tutaj - Katedra Badań Filologicznych "Wschód

Transkrypt

1
Katedra Badań Filologicznych „Wschód – Zachód”
Wydział Filologiczny
Uniwersytet w Białymstoku
GRZEGORZ CZERWIŃSKI
LITERATURA POLSKO-TATARSKA PO 1918 ROKU
– ZESTAWIENIE BIBLIOGRAFICZNE –
Białystok 2013
© G. Czerwiński, Literatura polsko-tatarska po 1918 roku. Zestawienie bibliograficzne,
Białystok: Katedra Badań Filologicznych „Wschód – Zachód” UwB, 2013.
Przygotowano w ramach projektu badawczego „Literatura polsko-tatarska po 1918 roku”.
Projekt finansowany ze środków Narodowego Centrum Nauki przyznanych
na podstawie decyzji numer DEC-2012/07/B/HS2/00292.
2
LITERATURA POLSKO-TATARSKA PO 1918 ROKU
– ZESTAWIENIE BIBLIOGRAFICZNE –
SPIS TREŚCI
I. Wprowadzenie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3
II. Charakterystyka zawartości bibliografii . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 4
III. Bibliografia w porządku alfabetycznym . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 5
IV. Bibliografia w porządku historycznoliterackim . . . . . . . . . . . . . . . . . . 16
IV.1. Literatura do 1939 roku . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 16
IV.2. Literatura z lat 1939–1945 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 21
IV.3. Literatura po 1945 roku . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 22
V. Bibliografia w porządku teoretycznoliterackim . . . . . . . . . . . . . . . . . . 27
V.1. Poezja . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 27
V.2. Proza narracyjna, proza poetycka . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 29
V.3. Literatura podróżnicza . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 30
V.4. Wspomnienia . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 32
V.5. Epistolografia . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 33
V.6. Eseistyka i publicystyka . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 34
VI. Informacja o autorze opracowania . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
39
3
I.
WPROWADZENIE
Niniejsze zestawienie bibliograficzne zostało zrealizowane w ramach projektu
badawczego „Literatura polsko-tatarska po 1918 roku”. Projekt, którego realizacja
przypada na lata 2013–2016, ma na celu kompleksowe usystematyzowanie i opis
literatury polsko-tatarskiej, przy założeniu (w czym zawiera się podstawowa hipoteza
projektu), iż literatura polsko-tatarska stanowi odrębne zjawisko na gruncie
dwudziestowiecznej literatury polskiej, wykraczające poza nurt kresowy lub regionalny.
Analiza twórczości Tatarów polskich prowadzona będzie z pozycji literaturoznawczych.
Literatura polsko-tatarska jako odrębne zjawisko krystalizuje się w
dwudziestoleciu międzywojennym. Na przestrzeni wieków Tatarzy Europy ŚrodkowoWschodniej byli związani przede wszystkim z Wielkim Księstwem Litewskim; ponadto
cechował ich swoisty patriotyzm lokalny. Stąd też nazywani byli Tatarami litewskimi
(lub: polsko-litewskimi, lub: muzułmanami polsko-litewskimi), a ich literatura –
piśmiennictwem Tatarów litewskich (polsko-litewskich). Ustalenie granicy wschodniej
w latach 1921–1922 spowodowało pierwszy rozpad wspólnoty tatarskiej i uruchomiło
proces identyfikacji ludności tatarskiej z nowym państwem, co najsilniej dało się
zaobserwować w Polsce i na Litwie, gdzie wytworzyły się nowe grupy etniczne –
Tatarzy polscy i Tatarzy litewscy. Skutkiem tych przemian był też rozwój nowych
literatur tatarskich. (Drugi rozpad omawianej wspólnoty nastąpił z chwilą zmiany granic
Rzeczpospolitej po zakończeniu drugiej wojny światowej; wyodrębniła się wtedy
dodatkowo grupa Tatarów białoruskich).
Dlaczego nie powinniśmy wpisywać twórczości Tatarów polskich w nurt
kresowy lub regionalny? Tatarzy do 1939 roku byli związani z Kresami północnowschodnimi, a ich styl życia nie różnił się od tego, jaki cechował innych mieszkańców
Wileńszczyzny, Grodzieńszczyzny czy Ziemi Nowogródzkiej. Ludność tatarska mówiła
tym samym językiem (w zależności od statusu społecznego był to język polski lub
gwara białoruska), nie wyróżniała się ubiorem ani zachowaniem. Elementem
decydującym o jej odmienności była wyznawana religia, jaką odziedziczyli po swoich
przodkach – islam. Jednakże w ich utworach literackich, chociaż pisane są one w języku
polskim, odnajdujemy tematy i motywy właściwe dla literatur muzułmańskich –
tureckiej, arabskiej, perskiej. Twórcy sięgają też po gatunki z literatur orientalnych
4
(przede wszystkim po rubajjaty – „czterowiersze”). Dzieła twórców polsko-tatarskich
cechuje ponadto inna wyobraźnia archetypiczna, zakorzeniona w tradycji islamskiej i
mongolsko-koczowniczej. Jednocześnie pisanie w języku polskim ściśle wiąże twórców
polsko-tatarskich z kręgiem wartości europejskich (chociażby poprzez zawarte w
samym języku metafory potoczne, związki frazeologiczne, grecka lub łacińska
etymologia dużej części wyrazów, itp.).
Mając powyższe na uwadze można twierdzić, iż literatura Tatarów polskich
tworzy łącznik pomiędzy tradycją polską (czy szerzej: europejską) i kulturą
muzułmańskiego Wschodu. Na styku odległych kultur wytworzyła się nie tylko nowa
tożsamość narodowo-etniczna (składająca się z dwóch równorzędnych komponentów –
„polskości” i „tatarskości”), lecz również nowy typ wyobraźni artystycznej.
Potraktowanie literatury tworzonej przez Tatarów polskich w dwudziestym
wieku wyłącznie jako literatury tatarskiej albo też literatury polskiej tworzonej przez
Tatarów lub pewnej odmiany polskiej literatury kresowej (ewentualnie regionalnej)
mogłoby spowodować trudność we właściwej interpretacji tej twórczości. Badacz
literatury polskiej, który zwykł odczytywać literaturę polską w odniesieniu do
europejskiego kodu kulturowego, może nie zwrócić uwagi na to, że twórczość Tatarów,
choć pisana w języku polskim, jest zarazem „poezją Wschodu i Zachodu”.
II.
CHARAKTERYSTYKA ZAWARTOŚCI BIBLIOGRAFII
Zestawienie bibliograficzne zawiera teksty autorstwa Tatarów polskich
przynależące do szeroko rozumianej literatury pięknej: poezję, prozę poetycką, reportaż,
esej, felieton, wspomnienia itp. W wyborze literatury podmiotu brano pod uwagę
nacechowanie estetyczne utworów, przy czym funkcja estetyczna nie musiała być
dominującą (nie różnicuje się w związku z tym tekstów pod względem celu, w jakim
były one pisane). Nie ujęto tekstów informacyjnych i studiów naukowych oraz
pojedynczych wierszy o charakterze okolicznościowym. Włączono natomiast
najciekawsze z punktu widzenia ukształtowania stylistycznego teksty publicystyczne.
