Semiotyka
Transkrypt
Semiotyka
Semiotyka 8 stycznia 2008 22:12 Semiotyka jest nauką o znakach, ich tworzeniu i ich semantykę. Potrzebne są nam niektóre pojęcia semiotyki, niektóre sposoby tworzenia tekstów jako znaki, żeby były napisane według jednego algorytmu, odpowiednio bardziej czytelne. Będziemy starały się pisad wszystko według następujących zasad semiotyki: • odległość: podobne obiekty oznaczamy podobnymi znakami. Czym bardziej dalekie - tym bardziej “różne znaki”; • dziedziczenie: elementy klasy dziedziczą oznaczenie klasy; • krótkość: oznaczenie musze byd krótkie; • analogię: skrót od znaku którym się zaczyna słowo lub podobieostwo do już istniejącego znaku oznacza analogię do znanego znaku; • asocjacje: znak kojarzy się z obiektem, który oznacza. • • • • Przykłady: Znak całki pochodzi od rozciągniętą literę S, które pochodzi od słowa “Summa” (asocjacja, dziedziczenie); jest odwrócona litera A (od All), jest odwrócona litera E (od Exists). Na początku te znaki nawet były używane nieodwrócone ale w nawiasach tzn. (A) i (E) (analogia, skrót, asocjacja, krótkośd). pochodzi od “Union” i jest inną formę znaku , ale jest po prosto dualnym znakiem (asocjacja z dualnością, wiec na opak) - odwrócone jak również znak jest odwrócony znak i wizualna asocjacja z i odpowiednio. Wszystkie strzałki wskazują na kierunek (odpowiednio na podporządkowanie lub przejście - działanie) i wszystkie przekreślania są formą negac ji (analogia, asocjacja). Oprócz tego używamy niektóre skróty i oznaczenia znane z literatury. Będziemy pisali wtw zamiast “wtedy i tylko wtedy” (iff zamiast “if and only if” w wersji angielskiej); poset zamiast “częściowo uporządkowany zbiór” (od “partial ordered set”) itp. Wszystkie zasady semiotyki razem wzięte są sprzeczne. Żeby ich pogodzid potrzebna jest wiedza jak znaki powstały i od czego. Czasami jeśli stosujemy jedną, to naruszamy inną regułę. W sumie w tekstów stosujemy również regułę prostoty: Jeśli można prosto powiedzied, to powiedz, jeśli można mniej definicji wprowadzid, to wprowadź, jeśli można krótszy dowód podad, lub mniej skomplikowany, to podaj. Przy tworzeniu nowego znaku trzeba mied świadomośd tej sprzeczności i znaleźd kompromis. Niektóre znaki wraz z swoją historia się zmieniają. Na przykład dx od całki na początku był x, więc z innego alfabetu. Teraz w wyrazie f(x)dx jest zachowana jednolitośd - wszystkie są z tego samego alfabetu, ale pisane trochę inną czcionką. Tak samo nazwy nowych pojęd tworzymy na podstawie zasad semiotyki. W sumie istniejące znaki są zbudowane na podstawie tych reguł, ale skojarzenia mogą byd różne - np. historia “iff” pochodzi od języków programowania, gdzie na początku warunki były zapisywane “if then else fi” (nawiasy “if fi”), a potem w niektórych tekstów “if and only if” (wtedy i tylko wtedy) pisali jak podwójne strzałki - “iffi” (analogia do znaku ), a potem ostatnie “i” znykneło metodą wycierania (skrót). W tej książce będziemy również używały oznaczenia w postaci Modelowanie biznesowe Strona 1 wycierania (skrót). W tej książce będziemy również używały oznaczenia w postaci strzałek, lub pochodzące ze strzałek, jak również i różne formy nawiasów, np. każde twierdzenie jest numerowane i na koocu ma ten sam numer oznaczający koniec twierdzenia lub dowodu. Tekst nie może zawierad dużo definicji i nowych oznaczeo, bo jest wtedy “mało czytelny”. Więc częśd definicji i oznaczeo bierzemy z przyjętych w literaturze (znanych) wskazując jakie zmiany wykonaliśmy. W pewnym sensie semiotyka jest częśd stylistyki informatycznej (i matematycznej). Matematyka i informatyka są teoriami nazw (imion). My nie mamy elementów, które są równe, ale wprowadzamy abstrakcje “imienowania” i powstają obiekty o tej samej nazwy. Elementy bez nazw nie wiadomo jak mogą byd badane w żadnej matematyce, informatyce, lub inną naukę. Wklejono z <http://aragorn.pb.bialystok.pl/~radev/informat/semiot.htm> Semiotyka" lub "semiologia" to: • semiotyka logiczna - dział logiki badający