Jonas Ĺkerlund

Jonas Åkerlund
Dodano: 06.11.2014
NAGRODA ZA WYBITNE OSIĄGNIĘCIA W DZIEDZINIE WIDEOKLIPÓW
Słońce wschodzi nad zaciemnioną jeszcze sylwetką niezidentyfikowanego miasta, wygrywając
stopniowo walkę z ustępującą nocą. Po kilku sekundach, gdy światło odsłania coraz więcej,
orientujemy się, że to Nowy Jork. To jedne z ostatnich chwil spokoju, gdyż rozbudzone miasto
zaczyna niemalże natychmiast tętnić życiem, a wideoklip do Ray of Light Madonny nabiera
hiperkinetycznego tempa, którego pozazdrościliby mu nawet montażyści Urodzonych
morderców Olivera Stone'a. Twórca tego pięciominutowego wideoklipu, szwedzki
filmowiec Jonas Åkerlund, wykorzystał przy jego kreacji wszelkie możliwe środki wyrazu – od
energicznych timelapsowych scen codziennego miejskiego zgiełku, poprzez ujęcia kręcone
różnymi obiektywami w różnych miastach świata, po animowane wstawki kręcącej się niczym w
obłąkańczym tańcu Ziemi – tworząc jedyny w swoim rodzaju audiowizualny kolaż, który jest
często przyrównywany do szaleńczej impresji na temat Koyaanisqatsi Godfreya Reggio.
Wideoklip do Ray of Light królował w 1998 roku na rozdaniu MTV Video Music Awards,
zdobywając aż 5 statuetek, wliczając w to zwycięstwa w kategoriach „Najlepszy Wideoklip” oraz
„Najlepsza Reżyseria”. Znalazł się także kilka lat później na czwartym miejscu ułożonej przez
MTV listy „100 najlepszych wideoklipów łamiących reguły”. Choć Jonas Åkerlund był już
wówczas uznanym reżyserem reklam i wideoklipów, który współpracował między innymi
z Roxette i Mobym, to właśnie projekt zrealizowany z Madonną, pierwszy z wielu, zaanonsował
światu nadejście nowego mistrza.
Jonas Åkerlund; Archiwum Jonasa Åkerlunda
Åkerlund, który zaczynał jako oryginalny perkusista w legendarnym szwedzkim zespole
metalowym Bathory, lecz odnalazł swoje powołanie w tworzeniu różnego rodzaju form
audiowizualnych, zaznaczył także swoją obecność kilka miesięcy wcześniej kontrowersyjnym
wideoklipem do Smack My Bitch Up The Prodigy. Teledysk ten, ukazujący z pierwszoosobowej
perspektywy sceny zażywania narkotyków, brutalnej przemocy, odrażającego pijaństwa i seksu,
wywołał prawdziwy skandal i został na kilka lat wycofany z amerykańskiej i brytyjskiej telewizji.
Wraz z Ray of Light stanowi natomiast idealne podsumowanie reżyserskiego i wizualnego
stylu Åkerlunda, który z jednej strony lubi niekonwencjonalne, wizualnie innowacyjne opowieści
znakomicie wpasowujące się w teksty piosenek, a z drugiej specjalizuje się we frenetycznych,
pulsujących dzikim rytmem historiach, które często zagłębiają się w mroki ludzkiej natury.
Wideoklipy Åkerlunda atakują zmysły widza seriami mało przyjemnych obrazów, często z
zaangażowanym politycznie przekazem, od których ciężko jednak oderwać wzrok. Szwedzki
filmowiec potwierdził swoją reputację wideoklipami do takich utworów jak Whiskey in the
Jar Metalliki, Pussy Rammsteina, Doom
and
Gloom The
Rolling
Stones, American
Life Madonny czy Paparazzi Lady Gagi, ale ma na koncie także mniej kontrowersyjne, bardziej
stylowe (w standardowej definicji tego określenia) produkcje - Beautiful Day U2, Moves Like
Jagger Maroon 5 czy Wish I Could Fly Roxette.
