Prezentacja programu PowerPoint

Autorzy
Index
Prezentacje wykonali:
-
Sebastian Chadryś
-
Piotr Dolata
Wstecz
- Demokryt
- Epikur
- Tales z Miletu
- Heraklit
- Pitagoras
- Platon
- Sokrates
- Arystoteles
Wstecz
Całe swoje życie podporządkował zdobyciu wiedzy. Wiele podróżował.
Zwiedził Egipt, Babilonię, Persję, Indie czyli cały ówczesny cywilizowany świat.
Efektem tych podróży, nauk pobieranych od mędrców w różnych krajach i własnej
pracy badawczej powstał system obejmujący całokształt ówczesnej wiedzy. Demokryt
był twórcą atomizmu. Wszystko jest zbudowane z atomów, które są wieczne,
niepodzielne i niezmienne. Ludzie również są atomami. Różnorodność rzeczy
powstaje z różnych układów atomów. Rzeczy giną, bo choć same atomy są wieczne,
ale ich układy ulegają rozpadowi. "Jedne światy rosną, inne znajdują się w stanie
rozkwitu, jeszcze inne ulegają zagładzie." Poza atomami i próżnią nie ma w zasadzie
nic stałego. Postrzeganie zmysłowe jest niepełne. Prawdziwa wiedza to poznanie
zmysłowe plus poznanie rozumowe. Demokryt w swoim wyjaśnianiu świata pominął
bogów. Społeczeństwo, prawa, moralność są wytworem czysto ludzkim, oparte na
"wzajemnym układzie". Żyjąc we wspólnocie nie należy krzywdzić innych, aby
samemu nie zostać skrzywdzonym. Trzeba panować nad emocjami i pragnieniami, bo
"z dobra wyrasta zło, jeśli ktoś nie umie dobrem kierować i właściwie się nim
posługiwać." Umiar, powściągliwość w zaspokajaniu zmysłów i szacunek dla dóbr
duchowych - oto zalecenia Demokryta. O przypadku Demokryt mówi, iż jest on naszą
niewiedzą. Wszystko we wszechświecie bowiem wynika z konieczności
(determinizm). System stworzony przez Demokryta był więc racjonalistyczny,
materialistyczny i laicki.
Nauki Demokryta przetrwały wieki. Boecjusz określił Demokryta mianem
"Arystotelesa przed Arystotelesem".
Wstecz
Jest pierwszym znanym z nazwiska greckim mędrcem. O jego życiu
wiemy niewiele. Starożytni pisarze nazwali go "pierwszym" filozofem,
fizykiem, matematykiem, astronomem. Wyrósł w bujnej atmosferze życia
małoazjatyckich kolonii, w których element grecki odgrywał rolę pośrednika
w handlu między Wschodem a Grecją właściwą, następnie zaś między
Wschodem a Zachodem. Z kontaktów handlowych wywodzi się zapewne i
oddziaływanie kultury babilońskiej i egipskiej na małoazjatyckich Greków.
Platon wspomina, że gdy Tales obserwował gwiazdy, wpadł do studni i
piękna niewolnica miała się wyrazić żartem, iż chciał zobaczyć, co się dzieje
na niebie, a nie dostrzegł, co znajduje się pod jego nogami. Anegdota ta
jednak nie charakteryzuje postawy Talesa. Nie był on oderwanym od życia
myślicielem, lecz człowiekiem nad wyraz praktycznym, który umiał
wykorzystać posiadaną wiedzę w swoich transakcjach handlowych. Proklos,
komentator pierwszej księgi Elementów Euklidesa w oparciu o zaginioną
Historię geometrii Euklidesa, przypisuje Talesowi autorstwo następujących
twierdzeń geometrycznych: Dowód, że średnica dzieli koło na połowy.
Odkrycie, obok szeregu innych twierdzeń, że kąty przypodstawne w trójkącie
równoramiennym są równe. Twierdzenie o równości kątów wierzchołkowych
i o przystawaniu trójkątów o równym boku i przyległych dwu kątach.
