj się, to coś więcej niż arkusze ale jednak nie testy. Znajdziesz ich kilka, jeden na każdy rok edukacji. Możesz uznać to za bezsensowne, ale te kwestionariusze mogą Ci pomóc podsumować cały rok w kilku zdaniach lub słowach. Twój nauczyciel może poprosić cię o wypełnienie takiego kwestionariusza na końcu każdego roku szkolnego. Jeśli tak to możesz porównać swoje odpowiedzi w dwóch różnych momentach następujących po sobie, albo zrób to tylko raz, jeśli wydaje Ci się, że to wystarczy. Kiedykolwiek i w jakichkolwiek okolicznościach to zrobisz, daj sobie czas i przemyśl. Odpowiedzi, których udzielisz reprezentują Ciebie i twoją ewaluację w całym roku szkolnym. Jeśli ciągle jesteś w szkole podstawowej rodzice mogą Ci z tym pomóc i wyjaśnić wątpliwości. Jednakże odpowiedzi muszą być Twoje. Powinny też być szczere. Zatrzymaj kwestionariusze i odpowiedzi w celu wykorzystania ich w przyszłości lub dla samego siebie. 18 . Karta pracy 19: Test 7: Orientacja zawodowa – ankieta To pierwszy prawdziwy test dotyczący orientacji zawodowej, który wykonasz. Nie ma do niego interpretacji typowej dla pozostałych testów. Dlaczego właśnie tak? Odkryjesz to właśnie podczas czytania i odpowiadania na pytania. Ankieta ta ma skłonić Cię do rozważenia opcji kariery, szkół, zgodności wybranej szkoły z zawodem, który chcesz wykonywać. Ten test powinieneś wykonać w ostatniej klasie gimnazjum lub w pierwszej klasie szkoły ponadgimnazjalnej. Pamiętaj, że bardzo ważne jest uzasadnienie Twoich odpowiedzi. Takie objaśnienia przyczynią się do rozważenia lub przemyślenia Twoich opcji. 19. Karta pracy 20.Test 8. Kwestionariusz umiejętności. Ten test skupia się na Twoich uzdolnieniach, na rzeczach, które potrafisz wykonać, wiesz w jaki sposób je wykonać lub jesteś w nich dobry. W porównaniu do testów, z którymi miałeś do czynienia do tej pory, jest bardziej złożony, stąd też na jego rozwiązanie potrzebujesz więcej czasu i cierpliwości. Może będziesz potrzebował nawet pomocy dorosłych aby uzyskać wyjaśnienia odpowiednich pytań. Z pewnością nauczyciel, konsultant lub rodzice mogą Ci pomóc. Kiedy zrobisz ten test, przeczytaj interpretację i zobacz, czy wymienione zawody przemawiają do Ciebie czy też nie. Jeśli odpowiedziałeś na 16 wszystkie pytania, policz sumę punktów dla każdego uzdolnienia. Im mniej punktów, tym większe uzdolnienia. W każdym razie powinieneś rozważyć połączenie Twoich trzech najlepszych punktów, aby uzyskać kompletny obraz własnego potencjału. Interpretacja testu Interpretacja uzdolnień - potencjalne dziedziny L = zdolność do szybkiego uczenia się, do rozumienia i wnioskowania. Badania i rozwój, inżynieria, zarządzanie, programowanie, psychologia, socjologia. V = zdolność rozumowania, użycia słów, szybkość sformułowań, tworzenia pomysłów i poprawnego użycia informacji. Prawo, edukacja, dziennikarstwo, sprzedaż, turystyka i zawody dotyczące Public Relations. N = zdolność do szybkiego liczenia: ekonomia, statystyka, pogoda, handel, mechanika, pomiary, dokładny nadzór S = zdolność orientacji w przestrzeni, przekazywania informacji, do orientacji i wyobrażenia jednostek przestrzennych: architektura, krajoznawstwo, projektowanie, konstruowanie, krawiectwo, projektant mody, rzeźbiarstwo, produkcja filmowa, fotografia. P = zdolność do pracy z precyzją, porządkowanie danych, tworzenie dokumentów, poprawa błędów, znajdowanie informacji, klasyfikowanie i porządkowanie danych: praca w sekretariacie, asystent, zarządzanie, księgowość, bibliotekarstwo, lektor. C = zdolność do perfekcyjnej koordynacji wzrokowo-ruchowej i odpowiednia motoryka; pilot, stomatologia, malarstwo, naprawa i obsługa sprzętu elektronicznego, wyścigi, mechanika, praca na wysokościach, optyka, M = zdolność do montowania i demontowania, modelarstwo, konstruowanie, efektywne wykorzystanie sprzętów i aparatur: projektowanie, moda, stylizacja, zarządzanie, sztuki piękne, zawody związane ze zdolnościami manualnymi. D = zdolność do grania na instrumentach, urządzenia cyfrowe, gadżety, przybory, narzędzia: muzyk, chirurg, jubiler, technik, prace na wysokościach 20. Arkusz 21. Test 9: Ankieta dotycząca typowego dnia w szkole Postępuj zgodnie z instrukcją i zamaluj na wykresie kołowym odpowiednie kolory oznaczające różne dziedziny, czynności, jakie