Liść

8_lisc.doc Data utworzenia 1999-11-21 11:41 Anna M. Czarnecka
Ostatnia modyfikacja: 2001-01-02
Liść
Budowa
Kutikula
Epiderma
miękisz palisadowy
Wiązka
przewodząca
miękisz gąbczasty
Wiązka
przewodząca
epiderma + aparaty szparkowe
Kutikula
Schemat budowy liścia rośliny dwuliściennej.
Zrzucane na zimę dzięki strefie odcięcia – zbudowana z cienkościennych komórek miękiszowych.
Od strony łodygi powstaje warstwa korka. Od strony ogonka enzymy rozpuszczają blaszki środkowe
pomiędzy komórkami miękiszu. Liść trzyma się tylko dzięki cienkiej wiązce przewodzącej, która
szybko zostaje przerwana. Niekiedy (np. U dębów i buków) wiązka jest wzmocniona, a liście pozostają
na drzewie nawet do następnej wiosny.
Budowa liści roślin jednoliściennych różni się od liści dwuliściennych. Wiązki przewodzące biegną w
blaszkach równolegle i są niemal tej samej grubości. Miękisz nie jest zróżnicowany na gąbczasty i
palisadowy.
Liście nagonasiennych iglastych są owalne w przekroju, pokryte skutynizowaną skórka, pokryte
warstwą wosku. W zagłębieniach skórki znajdują się aparaty szparkowe. Pod epidermą leży warstwa
tkanki wzmacniającej, pod nią – jednolita warstwa miękiszu asymilacyjnego. Przez miękisz
przebiegają kanały żywiczne. Centrum liścia zajmuje wiązka przewodząca. Nie są zrzucane na zimę.
Funkcje
∗
∗
Fotosynteza
Transpiracja
Przekształcenia
Wąsy czepne – groszek pachnący, groch, fasola, dynia (liść), powojnik i nasturcja (ogonki
liściowe).
Liście spichrzowe – łuski cebuli (substancje odżywcze), „żywe kamienie” (Lithops sp.) liście to
magazyny wody,
Liście łuskowe - funkcje ochronne stożków wzrostu, np. na bulwie ziemniaka („oczka”)
Ciernie = funkcje ochronne, np. u berberysu zwyczajnego lub grochodrzewu (z przylistków), u
kaktusów (z całych liści),
Liściaki – przekształcenie liścia, gdzie funkcje asymilacyjną przejmuje ogonek (blaszka liściowa
zredukowana), u roślin siedlisk suchych np. niektóre gatunki akacji (w rozwoju osobniczym
przejścia od liści typowych do liściaków!)
Liście pułapkowe – dzbanecznik - urny lub dzbanki, wewnętrzne ściany pokryte gruczołami
wydzielającymi enzymy trawienne, na dnie jest płyn, w którym topią się owady; muchołówka czerwono zabarwione blaszki liści mogą składać się wzdłuż nerwu środkowego, na brzegach
blaszek szczecinki czuciowe (niczym szczęki); rosiczka – pokryte lepką rosą włoski na okrągłych
listkach, zgina się cały liść („zroluje się”), rosolistnik portugalski – 200 owadów / 24 h, płn. Maroko.
Wabienie zwierząt zapylających kwiaty – pszeniec (fioletowe liście przykwiatowe), wilczomlecz
(żółte listki pod złożonymi kwiatostanami), poinsecja (czerwone liście wabią kolibry)
10