Talesowi przypisuje się również autorstwo twierdzenia, że kąt wpisany w
półokrąg jest prosty. Jego imieniem nazwano twierdzenie o proporcjonalności
odcinków, jakie dwie równoległe odcinają na ramionach kąta.
Wstecz
Pitagoras (ok. 572 - 497p.n.e) pochodził z wyspy Samos, czyli wschodniej
kolonii jońskiej. Był greckim matematykiem i filozofem, który przyczynił się
znacznie do rozwoju matematyki i astronomii. Niestety nie pozostawił żadnych prac i
o jego działalności wiadomo niewiele. Trudno jest wyodrębnić odkrycia samego
Pitagorasa spośród tych, których dokonali jego uczniowie i następcy, nazywający
siebie pitagorejczykami.
Pitagoras wiele podróżował. W Fenicji i Babilonie miał okazję poznać dokonania
tamtejszych matematyków i przenieść myśl matematyczną Egipcjan i Babilończyków
do Grecji. Najbardziej twórczy okres swego życia spędził Pitagoras w Krotonie, w
Wielkiej Grecji (Italia Południowa), i tam też powstała filozoficzna szkoła
pitagorejska, która ma wielkie zasługi w rozwoju matematyki greckiej. Pitagoras
sądził, że podstawą ładu wszechrzeczy jest liczba. Zainteresowania Pitagorasa i jego
szkoły własnościami liczb było źródłem późniejszej teorii liczb. Pitagoras szukał
związków liczbowych w utworach geometrycznych.Wprowadził pojęcie
podobieństwa figur, odkrył niewspółmiernośc boku i przekątnej kwadratu,
przypisywał magiczne własności liczbom.
Jak świadczą zachowane tabliczki z pismem klinowym, twierdzenie zwane
twierdzeniem Pitagorasa znane było Babilończykom na długo przed Pitagorasem. Nie
był on więc odkrywcą tego twierdzenia, ale prawdopodobnie je udowodnił.
Niektórzy jednak uważają, że dokonali tego jego uczniowie już po śmierci mistrza.
Wstecz
Platon - żył w Atenach w latach 427-347 p.n.e. Był obok
Arystotelesa najwybitniejszym filozofem greckim i jednym z największych
myślicieli w dziejach ludzkości. Jego mistrz, Sokrates, uważał, że
powinnością filozofa jest zadawanie pytań, które pomagają słuchaczowi w
samodzielnym rozwiązywaniu ważnych problemów. Dlatego pisma Platona
nie mają formy uczonych traktatów, lecz dialogów, w których rozmówcy
roztrząsają zawiłe kwestie filozoficzne. Platon sądził, że rzeczywiście
istnieją tylko idee, czyli oderwane pojęcia. Ludzie mają wrodzoną wiedzę o
ideach, toteż poznają rzeczywistość przez uświadamianie sobie tej
wrodzonej wiedzy, nie zaś przez obserwację. Dlatego na przykład człowiek
może przez rozumowanie dojść do poznania praw geometrii, choćby nawet
nigdy nie studiował tej nauki. Platon stworzył też teorię państwa, w myśl
której jednostki muszą być podporządkowane zbiorowości. Państwo ma być
zorganizowane w sposób hierarchiczny: rządzić nim mają filozofowie
decydujący o tym, co jest dobre dla wszystkich. Nauka Platona o ideach
wywarła wielki wpływ na filozofię, między innymi w późnej starożytności i
w czasach renesansu (w średniowieczu przeważała myśl Arystotelesa).
Zdania są podzielone co do oceny wpływów myśli politycznej Platona.
Często ceniono ją wysoko, lecz Karl Popper, jeden z najwybitniejszych
filozofów XX w., uważał, że polityczne koncepcje Platona przyczyniły się
do powstania dwudziestowiecznych systemów.