wykonujesz w ciągu doby. Nie ma złych czy dobrych kolorów. Po prostu wybierz z każdego obszaru/ dziedziny kolor, który przedstawia Twoje odczucia, które towarzyszą określonym aktywnościom czy też porom dnia. Interpretacja testu Pomarańczowy: Kolor pomarańczowy oznacza ciepło i szczęście, to połączenie fizycznej energii i stymulacji czerwonego z radością żółtego. Pomarańczowy odnosi się do dobrych reakcji i naszych instynktów jako przeciwieństwo do fizycznej reakcji czerwonego i psychicznej reakcji żółtego. Pomarańczowy oferuje emocjonalne wsparcie w trudnych chwilach. Pomaga nam 17 stawić czoło rozczarowaniom i rozpaczy, wspiera w pokonaniu smutku i wprowadza szczęście. Z psychologicznego punku widzenia pomarańczowy wprowadza optymizm, odmładza naszą duszę. Kolor ten cechuje spontaniczność, pozytywna perspektywa życia, motywuje, pomaga nam dostrzec jasne/ pozytywne strony życia. Kolor pomarańczowy ze swoim entuzjazmem do życia odnosi się do przygody, ryzyka, inspiruje fizyczną pewność siebie, rywalizację i niezależność. Osoby inspirowane kolorem pomarańczowym są zawsze „w biegu”. Jeśli chodzi o znaczenie kolorów, to osoba lubiąca pomarańczowy jest ekstrawertykiem, odludkiem, lubi coś prezentować lub pokazywać. Poszukiwacz, sportowiec, badacz, wynalazca – takie zawody są przypisane temu kolorowi na wykresie kołowym. Żółty: Ten kolor odnosi się do zdobytej wiedzy. Jest to barwa, która koresponduje z lewą, logiczną półkulą stymulacji mózgowej naszych psychicznych możliwości i tworzenia psychicznych zdolności i percepcji. Będąc najjaśniejszą barwą widma – z psychologicznego punktu widzenia żółty kolor to wypiętrzenie i iluminacja, sygnalizuje nadzieję, szczęście, radość, oryginalność i ciekawość. Żółty kolor to kreatywność. To kolor nowych pomysłów, pomagający znaleźć oryginalne sposoby wykonywania czegoś. Osoba lubiąca kolor żółty charakteryzuje się praktycznym myśleniem a nie marzycielstwem, dlatego też kolor ten jest typowym dla entuzjastów, optymistów, osób pewnych siebie, spontanicznych. Żółty kolor odzwierciedla osobę kochająca zmiany nawet o podłożu psychicznym. Jeśli chodzi o znaczenie kolorów, barwa ta jest typowa dla negocjatora, osoby kochającej rozmawiać. Żółty odnosi się do podejmowania decyzji, gdyż kojarzy się z jasnością myśli i pomysłów, chociaż często jest typowe dla impulsywnych osobowości. Kolor to jest charakterystyczny dla blogerów, dziennikarzy, dla wszystkich zawodów związanych z komunikacją i sferą psychologiczną. Osoby lubiące kolor żółty to naukowcy, metodyczni, ciągle analizujący, rozważający „za” i „przeciw”, przed podjęciem decyzji. Zielony: Kolor balansu i harmonii, perfekcyjnej równowagi, pomiędzy rozumem a sercem. Pokazuje spokój, odległe perspektywy, bezstresowość i pewność siebie. Zmusza do pozytywnego myślenia. Jest kombinacją żółtego i niebieskiego. Zielony obejmuje psychiczną jasność, żółty optymizm, a niebieski to spokój; nadzieja i hojność ducha nie typowe dla pozostałych kolorów. Ten kolor ukazuje osobę, która zdecydowanie potrafi odróżnić dobro od zła, dobrze wyraża się na temat innych. Pokazuje obydwie strony potrzebne do zachowania równowagi, ocenia je i przybiera postawę moralną, która pomaga podjąć słuszne decyzje. Z negatywnej strony charakteryzuje osobowość lubiącą osądzać i odznaczającą się nadmierna wrażliwością. Osoba lubiąca zielony to obserwator, dlatego typowe dla tego koloru to: pracownik socjalny, dobry rodzic i pomocny sąsiad. Niebieski: Ten kolor symbolizuje zaufanie, uczciwość i lojalność. Osoba lubiącą niebieski jest poważna, powściągliwa, cicha i nielubiąca robić zamieszania lub zwracać na siebie uwagi. Nie znosi konfrontacji, lubi robić wszystko sama. Z psychologicznego punktu widzenia niebieski oznacza solidną i odpowiedzialną osobę, skłonną do mediacji, zadumaną, dającą wewnętrzne bezpieczeństwo i pewność siebie. Kolor niebieski to kolor idealistyczny, uwydatniający autoekspresję i zdolność do mówienia o swoich potrzebach i zachciankach. Inspiruje wysokie 18 ideały. W znaczeniu kolorów niebieski odnosi się do komunikacji bezpośredniej a w szczególności komunikacji ustnej. Osoba lubiąca niebieski to ta, która mówi prawdę przy pomocy werbalnej ekspresji. Dotyczy to takich zawodów jak: nauczyciel, mówca, stąd