PORADY Kiedy boli, środki przeciwbólowe mogą szybko przynieść

PORADY Kiedy boli, środki przeciwbólowe mogą szybko przynieść

Apteka
PORADY Kiedy boli, środki przeciwbólowe mogą szybko przynieść ulgę i pozwolić biec
dalej. Ale łykane bez umiaru, mogą mieć fatalne skutki dla Twojego zdrowia. Piotr
Pflegel z "Runner's World" Polska daje praktyczne porady.
Stephanie Ehret, amerykańska ultramaratonka, wygrała 24-godzinny bieg z rekordowym
czasem. Ale zanim zdążyła się nacieszyć wygraną, poczuła się źle. Zaczęła wymiotować,
dostała gorączki, w końcu trzeba było wezwać pogotowie, które zabrało ją do szpitala.
"Jeszcze nigdy nie czułam się tak beznadziejnie. Byłam przekonana, że umrę" – mówiła.
Uwaga na nerki!
Co się stało? 12 tabletek ibuprofenu, które Stephanie zażyła przed i w trakcie biegu, okazało
się niemal zabójcze dla jej nerek. Nerki są narażone na stres już przez same wstrząsy podczas
biegu i rosnącą przy przedłużającym się obciążeniu utratę elektrolitów. W efekcie mogą
wystąpić mikrokrwawienia, które skutkują brązowawoczerwonym kolorem moczu.
U Stephanie lekarze stwierdzili dodatkowo rabdomiolizę, w której komórki przeciążonych
mięśni "tracą szczelność", białko mięśni (mioglobina) dostaje się do krwi i w końcu uszkadza
kłębuszki nerkowe, prowadząc do ostrej niewydolności nerek. Chroni nas przed tym
prostoglandyna – hormon, który zwiększa przepływ w nerkach i przyczynia się do lepszego
usuwania substancji szkodliwych. Ale wydzielanie tego właśnie hormonu hamują niesteroidowe
środki przeciwzapalne, takie jak ibuprofen, paracetamol etc.
Powszechne nadużywanie
Inny głośny przykład to Ivan Klasnić, 29-letni zawodowy piłkarz, do 2008 roku napastnik
Werderu Brema, który z powodu niewydolności nerek jest już po dwóch transplantacjach.
Krytykuje opiekujących się nim lekarzy za to, że przy ograniczonej sprawności nerek latami
podawali mu przed grą szkodliwe dla tego organu środki przeciwbólowe.
Również inni sportowcy potwierdzają, że stało się to powszechną praktyką w sporcie
zawodowym. Nadużywanie leków od dawna jest też czymś normalnym w sporcie amatorskim –
w maratonie co trzeci zawodnik zażywa przed startem tabletkę przeciwbólową.
1/6
Apteka
Wymagania żołądka
"Biegacze łykają pigułki przed biegiem, bo myślą, że w ten sposób podniosą swój próg bólu
podczas biegu i złagodzą dolegliwości po obciążeniu – mówi profesor Kay Brune, dyrektor
Instytutu Farmakologii Uniwersytetu w Erlangen. – Potencjalne pozytywne efekty zażycia leku
NSAR przed lub w czasie biegu są niewielkie w porównaniu z negatywnymi" – dodaje.
Oprócz uszkodzeń nerek, środki takie jak kwas acetylosalicylowy, diklofenak i ibuprofen
uderzają przede wszystkim w żołądek i jelita. Podczas wysiłku sportowego są one słabo
zaopatrzone w krew, bo jest ona tłoczona głównie do mięśni. Kiedy dodamy jeszcze środek
przeciwbólowy, który hamuje wydzielanie enzymu cyklooksygenazy i tym samym wytwarzanie
hormonów chroniących błonę śluzową, następstwem mogą być nudności, wymioty, biegunka,
krwawienia albo skurcze.
Zagrażające życiu
A może być jeszcze gorzej, bo cyklooksygenaza chroni też serce. Ponadto środki
przeciwbólowe podnoszą ciśnienie krwi, które i tak rośnie podczas wysiłku. Dlatego, zwłaszcza
u pacjentów z nadciśnieniem, może tak skoczyć, że dojdzie do zawału serca albo udaru
mózgu. Jeżeli biegacze przyjmują środki przeciwbólowe podczas maratonu albo biegu
wielogodzinnego, wzrasta też ryzyko wystąpienia hiponatremii, czyli niedoboru sodu, co może
z kolei doprowadzić do obrzmienia mózgu i poważnego zagrożenia życia. Dlatego ważne jest,
by w czasie maratonu pić odpowiednią ilość napojów izotonicznych.