W trakcie realizacji projektu zestawienie bibliograficzne będzie sukcesywnie
uzupełniane. Po zakończeniu badań nad literaturą polsko-tatarską planowane jest
wydanie monografii, gdzie będzie umieszczony ostateczny kształt bibliografii
podmiotu.
Trudnym zagadnieniem jest też jednoznaczne określenie przynależności
niektórych twórców do literatury polsko-tatarskiej. Kryterium etniczne jest w tym
wypadku najważniejsze, ale nie może stanowić jedynego wyróżnika w procesie
klasyfikacji literatury pięknej. Dlatego też do zestawienia bibliograficznego
zdecydowano się włączyć teksty autorstwa Polaków o dalekich korzeniach tatarskich
5
(np. Anna Kajtochowa, Witold Stanisław Michałowski, Marta Cywińska) oraz
muzułmanów innych narodowości, których losy połączone były nierozerwalnie z losami
Tatarów polskich, i którzy współtworzyli tatarski ruch religijno-społeczno-kulturalny
(Wassan-Girej Dżabagi i Dżennet Dżabagi-Skibińska). Taka sytuacja dotyczy jednakże
tylko tych twórców, którzy albo sami podkreślają swoje tatarskie pochodzenie, albo
problematyka tatarska/muzułmańska pojawia się w jakiś sposób w ich dziełach.
Również kryterium religijne (zdecydowana większość Tatarów polskich, którzy nie
ulegli asymilacji, wyznawała/wyznaje islam) nie stanowiło dla nas jednoznacznego
wyróżnika. Stąd też obecność w spisie bibliograficznym Tatarów-chrześcijan (w tym
też tak ważnego dla kultury tatarskiej twórcy jak Stanisław Kryczyński).
Rozdział „Bibliografia w porządku alfabetycznym” zawiera dodatkowe
informacje o autorach, które nie zostały ujęte w rozdziałach IV. i V. niniejszego
dokumentu.
III.
Bibliografia w porządku alfabetycznym
Achmatowicz Iskander:
-Obrona Płocka w roku 1920. Wspomnienia uczestnika, „Rocznik Tatarski” 1932, tom 1.
Achmatowicz Maciej (1820–1901):
-Wiersze, Wilno 1933. [tomik wydany pośmiertnie]
Achmatowicz Mira:
-Tu są nasze korzenie..., „Przegląd Tatarski” 2011, nr 2.
Aleksandrowicz Mustafa (ur. 1911–2000?):
-Na 10-lecie Republiki Tureckiej, „Życie Tatarskie” 1934, nr 1.
-Z podróży do Egiptu, „Życie Tatarskie” 1934, nr 2; nr 3; nr 4.
-Sytuacja w Palestynie, „Życie Tatarskie” 1934, nr 4.
-Al-Azhar, „Życie Tatarskie” 1934, nr 6.
-Szach u Ghaziego, „Życie Tatarskie” 1934, nr 7.
-Pismo Suuda Wielkiego do ludności Nedżranu i Jamu, „Życie Tatarskie” 1934, nr 11.
-Powikłania międzynarodowe na Wschodzie arabsko-azjatyckim, „Życie Tatarskie”
1935, nr 3; nr 4.
-Abisynia i muzułmanie, „Życie Tatarskie” 1935, nr 7.
-Islam a wahhabityzm, „Życie Tatarskie” 1935, nr 11.
-Walka o niepodległość Egiptu, „Życie Tatarskie” 1936, nr 1.
-Kwestia arabska, „Życie Tatarskie” 1936, nr 2.
-Kwestia arabska (II), „Życie Tatarskie” 1936, nr 3.
-Kwestia arabska (III), „Życie Tatarskie” 1936, nr 4.
-Anglia i Egipt w Sudanie, „Życie Tatarskie” 1936, nr 6–7.
-Kair – miasto kontrastów, „Życie Tatarskie” 1936, nr 8.
-Komunizm a Islam, „Życie Tatarskie” 1936, nr 9.
6
-Kto spalił bibliotekę w Aleksandrii, „Życie Tatarskie” 1937, nr 3.
-Literatura Egiptu współczesnego, „Życie Tatarskie” 1937, nr 6.
-Meczety w Kairze, „Życie Tatarskie” 1937, nr 10.
-Na pięćsetlecie tureckiego Stambułu, „Życie Tatarskie” 1938, nr 9.
-W kraju wielkich pustyń, „Życie Tatarskie” 1938, nr 12.
-Ustrój społeczny i życie Beduina, „Życie Tatarskie” 1939, nr 1.
-Rycerskie obyczaje nomadów, „Życie Tatarskie” 1939, nr 3.
-Tysiąclecie Firdausiego, „Przegląd Islamski” 1934, z. 3–4.
-Islam a nacjonalizm, „Przegląd Islamski” 1935, z. 1–2.
-Co mówi Koran o Jezusie?, „Przegląd Islamski” 1936, z. 4.
-Krótki zarys religii Islamu, Wilno 1937. [fragment przedrukowany w: „Życie
Muzułmańskie” 1989, nr 1/2]
-Garść wspomnień, [w:] Przed Wrześniem i po Wrześniu. Ze wspomnień młodych
dyplomatów II Rzeczypospolitej, red. Zbigniew Czeczot-Gawrak, Warszawa 1998.
-Pamiętnik 1933–1946, maszynopis, Archiwum Akt Nowych, zespół: Krajowa Grupa
Pracowników Polskiej Służby Zagranicznej lat 1918–1945, sygn. 10.
Alijewicz Helena:
-Wspomnienia z lat młodości, „Przegląd Tatarski” 2010, nr 1.
Ankiewicz Halina:
-Mój dziadek, „Życie Muzułmańskie” 1987/1988, nr 5–7.
Antologie:
-Tatarskie wierszowanie. Oto moje dziedzictwo, red. Musa Czachorowskiego i Halina
Szahidewicz, Wrocław–Białystok 2010. [Wiersze znanych poetów polsko-tatarskich,
jak i twórców nieprofesjonalnych: Michał Mucharem Adamowicz, Helena Alijewicz,
Joanna Bocheńska, Zofia Bohdanowicz, Selim Chazbijewicz, Musa Czachorowski, Iza
Melika Czechowska, Tamara Jabłońska, Ramazan Osman Jakubowski, Anna
Kajtochowa, Dawid Daniel Miśkiewicz, Józef Mucharski, Roman Popławski, Halina
Półtorzycka, Enwer Półtorzycki, Zenaida Półtorzycka, Stefan Radkiewicz, Elwira
Szehidewicz, Katarzyna Ziółkowska, Zofia Ziółkowska].
Bajraszewski Mahmed (Maciej):
-Ze wspomnień, „Życie Tatarskie” 2001, nr 11.
Bazarewski Jerzy (1917–1959):
-Wiersze. Poemat o ziemi ojczystej, 1953 (tomik poetycki przygotowany do druku –
maszynopis w posiadaniu rodziny).
-Matka Boska Kozielska. Polska. Droga na północ. Moskwa-Tock. Spotkanie z bratem.