ich wiedza wymaga wysokiego poziomu inteligencji. Niebieski kolor to pomocnik, ratownik. Niebieski to osoba, która dużo daje z siebie, a mało bierze od innych. Taka osoba lubi budować silne, polegające na zaufaniu związki i można ją głęboko zranić, gdy nadużyje się jej zaufania. Fioletowy/ purpurowy: Ten kolor to symbol wyobraźni i uduchowienia. Stymuluje i inspiruje wyższe ideały. To kolor introspekcyjny, pozwalający nam zrozumieć najskrytsze myśli. Fioletowy nie jest tak intensywny jak purpurowy, ale jego istota jest podobna. Generalnie ich nazwy są zamiennikami i ich znaczenie jest podobne. Obydwa zawierają energię i siłę czerwieni, duchowość i czystość niebieskiego. To jedność ciała i duszy tworząca balans pomiędzy naszą fizyczną i duchową energią. Purpurowy lub fioletowy towarzyszy tym, którzy szukają sensu życia i duchowego spełnienia - powiększają naszą świadomość. Z tego powodu jest kojarzony z przemianą duszy, filozofami i myślicielami. Kolor fioletowy odnosi się do świata fantazji, potrzeby ucieczki od codzienności życia. To marzyciel uciekający od rzeczywistości, dlatego najbardziej charakterystyczne zawody dla tego koloru to: artysta, muzyk, malarz, pisarz. Szary Kolor szary jest kolorem bez emocji. Człowiek lubiący ten kolor cechuje się neutralnością, bezstronnością i niezdecydowaniem – jest oportunista. Z punktu widzenia psychologii kolor szary jest kolorem kompromisu - nie będący ani czarnym, ani białym, to przejście pomiędzy dwoma kolorami. Im bardziej szary przypomina czarny, tym bardziej staje się dramatycznym i tajemniczym. Z kolei im bardziej zbliża się do srebrnego lub białego, tym bardziej staje się pouczającym i żywym. Będąc zarówno nieporuszonym i bez emocji, szary jest solidny i stabilny, dający poczucie spokoju i opanowania, zwolnienia w chaotycznym świecie, w związku z tym ogromna ilość szarości wskazuje na osobę konserwatywną, nudną, szarą i przygnębiającą z jednej strony, a z drugiej strony to osoba elegancka i formalna, chociaż nigdy nieczarująca. Osoba nosząca szary jest powściągliwa, brakuje jej energii, witalności, ekscytacji, z duszą już starzejącą się najprawdopodobniej przedwcześnie. Nigdy nie chce być w centrum uwagi, jest to najczęściej pracownik fizyczny, robotnik, rzemieślnik, urzędnik lub funkcjonariusz państwowy. Czarny Kolor czarny dotyczy czegoś ukrytego, tajemniczego i nieznanego. Odzwierciedla osobę duszącą emocje w sobie, ukrytą przed światem zewnętrznym ze względu na stres. Czarny pokazuje, że powstała bariera między osobą, a światem zewnętrznym, która zapewnia komfort przy jednoczesnej ochronie własnych emocji i uczuć, sugeruje ukrywanie swoich słabych stron, bezbronność i brak pewności siebie. Wiele razy, gdy wraca myślami do szkoły lub godzin spędzonych w domu, może mu przychodzić do głowy pewnego rodzaju trauma, 19 zastraszanie lub obraźliwe zachowania rodzicielskie, tak więc taka osoba powinna być traktowana ze szczególną uwagą. Nastolatki często mają psychologiczną potrzebę „noszenia się czarno” na etapie przejścia od niewinności w dzieciństwie do wyrafinowania w dorosłości. Oznacza to zakończenie pewnego etapu swojego życia i początek kolejnego, co pozwala ukryć się przed światem, do momentu odkrycia własnej, niepowtarzalnej tożsamości. Jednak w innych okolicznościach, użycie czarnego ma niezdrowe skojarzenia i ponownie wymaga starannego zbadania przyczyn, które spowodowały masowe wykorzystywanie koloru czarnego na wykresie kołowym. 21. Karta pracy 22: Test 10: Test samooceny ,,GRA TOWARZYSKA”' Ten test pomoże Ci stworzyć lepsze wyobrażenie o Twojej osobowości, a tym samym o potencjalnych możliwościach kariery jakie możesz rozważyć, jeśli tylko masz ukierunkowany zakres swoich zainteresowań. Ponieważ istnieje sześć głównych typów osobowości, realistyczny, badawczy, artystyczny, społeczny, przedsiębiorczy i konwencjonalny, będziesz musiał odpowiadać zakreślając zdania, z którymi się zgadzasz i które reprezentują Twój typ myślenia. Potem należy skorzystać z tabeli poniżej i zakreślić w niej numer zdania, który również zakreśliłeś w teście. Następnie powinieneś policzyć liczbę odpowiedzi udzielonych dla każdego typu osobowości. Największa liczba reprezentuje Ciebie. Pozostałe 2 sumy, blisko Twojej najwyższej liczby są także brane pod uwagę. Poniżej znajdą Państwo zarówno wykres jak i ewentualne możliwości kariery pasujące do każdego typu osobowości, która może warto rozważyć. 