Przy ostrym bólu
Profesor Brune nie potępia środków przeciwbólowych jako takich, bo właściwie stosowane są
na pewno pomocne. "Zwłaszcza sportowcy nie powinni lekceważyć skutków ubocznych
zarówno krótkotrwałego przyjmowania dużych dawek, jak i długotrwałego małych. Bo środki
przeciwbólowe to nie witaminy!" – twierdzi.
2/6
Apteka
Chronienie się przed bólem mogącym wystąpić podczas uprawiania sportu poprzez łykanie
tabletek to błędna strategia. Tabletka łykana "na zapas" jest bez sensu. Jeżeli po zawodach
coś Cię boli, zażyj jednorazowo 400 mg ibuprofenu albo 25 mg diklofenaku, popijając wodą.
Oczywiście przy założeniu, że masz zdrowe nerki, nie cierpisz na nadciśnienie i masz w organ
izmie
dość wody i soli.
3/6
Apteka
Trzymaj się tych zasad zawsze, gdy sięgasz po tabletkę przeciwbólową
1. Nie bierz ich przed i w trakcie treningu lub zawodów.
2. Jeśli masz chore nerki, cierpisz na nadciśnienie tętnicze albo inną chorobę, zawsze spytaj
lekarza, zanim coś zażyjesz.
3. Nigdy na pusty żołądek!
4. Zawsze z dużą ilością płynu.
5. Nigdy nie przekraczaj maksymalnej dawki dziennej!
6. Jeśli skończyłeś 55 lat, masz problemy z żołądkiem albo zażywasz środek przeciwbólowy
przez dłuższy czas, dodatkowo weź leki osłonowe z grupy inhibitorów pompy protonowej.
7. Długotrwałe zażywanie leków zawsze konsultuj z lekarzem.
8. Nie mieszaj różnych leków NSAR.
9. Po ostrej kontuzji przyjmuj maksymalną dawkę leku najwyżej przez trzy dni, a potem ją
zmniejsz.
4/6
Apteka
Amunicja przeciwbólowa
Tabletki są dla ludzi. Zobacz, kiedy je brać, i kiedy przestać.
Kwas acetylosalicylowy Działanie: przeciwbólowe, przeciwzapalne i przeciwgorączkowe.
Pomoże Ci, gdy czujesz, że łapie Cię przeziębienie, na ból głowy, ból zęba. Małe dawki chronią
też przed zawałem i przed udarem mózgu.
Maksymalna dawka dzienna: 3000 mg
Niektóre skutki uboczne: Nadużywanie może uszkodzić błonę śluzową żołądka.
Ważne dla sportowców: Aspiryna zmniejsza krzepliwość krwi, więc jeśli Twój sport jest
urazowy (np. jesteś bokserem) i często krwawisz lub masz siniaki, to wybierz coś innego.
Diklofenak Działanie: przeciwbólowe, przeciwzapalne i przeciwgorączkowe. Dobrze zwalcza
bóle mięśniowe, reumatyczne, w maściach stosuje się miejscowo np. na stłuczenia i
nadwerężenia mięśni i więzadeł.
Maksymalna dawka dzienna: 300 mg
Niektóre skutki uboczne: Mogą wystąpić dolegliwości ze strony układu pokarmowego
(biegunka, wzdęcia).
Ważne dla sportowców: Diklofenak często stosuje się w maściach. Nie można jednak
zapomnieć, że przez skórę również przedostaje się do organizmu.
Paracetamol Działanie: przeciwbólowe, przeciwzapalne i przeciwgorączkowe. Stosuje się go
w umiarkowanych bólach głowy i mięśni.
Maksymalna dawka dzienna: 4000 mg
Niektóre skutki uboczne: Paracetamol jest lekiem dosyć bezpiecznym, dlatego można go
podawać nawet dzieciom. Nadużywanie może jednak uszkodzić wątrobę.
Ważne dla sportowców: Działanie przeciwbólowe tego leku jest umiarkowane, dlatego przy
silnym bólu łatwo go przedawkować. Uważaj na to!
5/6
Apteka
Ibuprofen Działanie: przeciwbólowe, przeciwzapalne i przeciwgorączkowe. Dobrze zwalcza
bóle mięśniowe i reumatyczne. Dobry na tzw. bóle krzyża.
Maksymalna dawka dzienna: 1200 mg (o ile lekarz nie zaleci inaczej)
Niektóre skutki uboczne: Mogą wystąpić dolegliwości ze strony układu pokarmowego
(biegunka, wzdęcia, ból brzucha etc.).
Ważne dla sportowców: Nie powinno się mieszać z innymi niesteroidowymi lekami
przeciwzapalnymi. Uwaga zwłaszcza na połączenie z diklofenakiem (również w maści).
6/6