Wileńscy poeci. Wspomnienie. Teatr na Pohulance. Dwie wiosny. Warszawska wiosna.
Cień Chopina. Twarze mroków. Koniec drogi. Przyjaźń. Wiersz o Warszawie. Ziemia
niepodległa. List do Londynu. [w:] Azja i Afryka. Antologia poezji polskiej na
Środkowym Wschodzie, oprac. Jan Bielatowicz, przedm. Władysław Andres, Palestyna 1944.
-Poległemu koledze. Via Romagnola [w:] Nasze granice w Monte Cassino. Antologia
walki, oprac. Jan Bielatowicz, Rzym 1945.
-Ziemia niepodległa. Nokturn warszawski [w:] Poezja Polski walczącej 1939–1945.
Antologia, tom 1, oprac. Jan Szczawiej, przedm. Kazimierz Rusinek, Warszawa 1974.
7
-Droga na północ. Mojej matce. Moskwa-Tock. Srebrnie i zielono. Matka Boska
Kozielska. Miłość w Trzech Tomach [w:] Gułag polskich poetów. Od Komi do Kołymy.
Wiersze, wybór i przedmowa Nina Taylor-Terlecka, Londyn 2001.
-V-day, „Goniec Karpacki” 1990, nr 317.
-Obrazy Ferdynanda Ruszczyca. Do Matki Boskiej Ostrobramskiej (modlitwa) [w:]
Tobie Wilno. Antologia poetycka, wybór i red. Elżbieta Feliksiak, Marta Skorko i Paweł
Waszak, wyd. 2 rozsz., Białystok 1992.
J. Bazarewski należał do grona żołnierzy-poetów 2. Korpusu, reprezentował też nurt
poezji łagrowej. Jego wiersze, oprócz wyżej wymienionych antologii z roku 1944 i
1945, drukowane były w dwutygodniku politycznym i literackim „W drodze”
(Jerozolima), w „Dzienniku Żołnierza APW” (Palestyna, Egipt, Włochy), „Gońcu
Karpackim” (Palestyna, Irak, Egipt, Włochy), „Kurierze Polskim w Bagdadzie”, „Orle
Białym” (Bliski Wschód) oraz w nowojorskim „Tygodniku Polskim”. Po wojnie
przedrukowywane w licznych antologiach, np. Suplikacje czasu wojny. Antologia
polskiej poezji religijnej 1939–1945, wstęp, wybór i oprac. Józef Szczypka, Warszawa
1983; Minarety Bagdadu. Antologia poezji polskiej w Iraku 1942–1943, wybór i oprac.
Zbigniew Dunin-Wilczyński, Warszawa 2008.
Bazarewski Stefan (1871–1949):
-Muzułmanie w Jugosławii, „Życie Tatarskie” 1936, nr 12 – 1937, nr 1.
Bocheńska Joanna:
-Odkrywanie Kurdystanu, „Życie Tatarskie” 2008, nr 17.
-Wieści z Kurdystanu. W obronie jaskiń, „Życie Tatarskie” 2008, nr 18.
-Notatki spod Araratu, „Życie Tatarskie” 2008, nr 19.
-Próba słowa, „Życie Tatarskie” 2008, nr 19.
Bohdanowicz Leon (Bohdanowicz Arslan):
-The Muslims in Poland. Their Origin, History and Cultural Life, „Journal of the Royal
Asiatic Society of Great Britain and Ireland” 1942, nr 3 (October).
-The Polish Tatars, „MAN” 1944, nr 36 (September–October). Artykuł dostępny na
stronie: http://www.jstor.org/stable/2791989
[przedruk w: „Rocznik Tatarów Polskich” 2006, tom 11 oraz w: Leon Bohdanowicz,
Selim Chazbijewicz, Jan Tyszkiewicz, Tatarzy muzułmanie w Polsce, Gdańsk 1997]
-Les muzulmans en Pologne. Orgine, histoire et vie culturelle, Jérusalem 1947.
[przedruk w: „Rocznik Tatarów Polskich” 2006, tom 11].
-The Origin of Islam in Eastern Europe, „The Islamic Review”, January 1950.
-Polska i Rosja a świat muzułmański, „Kurs Spraw Wschodnich” (Londyn) 1949, seria
III, z. 6. [przedruk w: „Rocznik Tatarów Polskich” 1997, tom 4].
-The Feminist Movement in Egypt, „The Islamic Review”, August 1951.
-La Horde d'or, la Pologne et la Lithuane (1242–1430), „Revue internationale
d’histoire politique et constitutionnelle” 1955, nr 19–20.
Chazbijewicz Jan:
-Do matki, „Życie Muzułmańskie” 1987/1988, nr 5–7.
Chazbijewicz Selim Mirza (ur. 1955):
-Wejście w baśń, Olsztyn 1978.
-Czarodziejski róg chłopca, Gdańsk 1980.
-Sen od jabłek ciężki, Łódź 1981.
8
-Krym i Wilno, Gdańsk 1990.
-Mistyka tatarskich kresów, Białystok 1990.
-Poezja Wschodu i Zachodu, Warszawa 1992.
-Cień łowcy u źródła. Poemat, Gdańsk 1993. [rękopis, nakł. 40+5+5 egz]
-Rubai’jjat, albo czterowiersze, Gdynia 1997.
-Hymn do Sofii, Olsztyn 2005.
-Baśnie, podania i legendy polskich Tatarów, Białystok 2012.
-Wiersz stepowy prozą, „Życie Muzułmańskie” 1987/1988, nr 5–7.
-Wschód w środku Europy (fragment powieści), „Pamięć i Trwanie” 1999, nr 2.
-Podróż do źródła, „Topos” 1993, nr 3.
-Wspólność, „Poezja” 1976, nr 9. [manifest grupy poetyckiej „Wspólność”, podpisany
przez m.in. Selima Chazbijewicza, Waldemara Chylińskiego, Annę Czekanowicz,
Zbigniewa Joachimiaka, Bożenę Ptak]
Cywińska Marta:
-Polskiemu Tatarowi, „Życie Muzułmańskie” 1988, nr 8.
-Pieśń wieczorna. Powrót do Kruszynian, „Rocznik Tatarów Polskich” 1993, tom 1.
-Miły mój, „Pamięć i trwanie” 2005, nr 7.
Czachorowski Leszek Musa (ur. 1953):
-Nie-łagodna, Kłodzko 1987.
-Ile trwam, Kłodzko 1988.
-Chłodny listopad, Wrocław 1990.
-Dotknij mnie, Wrocław 1998.
-W życiu na niby, Wrocław 2006.
-Samotność, Wrocław 2008.
-Na zawsze/Навсегда, Soleczniki–Wrocław 2008.
-Rubajaty stepowe, Wrocław 2009.
-Poza horyzontem, Wrocław–Białystok 2010.
-Jeszcze tylko ten step... Na trzydziestolecie działań literackich, Białystok 2013.
Dżabagi Wassan-Girej (1882–1961):
-Muślimowie polscy, „Przegląd Islamski” 1930, z. 1.
-Stosunki polsko-tureckie z dalekiej przeszłości, „Przegląd Islamski” 1930, z. 2.
