PLAN ROZWOJU LOKALNEGO DLA GMINY
Transkrypt
PLAN ROZWOJU LOKALNEGO DLA GMINY
PLAN ROZWOJU LOKALNEGO DLA GMINY JAROCIN Jarocin, czerwiec 2004 r. PLAN ROZWOJU LOKALNEGO GMINY JAROCIN SPIS TREŚCI: 1. OBSZAR I CZAS REALIZACJI PLANU ROZWOJU LOKALNEGO 5 2. AKTUALNA SYTUACJA SPOŁECZNO –GOSPODARCZA 6 2.1 POŁOŻENIE I POWIERZCHNIA GMINY 6 2.1.1 Położenie 6 2.1.2 Położenie geograficzne i morfologia terenu 7 2.1.3 Powierzchnia gminy 7 2.2 DEMOGRAFIA 8 2.3 UWARUNKOWANIA PRZYRODNICZE 9 2.3.1 Budowa geologiczna 9 2.3.2 Klimat 10 2.3.3 Zasoby surowcowe 10 2.3.4 Fauna i flora oraz system powiązań ekologicznych 10 2.3.5 Zasoby przyrody objęte ochroną prawną 12 2.4 TURYSTYKA 12 2.5 ZAGOSPODAROWANIE PRZESTRZENNE 14 2.5.1 Wodociągi i kanalizacja. 15 2.5.2 Energetyka 15 2.5.3 Drogi i transport 15 2.5.4 Gazyfikacja 16 2.5.5 Telefonizacja 16 2.5.6 Gospodarka nieruchomościami 17 2.5.7 Własność nieruchomości 17 2.5.8 Identyfikacja problemów 17 GOSPODARKA 17 2.6.1 Rolnictwo 18 2.6 2.6.2 Struktura podstawowych branż na terenie gminy (trendy) 19 2.7 2.6.3 Ilość osób zatrudnionych w danych sektorach 20 2.6.4 Rynek pracy 20 2.6.5 Identyfikacja problemów 20 INFRASTRUKTURA SPOŁECZNA 20 2.7.1 Oświata 20 2.7.2 Kultura i sport 21 2.7.3 Poziom bezpieczeństwa-Policja 21 2 PLAN ROZWOJU LOKALNEGO GMINY JAROCIN 2.7.4 Poziom bezpieczeństwa przeciwpożarowego 21 2.7.5 Bezpieczeństwo zdrowotne 22 2.7.6 Określenie grup społecznych wymagających wsparcia 22 2.7.7 Identyfikacja problemów 22 3. ZADANIA POLEGAJĄCE NA POPRAWIE SYTUACJI NA DANYM OBSZARZE 23 3.1 ZMIANY W STRUKTURZE GOSPODARCZEJ TERENU 23 3.2 ZMIANY W SPOSOBIE UŻYTKOWANIA TERENU 23 3.3 ROZWÓJ SYSTEMU KOMUNIKACJI I INFRASTRUKTURY 23 3.4 POPRAWA STANU ŚRODOWISKA NATURALNEGO 25 3.5 POPRAWA STANU ŚRODOWISKA KULTUROWEGO 25 3.6 POPRAWA WARUNKÓW I JAKOŚCI ŻYCIA MIESZKAŃCÓW, W TYM ZMIANY W STRUKTURZE ZAMIESZKANIA 26 3.7 LISTA ZADAŃ DO REALIZACJI WRAZ Z HIERARCHIĄ WAŻNOŚCI 27 4. REALIZACJA ZADAŃ I PROJEKTÓW 27 4.1 PLANOWANE PROJEKTY I ZADANIA INWESTYCYJNE W OKRESIE 2004-2006 27 4.2 PLANOWANE PROJEKTY I ZADANIA INWESTYCYJNE DŁUGOTERMINOWE 31 5 POWIĄZANIA PROJEKTÓW Z INNYMI DZIAŁANIAMI 33 REALIZOWANYMI NA TERENIE GMINY POWIATU/WOJEWÓDZTWA 6 OCZEKIWANE WSKAŹNIKI OSIĄGNIĘĆ PLANU ROZWOJU LOKALNEGO 35 7 PLAN FINANSOWY NA LATA 2004-2006 38 7.1 ANALIZA DANYCH HISTORYCZNYCH Z LAT 2000-2003 38 7.1.1 Dochody budżetowe 2000-2003 38 7.1.2 Wydatki budżetowe 40 7.1.3 Zrównoważenie budżetu 42 7.1.4 Podsumowanie wyników analiz historycznych 42 7.2 PROGNOZA DOCHODÓW I WYDATKÓW NA LATA 2004-2006 42 7.3 ŹRÓDŁA FINANSOWANIA PLANU ROZWOJU LOKALNEGO W LATACH 2004-2006 46 8 SYSTEM WDRAŻANIA 47 9 SPOSOBY MONITOROWANIA, OCENY I KOMUNIKACJI SPOŁECZNEJ 47 9.1 SYSTEM MONITOROWANIA I OCENY PLANU ROZWOJU LOKALNEGO 48 9.2 PUBLIC RELATIONS PLANU ROZWOJU LOKALNEGO 49 3 PLAN ROZWOJU LOKALNEGO GMINY JAROCIN SPIS TABEL Tabela Tabela Tabela Tabela Tabela Tabela Tabela Tabela Tabela Tabela Tabela Tabela Tabela Tabela Tabela Tabela Tabela Tabela 2-1. Ludność gminy Jarocin w podziale na sołectwa. 8 2-2. Ludność gminy według płci i wieku 9 2-3. Struktura użytkowania gruntów w gminie Jarocin 18 2-4. Struktura użytków rolnych. 18 2-5. Udział poszczególnych upraw w strukturze zasiewów. 19 3-1 Działania w zakresie podniesienia atrakcyjności turystycznej terenu 23 3-2. Drogi gminne do modernizacji 24 3-3. Działania w zakresie poprawy stanu środowiska naturalnego 25 3-4. Działania w zakresie poprawy stanu środowiska kulturowego 26 4-1. Zadania do realizacji w latach 2004 – 2006 27 4-2. Zadania do realizacji w latach 2004 – 2006 wspólnie ze 30 Starostwem Powiatowym w Nisku i GDDKiA na drogach powiatowych i krajowej 4-3. Planowane zadania długoterminowe 31 6-1. Wskaźniki osiągnięć Planu Rozwoju Lokalnego 35 7-1 Dochody budżetowe gminy według źródeł w latach 2000-2003 38 7-2 Zestawienie wydatków w podziale na działy z wyszczególnieniem40 wydatków bieżących, wynagrodzeń z narzutami oraz wydatków majątkowych w latach 2000-2003 7-3. Prognoza dochodów budżetowych gminy na lata 2004-2006 42 7-4. Prognoza wydatków Gminy na lata 2004-2006 43 7- 5. Prognoza zrównoważenia budżetu Gminy na lata 2004-2006 46 SPIS RYSUNKÓW I ZDJĘĆ Rysunek Rysunek Rysunek Rysunek 2-1. Gmina Jarocin na tle województwa i powiatu niżańskiego 2-2. Struktura użytkowania gruntów w gminie 2-3.Istniejacy układ komunikacyjny 2-4.Obiekt szkolny w Jarocinie 4 6 8 16 21 PLAN ROZWOJU LOKALNEGO GMINY JAROCIN Wstęp Sporządzenie Planu Rozwoju Lokalnego nie jest ustawowym obowiązkiem gmin lecz wymagane jest w Priorytecie 3. ZPORR „Rozwój lokalny” w sytuacji gdy gmina chciałaby skorzystać z dofinansowania inwestycji o znaczeniu lokalnym z unijnych funduszy strukturalnych. Dla gminy Jarocin może mieć szczególne znaczenie zwłaszcza w sytuacji, gdy przyjęta w 2001 roku Strategia Rozwoju Gminy Jarocin w pewnym stopniu zdezaktualizowała się. Nowe warunki dla rozwoju gminy – których nie można było przewidzieć w chwili budowy Strategii Rozwoju - wynikają z wstąpienia Polski 1 maja 2004 r. do Unii Europejskiej. Celem opracowania jest stworzenie planu inwestycyjnego, umożliwiającego równomierny rozwój gminy wraz ze strategicznymi wydatkami inwestycyjnymi. Korzyści z opracowania Planu Rozwoju Gminy Jarocin to: • Stworzenie podstaw do lepszego dostosowania gminy do zmieniających się warunków otoczenia, wykorzystania szans i uniknięcia zagrożeń • Wytyczenie perspektywicznych kierunków rozwoju gminy • Stworzenie możliwości zarządzania gminą • Umożliwienie finansowych • Umożliwienie pozyskania środków finansowych ze zewnętrznych a zwłaszcza unijnych funduszy strukturalnych. Opracowanie wielotorowo Planu sprawnego, optymalnego Rozwoju efektywnego wykorzystania Lokalnego dla gminy i skutecznego własnych Jarocin środków źródeł przebiegało Do prac nad nim włączeni zostali zarządzeniem wójta pracownicy Urzędu Gminy, których zadaniem było zdiagnozowanie stanu obecnego gminy w różnych obszarach w oparciu o zapisy wynikające z przyjętego w 2001 r. Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego, wyniki Spisu Powszechnego z 2002 roku oraz własnych danych. W części planistycznej dotyczącej projektów i zadań inwestycyjnych na lata 2004 – 2006 i w okresie długoterminowym /2007 – 2013/ wzięli udział radni Rady Gminy w Jarocinie oraz przedstawiciele Rad Sołeckich z terenu gminy Jarocin. 1. OBSZAR I CZAS REALIZACJI PLANU ROZWOJU LOKALNEGO Obszarem realizacji Planu Rozwoju Lokalnego jest cały obszar gminy Jarocin a mianowicie wszystkich 10 sołectw wchodzących w jej skład: Domostawy, Golc, Jarocina, Katów, Kutył, Majdanu Golczańskiego, Mostków, Szyperek, Szwedów i Zdziar. Realizacja zadań zawartych w niniejszym planie przewidziana jest w głównej mierze na lata 2004 – 2006. Zgłaszane one będą – między innymi - do dofinansowania z funduszy strukturalnych. Plan Rozwoju Lokalnego zawiera także zamierzenia samorządu terytorialnego gminy Jarocin w dłuższej 5 PLAN ROZWOJU LOKALNEGO GMINY JAROCIN perspektywie a mianowicie na kolejny okres programowania Unii Europejskiej czyli lata 2007 – 2013; chociaż „siłą rzeczy” jako mniej precyzyjne wymagać będą zapewne korekt w odpowiednim czasie. 2. AKTUALNA SYTUACJA SPOŁECZNO –GOSPODARCZA 2.1 POŁOŻENIE I POWIERZCHNIA GMINY 2.1.1 Położenie -(linia hutniczo – siarkowa). Rysunek 2-1. Gmina Jarocin na tle województwa i powiatu niżańskiego Sąsiedzi gminy Jarocin: Harasiuki gmina wiejska Ulanów gmina wiejsko-miejska Pysznica gmina wiejska Janów Lubelski gmina wiejsko-miejska 6 z z z z powiatu powiatu powiatu powiatu niżańskiego niżańskiego stalowowolskiego janowskiego. PLAN ROZWOJU LOKALNEGO GMINY JAROCIN 2.1.2 Położenie geograficzne i morfologia terenu Wg podziału fizyczno – geograficznego J. Kondrackiego (1977) gmina Jarocin położona jest w Makroregionie Kotliny Sandomierskiej w obrębie wydzielonej tu mniejszej jednostki – Mezoregionu Równiny Biłgorajskiej. Pod względem morfologicznym teren gminy położony jest wg M. Klimaszewskiego w Kotlinie Sandomierskiej w obrębie dwóch regionów: Obniżenia Tanwi (przeważająca część obszaru gminy) i Równiny Rozwadowskiej (fragment zachodni).Głównym ciekiem wodnym jest płynąca północnym krajem gminy rzeczka Bukowa. Koryto rzeki jest nieuregulowane, a to z racji tego, że znajduje się w obrębie chronionego krajobrazu, meandrujące wody często występują z brzegów zalewając całą dolinę. Przez gminę płynie lewobrzeżny dopływ Bukowej – Gilówka – płynąca przez całą gminę (wzdłuż) i wpadająca do Bukowej na terenie gminy Pysznica. Rzeczka posiada uregulowane koryto i stopnie piętrzące. Dolina Gilówki jest zmeliorowana. Obniżenie Tanwi jest to rozległe obniżenie o wysokości 190 – 240 m n.p.m. rozcięte dolinami Bukowej, Gilówki i Tanwi (już poza terenem gminy). Obniżenie urozmaicają zespoły wydm o wysokościach względnych wahających się w granicach 5 – 10 m występujące w rejonie Domostawy, Katów i Jarocina. Równina Rozwadowska której fragment obejmuje zachodnią część gminy to piaszczysta równina przecięta szerokimi wstęgami den dolinnych Wisły i Sanu, jest płaskim, monotonnym obszarem wznoszącym się przeciętnie na wysokość 170 – 190 m n.p.m. W obrębie omawianego obszaru wydzielono następujące formy morfologiczne: − dolinę rzeki Bukowej z terasą zalewową występującą tylko fragmentarycznie i terasą nadzalewową stanowiącą formę o niewielkich nachyleniach (do 2%) wyniesioną około 2 – 3 m nad poziom wody w rzece, lokalnie porozcinaną przez starorzecza; − doliny boczne i nieckowate – największa z nich to dolina rzeki Gilówki stanowiąca formę o szerokości 100 – 600 m, płaska o wyraźnym dnie i słabo zaznaczających się zboczach. Doliny boczne w większości są zmeliorowane, biegi cieków uregulowane, pomimo to dna dolin w większości okresowo są podmokłe; wydmy wzniesione są przeciętnie na wysokość ok. 5 – 10 m nad powierzchnię otaczającego terenu, w przewadze porośnięte lasem. 2.1.3 Powierzchnia gminy Powierzchnia gminy wynosi 91 km2; co stanowi 11.6 % powierzchni powiatu niżańskiego i 0.5 % powierzchni województwa podkarpackiego. Jeśli 7 PLAN ROZWOJU LOKALNEGO GMINY JAROCIN powierzchnię gminy ujmiemy w hektarach to spośród 9043 ha użytki rolne zajmują: 4885 ha, lasy 3637 ha, zabudowa mieszkaniowa 345 ha, komunikacja (drogi) 176 ha Rysunek 2-2. Struktura użytkowania gruntów w gminie Struktura użytkownia gruntów w gminie 1%1% 2% 2% użytki rolne lasy grunty zadrzewione 54% wody stojące, płynące, rowy nieużytki tereny komunikacyjne tereny osiedlowe 2.2. DEMOGRAFIA Liczba mieszkańców gminy wynosi 5548 osób, co stanowi 8% ludności w powiecie. Spośród siedmiu gmin wchodzących w skład powiatu niżańskiego tylko gmina Krzeszów n/ Sanem jest mniej liczna /4315 osób/. Na 1 km2 przypada 60 osób. Spośród gmin w powiecie tylko w gminie Harasiuki przypada mniej osób, bo 38 na 1 km2. Tabela 2-1 Ludność gminy Jarocin w podziale na sołectwa. Lp. Sołectwo 1. Domostawa 2. Golce 3. Jarocin 4. Katy 5. Kutyły 6. Majdan Golczański 7. Mostki 8. Szwedy 9. Szyperki 10. Zdziary Ogółem: Ludność 723 417 1266 222 152 683 651 310 545 579 5548 osób Poniższy wykres ilustruje znaczny spadek liczby urodzeń w stosunku do okresu sprzed lat 10 oraz przewagę kobiet nad mężczyznami w kategorii wiekowej powyżej 60 lat co oznacza, że kobiety w gminie Jarocin żyją dłużej od mężczyzn. 8 PLAN ROZWOJU LOKALNEGO GMINY JAROCIN Tabela 2-2. Ludność gminy według płci i wieku LUDNOŚĆ WEDŁUG PŁLI I WIEKU 500 450 LUDNOŚĆ 400 350 300 250 200 150 100 50 80 -8 5 la ti w ie ce j R az em 85 70 -7 9 60 -6 9 50 -5 9 40 -4 9 30 -3 9 20 -2 9 10 -1 9 09 0 WIEK Kobiety Mężczyźni 2.3. UWARUNKOWANIA PRZYRODNICZE 2.3.1.. Budowa geologiczna Pod względem geologicznym teren gminy położony jest w obrębie dużej jednostki geologicznej Polski – Zapadliska Przedkarpackiego. Jest to rozległe obniżenie tektoniczne wypełnione trzeciorzędowymi osadami miocenu morskiego spoczywającymi na utworach starszych. Zapadlisko powstało w końcowej fazie fałdowania geosynkliny karpackiej. Obszar gminy usytuowany jest w północno – wschodniej części Zapadliska, a utwory je wypełniające wykształcone są w głębokomorskiej facji iłów i iłołupków. Ostatnim ogniwem utworów trzeciorzędowych są iły krakowieckie, zalegające bezpośrednio pod nadkładem utworów czwartorzędowych (plejstoceńskich i holoceńskich) na głębokości kilkunastu metrów poniżej powierzchni terenu. Osady plejstoceńskie reprezentowane są przez osady fluwioglacjalne i eoliczne. Osady fluwioglacjalne wykształcone są jako gliny pylaste, lokalnie gliny zwięzłe, posiadające konsystencję twardoplastyczną z wkładkami glin o konsystencji plastycznej zalegające na głębokości od 0,2 do ok. 4,5 m p.p.t. oraz piaski drobne lub średnie występujące przeważnie w stropowej partii podłoża. 