20 Interpretacja testu Zakreśl liczby, które wybrałeś/aś jako reprezentatywne dla Ciebie w teście: R B A S P K 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32 33 34 35 36 37 38 39 40 41 42 43 44 45 46 47 48 49 50 51 52 53 54 55 56 57 58 59 60 61 62 63 64 65 66 67 68 69 70 71 72 73 74 75 76 77 78 79 80 81 82 83 84 85 86 87 88 89 90 R = REALISTYCZNA, B = BADAWCZA, A = ARTYSTYCZNA, S = SPOŁECZNA, P = PRZEDSIĘBIORCZA, K = KONWENCJONALNA Korzystając z niżej wymienionych przykładów, weź kartkę i spróbuj wypisać wszystkie swoje umiejętności. Zakwalifikować się do jednej z sześciu różnych grup: 1. REALISTYCZNA 4. SPOŁECZNA 2. BADAWCZA 5. PRZEDSIĘBIORCZA 3. ARTYSTYCZNA 6. KONWENCJONALNA Z każdą grupą związany jest odpowiedni typ osobowości, określony przez charakterystyczne dla niej cechy psychiczne. 21 REALISTA Typowi realistycznemu odpowiadają realistyczne zawody, takie jak: mechanik samochodowy, rolnik, elektryk, kierowca, ślusarz, spawacz – często brakuje mu jednak umiejętności społecznych. Określany jest jako: prostolinijny, zasadniczy, uczciwy, wytrwały, trzeźwo myślący, praktyczny, szczery, nieśmiały, materialista, gospodarny, skromny, cierpliwy, naturalny, pracowity, pokorny, TYP BADAWCZY Typowi badawczemu odpowiadają takie zawody badawcze jak; biolog, fizyk, matematyk, geolog, meteorolog, często brakuje mu zdolności przyrodniczych. Określany jest jako: ostrożny, skierowany na siebie, analityczny, metodyczny, złożony, skromny, krytyczny, pesymista, niezwykły, dokładny, niezależny, racjonalny, intelektualista, odnoszący się z rezerwą, TYP ARTYSTYCZNY Typowi artystycznemu odpowiadają zawody artystyczne, takie jak: muzyk, kompozytor, reżyser, pisarz, dekorator wnętrz, aktor, piosenkarz. Posiada uzdolnienia artystycznoliterackie, plastyczne, muzyczne, ale często brakuje mu umiejętności urzędniczych. Określany jest jako: niedbały, impulsywny, kreatywny, oryginalny, emocjonalny, intuicyjny, idealista, otwarty, niezależny, obdarzony wyobraźnią, skoncentrowany na własnych przeżyciach, 22 TYP SPOŁECZNY Typowi społecznemu odpowiadają zawody społeczne, takie jak: nauczyciel, katecheta, psycholog w poradni psychologiczno-pedagogicznej, doradca zawodowy, ale często brakuje mu uzdolnień technicznych i naukowych. Określany jest jako: współczujący, cierpliwy, współpracujący, odpowiedzialny, przyjazny, towarzyski, uczynny, wyrozumiały, idealista, serdeczny, uprzejmy, taktowny, TYP PRZEDSIĘBIORCZY Typowi przedsiębiorczemu odpowiadają zawody wymagające przedsiębiorczości, takie jak: sprzedawca, menadżer, kierownik, właściciel firmy. Posiada umiejętności przywódcze, łatwość wysławiania się, ale często brakuje mu uzdolnień naukowych. Określany jest jako: władczy, optymistyczny, ambitny, poszukujący przyjemności, podejmujący ryzyko, pewny siebie, energiczny, towarzyski, ekstrawertyczny, popularny, impulsywny, TYP KONWENCJONALNY Typowi konwencjonalnemu odpowiadają konwencjonalne zawody, takie jak: księgowy, urzędnik, sekretarka, pracownik banku. Posiada uzdolnienia urzędnicze i rachunkowe, ale czesto brakuje mu uzdolnień artystycznych. Określany jest jako: sumienny, skrupulatny, dokładny, wytrwały, skuteczny, praktyczny, zorganizowany, bez wyobraźni, pedantyczny, oszczędny, Teraz przyjrzyj się typom osobowości. Wypisz nazwy typów, które odpowiadają Ci najbardziej. Jaki typ najbardziej przypominasz? 3 22. Karta pracy 23: TEST 11: Typy inteligencji Ten test pomoże Ci określić, który typ inteligencji dominuje u Ciebie. Postępuj zgodnie z instrukcjami i sprawdź swoje odpowiedzi zgodnie ze schematem. Interpretacja testu. A teraz podsumuj ewaluacje powyższych twierdzeń w tabelce poniżej, jak to jest pokazane. Najwyższa suma; a dokładniej 2 lub 3 najwyższe sumy, prezentuje jakie typy inteligencji dominują i jakie masz zdolności. TYPY INTELIGENCJI TWIERDZENIA SUMA EWALUACYJNA INTERPERSONALNA 9, 17, 25, 28, 32 INTRAPERSONALNA 8, 21, 29, 36, 40 JĘZYKOWA 4, 5, 10, 14, 23 LOGICZNO- MATEMATYCZNA 1, 13, 20, 31, 39 PRZESTRZENNA 3, 16, 24, 27, 34 KINESTETYCZNA 6, 11, 19, 22, 35 MUZYCZNA 12, 15, 26, 30, 37 PRZYRODNICZA 2, 7, 18, 33, 38 Inteligencja