Wstecz
Sokrates - (469-399 p.n.e.), filozof grecki. Źródłem wiedzy o życiu i
poglądach Sokratesa są Dialogi jego ucznia Platona oraz pisma Ksenofonta. W
kwestiach politycznych był zwolennikiem demokracji. W etyce, która stanowiła
główną dziedzinę jego zainteresowań (nie prowadził w ogóle dociekań
ontologicznych), stał na stanowisku intelektualizmu etycznego, uznając, że
prawdziwa wiedza o tym, co słuszne i sprawiedliwe, zawsze prowadzi do cnoty, ta
zaś jest warunkiem dobra i szczęścia. Twierdził, w przeciwieństwie do sofistów, że
istnieje powszechna i obiektywna prawda. Wyrocznia w Delfach obwieściła, że jest
on najmądrzejszym człowiekiem na świecie, choć Sokrates uważał, iż "wie, że nic nie
wie". Stosował dwie metody: elenktyczną, polegającą na zbijaniu w dyskusji też
przeciwnika poprzez doprowadzanie jego wywodów do absurdu, i majeutyczną (jak
twierdził, odziedziczył ją po matce, która była położną) - uważał, że sam niczego nie
wie, ale dyskutując pozwala, aby w rozmówcy "narodziła się" wiedza, co jest
możliwe, ponieważ każdy człowiek ma w swym umyśle wiedzę wrodzoną
(natywizm, racjonalizm genetyczny) i przez odpowiednie pytania można ją z niego
wydobyć. Sokrates pierwszy zastosował rozumowanie indukcyjne, a także ustalił
warunki metodologiczne definicji. Naraziwszy się niektórym Ateńczykom, został
oskarżony o bezbożność i chociaż w mowie obrończej udowodnił swą niewinność,
skazano go na śmierć przez wypicie cykuty. Nie skorzystał z możliwości
przygotowanej ucieczki, lecz, powołując się na powagę praw ateńskich, zażył
truciznę. Dyskutował do końca z uczniami, uzasadniając koncepcję nieśmiertelności
duszy.
Wstecz
Arystoteles - żył w latach (384-322 p.n.e.), filozof grecki. Pochodził ze
Stagiry, stąd zwana bywa Stagirytą. Ok. 366-347 p.n.e. kształcił się w Akademii
Platońskiej. 343-340 p.n.e. przebywał na dworze macedońskim jako wychowawca
Aleksandra III Wielkiego, później w Stagirze. 335 p.n.e. powrócił do Aten, gdzie
założył szkołę filozoficzną: Likejon. 323 p.n.e. zagrożony przez stronnictwo
antymacedońskie schronił się w Chalcynie; spędził tu resztę życia. Początkowo
zwolennik Platona, wykształcił szybko zręby własnej doktryny. Przeczył istnieniu
jakiejkolwiek wiedzy wrodzonej - źródeł poznania upatrywał w postrzeżeniach, na
podstawie których drogą abstrakcji umysł buduje pojęcia, tzn. wydobywa to, co w
rzeczach ogólne. Opracował teorię pojęć i sądów, zwłaszcza zasady sylogizmu
(sylogistyka Arystotelesa), tworząc podstawy logiki. Filozofię podzielił na praktyczną,
tj. etykę i politykę, oraz teoretyczną, czyli fizykę, matematykę i "filozofię pierwszą",
zwaną później metafizyką, na polu której jego dokonania okazały się szczególnie
doniosłe. Odrzuciwszy naukę o ideach, stwierdził, że istnieją tylko konkretne rzeczy
jednostkowe, stanowiące samodzielne bytowo substancje, różne od niesamoistnych
przypadłości. W substancji wyodrębnił formę: to, co mieści się w definicji danej
rzeczy, a więc jej istotę, i materię: to, co poza nią wykracza (hylemorfizm); stworzył
pojęcie absolutnie nieuformowanej i odwiecznej materii pierwszej, stanowiącej podłoże
wszystkiego. Jest autorem klasycznej formuły teorii przyczynowości; obok formy i
materii, traktowanych jako przyczyny wewnętrzne: formalna i materialna, wydzielił 2
przyczyny zewnętrzne: sprawczą i celową, czyli to, dzięki czemu, i to, ze względu na
co coś zaistniało.