9 PLAN ROZWOJU LOKALNEGO GMINY JAROCIN Osady eoliczne występują w obrębie wydm, są to piaski w przewadze drobne, dość dobrze wysortowane. Osady holoceńskie reprezentowane są przez piaski i gliny występujące w obrębie doliny rzeki Bukowej. 2.3.2. Klimat Według Okołowicza gmina położona w obrębie Krainy Klimatycznej Sandomierskiej. Są to obszary o dużych wpływach klimatu kontynentalnego, który wyraża się w większych rocznych amplitudach temperatury powietrza, wydłużonych okresach upalnego lata i dość długimi zimami. Badany teren ze względu na położenie, rzeźbę, dużą powierzchnię lasów, głębokość występowania wód gruntowych charakteryzuje się zróżnicowanymi warunkami klimatu lokalnego, od rejonów o słabym nasłonecznieniu, dużej wilgotności w obrębie dolin rzek i na terenach obniżonych i płytkim zaleganiu wód gruntowych do 2,0 m p.p.t. do terenów na wysoczyznach, dobrze przewietrzonych o korzystnych warunkach solarnych. Specyficzny mikroklimat występuje w obrębie kompleksów leśnych, cechujący się osłabieniem promieniowania słonecznego, dużą zacisznością, wyrównaną termiką, podwyższoną wilgotnością względną, bakteriostatycznym oddziaływaniem olejków eterycznych. 2.3.3 Zasoby surowcowe Na terenie gminy nie stwierdzono występowania zasobów surowców podstawowych. Powszechnie występują kopaliny pospolite. Są to występujące w północnej i centralnej części piaski rzeczne terasów akumulacyjnych o szerokim zastosowaniu w budownictwie, deluwialne piaski i piaski gliniaste na południu gminy oraz występujące lokalnie głównie na terenach leśnych w rejonie Domostawy, Katów i Jarocina piaski eoliczne. Istnieje możliwość udokumentowania i wykorzystania złóż piasków budowlanych praktycznie na terenie całej gminy, a w rejonie Jarocina, Majdanu Golczańskiego i Szyperek surowców ilastych. W północnej części gminy w dolinie Bukowej zostały wstępnie rozpoznane złoża torfów. Są to złoża niskie „Domostawa I” o pow. 7,2 ha i zasobach szacunkowych, określanych na 96 tys. ton i „Domostawa II” o pow. 78,0 ha i zasobach ok. 640 tys. ton. Torfy w zależności od własności fizykochemicznych mogą być stosowane w rolnictwie i ogrodnictwie jako nawóz organiczny i środek poprawiający strukturę gleby. Dawne zastosowanie torfów jako środka opałowego w chwili obecnej ma znaczenie marginalne. Na terenie gminy nie prowadzi się koncesjonowanego wydobycia surowców, stwierdza się natomiast przypadki „dzikiej” eksploatacji piasków w szczególności w obrębie wydm, co jest zjawiskiem niekorzystnym z uwagi na zagrożenie dewastacji tych ciekawych form morfologicznych. Jest to wydobycie punktowe, na małą skalę prowadzone przez miejscową ludność na potrzeby własne. Powstałe wyrobiska są z reguły małe i szybko ulegają naturalnej sukcesji. 10 PLAN ROZWOJU LOKALNEGO GMINY JAROCIN 2.3.4 Fauna i flora oraz system powiązań ekologicznych Szata roślinna pełni funkcje klimatyczne i biologiczne, wpływając na podniesienie ogólnych standardów ekologicznych i poprawę jakości życia oraz funkcje glebo ochronne i wodochronne. Flora gminy jest dość zróżnicowana ze względu na obecność siedlisk o odmiennym charakterze – od dolin rzecznych poprzez tereny piaszczystych wydm z ubogimi murawami i wrzosowiskami, torfowiska po siedliska leśne. Lasy na terenie gminy stanowią pozostałości Puszczy Solskiej, rozmieszczone są nierównomiernie, najbardziej zwarty kompleks leśny znajduje się w centralnej i północnej części gminy. Struktura siedliskowa lasów jest tu różnorodna – wśród siedlisk borowych od najwilgotniejszych siedlisk boru bagiennego poprzez bór mieszany wilgotny po bór świeży. Wśród leśnych zbiorowisk roślinnych największe znaczenie ma kontynentalny bór mieszany, suboceaniczny bór świeży oraz śródlądowy bór wilgotny. Spotykane są również płaty boru bagiennego olsu oraz przystrumykowego łęgu jesionowo olszowego. Przeważają drzewostany sosnowe (blisko 90%) z domieszką dębu i brzozy. Las jest jednym z najważniejszych komponentów środowiska przyrodniczego. Znaczenie lasu wypływa z wielorakich jego funkcji, wśród których zazwyczaj wymienia się: − funkcję ochronną polegającą na tym, iż las jest główną formacją roślinną oddziaływującą dodatnio na wiele elementów środowiska: klimat, stosunki wodne, skład chemiczny wody i powietrza. Lasy zabezpieczają przed takimi zjawiskami jak: wiatr, zmniejszają zanieczyszczenie powietrza, produkują tlen, chronią przed hałasem, przetrzymują wilgoć; − funkcję produkcyjną, polegającą na dostarczaniu surowca drzewnego i innych dóbr jak: owoce leśne, grzyby itp.; − funkcję społeczną, polegającą na tym, że lasy są niezastąpionym terenem dla turystów i rekreacji. Lasy na terenie gminy to typowe lasy gospodarcze, nie wydzielono tu lasów ochronnych. Kompleksy leśne terenu gminy charakteryzują się zadowalającą zdrowotnością. Wszystkie drzewostany położone są w I strefie zagrożeń przemysłowych (uszkodzenia słabe). Prócz zbiorowisk leśnych na terenie gminy stwierdza się występowanie roślinnych zbiorowisk łąkowych i pastwiskowych o dużym stopniu naturalności najbardziej rozpowszechnionych w dolinie rzeki Gilówki. Łąki i pastwiska zajmują na terenie gminy ponad 25% powierzchni. Wśród lasów występują zbiorowiska bagienne (Mechowe Bagno w lasach na terenie wsi Mostki, Wilcze Bagno w lasach na terenie wsi Majdan Golczański) i roślinność wodna podmokłych zagłębień bezodpływowych. W rejonie Domostawy występują rozległe torfowiska z charakterystycznym, bogatym zespołem florystycznym. Naturalny system powiązań ekologicznych na terenie gminy tworzą: − ekosystemy leśne, − ekosystemy dolin rzecznych Bukowej i Gilówki w postaci zarośli łęgowych, 11 PLAN ROZWOJU LOKALNEGO GMINY JAROCIN − − ekosystemy łąkowe – obszary naturalnych użytków zielonych, stanowiących bazę równowagi ekologicznej dla sąsiadujących łatwo wysuszających się obszarów, ekosystemy wód płynących, starorzeczy, śródleśnych zagłębień bezodpływowych. Różnorodność występujących na terenie gminy zbiorowisk szaty roślinnej sprzyja bogactwu gatunków fauny. Ze środowiskiem leśnym związane są zwierzęta łowne: najliczniej występująca sarna, jeleń, dzik, lis, kuna, piżmak i inne. Tereny otwarte tj. łąki i pola uprawne są biotopem drobnej zwierzyny łownej (zające, kuropatwy, bażanty). W kompleksie leśnym położonym na północ od wsi Jarocin stwierdzono występowanie miejsc lęgowych głuszca. 2.3.5 Zasoby przyrody objęte ochroną prawną Na terenie gminy Jarocin ochronę prawną (ustawa o ochronie przyrody z dnia 16.10.1991 r. Dz. U. Nr 114 poz. 492) zastosowano dla obszaru całej gminy obejmującego znaczne powierzchnie zachowanego osobliwego krajobrazu dawnych puszcz Kotliny Sandomierskiej z cennymi ekosystemami leśnymi i bagiennymi, o dużym stopniu naturalności i bogactwie gatunkowym roślin i zwierząt. Tereny te znalazły się w obrębie otuliny Parku Krajobrazowego „Lasy Janowskie” utworzonego uchwała WRN w Tarnobrzegu Nr XXVI/141/88 z dnia 30 marca 1988 r., którego granica w większości pokrywa się z północną granicą gminy na rzece Bukowa. Granica otuliny przebiega poza terenem gminy Jarocin, przez gminy Zaklików, Radomyśl n/Sanem, Pysznica, Nisko, Ulanów i Harasiuki, wewnątrz otuliny zawiera się cały obszar omawianej gminy. Ponadto ochronę prawną zastosowano przez utworzenie dwóch pomników przyrody żywej na mocy Zarządzenia Nr 1 Wojewody Tarnobrzeskiego z dnia 8.02.1988 r. (Dz. Urz. Nr 2 z dnia 13.02.1988 r.). Są to: − dąb szypułkowy rosnący w obrębie zabudowań gospodarczych w odległości 20 m od drogi w miejscowości Domostwa (działka Nr 493), dąb szypułkowy rosnący na południowym skraju wsi Nalepy na gruncie należącym do Nadleśnictwa Rozwadów. Rozporządzeniem Wojewody Tarnobrzeskiego Nr 4 z dnia 10.03.1992 r.). gatunkiem objętym ochroną prawną został głuszec. Jest to obecnie jedyne naturalne siedlisko tego gatunku w woj. Podkarpackim. 2.4 TURYSTYKA Teren obecnej gminy Jarocin położony był na uboczu ważnych szlaków komunikacyjnych. Główne, bardzo stare szlaki handlowe prowadziły bezpośrednio wzdłuż Wisły i Sanu nie wkraczając na teren Puszczy. „Szlak ruski” biegł wzdłuż lewego brzegu Sanu z Sandomierza przez Gorzyce, Pławo, Nisko i Kopki. Od XIV wieku szlak rozgałęział się w Kopkach, główny prowadził przez Jarosław i Przemyśl, a drugi przez Krzeszów i Lubaczów do Lwowa i na Mołdawię. Inny ważny szlak przebiegał po prawej stronie Sanu tzw. „gościniec lubelski” od Krzeszowa przez Bieliny, Ulanów, Zarzecze, Kłyżów, Jastkowice, Wolę Rzeczycką, Radomyśl i Pniów. 12 PLAN ROZWOJU LOKALNEGO GMINY JAROCIN Dopiero w XVI wieku przetarły się dwa nowe szlaki biegnące przez środek puszczy – południkowo. Jeden odchodził od szlaku ruskiego w Pławie i biegł przez Przyszów, Raniżów i Głogów do Rzeszowa, drugi odchodził w Nisku przez Kamień, Sokołów również do Rzeszowa. Były to jedyne ważniejsze drogi przebiegające w pobliżu Jarocina i mające w przeszłości na rozwój wsi duży wpływ. Zapewne obfitości lasów rejon ten zawdzięcza swą nazwę - kraina lasowiacka. Teren dzisiejszej gminy stanowił niegdyś puszczę o lasach sosnowych, liściastych ( dąb, buk, topola ) i mieszanych. W tych lasach królewskich mieszkali gdzieniegdzie strażnicy leśni i wieśniacy, którzy pełnili obowiązki naganiaczy leśnych w czasie polowań. W miarę upływu czasu zaczęły - poprzez karczunek lasów - powstawać wioski. Świadczyć o tym może nazwa "Majdan" zapożyczona z języka tureckiego a oznaczająca najpierw czworoboczny obszar, plac ćwiczeń wojskowych, w obozach polskich zaś, wolny obszar środkowy, na którym gromadziło się rycerstwo dla równego podziału łupów. Stad przeszła ta nazwa na obozowiska robotników leśnych. Stawały się one często zawiązkami wsi zakładanych na wyciętych obszarach leśnych. Zwykle przybierały one nazwę od dóbr, do których należały lasy. W pobliżu Jarocina było 5 takich osad. Mieszkańcy ich trudnili się wyrabianiem klepek, gontów, smoły, terpentyny i potażu. Niestety, nie ma dokumentów z których można by dokładnie określić powstanie wsi. Nazwa etymologiczna wsi Jarocin prawdopodobnie pochodzi od dzierżawcy wioski Jaroty. Pojawiła się we wzmiankach piśmienniczych na przełomie XVII i XVIII wieku W Jarocinie w XIX i na początku XX wieku istniał majątek ziemski, którego właścicielami byli: Srokowski, Michałowski, Myszkowski i Malinowski. Ten ostatni częściowo rozparcelował swój majątek, a resztę sprzedał Żydom. Zabudowania dworskie nie przetrwały do naszych czasów. Jak wyglądało zagospodarowanie obejścia dworskiego możemy dowiedzieć się tylko z zachowanej mapy pochodzącej z 1887 roku. Pamięć o dworze pozostała tylko w używanym do dzisiaj nazewnictwie. Część Jarocina poza byłymi zabudowaniami dworskimi w kierunku zachodnim nosi miano: "Zadwór". zaś grunty należące niegdyś do właścicieli dworu zwą się "Pańskie". Nieco później od Jarocina powstały MostkiPodpory gdzie ludzie trudnili się rolnictwem i myślistwem. Osada Mostki Wasile powstała przed powstaniem styczniowym. Szyperki to nazwa kulturowa, od zawodu szyper ( pierwszy dozorca statku, rządca statku ), który tam mieszkał w związku ze spławem drzewa do Gdańska, czy też do innych miast. Do Szyperek ściągnięto Rusinów i zatrudniono ich jako robotników leśnych i przy spławie drewna do miast. Jako, że byli greko katolikami uczęszczali na nabożeństwa do cerkwi w Dąbrówce do czasu ufundowania cerkwi na miejscu w roku 1875 przez ziemianina Pokrowskiego W XIX wieku powstała wieś Majdan Golczański z parcelacji majątku ziemianina Lewickiego z Borków. Pierwotnie występowała pod