interpersonalna: jest to zdolność do komunikowania się w skomplikowanym środowisku społecznym. Osoba, która ma ten typ osobowości lub u której ten typ osobowości dominuje, łatwo komunikuje się z ludźmi, lubi przebywać z przyjaciółmi i ma wielu znajomych. Często ludzie z tym typem osobowości zostają mediatorami i rozwiązują różne konflikty. Bliskie im są problemy społeczne i zawsze walczą o prawdę. Od dzieciństwa są otoczeni przez rówieśników i lubią grać w gry zespołowe. Najlepszymi zawodami dla takich osób są: nauczyciel, polityk, dziennikarz, menadżer, administrator, przewodnik, pracownik opieki społecznej, sklepowy, kelner itd. Osoby o tym typie osobowości nie czułyby się dobrze w zawodach, które ograniczałyby ich kontakty z ludźmi, takimi jak księgowy czy programista. Inteligencja intrapersonalna: ten rodzaj inteligencji wiąże się z wiedzą o sobie samym. Ludzie o tego typu inteligencji zastanawiają się nad sensem istnienia. Osoby te cenią sobie swoje wartości, są świadome swoich uczuć, tak samo jak swoich mocnych i słabych stron, mają wyznaczone cele, doskonałą intuicję i wewnętrzną motywację. Ludzie o tego typu inteligencji lubią autoanalizę i indywidualizację. Zachowują się z rezerwą co do innych ludzi i mogą być postrzegani jako dziwni. Mogą oni wyrazić siebie najlepiej w zawodach dających pole do popisu dla kreatywności, intuicji i wewnętrznej wolności. Najlepsze profesje dla nich to: pisarz, psycholog, filozof, żeglarz, artysta lub ksiądz. Bardzo ważnym dla tych ludzi jest 25 zachowanie swojej hierarchii wartości, ponieważ tylko wówczas, gdy wybierają karierę zgodną z nią, mają dużą wewnętrzną motywację. Inteligencja językowa: jest to wrażliwość na znaczenie słów, ich szyku w zdaniu, ich wymowę, akcentu i możliwości zmiany nastroju za jego pomocą; przekonywania i przekazywania informacji. Niuanse używane przez poetów i pisarzy są bardzo rozwiniętym wyrazem tego typu inteligencji. Osoba o dominującej inteligencji tego typu łatwo przyjmuje werbalne informacje, zauważa różne drobne różnice i styl wypowiedzi, a oprócz tego rozpoznaje także jej nastrój. Łatwe jest dla niej płynne wyrażanie swoich myśli, jej słownictwo jest bardzo bogate; lubi czytać, pisać i bawić się w gry słowne. Dla ludzi z tym typem inteligencji zwykle odpowiedni jest zawód prawnika, pisarza, adwokata, wydawcy, tłumacza, prowadzącego talk show, poety, negocjatora, sekretarki, nauczyciela i inne tego typu. Inteligencja logiczno-matematyczna: jest to zdolność do operowania abstrakcyjnymi symbolami, rozwiązywania puzzli logicznych i szukania związków przyczynowoskutkowych. Osoba o tego typu inteligencji jest w stanie zauważyć strukturę logiczną różnego rodzaju zjawisk. Lubi dokładność, abstrakcyjne myślenie, obliczenia i pracę z komputerem. Taka osoba lubi działania dobrze zorganizowane, nie cierpi bałaganu, braku zdecydowania i bycia podporządkowanym spontanicznym decyzjom. Ludzie z tego typu inteligencją wybierają zawody postrzegane jako ścisłe, takie jak: astronom, pracownik banku, programista, księgowy, inżynier, matematyk, mechanik i robotnik zajmujący się pracami precyzyjnymi. Inteligencja przestrzenna: jest to zdolność do manewrowania w przestrzeni, konstruowania lub wyobrażania sobie obiektów trójwymiarowych, jak również ich planów, interpretowania diagramów, czytania i rysowania map. Osoba o tym typie inteligencji myśli obrazami, rozumie całą złożoność, dobrze maluje i modeluje, ma doskonałą pamięć wzrokową, a szczególnie dobrze rozróżnia kolory. Osoby z tego typu inteligencją muszą wybrać profesje, gdzie te zdolności będą się liczyć, co ma miejsce w zawodach takich jak: architekt, producent, pilot, choreograf, rzeźbiarz, projektant, stylista, konstruktor itd. Inteligencja kinestetyczna: jest to perfekcyjna władza nad swoim ciałem. Mówi się o takich ludziach, że rodzą się z umiejętnością tańca. Są świadomi swojego ciała i ich refleks jest doskonały. Język ich ciała jest bardziej ekspresyjny niż mowa. Mogą z łatwością wyrazić swoje myśli i uczucia tańcząc. Ludzie o tego typu inteligencji lubią dotykać rzeczy, jakoże niewystarczające jest dla nich samo patrzenie. Odnoszą oni sukcesy w rzeczach praktycznych, takich jak: robienie na drutach, wyszywanie, modelowanie w glinie, kucie metalu