Kadr z "Ray of Light"
Kadr z "Smack My Bitch Up"
Można śmiało stwierdzić, iż Åkerlund osiągnął już w świecie wideoklipów wszystko, choć każda
jego kolejna kreacja jest pełna ciekawych pomysłów inscenizacyjnych i wizualnych, co dowodzi,
iż jest on ciągle zakochany w swojej pracy. Szwedzki filmowiec próbuje jednakże swoich sił
również w innych dziedzinach sztuki filmowej, i nie tylko. Nakręcił dziesiątki reklam, między
innymi dla takich marek jak Coca Cola, Adidas, H&M, Smirnoff, Sony, Ikea, Hugo Boss czy Dell.
Jest uznanym fotografem, a jego zdjęcia trafiały na okładki Elle, The Face czy V. Tworzone
przez niego projekty artystyczne były wystawiane w takich miastach jak Frankfurt, Seul czy
Sztokholm. W tym ostatnim, miejscu jego urodzenia, zajmował się także przez krótki okres
prowadzeniem... cyrku. Para się również reżyserią pełnometrażowych projektów filmowych,
zarówno form dokumentalnych, jak i fabularnych. W tej ostatniej dziedzinie zaznaczył mocno
swoją obecność filmem Spun z 2002 roku, szaloną podróżą w głąb świata narkomanów, która
jest momentami tak mocna i dosadna, że wielu widzom obrzydza na zawsze taką „formę
rozrywki”, realizując główne założenie reżysera. Z kolei Horsemen – Jeźdźcy Apokalipsy z 2009
roku to thriller o brutalnym seryjnym mordercy inspirującym się biblijnymi opowieściami.
Obecnie Åkerlund pracuje nad swoim kolejnym filmem fabularnym. Na początku tego
roku Jonas Åkerlund otrzymał trzecią w swojej karierze Nagrodę Grammy - w kategorii
"Najlepszy Film Muzyczny" za Live Kisses Paula McCartneya. Natomiast we wrześniu 2014
roku wyreżyserował dla HBO specjalny dodatek koncertowy On the Run Tour: Beyoncé and Jay
Z, który został nagrany na paryskim Stade de France.
Kadr z "Doom and Gloom"
Kadr z "Wish I Could Fly"
W świecie Jonasa Åkerlunda nie istnieje pojęcie spoczywania na laurach – szwedzki artysta
ciągle rozwija się w różnych kierunkach, eksplorując własne umiejętności oraz granice
rozmaitych dziedzin sztuki. Nie ma dla niego zadań niemożliwych do wykonania, a im
trudniejszy wydaje się być projekt, tym łatwiej sobie radzi z jego realizacją.
W trakcie 22. edycji Międzynarodowego Festiwalu Sztuki Autorów Zdjęć Filmowych
CAMERIMAGE pojawi się jednak przede wszystkim jako legendarny reżyser wideoklipów z
ponad trzydziestoletnim doświadczeniem i anegdotami ze współpracy z takimi artystami
jak Madonna, The
Rolling
Stones, Metallica, Ozzy
Osbourne, The
Smashing
Pumpkins, Rihanna, Duran
Duran, Macy
Gray, U2, Lady
Gaga, Rammstein, Coldplay, Maroon
5, The
Prodigy, Blondie, Shaggy, Christina
Aguilera, Paul McCartney, Roxette, Lenny Kravitz czy Beyoncé. Oprócz odebrania w
Bydgoszczy Nagrody
Camerimage
za
Wybitne
Osiągnięcia
w
Dziedzinie
Wideoklipów Jonas Åkerlund poprowadzi także wykład z serii „Wideoklipy: Mistrzowie
Prezentują”.
***Wybrani artyści, z którymi pracował Jonas Åkerlund: Lady Gaga, Beyoncé, Pharrell Williams,
Katy Perry, Paul McCartney, Rolling Stones, Justin Timberlake, Jennifer Lopez, Madonna,
Britney Spears, Maroon 5, Shakira, Christina Aguilera, Smashing Pumpkins, U2, Pink, Fergie,
Coldplay, Metallica, Rihanna, David Guetta, James Blunt, Blink 182, Ozzy Osbourne, Jay-Z, Lil
Wayne, Nicki Minaj, Iggy Pop, Blondie, Robin Williams, Cheryl Cole, Moby, Lenny Kravitz, Robin
Thicke, Primal Scream, Jamiroquai, Mika, Duran Duran, Rammstein.