nazwą Majdan Boćkiński. Tutaj przybyło najwięcej osadników z Wrzaw, Krzątki i Mazur Kolbuszowskich, a także z innych wsi z powiatu niżańskiego i leżajskiego. Chłopi kupowali przeważnie wyręby leśne i łąki. Na kupno ziemi zaciągali pożyczki w bankach we Lwowie. Wioski Jarocin, Majdan Golczański, Mostki i Szyperki jak również inne wsie okoliczne ( Kurzyna Mała, Średnia i Wielka oraz Golce) należały najpierw do parafii Pysznica, a później od r. 1818 katolicy obrządku rzymskokatolickiego ( łacińskiego ) chodzili do kościoła w Kurzynie Średniej ( Rauchersdorf ), który był kościołem filialnym parafii Pysznica a później 13 PLAN ROZWOJU LOKALNEGO GMINY JAROCIN samoistną parafią. Przed I rozbiorem Polski katolicy z tych wsi chodzili do kościoła w Hucie Krzeszowskiej, znajdującej się później pod zaborem rosyjskim. W XIX w. w Katach istniała fabryka terpentyny, natomiast w Golcach browar. Po obiektach tych pozostały tylko resztki ich fundamentów oraz nazewnictwo /Katy - Podfabryka, Browarczysko/. Gmina Jarocin nie posiada spektakularnych obiektów zabytkowych, mogących przyciągać potencjalnych turystów. Obecnie trwa procedura wpisania do Rejestru Zabytków Województwa Podkarpackiego następujących obiektów: – kościół p.w. M. B. Bolesnej w Jarocinie, kościół p.w. MB Królowej Polski w Domostawie, kaplica rzymskokatolicka p.w. Matki Boskiej (wcześniej grekokatolicka) w Szyperkach, kapliczka w Jarocinie, stara szkoła z 1907 r. w Jarocinie oraz grupa nagrobków na cmentarzu parafialnym w Jarocinie. Wiele miejsc na terenie gminy Jarocin związanych jest z wydarzeniami z II wojny światowej. Są to: pomnik w Jarocinie wzniesiony dla upamiętnienia bohaterskiej postawy ludności w czasie II wojny światowej czego dowodem było także przyznanie miejscowości Krzyża Grunwaldzkiego III klasy, pomniki w Grabie, pod Zdziarami, , na cmentarzu parafialnym w Jarocinie, mogiły żydowskie w Jarocinie i w Katach – Macisowie. Z okresu I wojny światowej znajduje się pomnik w Domostawie oraz zbiorowa mogiła w Zdziarach. Wszystkie te miejsca pamięci powiązane zostaną w niedalekiej przyszłości przebiegającą obok trasą rowerową. Na terenie sąsiedniej gminy – Janów Lubelski występuje Park Krajobrazowy Lasy Janowskie. Gmina Jarocin w całości położona jest w otulinie powyższego Parku. Opiniując w 2004 r. projekt Planu Ochrony Parku, Gmina Jarocin zwróciła się o rozszerzenie go na część jej kompleksów leśnych. Podstawowymi czynnikami decydującymi o wartości walorów krajobrazowych są rzeźba terenu, szata roślinna oraz stan jej zachowania i zabytki kultury materialnej. Obszar gminy Jarocin pomimo, iż nie posiada urozmaiconej rzeźby terenu i morfologicznie jest raczej monotonną równiną z rzadka poprzecinaną dolinami rzecznymi i wałami wydmowymi stanowiącymi ciekawy element morfologiczny, dzięki dużej lesistości (ok. 40% ogólnej powierzchni), czystemu środowisku cechuje się wysokimi walorami krajobrazowymi i wypoczynkowymi. W lasach omawianej gminy przeważają siedliska borowe o dużym zróżnicowaniu wilgotnościowym. Użytki rolne poprzez swoje rozdrobnienie (tzw. szachownica pól) oraz duży udział łąk i pastwisk z licznymi zadrzewieniami śródpolnymi nie tylko nie wprowadzają monotonii, ale dodatkowo podkreślają walory krajobrazowe. Najuboższe fragmenty pół rolnicy pozostawili jako ugory, które zarastając głównie brzozą dodają specyficznego uroku terenom rolnym. Dużym walorem krajobrazowym jest meandrująca wśród pól i lasów rzeka Bukowa. Na podkreślenie zasługuje fakt, że tereny leśne, szczególnie w północnej części cechują się dużą dostępnością i korzystnym mikroklimatem, co sprzyja rozwojowi turystyki. W gminie Jarocin w sołectwie Szwedy działają dwa gospodarstwa agroturystyczne. 2.5 ZAGOSPODAROWANIE PRZESTRZENNE 14 PLAN ROZWOJU LOKALNEGO GMINY JAROCIN Plan zagospodarowania przestrzennego gminy stracił swoją ważność z końcem 2003 r. Jednak zmiany w planie wprowadzone po 1995 r. i plan opracowany i uchwalony w 2003 r. sprawiają, że dla części obszaru gminy plan zagospodarowania przestrzennego jest ważny. Zamierzenia inwestycyjne są uzgadniane również jako nie sprzeczne ze Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy Jarocin. 2.5.1 Wodociągi i kanalizacja Gmina Jarocin jest w całości zwodociągowana. Długość sieci wodociągowej wynosi 127.5 km. Woda dostarczana jest z dwóch ujęć: „Jarocina” i „Katów” przez stacje wodociągowe w tych miejscowościach. Wodociągi są spięte ze sobą, co gwarantuje w perspektywie zabezpieczenie pełnych potrzeb wodnych obu. Wraz z dokończeniem w 2004 r. kanalizacji sanitarnej w Domostawie wszystkie miejscowości o zwartej zabudowie na terenie gminy Jarocin posiadać będą kanalizację sanitarną. Kanalizację sanitarną już posiadają: Jarocin, Szyperki, Majdan Golczański, Mostki Podpory, Katy, Zdziary, Kutyły i część Domostawy o łącznej długości 67.5 km (bez przykanalików). W Jarocinie działa od 1999 roku mechaniczno biologiczna oczyszczalnia typu BIO PAK rozbudowana w 2003 r. o nowy blok o przepustowości 250 m3., co daje razem 400 m3 na dobę. Przyjęta technologia oczyszczalni ścieków charakteryzuje się wysoką efektywnością i brakiem uciążliwości dla otoczenia. 2.5.2 Energetyka Korzystne warunki występują również dla użytkowników energii elektrycznej Energia elektryczna dostarczana jest na teren gminy liniami napowietrznymi średniego napięcia z trzech różnych kierunków: GPZ 110/15 kV Janów Lubelski; GPZ 110/15 kV Biłgoraj (miejscowość Golce i 2 stacje w Majdanie Golczańskim); GPZ 110/15 kV Rudnik (pozostałe stacje w Majdanie Golcz. oraz stacja Szyperki Mule). Energia elektryczna wprowadzana jest do w/w GPZ-tów na teren gminy liniami napowietrznymi średniego napięcia: - 15 kV „Janów Lubelski – Stalowa Wola” - 15 kV „Biłgoraj – Harasiuki – Ciosmy” 15 kV Rudnik – Ulanów – Mostki” do 45 stacji transformatorowych 15/0.4 kV. Stacje te są głównym źródłem zasilania odbiorców bytowokomunalnych i sieci oświetleniowej. Większość stacji transformatorowych jest w dobrym stanie technicznym – po reelekitryfikacji. Obszar gminy Jarocin obsługiwany jest pod względem energetycznym przez Rzeszowski Zakład Elektroenergetyczny S.A.- Rejon Energetyczny Janów Lubelski. 2.5.3. Drogi i transport Jarocin połączony jest z poszczególnymi miejscowościami gminy dobrze rozwiniętym systemem dróg gminnych oraz powiatowych. Łączna ich długość wynosi 68 km. Przez trzy wioski z terenu Gminy Jarocin a mianowicie Zdziary, Katy i Domostawę przebiega droga krajowa Nr 19, relacji Rzeszów - Lublin. Istnieją plany przebudowy tej drogi w trasę szybkiego ruchu S - 19 Rzeszów 15 PLAN ROZWOJU LOKALNEGO GMINY JAROCIN Lublin - Białystok. W Studium uwarunkowań planowania przestrzennego Gminy Jarocin przewidziane jest obejście drogowe od strony wschodniej w/w miejscowości, dzięki czemu powstanie możliwość przeznaczenia terenów pomiędzy dotychczasową drogą krajową a planowaną obwodnicą do rozwoju produkcji, drobnej wytwórczości i transportu. Rysunek 2-3: 2.5.4.Gazyfikacja Gmina Jarocin nie jest zgazyfikowana. Nie było presji mieszkańców aby dążyć w tym kierunku. Do ogrzewania mieszkań służą odpady z produkcji prowadzonej przez liczne na terenie gminy zakłady drzewne i stolarskie. Niemniej jednak przewiduje się zasilanie gminy gazociągiem wysokoprężnym Ø 80 od strony Biłgoraja wzdłuż linii kolejowej LHS. 16 PLAN ROZWOJU LOKALNEGO GMINY JAROCIN W Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy Jarocin przewidziana jest gazyfikacja poszczególnych sołectw wzdłuż istniejącego układu drogowego. 2.5.5.Telefonizacja Gmina jest całkowicie stelefonizowana. Nowoczesne centrale cyfrowe w Jarocinie i Domostawie świadczą usługi telekomunikacyjne o standardzie światowym. W miejscowości Zdziary działa Stacja Bazowa Telefonii Komórkowej Era GSM, w Katach zaś, stacja Centertela (IDEA). Większa część gminy jest w zasięgu działania telefonii Plus GSM. 2.5.6. Gospodarka nieruchomościami Na terenie gminy Jarocin jest 129 ha tzw. gruntów gminnych w tym 23 ha gruntów wchodzących w skład gminnego zasobu nieruchomości. Gospodarka tymi gruntami odbywa się zgodnie z literą ustawy o gospodarce nieruchomościami. Jest duże zainteresowanie nabywaniem działek pod budownictwo mieszkaniowo-rekreacyjne głównie w miejscowości Szwedy nad rz. Bukowa i m-ci Mostki. Małe jest zainteresowanie obrotem gruntami rolnymi. 2.5.7. Własność nieruchomości Na terenie gminy przeważają grunty będące własnością osób fizycznych (73.5%), na 9043 ha powierzchni gminy 6653 ha to grunty stanowiące własność osób fizycznych. Pozostałe to grunty Skarbu Państwa – 1501 ha; wspólnot gruntowych –760 ha; gminy –129 ha. Struktura władania lasów przedstawia się następująco: − 1355 ha lasy państwowe pozostające w zarządzie Nadleśnictwa Rozwadów, − 6 ha lasy gminne, − 1702 ha lasy prywatne, - 574 ha lasy wspólnot gruntowych. 2.5.8.Identyfikacja problemów W najbliższych latach należy rozwiązać problem odprowadzania ścieków z miejscowości na terenie gminy o rozproszonej zabudowie (30% gospodarstw) nie ujętych w system kanalizacji sanitarnej zbiorczej. W zakresie wykorzystania naturalnych warunków przyrodniczych do rozwoju turystyki, brak infrastruktury temu celowi służącej. Brak wykorzystania odnawialnych źródeł energii. 2.6 GOSPODARKA 2.6.1 Rolnictwo Do niedawna rolnictwo było podstawową dziedziną gospodarki na terenie gminy Jarocin. Charakterystycznym było zjawisko tzw. dwuzawodostwa czyli pracy w rolnictwie i zakładach przemysłowych Niska i Stalowej Woli. Pomimo 17 PLAN ROZWOJU LOKALNEGO GMINY JAROCIN tego, iż większość zakładów albo upadło albo zmniejszyło zatrudnienie ( zwalniani byli w pierwszej kolejności właściciele gospodarstw rolnych) to liczba mieszkańców gminy pracujących w rolnictwie i utrzymujących się z niego zmniejszyła się. Wpływ na to zjawisko ma słaba jakość gleb, rozdrobnienie gospodarstw oraz drastyczny spadek dochodów z rolnictwa. Tabela 2-3. Struktura użytkowania gruntów w gminie Jarocin Wieś Jarocin Domostawa Golce Katy Majdan Golczański Mostki Szwedy Szyperki Zdziary Ogółem: Pow. ogółe m Użytki Lasy rolne Gru nty zadr zewi one 1964 842 904 636 1105 932 490 503 381 645 942 289 335 216 396 7 4 4 1 4 Wody stoją ce, płyną ce, rowy 12 14 5 5 5 2195 402 522 473 9043 806 314 437 377 4885 1310 45 48 56 3637 1 2 1 1 25 15 17 5 5 83 Tereny Tereny komunikaNieuż osiedlo cyjne ytki i we inne Ko- zabudo Drogi leje -wane 7 7 6 2 7 23 18 25 20 25 5 - 41 20 21 11 23 6 6 3 3 47 28 7 10 15 171 5 29 11 18 16 190 Na przeważającym obszarze gminy występują gleby piaszczyste, słabogliniaste i gliniaste w typie pseudobielicowym i brunatnym. Ponad 70% gleb gruntów ornych występuje w klasie V i VI i zaliczone są do kompleksu żytniego słabego i bardzo słabego pod względem przydatności rolniczej. Gleby gminy Jarocin są glebami lekkimi z dużym zakwaszeniem użytków rolnych tj.: 81% wynosi udział gleb bardzo kwaśnych i kwaśnych. Nie stwierdza się zanieczyszczenia gleb siarką. Zanieczyszczenie gleb metalami ciężkimi tj. kadmem jest w stopniu I – co oznacza, że gleby te nadają się pod uprawę wszystkich roślin z wyjątkiem warzyw przeznaczonych dla niemowląt i małych dzieci. Tabela 2-4. Struktura użytków rolnych. Wyszczególnienie grunty orne łąki pastwiska sady Razem: Powierzchnia w [ha] 2563 1361 943 18 4885 [%] 52,4 27,8 19,3 0,3 100,0 Największy udział w strukturze użytków rolnych posiadają grunty orne i stanowią 52% ogólnej powierzchni użytków rolnych. Największa ich powierzchnia znajduje się w miejscowościach: Jarocin, Mostki, Majdan 18 PLAN ROZWOJU LOKALNEGO GMINY JAROCIN Golczański. Grunty orne dobrej jakości znajdują się w: Domostawie, Jarocinie, Szyperkach i Ździarach. Użytki zielone na terenie gminy stanowią 47% ogólnej powierzchni użytków rolnych i największe ich powierzchnie znajdują się w miejscowościach: Golce, Jarocin, Mostki, Majdan Golczański. Najlepsze pod względem bonitacji użytki zielone znajdują się w miejscowościach: Jarocin, Katy, Domostawa. Użytki zielone występują przeważnie w obniżeniach terenowych; większość z nich to gleby słabe, okresowo podmokłe. Obok gleb mineralnych na terenie gminy występują gleby pochodzenia organicznego tj: gleby torfowe i murszowe. Znajdują się one we wsiach: Zdziary, Jarocin, Szyperki, Mostki, Majdan Golczański i Domostawa. Najczęściej położone są one nad rzeką Gilówką i innymi ciekami. Gleby organiczne są szczególnie chronione zgodnie z Ustawą o ochronie gruntów rolnych i leśnych i powinny być przeznaczone do użytkowania rolniczego. Najczęściej znajdują się na nich użytki zielone. Podstawowym kierunkiem w produkcji roślinnej jest uprawa zbóż i ziemniaków, a więc kierunek zbożowo – okopowy zgodny z występującymi tutaj warunkami glebowymi. Udział zbóż w ogólnej powierzchni zasiewów wynosi 73%, wśród zbóż przeważa uprawa żyta i owsa. Drugą rośliną pod względem powierzchni uprawy są ziemniaki, które w strukturze upraw stanowią 20%. Plonowanie zbóż i ziemniaków jest dużo niższe od średniej wojewódzkiej. Wg Powszechnego Spisu Rolnego dość duża powierzchnia gruntów nie jest obsiewana – około 700 ha. Sytuacja ta spowodowana jest trudną sytuacją w rolnictwie, brakiem rynków zbytu, brakiem środków do produkcji. Tabela 2-5. Udział poszczególnych upraw w strukturze zasiewów. Wyszczególnienie Ogólna powierzchnia zasiewów w tym: zboża ziemniaki rośliny przemysłowe rośliny pastewne kukurydza rośliny strączkowe jadalne pozostałe Powierzchnia [ha] 1961 1431 401 1 59 2 2 65 Hodowla bydła w tym hodowla krów jest podstawowym kierunkiem w produkcji zwierzęcej a chów trzody chlewnej jest uzupełniającym. Obsada bydła w sztukach na 100 ha użytków rolnych: − gmina Jarocin 39, − woj. podkarpackie 42, − Polska 39. 