-Stanowisko kobiety muzułmańskiej według Koranu, „Przegląd Islamski” 1930, z. 4.
-Pielgrzymka do domu Allaha, „Przegląd Islamski” 1931, z. 1–2.
-Obecna sytuacja i statystyka Islamu, „Przegląd Islamski” 1934, z. 1.
-Tolerancja w Islamie, „Przegląd Islamski” 1934, z. 2.
-Islam a wiedza, „Przegląd Islamski” 1934, z. 3–4.
-Islam a miecz, „Przegląd Islamski” 1935, z. 1–2.
-Stosunek Zachodu do Islamu, „Przegląd Islamski” 1935, z. 3–4.
-Budzący się Islam, „Przegląd Islamski” 1936, z. 1–3.
W. Dżabagi był redaktorem naczelnym „Przeglądu Islamskiego”.
Dżabagi-Skibniewska Dżennet (1915–1992):
-Wspomnienie o Leonie Kryczyńskim, „Życie Muzułmańskie” 1986, nr 1.
-Wspomnienie o ppłk. Sulejmanie Mucharskim, „Życie Muzułmańskie” 1987, nr 2–4.
-Z dawnych lat. To, co pamiętam o „Przeglądzie Islamskim”, „Życie Muzułmańskie”
1987/1988, nr 5–7.
-Wassan-Girej Dżabagi – Mój Ojciec, „Życie Muzułmańskie” 1988, nr 8.
9
-Z dawnych lat. Pogrzeb Aleksandra Sulkiewicza, „Życie Muzułmańskie” 1988, nr 9.
-Moja pielgrzymka na... Kaukaz, „Życie Muzułmańskie” 1989, nr 1–2.
-Dżennet do Macieja, red. Michalina Berger, Rafał Berger, Warszawa 2012. [Listy do
Macieja Konopackiego]
-Teresa Zaniewska, Dżennet znaczy raj, Białystok 2002 (wyd. 2 pt. Wierzę w kismet,
Warszawa 2010). [biografia Dżabagi-Skibniewskiej zawierająca fragmenty jej wspomnień]
Janowicz-Czaińska Drotlew Zula (1912–2011):
-Dawid Janowicz-Czaiński – major Wojska Polskiego, działacz Związku Tatarów
Rzplitej, „Życie Muzułmańskie” 1987/1988, nr 5–7.
-Przez lasy Syberii do Wielkiej Brytanii, Gdańsk 2001.
Kajtochowa Anna (z domu Nogaj) (1928–2011):
-Usiłowałam być człowiekiem, Kraków 1994.
-Krzyk lelka, Kraków 1995.
-Stygnąca kąpiel, Kraków 1995.
-Babcia, Kraków 1982.
-Tamten brzeg, Kraków 1993.
-Cień Ozyrysa, Kraków 1996.
-Tabliczka dawno roztrzaskanej prawdy, Kraków 1998.
-Ogród ostów, Kraków 1997.
-Uroda tarniny, Kraków 1990.
-Nie jestem biegła w tajemnicach duchów, Kraków 2000.
-Żyję snem?, Kraków 2002.
-Bezdrożem ścierniska, Kraków 2003.
-Siódmy krąg, Kraków 2004.
-Rosła kalina..., Kraków 2005.
-Wyłania się wiosna znad konturów cienia. Wybór wierszy z lat 1969–2005, Kraków 2006.
-Zza porannych mgieł, Kraków 2007.
-Świetliki. Wybór miniatur i epigramów 1983–2008, Kraków 2008.
-Rosa przedświtu. Wiersze z lat 1983–2007, Kraków 2007.
-Poezje wybrane, Warszawa 2009.
Kamocki Janusz:
-Pielgrzym i wędrowiec, „Pamięć i Trwanie” 2000, nr 3.
-Orientalna grupa polska [w:] Studia etnologiczne i antropologiczne, tom 11: Etnologia
na granicy, pod red. Ireny Bukowskiej-Floreńskiej i Grzegorza Odoja, Katowice 2011.
Konopacki Hassan (1879 1953):
-Dziennik [1948–1940] [w:] Rafał Berger, Hassan Konopacki – Tatar, muzułmanin,
bydgoszczanin, Warszawa 2011.
Konopacki Maciej Musa (ur. 1926):
-Ze wspomnień Macieja Konopackiego; Syn o ojcu; Alif mojego życia, [w:] Rafał
Berger, Hassan Konopacki – Tatar, muzułmanin, bydgoszczanin, Warszawa 2011.
10
Kryczyński Leon Najman-Mirza (1887–1939 lub 1940):
-Tatarzy polscy a świat Islamu, „Wschód-Orient” 1932, nr 1–2.
-Tatarzy polscy a Wschód muzułmański, „Rocznik Tatarski” 1935, tom 2.
-Pod słońcem Maroka, „Słowo” 1934, nr 158–160.
-Pod słońcem Maroka, Wilno 1934.
-Sous le soleil du Maroc. Impressions de voyage, traduit du polonais, Varsovie 1934.
Leon Kryczyński był autorem szeregu studiów i szkiców historycznych publikowanych
w pismach takich m.in. jak „Rocznik Tatarski” (był redaktorem naczelnym rocznika),
„Przegląd Islamski”, „Lud”, „Ateneum Wileńskie” oraz książek: Dobra łostajskie
(1600–1789) (Wilno 1930) i Historia meczetu w Wilnie. Próba monografii (Warszawa 1937)
(wyd. 2, Wrocław 2012).
Kryczyński Olgierd Najman-Mirza (1884–1942):
-Ruch nacjonalistyczny a Tatarzy litewscy, „Rocznik Tatarski” 1932, tom 1.
-Tatarzy na Ziemiach Wschodnich, „Słowo” 1932, nr 247 (z dn. 4 X 1932).
-Ruch tatarski w Polsce, „Gazeta Warszawska” 1933, nr 134 (z dn. 5 V 1933).
Kryczyński Selim:
-Mój ojciec, Olgierd Najman Mirza Kryczyński, „Życie Muzułmańskie”
1987/1988, nr 5–7.
Kryczyński Stanisław (1911–1941):
-O, osądź. Umarłym, „Rocznik Tatarski” 1932, tom 1.
-Wspomnienie, „Rocznik Tatarski” 1932, tom 1. [pod pseudonimem Stanisław Radwan]
-O, osądź..., „Wschód-Orient” 1932, nr 1–2.
-Obrazki literackie, „Życie Muzułmańskie” 1988, nr 8.
-Wspomnienia Stanisława Kryczyńskiego, rękopisy, Gabinet Rękopisów Biblioteki
Uniwersytetu Warszawskiego, sygn. 1666.
-Wspomnienia z poszukiwań naukowych, maszynopis, Gabinet Rękopisów BUW, sygn.
1666. [fragmenty opublikowane: Wspomnienia z poszukiwań naukowych. Z rękopisów,
wybrał i do druku podał Wilhelm Mach, „Nowa Kultura” 27 VII 1958, nr 30]
-Fragmenty utworów literackich Stanisława Kryczyńskiego, rękopisy, Gabinet
Rękopisów BUW, sygn. 1677.
-Varia dotyczące historii i literatury polskiej, rękopisy, Gabinet Rękopisów BUW, sygn. 1678.