znaki, dzielący się na syntaktykę, pragmatykę i semantykę • semiotyka językoznawcza - inaczej semiologia, dział językoznawstwa stanowiący naukę o systemach znakowych • semantyka ogólna - amerykaoski kierunek filozoficzny stanowiący jedną z odmian krytyki języka • semiologia (nurt filozoficzny) - związana ze strukturalizmem tradycja intelektualna w rozumieniu pojecia znaku Źródło: "http://pl.wikipedia.org/wiki/Semiotyka" Wklejono z <http://pl.wikipedia.org/wiki/Semiotyka> Semiotyka występuje także jako semiologia... Semiologia (czasem także semiotyka) - tradycja intelektualno-badawcza na pograniczu filozofii, językoznawstwa, logiki, teorii informacji i humanistyki, w której głównym przedmiotem zainteresowao jest znak, jego własności i funkcje. W odróżnieniu od semiotyki logicznej, wywodzacej się od Peirce'a, Wittgensteina i Carnapa, semiologia nie jest jasno określoną dyscypliną naukową ani akademicką. Badania semiologiczne rozwinęły się późno i do dziś ich zakres nie jest dokładnie ustalony. Początkiem intelektualnej tradycji semiologii jest Kurs językoznawstwa ogólnego de Saussure'a. De Saussure w dziele tym postulował utworzenie nowej nauki - semiologii - której ośrodkiem zainteresowania miał stad się znak. Znak miał byd w tej nauce ujęty przede wszystkim w kontekście swojego funkcjonowania społecznego, a sama nowa nauka miała stad się podstawą odnowionego językoznawstwa. Odnowione językoznawstwo jako nauka o pewnym rodzaju znaków, znakach językowych, miało byd częścią semiologii jako ogólnej nauki o wszystkich znakach. Tak rozumiana semiologia rozpowszechniła się w humanistyce drugiej połowy XX w. za sprawą ściśle inspirującego się dziełem de Saussure'a strukturalizmu. Zasadnicze założenia semiologii ukształtowały się pod wpływem rozwoju strukturalistycznej semantyki językoznawczej. Semiologowie uznają, że by znak mógł funkcjonowad, musi on byd osadzony w zbudowanym analogicznie do systemu językowego systemie znaków zwanym kodem. Kod prócz zasobu znaków (słownika) zawiera także zestaw kategorii formalnych umozliwiających grupowanie elementów słownika w klasy pozostające między sobą w określonych relacjach (gramatykę) oraz zestaw reguł umożliwiających konstrukcję z elementów słownika złożonych komunikatów (składnię). Relacje między znakami semiologowie dzielą na relacje paradygmatyczne, tj. relacje między znakami w Modelowanie biznesowe Strona 2 Relacje między znakami semiologowie dzielą na relacje paradygmatyczne, tj. relacje między znakami w systemie językowym, oraz relacje syntagmatyczne, tj. relacje między znakami w określonej, konkretnej wypowiedzi. W samych znakach semiologia wyróżnia plan wyrażania (signifiant - znaczące, zewnętrzną formę dźwiękową i - wtórnie - graficzną znaku) oraz plan treści (signifié -znaczone, paralelną wobec planu wyrażania warstwę znaku konstruującą jego sens). Znaczenie semiologia rozumie jako właściwą dla danego systemu językowego całośd podzielną elementarne i niepodzielne jednostki sensu. Fundamentalne dla semiologicznego rozumienia pojęcia znaku jest umieszczanie tzw. "zjawisk znakowych" w procesie komunikacji, w ich związku z nadawcą i odiorcą znaku, w powiązaniu z sytuacją nadawcy i odbiorcy, także w kobntekście społecznym procesów komunikacyjnych. Niektórzy semiologowie (np. Pierre Guiraud w dziele Semiologia, przekł. pol. Warszawa 1974) definiują semiologię wąsko - jako naukę o wszystkich systemach znaków, które nie są systemami znaków językowych. Przeważa jednak szerokie rozumienie semiologii - prócz systemów znaków językowych semiologowie zajmują się społecznymi formami komunkowania się, takimi jak ceremonie, obrzędy, ubiór, formy towarzyskie. Szczególne znaczenie zdobyła sobie semiologia jako teoria kodów estetycznych - ukonstytuowała się ona w osobny nurt w badaniach literackich. Źródło: "http://pl.wikipedia.org/wiki/Semiologia_%28nurt_filozoficzny%29" Wklejono z <http://pl.wikipedia.org/wiki/Semiologia_(nurt_filozoficzny)> Modelowanie biznesowe Strona 3