2.6.2 Struktura podstawowych branż na terenie gminy (trendy) 19 PLAN ROZWOJU LOKALNEGO GMINY JAROCIN W chwili obecnej w ewidencji działalności gospodarczej figuruje ok. 140 podmiotów gospodarczych. Największe z nich należą do branży drzewnej. Przy drodze krajowej w miejscowości Katy usytuowane są dwie stacje paliwowe. Obok sklepów prowadzonych przez osoby prywatne istnieje sieć placówek GS "SCH". Do spółdzielni tej należy miejscowa piekarnia. Ponadto na terenie gminy znajdują się: dwa gospodarstwa agroturystyczne położone w sołectwie Szwedy, masarnia, tuczarnia, zakład tworzyw sztucznych, hurtownia materiałów budowlanych. Gospodarką wodno-ściekową oraz zbieraniem odpadów zajmuje się Gminny Zakład Komunalny spółka z o. o., konserwacją rowów i sieci melioracyjnej zaś - Gminna Spółka Wodna w Jarocinie. 2.6.3 Ilość osób zatrudnionych w danych sektorach Osób aktywnych zawodowo jest na terenie gminy ok. 1900, z czego pracujących jest ok. 1480 osób i bezrobotnych ponad 420 osób. Osób biernych zawodowo, czyli pozostających poza siłą roboczą ( osoby w wieku 15 lat i więcej, które nie zostały zakwalifikowane jako pracujące lub bezrobotne) jest 1869. Najwięcej osób zatrudnionych jest, jako pracownicy najemni głównie w usługach i drobnej wytwórczości ok. 970 osób; na własny rachunek (jako przedsiębiorcy) pracuje ok. 390 osób, w tym w swoim gospodarstwie rolnym jest zatrudnionych 297 osób. W związku z tym, że nie są tworzone nowe miejsca pracy, zauważalny jest trend do wyjazdu (zwłaszcza ludzi młodych) do pracy za granicę. Mimo tego stopa bezrobocia nie spada. 2.6.4 Rynek pracy W gminie Jarocin, podobnie jak w całym powiecie niżańskim poszukiwanie pracy odbywa się głównie za pośrednictwem PUP w Nisku ale również za pośrednictwem ogłoszeń w prasie lokalnej, przez Internet i bezpośrednich wizyt u pracodawców. Na powstanie wysokiego bezrobocia na terenie gminy przyczyniły się zwolnienia grupowe w HSW Stalowa Wola oraz likwidacja Zakładów Mięsnych i Zakładów „NIMET” w Nisku. Rynek pracy na terenie gminy i powiatu charakteryzuje się duża rotacją, niskimi płacami, dużym popytem na pracę przy równoczesnej małej podaży oraz zatrudnianiem na czas określony lub na umowy krótkoterminowe. W tzw. sezonie część poszukujących pracy znajduje sezonowe zatrudnienie w ramach robót publicznych, przy pracach interwencyjnych, przy inwestycjach gminnych oraz w GSW. Część absolwentów ma możliwość odbycia staży absolwenckich głównie w tut. urzędzie gminy lub innych instytucjach. 2.6.5 Identyfikacja problemów Największym problemem na terenie gminy jest wysoki poziom bezrobocia (ponad 21%), na co składa się brak miejsc pracy w gminie poza rolnictwem, brak miejsc pracy poza gminą, brak zewnętrznych inwestycji na terenie gminy, słaba kondycja zakładów pracy w gminach sąsiednich. Problemem jest niewykorzystanie naturalnych walorów przyrodniczych i krajobrazowych, trudności ze zbytem płodów rolnych i brak ich przetwórstwa na miejscu. 2.7 INRFRASTRUKTURA SPOŁECZNA 2.7.1 Oświata 20 PLAN ROZWOJU LOKALNEGO GMINY JAROCIN Na terenie gminy Jarocin znajduje się siedem szkół podstawowych (Jarocin, Domostawa, Szyperki, Zdziary, Golce, Majdan Golczański, Mostki – Sokale) oraz Gimnazjum w Jarocinie. Pięć z nich ma swoje siedziby w czterech budynkach wybudowanych w ostatniej dekadzie. Przy gimnazjum oraz szkole podstawowej w Jarocinie funkcjonuje pełno wymiarowa sala gimnastyczna (36 x 18m), w Domostawie natomiast druga na terenie gminy sala o wymiarach 12 x24m Rysunek 2 – 4. Obiekt szkolny w Jarocinie 2.7.2 Kultura i sport W gminie funkcjonują:, Gminny Ośrodek Kultury Sportu Turystyki i Rekreacji, , Gminna Biblioteka Publiczna w Jarocinie z filią w Domostawie, dwa Ludowe Zespoły Sportowe (w Jarocinie i Zdziarach), Koła Gospodyń Wiejskich (w Jarocinie i Zdziarach) oraz Stowarzyszenie Przyjaciół Państwa Jarocin organizujące "Spotkania rodzinne w Państwie Jarocin" i wydające dwumiesięcznik pt. "Państwo Jarocin". 2.7.3 Poziom bezpieczeństwa-Policja W Jarocinie, podobnie jak w innych gminach powiatu niżańskiego istnieje Posterunek Policji. Zatrudnionych jest w nim 4 osoby (jeden kierownik posterunku, jeden dzielnicowy, jeden policjant oraz jeden pracownik dochodzeniowy). Boryka się on jak wszystkie jednostki w powiecie z trudnościami finansowymi. Samorząd wspiera jego działalność poprzez zakup paliwa do samochodu policyjnego, dzięki czemu zwiększa się częstotliwość wyjazdów w teren. Najbardziej niebezpiecznymi miejscami na terenie działania PP w Jarocinie jest droga krajowa Nr 19 gdzie dochodzi do częstych wypadków drogowych, parking przy restauracji „Las Vegas” gdzie dochodzi do częstych włamań do samochodów oraz placówki handlowe gdzie dochodzi do włamań i kradzieży. 2.7.4 Poziom bezpieczeństwa przeciwpożarowego 21 PLAN ROZWOJU LOKALNEGO GMINY JAROCIN W gminie Jarocin działają dwie jednostki Ochotniczych Straży Pożarnych: w Jarocinie i Domostawie. Obie są włączone do Krajowego Systemu Ratowniczo – Gaśniczego co świadczy o ich wartości i zdolności do podejmowania szybkich działań ratowniczych.. Jednostka OSP w Domostawie dysponuje wozem bojowym marki Star i motopompą To-05 natomiast OSP w Jarocinie – wozem bojowym marki Jelcz, 2 motopompami To-05 i motopompą Niagara. 2.7.5. Bezpieczeństwo zdrowotne Na terenie gminy działa samodzielny Niepubliczny Zakład Opieki Zdrowotnej w Jarocinie, który ma swoją siedzibę w ośrodku zdrowia. Jego kierownik jest zarazem lekarzem rodzinnym większości mieszkańców gminy. Nieliczni pozostali mieszkańcy zapisali się do lekarzy rodzinnych w Nisku i Stalowej Woli. W tym samym budynku co SNZOP znajduje się gabinet stomatologiczny i apteka. Drugi gabinet stomatologiczny, dla lepszego dostępu dzieci i młodzieży do stomatologa został zlokalizowany w budynku gimnazjum w Jarocinie. Do lekarzy specjalistów mieszkańcy gminy są kierowani do przychodni w Nisku. SANEPID w Nisku pełni ciągły nadzór nad zakładami, szkołami, instytucjami i ujęciami wody pod kątem przestrzegania nakazanych ustawami norm bezpieczeństwa zdrowotnego. Woda dostarczana odbiorcom z wodociągu gminnego odpowiada wymogom obowiązującego rozporządzenia w zakresie parametrów fizyko-chemicznych oraz spełnia wymagania dotyczące jakości wody przeznaczonej do spożycia przez ludzi. Kontrole w zakładach pracy zwracają szczególną uwagę na stan sanitarny zakładów pracy, zaplecze higieniczno-sanitarne i jego wyposażenie, zaopatrzenie w środki czystości, wentylacje w pomieszczeniach. 2.7.6. Określenie grup społecznych wymagających wsparcia Do grup wymagających wsparcia i zwiększenia zainteresowania nimi należą: • Dzieci i młodzież – w zakresie kształcenia i zdrowego spędzania wolnego czasu • Bezrobotni – w zakresie podniesienia kwalifikacji zawodowych lub przeorientowania zawodowego • Rolnicy – w zakresie przekwalifikowania się dla znalezienia pracy poza rolnictwem • Bezdomni i samotni 2.7.7.Identyfikacja problemów Do problemów społecznych trzeba zaliczyć: • Emigrację całych rodzin spowodowaną wysokim bezrobociem a co się z tym wiąże, brakiem odpowiednich perspektyw w kraju • Brak odpowiedniej oferty kulturalnej • Brak obiektów kulturalno – sportowych umożliwiających aktywne spędzanie wolnego czasu 22 PLAN ROZWOJU LOKALNEGO GMINY JAROCIN • brak terenów turystyczną • patologie społeczne – alkoholizm, wandalizm • Pogorszenie się stanu zdrowia wśród dzieci i młodzieży a zwłaszcza wady postawy urządzonej zieleni zwiększających atrakcyjność 3. ZADANIA POLEGAJĄCE NA POPRAWIE SYTUACJI NA DANYM OBSZARZE Dla rozwoju gminy niezbędnym jest podjęcie w najbliższych latach działań organizacyjnych i inwestycyjnych. Istniejącą sytuację na terenie gminy można zmienić rozwiązując i porządkując następujące problemy: gospodarcze, społeczne, strukturalne, środowiska kulturowego, środowiska przyrodniczego. 3.1 ZMIANY W STRUKTURZE GOSPODARCZEJ TERENU Proponuje się podjęcie następujących działań: Tabela 3-1 Działania w zakresie podniesienia atrakcyjności turystycznej terenu L.p. Nazwa zadania Typ zadania 1. Budowa zbiornika retencyjnego z funkcją rekreacyjną w inwestycyjne m. Jarocin 2. Budowa progów spiętrzających na rzece Bukowa inwestycyjne 3. Budowa trasy rowerowej inwestycyjne 4. Zagospodarowanie terenu Narodowej w Jarocinie 5. Budowa sceny plenerowej z magazynem, zapleczem, inwestycyjne zjazdami i placem utwardzonym w miejscowości Jarocin. 6. Budowa trasy szybkiego ruchu S – 19 (Barwinek – organizacyjne Białystok) wokół Pomnika Pamięci inwestycyjne Realizacja powyższych inwestycji przyczyni się do podniesienia atrakcyjności pod względem turystycznym terenu gminy Jarocin. Będzie miała wpływ na rozwój turystyki a zwłaszcza agroturystyki. Przebudowa i modernizacja trasy szybkiego ruchu umożliwi powstanie nowych miejsc pracy przy jej obsłudze. 3.2 ZMIANY W SPOSOBIE UŻYTKOWANIA TERENU W związku z tym, że na terenie tut. gminy przeważają tereny o niskiej bonitacji należy przeznaczyć je pod zalesienie, uprawę ziół, plantacji iglaków ( na choinki), przygotować do funkcji osadniczych i usługowych. Należy podnieść ład przestrzenny w zagospodarowaniu gminy przewidując (określając) tereny przeznaczone ochronie i racjonalnemu ukształtowaniu środowiska naturalnego i kulturowego, stworzeniu warunków przestrzennych, korzystnych dla rozwoju przedsiębiorczości, a przez to poprawie warunków bytowych i ekonomicznych ludzi, zmniejszenie bezrobocia dzięki wykorzystywaniu walorów przyrodniczych, krajobrazowych i kulturowych przez 23 PLAN ROZWOJU LOKALNEGO GMINY JAROCIN organizowanie wypoczynku sobotnio-niedzielnego mieszkańców i osób odwiedzających gminę. 