Wstecz
Epikur (341 p.n.e.-270 p.n.e.) - grecji filozof, twórca epikureizmu. Epikur jest
jednym z najważniejszych filozofów tzw. drugiej fazy greckiej filozofii klasycznej - w której
dominowały zagadanienia filozofii życia - czyli rozważania na temat jak osiągnąć pełne
szczęście. Na temat życia Epikura nie wiadomo zbyt wiele, gdyż nie zachowały się do
dzisiaj, żadne jego oryginalne dzieła, których ponoć napisał ponad 40. Głównym źródłem
wiedzy o Epikurze i jego systemie są prace rzymskiego filozofa i poety Lukrecjusza. Epikur
urodził się na wyspie Samos w dość zamożnej rodzinie kolonistów pochodzących
oryginalnie z Aten. W wieku 19 lat został przez rodzinę wysłany do Aten aby służyć w armii
ateńskiej jako efeb i jednocześnie kształcić się w Akademii Platona i gimnazjum
Arystotelesa. W szkołach tych nie mógł się już zetknąć z ich założycielami, gdyż Platon
zmarł przed jego przybyciem do Aten, a Arystoteles został właśnie wypędzony. W czasie
studiów w Atenach szczególnie zainteresował go system atomistyczny Demokryta i
hedonizm Arystypa, który poznał poprzez ich uczniów odwiedzających Akademię. Po
odbyciu służby wojskowej i zakończeniu studiów Epikur prawdopodobnie podróżował po
różnych koloniach ateńskich. Wiadomo na pewno, że w dwóch z nich Mytilene i Lampsacus
założył szkoły filozoficzne. Ok. 306 r. p.n.e. był już na tyle zamożny, że stać go było na
kupno dużego domu z ogrodem w Atenach, w którym założył swoją własną szkołę
filozoficzną zwaną często "Ogrodem". "Ogród" skupił wokół siebie grupę podobnie
myślących filozofów, którzy zapoczątkowali epikureizm, system filozoficzny, który
konkurował ze stoicyzmem, aż do czasów rozwoju chrześcijaństwa. Zgodnie z tradycją
przekazaną przez Lukrecjusza Epikur zmarł poprzez publiczne popełnienie samobójstwa, w
wieku ok 70 lat, kiedy uznał, że cierpienia wieku starczego uniemożliwają mu już cieszenie
się życiem.
Wstecz
Jeden wart tyle, co dziesięć tysięcy, jeśli jest najlepszy.
W przeciwieństwie do Parmenidesa i eleatów (niezmienność)
za praprzyczynę uznał ciągłe stawanie się i przemijanie. Teoria
powszechnej zmienności nazywa się heraklityzmem. Jest to pierwsza
wielka koncepcja wprowadzona do filozofii przez Heraklita. Panta rei
(Wszystko płynie), nic nie trwa wiecznie. "Nie można dwa razy
wejść do tej samej rzeki";. Nic nie istnieje bez swego
przeciwieństwa, tak jak dzień i noc, jawa i sen, życie i śmierć.
Jednocześnie między różnymi przeciwieństwami nie ma wyraźnych
granic, wszysto się przenika, jest względne, relatywne. Heraklit był
pierwszym filozofem, który "szukał samego siebie", który rozmyślał
nad sobą, a nie tylko nad przyrodą, i przyrodę rozumiał poprzez
analogię do własnych przeżyć. Heraklit był również pierwszym
filozofem, który mówił o rozumie działającym we wszechświecie.
Pogląd o rozumności wszechświata jest drugą wielką koncepcją jaką
filozofia zawdzięcza Heraklitowi. Logos (rozum kosmiczny) kieruje
wszystkimi przemianami. Jest on jednością przeciwieństw. Mądrość
polega na poznaniu logosu. Logos jest tożsamy z bogiem.
Wstecz