-Fragmenty opracowywanego przez Stanisława Kryczyńskiego zarysu dziejów
powszechnych i polskich od starożytności do wojen napoleońskich (tutaj również
wypisy z literatury polskiej i obcej), Gabinet Rękopisów BUW, sygn. 1679.
Stanisław Kryczyński był przede wszystkim wybitnie uzdolnionym historykiem,
autorem pierwszej monografii poświęconej Tatarom polsko-litewskim: Tatarzy litewscy.
Próba monografii historyczno-etnograficznej (Warszawa 1938; wyd. 2, Gdańsk 2000), a
także studiów naukowych wydanych jako druki zwarte oraz opublikowanych w pismach
takich jak: „Rocznik Tatarski”, „Rocznik Ziem Wschodnich”, „Życie Tatarskie”
„Jantar”, „Przegląd Islamski”, „Lud”. Na uwagę literaturoznawcy, oprócz tekstów
stricte literackich (wymienionych powyżej) zasługuje przede wszystkim eseistyka
historyczna i felietony:
11
-Karta z dziejów ruchu powstańczego w Galicji w r. 1863, „Kurier Literacko-Naukowy”
1932, nr 1.
-Z królestwa Szwargotu, „Kurier Literacko-Naukowy” 1932, nr 44.
-Metryka szkolnego osła, „Kurier Literacko-Naukowy” 1932, nr 36. [pod pseudonimem
A. Krystan]
-Niedziela kwietna w staropolskiej dramaturgii ludowej, „Kurier Literacko-Naukowy”
1933, nr 15. [pod pseudonimem A. Krystan]
-Gęś. św. Marcina w wyludnionym Lwowie, „Nowy Wiek”, 12 XII 1933. [pod
pseudonimem A. Krystan]
-Kraków pod Bachusem, „Kurier Literacko-Naukowy” 1933, nr 1.
-Pierwsi na świecie ułani, „Kurier Literacko-Naukowy” 1933, nr 34.
-Antrum Draconis, czyli przyczynek do historii smoków krakowskich, „Kurier LiterackoNaukowy” 1936, nr 22. [pod pseudonimem A. Krystan]
-Odpust przy zbójeckim trakcie, „Słowo” 1935, nr 264.
-Strzępy legendy o tatarskich zaściankach, „Słowo” 1937, nr 196.
Michałowski Witold Stanisław (ur. 1939):
-Testament barona, Warszawa 1973.
-Wyprawa do pięciu bogów, Warszawa 1974.
-Spór o Bieszczady, Warszawa 1979. [współautor: Janusz Rygielski]
-Tuaregowie i caterpillary, Warszawa 1983.
-Tajemnica Ossendowskiego, Montreal–Toronto 1983 (wyd. polskie: Warszawa 1990).
-Z szerokiego świata, Warszawa 1987.
-Najemnicy wolności, Białystok 1991.
-Hajże na Bieszczady, Warszawa 1993.
-Szi-Kun. Szkice z pięciu kontynentów, Warszawa 1996.
-Tranzytowy przekręt stulecia, Warszawa 1997.
-Skok na rurę, Warszawa 1998.
-Płonący Kaukaz, Wrocław 2000.
-Testament barona Ungerna. Sensacyjne poszukiwania zaginionego złotego skarbu,
Warszawa 2000.
-Wielkie safari Antoniego O. Kim był Antoni Ferdynand Ossendowski, Warszawa 2004.
-Szamańskie safari. Przez Wielki Step, Kaukaz i Bieszczad, Warszawa 2006.
-Teki sarmatów, Pruszków 2009.
-Rury pod specjalnym nadzorem, Warszawa 2010.
-Niezwykłe safari Witolda M., Łomianki 2011.
Miśkiewicz Aleksander Ali (ur. 1945):
-Spotkanie nad Świtezią, „Rocznik Tatarów Polskich” 1993, tom 1.
-Spotkania nad Świtezią 1994, „Rocznik Tatarów Polskich” 1994, tom 2.
Miśkiewiczówna Ewa:
-Obowiązki kobiety w dobie obecnej, „Życie Tatarskie” 1934, nr 12.
Miśkiewiczówna Zofia:
-Lahi w Mirze, „Życie Tatarskie” 1934, nr 10.
-Dola muzułmanki w Polsce, „Życie Tatarskie” 1936, nr 6–7.
-Kilka danych o Japonii, „Życie Tatarskie” 1937, nr 5.
12
Mucharski Stefan Mustafa:
-Teresa Zaniewska, Dziki wiatr. Rozmowy ze Stefanem Mustafą Mucharskim,
Białystok 1999. [wywiad z S. M. Mucharskim]
Muchówna Ajsza:
-Alkoholizm, „Życie Tatarskie” 1934, nr 5; 1934, nr 8.
Muchówna Zofia:
-Indie dawniej a dziś, „Życie Tatarskie” 1937, nr 5.
Półtorzycki Aleksander:
-Al-Haram al-Szarif. Garść wrażeń z podróży do Palestyny, „Życie Tatarskie”
1938, nr 8.
Półtorzycki Tamerlan (1941–2013):
-Tak budowaliśmy meczet..., „Przegląd Tatarski” 2009, nr 4.
-Moje przeżycia z dzieciństwa w czasie okupacji i z pierwszych lat po zakończeniu II
wojny światowej, „Przegląd Tatarski” 2011, nr 4.
Radecki Aleksander Ali:
-Spotkanie z Udmurcją, „Rocznik Tatarów Polskich” 1995, tom 3.
-Spotkanie z Udmurcją (cz. II), „Rocznik Tatarów Polskich” 1997, tom 4.
-Miesiąc wśród Persów, „Życie Tatarskie” 1999, nr 3–4.
-Wśród Persów. Część II, „Życie Tatarskie” 1999/2000, nr 5–8.
-Wśród Persów. Część III, „Życie Tatarskie” 2000, nr 9.
Radecka Maria (zm. 2012):
-Nasze mogiły, „Rocznik Tatarów Polskich” 2000, tom 6.
-Moje wspomnienia (1), „Przegląd Tatarski” 2011, nr 3.
Smolska Anserianna:
-W trosce o los kobiety, „Życie Tatarskie” 1936, nr 4.
Sobolewski Jan:
-Wspomnienia z Kresów (Iwanowo, Kleck, Polesie), „Rocznik Tatarów Polskich”
2001/2002, tom 7.
Szabanowicz Ajsza:
-Mróz był wtedy tęgi..., „Przegląd Tatarski” 2009, nr 4.
Szachidewiczówna Tamara:
-Turczynka niegdyś a dziś, „Życie „Tatarskie” 1934, nr 6.
-Dorośli i dzieci, „Życie Tatarskie” 1936, nr 5.
13
Szynkiewicz Edige (Kırımal Mustafa Edige) (1911–1980):
Przed wojną, w Polsce, autor publikował pod nazwiskiem Szynkiewicz. Teksty
publikowane po wojnie sygnowane były nazwiskiem Mustafa Edige Kırımal.
-Z podróży do Persji, Turcji i Rumunii. Persja: od Tebrizu do Teheranu, „Życie
Tatarskie” 1934, nr 5.