3.3. i rekreacyjnego dla ROZWÓJ SYSTEMU KOMUNIKACJI I INFRASTRUKTURY System komunikacyjny na terenie gminy zostanie zasadniczo poprawiony po wybudowaniu drogi szybkiego ruchu. Dotychczasowy odcinek drogi krajowej Rzeszów – Lublin, przebiegający przez gminę Jarocin dzięki tem u stanie się drogą lokalną. Zyskają na tym mieszkańcy Zdziar, Katów i Domostawy, gdyż zmniejszy się uciążliwość w postaci nadmiernego hałasu a znacznie zwiększy bezpieczeństwo pieszych. Inwestorem będzie Generalna Dyrekcja Dróg Krajowych i Autostrad. Rola gminy ograniczona będzie do spraw organizacyjnych takich jak: opiniowanie projektu przebiegu trasy, uczestniczenie w procesie wykupu i wywłaszczania gruntów pod drogę itp. Stan nawierzchni dróg powiatowych jest systematycznie poprawiany przy udziale środków własnych gminy. Niezwłocznej modernizacji wymagają następujące drogi powiatowe na terenie gminy Jarocin: droga Zdziary Jarocin, Majdan, Golce do Maziarni w Gminie Harasiuki oraz od Golc w kierunku Kurzyny, doga przez Szyperki do Borków w gminie Ulanów, droga z Jarocina do Nalep, droga od Golc do Sokal. Należy wyegzekwować od starostwa większą partycypację w kosztach poprawy nawierzchni dróg powiatowych. Gdy gmina będzie w mniejszych proporcjach uczestniczyć w kosztach naprawy nawierzchni dróg powiatowych, to będzie w stanie przeznaczyć więcej środków z budżetu na własne drogi gminne, tym samym ich stan będzie ulegał systematycznej poprawie. Poniższa tabela przedstawia drogi gminne do modernizacji. Tabela 3-2. Drogi gminne do modernizacji L.P. Nazwa zadania Typ zadania 1. Modernizacja Wołoszyny drogi gminnej Domostawa Moklaki 2. Modernizacja drogi gminnej Majdan Golczański - Wasile inwestycyjne 3. Modernizacja drogi gminnej Golce Górka - Dębowe inwestycyjne 4. Modernizacja drogi gminnej Mostki – Nalepy inwestycyjne 5. Modernizacja drogi gminnej Domostawa – Cmentarz wraz z inwestycyjne budową parkingu 6. Modernizacja drogi gminnej Szwedy – Wołoszyny inwestycyjne 7. Modernizacja drogi gminnej Zdziary – II pas inwestycyjne 8. Modernizacja drogi gminnej Zdziary – Kutyły i w Kutyłach przez wieś inwestycyjne 9 Modernizacja drogi gminnej Szyperki – Huta Deręgowska inwestycyjne 10. Modernizacja drogi gminnej Mostki Sokale - Graba 24 – inwestycyjne inwestycyjne PLAN ROZWOJU LOKALNEGO GMINY JAROCIN 11. Modernizacja drogi gminnej Majdan Golczański – Żabia Wólka inwestycyjne 12 inwestycyjne Modernizacja drogi gminnej Jarocin Zadwór 13. Modernizacja drogi gminnej Mostki – Podpory inwestycyjne 14. Modernizacja drogi gminnej Szwedy - Madeje inwestycyjne 15. Modernizacja drogi gminnej Szwedy – Nowa Ruda inwestycyjne 16. Modernizacja dróg gminnych Katy inwestycyjne 17. Modernizacja drogi gminnej Katy - Podfabryka inwestycyjne 18. Modernizacja drogi gminnej Deputaty – Pęk inwestycyjne 19. Modernizacja drogi gminnej Krzywy Gościniec – Babie Laski inwestycyjne 20. Modernizacja drogi gminnej Majdan Golczański - Załomy inwestycyjne 3.4. POPRAWA STANU ŚRODOWISKA NATURALNEGO Po wybudowaniu kanalizacji sanitarnej we wszystkich miejscowościach o zwartej zabudowie należy rozwiązać problem odprowadzania ścieków z miejscowości na terenie gminy o rozproszonej zabudowie (30% gospodarstw) nie ujętych w system kanalizacji sanitarnej zbiorczej. Przewiduje się budowę przydomowych oczyszczalni ścieków lub kanalizację ciśnieniową. Tabela 3-3. Działania w zakresie poprawy stanu środowiska naturalnego L.P. Nazwa zadania Typ zadania 1. Budowa kanalizacji tzw. oczyszczalni przyzagrodowych w Inwestycyjne Szwedach 2. Budowa kanalizacji tzw. oczyszczalni przyzagrodowych w Inwestycyjne Mostkach i Majdanie Golczańskim 3. Budowa kanalizacji tzw. oczyszczalni przyzagrodowych w Inwestycyjne Golcach 4. Regulacja stosunków wodnych – melioracja szczegółowa – Jarocin Inwestycyjne 5. Budowa kanalizacji na osiedlu domów jednorodzinnych w Jarocinie Inwestycyjne Problemem jest składowisko odpadów w Jarocinie, które po dokonaniu zaleconych przez Sanepid prac w najlepszym wypadku może funkcjonować do 2010 r. Działania samorządu gminnego nakierowane są na selektywną zbiórkę 25 PLAN ROZWOJU LOKALNEGO GMINY JAROCIN odpadów i odzyskiwanie surowców wtórnych a tym samym walkę z nagannym wysypywaniem śmieci do lasu i przydrożnych rowów. 3.5. POPRAWA STANU ŚRODOWISKA KULTUROWEGO Poprawa stanu środowiska kulturowego przejawiać się będzie w budowie lub modernizacji infrastruktury służącej celom kultury, turystyki, sportu i rekreacji. Oprócz wybudowaniu zbiornika retencyjnego a przy nim sceny z zapleczem wymienionych już w pkt. 3.1, będą to zadania wyszczególnione w poniższej tabeli: Tabela 3-4. Działania w zakresie poprawy stanu środowiska kulturowego L.p. Nazwa zadania Typ zadania 1. Budowa boisk sportowych przy szkole podstawowej Inwestycyjne i Gimnazjum w Jarocinie 2. Budowa stadionu sportowego w Zdziarach 3. Zagospodarowanie terenów zielonych przy pomniku Inwestycyjne w Jarocinie 4. Modernizacja stadionu sportowego w Jarocinie inwestycyjne 5. Budowa boisk sportowych w Szyperkach inwestycyjne 6. Budowa stadionu sportowego w Domostawie inwestycyjne 7. Budowa krytej pływalni w Jarocinie inwestycyjne Inwestycyjne 3.6. POPRAWA WARUNKÓW I JAKOŚCI ŻYCIA MIESZKAŃCÓW, W TYM ZMIANY W STRUKTURZE ZAMIESZKANIA Zadania w tej dziedzinie polegać będą na poprawie bezpieczeństwa życia mieszkańców oraz poprawie jakości życia w dziedzinach na które władze gminy mają wpływ czyli stwarzanie dobrych warunków do inwestowania, poprawa jakości szkolnictwa podstawowego i gimnazjalnego. Duży nacisk zostanie położony na budowę chodników, które w znaczny sposób przyczynią się do zwiększenia bezpieczeństwa a także atrakcyjności poszczególnych miejscowości ze względu na walory estetyczne. Będą to zadania wspólne z Generalną Dyrekcją Dróg i Autostrad w Rzeszowie przy realizacji chodników w Zdziarach, Katach i Domostawie oraz z Zarządem Dróg Powiatowych przy budowie chodników w Jarocinie, Szyperkach, Domostawie, Majdanie Golczańskim i Golcach. 3.7. LISTA ZADAŃ DO REALIZACJI WRAZ Z HIERARCHIĄ WAŻNOŚCI Duży wpływ na kolejność zadań do realizacji w gminie Jarocin ma sposób tworzenia corocznych budżetów gminy. Od roku 1992 budżet ten dzielony jest na sołectwa wg liczby ich mieszkańców. Wielkość kwot budżetów sołeckich 26 PLAN ROZWOJU LOKALNEGO GMINY JAROCIN ma zasadniczy wpływ na zamierzenia inwestycyjne. Przy wyborze kolejności inwestycji do realizacji nie można zastosować wielokryterialnej analizy decyzyjnej, gdyż w głównej mierze najważniejszą role odgrywają tutaj możliwości finansowe sołectw oraz lokalne społeczności z poszczególnych sołectw za pośrednictwem radnych i sołtysów. Biorąc powyższe pod uwagę kolejność realizacji zadań została ustalona przy współpracy radnych i rad sołeckich, z uwzględnieniem aktualnej sytuacji finansowej sołectw, zaawansowania dokumentacyjnego zadań oraz możliwości pozyskania środków zewnętrznych, w tym z funduszy strukturalnych. 4. REALIZACJA ZADAŃ I PROJEKTÓW 4.1. PLANOWANE PROJEKTY I ZADANIA INWESTYCYJNE W OKRESIE 20042006 Poniższa tabela przedstawia zadania do realizacji w latach 2004 – 2006 wraz z podstawowymi charakteryzującymi ich wartościami. Tabela 4-1. Lp. Nazwa inwestycji 1 2 3 4 5 Budowa boisk sportowych przy szkole w Jarocinie Budowa zbiornika retencyjnego w Jarocinie Budowa sceny plenerowej z magazynem, zapleczem, zjazdami i placem utwardzonym w miejscowości Jarocin. Modernizacja drogi gminnej Jarocin-Zadwór Modernizacja drogi gminnej Domostawa Szwedy Zadania Zgodno ść z planem zag. przest do realizacji w latach Wartość Harmonogram kosztory realizacji -sowa 2004 2005 – 2006 Instytucje i podmioty uczestniczące we wdrażaniu 470000 Urząd Gminy, Dyrekcja Szkoły 500000 Urząd Gminy, PZMiUW Rzeszów tak 500 000 30 000 2006 2004 tak 520 000 20 000 tak 350 000 30 000 320000 Urząd Gminy tak 40 000 40 000 Urząd Gminy tak 375 000 100000 275000 27 Urząd gminy PLAN ROZWOJU LOKALNEGO GMINY JAROCIN 6 Modernizacja drogi gminnej Domostawa – Cmentarz wraz z budową parkingu Remont Szkoły Podstawowej w Domostawie wraz z budową boisk sportowych Remont mostu na rzece Bukowa Modernizacja drogi gminnej SzwedyMadeje Modernizacja drogi Gminnej SzwedyWołoszyny Modernizacja drogi gminnej Szewdy-Nowa Ruda Budowa kanalizacjiSzwedy Budowa oświetlenia drogowego Szwedy Modernizacja dróg gminnych Katy Modernizacja drogi gminnej Katy – Podfabryka tak 50 000 50 000 Urząd Gminy tak 200 000 130000 70 000 Urząd Gminy tak 60 000 60 000 Urząd Gminy tak 150 000 tak 150 000 tak 100 000 100000 Urząd Gminy tak 700 000 700000 Urząd Gminy tak 50 000 50 000 Urząd Gminy tak 270 000 270000 Urząd Gminy tak 65 000 Remont świetlicy wraz z tak zagospodarowa niem terenu 50 000 50 000 Urząd Gminy Modernizacja 17 drogi gminnej tak Deputaty-Pęk 65 000 65 000 Urząd Gminy 7 8 9 10 11. 12 13 14 15 16 150000 Urząd Gminy 150000 Urząd Gminy 65000 28 Urząd Gminy PLAN ROZWOJU LOKALNEGO GMINY JAROCIN 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 29 Modernizacja drogi gminnej Sokale -Graba Modernizacja drogi gminnej Nalepy -wieś Remont Szkoły Podstawowej wraz z budową boisk sportowych Budowa oświetlenia drogowego Kiszki-Nalepy Regulacja stosunków wodnych melioracja szczegółowa Budowa boiska sportowego Modernizacja drogi gminnej Majdan GolczańskiWasile Modernizacja drogi gminnej Krzywy GościniecBabie Laski Modernizacja drogi gminnej Majdan GolczańskiZałomy Budowa kanalizacji – Majdan Golczańs. Budowa oświetlenia drogowego GolcePodedwór tak 250 000 tak 180 000 180000 Urząd Gminy tak 150 000 150000 Urząd Gminy, Dyrekcja Szkoły tak 25 000 25 000 Urząd Gminy tak 30 000 30 000 Urząd Gminy tak 10 000 10 000 tak 350 000 350000 tak 150 000 150000 Urząd Gminy tak 200 000 200000 Urząd Gminy tak 300 000 250000 Urząd Gminy Urząd Gminy Urząd gminy 300000 Urząd Gminy tak 20 000 20 000 Urząd Gminy 29 PLAN ROZWOJU LOKALNEGO GMINY JAROCIN Modernizacja drogi gminnej GolcePodedwór Budowa Stadionu Sportowego Zdziary Modernizacja drogi Gminnej Zdziary-Kutyły Modernizacja drogi gminnej Kutyły -wieś Urząd Gminy tak 50 000 tak 150 000 150000 tak 200 000 200000 tak 50 000 50 000 nie terenów tak zielonych przy pomniku w Jarocinie 300 000 300000 35 Budowa trasy tak rowerowej 100 000 30 31 32 33 50 000 Urząd Gminy Urząd Gminy Urząd Gminy 34 Zagospodarowa Urząd Gminy w Jarocinie 100 000 Urząd Gminy w Jarocinie Starostwo Powiatowe Poniższa tabela przedstawia zadania do realizacji w latach 2004 – 2006 wspólnie ze Starostwem Powiatowym w Nisku i GDDKiA na drogach powiatowych i krajowej przebiegających przez teren gminy Jarocin wraz z podstawowymi charakteryzującymi ich wartościami. Tabela 4-2. zadania do realizacji w latach 2004 – 2006 wspólnie ze Starostwem Powiatowym w Nisku i GDDKiA na drogach powiatowych i krajowej Zgodn.z Wartość Harmonogram planem koszto- realizacji zag.prz rysowa 2004 2005 estrzen. Lp. Nazwa inwestycji Przebudowa 1 drogi tak powiatowej Jarocin-Ulanów Budowa chodników w tak 2 ciągu drogi powiatowej 410 000 410000 250 000 100000 150000 30 2006 Instytucje i podmioty uczestniczące we wdrażaniu Urząd Gminy , Starostwo Powiatowe Urząd Gminy, Starostwo Powiatowe PLAN ROZWOJU LOKALNEGO GMINY JAROCIN Budowa chodników w 3 ciągu drogi powiatowej Domostawa – Szwedy Budowa chodników w ciągu drogi 4 krajowej Modernizacja 5 drogi powiatowej Jarocin-Kiszki Modernizacja 6. drogi powiatowej Sokale - Golce Budowa chodników 7 w ciągu drogi powiatowej w Majd.Golcz. Modernizacja 8 drogi powiatowej Golce-Kurzyna Modernizacja 9 drogi powiatowej Szyperki-Mule Budowa chodników 10 w ciągu drogi powiatowejSzyperki wieś Modernizacja 11 drogi powiatowej Golce- Ryczki Przebudowa 12 chodników w ciągu drogi krajowej Zdziary tak 200 000 tak 100 000 tak 375 000 tak 300 000 300000 tak 25 000 25 000 tak 200 000 200000 tak 350 000 90 000 260000 200000 Urząd Gminy , Starostwo Powiatowe 100000 Urząd Gminy Starostwo Powiatowe Urząd Gminy, Starostwo Powiatowe 375000 Urząd Gminy, Starostwo Powiatowe Urząd Gminy, GDDKiA Urząd Gminy, Starostwo Powiatowe Urząd Gminy, Starostwo Powiatowe tak 200 000 200000 tak 400 000 400000 tak 200 000 100000 100000 Urząd Gminy, Starostwo Powiatowe Urząd Gminy, Starostwo Powiatowe Urząd Gminy, GDDKiA 4.2.PLANOWANE PROJEKTY I ZADANIA INWESTYCYJNE DŁUGOTERMINOWE 31 PLAN ROZWOJU LOKALNEGO GMINY JAROCIN Tabela 4-3. Planowane zadania długoterminowe. Lp. Nazwa inwestycji 1 Remont świetlicy w Kutyłach Modernizacja 2 drogi gminnej ZdziarySzkoła Modernizacja 3 drogi gminnej Zdziary II pas 4 Budowa boiska sportowego Szyperki 5 Budowa boisk przyszkolnych Modernizacja drogi gminnej Golce-Rusiny – Dębowe-Górka 7 Modernizacja stacji uzdatniana wody w Jarocinie 8 Budowa chodników Golce, 9 Budowa chodnik. Mostki Sokale, 10 Budowa chodnik. Domostawa, 11 Budowa chodnik. Majdan Golcz. Budowa 12 elektrowni wiatrowejJarocin Wartość kosztorysowa 50 000 Lata realizacji 80 000 2007 200 000 2007 2007 Instytucje zaangażowane Urząd Gminy, Rada Sołecka Urząd Gminy, Rada Sołecka Urząd Gminy, Rada Sołecka Urząd Gminy, Rada Sołecka 50 000 2007 100 000 po 