i innych tego typu. Lubią działać i są bardzo wrażliwi na środowisko, pamiętają wydarzenia, w których brali udział, bardziej niż rzeczy, które słyszeli lub wdzieli. Dla ludzi o tym typie inteligencji dobrze jest wybrać zawód tancerza, aktora, sportowca, trenera, masażysty, twórcy ceramiki, kucharza lub szefa kuchni. Inteligencja muzyczna: jest to zdolność do reagowania z dużą wrażliwością na zmieniające się dźwięki, rozróżnienia dźwięków określonych instrumentów w melodii, cenienia sobie improwizowania i zabawy dźwiękami muzyki. Przykładami inteligencji muzycznej są tacy 26 ludzie jak Mozart i inni genialni kompozytorzy. Osoba z inteligencją muzyczną jest wrażliwa na ton, barwę, rytm, głos i emocjonalny wymiar muzyki. Jest również kreatywna i uduchowiona. Osoby z tego typu inteligencją muszą wybrać profesje, które pozwolą im wyrazić ich wrodzone zdolności, takie jak: muzyk, śpiewak/piosenkarz, producent, dyrygent, nauczyciel w przedszkolu lub w szkole podstawowej. Inteligencja przyrodnicza: osoby z tego typu inteligencją są pełni szacunku do natury i opiekuńczy, kochają przyrodę, jak również potrafią o nią zadbać. Jest to wyraz powiązania człowieka z ziemią, jej cyklami biologicznymi i cyklami życia. Ludzie o tego typu inteligencji powinni wybrać zawód, który nie zamknie ich w biurze czy drapaczu chmur. Nie mogą być ograniczeni tylko przez porządkowanie dokumentów. Najlepsze zawody dla nich to rolnik, ekolog, biolog, chirurg weterynaryjny, leśnik i menadżer turystyki. Najczęściej ludzie mają dwa lub trzy dominujące typy osobowości, a nie tylko jeden. Wybierając zawód, trzeba szukać najbardziej optymalnego rozwiązania, gdzie człowiek może wyrazić swoje wrodzone zdolności w najlepszy sposób. W ten sam sposób, w który wzmacniamy siłę mięśni, możemy, również wzmacniać i poszerzać swoją mądrość i umiejętności, ucząc się określonych rzeczy. Na przykład jeśli masz inteligencję kinestetyczną i muzyczną, ale twoja inteligencja językowa jest słaba, musisz grać w gry językowe, pisać pamiętnik lub czytać beletrystykę. Z drugiej strony, jeśli nie doskonalisz zdolności, które masz, mogą one zniknąć. Czyli jeśli na przykład masz wrodzone zdolności do muzyki, ale nie uczysz się muzyki i nie grasz na żadnym instrumencie, Twój talent może przepaść. 23. Karta pracy 24: Test 11: Rola jednostki w zespole. Ten test pomoże Ci dostrzec jakie role możesz odgrywać w zespole. Postępuj zgodnie z instrukcją i przyznaj punkty zagadnieniom, które znaczą coś dla Ciebie. Pamiętaj, że całkowita suma dla wybranych zagadnień powinna wynosić 10, tak więc nie przydzielaj więcej. Wpisz punkty, które przydzielasz dla poszczególnych sekcji i zagadnień do tabelki. Gdy skończysz, sprawdź jeszcze raz, czy suma dla każdej sekcji wynosi 10. 27 Interpretacja testu. Tabelka punktacji testu: SEKCJA/PODPUNKTY a b c d e f g h I II III IV V VI VII VIII Wpisz swoją punktację do tabelki powyżej, następnie przepisz uzyskane punkty do tabeli poniżej. Bądź dokładny i wpisz punkty tylko wtedy, jeśli odpowiadają one odpowiedziom po lewej stronie, a następnie podlicz wyniki. SEKCJA IMP CO SH PL I g d f c II a b e III h a IV d V RI ME TW CF a h b e g c d f h c d f g e b h b e g c a f b f d h e a c g VI f c g a h e b d VII e g a f d b h c RAZEM 28 A teraz sprawdź w tabelce poniżej swój wynik i zobacz, jaki rodzaj roli/ ról w grupie jest najbardziej dla Ciebie odpowiedni. IMP 0-6 WYNIK NA ŚREDNIM POZIOMIE 33-66% 7 - 11 CO 0-6 7 - 10 11 - 13 14 - 18 8,8 SH 0-8 9 - 13 14 -17 18 - 36 11,6 PL 0-4 5-8 9 - 12 13 - 29 7,3 RI 0-6 7-9 10 - 11 12 - 21 7,8 ME 0-5 6-9 10 - 12 13 - 19 8,2 TW 0-8 9 - 12 13 - 16 17 - 25 10,9 CF 0-3 4-6 7-9 10 - 17 5,5 WYNIK NISKI 0-33% WYNIK WYSOKI 66-85% WYNIK BARDZO WYSOKI 85-100% ŚREDNIA ILOŚĆ PUNKTÓW 12 - 16 17 - 23 10 A teraz zobaczmy co powyższe symbole literowe znaczą. IMP - Realizator (Implementer) - zamienia pomysły innych członków zespołu w czyn. Jest skuteczny, zdyscyplinowany, kończy pracę w wyznaczonym terminie. Motywuje go lojalność dla swojego zespołu lub firmy, co oznacza, że często podejmuje pracę, której inni unikają lub nie lubią. Jednakże, realizatorzy mogą być także odbierani jako ograniczeni i nieelastyczni, ponieważ trudno im przychodzi zmiana ich dobrze przemyślanych planów. CO- Koordynator (Co-Coordinator) - często staje się potencjalnym liderem zespołu, potrafiącym spojrzeć z dystansu, aby zobaczyć pełniejszy obraz całości. Jest pewny siebie, zrównoważony i dojrzały oraz bardzo dobry w przydzielaniu pracy do wykonania odpowiednim osobom, gdyż potrafi określić zdolności innych. Objaśnia decyzje, pomagając innym skoncentrować się na ich zadaniach do wykonania. Koordynatorzy są często postrzegani jako manipulatorzy, równocześnie też mają tendencję do przydzielania innym całej pracy, sobie tym samym nic nie pozostawiając. SH –Animator (Shaper) - jest skupionym na zadaniu do wykonania, przywódca, który tryska energią, ma wysoką motywację, aby osiągnąć cel i dla którego wygrana jest najważniejsza. Doprowadzenie pracy do końca jest dla niego bardzo ważne i dlatego inspiruje innych do osiągnięcia celów zespołu. Będzie podważać, spierać się i nie zgadzać, jak również pokazywać agresję, aby osiągnąć cel. Dwóch lub trzech animatorów w zespole może być źródłem irytacji oraz konfliktów wewnętrznych. 29 PL -Filar (Plant) - są kreatywne i niekonwencjonalne. Stanowią źródło pomysłów. Jeśli nowatorskie rozwiązanie problemu jest potrzebne, to należy o nie poprosić osobę o roli filaru w zespole. Dobry filar jest błyskotliwy i niezależny, jeśli chodzi o myślenie. Jednakże ma tendencje do ignorowania nieprzewidzianych okoliczności oraz unikania angażowania się w szczegóły. Przypominają przysłowiowego roztargnionego profesora, często również mają problem z przekazaniem swoich pomysłów innym. RI- Analityk - Poszukiwacz (Resource Investigator) - nadaje zespołowi przyśpieszenia, którego źródłem jest entuzjazm związany z rozpoczęciem projektu, energiczną pogonią za kontaktami oraz sposobnościami do wykorzystania. Jego uwaga jest skierowana na zewnątrz zespołu, monitorując ciągle świat zewnętrzny. O ile osoba o roli filaru tworzy nowe pomysły, analityk- poszukiwacz najchętniej ukradłby je od innych firm lub ludzi. Dobry analityk- poszukiwacz tworzy nowe możliwości oraz jest doskonałym człowiekiem do nawiązywania kontaktów, ale ma tendencje do tracenia zapału pod koniec projektu oraz zapominania o detalach. ME- Obserwator (Monitor Evaluator) - są wnikliwymi i logicznymi obserwatorami, wyciągającymi wnioski na podstawie tego co sie dzieje. Ponieważ potrafią być obiektywni, często są tymi, którzy widzą jasno dostępne możliwości. Biorą wszystko pod uwagę; wolno i wnikliwie podejmują decyzje, które prawie zawsze są odpowiednie. Jednakże mogą krytykować w nadmierny sposób, niszcząc entuzjazm dla wszystkiego co nie ma logicznych podstaw, a także trudno jest im zaszczepić pasję do wykonywanej pracy w sobie i innych. TW- Pracownik Zespołu (Teamworker) - jest smarem czy oliwą dla trybików napędzających maszynę jaką jest zespół. Jest dobrym słuchaczem i dyplomatą, mającym talent do rozwiązywania konfliktów i pomagania stronom zrozumieć siebie nawzajem bez zaogniania sytuacji. Jego dobry wpływ jest często niezauważalny, aż do chwili gdy jest on nieobecny, a zespól zaczyna się kłócić. Z powodu niechęci do opowiedzenia się po którejś ze stron, może nie być w stanie podjąć zdecydowanych działań, gdy to jest potrzebne. CF- Finalizator (Completer Finisher) - jest perfekcjonistą, który często podejmie dodatkowy wysiłek, ażeby upewnić się, że wszystko jest naprawdę w porządku i można być pewnym, że rzeczy, za które jest odpowiedzialny były sprawdzone dwa razy, a następnie raz jeszcze. Ma silną wewnętrzną potrzebę bycia dokładnym, rzadko potrzebując zachęty od innych, ponieważ próbuje żyć sam według własnych wysokich standardów. Może frustrować innych członków zespołu martwiąc się nadmiernie o nieważne szczegóły oraz odmawiając przydzielenia innym zadań, gdy nie mają zaufania, że zostaną wykonane dobrze. Istnieje jeszcze jeden potencjalny członek zespołu - Specjalista (Specialist). Specjaliści są pasjonatami, jeśli chodzi o uczenie się w swojej dziedzinie wiedzy. W rezultacie posiadają najbardziej dogłębną wiedzę i sprawia im przyjemność przekazywanie jej innym. Mądrość, którą posiadają, jest ciągle modyfikowana. Jeśli istnieje cokolwiek, na co nie mają odpowiedzi, to z wielką chęcią ją znajdą. Swoim zdyscyplinowaniem wnoszą wysoki stopień koncentracji, zdolności i umiejętności do zespołu, ale ich