-Z podróży do Persji, Turcji i Rumunii. Persja, „Życie Tatarskie” 1934, nr 6.
-Z podróży do Persji, Turcji i Rumunii, „Życie Tatarskie” 1934, nr 11.
-Z podróży do Persji, Turcji i Rumunii. Teheran, „Życie Tatarskie” 1934, nr 12.
-Teheran, „Życie Tatarskie” 1935, nr 1.
-Od Teheranu do tureckiej granicy, „Życie Tatarskie” 1935, nr 2.
-Z podróży do Persji, „Życie Tatarskie” 1935, nr 3; nr 5; nr 6; nr 7.
-Wrażenia z podróży. Od Tebrizu do Teheranu, „Wschód-Orient” 1934, nr 2–3–4.
-Narodowa wojna Tatarów krymskich, przeł. Marek Golemski, Gdańsk 2006. [Tłumaczenie
rozprawy Der nationale Kampf der Krimturken (Emsdetten–Westfalen 1952)]
-Eksterminacja Tatarów krymskich. Przeszłość Tatarów krymskich i historyczne przyczyny
wypadków krymskich lata 1921–1941, „Rocznik Tatarów Polskich” 1995, tom 3.
[Tłumaczenie artykułu Kırım'da topyekun tehcir ve katliam („Dergi” 1956, nr 5)].
Wybór pism Edigego Kırımala w językach obcych:
-The Tragedy of Crimea, „Eastern Quarterly” 1951, nr 4 (1).
-Kirimda Sovyetlerin din Siyaseti. (The Soviet policy on religion in Crimea), „Dergi”
1955, nr 1.
-1917 ihtilalinden sonra Kırım-Turk ailesiyle kadının durumu. (The status of CrimeanTurk family and womanhood after the 1917 revolution), „Dergi” 1955, nr 3.
-The Crimean Turks, [in:] Genocide in the USSR. Studies in Group Destruction, ed. N.
K. Deker and A. Lebed, Munich 1958.
-Çarlık Rusyası hakimiyeti altında Kırım. (Crimea under the Tsarist Russian rule),
„Dergi” 1966, nr 46.
-Kırım Turklerinin milli-kurtuluş hareketi. (National liberation movement of Crimean
Turks), „Dergi” 1967, nr 47.
-Kırım Türklerinin 1917–1920 ihtilal yıllarında milli kurtulus hareketi. (Crimean Tatar national
liberation movement during the revolutionary years of 1917–1920), „Dergi” 1967, nr 48.
-Sovyet Rusya hakimiyeti altında Kırım. (Crimea under the Soviet Russian rule),
„Dergi” 1967, nr 49.
-The Crimean Tatars, „Studies on the Soviet Union” 1970, nr 1 (10).
-Kırım Turkleri. (Crimean Turks/Tatars), „Dergi” 1970, nr 59.
-Ismail Bey Gaspıralı, „Dergi” 1970, nr 62.
Szynkiewicz Jakub (1884–1966):
-Sprawozdanie z Wszechświatowego Kongresu Muzułmańskiego w Kairze, maszynopis,
Archiwum Akt Nowych, zespół MWRiOP, sygn. 1475.
-Sprawozdanie Muftiego polskiego z podróży do Turcji (Reformy religijne w Turcji),
maszynopis, AAN, zespół MWRiOP, sygn. 1477.
-Sprawozdanie z podróży Muftiego D-ra Jakuba Szynkiewicza do Egiptu, Hedżasu, Syrii
i Palestyny w czasie od 18.III. do 18.VII.30 r., maszynopis, AAN, zespół MWRiOP,
sygn. 1477, (fragmenty publikowane w: „Życie Tatarskie” 1934, nr 1 – 1935, nr 5).
14
-Sprawozdanie z podróży do Jugosławii, maszynopis, AAN, zespół MWRiOP, sygn. 1477.
-Sprawozdanie z podróży do Turcji, Syrii, Palestyny i Egiptu, 9 IV – 9 IX 1932 r.,
AAN, zespół MWRiOP, sygn. 1477 (fragmenty publikowane w: „Przegląd
Orientalistyczny” 1977, nr 1).
-Wrażenia z podróży po Turcji, „Czas” 1932, nr 118 (z dn. 26 maja).
-Sprawozdanie Muftiego Dr J. Szynkiewicza z Wszechświatowego Kongresu
Muzułmańskiego w Genewie, 12IX – 15 IX 1935, AAN, zespół MWRiOP, sygn. 1475
(fragmenty publikowane w: „Życie Tatarskie” 1935, nr 11).
-Tolerancja w islamie, „Życie Tatarskie” 1934, nr 12.
-Krótki zarys islamu w Indiach Wschodnich, „Życie Tatarskie” 1938, nr 2 i 3.
-Wrażenia z podróży do Indii Wschodnich, „Życie Tatarskie” 1938, nr 4 – 1939, nr 7.
-Mufti Polski o sprawach Palestyny i swojej podróży do Mekki [wywiad], „Słowo”, 3
VIII 1930, nr 176.
-Wersety z Koranu, Sarajevo 1935.
-Sprawozdania z podróży, [w:] Grzegorz Czerwiński, Sprawozdania z podróży muftiego
Jakuba Szynkiewicza. Źródła, omówienie, interpretacja, Białystok 2013.
Tuhan-Baranowska Halime:
-Ze wspomnień generała Tamerlana Ułan-Maluszyckiego, „Życie Tatarskie” 1935, nr 1.
-Algieria i oazy Sahary, „Życie Tatarskie” 1935, nr 7 – 1935, nr 9; 1938, nr 1.
Tuhan-Baranowski Stefan:
-Tatarzy litewscy, „Tygodnik Ilustrowany” 1930, nr 50.
-Skąd powstała nazwa Lipków, „Wschód-Orient” 1932, nr 3–4.
-Żydzi i Arabowie w Palestynie, „Życie Tatarskie” 1934, nr 1.
-Żydzi a Palestyna, „Życie Tatarskie” 1934, nr 5; 1934, nr 8; 1936, nr 4.
-Palestyna, „Życie Tatarskie” 1936, nr 6–7.
-Indie Wschodnie, „Życie Tatarskie” 1936, nr 8.
-Delhi, „Życie Tatarskie” 1936, nr 11.
-Letnie wywczasy w Łostajach, „Życie Tatarskie” 1937, nr 9.
-Kobieta w islamie, „Życie Tatarskie” 1937, nr 11.
-Mieszane małżeństwa, „Życie Tatarskie” 1938, nr 11.
-Jeszcze o rozwodach, „Życie Tatarskie” 1939, nr 3.
-Muzułmanka w Polsce, „Życie Tatarskie” 1939, nr 5.
S. Tuhan-Baranowski był redaktorem naczelnym „Życia Tatarskiego”.
Woronowicz Ali Ismail (1902–1941):
-Uniwersytet Al-Azhar, „Życie Tatarskie” 1934, nr 3.
-Istota Islamu, „Życie Tatarskie” 1934, nr 4.
-Bajram, „Życie Tatarskie” 1934, nr 4.
-Nowa droga, „Życie Tatarskie” 1934, nr 9.