2006 roku Urząd Gminy w Jarocinie Urząd Wojewódzki 400 000 2007 Urząd Gminy w Jarocinie 6 150 000 2008 100 000 2010 100 000 2010 200 000 2011 150 000 2013 200 000 2012 32 Urząd Gminy w Jarocinie GZK sp. z o. o w Jarocinie Urząd Gminy w Jarocinie Starostwo Powiatowe Urząd Gminy w Jarocinie Starostwo Powiatowe Urząd Gminy w Jarocinie Starostwo Powiatowe Urząd Gminy w Jarocinie Starostwo Powiatowe Urząd Gminy w Jarocinie PLAN ROZWOJU LOKALNEGO GMINY JAROCIN 13 Montaż baterii słonecznych 150 000 przy szkole w Jarocinie 14 Elektrownia wodna na 500 000 rzece Bukowa 15 Budowa krytej pływalni 1500 000 w Jarocinie 16 Budowa kanalizacji na 250 000 osiedlu domów jednorodzinnych w Jarocinie 17 Budowa progów spiętrzających na rzece Bukowa 18 Modernizacja drogi gminnej Szyperki – Huta Deręgowska 19 Budowa kanalizacji tzw. oczyszczalni przyzagrodowy ch w Golcach 20 Rozpoczęcie gazyfikacji gminy 2011 Urząd Gminy w Jarocinie Dyrekcja szkoły 2013 Urząd Gminy w Jarocinie Firmy branżowe 2013 Urząd Gminy w Jarocinie Firmy branżowe po 2006 r. Urząd Gminy w Jarocinie Udział mieszkańców 1000 000 2013 Urząd Gminy w Jarocinie Firmy branżowe 300 000 2011 Urzędy Gmin w Jarocinie i Ulanowie 400 000 2007-2009 Urząd Gminy w Jarocinie 2 000 000 2007-2013 Urząd Gminy w Jarocinie Firmy branżowe 5. POWIĄZANIA PROJEKTÓW Z INNYMI DZIAŁANIAMI REALIZOWANYMI NA TERENIE GMINY /POWIATU/WOJEWÓDZTWA Gmina Jarocin wraz z Powiatem Niżańskim wpisana jest do Strategii Województwa Podkarpackiego do obszaru problemowego środkowozachodniego. Problemy zidentyfikowane na tym obszarze to głównie bariery infrastrukturalne i finansowe. Powiat niżański - jego sektor rolny i obszary wiejskie wymagają największego zewnętrznego wsparcia finansowego - co jest priorytetem w nakładach budżetowych województwa na najbliższe lata. W Priorytet Rozwoju – Infrastruktura w Cel strategiczny Nr 1„Zwiększenie dostępności komunikacyjnej regionu jako czynnik wzmocnienia atrakcyjności inwestycyjnej i turystycznej” w kierunek działania Nr 1. Modernizacja istniejącego układu drogowego wpisana jest budowa drogi ekspresowej S 19 relacji Kowno – Białystok – Lublin - Nisko - Rzeszów (trasa tej drogi niemalże 33 PLAN ROZWOJU LOKALNEGO GMINY JAROCIN pokrywa się z trasą drogi krajowej Nr 19) przebiegającej na terenie gminy Jarocin przez Zdziary, Katy, Domostawę. Z kierunkiem powyższym zgodne są zamierzenia gminy Jarocin w zakresie modernizacji dróg i ulic polegające na poprawie parametrów technicznych i stanu technicznego ich nawierzchni. W kierunku działania 2. Modernizacja istniejącego układu kolejowego przewidywana jest do modernizacji i uaktywnienia z możliwością wykorzystania jej do obsługi przyległych terenów linia kolejowa LHS biegnąca południowo-wschodnim krańcem gminy Jarocin. Z Celem Strategicznym Nr 1 „Rozwój alternatywnych źródeł dochodu na obszarach wiejskich, w warunkach zrównoważonego rozwoju”, kierunkiem działania 1. „Tworzenie warunków do podejmowania pozarolniczej działalności gospodarczej poprzez rozwój infrastruktury technicznej i społecznej” zgodne są zamierzenia gminy Jarocin w zakresie uruchamiania alternatywnych źródeł energii takich jak: budowa kolektorów słonecznych przy Gimnazjum w Jarocinie, elektrowni wodnej nad rzeką Bukowa, czy też elektrowni wiatrowej w Jarocinie, w zakresie gospodarki odpadami oraz budowy przyzagrodowych oczyszczalni ścieków. Z Celem Strategicznym Nr 2 „Rozwój i modernizacja infrastruktury technicznej w zakresie gospodarki wodnej i ochrony środowiska” Kierunkiem działania 1. Rozwój gospodarki wodnej i ochrony środowiska zgodne są zamierzenia gminy Jarocin w kwestii budowy indywidualnych oczyszczalni ścieków dla zabudowy rozproszonej natomiast z Kierunkiem działania 2. Rozwój gospodarki wodnej zgodna jest budowa zbiorników małej retencji oraz dokonanie melioracji szczegółowych (drenowania i rowów melioracyjnych) terenów o nieuregulowanych stosunkach wodnych. Z Priorytetem Rozwoju – Kultura, turystyka i ochrona przyrody z Celem Strategicznym Nr 1. „Wzbogacenie istniejących i kreowanie nowych produktów turystycznych opartych na dziedzictwie kulturowym i unikatowych wartościach przyrodniczo – krajobrazowych” i kierunkiem działania 1.Rewaloryzacja dziedzictwa kulturowego, wartości krajobrazowych i przyrodniczych oraz rozwój działalności kulturalnej jako podstawa tworzenia produktu turystycznego regionu zgodne są : budowa zbiornika retencyjnego w Jarocinie, budowa sceny wraz z budynkiem przyscenicznym oraz parkingami w Jarocinie, budowa Stadionu Sportowego –Zdziary, zagospodarowanie terenów zielonych przy pomniku w Jarocinie. Z kierunkiem działania 2. w powyższym Celu zgodna jest budowa trasy rowerowej przebiegającej przez gminę oraz budowa boisk przyszkolnych. Inwestycje mające na celu rozwiązanie problemów związanych z selektywną zbiórkę odpadów komunalnych na terenie gminy Jarocin są uwzględnione w Strategii Rozwoju Powiatu Niżańskiego (Sprawny system gospodarki odpadami- rozwiązania systemowe) i Powiatowym Programem Ochrony Środowiska. Ponieważ na terenie sąsiedniej gminy – Janów Lubelski znajduje się Park Krajobrazowy Lasy Janowskie a gmina Jarocin w całości położona jest w otulinie tego Parku, zamierzenia inwestycyjne tut. gminy zostały uwzględnione w Projekcie Planu Ochrony Parku Krajobrazowego – Lasy Janowskie. 34 PLAN ROZWOJU LOKALNEGO GMINY JAROCIN Cała działalność na terenie gminy Jarocin jest zdominowana przez funkcje pozaprodukcyjne, czyli ochronę zasobów wód i stwarzanie warunków do rekreacji i wypoczynku. Będą więc podejmowane działania zmierzające do zalesienia gruntów rolnych niskich klas w ramach Krajowego Programu Zwiększania Lesistości. 6. OCZEKIWANE WSKAŹNIKI OSIĄGNIĘĆ PLANU ROZWOJU LOKALNEGO Poniższa tabela przedstawia wskaźniki osiągnięć Planu Rozwoju Lokalnego po zrealizowaniu poszczególnych zamierzeń. Tabela 6-1. wskaźniki osiągnięć Planu Rozwoju Lokalnego Lp. N a z w a i n w e s t y c j i 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11. 12 13 Oczekiwane rezultaty Planu Rozwoju Lokalnego INWESTYCJE DO REALIZACJI W LATACH 2004 - 2006 Budowa boisk sportowych przy szkole Powstanie pierwszego na terenie gminy w Jarocinie Jarocin standardowego boiska sportowego przy PSP i Gimnazjum Budowa zbiornika retencyjnego Około 3 ha lustra zbiornika z w Jarocinie wykorzystaniem rekreacyjnym, zabezpieczenie przed powodzią Możliwość organizowania cyklicznych imprez Budowa sceny wraz z budynkiem kulturalno- sportowo – rekreacyjnych, przyscenicznym oraz parkingiem uatrakcyjnienie pobytu dla turystów w Jarocinie Modernizacja drogi gminnej JarocinZmiana nawierzchni z żużlowej na Zadwór asfaltową Modernizacja drogi gminnej Zmiana wyboistej nawierzchni żużlowej Domostawa-Szwedy na asfaltową, większe bezpieczeństwo jazdy Modernizacja drogi gminnej Zmiana ok. 500 metrowego odcinka Domostawa –Cmentarz wraz z budową piaszczystej drogi na asfaltową, parking parkingu dla uczestników pogrzebów i osób odwiedzających cmentarz Remont Szkoły Podstawowej w Poprawa warunków lokalowych dla Domostawie wraz z budową boisk ok.120 uczniów oraz zorganizowanie dla sportowych nich boiska szkolnego. Remont mostu na rzece Bukowa Dogodność dojazdu do pól dla miejscowych rolników, atrakcja dla turystów(ścieżka rowerowa) Modernizacja drogi gminnej Szwedy - Lepszy dojazd dla ok. 50 mieszkańców Madeje Modernizacja drogi Gminnej Szwedy- Ok. 1,5 km drogi asfaltowej, mniejsze Wołoszyny zużycie paliwa i pojazdów. Modernizacja drogi gminnej Szwedy - Lepsze warunki dojazdu do kilku Nowa Ruda gospodarstw Budowa kanalizacji-Szwedy Ochrona środowiska w turystycznej miejscowości Budowa oświetlenia drogowego Zwiększenie bezpieczeństwa Szwedy przechodniów 35 PLAN ROZWOJU LOKALNEGO GMINY JAROCIN 14 Modernizacja drogi gminnej Katy Wieś 15 Modernizacja drogi gminnej Katy – Podfabryka Remont świetlicy wraz z 16 zagospodarowaniem terenu w Katach 17 Modernizacja drogi gminnej DeputatyPęk 18 Modernizacja drogi gminnej Sokale Graba 19 Modernizacja drogi gminnej Nalepy wieś Remont Szkoły Podstawowej wraz z 20 budową boisk sportowych w Sokalach 21 22 23 24 27 Budowa Golczański. 31 32 33 34 35 Lepsza nawierzchnia na 2 km drogi pojazdów Modernizacja drogi gminnej Majdan 26 Golczański-Załomy 30 Udostępnienie miejsca spotkań dla mieszkańców – głównie młodzieży Połączenie miejscowości sąsiednich gmin Poprawa warunków zamieszkania dla tej m-ci Poprawa warunków lokalowych dla ok.100 uczniów oraz zorganizowanie dla nich boiska szkolnego. Budowa oświetlenia drogowego Kiszki- Bezpieczeństwo pieszych Nalepy Regulacja stosunków wodnych- racjonalne wykorzystanie wody melioracja szczegółowa Budowa boiska sportowego Zorganizowanie miejsca do czynnego w Mostkach spędzania wolnego czasu przez młodzież Modernizacja drogi gminnej Majdan Lepsze bezpieczeństwo dla kierowców i Golczański- Wasile Modernizacja drogi gminnej Krzywy 25 Gościniec-Babie Laski 29 Zamiana wyboistej żużlówki na nawierzchnię asfaltową. Droga do nowego osiedla kanalizacji Polepszenie warunków dojazdu do tego przysiółka Wykonanie ok.2 km nawierzchni asfaltowej drogi –Majdan Wzrost liczby mieszkańców korzystających z kanalizacji o ok. 400 osób Budowa oświetlenia drogowego Golce- Zwiększenie bezpieczeństwa Podedwór przechodniów Modernizacja drogi gminnej Golce - Lepszy dojazd do pól, sąsiedniej Podedwór miejscowości i gminy Budowa Stadionu Sportowego -Zdziary Stworzenie warunków treningowych i do rozgrywek dla miejscowych LZS Modernizacja drogi Gminnej Zdziary- Nawierzchnia asfaltowa na 1,5 km Kutyły odcinku drogi Modernizacja drogi gminnej Kutyły - Modernizacja nawierzchni po kanalizacji wieś Zagospodarowanie terenów zielonych Podniesienie walorów estetycznych, przy pomniku w Jarocinie miejsce odpoczynku dla miejscowych i przyjezdnych Budowa trasy rowerowej Atrakcja turystyczna, połączenie ścieżek z innymi gminami 36 PLAN ROZWOJU LOKALNEGO GMINY JAROCIN ZADANIA DO REALIZACJI W LATACH 2004 – 2006 WSPÓLNIE ZE STAROSTWEM POWIATOWYM W NISKU I GDDKiA W RZESZOWIE NA DROGACH POWIATOWYCH I KRAJOWEJ 1 2 3 4 Przebudowa drogi powiatowej Jarocin -Ulanów Budowa chodników w ciągu drogi powiatowej w Jarocinie Budowa chodników w ciągu drogi powiatowej Domostawa –Szwedy Budowa chodników krajowej Katy w ciągu drogi 5 Modernizacja drogi powiatowej Jarocin-Kiszki 6. Modernizacja drogi powiatowej Sokale - Golce 7 Budowa chodników w ciągu drogi powiatowej – Majdan Golczański 8 Modernizacja drogi powiatowej Golce Kurzyna 9 Modernizacja drogi powiatowej Szyperki-Mule Budowa chodników w ciągu drogi 10 powiatowej- Szyperki wieś 11 Modernizacja drogi powiatowej GolceRyczki 12 Przebudowa chodników w ciągu drogi krajowej -Zdziary INWESTYCJE PO 2006 ROKU 1 Remont świetlicy w Kutyłach 2 3 4 5 6 7 Położenie asfaltu na 1700 mb drogi łączącej dwie sąsiednie gminy Poprawa bezpieczeństwa pieszych i podniesienie walorów estetycznych w miejscowości centralnej gminy. Poprawa bezpieczeństwa pieszych i podniesienie walorów estetycznych w miejscowości Bezpieczeństwo przechodniów przy ruchliwej drodze krajowej Nr 19 i stacji CPN Położenie 2,5 km dywanika asfaltowego na wyboistej drodze łączącej dwie sąsiednie gminy, powiaty i województwa Możliwość utrzymania stałej linii autobusowej Wzrost bezpieczeństwa dzieci idących do szkoły Renowacja 4 km drogi łączącej dwie gminy Renowacja 2.3 km drogi łączącej dwie gminy Wzrost bezpieczeństwa przechodniów 4 km nawierzchni asfaltowej na drodze leżącej na pograniczu z gminą Ulanów Zmniejszenie wypadków wśród przechodniów Udostępnienie pomieszczenia na zebrania wiejskie i spotkania dla młodzieży Modernizacja drogi gminnej Zdziary- Estetyczny i bezpieczny dojazd do szkoły Szkoła – 700 mb Modernizacja drogi gminnej Zdziary II Położenie dywanika asfaltowego 1km pas Budowa boiska sportowego Szyperki Umożliwienie dzieciom i młodzieży czynne spędzanie wolnego czasu Budowa boisk przyszkolnych Budowa boisk przy szkołach, które ich jeszcze nie mają Modernizacja drogi gminnej Golce- Położenie dywanika asfaltowego na 3 km Rusiny –Dębowe-Górka odcinku wyboistej drogi żużlowej (żużel wielkopiecowy) Modernizacja