wkład tutaj się kończy; szczególnie ze mają tendencje do bycia niezainteresowanym czymkolwiek, oprócz tego. 30 Poniższa tabelka przedstawia najważniejsze mocne i słabe strony, które każda z poszczególnych ról wnosi do zespołu. ROLA W ZESPOLE Filar (Plant) Koordynator (Co-Coordinator ) Obserwator (Monitor Evaluator ) Realizator (Implementer) Finalizator (Completer Finisher ) Analityk Poszukiwacz (Resource Investigator ) WKŁAD DO ZESPOŁU kreatywny, z wyobraźnią, nowatorski, rozwiązuje trudne problemy dojrzały, pewny siebie, dobry lider, doprecyzowuje cele, wspomaga podejmowanie decyzji, dobrze przydziela pracę zrównoważony, myślący strategicznie i wnikliwy, widzi wszystkie możliwości, dobrze wyciąga wnioski zdyscyplinowany, można na nim polegać, konserwatywny, efektywny, zamienia pomysły na rzeczywiste działania pracowity, sumienny, chętny, poszukuje błędów i pominięć, terminowy ekstrawertyk, entuzjasta, komunikatywny, bada możliwości, tworzy nowe kontakty SŁABE STRONY ignoruje nieprzewidziane okoliczności; zbyt zaabsorbowany, aby komunikować się efektywnie często może być postrzegany jako manipulacyjny, zrzuca swoją pracę na innych brak chęci i zdolności do motywowania innych trochę nieelastyczny, wolno reaguje na nowe możliwości ma tendencje do nadmiernego martwienia się, niechętnie powierza komuś pracę nadmiernie optymistyczny; traci zainteresowanie, gdy początkowy entuzjazm mija Ambitny, dynamiczny, stres mu służy, ma zapał i odwagę, aby pokonywać przeszkody. Ma skłonności do prowokacji, obraża uczucia innych ludzi. Pracownik Zespołu (Teamworker) Współpracujący, łagodny, spostrzegawczy, dyplomatyczny, słucha, tworzy, zapobiega konfliktom. Niezdecydowany w sytuacjach kryzysowych. Specjalista (Specialist). Pełen determinacji, zapobiega konfliktom, bardzo operatywny, oddany, dostarcza wiedzy i umiejętności. Wnosi coś od siebie tylko w nieznacznym stopniu, rozwodzi się na temat szczegółów technicznych. Animator (Shaper) 31 24. Karta pracy 25: Test 13: Zacznij swoją samoocenę – absolwenta. Ten test wymaga dłuższej odpowiedzi i kilku arkuszy papieru, ponieważ poprzednie odpowiedzi nie powinny się mieszać z nowymi. To w szczególności odnosi się do Twojego ostatniego roku w szkole średniej. Można przeprowadzić ten test wcześniej, ale nie przed 16 rokiem życia. Wymagane jest, żeby przed przystąpieniem do niego, mieć już ukształtowany jasny obraz swoich skłonności, umiejętności, mocnych stron, zainteresowań i pomysł co do potencjalnego zawodu. To jest zarówno przegląd, jak i ćwiczenie na wyobraźnię. Proponujemy, abyś porównał swoje odpowiedzi z rówieśnikami i sprawdził ich słuszność u ludzi, którzy Cię dobrze znają, np. nauczyciela. Od tego momentu, Twój wybór zawodu i kroki w tym kierunku powinny być jasne, a liczba opcji winna być zawężona do paru lub nawet jednej precyzyjnej. Jeśli tak, to znajdziesz się we właściwym punkcie i będzie to pora, byś zaczął pracować w tym właśnie kierunku. VI. W KIERUNKU POMYŚLNEGO ZAKOŃCZENIA Na końcu portfolio znajduje się plan osobistego rozwoju, który pomoże Ci kontrolować Twój postęp. Podkreśla ważniejsze punkty, które powinieneś przestrzegać, aby spełnić swoje marzenia. Da Ci możliwość rozważenia swojej strategii, zaplanowania dalszych kroków oraz ustalania jasnych celów, zarówno krótko-, średnio- jak i długoterminowych. Do tego momentu Twój PROSZ powinien zawierać różne dokumenty, które zebrałeś w ciągu lat szkolnych, takie jak: kopie różnych świadectw szkolnych, nagrody, certyfikaty, wyniki testów, najlepsze przykłady prac szkolnych z różnych przedmiotów, które pomogą Ci określić własne kompetencje i będą dowodem osiągnięć. Powinny też się tu znaleźć dokumenty potwierdzające członkowstwo w organizacjach społecznych, zaświadczenia i dyplomy z imprez sportowych, prac wakacyjnych, praktyk, listy polecające, a nawet życiorys. Pamiętaj, że Twój PROSZ jest środkiem na życie i rozwija się razem z Tobą. Nawet jeśli masz stałą pracę, możesz potrzebować szybko odszukać pewne dokumenty zawarte w nim, ponieważ zapragniesz zmienić posadę, kontynuować edukację lub otrzymać awans. Dlatego wszystko co zachowasz i uporządkujesz w ciągu szkolnych lat, pomoże Ci w Twojej przyszłej pracy lub karierze i spełni główny cel: pomoże Ci osiągnąć sukces zawodowy. 32