-Garść wrażeń z Egiptu, „Życie Tatarskie” 1935, nr 1.
-Fellach egipski, „Życie Tatarskie” 1935, nr 5.
-Arabowie i emigracja Żydów do Palestyny, „Życie Tatarskie” 1935, nr 8.
-Kobieta egipska, „Życie Tatarskie” 1935, nr 10.
-Islam a kobieta, „Życie Tatarskie” 1936, nr 2.
-Wnętrze świątyni muzułmańskiej, „Życie Tatarskie” 1936, nr 4.
-Obrazki kairskie, „Życie Tatarskie” 1936, nr 5.
-Budownictwo muzułmańskie w Al-Qahira, „Życie Tatarskie” 1936, nr 6–7.
-Kapitulacje a Egipt, „Życie Tatarskie” 1936, nr 9; nr 10; nr 11.
15
-Nasza praca społeczna, „Życie Tatarskie” 1937, nr 9.
-Tatarska kuchnia narodowa, „Życie Tatarskie” 1937 , nr 9.
-Bez tytułu, „Życie Tatarskie” 1937, nr 11.
-Wierzmy i bądźmy ofiarni, „Życie Tatarskie” 1938, nr 1.
-Rzeczywistość, „Życie Tatarskie” 1938, nr 3.
-Opowieść o Abidzie, „Życie Tatarskie” 1938, nr 5.
-Czcijmy ojców naszych, „Życie Tatarskie” 1938, nr 9.
-O oblicze religijne Muślimów polskich, „Życie Tatarskie” 1939, nr 3.
-Sunnici i szyici, „Życie Tatarskie” 1939, nr 6.
-Kurs nauki religii Islamu dla hodżych i duchowieństwa muzułmańskiego, „Życie
-Cmentarz muzułmański w Widzach, „Przegląd Islamski” 1931, z. 1–2.
-Islam na Dalekim Wschodzie, „Przegląd Islamski” 1934, z. 3–4.
-Musa Bnu Majmun (Mojżesz Majmonides) (1135–1935), „Przegląd Islamski” 1935, z. 3–4.
-O tłumaczenie treści Koranu, „Przegląd Islamski” 1936, z. 1–3.
-Uniwersytet Al-Azhar, „Wschód-Orient” 1934, nr 2–3–4.
Artykuły publicystyczne w języku arabskim autorstwa A. Woronowicza dotyczące
polskich muzułmanów drukowane były w:
-Tygodnik „Al-Ihwan al-Muslimin” (1935 III 21; 1935 IX 10).
-Dziennik „Kawkab asz-Szarq” (1935 VII 9; 1935 VII 30; 1935 X 28).
-Dziennik „Al-Balag” (1936 V 24; 1936 V 30; 1936 V 31; 1936 VI 1; 1936 VI 2; 1936
VI 3; 1936 VI 6; 1936 VI 7; 1936 VII 25).
-Miesięcznik „Madżalla al-Azhar” (1936, nr 6–9).
Artykuły informacyjne autorstwa A. Woronowicza na temat Wschodu muzułmańskiego,
nie ujęte w spisie bibliograficznym, ukazały się w pismach: „Życie Tatarskie” (Wilno),
„Chwila” (Lwów), „Przegląd Islamski” (Warszawa), „La tribune des jeunes”
(Warszawa), „Słowo” (Wilno). Rozprawy i szkice naukowe z zakresu językoznawstwa
drukował autor w „Roczniku Tatarskim” i „Życiu Tatarskim”, oraz po arabsku w
dzienniku „Al-Balag”. Ponadto wydał broszurę w języku arabskim pt. „Islam w Polsce”
(Kair 1936).
Woronowicz Ewa:
-Wspomnienie o imamie miasta stołecznego Warszawy, „Życie Muzułmańskie”
1988, nr 8.
-Moja droga do Mińska, „Rocznik Tatarów Polskich” 2000, tom 6.
16
IV.
Bibliografia w porządku historycznoliterackim
IV.1.
Literatura do 1939 roku
-Obrona Płocka w roku 1920. Wspomnienia uczestnika, „Rocznik Tatarski”
1932, tom 1.
Aleksandrowicz Mustafa (1911–2000 ?):
1935, nr 3; nr 4.
17
-Tatarzy na Ziemiach Wschodnich, „Słowo” 1932, nr 247 (z dn. 4 X 1932)
Na uwagę literaturoznawcy, oprócz tekstów stricte literackich (wymienionych powyżej)
zasługuje przede wszystkim eseistyka historyczna i felietony:
18
1932, nr 1.
A. Krystan]
Muchówna Ajsza:
Muchówna Zofia:
1938, nr 8.
Smolska Anserianna:
-Turczynka niegdyś a dziś, „Życie Tatarskie” 1934, nr 6.
19
Przed wojną, w Polsce, autor publikował wyłącznie pod nazwiskiem Szynkiewicz.
Teksty publikowane po wojnie sygnowane były nazwiskiem Mustafa Edige Kırımal.
-Z podróży do Persji, Turcji i Rumunii. Persja: od Tebrizu do Teheranu, „Życie
-Z podróży do Persji, Turcji i Rumunii. Persja., „Życie Tatarskie” 1934, nr 6.
-Z podróży do Persji, Turcji i Rumunii, „Życie Tatarskie” 1934, nr 11.
-Z podróży do Persji, Turcji i Rumunii. Teheran, „Życie Tatarskie” 1934, nr 12.
-Teheran, „Życie Tatarskie” 1935, nr 1.
-Od Teheranu do tureckiej granicy, „Życie Tatarskie” 1935, nr 2.
-Z podróży do Persji, „Życie Tatarskie” 1935, nr 3; nr 5; nr 6; nr 7.
-Wrażenia z podróży. Od Tebrizu do Teheranu, „Wschód-Orient” 1934, nr 2–3–4.
sygn. 1477 (fragmenty publikowane w: „Życie Tatarskie” 1934, nr 1 – 1935, nr 5).
VIII 1930, nr 176.
20
21
IV.2.
Literatura z lat 1939–1945
niepodległa. List do Londynu. [w:] Azja i Afryka. Antologia poezji polskiej na Środkowym
Wschodzie, oprac. Jan Bielatowicz, przedm. Władysław Andres, Palestyna 1944.
22
IV.3.
Literatura po 1945 roku
Achmatowicz Mira:
Aleksandrowicz Mustafa (1911–2000?):
Alijewicz Helena:
Ankiewicz Halina:
Antologie:
Bocheńska Joanna:
23
Chazbijewicz Jan:
Cywińska Marta:
24
1987/1988, nr 5–7.
Kamocki Janusz:
25
Kryczyński Selim:
1987/1988, nr 5–7.
Warszawa 2000.
26
Sobolewski Jan:
2001/2002, tom 7.
Szabanowicz Ajsza:
1955, nr 1.
„Dergi” 1966, nr 46.
-Kırım Türklerinin 1917–1920 ihtilal yıllarında milli kurtulus hareketi. (Crimean Tatar
national liberation movement during the revolutionary years of 1917–1920), „Dergi”
1967, nr 48.
„Dergi” 1967, nr 49.