stacji uzdatniana wody Spełnienie parametrów sanitarnych w Jarocinie dostarczanej wody pitnej 37 PLAN ROZWOJU LOKALNEGO GMINY JAROCIN 8 Budowa chodników - Golce, 9 Budowa chodnik. Mostki -Sokale, wybudowanie 2 000 mb chodnika, wzrost bezpieczeństwa dzieci i osób starszych wybudowanie 500 mb chodnika, wzrost bezpieczeństwa dzieci i osób starszych wybudowanie 21000 mb chodnika, wzrost bezpieczeństwa dzieci i osób starszych wybudowanie 1 000 mb chodnika, wzrost bezpieczeństwa dzieci i osób starszych Uzyskanie taniej energii z niekonwencjonalnych źródeł 10 Budowa chodnika -Domostawa, 11 Budowa chodnika Majdan Golczański. Budowa elektrowni wiatrowej- Jarocin 12 13 Montaż baterii słonecznych przy szkole Wykorzystanie energii słonecznej do podgrzewania wody w łazienkach przy sali w Jarocinie gimnastycznej i planowanej krytej pływalni 14 Elektrownia wodna na rzece Bukowa Uzyskanie taniej energii z niekonwencjonalnych źródeł Podniesienie atrakcyjności turystycznej 15 Budowa krytej pływalni w Jarocinie Budowa kanalizacji na osiedlu domów 16 jednorodzinnych w Jarocinie 17 Budowa progów spiętrzających na rzece Bukowa 18 Modernizacja drogi gminnej Szyperki – Huta Deręgowska Zachęta dla inwestorów Podniesienie poziomu wód gruntowych Skrócenie połączenia z miastem powiatowym 19 Budowa kanalizacji tzw. oczyszczalni Ochrona środowiska, przyzagrodowych w Golcach 20 Rozpoczęcie gazyfikacji gminy Spełnienie oczekiwań mieszkańców 7. PLAN FINANSOWY NA LATA 2004-2006 Głównym celem opracowanego Planu Rozwoju Lokalnego jest zaplanowanie projektów, które będą służyć rozwojowi lokalnemu w najbliższym okresie tj. do 2006 r. i w długookresowym horyzoncie oraz określenie na podstawie analiz danych historycznych i projekcji finansowych na kolejne lata środków własnych, jakimi gmina będzie corocznie dysponować na wydatki rozwojowe. 7.1. ANALIZA DANYCH HISTORYCZNYCH Z LAT 2000-2003 Analiza danych historycznych daje podstawę stworzenia planu finansowego dochodów i wydatków gminy z określeniem wolnych środków jakie gmina może przeznaczyć na inwestycje w danym okresie. Do analizy posłużyły wykonane plany budżetowe z kolejnych lat. 7.1.1. Dochody budżetowe 2000-2003 Szczegółowa analiza dochodów budżetowych pozwala określić stabilne źródła dochodów mogące posłużyć za podstawę projektów wydatków na przyszłe lata. Tabela 7-1 Dochody budżetowe gminy według źródeł w latach 2000-2003 38 PLAN ROZWOJU LOKALNEGO GMINY JAROCIN Nr Wyszczególnienie A 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 B 1 2 3 C 1 2 3 4 Dochody własne Wykonanie Wykonanie Wykonanie Wykonanie 2000 2001 2002 2003 1.204.924 - podatek rolny 75.301 - podatek od 258.196 nieruchomości - podatek leśny 65.795 - podatek od środków 14.906 transportowych - podatek – karta 2.974 podatkowa - podatek od spadków i 789 darowizn - podatek od czynności 0 cywilno-prawnych - podatek od posiadania 0 psów - opłata skarbowa 23.152 - opłata za zezwolenia na 0 sprzedaż alkoholu - wpływy ze sprzedaży 16.160 wyrobów i składników majątkowych - wpłaty z tytułu 0 odpłatnego nabycia prawa własności nieruchomości - dochody z 39.560 dzierżawy/najmu/leasingu - wpływy z usług 5.433 - różne opłaty 96.142 - różne dochody 31.085 - wpływy z podatku 569.533 dochodowego od osób fizycznych - wpływy z podatku 5.898 dochodowego od osób prawnych Subwencja ogólna z 3.478.307 budżetu państwa - część oświatowa 2.053.674 - część podstawowa 1.265.209 - część rekompensująca 159.424 Dotacje celowe 1.153.156 - na zadania własne 499.102 bieżące - na zadania własne 130.000 inwestycyjne - na zadania powierzone 0 inwestycyjne - na zadania zlecone 524.054 39 1.182.485 1.210.758 1.128.927 81.652 317.000 82.727 393.195 88.756 349.942 69.151 17.345 66.173 37.733 72.717 23.160 2.957 3.876 2.678 298 2.646 338 21.957 44.980 13.216 0 182 0 24.442 77.606 9.805 78.256 9.665 66.530 37.193 0 0 0 52.775 12.800 45.002 42.626 41.506 1.368 2.322 81.779 402.397 7.828 2.735 38.997 344.932 2.913 3.328 38.142 403.443 16 1.292 -207 3.787.115 4.490.408 4.701.504 2.335.180 1.265.578 186.357 860.231 194.712 2.666.364 1.659.242 164.802 1.013.132 192.740 2.808.650 1.727.382 165.472 760.885 80.674 80.000 130.000 80.000 0 26.881 0 585.519 663.411 600.211 PLAN ROZWOJU LOKALNEGO GMINY JAROCIN 5 D - na zadania powierzone Dotacje pozabudżetowe - SAPARD - wpłaty mieszkańców na inwestycje - fundusze celowe Ogółem 1 2 3 E 0 451.731 0 478.925 0 207.811 0 1.500.149 0 85.050 0 50.950 0 197.811 1.269.250 104.359 366.681 6.288.118 427.975 6.308.756 10.000 6.922.009 126.540 8.091.465 7.1.2.Wydatki budżetowe Analiza wydatków gminy w latach 2000-2003 pozwala na określenie stabilnych źródeł wydatków, które posłużą za podstawę do prawidłowego planowania zamierzeń na lata przyszłe. Poniższa tabela przedstawia wydatki budżetowe z podziałem na bieżące, inwestycyjne oraz wynagrodzenia. Tabela 7-2 Zestawienie wydatków w podziale na działy z wyszczególnieniem wydatków bieżących, wynagrodzeń z narzutami oraz wydatków majątkowych w latach 2000-2003 Dział Wyszczególnienie Wykonanie Wykonanie Wykonanie Wykonanie 2000 2001 2002 2003 010 Rolnictwo i łowiectwo - wydatki bieżące - wydatki majątkowe 554.933 49.274 50.5659 505.569 INFRASTRUKTURA WODOCIĄGOWA I SANITACYJNA WSI 600 700 710 750 751 - wydatki majątkowe Transport i łączność - wydatki bieżące - wydatki majątkowe DROGI PUBLICZNE POWIATOWE - wydatki bieżące DROGI PUBLICZNE GMINNE - wydatki bieżące - wydatki majątkowe Gospodarka mieszkaniowa - wydatki bieżące - wydatki majątkowe Działalność usługowa - wydatki bieżące Administracja publiczna - wydatki bieżące - wynagrodzenia z narzutami - wydatki majątkowe Urzędy naczelnych organów władzy państwowej, kontroli i ochrony prawa oraz sądownictwa - wydatki bieżące 754 Bezpieczeństwo publiczne ochrona przeciwpożarowa 64.412 41.155 23257 23.257 361.232 19.339 341.893 341.893 17.816 17.816 0 0 23.257 461.612 461.612 0 323.255 323.255 138.357 138.357 0 2.999 2.999 0 85.763 85.763 647.741 184.962 453.697 9.082 341.893 420.341 420.341 0 180.386 180.386 239.955 239.955 0 55.953 18.414 37.539 30.832 30.832 656.525 192.847 460.744 2.934 0 589.501 584.521 4.980 190.600 190.600 398.901 393.923 4.980 113.614 1.167 112.447 12.218 12.218 693.607 167.869 525.369 369 14.429 15.992 29.771 22.305 14.429 15.992 35.000 29.771 38.689 22.305 38.530 35.000 38.689 38.530 505.659 468.390 466.490 1.900 275.343 275.343 130.462 128.562 1.900 2.226 2.226 0 0 0 709.366 185.017 471.669 52.680 i 25.000 25.000 40 PLAN ROZWOJU LOKALNEGO GMINY JAROCIN - wydatki bieżące 25.000 35.000 35.000 38.689 38.689 38.530 38.530 104.622 104.622 0 0 129.053 129.053 0 0 48.652 48.652 0 0 42.306 42.306 0 0 3.717.047 464.304 2.205.517 1.047.586 3.315.585 549.989 2.436.083 329.513 3.125.842 665.012 2.297.517 163.313 3.529.621 745.403 2.462.601 321.617 3.072.047 258.750 1.765.711 1.047.586 2.406.936 306.206 1.771.217 329.513 2.106.687 395.145 1548.229 163.313 2.441.528 485.511 1.634.400 321.617 139.628 132.879 148.313 16.886 122.742 0 15.848 117.031 0 16.650 131.663 0 584.238 680.370 761.130 137.282 230.594 0 29.455 DOWOŻENIE UCZNIÓW DO SZKÓŁ 137.939 446.299 0 65.170 141.665 538.705 0 65.990 145.496 615.634 0 52.546 - wydatki bieżące 29.455 ZESPOŁY EKONOMICZNO68.967 ADMINISTRACYJNE SZKÓŁ 6.654 - wydatki bieżące 62.313 - wynagrodzenia z narzutami 65.170 65.990 52.546 103.311 7.486 95.825 105949 12.397 93.552 93.000 12.096 80.904 POZOSTAŁA DZIAŁALNOŚĆ 16.302 16.302 0 33.967 33.967 0 33.104 33.104 0 49.533 36.687 12.846 49.533 61.691 52.697 8.994 61.691 63.891 54.892 8.999 63.891 36.687 12.846 52.697 8.994 54.892 8.994 575.478 476.706 98.772 629.315 528.238 101.077 600.520 491.439 109.081 OCHOTNICZE STRAŻE POŻARNE 25.000 - wydatki bieżące 757 Obsługa długu publicznego - wydatki bieżące - wynagrodzenia z narzutami - wydatki majątkowe 801 Oświata i wychowanie - wydatki bieżące - wynagrodzenia z narzutami - wydatki majątkowe SZKOŁY PODSTAWOWE - wydatki bieżące - wynagrodzenia z narzutami - wydatki majątkowe PRZEDSZKOLA PRZY SZKOŁACH 159.136 PODSTAWOWYCH 12.597 - wydatki bieżące 146.539 - wynagrodzenia z narzutami 0 - wydatki majątkowe GIMNAZJA 367.876 - wydatki bieżące - wynagrodzenia z narzutami - wydatki majątkowe - wydatki bieżące - wynagrodzenia z narzutami 851 Ochrona zdrowia - wydatki bieżące - wydatki majątkowe PRZECIWDZIAŁANIE ALKOHOLIZMOWI - wydatki bieżące - wydatki majątkowe 852 Pomoc społeczna -wydatki bieżące - wynagrodzenia z narzutami 19.566 9.566 0 63.201 42.880 20.321 63.201 42.880 20.321 528.709 441.191 87.518 41 PLAN ROZWOJU LOKALNEGO GMINY JAROCIN 900 Gospodarka komunalna - wydatki bieżące - wynagrodzenia z narzutami - wydatki majątkowe GOSPODARKA ŚCIEKOWA I OCHRONA WÓD - wydatki majątkowe OŚWIETLENIE ULIC, PLACÓW I DRÓG - wydatki bieżące - wydatki majątkowe ZAKŁADY GOSPODARKI KOMUNALNEJ - wydatki majątkowe 120.850 85.850 0 35.000 0 945.895 65.016 0 880.879 854.893 1.480.178 58.561 0 1.421.617 1.322.501 2.154.076 83.112 0 2.070.964 2.032.122 0 854.893 1.322.501 2.032.122 73.907 66.588 94.000 108.451 73.907 0 35.000 60.558 6.000 7.000 52.936 41.064 47.500 77.186 31.265 0 35.000 7.000 47.500 0 POZOSTAŁA DZIAŁALNOŚĆ 11.943 11.943 0 0 17.444 4.548 0 12.986 16.177 5.625 0 10.552 13.503 5.932 0 7.577 104.885 106.976 77.723 104.885 106.976 77.723 30.000 32.500 35.000 35.500 6.450.892 30.000 6.463.948 32.500 7.078.497 35.000 7.990.728 2.023.402 2.764.344 1.663.146 2.219.819 2.988.552 1.255.577 2.242869 2.859.338 1.976.290 2.374.301 3.097.051 2.519.376 - wydatki bieżące - wynagrodzenie z narzutami - wydatki majątkowe 921 Kultura i ochrona dziedzictwa 106.619 narodowego 106.619 - wydatki bieżące 35.500 926 Kultura fizyczna i sport - wydatki bieżące OGÓŁEM - wydatki bieżące - wynagrodzenia z narzutami - wydatki majątkowe 7.1.3. Zrównoważenie budżetu Budżet gminy w latach poprzednich równoważony był nadwyżką budżetową z roku poprzedniego lub przez zaciąganie pożyczek i kredytów. Ta polityka umożliwiała gminie stabilizację budżetu lecz nie generuje nadwyżek podlegających kumulacji. 7.1.4.Podsumowanie wyników analiz historycznych Analizując wydatki budżetowe w latach 2000-2003 zauważamy, że w tym okresie gmina najwięcej środków przeznaczała na oświatę, administrację publiczną, pomoc społeczną, modernizację dróg, gospodarkę komunalną (wodociągi, kanalizacja). Na przestrzeni tych 4 lat zaznaczyła się tendencja wzrostu wydatków majątkowych (inwestycyjnych) z 25% budżetu 2000 r. do 31 % budżetu 2003 r. z tendencją malejącą wydatków na oświatę ( z 31 % na 29) i na wynagrodzenia z narzutami z 42 % na 38 %. Przy tej tendencji istnieje możliwość sfinansowania zamierzeń inwestycyjnych w latach 2004- 2006 i długoterminowych przy wykorzystaniu środków z funduszy strukturalnych i innych środków pomocowych. 