Woronowicz Ewa:
1988, nr 8.
27
V.
BIBLIOGRAFIA W PORZĄDKU TEORETYCZNOLITERACKIM
V.1.
Poezja
Antologie:
niepodległa. List do Londynu. [w:] Azja i Afryka. Antologia poezji polskiej na
Środkowym Wschodzie, oprac. Jan Bielatowicz, przedm. Władysław Andres, Palestyna
1944.
Bocheńska Joanna:
28
Chazbijewicz Jan:
Cywińska Marta:
29
V.2.
Proza narracyjna, proza poetycka
30
V.3.
Literatura podróżnicza
Bocheńska Joanna:
Warszawa 2000.
1938, nr 8.
31
sygn. 1477 (fragmenty publikowane w: „Życie Tatarskie” 1934, nr 1 – 1935, nr 5).
32
V.4.
Wspomnienia
-Obrona Płocka w roku 1920. Wspomnienia uczestnika, „Rocznik Tatarski”
1932, tom 1.
Achmatowicz Mira:
Alijewicz Helena:
Ankiewicz Halina:
1987/1988, nr 5–7.
33
Kryczyński Selim:
1987/1988, nr 5–7.
Sobolewski Jan:
2001/2002, tom 7.
Szabanowicz Ajsza:
Woronowicz Ewa:
1988, nr 8.
V.5.
Epistolografia
34
V.6.
Eseistyka i publicystyka
Aleksandrowicz Mustafa (ur. 1911):
1935, nr 3; nr 4.
35
Kamocki Janusz:
-Tatarzy na Ziemiach Wschodnich, „Słowo” 1932, nr 247 (z dn. 4 X 1932)
1932, nr 1.
A. Krystan]
36
Warszawa 2000.
Muchówna Ajsza:
Muchówna Zofia:
Smolska Anserianna:
-Turczynka niegdyś a dziś, „Życie Tatarskie” 1934, nr 6.
37
1955, nr 1.
„Dergi” 1966, nr 46.
-Kırım Türklerinin 1917–1920 ihtilal yıllarında milli kurtulus hareketi. (Crimean Tatar
national liberation movement during the revolutionary years of 1917–1920), „Dergi”
1967, nr 48.
„Dergi” 1967, nr 49.
VIII 1930, nr 176.
38
39
VI.
INFORMACJA O AUTORZE OPRACOWANIA
Dr Grzegorz Czerwiński
Kierownik projektu NCN „Literatura polsko-tatarska po 1918 roku”
(Nr DEC-2012/07/B/HS2/00292)
Katedra Badań Filologicznych „Wschód – Zachód”
Wydział Filologiczny
Uniwersytet w Białymstoku
Pl. Uniwersytecki 1, pokój 75
15-097 Białystok
E-mail: g.czerwinski [at] hotmail.com
Grzegorz Czerwiński – doktor nauk humanistycznych (Uniwersytet Gdański, 2007),
autor książek Po rozpadzie świata. O przestrzeni artystycznej w prozie Włodzimierza
Odojewskiego (Gdańsk: Słowo/obraz Terytoria, 2011) oraz Sprawozdania z podróży muftiego
Jakuba Szynkiewicza. Źródła, omówienie, interpretacja (Białystok: Książnica Podlaska, 2013).
Po doktoracie pracował na Universiteit Gent w Belgii jako postdoctoral researcher w projekcie
badawczym prof. dr. Alekseja Yudina i prof. dr Jeannine Vereecken: Saints Becoming
Magicians. Orthodox Saints in East Slavic Popular Magic, finansowanego przez Fonds
Wetenschappelijk Onderzoek – Vlaanderen. Obecnie realizuje na Uniwersytecie w Białymstoku
projekt finansowany przez Narodowe Centrum Nauki poświęcony literaturze polsko-tatarskiej.
Opublikował m.in.:
• Selim Chazbijewicz jako poeta polsko-tatarski, „Pamiętnik Literacki” 2013, nr 2.
• O „sprawozdaniach” Jakuba Szynkiewicza, czyli Mufti Drugiej Rzeczpospolitej jako
pisarz, [w:] Pogranicze, Kresy, Wschód a idee Europy, seria II: Wiktor Choriew in
memoriam, układ i wstęp J. Ławski, pod red. A. Janickiej, G. Kowalskiego i Ł.
Zabielskiego, Białystok 2013.
• „Miejsca–archetypy” poezji polsko-tatarskiej (przykład Selima Chazbijewicza i Musy
Czachorowskiego), „Rocznik Komparatystyczny” 2012, nr 3.
• Как искать структуру в распаде? Анализ художественного пространства в
произведениях Влодзимежа Одоевского = Seeking structure in disintegration. An
analysis of artistic space in the works of Włodzimierz Odojewski, „Russian Literature”
(Amsterdam) 2011, vol. 70, issue 3.
• The Steppe as a Metaphysical Prison of Death: Despair and the Absurd in Antoni
Malczewski’s “Marya”, „Zeitschrift für Slavische Philologie” (Heidelberg) 2010, vol.
67, issue 2.
• The Female Body – Rafał Wojaczek’s Icon of Prayer. Sacralisation and Deformation,
[in:] Художественная антропология: внутреннее и внешнее тело человека в
литературе = Artistic anthropology. The interior and exterior human body in
literature, Karaganda 2011.
• Panorama de la littérature polono-tatare aux XXe et XXIe siècles, „Slavica
Bruxellensia” (Bruxelles) 2011, nr 7.
• Точки соприкосновения романтической эстетики и философии «глубокой
экологии» // «Социально-гуманитарный вестник Юга России» (Краснодар) 2011,
№ 4 (12) (апрель 2011).
40
•
•
•
•
•
К проблеме современной польско-татарской литературы // «Ученые записки
Таврического национального университета им. В. И. Вернадского. Серия:
Филология. Социальные коммуникации» (Симферополь) 2010, том 23, № 4.
Между стереотипом и его «дешифрацией». Персонажи украинцев и категория
«точки зрения» в творчестве В. Одоевского // «Культура народов
Причерноморья. Научный журнал» (Симферополь) 2009, № 164.
Украинская степь в произведениях польских романтиков // Крымско-польский
сборник научных работ, т. 7, ред. В. П. Казарин, Симферополь 2008.
Droga jako figura wygnania w prozie Włodzimierza Odojewskiego (funkcjonalność
przestrzeni artystycznej), [w:] Dziedzictwo Odyseusza. Podróż, obcość i tożsamość,
identyfikacja, przestrzeń, pod red. M. Cieśli-Korytowskiej i O. Płaszczewskiej,
wydaw. Universitas, Kraków 2007.
Romantyczna przestrzeń stepu w poemacie „Beniowski” Słowackiego, „Ruch Literacki”
2005, nr 1.
Spis publikacji z lat 2005–2012 oraz wybrane artykuły w wolnym dostępie znajdują się na
stronie: http://biblio.ugent.be/person/802000734004

tutaj - Katedra Badań Filologicznych "Wschód

Transkrypt

Podobne dokumenty

tutaj - Studzianka

Dowiedz się więcej!

Fronołów i nie tylko... Zapomniane letniska

Nota informacyjna