7.2. PROGNOZA DOCHODÓW I WYDATKÓW NA LATA 2004-2006 Tabela 7-3. Prognoza dochodów budżetowych gminy na lata 2004-2006 42 PLAN ROZWOJU LOKALNEGO GMINY JAROCIN 2004 Nr Wyszczególnienie A 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 B 1 2 3 C 1 2 3 4 5 D 1 2 3 E 2005 2006 1.219.815 1.233.812 1.252.903 Dochody własne - podatek rolny podatek od nieruchomości podatek leśny podatek od środków transportowych podatek – karta podatkowa podatek od spadków i darowizn podatek od czynności cywilno-prawnych podatek od posiadania psów opłata skarbowa opłata za zezwolenia na sprzedaż alkoholu - wpływy ze sprzedaży wyrobów i składników majątkowych - wpłaty z tytułu odpłatnego nabycia prawa własności nieruchomości - dochody z dzierżawy/najmu/leasingu - wpływy z usług - różne opłaty - różne dochody - wpływy z podatku dochodowego od osób fizycznych wpływy z podatku dochodowego od osób prawnych Subwencja ogólna z budżetu państwa - część oświatowa - część podstawowa - część wyrównawcza Dotacje celowe - na zadania własne bieżące - na zadania własne inwestycyjne - na zadania powierzone inwestycyjne - na zadania zlecone - na zadania powierzone Dotacje pozabudżetowe - SAPARD - wpłaty mieszkańców na inwestycje - fundusze celowe Ogółem 90.807 360.700 72.140 30.000 2.000 40 11.000 0 8.100 61.525 92.623 367.914 73.583 20.200 2.040 41 11.220 0 8.262 62.756 94.012 373.433 74.687 21.080 2.076 42 11.389 0 8.386 63.697 0 0 0 0 0 0 62.707 1.900 2.013 13.840 502.943 63.961 1.938 2.053 14.117 513.002 64.920 1.967 2.084 14.329 520.697 100 102 104 4.852.771 2.843.696 0 2.009.075 354.025 0 0 10.000 344.025 0 1.733.164 4.949.827 2.900.570 0 2.049.257 361.106 0 0 10.200 350.906 0 1.900.000 5.024.074 2.944.078 0 2.079.996 366.522 0 0 10.353 356.169 0 1.700.000 1.482.764 110.400 140.000 8.159.775 150.000 70.000 1.680.000 8.444.745 150.000 50.000 1.500.000 8.343.499 Tabela 7-4. Prognoza wydatków Gminy na lata 2004-2006 43 PLAN ROZWOJU LOKALNEGO GMINY JAROCIN Dział Wyszczególnienie 010 600 2005 2006 17.816 17.816 0 18.000 18.000 0 20.000 20.000 0 936.335 415.272 521.063 0 0 936.335 415.272 521.063 600.000 150.000 450.000 0 0 600.000 150.000 450.000 450.000 150.000 300.000 0 0 450.000 150.000 300.000 9.000 9.000 0 10.000 10.000 0 110.000 110.000 0 722.737 712.737 554.362 10.000 740.800 730.800 571.000 10.000 770.432 765.432 588.130 5.000 7.325 7.325 1 0.000 10.000 8.500 8.500 Bezpieczeństwo publiczne i ochrona przeciwpożarowa - wydatki bieżące - wydatki majątkowe OCHOTNICZE STRAŻE POŻARNE - wydatki bieżące OBRONA CYWILNA - wydatki bieżące - wydatki majątkowe Wydatki związane z poborem podatków dochodowych - wydatki bieżące - wydatki majątkowe Obsługa długu publicznego - wydatki bieżące w tym wynagrodzenia z narzutami - wydatki majątkowe Różne rozliczenia - wydatki bieżące - wydatki majątkowe 45.000 40.000 45.000 35.000 10.000 35.000 35.000 10.000 0 10.000 21.400 40.000 0 40.000 40.000 0 0 0 22.000 45.000 0 43.000 43.000 2.000 2.000 0 23.000 21.400 0 18.059 18.059 0 0 50.000 50.000 0 22.000 0 20.000 20.000 0 0 50.000 50.000 0 23.000 0 22.000 22.000 0 0 50.000 50.000 0 Oświata i wychowanie - wydatki bieżące 3.474.689 3.213.295 3.544.700 3.639.238 3.394.700 3.489.238 2004 Rolnictwo i łowiectwo -wydatki bieżące -wydatki majątkowe Transport i łączność - wydatki bieżące - wydatki majątkowe DROGI PUBLICZNE POWIATOWE - wydatki bieżące DROGI PUBLICZNE GMINNE - wydatki bieżące - wydatki majątkowe 700 Gospodarka mieszkaniowa - wydatki bieżące - wydatki majątkowe 750 Administracja publiczna - wydatki bieżące w tym wynagrodzenia z narzutami - wydatki majątkowe Urzędy naczelnych organów władzy państwowej, 751 kontroli i ochrony prawa oraz sądownictwa - wydatki bieżące 754 756 757 758 801 44 PLAN ROZWOJU LOKALNEGO GMINY JAROCIN 851 852 900 w tym wynagrodzenia z narzutami -wydatki majątkowe SZKOŁY PODSTAWOWE - wydatki bieżące w tym wynagrodzenie z narzutami - wydatki majątkowe 2.780.900 240.677 2.339.125 2.098.448 1.837.729 240.677 2.861.000 150.000 2.397.600 2.247.603 1.892.900 150.000 2.946.830 150.000 2.469.528 2.319.528 1.949.687 150.000 PRZEDSZKOLA PRZY SZKOŁACH PODSTAWOWYCH - wydatki bieżące w tym wynagrodzenia z narzutami - wydatki majątkowe GIMNAZJA - wydatki bieżące w tym wynagrodzenia z narzutami - wydatki majątkowe DOWOŻENIE UCZNIÓW DO SZKÓŁ - wydatki bieżące ZESPOŁY EKONOMICZNOADMINISTRACYJNE SZKÓŁ - wydatki bieżące w tym wynagrodzenia z narzutami POZOSTAŁA DZIAŁALNOŚĆ - wydatki bieżące w tym wynagrodzenia z narzutami 157.141 161.000 165.830 157.141 150.354 0 815.926 815.926 708.782 0 34.000 34.000 94.000 161.000 155.000 0 815.100 815.100 726.500 0 40.000 40.000 96.000 165.830 159.650 0 840.000 840.000 748.295 0 45.000 45.000 98.880 94.000 84.035 34.497 34.497 0 96.000 86.600 35.000 35.000 0 98.880 89.198 20.000 20.000 0 Ochrona zdrowia - wydatki bieżące - wydatki majątkowe PRZECIWDZIAŁANIE ALKOHOLIZMOWI - wydatki bieżące - wydatki majątkowe Pomoc społeczna - wydatki bieżące w tym wynagrodzenia z narzutami 61.525 61.525 0 61.525 63.100 63.100 0 63.100 68.000 68.000 0 68.000 61.525 0 361.800 361.800 107.591 63.100 0 375.000 375.000 110.800 68.000 0 380.000 380.000 115.000 Gospodarka komunalna - wydatki bieżące w tym wynagrodzenia z narzutami - wydatki majątkowe GOSPODARKA ŚCIEKOWA I OCHRONA WÓD - wydatki majątkowe GOSPODARKA ODPADAMI - wydatki bieżące - wydatki majątkowe UTRZYMANIE ZIELENI W MIASTACH I GMINACH - wydatki bieżące - wydatki majątkowe OŚWIETLENIE ULIC, PLACÓW I DRÓG - wydatki bieżące 2.311.206 76.500 0 2.234.706 1.883.122 1.883.122 10.000 10.000 0 272.666 0 272.666 79.418 60.500 2.595.155 80.800 0 2.514.355 2.618.992 2.618.992 6.000 6.000 0 43.853 0 43.853 84.800 64.800 2.483.464 89.000 0 2.394.464 2.458.329 2.458.329 6.000 6.000 0 0 0 0 88.000 78.000 45 PLAN ROZWOJU LOKALNEGO GMINY JAROCIN - wydatki majątkowe ZAKŁADY GOSPODARKI KOMUNALNEJ - wydatki majątkowe POZOSTAŁA DZIAŁALNOŚĆ 18.919 30.000 30.000 36.000 6.000 0 30.000 20.000 40.000 40.000 20.000 10.000 0 10.000 10.000 45.000 45.000 15.000 5.000 0 10.000 100.000 100.000 0 105.000 105.000 0 921 - wydatki bieżące w tym wynagrodzenie z narzutami - wydatki majątkowe Kultura i ochrona dziedzictwa narodowego 91.200 - wydatki bieżące 91.200 - wydatki majątkowe 0 926 Kultura fizyczna i sport - wydatki bieżące - wydatki majątkowe 35.000 35.000 0 37.500 37.500 0 40.000 40.000 0 OGÓŁEM - wydatki bieżące w tym wynagrodzenia z narzutami - wydatki majątkowe 8.142.375 5.136.646 3,442.853 3.026.446 8.226.255 5.101.900 3.542.800 3.124.355 8.214.634 5.365.170 3.649.960 2.849.464 Tabela 7- 5. Prognoza zrównoważenia budżetu Gminy na lata 2004-2006 Wyszczególnienie Dochody Wydatki DEFICYT (NADWYZKA) PRZYCHODY Nadwyżka roku ubiegłego Pożyczki/kredyty ROZCHODY Spłaty rat pożyczek WYNIK 7.3. 2004 8.159.775 8.163.092 -3.317 750.717 20.717 730.000 747.400 747.400 0 2005 8.444.745 8.226.255 218.490 430.510 30.510 400.000 649.000 649.000 0 2006 8.343.499 8.214.634 128.865 378.635 28.635 350.000 507.500 507.500 0 ŹRÓDŁA FINANSOWANIA PLANU ROZWOJU LOKALNEGO W LATACH 2004-2006 Dla sfinansowania zaplanowanych w niniejszym dokumencie zadań niezbędne jest pozyskanie środków finansowych z zewnątrz. Mniejsze przedsięwzięcia będą mogły być zrealizowane z budżetu własnego samorządu. Aby umożliwić realizację większych zadań niezbędnym będzie zwrócenie się o dofinansowanie z: • bezzwrotnych środków z dotacji Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego – Zintegrowanego Programu Operacyjnego Rozwoju regionalnego, Priorytet III działania 3.1. Obszary wiejskie, działanie 3.2 – Obszary podlegające restrukturyzacji oraz 3.5. Lokalna infrastruktura społeczna. • bezzwrotnych środków z dotacji Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego – Sektorowego Programu Operacyjnego Restrukturyzacji i Modernizacji Sektora 46 PLAN ROZWOJU LOKALNEGO GMINY JAROCIN Żywnościowego oraz Rozwoju Obszarów Wiejskich, głównie Priorytetu II – Zrównoważony rozwój obszarów Wiejskich • z programu „Odnowa wsi oraz zachowanie i ochrona dziedzictwa kulturowego” Ponadto celowym będzie zwracanie się o pomoc finansową do: 8. • Ministerstwa Edukacji Narodowej i Sportu • Wojewódzkiego i Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Rzeszowie i Warszawie • Ekofunduszu • Budżetu województwa w ramach kontraktu wojewódzkiego • Funduszu Ochrony Gruntów Rolnych w Rzeszowie • Podkarpackiego Zarządu Melioracji i Urządzeń Wodnych SYSTEM WDRAŻANIA Odpowiedzialnymi za wdrażanie Planu Rozwoju Lokalnego będą władze wykonawcze i uchwałodawcze gminy. Współudział czynnika społecznego a mianowicie radnych i przedstawicieli sołectw w opracowaniu niniejszego dokumentu pozwala żywić nadzieję, że większość zaplanowanych przedsięwzięć zostanie w odpowiednim czasie zrealizowanych. Przyjęcie Planu uchwałą Rady Gminy będzie gwarancją zapewnienia odpowiednich środków finansowych w kolejnych budżetach Gminy Jarocin. Zadaniem Wójta Gminy będzie: 9. • Przygotowanie dokumentacji technicznej • Uzyskanie wymaganych pozwoleń • Wypełnianie i składanie wniosków dofinansowania na realizację zadań • Przeprowadzenie wykonawców • Nadzór nad prawidłową realizacją w drodze przetargu wykonawców • Przedkładanie Instytucji Wdrażającej wniosków o refundację środków wyasygnowanych na realizację zadań • Monitorowanie uzyskanych efektów procedur w przetargowych zadań celu pozyskania dla wyłonienia przez wyłonionych SPOSOBY MONITOROWANIA, OCENY I KOMUNIKACJI SPOŁECZNEJ 9.1 SYSTEM MONITOROWANIA I OCENY PLANU ROZWOJU LOKALNEGO Plan Rozwoju Lokalnego jako narzędzie wdrażania polityki zrównoważonego rozwoju w gminie powinien być monitorowany. Monitorowanie powinno polegać na regularnym ocenianiu stopnia jego realizacji w odniesieniu do założonych działań, przyjętych celów, a także ustalania rozbieżności i ich przyczyn pomiędzy założonymi celami i działaniami, a ich wykonaniem. 47 PLAN ROZWOJU LOKALNEGO GMINY JAROCIN Zakłada się sprawdzanie postępu realizacji zadań poprzez coroczną ocenę wykonania założonego na wskazane działania budżetu. Aktualizacja planu długookresowego na lata 2007 – 2013 odbywać się będzie, co dwa lata. Prowadzenie monitoringu realizacji z częstotliwością przedstawioną powyżej umożliwi dokonywanie na bieżąco niezbędnych korekt. Odpowiedzialnymi za proces monitoringu będą: Komisja Rozwoju Gospodarczego i Ochrony Środowiska Rady Gminy w Jarocinie w zakresie infrastruktury w ochronie środowiska i modernizacji dróg oraz Komisja Oświaty, Kultury i Sportu w zakresie inwestycji w dziedzinie kultury i sportu. Dla prawidłowej oceny realizacji Planu należy przyjąć uporządkowany system mierników jego efektywności. Mierniki te dzielą się na trzy zasadnicze grupy: - ekonomiczne, - społeczne, - ekologiczne. Mierniki ekonomiczne związane są z procesem finansowania inwestycji przy założeniu, że punktem odniesïenia są określone efekty. Należą. do nich łączny i jednostkowy koszt uzyskania efektu oraz koszty uzyskania efektu w okresie eksploatacji, a także trwałość efektu w określonym czasie. W grupie mierników ekologicznych znajdą się mierniki określające stan środowiska, stopień zmian w nim zachodzących oraz mierniki określające skutki zdrowotne dla populacji, a także poprawa wizerunku turystycznego gminy: - jakość wód powierzchniowych i podziemnych, - długość sieci kanalizacyjnej i ilość gospodarstw przyłączonych do kanalizacji sanitarnej zbiorczej lub posiadających przydomowe oczyszczalnie ścieków, - ilość odpadów komunalnych na 1 mieszkańca na rok, - ilość odzyskanych surowców wtórnych w wyniku selektywnej zbiórki odpadów, - wielkość lesistości powierzchni lasów na 1 mieszkańca, - powierzchnia terenów objętych ochroną prawną - powierzchnia terenów zdegradowanych, - nakłady inwestycyjne na ochronę środowiska. Mierniki społeczne to: - udział społeczeństwa w działaniach związanych z ochroną środowiska, - stopień uspołecznienia procesów decyzyjnych (ilość i rodzaje interwencji społecznej), • infrastruktura komunalna, • gospodarka odpadami, 48 PLAN ROZWOJU LOKALNEGO GMINY JAROCIN • rozbudowa bazy turystycznej. Sprawozdania z realizacji przygotowywane będą przez dział inwestycji i zamówień publicznych Urzędu Gminy w Jarocinie i przedstawiane Radzie Gminy i mieszkańcom przez Wójta Gminy. Niezbędne korekty w Planie Rozwoju Lokalnego dokonywane będą przez Radę Gminy corocznie przy okazji uchwalania budżetu Gminy i aktualizacji Wieloletniego Planu Inwestycyjnego. 9.2 PUBLIC RELATIONS PLANU ROZWOJU LOKALNEGO Proces informowania mieszkańców gminy jest bardzo ważny z punktu widzenia przyszłego wdrażania planów, tym bardziej, że wiele z nich jest związanych z dużymi nakładami finansowymi. Istotną rzeczą jest przekonanie społeczności lokalnej do konieczności i celowości poniesienia tych wydatków. W procesie informowania społeczności lokalnej o zamierzonych działaniach w poszczególnych sferach życia społeczno – gospodarczego ujętych w Planie Rozwoju Lokalnego gminy Jarocin kanały przepływu informacji. należy wykorzystać wszelkie sprawdzone Będą to: spotkania z mieszkańcami poszczególnych sołectw, spotkania z rodzicami uczniów w szkołach, notatki prasowe w regionalnych dziennikach i tygodnikach oraz materiały zamieszczane w wydawanym w gminie piśmie pn. „Państwo Jarocin”. Mieszkańcy powinni być przekonani, że pieniądze publiczne są wydawane w sposób racjonalny, przyczyniający i gospodarczego gminy Jarocin. 49 się do rozwoju cywilizacyjnego